Gurutattvavinischay Part 2

Author(s): Yashovijay Upadhyay, Rajshekharsuri
Publisher: Jain Sahitya Vikas Mandal

Page 17

गुरुतत्त्वविनिश्चये तृतीयोल्लासः ]
इत्तो उवसंपज्जइ, विहिणा गच्छंतरं पि धम्मट्ठी।
इय भणिअं जिणसमए, परिवाडि इत्थ वुच्छामि ॥५॥ 'इत्तो'त्ति । यतः सारणादिकार्ये च गुरुराश्रयणीयो नान्यः, अत एव धर्मार्थी स्वगच्छे सारणाद्यभावे गच्छान्तरमपि सारणादिसाम्राज्यकलितं विधिनोपसम्पद्यत इति 'जिनसमये' कल्पादिलक्षणे भणितम् । 'अत्र' गच्छान्तरोपसम्पत्तौ परिपाटी प्रसङ्गप्राप्तामखिलां यथासूत्रं वक्ष्यामि ॥ ५ ॥
સારણાદિ કાર્યમાં ગુરુનો જ આશ્રય લેવો જોઈએ, અન્યને નહિ. આથી જ ધમથી સ્વચ્છમાં સારણાદિ ન થતું હોય તે સારણુદિના સામ્રાજ્યથી યુક્ત અન્ય ગચ્છમાં વિધિપૂર્વક ઉપસંપદા સ્વીકારે. હવે ગચ્છાંતરની ઉપસંપદામાં પ્રસંગથી પ્રાપ્ત થયેલ ઉપસંપદાના સંપૂર્ણ વિધિને શાસ્ત્ર પ્રમાણે કહીશ. [૫] यथाप्रतिज्ञातमेवाह
नाणे दंसण चरणे, आधुच्छित्ता अणंतरे गमणं । विहिअं इहरा दोसो, णाणइआरा इमे तत्थ ॥६॥
नाणे'त्ति । ज्ञानार्थ दर्शनार्थं चारित्रार्थं चापृच्छय स्वगुरुं गणान्तरे गमनं विहितम् , 'इतरथा' निष्कारणं गुरुमनापृच्छय वा गणान्तरगमने दोषः, यतो निष्कारणं गणान्तरोपस म्पत्तौ चतुर्गुरुकमाज्ञादयश्च दोषाः, गुरुमनापृच्छय गमने च चतुर्गुरुकं प्रायश्चित्तमुपदिश्यते । तत्र ज्ञानार्थ तावदेतत् तदा भवति यदा स्वगुरोः सकाशे यावत् श्रुतमस्ति तावदधीतम् , अस्ति च तस्यापरस्यापि श्रुतस्य ग्रहणे शक्तिस्ततोऽधिकश्रुतग्रहणार्थमाचार्यमापृच्छति (ते), आचार्येणापि स विसर्जयितव्य इति । तत्र ज्ञानार्थं गच्छत इमेऽतिचारा भवन्ति ॥ ६ ॥
હવે કરેલી પ્રતિજ્ઞા પ્રમાણે જ કહે છે :
જ્ઞાન-દર્શન અને ચારિત્ર માટે ગુરુને પૂછીને અન્ય ગચ્છમાં જવાનું કહ્યું છે. નિષ્કારણ અથવા કારણે પણ ગુરુને પૂછયા વિના અન્ય ગચ્છમાં જવામાં દોષ છે. કારણ કે નિષ્કારણ અન્ય ગચ્છમાં ઉપસંપદા લેવામાં ચતુર્ગુરુ પ્રાયશ્ચિત્ત અને આજ્ઞાભંગ વગેરે દોષ થાય છે, અને ગુરુને પૂછયા વિના જવામાં ચતુરું પ્રાયશ્ચિત્ત બતાવે છે.
(वे ज्ञान भाटे ५.५६। चारे थाय ते ४ छ-)
જ્યારે પોતાના ગુરુ પાસે જેટલું શ્રત હોય તેટલું ભણી લીધું હોય, અને તેનામાં અન્ય વિશેષ શ્રુત ભણવાની શક્તિ હોય, તેથી અધિક શ્રુત ભણવા માટે આચાર્યને પૂછે ત્યારે જ્ઞાન માટે ઉપસંપદા (=અન્યગછને સ્વીકાર) થાય. સાધુ આચાર્યને પૂછે ત્યારે આચાર્યું પણ તેને મોકલવો જોઈએ. જ્ઞાન માટે જતા સાધુને આ (નીચે કહેવાશે તે) अतिया। थाय (=समवित) छे. [६]