________________
ઉપસર્ગોથી ત્રાસી જઈને, શ્રી રાવણને ભક્વાનો વિચાર પણ ક્ય નહિ. ખરેખર, આવા ઉપસર્ગના પ્રસંગે સ્થિર રહેવું અને પરમેષ્ઠીનું
સ્મરણ કર્યા કરવું એ સહેલું નથી. પરંતુ જેના અંતરમાં વસ્તુત: ધર્મ વસ્યો છે તેને માટે એ જ યોગ્ય છે. કારણ કે, એ દશામાં કાચ મૃત્યુ પણ થઈ જાય, તો યે આત્મા પ્રાય: શુભ ગતિમાં જ જાય છે.
રાત્રિના તે વૃત્તાન્ત સાંભળીને શ્રી રાવણના લઘુબંધુ શ્રી બિભીષણ શ્રી રાવણની પાસે તે સ્થળે આવ્યા અને તેમણે શ્રીમતી સીતાદેવીને એમ કહયું કે, “હે ભદ્રે ! તું કોણ છે ? કયાંની છે? કોની પત્ની છે ? અને અહીં ક્યાંથી ? તું ભય ન પામ અને પરસ્ત્રી સહોદર એવા મને તું એ સર્વ હે." શ્રીમતી સીતાદેવીને લાગ્યું કે, આ કઈ મધ્યસ્થ છે ! એથી શ્રીમતી સીતાદેવીએ પણ નીચું મુખ કરીને કહયું કે,
“હું નકરાજાની શ્રીમતી સીતા નામની પુત્રી છું. ભામંડલની બહેન છું. શ્રી રામચંદ્રજીની ગૃહિણી છું અને દશરથરાજાની પુત્રવધૂ છું. પોતાના અનુજ બંધુ એટલે કે નાના ભાઈ શ્રી લક્ષ્મણજી જેમની સાથે છે. તે મારા પતિ શ્રી રામચંદ્રજીની સાથે હું દંડકારણ્યમાં આવી હતી ત્યાં એકદા મારા દિયર ક્રીડાથી આમ તેમ ભમતા હતા તેમણે આકાશમાં એક મહાખગ જોયું અને કૂતુહલથી તેને ગ્રહણ કર્યું, તેણે તે ખગ્ન વડે પાસેની વંશજાલીને છેદી અને અજાણતાં તે વંશજાલીની અંદર રહેલા તે ખડ્ઝના સાધક્કે શિર છેuઈ ગયું. આથી મારા વડે લેઈ યુદ્ધ નહિ કરતો એવો આ નિરપરાધિ હા હણાઈ ગયો. એવી રીતે પશ્ચાત્તાપ કરતા તેઓ પોતાના ભાઈની પાસે આવ્યા, થોડીવારે તે ખગના સાધક્ની ઉત્તર સાધિકા જેવી કોઈ સ્ત્રી, મારા દિયરને પગલે પગલે ત્યાં આવી અદ્ભુત રૂપથી ઇન્દ્ર સમા મારા પતિને જોઈને, કામથી પીડિત થએલી તે સ્ત્રીએ, મારા પતિની પાસે ક્રીડાની યાચના કરી. પણ તેની મારા પતિએ અવજ્ઞા કરી એટલે ત્યાંથી તે ચાલી ગઈ. અને પછી મોટા રાક્ષસોનું ઉગ્ર સૈન્ય આવ્યું, શ્રી લક્ષ્મણજી સંક્ટ સમયે સિંહનાદ કરવાનો સંક્ત કરીને યુદ્ધમાં ગયા હતા અને પછી માયાથી સંત મુજબનો ખોટો સિંહનાદ કરીને તથા એ
મોક્ષમાર્ગ ઉપર આક્રમણ એ ઘર્માત્માઓ માટે કસોટી...૧૧