________________
શક્તા નથી. ‘હું અમુક કરી લઉં પછી આરાધનામાં જોડાઉં.' એવા વિચારવાળાઓ, ઘણીવાર આરાધનાથી વંચિત રહી જાય છે. આરાધનાને આદરવાને ઇચ્છતા આત્માઓએ તો સડેલી ચીને કાતરથી કાપવાની નીતિ ગ્રહણ કરવી જોઈએ. સંસાર છે એટલે ઉપાધિ તો આવે. જ્યાં સુધી ઉપાધિ છોડીએ નહિ ત્યાં સુધી એ છૂટવાની છે ? નહિ જ. એટલે આત્માએ ધર્મની આરાધનામાં ઢીલ કદી નહિ કરવી જોઈએ, પણ હૃદયમાં ઉત્પન્ન થયેલા ઉલ્લાસને વધાવી લેવો જોઈએ.
અપશુકનોનું વારણ અને શ્રી રાવણનું યુદ્ધ માટે પ્રયાણ અહીં શ્રી રાવણે નિશ્ચય કર્યો કે, ‘પહેલાં શ્રી રામને અને શ્રી લક્ષ્મણને બાંધીને અહીં લાવું અને પછી તેમને સીતાને અર્પણ કરું.' આ પ્રકારનો નિશ્ચય કરીને શ્રી રાવણે તે રાત્રિ પસાર કરી. બીજે દિવસે અપશુકનોને વારવા છતાં પણ દુર્મદ એવા શ્રી રાવણ યુદ્ધમાં ચાલ્યા. ફરીથી શ્રી રામચંદ્રજીના અને શ્રી રાવણના સૈન્યનું યુદ્ધ પ્રવર્ત્યે. અતિ ઉદ્ભટ એવા સુભટોની ભુજાઓના આસ્ફોટથી દિગ્ગજ્મે ત્રાસિત કરનારું તે યુદ્ધ હતું. આજે તો પવન જેમ રૂને ઉડાડી મૂકે, તેમ સઘળા રાક્ષસોને દૂર ફેંકી શ્રી લક્ષ્મણજીએ શ્રી રાવણને બાણોથી હણ્યાં.
શ્રી લક્ષ્મણજીનું આવું પરાક્રમ જોઈને શ્રી રાવણ શંકામાં પડી ગયા, અને એથી શ્રી રાવણે વિશ્વને માટે ભયંકર એવી તે, બહુરૂપા નામની વિદ્યાને યાદ કરી. સ્મૃતિમાત્રથી જ તે વિદ્યા ઉપસ્થિત થયે છતે, તરત જ શ્રી રાવણે પોતાનાં અનેક ભૈરવરૂપોને કર્યા. આથી ભૂમિ ઉપર, આકાશમાં, આગળ, પાછળ, બંને પડખે પણ શ્રી લક્ષ્મણજીએ વિવિધ આયુધને વર્ષાવતાં એવા શ્રી રાવણોને જ જોયા. ગરૂડ ઉપર બેઠેલા શ્રી લક્ષ્મણજીએ પણ એક્લા હોવા છતાંય શ્રી રાવણના રૂપની જેમ ઇચ્છા મુજબ પ્રાપ્ત થતાં, બાણોથી તે શ્રી રાવણોને હણ્યા. ત્યાં શ્રી રાવણ અનેક તો, અહીં બાણ અનેક, એમ યુદ્ધ ચાલ્યું.
અવશ્યભાવિને અન્યથા
કોણ કરે....
૧૧૯