________________
એ દશામાં જોયા પછી કેવા વિચારો ર્યા ? તે આપણે જોઈ આવ્યા. એ પછી હનુમાને વિદ્યાના બળથી અદૃશ્ય થઈ જઈને, શ્રી રામચંદ્રજીએ આપેલી તેમની મુદ્રિકા શ્રીમતી સીતાદેવીના ખોળામાં નાંખી. શ્રી રામચંદ્રજીની મુદ્રિકાના પણ દર્શનમાત્રથી શ્રીમતી સીતાજીનો શોક શમી ગયો અને તેઓ હર્ષને પામ્યા. મુદ્રિકાને જોતાં સહેજે એમ થાયને કે, શ્રી રામચંદ્રજીને મારો પત્તો મળી ગયો ને હવે નરકાવાસ જેવા આ પરપુરુષના સુંદર રહેઠાણોથી પણ મુક્ત થવાનો અવસર નજદીક છે?’ આટલા દિવસો સુધી ભુખ અને ઉપસર્ગનું દુ:ખ વેઠનારાને પતિની મુદ્રિકા માત્ર પણ જોવાથી આનંદ થાય. એમાં નવાઈ પામવા જેવું નથી.
શ્રી રાવણે ત્રિજટા આદિ રક્ષકોને શ્રીમતી સીતાદેવીનું રક્ષણ કરવાને માટે દેવરમણ ઉદ્યાનમાં રોક્યા હતા. આટલા દિવસોમાં એક ક્ષણ પણ ત્રિજટા આદિએ શ્રીમતી સીતાદેવીના મુખ ઉપર આનંદની એક સામાન્ય પણ રેખા જોઈ નહોતી. નિરંતર શ્રીમતી સીતાજીનો શોકમય ચહેરો જોતા ત્રિજ્યાએ આજે તેમના મુખ ઉપર આનંદ જોયો. એટલે તરત જ તે શ્રી રાવણને ખબર આપવા ગયો, અને શ્રી રાવણને ણાવ્યું કે, શ્રીમતી સીતાજી આટલા કાળ સુધી ખિન્ન હતા અને આજે આનંદમાં દેખાય છે.
શ્રી રાવણને પણ એ ખબર સાંભળી ખૂબ આનંદ થયો અને એથી જ શ્રી રાવણે તરત જ પોતાની પટ્ટરાણી સતી મોદરીને કહ્યું કે, “મને લાગે છે કે હવે શ્રીમતી સીતા રામને ભૂલી ગઈ છે અને મારી સાથે ક્રીડા કરવાને ઇચ્છે છે, તો તું ત્યાં ઈને એને એમ કરવાને માટે સમજાવ !”
શ્રીમતી સીતાજીનો આનંદ શાથી છે અને શ્રી રાવણે એ આનંદનો અર્થ શો ર્યો ? કારમી માધીનતા, એક બુદ્ધિશાળી બળવાનને પણ કેવો વિચારશૂન્ય અને પામર બનાવે છે. શ્રીમતી સીતાજી, કે જે નમ્રમાં નમ્ર કાકલુદીભરી પ્રાર્થનાઓથી ચલાયમાન ન થયાં. ઐશ્વર્યાદિ જોઈ લલચાયાં નહિ અને કારમા ઉપસર્ગો કરવા છતાં
૩૧૫
શ્રી હનુમાન દેવરમણ ઉધાનમાં...૧૨