________________
૫
e-cy)*
..સીતા-અપહરણ..
પ્રસંગ સુંદર છે. આ યક્ષિણી કાંઈ લક્ષ્મીની દાતાર નથી. પણ લક્ષ્મીના દાતારને મળવાનો ઉપાય બતાવનારી છે. એમ લાગવાની સાથે જ તે બ્રાહ્મણે પોતે પ્રયત્નથી મેળવેલ કાષ્ટના ભારને ફેંકી દીધો અને તરત જ તે યક્ષિણીના ચરણમાં ઢળી પડ્યો અને તેને ઘણી જ નમ્રતાથી અને ભક્તિ ભરેલા શબ્દોથી પ્રશ્ન કર્યો કે, ‘હે દોષરહિત !' તું મને એ કહે કેમને શ્રી રામચંદ્રજીના દર્શન કેવી રીતે થાય ?'
આ પ્રશ્નનો ઉપાય સૂચક ઉત્તર આપતાં તે યક્ષિણીએ પણ કહ્યું કે, ‘આ નગરીમાં ચાર દ્વારો છે અને દરરોજ આ નગરીની રક્ષા યક્ષો દ્વારા થાય છે. એ કારણથી આ નગરીમાં પ્રવેશ થવો એ દુર્લભ છે. આટલું છતાં પણ આ નગરીમાં પ્રવેશ કરવાનો એક ઉપાય છે. અને તે એ કે આ નગરીમાં આવેલા પૂર્વ દ્વારે એક શ્રી જિનેશ્વરદેવનું મંદિર છે, તે મંદિરને વિધિપૂર્વક વંદન કરીને અને શ્રાવક થઈને જો તું જશે તો તું પ્રવેશ પામી શકશે.’
આ ઉત્તર દ્વારા તમે સમજી શકશો કે ધર્માત્માનું ધ્યેય કોઈ પણ આત્મા ધર્મ પામે એ મુખ્ય હોય છે. એ ધ્યેયના પ્રતાપે જ શ્રી રામચંદ્રજીએ આ નગરીમાં પ્રવેશ પણ ધર્માત્માઓ માટે સુલભ રાખ્યો છે.
અત્યાર સુધી આપણે જે પ્રસંગો જોયા તે અંગે વિચારીશું તો સમજાશે કે આ ‘ઈભકર્ણ' યક્ષ ભયથી સ્વયં ભાગી ગયો છે, છતાં કહે છે કે- ‘મને કાઢી મૂક્યો.' આ કથનને સાંભળતાં જો સ્વામીનું ભેજું ઠેકાણે ન હોય તો ગુસ્સો આવ્યા વિના રહે જ નહીં. પણ આ ‘ઇભકર્ણ નામના યક્ષનો સ્વામી ‘ગોકર્ણ’ સમ્યગ્દષ્ટિ હોઈ મજેનો હતો. નાયક મજેનો હોય તો ખોટી ફરિયાદ કરવા જનારને સમજાવે. માટે કહું છું કે-માથે શોભતા નાયકને ધારણ કરો. અધમનું નાયકપણું ન સ્વીકારો. યોગ્ય નાયક ન મળે તો નાયક વિનાના રહો, પણ નાલાયક નાયકની આગેવાની ન સ્વીકારો. યોગ્ય સ્વામીના પ્રતાપે ‘ઇભકર્ણ' યક્ષ પણ પુણ્યાત્માઓની અવગણનાના પાપથી બચ્યો.
