________________
૭૫ ક્ષપક-શ્રેણીરૂપ હાથી ઉપર બિરાજમાન થયા ત્યારે તે છની સ્થિતિ તો હાથી પાછળ દોડતા કૂતરા જેવી થઈ. (નોકષાય = “હાસ્ય” વ. ક્રોધાદિક મુખ્ય કષાયોને મદદ કર્તા
નોંધઃ જીવ ગુણસ્થાનકોએ ચડતો જાય ત્યારે એક પછી એક દોષોનો નાશ થતો જાય તેને લપક-શ્રેણી કહે છે. આવી ક્ષપક-શ્રેણીના હાથી પર ચડીને ભગવાને દોષોને કચડી નાંખ્યા.
રાગ દ્વેષ અવિરતિની પરિણતિ, એ ચરણ-મોહના યોધા, વિતરાગ પરિણતિ પરિણમતાં, ઊઠી નાઠા બોધા... હો મલ્લિ. ૬
અર્થઃ રાગ અને દ્વેષ - આ બન્ને ચારિત્ર-મોહના યોદ્ધાઓ છે, જે અવિરામપણે (અવિરતિ) પરિણામ (પરિણતિ) આપ્યા જ કરે છે; પરંતુ આપે આત્માનું રૂપાંતર વિતરાગ સ્થિતિમાં કર્યું. તેથી આ બન્ને યોદ્ધાઓને તેની જાણ (બોધા) થતાં જ નાસી ગયા.
નોંધ : મોહનીય કર્મ ચારિત્રની ખિલવણીને અટકાવે છે. તે મોહનીય કર્મના મુખ્ય લડવૈયાઓ રાગ અને દ્વેષ છે, પરંતુ આત્મામાં વીતરાગ સ્થિતિ પ્રાપ્ત થતાં આ રાગ અને દ્વેષની હસ્તી રહેતી નથી.
વેદોદય કામા પરિણામ, કામ-કર્મ સહુ ત્યાગી, નિકામા કરૂણા-રસ સાગર, અનંત ચતુષ્ક પદપાગી... હો મલ્લિ. ૭
અર્થ: ત્રણ પ્રકારના વેદોદય કર્મો - સ્ત્રી, પુરુષ અને નપુંસક વિશે ઉત્પન્ન થતાં કામવિકારો - સહિતના તમામ પ્રકારના વાસનાજન્ય કર્મોનો આપે ત્યાગ કર્યો છે. નિષ્કામ કરુણરસના સાગર! આપ તો અનંત ચતુષ્ક (અનંતદર્શન, અનંતજ્ઞાન, અનંતચારિત્ર અને અનંતવીર્ય- તેમ ચાર)ના આપ શોધક (પાગી = પગેરું મેળવનાર) છો.
દાન-વિઘન વારી સહુ જનને, અભયદાન પદદાતા, લાભ-વિઘન, જગ-વિઘન નિવારક, પરમ લાભ રસ માતા... હો મલ્લિ. ૮
અર્થ: દાન-અંતરાયનો છેદ કરી (વારી) સર્વ પ્રાણીઓને આપ અભયદાન પદ આપો છો. સંસારમાં વિઘ્નરૂપ લાભ-અંતરાય કર્મનો આપ નાશ કરનાર છો અને આત્માનંદનો પરમ રસ લઈ તેમાં મસ્ત છો.
આનંદધન-સ્તવનો જ સ્તવન-૧૯
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
