________________
.....લંકા વિજય... ભ૮૮-૪
પામીને, અપ્રાપ્તશરણ એવા તે, આ પાખંડ આદર્યું છે ? મારા સ્વામીની મહાસતી પત્નીને તે પરોક્ષમાં હરણ કરી હતી, પણ હું તો દેખતો હોવા છતાં પણ તારી પત્ની મંદોદરીનું હરણ કરું છું. આ પ્રમાણે કહીને અમંદ રોષવાળા અંગદે મોદરીને કેશોથી પકડીને ખેંચી. તે વખતે મદોદરી અનાથની જેમ કુરીના જેવા કરુણ સ્વરે રડતી હતી.
અંગદ આમ બોલે છે, મદોદરીને કેશોથી ખેંચે છે અને મન્દોદરી કરુણ સ્વરે રડે છે. તે છતાંય ધ્યાનમાં સંલીન એવા શ્રી રાવણ પોતાની આંખનું પોપચું પણ ફરકાવતાં નથી. એ તરફ જોતાં જ નથી અને વિદ્યાસાધનામાં મગ્ન રહે છે. સંસારની સાધનામાંથી પણ જો શક્તિશાળી સાધક ન ચળે, તો મુક્તિની સાધનામાંથી શક્તિશાળી ધર્માત્મા કેમ જ ચળે ? વિરોધ અને ઉપસર્ગના ભયે, શ્રી જિનાજ્ઞા મુજબની પ્રવૃત્તિને સત્વશાળી | આત્મા ન જ છોડે ! શ્રી રાવણ જો આ વખતે જરાક ચલિત થાત, | તો વિદ્યા સાધત નહિ અને અંગદ ફાવી જાત. પણ કરુણ સ્વરે
અનાથની જેમ રડતી અને દુશ્મનના માણસ દ્વારા કેશોથી પકડાઈને ખેંચાતી એવી, પોતાની પટ્ટરાણી મદોદરીની તરફ પણ ધ્યાનમાં સલીન, એવા શ્રી રાવણ તો જોતાય નથી.
શ્રી રાવણ આ પ્રમાણે વિદ્યાસાધનામાં અચળ રહા, એટલે જો તે બહુરૂપિણી નામની વિદ્યા નભસ્તલને પ્રકાશિત કરતી પ્રગટ થઈ. છે પછી તે વિદ્યાએ શ્રી રાવણને એમ કહ્યું કે, હે શ્રી રાવણ ! હું તને સિદ્ધ થઈ છું. તો બોલ હું શું કરું? તારા વશમાં હું વિશ્વને કરી દઉં, તો પછી રામ-લક્ષ્મણ એ કોણ માત્ર છે?'
સ્વ-પર કલ્યાણમાં રક્ત રહેવું વિઘાના અધિષ્ઠાતા દેવોમાં પણ આવા અભિમાની હોય છે, પણ પુણ્યવાન પુરુષો સામે દેવોનું ય કાંઈ ચાલતું નથી. શ્રી કુલભૂષણ અને શ્રી દેશભૂષણ મુનિવરોને ઉપસર્ગ કરનાર દેવને પણ શ્રી રામચંદ્રજીના પુણ્યતેજના યોગે ભાગી જવું પડ્યું હતું. વિશલ્યાના યોગે પ્રજ્ઞપ્તિની ભગિની અમોઘવિજયા શક્તિને
