________________
૧૮
સ્તવન : ૩ : શ્રી સંભવનાથ જિન સ્તવન
(રાગ : રામગ્રી)
1:
નોંધઃ શ્રી અજિતનાથના આગળના સ્તવનમાં પ્રભુપંથ મેળવવાની મુશ્કેલીઓના વર્ણનને અંતે પંથ પ્રાપ્ત કરવાંની આશા નહીં છોડવાનો નિર્ણય કર્યા બાદ આત્મવિકાસની દિશામાં કેવી રીતે આગળ વધવું તે હવે દર્શાવે છે.
સંભવદેવ તે ધુર સેવો સવે રે, લહી પ્રભુ સેવન ભેદ,
સેવન કારણ પહિલી ભૂમિકા રે, અભય, અદ્વેષ અખેદ. સં. ૧
અર્થ ઃ પ્રભુની સેવાના ભેદો સમજીને સર્વ મનુષ્યોએ પ્રથમ (૨) સંભવનાથની સેવા કરવી જોઈએ. તે સેવાના કારણરૂપ પ્રથમ ભૂમિકા રૂપે અભય, અદ્વેષ અને અખેદના ગુણોનો વિકાસ જરૂરી છે.
નોંધઃ પ્રભુભક્તિનાં આ ત્રણ ભયસ્થાનો કેવી રીતે સંભવે છે તે આ ગાથામાં વર્ણવ્યું છે.
ભય-ચંચળતા જે પરિણામની રે, દ્વેષ અરોચક ભાવ.
ખેદ-પ્રવૃત્તિ હો કરતાં થાકીએ, દોષ અબોધ લખાવ. સં. ૨
અર્થઃ આ ભક્તિ દરમ્યાન આત્માનાં જે પરિણામો (ભાવ) રહે તેમાં સ્થિરતા ન હોય અને મન ચંચળ રહે તે સ્થિતિ ભયજનક છે.
ભક્તિમાં અરુચિનો ભાવ હોય (અરોચક ભાવ) તો તે દ્વેષનું ભયસ્થાન છે. ભક્તિની પ્રવૃત્તિમાં થાક લાગે તો તે ખેદજનક છે.
દોષજન્ય આ ત્રણ પ્રકારના ભયસ્થાનો અજ્ઞાનતા (અબોધ) મુલક છે. (લખાવ = જાણ) માટે તેનાથી દૂર રહેવા પ્રયત્ન કરવો જોઈએ.
ચરમાવર્તે હો ચરમ કરણ તથા રે, ભવ-પરિણતિ પરિપાક, દોષ ટલે વળી દૃષ્ટિ ખૂલે ભલી રે, પ્રાપ્તિ પ્રવચન વાક્ સં. ૩
નોંધ : પ્રભુના પંથે ચાલતાં ‘ભય’, ‘દ્વેષ’ અને ‘ખેદ’ના દોષો દૂર થાય ત્યારે એક સમય એવો આવે છે કે જ્યારે કષાયજન્ય પુદગલનું છેલ્લું પરાવર્તન થાય છે. આ ગાથામાં આત્મવિકાસની ભૂમિકાઓ જે ચૌદ ગુણસ્થાનકોમાં જૈન સંતોએ વર્ણવી છે તેનો ઉલ્લેખ કરેલ છે.
આનંદધન-સ્તવનો * સ્તવન-૩
Jain Education International_2010_04 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
