________________ [[ Bતત્વાર્થ સૂત્રાનુવાદઃ વળી તે બંનેના બે બે પ્રકાર છે. દ્રવ્ય અધિકરણ અને ભાવ અધિકરણ, દ્રાધિકરણ છેદનભેદનાદિ દશવિધ શસ્ત્ર અને ભાવાધિકરણ એકસો આઠ પ્રકારે છે. આદ્ય સંરશ્ન-સમારમ્ભારમ્ભ-ગકૃતકારિતાનુમત-કપાય -વિશેસિબ્રિસિધ્ધāકશ;-૬- પહેલું અર્થાત જીવાધિકરણ સંરંભ=મારવાનું વિચાર. સમારંભ પીડા ઉપજાવવી અને આરંભ હિંસા કરવી. એમ ત્રણ ભેદે છે. વળી તે દરેકના મન, વચન અને કાયા એ ત્રણ યોગવડે કરીને ત્રણ ઘડાવવા તે નિસર્ગ ક્રિયા. 18 જીવ અછતનું વિદારણ કરવું અથવા કેઈનાં અછતાં દૂષણ પ્રકાશ કરી તેની માન–પ્રતિષ્ઠાને નાશ કરવો તે વિદારણ ક્રિયા. 19 જીવ કે અજીવને અન્યદ્વારા બોલાવવા તે આનયન ક્રિયા. 20 વીતરાગે કહેલ વિધિમાં સ્વપરના હિતને વિષે પ્રમાદવશે કરી અનાદર કરવો તે અનવકાંક્ષા ક્રિયા. 21 પૃથ્વીકાયાદિ -જીના ઉપઘાત કરનાર ખેતી આદિનો આરંભ કરો અથવા ઘાસ વગેરે છેદવા તે આરંભ ક્રિયા. 22 ધન ધાન્યાદિ ઉપાર્જન કરવું અને તેના રક્ષણની મૂછ રાખવી તે પરિગ્રહ ક્રિયા. 23 કપટવડે અન્યને છેતરવું–મોક્ષનાં સાધન જ્ઞાનાદિને વિષે કપટપ્રવૃત્તિ તે માયા દિયા. 24 જિન વચનથી વિપરીત પ્રદાન કરવું તથા વિપરીત પ્રરૂપણ કરવી તે મિથ્યાદર્શન ક્રિયા. 25 સંયમના વિઘાતકારી કષાયાદિને ત્યાગ નહિ કરો તે અપ્રત્યાખ્યાન દિયા. નવતવાદિ પ્રકરણદિને વિષે સમ્યક્ત્વ અને મિથ્યાત્વ એ બે ક્રિયાને સ્થાને પ્રેમપ્રત્યય (માયા અને લોભના ઉદયે પરને પ્રેમ ઉપજાવવો) અને દ્વેષપ્રત્યય (ક્રોધ અને માનના ઉદય પરને ઠેષ ઉપજાવ.) એ બે ક્રિયા છે અને બાકીની બધી સરખી છે. સરાગી છવ સ્વામી હોવાથી તેની મુખ્યતા લઈને સમ્યકૂવને બદલે પ્રેમપ્રય અને કદાચડી વગેરે કારણથી મિથ્યાદ્રષ્ટિ સ્વામી હોવાથી મિથ્યાત્વને બદલે પ્રત્યય, ક્રિયા ત્યાં વર્ણવેલ છે એમ સમજવું.
