________________
૨૧ સ્તવન : ૪: શ્રી અભિનંદન જિન સ્તવન
(રાગ : ધનાશ્રી) નોંધઃ જિનેશ્વર દેવના દર્શનની, એટલે કે સમ્ય દર્શનની તાલાવેલી અને દુર્લભતા તથા તેમાં આવતાં વિઘ્નો વિશેની ચર્ચા આ સ્તવનમાં છે.
અભિનન્દન જિન! દરિસણ તરલિયે, દરિસણ દુર્લભ દેવ! મત મત ભેદ રે જો જઈ પૂછીએ, સહુ થાયે “અહમેવ”. અભિ. ૧
નોંધઃ જૈન ધર્મમાં તત્કાલીન વિવિધ સંપ્રદાયો અને તેમાં પ્રવર્તતી વિચાર સંકિર્ણતાઓ જેનું મૂળ અહમ્ ભાવમાં છે તેનો અહીં ઉલ્લેખ છે.
અર્થ: હે અભિનંદન પ્રભુ, તારા દર્શન માટે (એટલે કે તારા પ્રરૂપેલ ધર્મના દર્શન માટે – સમ્યમ્ દર્શન માટે) હું તલસું છું. પરંતુ દેવ, તે દર્શન મારા માટે દુર્લભ બન્યાં છે, કારણ કે તે દર્શાવેલ માર્ગ માટે હાલ જે જુદા જુદા સંપ્રદાયો પ્રવર્તે છે તેના નેતાઓનું માર્ગદર્શન લેવા જાઉં છું તો દરેક પોતાનો અહમ્ આગળ ધરીને પોતાનો જ સંપ્રદાય સાચો તેવો એકાંતવાદી હઠાગ્રહ સેવે છે.
સામાન્ય કરી દરિસણ દોહિલું, નિર્ણય સકલ વિશેષ,
મદ મેં ઘેર્યો રે અંધો કેમ કરે, રવિ-શશિરૂપ વિલેષ. અભિ. ૨
અર્થ: પ્રભુ, તારું દર્શન સામાન્યપણે મુશ્કેલ છે. જયારે અહીં તો વસ્તુનો (તત્ત્વનો) સમગ્રપણે (સકલ) નિર્ણય લેવાનો છે, જે વિશેષ મુશ્કેલ છે.
અહમના મદથી જેની દૃષ્ટિઅંધ થઈ ગયેલ છે તે (સાંપ્રદાયિક નેતાઓ) સમ્ય જ્ઞાન-દર્શનરૂપી સૂર્ય-ચંદ્રનું વિશ્લેષણ કેવી રીતે કરી શકે? (વિલેષ = વિશ્લેષણ)
હેતુ વિવાદે હો ચિત્ત ધરી જોઈએ, અતિ દુર્ગમ નયવાદ, આગમ વાદે હો ગુરૂ-ગમ કો નહીં, એ સબલો વિષવાદ. અભિ. ૩
નોંધઃ સાંપ્રદાયિક નેતાઓ તો પોતાના અહમમાં અંધ છે ત્યારે દર્શન મેળવવા બીજા ત્રણ રસ્તાઓ છે તેની મુશ્કેલીઓનો આ ગાથામાં નિર્દેશ છે.
અર્થ : હેતુવાદ - કાર્યકારણવાદનો આધાર લઈને અગર નયવાદનો આધાર લઈને તારું દર્શન કરવા પ્રયત્નો કરું છું તો તે પણ સમજવા અત્યંત દુર્ગમ (કઠણ) માલૂમ પડે છે. ત્રીજો રસ્તો શાસ્ત્રાભ્યાસનો છે પરંતુ ગુરુ-ગમ વિના તે પણ સમજાય તેવું નથી.
આનંદધન-સ્તવનો / સ્તવન-૪
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
