________________
અવગણના કરનાર સમુદાયને તો શાસ્ત્રકાર પરમર્ષિઓએ હાકડાંનો સમૂહ એવું ઉપનામ આપ્યું છે.
જેને દેશની માનેલી મુક્તિ ગમે છે તે આ માટે કહે છે અને મને આત્માની મુક્તિ ગમે છે માટે હું આત્માની મુક્તિ માટે કહું છું. પેલામાં તો આપભોગ આપવો પડે અને કર્મબન્ધ વધે, જ્યારે અહીં તો એકાન્ત કલ્યાણ થાય, એમ અનન્તજ્ઞાની મહાપુરુષોએ ફરમાવ્યું છે. વાત તો એ છે કે – 'જ્યારે આ લોકની સાધના માટે આટલું કરવું પડે છે, તો આત્માની મુક્તિ માટે આથી ઘણા જ ઉંચા પ્રકારનો અને વધુ ત્યાગ કરવો પડે. એમાં નવાઈ પામવા જેવું છે પણ શું?"
શ્રી બિભીષણનું ચાલ્યા જવું શ્રી રાવણ પોતે જ અગ્નિને સળગાવી રહેલ છે. છતાં શ્રી બિભીષણને અગ્નિસ્વરૂપ કહીને શ્રી રાવણ તેમને ચાલ્યા જવાનું કહે છે. જ્યારે પુણ્યોદય પૂરો થાય અને પાપોદય જાગે ત્યારે પાપીઓ પોતાને પુણ્યવાન મનાવરાવે. પુણ્યવાન કહે અને પુણ્યવાનને પાપી કહે, એ પણ બનવાજોગ છે. શ્રી રાવણનાં એવાં વચનોથી એમના ભક્તબંધુ શ્રી બિભીષણ પણ લંકા છોડીને શ્રી રાવણના દુશ્મન ગણાતા પણ સત્યપક્ષવાળા શ્રી રામચંદ્રજીની પાસે જવાને ચાલી નીકળ્યા. પુણ્યશાળી આત્માને આ રીતે પણ દુશ્મનના ઘરથી જ અચાનક મદદ મળી રહેલ છે.
શ્રી બિભીષણ કાંઈ એકલા જ જાય ? એક મા-બાપના આ ત્રણ દીકરા શ્રી રાવણ, કુંભકર્ણ અને શ્રી બિભીષણ. શ્રી બિભીષણ ભલે સૌથી નાના હતા અને શ્રી રાવણ ભલે સૌથી મોટા અને રાજા હતા, પણ કાંઈ બધા જ શ્રી રાવણના પક્ષમાં ન હોય. શ્રી બિભીષણના પક્ષમાં પણ હોય, વળી શ્રી બિભીષણ તો નીતિમાન અને ધર્માત્મા હતા. એટલે એમના પક્ષને માટે તો પૂછવું જ શું? શ્રી બિભીષણને એ રીતે કહીને શ્રી રાવણે ભયંકર ભૂલ કરી છે પણ વિનાશકાળ નજીક હોવાથી એ ભૂલ જોવાતી નથી. શ્રી બિભીષણની પાછળ, રાક્ષસ વિદ્યાધરોની
બિભીષણ એક સાચો સ્નેહી...૨
