________________
૬O
અર્થ : ખરી શાંતિ મેળવવાની પ્રથમ શરત એ છે કે જિનેશ્વર દેવે આત્માની અવિશુદ્ધ એટલે અશુદ્ધ અને સુવિશુદ્ધ એટલે સંપૂર્ણ રીતે શુદ્ધ દશાનું જે વર્ણન કરેલ છે તેમાં સાચી (અવિતત્વ) શ્રદ્ધા રાખ. (સદુ = સ્વીકારે, શ્રદ્ધા રાખે)
નોંધઃ અશાંતિનું મૂળ તો આત્માની વૈભાવિક સ્થિતિ છે. આત્માનો યોગ જ્યારે પર-ભાવમાં – પોતાથી ભિન્ન એવી બાહ્ય વસ્તુઓ સાથે થાય છે ત્યારે તેને વૈભાવિક સ્થિતિ પ્રાપ્ત થાય છે. આવી સ્થિતિમાં મન વિચલિત રહે છે કારણ કે વૈભાવિક સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરતો આત્મા સુખદુઃખનો અનુભવ કરતો થકો સ્થિરતા ગુમાવે છે અને કર્મબંધન પામે છે. આથી ખરી સ્થિરતા પામવા માટે આત્માએ સ્વ-ભાવમાં જ રહેવું જોઈએ. તેમ રહેવું તે તેની સ્વાભાવિક સ્થિતિ છે અને તે શાંતિ-જનક છે. આથી આત્માની શુદ્ધ દશામાં શ્રદ્ધા કેળવવી તે શાંતિ પ્રાપ્ત કરવા માટેનું પ્રથમ પગથિયું છે.
આગમ-ધર ગુરૂ સમકિતી, કિરિયા સંવર-સાર રે, - સંપ્રદાય, અવંચક સદા, શુચિ અનુભવાધાર રે. શાંતિ. ૪ નોંધઃ આત્માની અવિશુદ્ધ અને સુવિશુદ્ધ સ્થિતિ શું છે અને કેવી રીતે પમાય તે જાણવા માટે સરુની જરૂર રહે છે. આવા સગુરુ કેવા હોવા જોઈએ તે અહીં સમજાવે છે.
અર્થ: જે ગુરુ આગમ (શાસ્ત્રો)ના ખરા જ્ઞાની હોય, સમ્યમ્ દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્રના ધારક (સમકિતી) હોય, સંવરની ક્રિયા (નવા કર્મોની ઉપાર્જનની રોધક ક્રિયા)નું રહસ્ય સમજતા હોય, ચાલી આવતી રૂઢિઓને તેના ખરા સ્વરૂપમાં સમજતા હોય અને અનુભવના આધારરૂપ હોય તેવા સદ્દગુરુનો યોગ થાય તો અશુદ્ધ અને શુદ્ધ આત્મસ્થિતિ શું છે તે સમજાય. (અવંચક = નિર્દભી)
શુદ્ધ આલંબન આદરે, તજી અવર જંજાળ રે.
તામસી વૃત્તિ સવિ પરિહરી, ભજે સાત્ત્વિક સાલ રે. શાંતિ. ૫ અર્થ સંસારની બધી જંજાળ ત્યજીને શુદ્ધ આત્માવલંબન જે કરે અને જે સર્વ પ્રકારની તામસી પ્રવૃત્તિને ત્યજી દઈને ફક્ત સાત્વિક વૃત્તિને ધારણ કરે તેને શાંતિ પ્રાપ્ત થાય. (સાલ = સાળ-વણવાનું યંત્ર)
ફલ વિસંવાદ જેહમાં નહીં, શબ્દ તે અર્થ સંબંધિ રે, સકલ નયવાદ વ્યાપી રહ્યો તે શિવ-સાધન સંધિ રે. શાંતિ. ૬
.
--::
:
આનંદધન-સ્તવનો જ સ્તવન-૧૬
. w.na
w
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
