________________ શ્રી ઉમાસ્વાતિ વાચક વિરચિત ] [ 95 આઠ પ્રવચન માતા જેટલું મૃત હેય. સ્નાતક-કેવળજ્ઞાની ઋતરહિત હોય. બ્રુતજ્ઞાન ક્ષયોપશમ ભાવથી થાય છે, કેવળીને તે ભાવ નથી, પણ ક્ષાવિક ભાવ છે, માટે શ્રુતજ્ઞાન કેવળીને ન હોય) પાંચ મૂળ ગુણ (પાંચ મહાવ્રત) અને રાત્રિભૂજન વિસ્મણ એ છ માહેલાં કોઈ પણ વ્રતને પરની પ્રેરણા અને આગ્રહથી દૂષિત કરવાવાળા પુલાક હોય. કેટલાક આચાર્ય કહે છે કે ફક્ત મિથુન વિરમણુને પુલાક દૂષિત કરે છે. બકુશ બે પ્રકારના છે. ઉપકરણમાં મમતા રાખનારા એટલે ઘણુ મૂલ્યવાળા ઉપકરણો એકઠાં કરીને વિશેષ એકત્ર કરવાની ઈચ્છાવાળા હોય તે ઉપકરણ બકુશ અને શરીર શોભામાં જેનું મન તત્પર છે એવા હંમેશાં વિભૂષા કરનારા શરીરબકુલ કહેવાય છે, પ્રતિસેવનાકુશીલ હોય તે મૂળ ગુણને પાળે અને ઉત્તર ગુણમાં કઈ કાંઈ વિરાધના કરે છે. કષાયકુશીલ, નિર્ગથ અને સ્નાતક એ ત્રણ નિથાને કોઈ જાતની પ્રતિસેવના (દૂષણ) નથી. સર્વ તીર્થકરોના તીર્થમાં પાંચ પ્રકારના સાધુઓ હોય. એક આચાર્ય માને છે કે–પુલાક, બકુશ, પ્રતિસેવાનાકુશીલ એ તીર્થમાં જ હેય; બાકીના સાધુઓ તીર્થની હયાતીમાં અગર તીર્થની હયાતી ન હોય ત્યારે પણ હોય. લિંગ (સાધુ વેશ) બે પ્રકારે છે, દ્રવ્ય લિંગ રજોહરણ મુહપત્તિ વગેરે. અને ભાવ લિંગ જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્ર. સર્વ સાધુઓ ભાવલિંગ હોયજ, વ્યલિંગે ભજન જાણવી. (એટલે હાય અથવા ન પણ હોય મરૂદેવી વગેરેની પિઠે.) ટુંકા કાળવ ળાને હેય અથવા ન હોય અને દીર્ઘ કાળવાળાને અવશ્ય હાય. મુલાકને છેલ્લી ત્રણ લેસ્યા હેય. બકુશ અને પ્રતિસેવના કશીવને છએ લેફ. હેય. પારહારવિશુદ્ધિ ચારિત્રવાળા કષાય કુશીલને છેલ્લી ત્રણ લેશ્યા હેય સૂમસં૫રાયવાળા કષાય કુશીલને તથા નિર્ણય અને
