________________
હે સ્વામિન્ ! ગવ, ગવાક્ષ, ગવય, શરભ, ગંધમાદન, નીલ દ્વિવિદ, મેંદ, જાંબવાન, અંગદ, નલ અને બીજા પણ ઘણા કપિપુંગવો અહીં હાજર છે અને હું પણ આપની કાર્યસિદ્ધિ માટે તેઓની સંખ્યાને પૂરનારો છું.”
આ રીતે શ્રી હનુમાને પોતાની લઘુતા બતાવી પરંતુ તેમની ભાવના કાર્યમાથી છટકવાની નહિ હતી. આજે તો ઘણાઓ એવા પણ છે કે પોતાની શક્તિ અને સામગ્રી છતાં શાસનનાં જરૂરી કાર્યોના પ્રસંગે લઘુતા બતાવીને પણ તેમાંથી છટકવાનો પ્રયત્ન કરતા જોવાય છે. અહીં તો શ્રી હનુમાન એમ પણ કહે છે કે, "હે સ્વામિન્ ! શું રાક્ષસદ્વિપ સહિત લંકાને ઉપાડીને અહીં લાવું ? શ્રી રાવણને તેના ભાઈ સહિત બાંધીને અહીં લાવું ? અથવા કુટુંબસહિત શ્રી રાવણને ત્યાં જ હણીને ત્વરાથી નિરૂપદ્રવી બનેલાં દેવી શ્રીમતી સીતાને અહીં લાવું ?
સત્યપ્રિય આત્માઓ મોટાભાગે સત્યનો પક્ષ કરતારા હોય છે શ્રી હનુમાન જો કે શ્રી રાવણના સેવક હતા છતાં પણ સમ્યગ્દષ્ટિ હતા. શ્રી રાવણે જ્યારે સત્ય ગુમાવ્યું અને આ જાતની કારમી પ્રવૃત્તિ આદરી, ત્યારે શ્રી હનુમાન જેવા પણ એમને શિક્ષા કરવાને તૈયાર થઈ ગયા. શ્રી રાવણનું પુણ્ય હવે પરવારવાની તૈયારીમાં છે. સામાનું પુણ્ય જાગતું હોય ત્યાં સુધી બીજા સારાને પણ આવો વિચાર ન આવે, અગર આવા અમલની સામગ્રી ન મળી રહે, એમ બને, પણ હવે શ્રી રાવણનો પુણ્યોદય ખતમ થવાની તૈયારીમાં છે. વળી શ્રી હનુમાન જેવા સમ્યગ્દષ્ટિને બીજાની ઇર્ષ્યા કે સામાનું ખોટી રીતે પડાવી લેવાની ભાવના ન હોય તે ય સ્વાભાવિક છે. શ્રી તીર્થંકરદેવના પુણ્યથી ઇન્દ્રનાં સિંહાસનો પણ કંપે છે. તેમ શ્રી રાવણનો પુણ્યોદય હતો ત્યાં સુધી તો કોઈને એના માટે ખરાબ વિચાર ન આવ્યો. પણ પુણ્યનો અંત આવવાની તૈયારી થઈ એટલે શ્રી રાવણના સેવકો હનુમાન આદિ શ્રી રામચંદ્રજીના પક્ષમાં ગયા. સત્યપ્રિય આત્માઓ પ્રાય: સત્યનો જ પક્ષ કરનારા હોય છે. પણ મોટા-ભાગે અસત્યનો પક્ષ કરનારાં હોતા નથી.
૨૮૫
મોક્ષમાર્ગ ઉપર આક્રમણ એ ઘર્માત્માઓ માટે કસોટી...૧૧