________________
ibid24 Time-bound, and 12 pÝ $814, Space-bound વિશ્વનું વર્ણન કરતા થોડાક શ્લોકો એની પ્રાસાદિક શિલી માટે તેમ જ એના વ્યક્તવ્યની ગહરાઈને માટે મૂળમાં જ જોવા જેવા છેઃ .
जंगमाः स्थावराश्चैव दिवि वा यदि वा भुवि। ... सर्वे कालात्मकाः सर्प कालात्मकमिदं जगत् ।।. प्रवृत्तयश्च लोकेऽस्मिन् तथैव च निवृत्तयः । तासां विकृतयो याश्च सर्व कालात्मकं स्मृतम् ।। . सरितः सागराश्चैव भावाभावौ च पन्नग। सर्वे कालेन सृज्यन्ते हियन्ते च पुनः पुनः॥
અહીં ગીતાની પેલી પ્રસિદ્ધ પંક્તિ મૂતમિર્ક પર્થ મૂવી મૂવી. કરી. (આ સમગ્ર ભૂતગ્રામ અવ્યક્તમાંથી આવિષ્કત થઈને પાછા અવ્યક્તમાં લીન થઈ જાય છે!) સહેજે જ યાદ આવી જાય છે.
આને અર્થ આટલો જ કે જર્યું તે જવાનું અને પ્રગટયું તે પરવારવાનું જ; પણ આપણી આંખોએ તે ફક્ત તે જ ચઢે છે, જે મૃત્યુના, ત્રના નિમિત્તસાધન જેવું બની રહે છે, ઉપરઉપરથી!
* પણ હવે #ાર પોતે જ પોતાને બચાવ કરવા માટે રંગમંચ પર આવે છે:
“આ બાળકના કે કેાઈના પણ દેહાન્ત માટે નથી જવાબદાર હું, નથી આ મૃત્યુ, નથી આ સર્ષ.” ,
. ત્યારે કોણ જવાબદાર છે?
.
यदनेन कृतं कर्म तेनायं निधनं गतः । આણે જે કર્મ કર્યું છે, તે કર્મ વડે તે મૃત્યુ પામે છે. બાળકનું નિધન થયું તેમાં બાળકનું કમી જ કારણભૂત છે.
વિનારાજે મારા સર્વે મેવા વયમ : ! ! અને પછી તો સ્પષ્ટતમ શબ્દમાં મહાભારત માણસના ભાવિની બધી
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com