________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कर्पूरादिवर्गः। मद, इनकामी हरनेवाला है, कफ, पित्त, तृषा, रक्त, विष, विसर्प, मूत्रकृच्छ्र, दाह, और घाव, इनको हरनेवाला है ॥ ८५ ॥
अथ खशनामगुणाः. वीरणस्य तु मूलं स्यादुशीरं नलदं च तत् । अमृणालं च सेव्यं च समगन्धिकमित्यपि ॥ ८६ ॥ उशीरं पाचनं शीतं स्तम्भनं लघु तिक्तकम् । मधुरं ज्वरहृतांतिमदनुत् कफपित्तहत् ॥ ८७ ॥
तृष्णास्त्रविषवीसर्पदाहरूच्छ्रव्रणापहम् । टीका-नलद १, उशीर २, अमृणाल ३, सेव्य ४, सुगंधिक ५, ये खशके पांच नाम हैं ॥ ८६ ॥ ये पाचन, शीतल, स्तंभन, और हलका, तिक्त, मधुर है; ज्वर, वमन, मद, इनको हरनेवाला है, और कफ, पित्तका हरनेवाला है ॥८७॥ तथा तृषा, रक्त, विष, विसर्प, दाह, मूत्रकृच्छ्र, और घावोंकाभी नाश करनेवाला है.
अर्थ जटामांसीनामगुणाः. जटामांसी भूतजटा जटिला च तपस्विनी ॥ ८८ ॥ मांसी तिक्ता कषाया च मेध्या कान्तिबलप्रदा।
स्वादी हिमा त्रिदोषानदाहवीसर्पकुष्ठनुत् ॥ ८९ ॥ टीका-जटामांसी १, भूतजटा २, जटिला ३, तपस्विनी ४, ये जटामांसीके ५, नाम हैं ॥ ८८ ॥ ये तिक्त, कसेली, पवित्र, कान्ति और बलकों बढानेवाली है, मधुर और शीतल है, त्रिदोष, रक्त, दाह, विसर्प, और कुष्ठ इनकों जीतनेवाली है ॥ ८९॥
शैलेय(भूरछरील)नामगुणाः. शैलेयं तु शिलापुष्पं वृद्धं कालानुसार्यकम् । शैलेयं शीतलं हृद्यं कफपित्तहरं लघु ॥ ९०॥ कण्डूकुष्ठाइमरीदाहविषड्दरक्तहृत् ।
For Private and Personal Use Only