________________
એક સાંભળેલો દાખલો આપું. આ સદીમાં જ બનેલો.
એક ધર્મી ગૃહસ્થનો નાનો ભાઈ મરી ગયો. હવે પોતે ધર્મી છે, સમજું છે. પોતાને ઘેરથી રોવાનો રિવાજ કાઢવો છે. એટલે પોતે તો ન રૂએ પણ ભાઈની વહુ રૂએ ત્યાં શું થાય ? એ એમને એમ રોતી બંધ થાય ? વૈરાગ્યનો શો ઉપદેશ આપે ? રોવાની ના પાડે અને પેલી કહે કે, ‘તમારે બધું પચાવી પાડવું છે ને ? આમ કહે તો શું થાય ? કલંક દેવું એ કાંઈ મુશ્કેલ કામ છે ?
પેલા ધર્મી ગૃહસ્થે બરાબર વિચાર કરી લીધો. પોતે પોતાની ભાવનામાં મક્ક્સ હતા. પોતે એકાંતમાં ભાઈની વહુ પાસે જઈને કહ્યું કે, ‘જો, રડવાથી કાંઈ મરનાર જીવતો નહિ થાય અને પાછળની ચિંતા કરવાની તારે જરૂર નથી. આ તમામ લક્ષ્મી હું તારા નામ ઉપર ચઢાવી આપું છું. તું આપે તે હું ખાઉં. ઘરની અને મિલક્તની માલિક તું. મરનાર માટે ખરેખરૂ લાગે તો તને અને મને; કારણકે મારો ભાઈ ગયો અને તારો ધણી ગયો ! બીજા તો ઢોંગી આવવાના. તો ઢોંગ શા માટે પોષવો ?' આમ ઘણી વાતો કહીને, લક્ષ્મીની ચિંતા દૂર કરી અને શોમાં પાપ સમજાવ્યું, એટલે વહુએ માન્યું.
આ રીતે મિલકત આપી દે તેવા ભાઈ કેટલા ? વિચારો કે, એવા ઉત્તમ આત્માને ધર્મની કિંમત કેટલી બધી ?
પછી ઘરમાં વચ્ચે નવકારવાળીનો દાબડો મૂકી રાખ્યો જે આવે તેને હાથમાં આપે અને કહે કે, ‘જેટલી ફુરસદ લઈને આવ્યા હો, તેટલો વખત નવકાર ગણો. પછી દાબડામાં મૂકીને જજો. એક બે દિવસ તો લોક આવ્યું, પણ પછી બંધ થઈ ગયું.
\\\
એ વાત સાચી છે કે, કેટલીક બાઈઓ આવા પ્રસંગે પણ તહેવારની જેમ વર્તે છે. છાતી ફૂટવાનું મળે. ગાવાનું મળે, કૂદવાનું મળે અને સાત પેઢી સંભારવાનું મળે, એમાં એને લ્હેર ! એમાં એ તો રાજી થાય. પોતાની છોકરીને પણ એ શીખવે. જેને રોતાં-કૂટતાં ન આવડે
સ્વજનોનું મરણ, પાછળનાઓને ચેતવે છે...૮
૧૬૫
