________________
८
હિંદુસ્તાનમાં ગરીબાઇ છે જ નહિ :
હાય તા દેખાતી કેમ નથી ?
કાઈ પણ અંગ્રેજ અમલદારને હિંદુસ્તાન દેશના લેાકેાની ગરીબાઇ કે ભૂખમરાની વાત કરીએ છીએ, કે તરત તેનાં ભવાં ચડી જાય છે, નસંકારાં ફૂલી જાય છે અને કપાળમાં કરચલીઓ સાથે તિરસ્કાર તથા દયાથી ઊભરાતી નજરે, તેની સામે ખેલવાની હિંમત કરનાર ઉપરથી પોતાની આંખ પાછી ફેરવી લઈ, ખભા હલાવતા તરત ચાલતા થાય છે. તેના તિરસ્કાર, દુ:ખ અને ભૂખમરાની હકીકત સામે નથી હોતા, પણ અંગ્રેજ સરકારના રામરાજ્યમાં લેાકા ભૂખે મરે છે તેવું ખેલવાની હિંમત કરનાર પેલા “ હરામખાર ” પ્રત્યે હાય છે.
Jain Education International
‘હિંદુરતાનમાં ગરીબઈ છે જ નહિ’
હિંદુસ્તાન દુ:ખી છે ? જરા પણુ નહિ. માછીમારેાન ગામડાંને ઠેકાણે ઊભાં થયેલાં મુંબઈ અને કલકત્તા તરફ જર નજર કરવાની તે। તસ્દી લે!! ત્યાં મિનિટે મિનિટે ચીસે પાડતી અને ઘુઘવાટા કરતી પવનવેગે દોડતી માલખજાનાથ સાહસ ભરેલી ગાડીએ અને સ્ટીમરા તરફ જુએ; ત્યાંન ગગનચૂંબી મહેલે તરફ્ નજર કરા; લેાકેાની ધમાલ બજારના વેપાર અને વાહના તથા રાહદારીઓથી કીડીઓની પેકે રાતદિવસ ઊભરાતા તેમના વિશાળ રસ્તાએ તરફ આંખ કરેા – અને પછી ખેલવા આવા કે હિંદુસ્તાન ગરીબ થતા જાય છે !
પી. એ. કપનીની મેટામાં મેટી સ્ટીમરની ફર્સ્ટ ક્લાસ કૈખીનમાંથી ઊતરીને પહેલી વાર અપેાલેા બંદર ઉપઃ પગ મૂકનાર પરદેશી મુસાફર પણ મેહમયી નગરીના આકા સાથે વાતેા કરતા પ્રાસાદે અને મિનારાએ, સુંદર તથ કીમતી માલથી ભરેલી મેાટી મેટી મનારમ દુકાન, અ ધંધાદારીઓ તથા ઘરાકાથી ગાજી રહેલી શેરીએ જોઈ ને તથા હિંદુસ્તાનની એ બધી પ્રગતિ, ઉન્નતિ અને સમૃદ્ધિનું કારણ અંગ્રેજો અને તેમનું રાજ્ય છે તે જાણીને, તેમના તરફ ધન્યવાદની લાગણીથી ગળગળા બને છે. પછી મિ॰ સ્ટેવન્સના કહ્યા પ્રમાણે, “ દુનિયાના સૌથી ભવ્યમાં ભવ્ય વિકટેરિયા સ્ટેશન ” પર થઈ ને તે મલબાર હિલના કાક બંગલામાં અથવા દિરયાકિનારા પરની યુરેપિયા માટેની ખાસ હૉટેલમાં એક રાત વિશ્રાંતિ કરે છે, બીજે દિવસે સુંદર લત્તાએ, સુંદર મ્યૂઝિયમા અને ગાડામાં ઊડતી મુલાકાત, મેટામેટા પ્રતિષ્ઠિત યુરોપિયન મિત્રાને ઘેર નિમત્રણે। અને......... ઇત્યાદિ
For Private & Personal Use Only
૧૧
www.jainelibrary.org
