________________
પ૦ નોંધ : આ સ્તવન આખું આત્માની જુદી જુદી દષ્ટિએ સમજ આપવા રચાયેલ છે.
પ્રથમ ગાથામાં આત્માને અનંત શક્તિયુક્ત “ત્રિભુવન સ્વામી' કહ્યો અને તેના નિરાકાર, સાકાર, સચેતન સ્વરૂપનો નિર્દેશ કર્યો. ભગવાન શિતલનાથ ઉપરના દશમાં સ્તવનમાં ત્રિભંગીનો ઉલ્લેખ કરીને ઉપલક દૃષ્ટિએ જણાતા વિરોધાભાસી ગુણો કઈ અપેક્ષાએ જોવા જોઈએ તે સમજાવ્યા બાદ અહીં આ સ્તવનમાં આત્માના વિરોધાભાસી ગુણો કઈ અપેક્ષાએ છે તે સમજાવ્યું.
આત્મા એક અને અભેદરૂપે છે પરંતુ કર્મનો કર્તા હોવાથી તેના પરિણામનો ભોક્તા બને છે અને તેથી તે અનેકરૂપે - ભેદરૂપ – ભાસે છે તેમ ગાથા ૨-૩માં સમજાવ્યું. ગાથા ૪માં સુખ-દુઃખને કર્મનાં રૂપ ગણાવીને કહ્યું કે કર્મફળ ભોગવ્યા વિના છૂટકો નથી. તેથી કર્મ બીજનો નાશ થયેલ તેવો શુદ્ધ ચૈતન્યમય આત્મા જ જિનેશ્વર દેવનું સ્વરૂપ છે. ગાથા પમાં તે જ ભાવ છે અને છેવટે આત્માની ખરી ઓળખ ગાથા ૬માં દર્શાવી છે.
આ આખા સ્તવનમાં “નિશ્ચય નય” અને “વ્યવહાર નયની સુંદર ચર્ચા છે.
આનંદધન-સ્તવનો
સ્તવન-૧૨
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
