________________
---
--
છે. વ્યવહારોપયોગી વસ્તુ કેમ બને એમાં આ નય પ્રયત્નશીલ રહે છે. જુઓ
જે સતુ છે, તે દ્રવ્ય અથવા પર્યાય, પણ હોય, દ્રવ્યમાં પણ કોઈ દ્રવ્ય ચેતનવંત હોય તો કોઈ દ્રવ્ય અચેતનવંત પણ હોય. એ જ પ્રમાણે પર્યાયમાં પણ કોઈ પર્યાય સહભાવી હોય અને કોઈ પર્યાય ક્રમભાવી પણ હોય.
ઉદાહરણ તરીકે વિચારીયે તો પણ સમજાશે કે, સતુ દ્રવ્યના બે ભેદ છે. એક જીવસ્વરૂપ અને બીજું અજવસ્વરૂપ તેમાં જીવના પણ બે ભેદ છે. એક સંસારી અને બીજા મુક્ત (સિદ્ધ) તેમાં પણ સંસારી જીવના બે ભેદ છે. એક ત્રસ અને બીજા સ્થાવર.
એ પ્રમાણે પ્રત્યેકના ભેદો કરીને અર્થાત્ પદાર્થોને છૂટા કરીને આ વ્યવહારનય સમજાવે છે. વળી સંગ્રહનયનાવિષયનું વિભાગીકરણ કરવા પૂર્વક વસ્તુને વ્યવહારોપયોગી બનાવે
સંગ્રહનય જેમ બે પ્રકારે જણાવ્યો તેમ આ વ્યવહારનયા પણ બે પ્રકારે જણાવાય છે. તે આ પ્રમાણે
સામાન્ય સંગ્રહભેદક વ્યવહાર અને વિશેષ સંગ્રહભેદક વ્યવહાર.
સામાન્ય સંગ્રહને છૂટો પાડનાર જે વ્યવહારનયતે સામાન્ય સંગ્રહભેદક વ્યવહાર કહેવાય છે અને વિશેષ સંગ્રહને છૂટો પાડનાર જે વ્યવહાર નય તે વિશેષસંગ્રહભેદક વ્યવહાર કહેવાય છે.
આ બન્નેમાં "સામાન્ય સંગ્રહભેદક વ્યવહાર" એક પ્રકારે
