________________
જુઓ- સોનાની કંઠી હોય, તેને ભાંગીને કડું કરવામાં આવે ત્યારે સોનું કાયમ રહે છે એ તો વ્યાજબી છે, પરંતુ સોનાની કંઠીનો વિનાશ અને સોનાના કડાંની ઉત્પત્તિ જે થાય છે તે પણ આ નયને માન્ય રાખવું પડ્યું છે. ન્યાયવિશારદ ન્યાયાચાર્ય મહામહોપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી મ.શ્રીએ દ્રવ્યગુણ પર્યાયના રાસમાં આવતી ઢાળ પાંચમીમાં એટલા જ માટે કહ્યું છે કે"તે અશુદ્ધ વલી પાંચમો, વ્યય-ઉત્પત્તિ સાપેખો રે ઉત્પાદ વ્યય ધ્રુવ એક છે, સમઇ દ્રવ્ય જિન પેખો રે.”
(ગ્યાન) ૧૪) | મુખ્યપણે નય પોતના અર્થોને ગ્રહણ કરવામાં પણ સપ્તભંગીને આગળ કરીને તે પ્રવૃત્તિ કરે છે એટલે દ્રવ્યાર્થિક નય પર્યાયાર્થિક નયના વિષયને ગૌણભાવે માન્ય રાખે તેમાં તેના નયપણાને હાનિ પહોંચી શકે નહીં.
આથી આ અશુદ્ધ દ્રવ્યાર્થિક નય ઉત્પાદ, વ્યય અને ધ્રૌવ્ય એ ત્રણેને માન્ય રાખે છે છતાં તેને નય તરીકે સમ્બોધી શકાય છે. (૬) ભેદકલ્પના સાપેક્ષ અશુદ્ધ દ્રવ્યાર્થિક નય
ભેદ કલ્પનાની અપેક્ષા જે રાખે તે "ભેદ કલ્પના સાપેક્ષ અશુદ્ધ દ્રવ્યાર્થિક નય" કહેવાય છે.
ગુણ અને ગુણીમાં જે ભેદ છે તે વાસ્તવિક નથી, પણ કાલ્પનિક છે. આ કાલ્પનિક ભેદ પણ દ્રવ્યાર્થિક નયને ગૌણભાવે માન્ય રાખવો પડે છે. તેથી જ આ નય અશુદ્ધ છે.
"જ્ઞાન અને આત્મા" અભિન્ન છે અર્થાત્ જુદા નથી. એમ
