________________
શ્રી અરિહંતદેવ અને સાધુ વિના અપરને હું નહિ નમું. આ મારો નિશ્ચયપૂર્વકનો અભિગ્રહ છે. એ કારણથી આપને નમસ્કાર કરવામાં મને પુરુષપણાનું અભિમાન નથી, કિંતુ એ મારી ધર્માભિમાનતા છે. આપ નમસ્કાર વિના મારું સર્વ કંઈ આપની ઋચિ મુજબ ગ્રહણ કરો અને એક ધર્મનું દ્વાર આપો કે જેથી હું ધર્મને માટે કોઈ અન્ય સ્થળે ચાલ્યો જાઉં. મારે ધર્મ એ જ ધન હો.”
વિચારો કે એક વખતનો શિકારી અને ધર્મને સહજ નહિ સમજતો રાજા, એક ધર્મની ખાતર શું કહી રહેલ છે ? રાજ્યાદિ સર્વસ્વ જાઓ અને એક ધર્મ જ રહો. એ જ એક જેની ભાવના હોય તે શું ન સાધી શકે ? ધર્મને જ ધન માનવાની બુદ્ધિ, નામના ધર્મીમાં નથી આવી શકતી. અર્થની પોષણા ખાતર ધર્મને ઉડાવી દેવાની વાતો કરનારા, શ્રદ્ધા અને સદ્ભાવથી આવા પુણ્યાત્માઓનાં જીવનોને જો વાંચે અને વિચારે તો જરૂર અર્થની અસારતા અને એક ધર્મની જ ઉપાદેયતા સમજે પણ એ બને જ કેમ? સંસારની આસક્તિ અને ઉન્માર્ગે દોરનારી સ્વતંત્રતા પ્રત્યેની પ્રીતિ એ વસ્તુ બનવા જ ન દે. શ્રી વજર્ણ રાજાની આ દશાનો પ્રત્યેક ધર્મના અર્થીએ અભ્યાસ કરવો જોઈએ. ધર્મ ખાતર સર્વસ્વ તજવાની તૈયારી વિના અવસરે ધર્મની આરાધના થવી દુ:શક્ય છે. ધર્મીની કસોટી અવસરે જ થાય છે. અને ધર્મનું પરિણમન એવાના જ આધારે પામી શકાય છે. વાત વાતમાં જાતને જ સાચવનારાઓએ પણ આ પ્રસંગ વિચારવા જેવો છે.
સરળ જવાબનો પણ અસ્વીકાર પુણ્યાત્મા શ્રી વજકર્ણ રાજાનો ધર્મપ્રેમ અને સરળતાથી ભરેલો જવાબ પણ તે સિંહોદર રાજાએ સ્વીકાર્યો નહિ. આવા સુંદર જવાબને પણ ન સ્વીકાર્યો. કારણ,
‘નાતુ ઘર્મમઘર્ગ વા, સાયંતિ ન માનિન: ” માની આત્માઓ કદી ધર્મને અથવા અધર્મને ગણતા નથી.”
ખરેખર, માની આત્માઓની દશા ઘણી જ વિચિત્ર હોય છે. માની આત્માઓને પોતાના માનની આગળ ધર્મ પણ કિમત વિનાનો લાગે છે. મારી આત્માઓ કોઈની સાચી પ્રશંસાને પણ સહી શકતા નથી. એવા આત્માઓને મન પોતાનું માન એ જ સર્વસ્વ હોય છે.
-સાહમ્મીના સગપણ સમું અવર ન સગપણ કોય...૧
