________________
-200"
ફરમાવ્યું કે “વારિરિવયં વિખૂંઘ” 'વાલિખિલ્ય રાજાને તું છોડી દે." આ પ્રમાણે કહેવાયેલા એ કિરાતરાજાએ તે વાલિખિલ્ય નામના રાજાને છોડી દીધો. શ્રી રામચંદ્રજીની કૃપાથી મુક્તિ પામેલા વાલિખિલ્ય રાજાએ પણ શ્રી રામચંદ્રજીને નમસ્કાર કર્યા. આ પછી શ્રી રામચંદ્રજીએ કે કાક નામના કિરાતરાજાને બીજી આજ્ઞા કરી કે, ‘આ વાલિખિલ્ય રાજાને એમના કુબર નામના નગરમાં મૂકી આવ. આ આજ્ઞાના યોગે તે કાક નામનો કિરાતપતિ તે વાલિખિલ્ય રાજાને કુબર નામના તેના નગરમાં લઈ ગયો.”
એકબાજુ આતિથ્ય અને બીજીબાજુ અપમાન નગરમાં પહોંચેલા તે વાલિખિલ્ય રાજાએ પુરુષવેષને ધરનારી અને કલ્યાણમાલા નામની પોતાની પુત્રીને જોઈ આ કલ્યાણમાલાનો જન્મ વાલિખિલ્ય રાજાના પકડાઈ ગયા પછી થયેલો છે એ તો આપણે જાણીએ જ છીએ. શ્રી રામચંદ્રજીની સહાયથી પિતા-પુત્રીનો ચિરકાળે મેળાપ થયો. ચિર સમયે એકત્રિત થયેલ એ કલ્યાણમાલા અને વાલિખિલ્ય રાજાએ પરસ્પર શ્રી રામચંદ્રજી અને શ્રી લક્ષ્મણજીના સઘળાય વૃત્તાંતને કહો. કલ્યાણમાલાએ શ્રી રામચંદ્રજી આદિનો પોતાને મેળાપ કઈ રીતે થયો? અને થયા પછી પોતે શું કર્યું? એ વગેરે સઘળી વાત પોતાના પિતાશ્રીને જણાવી અને વાલિખિલ્ય રાજાએ પોતાની મુક્તિ શી રીતે થઈ એ વગેરે જણાવ્યું.
શ્રી રામચંદ્રજીની આજ્ઞા મુજબ વાલિખિલ્ય રાજાને તેના નગરે પહોંચાડ્યા પછી કિરાતપતિ કાક કયાં ગયો તેનું અને વાલિખિલ્ય રાજાને તેના નગરે પહોંચાડી આવવાની કાકને આજ્ઞા કર્યા પછી શ્રી રામચંદ્રજી કયાં પહોંચ્યાં તેનું વર્ણન કરતાં કલિકાલસર્વજ્ઞ આચાર્ય ભગવાન્ શ્રી હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ફરમાવે છે કે
काकोऽपि स्वां ययौ पल्लि, ततो रामोऽपि निर्गतः । विंध्याटवीमतिक्रम्य, प्राप तापीमहानदीम 11१1
તે પછી એટલે વાલિખિલ્ય રાજાને તેમના નગરે પહોંચાડ્યા પછી કાક પણ પોતાની પત્નિએ ગયો અને શ્રી રામચંદ્રજી પણ વાલિખિલ્ય રાજાને તેના
sree
