________________
આબાદ હિંદુસ્તાન !
ઇલાકાઓ, લૂંટી ખાવાની વસ્તુરૂપ Fr હતા. અત્યારે સાતમા ઍડવર્ડના વખતમાં પણ, પશ્ચિમની સુધરેલી ભાષામાં મેઢા મેટા, પણ જરાય અર્થ વિનાના શબ્દો — } જે વડે હિંદી વજીર દર વર્ષે પાતાને તેમજ આમની સભાના સભાવિત સભ્યાને છેતરે છે - તેવા શબ્દો વડે તેમનાં મૃત્યા સારી પેઠે શણગારવામાં આવે છે છતાં, હિંદુસ્તાન અંગ્રેજોને માટે એક લૂટી. ખાવાની વસ્તુ જ છે, અને તે તેને નિરાંતે લૂટયા જાય છે, અત્યારે જે કાંઈ ક્રક પડયો હાય તા એટલેા જ કે, તે વખતના કરતાં અત્યારે તે લૂટ વધારે સચેાટતાથી કરવામાં આવે છે; તે વખતના ‘સૂતરના તાર અત્યારે લોખંડની વજનદાર એડીએ’ અન્યા છે, તથા હિંદુસ્તાનમાંથી ઇંગ્લેંડ તરફ રાજ વધ્યા કરતા અને વેગથી વહેતા અત્યારના ક્લાઈવ અને હૅક્ટીન્સે પડાવેલી રકમે ગણતરીમાં પણ ન લેવા જેવી તુચ્છ બની ગઈ છે. * આપણે ઉપર જણાવેલા ત્રણે મુદ્દાએ જરા વિગતથી તપાસીએ.
ધનપ્રવાહ આગળ
૧૪
1
ઈ. સ. ૧૭૦૦ થી ૧૭૮૩
અંગ્રેજોએ હિંદુસ્તાનમાં પગ તે વેપારીને વેષે મૂક્યા હતા. પરંતુ જ્યારે તેમણે જોયું કે સીધા વેપાર કરતાં લૂટવામાં વધારે ઝડપથી અઢળક તર્કો ભેગા થઈ શકે તેમ છે, ત્યારે તેમણે પાતાને! ગજ અને ત્રાજવાં દૂર ફેંકી દીધાં.
* અત્યારે લગભગ ૪૦ કરડ રૂપિયા દર વરસે દેશની મહેસૂલમાંથી બહાર ચાલ્યા જાય છે. (૧૯૩૩–૪) .
Jain Education International
અગ્રેજી રાજ્યના મૂળમાં
૧૫
અને પ્લાસીના યુદ્ધ પછી તેમના હાથમાં થોડીઘણી રાજસત્તા આવતાં જ તેમણે ઉઘાડેછેોક લૂટારુના ધંધા શરૂ કરી દીધા. તે કામ કરવામાં તેમને મિત્ર કે શત્રુ એવા ભેદ રાખવાની જરૂર જણાતી ન હતી; પૈસાની પ્રાપ્તિ થવાની હોય તે સુખ્રિસ્ત કે પવિત્ર ધર્મપુસ્તકની સાક્ષીથી લીધેલા સાગ ૬ તાડતાં પણ તેમને વાર લાગતી ન હતી; તેમના વિશ્વાસે એકિકર ખેડેલા તેમના મિત્રને તેના શત્રુના હાથમાં સોંપતાં કે પોતાની મિત્રતા બીજા કાઈ વધુ પૈસા આપનારને વેચતાં તેમને વધુ સમય જોઈ તે ન હતો. કોઈ નવા મિત્ર બની તેમના હાથ પકડતા કે તરત તે હાથ તેને તેમજ તેની પ્રજાને ફાડી ખાનાર દારુણ પંજો બની જતા, જે પ્રાંતા કે પરગણાં તેમની રાજસત્તા હેઠળ આવતાં, તેમની વસે, ઘેટાંને દેશ વરુએના ટાળાના હાથમાં આવે તે થાય તેવી થતી. પોતાની અનેલી પ્રજા પ્રત્યે પેાતાને ખાસ ધર્મ પ્રાપ્ત થાય છે, તેવું વિધાન તેમના રાજનીતિશાસ્ત્રમાં ન હતું.
શરૂઆતનાં વર્ષોના એ આખા ઇતિહાસ શરમ ભરેલે છે, તેમને પૈસાની એટલી બધી ભૂખ હતી કે, તે ભૂખ આગળ ન્યાય, પ્રમાણિકતા, સત્ય, વિશ્વાસ કે બીજા કશાનું બંધન આડે આવી શકતું નિહ. તે આખા ઇતિહાસ મૈકાલે અને અંક પોતાની તેજસ્વી કલમથી જગતના ઇતિહાસમાં કાળે અક્ષરે લખ્યા છે. તે સમયની “ શરમ વિના બિલકુલ નગ્ન સ્વરૂપે ” ચાલતી, હિંદુસ્તાનની “ ઉધાડેાક લૂંટ ' વિષે બનાં લખાણામાંથી થેાડાક ઉતારા નીચે આપ્યા છેઃ “ગરીબ પ્રજા પાસેથી જે મહેસૂલ ઉઘરાવવામાં આવે છે તે મહેલ, અંગ્રેજો હિંદુસ્તાનમાંથી માલ ખરીદી ઇંગ્લંડ
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
