________________ 36 ]. [ શ્રીતનવાર્થ સૂત્રાનુવાદક છેદન, ભેદન, ઘાતન ઈત્યાદિ અનેક દુઃખો નારક જીવોને ભોગવવાં પડે છે. તે રત્નપ્રભા આદિમાં અનુક્રમે ૧૩-૧૧-૯-૭-પ-૩ અને 1 એમ સર્વ મળીને 49 પ્રતરો છે, અને ત્રીસ લાખ, પચ્ચીસ લાખ, પંદર લાખ, દસ લાખ, ત્રણ લાખ પાંચ ઓછી એક લાખ અને પાંચ એમ સર્વ મળીને 84 લાખ નરકાવાસા છે. ઉપરના પ્રથમ પ્રતરનું નામ સીમંતક છે અને છેલ્લાનું નામ અપ્રતિષ્ઠાન છે. નિત્યાશુભતરલેશ્યા-પરિણુમ-દેહ વેદનાવિક્રિયા:-૩-૩ એ સાત પૃથ્વીમાં નીચે નીચે અધિક અધિક અશુભતર–લેશ્યા –પરિણામ-શરીર–વેદના અને વિક્રિયા (ક્રિયપણું) નિરંતર હોય છે. અર્થાત એક ક્ષણમાત્ર પણ શુભ લેશ્યા આદિ થતું નથી. | પહેલી બે નારકીમાં કાપત, ત્રીજામાં કાપત તથા નીલ, ચોથીમાં નીલ, પાંચમીમાં નીલ તથા કુષ્ણુ, અને છઠ્ઠી સાતમીમાં કૃષ્ણ લેસ્યા હોય છે. આ લેસ્યાઓ અનુક્રમે નીચેની નારકીમાં અધિક અધિક સંફિલષ્ટ અઇયવસાયવાળી હોય છે. બંધન, ગતિ, (ઉંટ ગધેડા જેવી) હુંડક સંસ્થાન, ભેદ, વર્ણ ગંધ, રસ, સ્પર્શ, અગુરુલઘુ અને શબ્દ એ દશ પ્રકારના અશુભ પુદગલનો અનુક્રમે અધિક અશુભતર પરિણામ નરક પૃથ્વીને વિષે હેાય છે. ચોતરફ નિત્ય અંધકારમય અને શ્લેષ્મ, મૂત્ર, લોહી, પરૂ ઈત્યાદિ અશુચિ પદાર્થોથી લેપાયેલા તે નરકભૂમિઓ છે. પીંછાં ખેંચી લીધેલા પક્ષી જેવા કૂર, કરણ, બિભત્સ અને દેખીતાં ભયંકર આકૃતિવાળાં, દુ:ખી અને અપવિત્ર શરીર નારક જીવોને હેય છે. પહેલી નારકીમાં નારક જીવોનું શરીર છતાં ધનુષ્ય અને છે આંગળનું છે, તે પછીનાનું અનુક્રમે બમણું જાણવું. ત્રણ નારકીમાં ઉષ્ણ વેદના, ચોથીમાં ઉષ્ણુ અને શીત, પાંચમીમાં શીત અને ઉષ્ણ અને છઠ્ઠી સાતમીમાં શીત વેદના જાણવી.એકેકથી અધિક્તર–તીવ્રતર વેદના સમજવી. ઉનાળાને પ્રચંડ તાપ પડતો હોય ત્યારે મધ્યાહ્નકાળે ચારે