________________ 54 ]. [ શ્રીતત્વાર્થસૂત્રાનુવાદ યાતિષ્ઠાણુમધિકમ-૪-૪૮ તિષ્ક દેવોની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ એક પલ્યોપમથી કંઈક અધિક છે. ગ્રહાણુમેકમ-૪-૪૯, ગ્રહોની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ એક પલ્યોપમની છે. નક્ષત્રાણામધૂમ--૪-૫૦ નક્ષત્રોની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ અર્ધ પલ્યોપમની છે. તારકાણાં ચતુર્ભાગ:–૪–૫૧ તારાઓની પલ્યોપમનો ચોથા ભાગ ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ છે. જઘન્યા ત્વષ્ટભાગ:–૪–૫૨ તારાઓની જધન્ય સ્થિતિ પલ્યોપમનો આઠમો ભાગ છે. ચતુર્ભાગ: શેષાણુમ-૪–૫૩ તારા સિવાય બાકીના જ્યોતિષ્ઠાની જઘન્ય સ્થિતિ પલ્યોપમને ચેથે ભાગ જાણવી. સમાપ્ત: ચતુર્થોધ્યાય: અથ પsધ્યાયઃ અવતરવ અજીવ કાયા ધર્માધર્માકાશપુદગલાઃ–પ-૧ ધર્માસ્તિકાય (ચલન સહાયક) અધર્માસ્તિકાય (સ્થિર સહાયક) આકાશાસ્તિકાય (અવકાશ ગુણ) અને પુદ્ગલાસ્તિકાય (શડન પડન વિવંસગુણ,) એ ચાર અછવકાય છે. પ્રદેશરૂપ અવયવનું બહુપણું જણાવવાને અર્થે અને કાળના સમયમાં પ્રદેશપણું નથી એ જણાવવાને અર્થે કાયનું ગ્રહણ કર્યું છે. દ્વવ્યાણિ જવાશ્ચ-૫-૨ એ ધર્માદિ ચાર અને છો, એ પાંચ દ્રવ્યો છે.
