________________
છે
અલંકા વિજય.... ભાગ-૪
?" ભામંડલના ભાગ્યશાળી-પણાના યોગે દેવનો ક્રોધ તો ચાલ્યો ગયો, પણ આવો વિચાર આવ્યો. એટલું જ નહિ પણ જે દેવતા એને મારી નાંખવાને લાવ્યો હતો તે જ દેવતાએ એને કુંડલો આદિ આભૂષણોથી શણગારીને નંદન નામના ઉઘાનમાં જાળવીને મૂક્યો. ત્યાં ભામંડલ, વિદ્યાધરપતિ ચંદ્રગતિના પુત્ર તરીકે ઉછર્યો. એ રીતે ભામંડલ ભૂચર મટીને ખેચર બન્યો. આ બધું શાથી થયું? કહેવું જ પડશે કે ભામંડલના ભાગ્યથી !
નાગપાશોથી મુક્તિ અને જય જય બાદ સુગ્રીવ તથા ભામંડલના બંધન છૂટે શી રીતે ? એ ચિંતાના યોગે વિચાર આવતાં જ શ્રી રામચંદ્રજીએ પૂર્વે જેણે સંકટ સમયે યાદ કરવાનું વચન આપ્યું છે. એવા મહાલોચન નામના સુવર્ણનિકાયના દેવપુંગવને સંભાર્યો. જ્યારે કુલભૂષણ અને દેશભૂષણ નામના બે મુનિવરો ઉપર દેવી ઉપસર્ગ આવ્યો હતો, તે સમયે શ્રી રામચંદ્રજીએ તે મુનિવરોને ઉપસર્ગને દૂર કરવારૂપ ભક્તિ કરી હતી અને એથી પ્રસન્ન થયેલા મહાલોચન નામના ગરુડપતિ- દેવે શ્રી રામચંદ્રજીને ખાસ કહાં હતું કે, “હું કોઈપણ રીતે તમારી ઉપર ઉપકાર કરીશ." આવા પ્રકારનું જેણે પૂર્વે વચન આપ્યું હતું તે મહાલોચન દેવને શ્રી રામચંદ્રજીએ આ ચિંતાના પ્રસંગે યાદ કર્યો. ‘શ્રી રામચંદ્રજીએ સ્મરણ કર્યું એ અવધિજ્ઞાનથી જાણીને મહાલોચન નામનો તે ગરુડપતિ દેવ ત્યાં આવ્યો.
શ્રી રામચંદ્રજીને તે દેવે સિંહનિનાદા નામની વિઘા, મુશલ, રથ અને હળ આપ્યાં. તેમજ શ્રી લક્ષ્મણજીને ગારૂડી વિદ્યા, રથ અને યુદ્ધમાં શત્રુસંહારક વિધુર્વાદના નામની ગદા આપી. આ ઉપરાંત વરુણ, આગ્નેય અને વાયવ્ય વગેરે બીજા પણ દિવ્ય અસ્ત્રો તથા બે છત્ર તે દેવે શ્રી રામચંદ્રજી તથા લક્ષ્મણજી એ બંનેને આપ્યાં. આ પછી શ્રી લક્ષ્મણજીના વાહનભૂત ગરુડને જોઈને તે જ ક્ષણે સુગ્રીવ અને ભામંડલના પાશરૂપ સર્પો નાસી ગયા. આથી શ્રી રામચંદ્રજીના સૈન્યમાં
