________________
G!
પ્રશ્ન-તે સાત નયના નામ કહો?
ઉત્તર-(૧)નૈગમનય, (૨) સંગ્રહનય, (૩) વ્યવહારનય, (૪) રજુસૂત્રનય, (૫) શબ્દનય, (૬) સમભિરૂઢનય અને (૭) એવંભૂતનય.
- -
પ્રશ્ન- સાત નય પૈકી પહેલાં નૈગમનનું સ્વરૂપ શું?
ઉત્તર - નિગમ એટલે લોક અથવા સંકલ્પ તેમાંથી જેનો .. પ્રાદુર્ભાવ-ઉત્પત્તિ છે તે "નૈગમનય" કહેવાય છે.
“વિદ્યતે હો ગમો થી જ તૈયામ. ” જેનો એક એક ગમ જણાતો નથી તે નૈગમ.
અર્થાત્ વસ્તુને જાણવા માટેનો માગે એક નથી પણ અનેક છે એ રીતે કહેનાર જે જે નય તે "નૈગમનય" કહેવાય છે. વસ્તુના બોધમાં સામાન્ય ધર્મ અને વિશેષ ધર્મએમબન્ને ધર્મને પ્રધાનપણે માનનાર આ "નૈગમન" છે. શબ્દાર્થના જ્ઞાનનું દેશથી કે સર્વથી ગ્રહણ કરનાર આ "નૈગમનય" છે.
વિશ્વના સર્વ વ્યવહારમાં આ નૈગમની મુખ્યતાપ્રધાનતા છે.
પ્રશ્ન- આ નગમનયના પ્રકાર કેટલા? અને તે કયા કયા?
ઉત્તર - તેના ત્રણ પ્રકાર છે. (૧) ભૂત, (૨) ભવિષ્ય અને (૩) વર્તમાન.
પ્રશ્ન-ભૂત મૈગમ એટલે શું?
ઉત્તર - ભૂતકાળમાં થઈ ગયેલી વસ્તુનો વર્તમાનરૂપે જે વ્યવહાર કરવો છે.
- -
-
-
-
