________________
જેમ ભૌતિક પદાર્થમાત્ર અનિત્ય છે. તેમ આ જગતમાં છઘ0ની જીવનનૌકા અશરણ છે. જીવો જગતમાં જેનું શરણ લે છે તે જ માતાપિતા અશરણ છે. મરણને આધીન છે તે તને કેવું શરણ આપશે ?
પુણ્યકર્મનો ઉદય હોય તો રોગનો ઉપચાર શકય બને, શત્રુથી કોઈવાર બચી જવાય. ધનાદિ આપત્તિમાં કોઈની સહાય મળે. પણ આ યમરાજના તેડા આગળ તે બધું વ્યર્થ. મોટા સમ્રાટો, ઋષિઓ કાળને આધીન છે. તું તેમાનો એક સભાસદ છે.
માતા પિતાદિક ગણ જોતા, અમ લે જનને તાણી રે, મરણ થકી સુરપતિ નવિ છૂટે, નવિ છૂટે ઈન્દ્રાણીરે,” કો નવિ શરણં કો નવિ શરણં.
તું ખાટલે પડ્યો હોઈશ, હોસ્પિટલને શરણે પડયો હોઈશ, દેવ દેવી જેવા ડોકટરો નર્સો, શ્વેતવસ્ત્રમાં તારા ખાટલાને વિટળાયા હશે. માતા, પિતા, પત્ની, પુત્રાદિ સ્વજન ટોળે વળ્યા હશે. અને તારા છેલ્લા શ્વાસ ચાલતા હશે ત્યારે તને કોઈનું શરણ નહિ મળે. હા, પણ જો તે આત્મા-પરમાત્માને ભજયા હશે. તો તું અંતરમાં સમાધિમાં હશે ખરો. સમાધિના શરણે દેહ છૂટે તો સાર્થકતા છે.
જીવમાત્રનું જીવન આયુષ્યકર્મને આધીન છે. એક પળનો પણ તેમાં ફેરફાર થતો નથી કે કોઈ બચાવી શકતું નથી. હે જીવ, ચિંતન કર કે મરણ સમયે સ્વજન, પરિવાર, ધન, માન કંઈજ સાથે નથી આવતું. તે સર્વે સંબંધો આ જીવનના આયુષ્યકાળ સુધીના છે. પછી તું કયાં અને સ્વજનો કયાં? જીવને એમ લાગે કે આ સૌ મારા પર કેવો પ્રેમ રાખે છે? મારા વગર કેવી રીતે જીવશે? ભાઈ, આ જગત એક નાટક જેવું છે. નાટક એટલે કે ના તેવું. એ સ્વજન જ તારા દેહને અગ્નિને સોંપી દેશે. તારા મૃત્યુ સાથે બધું જ સમાપ્ત થશે. જાણે તું જભ્યો જ નહોતો. જ્ઞાનીઓ કહે છે તું કોણ છું કયાંથી આવ્યો તે વિચારજે. “તું કોણ અને આવ્યો ક્યાંથી, એ ભેદ નહિં સમજે મનમાં, કર્મ પ્રમાણે જન્મ જ ધરતો, નહી # પાપ એ ક્રાર કરતો, જીવ જન્મતા ભૂલે સઘળું, હું અહીંયા તું ત્યાં, પડી માયાના બંધનમાં.”
તો હવે ગયેલા ગયા, પણ રહેલાએ વિચારવાનું છે કે રહે છે શું અને જાય છે શું? રહ્યું છે (દેહ) તેને રખાતું નથી અને જાય છે તેને કોઈ જોતું કે રોકતું નથી. માટે ભાઈ આ દેહમાં રહેલા આત્માને શાશ્વત જાણ
ચિંતનયાત્રા
અશરણ ભાવના
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
