________________
૨૫૪
...સીતા-અયહરણ......ભાગ-૩
આથી સ્પષ્ટ છે કે દુ:ખી જ દીક્ષા લે એ નિયમ નથી જ. એ ખરું કે દીક્ષા માટે વૈરાગ્ય જરૂરી છે, પછી તે ગમે તે કારણે ઉત્પન્ન થયો હોય.
સુગ્રીવની વિચારણામાંથી એક વધુ વસ્તુ પણ સમજવા જેવી છે. સુગ્રીવે શ્રી રાવણનું શરણ સ્વીકારવાનો વિચાર કેમ માંડી વાળ્યો ? એણે એ વિચાર્યું કે ત્રણ ખંડમાં શ્રી રાવણ બળવાન છે, પણ પ્રકૃતિથી જ તે સ્ત્રીલંપટ છે, એટલે મને અને મારા શત્રુને મારીને તરત તારાને સ્વયં ગ્રહણ કરશે. સ્ત્રીલંપટ આત્માઓની કોઈપણ સ્થળે સારી આબરુ હોતી નથી. સજ્જનોને એવાઓ ઉપર વિશ્વાસ હોતો નથી. આમાંથી પણ શિક્ષણ શું લેવાનું ? એ જ કે કાંઈ નહિ તો છેવટે પરસ્ત્રી સહોદર બનવું. પરસ્ત્રી સહોદરપણું એ તો સામાન્ય સદ્ગુણોમાંનો એક સદ્ગુણ ગણાય છે. ઉત્તમ જૈનેતરોમાં પણ એ સદ્ગુણ હોય તો લોકોત્તર શાસનને પામેલા જૈનોમાં એ હોવો જોઈએ એમાં નવાઈ જેવું શું છે ? પણ આજે કઈ દશા છે ? જેઓ પરસ્ત્રી સહોદર નથી અને એમાં પાછ હોંશીયારી માને છે, તેઓ ધર્મ કરવાને કેટલી લાયકાત ધરાવે છે ? ખરેખર, પાપાત્માઓ તરફથી સુધારાને નામે આજે જેમ અનેક સદ્ગુણો ઉપર પૂળો મૂકાયો છે-તેમ આ સદ્ગુણ ઉપર પણ પૂળો મૂકાયો છે.
સુગ્રીવે દૂતને પાતાલલંકામાં મોકલ્યો
હવે આગળ. આ પ્રમાણે વિચાર્યા બાદ સુગ્રીવે પોતાના એક વિશ્વાસપાત્ર દૂતને એકાંતમાં સ્વયં શિક્ષા આપીને વિરાધપુરી તરફ એટલે કે પાતાલલંકા તરફ મોકલ્યો. પાતાલલંકામાં જઈને, વિરાધને નમસ્કાર કરીને, પોતાના સ્વામીના દુ:ખનો વૃત્તાંત કહ્યા બાદ, સુગ્રીવના તે વિશ્વાસપાત્ર દૂતે વિરાધને કહ્યું કે, ‘અમારા સ્વામી આવા મોટા કષ્ટમાં આવી પડ્યા છે. અને આપના દ્વારા રાઘવોનું એટલે કે શ્રી રામચંદ્રજી અને શ્રી લક્ષ્મણનું શરણ મેળવવાને ઇચ્છે છે.'