________________ 28 ] [ શ્રીતનવાર્થસૂત્રાનુવાદઃ નિતિ છે. અને ઉપગ ઉપકરણેન્દ્રિય દ્વારા જ હોય છે. નિવૃત્તિ આદિ એકના અભાવે વિષયનું જ્ઞાન થતું નથી. ઉપયાગ: સ્પશદિષ–૨–૧૯ સ્પર્શાદિ (સ્પર્શ, રસ, ગંધ, ચક્ષુ અને શ્રવણ સાંભળવું) ને વિષે ઉપયોગ થાય છે. સ્પશન-રસન-પ્રાણ ચક્ષ:-શ્રોત્રાણિ–૨–૨૦ - સ્પર્શનેંદ્રિય (ચામડી). રસને દ્રિય (જીભ) ઘ્રાણેન્દ્રિય (નાસિકા), ચક્ષુરિંદ્રિય (નેત્ર) અને શ્રોત્રંદ્રિય (કાન) એ પાંચ ઈકિયે જાણવી. –રસ ગધ-વણું–શબ્દાસ્તષામથ:-૨-૨૧ સ્પર્શ, રસ, ગંધ, વર્ણ અને શબ્દ એ તેઓના (ઈન્દ્રિયોના) - અર્થ (વિષય) છે. શ્રુતમનિદ્રિયસ્ય–૨-૨૨ શ્રુતજ્ઞાન એ અનિંદ્રિય અર્થાત મનને વિષય છે. વારવન્તાનામેકમ-ર-ર૩ પૃથ્વીકાયથી માંડીને વાઉકાય સુધીના જીવોને એક ઈદ્રિય છે. કૃમિ-પિપીલિકા-ભ્રમર-મનુષ્યાદીના-મેકૅક-વૃદ્ધાનિ-૨-૨૪ કૃમિ આદિ, કીડી આદિ, ભ્રમર આદિ અને મનુષ્ય આદિને પહેલા કરતાં એક એક ઈદ્રિય વધારે છે, એટલે બે, ત્રણ, ચાર અને પાંચ ઇન્દ્રિયો અનુક્રમે છે. સંશિન: સમનસ્કા:–૨–૨૫ સંગ્નિ છે મનવાળા છે. ઊહાપોહ સહિત, ગુણ દેષના વિચારોત્મક, સંપ્રધારણ સંજ્ઞાવાળા જીવો તે સંગ્નિ જાણવા. વિગ્રહગતૌ કર્મગ:-૨-૨૬ વિગ્રહ ગતિમાં કાર્પણ કાયયોગ હોય છે.
