________________
અર્થ- કામની આસક્તિ ત્યજીને
વિવેકી બનવું જોઈએ છે) આવા યુદ્ધમાં સારા પરિણામ આવે એમ લાગે છે ? જ્યાં દુમનભાવ થયો, ત્યાં પરિણામ ખરાબ થયા વિના રહે નહિ. સ્વાર્થી અને અર્થ કામમાં મુગ્ધ બનેલો આત્મા દુશ્મન માટે બૂરી ભાવના કરે એમાં નવાઈ નથી. “શ્રી લક્ષ્મણજી મર્યા હોત તો બેડો પાર થાત. પણ . એ તો જીવ્યા એટલે આ મૂંઝવણ થઈને ?" શ્રી રાવણ એમ જ માને છે. 4
આવી ભાવનાથી બચવું હોય તેણે એવા સંયોગોથી બચવાનો પ્રયત્ન કરવો જોઈએ અને એવા સંયોગોથી બચવું હોય તેણે અર્થકામની આસક્તિ તજી વિવેકી બનવું જોઈએ. સુવિવેક આવ્યા વિના આત્માની બરબાદીના રસ્તાથી પાછા ફરાશે નહી. આ જાણવા, વાંચવા ને સાંભળવાનો હેતુ એ આસક્તિ ઉપર કાપ મૂકી વિવેક કેળવવાનો હોવો જોઈએ.
હવે મંત્રીવરો શ્રી રાવણને સલાહ આપે છે. શ્રીમતી સીતાજીનો છૂટકારો કર્યા વિના, કુંભકર્ણ આદિ વીરોનો છૂટકારો થવાનો નથી. એમ મંત્રીવરો શ્રી રાવણને જણાવે છે. ઉલ્લું અકલ્યાણ થશે એમ |“ પણ મંત્રીવરો કહે છે. વળી કહે છે કે, “હે સ્વામિન્ !' આટલું બન્યા | પછી પણ આપ આપના કુળની રક્ષા કરો! હવે શ્રી રામને અનુસરવા | સિવાય બીજો ઉપાય જ નથી. ઉપાય માત્ર એટલો જ છે કે શ્રી રામને વિનંતી કરો ! અર્થાત્ મહાસતી શ્રીમતી સીતાદેવીને મુક્ત કરવા સિવાય કુળરક્ષા કરવાનો બીજો ઉપાય નથી. માટે શ્રીમતી | સીતાદેવીને મુક્ત કરીને કુળની રક્ષા કરો !” મંત્રીવરો તો આવી સલાહ આપે છે. મંત્રીવરો ડાહ્યાા છે. અત્યાર સુધી બોલવાનો અવસર ! નહોતો. આ તો શ્રી રાવણે પૂછ્યું એટલે ઝટ કહી દીધું.
| દુર્દશા થવાની હોય ત્યારે સાચું સૂઝે નહિ
પણ શ્રી રાવણ એવી સલાહ માને ? ભાવિ વિપરીત હોય ત્યાં સારી, હિતકારી સલાહ પણ ન રુચે, ઉલ્ટી ઊંઘી જ અસર થાય. મિત્ર, દુશ્મનરૂપ લાગે. ન્યાયી, કાયર ગણાય. દુર્દશા હોય ત્યારે સાચું સૂઝે ૮ નહિ, પણ સાચું સંભળાય પણ નહિ. અત્યારે પણ શું બને છે ? આપણે જે શબ્દો ઉચ્ચાર્યા ન હોય, તે આપણા નામે જાહેર કરે. 7 કૂડકપટ કરીને પણ પોતાની જીત મનાવવાના પ્રયત્નો ઓછા થાય છે ? "
ઉન્માદ, હિતકર વાતને પણ રુચવા દેતો નથી....૪