________________
ધર્મમાં સાત નયની ઘટનાધર્મમાં નૈગમાદિ સાતનયની ઘટના નીચે પ્રમાણે ઘટી શકે છે. જુઓ(૧) નૈગમનય - ધર્મના સમ્બન્ધમાં કહે છે કે વિશ્વના સર્વ પ્રાણી ધર્મને ચાહે છે, માટે સર્વ છે. આથી નૈગમનયે અસરૂપ ધર્મને ધર્મ એવું નામ કહ્યું. (૨) સંગ્રહનય - ધર્મના સમ્બન્ધમાં કહે છે કે- "જે વડીલોએ ચલાવ્યો તે ધર્મ." આથી અનાચારનો ત્યાગ અને ફુલાચારને ગ્રહણ કરવાનું સંગ્રહાયે જણાવ્યું. (૩) વ્યવહારનય - ધર્મના સમ્બન્ધમાં કહે છે કે - "સુખનું જે કારણ તે ધર્મ." આથી વ્યવહારનપુણ્યકરણીને ગ્રહણ કરવાનું બતાવ્યું. (૪) 28જુસૂત્રનય - ધર્મના સમ્બન્ધમાં કહે છે કે - "ઉપયોગ યુક્ત વૈરાગ્યરૂપે જે પરિણામ તે ધર્મ." આથી ઋજુસૂત્રનયે સમ્યકત્વપ્રાપ્તિ પૂર્વેની સ્થિતિના પરિણામનો સમાવેશ થતો, જણાવ્યો. (૫) શબ્દનય - ધર્મના સમ્બન્ધમાં કહે છે કે - "ધર્મનું મૂળ સમ્યકત્વ - સમકિત છે, માટે સમ્યકત્વ-સમકિત એ જ ધર્મ." (૬) સમભિરૂઢનય - ધર્મના સમ્બન્ધમાં કહે છે કે - "જીવઅજીવાદિ નવતત્ત્વને તથા ષ દ્રવ્યને જાણી જે આત્મસત્તાને ઓળખે અને પરવસ્તુનો ત્યાગ કરે તેવા શુદ્ધ પરિણામ તે ધર્મ." આથી સમભિરૂઢનય સાધકસિદ્ધના પરિણામને સ્વીકારે છે. (૭) એવંભૂતનય - ધર્મના સમ્બન્ધમાં કહે છે કે- "શુક્લ ધ્યાન રૂપાતીતના અતિવિશુદ્ધ પરિણામ તથા ક્ષપક શ્રેણી વિગેરે
- 75
