________________
૧૩૮
આબાદ હિંદુસ્તાન !
અખશા : ઉંમર ૪૫ વર્ષ : ખેતર ૭ એકર
આવક
ખરીફ પાક
રવી પાક ઘીનું વેચાણ ખાતરનું વેચાણ
રૂ. આ. પા.
૧૨-૦-૦
૭૩-૦-૦ મહેસૂલ
૧૫-૦-૦ ૨–૦-૦
Jain Education International
આવક રૂા. વણકરીની ૪૮-૦-૦
ખાધાખર્ચ
નું ખરચ
ટ્રારનું
ખેતીનાં ઓજારાનું ખર્ચ
ઘરના સરસામાનનું,, લગ્ન અને મરણના પ્રસંગાનું ખર્ચ કપડાં
32
ખ
3. 241, 41.
૧૦-૦-૦
૨-૦-૦
9-૦-૦
કુલ ૧૦૨-૦-૦
૧૨૪-૦-૦
એટલે કે, વર્ષને અંતે ૨૨ રૂપિયાનું દેવું કરવું પડયું, ચેતાનું કુટુંબઃ ખેડૂત અને મજૂર
“ વાર્ષિક આવક ૫૦ રૂપિયા છે. કુટુંબમાં ચાર માણસ છે, તેમના ઘરના સરસામાનની કિંમત ૨ રૂપિયા છે. ’ તેઓ જીવતાં રહે છે અને દેવું કરતાં નથી, એ બહુ આશ્ચર્યની વાત છે.
આસા વણુકર: પાંચનું કુટુંબ
-.-.-.
૧૫-૦-૦
કુલ
૫-૦-૦
૩-૦-૦
૨-૦-૦
ખર્ચ રૂ।.
ખાધાખર્ચ
પાછલું દેવું ભરપાઈ કર્યું ૪-૦-૦
કપડાં
-૦-૦×
૫-૦-૦
૪૯-૦-૦
‘હિંદુસ્તાનમાં ગરીબાઈ છે જ નહિ’ લેાધા : માત્ર મજૂર; ઉંમર ૬૨ વર્ષ
ફ્રા. આ. પા.
૧૬.
૧૧—૪-૦
૨૭–૪-૦
“ ખાધાખર્ચ નીકળે છે.
કપડાં ખરીદાતાં નથી. ”
( પા. ૫૫, ૫૬ ) વિક્રમ જા એકર જમીન ખેડે છે, તેને ખાધાખર્ચ અને બી માટે ૧૧૬ રૂપિયા જોઈ એ છે. પણ તેને ખેતરમાંથી ઉત્પન્ન ૩૮રે રૂપિયા જ થાય છે. આ દાખલા ઉપર મ. ક્રુક લખે છે : “ તેના ગામના બીજા ખેડૂતોની પેઠે આ ખેડૂત પણ ભારે તંગી વેડી રહ્યો છે. અને
વની આખરે એ છેડા ભાગ્યે જ ભેગા કરી શકે છે. ’' શાબાશ ! હિંદુસ્તાન જેવા ગરમ દેશમાં ક’ટાળાભરેલી નોકરી કરતાં કરતાં પણ આવી ટાળ કરીને આનંદ મેળવી શકાય તેમ છે. ૭૭ ૩૨, ૮ આનાની દર વર્ષે આવતી ખાધને “ એ છેડા ભાગ્યે જ મળતા હાય ” એવી આવક કહી શકાય ખરી !
ડાસાની મજૂરીની વાર્ષિક આવક : છે.કરીના દળણાની આવક :
૧૩૯
( પા. ૫૫-૫૬ ) નેવાસિધ ઃ ૨૪ એકરના માલિક. (૨૧૪ રૂપિયા મહેસૂલ.) હિસાબને અંતે, સાબિત કરવામાં આવે છે કે, તેને દર વર્ષે ૨૫ રૂપિયા બચત રહે છે. પરંતુ થોડે આગળ ઉમેરવામાં આવ્યું છે, “ અને પાક વખતે સામાન્ય રીતે તેને આ ખરીદવાની રકમ શાહુકાર પાસેથી ઉછીની જ લાવવી પડે છે, તેના ઉપર તેને છ છ મહિને રૂપિયે એ આના વ્યાજ ભરવું પડે છે. તથા અનાજના
ki
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
