________________
૨૦૧
.સતત-અયહરણ..
જાણે કે ખ્યાલ જ તજી દીધો છે, કારણકે ચન્દ્રણખાનું પોતાનું જ અંતર અત્યારે વિષય અને કષાયની ભયંકર વાસનાઓથી એવું ભયંકર બની ગયું છે કે તેના કારણે એ વિવેકનું ભાન ભૂલી છે. પોતાના પતિની પાસે અને પોતાના ભાઈની પાસે એ માત્ર શબૂકના વધતી જ હકીક્ત આગળ ધરે છે, કારણકે એનાથી પોતાની વિષયયાચનાના ખંડનની વાત કહી શકાય એમ નથી. ખરેખર, વિષયના પાશમાં સપડાએલા આત્માઓની હૃદયથી દશા જ કોઈ વિચિત્ર હોય છે. અન્યથા, એક બહેન પોતાના ભાઈની સાથે આવા પ્રકારની વાત કરી જ કેમ શકે ? પરંતુ ચન્દ્રણખા કેટલી અધમ મનોદશાવાળી છે, તે અગાઉના દંડકારણ્યમાં બનેલા પ્રસંગમાં આપણે વિચારી ગયા છીએ. - પહેલાં તો ચન્દ્રણખાએ શ્રી રાવણને કહ્યું કે, કોઈ શ્રી રામ અને શ્રી લક્ષ્મણ નામના બે અજાણ્યા મનુષ્યો દંડકારણ્યમાં આવ્યા છે. અને તેઓએ તારા ભાણેજ શબૂકને યમદ્વારમાં પહોંચાડી દીધો છે. પરંતુ આટલી જ વાત કરીને તે થોભતી નથી તેને કાચ લાગ્યું હશે કે આટલા માત્રથી મારા ભાઈ શ્રી રાવણને અસર નહિ થાય. આથી તે બીજી વાત કરે છે. શ્રી રાવણ પોતાના બળ માટે ખૂબ ગર્વ ધરાવનારા હતા. એ તો શ્રી રાવણની દિગ્વિજય વગેરેની હકીકતો ઉપરથી જણાઈ આવે છે. એટલે જ ચન્દ્રણખા શ્રી રાવણને એમ હે છે કે, 'તારા બનેવીની સાથે શ્રી લક્ષ્મણ યુદ્ધ કરી રહ્યાં છે. અને શ્રી રામ તો પોતાના નાના ભાઈના બળથી ગર્વિષ્ઠ બનીને યુદ્ધસ્થાનથી બીજે શ્રીમતી સીતાની સાથે વિલાસ કરતા બેઠા છે." આવાં વચનોથી બળવાન હોવા સાથે બળનો ગર્વ ધરાવનારા આત્માઓ સહેજે ઉશ્કેરાય તે તદ્દન સ્વાભાવિક છે.
શ્રી રાવણને એમ થઈ જાય કે એ બે જણ એવા તે કેવા બળવાન હશે કે ચૌદ ચૌદ હજાર વિદ્યાધરોના લશ્કરની સાથે એક ભાઈ લડે અને બીજો ભાઈ દૂર બેઠો મોજ કરે ! તેમજ એવા ગર્વધારીઓને એમ પણ થાય કે એવાનો ગર્વ ઉતારવો જોઈએ ! ચન્દ્રણખા આ રીતે રાવણની માત્ર કષાયવૃત્તિને જ ઉશ્કેરીને સંતોષાતી નથી ! આના પછી તે એક ભયંકર યુક્તિ અજમાવે છે વિવેકશીલા બહેન તરીકે જે શબ્દો ન ઉચ્ચારી શકાય, અરે ! એવા
