________________
?
છે બe
2
આબાદ હિંદુસ્તાન! પ્રાંતમાં માથા દીઠ ૧૮ શિ. ૪ પેન્સ છે. પરંતુ આ જ પ્રાંતમાં જેલનું ખાધાખર્ચ માથા દીઠ “ ૨૭ શિ. ૨ પિન્સ (૨૦ રૂ. ૮ આ.), અથવા જેલની દીવાલ બહાર કામ કરનાર કેદી દીઠ ૩૩ શિ. ૮ પેન્સ (૨૫ રૂ. ૪ આ. ૬ પાઈ) છે”. એટલે કે, સરકારના કેદી કરતાં પણ સરકારના ખેડૂતનું જીવનનિર્વાહનું ધોરણ ઓછું છે.
ડિરેકટર સાહેબ જણાવે છે કે, “રિપેટ કરનાર બધા અમલદારે સંમત થાય છે કે, ખેડૂતોના મોટા ભાગને જમીનની ઊપજમાંથી આખા વર્ષનું ગુજરાન ચાલી શકે તેટલું મળતું નથી.” જિલ્લે કેટલા ટકા ખેડૂતો કેટલા મહિના
દેવું ભર્યા બાદ જેટલું ખાધો ખર્ચ
ખેતીમાંથી મળે છે બેલગામ પ૦ ધારવાર વિજાપુર
છતાં આ વસ્તુસ્થિતિમાંથી ડિરેકટર સાહેબ એટલી જ તારવણી કાઢે છે કે: “હજુ કર્ણાટકના ખેડૂતેમાંથી કોઈ પણ વર્ગ માટે સંકટનિવારણનાં ખાસ પગલાં લેવાનાં શરૂ કરવાં પડે એમ નથી. હજુ રાહ જોઈ શકાય તેમ છે.”
કાંકણઃ વસ્તી ૨,૦૯,૧૦૦ : ગરીબ વર્ગ ૫૪૩,૭૦૦
“બધા રિપોર્ટો એકી અવાજે કહે છે કે, ખેડૂતો ખેતીમાંથી આખા વર્ષનું ખાધાખર્ચ મેળવી શક્તા નથી.”
વાઇસરૉય સાહેબ વિદ્યા જિલ્લા કેટલા ટકા ખેડૂતે કેટલા મહિના જેટલું
દેવું ભર્યા બાદ ખાધાખર્ચ ખેતી
માંથી મળે છે થાણું ૨૦
) કલાબા ૫૫ રત્નાગિરિ ૬ ,
કાનરાની વિગતો નથી.
રિપોર્ટ જણાવે છે: “એ તો સ્પષ્ટ છે કે રત્નાગિરિ જિલ્લામાં સારાં વર્ષો દરમ્યાન પણ વસ્તીને જોઈતું અનાજ પેદા થતું નથી.” ઘાટ તરફના ખેડૂતો માટે મિ. ધુમાઈન કહે છે કે, ઉનાળામાં વસ્તીના મેટા ભાગને ભૂખ મટે તેટલું ખાવાનું મળતું નથી. મિ. રેન્ડ કહે છે કે, વસ્તીના 3 ભાગને, અને મિ. કેન્ડી કહે છે કે, વસ્તીના 3 ભાગને. પરંતુ મિ. કૅફર્ડ જણાવે છે કે “ સહ્યાદ્રિના ઢોળાવ અને કાર ઉપર એક પણ સારું ચોમાસું એવું નથી હોતું કે
જ્યારે લોકોને દુકાળનું સંકટ વેઠવું પડતું ન હોય.” ' “હિંદુસ્તાનના બગીચા ” ગુજરાત માટેની તારવણી જેવા જેવી છે. ડિરેકટર સાહેબ જણાવે છે: “કઈ પણ જિલ્લામાં ભૂખથી મરણ નીપજ્યાં હોય એવું બતાવી શકાય તેમ નથી.”
પરંતુ ભરુચનો કલેકટર કહે છે :– “તાવથી નીપજેલાં તરીકે ગણવામાં આવતાં જે અસંખ્ય ભરણે હોય છે, તેમાંના મોટા ભાગનું કારણ ભૂખમરો તથા કપડાં અને યોગ્ય રહેઠાણને અભાવ હોય છે.” અને તે કલેકટરને આખા દેશના મોટામાં મોટા મેડિકલ ઓફિસરને ટેકે છે કે,
Jain Education International
For Private & Personal use only
