________________
श्रुत्वा स्वसृपतिस्ते तु, सानुजः सबलो ययौ । તમ સૌમિત્રિના સાર્થ, યુઘ્નનાનોતિ સંપ્રતિ ૫૨૨૫ कनिष्ठ भातृवीर्येण, स्ववीर्येण च गर्वितः परतोऽस्ति स्थितो रामो विलसन् सीतया सह ॥३॥ सीता च रुपलावण्यश्रिया सीमेव योषिताम् । ન હેવી નોરની નાવિ, માનુષ્યશૈવ વિસા ૨૨૪૨૫ तस्या दासीकृताशेष सुरासुरवधूजनम् । मैलोक्येऽप्यप्रतिच्छंद, रुपं वाचामगोचरम् ॥७॥ आसमुद्रसमुद्राज्ञ ! यानि कान्यपि भूतले । તવૈવાર્હન્તિ રત્નાન, તાનિ સર્વાન ઘાંઘવ ! દુર
દશામિનિમિષાર
कारणंरुपसंपदा
સ્ત્રીરત્નમેતદ્ ગૃહળીયા, ન àત્તન્નાસિ રાવળઃ ''ર ચણખા શ્રી રાવણની પાસે જઈને કહે છે કે ‘હે ભાઈ ! કોઈ રામ અને લક્ષ્મણ નામના બે અજાણ્યા મનુષ્યો દંડકારણ્યમાં આવ્યા છે અને તેઓએ તારા ભાણેજ શંબૂકને યમદ્વારમાં પહોંચાડી દીધો છે. એ સમાચાર સાંભળીને પોતાના નાના ભાઈ અને સૈન્યની સાથે તારા બનેવી ત્યાં ગયા છે અને હાલ શ્રી લક્ષ્મણની સાથે યુદ્ધ કરી રહ્યાં છે. પોતાના નાના ભાઈ શ્રી લક્ષ્મણના અને પોતાના બળથી ગર્વિષ્ઠ બનેલા શ્રી રામ, શ્રીમતી સીતાની સાથે વિલાસ કરતો યુદ્ધસ્થાનથી દૂર-બીજે બેઠો છે. શ્રીમતી સીતા, રૂપ અને લાવણ્યની શોભાથી સ્ત્રીઓની સીમા રૂપ જ છે. તેના જેવી, નથી તો કોઈ દેવી, નથી તો કોઈ નાગકન્યા, કે નથી તો કોઈ માનુષી સ્ત્રી ! તે તો કોઈક જુદી જ છે ! સર્વ સુર અને અસુરની સ્ત્રીઓની દાસી બનાવનારું તેનું રૂપ ત્રણ લોકમાં અનુપમ છે. અને તે રૂપ ખરેખર વાણીથી વર્ણવી શકાય તેમ નથી. આ સમુદ્રથી બીજા સમુદ્ર પર્યંત આજ્ઞા છે. જેની, એવા હે બાંધવ ! ભૂતલ ઉપર જે જે કોઈ રત્નો છે, તે સર્વ રત્નો તારે માટે જ છે. માટે રૂપસંપત્તિ વડે દૃષ્ટિઓને અનિમેષ બનાવવાના કારણરૂપ આ સ્ત્રી રત્નને, તું ગ્રહણ કર જો તું તેને ગ્રહણ નહીં કરે તો મારે ક્લેવું જોઈએ કે તું રાવણ જ નથી !' આ પ્રમાણે ચણખાએ રાવણની વિષય અને કષાયની વૃત્તિઓને ઉત્તેજિત
કરી.”
"
-
ܐ
ܐ
ચણખા શ્રી રાવણની બહેન થાય છે. એક બહેન ભાઈની સાથે કઈ વાત કરી શકે એનો તો અત્યારે ચન્દ્રણખાએ
૨૦૫
વિષય-કષાયની આધીનતા અને નિર્મળ વિવેક...૮
