________________
અમારા એ સ્વામીએ કહેવરાવ્યું કે, વાલિખિલ્ય રાજાના આગમન સુધી આ નવો જન્મેલો બાળક ત્યાં રાજા હો. આ કારણથી મૂળથી પુરુષવેષને ધરનારી અને ક્રમે કરીને વધતી હું માતા અને મંત્રીજન સિવાયના અન્ય લોકથી પુત્રી તરીકે ઓળખાતી જ નથી. હું પુત્રી તરીકે જન્મી છું. એવું આજ સુધી મારી માતા અને મંત્રીજનને મૂકીને અન્ય કોઈ જાણતું નથી. પુત્રી તરીકે જન્મ પામવા છતાંપણ હું જનતામાં પુત્ર તરીકે જ પ્રસિદ્ધ છું. કલ્યાણમાલા નામે પ્રસિદ્ધિ પામેલી હું રાજ્ય કરું છું. ખરેખર, મંત્રીઓના મંત્ર-વિચારસામર્થ્યથી ખોટામાં પણ સત્યતા થાય છે. મંત્રીઓ પોતાના વિચારના બળે ખોટી વાતને પણ સત્ય તરીકે જ પ્રસિદ્ધ કરી શકે છે. અને ઠેઠ સુધી એ જ રીતે ટકાવી શકે છે. હું મારા પિતાની મુક્તિ માટે પ્લેચ્છોને ઘણું ધન આપું છું. એ લોકો ધનને તો ગ્રહણ કરે છે. પણ મારા પિતાને છોડતા નથી. તે કારણથી આપ પ્રસન્ન થાઓ, અને જેમ પૂર્વે આપે સિંહોદરથી શ્રી વજકર્ણને મૂકાવ્યો તેમ હાલમાં તે સ્વેચ્છાથી મારા પિતાને મૂકાવો.
કલ્યાણમાલા પાસેથી તે શા માટે સ્ત્રી છતાં પુરુષના વેષમાં રહે છે? એનું કરુણાજનક કારણ જાણવાથી શ્રી રામચંદ્રજીનું હદય દ્રવે એ સહજ છે, અને એવા મહાપુરુષની આગળ દુઃખી આત્માની દર્દભરી પ્રાર્થના નિષ્ફળ જાય એ ઘટના જ અસંભવિત છે. બન્યું પણ એમ જ. કલ્યાણમાલાની કરુણા સાથે આશ્ચર્યને પેદા કરનારી કથની અને પ્રાર્થનાના શ્રવણની સાથે જ શ્રી રામચંદ્રજી એ પણ કહતું કે,
तवपितरं यावद् गत्वा, मोचयामि म्लेच्छेभ्यः ।। તવિત્ વં પુર્ધર્વ, સ્વરાનં પ્રશાસિત લિષ્ઠ 2
“અમે જઈને જ્યાં સુધીમાં તારા પિતાને પ્લેચ્છોથી મૂકાવીએ ત્યાં સુધીમાં તું પુરુષવેશમાં પોતાના રાજ્ય ઉપર શાસન કરતી રહે.”
પોતાની પ્રાર્થનાનો આ રીતનો સ્વીકાર સાંભળીને પુરુષવેષધારીણી તે કલ્યાણમાલા નામની સ્ત્રીએ ‘મહાપ્રસાદ મોટી
કલ્યાણમાલાની કરુણ કથની...૨
