________________
.લંક વિજય... ભાગ-૪
આથી દુ:ખ હોય તો પણ ધર્મને આઘો મૂકવાની ભૂલ કરતાં નહિ. આજની હાલત જુદી છે. ગરીબોમાંના કેટલાંક એવું કહેતાં પણ થઈ ગયાં છે કે “ખાવાની મુક્તી છે, ત્યાં ધર્મ શી રીતે થાય ? ધર્મ તો શ્રીમંતો કરે.” જ્યારે શ્રીમંતોમાંના કેટલાંકો કહે છે કે “અમને ધર્મ કરવાની ફુરસદ નથી, ધર્મ તો નવરાં કરે !” એટલે સરખેસરખો યોગ મળ્યો છે. સાહાબી વખતે ધર્મ કોઈ જ્ઞાની, સમજદાર કરે, જ્યારે દુઃખમાં તો ધર્મ કરવાને પ્રેરણાત્મક કારણોય છે. પણ આજે સ્વચ્છંદપણે અજ્ઞાનભર્યું લખી-લખીને પાપાત્માઓએ એવા સંસ્કાર ફેલાવ્યા છે કે ‘ખાવા રોટલો ય ન મળે ત્યાં નવકાર ક્યાંથી ગણાય ?" અમુક વર્ષ પહેલાં ગમે તેવાં દુ:ખીના મોંમાં પણ પ્રાય: આવા શબ્દો નહોતાં. અરે, એવી સ્થિતિમાં હોય છે કે, છોકરો મહિને બે રૂપિયા જ પગાર લાવતો હોય, મા મજૂરી કરતી હોય અને બહેન પણ બહારનું કામ કરતી હોય. ત્રણે જણાની એમ માસિક સાત આઠની આવકમાં ત્રણેય રોટલો ખાતાં હોય, તો પણ “આવી મુશ્કેલી છે માટે ધર્મ ન થાય.” –એવું એ નહોતાં બોલતાં. આજના સ્વચ્છેદી ધર્મહીનો તો છડેચોક એવું લખે છે અને બોલે છે કે પેટમાં ખાવાનું રાખવાની મુસીબત હોય પછી ધર્મ ક્યાંથી થાય?" આજના કહેવાતા સુધારકોએ ઉપકારના નામે આ રીતે અપકાર કર્યો છે. તેઓ એટલો ય વિચાર કરતા નથી કે કંઠ સુધી રોટલા હોય એને ય ધર્મ ક્યાં યાદ આવે છે? પેટના નામે ધર્મવિરોધને પોષણ અપાય છે,
એથી ચેતવા જેવું છે ઘર્મની ઉપાદેયતા સમજનાર તો રોટલા મેળવવાની મુસીબતમાંથી પણ સમય બચાવીને ધર્મ કરે, પોતાને વર્તમાનમાં પડતી મુલીને પોતાનો પૂર્વ પાપોદય સમજે. ધર્મીને ધર્મસાધનામાં અનુકૂળ સામગ્રી મળે એવી ઇચ્છા થાય. પરંતુ પ્રતિકૂળ દશામાં ધર્મને લાત મારવાની કે ધર્મને તજી દેવાની, ધર્મથી દૂર રહેવાની તો ઇચ્છા સરખી પણ ન થવી જોઈએ. આજે શું જેટલાં ધર્મ નથી કરતાં તે બધાને રોટલાં
