________________
હવે અધિષ્ઠાયક દેવે સર્વનો સ્ત્રીવેષ સંહરી લીધો. એટલે અતિવીર્ય રાજા ઓળખી શક્યો કે આ તો શ્રી રામચંદ્રજી અને શ્રી લક્ષ્મણજી છે. એ જાણતાંની સાથે જ
अतिवीर्यस्तयोः पूजां, महतीं विदधे ततः । ઢથ્થો ઘ માનāસેન, માન વૈરાગ્યમુād: ૪
અતિવીર્ય રાજાએ શ્રી રામચંદ્રજી અને શ્રી લક્ષ્મણજીની ઘણી | સેવાભક્તિ કરી અને એ અભિમાની રાજા પોતાના માનનો નાશ થવાથી વૈરાગ્યના જોરથી વિચાર કરવા લાગ્યો. અર્થાત્ હું શું બીજાની સેવા કરીશ ?' એ પ્રમાણે અહંકારથી ભરેલા હૃદયે અતિવીર્ય રાજાએ દિક્ષા લેવાનો નિશ્ચય કર્યો અને પોતાના વિજયરથ નામના પુત્રને રાજ્યાસન ઉપર બેસાડ્યો.”
પરંતુ આવા આત્માઓ જેવા તેવા નથી હોતા. નિમિત્ત પોતાની હારનું છે. અને અહંકારથી વૈરાગ્ય ઉત્પન્ન થયો છે, છતાં પણ ત તેવા આત્માઓ પછીથી મળતી હજારો અનુકૂળતાઓથી પામર બની છે વૈરાગ્યનો વિચાર છોડી દેવાને તૈયાર થતા નથી. જ્યારે અતિવીર્ય રાજા દીક્ષા લેવાનો તૈયાર થયો છે ત્યારે શ્રી રામચંદ્રજી સમજી જાય છે કે એ વિચાર રાજાને અહંકારથી થયો છે. એથી કહે છે કે, તું મારો છે બીજો ભરત છે, એટલે કે તું મારા નાના ભાઈ જેવો છે. માટે તું તારું છે રાજ્ય ભોગવ અને પ્રવ્રજિત ન થા.”
આ પ્રમાણે શ્રી રામચંદ્રજીએ ના પાડવા છતાં પણ, મોટા મનવાળા અતિવીર્ય રાજાએ દીક્ષા ગ્રહણ કરી. આ પછી શ્રી અતિવીર્ય રાજાના પુત્ર શ્રી વિજયરથે પોતાની રતિમાલા નામની બહેન શ્રી લક્ષ્મણજીને આપી અને શ્રી લક્ષ્મણજી એ તેને ગ્રહણ પણ કરી. આ પછી શ્રી રામચંદ્રજી સૈન્યની સાથે વિજયપુર ગયા અને વિજયરથ રાજા ભરતની સેવા કરવાને માટે અયોધ્યા તરફ ગયા.
ગૌરવતાના ગિરિ સમા શ્રી ભરતે સર્વ વૃત્તાંત જાણતાં હોવા છતાં પણ વિજયરથ રાજાનો સત્કાર કર્યો. ખરેખર, સજ્જનો તતવત્સલ હોય છે. વાત પણ સાચી છે કે નમતા આવેલા શત્રુ પ્રત્યે
વિજયપુર પરિસર, વનમાલા, શપથગ્રહણ....૪
