Book Title: Saral Sanskritam Part 05
Author(s): Yashovijay
Publisher: Divya Darshan Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022985/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhuvanabhAnu saMsata zreNi sopAna - 5 G, stama prayoga mArgadarzikA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatruMjaya zaNagAra zrI AdinAtha dAdA giranAranA gaurava zrI neminAtha paramAtmA jIrAvalAnI jAna zrI jIrAvalA pArzvanAtha dAdA tribhuvana tilaka zrI mahAvIra mahArAjA zaMkhezvara zRMgAra zrI zaMkhezvarapArzvanAtha dAdA Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he kalikAlasarvajJajI ! marda thI mAMDI siddham sudhImAM Ape samagra ane saMpUrNa vyAkaraNapatha gUMthI dIdho. basa ! have evA AzirvAda A bALaka upara varasAvajo ke jenAthI te vyAkaraNapatha dvArA marda thI siddham sudhImAM gUMthAyelA mokSapathane ame meLavI zakIe. mardamAM jAtane vilIna karI siddhasvarUpI banIe ! ahe 'vyAkaraNajaladhi praveze nAvI zeSaM saMskRtavat siddham Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vilepAlamiMDanA zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha dAdA R : * sarala saMskRtanA A pAMceya pustakonA saMpUrNa lAbhArthI zrI vilepAlA hai. mU. jenA saMgha enDa cerITIjha dhanya zrutabhakti... ' bhUri bhUri anumodanA... - kumArapALa vI. zAha * AD ( 11 . 1 F ' Hi ja Li , ka : ( 1 8 na hay , E E RE Hd ? AT Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhuvanabhAnu saMskRta zreNi sopAna - 5 saMskRtanI sattafflipi saphara mATe sarala saMrakRtam prayoga mAdarzikA te mArgadarzaka . parama pUjaya vardhamAnatapo inadhi AcArya deveza zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna parama pUjya pUnA jillA uddhAraka AcArya deveza zrImad vijaya vizva kalyANasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyara na pUjayapAda bhavodadhitAraka gurudeva paMnyAsapravara zrIyazovijayajI mahArAja prakAra: zrI divyadarzana TrasTa C/o. zrI kumArapALa bhAI vI. zAha 39, kalikuMDa sosAyaTI, maphalIpura cAra rastA pAse, dhoLakA, ji. amadAvAda-387810 phona : 02714- 225482 225738 | 2 2pa981 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * sarala saMskRtam - prayoga mArgadarzikA vizeSatA : prayogamaMdiram pustakamAM ApelA svAdhyAyAdinA uttaro tathA koyaDAnA ukelo. 0 prathama AvRtti - vi.saM. 2067 saMvardhita - saMzodhita dvitIya AvRtti - vi.saM. 2070 - mUlya - maiM 550/- (saMpUrNa seTanuM) 0 prAptisthAna - 1) prakAzaka 2) zrI yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA zrI jaina zreyaskara maMDaLa sTezana roDa, raMga mahelanA nAke, mahesANA, uttara gujarAta - 384 001 3) paMDitavarya zrI caMdrakAMtabhAI saMghavI 6/B, azokA kompalekSa, relve garanALA pAse, pATaNa - 38 4 265 phona: 02766-231603 4) zrI mahendrabhAI jhaverI 502, saMskRti kompalekSa, atithi cokanI pAse, kAlAvADa roDa, rAjakoTa - 360 001 (mo.) 9825168834 5) zrI zirISabhAI saMghavI ISBN 978-81-925531-2-2 702, rAdhAkuMja, vITI skUlanI sAme, rAmacaMdra lena, malADa (vesTa), muMbaI. (mo.) 9892870790 mudraka : kirITa grAphiksa, amadAvAda (mo.) 9898490091 tA.ka. jJAnakhAtAnI rakamamAMthI chapAyelA A pustakanI mAlikI gRhasthe kiMmata cUkavyA vinA na karavI. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNu jeoe patra ane penanA mAdhyame, paThananA mAdhyame ke kSatirdeiza karavAnA mAdhyame pustakane umaLakAbhera vadhAvyuM ane ArA utsAha - urjAne satata vadhArI upabRhaNAnI helI varasAvI te hu pAThakona tathA zubhecchakonA karakamaLa mAM.... Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNaya 2) . | jinazAsananA aNamola tattvo, ajoDa padArtho, anupama paramArtho ane adbhuta tarko mahAnidhAna samA che. paNa e nidhAnane tALuM mAreluM che. A tALAnI cAvI eTale saMskRtabhASA. Ame ya saMskRta jevI paddhatisara, niyamabaddha ane rocaka bIjI eke ya bhASA nathI. paNa, A saMskRta bhASA thoDI aTapaTI ane agharI che. eTale ja A bhASAmAM saralatAthI praveza thaI zake te mATe AcArya vijaya zrI bhuvanabhAnusUri janmazatAbdI varSe saMskRtabhASA bhaNavA mATe upayogI pAMca pustakono seTa prakAzita karatA ame anahada AnaMda anubhavIe chIe. navA-navA svAdhyAyo, niyamonI saraLa rajUAta ane rUpo gokhavAnI saraLa paddhatiothI A pAMceya pustaka jinazAsanamAM Adeya banaze. evI bhAvanAsaha... hiNIya Ati veLA amane atyaMta harSa che ke adhyayanazIla varge amArA prayAsane umaLakAbhera abhinaMdyo che. jenA phalasvarUpe A bIjI AvRtti prakAzita karavA jaI rahyA chIe... A ja pratibhAva banyo rahe e ja apekSA tathA AnA mAdhyame saMskRta adhyayana saraLa ane zIdhra bane e ja maMgala kAmanA... li. zrIdivyadarzana TrasTa vatI, kumArapALa vI. zAhanA praNAma Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhi saMskRtanI / prastAvanA vAta, sky diving (skAya DAIvIMga)nI hoya, scuba diving (skUbA DAIvIMga)nI hoya, swimming (svImIMga)nI hoya, surfing (sarkIga)nI hoya, skating (skeTIMga)nI hoya, skate boarding (skeTa borDIMga)nI hoya, sledging (slejIMga)nI hoya, snow boarding (no boDIMga)nI hoya ke Sking (skIiMga)nI hoya. Practice dareka vAtamAM dareka mANasane Perfect banAve che. to sanskrit mAM kema nahIM? cAlo! jAte anubhava karIe. paNa, hA ! tenA mATenI eka zarata che - saMskRta Perfect karavuM hoya to AnA pachInA pAnA tame na vAMcatA, jarUra paDe bhale tamArA adhyApaka vAMce. AjanA mAnavIe prekTisanA baLe jAta-jAtanI siddhi meLavI che. ApaNe to basa A Practice bukanA mAdhyame thatI saMskRtanI siddhi kharekhara siddhonI siddhine meLavI Ape e ja prArthIe paramAtmAne. zrIbhuvanabhAnusUri janmazatAbdI varSa vi.saM. 2067 zAMba - pradhumna muktigamana dina phAgaNa suda-13 jAganAtha saMgha, rAjakoTa gurupAdapaghasaghanivAsI paMnyAsa yazovijya (prathama AvRttimAMthI sAbhAra) Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha kramAMka 1 2 3 4 5 x baa 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 pATha - 1 pATha - 2 pATha - 3 pATha - 4 pATha - 5 pATha - 6 parIkSA - 1 pATha - pATha - 8 pATha - 9 pATha - 10 pATha - 11 pATha - 12 parIkSA - 2 pATha - 13 pATha - 14 pATha - 15 pATha - 16 pATha 17 pATha - 18 viSaya prathamA . da Zhu pRSTha kramAMka 1 2 3 4 6 8 11 16 19 21 24 31 33 35 42 45 49 56 57 SSO Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 parIkSA - 3 22 pATha - 19 23 pATha - 20 24 pATha - 21 pATha - 22 pATha - 23 pATha - 24 parIkSA - 4 pATha - 25 pATha - 26 pATha - 27 pATha - 28 pATha - 29 pATha - 30 pATha - 31 pATha - 32 parIkSA - 5 |z 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 240 |41 42 243 pATha 1 pATha - 2 pATha 3 pATha - 4 pATha - 5 parIkSA - 1 - - dvitIyA 4 | OM | OM | 4 | OM ||4|| | | | 4 | 3 | 4|4|4| OM 86 87 89 109 110 112 112 112 117 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 21 124 46 127 130 132 134 5O | 136 51 138 para 140 44 | pATha - 6 45 | pATha - 7 pATha - 8 47 | pATha - 9 pATha - 10 pATha - 11 pATha - 12 pATha - 13 pATha - 14 pATha - 15 parIkSA - 2 pATha - 16 pATha - 17 pa7 | pATha - 18 pATha - 19 pATha - 20 pATha - 21 pATha - 22 53 143 145 pa 150 152 154 58 157 59 159 daO. 161 163 62 pATha - 23 165 63. 167 pATha - 24 pATha - 25 parIkSA - 3 17) 65 | 172 pATha - 26 175 67 pATha - 27 179 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 69 30 71 72 73 74 75 76 99 pATha - 28 pATha - 29 pATha - 30 pATha - 31 pATha 32 pATha - 33 pATha 34 parIkSA - 4 - koyaDAnA ukelo Mind Games Answers pariziSTa 183 185 188 192 194 196 198 200 208 212 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarala saMskRtam prayoga mArgadarzikA Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // Namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa // 1 0 "(u.) pat rakSa 0 0 8 zrI 0 0 0 0 0 A (1) khUTatI vigato :naM. rUpa | artha mULadhAtu puruSa vacana pratyaya pada 1. nimAmi huM namuM chuM. nam | 1 | 1 | mi parasmapada 2. pitAma: ame badhAM paDIe chIe. 3. rakSAma: ame badhAM rakSIe chIe. vAmi huM boluM chuM. vAmi huM vasuM chuM. 6. virama: ame badhAM carIe chIe. 1nIvAva:|ame be jIvIe chIe. jIv 8. tyajJahiM choDuM chuM. tyam | 1 | 9. tihAva: |ame be bALIe chIe. tadda | 1 | 2 (2) joDelA joDakAM B C D 1. ame badhAM rasoI karIe chIe. - pan - Y: - pra.pu.ba.va. 2. huM choDuM chuM. - pra.pu.e.va. 3. ame be carIe chIe. - pra.puddhi.va. 4. huM vasuM chuM. - pra.pu.e.va. 5. ame be bhaNIe chIe. - pra.pu.ddhi.va. 6. ame badhAM bALIe chIe. - vat - ma: - pra.pu.ba.va. 7. ame be jIvIe chIe. - pra.pu.ddhi.va. 8. huM rahuM chuM. - mi - pra.pu.e.va. 9. ame badhAM paDIe chIe. - pat - ma: - pra.pu.ba.va. (3) rU5 vaDe pUrelI khAlI jagyA: 1. hami dvahIva: vahIma: | 4. paDhAmi pavi: pAma: 2. tAmi patAva: patAma: | 5. pavAmi viva: pavIma: 3. tyanAmi nAvatyajJAma: | : : : ziva sarala saMskRtam - 5 - 1 - pATha-1/1(r) - mi Qu Zhao Ming Qiang Li Yang Ming Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) saMskRtanuM zu42rAtI : 1. sabhele kSaya pAbhIse chIo. | 6. abhe smazo chIme. 2. huM AS 16 dhuM. 7. sabhe bhIme chIme. 3. sabhe 5DIme chIme. 8. sa. choDA chIme. 4. abhayaniharImechA. | 9. sabhe vasImechI. 5. sabhe se pAye chIme. (2) gurAtInuM saMskRta : 1. AvAm arcAvaH / / 4. AvAM smarAvaH / / 7. ahaM vadAmi / 2. ahaM jpaami| 5. ahaM kssyaami| | 8. vayaM tyajAmaH / 3. ahaM bhavAmi / | 6. vayaM nayAmaH / / 9. ahaM vasAmi / (3) 'asmad' n|| 35thI pUresI bhAbhI 42yA : 1. vayaM japAmaH / 9. AvAM bhaNAvaH / 2. ahaM jyaami| 10. AvAM patAvaH / bhavAmaH / 11. ahaM tyajAmi / sraavH| 12. vayaM dahAmaH / 5. ahaM smarAmi / vasAvaH / 6. vayaM kSayAmaH / | 14. ahaM zaMsAmi / 7. ahaM jemaami| / 15. vayaM nayAmaH / 8. AvAM nayAvaH / / 16. vayaM sraamH| (4) moTAnI.nizAnI mane sudhAro : 1.x, vayaM japAmaH, AvAM jpaavH| | 10. x, AvAM patAvaH, vayaM patAmaH / 2. x, ahaM jayAmi, vayaM jayAmaH / | 11. x, ahaM tyajAmi, AvAM tyajAvaH / 3. x, vayaM bhavAmaH, AvAM bhavAvaH / | 12. x, vayaM dahAmaH, ahaM dahAmi / 4. x, AvAM sarAvaH, ahaM sarAmi / | 13.x, AvAM vasAvaH, vayaM vasAmaH / 5. x, AvAM smarAvaH, vayaM smarAmaH / / 14. x, ahaM bhaNAmi, vayaM bhaNAmaH / 6. x, ahaM kSayAmi, AvAM kSayAvaH / / 15. x, AvAM smarAvaH, ahaM smarAmi / 7. / 16. x, vayaM jemAmaH, AvAM jemAvaH / 8. / 17. / 9. x, AvAM bhaNAvaH, vayaM bhaNAmaH / / 18. x, ahaM kSayAmi, vayaM kSayAmaH / 13. AvAM de sarala saMskRtam -5 . 2 . 06-1/2 8 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) saMskRtanuM gubharAtI : 1. same khApI chIkhe. 2. huM khuza thAeM chaM. 3. tame je gusse thAkho cho. 4. tuM nRtya Dare che. 5. huM pIdhuM chaM. (2) gubhrAtInuM saMskRta 1. jemathaH / : 2. muhyathaH / 3. namasi / (3) khojajAe : 1. muh 2. dA 3. naz 4. sthA varta. A. pra. pu. dvi. 1. varta. A.dvi. pu. je. va. varta. a. pra. pu. je. va. varta. A. pra. pu. ja.va. 5. puS varta. a.dvi.pu.dvi. 1. - - 4. 5. 6. dahatha / rakSasi / ahamarcAmi / (4) 35 : 1. tuSyAmi tuSyAvaH tuSyAmaH tuSyasi tuSyathaH tuSyatha 2. krudhyAmi krudhyAvaH krudhyAmaH krudhyasi krudhyathaH krudhyatha sarala saMskRtam - 5 6. sabhe je nAza pAbhIkhe chIkhe. 7. samejeja chIkhe. 8. same jaghAM moha pAmIkhe chIkhe. 9. tuM jajaDATa ure che. 3. yacchAmi yacchAvaH yacchAmaH yacchasi yacchathaH yacchatha 7. zaMsathaH / 8. pacasi / 9. tyajatha / = *3* = = = AvAM muhyAvaH yacchasi ahaM nazyAmi vayaM tiSThAmaH puSyathaH 4. jalpAmi jalpAvaH jalpAmaH jalpasi jalpathaH jalpatha 5. tiSThAmi tiSThAvaH tiSThAmaH tiSThasi tiSThathaH tiSThatha pATha-9/3 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) saMskRtanuM gu42rAtI : 1. abhe zAMta thame chI. | 6. 9 somA chu. 2. tuMgusso 73 cha. 7. sabhe meM nAza pAbhIse chIme. 3. tame the puSTa cho. 8. ta Namo cho. 4. tuM pI3 che. 9. tame ve bhoDa pAmo cho. 5. tame ghai nAyo cho. (2) gu42|tiin saMskRta : 1. ahaM jpaami| / 6. vayaM yacchAmaH / 2. vayaM jayAmaH / / 7. tvaM kSayasi / 3. AvAM jemaavH| / 8. vayaM zrAmyAmaH / 4. ahaM dishaami| | 9. yUyaM muhyatha / 5. yUyaM nindth| (3) pUrevI pAlI 42yA : 1. tvaM japasi | 7. yuvAM jIvathaH | 13. tvaM namasi 2. ahaM milAmi | 8. tvaM paThasi | 14. ahaM lubhyAmi 3. AvAM likhAvaH | 9. yUyaM dahatha | 15. AvAM spRzAvaH 4. vayaM sRjAmaH | 10. ahaM rakSAmi | 16. yuvAM likhathaH 5. ahaM zrAmyAmi | 11. vayaM vadAmaH kRSatha 6. AvAM carAvaH / 12. yuvAM vasathaH | 18. tvaM nindasi (4) 52 // poTAMnI zanI tathA sudhAro : 1. x, AvAM tuSyAvaH, tvaM tuSyasi / 2. x, vayaM muhyAmaH, yuvAM muhyathaH / 3. x, AvAM lubhyAvaH, yUyaM lubhyatha / 4. x, ahaM kSubhyAmi, yuvAM kSubhyathaH / 5. x, vayaM mAdyAmaH, tvaM mAdyasi / 6. x, tvaM zAmyasi, vayaM zAmyAmaH / di sarala saMskRtam - 5 pATha-1/4 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ x, x, x, yUyaM milatha, vayaM sidhyAmaH, tvaM dizasi, 7. 8. 9. 10. x, 11. x, yUyaM tudatha, 12. x, yuvAM kRSathaH, yuvAM bhavathaH, tvaM nayasi, 13. x, 14. x, yUyaM tiSThatha, 15. x, tvaM kRSasi, 16. x, AvAM sRjAva:, ahaM milAmi / yUyaM sidhyatha / AvAM dizAvaH / vayaM kRSAmaH / ahaM tudAmi / AvAM bhavAvaH ahaM nayAmi / vayaM tiSThAmaH / AvAM kRSAvaH / tvaM sRjasi / 1 AsvAditA sumadhurA yena jJAnarati: sudhA / na lagatyeva tacceto viSayeSu viSeSviva // [adhyAtma upaniSa6] amRtano AsvAdI viSane na Icche. tema je mahApuruSe sumadhurajJAnAnaMdanuM amRta cAkhI lIdhuM, tenuM mana viSayomAM jAya ja kaMI rIte ? jJAnAnaMda maLyo ke viSayAnaMda chUTyo samajo, A viSaya viSane paNa zaramAve tevA che. sarala saMskRtam - 5 *50 pATha- 1/4 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) saMskRtanuM gu42tI : 1. ame kSamA rIme chIme. | 6. te pavicha. / prazaMse che. 2. te che. | 7. tuM sa24 che. 3. te siddha thAya che. 8. tuM pI3 che. 4. tame viyArI cho. | 9. teso 4 . 5. huMDaM . (2) gu42rAtInuM saMskRta : 1. tvaM snihyasi / 6. saH pUjayati / 2. yuvAM patathaH / 7. ahaM kathayAmi / 3. ahaM jayAmi / 8. te japanti / 4. yUyaM nayatha / 9. te siJcanti / 5. saH daNDayati / (3) pUredI yAdI. 42yA :- (asmad, yuSmad, tat n| 35thI) 1. tvaM vadasi 6. saH tiSThati | 11. yUyaM bhavatha 2. AvAM bhaNAvaH 7. vayaM nayAmaH | 12. yuvAm arcathaH 3. ahaM yacchAmi 8. yUyaM calatha 13. te saranti 4. te gacchanti __9. tvaM khAdasi / 14. yUyaM druhyatha 5. tau pazyataH / 10. te dahanti / 15. ahaM siJcAmi (4) 35o :1. arcAmi arcAva: arcAmaH | 2. druhyAmi druhyAvaH druhyAmaH arcasi arcathaH arcatha / druhyasi druhyathaH druhyatha arcati arcataH arcanti | druhyati druhyataH druhyanti ** sa26. saMskRtam - 5 * * -1/5 8 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) khUTatI vigato : naM. dhAtu gaNa pada pratyaya puruSa vacana rUpa 1. pIk 10 ubhaya ti 2. |nida| 4 |paraai/ 7: tha 3. pra | 6 4. vaLuM |10|ubhayanti 1 |paraai| taH 5. vrudh | 6. sidh | 4 7. |mudda 4 8. [sthA 1 9. |p "" prata "" ::: tha: si Fr 3 3 2 3 3 2 ~ 1 1 sarala saMskRtam - 5 1 |IDayati te pIDe che. 2 |nidyata: te be sneha kare che. 2 pRSThatha: tame be pUcho cho. 3 |vayanti teo prazaMse che. nodhataH |te be jANe che. jI artha paranindA pANDityaM sveSu kAryeSvanudyamaH / pradveSazca guNajJeSu panthAno hyApadAM trayaH // [subhASita] ApattinA traNa rAjamArga : paraniMdAmAM hoMziyArI, potAnA kAryomAM anudyama - ALasa, guNajJa - guNavAna puruSo uparano dveSa. alasasya kuto vidyA ? [subhASita] ALasu vyaktine vidyA kyAMthI maLe ? sarvanAmanA rUpo 2 2 |nnidhyatha: tame be siddha thAo cho. yuvAm 1 mudghatti tuM moha pAme che. tvam 1 tiSThAmi huM Ubho rahuM chuM. aham 2 rUAva: ame be IcchIe chIe. AvAm * da yuvAm Xu pATha-1/5 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 1115 (1) saMskRtanuM gu4tI : 1. me me 42yAme supta thAmo cho. 2. sabhe bagha mI zoSA me chIme. 3. te maha toTa.cha. 4. me 4yAsa temo zo 42 che. 5. yA te save cha tyo 4 te yore che. 6. kuMpI chu. 7. tuM che che. 8. sabhe mATIme chIme. 9. sabhe tI chIme. (2) gu4tInuM saMskRta : 1. tvaM krudhyasi / 6. vayaM sidhyAmaH / 2. yUyaM vapatha / 7. te zAmyanti / 3. te druhyanti / 8. yuvAM kSubhyathaH / 4. tvaM kutra nRtyasi ? | 9. yUyaM mAdyatha / 5. AvAM tuSyAvaH / (3) 5. moTAnI nizAnI mane sudhAro : 1. x, vayaM bhavAmaH, saH bhavati / 2. x, yuvAM bhaNathaH, tau bhaNataH / 3. x, saH tiSThati, AvAM tiSThAvaH / 4. x, tvaM zAmyasi, te zAmyanti / 5. x, AvAM sidhyAvaH, saH sidhyati / 6. x, yuvAM likhathaH, to likhataH / 7. x, vayaM spRzAmaH, tvaM spRzasi / 8. x, tau pRcchataH, yuvAM pRcchathaH / sa20 saMskRtam - 5 * 8 . 16-1/6 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. , baTuM vayAmi, te vayanti | 10. 8, yUyaM voratha, tau vorayataH | i1. , te toyanti, yUyaM totha | 12.4, vayaM mUSayAma:, vaM mUSayasi | 13. 4, te miti, vaye minAma: | 14. * 15.5, mAM guNAma, saH puSyati | (4) oLakhANa : | rUpa mULadhAtugaNa pada vacana puruSa artha | kALa pratyaya sarvanAma = druhyanti n = = lh bh my lh tudati m bh m dizataH va: | ma | 1 parasma 2 | 1 |ame be vartamAna va: | kAvat pUjIe chIe. kALa 2 ziMsatha: " | 2 | 2 |tame be kaho cho. " 3 | 3 teo Thage che. kRSAmaH ame kheDIe chIe. te pIDe che. | kRSasi | 2 |tuM kheDe che. 2 | 3 |te be dekhADe che, icchAmi 1 | 1 |huM IcchuM chuM. sAntvayatha tame sAMtvanA Apo cho. 10 minAma: ame maLIe chIe. japataH 3 te be jape che. 12 hinta " | 3 | 3 |teo bALe che. " 13 vistAramAM 1 | 1 |huM cAluM chuM. | " mUSayatha: ubhaya 2 | 2 |tame be | " |sajAvo cho. | 15 dirata: huM | 1 parasma 2 | 3 |te be hare che. 8 n m n m y 1 T6 para bh h - - - 0 che. sarala saMskRtam - 5 - 9 0 @ pATha-1/6 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bh (5) phUTatI vigato : dhAtu gaNa pada | sAdo artha puruSa ekavacana dvivacana bahuvacana tR 1 52smai ta2j | 1 | tarAmi | tarAvaH | tarAmaH 10| utmaya | tolaj | 2 | tolayasi | tolayathaH | tolayatha 1 | parasma karavuM | 3 | harati / harataH | haranti / " gusse thaeN| 2 | ruSyasi | ruSyathaH | ruSyatha | viyArab | 3 | cintayati cintayataH cintayanti ho | 1 | dhAvAmi dhAvAvaH dhAvAmaH |paNamaNa| 2 | kSubhyasi kSubhyathaH | kSubhyatha sarjavuM 3 | sRjati sRjataH sRjanti dizati dizataH dizanti dekhavuM pazyathaH pIvuM pibAmi pibAvaH pibAmaH ApavuM yacchasi yacchathaH yacchatha sma2j | 3 smarati smarataH smaranti 45 dj | 1 | nayAmi nayAvaH nayAmaH | 15 | zaMs | 1 || __ | 2 | zaMsasi zaMsathaH | zaMsatha (6) 35 :1. bhavAmi bhavAvaH bhavAmaH | 2. tiSThAmi tiSThAvaH tiSThAmaH bhavasi bhavathaH bhavatha | tiSThasi tiSThathaH tiSThatha bhavati bhavataH bhavanti | tiSThati tiSThataH tiSThanti dekhADavuM pazyasi pazyatha hai sa21 saMskRtam - 5 . 10. 16-1/ 3 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALa nA rUpo qn qn qn qn AvAma qn qn q ( manocatna yAne parIkSA - 1 [pATha: 1 thI 6] uttaro [Marks - 100] A.1 oLakhANa :- (A) [25] || rUpa | pada pratyaya puruSa vacana gaNa mULa | artha sarvanAma dhAtu 1 | namAmi paramai 1 | nam huM namuM chuM. vartamAna maham | tyajasi tyam tuM choDe che. tvam paThataH te be bhaNe che. | jalpAvaH gat |ame be babaDIe chIe. | zaMsati saMs te kahe che. | smarathaH mR tame be smaro cho.] yuvAm | yacchasi tuM Ape che. tvam | pazyanti Tram |teo juve che. 9 TchAma: ame jaIe chIe. vayama 10, sniAtha: ti6 |tame be sneha yuvAm | karo cho. 11 siJcAmi huM siMcuM chuM 12 pRtha: tame be sparzI cho. yuvAm 13 mAdyata: te be gAMDA thAya che. 14 tarati | " |tti teo tare che. 1s| gukhyama: | ame gusse thaIe chIe. 16 sAttvati ubhaya ti | 3 te sAMtvanA Ape che. 17 copayata: { " taH 3i ( 2 | 10 pun te be ghoSaNA kare che. 18| mavAva: paramai va: | 1 | 2 ame be thaIe chIe. q qn k h aham h ' q ' 6 _ qn AvAma chesarala saMskRtam - 5 0 11 parIkSA-1 che Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. rUpa pada |pratyaya puruSa vacana gaNa| mULa artha dhAtu 19 muAtha: 20 mUSayanti ubhaya ganti 3 21/vintayAmi 22/ pIDayatha: 23| varNayanti 24/ harAva: 25 lusi parasma tha: 33 ,, E FO [B] gujarAtI artha tha: anti parasmA va: H mULa dhAtu __| 2 1 J 1 ra ra rUpa 1 a m 3 10| mUk | teo sajAve che. 10 vin huM vicAruM chuM. 10 paur | tame be pIDo cho. 10 varSAM teo varNave 1 ha ra 1 1 huMpaDuMchuM. |2|te be rakSaNa kare che. 3 | teoboleche. 4 tame be vaso cho. |5|te badhAM care che. 6 | ame be cAlIe chIe. vat vAva: jIv jIvAmi rakSa | rakSata: vad vadanti | vat |vasathaH car caranti 4 7 | huM jIvuM chuM. 8 | te be bALe che. 9 |tuMrAMdheche. 10 tame badhAM pharo cho. aT aTatha 11 teo niMdA kare che. nind nindanti 12 ame be arcana karIe. sarjI garbhAva: chIe. 13 | ame badhAM jApa karIe | navuM nAma: chIe. sarala saMskRtam - 5 ha | hata: pac pacasi 4 pat | patAni parastra mi 17 pada pratyaya puruSa vacana gaNa ,, 22 22 : mudda | tame be moha pAmo cho. "" ', 22 ame be harIe chIe. tum / tuM lupta thAya che. F: |nti| 3 tha antiA 3 vA E ta ___d J ~ maH 0 12 0 nti| 3 1 2 2 che. 1 1 2 1 3 1 1 3 1 1 1 1 ra 1 1 3 ra ra ra 3 1 3 1 ra 1 by 1 1 1 3 sarvanAma |nA rUpo vartamAna | yuvAn 1 kALa 23 "" 23 27 29 22 1 vartamAna aham tau [50] kALa |sarvanAma nA rUpo ,, ,, 66 12 "" - 11 11 '' te aham yuvAm te AvAm 22 tvam 14 L yuvAm AvAm aham tau tvam yUyam AvAm vayam parIkSA-1 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - | 0 hm 0 lh - 0 lh - 0 my ahama 0 lh - vayama 0 m sa: 0 h - AvAma 0 h = 0 h 0 h = gujarAtI artha | mULa rUpa | pada pratyaya puruSavacana gaNa kALa | sarvanAma dhAtu nA rUpo 14) te jIte che. | fa| gati parasma, ti 1 | 1 virtamAna 15] te badhAM sarake che. | santi| " | 16 tame kSaya pAmo cho. kSayatha | " | tha 17| huM jamuM chuM. | jemAmi 18| ame badhAM bolIe || vAma: | " | : | chIe. 19te laI jAya che. nI | naryAta | " | ti 2o|ame be UbhA rahIe ||tiSThAva:" | va: chIe. 21|tame be pIvo cho. | | |fpavatha: yuvAm 22 tame badhAM jamo cho. khAdatha 23 te krodha kare che. krudha krudhyati 24 tame be poSaNa karo cho. 25 te badhAM nAce che. nRta |26|te be nAza pAme che. nim | nirayata: 27| teo badhAM khuza thAya che. tuntu Syanti" | 28| ame be bhegA thaIe fma mittAva:| chIe. 29 tebe lakhe che. nivRtrivata:" | 30 tame be sarSo cho. sRna| pRnatha:| " | yuvAm 31| huM kahuM chuM. kath kathayAmi samaya mi aham 32 ame be khetI karIe | Savi: pararsa chIe. |33|tame badhAM pIDo cho. vIDiyatha|ubhaya tha | 2 | 3 |10| yUyam 33|ame badhAM lobha tuma nugAma:parasma mA | 1 | 3 | 4 | " | | |pAmIe chIe. A 0 h = h = 0 h E RE 0 h 0 h m AvAma h n 0 h m - my 9 bh AvAma vayama chesarala saMskRtam - 5 0 13 * ja parIkSA-1 che Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtI artha mULa rUpa | pada pratyaya puruSa vacana gaNa kALa sarvanAma dhAtu kSubhyati ba a a a dhAvataH 35 te pagamaNe. kSubh | 36 | tu siddha thAyache. sidh sidhyasi 37 tu thAI . zrAmyasi 38| tamezAta yAmocho. zam | zAmyathaH 39 | tu ||55||ch. 40 | tabehoche. 41 | huMcAe. vapAmi |42 | tuM droDa 42. 43 | IkSamA cha. 44 |tuM che che. |45 | tuM pUche che. 46 | to cho. kath kathayathaH |47| tamo cha. daND daNDayanti 48| te zo642che. zuc | zocati 52 49 | amelA yo cur corayAmaH 6maya maH karIe chIe. 50 tu tole.. | tul tolayasi| " | si | 2 | 1 |10| " | tvam A.2 [A] sarvanAmanA 3pothI pUredI mAdI 42 // : 1. saH nayati / 4. ahaM lubhyAmi / 7. vayaM siJcAmaH 2. AvAM pibAva: / 5. yuvAM bodhathaH / 8. tvaM pRcchasi 3. yUyaM nRtyatha / 6. tau icchataH / 9. te tolayanti [B] pAtu vAparI pUrevI pAlI 42yA : 1. vayaM tarAmaH / 4. tau siJcataH / 7. AvAM pibAva: 2. te icchanti 5. yuvAM pRcchathaH | 8. saH kSAmyati 3. yUyaM haratha / 6. ahaM kSayAmi / 9. tvaM ghoSayasi * sa26 saMskRtam - 5 . 14 . parIkSA-1 Xing He He Ru He Xiang He Xiang He He Yin Liu Xing Yin o o mm x a # EEEEEEEEEEE, ne_#EE o [4] Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [C] 35o : [Marks 4] 1. zocAmi zocAvaH zocAmaH | 3. bhavAmi bhavAvaH bhavAmaH zocasi zocathaH zocatha | bhavasi bhavathaH bhavatha zocati zocataH zocanti | bhavati bhavataH bhavanti 2. gacchAmi gacchAvaH gacchAmaH gacchasi gacchathaH gacchatha gacchati gacchataH gacchanti A.3 sudhAro:[A] [5] / [B] [5] 1. x, vayaM krudhyAmaH / / 1. x, te pRcchanti / 2. x, tvaM nshysi| | 2. x, yuvAM puSyathaH / 3. x, ahaM druhyAmi / 3. x, saH bhUSayati / 4. x, te zrAmyanti / 4. x, tau cintayataH / 5. / 5. x, AvAM varNayAvaH / 6. x, tau spRzataH / 6. x, ahaM zocAmi / 7. x, AvAM pazyAvaH / / 7. x, tvaM sAntvayasi / 8. x, saH likhti| 8. x, vayaM carAmaH / 9. x, yUyaM tudatha / / 9. x, yUyaM paThatha / A sarala saMskRtam - 5 * 15. parIkSA-1 3 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ pATha - ka (1) saMskRtanuM gujarAtI : 1. devo asurone jIte che. 6. te loko to bhagavAnane niMdatA nathI. 2. ame devane kahIe chIe. 7. ame lobhAtA nathI. 3. zAlibhadra bhagavAnane juve che. 8. bhagavAna ja amArA benI rakSA 4. kayavannAjI bhagavAnane pUche che. kare che. 5. be devo jAya che. 9. ahIM ja huM mUMjhAuM chuM, badhe nahIM. (2) khUTatI vigato :namULadhAtu liMga | artha vibhaktivibhaktinuM eka | dvivacana bahu nAma. vacana vacana deza San dezam ninaH jina kata jinAH karma puMlliMga parvata | 1 | kartA parvataH parvatau parvatA: vRkSa | 2. karma vRkSam vRkSau vRkSAn dezau dezAn bhagavAna jinau dhanya dhannAjI dhanyam dhanyau dhanyAn 6 tapuSya kavannAjI kata kRtapuNyaH kRtapuNyAH asura dAnava kartA asuraH asurAH deva karma | Tevam | TrevI | TuvAna 9 | zanidra '' | zAlibhadrA 2 | karma |zAtimadrazanidrazAsimadrAna| (3) karma vAkya ane kartA vAkya :ni. saMskRta kartAvAkya gujarAtI kartAvAkya saMskRta karmavAkya | gujarAtI karmavAkya 1 | tapuSya: pati kayavannAjI juve che. | tapuSya pazyati | kayavannAjIne juve che. |dAnavAH daNDayanti dAnavo daMDe che. | TrAnavIna iti | dAnavone daMDe che. | mAnava: makSati | mAnava bhakSaNa kare che. mAnavaM akSayati | mAnavanuM bhakSaNa kare che. dhanyaH pUjayati dhannAjI pUje che. | paMcuM pUgata | dhanyanI pUjA kare che. devaH kathayati | deva kahe che. | TevaM thayeta | devane kahe che. jinaH varNayati bhagavAna prazaMse che. | nana vayati | bhagavAnane prazaMse che. | zAtimAnamati | zAlibhadrajI name che. | zAlibhadraM namati zAlibhadrane name che. dhanya: kSati | dhannAjI kSamA kare che. dhanya kSINyati | dhanyane kSamA kare che. mAnava: pIDIta | mAnava pIDA kare che. mAnava pIyati | mAnavane pIDe che. rilA sarala saMskRtam - 5 0 16 0 pATha-1/7che Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma (4) sil - :na. gutI vAya | saMskRtavAzya | 3 1 te bhArI niMche. saH mAM nindati ___ bhane/mAm 2 |huMdevane chu. ahaM devaM pazyAmi kuM/aham vine/devam | vRkSane tame sapo cho. yuvAM vRkSaM bhUSayathaH / tame/yuvAm | vRkSane/vRkSam | bhAsa magavAnane cha. mAnavaH jinaM kathayati | mAnava/mAnavaH bhagavAnane/jinam 5 asu2 vRkSaroM mkss| 43 cha. | dAnavaH vRkSaM bhakSayati |nava/dAnavaH vRkSane/vRkSam 6 | ameNe vRkSane me chIme. AvAM vRkSaM gaNayAvaH ame/AvAm | vRkSane/vRkSam 7 | HIvAnavAne 43 cha. jinaH devAn kathayati |bhagavAna/jinaH | haivAne/devAn 8 | pannA itapuSyane 5 cha. |dhanyaH kRtapuNyaM kathayati dhanya/dhanyaH kayavannAjIne/ kRtapuNyam 9 |zAlibhadra bhagavAnanI zAlibhadro jinaM zAlibhadrA bhagavAnane/jinam |prazaMsA 43 . varNayati zAlibhadraH (5) saMdhi : 1. bhakSya + abhakSyau ___ = bhakSyAbhakSyau 2. tu + eSaH tveSaH 3. te + eva ta eva 4. nara + indraH ___= narendraH 5. zveta + induH 6. dharma + upadezaH dharmopadezaH 7. upa + eti = upaiti 8. prAci + eva = prAcyeva 9. asau + iti asAviti 10. kukSau + avAtarat = kukSAvavAtarat 11. janma + andhaH janmAndhaH 12. zramaNau + arcati ___= zramaNA arcati 13. deva + IzaH = devezaH 14. mAnavau + iSyataH = mAnavAviSyataH 15. dezai + amA = dezA amA chesarala saMskRtam - 5 .17. 06-1/7 3 zvetenduH Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNAn (6) chUTI pAudI saMvimo : 1. pratIcchati = prati + icchati 2. bhartRSabhaH = bhartR + RSabhaH 3. tarantyapi = taranti + api 4. nanUdabinduH = nanu + udabinduH 5. jinA icchataH = jinau + icchataH (7) 35 :1. zramaNa = sAdhu (.) zramaNaH zramaNau zramaNAH zramaNam zramaNau 2. pavana = 5vana (pu.) pavanaH pavanau pavanAH pavanam pavanau pavanAn 3. mAnava = bhAsa (.) mAnavaH mAnavau mAnavAH mAnavam mAnavau mAnavAn (8) 30dssi : (B) 1. manviti - manu + iti 2. manvRti ___- manu + Rti 3. devA iSyataH - devau + iSyataH 4. gacchatyasurAn - gacchati + asurAn 5. gacchatAsurAn - gacchatA + asurAn rakSatyAvAm ___ - rakSati + AvAm 7. rakSata AvAm - rakSate + AvAm 8. manyatyAtmAnam - manyati + AtmAnam 9. deveSyataH - deva + iSyataH 10. manyatayAtmAnam - manyate + AtmAnam (A) sa28 saMskRtam - 5 .18. 4516-1/93 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) saMskRtanuM gujarAtI : 1. 2. 3. 4. sUrya auSadhione sarje che. 5. AzA tamane bene choDI de che. paNa tame AzAne nathI choDatA - A pramANe sAruM nathI ja. ame khetara kheDIe chIe, pachI ame vAvIe chIe, pachI siMcIe chIe ane tyAra bAda vINIe / laNIe chIe. 7. te be muni Acare che, pachI bole che. 8. vidyArthIo sArI rIte bhaNe che. 9. sAdhu bhagavaMto dayAne choDatA nathI. 6. huM apriya nathI ja bolato. sAgara khaLabhaLe che. sAdhu thAkatA nathI, paNa tuSTa thAya che. (2) saMdhi : 1. zAlA + icchati 2. netR + JAsA 3. 4. muni + ti 5. zAle + atra garjati + api 6. vane + aham 7. munI + pi 8. = = sarala saMskRtam - 5 = = = = AjAze + asti = zAlecchati jetrAjJA garjatyapi munIti zAle'tra 9. sA + R sadarte : (3) kharA khoTAnI nizAnI ane sudhAro 1. x, tvam auSadhi svAti / 2. x, vRkSa: zruti / = vane'ham munIapi AkAze'sti 7 19 7 pATha-1/8 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. 4. x, munI jinaM pRcchataH / x, zramaNAH alaGkArAn parityajanti / x, zAlibhadraH AzAH parityajati / 5. 6. X, 7. x, 8. X, te narakaM cintayanti / 9. x, saH udadhiM pazyati / (4) sarvanAmanA 3pothI pUresI jAsI 4gyA : 1. vayaM vimRzAmaH / aham iSyAmi / te yatayaH ArAdhanAM prarUpayanti / vayamadharmaM na spRhayAmaH / 2. 3. te uJchanti / 4. tvaM snihyasi / 5. saH jIvati / nopendrasya na cendrasya tatsukhaM naiva cakriNaH / sAmyAmRtavinirmagno yogI prApnoti yatsukham // [ yogasAra ] indra ho, upendra ho ke cakravartI, tenI pAse samatAsudhAmAM AkaMTha DUbelA yogI pAse je sukha che - AnaMda che te sukha nathI 4. sarala saMskRtam - 5 20 pATha-1/8 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ & in (1) saMskRtanuM gujarAtI :1. bhagavAna mahAvIrasvAmI pAsethI gautamasvAmI bhaNe che ane gautamasvAmI pAsethI te mANaso bhaNe che. 2. kheDUta IcchAthI pirANe nahIM kodALI vaDe khetarane kheDe che. lucco rasoIyo sArI rIte risoI) rAMdhato ja nathI. 4. te duHkhathI dhrUje che, paraMtu asatya ane apriya paNa bole che. prabaLa duHkhathI paNa dharma rakSe che. te kAraNe ame dharmane nathI ja choDatA ! ane tethI dharma amane nathI ja choDato. 6. ame ArAdhanA mATe jApa karIe chIe. ame sAdhuonI spRhA karIe chIe ane pUjA karIe chIe. teo dharmane kahe che. 8. mahAvIrasvAmI bhagavAna che. AthI ahIM-tahIM badhe loko paisA ane alaMkArothI temane pUje che. 9. paNa, mahAvIra svAmI te dhana-alaMkAra vagerene IcchatA nathI. mahAvIra svAmI gusse nathI ja thatA, te lobha karatA nathI ke abhimAna karatA nathI ane sukhane Ape che. tethI te mahAvIra svAmI bhagavAna che. (2) oLakhANa :zabdarUpa | mULazabda liMga vibhakti vacana vibhaktinuM artha nAma jinena | jina puMlliMga karaNa bhagavAnathI | dezena karaNa deza vaDe dhanyA: dhanya kartA dhannAjIo zAlibhadrAn zAlibhadra zAlibhadrone kRtapuNyam |kRtapuNya yavannAjIne | asurAbhyAm | asura be asuro vaDe | apriya saMpradAna apriya (vastuo) mATe | adhaE | adharma 3 | 3 | karaNa | adharmo vaDe 9 |narAn | nara 2 | 3 | karma narakone 0 0 0 0 0 0 0 0 karaNa = 0 * zAka sarala saMskRtam - 5 * ( 2 1 0 ja pATha-1| B Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 sUryane 11 pavanAnuM 0 0 karmI pavanone 0 0 kartA 4 0 0 0 0 0 0 || auSadha 0 0 zabdarUpa | mULazabda | liMga vibhakti vacana vibhaktinuM artha nAma sUryam sUrya | pavana 12 | DUAra: | alaGkAra AbhUSaNa |zramaNAya zramaNa saMpradAna | sAdhu mATe 14 vinAt vana | apAdAna | jaMgalamAMthI AkAzAbhyAm mAchIza | saMpradAna be AkAza mATe dhanezya: dhana | apAdAna ghaNA dhanamAMthI auSadhIn | karma | auSadhione mArAdhanA: | karma ArAdhanAone 19 mi . dayA karaNa | dayAo vaDe SAzAkhya: AzA apAdAna AzAomAMthI 21 |ripaI ari karaNa | duzmana vaDe 22 |dhIna udadhi karma | samudrone 23yatI yati be sAdhu 24 pAnIyAni, pAnIya pANIone 25 |zIrSe mAthA vaDe (B) artha | rUpa | mULazabda | liMga vacana vibhakti, vibhaktinuM ArAdhanA 0 0 0 0 8 0 2 0 0 0 0 0 0 zIrSa 0 - nAma puMlliMga 0 karaNa saMpradAna 0 0 (i karaNa ajJAna 0 che 1 | vAdaLAo vaDe | pai: | mela 2 |be mora mATe mayUrAkhyAm | mayUra be bhagavAna vaDe zvarakhyAmu Izvara 4 | ajJAna dvArA | ajJAna | satya mATe satyAya satya be asatya asatye asatya sukho mATe sukhebhyaH sukha duHkhane kAraNe duHkhAt duHkha 19 |dharmamAMthI dharmAt dharma 0 ja saMpradAna kartA 0 0 saMpradAna 2 apAdAna puMlliMga, - sarala saMskRtam -5 0 22 0 pATha-1/94 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha 10 |anujJAne 11 |AjJAone 15 |luccAone 16 be kheDUto 17 |mANasone 12 |be IcchAone 13 |be pUjAmAMthI pUjAbhyAm 14 rasoIyAo mATe sUrebhyaH 18 |mahAvIra 19 |gautama dvArA 20 |kRSNa mATe 21 |caMdanabAlA 22 |kharekhara 23 |ja 24 |amArA be mATe 25 rUpa anujJAm AjJAH icche (3) zila: icchA pUjA sUda zaThAn zaTha kRSIvalau | kRSIvala jana AvAbhyAm tamArA badhAM dvArA yugmAmi janAn mahAvIra mahAvIraH gautamena gautama mULazabda liMga vacanavibhakti vibhaktinuM nAma 1. mahAvIrasmRti / yatirnIti 2. anujJA |strIliMga 1 AjJA 3. nanA ayanti 4. bAlArzvanti sarala saMskRtam - 5 5. mahAvIra Izvaro'sti 6. bho mahAvIra ! mAM na tyanatu / 7. vezo mahAvIre zAti / ,, "" ,, 23. puMlliMga ,, ,, 37 27 99 22 kRSNAya kRSNa vandranavAlA vandranavAA strIliMga 1 hi avyaya "" jI 2 22 2 m 3 2 3 1 1 1 hy eva amad sarvanAma 2 4 yuSmad 3 8. visarga + r = vikalpe [ + g + 9. sa + visarga + 6 = visargano e = soDa / ' ra 2 5 4 ra 1 2 1 3 4 1 (F) karma E 23 apAdAna saMpradAna karma kartA karma kartA karaNa saMpradAna kartA saMpradAna karaNa pATha-1/9 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ pATha - 10 artha pu |va| ga | 5 | kALa | | |ca| Na | da. (1) oLakhANa - | rUpa mULadhAtu + Adeza + upasarga varjayataH varja arthayAma: artha ja 0 2 | ra | 2|10| jI ja = 8 ne che | |10| " ubhaya vartamAna te be varje che. ame IcchIe chIe. rUthe tame be juvo cho. |tame apekSA rAkho - ja IkSethe IkS apekSaa | + kSa ' - $ |2|3| /cho. kSite | + kSa parIkSAvahe pari + IkSa - - . v |1|| 0 0 - 0 0 - meM 0 0 - - = 0 0 0 = 0 = mpane m | |1 8 vinTete var 9 pratyAgacchati prati+A+gam 10 gavanamAmi nava + nam kusyasi 12 tuTyakti 13 fkSapatha: fkSa, mukhyata: mun (mukhya) 15 | viza: upa + viz 16 vitha viz tADayanti 310] ubhaya yatAmahe yat 1 [3] 1 Atmane 0 0 n te tei juve che. ame be parIkSA karIe chIe. tuM je che. te te be vaMde che. ti |te pAcho Ave che. fma huM namuM chuM. situM bheTe che. nti teo ALoTe che. : tame be pheMko cho. ta: tei be mUke che. : tame be beso che. tha |tame badhAM pravezo cho. nti teo mAre che. mahe|ame prayatna karIe chIe. vahe ame be ghUjIe chIe. rUthe tame be zaMkA karo 0 0 m 0 0 ta (tA) - cha = 19 vepAve |1| | 1 | 2 | 1 = | vik za 20 the 2 [2] 1 | A sarala saMskRtam - 5 24 * pATha-1/109 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . che khy artha ) - ` = = = | S 0 ! m qn qn 0 m 0 ' | 0 0 24 puSya ' 0 0 h 0 0 BE E F h 0 0 6 0 0 qn rUpa mULadhAtu ga | 5 | kALa | + Adeza ca| Na | da + upasarga 21 viSya yAc Atmane vartamAna dhye tame badhA mAMgo cho. 22 7the labha rUthe tame be meLavo cho. 23 nAyabbe nis (nA) | 2 O |tame badhAM utpanna thAo cho. yudh se tuM yuddha kare che. 25 |prite 5 (kri) phate te be mare che. 26 vite vat (vi) te meLave che. 27 pRthe mR | zodhuM chuM. 28 rakSatha: rikSa tha: tame be rakSo cho. (2) khUTatI vigato :dA.ta. kartA karma karaNa saMpradAna apAdAna saMbaMdha adhikaraNa dhAtunuM rUpa saMskRtamAM 2 yati tayA - mokSa - sAvarakti gujarAtImAM sAdhu dayA - mokSa - - - Acare che. saMskRtavAkya - yataya: mokSAya tyAm nIvaranti | gujarAtI vAkaya - sAdhuo mokSa mATe dayAne Acare che. 1. | kartA kamakaraNa saMpradAna apAdAna saMbaMdha adhikaraNa dhAtunuM rUpa saM. mAM jhagama zItA | - mAchIva: gu. mAM ame be zAlA ame be - AvIe chIe saM. vA.7| mAvAn kAvayo: zAtAyA: mAcchId: I gu. vA. ame be amArA benI zALAmAMthI AvIe chIe. 2. samAM 2 gana | - | masi | vasudhA| - | senAsamaDA nuSyane gu. mAM mANaso - talavAro | jamIna - be senA yuddhamedAna yuddha kare che. saM. vA. samaLe nanAda si: vasudhA yudhyanta .. gu. vA. yuddha medAnamAM be senAnA mANaso jamIna mATe talavArothI yuddha kare che. phila sarala saMskRtam - 5 0 25 0 (pATha-1/108 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. | kartA | karma karaNa saMpradAna apAdAna saMbaMdha adhikaraNa dhAtunuM rUpa saM. mAM - bharata pratimA - | mokSa | suvarNa | drinAtha - rati gu. mAM - bharata pratimA - | mokSa | sonuM AdinAtha - race che. saM.vA. marata: mokSA suvar badrinAthI ninI pratimAM ravati | gu.vA.bharata (rAjA) mokSa mATe sonAmAMthI AdinAtha bhagavAnanI pratimA race che. 4 saM. mAMna|mAdrinAtha | paza| - 35 - yacchati gu. mAM- AdinAtha | upadeza - upakAra - | mokSa | - | Ape che. saM. vA.| drinAtha: nina 35rIya mokSa paze yacchati | gu.vA.7| AdinAtha bhagavAna upakAra karavA mATe mokSano upadeza Ape che. mokSa 5. . ` = - 2 E = ) `y = saM. mAM| vyAdha: | mAtra - | |vaiyAtya | vAyasa | - | tIti gu. mAM-| zikArI |avayavo dhRSTatA | kAgaDo mAre che. saM. vA. |vyAdha: vaiyA-t vAsasya traNa tADayaMti ! gu.vA. zikArI dhRSTatAne kAraNe kAgaDAnA avayavone mAre che. (3) oLakhANa :naM. | gujarAtI artha rUpa upasarga+ | ga | pada kALa mULadhAtu+ ,Na Adeza (hoya to) 1 tame be loDo cho. | suSyatha: | tu tuM sAMtvanA Ape che. sAttvasi| sAttvi te be core che. | corayataH te ghoSaNA kare che. | ghoSati | puN ame badhAM tolIe toyamaH | tunuM chIe. tame badhAM vahana vahatha | | 1 |parasma | |karo cho. ziva sarala saMskRtam - 5 * * pATha-1/108 ra vartamAna 8 8 8 8 ja | 4 = a s| 4 6 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ` kALa hy ra 2 ` ti |3|1 vartamAna mi |1|1| " " - - 0 0 bhram - - - anti|313 has gujarAtI artha | rUpa upasarga+ | ga | pada mULadhAtu+ ,Na Adeza (Doya to) | te tthn| 43 cha. | garjati | garcha 8 | mAzraya 6 7. | zrayAmi zri (zray) | 1 || amele / kSipAvaH kSip chI. 10 | tesoya che. gacchanti gam(gacch) 11 | te hUSita thAyache. duSyataH duS 12 | tame ye pUrI cho. | pUjayathaH pUj 13 | amejemakSa bhakSayAvaH bhakS |same chIme. 14 | tuM 12se che. varSasi vRS(varSa) | tamo mame che. bhramanti ame badhAM hasIe hasAmaH chIme. |tabhe choDo cho.| tyajatha tyaj 18 | tame viyAro cha.. | vimRzathaH | vi + 19/mevIche. uJchataH uJch 20 | teso viyAre che. | mRzanti mRz huM racanA karuM chuM. racayAmi | rac 22 | ame padhA spRhA | spRhayAmaH| | spRh | 42 chI. 23 | tmopr359|| 42 cha.| prarUpayanti | 24 | tame the bheTo cho. | kusyathaH | kus 25 | te pe cha. | kRSataH / kRS 26 |I ThUlo auj cha. | utpatAmi | | ud + pat 27 | ame. mAya295 | AcarAmaH| A + car | zame chIme. 28 | tuM gae cha. / | gaNayasi | gaNa -- |106maya sa28 saMskRtam - 5 . 27. 0 | Pa Pa Paao PWWWPP 0 6 n n n - 0 0 0 pra + rUpa 0 0 - m < 6 0 0 0 pATha-1/103 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) kausamAM Apela dhAtuno upayoga karI paraaipadI jevA ja AtmapadInA athavA AtmapadI jevA ja parasmapadInA rUpo vAparI pUrelI khAlI jagyA:h.t. namAmi - vande / 8. mRzAmaH - yAcAmahe 1. vizasi - zaGkase / 9. varjayAmi - yudhye / 2. rohanti - vepante 10. Ahvayasi - kampase 3. muJcati - vindate 11. arthayanti IkSante 4. luTyataH - mriyete 12. icchati - mRgayate 5. uJchathaH - jAyethe 13. duSyataH - apekSete 6. racayAmaH - yatAmahe 14. garjathaH - parIkSethe 15. asyatha - vandadhve 7. hasatha - labhadhve (5) mogA : | 35 / zu. artha | bhUgaza06 | vimati vimatinuM |yana viMga nAma h h 90 | saMbaMdha puMlliMga adhikaraNa karaNa | 2 napuMsakaliMga saMbaMdha adhikaraNa h h dAnAya dAna saMpradAna h h h saMbaMdha h upakArayoH | 656 / 2k | upakAra | 6 upadeze / upahezamA | upadeza 3 |hitAbhyAm | belitathI | hita ahitayoH | bemAlatana | ahita jaleSu | moma | jala dAna mATe zastrAbhyAm | zastro mATe | zastra | atithibhyaH matithimI bhATe| atithi | sArathInAm | sAthimona | sArathi maNInAm | maNimonu | maNi utkaNThAyAH |3381ne 24 | utkaNThA senayoH / senAnu / senA pratimAyAm | pratimAma | pratimA 14 | zarebhyaH bANomAMthI 15 | vyAdhasya zikArInuM odane bhAtamAM odana 17 | agadAbhyAm le auSayo mATe | agada eka sarala saMskRtam - 5 * 28 . ) 0 0 0 www 92 h m strIliMga apAdAna saMbaMdha adhikaraNa m fy lh paMlliMga vyAdha hy apAdAna saMbaMdha | adhikaraNa saMpradAna 9 hy bh pA6-1/108 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. | rUpa | gu. artha | mULazabda vibhakti vibhaktinuM vacana liMga nAma 18 vAsiyoH be kAgaDAomAM vIsa | 7 | adhikaraNa | 2 | puMlliga 19 suvaMkhyA be sonAmAMthI | suva | 5 apAdAna | 2 napuMsakaliMga 20 JtRt | ghAsamAMthI | tRNa | 5 | " JAId (6) rUpa:1. te pUvaSe --Amade | 3. zarUM kUvade zAmaLe kampase kampethe kampadhve zaGkase zaGkethe zaGkadhve kampate kampete kampante zaGkate zaGkete zaGkante 2. yAce yAcAvahe yAcAmahe yAcase yAcethe yAcadhve yAcate yAcete yAcante (7) oLakhANa :naM., gu. artha rUpa mULazabda vibhakti vibhaktinuM vacana liMga nAma be bhaMDo upara kiryoH kiri adhikaraNa 2 |puMlliMga sUryane kAraNe | rave: ravi | apAdAna 1 zerImAMthI rathyAyAH rathyA prajAomAM prajAsu prajA adhikaraNa 3 |juvAna strIonuM | pramAnAm | pramA saMbaMdha | 3 | " pRthvImAM vasudhAyAm | vasudhA adhikaraNa 1 AdinAtha | gAdrinAtha|| mAdrinAtha | (bhagavAna)ne bharata dvArA bharatena | bharata karaNa sammati mATe samprataye | samprati saMpradAna | 1 |gajasukumAla |gajasukumAlaH gajasukumAla kartA in sItAmAM sItAyAm | sItA 7 adhikaraNa 1 strIliMga 5) | | ) - - 0 0 - ) ja - - - - che sarala saMskRtam - 5 29 0 pATha-1/10 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. gu. artha 12 sulasAnI 13 RSidhattAne 19 mA 4 20 vayye (8) eila sai : rUpa kA2Ne 14 ghazA aghAM mATe prabhUtebhyaH prabhUta 15 mUMgAomAMthI mukebhya: mUka 16 je asaMkhyeyamAM asaGkhyeyayoH asaGkhyeya 17 AdhyAtmimAM AdhyAtmike AdhyAtmika 18 he ! bhoH ! adhunaiva antarA sulasAyAH sulasA 6 RSidattAyAH RSidattA 5 1. zreyAn + sau 2. matIn + tApayati 3. mahat + hastau 4. tasmin + lAti mULazabda vibhakti vibhaktinuM vacana liMga nAma 5. tat + harati 6. udadhIn + tarati 7. kalIn + atra + mriyate 8. gacchat 9. mahat + iti sarala saMskRtam - 5 = = = = = = = = = 4 5 3 9 zreyAMsau matastApayati mahaddhastau tasmi~llAti taddharati udadhastarati kalInatra gacchanpriyate mahaditi * 30. saMbaMdha 1 |strIliMga apAdAna 1 saMpradAna 3 |vizeSaNa apAdAna 3 adhikaraNa| 2 1 "" 1 | " | 99 " " avyaya 27 44 pATha- 1/10 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha - 11 (1) yatnI sAbhe tatnA yogya 3yo khane tatnI sAbhe yatnA yogya 3yo bhUDI pUrelI khAlI jagyA : 1) tasyai yasyai 2) tAni - yAni 3) yAbhyaH tAbhyaH 4) yat - tat 5) tAsu - yAsu (2) chUTatI vigato :- (A) naM. 1 truTasi 2 vartate 3 vande 4 dArayAvaH - rUpa |mULadhAtu + upasarga 5 rohanti 6 vartete 7 bhASethe 8 sahAmahe - vRt vand ww truT 6 paraai 1 Atmane uha vRt bhAS sah sarala saMskRtam - 5 6) yasyAm - tasyAm | 11) tena 7) tAsAm - yAsAm 12 ) tebhyaH 8) tasyAH yasyAH 13) yeSu 14 ) yasmAt tasmAt 15) yAni tAni gaNa pada 9) yAH tA: 10) tAbhi: 1 1 10| ubhaya 9 parIkSadhve pari + IkS 1 39 "" 33 - 34 yAbhiH pratyaya|vacana puruSa/ 1 parasmai anti 1 Atmane ite 1 ithe mahe si e fir vaH dhve * 31. 1 1 ra 1 2 tuM toDe che. te varte che. 3 2 2 3 yena - yebhyaH - teSu 3 o - artha 1 |huM namuM chuM. 1 ame be phADIe chIkhe. 3 tekho ge che. u te je che. 2 |tame be bolo cho. 1 |ame badhAM sahana karIe chIe. 2 |tame badhAM parIkSA Daro cho. pATha-1/11 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpa / bhUNa | liMga vibhakti vacana vibhaktinuM artha hi zabda nAma prabhA | bhRtyeSu | bhRtya 1 | prabhAyai strIliMga 4 | 1 | saMgrahAna pramA mATe puMlliMga 3 adhikaraNa nokarImAM 3 | reNAH reNA strIliMga karma riNAone seNAbhiH seNA | karaNa seNAo vaDe | zrIyakAbhyAm zrIyaka puMlliMga | 3 karaNa bei zrIyaka vaDe | zrAvakANAm | zrAvaka " saMbaMdha zrAvakonuM | pAnIyam pAnIya napuMsaliMga 1 | 1 kartA |pANI |8|pANeH pANi | puMlliMga | 5 | 1 |apAhAna | DAyamAthI 9 aseH asi | " | 5 | 1 pAhAna |taravAramAthI (3) 35 vayo:ha.ta. nyAya - 7, 1 = nyAye // 29 // OM 7 = 7bhI vimasti, 1 = savayana 1) agada - 6, 2 = agadayoH | 4) bhUtadattA - 6, 3 = bhUtadattAnAm 2) vAyasa - 2, 1 = vAyasam |5) RSi - 4, 3 = RSibhyaH 3) mUka - 8, 1 = mUka! |6) asi - 3, 1 = asinA (4) 35:1) manye manyAvahe manyAmahe | 2) vardhe vardhAvahe vardhAmahe manyase manyethe manyadhve | vardhase vardhethe vardhadhve manyate manyete manyante / vardhate vardhate vardhante (5) saMdhi : 1) tvad + nAm = tvannAma 8) rathA + nAm = rathAnAm 2) jagat + IzaH = jagadIzaH 9) zaGkarajit + lIlA = 3) samyak + darzanam = samyagdarzanam zaGkarajillIlA 4) svAmin + analpa = svAminnanalpa |10) vanaM + gatavAn = vanaGgatavAn 5) dhyAnAt + jinezaH = dhyAnAjjinezaH 11) z + ti = zci 6) i + k + s = kSi |12) dh + l = lla 7) brAhmaNA + nAm = brAhmaNAnAm * sa2 saMskRtam - 5 * 32 . pATha-1/11 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pATha- 12 (C) (1) 521-moTAMnI nizAnI tathA sudhAro :(A) (B) 1. 'x' avakAza - 2, 1 = avakAzam |1. 'x' dakSa -5, 3 = dakSebhyaH 2. 'x' prasAda -8, 2 = prasAdau! |2. 'x' priya -6, 3 = priyANAm 3. 'x' saundarya -4, 1= saundaryAya |3. 'x' dhanapati-7, 2 = dhanapatyoH 4. 'x' avadhIraNA-6, 3= avadhIraNAnAm 4. 'x' dhvani - 7. 1 = dhvanau 5. 'x' zAkhA - 3, 3= zAkhAbhiH 15. 'x' ghaTa -2, 3 = ghaTAn (D) 1. 'x' apa + nI- 3, 1 = apanayati | 1. 'x' ruc - 2, 2 = rocethe 2. 'x' ava + tR - 2, 3 = avataratha | 2. 'x' zikS - 3, 2 = zikSete 3. 'x' sev - 1, 2 = sevAvahe | 3. 'x' arja - 3, 2 = arjataH (2) saMdhi : 1. vAc + su = vAkSu 5. tyaj + tA = tyaktA 2. pari + chedaH = paricchedaH 6. mahat + caitanyam = mahaccaitanyam 3. ud + lasati = ullasati |7. puNyavatI + chAyA = puNyavatIcchAyA 4. sva + chandaH = svacchandaH 8. nir + prANaH = niSprANaH 19. dur + kRtam = duSkRtam (3) pUTatI vigato :naM. rUpa mULadhAtu gaNa pada pratyaya vacana puruSa artha + 6pasarga 1 kSamethe kSam 1 mAtmane| ithe | 2 | 2 |tabhekSamA cho. 2 zikSete zikSa 2 | 3 |te me mo cha. 3 |nirgacchAvaH |nir + gam | 1 | 52sme | vaH ame be nIkaLIe chIe 4 |abhinandAmi | abhi + nanda| 1 | " huM abhinaMdana ApuM chuM 5 |uttiSThanti | ud + sthA | 1 |to . he che. 6 vartAmahe vRt 1 mA | 1 | ameghA chI.. 7 varjayasi varkha |10| utbhaya | 1 | 2 |tuM cho cha / vaThe che. 8 vande |vand | 1 mAtmane e | 1 | 1 | vahuM dhuM. 9 apekSate apa + IkS | 1 | " | te 1 | 3 |te apekSA 2 // cha. 1 PPP - ** sa26 saMskRtam - 5 * 33 * 8406-1/12 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) pUTatA vigato :|| rUpa mULazabda | liMga vibhakti vacana vibhaktinuM artha nAma dhvani Pa PP 1 | adhikaraNa | avAjamAM | saMbaMdha dhanavAnonuM | kartA | hemacaMdrAcAryajI | apAdAna |nAyakomAMthI | saMbaMdha be paththaronuM 3 | tA pAyo apAdAna khArAmAMthI saMbaMdha | zizironuM adhikaraNa | rAjAmAM saudaryAH 1 |dhvanau | puMlliMga 2 |dhanapatInAm | dhanapati 3 hemacandrAcAryaH| hemacandrAcArya 4 | nAyakebhyaH nAyaka 5 |upalayoH upala kUpAH | kUpa 7 |lavaNAt |lavaNa vizeSaNa 8 |zizirANAm | zizira puMlliMga 9 nRpatau nRpati (5) 35: saudaryA saudarye saudaryAm saudaryayA saudaryAbhyAm saudaryAyai saudaryAyAH saudaryayoH saudaryAyAm saudarye ! saudarye ! saMsAvahe sraMsase sraMsethe sraMsate sraMsete saudaryAbhiH saudaryAbhyaH saudaryANAm saudaryeSu saudaryAH ! saMsAmahe saMsadhve srasante sraMse sarala saMskRtam - 5 * 34 . 8418-1/12 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manoyatna yAne parIkSA [pATha : 1 thI 12] - 2 (1) saMskRtanuM gujarAtI : [Marks - 150] [Marks 9] 1. tame dayAnI ane ahiMsAnI prarUpaNA karo cho. paNa dayAne athavA ahiMsAne AcaratA nathI - A pramANe sAruM nathI. tIrthaMkara pArzvanAtha bhagavAna dayAne ane ahiMsAne Acare che pachI upadeza Ape che. 2. kyAreya ame apriya AcaratA nathI, sarjatA nathI, bolatA nathI. 3. caMdanabALA prabaLa duHkhomAM paNa dharmane choDatI nathI. 4. bhagavAna mahAvIra sAcI prarUpaNA kare che. paNa, apriya satyanI prarUpaNA karatA nathI. 5. jema - jema manuSya puSkaLa dhanane prApta kare che tema - tema duHkhane ane ahitane prApta kare che. 6. sulasA utkaMThAthI pratimAne juve che ane vaMde che. 7. tAro aparAdha nathI to paNa tane te mAre che ane tene tuM sahana kare che te ja sAcuM che. kAraNa ke A pramANe ja bhagavAna mahAvIra upadeza Ape che. 8. nyAyathI, ahiMsAthI ane dharmanI zraddhAthI ja dhana vadhe che. 9. A seNA koNa che ? seNA sthUlibhadrajInI ane zrIyakanI bahena che. (2) gujarAtInuM saMskRta : [Marks 9] 1. candanabAlA jinAd mahAvIrAdanujJAM yAcate, mahAvIrazca tIrthaGkaro yacchati / 2. IzvaraM pArzvanAthaM vayamArAdhanAyai samyag japAmaH / tatazca vayaM sukhamapi vindAmahe / 3. yasya dhanaM kSayati kintu dhanasyAzA na kSayati sa vizve mUrkhaH / 4. te yAdimA gvAzvaranti / tatatha svaryAM vinte / te na yAmAvaranti, kintu hiMsAmAcaranti, tato narakaM labhante / 0 35 5. asmAkamAdhyAtmikaM hitamahiMsAyAmasti, ata eva mahAvIrastIrthaGkaro'hiMsAmupadizati / sarala saMskRtam - 5 parIkSA-2 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 9. yakSA, yakSadattA, bhUtA, bhUtadattA, seNA, veNA, reNA - imA: sthUlabhadrasya zrIyakasya ca saudaryAH, jinasya mahAvIrasyopadezamete Acaranti, ata: svargaM vindante / (3) khojjaae| : [A] naM. rUpa 67 6. hemacandrAcAryaH kumArapAlamupadizati yaduta 'yo vizve prAjJassapriyaM naiva bhASate, hitaM satyaJca bhASate, mUrkha evAsatyamahitaJca bhASate, yato yo'satyaM vadati so'hitaM vindate' iti / 7 7. zreNikasya putraM meghakumAramIzvarastIrthaGkaro mahAvIra upadizati / atasso'dhunA punarapi dharmamullAsenAcarati / aho ! jinasya mahAvIrasyopadezasya mAhAtmyam / 8. yatsvIyaM tatsatyam, yacca na svIyaM tanna satyamiti mUrkhANAM vaiyAtyam / yatsatyaM yasmiMzca vizvasya hitaM tatsvIyam, yadasatyaM yasmiMzca vizvasyA'hitaM tanna svIyamiti prAjJA manyante / 3 praharanti 4 5 8 abhinandasi abhi+nand 2 1 1 anusarAmaH anu+sR 103, 1 mULadhAtu |pu|va|ga + upasarga rutha e + Aheza Sana uttiSThataH tRpyathaH pra+ha ud+sthA tRp 8 dArayati dR 9 sahe 10 kSamate 11 bhASadhve 12 manyase 13 varte 14 vardhe truTatha truT 20306 upadizAvaH upa+diz 1026 3 3 1 30201 20254 saha kSam bhAS man vRt vRdh sarala saMskRtam - 5 5 pratyaya da 20301 201|4 10101 23251 27 "" 52smai si tuM khuza hare che. 99 maH abhe anusarIkhe chIkhe. anti tekho prahAra 52 che te The che. tau yuvAm " 22 3 1 10 ubhaya 1 1 1 Atmane 3 3 1 " " 27 17 artha taH te je thaH tame je tRpta thAkho cho. tha vaH tame tUTo cho. jame je upadeza * 36 * ApIe chIe. te jhADe che. [Marks 18] | sarva kALa setuM mAne che. e huM vartu chaM. ithe tabheje vadho cho. nAmanA rUpa tvam vayam ti e huM sahana 'ruM chaM. ante tekho kSamA khAye che. te dhve tame jolo cho. yUyam AvAm saH aham 9. DA. "" 29 33 "" 27 "" 11 22 33 " yUyam tvam aham yuvAm parIkSA-2 22 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rU5 0 = | - 25 | Atmane tudati 0 jI 0 mULadhAtu pu) vaga| 5 pratyaya artha sarva | kALa + upasarga || Na | da nAmanA + Adeza 15 zobhAmade zubha mahe ame zobhIe chIe. vaya va.kA. ti te pIDe che. mirgataH arju | ta: tei be kamAya che. ti | (gavatarAva: vi +7 va: ame be oLaMgIe AvA " chIe. [B] [Marks 18] | | rUpa mULadhAtu pra | sarva | kALa tya nAmanA jI 0 artha pada ja ja [ rUpo | - maH| vayam | va.kALa - - - | tvam anti te | |2| 1 | bha - h h h h h h h zu 1 |ame badhAM nIkaLIe nAma: nim||3 chIe. tuM paraNe che. pariNa |ri+nI [2/1 teo dUra kare che. | mAnatAgapa+nI |3|3 4 ame be sevA karIe | sevAva | tevuM T12] 1 Atmane chiIe. te be zIkhe che. | zikSeti | fzam |3| 6 tame be doDo cho. | dhAvathaH | dhAt 7 |huM AzA rAkhuM chuM. | kAza mAM+zaMr 8 |tame badhAM vakhANo cho.| snepaDjha | snArthe 9 tuM khasI jAya che. saMsase 10 tame be ramo cho. | the | ram 11 teo AmaMtraNa nimannatti|una+man Ape che. 12 tei be Agraha kare che. | manuSyate ginu+Tdha|3|2| 13 |ame tiraskAra vadhIrayAmave+dhI /13 karIe chIe. 14 te nAza kare che. | nipUyate |ni+sUt 15 |tame badhAM abhivAdana jhafmavAthvI pa+ 2/3 karo cho. vAd 16 |huM prayatna karuM chuM. | yate | yat T1|1| 1 |Atmane 17 |ame be zodhIe chIe. mRgayAvade | pR[ ||1|ra 18 tame be zaNagAro cho. bUtha: | mULyuM ubhaya T 8 - - - - - - na bha 8 x bh 8 8 9 8 8 2 pho sarala saMskRtam - 2 0 37 0 parIkSA-2 che Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ h h = h vizeSaNa h h h 0 [Marks 18] rUpa mULazabda liMga vibhakti vacana vibhaktinuM artha nAma sipu |si | puMlliMga | 7 3 | adhikaraNa talavAromAM udakAya udaka napuMsakaliMga 4 saMpradAna pANI mATe zavAt [ apAdAna | maDadAmAMthI svIyayoH vIya vizeSaNa saMbaMdha potAnA benuM yAdRzAbhyAm yAdRza karaNa jevA be vaDe zrAvakAH |zrAvaka puMlliMga kartA | zrAvako pArzvanAthe pArzvanAtha adhikaraNa pArzvanAthamAM tIrthaGkarebhyaH | tIrthaGkara saMpradAna tIrthakaro mATe yakSAyAH rikSA strIliMga saMbaMdha | bhUtadattAyAH | bhUtadattA apAdAna bhUtadattAmAMthI seNayA | seNA karaNa |saNAthI RSibhiH RSi paMlliMga karaNa | RSio vaDe nRpatI nRpati karma be rAjAne upalAnAm | upala saMbaMdha paththaronuM he prabho ! saMbodhana | he bhagavAna ! narI strIliMga karma ghaDapaNone bhRtyam | bhRtya puMlliMga karma nokarane prAjJa karma be hoMziyArane h 0 h 0 h 2 h jI jI h bha h h h pa bha h h bha prAjJI bha h Marks 181 na | gujarAtI artha |mULazabda liMga vibha-vacanavibhaktinuM rUpa kti nAma - - prasAda - 1 saMyogane lIdhe saMyoga puMlliMga viyogamAM viyoga khAlI jagyAne lIdhe | mavA maherabAnI mATe | pAnakhara Rtune zizira mANaso mATe be taphAvatamAM vizeSa sarala saMskRtam - 5 * 38 * pa | 1 | apAdAna saMyo t adhikaraNa viyo | apAdAna | vazAt saMpradAna prasavAya karma |ziziram | saMpradAna vinegya: 7 | 2 |adhikaraNa|vizeSo parIkSA-2 ? - jana - Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAyaka bh hr h yAna h h hima parNa na. gujarAtI artha |mULazabda liMga vibha-vacanavibhaktinuM rUpa nAma 8 ghAmao ghaTa | puMliMkaga 1 | 3 | u ghaTAH 9 sonInuM suvarNakAra saMbaMdha suvarNakArasya 10 yorona taskara taskarANAm injAgevAnomAM | maSi429 nAyakeSu 12 | pUMchamathA. lAGgela sAhAna | lAGkalAt 13 | vedAne 29 harmya hAbhyAma 14 pAnImA | adhi:25 | yAnayoH 15 | mone tAraka 2 | 3 | bha tArakANi 16 |126 va 3 | 3 | 12 | himaiH 17/4ii 7 | 1 | mssi425|| | parNe 18 | bhaa2| mATe asmad sarvanAma| 4 | 1 | saMghahAna mahyam (4) saMdhi : [Marks 101 1) draSTIrathavIrapure 11) tIthaGkarA icchAmaH 2) zAkhA''zaMsate 12) dhane'bhilASA 3) bho mahAvIra ! 13) nRpatIMstADayati 4) zreyAMsau 14) bhagavanmayaH 5) zazinnatra 15) mohajillIlA 6) kSi 16) jineSu 7) lla 17) mahAvIrAjjAyate 8) janAzceSTante 18) tvagghastau 9) lIlAvatIcchAyA 19) niSpatati 10) mahatAGgamanam 20) sa gacchati (5) 35 : [Marks 9] 1) kim - strI. 4, 3 = kAbhyaH .. 6) zaTha-6, 2 = zaThayoH 2) idam - puM. 1, 2 = imau |7) icchA - 8, 1 = icche! 3) idam - strI. 1, 3 = imAH |8) zIrSa - 2, 2 = zIrSe 4) kRSIvala - 5, 2 = kRSIvalAbhyAm |9) candanabAlA-2, 2 = candanabAle 5) anujJA - 3, 1 = anujJayA ** sa26 saMskRtam - 5 * u8 . parIkSA-2 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) 52poTAMnI nizAnI tathA sudhArI : [Marks 411 (A) 1) x, ahaM tvAM bhASe / / 2) x, ArAdhanayA mokSamicchati yatiH / 3) 4, mokSAya bharataH ArAdhanAmAcarati / 4) 4, ahiMsAm Acarati kumArapAlaH nRpatiH / 5) x, ArAdhanAyAH AzAM na muJcanti prAjJAH / 6) x, hemacandrAcArya upadizati kumArapAlamahiMsAm / 7) x, tvam auSadhiM khAdasi / x, vanAdAgacchati saH yatiH / x, dAnaM svargaM yacchati / [Marks 441 1) x, mahatA+ADambareNa = mahatA''DambareNa | 6) x, hari + atra = haryatra 2) x, odane + api = odane'pi | 7) x, ca + icchA = cecchA 3) / | 8) x, harI + nAm = harINAm 4) - 9) x, tAm+jJAtvA tAjJAtvA 5) x, mAlA + AnItA = mAlA''nItA [Marks 4] 1) x, te'pnynti| 4) x, tau arjytH| 7) x, yUyaM tADayatha / 2) 4, so'vtrti| 5) x, ahaM nimantrayAmi / 8) x, tvaM muJcasi / 3) x, AvAM prinnyaavH| 6) x, vayam apanayAmaH / / 9) x, yuvAM kSipathaH / (D) [Marks 411 1) tvaM yaacse| 4) ahaM lbhe| 7) yuvAM yudhyethe / 2) te vepante / 5) yUyaM jAyadhve / 8) tau mriyete / 3) AvAM vindaavhe| | 6) sa mRgyte| |9) vayaM zaGkAmahe / (7) 3 3si : ___ [Marks 9] B 1) pAsomai = kUpa - mdhi429||, mahuvayana 2) 5 // bhATe = prasAda - saMgrahAna, mevayana 3) ne // 26 zItalatA - apAna, mevayana 4) masUratIthI = saundarya - 725, me.vayana 5) le yandra 752 = candra - aghi429, dvivayana sa28 saMskRtam - 5 .40 . parIkSA-2 A Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___B 6) pAuno bhATe = yAna - saMprahAna, avayana 7) haoNziyArona = dakSa - saMbaMdha, bahuvayana 8) mA ___ = lavaNa - utA, mevayana 9) jImomAMthI = zAkhA - sAhAna, bahuvayana (8) 35: [Marks 5] 1) AzaMse AzaMsAvahe AzaMsAmahe |4) iyam ime imAH AzaMsase AzaMsethe AzaMsadhve imAm, ime/ene imAH, enAm enAH AzaMsate AzaMsete AzaMsante anayA, AbhyAm AbhiH enayA asyai AbhyaH 2) abhivAdaye abhivAdayAvahe abhivAdayAmahe asyAH abhivAdayase abhivAdayethe abhivAdayadhve asyAH anayoH, AsAm enayoH abhivAdayate abhivAdayete abhivAdayante asyAm " Asu 5) kaH kau ke 3) seve sevAvahe kam " kAn sevase sevethe kena kAbhyAm kaiH kasmai " kebhyaH sevate sevete sevante kasya kayoH keSAm kasmin " keSu (9) avyayona artha : [Marks 9] 1) vinA - sivAya 7) Rte - vinA |13) svasti - 48yaa| thAmI 2) alam - saryu |8) kim - saryu |14) pazcAt - pachI 3) kRtam - sayuM 9) sRtam - saryu |15) bhos - hai ! 4) saha - sAthe | | 10) sArdham - sAthe |16) kadA - yAre ? 5) sAkam - sAthe 11) amA - sAthe |17) namaH - namas42. ho ! 6) dhik - 7i2 ho | 12) antarA - kthye |18) hi - 5252, 4 sevAmahe sevadhva EEEEEEEEEEEEEEEEEEEE kasmAt // , sa28 saMskRtam - 5 .41 . parIkSA-2 OM Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) pUrelI mAhitI : gujarAtI ||mULadhAtu |ga | pada puruSa eka | dvivacana | bahuvacana vacana artha la 111111111 pravrajAmaH bharavuM 10|-3maya | 3 | pUrayati / pUrayataH pUrayanti zoSAvuM zuS 4 | 52smai | 1 | zuSyAmi zuSyAva: zuSyAmaH gamavuM | ruc 1mAtmane| 2 rocase rocethe rocadhve oLaMgavuM lace laDyAvahe lavAmahe praarthn| 42vI | pra+artha 10 umaya | 3 prArthayati prArthayataH / prArthayanti zaramA lajj mAtmane| 2 | lajjase lajjethe lajjadhve 7 spadhA 42vI. spardha 30 spardhate spardhete spardhante zodha | anu+iS |4 | 52smai | 1 |anviSyAmi | anviSyAvaH | anviSyAmaH anu+iS 4 | n| 56lAmA | prati+dA | 1 | " | 2 pratiyacchasi pratiyacchathaH | pratiyacchatha ApavuM |10|752 asa adhi+sthA | 1 | " 3 adhitiSThati adhitiSThataH adhitiSThanti 11]IkSA sevA pra+vra 1 pravrajAmi | pravrajAvaH 12 |moga ava+tR avatarati avatarataH avataranti 13 |||2||25vii | A+zaMs | 1 mAtmane| 2 | AzaMsase | AzaMsethe | AzaMsadhve 14/47 57j ava+nam | 1 | 52smai | 1 | avanamAmi | avanamAvaH | avanamAmaH |15 | 140. 57dhU saMs | tmane | 3 | saMsate / saMsete / saMsante (2) samAM mApera zahonA yogya 35o 43 pUredI yAdI 42yA : 1. nirvRtiM gacchAmaH / / 6. asmabhyaM modakaH rocate / 2. rAjA bhRtyAya kupyati / | 7. jinaH bhavyAya kathayati / 3. bharataH zrAvakAya yacchati / | 8. upalam adhitiSThanti / 4. sAdhuH saMyama smrti| 9. giranAram ArohAmaH / 5. yatiM spRhayatha / sa28 saMskRtam - 5 *42 . pA-1/133 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) jUTatI vigato : naM. |gujarAtI | saMskRta artha zabda 1 A 12 jaghAM 3 TIkSA 4 lobhana 5 layaM 2 6 sArabhUta 7 vArtA 8 khAvu 9 herAsara 12 gusso 13 arbha dIkSA bhojana napuMsaliMga raudra sAra kathA etAdRza jinAlaya 10 ug tvadIya 11 saMsAra 14 tenuM 15 bhenuM (4) sudhAro 1) 2) etad sarva : (5) 35 : bhava krodha doSa tadIya yadIya liMga strIliMga 1 napuMsakaliMga 6 strIliMga 8 puMlliMga 5 napuMsakaliMga 4 strIliMga 2 vizeSaNa 3 puMssiMga 7 vizeSaNa 4 puMlliMga 5 "1 1 2 vizeSaNa "" 1) vyAdha - 4 /3 2) ali - 8 / 2 3) niratizaya - 6 / 1 4) pANi - 2 / 2 5) stoka - 3 / 9 sarala saMskRtam - 5 3) 4) X, sampratiH sarvebhyo yacchati / 5) x, bharataH bhRtyaM saGkupyati / vibha| eka kti vacana "" - - 6) J stokena w m ha 3 - vyAdhebhyaH alI ! - niratizayasya - pANI 8 ) 9 ) eSA sarvasya * 43 dvivacana 10 ) x ete sarvayoH dIkSe ! bhojanayoH raudrAbhyAm dIkSe ! bhojane raudrAt sArAya sArAbhyAm kathA: kathAm kathe etAdRzena etAdRzAbhyAm etAdRzaiH | jinAlaye jinAlayayoH jinAlayeSu tvadIyAya tvadIyAbhyAm tvadIyebhyaH 6) x, samprateH kathAM sarveSAM kathayati / 7 ) x, himAlayaparvatamArohanti / bahuvacana bhavAt bhavAbhyAm bhavebhyaH krodhaH kraudhau doSam doSau tadIyasya tadIyayoH yadIyAbhyAm yadIyaiH yadIyena 2 etA: sarveSAm dIkSAH ! bhojaneSu raudrebhyaH sArebhyaH x, dhamAd mokSaM pratiyacchati / x, mokSaM smaranti yatayaH / bharatAya dIkSA rocate / krodhAH doSAn tadIyAnAm -- 6) ubhaya - 3 / 2 7) kaSTa - 1 / 3 - kaSTAni kathayoH ubhayAbhyAm 8) kathA - 7/2 9) saMsAra - 4 / 1- saMsArAya 48-1/13 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) rUpa:1. garviSyAmi vidhyAva: viMdhyAma: |2. jJAti: jJAtI jJAtiyaH anviSyasi anviSyathaH anviSyatha jJAtim " jJAtIna anviSyati anviSyataH anviSyanti jJAtinA jJAtibhyAm jJAtibhiH jJAtibhyaH anumanye jJAtaye anumanyAvahe anumanyAmahe anumanyase anumanyethe anumanyadhve jJAtiH " sAlyoH jJAtInAma anumanyate anumanyete anumanyante jJAto " jJAtipu jJAta ! jJAtI ! jJAtaya: ! ) oLakhANa - | | kyo dhAtu | kyA arthamAM | udAharaNa pR vagere smaraNa | jenuM smaraNa hoya tene dvitIyA | unanuM ninasya vA. | arthavALA dhAtuomAM | ke SaSThI vibhakti lAge. | mati | 2.11 dhAtumAM | jene game = je vyakti khuza | vItIya moH rovate gamavAnA arthamAM thAya tene caturthI vibhakti lAge, je vastu game tene prathamA lAge. 3. krodha, droha, IrSyA, | * jenA upara krodha vagere hoya | zreSThI firAya asUyA Adi arthavALA tene caturthI vibhakti lAge. | _ti | dhAtuomAM * upasarga sahita dhAtu hoya to zreSThI DuiraM sakSyati dvitIyA vibhakti lAge ane * ajIva vastu hoya to | zreSThI to kuSyati | saptamI vibhakti lAge. 4 | pR devAdAra hovuM-arthamAM devAdAra vyaktine prathamA | ri: rAmAya zata leNadAra vyaktine caturthI ane | niSThAna dhArayati | devAnI vastune dvitIyA lAge. 5. prati + rA "...nA badalAmAM ApavuM e | tinnegro mAthAna dhAtunA arthamAM arthamAM ApavAnI vastune | pratiyaskRti dvitIyA vibhakti lAge ane badalAmAM levAnI vastune paMcamI vibhakti lAge. che sarala saMskRtam - 5 0 44 0 pATha-1/13 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) chUTatI vigata : naM. 1 artha dhAtu | tiraskAra 42vo ava + dhIr khAnanha pAbhavo abhi+nand 2 3 AThavu 4 tRpta thavuM kSamA karavI citra doravuM 5 6 7 zodhadhuM 8 lajjA pAmavI 9 saMbhAjavaM 10 pUra 11 bha 12 jolavu 13 sa dhuM 14 droha vo 15 siMya 16 tola (2) zila : ut+sthA 1 tRp 4 kSam 1 |Atmane 2 vi+likh 6 paramai anu+iS 4 lajj tantr pUr jim gaNa pada puruSa ekavacana dvivacana bahuvacana 10 Atmane 2 avadhIrayase avadhIrayethe avadhIrayadhve 1 paramai 3 abhinandati abhinandataH abhinandanti 1 3 druha sic tul 1. vAk + su 2. nir + kRS 7. ud + jvalam 8. urvI + chatram 9. tvat + zAsanam sarala saMskRtam - 5 3. alam + kAraH 4. jalamuc + bhyAm 5. ud + nIyate 6. nir + pakSa: vad 1 nI 1 4 6 100 ubhaya = = = = "" 6 |Atmane 1 10 100 ubhaya 1 parastre = 1 = "" "" "" "" " NM Mmmm m 37 "" 2 3 anviSyati anviSyata: anviSyanti 3 2 1 2 3 1 2 uttiSThAmi uttiSThAvaH tRpyati tRpyataH kSamase kSa vilikhasi vilikhathaH vilikhatha lajje lajjAva tantrayate tantrayete pUrayasi jemAmi * 450 vAkSu niSkRS alaGkAraH jalamugbhyAm unnIyate niSpakSa: uttiSThAmaH tRpyanti kSamadhye pUrayatha: jemAva: vadathaH nayataH ujjvalam urvIcchatram tvacchAsanam lajjAmahe tantrayante vadasi nayati druhyAmi druhyAva: druhyAmaH siJcasi siJcatha: siJcatha pUrayatha jemAma: tolayati tolayataH tolayanti vadatha nayanti pATha-1/14 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) chUTatI vigata : naM. tRtIya puruSa mULadhAtu khe.va. 1 tudati 2 praharati 3 dArayati 4 nirdizati 5 vepate | yAcate yudhyate mRgayate garjati 10 apekSate 11 muhyati 12 avanamati 16 7 8 19 13 prarUpayati 14 spRhayati 15 uJchati 16 vimRzati tud pra+ha dR nir+ diz vep yAc yudh mRg garj apa + IkSu muha ava+nam pra+rUp spRha uJch vi+mRz pada paramai tudAvaH tudAmaH 1 dAmi praharasi praharatha: praharatha dArayati dArayataH dArayanti nirdizasi nirdizathaH nirdizatha vepate vepe vepante yAce yAcAvahe yAcAmahe paraai | 1 1 Atmane 1 1 paraai | 4 ra yudhyate yudhyete yudhyante mRgayase mRgayethe mRgayadhve garjAmi garjAva: garjAma: apekSe apekSAvahe apekSAmahe muhyasi muhyathaH muhyatha avanamati avanamataH avanamanti prarUpayAmi prarUpayAvaH prarUpayAmaH spRhayasi spRhayathaH spRhayatha uJchati uJchataH uJchanti 1 3 ubhaya |10 1 10 2 3 2 vimRzasi vimRzathaH vimRzatha " 1 2 ubhaya |10| 3 "" 22 parasmai 2 Atmane 1 3 1 1 23 gaNa puruSa ekavacana | dvivacana bahuvacana 33 "" m "" paraai | 6 6 M 4 3 |10| 2 WW 3. tvayA saha dIkSAM labhe / 4. dharmamantarA na sukham / 5. siddhena sadRza: vastutastvam / 6. neminAthAya namaH / 7. sarvebhyaH svasti / (4) kauMsamAM ApelA zabdanA yogya rUpo vAparI pUrelI khAlI jagyA : 1. sRtaM pApena / 2. mahAvIreNa vinA na me jIvanam / 8. bAlAya mAtA hitamicchati / 9. na ko'pi tvad bhinno'sti / sarala saMskRtam - 5 * 46 * pATha-1/14 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . saMbodhana P kartA karma | dhenUnAm < Pam G < zaTa m saMjaya / (5) pUTatI vita :na. |nama bhUNa/miti siMga | nAma | me.va.] dvi.va. | pa.. 3 napuMsaliMga 4295 | puSpeNa | puSpAbhyAm | puSpaiH madhu ! | madhunI ! | madhUni ! azru | azruNI | azrUNi vAri | vAriNI | vArINi puMldiA | saMgrahAna] vahnaye | vahnibhyAm | vahnibhyaH napuMsasiMga api425||phle | phalayoH | phaleSu strIliMga | saMbaMdha | dhenoH | dhenvoH | 429 // RddhinA RddhibhyAm | RddhibhiH kartA rajanI | rajanyau | rajanyaH | saMgrahAna | mataye | matibhyAm | matibhyaH | saMbodhana udyoga ! | udyogau ! |udyogAH ! zaThasya zaThayoH | zaThAnAm napuMsaliMga dharma / kSetram | kSetre | kSetrANi zIrSa | " magha424/ zIrSe | zIrSayoH | zIrSeSu vAyasa 5 | puMlsiMga apAna vAyasAt vAyasAbhyAm vAyasebhyaH 16 |vAina| yAna | 3 napuMsaliMga 729 // | yAnena | yAnAbhyAm | yAnaiH (6) sudhAro : 1. x, sarvebhyo jinebhyo namaH / 9. x, dhik pApam, yo hiMsAM karoti / 2. x, dharmAd mokSaH jaayte| | 10. x, ahaM siddhestulyaH / 3. x, AzAyAH duHkhaM jAyate / 11. x, sRtaM pApena jIvanena / 4. x, zrAvako dharme snihyati / | 12. x, netreNa kANo'pi eSaH sajjanaH / 5. x, ghaTAd jalaM sNste| | 13. x, na jalamadhitiSThAmi / 6. x, doSAd bhayaM jIvAnAm / | 14. x, mokSAya spRhayAmi aham 7. x, pitrA sArdhaM gcchaami| |15. x, ahaM mama doSe kupyAmi / 8. x, saMsAre dhanamantarA na __ ko'pi svajanaH / sarala saMskRtam - 5 .47. 8416-1/147 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) chUTatI vigata : naM. 565 1 sUda rasoIyo 2 niratizaya zreSTha 3 jyotsnA yAMnI 4 taskara cora vidyArthI ghaDo 17 zabda sAmAnya vibha liMga artha ghaTa zara 8 zava 9 zizira 10 saudaryA chAtra 11 saGgha 12 dhvani 13 pramadA 14 prabhUta 15 vasudhA 16 agada 2. (8) 35 : 1. ye nAma | ekavacana dvivacana bahuvacana sUdebhya: puMssiMga apAdAna sUdAt sUdAbhyAm 8 vizeSa saMzodhana niratizaya! niratizayau ! niratizayAH 3 | strIliMga 429| jyotsnayA jyotsnAbhyAm jyotsnAbhiH 7 puMlliMga adhi29 taskare taskarayoH taskareSu chAtrau chAtrAn 22 ra karma chAtram 4 saMpradAna ghaTAya ghaTebhyaH 1 kartA zaraH zarAH 6 napuMsakaliMga saMbaMdha zavasya zavAnAm 8 puMlliMga saMbodhana zizira ! zizirAH ! 5 saudaryAbhyaH saGghAbhyAm saGghaiH 33 strIliMga apAdhAna saudaryAyAH 3 | puMlliMga karaNa saGkhena adhidhvanau duvAna strI 4 strIliMga saMpradhAna pramadAyai ghaNuM badhuM | 1 | vizeSaNa avAja 7 dhvanyoH dhvaniSu kartA prabhUtaH pRthvI ra strIliMga auSadha yase Dayate bANa maDaduM pAnakhara bahena saMgha " "" DayAvahe DayAmahe Dayethe yadhve sed Dayante pramadAbhyAm pramadAbhyaH prabhUtau prabhUtAH karma vasudhAm vasudhe vasudhAH 6 puMlliMga | saMbaMdha agadasya agadayoH agadAnAm 4. vijAvahe vijAmahe vije vijase vijethe vijadhve vijate vijete vijante 3. niSkRSAmi niSkRSAva: niSkRSAmaH niSkRSasi niSkRSathaH niSkRSatha niSkRSati niSkRSata: niSkRSanti sarala saMskRtam - 5 5. azruNA azruNe azruNaH 11 azruNa azru ! azro ! * 480 azru azruNI azrUNi 11 11 11 rajanI rajanIm ghaTAbhyAm zarau rajanyA rajanyai rajanyAH " rajanyAm rajani ! zavayoH zizirau ! saudaryayoH azrubhyAm azrubhiH 11 azrubhyaH 11 " azruNoH azrUNAm azruSu " azruNI ! azrUNi ! rajanyau rajanyaH 11 rajanI: rajanIbhyAm rajanIbhi: 11 rajanIbhyaH 11 rajanyoH rajanInAm rajanISu rajanyaH ! pATha-1/14 11 rajanyau ! Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) kartiri, karmaNi vAkya : kartari gujarAtI vAkaya dA.ta.: ame be mAMgIe chIe. 1 tuM avajJA kare che. avamanyase 2 |ame badhAM vidyamAna chIe. 3 teo spardhA kare che. tame be oLaMgo cho. 5 |ame be citra dorIe chIe. karmaNi | kartari | karmaNi gujarAtI vAkaya | saMskRta vAkaya saMskRta vAkaya amArA be dvArA prArthayAvaH AvAbhyAM maMgAya che. AvAm prArthyate tArA dvArA avajJA tvam tvayA karAya che. avamanyate amArA dvArA vayaM asmAbhiH thavAya che. vidyAmahe vidyate teo dvArA spardhA karAya che. spardhante spardhyate tamArA be vaDe yuvAM yuvAbhyAM oLaMgAya che. lothe lacyate amArA be dvArA AvAM AvAbhyAM citro dorAya che. vitriravAva: || vilikhyate tenA dvArA sa: tena zodhAya che anviSyati anviSyate tamArA vaDe badalAmAM yUyaM yuSmAbhiH apAya che. pratiyacchatha pratidIyate mArA vaDe ahaM mayA dIkSA levAya che. pravrajyate te be dvArA tAbhyAm upara besAya che. | matiSThata: | madhaLI te tArA vaDe ArohaNa | tvam tvayA karAya che. Arohasi Aruhyate amArA dvArA vayaM asmAbhiH nimaMtraNa apAya che.| nimannayAma: nimantryate | teo vaDe nAza karAya che. niSUdayante niSUdyate 6 tei zodhe che. 7 |tame badalAmAM Apo cho. 8 |huM dIkSA lau chuM. pravrajAmi 9 te be upara bese che. 10 tuM ArohaNa kare che. ame nimaMtraNa ApIe chIe. 12 teio nAza kare che. dhi sarala saMskRtam - 5 49 0 pATha-1/15 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kartari gujarAtI vAkaya 13 |tame be tiraskAra karo cho. 14 |ame be abhivAdana kirIe chIe. 15 te Agraha kare che. 16 |tame ramo cho. yaya 17 huiM jharuM chuM. ahaM srasyate 18 te be vakhANe che. 19 tuM AzA rAkhe che. karmaNi | kartari | karmaNi gujarAtI vAkya | saMskRta vAyA saMskRta vAkaya tamArA be dvArA | yuvAn | yuvAbhyAm tiraskAra karAya che. | avadhIrathe | avadharthata amArA be vaDe AvAm AvAbhyAm abhivAdana karAya che. mavadriyava:| mavadyate. tenA vaDe | : anuSyate | tene anuSyate Agraha karAya che. tamArA vaDe yuSmAbhiH ramAya che. ramadhye ramyate mArA vaDe mayA jharAya che. saMpre te be vaDe tAbhyAM vakhANAya che. zaMsataH zasyate tArA vaDe tvam tvayA AzA rakhAya che. apekSase apekSyate amArA be vaDe AvAm AvAbhyAm IcchAya che. icchAvaH iSyate tamArA be vaDe yuvAbhyAm vasAya che. vasathaH uSyate teo dvArA choDAya che. tyajanti tyajyate mArA vaDe ahaM mayA bhaNAya che. paThAmi paThyate amArA be dvArA AvAM AvAbhyAM babaDAya che. jalpAvaH jalpyate tArA vaDe tvayA niMdAya che. nindyate te be vaDe tAbhyAM IcchAya che. vAJchataH vAJchate yuSyAbhiH kSaya pamAya che. kSayatha kSIyate 20 |ame be IcchIe chIe. 21 |tame be vaso cho. yuvAM 22 teio choDe che. 23 huM bhaNuM chuM. 24 |ame be babaDIe chIe. 25 tuM niMde che. tvaM nindasi 26 Jte be Icche che. 27 tame kSaya pAmo cho. tamArA vaDe che. sarala saMskRtam - 5 pATha-1/15 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) kartari / karmaNi vAkya : saMskRti | saMskRta gujarAtI | gujarAtI kartari vAkaya karmaNi vAkaya | kartari vAkaya | karmaNi vAkaya yUyaM nirgacchatha | yupa: nite | tame nIkaLo cho. tamArA vaDe nIkaLAya che. tau avatarataH / tAgrAma avatIryata | te be oLaMge che. | te be vaDe oLaMgAya che. aham arjAmi mayA marthata | huM kamAuM chuM. | mArA dvArA kamAvAya che. yuvAM tudathaH / yuvAkhyAM sudyate | tame be pIDo cho. tamArA be vaDe pIDAya che.' sa manyate tenA mate | te mAne che. | tenA vaDe manAya che. AvAM vardhAvahe AvAbhyAM vRdhyate ame be amArA be dvArA vadhIe chIe. vadhAya che. tvaM zobhase tvayA zubhyate tuM zobhe che. | tArA dvArA zobhAya che. te kSamante tai: kSattei | teo khamAve che. zuM teo vaDe khamAvAya che. 9 | vayaM bhASAmahe prazna: mAdhyate |ame bolIe chIe. amArA dvArA bolAya che. yUyaM vartadhve yuSyabi: kRtyate | tame thAo cho. | tamArA dvArA thavAya che. tau sahete tAmyAM sAta | te be sahana kare che.' te be vaDe sahana karAya che. ahaM dArayAmi | mayA dIryate huM phADuM chuM. | mArA dvArA phaDAya che. 13 yuvA 3patizathaH | yuvAkhyAm 3patizyo! tame be upadeza tamArA be vaDe Apo cho. upadeza apAya che. sa truTati tena truTyate te tUTe che. tenA vaDe tUTAya che. is | mAvAM tRNAva: AvAbhyAM tRpyate ame be tRpta amArA be vaDe tRpta thaIe chIe. thavAya che. 16 | tvam Msi tvayA utthIyate tArA dvArA UThAya che. te praharanti taiH prakrUiyate | teo prahAra kare che.. teo dvArA prahAra karAya che. 18 | vayam anusarIma: | smAma: anuprite ame amArA dvArA anusarIe chIe. anusarAya che. 19 |yUyam manantha |yuSmApa: manando | tame abhinaMdo cho. tamArA dvArA abhinaMdAya che. |20 | tau mRte | tAmyAM pRthad L. te be zodhe che. te be vaDe zodhAya che. T svayA utthAyata dI650 17 | si sarala saMskRtam - 5 1 pa1 he pATha-1/159 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAc (3) Apela yAtuna tari 35nI sAme te 4 [= te 4 vayana + puruSauj] karmaNi rUpa ke karmaNi rUpanI sAme tevuM ja kartari rU5 - 1. bhavati - bhUyate | 9. sarati - sriyate 2. bhaNyete - bhaNataH 10. nazyati - nazyate 3. nayanti - nIyante | 11. tuSyati - tuSyati 4 tiSThati - sthIyate | 12. mAdyati - mAdyate 5. khAdyate - khAdati | 13. kSubhyati - kSubhyete 6. gacchataH - gamyete 14. likhyate - likhataH 7. pazyAmaH - dRzyAmahe 15. kRSasi - kRSyase 8. dIyethe - yacchathaH (4) pUtI vigato :- (bhAla prayoganA 35) krama dhAtu gujarAtI artha puruSa ekavacana | dvivacana | bahuvacana 1 zaGka |zaM. 42vI | 2 | zaGgyase | zayethe | zakyadhve mAMgavuM yAcyate | yAcyete | yAcyante labh meLavavuM labhyase labhyethe | labhyadhve muc (muJc) |bhU mucye | mucyAvahe | mucyAmahe daND diDavuM | daNDyate | daNDyete | daNDyante kSip phiMkavuM 2 | kSipyase | kSipyethe | kSipyadhve kus bheTavuM kusye | kusyAvahe | kusyAmahe vicAravuM cintyase | cintyethe | cintyadhve prati+A+gam |pA mAvaj | 3 | pratyAgamyate | pratyAgamyete pratyAgamyante ava+nam nabhI 57j 2 | avanamyase | avanamyete | avanamyadhve 11 | IkSa jovuM | 3 | IkSyate / IkSyate / IkSyante 12 | pra + IkSa nirIkSa | 1 | prekSye / prekSyAvahe | prekSyAmahe apekSA rAmavI/ 3 | apekSyate | apekSyete | apekSyante pari + IkS parIkSA 42vI | 2 | parIkSyase | parIkSyethe | parIkSyadhve 15 | budh jANavuM | 1 | budhye | budhyAvahe budhyAmahe 16 | vand vaMdavuM | 1 | vandye | vandyAvahe | vandyAmahe sAI 42j | 2 | kSAlyase | kSAlyethe | kSAlyadhve * A28 saMskRtam - 5 * 52 * pA8-1/15 Poo a cinta apa + IkS Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama dhAtu |gujarAtI artha puruSa ekavacana | dvivacana | bahuvacana | 18 apa + nI 2 72j | apanIyate | apanIyete | apanIyante | 19 | adhi + gam |bhagavaq | 2 | adhigamyase | adhigamyethe | adhigamyadhve | 20 | namna ma | 1 | namye | namyAvahe | namyAmahe (5) rivAjyo : 1. AvAbhyAM jinaH arcyte| | 9. jinena gautamaH sAntvyate / 2. tena kathA kathyate / 10. taskareNa dhanAni coryante / 3. tAbhyAM sadAgamaH cintyte| | 11. nRpatinA asatyaM ghoSyate / 4. mayA duSTaH daNDya te / 12. yuSmAbhiH odanaH tolyate / 5. asmAbhiH adhamAH pIDyante / | 13. yuvAbhyAM zarIraM bhUSyate / 6. taiH save varNyante / 14. taiH jinaH pUjyate / 7. AvAbhyAm udadhiH tIryate / | 15. tAbhyAm iSavaH asyante / 8. tena dhanaM hiyate / (6) sNprsaa29|| 35 :tRtIyapuruSa me.va. tRtIyapuruSa me.va. naM. bhUpadhAtu | tara 35 / artha karmaNi rUpa vaSTi IcchavuM uzyate vayati vaNavuM Uyate vyayati DhAMkavuM vIyate hvayati bolAvavuM zvayati javuM zUyate vadati udyate svapiti sUvuM supyate jinAti hIna thavuM, ghaTavuM jIyate vicati | gaj, chata2 vicyate pRcchati |11 | vrazc vRzcya te sika sarala saMskRtam - 5 .53. pATha-1/15 gaNa hUyate bolavuM I rooooory w w w pRcchya te pUchavuM kApavuM. vRzcati Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. mULadhAtu 12 | bhrasj [bhrajj]| 13 graha 14 vyadh (7) 4vAjo : naM. 1 2 3 4 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 tRtIyapuruSa khe.va. kartari rUpa granth bandh mULadhAtu | kartari rUpa aJj anakti bhaJj bhanakti raj rajati saj sajati svaj svajate daMz dazati dhvaMs dhvaMsate bhraMz rtRha sraMs bhRjjati gRhNAti vidhyati manth skand stambh indh und (8) khojamAe : bhrazyati hati sraMsate grathnAti badhnAti manAta skanda stambhate inddhe unatti 1) saMyukta vyaMna 2) dIrghasvara sarala saMskRtam - 5 artha bhUMjavuM grahaNa karavuM vIMdhavuM artha AMjavuM bhAMgavuM rAgI thavuM Asakta thavuM bheTavuM DaMkha mAravo naSTa thavuM bhraSTa thavuM hiMsA karavI jharavuM gUMthavuM bAMdhavuM mathavuM, valovavuM kUdavuM thaMbhI javuM saLagavuM palALavuM * 54. gaNa hu 8 4 gaNa 7 6 1 1 h 1 1 4 1 1 8 9 8 1 1 7 tRtIyapuruSa je.va. karmaNi rUpa bhRjjyate gRhyate vidhyate karmaNi rUpa ajyate bhajyate rajyate sajyate svajyate dazyate dhvasyate bhrazyate tRhyate srasyate grathyate badhyate mathyate ska stabhyate idhyate udya pATha-1/15 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvazvau 3) sva i - u 4) aJc, aGg, bhaGg, raJja, saGg, sva, daMz, dhvaMs, zaMs, bhraMz, saMs, granth, bandh, manth, skand, stambha, indh, und, 5) 10bho ge| (9) 35 :1. zvazrUH zvazvaH zvazrUm zvazrUH zvazvA zvazrUbhyAm zvazrUbhiH zvaztrai zvazrUbhyaH zvazvAH zvazvoH zvazrUNAm zvazvAm zvazrUSu zvazru ! zvazvau ! zvazvaH ! bhrAtA bhrAtarau bhrAtaraH bhrAtaram bhrAtarau bhrAtRn bhrAtRbhyAm bhrAtrA bhrAtre bhrAtuH bhrAtRbhiH bhrAtRbhyaH bhrAtroH " bhrAtari bhrAtaH! bhrAtRNAm bhrAtRSu bhrAtaraH ! bhrAtarau ! * sa28 saMskRtam - 5 * 55 * pA-1/15 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) tarivAjyonuM bhAmA 35it29|| : 1. gautamena jino milyte| 6. yakSayA dharma iSyate / 2. sampratinA pratimA sRjyate / 7. mahAvIreNa jinenopadezaH dIyate / 3. bharatena sarve kSamyante / 8. tenA'haM kathAM kathye / 4. tena ahaM taaiye| 9. mayA jinAlayo gamyate / 5. mayA tau nIyate / (2) mazinuM taribhA 35ita25 : 1. ahaM pratimAM jinAlayaM nayAmi / / 6. saH jinAya dhanAni arpayati / 2. saH na kamapi tudati / 7. tvaM chAtrAn gaNayasi / 3. jinaH na kutrA'pi lubhyati / | 8. ahaM doSAn muJcAmi / 4. ahaM candanaM vahAmi / 9. saH upavizati / 5. sulasA mahAvIraM jinaM gautamaM ca pUjayati / (3) pUTatI vigato :na. bhUpadhAtu | artha gaNapuruSa ekavacana dvivacana | bahuvacana 1 |bhram mama 1 | 1 abhramam abhramAva abhramAma ahasaH | ahasatam ahasata parityaj choDavuM paryatyajat | paryatyajatAm | paryatyajan prati+A+gam pAchA pharavuM pratyAgacchat |pratyAgacchatAm pratyAgacchan kSip pheMkavuM akSipaH / akSipatam / akSipata mUkavuM amuJcam | amuJcAva amuJcAma 10 2 atADayaH | atADayatam | atADayata A + hve bolAvavuM Ahvayat / AhvayatAm | Ahvayan sahana karavuM | 1 | 1 asahe | asahAvahi | asahAmahi A + zaMs | 7j | 1 | 1 AzaMse | AzaMsAvahi | AzaMsAmahi | anu + rudh | mAyaDa 42vo | 4 | 2 |anvarudhyathAH anvarudhyethAm anvarudhyadhvam 12 | prati + dA samaya mApa| 1 | 3 | pratyayacchat | pratyayacchatAm | pratyayacchan 13 laGgha oLaMgavuM | 1 | 2 | alaGghathAH | alaGkethAm | alaGghadhvam 14 | tras / trAsa | 4 | 3 | atrasyat / atrasyatAm | atrasyan 15 | DI UDavuM | 1 | 1 | aDaye | aDayAvahi | aDayAmahi *** sa26 saMskRtam - 5 .56 . 8416-1/164 hasavuM mAravuM Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) khUTatI vigata : naM. rUpa |mULadhAtu 1 pepthethAm p ('vjha) 2 anvaiSyAva anu + iS |3 |c gaN 4 gAyetAm nam (gA) 5 ArdratAm an 6 acintayat cint 7 ajemAva jim 8 ajalpatam jalp 9 tADyethe taD 10 |samAvizat sam+A+viza 6 |parauM 11 |prAkSipatAm|pra + kSip 6 12 |Japanaya apa + nI 1 13 | avAtanuM |Java + 1 14 |nirAm nir + gam 1 1 Atmane 2 1 15 sahadhvam |sad 16 avandrAmavind 17 |JavAmace |jhava + man 18|GayantAm |DI (2) khUTatI vigata : naM. gujarAtI artha huM vidyamAna hato. 1 2 teoe avajJA karI hatI. gaNa pada puruSavacana kALa/artha 2 |hya. bhU.kA. 6 |parauM | 2 ,, ,, 2 tArA dvArA Agraha karAyo. sarala saMskRtam - 5 4 100 ubhaya 1 4 Atmane 3 1 | paraai 100 1 | parastra 4 1 ubhaya 1 |10| ubhaya 3 teodvArAsaMbhALAyuM. |tar 4 ame beedekhADyuM. 5 teNe pUryuM. 6 7 ,, pUr teo dvArA lagna karAyA. pari+nI "" 93 39 39 ,, ,, 4 0 3 3 ja IM che tya "" jI jI jI ja ja jI jI >> 1 1 1 1 3 1 ja ja na ja jI jI jI 7 57 7 2 1 2 1 1 AjJArtha ,, 3 tame be babaDyA hatA. 2 vartamAnakALa tame be marAo cho. hya. bhU.kA. ,, 22 hya. bhU.kA. te bee pUchyuM hatuM. teNe vicAryuM. ,, ame be jamyA hatA. artha tame be IcchAyA hatA. ame bee zodhyuM hatuM. 37 huM gaNuM. [icchA] te be utpanna thAo. hyu. bhU.kA. 33 teNe Adeza karyo hato. te bee pheMkyuM hatuM. AjJArtha tuM dUra kara. hya. bhU.kA. teoe oLaMgyuM. 22 huM nIkaLyo hato. AjJArtha tame sahana karo. mULadhAtu rUpa gaNa pada puruSa vacana kALa/artha bhU 1 abhavam 1 |paraai | ava + man avAmanyanta 4 Atmane 3 ame vaMdana karyA hatA. meM avajJA karI hatI. AjJArtha teo UDo. tai: atantratta 10 Atmane 3 nir+di niradizAva 6 |parauM | 1 3 apUrayat |10| ubhaya tai: parvanIyata/ 1 /paraai | 3 anu+rudh tvayA 4 |Atmane 3 anvarudhyata 1 3 1 h l m m m 2 1 1 1 hya. bhU.kA. "" ::::: pATha-1/17 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na.35 artha vRdh bh my na. | gutImartha | rUpa gaNa pada puruSa vacana kALa,artha 18 tanAva abhi+vAd tena abhyavAdyata 10Atmane| 3 | 1 |4. (bhU.51. abhivAhana rAyu. 9 meM ti227||2 yo. ava+dhIr avAdhIraye |10| " | 1 | 1 | " |10 | tmaa| dvaa2| nANI | nir+ gam |niragamyata |1|52smai | 3 | 1 | vAyuM. yuSmAbhiH (3) pUTatI vigata :- [35mAM se puruSa Doya te puruSamA yo vayana u.] sAdo | bhUpa | artha / 5 5 me | di | dhAtu. kALa da |Sa vacana | vacana | vacana 1 azobhetAm zomaj zubha da.ma.sa.1 .5.3 azobhata azobhetAma azobhanta anvasaraH anusaravuM anu+sR |2|anvasaraH anvasaratam anvasarata 3 avardhathAH qug 1 .5.2 avardhathAH avardhethAm avardhadhvam 4 |uttiSThatAm |818j | uttiSThatu | uttiSThatAm | uttiSThantu abhinandAmaH amina abhi+nand/ 4.t. abhi- | abhi- | abhi nandAmi | nandAvaH nandAmaH 6 prAharatAm prahAra 42vA pra+ha . . .|1| prAharat / prAharatAm prAharan 7 pratyAgacchatAt pA4 32j prati+A+ | bhAvArtha pratyAga- pratyAga- pratyAgacchatAt cchatAm cchantu 8 yatAmahai prayatna 42vo/ yat mA.5.1 yatai yatAvahai yatAmahai jAyasva utpanna yaj jan (jaa)| jAyasva | jAyethAm jAyadhvam 10 mriyatAm bha2j | mR / | mriyatAma | mriyetAm | mriyantAm (4) pUTatI vigata :naM. rUpa sAdo | artha/kALa |ga puruSa ekavacana | dvivacana | bahuvacana artha prayoga IkSa mAzArtha | 1 | 2 |IkSasva IkSethAm IkSadhvam pari + IkS parIkSA | A. bhU. 1.| 1 | 1 |paryekSe pakSAvahi / | paryaikSAmahi karavI kartari kamp 4j | mAzArtha | 1 | 3 kampatAm kampetAm kampantAm A + zliS bheTaj A. bhU. 1.| 4 | 2 AzliSyathAH AzliSyethAm AzliSyadhvam karmaNi |bhASa bosaj | sArtha | 1 | 3 | bhASatAm bhASetAm | bhASantAm pra + rUp 5359 // A. bhU. 1.|10| 1 |prArUpayam praaruupyaav| prArUpayAma |42vI | itara sa28 saMskRtam - 5 .58 . pA8-1/173 / gam u Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | sAdo ekavacana | dvivacana bahuvacana artha/kALa prayoga artha rocadhvam rocethAm vyamRzyAvahi |vyamRzyAmahi apanayantu apanayatAm avAtaratam avAtarata 7 uc (roc) | maj | sAzArtha | 1| 2 | rocasva 8 |vi + mRz | viyA2ji. bhU. 1.|| 1 |vyamRzye karmaNi |apa + nI | 62 42j| mAzArtha | 1 | 3 |apanayatu | ava + tU | moga. bhU.. ..1 | 2 avAtaraH kartari (5) 35 :1 abhyavAdaye abhyavAdayAvahi abhyavAdayathAH abhyavAdayethAm abhyavAdayata abhyavAdayetAm nirgacchAni nirgacchAva nirgaccha nirgacchatam nirgacchatu nirgacchatAm zlAghe zlAghAvahai zlAghasva zlAghethAm zlAghatAm zlAghetAm anurudhyai anurudhyAvahai anurudhyasva anurudhyethAm anurudhyatAm anurudhyetAm Ajam ArjAva ArjaH Arjetam Arjat ArjatAm atRpyam atRpyAva atRpyaH atRpyatam atRpyat atRpyatAm abhyavAdayAmahi abhyavAdayadhvam abhyavAdayanta nirgacchAma nirgacchata nirgacchantu zlAghAmahai zlAghadhvam zlAghantAm anurudhyAmahai anurudhyadhvam anurudhyantAm ArjAma Arjata Arjan atRpyAma atRpyata atRpyan ** * . 58. sa28 saMskRtam - 5 046-1/173 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) oLakhANa :naM. rUpa mULadhAtu, kALa, puruSa vacana pada gaNa artha artha 1|nvithA|i anurUSa AjJArtha 1 | 1 pa.pa. 4 huM zodhuM. 2|riSTha | | " | 2 | 1 1 tuM UTha. |3|vikveda | vid vidhyartha 1 | 3 A.5, 6 ame meLavazuM. 4] anurema | manu+| " | 1 5.5. 1 amAre anusaravuM joIe. 5|ti mam | | u.pa. 2 tame hazo. (2) khUTatI vigata: mULadhAtu gaNa kALa, puruSa vacana pada prayoga rUpa | jI ) artha artha prati + | | AjJArtha | 3 | 1 5.5. kartari pratiyajItu te badalAmAM Ape. mA + nI || vidhyartha | 2 | 2 | " | " mAnatama tamAre bee khaseDavuM joIe. 6| AjJArtha| 1 | 3 | " karmaNi, tumade amepIDAIe.[ icchA] vidhyartha | 2 | 2 A.pa. kartari, vardhAthA tabevadhazo.[ saMbhAvanA] 4 | AjJArtha| 3 | 3 |.5.| ' | Wtu teo bheTo. prati+mA+TI| hyusTana | 1 | 1 | * | " pratyAchama|huM pAcho pharyo. AjJArtha| 2 | 3 A.5. " | kSamadhdham |tame namAvo. 1 | vidhyartha| 3 " | mAta teNe bolavuM joIe. 9 ] + hR 1 guhya bhU.kA. 1 | 1 | 2 pa.pa. " | prArAva |ame bee prahAra karyo. (3) pUrelI khAlI jagyA: pari + tyan mA + saMm | pari + tyam | mA + saMs bhAS fy dA.ta. 1. parityanet - sAsaMta | 4. parityAdhyam - mArAcceplam 2. paryatvajha - nAsata ] 5. parvatthanAva na mAguMsAvaha 3. parityarca - mArca sarala saMskRtam - 5 * 60 * pATha-1/18 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidhyartha vepeyAtAm gaNyeya abhivAdyeran sraMsedhvam bhramet varSema (4) pUresI pAlI 42ya : AjJArtha 1. vepetAm 2. gaNyai 3. abhivAdyantAm 4. saMsadhvam 5. bhramatu 6. varSAma 7. asyAni 8. kriyAmahai 9. adhyuSyai (5) pUrevI pAlI 42yA : El.d. 1. akuruta 2. lupyeyAthAm 3. ghoSyadhvam 4. vahatAt 5. sAntvyasva asyeyam kriyemahi adhyuSyeya - akurvAtAm lupyedhvam ghoSyatAm vahatAm sAntvyethAm sukhArthinAM kuto vidyA ? subhASita] kaThIna parizramanuM duHkha veThavuM nathI, tevA sukhazIlane zrI vidyA dhyAthI bhaNe ? ** sa26 saMskRtam - 5 * 61 . Cl6-1/18 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ @ manoyatna yAne parIkSA - 3 89 (pATha : 13 thI 18) [Marks * 100] (1) saMskRta vAkyonuM gujarAtI : [Marks - 9] 1. jema rAtrimAM tArAomAM zreSTha evo caMdra zobhe che tevI ja rIte mANasomAM zreSTha bhagavAna mahAvIra pRthvI upara zobhe che. 2. saMsAramAM jJAti mATe athavA svajano mATe jIvo dvArA kaSTo sahevAya che ane duHkho ja jIvo dvArA meLavAya che. dIkSAmAM paNa sAdhuo dvArA kaSTo sahevAya che. paNa, teo dvArA to ananta, AdhyAtmika sukha meLavAya che. 3. bhagavAna mahAvIra kyAreya paNa jUThuM bolyA na hatA ane AthI sAdhuo dvArA paNa jUThuM nathI ja bolAtuM. 4. pRthvI, pANI, agni, pavana, pAMdaDA A badhAM paNa jIvo che. 5. A athavA bIjA koI paNa derAsaramAM bhagavAnanI sAme te lAMbo samaya nRtya karo ane tenAthI teo zAtAne paNa meLavo. tArA vaDe zuM karAya che ?' e pramANe akabare pUchyuM. "mArA dvArA AMdhaLAo gaNAya che - e pramANe tamArA dvArA jovAya ja che. chatAM paNa jo tamArA vaDe huM pUchAIza to tame paNa AMdhaLA thazo ja' - e pramANe bIrabala bolyo. 1. "jo mane mANaso joze to mArI apakIrti thaze" - e pramANe bhayathI zrAvaka dvArA dharma na ja karAvo joIe. 8. meM pahelA dharmane Acarelo, bhagavAnane namaskAra karelA ane tethI hamaNAM mArA dvArA sukha meLavAya che. che. bALako vaDe paraspara ramAya che. bALako paraspara gusse paNa thAya che, paraMtu bALakono gusso paraspara lAMbo samaya Takato nathI. (2) gujarAtI vAkyonuM saMskRta - [Marks - 9] 1. maratasya nRpane: rUchI: bAzA banazyana, pazcAt : vartajJAnam namatA. sarala saMskRtam - 5 - 62 0 @ parIkSA-3 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. vadhUbhiH gRhe sthIyate nRbhizca udyogaH Acaryata ityevAryANAM vyavasthA, pramadAbhirgRhAd bahirnaiva gamyate dine'pi, kA vArtA punaH rajanyAH ? 3. mAtRbhiH zizubhyo vAtsalyaM dIyate, pitRbhizca zizavaH pAlyante'ta eva yaiH te tyajyante te mUrkhA adhamAzca / 4. vittAya yad yatsaMsAre jIvairAcaryate yAdRzaM ca kaSTaM sahyate tAdRzaM yadi dIkSAyAM nirvRtyA Acaryate sahyate ca tarhi mokSaH zIghraM jIvaiH labhyate / subhadrA zvazvA yathA tathodyate, tathApi subhadrA na zvazve kupyati, yatastayA jaino dharmaH pAlyate / guruH sadA ziSyAya hitameva vAJchatyato gurovinayena zIghraM mokSaM vindante ziSyAH, tatazca guNeSu zreSTho vinayaH / 7. yA icchA guroH saiva icchA yasya ziSyasya saH ziSyaH sarveSu ziSyeSu zreSTho'sti / 8. kuleSu yathA AdinAthasya jinasya kulaM zreSThamasti, puSpeSu yathA kamalaM zreSThamasti tathA tIrtheSu zatruJjayaH zreSThaH asti / zatruJjayeNa tulyaH ko'pi tIrthaH pRthvyAM nAsti / 9. netreNa kANaH pAdena khaJjaH api yadi bhavyaH syAt tarhi mokSaM labhate / kintu, abhavyaH na kadA'pi mokSaM labhate / (3) maNirAmA 35it29|| : [Marks - 9] 1. svajanaiH jJAtibhirapi vA na maraNasyA'nantaraM ko'pi smaryate / ataH etAdRzaH saMsAraH yaiH samyak tyajyate te bhavyAH prAjJAzca / 2. etaiH sarvairapi yAtrAyai giranAraH gamyate, asmAbhirapi giranAra eva iSyate / 3. neminAthena tIrthaGkareNa giranAra Aruhyate tatra pravrajyate tatraiva ca kevalajJAnaM labhyate / 4. mayA tvaM zasyase yadi tvayA etanna ko'pi kathyate tadyapi mahAvIreNa ___etatsarvaM budhyate eva / / sa21 saMskRtam - 5 * * parIkSA-33 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. 6. hemacandrAcAryeNa kumArapAla upadizyate - 'yo vizve prAjJastena apriyaM naiva bhASyate, hitaM satyaJca bhASyete, mUrkheNaivA'satyamahitaJca bhASyete, yato yenA'satyam udyate tenAhitaM vidyate' iti / 7. etairdayA''caryate, ahiMsA cA''caryate, tatazca svarga: vidyate, etaiH dayA na Acaryate, kintu hiMsA Acaryate, tatazca narakaH gamyate / 8. mayA mokSAya kiM kriyeta ? nirvRtyai tvayA mahAvIraH sevyatAm, mahAvIrasya AjJA AcaryatAm / 9. sAdhunA hiMsA na kriyeta, alIkaM na bhASyeta, adattaM nAdIyeta (4) gaueza-muSya durbha 4gAvI tenuM zimAM upAMtara :- [Marks - 9] 1. gaue| arbha mukhya durbha- mokSa mahAvIra sAdhunA mahAvIraH mokSaM yAcyate / 2. mukhyadurbha- ziSya gaue| 3. 4. candanabAlayA mahAvIrAdanujJA yAcyate, zramaNena tIrthaGkareNa mahAvIreNa ca dIyate / 5. 6. sadgati / mokSa pArzvanAthena jinena sarve ziSyAH sadgatiM mokSaM vA nIyante / gaue| arbha - nara mukhya durbha- guNa doSaiH naraM guNaH hriyate / mukhya durbha- odana kRSIvalena kSetramodanAH kRSyante / mukhya durbha- kASTha gaue| arbha - grAma nA vanAd grAmaM kASThAni udyante / gaue| arbha gautamena mahAvIro jinaH dharmaM pRcchyate / durjana mukhya durbha- niSka nRpatinA durjana: niSkAn daNDyate / 8. gaue| durbha- kRSNa mukhya durbha- upadeza minA tIrthaGkareNa kRSNa upadezaM kathyate / * 640 7. gaue| arbha gaue| arbha kSetra sarala saMskRtam - 5 mahAvIra mukhya arbha dharma parIkSA-u Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 (5) khUTatI vigata : 9. 4 5 6 7 0 |2 |nAT 9 mULadhAtu sAdo artha| |prayoga gaNa puruSa artha kALa | sa+A+viz| Adeza karavo |3 |v + pad |4 |nis + pad A + dA vi+ gauNa karma - tat yuvAbhyAM sa suvarNaM jIyate / 8 |van E adhi + vas prakSip |10| Ja + |11|vin 12 prak 13|fnAr + p 14| sam + maL va.kA. kara 6 dhrUjavuM prasiddha nATaka |ca.bhU.kA. kartari |10 karavuM utpanna | AjJArtha | kari thavuM banavuM | vidhyartha | kari 4 hya.bhU.kA. kartari 1 levuM bhUlavuM va.kA. karmaNi 1 vasavuM | AjJArtha | kartari 1 ThagavuM | vidhyartha | kartari |10 pheMkavuM | AjJArtha | kartari sAMbhaLavuM vidhyartha karmaNi 10 hya.bhU.kA. kari 1 karavuM kheMcavuM | vidhyartha | kIra kari utpanna va.kA. thavuM choDavuM hya.bhU.kA. kartari # 15gatyana (6) bhAve prayogonA artha : mukhya karma - suvarNa 1. tamArA dvArA vasAya che. va.kA. karmaNi 10 2. sAdhuo dvArA calAya che. 3. doSo dvArA kSINa thavAya 4. teo dvArA pIvAya che. 5. anAjo vaDe vadhAya che. sarala saMskRtam - 5 anATyathAH anATyethAm anATyadhvam 4 3 utpadyatAm utpadyetAm utpadyantAm 6 1 2 niSpadyethAH niSpadyeyAthAm niSpadyedhvam Ayacchat AyacchatAm Ayacchan vismarye vismaryAvahe vismaryAmahe adhivasatu adhivasatAm adhivasantu vaJcayethAH vaJcayeyAthAm vaJcayedhvam prakSipANi prakSipAva prakSipAma 2 AkarNyathAH AkarNyayAthAm AkarNyadhvam ~ ~ 9 9 jI 3 7 650 3 2 [Marks - 15] eka dvi bahu vacana vacana vacana samAdizAmi samAdizAvaH samAdizAmaH 1 0 deg avije avijAvahi avijAmahi prathyate prathyete prathayante 6 1 niSkRSeyam niSkRSeva niSkRSema 1 2 sambhavasi sambhavathaH sambhavatha 1 3 atyajat atyajatAm atyajan [Marks - 9] 6. duSTo dvArA choDAya che. 7. dIno dvArA Azraya karAya che. che. 8. duzmano vaDe marAya che./marI javAya che. 9. durjano vaDe nAza karAya che. parIkSA-3 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) chUTatI vigata : i. rUpa 1 IkSeyAtAm 2 3 akriyanta 4 kurvate 5 akurvAthAm kR hya. lU.a. 6 AjJArtha mULa dhAtu pRcchyeyAthAm pracch 7 karavAma 8 kurute 9 * syAm IkS 10 kRSeH 11 AsIH kSa lA lA lA lA kurutAm kR 1. hve 2. vye 3. ve 4. zvi kR kR hya... 9.51. 12 Asta as 13 nyazamyathAH ni+zam kR q.ft. as vidhyartha kALa/ | prayoga gaNa puruSa vacana artha vidhyartha urtari 1 - kRS as hya.lU.. - 41 2 3 1 3 1 2 ra 2 ra 14 anubhUyatAm anu + bhU AjJArtha 1 3 15 vaJcayeran vaJca vidhyartha tari 10 3 (8) 5. jyA 6. gai 7. und 8. svaJj sarala saMskRtam - 5 - - 22 - 64 99 "" hU vIyate Uyate zUyate jIyate gIyate karmaNi| 6 33 udya svajyate kara 34 "" 25 zi35 :- [9.51. tR.pa. je.va.] " " "" 11 " - "" 8 8 8 8 6 2 2 karmaNi| 4 VUV 2 * 660 8 8 ra 3 ra 3 la la 3 n 9. bandh 10. svap 11. vrazc 12. vyadh 13. dhA 14. mA 15. vyac te bee jovuM bhese. 2 |tame be pUchAzo. u 3 tekhore che. 2 |tame bee karyuM hatuM. tero. M N 2 3 ame karIe. tere che. 1 1 1 - - [Marks - 15] artha - - tekho harAyA hatA. 1. tuM hato. 3 tame hatA. - 1 |tuM saMbhaLAyo hato. 1 |te anubhavAo. 3 tekho Thagaze. | huM thaIza. tuM kheDIza. [Marks-15] badhyate supyate vRzcyate vidhyate dhIyate mIyate vicyate parIkSA-u Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) bhAve prayogamA 35ita25 : 1. nRbhiH milyate / / 2. devaiH nRtyate / | 3. medhaiH gaya'te / 4. nadyA uhyate / 5. taiH piiyte| | [Marks - 10] 6. yuvAbhyAM kSamyate / 7. asmAbhiH namyate / 8. doSaiH tudyate / 9. kRpaNaiH na tuSyate / 10. mahAvIreNa na ruSyate / matayo yatra gacchanti, tatra gacchanti vaanraaH| zAstrANi yatra gacchanti, tatra gacchanti vai narAH // subhASita] na2 - pAna2no tavata: bhana 5 tyAM yate vAna2... zAstro je mArge jatA hoya te mArge AgaLa vadhe te nara... -.mauninaH kalaho nAsti, na bhayaM cAsti jAgrataH // [subhASita] mauna vyakti jhaghaDAthI bacI jAya che, gRta vyati mayathA ||rii ya che... saDa + maya - bannene divAno upAya : ta bhauna. hai sa28 saMskRtam - 5 .67. parIkSA-38 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) khUTatI vigato:na. zabda vibhakti vacana liMga vibhaktinuM rUpa artha nAma 0 m 0 0 0 0 0 0 0 = 0 da 0 0 m 0 0 0 | 6 | 1 |strIliMga saMbaMdha | praga: mALAnuM | 1 | puMlliMga adhikaraNa, mati |pavanamAM 2 | napuM. | saMbodhana | nAtI ! he be jagata ! strIliMga kartA sirit - nadI puMlliMga| karma | chata: jaI rahelAone karaNa mavacce Apa be vaDe saMpradAna | te ApI rahela mATe | apAdAna maham be moTAmAMthI 3 | napuM. | saMbaMdha | hitAm moTAonuM 2 | puMlliMga | adhikaraNa| dhImatoH be buddhizALIomAM napuM. | saMbodhana dhImat ! | he buddhizALI ! 2 | puMlliMga kartA mastI |be bhagavAna sAm |sajjanane | napuM. karaNa viddhiH |AkAzo vaDe 3 | puMlliMga, saMpradAna | | vRSya: mANaso mATe | apAdAna | dhAtu: rikSakamAMthI strIliMga saMbaMdha | sva: |be bahenanuM | adhikaraNa, vadhUSa vahuomAM saMbodhana | dhanava:| gAyo ! kartA nadya be nadI matim buddhine gakRmi: AMsuo vaDe saMpradAna | vArine pANI mATe strIliMga apAdAna svachUkhyA be sAsumAMthI " | saMbaMdha | mAtaUTY |mAtAonuM 0 0 0 0 = da 0 m 0 0 1 0 0 0 kamI napuM karaNa 0 0 ja napuM. da na cha A sarala saMskRtam - 5 * 680 pATha-1/18 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjJe sa26 saMskRtam - 5 kakubhaH * 68 . vIrudhaH rAjJaH 35 :Apad vIrudh rAjan Atman | kakubh | tAdRk nAman | zazin sIman Apade vIrudhe Atmane kakubhe tAdRze nAmne zazine sImne ApadoH vIrudhoH rAjJoH | AtmanoH kakubhoH tAdRzoH nAmnoH zazinoH sImnoH ApadbhyaH | vIrudbhyaH rAjabhyaH AtmabhyaH kakubbhyaH tAdRgbhyaH nAmabhyaH zazibhyaH sImabhyaH Apadi vIrudhi rAzi Atmani kakubhi tAdRzi nAmni zazini sImani ApadAm vIrudhAm rAjJAm AtmanAm kakubhAm tAdRzAm nAmnAm zazinAm sImnAm ApadaH vIrudhaH rAjJaH AtmanaH tAdRzaH nAmAni zazinaH sImnaH ApadaH AtmanaH kakubhaH tAdRzaH nAmnaH zazinaH sImnaH Apadam vIrudham rAjam / AtmAnam kakubham tAdRzam nAma zazinam sImAnam 9 | ApadbhiH vIrudbhiH rAjabhiH AtmabhiH | kakubbhiH tAdRgbhiH nAmabhiH zazibhiH sImabhiH ApadaH vIrudhaH rAjJaH kakubhaH tAdRzaH nAmnaH zazinaH sImnaH | rAjan ! | Atman ! | kakup ! | tAdRk-g ! | nAma! | zazin ! | sIman ! | 12 | ApadbhyAm vIrudbhyAm | rAjabhyAm AtmabhyAm kakubbhyAm | tAdRgbhyAm | nAmabhyAm | zazibhyAm | sImabhyAm ApadoH | vIrudhoH rAjJoH | AtmanoH | kakubhoH nAmnoH | zazinoH sImnoH Apadau | vIrudhau / rAjAnau | AtmAnau | kakubhau tAdRzau nAmanI | zazinau sImAnau rAjJA AtmanA kakubhA tAdRzA nAmnA zazinA sImnA AtmanaH pada ra tAdRzoH / pATha-1/203 ApadA vIrudhA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) pUTatA vigato : vimati/| bhagavat | dhanavat mahiman | bhAvin | viz / sadRz / karman | sampad vacana sa28 saMskRtam - 5 vizi *70. bhagavatAm dhanavatAm suhRdAm | mahimnAm bhAvinAm vizAm sadRzAm karmaNAma sampadAm bhagavati dhanavati suhRdi mahimni bhAvini sadRzi karmaNi sampadi bhagavantau ! dhanavatI ! suhRdau ! mahimAnau ! bhAvinI ! vizau ! sadRzI ! karmaNI ! sampadau ! bhagavantaH dhanavanti suhRdaH mahimAnaH bhAvIni vizaH sadaMzi karmANi sampadaH bhagavataH dhanavanti mahimnaH bhAvIni vizaH sadaMzi | karmANi sampadaH bhagavatA dhanavatA suhRdA mahimnA bhAvinA vizA sadRzA / karmaNA sampadA bhagavadbhyAm | dhanavadbhyAm | suhRdbhyAm | mahimabhyAm bhAvibhyAm | viDbhyAm sadRgbhyAm karmabhyAma sampadbhyAm bhagavadbhyaH | dhanavadbhyaH suhRdbhyaH | mahimabhyaH bhAvibhyaH viDbhyaH sadRgbhyaH karmabhyaH sampadbhyaH bhagavataH dhanavataH mahimnaH bhAvinaH sadRzaH karmaNaH sampadaH bhagavantaH ! | dhanavanti ! suhRdaH ! mahimAnaH ! bhAvIni ! vizaH ! sadaMzi ! karmANi ! sampadaH ! bhagavatoH dhanavatoH suhRdoH mahimnaH bhAvinoH vizoH sadRzoH karmaNoH sampadoH bhagavantau dhanavatI | mahimAnau bhAvinI vizau sadRzI karmaNI | sampadau bhagavantam | dhanavat suhRdam | mahimAnam bhAvi vizam sadRk karma sampadam bhagavadbhyAm | dhanavadbhyAm | suhRdbhyAm | mahimabhyAm | bhAvibhyAm | viDbhyAm | sadRgbhyAm | | karmabhyAm | sampadbhyAm vizaH suhRdau 16-1/208 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimati/] bhagavat dhanavat | suhRd / mahiman / bhAvin / viz / sadRz / karman | sampad vacana bhagavadbhayaH sa28 saMskRtam - 5 dhanavadbhyaH dhanavataH dhanavatoH bhagavataH sampadbhyaH sampadaH suhRdbhyaH mahimabhyaH bhAvibhyaH viDbhyaH suhRdaH mahimnaH bhAvinaH vizaH suhRdoH mahimnoH bhAvinoH vizoH mahimasu bhAviSu viTsu suhRd ! | mahiman ! | bhAvi ! | viTa-D ! karmabhyaH karmaNaH karmaNoH sadRgbhyaH sadRzaH sadRzoH sadRkSu sadRk ! bhagavatoH bhagavatsu bhagavan ! sampadoH dhanavatsu karmasu sampatsu dhanavat ! karma ! sampad ! .71 . * (3) 35: 1. prakAzai prakAzAvahai prakAzAmahai | 3. Adizeyam Adizeva Adizema | 5. pratyapadye pratyapadyAvahi pratyapadyAmahi prakAzasva prakAzethAm prakAzadhvam AdizeH Adizetam Adizeta pratyapadyathAH pratyapadyethAm pratyapadyadhvam prakAzatAm prakAzetAm prakAzantAm Adizet AdizetAm AdizeyuH pratyapadyata pratyapadyetAm pratyapadyanta pATha-1/20 2. AkRSam AkRSAva AkRSaH AkRSatam AkRSat AkRSatAm AkRSAma | 4. AkRSata AkRSan | dyote dyotase dyotate dyotAvahe dyotAmahe dyotethe ___ dyotadhve dyotete dyotante / 6. nivarteya nivartevahi nivartemahi nivartethAH nivarteyAthAm nivartedhvam nivarteta nivarteyAtAm nivarteran Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ payas ** sa26 saMskRtam - 5 payobhyAm payasoH payaH ! payasA vidvan ! zreyasA candramas candramobhyAm candramasoH candramaH ! candramasA candramobhiH candramobhyaH candramasaH candramase candramasaH payobhiH payobhyaH *72 * (1) pUTatA vigato : | dviS prAvRS dviDbhyAm | prAvRDbhyAm dviSoH / prAvRSoH dviT-D ! | prAvRT - D ! dviSA prAvRSA ttibhuumi: prAvRDbhiH prAvRDbhyaH prAvRSaH dviSe prAvRSe dviSaH prAvRSaH prAvRSam | 11 | dviT-D prAvRTa-D dviDbhyAm | prAvRDbhyAm prAvRSaH dviSau prAvRSau prAvRSi dviSaH payasaH payase __ bhAs | vidvas [pu.] | apsaras | zreyas [napuM.] bhAbhyAm vidvadbhyAm apsarobhyAm zreyobhyAm bhAsoH viduSoH apsarasoH zreyasoH bhAH ! apsaraH! zreyaH ! bhAsA viduSA apsarasA bhAbhiH vidvadbhiH apsarobhiH zreyobhiH bhAbhyaH vidvadbhyaH apsarobhyaH zreyobhyaH bhAsaH viduSaH apsarasaH zreyasaH bhAse viduSe apsarase zreyase bhAsaH apsarasaH zreyAMsi bhAsam vidvAMsam apsarasam bhAH vidvAn apsarAH bhAbhyAm | vidvadbhyAm | apsarobhyAm zreyobhyAm bhAsaH vidvAMsaH apsarasaH zreyAMsi vidvAMsau apsarasau zreyasI bhAsi viduSi apsarasi zreyasi yAmA payAMsi viduSaH dviSam I candramasam payaH zreyaH zreyaH candramAH payaH candramobhyAm payobhyAm payAMsi pA-1/213 candramasaH candramasau candramasi payasI bhAsau payasi Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TUMka sarala saMskRtam - 5 * 93. pATha- 1/219 (2) chUTatI vigato vibhakti/ na. vacana diz dhanuS dizAm dizi dizau ! 1 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 8/3 7/1 8/2 9/3 2/3 3/7 4/2 4/3 : 6/1 7/2 8/3 1/2 2/1 3/2 AziS AziSam AziSi AziSau ! dizaH AziSaH dizaH AziSaH dizA dhanuSA AziSA AyuSA dhanurbhyAm AzIrbhyAm AyurbhyAm dhanurbhyaH AzIrbhyaH AyurbhyaH AziSa: AziSoH digbhyAm digbhyaH dizaH dizo: dhanuSAm dhanuSi dhanuSI ! dhanUMSi dhanUMSi dhanuSaH dhanuSoH dhanUMSi ! dhanuSI diza: ! dizau dizam dhanuH digbhyAm dhanurbhyAm AziSaH Ayus AyuSAm AyuSi AyuSI ! AyUMSi AyUMSi AziSau (nayuM.) zreyas zreyasAm zreyasi zreyasI ! zreyAMsi zreyAMsi (puM.) kAmaduh kAmaduhAm madhuliha upAnah madhulihAm upAnahAm madhuliha upAnaha madhulihau ! kAmaduhau ! upAnahau ! madhuliha: kAmaduhaH upAnaha: madhuliha: kAmaduhaH upAnaha: zreyasA madhulihA kAmaduhA kAmaduhA upAnahA zreyobhyAm madhuliDbhyAm kAmadhugbhyAm kAmadhugbhyAm upAnadbhyAm zreyobhyaH madhuliDbhyaH kAmadhugbhyaH kAmadhugbhyaH upAnadbhyaH madhuliha: madhuliho: madhuliha: ! madhulihau zreyasaH zreyasoH zreyAMsi ! AyuSaH kAmaduhaH AyuSoH kAmaduho: AyUMSi ! kAmadUMhi ! AyuSI zreyasI kAmaduhI AziSam AyuH madhuliham kAmaduham kAmadhuk upAnaham zreyaH AzIrbhyAm AyurbhyAm zreyobhyAm madhuliDbhyAm kAmadhugbhyAm kAmadhugbhyAm upAnadbhyAm (nayuM.) kAmaduh kAmaduhAm kAmaduhaH kAmaduho: kAmaduhaH ! kAmaduha kAmaduhI ! kahi upAnaha: upAnahoH upAnaha: ! upAnahau Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhakti, | vacana thana | diz Ayus upAna * sa26 saMskRtam - 5 dhanuS | AziS digbhyaH dhanurdhyaH AzIrthyaH dizaH dhanuSaH AziSaH dizoH dhanuSoH AziSoH | dikSu dhanuHSu AzI:Su dik-g ! | dhanuH ! | AzIH ! AyuH AyuSaH AyuSoH AyuHSu AyuH ! (napuM.) (pu.) / (napuM.) zreyas madhulih kAmaduh kAmaduha zreyobhyaH madhuliDbhyaH kAmadhugbhyaH | kAmadhugbhyaH zreyasaH madhulihaH kAmaduhaH kAmaduhaH zreyasoH madhulihoH kAmaduhoH kAmaduhoH kAmadhukSu kAmadhukSu zreyaH ! | madhuliT-D ! |kAmadhuk-g ! | kAmadhuk ! upAnadbhyaH upAnahaH upAnahoH upAnatsu upAnat-d ! zreyassu * 74 * (3) 35 pUro : 1. niSpadyeya niSpadyevahi niSpadyemahi | 3. samalakSayam samalakSayAva samalakSayAma | 5. avAJcham avAJchAva avAJchAma niSpadyethAH niSpadyeyAthAm niSpadyedhvam samalakSayaH samalakSayatam samalakSayata avAJchaH avAJchatam avAJchata niSpadyeta niSpadyeyAtAm niSporan samalakSayat samalakSayatAm samalakSayan avAJchat avAJchatAm avAJchan 2. anumanye anumanyAvahe anumanyAmahe | 4. prakSipANi prakSipAva prakSipAma 6. yujyai yujyAvahai yujyAmahai anumanyase anumanyethe anumanyadhve prakSipa prakSipatam prakSipata yujyasva yujyethAm yujyadhvam anumanyate anumanyete anumanyante prakSipatu prakSipatAm prakSipantu / yujyatAm yujyetAm yujyantAm 416-1/213 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. duS A naza L (1) asamAthI yogya 35 yUMTI pUredI mAdI 40yA :6.d. : tRp - tarpitum (trapitum, tRptum, tarpitum), tRptvA 1. druh - drUvA, droDhum - doSTum, duSTvA 3. nam - natvA, nantum - naSTum, naSTvA 5. nir + gam nirgatya, nirgantum 6. tu taritum, tI| 7. nir + diza nirdizya, nirdeSTum 8. nir + kRS - niSkraSTum, niSkRSya 9. puS - puSTvA , poSTum 10. praccha - praSTum, pRSTvA 11. prati + A + gam - pratyAgamya, pratyAgantum 12. prati + dA - pratidAtum, pratidIya 13. budh - buddhvA, boddham 14. ram - ratvA, rantum (2) hantonI mogA :niM. | kRdantarUpa mULadhAtu kRdanta pratyaya/ artha gaNa | je kRdanta che te sivAyanuM kRdanta caritvA car saMbaMdha tvA | yAdIne. caritum calitum cal tvartha tum | yasavAne calitvA jIvitvA saMbaMdha tvA jIvIne jIvitum | tyaktum tyaj utvartha / choravAne tyaktvA dagdhvA saMbaMdhaka tvA | pANIne | 1 dagdhum paktum pac hetvartha tum | rAMdhavAne paktvA | paThitvA paTh saMbaMdha tvA mAne | paThitum aTitum aT utvartha | tum bhaTavAne | aTitvA jalpitvA jalpa saM | tvA | DIne | | ninditum | nind | utavartha | tum | nivAne | 1 ninditvA jIva tum jalpitum che sarala saMskRtam - 5 .75. pATha-1/22 3 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * sarala saMskRtam - 5 * 36. pATha-1/23 (1 ) chUTatI vigato : na. gujarAtI artha mAMgatAmAM jovAI rahelAo dhrUjI rahelamAMthI 4 namI rahelAo mATe 2 3 5 6 7 je vanhAI rahelAmAMthI 8 caDhAyeluM bheTelAone pheMkI rahelAo 9 choDAyelAomAM 10 bharAI rahelane saMskRta yAcamAne dRzyamAnAH vepamAnAt namadbhyaH vandyamAnAbhyAm ArUDha kusitavata: kSipantaH tyakteSu tADyamAnam karyuM gRhanta ? va. kara va. karmaNi 1. uri "" va. karmaNi karmaNi bhUta kara bhUta va. kara karmaNi bhUta va. karmaNi pratyaya mULa dhAtu yAc dRz vep nam vand ta A+ruh tavat kus at kSip ta tyaj taD mAna mAna mAna at mAna mAna Apela kRdanta sivAyanA anya traNa kRdanta yAcitavat yAcita dRSTa vepita nata vandita yAcyamAna dRSTavat pazyat vepitavat vepyamAna natavat namyamAna vanditavat vandamAna ArUDhavat Arohat AruhyamANa kusita kusyat kusyamAna kSipta kSiptavat kSipyamANa tyaktavat tyajat tyajyamAna tADita tADitavat tADayat Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** sa26 saMskRtam - 5 pID lup lupta mAna coritavat ghaSa * 77 . ** (2) phuTatA vigato :hanta 35 / bhUpa | hanta | pratyaya artha dhAtu cintitavadbhiH cint kartaribhUta tavat vicAra karelAo vaDe daNDayataH daND varta. kartari at / 3 rI 2dAna pIDyamAnAnAm varta. karmaNi mAna pIDAI rahelAonuM varNitebhyaH varNa karmaNibhUta ta prazaMsA karAyelAmAMthI luptavadbhaH kartaribhUta tavat | supta thaI gayelAmo bhATe sAntvayan sAntv varta. kartari at sAMtvanA Apato curyamANayoH varta. karmaNi be corAI rahelAonuM ghoSitau karmaNibhUta ta ghoss2||yetaa zuSkavantaH kartaribhUta zuSka thayelAo tolayantaH varta. kartari tolI rahelAo bhUSyamANAya varta. karmaNi sajAI rahelA mATe gajitebhyaH karmaNibhUta garjanA karAyelAmAMthI zritavatsu kartaribhUta tavat AzritomAM asyati varta. kartari at pheMkI rahelamAM pUjyamAnAn varta. karmaNi mAna pUjAI rahelAone bhakSitAt bhakS karmaNibhUta ta khavAyelamAMthI gaNitavatoH kartaribhUta tavat be gaNelAonuM hasadbhayAm varta. kartari at be hasI rahelA mATe uJchyamAneSu varta. karmaNi mAna viNAI rahelAomAM raca karmaNibhUta racAyelAomAM zuS tavat Apela kRdanta sivAyanA anya traNa kRdanta cintita | cintayat cintyamAna daNDita | daNDitavat daNDyamAna pIDita | pIDitavat pIDayat varNitavata varNayat varNyamAna lupyat lupyamAna sAnvita sAntvitavat sAntvyamAna corita corayat ghoSitavat | ghoSayat ghoSyamANa zuSka zuSyat zuSyamANa tolita | tolitavat tolyamAna bhUSita bhUSitavat bhUSayat gajitavat garjat garvyamAna zrita zrIyamANa astavat asyamAna pUjita pUjitavat bhakSitavat | bhakSayat bhakSyamANa gaNita gaNayat gaNyamAna hasita hasitavat hasyamAna uJchita | uJchitavat uJchata racitavat / racayat racyamAna at mAna zrayat asta pUj pUjayat gaN 846-1/238 raciteSu Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) kauMsamAM Apela vikalpanA AdhAre pUrelI khAlI jagyA H 1. ud + pad 2. bhaj 3. yuj 4. 5. anu + rudh 6. ruc 7. man 8. vRdh 9. zubh 10. kSam 11. sah 12. dR 13. jan (jA 14. vij 15. labh anu + iS - - utpannavat, utpanna, utpadyamAna, utpadyamAna bhajamAna, bhakta, bhaktavat, bhajyamAna yujyamAna, yukta, yuktavat, yujyamAna anviSita, anviSitavat anviSyat, anviSyamANa manyamAna, mata, matavat, manyamAna - vRdhyamAna, vRddha, vRddhavat, vardhamAna zubhita, zubhitavat, zobhamAna, zubhyamAna - anuruddhavat, anuruddha, anurudhyamAna, anurudhyamAna rocamAna, rucita, rucitavat, rucyamAna kSAntavat, kSAnta, kSamamANa, kSamyamANa sahamAna, soDha, soDhavat, sahyamAna dIryamANa, dIrNa, dIrNavat, dArayat jAta, jAtavat, jAyamAna, janyamAna vigna, vignavat, vijamAna, vijyamAna labdha, labdhavat, labhamAna, labhyamAna vidyArthinAM kutaH sukham ? [subhASita] je vidyArthI che tene sukha kyAMthI maLavAnuM ? eNe to kaThora parizrama karyA sivAya chUTako ja nathI. sarala saMskRtam - 5 * 78. pATha- 1/23 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para mogdhum rohya sahya has (1) hanto :na. | pAtu | tvartha | taribhUta |vartamAna tAra| tavya | anIya | ya IkSitum | IkSitavat | IkSamANa IkSitavya / IkSaNIya IkSya draSTum | dRSTavat pazyat draSTavya darzanIya dArayitum dIrNavat dArayat daritavya dAraNIya dArya mUDhavat muhyat moDhavya mohanIya moha labdhum labdhavat labhamAna labdhavya labhanIya labhya roDhum rUDhavat rohat roDhavya rohaNIya soDhum soDhavat sahamAna soDhavya sahanIya vastum / uptavat vapat vaptavya | vapanIya vApya vAJchitum vAJchitavat vAJchat vAJchitavya | vAJchanIya vAJchya hasitum / hasitavat | hasat hasitavya hasanIya hAsya spRz spaSTuMm spRSTavat sparsTavya | sparzanIya | spRzya snih sneDhum snigdhavata snihyat sneDhavya | snehanIya | snihya A+rabh Arabdhum Arabdhavat ArabhamANa Arabdhavya | ArabhaNIya | Arabhya UDhavat vahat voDhavya vahanIya sraSTum sRSTavat sRjat sraSTavya sarjanIya sRjya droDhum DhU~Dhavat druhyat drogdhavya drohaNIya drohya naSTum naSTavat nazyat naSTavya nazanIya nAzya pRSTavat pRcchat praSTavya pracchanIya pracchya pAtum pItavat pAtavya pAnIya poSTum puSTavat puSyat poSTavya poSaNIya poSya tuSTavat tuSyat toSTavya toSaNIya Dayitum DayamAna Dayitavya DayanIya kSiptavat kSipat kSeptavya kSepaNIya kSepya gantum gatavat gacchat gantavya gamanIya dagdhum dagdhavat | dahat dagdhavya dahanIya ghoSayitum | ghoSitavat | ghoSayat ghoSayitavya ghoSaNIya caritum | caritavat | carat caritavya caraNIya voDhum vAhya praSTum pibat peya toSTum toSya DItavat deya kSeptum gamya dAhya *sa28 saMskRtam - 5 * 78 . pATha-1/24 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. manoyatna yAne parIkSA [pATha : 19 thI 24] [Marks - 100] (1) saMskRtanuM gujarAtI H [Marks - 9] 1. zreNikano abhaya nAmano putra atyaMta buddhizALI hato. tIrthaMkara mahAvIra mahArAjAnA upadezathI teNe paNa saMsArane choDyo ane dIkSA lIdhI. 5. - 7. 4 3. bhagavAna munisuvratasvAmInI AjJAne meLavyA vinA ja skaMdakAcArya mithilA nAmanI nagarImAM gayA. 4. samAjamAM ane sagAvahAlAomAM sneha karato AtmA ghaNI badhI vAra bhaTakyo. te AtmAonA hita mATe bhagavAna mahAvIre jaina dharma upadezelo. manuSyanA AyuSyathI jeTalI ArAdhanAo thAya teTalI karI le. tuM vArevAre manuSya nahIM thAya ! mAtA dvArA raMdhAyeluM bhojana jamavA mATe lavAyeluM ane amArA dvArA khavAyeluM. amArA vaDe gharanI bahAra dukAnamAM nathI ja jamAtuM ! 6. zrAvakoe mokSane meLavavAne jIvo na ja mA2vA joIe, khoTuM na ja bolavuM joIe, na ApeluM na ja levuM joIe, kaMI paNa coravuM na ja joIe, kAyama juvAna strI choDavI ja joIe, kyAMya paNa mamatva na ja karavuM joIe, namratA, laghutA, jayaNA ane samatA AcaravI joIe. choDavA yogya paisAmAM tuM zA mATe moha pAme che ? kyAMya paNa na mohAvuM joIe. (Akhare) badhI vastu choDavAnI ja che ! sajjanono aizvarya paropakAra mATe hoya che. . 80. 8. 9. arihaMtone, siddhone, AcAryone, upAdhyAyone ane badhAM sAdhu bhagavaMtone namaskAra ho ! A namaskAra badhAM maMgalomAM zreSTha maMgala che. sarala saMskRtam - 5 parIkSA-4 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) gubhrAtInuM saMskRta : 1. [Marks - 9] mahAvIrasya bhagavataH vAci yad Urm asti tena pApAnAM pApAnyapi nazyanti / 3. 2. vahneH anyannAma bhagavataH mahAvIrasyA''game 'teja: kAya' iti kathyate / Atman ! tvaM tvAm avagaccha tvaM tvayA sahaiva yudhyasva, tvaM tubhyameva kimapi kAryaM kuru / 5. 4. pratikramaNaM zreyo'styataH bho bAlAH ! pratyahaM pratikramaNaM kuruta / pratikramaNaM kartuM zrAvakA guruM bhagavantaM nikaSA gacchantu / caNDakauzikaM sarpaM sAntvayitum anekAni kaSTAni sodavA api bhagavAn mahAvIraH vanamagacchat / 6. 7. prabhuM mahAvIramabhiSektuM sarve devAH svIyeSu yAneSu svIyaiH suhRdbhiH saha merupavataM pratyacalan / karmaNA pIDitAH yUyaM anekAni duHkhAni soDhavantaH, adhunA dharmAya duHkhAni kasmAnna sahadhve ? Apadi sampadi ca sadA namaskAraH smartavyaH / 8. 9. (3) 35 : 1) mahat 2) bhagavat 3) rAj 4) bhavat 5) vaNij 6) di 7) vIrudh 8) rAjan 9) suhRd -- - - - - sarala saMskRtam - pa 2, 3 hu, 1 = 8, 1 = la = 3, 2 7, 2 4. 1 = 5, 3 1.2 , 2, 2 = = = = = mahataH / mahAnti bhagavataH rAT-D ! bhavadbhyAm vaNijoH dize vIrudbhyaH rAjAnau suhRdau/suhRdI * 81. [Marks - 9] parIkSA-4 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sarala | saMskRtam - 5 * 82 * parIkSA-4 (4) khapesa kheDa 35 pramANe anya zabdonA te 435 : [Marks - 9] dviS AziS madhuliha upAnah mahiman dviTsu AzISSu prAvRTsu payaHsu madhuliTsu upAnatsu mahimasu 2 dvibhiH AzIrbhiH prAvRDbhiH payobhiH madhuliGbhiH upAnadbhiH mahimabhiH 3 dviDbhyAm AzIrbhyAm prAvRDbhyAm payobhyAm vidvadbhyAm bhAbhyAm madhuliDbhyAm upAnadbhyAm mahimabhyAm dviT-D AzI: prAvRT-D payaH vidvAn bhAH madhuliT-D upAnat-d mahimA dviSam AziSam prAvRSam payaH vidvAMsam bhAsam madhuliham upAnaham mahimAnam 6 dviSA AziSA prAvRSA payasA viduSA bhAsA madhulihA upAnahA mahimnA dviSoH AziSoH prAvRSoH payasoH viduSoH bhAsoH madhuliho: upAnahoH mahimnoH 8 dviSAm AziSAm payasAm viduSAm bhAsAm madhulihAm upAnahAm mahimnAm dviSe AziSe payase viduSe bhAse madhulihe upAnahe mahimne 1 4 5 7 9 Qu prAvRS payas prAvRSAm prAvRSe vidvas bhAs vidvatsu bhAssu vidvadbhiH bhAbhiH Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * (5) sApekSa vita prabho shhiin| 35 : [Marks - 9] * sa25 saMskRtam - 5 | naM | vimati/] Ayus | candramas | dhanuS | kakubh / tAdRz / viz | sadRz | vAca / Urju / 1/2 | AyuSI | candramasau * 83 * 2/3 | AyUMSi | candramasaH | dhanUMSi | kakubhaH | tAdRzaH | vizaH | sadaMzi | vAcaH / Unji 3/2. AyurdhyAm | candramobhyAm | dhanurdhyAm | kakubbhyAm | tAdRgbhyAm | viDbhyAm | sadRgbhyAm | vAgbhyAm UrdhyAm 4/1 / AyuSe | candramase | dhanuSe / kakubhe / tAdRze / vize / sadRze / vAce / Urje AyurdhyAm | candramobhyAm | dhanurdhyAm | kakubbhyAm | tAdRgbhyAm | viDbhyAm | sadRgbhyAm | vAgbhyAm | AyuSAm | candramasAm | dhanuSAm | kakubhAm | tAdRzAm | vizAm | sadRzAm | vAcAm | | AyuSi | candramasi | dhanuSi | kakubhi | tAdRzi | vizi | sadRzi | vAci | Urji AyuSI ! | candramasau ! | dhanuSI ! | kakubhau ! | tAdRzau ! | vizau ! | sadRzau ! | vAcau ! | UrjI ! 4/3 | AyurghyaH | candramobhyaH | dhanurdhyaH | kakubbhyaH | tAdRgbhyaH | viDbhyaH | sadRgbhyaH | vAgbhyaH | ugyaH parIkSA-4 3 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) 34 dssi : [Marks - 9] naM. A B C D E F lubdha - lubdhavat - lubhyat - lubhyamAna - lubdhvA - lobdhum pakva - pakvavat - pacat - pacyamAna - paktvA - paktum upta - uptavat - vapat - upyamAna - uptvA - vaptum 4 pIta - pItavat - pibat - pIyamAna - pItvA - pAtum 5 kruddha - kruddhavat - krudhyat - krudhyamAna - kruddhvA - kroddham 6 uSita - uSitavat - vasat - uSyamANa - uSitvA - vastum 7 zaMsita - zaMsitavat - zaMsat - zasyamAna - zaMsitvA - zaMsitum 8 gata - gatavat - gacchat - gamyamAna - gatvA - gantum 9 dRSTa - dRSTavat - pazyat - dRzyamAna - dRSTvA - draSTum (7) za hara : [Marks - 10] 4 55 ga / ma thi te ma 2 za - ma | na | sA | se | nA dhuH F IF | dhA | va | / 4 ra * sa20 saMskRtam - 5 .84 . parIkSA-4 OM Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) bhUTatI vigato :na | pAtu | [Marks - 18] vartamAna artha hetvartha saMbaMdhaka kartari karmaNi (bhU. bhali. A sarala saMskRtam - 5 dagdhum dagdhavat dagdha vartamAna tari. dahat namat nirdizat nantum natavat dagdhvA natvA nirdizya bhUtvA nirdeSTum nata nirdiSTa nirdiSTavat bhavitum bhUta bhavat mogdhum mUdavA luptvA lup vRSa vi+mRz sthA loptum varSitum * 85 * bALavuM namavuM nirdeza karavo thaj moha pAmavo lopavuM varasavuM vicAravuM UbhA rahevuM sneha pAmavo niSpanna thavuM zAMta thavuM ThagavuM choDavuM phADavuM lupta vRSTa vimRSTa vimaSTuMm sthAtum sthita sniha nis+pad zama snedum niSpattum bhUtavat mUDhavat luptavat vRSTavat vimRSTavat sthitavat snigdhavat niSpannavat zAntavat DhU~Dhavat tyaktavat dIrNavat soDhavat viSTavat AhUtavat vRSTvA vimRzya sthitvA snigdhvA niSpadya zamitvA drUvA tyaktvA dArayitvA sahitvA viSTvA AhUya dahyamAna namyamAna nidizyamAna bhUyamAna muhyamAna lupyamAna vRSyamANa vimRzyamAna sthIyamAna snihyamAna niSpadyamAna zamyamAna druhyamANa tyajyamAna dIryamANa sahyamAna vizyamAna AhUyamAna snigdha niSpanna zAnta drUDha tyakta muhyat lupyat varSat vimRzat tiSThat snihyat niSpadyamAna zAmyat druhyat tyajat dArayat sahamAna vizat zamitum drodum tyaktum dArayitum soDhum veSTum AhvAtum tyaja dIrNa saha sahevuM soDha viSTa viza parIkSA-4 OM besavuM bolAvavuM A+ Ahvayat Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E E B. E B. (1) khUTatI vigato :| | rUpa mULazabda pratyaya artha |adhikatAdarzaka ke zreSThatAdarzaka 1 |mahattara | mahat | ta | ghaNuM moTuM adhikatAdarzaka 2 | zata| saza | tama | atyaMta sarakhuM zreSThatAdarzaka pApIyam | ghaNo pApI adhikatAdarzaka |Inatara | ghaNo dIna mahiSTha | atyaMta moTuM zreSThatAdarzaka diThatama | atyaMta dRDha kSodIyas| ghaNuM tuccha adhikatAdarzaka 8 | mUyiSTha | | vahu | puSTi atyaMta vadhAre zreSThatAdarzaka 19 | vahunatara | vahuna | ta | moTe bhAge adhikatAdarzaka 10 vaDhitama | viDhi | tama | atyaMta daDha zreSThatAdarzaka (2) pUrelI khAlI jagyA: 1. dhUta - sthaviSTha | 4. vaDhi - sAdhIyam 2. mUThuM - pravIyar | 5. vira - nevIyar 3. priya - greSTha (3) oLakhANa : 1. mArA strIliMganA rUpa "navI" pramANe cAle che - { pratyaya 2. be vastumAM eka karatA bIjAmAM rahela caDiyAtApaNuM = huM - adhikatA 3. sarvamAM caDiyAtApaNuM = huM - zreSThatA 4. mAro artha komaLa' che ane rrayam - pratyaya lAge to mArA zrano thaI jAya - mRdu 5. mane kRSNa pratyaya lAgatA ceSTha zabda bane che - vRddha 6. mane yam + rUSTha pratyaya lAgatA nathI ane huM dhAtu sAthe saMlagna chuM - dhAtusAdhita zabda 7. kuSThapratyaya lAgatA mAro vyaMjana sahita lopa thAya che - upAMtyasvara 8. rya pratyaya lAgatA vRndrIyam mAruM rUpa thAya - vRnkAra 9. mAruM rUpa zreyas pramANa puM. + napuM.mAM cAle - {pratyayavALA zabdo che sarala saMskRtam - 5 * 86 * upATha-1/253 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) zabhonA cci pratyaya sagADI artha : mandIbhavati toka stokIbhavati abhinna = abhinnIbhavati janaka janakIbhavati vyAghrIbhavati tulyIbhavati kITakIbhavati Aryabhavati vaiyAtyIbhavati 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. gRha 12. dIna 13. puSpa manda . vyAghra tulya kITaka Arya vaiyAtya atithi maGgala nagara 20. du:khin (2) yojajAe : rUpa = 1 candrIbhUya = = = = = = = = = puSpIbhavati zaThIbhavati 14. zaTha 15. jaina jaina bhavati 16. maGgalIbhavati nagarIbhavati 17. 18. zRgAla zRgAlIbhavati 19. utkaNThA = utkaNThIbhavati duHkhIbhava = = = = = = = = atithI bhavati gRhIbhavati dInIbhavati sarala saMskRtam - pa mULa candra - - - - - bhaMha thAya che. thoDuM thAya che, jo thAya che. abhinna thAya che. pitA thAya che. vAgha thAya che. *870 samAna thAya che. DIDo thAya che. Arya thAya che. ciTThI thAya che. mahemAna thAya che. ghara jane che, ghara thAya che. hIna thAya che. Isa thAya che. lucco thAya che. naina thAya che. maMgaLa thAya che. nagara thAya che. ziyAja thAya che. , utsu thAya che. huHjI thAya che. 'cvi' pratyaya pachI rahela kRdanta / kALa saMbaMdha tanta vibhakti vacana puruSa pATha-1/26 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma ! 'Syi' pratyaya pachI | vibhaktivacana rahela kRdanta / kALa | puruSa sUryAbhUya sUrya stokIbhavati | stoka vartamAnakALa turagIbhavate tura | vartamAna kartari kRdanta dInIbhUyamAnA vartamAna karmaNi kRdanta ucitIbhUtam karmaNi bhUtakRdanta zreSThIbhUtam | zreSTha kITakIbhavanti | kITaka vartamAnakALa puSpIbhUyamAnena | puSpa vartamAna karmaNi kRdanta | ajJIbhavasi | ajJa vartamAnakALa - ja | TInA vata | - - 0 0 0 10 | anAyAsena maraNaM vinA dainyena jIvanam / dehAnte tava sAnnidhyaM dehi me paramezvara ! // (subhASita] he paramAtmAnuM ! traNa cIjanI kAmanA che : AyAsa - kaSTa vinAnuM maraNa, dainya vinAnuM jIvana ane aMtima zvAse tAruM sAMnnidhya. sarala saMskRtam - 5 * 88 * upATha-1/26 che Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) chUTatI vigato : naM. vigraha yogazca kaSAyAzceti | pitA ca putrau mastakaJca hRdayaJcAnayoH 1 2 3 4 5 AdizcAvasAnaJceti dyauzca pRthivI ceti 8 dAsazca dAsI cAnayoH 67 samAhAraH mAMsazca raktaJcAnayoH samAhAraH 10 rathikAzcAzvArohAzcA'nayoH 9 samAhAraH (2) jUTatI vigato : naM. samAsa 1 2 3 4 samAhAraH mayUrazca sarpazcAnayoH mayUrasarpam samAhAraH | mithilA ca rAjagRhaJcAnayo: mithilArAjagRham samAhAraH 567 bhrAtarau rathaturagau rurukRSNasAram azvavaDavau niSkadhAnyAni dhRtisaMyamau pATha - 27 samAsa yogakaSAyAH pitAputrA: mastakahRdayam sarala saMskRtam - 5 AdyAvasAne dyAvApRthivyau dAsIdAsam mAMsaraktam rathikAzvAroham vigraha bhrAtA ca svasA ca rathazca turagazca ruruzca kRSNasArazcAnayoH samAhAraH azvazca vaDavA ca niSkAH ca dhAnyAni ca dhRtizca saMyamazca pipIlikAmakSikam pipIlikA ca makSikA cAnayoH samAhAraH * 88 artha yoga ane kaSAyo pitA ane be dIkarA mAthuM ane hRdaya mo2 ane sApa mithilA ane rAjagRha zarU ane aMta svarga ane dharatI dAsa-dAsI mAMsa ane lohI 2thasavAro ane ghoDesavAro artha bhAI-bahena ratha ane ghoDo haraNanI be jAta ghoDoghoDI paisA ane anAja dhIraja ane saMyama kIDI ane mAkhI kayo samAsa ? itaretara dvandva "" samAhAra dvandva 34 itaretara dvandva samAhAra dvandva "" "" " kayo samAsa ? ekazeSa dvandva itaretara dvandva samAhAra dvanda samAhAra dvandva itaretara dvandva samAhAra dvandva pA-1/27 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha vigraha naM. | samAsa | vigraha kayo samAsa ? 8 | azvarAsabhau azvaza rAmaza | ghoDo ane gadheDo | Itaretara dvandra 9 | annaprAza ajJazca prAjJazca DiphoLa ane hoMziyAra " | 10 |mahAvIrautama mahAvIra8 jautamagra mahAvIra ane gautama (3) khUTatI vigato :naM. | gujarAtI artha samAsa kayo samAsa? | agni ane pavana agnizca murucca agnAmarutau Itaretara dvandra divasa ane rAta naktaJca divA ca naktadivam samAhAra dvandra vinaya ane vidyA vinayazca vidyA ca vidyAvinayau Itaretara dvandra kSamA ane dayA kSamA ca dayA ca kSamAdaye puNya ane pApa puNyaJca pApaJca pANI ane dUdha pAnIyaJca dugdhaJca pAnIyadugdhe garIba ane dhanavAna dInazca dhanavAMzca dInadhanavantau bharata ane bAhubali | marataza vAduniza bharatabAhubalI | krodha-mAna-mAyA ane krodhazca mAnazca / krodhamAnamAyAlobhAH lobha mAyA ca lobhazca |midhyatva ane aviratinidhyatvijvaviratiSa, mithyAtvaviratI puNyapApe cintayA jAyate duHkhaM nAnyatheti nizcayI // [aSTAvakragItA] bhUta-bhAvInI ciMtAthI ja duHkha janme che, tenA vinA nahIM... bhUta-bhAvInI ciMtAthI mukta banI sAkSibhAve che. vartamAna kSaNamAM jIva... sarala saMskRtam - 5 - 90 upATha-1/27% Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 2828 30 | (1) sUTatI vigato :naM. | samAsa | vigraha | artha yo sabhAsa? turagaH / turaM gacchatIti | ghoDo upapada tapuruSa | paNDitammanyaH| AtmAnaM paNDitaM | mabhimAnI manyate yaH saH | jalamuc / jalaM muJcatIti vAdaLa asUryaMpazyAH na sUryaM pazyantIti sUryane 55 na honA madhupAyI / madhu pibatIti / bhramara sahasAkRtam | sahasA kRtam / ayAna 42j tRtIyA vimati ta.pu. | paTabhinnam / paTAd bhinnam / 75 // 42 minna |paMyamA vimati ta.'. | doSApatrastaH / doSAd apatrastaH | hopothI trAseva | 9 sarvajinavRndArakatIrthaGkarakRpAlabhyamokSasukham - sarve ca te jinAzca = sarvajinAH [bhadhAraya] - sarvajineSu vRndArakaH = sarvajinavRndArakaH [saptamI tatpuruSa] tIrthaGkaroti = tIrthaGkaraH [7.tatpu.] - sarvajinavRndArakazcAsau tIrthaGkarazca = sarvajinavRndArakatIrthaGkaraH [bhadhAraya] - sarvajinavRndArakatIrthaGkarasya kRpA = sarvajinavRndArakatIrthaGkarakRpA [SaSThI tatpu.] - sarvajinavRndArakatIrthaGkarakRpayA labhyam = sarvajinavRndArakatIrthaGkarakRpAlabhyam [tR.d.] - mokSasya sukham = mokSasukham [SaSThI tatpu.] - sarvajinavRndArakatIrthaGkarakRpAlabhyaJca tad mokSasukhaJca = sarvajinavRndArakatIrthaGkarakRpAlabhyamokSasukham = Mi [namA zreSTha mevA tIrtha42nI pAthI bhegavI zaya tevu bhokSasupa che. [saM.] (2) bhUTatI vigato :| gujarAtI artha | vigraha samAsa kayo samAsa? 1 | methI (r)tI zaya tevu | duHkhena jIyate iti / darjayaH / upapada tapuruSa || priya bolanAra priyaM vadatIti priyaMvadaH 3 | maTanA2 nizAyAM caratIti nizAcaraH | 4 | mAthAmA AnA2, vANa | zirasi rohantIti | ziroruhAH 11 * sa28 saMskRtam - 5 .81 . 16-1/28-303 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirAzaH na. 24tI artha | vigraha | samAsa | yo samAsa ? | nirAza AzAyAH nirgataH prAdi tapuruSa | virodhI pakSa viparItaH pakSaH / vipakSaH yuddha mATe taiyAra saGgrAmAya udyuktaH | utsaGgrAmaH | 4000no po (bhAga | aparazcAsau ardhazca | pazcArdhaH / pA2ya | krodha, mAna, mAyA ane lobhanA jayathI duHkhethI jItI zakAya tevA karmane haNanAra | krodhazca mAnazca mAyA ca lobhazca = krodhamAnamAyAlobhAH [tareta2] krodhamAnamAyAlobhAnAM jayaH = krodhamAnamAyAlobhajayaH [SaSThI tatpuruSa] | duHkhena jIyante iti durjayAni [7556 tatpu25] durjayAni ca tAni karmANi ca = durjayakarmANi [pA2ya] | durjayakarmANi hanti = durjayakarmaghnaH [7556 tatpuruSa] - krodhamAnamAyAlobhajayena durjayakarmaghnaH = krodhamAnamAyAlobhajayadurjayakarmaghnaH | tRitIyA vibhakti) | (3) pUTatI vigato :| vigraha samAsa artha yo samAsa ? | na udyamaH anudyamaH udyama nahIM naJ tatpuruSa | na zakyam azakyam zakya nahIM na ekatA anekatA ekatA nahIM na saMtuSTaH asaMtuSTaH saMtuSTa nahIM na sImA asImA maryAdA nahIM na vizvAsaH avizvAsaH vizvAsa nahIM na nityaH anityaH kAyamI nahIM na AjJA anAjJA AjJA nahIM na sthiraH asthiraH sthira nahIM na upayogaH anupayogaH upayoga nahIM na Avazyakam anAvazyakam Avazyaka nahIM na zAzvataH azAzvataH zAzvata nahIM | 13 | na anyaH ananyaH bhinna nahIM sa21 saMskRtam - 5 .82 . pA8-1/28-303 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. vigraha samAsa / artha | kayo samAsa? 14 | na pRthag apRthag jUduM nahIM naJ tatpuruSa 15 | na bhinnaH abhinnaH bhinna nahIM na avasthA anavasthA avasthA nahIM na bhayam abhayam bhaya nahIM na janma ajanma janma nahIM na upakAraH anupakAraH upakAra nahIM | na ullAsaH anullAsaH ullAsa nahIM 21 | na IzvaraH anIzvaraH Izvara nahIM (4) pUTatI vigato :| gujarAtI artha vigraha samAsa kayo samAsa? IcchA nahIM na icchA anicchA naJ tatpuruSa hita nahIM na hitam ahitam sura nahIM na suraH asuraH priya nahIM na priyam apriyam | dharma nahIM na dharmaH adharmaH jIva nahIM na jIvaH ajIvaH tulya nahIM na tulyam atulyam doSa nahIM na doSaH adoSaH dIna nahIM na dInaH adInaH zAtA nahIM na zAtA azAtA zraddhA nahIM na zraddhA azraddhA | mAnava nahIM na mAnavaH amAnavaH bALaka nahIM na bAlaH abAlaH vyavasthA nahI / na vyavasthA / avyavasthA 15 | Gi\-nAyuM nahIM | na uccAnIcam anuccAnIcam urtavya na | na kartavyam / akartavyam sa26 saMskRtam - 5 * * 8416-1/28-303 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) phUTatI vigato :naM. vigraha samAsa ... artha | yo samAsa ? na iSTam aniSTam ISTa nahIM naJ tatpuruSa na yuktam ayuktam yogya nahIM na mAnyam amAnyam mAnya nahIM na vRddham avRddham - navalu na parityajya | aparityajya | cho'yA vinA na adhigamya | anadhigamya | %eya/meNavyA vinA na prakAzya | aprakAzya |||2n 42vA yogya na Acaritam | anAcaritam | nAyarelu na apekSya - anapekSya | apekSA 2|dhyaa vin| na anubhUya | ananubhUya anubhavyA vinA | na AzliSya | anAzliSya | bheTayA vinA na nirdeSTum / anirdeSTum | nirdeza na 421 // bhATe | na ApRcchya anApRcchya | pUchayA vin| | na mUDhvA amUDhvA / moDa pAbhyA vinA na matam amatam mata (= sammata) nahI indriyairbAdhyate sarvaH sarvatra ca sadaiva ca // ___ [subhASita] AkhuM jagata sarvatra ane sarvadA IndriyothI ja pIDAya 8. cha... ndriyaniya = pIbhusti. * sa21 saMskRtam - 5 .84 * 846-1/28-308 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) saMskRta vigraha airI samAsa : 1. labdhaH mokSaH yena saH 2. priyA samatA yasya saH 3. kRSTaM kSetraM yAbhyAM tau 4. naSTam ajJAnaM yasya saH 5. kathito jainadharmaH yena saH 6. mRdu zarIraM yasya saH 7. tyaktAH pramadAH yena saH 8. sukhina: paurAH yasya saH 9. zuklaM himaM yasmin saH 10. pakvA rasavatI yebhyaH te 11. yuddhAH rAjAna: yasmai saH 12. arjitAni dhanAni yasmai saH 13. dIrNAni karmANi yena saH 14. patitAni parNAni yasmAt saH 15. paThitaM saMskRtaM yayA sA 16. pUjita: jina: yayA sA 17. nata: neminAthajinaH yena saH 18. kSINAH rogAH yeSAM te 19. rakSitaM zAsanaM yai: te 20. uktAni zAstrANi yai: te 21. naSTAH vRkSAH yasmin tat 22. dhImanta: chAtrA yasyAH sA 23. santo janAH yasmin tat 24. nirgatA: taskarAH yasyAH sA 25. muditAH janAH yasmAt saH sarala saMskRtam - 5 labdhamokSaH gajasukumAlaH / priyasamatAkaH skandakamuniH / kRSTakSetrau kRSIvalau / naSTAjJAnaH tIrthaGkaraH / kathitajainadharmaH mahAvIrajinaH / mRduzarIraH zAlibhadraH / = tyaktapramadaH dhanyaH / = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = * 85* sukhipauraH kumArapAlaH / zuklahimo himAlayaparvataH / pakvarasavatIkA: dInAH / yuddharAjaH bhAratadezaH / arjitadhanaH bAlaH / dIrNakarmA neminAthaH / patitaparNaH vRkSaH / paThitasaMskRtA strI / pUjitajinA seNA / nataneminAthajinaH kRSNaH / kSINarogAH siddhAH / rakSitazAsanAH AcAryAH / uktazAstrAH upAdhyAyAH / naSTavRkSaM vanam / dhImacchAtrA zAlA / sajjanaM rAjagRhanagaram / nirgatataskarA vaizAlI / muditajana: utsavaH / pATha-1/31 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) samAsavAkyono vigraha ane gujarAtI :1. nittA: prayatno: yastha : = nittaprayatna: sama: artha: niSphaLa thayA che prayatno jenA evo te saMgama. 2. mUta: ma yeSAM te = mUtADamimi: mantaH | artha : thayelo che abhiSeka jeono evA te paramAtmAo. 3. naSTam azumaM yastha : = naSTa guma: teva: | artha : naSTa thayela che azubha jenuM evo te deva. 4. tyatA naSNA yena sa: = tyatatvenga: vAta: | artha : choDAyelI che lajjA jenA vaDe evo te bALaka. 5. prAta: sva: yena sa: = prApta: dhanya: artha : meLavAyelo che svarga jenA vaDe evo te dhanya. 6. samRddha: nanA: yasyAM sA = samRddhananA mathatA | artha : samRddha che mANaso jemAM evI te mithilA nagarI. 7. nirivatAni zAstrAbiyena : = sivitazAstro hemandAvArtha: I arthaH lakhAyelA che. zAstro jenA vaDe evA te hemacaMdrAcArya. 8. zAntA: 0SIyA: yasya sa: = zAntaSayo manasumattimuni: | artha: zAnta thayelA che kaSAyo jenA evA te gajasukumAlamuni. 9. niti manaM regya: te = nitamatA: IntaH | artha : nIkaLI gayo che mela jemAMthI evA te tIrthaMkara paramAtmAo. 10. niSThA: araya: yazmina : = nAri: keza: | artha : nAza pAmelA che duzamano jemAM evo te deza. 11. DhuNa: samudra: yena sa: = dRSTasamudro nA | artha : jovAyela che. samudra jenA vaDe evA te mANasa. 12. dratta drA yena : ttavAna zrImAn ! artha : apAyeluM che dAna jenA vaDe evA te zrImaMta mANasa. 13. vAvita mogana thayA so = svahitamonanA mAryA ! artha : khavAyela che bhojana jenA vaDe evI te patnI. 14. tyata: saMsA: vena : = tyaktasaMsAra: RSabhadeva: | arthaH choDAyelo che saMsAra jenA vaDe evA te RSabhadeva paramAtmA. A sarala saMskRtam - 5 - 96 0 upATha-1/31 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. 3ptAni vIjJAni yena : = 3ptavIga: kRSIvataH | artha : vavAyelA che bIjo jenA vaDe evA te kheDUta. 16. nIto vIta: yA sA. = nItavItA mAtA ! artha : laI javAyelo che bALaka jenA vaDe evI te mAtA. 17. mRNAni tattvani yena : = mRtattvo munaH | artha : vicArAyelA che tattvo jenA vaDe evA te muni. 18. DitA: kuNA: : te = piNDatakuNA: nRpataya: | artha : daMDAyelA che duSTo jenA vaDe evA te rAjAo. 19. vanatA hiMsA thayA sA = vanitahiMsA bhUtattA | artha : koDAyelI che hiMsA jenA vaDe evI te bhUtadattA. 20. fkSapta: zarA: yena tat = fkSapta sainyam | artha : pheMkAyelA che bANo jenA vaDe evuM te sainya. 21. mAvarito dharma: yena sa: = sAvaritadharma: zUttimadraH | artha : AcarAyelo che dharma jenA vaDe evA te sthUlibhadrajI. 22. gIphUTI: paya: caM : = mArUpi : vRkSa: | artha : caDhelA che vAMdarAo jenA upara evuM te vRkSa. 23. sevitA: saMjJanA: yena : = sevitasajjana: zrIyaza: | artha: sevAyelA che sajjano jenA vaDe evo te zrIyaka. 24. zuddho dha yasyA: sA = zudharmA RSidvattA | artha: zuddha che dharma jeno evI te RSidattA. 25. tyata: madharma yA sI = tyaktAdharmo sunnasA | artha : choDAyelo che adharma jenA vaDe evI te sulatA. : : : sika sarala saMskRtam - 5 0 970 upATha-1/31 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) samAsanA viDasane artha : 1. zatruJjayasya samIpam = upazatruJjayam / artha : zatru04yanI pAse. 2. kITakAnAm abhAvaH = niSkITakam / martha : hImono abhAva 3. ahani ahani = pratyaham / artha : ro4 ro4 / 4. jinasya pazcAt = anujinam / artha : bhagavAnanI pachI 5. himasya atyayaH = atihimam / artha : DimanI (31no) abhAva. 6. candreNa tulyam/samam = sacandram / artha : yaMdranI samAna. 7. Atmani bhavam = adhyAtmam / sartha : mAtmAma. thayela. 8. zokaH samprati na yujyate = atizokam / artha : vartamAnamA zo yogya nathI. 9. zItasya atyayaH = atizItam / artha : 635o abhAva. 10. vidhimanatikramya yathA syAttathA = yathAvidhi / artha : vidhine oLaMgyA vinA jevI rIte thAya tevI rIte. 11. grAmasya antaH = antargrAmam / artha : manI 2662.. 12. akSNoH samIpam = pratyakSam / artha : pratyakSa 13. jyeSThAnAmanukrameNa = anujyeSTham / artha : bhottaan| mathA 14. tRNamapi aparityajya yathA syAttathA = satRNam / artha: ghAsane paNa choDyA vinA jema thAya te rIte. ___15. bhojanena yugapat = sabhojanam / artha : monanI sAthe. (2) artha- gu4rAtI bhane samAsa : 1. matimanatikramya yathA syAttathA = yathAmati / 2. varSe varSe = prativarSam / 3. mAse mAse = pratimAsam / 4. rUpasya yogyam __= anurUpam / 5. zAkasya lezaH __ = zAkaprati / * sa28 saMskRtam - 5 .88. pA-1/72 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( manoyatna yAne parIkSA - 5) [Annual Exam] [Marks - 200] [1] saMskRta vAkyonuM gujarAtI :1. vidvattA ane rAjApaNuM e banne kyAreya paNa sarakhA nathI hotA. rAjA potAnA dezamAM pUjAya che, vidvAna badhe pUjAya che. 2. utsavamAM, saMkaTamAM, duSkALamAM, zatru sAthenI laDAImAM, rAjadarabAramAM ane smazAnamAM je [paDakhe] Ubho rahe te bhAI ! 3. vidyAyukta evo paNa durjana choDavo joIe. maNithI zobhato A sApa zuM bhayaMkara nathI? 4. je dhruva vastuone choDIne adhuvane seve che. tenI dhruva vastuo nAza pAme che ane adhruva to nAza pAmeluM ja che. (dhruva = sthira, sanAtana) 5. vRkSone bhaya pavanano che, kamaLone pAnakhara Rtu bhayarUpa che, parvatone vaja bhaya che ane sAdhuone durjana e bhaya che. 6. vinAzanA samaye buddhi viparIta cAle che. 7. mauna e mUrkhAonuM AbhUSaNa che. 8. gusso anarthonuM mULa che. 9. abhimAna ApattionuM ghara che. [2] gujarAtInuM saMskRta : 1. hastasya bhUSai tAnam | 2. saMtoSasamaM dhanaM nAsti ! 3. netrasamaM nAti tena: 4. vanaM nApti tmisamam | 5. zrameNaiva sidhyanti kAryANi, zrameNaiva nA bhrAjate, ataH zramaH Apatsu trA ne tAnka | 6. kSINajJAnAvaraNa - darzanAvaraNa - mohanIyAntarAyakarmANaH samava saraNopaviSTAH vizvasarvajIvA'bhayadAtAraH RSabhadevAdi-mahAvIra jinaparyavasAnAH jinezvarAH jayantu / eka sarala saMskRtam - 5 0 99 0 @ parIkSA-5 % Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. vividharatnaracitaharmya anekA'psarobhiH sevitaH anekadevapUjitazca indro'pi manuSyabhavaM vAJchati / / 8. ahaM pratyahaM saMskRtaM paThAmi, saMskRtasya sarveSAM dhAtUnAM punarAvartanaM karomi, sarve dhAtavaH zabdAzca matsmRtau santi / ahaM ca na kadApi anRtaM likhAmi / 9. bhArataM mama dezo'sti, etasya bhAratasya anna-payobhiH mama dehaH puSTo'bhavat, tadrakSA kartavyamasmAkam, dezaM prAmANikIbhUyaiva asmAkaM sarvAH kriyAH syuH, dezAyA'hitakArI kriyA na syAt, deze rakSite dharmo'pi rakSito bhavati / [3] chUTI pAudI saMdhiyo : 1. munibhiH rAgaH tyjyte| 6. puS+tavyam, poS + tavyam [gue| 2. kasmai iti tvaM karosi? pAthI]= poSTavyam[niyama-14thI] 3. mokSAya iti avadat sH| 7. Urk asti / 4. kartavyaM kRtam iti etat jnyaanm|8. mahad Aspadam iti mahAspadam / 5. tat labdhavyaM yat nitym| 9. vane iti saptamI vibhaktiH / [4] oNamA :naM. 35 / mULadhAtu gaNa pada | kALa | kartari puruSa vacana artha artha karmaNi 1 | hiyadhve | ha | 1 | 5.5. | vartamAna 2 | 3 | tame 42mo cho. mR / 1.5. " tame be maro cho. 3 |nyamantraye ni+mantra 10| 6.5. 4.bhU.51. meM nimaMtraNa ApeluM 4 | apibaH 1 | 5.5. te pIdhuM hatuM. 5 | edhi | as | 2 | 6.5. AjJArtha tuMDo. zaMs 1 5.5. huM kahevAuM. 7 | anviSyeH | anu+iS vidhyartha tuM zodhIza. | 8 | jAyeyAtAm | jan | 4 mA.5. | 2 | teNe utpanna thaze. |9 | akriyanta | kR | 8 | 7.5. ya..bhU.51.| 3 | 3 | teso 42||yetaa. * sa26 saMskRtam - 5 . 100. parIkSA-5 8 2 | mriyethe / zasyai Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3/1 1/1 2/1 2/3 [5] pUTatI vito : puruSa artha vartamAnakALa hyastana bhU.kALa AjJArtha | vidhyartha vacana tari / kartari | kartari, kartari ava + dhIr | 1/1 ti22412 32vo| avadhIraye | avAdhIraye | avadhIrayai | avadhIrayeya anu + sR anusarathaH anvasaratam | anusaratam | anusaratam ud + sthA 3/3 | 8j uttiSThanti udatiSThan uttiSThantu | uttiSTheyuH A + zaMs AzaMsA karavI AzaMsete AzaMsetAm AzaMsetAm AzaMseyAtAm zlAgh 2/1| prazaMsavuM zlAghase azlAghathAH zlAghasva zlAghethAH saMs 1/31 TapakavuM saMsAmahe anaMsAmahi saMmrAmahai saMpremahi yAc 2/3 mAMgavuM yAcadhve ayAcadhvam yAcadhvam yAcedhvam prati + bhASa 4vAjamApavo pratibhASate pratyabhASata pratibhASatAm pratibhASeta sam + lakS 1/2 oNamaj | saMlakSayAvaH samalakSayAva saMlakSayAva saMlakSayeva vi + smR bhUlavuM vismarAmi vyasmaram | vismarANi vismareyam anu + man bhAna | anumanyase anvamanyathAH | anumanyasva anumanyethAH 3/3 gAvuM gAyanti agAyan gAyantu ___gAyeyuH abhi + bhU | |parAbhava 42vo| abhibhavataH abhyabhavatAm abhibhavatAm | abhibhavetAm bahu + man | 2/1 | bahumAna 42 | bahumanyase bahvamanyathAH | bahumanyasva | bahumanyethAH sam + Rdh | 1/3| samRddha thaj | samRdhyAmaH | samAAma samRdhyAma samRdhyema | ud + budha udbodhatha udabodhata udbodhata udbodheta | pra + yat 3/1] prayatna 42vo / prayatate prAyatata prayatatAm prayateta | A + rAdh | 1/2 mArAdhanA 42vI/ ArAdhyAvaH | ArAdhyAva ArAdhyAva ArAdhyeva [6] 'cci' pratyaya // ii bnt| 35 ane artha : 1. sadRza - sadRzIbhavati - samAna thAya che. 2. vana - vanIbhavati - gasa thAya che. 3. puSpa - puSpIbhavati - isa thAya che. 4. duHkha - duHkhIbhavati - du:5 thAya che. 5. bhRtya - bhRtyIbhavati - no42 thAya che. lavaNa - lavaNIbhavati - pA thAya che. 7. parvata - parvatIbhavati - parvata thAya che. 8. dAnava - dAnavIbhavati - hAnava thAya che. 9. dIna - dInIbhavati - hIna thAya che. ** sa21 saMskRtam - 5 * 101 . parIkSA-5 2/3 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [7] vADyonuM durbhazimAM 3pAMtara : 1. seNayA jagajjIvAbhayadAtA mahAvIraH sarvasaMsAraduHkhocchedayutaM mokSaM yAcyate / arpitasamastecchA candanabAlA karuNAnidhAnena mahAvIreNa jinena nirvRtiM nIyate / 4. kRtavinayena ziSyeNa sakalAgamapAraGgata AcArya: praznaM pRcchyate / 5. senApatinA arau iSa kSipyete / 6. doSaduSTenA'pi janena guNasamRddhiH labhyate, yadi tasya hRdaye pazcAttApena prAdurbhUyeta / 7. tIvratamatapo dhyAnAnaladagdhasarvakarmaNA tena gajasukumAlamuninA zubhadhyAnayutena mokSaH gataH / 8. zubhavicArayuktaiH suvRttaiH sajjanaiH na kadAcidapi ko'pi nindyate / 9. jJAnasAgare sajjJAnibhiH mahAmunibhiH sadA avagAhyate / [8] chUTatI vigato : naM. dhAtu 2. mahAvIreNa jinena janamana: AnandadAM dezanAM bhavyAH mokSagamanayogyAH upadizyante / 1 bhaN 2 khAd 3 snih 4 mil 6 5 kRS 19 3. 7 8 9 artha bolavuM khAvuM sneha karavo maLavuM kheDavuM ava + man avajJA 42vI lajj lajjA pAmavI vi + likh doravuM nis + pad niSpanna thavaM sarala saMskRtam - 5 gaNa pada tavya anIya 4.4. bhaNitavya bhaNanIya bhaNya khAditavya khAdanIya khAdya sneDhavya snehanIya snihya melitavya melanIya melya karSitavya karSaNIya 1 1 4 6 6 4 1 6 4 " 22 " " kRSya 2. 5. avamantavya avamananIya avamAnya ya lajjitavya lajjanIya lajjya 5. 5. vilekhitavya vilekhanIya vilekhya 22. 5. niSpattavya niSpAdanIya niSpAdya parIkSA-pa * 102 * Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [9] phUTatI vigato : [Marks - 18] na. |Taulirl vAca | U | sarit | bhavat | bhagavat | Apad | vIram | rAjan | kakubha vacana |1/1 vAk-g UhU-g sarit | bhavAn | bhagavAn | Apad vIrut-d| rAjA kakup-b | vAcau | UrjI | saritau | bhavantau | bhagavantau | Apadau | vIrudhau | rAjAnau | kakubhau vAgbhiH | UgbhiH | saridbhiH bhavadbhiH | bhagavadbhiH | ApadbhiH | vIrudbhiH | rAjabhiH kakubbhiH vAgbhyAM UgbhyAM saridbhyAM bhavadbhyAM bhagavadbhyAM ApadbhyAM vIrudbhyAM rAjabhyAM kakubnyAM 11111111 vAcaH | UrjaH | saritaH | bhavataH | bhagavataH | ApadaH | vIrudhaH | rAjJaH | kakubhaH vAkSu | Urbu | saritsu | bhavatsu | bhagavatsu Apatsu | vIrutsu | rAjasu | kakupsu vAcau ! UrjI ! | saritau ! bhavantau ! bhagavantau ! Apadau ! | vIrudhau ! rAjAnau ! kakubhau ! | sariti | bhavati | bhagavati | Apadi | vIrudhi | rAjJi | kakubhi vAcoH | UrjAH | saritoH bhavatoH bhagavatoH | ApadoH | vIrudhoH | rAjJoH | kakubhoH UgyaH saribhyaH bhavadbhyaH bhagavadbhyaH ApadbhyaH vIrudbhyaH rAjabhyaH kakubbhyaH | sarite | bhavate | bhagavate | | Apade | vIrudhe | rAjJe | kakubhe | UrjA | saritA | bhavatA | bhagavatA | ApadA | vIrudhA | rAjJA | kakubhA Urjama | bhavantam bhagavantam | Apadam | vIrudham | rAjAnam kakubham | ji | saritaH | bhavantaH | ApadaH | rAjAnaH| kakubhaH vAca: ! Urji! saritaH ! bhavantaH ! bhagavantaH ! ApadaH ! vIrudhaH ! rAjAnaH ! kakubhaH ! vAgbhyaH | UgryaH |saridbhyaH bhavadbhyaH bhagavadbhyaH ApadbhyaH vIrudbhyaH | rAjabhyaH kakubbhyaH |18/7/2 | vAcoH UrjAH | saritoH bhavatoHbhagavatoH ApadoH | vIrudhoH | rAjJoH | kakubhoH [10] phUTatI vigato :na. pAtu | | artha | tR / aka | ana / a / ti vAJcha vAMchavuM vAJchaka vAJchana vAJcha | vAJchiti bhram bhamavuM bhramita bhrAmaka bhramaNa bhrAnti babaDavuM jalpita jalpaka jalpana jalpa jalpiti sevavuM sevita sevaka sevana seva seviti bhrAja zobhavuM bhrAjita bhrAjaka bhrAjana bhrAja bhrAjiti A + ram | AraMbha 2vo Arabdha Arambhaka ArabhaNa Arambha Arabdhi 7 | pra + sad | prasanna thaj prasattR prasAdaka prasadana prasada prasatti | anu + rudh mA 42vI | anuroddha | anurodhaka | anurodhana | anurodha | anuruddhi uJch / vIj uJchitR uJchaka uJchana uJcha uJchiti vAJchitR bhrama jalpa seva sa25 saMskRtam - 5 * 103 * parIkSA-13 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joDavuM kSudra [11] bhUTatI vigato :| naM. | pAtu] artha bhU. ri bhU. | vartamAna | vartamAna | tvartha | saMgha57 tari | ubharA hanta | bhUta. zubha | zomaj | zobhita | zobhitavat | zobhamAna | zubhyamAna | zobhitum zobhitvA IcchavuM iSTa | iSTavat / icchat iSyamANa eSTum | iSTvA |64 thaj | duSTa | duSTavat | duSyat / duSyamANa | doSTum | duSTvA soDha | soDhavat / sahamAna | sahyamAna | soDhum / sovA vRddha | vRddhavat | vardhamAna | vRdhyamAna vadhitum | vRddhvA rocita | rocitavat | rocamAna rucyamAna rocitum | rocitvA yuktavat | yujyamAna | yujyamAna | yoktum | yuktvA vij | dhU4 | vigna | vignavat | vijamAna | vijyamAna vejitum | vejitvA zaMs | j zaMsita | zaMsitavat | zaMsat zasyamAna | zaMsitama | zaMsitvA [12] pUTatI vigato :ghAta | artha / tara | tama | Iyas / iSTha tuccha kSudratara kSodIyas | kSodiSTha ghaNuM bahulatara bahulatama baMhiSTha yuvan juvAna yuvattara yuvattama yavIyas yaviSTha ghaNuM daDha bADhatara bADhatama sAdhIyas sAdhiSTha pAtaLuM kRzatara kRzatama krazIyas | kraziSTha dRDhatara dRDhatama draDhIyas / draDhiSTha sthUla sthUlatara sthUlatama sthavIyas | sthaviSTha 8 | sphira | vizALa sphiratara sphiratama spheyas / spheSTha nAnuM | isvatara husvatama | isIyas / hasiSTha [13] phUTatI vigato :na. | gurAtI artha 35 / mULadhAtu | artha prayogagaNa pada puruSAvacana mArA dvArA sevAo. sevyatAm | sev mAzArtha | bhali 2 |tabhA dvArA pAI pratyAgamyeta prati+A+gam | vidhyartha " [15.5.13 avAvuM joIe. ame bannee joyuM hatuM. apazyAva dRz ca.mU.31.5tari | teo dvArA pakhALAya che. kSAlyate 1. bhAla 1016 5 |tabhA dvArA sAmo. upavizyatAm upa+viz mAzArtha " | |5.5.| 3 kSudratama bahula baMhIyas | bADha kaza - my kSala bh - bh * sa26 saMskRtam - 5 * 104 * parIkSA-5 3 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |naM.|gujarAtI artha 6 tenA dvArA bhUDAvuM bheje. 17 amAre gaeAyuM bheje. 8 te je dvArA pUbha urAI. apUjyata pUj 19 tArA dvArA arpaNa karAya che. arpyate arpU na. [14] rA/joTAnI nizAnI bhane sudhAro : : mULa dhAtu x 1 jan x | 2 ji rUpa mucyeta gaNayema jAta jita jIvita jemita karmaNi bhU.| kartari bhU. kRdanta gRhanta mULadhAtu muc gaN x | 3 jIv x 4 jim x 5 DI x 6 jalp X 7 tyaj tyakta x 8 truT truTita x 9 upa+di upadiSTa Dayita jalpita artha prayoga gaNa vidhyartha | vartamAna urtari hai. 23 hya. lU.DI. urbhazi 10 va.kALa 10 t DayamAna vartamAna azi hai. kartari |10| u.pa. jAtavat jAyamAna janyamAna jitavat jayat jIyamAna jIvitavat jIvat jIvyamAna jemitavat mat jimyamAna pada |puruSa vacana === 23 5. gautama ! yUyaM gacchata, brAhmaNaM ca upadizata / 6. yadi tvaM mokSaM vAJchasi tarhi jainaM dharmam Acara / rAgasya jetAraM mahAvIraM vayaM vandAmahe / 27 93 ~ 3 3 ~ 3 m hetvartha | saMbaMdhaka kRdanta kRdanta nim janitvA jem jitvA jIvitum jIvitvA jemitum jimitvA Dayitum DayitvA DIyamAna jalpyamAna jalpitum jalpitvA jalpitavat jalpat tyaktavat tyajat tyajyamAna tyaktum tyaktvA truTitavat truTat truTyamAna troTitum truTitvA upadiSTavat upadizat upadizyamAna upadeSTum upadizya 2. RSabhajinAya zreyAMsakumAra: ikSurasaM yacchati / 3. nRRNAM prayatnena vinA'pi gagane kaizcid meghaiH garjyate / 4. pApA AtmIyenaiva pApenaiva mriyante'taH mA'caratu kazcit pApam / 1 1 1 3 1 [15] zabdono upayoga durI janatA vADayo : 1. anye yad yadAcaranti tat sarvaM tvaM mA Acara, yaducitaM tadeva prAjJaiH Acaryate / 7. 8. tvaM AdinAthasya pratimAM pUjaya / 9. sAmAyike zramaNa iva bhavati zrAvakaH, tasmAd bahuza: sAmAyikaM kuryAt / sarala saMskRtam - pa * 105 * parIkSA-pa Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [16] gam paatu||35o:1. gacchAmi gacchAvaH gacchAmaH | 2. gamye gamyAvahe gamyAmahe gacchasi gacchathaH gacchatha | gamyase gamyethe gamyadhve gacchati gacchataH gacchanti gamyate gamyete gamyante 3. agaccham agacchAva agacchAma| 4 agamye agamyAvahi agamyAmahi agaccha. agacchatam agacchata | agamyathAH agamyethAm agamyadhvam agacchat agacchatAm agacchan | agamyata agamyetAm agamyanta 5. gacchAni gacchAva gacchAma | 6. gamyai gamyAvahai gamyAmahai gaccha gacchatam gacchata | gamyasva gamyethAm gamyadhvam gacchatu gacchatAm gacchantu / gamyatAm gamyetAm gamyantAm 7. gaccheyam gaccheva gacchema |8. gamyeya gamyevahi gamyemahi gacche. gacchetam gaccheta / gamyethAH gamyeyAthAm gamyadhvam gacchet gacchetAm gaccheyuH / gamyeta gamyeyAtAm gamyeran 9. gantum 10. gatvA 11. gacchat 12. gamyamAna 13. gata 14. gatavat 15. gantR 16. gamaka 17. gantavya 18. gamanIya 19. gamya 20. gamana 21. gama 22. gati [17] 3 3s:A BIA B 1. jalamugbhyAm - balamucA 10. jagat - jagatAm 2. rAji - rAjJA 11. gacchatoH - gacchadbhiH 3. vaNijAm - vaNikSu 12. dadataH - dadat 4. srajaH - saji 13. mahAntam - mahatA 5. marate 14. dhImatI dhImati 6. nAmAni - nAmnAm 15. viTtsu - vizA 7. sImani - sImnA 16. tAdRkSu - tAdRgbhyAm 8. bhAvi - bhAvinI | 17. sardezi - sadRzA 9. AtmanaH - Atmane | 18. candramaH - candramasA [18] 35:1. utpadyai utpadyAvahai utpadyAmahai | 2. Dayeya Dayevahi Dayemahi utpadyasva utpadyethAm utpadyadhvam | DayethAH DayeyAthAm Dayedhvam utpadyatAm utpadyetAm utpadyantAm / Dayeta DayeyAtAm Dayeran che sarala saMskRtam -5 .106. parIkSA-5 marutA Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nRn 3. pratyabhASye pratyabhASyAvahi pratyabhASyAmahi |4 pUjye pUjyAvahe pUjyAmahe pratyabhASyathAH pratyabhASyethAm pratyabhASyadhvam pUjyase pUjyethe pUjyadhve pratyabhASyata pratyabhASyetAm pratyabhASyanta | pUjyate pUjyate pUjyante 5. niradizam niradizAva niradizAma niradizaH niradizatam niradizata niradizat niradizatAm niradizan [19]35: [Marts - 05] 1. nA narau naraH matiH matI matayaH naram narau matim matI matIH nRbhyAm nRbhiH matyA matibhyAm matibhiH nRbhyAm nRbhyaH matyai, mataye matibhyAm matibhyaH nRbhyAm nRbhyaH matyAH, mate. matibhyAm matibhyaH nuH noH nRNAm, nRNAm matyAH, mateH matyoH matInAm nari noH nRSu matyAm, mato matyo. matiSu naH! narau! naraH! mati !, mate! matI! matayaH ! 3. madhuliT-D madhulihau madhulihaH | 4 apsarAH apsarasau apsarasaH madhuliham madhulijhai madhulihaH | apsarasam apsarasau apsarasa: madhulihA madhuliDbhyAm madhuliDbhiH apsarasA apsarobhyAm apsarobhiH madhulihe madhuliDbhyAm madhuliDbhyaH apsarase apsarobhyAm apsarobhyaH madhulihaH madhuliDbhyAm madhuliDbhyaH apsarasa: apsarogyAm apsarobhyaH madhulihaH madhulihoH madhulihAm | apsarasaH apsaraso. apsarasAm madhulihi madhulihoH madhuliTsu apsarasi apsaraso. apsaraTasu madhuliT-D ! madhulihau ! madhulihaH!| apsara! apsarasau! apsarasaH! zreyAn zreyAMsau zreyAMsaH zreyAMsam zreyAMsau zreyasaH zreyasA zreyobhyAm zreyobhiH zreyase zreyomyAm zreyobhyaH zreyasaH zreyobhyAm zreyobhyaH zreyasaH zreyasoH zreyasAm zreyasi zreyaso. zreyaHsu zreyan ! zreyAMsau! zreyAMsaH ! saba saMskRtam - 5 * 107. pazA -5 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [20] A praznanA javAbamAM mArkasa zikSake maulikatAnA AdhAre svayameva ApI devA. [21] zabdamaMdira: ' ' ti 2 nAma bhyAma 12 * ne | mae pA | R hy THE dha Nama ve | 'ta 19 151 7. 2 | huM ja | nyam I | rA: 16 | H | ma | ti | ma | na sAtatyaM sahajatvaJca svArasyamatra sAdhakam // subhASita] siddhi jo joItI hoya saMskRtinI ke koInI paNa to traNa bAbata sAdhaka - satata puruSArtha sahaja puruSArtha sarasa puruSArtha A traNeyane meLavI bIjI buka tarapha AgaLa vadho - - sarala saMskRtam - 5 - 108 * 8 parIkSA-pa che Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // Namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa // | sarala saMskRta dvitIco prayogamArgadarzikA | U & 0 (U || zA 0 - 0 - 0 - 0 0 0 0 0 [1] khUTatI vigato :naM. | rUpa | mULadhAtu kALa/artha puruSa vacana| gaNa pada | artha | gopAyatha vartamAna | 2 | 3 | 1 | 5.5. | tame rakSA karo cho 2. | adhUpatAm | dhUpa te bee tapAvyuM hatuM bhrAzAmahai | bhrAz AjJArtha A.5.| ame prakAzIe zve: vidhyartha 4 | 5.5. | tAre cholavuM joIe sIti | sin vartamAna te sIve che AcAmam A+vam | hyusTana 1/4] " | meM Acamana karyuM hatuM 7.| nAgeyu: | stram vidhyartha | teo thAkI jaze nAzayAthAm | nAm | vidhyartha A.5.| tame be prakAzazo vi | # | hyastana 5.5 |ame bee vikheryuM hatuM [2] khUTatI vigato :naM. |mULadhAtu| sAdo artha| kALa/artha| gaNa pada puruSa ekavacana | dvivacana bahuvacana tUTavuM vartamAna [465.5. 1 truTAmi | _TIva: truTAmaH | laS IcchavuM hyusTana | 1+4 5.5. alaSatam alaSata tras trAsavuM AjJArtha 1+4 5. pa.pa. 2 trasya trasyatam trasyata vidhyartha 1+] SThIvyeyam | SThIvyeva SThIvyema javuM vartamAna vicchAyati | vicchAyataH | vicchAyanti paNa vakhANavuM hyastana u.pa. 1 apaNAyam apaNAyAva apaNAyAma 7.| to kApavuM AjJArtha - ghatu dyatAm | bhram bhamavuM | vidhyartha | 1+4 5.5 2 bhrAmye: bhrAmyetam bhrAmyeta cholavuM AjJArtha 4 1pa pa chyAni | chyAva / chyAma [3] sAcuM rUpa : 1. pAyeyam 2. kALe 3. pathe 4 snAkyurva 5. prAzayAthAt [4] rUpa:1. samayasyam samayasyAva samayasyAma | 2. krAmyeyam krAmyeva krAmyema samayasyaH samayasyatam samayasyata | krAmyeH krAmyetam krAmyeta samayasyat samayasyatAm samayasyan / krAmyet krAmyetAm krAmyeyuH alaSaH alapatAma | = i + d 6 o SThiva viccha thuMkavuM 5.5. 3 dyantu | che sarala saMskRtam - 5 - 1090 EUR pATha-2/1 che Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1] khUTatI vigato : artha 12 3 4 5 6 78 coMTavuM javuM taiyAra thavuM thAkI javuM rakama chedavuM bhUMjavuM cetI javuM mApha karavuM 9 sUMghavuM 10, unmatta thavuM khUMdavuM DUbavuM |13| tiraskAravuM 14 DhAMkavuM 15 joDavuM mULadhAtu mAnavuM raMgavuM saj 1 RR [RR] 1 sasj 1 zram 4 kRt bhrasj cit kSam |zrA [niSra] PEE ] >> sR gaNa 44 6 wC x na * 6 u.pa. AjJArtha 3 5.5. vidhyartha 3 vartamAna 1 2 10 A.pa. AjJArtha 1 6 16 DaMkhavuM 17 javuM 18 stavavuM 19 vicAraNA karavI mantr 20 nA [mana] 21 raJja 1 22 kApavuM lup 6 23 bheTavuM svaj 1 24| nAza pAmavuM |zad [zIya] 1 |25| damana karavuM dam 4 26 vIMdhavuM vyadh [vidh] 4 jIrNa thavuM sarala saMskRtam - 5 27 33404 pada 5.5. vidhyartha 2 vartamAna 3 hyastana 1 AjJArtha 2 vidhyartha 3 10 A.pa. vartamAna 2 Le 6 m 5.5. vartamAna 2 sajasi sajatha: sajatha Arccham ArcchAva ArcchAma 11 10 u.5. hyastana 33 27 22 1+100 u.5. hyastana 3 "" yuj 1+10 |AjJArtha| 2 vaMza 1+1 kALa/ |puruSa ekavacana dvivacana | bahuvacana artha "" ghastana 1 ' 39 77 vidhyartha 5.5. vartamAna 2 stana 1 A.5. AjJArtha 1 5.5. vidhyartha u.5. vartamAna 3 * A.pa. AjJArtha m d m j 1+1 u.pa. AjJArtha 7 110 7 - vidhyartha 1 5.5. vartamAna 3 ,, ghastana 2 1 sajjatu sajjatAm sajjantu zrAmyet zrAmyetAm zrAmyeyuH ntAmi | ontAva: | ntAma: abhRjjathA: abhRjjethAm abhRjjadhvam cetayai cetayAvahai cetayAmahai kSAmyeH kSAmyetam kSAmyeta niprati | nivrata: jighranti hastana 2 alumpathAH alumpethAm alumpadhvam amAdyam amAdyAva amAdyAma khinda khindatam khindata majjet majjetAm majjeyuH bhartsayase bhartsayethe bhartsayadhve asArayat asArayatAm asArayan yojaya yojayatam yojayata vazet | zetAm zeyu: riyasi riyathaH riyatha anuvam anuvAva anuvAma mantrayai mantrayAvahai mantrayAmahai maneH matam mata rajate rajete rajante 3 svajatAm svajetAm svajantAm zIyeya zIyevahi zIyemahi dAmyati dAmyataH dAmyanti avidhyaH avidhyatam avidhyata jArayANi jArayAva jArayAma pATha-2/2 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] 3 1 : B 1. avRzcata - bastanabhUtANa - 2/3 - tame ApyuM tuM. 2. limpetam - vidhyartha - 2/2 - tamAre bemelIpakuMbhame. 3. piMzatAm - mArtha - 3/2 - ta pIso. 4. azAmyam - stanabhUta - 1/1 - huM zAMta thayo to. 5. zrAmyeva - vidhyartha - 1/2 - sabheje thA'zuM. 6. dhamantu - mAzArtha - 3/3 - tamo dhamo. 7. manAmaH - vartamAna - 1/3 - abhe bhAnIya chIye. 8. ayojayaH - bastanabhUta - 2/1 - te 'yuM tuM. 9. riyatu - mAzArtha - 3/1 - te mo. [3] sAla 355chI sAvatA 35thI pUredI pAlI gya: 1. parcataH - parcanti 6. vareyam - vareva 2. avarjayat - avarjayatAm 7. darpayeH - darpayetam 3. arhatu - arhatAm 8. recataH - recanti 4. tarpayAmi - tarpayAvaH 9. yojayasi - yojayathaH 5. atApayaH - atApayatam hanta :nita | yuhanta ? | pratyaya bhUmadhAtu | 56 | artha 1. | SThyU ta | bhazi bhUta SThiv |1+4/52smai | ghUMkAyeluM | saktavat | tara bhUta tavat / saJja zrAmyat | vartamAna utari | at / zram | 4 | " thAkI rahelA 4. rajjyamAna | vartamAna | raG | 1 |7maya | raMgAI rahela sAnIya | vidhyartha | anIya so | 4 |52smai nAza 72vA yogya [5] 35:1. riyeyam riyeva riyema | 2. apiMzam apizAva apizAma . riyeH riyetam riyeta | apiMzaH apiMzatam apiMzata riyet riyetAm riyeyuH| apiMzat apiMzatAm apiMzan 3. dhuvAni dhuvAva dhuvAma | 4. syAmi syAvaH syAmaH dhuva dhuvatam dhuvata | syasi syathaH syatha dhuvatu dhuvatAm dhuvantu | syati syataH syanti * ** sakha saMskRtam - 5 . 111 . 18-2/2 OM coTeluM mAna Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sh 0 karatha 0 my lh 0 m 0 bh 0 lh 0 - m lh che hy bh = = = = [1] khUTatI vigato :. mULadhAtu artha gaNa pada puruSa vacana vartamAna hyastana | AjJArtha | vidhyartha bhUtakALa pajavavuM 5.5. 2 | 1 | tuno | Aduno | tu | DusuyA: | dhRjAvavuM | 5 | 3 | 2 | dhunutaH | madhunutana| dhunutam | dhunuyAtAm karavuM akuruta kuruta | kuryAta tam | pAtharavuM | 8 tanva: atanva tanavAva | tanuyAva vi bheguM karavuM pa cinoti | acinot / cinotu | cinuyAt za | zakavuM | 5 | zaknuvaH azaknuva | zaknavAva | zaknuyAva | sAdhavuM | 5 sAdhnutha | asAdhnuta sAdhnuta | sAdhnuyAta | van | mAMgavuM | vanvAte |avanvAtAm | vanvAtAm vanvIyAtAm | za | meLavavuM | pa anuSa | mAnnuthA: | aznuSva aznuvIthAH DhAMkavuM | vRNvanti | avRNvan vRNvantu | vRNuyuH $ | sAMbhaLavuM 2 | pRva:| magRjuva | gRMvAva | supuyAva mokalavuM | 1 prahiNoti| prAhiNot | prahiNotu | prahiNuyAt meLavavuM | 5 ApnumaH| Apnuma ApnavAma | ApnuyAma 14| dhU | dhUjAvavuM | 5 | u.pa. 2 | 1 | dhUnaSi | adhUno| dhUna | dhUnuyA: is|va| vivaraNa 1 | 3 | vivRNmaH| vyavRNma vivRNavAma vivRNuyAma | karavuM [2] oLakhANa :| rUpa mULadhAtu, gaNa pada kALa/artha puruSa/vacana artha Adi | | | 5 | 5.5. AjJArtha 2/1 | tuM meLava. jhajhuvIyatAma | 5 |A.pavidhyartha | 3/4 te be meLavaze. gazavanuvana | za | 5 | 5.5.| hyastana | 3/3 teo zaktimAna thayA. kRSNa: | $ | 5 | " vartamAna | ame sAMbhaLIe chIe. dhunuSyam | dhuM | 5 | u.pa. AjJArtha tame dhrujAvo. praLio : | hyastana teM mokalyuM hatuM. cinvIya vidhyartha 1/1 mAre bheguM karavuM joIe. kututa: | 3 | 5 | vartamAna te be duHkhI kare che. 9| avRvAthIm | pR | 5 | u.pa.| hyastana | | rara | tame bee DhAMkyuM hatuM. fy 3 - - 0 * * | 1/3 23 2/1 tap + 3/2 | sarala saMskRtam -5 * 112 0 (pATha-2/3-58 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3] bheDesA bheDAM : 1. az 2. van 3. tan 4. vR 5. dhu 6. sAdh 7. zak 8. du 9. dhRS [4] sAyuM 35 :1. vRNavAni 2. azRNva 3. aznavai [5] 35 :1. acinvi - castanabhUtakALa AjJArtha vidhyartha vartamAnakALa castanabhUtakALa AjJArtha vidhyartha vartamAnakALa hastanabhUtakALa 4. ApnoH 5. zaknuhi 6. cinuyAm acinumahi acinuvahi acinvahi acinmahi acinuthA: acinvAthAm acinudhvam acinuta acinvAtAm acinvata 3. zRNomi zRNuvaH zRNumaH zRNvaH zRNmaH zRNoSi zRNuthaH zRNutha zRNoti zRNutaH zRNvanti 9/3 2/1 3/2 2/3 7/7 = - = = = = = = Anuha vanuSva tanvIyAtAm vRNudhve adhuva sAno zaknuyAm dunuthaH adhRSNuvan 7. grd: 8. prahiNuyAva 9. dhunvIthAH dhunu dhunotu 2. dhunavAni dhunavAva dhunavAma dhunutam dhunuta dhunutAm dhunvantu 4. aznuvIya aznuvIvahi aznuvIthAH aznuvIyAthAm aznuvIdhvam aznuvIta aznuvIyAtAm aznuvIran tanavAvahai tanavAma 6. tanavai tanuSva tanvAthAm tanudhvam tanutAm tanvAtAm tanvatAm 5. azaknavam azaknuva azaknu azaknoH azaknutam azakta azaknot azaknutAm azaknuvan [6] Lhanto : naM. mULadhAtu gaNa hetvartha saMbaMdhaka karmaNibhUta | kartaribhUta vartamAnakartari vartamAnakarmaNi kSaNitum kSaNitvA kSata kSatavat kSaNvat kSaNyamAna 2 A+ vR 5 Avaritum AvRtya 1 kSaN 8 AvRta AvRtavat AvRNvat AvriyamANa prahiNvat prahIyamANa 3 pra + hi 5 prahetum prahitya prahita prahitavat sarala saMskRtam - 5 * 1130 pATha-2/3-5 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mnA mnAna az kirata dhUta na naM. mULadhAtugaNa hetvartha | saMbaMdhaka karmaNibhUta kIribhUta vartamAnakartarivartamAnakarmaNi mnAtum mnAtvA mnAnavat manat | mnAyamAna zak zaktum zaktvA zakta zaktavat zaknuvat zakyamAna 6 pra+sAdha 5 prasAddham prasAdhya prasAddha prasAddhavat | prasA'nuvat | prasAdhyamAna aSTum | aSTvA aSTa aSTavat | aznuvAna | | azyamAna karItum | karitvA kIrNa kIrNavat / kIryamANa dhavitum | dhUtvA | dhUtavat ghUnvat dhUyamAna | vanitum | vanitvA | vata vatavat vanvAna vanyamAna 5 | vicetum | vicitya | vicita vicitavat vicinvAna | vicIyamAna tan| 5 | pratanitum | pratatya | pratata pratatavat pratanvAna pratanyamAna |13| stR | 5 | startum | stRtvA | stRta stRtavat stRNvat staryamANa 14] zu | 5 | zrotum | zrutvA | zruta zrutavat zRNvat zrUyamANa |15 pra + Apa 5 | prAptum | prApya | prApta | prAptavat | prApnuvat prApyamANa [7] inhato : 1. ri - retum | 4. zo - zyat | 7. vyadh - vidhyat 2. zo - zitavat | 5. dhRS - dhRSNuvat | 8. mnA - mnAna 3. siv - syUta / 6. nu - nUyamAna | 9. R - atum [8] vAcya :1. atra puSpANi dRzyante / teSAM 'sUyamukhI'tyabhidhAnaM vartate / tAni jIvAH santi / teSAM parNAni api vrtnte| puSpANAM parNAnAM ca bhinnAH bhinnAH jIvAH santi / 2. atra bahavaH parvatAH dRzyante / tatra mahat kuDyaM [=IvA]dRzyate / cInadezasya kuDyamidam / vizvAzcaryamidamiti janaiH kathyate / vizve mahattamamidaM kuDyam / [9] bhalivAiyo : 1. tena pApAni cIyante / | 6. taiH zAstraM vivriyte| 2. mayA kuthaH prtnyte|| 7. taiH vayaM kssnnyaamhe| 3. yuvAbhyAM mokSaH Apyeta 8. yuvAbhyAM tau duuyete| 4. tvayA ahaM zrUye / 9. mayaitatkartuM zakyate / 5. kenA'pi dukhaM nA'zyatAm / sarala saMskRtam -5 .114 . pA6-2/3-4 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [10] ri-zi prayogo dvArA pUresI jAsI 4gyA : naM. saMskRta karmaNi saMskRta kari 1. dUyate 2. cIyete 3. vyacIyanta 4. 5. 6. avriyetAm 7. dhUyate 8. avanye 9. Apyete zrUya prahIyate 123 avRNutam dhuno avanvi ApnutaH [11] samAna rbhazi 3po : 4. 1. azRNuta 2. Apnutha 3. zaknavAni du cinutaH vyacinvan zRNuyAm prahiNoti 4. avRNvAthAm 5. cinvanti 6. dunuyAH 7. dhunvIdhvam 8. prAhiNavam dhUnvatAm 12. dhRSNuva: 13. kuryAma 9. 10. cinu 11. aznuvIyAtAm [12] vidhyartha hanta :naM. dhAtu gaNa van 8 kR 8 az mnA 111111111 E - gujarAtI kartari te duHkhI kare che te be bheguM kare che teoe zodhyuM hatuM mAre sAMbhaLavuM joIe te mokale che te bee DhAMkyuM hatuM te dhrUjAve che meM mAgyuM hatuM te bee meLavyuM hatuM azrUyadhvam Apyadhve zakyai 14. atanmahi 15. vanavAma 16. kurvIdhvam avriyethAm 17. kSaNvanti 18. akSin cIyante yethAH dhUyedhvam prAhIye dhUyantAm cIyasva azyeyAtAm dhRSyAvahe kriyemahi pada Atmanepada ubhayapada 5 Atmanepada 1 parasmaipada sarala saMskRtam - 5 gujarAtI karmaNi te duHkhI karAya che te be bhegA karAya che teo zodhAyA hatAM tavya vanitavya kartavya aSTavya mnAtavya * 1150 huM saMbhaLAvo jou te mokalAya che te be DhaMkAyA hatA te dhrUjAvAya che huM maMgAyo hato te be meLavAyA hatA 19. prApnuvantu 20. saMstRNu 21. zaknutam 22. AznuvAtAm 23. vRvA 24. cinvIya 25. aduva - III atanyAmahi vanya kriyedhvam kSaNyante akSiNyanta prApyantAm saMstaryasva zakyethAm Am vriyete cIyeya a anIya vananIya karaNIya azanIya Azya nAnIya neya 416-2/3-4 ya vAnya kArya Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || Go gaNa 5 / tavya / anIya / paramaipada nuvitavya nuvanIya nAvya ubhayapada bhaSTavya bhRjjanIya bhayaM ubhayapada dhavitavya dhavanIya dhAvya paramaipada zrotavya zravaNIya zrAvya zad 1 . Atmapada zattavya zadanIya zAdya [13] vizeSatA sahita pratyayonI mogA :__ 1. ati - vartamAna tR.pu.5.., trI enA tathA jAnA pAMya pAtune dAge. 2. ai - mAzArtha pra. pu. me. pa. vi.24 3. yAs - vidhyartha dvi.. me.va. 1,4,6,101 / 2 / ho pratyaya 4. AthAm - bhAzArtha dvi.pu. di.va. 1,4,6,101 / 42 go pratyaya 5. se - vartamAna dvi.pu. me.va. vi.24 [14] tailst : B 1. dhunvIyAthAm - tanuyAtam 2. dhunvaH tanvahe 3. adhunudhvam atanuta 4. dhunomi tanve 5. dhunuyAH tanvIthAH 6. dhunuSva 7. adhunutam atanvAthAm 8. dhunuyAva tanvIvahi 9. dhunoti tanoti [15] 1535: 1. dhunumaH | 6. AznuvAthAm / 11. vanvIyAtAm 2. prAhiNva 7. zRNuta 12. kSiNvIran 3. dunmaH 8. Apnuva 13. kurudhvam 4. cinvIyAtAm | 9. aznudhve 14. kurmaH 5. vRNvaH | 10. tanmaH | 15. aznuvIdhvam tanu sa21 saMskRtam - 5 . 116 . pATha-2/3-5 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1) saMskRtanuM gujarAtI : 1. kAMbaLI dvArA tArA aMgone DhAMka, jethI bhagavAnanI AjJA pALelI thAya. tame koIne paNa duHkhI na karo. badhe ahiMsA phelAo ane tethI badhAM sukhane meLavo. dIkSA pachI gurue ziSyane upadeza Apyo 'tAre badhAM jIvone rakSavA joIe. tuM koI paNa jIvane pIDato nahIM. tuM svajanano rAga choDaje. sArI rIte saMyamane pALI mokSanA dvAra kholI nAMkhaje.' bhogomAM ane viSayomAM DUbelA paNa sthUlibhadrajIe pitAnA mRtyune kAraNe vairAgya pAmI dIkSA lIdhI ane bhogo tathA viSayone parAjIta karyA. 2. 3. 4. 5. 6. 7. manoyatna yAne parIkSA [ pATha : 1 thI 5 ] 9. - pratIkAra na karo, svIkAra karo ! tiraskAra na karo, hdayane khulluM karI do ane tethI tame vizvane vaza karazo. 'jinazAsanano jaya jayakAra thAo' e pramANe vicArIne hemacaMdrAcArye kumArapAlane upadeza Apyo ane tethI AkarSita thayela kumArapALa rAjAe hemacaMdrAcAryane guru mAnyA. gurunA upadeza pramANe temaNe badhe ahiMsAnI ghoSaNA karI ane tethI badhe ahiMsA phelAI ! tame be potAnA doSane na chUpAvo. potAnA gurunI pAse jaI sArI rIte potAnA doSone kahI do ! ane tethI tamArA benA doSo nAza pAmaze. 8. je jagatanA tattvonI vicAraNA kare, tattvonuM manana kare te muni kahevAya che. hAthI dvArA marAI rahelA paNa mANase jinAlaya na javuM joIe [matalaba-hAthInA pagataLe kacaDAI javuM sAruM. paNa derAsaramAM to na ja javuM !] A pramANe haribhadra nAmano brAhmaNa ghoSaNA kare che. to paNa eka vAra jainAgamano eka zloka sAMbhaLIne Arjita thayelA haribhadra brAhmaNe haribhadrAcArya thaI aneka granthonuM vivaraNa karyuM. 0 1170 parIkSA-1 sarala saMskRtam - 5 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2) gubhrAtInuM saMskRta : : 1. tvaM bhogeSu mA nimajjeH, cetayasva, bhogAn viSayAMzca tiraskRtya etasmin bhagavanmahAvIraparivAre parcaya / pratate kuthe hIrasUriH pAdaM nA'muJcat / etena teSAmahiMsA vyavasIyate / vazIkRtaH akabaraH hIrasUrINAmupadezena hiMsAmapi varjitavAn / tvaM karmANi zAtuM zakto'si uttiSTha, cetayasva, dhAva, karmANi ca piMza / 1 2 3 prApnot / 3) chUTatI vigato : naM. artha bhalo vo gAjavuM vyApavuM pAtharavuM 2. 3. 4. 45 jino mahAvIraH gozAlakamapi na tiraskRtavAn / yo yacchati tasya dhanaM na apacinute, kintu vardhate, sarvavizva vyApnoti / 7. meghakumAraM jina: mahAvIraH preritavAn tatsvIkRtya meghakumAraH zreSThaM saMyamajIvanamapAlayat / 8. tvaM svadoSAn vicinu, na paradoSAn, tava doSAn mA gUha api / 9. jinasya mahAvIrasya karmANi anazyan, pazcAt sa kevalajJAnaM 4 5. 6. nad 3 vi+Ap dhAtu abhi+ gam sam+stR 5 vi + ava+so nizyaya 42vo 6 dhRS 7 pra+hi 8 A+vR 9 nU 10 mantr 11 kSiN 12 khan laDavuM molavuM DhAMkavuM stavavuM vicAravuM hiMsA karavI |AjJArtha kara| 8 |u.5 khodavuM vidhyartha karmaNi 1 sarala saMskRtam - 5 kALa |prayoga gaNa pada puruSa ekavacana dvivacana bahuvacana 1 abhigacchAmi abhigacchAvaH abhigacchAmaH vartamAna tari 1 5.5 hyastana - kartari | 1 15.5 AjJArtha kartAra | 5 |5.5 anadaH ra anadatam anadata 3 vyApnotu vyApnutAm vyApnuvantu 2 vidhyartha | kari | 5 |u.5 vartamAna utari 4 5.5 saMstRNuyAH saMstRNuyAtam saMstRNuyAta vyavasyati vyavasyataH vyavasyanti 3 hyastana - kartari | 5 5.5 AjJArtha kartari | 5 |5.5 vidhyartha karmaNi 5 |u.pa ra vartamAna kartari | 6 |5.5 1 hyastana karmaNi 10 A.5 1 ra 1 * 1180 3 5. 5 3 tasya nuvAmi amantrye kIrtizca adhRSNavam adhRSNuva adhRSNuma prahiNotu prahiNutAm prahiNvantu AvriyethAH AvriyeyAthAm Avriyedhvam kSiNu khAyeta nuvAva: nuvAmaH amantryAvahi amantryAmahi kSiNutam kSiNuta khAyeyAtAm khAyeran parIkSA-1 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ my bh bh sAdh bh cetavuM bh mh bh lh lIMpavu m 5.5 h 4) phUTatI vigato :|na.] pAtu | artha | 0 |prayoga vacana prathama puruSa dvitIya puruSa tRtIya puruSa |ni+masj vartamAna tari |nimajjAmi | nimajjasi | nimajjati vi+vR vivara 2 bastana| tari 6.4 avRNva | avRNutam | avRNutAm vyadh vIMdhavuM | AjJArtha karmaNi 5.5 vidhyAmahai | vidhyadhvam | vidhyantAm sAdhavuM vidhyartha | kartari | 5.5 | 3 | sAdhnuyAma | sAdhnuyAta sAnuyuH cit vartamAna itara 10 mA.5/ 2 | cetayAvahe cetayethe cetayete joDAvuM | hyastana kartari 1+1rva u.5 aparcayam aparcayaH aparcayat haDaselavuM | AjJArtha karmaNi 5.5. sUyAvahai sUyethAm sUyetAm | kSaNa ghAyala karavuM vidhyartha| kartari 5.5 kSaNuyAma kSaNuyAta kSaNuyuH AjJArtha| karmaNi 3.5 lipyai lipyasva / lipyatAm kRt chedavuM | AjJArtha kartari kRntAva kRntatam | kRntatAm 5) bhAvAsyo : 1. tasya kIrtinA vizve'vyApyata / 2. sAdhunA na jIvaH kSiNyeta / 3. parakIyAH doSAH na tairapAviyeran / 4. tvayA mA cIyatAm dhanam, kintu puNyaM cIyatAm / 5. kumArapAlena zrIhemacandrasUreH upadezaH zrUyate / 6) hanto :na. pAtu | tvartha | saMpa | sdribhUta bhartimAna | vartamAna | tavya | anIya | bhUta | tari | uzi |1| kSaNa | kSaNitum | kSaNitvA | kSatavat / kSata | kSaNvat / kSaNyamAna | kSaNitavya | kSaNanIya 2 aGgI+kR aGgIkartum aGgIkRtya aGgIkRtavat aGgIkRta aGgIkRrvat| aGgI- | aGgI- | aGgI | kriyamANa | kartavya | karaNIya 3 | vi+ci | vicetum | vicitya | vicitavat | vicita | vicinvat | vicIyamAna vicetavya vicayanIya 4 A+vR |Avaritum | AvRtya | | AvRtavat | AvRta | AvRNvat AvriyamANa Avaritavya AvaraNIya 5 | stR | startum / stRtvA | stRtavat | stRta | stRNvAna | staryamANa | startavya | staraNIya 6 zU / zrotum zrutvA zrutavat zruta | zRNvat zrUyamANa zrotavya zravaNIya 7] az aSTvA | aSTavat aSTa | aznuvAna azyamAna azanIya 8 |pra+Apa prAptum prApya prAptavat prApta prApnuvat prApyamANa prAptavya | prApaNIya 9] mnA mnAtum mnAtvA mnAnavat manat | mnAyamAna | mnAtavya | mnAnIya |10| nU | nuvitum nUtvA | nUtavat / nUta + nuvat | nUyamAna nuvitavya | nuvanIya aSTum aSTavya mnAna sa20 saMskRtam - 5 . 118 . parIkSA-1 OM Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ my bh 7) 10 vAjaya : atra parvatau dRzyete / gagane jalamucaH santi / pRthvyAM puSpANi santi / puSpANi natAni santi / parvataH pRthvIkAyikajIvaH asti / puSpANi vanaspatikAyikajIvAH santi / jalamukSu udakam asti / tadapi jIvaH asti| ete sarve api jIvAH asmAbhiH sadRzA eva / ataH eva na te tADayitavyAH / kintu sarve prayatnena rakSaNIyAH / 8) bhUTatI vigato : artha | mULadhAtu | kALa | prayoga gaNa | pada puruSa vacana rUpa | vyApa vi + Apa vartamAna utari 5 pararthyapada / vyApnuvaH ____ghaej apa + cibastana | tara 5 | ubhayapada apAcinudhvam 5saj | sU sArtha | bhaEi paramaipada sUyantAm uxj | nad vidhyartha | tAra 1 paramaipada nadetam 5. Aziza 72vI sam + yas| vartamAna | tari |1+4 | paramaipada saMyasyati | 2 |sam + vR| bastana | R ubhayapada samavRNam 7.| bhejaj | Ap | mAzArtha | bhAga 5 paramaipada ApyetAm 8. | yogya ho | arha | vidhyartha | tari |1+10 ubhaya56 9. prerab pra + Ir | vartamAna | tari | 5 | 3bhaya56 1 | 2 prerayAvaH pAtharavuM hyusto | kartari ubhayapada atanudhvam mAMgavuM AjJArtha| karmaNi | Atmane pada) vanyai 12. bhUjavuM bhrasj | vidhyartha | utAra ubhayapada bhrajjet 1035:1. prahiNvanti 6. azRNva 2. dhunvAthAm 7. zaknavAni 3. adhunuthAH 8. kurvIran 4. dhRSNuyAtAm 9. pratanyeyAthAm 5. asAdhnoH 10. vyApnuta * sarala saMskRtam -5 .120. parIkSA-1 bh bh bh hy bh MMMM - lh arheta hm lh van hy bh Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 granth 7 bh bh 7 bh 7 't FEE sh 7 inimi inosos os 7 my lh 7 7 my 7 bh PPPPP 7 fy laGgha [1] phUTatI vigato : artha |mULadhAtu, gaNa pada puruSa vacana vartamAnakALa hyastana bhUtakALa khAvuM az | parasvaipada| 1 | 1 anAmi AznAm gUMthavuM parasmapada ra grathanIthaH agrathnItam kharIdavuM ubhayapada krINanti akrINan jANavuM ubhayapada jAnIvaH ajAnIva bALavuM paramaipada pluSNItha apluSNIta pavitra karavuM ubhayapada punAti apunAt pALavuM paramaipada puSNImaH apuSNIma 8. | nAza 2vo ubhayapada | mInAsi amInAH kApavuM ubhayapada lunAte alunAtAm bAMdhavuM bandha parapada| 2 badhnAsi abadhnAH | oLaMgavuM 1 Atmapada laGghate alaGghata pasaMda karavuM 9 | ubhayapada vRNImahe avRNImahi coravuM muS paramaipada muSNItaH amuSNItAm aTakAvavuM stambha parasmapada stabhnItha astabhnIta ogaLavuM lI paramaipada linAmi alinAm 16.| ahe| 42j | graha . ubhayapada agRhNIma 17.| pAtha2j ubhayapada stRNAthe astRNAthAm 18./ mAMga | van / 8 mAtmanepa| 3 | 1. vanute avanuta [2] 35 :naM. mULadhAtu artha gaNa, pada | kALa puruSa ekavacanadvivacana bahuvacana 1.| puS poSaj |8 52smai56 vartamAna 1 | puSNAmi | puSNIvaH | puSNImaH 2.| bandh wiuj |8 parasmaipa yastana| 2 | abadhnAH | abadhnItam abadhnIta 3. pluS pANaj |852smai56 vartamAna| 3 |pluSNAti | pluSNItaH pluSNanti 4. muS coravuM | 8 |52smaipa yastana| 2 amuSNAH | amuSNItam amuSNIta 5.] jJA | aaj |8 maya56 vartamAna 1 | jAnAmi | | jAnIvaH | jAnImaH fy ly h h h h gRhNImaH h re sarala saMskRtam - 5 .121. pATha-2/6 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. mULadhAtu artha gaNa pada | kALa puruSa ekavacana dvivacana bahuvacana | uj |8 maya56 | yastana| 3 akrINAt akrINItAm akrINan 7.| grah | 2|maya54 vartamAna| 3 | gRNIte | gRhNAte | gRhNate 8. pU pravitra 42||maya54 yastana | 2 | apunAH | apunItam | apunIta | mI | | nA 42vo| 8 |maya56 vartamAna 1 | mIne | mInIvahe | mInImahe [3] anta : 1. krI - krItvA , krINat , krayaNIya 2. muS - moSitum , muSyamANa , moSya az - azitavat , azita , azitavya 4. grah - gRhItvA , gRhyamANa , grahItavya 5. jJA - jJAtum , jAnan , jJeya 6. mRd - mRditavat , mRdita , mardanIya 7. bandh - baddham , baddha , banddhavya 8. pU - pUtvA , pUtavat , pavanIya 9. stR - stRNat , stIryamANa , stArya [4] mogA : 1. grathnIthaH / 4. amuSNAH / 7. jAnIdhve 2. akrINata | 5. aznItaH / 8. abadhnAt 3. mInAmi | 6. agRhNImahi | 9. stabhnIvaH [5] 35 :1. mRnAmi mRdanIvaH mRnImaH | 2. alinAm alinIva alinIma mRdnAsi mRdgIthaH mRdgItha | alinAH alinItam alinIta mRdnAti mRdgItaH mRnanti | alinAt alinItAm alinan 3. agRNi agRhNIvahi agRNImahi agRhNIthAH agRhNAthAm agRhNIdhvam agRhNIta agRhNAtAm agRhNata * sa28 saMskRtam - 5 . 122 . pATha-2/63 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akSINi akSINi akSi akSibhiH akSibhyaH akSibhyaH akSNAm akSiSu akSINi ! 4. akSi akSiNI akSiNI akSNA akSibhyAm akSNe akSibhyAm akSNaH akSibhyAm akSNaH akSNoH akSiNi, akSNi akSNoH akSi ! akSe! akSiNI! 5. anaDvAn anaDvAhI anaDvAham anaDvAhI anaDuhA anaDudbhyAm anaDuhe anaDudbhyAm anaDuhaH anaDudbhyAm anaDuhoH anaDuhi anaDuhoH anaDvan ! anaDvAhau ! anaDvAhaH anaDuhaH anaDudbhiH anaDudbhyaH anaDudbhyaH anaDuhAm anaDutsu anaDvAhaH ! anaDuhaH guruprasAdAt sarvaM tu prApnotyeva na saMzayaH // [subhASita] gurukRpAthI tamAma vastu maLe che - AmAM koI zaMkAne sthAna nathI. ** sa25 saMskRtam - 5 * 123 * 046-2/6 OM Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | E_F E F F phADavuM [1] pUTatI vigato :4. mULadhAtu artha gaNa pada puruSa vacana vartamAna dhastana | AjJArtha | vidhyartha bhUtakALa kharIdavuM 2 | krINIvaH | akrINIva | krINAva | krINIyAva yo2j muSNAsi | amuSNAH muSANa muSNIyAH kApavuM mInate | amInata | mInatAm | mInIran khuza karavuM | prINAsi | aprINAH | prINIhi | prINIyAH poSavuM | puSNItaH |apuSNItAm | puSNItAm | puSNIyAtAm khAvuM | aznImaH | AznIma | aznAma | aznIyAma rAMdhavuM | 3 | zrINanti | azrINan | zrINantu | zrINIyuH bALavuM | 2 | 2 |pluSNIthaH apluSNItam pluSNItam pluSNIyAtam gUMthavuM 1 | grathanAmi | agrathanAm | granAni | grathanIyAma A8 // 42j| 8 |7.5.| 2 | 1 | gRNISe |agRhaNIthAH | gRhaNISva | gRhaNIthAH mathavuM mathnItaH | amathnItAm | manItAm | mathnIyAtAm dRNImaH | adRNIma | dRNAma | dRNIyAma jANavuM jAnIvaH | ajAnIva jAnAva | jAnIyAva gharaDuM thavuM MNItha | ajRNIta | MNIta | MNIyAta pUjAvavuM dhunAti | adhunAt / dhunAtu | dhunIyAt kApavuM akRNan / kRNantu kRNIyuH bAMdhavuM badhnIthaH | abadhnItam | badhnItam | badhnIyAtam bolavuM gRNImaH | agRNIma | gRNAma | gRNIyAma 19| mRd yuureyuu2|| 42vA mRdnIvaH | amRdnIva | mRnAva | mRnIyAva 20/ pR / pUra pRNItha | apRNIta | pRNIta | pRNIyAta 21| stambha | 24tqj stabhnAti | astabhnAt | stabhnAtu | stabhnIyAt 22| lU kApavuM lunImaH | alunIma lunAma | lunIyAma | pasaMda karavuM vRNIthaH | avRNItam | | vRNItam | vRNIyAtam ogaLavuM | linAti | alinAt linAtu | linIyAt 25| stu pAtharavuM | stRNAsi | astRNAH | stRNIhi | stRNIyAH 26| tan / pAtharapuM 3 | 2 | tanutaH | atanutAm | tanutAm | tanuyAtAm 27| ci | mej 42j | 5 |7.5. cinumaH | acinma |cinavAma | cinuyAma RA26 saMskRtam - 5 * 124 . 516-2/7 3 Paw PoP Paa. PaPa Pawa - REEF * IF F PEE | EEE Powww Paaaaaa ALEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE: LILILLLEELLLLLLLLL kRNanti | 24] lI Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] s25| 35 : A B 1. agRhNIthAH - ajAnIthAH 2. gRhNa jAne 3. gRhANa jAnIhi 4. gRhNIte jAnIte 5. gRNISva jAnISva 6. gRhNItam jAnItam 7. gRhNIyuH jAnIyuH 8. gRhNAvahai jAnAvahai 9. gRhNIyAm jAnIyAm [3] .samAM mApera yAtuna samAna 35thI pUredI mAdI 42yA : 1. muSNIvaH / 4. agrathnan / 7. stabhnAni 2. stRNAsi | 5. gRhANa | 8. zrINIyAH 3. mInate | 6. badhnIta / 9. aznAva [4] shu42|tiin saMskRta : 1. dRNIyAt 4. zrINIyAm / 7. pRNAti 2. agRNIva / 5. prINIthaH / 8. jAnAma 3. manantu | 6. adhunItAm / 9. gRhNIta [5] 35 :1. prINai prINAvahai prINAmahai / 2. kRNai kRNAvahai kRNAmahai prINISva prINAthAm prINIdhvam | kRNISva kRNAthAm kRNIdhvam prINItAm prINAtAm prINatAm / kRNItAm kRNAtAm kRNatAm 3. manAni mathnAva manAma mathAna mathnItam manIta mathnAtu manItAm mathnantu hai sa28 saMskRtam - 5 . 125. 16-2/7 OM Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. aryamA aryamaNam aryamNA aryamNe aryamNaH aryamNaH aryamNi, aryamaNi aryaman ! 1111111* aryamaNau aryamaNaH / aryamaNau aryamNaH aryamabhyAm aryamabhiH aryamabhyAm aryamabhyaH aryamabhyAm aryamabhyaH aryamNoH . aryamNAm aryamNoH aryamasu aryamaNau ! aryamaNaH ! 5. ApaH apaH adbhiH adbhyaH adbhyaH apAm apsu ApaH! yo'ntaHzItalayA buddhyA, rAgadveSavimuktayA / sAkSivat pazyatIdaM hi, jIvitaM tasya zobhate // [pRtsaMnyAsopaniSa6] aMta:429thI. zItala, 212-dveSathI 2lita sevA dRSTithI, . sAkSIbhAve, AkhA jagatane je juve che tenuM jIvana zobhe che. sa21 saMskRtam - 5 . 126 . 506-2/7 OM Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bh 0 lh 0 0 kSud my lh m 0 / kSada 0 h nI vanyU | [1] khUTatI vigato :nA rUpa mULadhAtu gaNa pada | kALa puruSa vacana artha 1.| tRSTha | tR6 | | hyastana | 2 | 3 | tame nAza karyo hato. 2. | kuSyade Tdhu | 7 |.5. vartamAna | 1 | 2 | ame be ghero ghAlIe chIe. 3. | mAtAm | n | 75.5. hyusTana | 3 | 2 | te be e copaDyuM hatuM. 4. piMg: vartamAna ra | 2 tame be pIso cho. 5. risthA: | hyastana teM khAlI karyuM hatuM. 6. maruddha Ustana teNe aTakAvyuM hatuM. 1. | sutve vartamAna huM khAMDuM chuM. 8. | karinvata | rinyU hyastana | teoe khAlI karyuM hatuM. mundrama: vartamAna | ame khAMDIe chIe. stabhnIta AjJArtha | 2 | 3 tame aTakAvo. 1. ninIyatAm vidhyartha te be lIna thaze. 12. navaMA: hyastana | 2 | 1 te bAMdhyuM hatuM. 13. punImahe ..vartamAna | 3 | ame pavitra karIe chIe. 14. nAnIyAtim vidhyartha 2 | 2 | tamAre be e jANavuM joIe. 15. svItAm AjJArtha | 3 | 1 te pAtharo. 16. samRdbhava | mRt | 9 |5.5.| hyastana | 1 | 2 |ame bee cUrecUrA karyA hatA. 17.| vRtti | | | 9 | 5.5. vartamAna| 3 | 3 teo bole che. 18.| prabIyAm | prav | 9 |5.5. vidhyartha | 1 | 1 | mAre gUMthavuM joIe. [2] khUTatI vigato :na. artha | rUpa dhAtu | gaNa pada | kALa puruSa vacana 1. ame be bheda karIe chIe | ziSya: ziSa 7 |5.5. vartamAna - te cIryuM hatuM abhinaH bhid | 7 | u.5. | hyastana | 2 teoe cheDyuM hatuM | acchindata 7 | u.pa. | hyastana tame hiMsA karo cho | hiMstha hiMs 5.5. vartamAna 5. ame badhAMe saLagAvyuM hatuM aindhmahi A.5.| hyastana tame be jamo cho | munnAthe bhuj | 7 | u.5. vartamAna 7. te bee joDyuM hatuM gayujJAtAm | yuga | 7 | u.5. | hyastana 9 |pa.pa. u.pa. m 0 0 0 | 0 0 0 chid 0 0 0 0 indh 0 0 0 0 OU 0 risa sarala saMskRtam - 5 0 1 27 0 ja pATha-2/8 che Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bh bh chid / bh (1.5. bastana hy bh my na.] martha / 35 | pAtu | | 56 | 1 puruSa vayana 8. | DaMsaMbaMdhamA mAjj | saMpRNacmi | | sam+pRc |5.5. vartamAna to nAbhyuM tuM nyayunak ni+yuj | hyastana | 10.] tame apAMge yAthu tuM | abhinddhva m | bhid 13.5. stana 11. ___tuMche cha chintse 6.5. vartamAna meM khAMDyuM hatuM akSundi te aTakAve che ruNaddhi vartamAna mAre kharIdavuM joIe krINIya vidhyartha | te be khAo | aznItAm AjJArthI 3 16.] tame deNe yoryu tuM | amuSNItam hyastana) 2 17./ tamo cha / mInate vartamAna 3 18. | 24mAre kheme pU2 me | pRNIyAva || vidhyartha [3] hanta :| na. | pAtu | tvartha | Hius afmAna bhAna | slea |taribhUta tavya | anIya | ya | tara | bhalibhUta | bhoktum | bhuktvA bhuJjat | bhujyamAna | | bhukta bhuktavat | bhoktavya | bhojanIya | bhojya | indhitum | indhitvA | indhAna idhyamAna iddhavat | indhitavya | indhanIya | indhya jJA | jJAtum | jJAtvA | jAnat | jJAyamAna jJAtavat | jJAtavya / jJAnIya | jJeya | baddham | baddhvA | badhnat | badhyamAna baddha | baddhavat | banddhavya | bandhanIya |banddhya hiMsitum | hiMsitvA hiMsyamAna | hiMsita | hiMsitavat | | hisitavya hiMsanIya moSitum | muSitvA muSyamANa | muSita muSitavat | | moSitavya moSaNIya kretum | krItvA krIyamANa | krIta krItavat | kretavya | krayaNIya | kreya tarhitum | tahitvA | rtRhat | tRhyamANa | tRhita | tRhitavat | tarhitavya | tarhaNIya | | vanitum | vatvA vanvAna | vanyamAna | vata | vatavat | vanitavya | vananIya | 35 : 1. bhindvahe 2. ayuGkta 3. apiSTAm 4. hiMsthaH 5. samapRJcan [5] 35 :1. aindhi aindhvahi aindhmahi | 2. atRNaham atUMva ahma ainddhAH aindhAthAm ainddhvam | atRNeT-D atRNDham atRNDha ainddha aindhAtAm aindhata / atRNeT-D atRNDhAm atRhan jJAta sa20 saMskRtam - 5 . 128 . pA-2/8 3 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. Anajam AJca Ama | 4. bhanajmi bhavaH bhaJjmaH __ Anak-g AGktam AGkta | bhanakSi bhakthaH bhaktha __ Anak-g AGktAm AJjan / bhanakti bhaGktaH bhaJjanti 5. abhuji abhujvahi abhuz2mahi abhukthAH abhuJjAthAm abhuGgdhvam abhuGkta abhujAtAm abhuJjata ceSTamAnaM zarIraM svaM pazyatyanyazarIravat / saMstave cA'pi nindAyAM kathaM kSubhyenmahAzayaH // mazIta] pravRttizIla potAnA zarIrane je potAnAthI spaSTa rIte bhinna juve che, jema anya vyaktinuM zarIra, te mahAzaya potAnA kAryanI prazaMsA thAya ke niMdA - khaLabhaLATa zuM anubhave ? AtmA chuM, zarIra nahIM - AnuM spaSTa saMvedana che. jIvanamUlyone dharamULathI palaTAvavA samartha che. sa26 saMskRtam - 5 * 128 . 2416-2/8 OM Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Pawa - M - bhaJja - - [1] pUTatI vigato :mULadhAtu artha gaNa pada puruSavacana vartamAna hyastana AjJArtha | vidhyartha kALa bhUtakALa visj |0|6.5. akSundva | kSuNadAva kSundyAva aJ yo57j | 7 | 5.5. | aktha | AGkta aGkta ajyAta saLagAvavuM | ainddha | inddhAm / indhIta mAravuM | tRNDaH atRNDham | tRNDham tuMhyAtam che | chintaH acchintAm | chintAm |chindyAtAm bhedavuM 3 | bhindmahe abhinmahi | bhinadAmahai | bhindImahi bhogavavuM | bhuJjanti abhuJjan | bhuJjantu bhujyuH pIsavuM |7| 5.5. pinakSi | apinaTa-D | piNDi piMSyAH wing |7|| 3 | bhajmaH | abhajma | bhunajAma | bhaJjyAma | SAL 52vI| 7 | " hiMsvaH | ahiMsva | hinasAva hiMsyAva me 25o | 7 | " | 1 | zinakSi | azinaTa-D | ziNDDi ziSyAH 12] rica | mAdI 2 | 7 | 6.5. | 3 | riJcanti| ariJcan | riJcantu riJcyuH 13] rudh / aTakAvavuM | 1 | runtse | arundhAH | runtsva | undhIthAH | yuj | 2 | yuktaH | ayuGktAm | yuGktAm |yujyAtAm sam+pRc saMpabhai | 7 | 5.5. 3 saMpRJcmaH| samapRJcma |saMpRNacAma | saMpRJcyAma AvavuM 16 | khid | pAma | 7 |..| 3 | 2 | khindAte akhindAtAm khindAtAm khindIyAtAm |17| vid | 1625o | 7 | " | 2 | 3 | vindhve avindhvam | vindhvam vindIdhvam |18| vRj // 23| 7 | 5.5.| 1 | 1 | vRNajmi | avRNajam | vRNajAni | vRJjyAm | [2] tari vAgyonuM bhAmA 35ita25 : 1. mayA karmANi akSudyanta / 2. asureNa tau chidyeyAtAm / 3. tena sukhaM bhujyatAm / 4. dayAlunA vRjinaiH samaM saGgaH vRjyate / 5. tvayA'haM rudhyai / - sa28 saMskRtam - 5 . 130. 8416-2/& 3 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3] baiMsamAM mApekSA yAtuna samAna 35thI pUredI mAlA 42yA :___ 1. aktha / 6. hiMstaH 2. atuMhan 7. yuJjIvahi 3. bhinadai 8. akhindvahi 4. piMSyAH 9. vRjyuH 5. riGgdhi [4] naM52 pramANe 35 : 1. 159 = vRJjantu / 6. 247 = inadhai 2. 261 = chindIdhvam | 7. 782 = kSundIthAH 3. 453 = bhuJjAthAm / | 8. 968 = bhindIya 4. 4568 = bhuJjIyAtAm | 9. 393 = chinatti 5. 17 = hiMsvaH [5] 35 :1. vinadai vinadAvahai vinadAmahai | 2. ariJci arijvahi ariJcmahi vintsva vindAthAm vindhvam | ariGgthAH ariJcAthAm ariGgdhvam vintAm vindAtAm vindatAm | ariGkta ariJcAtAm ariJcata 3. pinaSANi pinaSAva pinaSAma | 4. tRNahAni tRNahAva tRNahAma piNDDi piSTam piSTa / | tRNDhi tRNDham tRNDa pinaSTu piSTAm piMSantu | | tRNedu tRNDhAm tuMhantu 5. avRNajam avRJca avRjma avRNak-g avRktam avRkta avRNak-g avRktAm avRJjan sa28 saMskRtam - 5 . 131 . 18-/ Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1] khUTatI vigato :naM. gujarAtI artha rUpa mULadhAtu gaNa pada | kALa / puruSa vacana artha 0 = 0 = = U cha 0 0 0 nuta 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 tuM rakSA kara. pAhi 2 | paramai |AjJArthI 2 )tuM hato. AsthAH ubhaya | hyastana 3 |ame sUI jaIzuM. zayImahi AtmAne vidhyartha 4 |teo kApe che. dAnti parasne vartamAna 5 |te bee kIdhuM. akhyAtAm | hyastana 'tame badhAM stavanA karo. AjJArtha 7 |mAre stavavuM joIe. stuyAm vidhyartha | 8 te prakAze che. bhAti vartamAna 9 |ame bee jo DyuM hatuM. ayuva | hyastana 10 tamAre bee javuM joIe. yAyAtam vidhyartha intuM samAI jA. mAhi AjJArtha 12|te TapakyuM hatuM. asnaut hyusTana 13|ame badhAM laIe chIe. nAma: vartamAna 1 14 te bee bhakSaNa karyuM hatuM. apsAtAma dhastana 15|tame badhAM rasoI rAMdho. zrAta AjJArtha 16 teo javA joIe. vidhyartha | 17|ame be bhaNatA hatA. adhyaivahi | adhi+i Atmane hyastana 18|huM zvAsa lauM chuM. zvasimi parasne vartamAna 19te zvAsa leze. prANyAt | pra+an vidhyartha 20 tame be raDo. ruditam AjJArtha| 21| ame badhAM sUI jaIe chIe. svapama: vartamAna 22|tame badhAM janma Apo. sUdhvam Atmane AjJArtha) 23 teo avAja karaze. yu: paramai vidhyartha 24 ame bee khAdhuM hatuM. ajakSiva nakSa | hyastana 25 te be snAna kare che. snAtaH snA vartamAna 26 tAre ApavuM joIe. rAyA: ra | 2 | vidhyartha 27 huM vizvAsa rAkhuM. vizvasAni vi+zvasa AjJArtha 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 svap 0 (c) 0 0 hw bm 0 0 = 0 0 0 0 0 - 0 rAka sarala saMskRtam - 5 0 132 0 pATha-2/102 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutya laM - llh lh lhw hw m rudita [2] hanta : 1. as bhUyamAna, bhUta, bhavitavya 2. nu - nuvat, nUtavat, navanIya 3. stu - stutvA, stotum, ucyamAna, uktvA , vAcya - sUtavat, sotum, ' savitavya 6. rud - rodanIya, rudat, 7. jakS - jakSitavya, jakSaNIya, jakSya 8. adhi+i - adhItavat, adhIyAna, adhIyamAna 9. zI - zayitum, zayitvA, zayita [3] 35: 1. stutha / 4. nautu / 7. jakSatu 2. abruvAtAm | 5. asvapI: 8. suvAthe 3. ruyAm / 6. zvasyAma / 9. zayAvahai sarakhA rUpothI pUrelI khAlI jagyA:1. azvasitam / 4. brUtaH, AhatuH | 7. zerate 2. AhathuH, brUthaH | 5. adhyaiyata / 8. edhi 3. stutAm 6. sUdhvam / 9. ayaut [5] 35 :1. astavam astuva astuma |4. suvai suvAvahai suvAmahai astauH astutam astuta sUSva suvAthAm sUdhvam astavIH sUtAm suvAtAm suvatAm astaut astutAm astuvan astavIt 2. sIya sIvahi sImahi 5. bravai bravAvahai bravAmahai sIthAH sIyAthAm sIdhvam | brUSva bruvAthAm brUdhvam sIta sIyAtAm sIran / | brUtAm bruvAtAm bruvatAm 3. azayi azevahi azemahi azethAH azayAthAm azedhvam azeta azayAtAm azerata A sarala saMskRtam - 5 .133. pA-2/108 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 0 7 0 zAs 0 0 0 0 cakAsa 0 0 As 0 0 0 0 0 0 jAgR 0 0 [1] khUTatI vigato :| |rUpa | gujarAtI artha | mULadhAtu gaNa pada | kALa puruSa vacana 1 suvAthIm tame be chUpAvo 2 Atmane AjJArtha | IDIta te vakhANaze vidhyartha 3 | 1 pRSTha tame sApha karo cho pRna | 2 | paramai vartamAna te rAja karyuM hatuM | Atmane hya. bhU. kA. 5 |3STIm te be Iccho | parasma AjJArtha zAsAni huM zAsana karyuM | mArIsIvara | amAre bee AzA |mA+| 2 | vidhyartha rAkhavI joIe |cakAsati teo prakAze che paramai | vartamAna Asvahi ame be beThA hatA | Atmane |hya. bhU. kA.| vassva tuM pahera vas AjJArtha ridriyAtAm | te be garIba thaze daridrA 2 | paramai | vidhyartha nAmRma | ame jANIe chIe vartamAna 13| gavadyam | tame bolyA hatA | vakSa | 2 | Atmane |hya, bhU. kA. adhIyAthAm tame be bhaNo adhi+i " | AjJArtha | Ayan teo gayA 2 | parasma dha. dhU. kA. 3 | [2] khUTatI vigato :naM. gujarAtI artha rUpa mULadhAtu gaNatuM pada kALa vicana 1 teoe chUpAvyuM hatuM. ahvavata 2 |A.pa.dha. dhU. kA tuM zAsana kara. zAdhi zAs | 2 | 5.5.| AjJArtha ame be garIba thaIe chIe. ] daridrivaH daridrA | 2 | " | vartamAna tuM vakhANa kara. IDiSva | 2 |A.5.| AjJArtha ame IkyuM hatuM. auzma vaz 2 | 5.5. dha, bhU. kA. teo jAgyA hatA. ajAgaruH jAgR amAre bee sApha karavuM joIe mRthAva 2 | " | vidhyartha | ame bhaNyA hatA. aaudi | dha+| 2 |A.5.gha. bhU. kA. 9 |tame be rAja karo cho. IzAthe | vartamAna 10|be bolo. cakSAtAm AjJArtha rika sarala saMskRtam -5 - 134 0 pATha-2/11(r) 0 0 0 ja = bha 0 na 0 bha na 0 ja 0 na na Iz 0 0 9 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. |gujarAtI artha 11 teso bhaya che. 12 jame paheryu hatuM . 13 tame je prazazo. 14 tame jeso. 15 tekho khAzA rAje che. 2. iTTAm 3. aiSTa 1. caDDhvam 4. auSTam, auSTAm 5. mRjanti, mArjanti 6. uDDi 3. aizi aiSThAH aiSTa [5] 35 : 1. daridrANi daridrAva daridrAma daridrihi daridritam daridrita daridrAtu daridritAm daridratu 5. zAsAni zAdhi zAstu mULadhAtu gaNa pada i 2 5.5. vas 25. cakAsyAtam cakAs 2 5.5. Adhvam As 2 241.4. AzAsate A+zAs 2 [3] sAyuM gRhanta :1. mATum 2. uzat 3. kzAtum [4] khapesa 35 pachI bhAvatA upathI pUresI jAsI 4NyA : 7. ziSThaH aizva aizAthAm aizAtAm rUpa yanti avasmahi zAsAva ziSTam ziSTAm sarala saMskRtam - 5 4. hrotum 5. ziSTvA 6. jAgaritum ai mahi aiDdavam aiza zAsAma ziSTa zAsatu 4. 22 vazmi vakSi vaSTi kALa vartamAna * 135 * 33 puruSa vacana vidhyartha 2 3 0 3 3 2 3 3 AjJArtha 2 1 vartamAna 3 7. IDAna 8. vasyamAna 9. AsIna uzvaH uSThaH uSTa: 2. ajAgaram ajAgRva ajAgRma ajAgaH ajAgRtam ajAgRta ajAgaH ajAgRtAm ajAgaruH 8. acakAH, acakAt-d 9. adaridruH 2 uzmaH uSTha uzanti pATha-2/11 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 dugdha dveSTi 0 - 0 0 0 0 0 kahevuM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 [1] pUTatI vigato :(mULadhAtu artha gaNa pada puruSa vacana vartamAnakALa hyastana (AjJArtha ( vidhyartha bhUtakALa 1| dih | 25 42vo dihvaH adihra dehAva dihyAva duh | hog adugdha | dugdha duhyAta | vaiSa karavo adveT-D | dveSTu dviSyAt jANavuM vettha ave: | viddhi | vidyAH cATavuM alIDhAm | lIDhAm | lihyAtAm paheravuM vasmahe |avasmahi | vasAmahai | vasImahi cakSate | acakSata | cakSatAm | cakSIran haNavuM hathaH ahatam | hatam | hanyAtam garIba thavuM daridrivaH |adaridriva | daridrAva | daridriyAva sApha karavuM | mAkSi amA-D | mRDDi | mRjyAH IcchavuM uzvaH | auzva | vazAva | uzyAva 12 | cakAs prakAzavuM cakAsati |acakAsuH cakAsatu | cakAsyuH 13 | zAs |zAsana 42] ziSTaH aziSTAm | ziSTAm | ziSyAtAm rAja karavuM Izidhve | aiDDhvam | Izidhvam | IzIdhvam chUpAvavuM huve | adbhuvi | hravai / hvavIya Adhve Adhvam | Adhvam | AsIdhvam vakhANavuM IDAte | aiDAtAm | IDAtAm | IDIyAtAm stavavuM astuvi | stavai zoka karavo ava ravAva ruyAva janma Apavo | asUdhvam | sUdhvam | suvIdhvam vakhANavuM nauti | anaut | nuyAt joDavuM ayutam | yuyAtam jakSiti | ajakSIt | jakSitu jakSyAt svapimaH | asvapima | svapAma svapyAma bolavuM AhuH abruvan / bruvantu |26 adhi+i bhaNavuM adhISe adhyaithAH | adhISva adhIyIthAH 27 rud 27 | 2 | 5.5. | 1 | 2 | rudivaH | arudiva | rodAva | rudyAva che sarala saMskRtam - 5 * 16. 0 0 0 0 besavuM 0 0 0 0 0 stuvIya ccel cal Anooo 0 0 0 0 sUdhve 0 0 0 yuthaH khAvuM 0 M 0 suvuM 0 M tstshaa tstshaa tstshaa bhyaa zl 0 0 0 P pATha-2/12 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + [2] sApani :1. dviS + hi 2. duh + sva = dviT + hi [niyama - 8 bhu45] ] = dugh + sva [niyama - 4 bhu45] = dviT + Dhi [vyaM4. saM. niyama- | = dhugh + sva [niyama - 5 mu45] 4 bhu45] | = dhuk + sva [vyaM nasaMghi niyama-1 bhu045] = dviD + Dhi [vyaMnasaMdhi niyama- = dhuk + Sva [vyaMnasaMdhi niyama-18 bhu45] 2 mu45] ] = dhukSva = dviDDi 3. duh + dhvam 4. duh + tAm = dugh + dhvam [niyama - 4 bhu45] = dugh + tAm [niyama - 4 bhu45] = dhugh + dhvam [niyama - 5 mu45] = dugh + dhAm [niyama - 3 mu45] = dhug + dhvam [vyaMnasaMdhi niyama-2 bhu45]]= dug + dhAm [vyaMna saMghi = dhugdhvam niyama - 2 mujaba] = adhugdhvam [yastana bhUtAno a sAta = dugdhAm 5. lih + ti = liT + ti [niyama - 1 bhu45] = lida + dhi [niyama - 3 bhu45] = lida + Dhi [vyaM04na saMdhiniyama - 14 bhu045] = lI + Dhi [vyaM04na saMdhiniyama - 21 bhu45] = lIDhi [5] 35 :1. dohai dohAvahai dohAmahai | 2. ahanam ahanva ahanma dhukSva duhAthAm dhugdhvam ahan ahatam ahata dugdhAm duhAtAm duhatAm ahan ahatAm aghnan 3. lihe lihvahe lihmahe | 4. dveSANi dveSAva dveSAma lile lihAthe lIDhave dviDDi dviSTam lIDhe lihAte lihate / . dveSTu dviSTAm dviSantu 5. vedmi - veda vidvaH - vidva vidmaH - vidma vetsi - vettha vitthaH - vidathuH vittha - vida vetti - veda vittaH - vidatuH vidanti - viduH * * * ** sa25 saMskRtam - 5 * 137 * upATha-2/12 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1] phUTatI vigato :| na. artha | bhUma | | AjJArtha | vidhyartha va vartamAna austana kALa | bhUtakALa | - ' sUvuM | raDavuM | 3. | 24sa devo janma Apavo | sUI javuM ww. I80 awa | vahe zedhve stavavuM adhi+i|2|mA lihyaH daridritaH ziSTa | svapimaH asvapima |svapAma svapyAma rodiSi arodIH dihi udyAH zvasitaH |azvasitAm | zvasitAm | zvasyAtAm asUvahi suvAvahai suvIvahi azedhvam zedhvam zayodhvam 2 stutaH / astuvItAm | stutAm stuvIyAtAm adhyaiyi | adhyayai adhIyIya snuthaH / asnutam | snutam snuyAtam 2|dugdhaH adugdhAm dugdhAm | duhyAtAm alihma | lehAma lihyAma 2cakSAthe acakSAthAm cakSAthAm |cakSIyAthAm adaridritAm | daridritAm | daridriyAtAm 1 vazmi |avazam |vazAni uzyAm 3|ziSTha / aziSTa ziSyAta IzatAm aiDavahi IDAvahai IDIvahi ruyAH 1hanti ahan hanyAt || yaumi . ayavam yavAni 1jakSiSi ajakSIH jakSihi jakSyAH abravIt bravItu brUyAt navAva nuyAva | vitthaH avittam vittam vidyAtam 21 dviSTaH | adviSTAma dviSTAm dviSyAtAm avadhvam vadhvam | vasIdhvama |3| jAgRmaH ajAgRma jAgarAma jAgRyAma amRjan mRjantu / | mRjyuH | Izate aizata | bhaNavuM jharavuM | dohavuM cATavuM | kahevuM garIba thavuM | IcchavuM | zAsana karavuM 15.| 24 42 | vakhANavuM | zoka karavo | haNavuM joDavuM khAvuM bolavuM vakhANavuM jANavuM dveSa karavo IzIran arauH yadi yuyAm Pa. www. w aaNP-Pad P haM Aha navaH anuva haM paheravuM | vadhve 26. Alj |27.| sAI 42j * sa28 saMskRtam - 5 * 138 . 046-2/133 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] bhavisyo : 1. zubhasvapnasya darzane nizAyAM jAgaryeta / 2. sArameyena asthi lihyate, biDAlaiH dugdhamalihyata / 3. gopAlena gauH payaH duhyate / 4. yairAgamaH zrUyate, jinAH stUyante, satyamucyate taiH mokSaH labhyate / 5. mayA tvaM na dviSyase kintu matpApAni dviSyante / [3] tari 35ne samAna puruSa / vayana / m 35o :1. zrAyete / 4. azayyata / 7. ucyadhvam 2. asUyetAm | 5. adaridryata | 8. aiDyata 3. yeta / 6. rudyatAm / 9. supyatAm [4] vayye bhAva masa2 3pothI pUredI pAlI 40yA : 1. nIthAH, ghnIyAthAm, ghnIdhvam, ghnIta, ghnIyAtAm, ghnIran 2. adhyaivahi, adhyaimahi, adhyaithAH, adhyaiyAthAm, adhyadhvam 3. bravANi, bravAva, bravAma, brUhi, brUtam 4. stuve, stuvahe, stumahe, stuNe, stuvAthe, studhve 5. zeSva, zayAthAm, zedhvam, zetAm, zayAtAm, zeratAm [5] 35 :1. asthi asthinI asthIni |2. gIH girau giraH asthi asthinI asthIni | giram girau giraH asthanA asthibhyAm asthibhiH girA gIAm gIbhiH asthane asthibhyAm asthibhyaH gire gIAm gIryaH asthibhyAm asthibhyaH giraH gIAm gIrthyaH asthnaH asthnoH asthanAm giraH giroH girAm asthima, asthani asthnoH asthiSu | giri giroH gIrSu asthi ! asthe ! asthinI! asthIni ! gIH ! girau ! giraH ! 3. aucye aucyAvahi aucyAmahi |4. khyAyai khyAyAvahai khyAyAmahai aucyathAH aucyethAm aucyadhvam | . khyAyasva khyAyethAm khyAyadhvam aucyata aucyetAm aucyanta / khyAyatAm khyAyetAm khyAyantAm 5. adhIyeya adhIyevahi adhIyemahi adhIyethAH adhIyeyAthAm adhIyedhvam adhIyeta adhIyeyAtAm adhIyeran asthanaH sa28 saMskRtam - 5 . 138 . 8418-2/133 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1] khUTatI vigato : naM. | gujarAtI artha 1 | meM lIdhuM hatuM. 2 |te dharaze. 3 |tuM samAdhAna kara. 4 |ame be karIe chIe. 5 |tame bee dhyAna ApyuM hatuM. 6 |teoe rAkhI mUkavuM joIe. 7 |tame baMdha karo. 8 |te be baMdha kare che. 9 | ame badhAMe choDyuM hatuM. 10 mAre paheravuM joIe. 11 te Ape. [2] khUTatI vigato : - rUpa AdadAm dadhyAt samAdhattva sa+A+dhA vidhna: avAdhattam niSNu: pidhatta apidhattaH ajahima paridadhyAm dadAtu bibharSi mULadhAtu A+vA |naM. rUpa gujarAtI artha 1 piIvatti amAre bee baMdha ka2vuM joIe 2 aviprAthAm tame bee Azaro Apyo hato. 3 |vidhattAm te amala karo 4 | JAvalbe sarala saMskRtam - 5 dhA tuM rAkhI mUka teo baMdha kare che vi+dhA meM paheryuM hatuM tame be Apo ava + dhA ni+dhA pi+dhA api+dhA he pari+dhA dA abibhIva bhI # # mULadhAtu pi+dhA bhR vi+dhA A+dA 12 tuM Azaro Ape che. 13 ame be DaryA hatA. 14 tame be bhAgo cho. 15 te vizeSa rIte samajAve che. | vyAvasTe |vi+A+vakSa| 2 |A.5. gaNa pada kALa 3 |u.pa.hya. bhU. kA. vidhyartha AjJArtha vartamAna ni+dhA api+dhA jI jI jI jI jI jI pari+dhA dA 3 3 0 140 2 jIjI 305.5. hya. bhU. kA. palAyethe parA+ay 1 A.pa. vartamAna tame lo cho 5|samAndhyAtAm te bee samAdhAna karavuM joIe sa+A+dhA 3 6 avAjhmadi ame badhAMe dhyAna rAkhyuM 7 |nivedi 8|apiddhati 9|paryavadhi |10|AthAna 19 3 303.5. 3 mm mm mm mm m ava + dhA 3 3 33 ,, 3 33 "" 3 22 3 3 "" gaNa pada kALa 3 pa.pa. ca. bhU. kA. vidhyartha AjJArtha vartamAna 3 u.pa." vidhyartha 13 12 ci. bhU. kA. vidhyartha AjJArtha vartamAna 33 J 33 puruSa vacana 1 3 ca. bhU. kA. 2 AjJArtha 3 vartamAna 2 vidhyartha 3 ' hya. bhU. kA. AjJArtha vartamAna ca. bhU. kA. AjJArtha "" 22 ,, 33 ** puruSa vacana 1 1 ~ aO - y - 40 pa ~ J 1 a r 1 1 1 ra ra TM y - 4 0 a m 1 1 1 re ra 1 2 (8) 1 2 2 1 3 1 3 1 2 2. pATha-2/14 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bh bh mh bh 42rAtI artha / mULadhAtu gaNa padakALa puruSavacana jahyAva amAre be 35.5 vidhyartha |12| dhaddhve tame dhAraNa karo cho dhA 36.5. vartamAna |13|abibhayuH teo DaryA hatA bhI |3|.5... bhU. . 3 | 14 saMdhiyAmaH | sabhe saMghi zo chIme | sam+dhi " | vartamAna |15| viramati te aTake che vi+ram [3] sApani :1. bhI + maH 2. hA + am = bhIbhI+maH [dvisti ni. 1 thI] = hAhA+am [diti ni. 1 thI] = bIbhI+maH [dvisti . ni. 2 - A thI]] = jAhA+am [niyama 2 - B thI] = bibhI+maH [dviti . ni. 2 - C thI| = jahA+am [dviratini. 2 - C thI] = bibhImaH = ajahA+am [6..(bhUtovAthI] = ajahAm 3. dhA + sva 4. bhR + sva = dhAdhA+sva [dviti ni. 1 thI] = bhRbhR+sva [dvi2ti ni. 1 thI] = dAdhA+sva [dviti ni. 2 - A thI] | = bRbhR+sva [dvisti ni. 2 - A thI] = dadhA+sva [dviti ni. 2 - C thI] | = bibhR+sva [dvisti ni. 2 - E thI] = dhatsva [diti ni. 8 - D thI] | = bibhR+Sva [ vyaMna saMdhi ni. 18 thI] = dhatsva = bibhRSva 5. dhA + dhve [4] zomA povAyedA 35o := dhAdhA+dhve [dvirasti ni. 1 thI] | 1. abibhrAthAm 6. abibhayuH = dAdhA+dhve [dvisti ni. 2 - A thI] | 2. adadhva 7. samAdhaddhvam = dadhA+dhve [diti ni. 2 - C thI] | 3. dadIyAtAm 8. bibharai = dhat+dhve [dvisti ni. 8 - D ] |4. dhatthaH 9. dehi = dhad+dhve [vyaMna saMghi ni. 2 thI] |5. bibhrIran = dhaddhve [5] 35 :1. bibharANi bibharAva bibharAma | 2. adadi adadvahi adadmahi bibhRhi bibhRtam bibhRta adatthAH adadAthAm adaddhvam bibhartu bibhRtAm bibhratu / - adatta adadAtAm adadata * sa28 saMskRtam - 5 * 141 . 8416-2/14 OM Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jahyAva jahyAma jahyAtam jahyAta jahyAtAm jAH 3. bibhayAni bibhayAva bibhayAma | 4. jahyAm bibhihi bibhitam bibhita jahyAH bibhIhi bibhItam bibhIta jahyAt bibhertu bibhitAm bibhyatu bibhItAm 5. dadhAni dadhAva dadhAma dhehi dhattam dhatta dadhAtu dhattAm dadhatu paraspRhA mahAduHkham, niHspRhatvaM mahAsukham / etaduktaM samAsena, lakSaNaM sukh-duHkhyoH|| [aunasA2] bIjAnI koInI paNa spRhA rAkhavI te mahAduHkha che. para koI paNa cIjanI spRhA na hovI te niHspRhatA mahAsukha 8. 7. // suma-du:5nu saMkSepathI sakSa! yuM. * sa28 saMskRtam - 5 . 142 . 816-2/14 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | | - ci & Fi & hoy thes_P P RE pUraj " | | " vija [1] pUTatI vigato : artha vagaNa pada | 5 | puruSa apayana | dvivayana Ikyana homavuM 3 | 52smai vartamAna| 1 | juhomi | juhuvaH | juhumaH lAjavuM yastana | 2 | ajiheH | ajihItam | ajihIta AjJArtha pipartu | pipRtAm | pipratu pUravuM | vidhyartha | pipUryAH | pipUryAtam | pipUryAta vartamAna iyati / __ iyataH / iyUti sApha karavuM 30 maya hyastana aneniji |anenijvahi |anenijmahi || jUduM pADavuM vidhyartha vevijyAt vevijyAtAm | vevijyuH dhero ghAsavo] 3 | " AjJArtha veviDDi veviSTam | veviSTa mApavuM | 3 |Atmane, vidhyartha mimIya mimIvahi | mimImahi hyusTana ajihi ajihIvahi | ajihImahi dhAraNa karavuM. 3 | ubhaya | AjJArtha dhehi dhattam dhatta bharavuM vartamAna bibhRte bibhrAte bibhrate ApavuM vidhyartha dadyAH dadyAtam dadyAta 14. bhI DaravuM parasma | AjJArtha bibhetu bibhitAm | bibhyatu choDavuM vyastana ajahAm ajahiva ajahIma [2] pUTatI vigato : | 56 | ] vartamAna hyasana | AjJArtha vidhyartha kALa bhUtakALa wwwwwwwwwwwwa E dA na. artha ghAta lAjavuM bharavuM Pawa nenijyuH javuM svaccha karavuM | jUduM pADavuM | gherI levuM 7.| 4 8.| bhApa homavuM | jihImaH |ajihIma |jiyAma | jihIyAma | pipUrthaH apipUrtam | pipUrtam | pipUryAtam iyavaH aiyava iyarAva iyyAva nenijati anenijuH | nenijatu vevikSe avevikthAH | vevizva vevijIthAH veveSmi aveviSam veviSANi | veviSIya jihIdhve | ajihIdhvam jihIdhvam | jihIdhvam | mimAte amimAtAm | mimAtAm | mimIyAtAm | 3 | 4 | juhoti |ajuhot juhotu juhuyAt / * 143. pATha-2/15 che sarala saMskRtam - 5 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3] DRhanto : naM. | mULadhAtu | hetvartha saMbaMdhaka vartamAna HDG & VON 1. 2. 3. nenijAna nijyamAna pUryamANa paritum pUrvA pipurat veSTum viSTvA veviSANa viSyamANa mAtum mitvA mimAna mIyamAna bhartum bhRtvA bibhrat bhriyamANa hetum hrItvA jihniyat hrIyamANa dhAtum hitvA dadhAna 8. artum RtvA iyat 9. hu hom hutvA juhvat [4] rtari 3pone samAna urbhazinuM 35 : 1. vijyeran 4. pUryadhve 2. dhIyethAm 5. ahnIyata 3. apriyAvahi 6. mIyatAm 4. 5. 6. 7. nij nektum niktvA pR viS Father 5 mA bhR R [5] 35 : 1. manthAH manthAnau manthAnam manthAnau mathA mathe mathaH mathaH mathi manthAH ! 3. aiyaram aiyaH aiyaH mathoH matho: manthAnau ! kartari karmaNi mathaH mathibhyAm mathibhiH mathibhyAm mathibhyaH mathibhyAm mathibhyaH aiyRva aiyRtam aiyRtAm vartamAna | karmaNibhUta kartaribhUta vidhyartha mathAm mathiSu manthAnaH ! eyRma aiyRta aiyaraH 5. piparmi pipRvaH pipRtha: pipRtha pipRmaH piparSi piparti pipRta: piprati / sarala saMskRtam - 5 nikta pUrta viSTa mita dhIyamAna hita aryamANa Rta hUyamAna huta bhRta hIta manthAnaH 2. at: divau divam divA * 1440 dive divaH divaH divi dyauH ! niktavat nektavya pUrtavat paraNIya viSTavat veSya 4. piparANi mitavat mAtavya bhRtavat bharaNIya 7. hIyeyAtAm 8. bhriyAmahai 9. nijye tat hitavat dhAtavya Rtavat araNIya hutavat hAvya divaH divau divaH dyubhyAm dyubhiH dyubhyAm dyubhyaH dyubhyAm dyubhyaH divoH divAm divoH divau ! ghuSu divaH ! piparAva piparAma pipUrhi pipUrtam pipUrta pipUrtAm pipuratu pipartu pATha-2/15 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va - manoyatna yAne parIkSA - 2 [pATha : 6 thI 15]. [Marks - 100] [1] saMskRtanuM gujarAtI :1. tapasvIo potAne jANe che, guNonuM grahaNa kare che. doSone kApe che. pApane kApe che. kamane cUrI nAMkhe che, AtmAmAM lIna thaI jAya che ane mokSane vaza kare che. dhanya che teo ! ame teone namaskAra karIe chIe. 2. bhagavAne krodhane khaMkherI nAkhyo, mAnane khaMkherI nAkhyuM, mAyAne dhrujAvI dIdhI, lobhane choDI dIdho, pramAdane halAvI nAMkhyo, asatyane dhrujAvI dIdhuM. ane tethI bhagavAna kevalajJAna pAmyA. 3. jenA dvArA bhogo bhogavAyA te paNa khuza nathI. ane jenA dvArA bhogavAI rahyA che te paNa sukhI nathI. je bhogavavAne Icche che te paNa vyAkuLa che. paNa jeNe bhogo choDI dIdhA che te zramaNo sukhI che. mATe bhogo bhogavavA yogya nathI. paNa choDavA yogya che. 4. dayALu nirdayInI sAthe saMgane choDe che. uttama mANasa kharAba mANasonI sAthe vAtacItane choDI de che. paNa, sajjanonI sAthe nahIM. jema rogI mANasa apathyane choDe, paNa auSadhane nahIM ! 5. "tuM kApa, aTakAva, pIsa, cheda, cUra, bheda, mAra, saLagAva' - AvI bhASA sAvadya bhASA kahevAya che. tene tuM choDI de. tAruM badhuM ApI de, tuM le nahIM. kAraNa ke dAnano atyaMta mahimA che. vizvamAM sUryanI jema dAna prakAze che. dAna apakIrtine kApI nAMkhe che. loko dAnane stave che. jevI rIte eka lAkaDuM ane bIjuM lAkaDuM mahAsAgaramAM bhegA thAya ane bhegA thaI chUTA thaI jAya. tenA jevo jIvono samAgama = sabaMdha che. 8. kahevA yogya badhuM bibhISaNe kahI dIdhuM. maMtrIo paNa samajAvI aTakI gayA. maMdodarIe paNa samajAvavA mATe prayatna karyo to paNa rAvaNe sItAne pAchI na soMpI. sarala saMskRtam - 5 0 145 0 @ parIkSA-2che Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. [koI paNa] kriyA jhaDapathI = utAvaLathI na karavI joIe. aviveka e moTI ApattionuM sthAna che. vicArIne karanAra mANasane guNAsakta saMpattio sAme cAlIne vare che ! [2] 142|tiin saMskRta : 1. svIyena jJAnena yaH stambhate tasya jJAnamapi stabhnAti / 2. jinapUjArthaM vayaM zreSThaM mahAgha candanaM krINImahe / 3. yathA lokAH takraM manthitvA navanItaM prApnuvanti tathaiva zramaNAH zAstrANi manthitvA tattvaM gRhNanti / 4. vicintya saGgiraNIyam, yataH sajjanAH saGgIrya na parivartante / 5. tvaM svaM jAnIhi, doSaM lunIhi, yataH itthaM jIvaH pApaM lUtvA mokSaM praapnoti| 6. zramaNaiH saha sampRkto'haM pravrajituM zaknuvAn / 7. tIrthaGkarAH manasaivA'nuttarasurANAM zaGkAH chindanti, vacasA ca mAnavAnAM zaGkAH chedayanti / 8. hatvA gurUnapi laghUn vaJcayitvA chalena ca / yadupAdIyate rAjyaM tatprAjyamapi mAstu me // 9. tava preSyo'smi dAso'smi, sevako'smyasmi kiGkaraH / omiti pratipradyasva, nAtha ! nAtaH paraM bruve // [3] phUTatI vigato : |mULadhAtu artha | gaNa | pada | kALa prayoga puruSa ekavacana dvivacana bahuvacana 1.|nu | staj | 2 | parasmai vartamAna utara| 1 | naumi | nuvaH / numaH | adhi+i] bhAvu Atmane hyastananuM kartari tari | 2 |adhyaithAH adhyaiyAthAm adhyadhvam |pra+an pAsa sevA paramai |AjJArtha kartari tari | 3 | prANitu | prANitAm | prANantu vidhyartha | kartari ajyAH | ajyAtam | ajyAta aGg copaDavuM " vartamAna utara vRNakti vRktaH vRJjanti gharaDuM thavuM |1+10) ubhaya | kartari ajaram ajarAva ajarAma AjJArtha| kartari bibhartu | | bibhRtAm / bibhratu 3 | 52smai vidhyartha | itara | bibhiyAH bibhiyAtam | bibhiyAta vakhANavuM | 2 Atmane yastana | slee| 1 | aiDye | aiDyAvahi |aiDyAmahi vRj bharavuM DaravuM * sa28 saMskRtam - 5 . 146 . parIkSA-2 3 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4] khUTatI vigato : naM. artha 1. kheda pAmavuM 2.1 ati lobha karavo 3. homavuM 4. svaccha karavuM 5. snAna karavuM 6. dohavuM 7.|dveSa karavo 8.| janma Apavo 9. dUra karavuM = = [5] sAnikA : 1. jidda + tu = = = = 3. vudgha + plam = = = = = 5. div + hi = = mULadhAtu gaNa pada 1_4_1_N 60 kALa prayoga vacanapra. pu. dvi. pu. ta. pu. 7 |A.5. hyastana | kari 2 akhinvahi akhindAthAm akhindAtAm 5.5. AjJArtha kartari 3 gRdhyAma gRdhyata gRdhyantu 4 jI 3 3 2 2 2 apa++ 8 2 sarala saMskRtam - 5 3) te+tu [guNa thavAthI] te+tu [sAmAnya ni. 1 thI] te+jju [vyuM.saM. ni. 14 thI] u.pa. vartamAna kartari 5.5. kara te+jju [vyaM.saM. ni. 21 thI] leDhu ,, vidhyartha - kartari 1 3 2 1 u.pa.)hyastana - kartari AjJArtha kartari A.pa. vidhyartha karmaNi u.pa. vartamAna kara vu+dhvam [sAmAnya ni. 4 thI] yu+dhvam [sAmAnya ni. 5 thI] dhuN+dhvam vyiM. saMdhi ni. 2 mujaba]| dhugdhvam ,, Ti+tti [niyama 8 mujaba] +iddhi [vyaM.saM.ni. 4 mujaba] di+ddhi [vyaM.saM.ni. 2 mujaba] dviDDhi 2. dul = = = = = = 4. dil = = = = = juhuyAm guDDayA: nenijma: neniktha snAvaH snAthaH snAtaH a adugdhA: adugdha dveSANi dviDDa dveSTu 1 2 sUyevahi sUyeyAthAm sUyeyAtAm 3 apAkurmaH apAkurutha apAkurvanti = = 6. mR + thA: bhRgR+thAH [dvirukti ni. 1 thI] vRi+thAH [dvirukti ni. 2-A thI] vii+thAH [dvirukti ni. 2-E thI] vi+thA: [svara saMdhi ni. 6 thI] bizrIthA: parIkSA-2 + ta avuha+7 [castana bhUtakALa hovAthI anu+ta [sAmAnya ni. 4 thI] ahu+dha [sAmAnya ni. 3 thI] avu+dha [vyuM. saMdhi ni. 2 thI] adugdha 7 147 0 juhuyAt nijati + sva dvi+sva [sAmAnya ni. 2 mujaba] fach+od [aziga zila G. 18 ell] dviva Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. bhI + yAtam = bhIbhI+yAtam [[dviruti ni. 1 thI ] bibhI+yAtam = = = = [dviruti ni. 2/C thI ] bibhIyAtam = adhadhvam 1. 2. 3. 9. dhA + dhvam = adhA+dhvam [hyastanaM bhUtaaNa hovAthI ] = adhAdhA+dhvam [[dviruti ni. 1 thI ] = adAdhA+dhvam [[dviruti ni. 2 A thI ] = adadhA+dhvam [[dviruti ni. 2-C thI ] adhat+dhvam [dviruti ni. 8-DthI] adhad+dhvam [vyaM4na saMdhi ni. 2 thI ] vaz | vakSa auzma uzanti 8. hA + ta uDi 5. vazAni sarala saMskRtam - 5 = nij | nenekSi anenijma nenijati nenigdhi nijai == = [6] sAyA vADya : 1. sa hi me mitraH / [visarga saMdhi niyamano bhaMga thato hato. ] 2. pitrA sArdhaM [ 556 vilatino niyama] putreNa [zino niyama] gamyate / 3. yUyaM dhanAni [siMga bhUhuM stuM.] gRhaNIta [puruSa ho rato.] / 4. vAri Anaya [[dvitIyA vi. vAri 4 che . ] / 5. tvaM jinam IDiSva [35 sudhAravAnuM htuN.]| [7] sarajA 3yo vaDe pUresI jAsI 4gyA : = ahA+ta [hyastana bhUtANa hovAthI ] ahAhA + ta [dviruktini. 1 thI ] ajAhA + ta [ dviruti ni. 2-B thI ] ajahA + ta [ dviti ni. 2-C thI ] ajahI+ta [dviruktini. 5 thI ] ajahIta tRha | tRNekSi atR'hma gRhanti tRNDhi tRNahAni * 1480 parIkSA-2 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. uSTha neniktha tRNDha auSTam aneniktam atRNDham uzyAm nenijyAm tuMhyAm ___ 9. auSTAm aneniktAm atRNDhAm [8] 35 : 1. 283 = pipUrhi / 4. undhIyAthAm / 7. adhaddhvam 2. aiDDhva m | 5. tRNeDhi 8. ajAgRtAm 3. uSTha 6. piMSTha 9. cakSIyAtAm [9] 35 :1. astavam panthAnaH astuva astama |4. panthAH panthAnau panthAnau astauH pathaH astutam panthAnam astuta pathibhyAm pathA pathibhiH astavIH pathibhyAm pathibhyaH astIt astutAm astuvan | pathaH pathibhyAm astavIt pathibhyaH pathaH pathoH pathi pathoH pathiSu panthAH ! panthAnau ! panthAnaH ! 2. asAni asAva asAma 5. gauH gAvau gAva: stam gAvau gAH astu stAm santu gobhiH gobhyAm gobhyaH goH gobhyAm gobhyaH 3. veviSANi veviSAva veviSAma gavaH gavAm veviDDi veviSTam veviSTa gavoH veveSTu veviSTAm veviSatu | gAvau ! gAvaH ! pathe pathAm edhi sta gAma gobhyAm goSu goH ! * sa2 saMskRtam - 5 . 148 . parIkSA-2 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 . 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8 ja ja 0 0 pal 0 0 0 0 0 0 0 0 am ama 0 0 0 [1] khUTatI vigato :naM. rUpa gujarAtI artha | mULadhAtu | gaNa pada puruSa vacana | pavitAsma: | ame bhaNazuM | pa | 1 | paraste pAtAsthaH tame be pIzo || [fpavI| 1 | vanditAraH teo vaMdana karaze | vandra AtmAne taritAsmi huM tarIza paramai mantAdhve tame mAnazo man Atmane klamitA te thAkaze klam paramai maGktAsvaH ame be DUbazuM masj pAlayitAsi | tuM pALIza ubhaya kSAyatAra | te be dhoze kSal dhavitAsma: | ame doDazuM dhAv paramai intIsAthe tame be oLaMgazo la Atmane bhraSTAra: | teo sarjaze | sRja paramai lobhitAsmi huM lobha pAmIza | lubh |SatAstha tame Icchazo | devitA te krIDA karaze 16 netAsvade ame be lIMpazuM ubhaya 17 mRyatAne tuM zodhIza | Atmane 18/citAra | te be saMparka karaze ubhaya [2] khUTatI vigato :na mULadhAtu gujarAtI arthIgaNa pada puruSa ekavacana dvivacana | bahuvacana 1 | 5.5.| 2 | draSTAsi | draSTAstha: | draSTastha 2] 6 sahevuM || 1 A.5, 1 | saritAde | sahitAvahe | sahitImade 3] mun bhogavavuM | 7 | u.pa. 3 | bhoktA | motA | mostAra: 4qdha 1 |pa.pa. 1 vidhArmIi vodhitIsva: | vAMdhatA: kheDavuM 6 | " | 2 | kRSNasi| TeMstha: | sthA 6manuM bheguM karavuM " | 3 | natA | tArI | batAra: 7| parI+ga bhAgavuM 1 A.5, 1 |pannAyitAtApitAsvapajJAyitAmbare ripha sarala saMskRtam - 5 pATha-2/16 0 0 0 diva lip 0 0 0 10 0 dRz jovuM jANavuM 5] Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ni.mULadhAtu gujarAtI arthIgaNa pada puruSa ekavacana, dvivacana | bahuvacana | 8 | sev savavuM " | 2 | sevitAse | sevitAsAthe | sevitAdhve 9 | rambha | 1 | rantAhe | rantAsvahe rantAsmahe [3] 35:___1. hiMsitAstha | 4. vaktAsAthe / 7. banddhAsvaH 2. aJjitArau 5. psAtA / 8. artAraH 3. indhitAhe / 6. poSitAsi / 9. bhramitAsmaH [4] ubhasa2 saavt| vyyen| 35o : 1. yatitAse, yatitAsAthe, yatitAdhve, yatitA, yatitArau 2. dhyAtAsmi, dhyAtAsvaH, dhyAtAsmaH, dhyAtAsi, dhyAtAsthaH, dhyAtAstha 3. sthAtAsvaH, sthAtAsmaH, sthAtAsi, sthAtAsthaH, sthAtAstha / 4. rocitAsvahe, rocitAsmahe, rocitAse, rocitAsAthe, rocitAdhve 5. IkSitAhe, IkSitAsvahe, IkSitAsmahe, IkSitAse, IkSitAsAthe, IkSitAdhve 6. roDhAsi, roDhAsthaH, roDhAstha, roDhA, roDhArau 7. moditAsmahe, moditAse, moditAsAthe, moditAdhve, moditA 8. kampitAhe, kampitAsvahe, kampitAsmahe, kampitAse, kampitAsAthe, kampitAdhve 9. hvAtAsi, hvAtAsthaH, hvAtAstha, hAtA, hvAtArau, hvAtAraH [5] 35 :1. vanitAhe vanitAsvahe vanitAsmahe / 4. zaktAsmi zaktAsvaH zaktAsmaH vanitAse vanitAsAthe vanitAdhve | zaktAsi zaktAsthaH zaktAstha vanitA vanitArau vanitAraH | zaktA zaktArau zaktAraH 2. kartAsmi kartAsvaH kartAsmaH 5. varitAhe varitAsvahe varitAsmahe kartAsi kartAsthaH kartAstha / varitAse varitAsAthe varitAdhve kartA kartArau kartAraH / varitA varitAro varitAraH 3. sAddhAsmi sAddhAsvaH sAddhAsmaH sAddhAsi sAddhAsthaH sAddhAstha sAddhA sAddhArau sAddhAraH * ** sa21 saMskRtam - 5 * 151 . 8416-2/16 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / pA8-49 bm zaka m javuM bh hi bh 11111111 m bhettAraH P [1] phUTatI vigato :| na. mULadhAtu artha gaNa pada puruSa ekavacana | dvivacana bahuvacana 1 cihu~ 42 | 5 |6.5.| 1 | cetAhe / cetAsvahe cetAsmahe halAvavuM dhotAsi dhotAsthaH dhotAstha zaktimAna ho 5 5.5.| 3 | zaktA zaktArau zaktAraH sAdhavuM sAddhAsmi sAddhasvaH sAddhAsmaH hetAsi hetAsthaH hetAstha pAtharavuM staritA staritArau staritAraH ogaLavuM lAtAsi lAtAsthaH lAtAstha bhedavuM bhettA bhettArau ric khAlI thavuM rektAsmi rektAsvaH rektAsmaH 10 adhi+imA 2 A53 adhyetA adhyetArau adhyetAraH stivavuM 2 |5.5. 2 navitAsi navitAsthaH navitAstha rikSavuM pAtAsmi pAtAsvaH pAtAsmaH zoka karavo ravitAsi ravitAsthaH ravitAstha sUvuM zayitA zayitArau zayitAraH dhAraNa karavuM dhAtAsmi dhAtAsvaH dhAtAsmaH sApha karavuM nektAhe | nektAsvahe | nektAsmahe 17| likh lakhavuM | lekhitAsi | lekhitAsthaH | lekhitAstha sIvavuM 4| " | 3 | sevitA | sevitArau | sevitAraH dimavuM | damitAsi | damitAsthaH damitAstha varNayitA | varNayitArau varNayitAraH sajAvavuM bhUSayitAsmi| bhUSayitAsvaH | bhUSayitAsmaH mAravuM tADayitA | tADayitArau | tADayitAraH 23 do kApavuM | dAtAsi | dAtAsthaH | dAtAstha nAza karavo " | 1 | nazitAsmi | nazitAsvaH | nazitAsmaH 25 | gup rakSavuM 1 | " | 2 |gopAyitAsi gopAyitAsthaH|gopAyitAstha dhmAtAsmi | dhmAtAsvaH / dhmAtAsmaH mAMgavuM 1 A.5 3 yAcitA yAcitArau yAcitAraH w Goreeee DKK o o o xam w w w w w w 14 mA.5/ 3 19 dam prazaMsavuM 24 naz PPP << | 26/dhmA sa21 saMskRtam - 5 * 152 . pATha-2/17 8 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] 125 // 35o vaDe pUredI sAkSI 42yA : __ A B grahItA 1. kretAsmi - grahItAsmi 2. kretA 3. kretAstha grahItAstha 4. kretAsvaH grahItAsvaH 5. kretAsi grahItAsi 6. kretAraH grahItAraH 7. kretAsmaH grahItAsmaH 8. kretAsthaH grahItAsthaH 9. kretArau grahItArau [3] 35 :1. mAtAsmi mAtAsvaH mAtAsmaH |5. khettAhe khettAsvahe khettAsmahe mAtAsi mAtAsthaH mAtAstha / khettAse khettAsAthe khettAdhve mAtA mAtArau mAtAraH | khettA khettArau khettAraH 2. marditAsmi marditAsvaH marditAsmaH | 6. tahitAsmi tahitAsvaH tarhitAsmaH marditAsi marditAsthaH marditAstha | tarhitAsi tarhitAsthaH tarhitAstha marditA marditArau marditAraH / tarhitA tahitArau tahitAraH 3. kSobhitAsmi kSobhitAsvaH kSobhitAsmaH|7. etAsmi etAsvaH etAsmaH kSobhitAsi kSobhitAsthaH kSobhitAstha | etAsi etAsthaH etAstha kSobhitA kSobhitArau kSobhitAraH | ___etA etAraH 4. tanitAhe tanitAsvahe tanitAsmahe tanitAse tanitAsAthe tanitAdhve tanitA tanitArau tanitAraH 8. cakAsitAsmi cakAsitAsvaH cakAsitAsmaH cakAsitAsi cakAsitAsthaH cakAsitAstha cakAsitA cakAsitArau cakAsitAraH 9. svaptAsmi svaptAsvaH svaptAsmaH svaptAsi svaptAsthaH svaptAstha svaptA svaptArau svaptAraH sa28 saMskRtam - 5 . 15. 418-2/17 OM Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * sa28 saMskRtam - 5 | . 154 * mmm <<< Pawr G G * [1] bhUTatA vigato : sAmAnya bhaviSyakALa kriyAtipatyartha dhAtu | artha | | puruSa | kyana | dvivayana | paDuvayana | meyana | dvivayana bahuvacana aJ | Hixb | 7 | 1 | aJjiSyAmi | aJjiSyAvaH | aJjiSyAmaH | AJjiSyam | AJjiSyAva | AJjiSyAma indha | saNAva | indhiSyase | indhiSyethe indhiSyadhve aindhiSyathAH | aindhiSyethAm / aindhiSyadhvam pAtharavuM taniSyati taniSyataH taniSyanti ataniSyat | ataniSyatAm ataniSyan | gUMthaj granthiSyAmi | granthiSyAva: granthiSyAmaH | agranthiSyam | agranthiSyAva agranthiSyAma dveSa karavo dvekSyasi dvekSyathaH dvekSyatha advekSyaH advekSyatam advekSyata | yATapuM lekSyate lekSyete lekSyante alekSyata alekSyetAm alekSyanta javuM hAsye hAsyAvahe hAsyAmahe ahAsye ahAsyAvahi ahAsyAmahi zak | Aj zakSyasi zakSyathaH zakSyatha azakSyaH azakSyatam azakSyata zroSyati zroSyataH zroSyanti azroSyat azroSyatAm azroSyana hiMsA 42vI | kSaNiSyAmi kSaNiSyAvaH kSaNiSyAmaH akSaNiSyam akSaNiSyAva akSaNiSyAma gusso karavo krotsyasi krotsyathaH krotsyatha akrotsyaH akrotsyatam akrotsyata poSavuM pokSyati pokSyataH pokSyanti apokSyat apokSyatAm apokSyana kApavuM chAsyAmi chAsyAvaH chAsyAmaH acchAsyam acchAsyAva acchAsyAma sarjavuM srakSyasi srakSyatha: srakSyatha amrakSyaH amrakSyatam amrakSyata sparzavuM spardhyati spardhyataH spardhyanti aspIt | aspardhyatAm aspardhyana mokSyAvaH mokSyAmaH amokSyam | amokSyAva | amokSyAma vicAravuM | 10 2 cintayiSyasi | cintayiSyathaH cintayiSyatha acintayiSyaH acintayiSyatam acintayiSyata | varta 1 | 3 | vartiSyate | vartiSyete | vartiSyante | avatiSyata | avartiSyetAm | avartiSyanta | sAMbhaLavuM WOW PPPPP 15 - 18 pA6-2/18 choDavuM Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Apsyan (2] Apela dhAtunA rUpa pramANe bAkInA dhAtunA te ja pramANenA rU5 - | na. rakSu / tyaj / dRz / mad [mAd] | Apa 1 | rakSiSyAvaH / tyakSyAvaH / drakSyAvaH / madiSyAvaH ApsyAvaH | arakSiSyatam atyakSyatam | adrakSyatam | amadiSyatam | Apsyatam 3 | rakSiSyatha tyakSyatha drakSyatha madiSyatha | Apsyatha arakSiSyan atyakSyan adrakSyan amadiSyan | rakSiSyAmi tyakSyAmi drakSyAmi madiSyAmi ApsyAmi arakSiSyaH atyakSyaH adrakSyaH amadiSyaH ApsyaH | rakSiSyasi tyakSyasi drakSyasi madiSyasi Apsyasi | rakSiSyanti tyakSyanti drakSyanti madiSyanti | Apsyanti arakSiSyam atyakSyam adrakSyam amadiSyam | Apsyam arakSiSyAma atyakSyAma adrakSyAma | amadiSyAma ApsyAma rakSiSyathaH tyakSyathaH drakSyathaH madiSyathaH | ApsyathaH | arakSiSyat atyakSyat adrakSyat amadiSyat | Apsya t 13 | rakSiSyAmaH tyakSyAmaH drakSyAmaH madiSyAmaH |ApsyAmaH 14 arakSiSyata atyakSyata adrakSyata amadiSyata Apsyata | arakSiSyatAm atyakSyatAm | adrakSyatAm | amadiSyatAm ApsyatAm | rakSiSyataH tyakSyataH drakSyataH / madiSyataH | ApsyataH 17 | arakSiSyAva / atyakSyAva | adrakSyAva | amadiSyAva | ApsyAva | 18 | rakSiSyati takSyati / drakSyati / madiSyati / Apsyati [3] saMskRtanuM gu42tI : 1. lo teM mAMzyu Dota to te sAdhyu Dota. 2. lo. tame vahana hota to bhokSane bhegavyo Dota. 3. ye ame mo mAdhuMDotato roga nAza pAbhyo Dota. 4. lo tamome gusso na yo Dota to yuddha na thayuM Dota. 5. lo. tame sAyuM motyA hota to soDome tamArI 352 vizvAsa yo Dota. * sa28 saMskRtam - 5 . 155. kRpA-2/187 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 4. raMsyadhve | 5. alapsyAvahi | 6. neSyatha | 7. kampiSyante 8. ahvAsye 9. azlAghiSyethAm [4] sAdhu 35 : 1. ajiSyathaH 2. palAyiSyathAH 3. seviSyethe [5] 35:1. abhrAjiSye abhrAjiSyathAH abhrAjiSyata 2. hiMsiSyAmi hisiSyasi hiMsiSyati 3. azekSyam azekSyaH azekSyat 4. arekSye arekSyathAH arekSyata dhokSye dhokSyase dhokSyate abhrAjiSyAvahi abhrAjiSyethAm abhrAjiSyetAm hiMsiSyAvaH hiMsiSyathaH hisiSyataH azekSyAva azekSyatam azekSyatAm arekSyAvahi arekSyethAm arekSyetAm dhokSyAvahe dhokSyethe dhokSyate abhrAjiSyAmahi abhrAjiSyadhvam abhrAjiSyanta hisiSyAmaH hiMsiSyatha hiMsiSyanti azekSyAma azekSyata azekSyan arekSyAmahi arekSyadhvam arekSyanta dhokSyAmahe dhokSyadhve dhokSyante ( sarala saMskRtam - 5 .156. pATha-2/18 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1] chUTatI vigato : naM.| mULadhAtu artha 3 kSip 4 viz 5 zrA 6 sU han 8 cakS 1 mRz 2 vid [vind] bhejava pheMkavuM pravezavuM 6 rAMdhavuM zrAyAsta 2 2 zrAyAH zrAyAstam 4nma khApavI 2 A.5. u saviSISTa saviSIyAstAm saviSIran 1 vadhyAsam vadhyAsva vadhyAsma haNavuM 7.5. kahevuM 2 . 5 . 2 kzAsISThAH kzAsIyAsthAm kzAsIdhvam 5.5. 9 hu 10 ID 11 duha 12 vaz vicAravuM 13 graha 14 kSiN homavuM vakhANavuM dohavuM IcchavuM grahaNa karavuM hiMsA karavI |sAdhavuM khapavu vaMdavuM vadhavuM gaNa 6 hu 6 5.pa. 3 kSipyAt 1. vizyAsam 4444 M N sarala saMskRtam - 5 3 pada puruSa ekavacana dvivacana bahuvacana 5.5. 1 mRzyAsam mRzyAsva mRzyAsma khA.pa. 2 vitsISThAH vitsIyAsthAm kSipyAstAm vizyAsva 2 2 2 9 8 37 "" 5.5. 6.4. khA. 5.1. 7. 5. "" 15 sAdh 16 dA [yacch] 17 vand |18 vRdh [2] Apesa 35 prabhAze jADInA 35 : naM. 5.5. zubh jAgR 1 zobhiSIyAsthAm jAgaryAstam 2 zobhiSImahi jAgaryAsma 3 zobhiSISTa 4 zobhiSIvahi 5 zobhiSIdhvam 6 zobhiSIyAstAm 7 zobhiSIya 8 zobhiSISThAH 9 zobhiSIran l h l m b l m l l m m s m m l " 3 hUyAt IDiSIya dhukSISThAH "" ra 3 uzyAt 1 grahISIya kSiNyAH 2 3 sAdhyAt deyAsam 1 3 jAgaryAsva jAgaryAsta jAgaryAstAm jAryAsam aryAsam jAgaryAH aryAH jAgaryAsuH aryAsuH hUyAstAm IDiSIvahi dhukSIyAsthAm 5. 1 1 khA.pa. 2 vandiSISThAH vandiSIyAsthAm vandiSIdhvam vardhiSISTa vardhiSIyAstAm vardhiSIran 1 uzyAstAm grahISIvahi kSiNyAstam * 157* sAdhyAstAm deyAsva vitsIdhvam kSipyAsuH vizyAsma hUyAsuH maMsISThAH maMsIran IDI dhukSIdhvam uzyAsuH grahISImahi kSiNyAsta R man az aryAstam maMsIyAsthAm aziSIyAsthAm aryAsma maMsImahi aziSImahi aryAt maMsISTa aziSISTa aryAsva maMsIvahi aryAsta maMsadhvam aryAstAm maMsIyAstAm maMsIya sAdhyAsuH deyAsma aziSIvahi aziSIdhvam aziSIyAstAm aziSIya aziSISThAH aziSIran 54-2/18 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3] chuupaaye| 35 :____ 1. aTyAt / 4. tRhyAsta | 7. kSudhAstam 2. kriyAstam / 5. khitsIdhvam | 8. hiMsyAstam 3. vaniSIyAsthAm / 6. chidyAsuH | 9. bhukSIyAsthAm [4] 35: 1. tyajyAsta | 4. lapsIyAsthAm / 7. upyAsta 2. jIvyAsuH | 5. yAciSISTa 8. yatiSIyAstAm 3. hiyAsam | 6. ruhyAsva 9. zikSiSImahi [5] 35 :1. laGghiSIya laGghiSIvahi laGghiSImahi laGghiSISThAH laGghiSIyAsthAm laGghiSIdhvam laGghiSISTa laGghiSIyAstAm laGghiSIran 2. guhyAsam guhyAsva guhyAsma guhyAH guhyAstam guhyAsta guhyAt guhyAstAm guhyAsuH 3. zliSyAsam zliSyAsva zliSyAsma zliSyAH zliSyAstam zliSyAsta zliSyAt zliSyAstAm zliSyAsuH iSyAsva iSyAsma 4. iSyAsam iSyAH iSyAt iSyAstam iSyAstAm iSyAsta iSyAsuH 5. sicyAsam sicyAH sicyAt sicyAsva sicyAstam sicyAstAm sicyAsma sicyAsta sicyAsuH ** sa28 saMskRtam - 5 . 158 . 8416-2/18 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 416 - 20 bh bh m PPP0 h 6bandha h | 1 | 1 m jJAtAhe h bh [1] pUTatI vigato :naM. mULadhAtu artha gaNa pada puruSa vacana zvastana | sAmAnya | kriyAtipasyartha | 1 |A+zaMs |77j | 1 |.5.1 | 2 AzaMsitAsvahe | AzaMsiSyAvahe | AzaMsiSyAvahi 2 |A+ cam pAIM 1 | 5.5.| 2 | 3 | AcamitAstha | | AcamiSyatha | AcamiSyata 3 |ghrA [jighra saMghag | 1 | " 3 | 1 ghrAtA ghrAsyati aghrAsyat DaMkhavuM 1 | 3 daMSTAsmaH dakSyAmaH adakSyAma tapAvavuM dhUpAyitAsthaH | dhUpAyiSyathaH adhUpAyiSyatam bAMdhavuM banddhArau bhantsyataH abhaMtsyatAm jANavuM | 9 | jJAsye ajJAsye 8 |uJcha vINavuM 2 | 1 uJchitAsi uJchiSyasi | auJchiSyaH 9 mRga zodhavuM 10 mRgayitAraH mRgayiSyante | amRgayiSyanta [2] saMdhyA : 1. 47,263 21/ 9. 54,900 | 17. 61,305 2. 5,251 10. 1,37,250 | 18. 41,78,04,763 3. 47,463 21/ 11. 80,670 | 19. 5,03,31,648 4. 20,832 12. 10,997 20. 20,13,26,592 5. 2,74,500 13. 13,725 21. 16,10,61,27,36,000 6. 94,470 14. 31,049 | 22. 25,88,158 7. 31,110 15. 1,10,820 | 23. 20,005 13/ha 8. 31,102 | 16. 55,410 | 24. sAthi 3,16,227 | 25. 1,58,113 [3] saMskRtamA savANA pahADI :1. dvASaSTyadhikadvizatasaGkhyAyAH trayoviMzatisaGkhyayA guNane SaT sahasrANi SaDviMzatyadhikAni bhavanti / 2. paJcaviMzatyadhikaSaTzatasaGkhyAyAH paJcaviMzatisaGkhyayA bhAge hRte sati paJcaviMzatiH jAyate / . 3. SaTtriMzacchatAnAM SaSTyadhikAnAM triMzatA guNane ekazatasahasramaSTAna vazatAni jAyante / 4. paJcayojanazatAnAM dazottarANAM ekaSaSTyA guNane ekatriMzatsahasrANi zatamekaM dazottaraM bhavanti / sa28 saMskRtam - 5 . 159 . pATha-2/20 % Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. dvAviMzatizatAnAmaSTaSaSTyadhikAnAM triMzatA guNane aSTASaSTisahasrANi ___ catvAriMzadadhikAni jAyante / [4] saMskRtamA saMdhyA : 1. SaTtriMzacchatAni SaSTyadhikAni / 2. trINi zatasahasrANi paJcadazasahasrANi ekaM ca zataM saptottaram / 3. navanavatiyojanasahasrANi SaT ca yojanazatAni paJcacatvAriMzadadhikAni ekaSaSTibhAgIkRtasya yojanasya paJcatriMzad bhAgAH / 4. trINi lakSANi paJcadaza sahasrANi ekonanavatyadhikAni / 5. saptadaza koTyaH SaviMzatirlakSANi aSTasaptatiH sahasrANi SaTzatAni SatriMzadadhikAni / [5] 35 :1. IkSiSIya IkSiSIvahi IkSiSImahi IkSiSISThAH IkSiSIyAsthAm IkSiSIdhvam IkSiSISTa IkSiSIyAstAm IkSiSIran 2. akampiSye akampiSyAvahi akampiSyAmahi akampiSyathAH akampiSyethAm akampiSyadhvam akampiSyata akampiSyetAm akampiSyanta 3. sthAsyAmi sthAsyAvaH sthAsyAmaH 6. agranthiSyam agranthiSyAva agranthiSyAma sthAsyasi sthAsyathaH sthAsyatha | __ agranthiSyaH agranthiSyatam agranthiSyata sthAsyati sthAsyataH sthAsyanti | agranthiSyat agranthiSyatAm agranthiSyan 4. khanyAsam khanyAsva khanyAsma |7. zakSyAmi zakSyAvaH zakSyAmaH khanyAH khanyAstam khanyAsta zakSyasi zakSyathaH zakSyatha khanyAt khanyAstAm khanyAsuH zakSyati zakSyataH zakSyanti 5. ghrAyAsam ghrAyAsva ghrAyAsma |8. hIyAsam hIyAsva ghrAyAH ghrAyAstam ghrAyAsta | hIyAH hIyAstam hIyAsta ghrAyAt ghrAyAstAm ghrAyAsuH | hIyAt hIyAstAm hIyAsuH hIyAsma * sa28 saMskRtam - 5 . 160. pATha-2/20 % Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1] khUTatI vigato : naM. rUpa mULadhAtu 1 | vumunAthe 2 lulubha 3 | vujhudhiva 4 | samartha 5 6 7 rA 8 zizAya duguhma tuSTAva 9 paRtu: 10| tastavi 11 tatyajatuH |12| the | 13 | dho | 14 | vubudha 15 | sothi |16| yuyudhire 17| supima 18| 33 pe [2] rUpa H | naM. | mULadhAtu 1|vi 2 | sin 3 | hiMg 41 jJA 5hyA 6 | prati 7 | krip 8 | sin 9 | tir bhuj Zhao Ke E Ke Ke 9 0 0 ja jI U lubh krudh druh stu dRz zI stR tyaj dA dhA budh sniha yudh kup uc artha bheguM karavuM sIvavuM hiMsA karavI jANavuM kahevuM bhUMjavuM dveSa karavo gaNa sIMcavuM cATavuM sarala saMskRtam - 5 1 4 1 1 3 3 1 4 4 4 1 gaNa 5 4 7 - ra 6 2 6 2 pada u.5. 5.5. 22 27 ,, 63.4. 5.5. A.pa. 5.5. u.5. 5.5. u.5. 3" 4.4. 23 A.pa. 5.5. A.pa. u.5. 1 artha tame bee bhogavyuM hatuM. tame lubdha thayA hatA. ame be gusse thayA hatA. tuM sarakyo hato. ame droha karyo hato. 5.5. u.5. teNe stavyA hatA. teoe joyuM hatuM. huM sUI gayo hato. te bee pUryuM hatuM. ame bee pAtharyuM hatuM. te bee choDyuM hatuM. pada puruSa ekavacana u.pa. 1 cicye 5.5. ra siSevitha 3 jihiMsa jajJe ra cakhyitha 3 tame bee ApyuM hatuM. meM dhAraNa karyuM hatuM. tame jANyuM hatuM. te sneha karyo hato. teoe yuddha karyuM hatuM. ame gusse thayA hatA. te gamyuM hatuM. bajja didveSa 5.5. 2 siSecitha 63.4. 3 lilihe 0 1617 puruSa vacana vI ja ra 1 ra 1 3 3 1 3 1 3 je v . 1 je ) jI 4 0 0 0 2 3 2 1 3 1 1 0 0 0 0 ` ~ ~ ~ ~ ~ ja jI jI jI jI dvivacana bahuvacana cikiyavahe cicyimahe siSivathuH siSiva jihiMsatuH jihiMsuH jajJivahe jami cakhyathuH cakhya babhrajjatuH babhrajjuH didviSiva didviSima siSicathuH siSica lilihAte lilihire pATha-2/21 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3] sApera yaatun| 35 prabhArI mIna yAtuna te|| 4 35o :|na. | bhid | piS | lI | adhi + i | gam | ji | rakS | diha / | bibhidivahe | pipiSiva | lilyiva adhijagivahe | jagmiva | jigyiva | rarakSiva | didihivahe bibhidimahe | pipiSima | liliyama |adhijagimahe | jagmima | jigyima | rarakSima | didihimahe bibhide | pipeSa | lalau | adhijage | jagAma | jigAya | | rarakSa | didihe | bibhidAte pipiSatuH lilyatuH | adhijagAte | jagmatuH jigyatuH | rarakSatuH | didihAte | bibhidAthe |pipiSathuH | lilyathaH | adhijagAthe | jagmathuH jigyathuH | rarakSathuH | didihAthe | bibhididhve | pipiSa | lilya |adhijagidhve | jagma | jigya | rarakSa | didihidhve bibhidire | pipiSuH / lilyuH | adhijagire | jagmuH | jigyuH / rarakSuH | didihire | bibhide | pipeSa | lilaya | adhijage | jagAma | jigAya rarakSa didihe 9 | bibhidiSe | pipeSitha | liletha | adhijagiSe | jagamitha | jigetha | | rarakSitha | didihiSe [4] 35 :1. vivijidhve / 4. tiSThivathuH | 7. vivezitha 2. babharjiva, babhrajjiva | 5. rireca 8. jagarhima 3. siSedha | 6. vividuH / 9. zuzruvatuH [5] 35 :1. dideza didiziva didizima | 4. ninAya-ninaya ninyiva ninyima didezitha didizathuH didiza / ninayitha-ninetha ninyathuH ninya dideza didizatuH didizuH | ninyatuH ninyuH 2. jajJau jajJiva jajJima 5. babhUva babhUviva babhUvima jajJitha jajJathuH jajJa / babhUvitha babhUvathuH babhUva jajJau jajJatuH jajuH | babhUva babhUvatuH babhUvuH 3. vave vavRvahe vavRmahe vavRSe vavrAthe vavRdve vave vavrAte vavire ninAya sarala saMskRtam - 5 8416-2/21 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ pATha - 22 | 525] vacana 0| guh Urgu bh 0 0 0 mh bh bh hh h 0 0 0 juhuvima 8 nA 9 ple bU am is a X 4 0 tuM jharyo hato. h 0 h 0 h m 0 [1] khUTatI vigato - | naM. rU5 | | mULadhAtu | gaNa artha 1 | gumoDha | 1 | teM chUpAvyuM hatuM. 2 |STranuvatha: tame bee pAtharyuM hatuM. pipriyiva ame bee khuza karyA hatA. | cikriyuH teoe kharIdyuM hatuM. suSuve teNe janma Apyo hato. zizraya meM Azaro lIdho hato. | ame bolAvyuM hatuM. suSNavitha ruruvatuH te bee avAja karyo hato. yuyuva tame joyuM hatuM. | siSevivahe ame bee sevyuM hatuM. jaha tame haraNa karyuM hatuM. dadhAvima ame doDyA hatA. cikrIDuH teo ramyA hatA. | cakSantha te kSamA ApI hatI. mamajjatuH te be DULyA hatA. Aza az teNe khAdhuM hatuM. [18] sAthe la 1 | tame bee oLaMgyuM hatuM. [2] rUpa :naM. mULadhAtu artha |gaNa | puruSa ekavacana | dvivacana | bahuvacana kaMpavuM cakampe | cakampivahe | cakampimahe avagAhana karavuM jaghAkSe jagAhAthe | jaghADhve grahaNa karavuM jagrAha na hatu: | smaraNa karavuM sasmAra sasmariva sasmarima cholavuM tataSTha tatakSathuH tatakSa zAsana karavuM zazAsa zazAsatuH zazAsuH 0 h m 0 krID 0 h 0 h kSam masja 0 h h 0 0 h kamp = rilA sarala saMskRtam - 5 163 0. pATha-2/228 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mULadhAtu [4] 35 : 2. 7 bhAS bolavuM 8 vAJch 2ch 9 jIv jIvavuM [3] Apela dhAtunA rUpa pramANe bAkInA dhAtunA tevA ja rUpo lakho : naM. kRS sidh han bandh . vap svap mRj yaj 1 cakRSiva siSidhiva jaghnivahe babandhiva Upiva suSupiva mamRjiva Ijiva jaghnAthe babandhathuH UpathuH suSupathuH mamRjathuH IjathuH jaghnAte babandhatuH UpatuH suSupatuH mamRjatuH IjatuH jaghnidhve babandha Upa suSupa mamRja Ija jane babandha uvApa suSvApa babandhitha suSvaptha mamATha iyaSTha babandhima Upima suSupima mamRjima Ijima babandhuH UpuH suSupuH mamRjuH IjuH babandha suSvApa mamArja iyAja 2 cakRSathuH siSidhathuH 3 cakRSatuH siSidhatuH 4 cakRSa siSidha 5 cakarSa siSedha 6 cakarSitha siSedhitha jaghniSe 7 cakarSima siSidhima jaghnimahe 8 cakRSuH siSidhuH jaghnire 9 cakarSa siSedha mamArja iyAja uvaptha jaghne uvApa 1. raraJjAthe 2. jaghnathuH 3. Ijiva artha [5] 35 :1. UrNunAva UrNunuviva UrNunuvitha UrNunuvathuH tarha 3. vavRte | gaNa | puruSa | ekavacana 1 1 1 dvivacana bahuvacana 1 bhASe bhASivahe bhASimahe vavAJchitha vavAJchathuH vavAJcha 2 3 jijIva jijIvatuH jijIvuH UrNunAva UrNunuvatuH UrNunuvuH vRti vavRte sarala saMskRtam - 5 4. mamRjathuH 5. suSupathuH 6. Upa UrNunuvima / 4. vavRdhe UrNunuva tatRhva tatRhma tatRhathuH tarha tatRhatuH tatRhu: vavRtivahe vavRtimahe vavRtAthe vavRtidhve vavRtAte vavRtire 7. vividha 8. tatRpva 9. cakRSa * 1640 vavRdhivahe vavRdhimahe vavRdhiSe vavRdhAthe vavRdhidhve vavRdhe vavRdhAte vavRdhire 5. nanarta nanRtiva nanRtima nanartitha nanRtathuH narta nanRtatuH nanRtuH nanRta (54-2/22 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSa | vacana bh m mULadhAtu | | gaNa | tan az aJja bhram da m m 0 0 bh m 0 bh hy bh 0 bh 1 0 0 0 0 th my 8 my my ph 0 my 0 0 0 h lh = 0 h lh = 0 m h 0 bh h [1] khUTatI vigato :ni. | rUpa || artha 1 tenAte | te bee phelAvyuM hatuM. | 2 | mAnazvare | ame bee meLavyuM hatuM. AnaJja tame copaDyuM hatuM. bhremima ame bhaTakyA hatA. 5 | teo jIrNa thayA hatA. teritha tuM taryo hato. zazAka huM zaktimAna thayo hato. | 8 | parve teNe rAMdhyuM hatuM. bhejathuH tame bee Azaro lIdho. peNire teoe hoDa bakI hatI. dadagdha te bALyuM hatuM. 12 | vetta tame cAlyA hatAM. babhrAjAthe tame be zobhatA hatAM. | babhrAze huM prakAzyo hato. is | nezma ame nAza pAmyA hatAM. 16 | te ramyo hato. 17 [ resiva | ame be trAsa pAmyA hatAM. 18| nezAte | te be camakyA hatA. [2] khUTatI vigato :naM. | mULadhAtu | artha | gaNa | puruSa japavuM sahevuM caravuM mAnavuM namavuM prayatna karavo paDavuM 0 h m 0 my naz hy yh 1 my bh - h ja h tras bhlAz hm bh - h japa 0 ekavacana | dvivacana | bahuvacana jajApa jepiva | jepima sehiSe sehAthe | sehidhve cacAra mene menivahe menimahe nanaMtha nemathuH yayAma yematuH petiva petima ceratuH ceH van A w N 0 nema yemuH - papAta ripha sarala saMskRtam -5 * 165 * upATha-2/23 8 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. | mULadhAtu svaJja bheTa rejima dehuH rejuH rejatuH | artha | gaNa | puruSa | ekavacana | dvivacana | bahuvacana | | aJ |Hij | Anajitha | AnaJjathuH| AnaJja 3 | sasvaje sasvajAte sasvajire [3] sApera dhaatun|| 35 pramANe pAhIna pAtuna te|| 4 35o :na. arda | zap | dah | svaJ | dhAv / rAj | az 1| Anarditha | zazaptha | dadagdha | sasvajiSe | dadhAvitha | rejitha | | AnakSe | Anada / zazapa dadAha dadhAva rarAja Anaze Anardiva || zepiva | dehiva | sasvajivahe | dadhAviva rejiva Anazvahe Anardima zepima | dehima | sasvajimahe | dadhAvima Anazmahe | AnardathuH zepathuH | dehathuH sasvajAthe | dadhAvathuH rejathuH AnazAthe Ana1H / zepuH sasvajire | dadhAvuH Anazire Anada / zepa | deha | sasvajidhve dadhAva | AnaDDhve | AnardatuH | zepatuH | dehatuH | sasvajAte | dadhAvatuH AnazAte Anarda | zazApa dadAha | sasvaje | dadhAva | rarAja | Anaze [4] Apesa no 6pyogriibnt| 35 : 1. 5683 - tatrasatuH / 4. 513 - bhejAthe | 7.51 - pecuH 2. 1794 - babhramathuH / 5. 792 - nezitha | 8. 7429 - babhrAjidhve 3. 2864 - jajaratuH | 6. 368 - terathuH / [5] 35 :1. zuzAva zuzuviva zuzuvima | 4. sasAda sediva sedima zuzavitha zuzuvathuH zuzuva / seditha sedathuH seda zuzAva zuzuvatuH zuzuvuH / sasAda sedatuH seduH 2. dadAha dehiva dehima 5. tatrAsa tresiva sima dehitha-dadagdha dehathuH deha / tresitha vesathuH tresa dadAha dehatuH dehuH tatrAsa tresatuH tresuH 3. bheje bhejivahe bhejimahe bhejAthe bhejidhve bhejAte bhejire bhejiSe bheje sa29 saMskRtam - 5 . 166 . pA6-2/238 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 16 - 24 | bh h F_tesh Mo h h h | dhUpa h m h Pa - Pawa Peg h h h h [1] pUTatI vigato :naM. | rUpa mULadhAtu | gaNa pada puruSa vacana | gujarAtI artha 1 | bibhyarthaH tame the 3 tA. 2 | juhuvima ame homyuM hatuM. | daridrAmAsatuH te be garIba thayA hatA. | jihayitha tuM lajjA pAmyo hato. | vividuH teoe jANyuM hatuM. | dhUpAyAJcakRva ame bee tapAvyuM hatuM. | vicchAyAJcakAra viccha te gayo hato. tame Azaro Apyo hato. bibhayAmbabhUva | bhI eM uryo hato. gopAyAmAsathuH tame bee rakSA karI hatI. vivicchima same gayA tA. jajAgara hu~ yo to. vidAJcakartha / tuM to to. jiyAmAsatuH te be lajjA pAmyA hatA. | IzAmAsiva 1 | 2 ame bee rAja karyuM hatuM. | jAgarAJcakruH / jAgR | 2 | 5.5.| 3 | 3 teo jAgyA hatA. 17 | bibharAmAsitha | bhR| | 3 6.5.| 2 | 1 te Azaro Apyo hato. | 18 | tADayAJcakRDhve | tAD | 10| tame mAryuM hatuM. [2] mApera dhaatun| 35 pramANe pAhIna yAtuna te 4 35o :na.| daridrA | dhUp / bhR / gup | jAgR / Iz 1] dadaridritha | dudhUpitha | bibharAmAsitha | jugoptha | jAgarAJcakartha | IzAmbabhUvitha | dadaridrathuH | dudhupathuH bibharAmAsathuH jugupthuH| | jAgarAJcakrathuH | IzAmbabhUvathuH 3 | dadaridrau | dudhUpa / bibharAmAsa jugopa jAgarAJcakAra | IzAmbabhUva 4 | dadaridruH / dudhupuH bibharAmAsuH jugupuH jAgarAJcakruH IzAmbabhUvuH | 5 | dadaridriva | dudhupiva | bibharAmAsiva | jugupva jAgarAJcakRva | IzAmbabhUviva ** sa28 saMskRtam - 5 * 167 . pATha-2/24 h h bh PM - +PM +m bh Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na.] daridrA | dhUpa | bhR / gup | jAgR / Iz / 6 | dadaridratuH | dudhupatuH | bibharAmAsatuH | jugupatuH |jAgarAJcakratuH | IzAmbabhUvatuH 7 | dadaridrau | dudhUpa | bibharAmAsa | jugopa | jAgarAJcakAra | IzAmbabhUva / | 8 | dadaridrima | dudhupima | bibharAmAsima | jugupma jAgarAJcakRma | IzAmbabhUvima 9 | dadaridra | dudhupa | bibharAmAsa jugupa jAgarAJcakra | IzAmbabhUva [3] 35 : 1. dudhupathuH / dhUpAyAJcakrathuH / 6. bibhAya / bibhayAmAsa 2. jihAya / jihayAmAsa 7. jugupma / gopAyAJcakRma 3. babhruH / bibharAmbabhUvuH | 8. vivicchiva / vicchAyAJcakRva 4. juhotha / juhavAJcakartha | 9. paNAyAJcakratuH 5. vividima / vidAJcakRma / [4] masa2 AtA 3pothI pUresI mAlI 42yA : 1. zizikSivahe, zizikSimahe, zizikSiSe, zizikSAthe, zizikSidhve 2. paspadhiSe, paspardhAthe, paspardhidhve, paspardhe, paspardhAte, paspadhire 3. lalajje, lalajjivahe, lalajjimahe, lalajjiSe, lalajjAthe 4. babhaJjiva, babhaJjima, babhaJjitha, babhaJjathuH, babhaJja 5. sasaJja, sasaJjiva, sasaJjima, sasajitha, sasaJjathuH, sasaJja 6. uvAca, Uciva, Ucima, uvacitha, UcathuH, Uca 7. mamarda, mamRdiva, mamRdima, mamarditha, mamRdathuH, mamRda 8. tatRpa, tatarpa, tatRpatuH, tatRpuH 9. dadaridritha, dadaridrathuH, dadaridra, dadaridrau, dadaridratuH, dadaridruH [5] 35 :1. jaghAsa - jaghasa jakSiva jakSima | 2. cakame cakamivahe cakamimahe jaghasitha jakSathuH jakSa | cakamiSe cakamAthe cakamidhve jakSatuH jakSuH | cakame cakamAte cakamire sa28 saMskRtam - 5 . 168 . (46-2/24 3 jaghAsa Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. jihayAmAsa jihayAmAsitha jihayAmAsa 4. IzAJcakre IzAJcakRSe IzAJcakre jihayAmAsiva jihayAmAsathuH jihayAmAsatuH IzAJcakRvahe IzAJcakrAthe IzAJcakrAte bibhayAmbabhUviva bibhayAmbabhUvathuH bibhayAmbabhUvatuH jihayAmAsima jihayAmAsa jihayAmAsuH IzAJcakRmahe IzAJcakRDhve IzAJcakrire bibhayAmbabhUvima bibhayAmbabhUva bibhayAmbabhUvuH 5. bibhayAmbabhUva bibhayAmbabhUvitha bibhayAmbabhUva audAsInyollasanmaitrIpavitraM vItasambhramam / kopAdiva vimuJcanti svayaM karmANi puruSam // [sAmyazata] je sAdhakamAM audAsInya pariNati uchaLatI hoya, maitrIthI je pavitra thayela hoya ane saMbhrama-ausukya jenAmAMthI cAlyA gayA hoya tevA sAdhakane karmo potAnI te 4, gussI bhAvyo Doya tema, choDI. cha. sa28 saMskRtam - 5 . 168 . pA6-2/24 3 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ japyAt nindyAt dhAvyAt - pATha - 25 che [1] pUTatA vigato :- [tR. pu. me. 4.] naM. mULadhAtu | zvasana | sAmAnya | kriyAtipasyartha AzIrvAdArtha | parokSa | jIvitA | jIviSyati | ajIviSyat jIvyAt | jijIva jemitA jemiSyati ajemiSyat jimyAt jijema japitA japiSyati | ajapiSyat jajApa ninditA nindiSyati anindiSyat nininda jetA jeSyati ajeSyat jIyAt jigAya dhAvitA dhAviSyati adhAviSyat dadhAva bhavitA bhaviSyati abhaviSyat bhUyAt babhUva sartA sariSyati asariSyat sriyAt sasAra smartA smariSyati asmariSyat smaryAt sasmAra kSetA kSeSyati akSeSyat kSIyAt cikSAya vanditA vandiSyate avandiSyata vandiSISTa vavande vadhitA vadhiSyate avadhiSyata vadhiSISTa vavardhe paktA pakSyati apakSyat pacyAt papAca hartA hariSyati ahariSyat hiyAt DayitA DayiSyate aDayiSyata DayiSISTa DiDye bhASitA bhASiSyate abhASiSyata bhASiSISTa babhASe raMsyate araMsyata raMsISTa labdhA lapsyate alapsyata lapsISTa zobhitA zobhiSyate azobhiSyata zobhiSISTa zuzubhe seviSyate aseviSyata seviSISTa siSeve neSyati aneSyat ninAya yAcitA yAciSyate ayAciSyata yAciSISTa yayAce IkSiSyate aikSiSyata IkSiSISTa IkSAJcakre roDhA rokSyati arokSyat ruhyAt ruroha moditA modiSyate amodiSyata modiSISTa mumude gAtA gAsyati agAsyat zikS / zikSitA zikSiSyate azikSiSyata zikSiSISTa zizikSe che sarala saMskRtam - 5 .170. 806-2/25 -nimin orico associate jahAra rantA reme sevitA netA nIyAt IkSitA geyAta jagau Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] saMskRta, gurAtI :1. hevo nabheta. 15. vAsudeva choDaze. 2. sabhe mAzuM. 16. meM bhArI 12syA hatA. 3. pANI paDela. 17. lecho 2bhyA tA. 4. bhagavAna 2kSaze. 18. sevaDo hoDaze. 5. je yAyo bolyA. 19. sa. tAta. 6. le bhusArI vasaze. 20. bagalAmo kSaya pAmaze. 7. sarasvatI hevI boraze. 21. 5i3vo gayA tA. 8. rAkSaso pAze. 22. yogAyo zomaze. 9. indro pANaze. 23. pakSImo yAtA. 10. paNa bhaTa . 24. strImo. rAdhaze. 11. tame the pU4zo. 25. dhana vadhyutuM. 12. paMDito yAlyA. 26. mithyAiSTimA ThoyuM tuM. 13. pAhImo yAtyA 4ze. 27. teso paMhana 42ze. 14. strImo vIratI. [3] 35:1. manthitAsmi manthitAsvaH manthitAsmaH / 4. ceSIya ceSIvahi ceSImahi manthitAsi manthitAsthaH manthitAstha | ceSISThAH ceSIyAsthAm ceSIDhvam manthitA manthitArau manthitAraH ceSISTa ceSIyAstAm ceSIran 2. moSiSyAmi moSiSyAvaH moSiSyAmaH 5. dudhuve dudhuvivahe dudhuvimahe moSiSyasi moSiSyathaH moSiSyatha | dudhuviSe dudhuvAthe dudhuvighve moSiSyati moSiSyataH moSiSyanti | dudhuve dudhuvAte dudhuvire 3. AziSye AziSyAvahi AziSyAmahi |6. hRdayam hRdaye hRdayAni AziSyathAH AziSyethAm AziSyadhvam | AziSyata AziSyetAm AziSyanta hRdayena hRdayAbhyAm hRdayaiH hRdayasmai hRdayebhyaH hRdayasmAt hRdayebhyaH hRdayasya hRdayayoH hRdayeSu hRdaya ! hRdaye ! hRdayAni ! hRdaye sa29 saMskRtam - 5 . 171 . pATha-2/25 % Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mauyatna yAne parIkSA [ pATha : 16 thI 25 ] 3 [Marks - 50] 1. saMpattinI sAthe viveka, vidyAnI sAthe vinaya ane lakSmIthI yukta svAmitva A mahApuruSonuM lakSaNa che. 2. jenI potAnI buddhi nathI tene zAstra zuM karaze ? be AMkha vinAnA mANasane arIso zuM kare ? 3. priya bolavuM joIe, sAcuM bolavuM joIe, apriya satya na bolavuM joIe ane priya paNa asatya na bolavuM joIe - A zAzvata dharma che. 4. tyAM jo huM hota to te duSTa mANasonuM navA-navA upAyo dvArA anuzAsana karata. 5. potAnI jAtane doSa apAya. bIjAne doSa na apAya, mAlika ke mitra koIno doSa nathI. potAnA karmane ja doSa Apavo joIe. [1] saMskRtanuM gujarAtI : - 6. je savAre hoya che te bapore nathI dekhAtuM. je bapore dekhAya che te rAtre nathI dekhAtuM. hA ! padArthonI anityatA ! 7. keTalAMka loko jANe che. paNa, karavAne zaktimAna nathI. keTalAMka karavAne zaktimAna che, paNa te jANatA nathI. tattvone jANatA paNa hoya ane tenuM AcaraNa karavAne samartha paNa hoya tevA loko duniyAmAM bahu thoDA hoya che. 8. badhAM jIvo jANe che ke pApa e duHkhanuM kAraNa che. to paNa sukhanAzaka evA te pApane te jIvo choDatA nathI. 9. he deva ! ApanA caraNakamaLane jovAthI Aje [mArI] be AMkha saphaLa thaI. trilokanA tilaka samA he nAtha ! Aje mane A saMsArasAgara khAbociyA jevo lAgI rahyo che. [2] gujarAtInuM saMskRta : 1. nA yAvana pIDayati, vyAdhiryAvana varSate / yAvadindriyANi na nazyanti, tAvaddharmaM samAcaret // 2. dIkSAM saha tvayADaDavAsya, viriSye tvayA saha / duHSahAMzca sahiSye'ham, tvayA saha parISahAn // 3. paraspRhA mahAdu:vam, ni:spRhatva mahAmulam / etaduktaM samAsena, lakSaNaM sukhaduHkhayoH // sarala saMskRtam - 5 7 172 7 parIkSA-3 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. zrIpAdaliptAcAryAH ekadA pratiSThAnapuraM jagmuH / tatra sAtavAhano rAjA babhUva / zrIpAdaliptAcAryAstatra prabhUtAM jainadharmaprabhAvanAM cakruH / / 5. 'zvaH mahAvIraH jinaH AgantA' iti zrutvA atIva prasannIbhUtaH zreNikarAjA sevakAya svAlaGkArAn niSkAMzca dadau / 6. anityaM yauvanaM rUpam, jIvitaM dravyasaJcayaH / ArogyaM priyasaMvAsaH, gRdhyet tatra na paNDitaH // 7. bubhuje na bhojyAni, peyAnyapi papau na saH / avatasthe ca maunena, yogIva dhyAnatatparaH // 8. paNDitaiH saha sAGgatyam, paNDitaiH saha saGkathA / paNDitaiH saha mitratvam, kurvANo nAvasIdati // 9. zaile zaile na mANikyam, mauktikaM na gaje gaje / sAdhavo na hi sarvatra, candanaM na vane vane / [3] pUTatA vigato :naM. rUpa mULadhAtu gaNa pada | kALa/artha artha puruSa vacana 1 variSISThAH / vR | 5 | 6.5. mAzIvArtha tuM 5saMha 43. 2 |ataniSyat | tan | 8 | " yAtipattya to isAvyuM hota. | poSitArau 85.5. zvastana tethe poSaze. indhiSIyAsthAm indh 1.5. mAzIvahita sajAvo. adhyagISyetAm adhi+i | " yAtipattyartha te je bhaeyA Dota. veSTAsvahe 36.5.| stana me vIrazuM. mlAsyatha 15.5. sAmAnya tame plAna thazo. adAsyaH 1 " yAtipattyarthI teM sApyuM hota. | eSiSyataH | " | sAmAnya te 27ze. mRgayAJcakrAte mRg |10.5. parokSa kheme zodhyu. tastariDDhve |8|6.5. " tame pAtharyu tuM. maniSyAmahe | 4 mA.5. sAmAnya abhe bhAnazu. amoSiSyaH | 8 | 5.5. uyAtipattyarthI teM yoyu hota. tRhyAsuH tRha | 7| " mazIhi teso po ! tuSTuDhve stu | 2 |6.5.| parokSa tame stvn| 62rI. azvayiSyan / zvi | 1 | 5.5. jyAtipattyartha tamo gayA hota. |yesima |4| " | parokSa me prayatna ayo. |18|akhetsyanta | khid | 7.5.yAtipattyartha ho tesopAbhyADota, 3 | 3 h h h | viS h h h h Pada Pawww h b bh mh bh bh bh bh sa28 saMskRtam - 5 * 173 . parIkSA-38 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4] sApesa no 6pyogriibnt| 35 : 1. 184 = ApyAstam / 6. 0023 = bibhididhve 2. 17854 = agranthiSyatAm | 7. 6##3 = bubhujidhve 3. 7789 = mamanthathuH 8. 26** = Ucimahe 4. 29#3 = indhiSISThAH / 9. 1654 = ayAsyatam 5. 09*5 = bhitsIyAsthAm [5] 35 :1. akleziSyam akleziSyAva akleziSyAma akleziSyaH akleziSyatam akleziSyata akleziSyat akleziSyatAm akleziSyan 2. AnaJja AnaJjiva AnaJjima Anajitha AnaJjathuH AnaJja AnaJja AnaJjatuH Ana H 3. chitsIya chitsIvahi chitsImahi chitsISThAH chitsIyAsthAm chitsIdhvam chitsISTa chitsIyAstAm chitsIran hRdayam hRdaye hRdayAni ", handi hRdbhyAm hRdbhiH hRdbhyaH ETV hRdoH hRdAm hRtsu hRdayAni ! hRdaye ! zriyau zriyau zriyaH zriyaH hRdaya! 5. zrIH zriyam zriyA zriyai, zriye zriyAH, zriyaH zrIbhyAm zrIbhiH zrIbhyaH zriyoH zrINAm, zriyAm zrISu zriyAm, zriyi zrIH ! zriyau ! zriyaH ! * sasa saMskRtam - 5 . 174 . parIkSA-38 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarala saMskRtam - 5 e h6. e pATha-2/26: [1] khUTatI vigato : naM. kALa/artha 1 vartamAna 2 castana bhU. kA. 3 | AjJArtha 4 |vidhyartha 5 zvastana 6 sAmAnya 7 | kriyAtipatyartha 8 | AzIrvAdArtha 9 parokSa 10 | vartamAna 11 | ghastana bhUtakALa 12 | AjJArtha 13 | vidhyartha 14 | zvastana 151 sAmAnya puruSa|vacana 1 ra [Y) 1 ' 1 3 1 1 1 2. ra 3 3 ra 1 1 ra 3 ~ ra 3 ra 3 1 1) m 1 2 3 gam dhAtu gamayAvaH agamayata gamayatAm gamayema gamayitAsi gamayiSyati agamayiSyam gamyAstam gamayAJcakruH gamayasi agamayAva gamayantu gamayeH gamayitArau gamayiSyAmaH artha ame be mokalIe chIe. tame mokalyuM hatuM. te be mokalo. amAre mokalavuM joIe. tuM mokalIza. te mokalaze. jo meM mokalyuM hota. tame be mokalo. teoe mokalyuM. tuM mokale che. ame bee mokalyuM. teo mokalo. tAre mokalavuM joIe. te be mokalaze. ame mokalazuM. adhirU dhAtu adhyApayAvaH adhyApayata adhyApayatAm adhyApayema adhyApayitAsi adhyApayiSyati adhyApayiSyam adhyApyAstam adhyApayAJcakruH adhyApayasi adhyApayAva adhyApayantu adhyApayeH adhyApayitArau adhyApayiSyAmaH artha ame be bhaNAvIe chIe. tame bhaNAvyuM hatuM. te be bhaNAvo. amAre bhaNAvavuM joIe. tuM bhaNAvIza. te bhaNAvaze. jo meM bhaNAvyuM hota. tame be bhaNAvo. teoe bhaNAvyuM hatuM. tuM bhaNAve che. ame bee bhaNAvyuM hatuM. teo bhaNAvo. tAre bhaNAvavuM joIe. te be bhaNAvaze. ame bhaNAvazuM. pATha - 2 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16\ki che sarala saMskRtam - 5 0 0 be AjJArtha ni. | kALa/artha |puruSa vacana na dhAtu artha | madharU dhAtu kriyAtipasyartha 2 | 3 | DAmayiSyata | jo tame mokalyuM hota. | adhyAyiSyata | jo tame bhaNAvyuM hota. AzIrvAdArtha 3 | 1 | mAt te mokale. gaththApyAta | te bhaNAve. | parokSa | 1 | 2 | miyAkhyaa| ame bee mokalyuM. pradhyApathIvUva| ame bee jaNAvyuM hatuM. vartamAna | 3 | 3 gamayanti teo mokale che. adhyAyanti | teo bhaNAve che. hyusTana bhU. kA. || kamayatam | tame bee mokalyuM hatuM. | adhyAyatam tame bee jaNAvyuM hatuM. gamayAma ame mokalIe. adhyApayAma ame bhaNAvIe. vidhyartha TyetAn | te bee mokalavuM joIe. | adhyAtAnuM te bee bhaNAvavuM joIe. gamayitAsvaH | ame be mokalazuM. adhyApavitAsva: ame be bhaNAvazuM. sAmAnya gamayiSyatha tame mokalazo. | adhyApaviSya tame bhaNAvazo. kriyAtipasyartha 3 | 3 | DAmayiNanajo teoe mokalyuM hota. | madhyApathathana jo teoe jaNAvyuM hota. AzIrvAdArtha ame be mokalIe. | adhyApyAsva ame be bhaNAvIe. 2 | 3 | samayAnvajha | tame mokalyuM hatuM. | adhyApathIvUjha | tame bhaNAvyuM hatuM. - o 0 - 176 * 2 0 e cha gamyAsva parokSa mata ( pATha-2/26 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] asamA pesa zono 6payoga rI janatA pre24 pAyo :1. mAtarau bAlaM nAmayataH / / |15. kRSIvalo'nucaraiH vApayati / 2. gautamaH ziSyAn apAThayat / 16. vayaM tAn rohayAmaH / 3. ahaM tvAM vAdayeyam / 17. sajjanAH anyAn modayante / 4. yuvAmasmAn khAdayitAsthaH / 18. mahAvIro'mbaDena zaMsayati / jinAH bhavyAn darzayAJcakruH / / 19. hemacandrAcAryaH kumArapAlaM zrAvayati / 6. dhanyaH zAlibhadram atyAjayiSyata / |20. kumbhakAraH ghaTaM kArayati / 7. yUyamanyAn jIvayata / 21. zrAvako muniM grAmaM gamayati / 8. gaNadharAH yogyAn atArayan / / |22. guruH ziSyamAgamaM vedayati / 9. striyaH putryA pAcayiSyanti / 23. saH kASThAni indhayati / 10. ahaM pakSiNaH DAyayiSyAmi / 24. mAtA bAlaM khyApayati / 11. zrImantaH sevakaiH adApayan / |25. guruH ziSyaM pratyAyayati / 12. zikSakaH vidyArthinA bhASayeta / / | 26. saH anyaM jAgarayati / 13. pitA putraM ramayati / |27. jinaH gautamam ajJApayat / 14. ahaM tvAm aikSayam / [3] svap paatun| 35o :vartamAnakALa AjJArtha 1. svApayAmi svApayAvaH svApayAmaH |3. svApayAni svApayAva svApayAma svApayasi svApayathaH svApayatha svApaya svApayatam svApayata svApayati svApayataH svApayanti svApayatu svApayatAm svApayantu artha : te sUpAu che. artha : te sUpADo. hyastanabhUtakALa vidhyartha 2. asvApayam asvApayAva asvApayAma 4. svApayeyam svApayeva svApayema asvApayaH asvApayatam asvApayata | svApayeH svApayetam svApayeta asvApayat asvApayatAm asvApayan | svApayet svApayetAm svApayeyuH artha : to sUvADyA tA. | martha : to sUbAsgods. * sa21 saMskRtam - 5 . 177 . 8418-2/26 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. svApayitAsmi svApayitAsi svApayitA artha : te sUvAze. zvastana bhaviSyakALa svApayitAsvaH svApayitAstha:svApayitArau svApayitAsmaH svApayitAstha svApayitAraH svApayiSyAmaH svApayiSyatha svApayiSyanti asvApayiSyAma asvApayiSyata asvApayiSyan sAmAnya bhaviSyakALa svApayiSyAmi svApayiSyAva: svApayiSyasi svApayiSyathaH svApayiSyati svApayiSyataH artha : te sUvAze. kriyAtipatyartha 7. asvApayiSyam asvApayiSyAva asvApayiSyaH asvApayiSyatam asvApayiSyat asvApayiSyatAm artha : jo teNe sUvADyuM hota. parokSabhUtakALa svApayAJcakAra svApayAJcakRva svApayAJcakartha svApayAJcakrathuH svApayAJcakAra svApayAJcakratuH sartha to sUvA'yuM tuM. AzIrvAdArtha svApyAsam svApyAsva svApyAH svApyAstam svApyAt svApyAstAm artha : te sUvADo svApayAJcakRma svApayAJcakra svApayAJcakruH svApyAsma svApyAsta svApyAsuH sa28 saMskRtam - 5 . 178 . pA6-2/263 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziva sarala saMskRtam - 5 h 0 h 0 h ditsatAm vidhyartha h 0 0 h 0 179 0 [1] khUTatI vigato:kALa/artha | puruSa vacana | va artha vartamAna ditsAvaH ame be ApavAne IcchIe chIe. | dhastana aditsaH teM ApavAne IryuM hatuM. AjJArtha | te be ApavAne Iccho. ditsema amAre ApavAne IcchavuM joIe. dhvastana ditsitAsthaH tame be ApavAne Icchazo. sAmAnya ditsiSyanti teo ApavAne Icchaze. kriyAtipasyartha aditsiSyam jo meM ApavAne IcchakyuM hota. | AzIrvAdArtha ditsyAsta tame ApavAne Iccho. 9 | parokSa ditsAJcakAra teNe ApavAne IcchakyuM hatuM. 10 | vartamAna ditsasi te ApavAne Icche che. hyastana aditsatAm te bee ApavAne IryuM hatuM. | AjJArtha ditsAma ame ApavAne IcchIe ! vidhyartha ditseyuH teoe ApavAne IcchavuM joIe. 0 dhAtu lipsAvahe alipsathAH lipsetAm lipsemahi lipsitAsAthe lipsiSyante alipsiSye lipsiSIdhvam lipsAJcakre lipsase alipsetAm lipsAmahai lipseran h C pATha - 9 | h 0 h 0 - h h - yh khy che pATha-2/27% bh che Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA sarala saMskRtam - 5 0 180 2 pATha-2/274 naM. 14 svastana 15 sAmAnya 16 | kriyAtipatyartha 17 | AzIrvAdArtha 18 | parokSa 19 | vartamAna 20 castana kALa/artha 21 | AjJArtha 2 2 2 2 2 2 5 22 | vidhyartha 23 zvastana 24 sAmAnya 25 | kriyAtipatyartha 27 26 | AzIrvAdArtha parokSa puruSa | vacana ra 1 3 2 1 2 3 1 3 ra 1 ra 3 2 () 1 1 2 3 2 3 1 2 1 3 1 2 3 dA [yaccha ditsitAstha ditsiSyAmi aditsiSyat ditsyAstam ditsAJcakRma ditsathaH aditsan ditsAni ditsetAm ditsitAsi ditsiSyAmaH aditsiSyaH ditsyAstAm ditsAJcakra artha tame ApavAne Icchazo. huM ApavAne IcchIza. jo teNe ApavAnuM IchyuM hota. tame be ApavAne Iccho. ame ApavAne IchyuM. tame be ApavAne Iccho cho. teoe ApavAne IchyuM hatuM. huM ApavAne IcchuM ! te bee ApavAne IcchavuM joIe. tuM ApavAne IcchIza. ame ApavAne IcchIzuM. jo te ApavAnuM IchyuM hota. te be ApavAne Iccho. tame ApavAne IchyuM hatuM. tam dhAtu lipsitAdhve lipsiSye alipsiSyata lipsiSIyAsthAm lipsAJcakRmahe lipsethe alipsanta lipsai lipseyAtAm lipsitAse lipsiSyAmahe alipsiSyathAH lipsiSIyAstAm lipsAJcakRve Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] 627za vAyo :1. sAdhavaH mokSaM jigamiSeyuH / |15. siMhamuniH saMsAraM mumukSati / 2. yUyaM karmANi lulUSata / | 16. ziSyo guruM pipRcchiSati / 3. zrAvakAH guruM siSeviSiSyante / 17. vidyArthinaH pravivikSanti / 4. sajjanAH madaM jihIrSitAraH / | 18. kRSIvalaH tarum asisikSat / 5. ziSyAH AgamamajijJAsiSyan / |19. te sAmAyikaM cikIrSanti / 6. vajrakumAro dIkSAM jighRkSAkAra / | 20. so'nnaM bubhukSati / 7. dIno dhanam ayiyaacisst| 21. adhunA ahaM jijAgariSAmi / 8. zAlibhadro jinaM vivandiSiSyate / | 22. ahaM karmANi cicchitsAmi / 9. ahaM mahAvIraM didRkSAmi / 23. tvaM saMskRtaM zizikSiSase / 10. zaThAH sajjanamadudruhiSan / 24. pakSiNo'DiDayiSanta / 11. bharato rAjA yuyutsaanyckre| | 25. kuNiko vaizAlI vivikSAJcakAra / 12. zvazuraM gajasukumAlaH acikSamiSat / 26. saH pustakaM mitsate / 13. sAdhurindriyANi didamiSati / 27. zreNikaH mUrchA jihAsati / 14. vayaM mokSaM vivitsiSyAmahe / [3] rudh dhaatun|| 35o :vartamAnakALa hyastanabhUtakALa 1. rurutsAmi rurutsAvaH rutsAmaH | 2. arutsam arutsAva arutsAma rurutsasi rurutsathaH rurutsatha arutsaH arutsatam arutsata rurutsati rurutsataH rurutsanti __ arurutsat arutsatAm arurutsan artha : te sIvAne cha cha. | artha : to saTavAne 57yuM tuM. AjJArtha vidhyartha 3. rurutsAni rurutsAva rurutsAma | 4. rurutseyam rurutseva rurutsema rurutsa rurutsatam rurutsata ___ rurutseH rurutsetam rurutseta rurutsatu rurutsatAm rurutsantu | rurutset rurutsetAm rurutseyuH artha : te mAvAne cho. | artha : to mavAne 7 me. sa21 saMskRtam - 5 * 181 * pA-2/27 3 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. rutsitAsmi rutsitAsi 6. rutsiSyAmi siSyasi rutsitA artha : te aTakAvavAne Icchaze. 8. 7. arurutsiSyam arurutsiSyaH zvastanabhaviSyakALa rurutsitAsvaH rutsitAsthaH rurutsitArau rutsiSyati artha : te aTakAvavAne Icchaze. sAmAnya bhaviSyakALa rurutsiSyAvaH rutsiSyathaH rutsiSyataH arurutsiSyAva arutsitam arurutsiSyat arurutsiSyatAm artha : jo teNe aTakAvavAne IchyuM hota ! AzIrvAdArtha 9. rurutsAJcakAra rurutsAJcakartha kriyAtipatyartha sarala saMskRtam - 5 rurutsyAsam rurutsyAH rurutsyAt artha : te khaTAvavAne Iccho ! rurutsyAsva rurutsyAstam rurutsyAstAm parokSa bhUtakALa rurutsAJcakRva rurutsAJcakrathuH rurutsAJcakAra rurutsAJcakratuH artha : teNe aTakAvavAne IchyuM hatuM. * 1820 rutsitAsmaH rutsitAstha rutsitAra: rurutsiSyAmaH rurutsiSyatha siSyanti arutsiyAma arutsiSyata arurutsiSyan rurutsyAsma urutsyAsta rurutsyAsuH rurutsAJcakRma rutsAJcakra rurutsAJcakruH pATha-2/27 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1] khUTatI vigato : naM. rUpa 1 mekSi 2 |rSayama 3 pipAlayiSyAstAm 4 bibhASiSAJcakRSe 5|toSayiSyatha 6 |vizISTa 11 tRLIyAtAm 12 amo nayiSyAva 13 avedriSyatam 14 pipUnayiSeva 1 meTati 8 |menaya 9 |vi'yiSata vaeNk |10| u.pa. 10 ayiyAviSiSyAmahi yAr 1 A.pa. kriyAtipatyartha j 9 5.5. vidhyartha muc 6 vid | 2 pUnlR |10|u.5. 15 rUndhiyAvade |16|bunudhiSitAstha: 17| kSeLitAstha 18|ahanam 19 mApayitAro 20 yodhayAnvi |21|ninISan |22|nite |23| anekhayam |24 limi mULadhAtu gaNa pada vidda | 2 |u.5. vartamAna kRS 6 5.5. vidhyartha pat |10| u.pa. AzIrvAdArtha bhAS 1 |A.pa. parokSa tuS sU truT mil |25|vadhi 26 nebrAstar 21 vithayiSyAmi indh na pa ___ = = yudh kSiN 8 415.5. sAmAnya 2 A.5. AzIrvAdArtha 415.5. vartamAna AjJArtha 7 A.5. 1 sarala saMskRtam - 5 27 31 2 5.5. u.5. 23 labh 1 A.5. nis | 3 |u.5. lI 955.5. vac 2. niv| 6 blyU |10|u.pa. kALa 71 hyastana 355.5. svastana 4 A.pa. parokSa 1 5.5. hyastana 33 33 '' vidhyartha sAmAnya zvastana prakAra sAdo preraka IcchAdarzaka 0 183 0 preraka sAdo preraka 33 sAdo kriyAtipatyartha preraka jo ame bee choDAvyuM hota! sAdo jo tame bee jANyuM hota ! IcchAdarzaka amAre bee pUjavAne IcchavuM joIe. 22 27 tuM bhegA kara. IcchAdarzaka,tame daMDa karavAne Iccho. preraka 17 artha sAdo ame be saLagAvazuM. IcchAdarzaka tame be jANavAne Icchazo. sAdo tame naSTa karazo. meM haNyuM hatuM. te be gabharAvaze. tuM lepe che. amAre kheDAvaDAvavuM joIe. te be pALavAne Iccho. teM bolavAne IchyuM hatuM. tame khuza karazo. te janma Apo. te toDe che. 31 preraka sAdo "" jo ame mAMgavAne IchyuM hota! te be gharaDA thaze. IcchAdarzaka teoe laI javAne IchyuM hatuM. te meLavavAne Icche che. meM sApha karAvaDAvyuM hatuM. ame lIna thayA hatA. vartamAna ghastana parokSa AjJArtha tuM bola. AzIrvAdArtha preraka tame be lakhAvaDAvo. sAmAnya IcchAdarzaka huM kahevAne IcchIza. teoe yuddha karAvaDAvyuM hatuM pATha-2/28 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] taddhitanAsartha : 1. viSche bhagavAna hain|. 4. kSayamA utpanna yeta 2. trizalA bhAtAnA putra | 5. 5zamamA utpanna thayela. 3. kSayopazamamA utpanna thayela. [3] nAma sAdhita thaatun| artha :___1. injI 4 maay29|| 43 cha. | 4. yamaj saay29|| 42 che. 2. thI OM maay29|| 43 cha. | 5. rusa 4 maay25|| 42 . 3. paNa maay29|| 42. cha. / [4] 35 :1. zizlAghiSiSye zizlAdhiSiSyAvahe zizlAghiSiSyAmahe zizlAghiSiSyase zizlAghiSiSyethe zizlAghiSiSyadhve zizlAghiSiSyate zizlAghiSiSyete zizlAghiSiSyante 2. aikSayiSyam aikSayiSyAva aikSayiSyAma | 3. pupuve pupuvivahe pupuvimahe aikSayiSyaH aikSayiSyatam aikSayiSyata | pupuviSe pupuvAthe pupuvidhve aikSayiSyat aikSayiSyatAm aikSayiSyan / pupuve pupuvAte pupuvire [5] 35 : 1. pAdaH pAdau pAdAH / 2. jarA jare jarAH pAdam pAdau pAdAn jarAm pAdena pAdAbhyAm paadaiH| jarayA jarAbhyAm jarAbhiH pAdAya pAdAbhyAm pAdebhyaH jarAyai jarAbhyAm jarAbhyaH pAdAt pAdAbhyAm pAdebhyaH jarAyAH jarAbhyAm jarAbhyaH pAdasya pAdayoH pAdAnAm jarAyAH jarayoH jarANAma pAde pAdayoH pAdeSu jarAyAm jarayoH jarAsu pAda! pAdau ! pAdAH ! jare ! jare! jarAH ! 3. bhUH bhuvau bhuvaH bhuvam bhuvau bhuvaH bhuvA bhUbhyAm bhUbhiH bhuve bhUbhyAm bhUbhyaH bhuvaH bhUbhyAm bhUbhyaH bhuvaH bhuvoH bhuvi bhuvoH bhUSu bhUH ! bhuvau ! bhuvaH ! jarAH bhuvAm sa21 saMskRtam - 5 . 184 . pA6-2/28 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hRdaye gAvI dhiyaH gAH FEEEEEEEEEEEEEEE pAdam dhiyam nize puMsAm | dhiyAm nizAm niTsu pathiSu hRdi [1] phUTatI vigato :naM.| puMs | pAd | hRdaya | pathin | nizA | dhI | go 1. | pumbhyAm | padbhyAm | hRdbhyAm | pathibhyAm | nizAbhyAm | dhIbhyAm | gobhyAm pumAMsau pAdau panthAnau nize dhiyau | pumAMsaH pAdAH hRdayAni panthAnaH nizAH gAva: puMsaH pAdAn hRndi pathaH nizAH dhiyaH puMsA pAdena hRdA pathA nizA dhiyA gavA pumAMsam hRdayam panthAnam nizAm gAm pAdAya pathe dhiye gave pumbhyaH pAdebhyaH hRdbhyaH pathibhyaH niDbhyaH dhIbhyaH gobhyaH pumbhiH pAdaiH hRdbhiH pathibhiH nibhiH dhIbhiH gobhiH pAdAnAm hRdAm pathAm gavAm pAdeSu dhISu goSu puMsi pAde pathi nizi dhiyi gavi pAda! hRdaya ! panthAH ! nize ! dhIH ! gauH ! 14.| pumAn pAdaH hRdayam panthAH nizA dhIH 15. | puMsoH pAdayoH hRdayayoH pathoH nizoH dhiyoH gavoH [2] bhUTatA vigato :| naM. | za6 | 1/2 | 2/3 | 3/1 | 1/1 | 6/3 | 5/2 / 7/1 1. | gir | girau | giraH | girA | gIH girAm | gIAm | giri aryaman | aryamaNau | aryamNaH | aryamNA | aryamA aryamNAm | aryamabhyAm | aryamNi gopA | gopau | gopaH gopAH gopAbhyAm | gopi grAmaNI | grAmaNyau | grAmaNyaH | grAmaNyA grAmaNIH grAmaNyAm | grAmaNIbhyAm | grAmaNyAm dyavA dyauH dyobhyAm nAvau nAvaH 'nauH nAvAm nAvi pati | patI patIn patyA | patiH patInAma patibhyAm bhuvau bhuvaH bhuvA bhuvAm bhUbhyAm | bhuvi | yuvan | yuvAnI yUnaH yuvA yUnAm yuvabhyAm 10. zrI zriyau zriyaH zriyA zrIbhyAm sa28 saMskRtam - 5 . 185 . pATha-2/28 13. | puman ! gauH laM gopAm dyAvI dyAH dyavAm dyavi nAvA naubhyAm patyau yUnA zrINAm Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | na. | za6 | 1/2 | 2/3 | 3/1 | 1/1 | 6/3 | ___5/2 / 7/1 | 11.| zvan / zvAnau | zunaH | zunA | zvA | zunAm / / zvabhyAm zuni 12.| akSi | akSiNI | akSINi | akSaNA | akSi | akSNAm | akSibhyAm | akSaNi anaDuha anaDvAhau | anaDuhaH | anaDuhA anaDvAn | anaDuhAm | anaDudbhyAm | anaDuhi anehas| anehasau | anehasaH | anehasA anehA | anehasAm | anehobhyAm | anehasi 15.| ahan | ahanI | ahAni | ahnA | ahaH | ahnAm | ahobhyAm | ahani | 16.] asthi | asthinI | asthIni | asthA| asthi | asmAm | asthibhyAm | asthani 17.| dadhi | dadhinI | dadhIni | danA | dadhi | danAm dadhibhyAm dadhi 18./ div | divau | divaH | divA | dyauH | divAm | dhubhyAm | divi [3] 35: 1. rAyaH / 4. svayambhUbhyaH / 7. maghonoH 2. sakhAyam / 5. mAsAbhyAm | 8. parivrAjaH ! 3. strIbhyAm | 6. mAMsasya | 9. AsabhiH [4] 35 :1. asRk - g asRjI asRJji 3. ApaH asRk - g asRjI asRJji apaH asRjA asRgbhyAm asRgbhiH adbhiH asRgbhyAm ___ asRgbhyaH abhyaH asRjaH asRgbhyAm asRgbhyaH adbhyaH asRjaH asRjoH asRjAm apAma asRji asRjoH asRkSu apsu asRk-g ! asRjI ! asRJji ! ApaH ! sakhA sakhAyau sakhAyaH sakhAyam " sakhIn sakhyA sakhibhyAm sakhibhiH sakhye sakhibhyaH sakhyuH sakhInAm sakhyau sakhiSu sakhe ! sakhAyau ! sakhAyaH sa21 saMskRtam - 5 . 186 . pATha-2/29? asRje " sakhyoH Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [5] 35 :1. mitse mitsase mitsate 2. mimArjiSiSyAmi mimArjiSiSyasi mimAjiSiSyati 3. aiziziSiSye aiziziSiSyathAH aiziziSiSyata mitsAvahe mitsethe mitsete mimArjiSiSyAva: mimArjiSiSyathaH mimArjiSiSyataH aiziziSiSyAvahi aiziziSiSyethAm aiziziSiSyetAm mitsAmahe mitsadhve mitsante mimArjiSiSyAmaH mimArjiSiSyatha mimArjiSiSyanti aiziziSiSyAmahi aiziziSiSyadhvam aiziziSiSyan yatra yatra bhavettRSNA, saMsAraM viddhi tatra vai / prauDhavairAgyamAzritya, vItatRSNaH sukhI bhava // [Alsoildl] jayAM jayAM tRSNA - pRhA jAgatI hoya tyA tyA saMsA2 saya vinA raDeto natha... sAthI, De ! prauDhavairAgya - jJAnagarbhita sadAtana vairAgyano Azraya 42rI, tRss||bhut bAnI supI thA. para koI paNa cIjanI tRSNA choDI, svanI-AtmatattvanI ruci pragaTAvI tIvra puruSArtha karatA - pravRttirUpa puruSArtha nahIM, nivRttirUpa puruSArtha karatA rAga-dveSanI nibiDa graMthi bhedAya cha, mAtmasAkSA2 maNe che. * sa21 saMskRtam - 5 . 187 . 806-2/28 3 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * sarala saMskRtam - 5 0 188 0 pATha-2/30 [1] khUTatI vigato naM. kALa/artha 1 |vartamAna 2 |hyastana bhU. kA. 3 |AjJArtha 4 |vidhyartha 5 svastana 6 sAmAnya 7 |kriyAtipatyartha 8 |AzIrvAdArtha 9 |parokSa 10 vartamAna 11|hyastana 12|AjJArtha 13 vidhyartha : puruSa vacana 2 ra 1 sy 1 3 m 1 1 0 0 ' jI ny ra jI jI 3 2 2 1 1 3 ra ra 3 1 sva che smR dhAtu sAsmaryAvahe asAsmaryathAH sAsmaryetAm sAsmaryemahi sAsmaritAsAthe sAsmariSyante asAsmariSyAmahi sAsmariSIyAstAm sAsmarAJcakRSe sAmaryAmahe asAyaithAt sAsmaryantAm sAsmaryevahi artha ame be vAraMvAra yAda karIe chIe teM vArevAre yAda karyA hatA. te be vArevAre yAda karo. amAre vArevAre yAda karavuM joIe. tame be vAraMvAra yAda karazo. teo vAraMvAra yAda karaze. jo ame vAraMvAra yAda karyA hota ! te be vAraMvAra yAda karo ! teM vAraMvAra yAda karyA hatA. ame vAraMvAra yAda karIe chIe. tame bee vAraMvAra yAda karyA hatA. teo vAraMvAra yAda kare. amAre bee vAraMvAra yAda karavuM joIe. murU dhAtu momudyAva amomudyathAH momudyetAm momudyemahi momuditAsAthe momudiSyante amomudiSyAmahi artha ame be atyaMta khuza chIe. tuM atyaMta khuza thayo hato. te be atyaMta khuza thAo. amAre atyaMta khuza thavuM joIe. tame be atyaMta khuza thazo. teo atyaMta khuza thaze. jo ame atyaMta khuza thayA hota. momudripIyAstAm te be atyaMta khuza thAo. momuvALvaSe | tuM atyaMta khuza thayo hato. momudyA ame atyaMta khuza chIe. amonughethAt tame be atyaMta khuza thayA hatA. momudyantAm teo atyaMta khuza thAo. moha amAre bee atyaMta khuza thavuM joIe. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha sarala saMskRtam - 5 sAmAnya h h * 1890 kALa/artha puruSa vacana # dhAtu pR dhAtu | artha | mundhAtu artha 14 zvastana |2 | 1 | sAsmaritAse tuM vAraMvAra yAda karIza. momuditAse tuM atyaMta khuza thaIza. sAsmariSyete te be vAraMvAra yAda karaze. momudiSyete te be atyaMta khuza thaze. [16]kriyAtipasyartha | 3 | 1 | masammarigata jo teNe vAraMvAra yAda karyuM hota. | momudriSyati |jo te atyaMta khuza thayo hota. 17 AzIrvAdArtha 2 | 2 sammariNIyA | tame be vAraMvAra yAda karo. nimudriSIyAsthA| tame be atyaMta khuza thAo. 18|parokSa 1 | 3 | sAma2/SyavRmade | ame vAraMvAra yAda karyuM hatuM. niomudrISyavRmade | ame atyaMta khuza thayA hatA. vartamAna 1 | saMsmarthase tuM vAraMvAra yAda kare che. | momudya | tuM atyaMta khuza thAya che. hyusTana asAsmaryetAm te bee vAraMvAra yAda karyuM hatuM. | manomuddetAm | te be atyaMta khuza thayA hatA. AjJArtha sAsmaryAmahai ame vAraMvAra yAda karIe. | momudyAmarde | ame atyaMta khuza thaIe. |vidhyartha sAsmaryeyAtAm te bee vAraMvAra yAda karavuM joIe. momuddeyAtIm ta be atyaMta khuza thavA joIe. 2 | 3 | sAsmaritAdhve | tame vAraMvAra yAda karazo. | momudritAa | tame atyaMta khuza thazo. sAmAnya 1 | 1 | sAsmariSye huM vAraMvAra yAda karIza. | momudriSya | huM atyaMta khuza thaIza. 25|kriyAtipatyartha 1 | 2 | sAmbhariNAdi che ame bee vAraMvAra yAda karyuM hota kamomudriAdi jo ame be atyaMta khuza thayA hota! 26|AzIrvAdArtha | 2 | 3 | sAspariSIdhyam tame vAraMvAra yAda karo ! | motiSIpyam | tame atyaMta khuza thAo! parokSa sAsmarAJcakrire teoe vAraMvAra yAda karyuM hatuM. | momudrAjhire teo atyaMta khuza thayA hatA. 3 | h 23]zvastana ja pATha-2/30 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] Apela dhAtunA rUpa pramANe bAkInA dhAtunA tevA ja rUpo H naM. nI 1 nenIyAvahai 2 nenIyeyAthAm 3 anenIyathAH yAc yAyAcyAva yAyAcyeyAthAm ayAyAcyathAH yAyAcya yAyAcitArau nenIyiSyAmahe yAyAciSyAmahe anenIyiSye ayAyAciSye 4 nenIyate 5 6 7 nenIyitArau 8 neniyiSIdhvam yAyAciSIdhvam 9 neniyAJcakrire yAyAcAJcakrire zvas joyA hai zAzvasyAva so joddhUyeyAthAm zAzvasyeyAthAm sosupyeyAthAm ajohUyathA: azAzvasyathAH asosupyathAH jo zAzvasyate sosupyate joti zAzvata sopitarau zAzvasiSyAmahe sosupiSyAmahe azAzvasiSye aso zAzvasiSIdhvam sosupiSIdhvam zAzvasAJcakrire sosupAJcakrire ajoddhUyiSye joyiSIdhvam joyAJcakrire [3] chUTatI vigato : 2/3 7/1 2/1 naM. dhAtu 1/2 2/2 3/2 3/3 1. mA memIyAvahe memIyethe memIyete memIyante memIyadhve memIye memIyase 2. dhA dedhIyAvahe dedhIyethe dedhIyete dedhIyante dedhIyadhve dedhIye dedhIyase 3. bhI bebhayAvahe bebhIyethe bebhIyete bebhIyante bebhIyadhve bebhIye bebhIyase 4. chid cecchidyAvahe cecchidyethe cecchidyete cecchidyante cecchidyadhve cecchidye cecchidyase 5. hiMs jehiMsyAvahe jehiMsyethe jehiMsyete jehiMsyante jehiMsyadhve jehiMsye jehiMsyase 6. bhuj bobhujyAvahe bobhujyethe bobhujyete bobhujyante bobhujyadhve bobhujye bobhujyase 7. jJA jAjJAyAvahe jAjJAyethe jAjJAyete jAjJAyante jAjJAyadhve jAjJAye jAjJAyase 8. krI cekrIyAvahe cekrIyethe cekrIyete cekrIyante cekrIyadhve cekrIye cekriiyse| cekrIyadhve cekrIye cekrIyase 9. kR cekrIyAvahe cekrIyethe cekrIyete cekrIyante [4] yajantamAM } yantamAM 3SAMtara : 1. vayaM jinaM toSTUyiSyAmahe / 2. kRSIvalaH kSetram acarIkRSiSyata / 3. hemacandrAcArya: granthaM likhAJcakre / 4. ziSyaH guruM parIpRcchitA / 5. bharato'yoyudhyata / sarala saMskRtam - 5 svap 180 * pA-2/30 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [5] 35 :1. momuhye mose momuhyate 2. amomuhye amomuhyathAH amomuhyata 3. momuyai momuhyasva momuhyatAm 4. momuhyeya momuhyethAH momuhyeta 5. mohita momuhitAse momuhitA 6. momuhiSye momuhiSyase momuhiSyate 7. amomuhiSye amomuhiSyathAH amomuhiSyata 8. momuhiSIya momuhiSISThAH momuhiSISTa 9. momuhAJcakre momuhAJcakRSe momuhAJcakre sarala saMskRtam - 5 momuhyAvahe momuhyethe momuhyete amomuhyAvahi amomuhyethAm amomuhyetAm momuhyAvahai momuhyethAm momuhyetAm momuhyevahi momuhyeyAthAm momuhyeyAtAm momuhiSyAvahe momahiSyethe momuhiSyete amomuhiSyAvahi amomuhiSyethAm amomuhiSyetAm momahiSIvahi momuhiSIyAsthAm momuhiSIyAstAm momuhitAsvahe momuhitAsmahe momuhitAsAthe momuhitAdhve momuhitarau momuhitAra: momuhAJcakRvahe momuhAJcakrAthe momuhAJcakrAte momuhyAmahe mo momuhyante * 181 mohyAmahi amomuhyadhvam amomuhyanta momuhyAmahai momuhyadhvam momuhyantAm momuhyemahi momuhyedhvam momuhyeran momuhiSyAmahe momuhiSyadhve momuhiSyante amomahiSyAmahi amomuhiSyadhvam amomuhiSyanta momahiSImahi momuhiSIdhvam momuhiSIran momuhAJcakRmahe momuhAJcakRve momuhAJcakrire pA-2/30 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 | - 0 - 0 - 0 - 0 = 0 0 = 0 B - 5 (c) W T E F E 0 0 0 ja = 0 na 0 0 ja 0 ja 0 0 [1] khUTatI vigato :| nA rUpa mULadhAtu gaNa prakAra puruSa vacana) ' artha 1 | "matam *m | 1 | 2 | tame be gayA hatA. adarzAva ame bee joyuM hatuM. asthAt te Ubho rahyo hato. adAma ame ApyuM hatuM. apAtAm te bee pIdhuM hatuM. ahvata tame bolAvyuM hatuM. sAra: tuM gayo hato. abhramam | huM bhamyo hato. adaman | teoe damana karyuM hatuM. azAma ame kApyuM hatuM. asnihan teoe sneha karyo hato. aduSaH 1 tuM duSita thayo hato. anazAva 2 | ame bee naSTa karyuM hatuM. acchAtam 2 |tame bee kApyuM hatuM. 15| manaram huM gharaDo thayo hato. 16) mun | teNe mUkyuM hatuM. te bee sIMcyuM hatuM. | alipata 3 | tame lIMpyuM hatuM. alupAva 2 | ame bee kApyuM hatuM. 20| bApAma | ame meLavyuM hatuM. | azakatam 2 |tame be zaktimAna hatA. | abhidat | teNe bheDyuM hatuM. | arudham meM aTakAvyuM hatuM. 24) ju. 3 teo gayA hatA. 25 mara: 26| govardhvam tame kahyuM hatuM. 27| ziSatAm | zAnuM 3 | 2 |te bee rAja karyuM hatuM. na 0 0 0 0 ra ja 0 1 S $ 15 5 EUR EUR na 0 0 asicatAm ja 0 0 jA 0 jA 0 0 2 0 0 0 che E F S S 0 0 0 0 0 0 0 0 U ja chuM 0 0 -- | meM kIdhuM hatuM. 0 0 U 0 che sarala saMskRtam - 5 - 192 0 (pATha-2/31 che. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiniri in orico o [2] pUTatI vigato :| naM. | dhAtu | 1/2 / 2/2 | 3/2 | 2/3 | u/1 | 2/1 | 1/1 / 1. | as | abhUva | abhUtam | abhUtAm | abhUta | abhUt | abhUH | abhuvam 2. | vac | avocAva avocatam | avocatAm avocata avocat | avocaH avocam adAva adAtam | adAtAm | adAta | adAt | adAH | adAm adhAva adhAtam | adhAtAm adhAta adhAt | adhAH | adhAm anezAva | anezatam anezatAm | anezata | anezat | anezaH | anezam akrudhAva | akrudhatam | akrudhatAm akrudhata | akrudhat | akrudhaH | akrudham apuSAva apuSatam | apuSatAm | apuSata | | apuSat | apuSaH | apuSam akupAva akupatam | akupatAm | akupata | akupat | akupaH | akupam alubhAva | alubhatam alubhatam | alubhatAm | alubhata | alubhat | alubhaH | alubham atuSAva atuSatam atuSatAm | atuSata | atuSat | atuSaH | atuSam amuhAva amuhatam amuhatAm | amuhata | amuhat | amuhaH | amuham aluTAva aluTatam | aluTatAm | aluTata | aluTat | | aluTaH | aluTam akSubhAva | akSubhatam | akSubhatam | akSubhatAm | akSubhata | akSubhat | akSubhaH | akSubham amadAva amadatam | | amadatAm | amadata | amadat | amadaH | amadam azramAva | azramatam | azramatAm | azramata | azramat | azramaH | azramam azamAva | azamatam | azamatAm | | azamata | azamat | azamaH | azamam asidhAva asidhatam | asidhatAm asidhata asidhat asidhaH asidham | adruhAva | adruhatam | adruhatAm | adruhata | adruhat | adruhaH | adruham [3] 35 :1. atuSam atuSAva atuSAma | 2. abudham abudhAva abudhAma atuSaH atuSatam atuSata abudhaH abudhatam abudhata atuSat atuSatAm atuSan abudhat abudhatAm abudhan asthAm asthAva asthAma 4. asaram asarAva asarAma asthAH asthAtam asthAta asaraH asaratam asarata asthAt asthAtAm asthuH asarat asaratAm asaran apaptam apaptAva apaptAma apaptaH apaptatam apaptata apaptat apaptatAm apaptan 18. druh || sa29 saMskRtam - 5 . 183 . pA6-2/313 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1] khUTatI vigato : mULadhAtu | cinta o | 0 daND o 0 2 pIDa o 0 - o 0 i 0 7 o o 0 0 o 0 0 o 0 o 0 0 o 0 0 o 0 0 o 0 0 o 0 0 1|vitAva adadaNDaH 3 mipipIt | apupUjata avavarNAma asasAntvatAm acUcurat 8 | ajUghuSatam 9 atUtulatam 10 vumUvIma di| atIta : | apIpalatAm 13|mavanakSata 14 navI thAva 15manI gina 16 mAravam apaspRhat 18| manamArgatam 19| vikSatAma 20 gavarnam 21 junotam | prAtarthadhvam 23|gamamRta 24 madrudhunatam 25) vUyunaH |26|mAvina 27 pILAva, prakAra/ puruSa vacana artha | ame bee vicAryuM hatuM. te daMDa karyo hato. | teNe paDyuM hatuM. | tame pUchyuM hatuM. ame prazaMsA karI hatI. te bee sAMtvanA ApI hatI. | teNe corI karI hatI. 2 | tame bee ghoSaNA karI hatI. tame bee tolyuM hatuM | ame zaNagAryuM hatuM. teM mAryuM hatuM. | te bee pALyuM hatuM. | tame bhakSaNa karyuM hatuM. | ame bee kIdhuM hatuM. | teoe gayuM hatuM. meM racyuM hatuM. teNe spRhA karI hatI. tame bee garjanA karI hatI. 1 | 3 | ame prakSAlana karyuM hatuM. | meM choDyuM hatuM. tame bee joyuM hatuM. tame prArthanA karI hatI. teNe zodhyuM hatuM. te bee pUjAvyuM hatuM. te jovuM hatuM. | 3 | teoe pUjayuM hatuM. ame bee khuza karyuM hatuM. o 0 0 o 0 0 o 0 0 o 0 = o 0 0 = o o 0 vaja 0 loka o 0 0 Ig+artha 0 o 0 0 o o 0 0 = 0 Yin Yin Ke o 2 * phi sarala saMskRtam - 5 - 1940 pATha-2/32 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] chUTatI vigato : naM.| dhAtu 2/2 3/2 7/1 2/3 3/7 1/2 3/3 1. vaJc avavaJcethAm avavaJcetAm avavaJce avavaJcadhvam avavaJcata avavaJcAvahi avavaJcanta 2. pID apipIDatam apipIDatAm apipIDam apipIData apipIDat apipIDAva apipIDan 3. varNa avavarNatam avavarNatAm avavarNam avavarNata avavarNat avavarNAva avavarNan 4. daND adadaNDatam adadaNDatAm adadaNDam adadaNData 5. cint acicintatam acicintatAm acicintam acicintata 6. vas avavasatam avavasatAm avavasam avavasata 7. spRha apaspRhatam apaspRhatAm apaspRham apaspRhata 8. pUj apupUjatam apupUjatAm apupUjam apupUjata adadaNDat adadaNDAva adadaNDan acicintat acicintAva acicintan avavasat avavasAva avavasan apaspRhat apaspRhAva apaspRhan apupUjat apupUjAva apupUjan 9. kath acIkathatam acIkathatAm acIkatham acIkathata acIkathat acIkathAva acIkathan [3] 35 : 1. amamRge amamRgathAH amamRgata 2. ajIgaNam ajIgaNaH ajIgaNat 3. abubhUSam abubhUSaH abubhUSat 4. araracam araracaH araracat 5. asasAntvam asasAntvaH asasAntvat sarala saMskRtam - 5 amamRgAva amamRgethAm amamRgetAm ajIgaNAva ajIgaNatam ajIgaNatAm abubhUSAva abubhUSatam abubhUSatAm araracAva araracatam araracatAm asasAntvAva asasAntvatam asasAntvatAm * 185 * amamRgAmahi amamRgadhvam amamRganta ajIgaNAma ajIgaNata ajIgaNan abubhUSAma abubhUSata abubhUSan araracAma araracata araracan asasAntvAma asasAntvata asasAntvan pATha-2/32 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1] khUTatI vigato : rUpa 1|JanaiSNa 2 | gauSTam 3|asAna 4 | aAvRt 5|akSaniSTAn 6 avatteziSam 7 agranthiSma 8 |JaRSata 9 | amAnslI: 10|SiSTa 11 amandhiyu: 12|JamoSiSTAn 13|JakSomighna 14 amaviSam 15|avariSThA: |16|AgniSTam 17 pendhimaMdi |18|gatahIMt 19 avitsata |20|advaitta 21|amRttI: | 22 akSautsam |23|ahiMsiSTAk |24| aniSka |25|amukSmadi |26|garita | 27 | aauddham |mULadhAtu | gaNa pada | prakAra | puruSa vacana u.pa. 2 5.5. 2 3 1 mA ya na tha pa 8 kliz 9 (9 suzrvama muS vR benAta 11 ma 5 5 5 8 hiMs udh 3 da chu para a U G sarala saMskRtam - 5 '' U 2 9 ~) 9 nono 7 7 . ,, nono 7 7 7 7 u.5. 5.5. 5 5 5 22 33 3: 5.5. 5 khid 7 A.pa. 5 chid 3 u.pa. 4 4 4 5 5 4 * 4 63.4. 5.5. 4 5 5 5 5 5 u.pa. 5 5.5. 5 ,, 27 7 A.pata 5 35 22 33 11 5.5. 4 4 4 "" u.5. * 29 ,, * 70 196 7 ny 1 2 2 3 3 1 3 2 2 3 3 1 1 2 ra 1 3 3 2 2. 1 3 1 1 3 2 2 1 3 3 1 3 3 2 ra 1 1 ra 3 1 3 3 1 1 2 2 3 1 2 artha ame bee bheguM karyuM hatuM. tame bee du:khI kareluM. tame sAdheluM hatuM. teNe kareluM hatuM. te bee hiMsA karelI. meM kleza Apela. ame gUMtheluM. teoe kharIdeluM. te bAMdheluM. tame poSeluM. teoe matheluM. te bee coreluM. ame be khaLabhaLelA. meM cUrecUro karela. te pasaMda karela. tame bee copaDyuM hatuM. ame saLagAvyuM hatuM. teNe kApyuM hatuM. teo kheda pAmyA hatA. tame chelluM hatuM. teM bhedyuM hatuM. meM bhukko karyo hato. te bee hiMsA karI hatI. ame be saMparkamAM AvyA hatA. ame khAdhuM hatuM. teNe khAlI karyuM hatuM. tame bee aTakAvyuM hatuM. pATha-2/33 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na. dhAtu - laM [2] pUTatI vigato : | 1/1 / 2/2 | 3/3 | 2/3 | u/2 | 1/2 sU / asaviSi | asaviSAthAm | asaviSata | asavidhvam | asaviSAtAm | asaviSvahi astAviSam astAviSTam astAviSuH / astAviSTa | astAviSTAm astAviSva asnAviSam asnAviSTam asnAviSuH / asnAviSTa / | asnAviSTAm asnAviSva | ajakSiSam ajakSiSTam | ajakSiSuH ajakSiSTa ajakSiSTAm ajakSiSva arodiSam arodiSTam arodiSuH arodiSTa | arodiSTAm arodiSva akzAsi akzAsAthAm | | akzAsata | akzAddhvam / akzAsAtAm akzAsvahi aiziSi aiziSAthAm | aiziSata aizidhvam aiziSAtAm aiziSvahi amArjiSam amArjiSTam | amArjiSuH amArjiSTa amArjiSTAm amArjiSva avaziSam avaziSTam | avaziSuH avaziSTa avaziSTAm avaziSva avasiSi avasiSAthAm | avasiSata | avasidhvam avasiSAtAm avasiSvahi avediSam avediSTam avediSuH avediSTa avediSTAm avediSva avadhiSam avadhiSTam avadhiSuH avadhiSTa avadhiSTAm avadhiSva advaiSam ahaiSTam advaiSuH ahraSTa ahaiSTAm aTTaiSva ArSam ASTam ArSuH ArTa ASrTAma Ardhva anaikSam anaiktam anaikSuH anaikta anaiktAm anaizva 16. pR apArSam apArTam apArSuH apArTa apArTAm apArzva abhRSi abhRSAthAm abhRSata abhRvam abhRSAtAm abhRSvahi 18. div | adeviSam adeviSTam adeviSuH adeviSTa adeviSTAm adeviSva [3] 35 :1. asrAkSam asrAkSva asAkSma | 2. alekhiSam alekhiSva alekhiSma anAkSIH asrASTam asrASTa | alekhI: alekhiSTam alekhiSTa asrAkSIt amrASTAm asrAkSuH / alekhIt alekhiSTAm alekhiSuH 3. avandiSi avandiSvahi avandiSmahi avandiSThAH avandiSAthAm avandidhvam avandiSTa avandiSAtAm avandiSata 4. avadhiSi avadhiSvahi avardhiSmahi avadhiSThAH avadhiSAthAm avadhidhvam avadhiSTa avadhiSAtAm avadhiSata 5. ahArSam ahAla ahArma ahArSIH ahATam ahATa ahArSIt ahArTAm ahArSaH Chu Ming Ming Ming Gang Wa Ji . 17. bhR che sarala saMskRtam - 5 .187. 016-2/333 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 5. bh m 0 bh 0 0 h 0 h h 0 0 h h 2 2 h % h 0 h h 0 [1] khUTatI vigato :rUpa mULadhAtu mULadhAtu gaNa | pada prakAranuM puruSa vacana | artha 1|mAsim | tame bee kApyuM hatuM. | apAsiSva 1 | 2 | ame bee rakSaNa karyuM hatuM. apsAsIt teNe bhakSaNa karyuM hatuM. abhAsiSTa tame prakAzyA hatA. | amAsiSTAm | te be samAyA hatA. ayAsiSma | ame gayA hatA. 7 | siMdhu: teoe ApyuM hatuM. 8|ganAsiSam meM lIdhuM hatuM. 9 |mavAsI: tuM vAto hato. 10] azAsiSTa tame rAMdhyuM hatuM. intnasara | tame bee snAna karyuM hatuM. 12]maddorSyAdi 2 A.5. | ame bee chUpAvyuM hatu. 13nAriSTAm jAgR | 5.5. te be jAgyA hatA. 14 mariTrim daridrA huM garIba thayo hato. 1s| gorIH tuM raDyo hato. 16| svAsva ame be sUtA hatA. 17|gazvAsI zvasa teNe zvAsa lIdho hato. 18| masiha ame beThA hatA. 19mapariSTha ame bee bharyuM hatuM. 20] yAviSAtAm | te bee mAMgyuM hatuM. 21| moDha 3 | tame vahana karyuM hatuM. avApsma | ame vAvyuM hatuM. | arociSTa 1 guA, te gamyuM hatuM. 24 gadyotiSata. teo prakAzyA hatA. | tri | 1 | 5.5. tame bee Azaro lIdho hato. |26|matiSThA: | ya | 1 | A.5. teM prayatna karyo hato. alaviSi | na | 1 | " | pa meM oLaMgyuM hatuM. 0 h h 0 0 uda h svap m 0 h 0 m 0 3 | 5.5. m 0 | 1 |A pa 0 h h h cha h - cha h h h h sarala saMskRtam - 5 - 198 0 pATha-2/34 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. | dviS advikSat inimeworios oss [2] pUTatA vigato :naM. | dhAtu | 1/1 2/2 | 3/3 | 2/3 | 3/2 / u/1 advikSam advikSatam advikSan | advikSata advikSatAm adhikSam adhikSatam adhikSan adhikSata adhikSatAm adhikSat adhikSi adhikSAthAm adhikSanta adhikSadhvam adhikSAtAm adhikSata ahAsiSam ahAsiSTam ahAsiSuH ahAsiSTa ahAsiSTAm ahAsIt avikSam avikSatam avikSan avikSata avikSatAm avikSat avikSi avikSAthAm avikSanta avikSadhvam avikSAtAm avikSata azikSam azikSatam azikSan azikSata azikSatAm azikSat adhukSam adhukSatam adhukSan adhukSata adhukSatAm adhukSat adhukSi adhukSAthAm | adhukSanta adhugdhvam adhukSAtAm adhukSata alikSam alikSatam alikSan alikSata alikSatAm alikSi alikSAthAm | alikSanta | alikSadhvam | alikSAtAm alikSata ayAsiSam ayAsiSTam | ayAsiSuH | ayAsiSTa ayAsiSTAm ayAsIt abhidam abhidatam | abhidan | abhidata abhidatAm abhidat adhyAsiSam | adhyAsiSTam | adhyAsiSuH | adhyAsiSTa | adhyAsiSTAm | adhyAsIt azaMsiSam azaMsiSTam / azaMsiSuH azaMsiSTa azaMsiSTAm azaMsIt ayatiSi ayatiSAthAm / ayatiSata ayatidhvam / ayatiSAtAm ayatiSTa ayaMsiSam / ayaMsiSTam | ayaMsiSaH / ayaMsiSTa | ayaMsiSTAm ayaMsIt acchAsiSam | acchAsiSTam acchAsiSuH | acchAsiSTa |acchAsiSTAm | acchAsIt [3] 35 :1. apikSam apikSAva apikSAma | 2. agAsiSam agAsiSva agAsiSma apikSaH apikSatam apikSata agAsIH agAsiSTam agAsiSTa apikSat apikSatAm apikSan agAsIt agAsiSTAm agAsiSuH 3. akRkSam akRkSAva akRkSAma akRkSaH akRkSatam akRkSata akRkSat akRkSatAm akRkSa 4. amlAsiSam amlAsiSva amlAsiSma amlAsIH amlAsiSTam amlAsiSTa amlAsIt amlAsiSTAm amlAsiSuH advikSi advikSAvahi advikSAmahi advikSathAH advikSAthAm advikSadhvam advikSata advikSAtAm advikSanta Pian Pian Ju Li Li Li Qiang Qiang Pian Pian Ke Yan Tao Yang Ming Wang alikSat sarala saMskRtam -5 896-2/363 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( Annual Exam - parIkSA (saMpUrNa saMskRta] Marks - 2007 [1] kAvavAWmAva: bhagavAnanI vANIno prabhAva eka gAmamAM eka vANiyo vase che. tenA ghare kAma karanArI ane (lAkaDAnA) bhArane vahana karanArI (= lAvanArI) eka gharaDI strI hatI. te eka vAra jaMgalamAM lAkaDAnA bhArAne lAvavAne gaI. bapore bhUkhathI pIDAyelI baLataNanA lAkaDA laIne tenA ghare AvI. vANiyAe tene joI ane kahyuM - "thoDAM ja baLataNanA lAkaDA tuM to laI AvI che, pharI vAra paNa tuM jaMgalamAM jA ! pachI AvI tAre jamavuM." tyAre te bhUkhathI pIDAyelI vRddhA jaMgalamAM gaI. ane pharI vAra iMdhana laI mAthA upara upADI cAlI. mArgamAM paga athaDAvavAthI baLataNanuM eka lAkaDuM paDI gayuM, tyAre te vRddhA te lAkaDAne grahaNa karavAne namI. A bAju te jaMgalamAM mahAvIra mahArAjA samavasarelA. ane bhagavAna bhavya jIvonI AgaLa dezanA Ape che. tyAre te gharaDI strIe (paNa) dezanA sAMbhaLI. bhagavAnanI vANInA prabhAvathI te gharaDI strInI bhUkha paNa cAlI gaI, tarasa paNa cAlI gaI, thAka paNa cAlyo gayo. te gharaDI strI te ja namelI avasthAmAM tyAM ja UbhI rahI. tyAre gautama gaNadhare te strIne tyAM ja te ja avasthAmAM rahelI joIne bhagavAna mahAvIrane pUchyuM - "he bhagavAna ! A gharaDI strI bhUkha, tarasa, thAka vinA lAMbA samaya sudhI kema ahIM ja A pramANe rahelI che?" tyAre bhagavAna bolyA - 'gautama! bhagavAnanI vANIno A prabhAva che." (AthI tame paNa jhaDapathI saMskRta sArI rIte bhaNI zAstrasvarUpa bhagavAnanI vANIne bhaNo.) [2] amUrtithA subhUmacakravartInI kathA vasantapuranI pAse eka jaMgala che. tyAM jaMgalanA AzramamAM jamadagni tApasa tapa karato hato. te badhAM dezomAM prasiddha hato. A bAju devalokamAM be mitradevo che. eka vaizvAnara nAmano jaina ane jinezvara bhagavAnanA chesarala saMskRtam - 5 * 200 0 parIkSA-4 che Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmamAM rata hato ane bIjo dhanvantarI nAmano deva zivadharmavALo ane tApasano bhakta hato. baMne paNa devo potAnA dharmane prazaMse che. ene kIdhuM, jainadharma jevo koI paNa dharma nathI." bIjAe kIdhuM - "zaivadharma jevo bIjo koI dharma nathI." baMne paNa vAda karatA pota-potAnA dharmanI parIkSA karavA mATe mAnavalokamAM AvyA. jainadharmI vaizvAnaradeve kIdhuM - "bhagavAnanA dharmamAM nAnAmAM nAnA nUtana dIkSita je sAdhu hoya tenI parIkSA karIzuM. (saMbhAvanA arthamAM) ane zaivadharmamAM je jUno tApasa hoya tenI parIkSA karIzuM." A bAju mithilAnagarInA padharatha rAjAe rAjayane choDI caMpAnagarImAM bAramA tIrthaMkara zrI vAsupUjaya bhagavAnanI pAse dIkSA lIdhI. te nUtana dIkSita pAratha rAjarSine joI bane paNa devo tyAM tenI parIkSA karavA pravRtta thayA. vividha prakAranA mIThAI vagere bhojano ane ThaMDA pINA te sAdhune te banne devoe dekhADyA. ane kIdhuM - "he sAdhu! Ane grahaNa karo !' te bhojana pANIne joIne bhUkha-tarasathI pIDAyelA paNa sAdhue akathya jANI grahaNa na karyA. A pramANe sAdhunA AcAranI rakSA mATenI eka parIkSA thaI. A pramANe bIjI, trIjI paNa parIkSA karI. cothI parIkSAmAM be devoe naimittikanuM rUpa karI te sAdhune kIdhuM - "he sAdhu ! ame be naimittika chIe. haju paNa tAruM ghaNuM AyuSya (bAkI) che. AthI yauvanavayamAM zA mATe tapa kare che? A yogya nathI. vRddha uMmaramAM tAre dIkSA levI joIe. | munie kahyuM - "jo mAruM AyuSya dIrgha che to huM bahu lAMbo) samaya cAritrane pALIza ane dharma karIza. ane tethI mAruM zarIra ane AtmA (paNa) nirmaLa thaze. vaLI yauvanavaya vinA vadhAre dharma nathI thato. vRddhapaNAmAM kevI rIte te dharma thaze ? zarIra gharaDuM thaye chate kriyA - tapa vagere paNa thatuM nathI. dhanya che mAruM bhAgya, jethI mane cAritrano udaya thayo !" [3] vAmanavaritram dAmanacaritra - rAjagRha nagaramAM jitazatru rAjA rAja kare che. tenI jayazrI nAmanI rANI che. te nagaramAM maNikAra nAmano zreSThI che ane tenI suyazA nAmanI patnI che. te banneno putra dAmanaka nAmano hato. te jyAre ATha varSano thayo tyAre tenA mAtA-pitA marI gayA. rAka sarala saMskRtam - 5 - 2010 parIkSA-4 che Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garIbAIne kAraNe te dAmanaka nagaramAM dhanavAnonA ghare bhIkha mAMgato phare che. eka vAra be muni sAgarapauta nAmanA gharaDA/jUnA zeThanA ghare gocarI mATe pravezyA. ane gocarI grahaNa karI jyAre te be bahAra AvyA tyAre te be muni bhagavaMtoe te bhikhArI bALakane joyo. te bALakane joI eka muni bhagavaMte bIjA munine kIdhuM - "he muni ! cokkasa A bALaka A gharano mAlika thaze.' gokhalAmAM UbhA rahelA zeThe te badhuM sAMbhaLyuM. ane tethI te vajathI haNAyelA jevo thaI gayo. teNe vicAryuM - "aho ! meM aneka kaSTone sahana karI A vaibhava bhego karyo ane te vaibhavano A rAMkaDo mAlika thaze. gurunuM vacana jUThuM na ja hoya. AthI A bALakane koI paNa upAya dvArA huM mArI nAMkhu to sAruM thAya? - e pramANe vicArI sAgara pota zeThe lADavA vagere dvArA te mugdha bALakane lalacAvI cAMDAlanA vADAmAM piMgala nAmanA caMDAlanA ghare mUkyo ! [4] anantAni janmamaraNAni anaMtA janmamaraNo cauda rAjaloka svarUpa A loka bhagavAne kIdho che. dareke dareka rAja loka asaMkhyayayojana jeTalo che. lokamAM asaMkheya AkAza pradezo che. AkAza eTale avagAhanA - avakAza ApanAra. teno atyaMta sUkSma aMza pradeza che. te atyaMta sUkSma che. te A pramANe - kAlano atyaMta sUkSma aMza samaya che. AMkhanA palakArA jeTalA paNa kAlamAM asaMkhya samaya pasAra thaI jAya che. Avo sUkSma samaya che. have aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM jeTalA AkAzapradezo che tenI sAthe samayanI tulanA karIe. eka AkAzapradeza = eka samaya - e pramANe kalpIe. aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM jeTalA AkAzapradezono samUha che temAMthI eka AkAzapradezane ghaTADavo. tenI sAme kula samayanA jaththAmAMthI eka samaya ghaTADavo, A rIte eka AkAzapradezanI sAme eka kAlano samaya ghaTADIe to aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM rahelA AkAzapradezo tyAre khAlI thAya jyAre asaMkhyakAlacakro pasAra thaI jAya. matalaba ke asaMkhya kAlacakromAM jeTalA samaya pasAra thAya teTalA AkAzapradezo phakta aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM che. ATalA sUkSma AkAza pradezo paNa lokamAM asaMkhya ja che. AvA dareke dareka AkAzapradezamAM ApaNe anantA janma maraNo karelA che. chesarala saMskRtam - 5 - 202 * @ parIkSA-4 $ Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hA ! keTalA kALa sudhI ApaNe saMsAramAM bhaTakyA ! jo haju paNa A hAthamAM AvelA avasarane bhUlI jaI pramAda karAze to anantA bhavo bhaviSyamAM bhaTakavA ja paDaze. AthI bhagavAna jaNAve che ke - 'he gautama ! eka samaya paNa pramAda na kara.' jIva ! jAga, UTha, apramAdI thA ! ArAdhanA kara ! potAnA hitane sAdhI le ! tyAra bAda ja mokSanI prApti thaze. tyAre ja janmamaraNono aMta thaze. samarpaNa - sahAyatA - svAdhyAya - sahiSNutA - saralatA saumyatA vagere dvArA saMyamajIvana sArthaka karavuM joIe. 'saMyama jIvana sulabha nathI' e pramANe vicArI sulabha evA viSaya-kaSAya vageremAM Asakti choDI dharmamAM cittane sthira kara. = samatA [5] dhanyaritram dhanyacaritra - = A bharatakSetramAM dakSiNa dizAnA bhAgamAM zrIpratiSThAnapura nAmanuM nagara hatuM. te nagaranI bahAra godAvarI nadI vahe che. te naga2mAM jitazatru nAmano rAjA rAjya karato hato. tyAM dhanasAra nAmano zeTha vase che. tenI zIlavatI nAmanI patnI che. te bannene krame karIne traNa dIkarA thayA. pahelo dhanadatta nAmano, bIjo dhanadeva nAmano ane trIjo dhanacaMdra nAmano. krame karIne yauvanane pAmelA A traNe paNa putrone pitAe paraNAvyA. te traNeyanI krame karIne dhanazrI, dhanadevI, dhanacaMdrA nAmanI patnIo hatI. dhanasAra zeThe potAnA dIkarAone samartha joI potAnA gharano bhAra teo upara mUkI pote dharma karavAmAM tatpara thayA. te daMpatIne eka vAra cotho putra janmyo. tyAre bALakanI ghUMTInI nADane dATavA mATe pitAe jamIna khodI ane jamInamAM sonAnA khajAnAne pitAe joyo. dhanasAra zeThe khajAnAne joI A pramANe vicAryuM - 'A bALaka puNyazALI dekhAya che. kAraNa ke teno janma paNa mane lAbhadAyI thayo.' AthI A bALakanuM guNayukta sArthaka 'dhanyakumAra' e pramANe pitAe nAma rAkhyuM. [6] jIvasya saMsAre bhramaNam jIvanuM saMsAramAM bhramaNa anAdi saMsAramAM bhaTakatA jIvone mAnavabhava atyaMta durlabha che. kAraNa ke mAnavabhavathI bhraSTa thayelo kaSAyane paravaza evo jIva nigoda vageremAM sarala saMskRtam - 5 0 203 0 parIkSA-4 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMtA bhavo kare che. pachI pRthvI, pANI vagere sthAvaramAM bhaTake che. pachI beIndriya vageremAM bhaTake che. A pramANe badhe bhaTakato bhaTakato ghaNA duHkhone sahana karato karmathI parAbhUta (= parAbhava) thayelo jIva akAmanirjarAthI ane puNyodayanA prabhAve paMcendriyapaNAne pAme che. A pramANe ghaNA badhAM samaya pachI ja jIva manuSyabhavane pAmavAne samartha thAya che. manuSyabhavamAM paNa Arya dezathI mAMDI saMyama svIkAra sudhInI vastuo to atyaMta durlabha che ane atyaMta kimatI che. ciMtAmaNi ratnane pAmI koNa mUrkha tene pheMkI de athavA koNa tenI avajJA kare ? daridra avasthAne pAmela manuSyane jo koI zrImaMta mANasa sahAya kare, ghaNAM dhana-dhAnya vagere Ape ane ghara vagere paNa Ape tyAre te garIbane te zrImaMta upara keTalo bahumAnabhAva vilase ? pragaTe ? tenAthI paNa adhika bahumAnabhAva guru upara rAkhavo. je kAraNe gurubhagavaMta ja bhayaMkara saMsAra sAgarathI rakSA karanArA che. bAkI saMsAramAM prANAtipAta vagere pApone karatA ApaNe narakamAM ja jaIe. zuM Apa jANo cho ke saMsArI jIvanI khoTekhoTI IcchAonI hAramALA kevI hoya che ? vAMco AgaLa. [7] saMsArinIvasya manorathamAnA saMsArIjIvanI manorathamALA saMsArI jIvo A pramANe potAnA manamAM kahyuM che - "huM ghaNIbadhI strIone paraNIza. te strIo (potAnA) rUpathI traNe jagatane parAjIta karaze. saubhAgyathI kAmadevano paNa sAmano karaze. hAvabhAva dvArA munionA dayane paNa khaLabhaLAvI deze. kalAo dvArA bRhaspatinI paNa ThekaDI uDADaze. vijJAna (hoMziyArI) dvArA atyaMta abhimAnI paMDita mANasonA cittane paNa prasanna karaze. te badhI strIone to huM avazya dayavallabha hoIza. teo kyAreya paNa mArI AjJAne oLaMgaze nahIM tathA mAro vinayI, hoMziyAra, avasarane jANanAro parivAra haze. tathA mArA atyaMta UMcA hovAthI himAlaya jevA, pUtaLI vagere aneka nayanAnaMdakArI (= AMkhane prasanna karanArI) racanAothI zobhatA cAre bAjuthI moTA killA vaDe gherAyelA sAta mALanA ghaNA mahelo haze. A sarala saMskRtam -5 * 204 * parIkSA-4 che Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8] panavaritram rUpasena caritra bharatakSetramAM magadha dezamAM rAjagRha nAmanuM nagara che. tyAM yAdavavaMzamAM ratna zrImanmatha nAmano rAjA rAjya kare che ane tenI madanAvalI nAmanI patnI che. rAjA to nyAyathI prajAnuM pAlana kare che. eka vAra comAsuM AvyuM. tyAre tyAM nagaranA sImADAmAM ja zItalA nAmanI nadI pANIthI bharapUra thaI vahe che. te avasare rAjA tyAM ramata mATe Avyo. tyAM rAjAe eka naukA levaDAvI ane tyAra bAda rAjA te nAvaDImAM besIne nadImAM jalakrIDA karavA pravRtta thayo. tyAM to nadImAM nadInA pravAhanI sAmI dizAmAM jatAM evA daivI AbhUSaNothI yukta eka mANasane rAjAe joyo. tene joIne rAjA paNa tenI pAchaLa doDyo. tyAra bAda jema jema rAjAnI nAvaDI tenI pAchaLa Ave che tema tema te mANasa jhaDapathI AgaLa bhAge che ane rAjA te mANasanuM phakta mAthuM ja pANInI upara juve che. rAjAe manamAM Azcaryacakita thaI vicAryuM ke "cokkasa A koI paNa devIprabhAva saMbhave che." keTaleka dUra jaIne te mastaka pANI upara sthira thaI gayuM. tyAre jhaDapathI tenI pAchaLa jaIne tenA mAthA upara veNidaMDane rAjAe bharAvyo. ane jyAM te veNidaMDathI mAthAne UMce kheMce che tyAM to phakta mAthuM ja rAjAnA hAthamAM AvyuM. tyAra bAda khinna thayelo rAjA jyAM pharI nadInI vacce juve che tyAM tevI ja rIte mastaka yukta eka mANasane nadInA pravAhanI vacce jato juve che. tyAre pharIthI vismita thayelA rAjAe vicAryuM - "cokkasa A koI paNa daivI zakti che." have rAjAe te mAthAne pUchyuM - "tuM koNa che?' mastake kIdhuM - "huM deva chuM." tyAra pachI mAthAe pharIthI rAjAne pUchyuM - "tuM koNa che?' rAjAe kIdhuM - "huM rAjA chuM.' tyAre mastaka kahe che - "jo tuM rAjA che to aparAdha vinA coranI jema zA mATe mAruM mAthuM veNidaMDamAM te kheMcyuM? rAjA to badhAMnuM zaraNa hoya. tethI tuM mane choDI de." A pramANe mAthAe kIdhuM tyAre rAjAe te mAthuM choDI dIdhuM. A bAju te deva pANI vacce hAthI thaI gayo ! ki sarala saMskRtam - 5 * 205 * 6 parIkSA-4 * Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [9] vanajJAnavAritrasvarUpam darzana,jJAna ane cAritranuM svarUpa anaMta saMsAramAM bhaTakato evo jIva jayAre bhavitavyatAdikAraNavaze. caramAvartimAM praveze che tyAre dhIre dhIre mokSa mArgamAM AgaLa vadhato jIva keTalAMka samaya pachI bhagavAnanA anugrahathI athavA to gurunI kRpAthI vimalAloka aMjanane meLave che. pahelA jIva kudevane deva mAnato hato, kugurune guru mAnato hato, kudharmane dharma mAnato hato. duHkhadAyI viSayone sukha ApanArA mAnato hato. duzmana evA kaSAyone mitra tarIke svIkArato hato. tyAre jIva narakanA kAraNabhUta aviratine AnaMdanA kAraNa tarIke grahaNa kare che. gADha baMdhananI upamAvALA putra-patnI-dhana-sonuM vagerene AnaMdanA kAraNa tarIke jIva vicAre che. karavA yogya ane na karavA yogyanI vicAraNAne jIva tyAre jANato nathI. bhakSya ane abhakSyanA taphAvatane paNa oLakhato nathI. jIva kutarkayukta hote chate A pramANe vicAre che ke - "paraloka nathI, puNya pApanuM koI phaLa nathI (mATe puNya-pApa paNa nathI) AtmA saMbhavI zakato nathI, sarvajJa paNa saMbhavatA nathI. sarvaze jaNAvela mokSamArga ghaTI zakato nathI." A pramANe mithyAtvanA kadAgrahathI yukta cittavALo jIva jIvonI hiMsA kare che. jUThuM bole che, corI kare che, maithunamAM athavA parastrImAM Asakta thAya che, parigrahane kare che. IcchAnI maryAdA karato nathI. mAMsa khAya che, dAru pIve che, sAcA upadezane grahaNa nathI karato. khoTA mArgane kahe che. vaMdana karavA yogyane niMde che, vaMdana na karavA yogyane vaMde che, bIjAnuM kharAba bole che. tathA tyAre jIva derAsara ke sAdhunA upAzraye jato nathI, dekhelA paNa sAdhune (= sAdhune jovA chatAM paNa) vaMdana karato nathI. zrAvakane ke atithine AmaMtraNa nathI Apato, potAnA ghare dAnanI pravRtti aTakAvI de che. AvA prakAranA, viveka vinAnA jIvane joI guru bhagavaMta potAnI buddhirUpI saLImAM te jIvane pratibodha karavAnA upAyarUpI aMjanane mUke che. sadguru te rAMka jIvane upadeza Ape che. tyAra bAda guru tenI AMkhamAM vimalAloka aMjana AMje che. tyAre jIvane kaMIka mananI prasannatA ane che sarala saMskRtam - 5 0 206 0 ja parIkSA-4 * Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadguddhi utpanna thAya che. A kramathI gurunI kRpA vaDe jIva tattvaprItikara pANI ane mahAkalyANakArI khIrane meLave che. aMjana eTale samyagdarzana, pANI eTale samyajJAna ane paramAnna eTale samyakcAritra. A samyagdarzana, jJAna ane cAritra e ja to mokSamArga che. vadhAre jANavAnI jijJAsA che to upamitibhavaprapaMcA kathA vAMcavI joIe. [10] subhASitAni subhASito 1. mAthe UbhA rahelA motane jo A jIva (mANasa) juve to khAvAnuM paNa tene na bhAve, na game. to pachI kharAba kAma karavAnuM to zuM game ? je (zarIrI jIvo dvArA =) mANaso Aje ja hasatA hatA, gAtA hatA, ramatA hatA, te Aje ja nathI dekhAtA. (eTale ke kyAre mota thaI jAya te kahevAya nahIM.) kharekhara kALanI A ceSTA bahu du:khadAyI che. 2. 3. te saraLa AzayavALA mahApuruSo kone IcchanIya nathI banatA ke jenuM ciMtana, vacana ane AcAra traNeya sarakhA hoya che ? (matalaba jevuM ciMtana tevuM ja vacana, manamAM duM ane hoThamAM jUduM tevuM nahIM.) jevI vicAraNA tevI ja vANI ane jevI vANI tevI ja kriyA. te dhanya che ke jeone A traNeyamAM visaMvAda nathI. 4. 5. juvAnImAM paNa je zAMta che, je (yAcaka dvArA) maMgAyelA khuza thAya che. (paNa moDhuM nathI bagADatA) ane prazaMsA karAyelA (potAnI koI prazaMsA kare to) lajjA pAme che, te mANaso jagatamAM zreSTha che. sarala saMskRtam - 5 7 207 parIkSA-4 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koyaDAnA ukela mitro ! ekAda koyaDAno ukela na maLyo ane tarata javAbo jovA besI gayA tevuM na karazo... eka vAra kramasara badhA koyaDA ukelavA mahenata karI juvo... (pATha cAle te mujaba ja koyaDA ukelAze.) keTalo sTrAIka reTa Avyo ? ghaNA-kharA koyaDA anukela rahI gayA hoya to paNa ciMtA na karatA. A to magajamAM thoDuM oIlIMga karavA mATe ja A koyaDA prastuta karavAmAM AvyA che. saMskRta jenA mATe bhaNI rahyA cho te graMthonA abhyAsamAM AvI kliSTa saMdhi vagere prAyaH nahIM Ave... ahIMnA koyaDA 'zu AchuM tiSThatyatra' jevA che. jyAre ApaNA graMthonI bhASA to 'virapuriha vinati titam' jevI che. (AnI vArtA adhyApaka pAsethI samajI levI.) vAMcanamAM 'ghu, che, o au + koI paNa svara' A niyama tathA r + r' - A niyama ghaNI vAra gUMcavADAmAM nAMkhI deze, paNa tame sajAga hazo to vAMdho nahIM Ave. koyaDAnA ukelo tame jAte na jotA, paraMtu adhyApakane batAvazo. te tamane thoDI - thoDI hInTa ApI koyaDo ukelavAmAM sahAya karaze... 2) saMskRta bhaNavAnuM lakSya eka ja che H bhagavAne ApaNA mATe je apekSA vyakta karI che te apekSAone jANI laIe ane te mujaba samatvanI sAdhanA dvArA advitIya AtmasAkSAtkArane prApta karI zakIe... koyaDo ukelAya ke na ukelAya - badhAmAM roSa - toSano tyAga karI have ukela vAMco * ukela : 1) zrAvaka ! sya pratikramaNe pApam / sa = so dhAtu - gaNa - 4 - AjJArtha dvi.pu.e.va. he zrAvaka ! tuM pratikramaNamAM pApane kApI de. - sara ata naH ! [tR zabdanI saMbodhana vibhakti - e.va. 7: !] he mANasa ! tuM ahIMthI jA. sarala saMskRtam - 5 0 208 ukela Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAma: [rA dhAtu - gaNa - 2 vartamAnakALa pra.pu.ba.va.] lakSmaNAya dhanam / ame lakSmaNane dhana ApIe chIe. modakaM khAda modakaM piba / A koyaDAno ukela eka TucakA sAthe vaNAyelo che - brAhmaNa ane teno dIkaro yajamAne ApelA jamavAnA AmaMtraNane mAna ApI jamaNavAramAM pahoMcI gayA. jamaNavArane barAbara nyAya ApI zakAya mATe savArathI banne bhUkhyA rahyA hatA. jamaNavAramAM brAhmaNane priya AITama modaka hatI. AthI banne jaNa - chappaniyA dukALamAMthI Avela vyaktinI jema - lADavAne (= modakane) nyAya ApavA besI gayA... thoDo samaya pasAra thayo ne bApanI najara dIkarA upara paDI. dIkaro vacce pANI gaTagaTAvato hato. bApe nA pADI - moDha vadri, ma 3(= moda) piva - "alyA ! lADavA khA, pANI na pI - e to AkhI jiMdagI pIvAnuM che..." (koyaDAno ukela bhale maLI gayo, paNa Tucako bAkI che.) chatAM dIkaro thoDA lADavA khAya ne pachI pANI gaTagaTAve rAkhe... bApa akaLAI gayo. jamaNavAramAMthI bahAra AvyA ke tarata ja bApe dIkarAne camacamAvIne tamAco ThokI dIdho. dIkarAe pUchyuM - kaI khuzImAM ? bApa uvAca - pANI pIvAnuM tAna caDyuM hatuM, tenI khuzImAM... dIkarAe kahyuM - bApujI ! pANI vAparavAmAM to buddhimattA hatI. rAkhanA DhagalA upara pANI reDo to Dhagalo besI jAya... peTamAM lADavAno Dhagalo thayo hoya temAM pANI nAMkho eTale Dhagalo besI jAya. jagyA thaI jAya, lADavA vadhAre peTamAM jAya... bolo - meM buddhi vAparI ke nahIM? bApujIe javAba ApavAne badale pharIthI tamAco coDI dIdho. dIkaro raDamasa thaIne bolyo - kema? | bApa uvAca - mUrakha ! mane no'tuM kahevAtuM !!!! 5) Teva ! kAyam [$ dhAtu gaNa - 2 hya bhU.pra.pu.e.va.] madhunA | he deva ! huM hamaNA (ja) Avyo hato. mA sarala saMskRtam - 5 - 2009 ja ukela che Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6) ma Ta vyAm | jaMgalamAM nahIM bhaTaka. (saMsAra eka jaMgala ja to che.) 7) hi Ida mude ! [di = 3 + - gaNa - 2 A.ddhi.pu.e.va.] he sarpa ! tu kharekhara Ava. pata: (patar - vartamAnakRdaMta ki.vi.bahuvacana) kapu: ( dhAtu hya bhUtu.pu.ba.va.) / teoe paDatA lokonI rakSA karI. 9) na heta gadya | Aje tame gayA nahatA. 10) : bAyam vA | (rU dhAtu hya bhU.kA.ddhi.e.) (rU dhAtu hya bhU.kA.pra.e.) tuM gayo hato athavA huM gayo hato. 11) mAM rUkU rUMcha be bANane na Iccha. 12) zrIva ! : 3pAzraye ! (che: = rU dhAtu hya bhU.kA.ddhi.e.) he zrAvaka ! tuM upAzrayamAM gayo hato. 13) RSe ! ne mAttha manIm he RSi ! tuM khoTuM nathI kaheto. (lAgaNIthI tuMkAra che.) 14) yAtrALe utam maMtra | tame be ahIM yAtrA mATe AvyA hatA. 15) gaNya sim bI (bas - dhAtu gaNa - 4 - AjJArtha dri.e.va.) aritvaM ca sya / AnI talavArane pheMkI de ane duzmanAvaTane kApI de. 16) nRpa ! kada amum pa nava ! he rAjA ! tuM Aje Ane paNa rakSa. 17) zune mAnam 3chyuM: kUtarA mATe ame khorAkane IcchIe chIe. A sarala saMskRtam -5 0 2100 ukela che Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18) amara: mamAra | amara marI gayo hato. 19) sa: : 5: 4 tvAM papu: / (pA te, A ane te (- A traNee) tane 20) patat tat pitA rUva pati / paDatA evA tene pitAnI jema te rakSe che. 21) te te (yur - caturtha vibhakti e.va. zorTarUpa) nuH / teoe tArA mATe yajJa karyo hato. 22) pute te te tevuH / raDatA evA tArA mATe teo taryA hatA. 23)asya RRAM vuH / (vA dhAtu - gaNa - 2 parokSa bhUta. pR.pu.ba.va.) teoe AnuM RNa kApyuM. 24) mati (bhavat zabda sa.e.va.) bhavata: manta| Apa hote chate teo ApanA thAya che. gaNa - 2, parokSa - pR.pu.ba.va.) rasyo hato. 25) Apa: ApuH / (al - zabda dvi.vi.ba.va.) pANIe meLavyuM; Avupa: teoe pANIne meLavyuM. 26) rIn JarIn 7 jhava / bhUMDone ane duzmanone tuM rakSa. = 27) 5: akSi mAkhivAn / (parokSa kRdanta) teNe AMkhane AMjI. 28) asya rAyam asya sya haiM| AnA dhanane pheMka ane kApI de. 29) arvA va: Ava / (va: ghoDAe tamane ramyA. = yuSpad dvi.vi. bahuvacana) 30) asmin mApti asya kareH arvA pet / A mahine A duzmanano ghoDo cAlyo gayo. sarala saMskRtam - 5 211 0 ukela Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Mind Games - Answers 1) kSitipratiSThitanagare sAgaradattAbhidhAnaH zreSThI vasati / ekadA ca tasya dvau putrau guNacandrasAgaracandrAbhidhAnau jAtau / 2) dharmamicchasi du:khaM vA ? iti devena pRSTe sati dharmaM svIkRtavAn sAgaradatta: zreSThI / 3) zanai: zanai: dharmaprabhAveNa punaH sampatprAptiH jAtA / sarve ca sukhinaH jAtA:, ataH na kadAcidapi dharmaH tyAjyaH iti / 4) dhenuUnAM viMzatiM eka gAya che ochI jemAM evI vIsa gAyone lAva ! A pramANe saMdhi hovAthI + samAsa hovAthI 19 gAya lAvyA temAM koI vAMdho nathI. 1. - yA puro vArtAmA sajyuM hatuM 'anabuddhivANI = sochI buddhivANI' have ATalI hInTa upara na samaje te 5) khe'hama saraNa dRSTAMto hatAM saMdhinA : = naraH = 'nR' zabda prathamA bahuvacana .. naraH gacchanti 2. devau icchataH / sarala saMskRtam - 5 3. devR - pra. vi. o. 1. = 4. narau ikSete / 5. jinau abhinandAmaH / je bhagavAnane.... devA gacchati / saMpUrNam * 2120 javAbo Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMnyAsa yazovijayajI gaNi dvArA racita-saMpAdita-anuvAdita sAhitya sUci naM. pustakanuM nAma bhASA-viSaya kiMmata nyAyAloka (saMskRta+gujarAtI) 100-00 bhASA rahasya (saMskRta+hindI) 10-00 syAdvAda rahasya (bhAga 1 thI 3) (saMskRta+hindI) 435-00 vAdamAlA (saMskRta+hindI) 120-00 SoDazaka (bhAga 1-2) (saMskRta-hindI) 200-00 adhyAtmopaniSad (bhAga 1-2) (saMskRtagujarAtI) 190-00 adhyAtmopaniSad (bhAga 1-2) (saMskRta+hindI) mudraNAlayastha dvAciMza dvAtrizikA (bhAga 1 thI 8) (saMskRtagujarAtI) 2000-00 9 dravya-puNa-pacayino rAsa (bhAga 1 thI 0) (gujarAtI saMskRtagujarAtI) 5000-00 adhyAtma anupayoga (bhAga 1-2) gujarAtI) 1000-00 FRAGRANCE OF SENTMENTS Englishh 25-00 92 GLIMPSES OF SENTMENTS English 30-00 93 ABUNDANT JOY OF SENTMENTS English 25-00 BATTLE OF THOUGHTS English 150-00 15 dvivarNaratnamAlikA (saMskRtagujarAtI) amUlya vAsanA hAre, upAsanA jIte (gujarAtI) amUlya 10 buddhi hAre, zraddhA jIte (gujarAtI) amUlya 18 sAdhanA caDhe ke upAsanA ? (gujarAtI) amUlya saMvedananI suvAsa (prabhubhakti gujarAtI) amUlya 20 saMvedanAnI jhalaka (prabhubhakti gujarAtI) amUlya 21 saMvedanAnI mastI (prabhubhakti gujarAtI) amUlya 22 saMvedanAnI saragama (prabhubhakti gujarAtI) 50-00 23 saMyamInA kAnamAM (sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto mATe) amUlya 24 saMyamInA dilamAM (sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto mATe) amUlya 25 saMyamInA romeromamAM (sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto mATe) amUlya 26 saMyamInA sapanAmAM (jJAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto mATe) amUlya che. sarala saMskRtam - 5 0 213 0 @ sAhitya sUci che Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyamInA vyavahAramAM 28 vidyutaprakAzanI sajIvatA aMge vicAraNA 27 vidyutaprakAza sajIva yA nirjIva yazovijayajI chatrIzI saMveda kI suvAsa saMveda kI mastI saMvedana kI jhalaka saMvedana kI saragama zrAvaka dinacaryA 20 s 30 31 32 33 34 35 39 30 38 39 40 41 zrIdevacaMdrajIkRta covisI vIra kA antima saMdeza prabhu saMcamInA valaNamAM jaya-parAjaya (3 pustakanuM saMkalana) rAjakoTanI savAra polisI (sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto mATe) (gujarAtI) (hindI) sarala saMskRtam - 5 (abhinava prabhustuti) (prabhumatti hindI ) (prabhumatti hindI ) (prabhumatti hindI ) (prabhumatti hindI ) (gujarAtI) (gujarAtI) (hindI) (gujarAtI) (gujarAtI) (gujarAtI) (gujarAtI) amUlya 0 214 0 10-00 10-00 amUlya 30-00 21-00 20-00 0 0 - 01 amUlya amUlya amUlya mudraNAlayastha 40-00 20-00 noMdha : adhyayanazIla pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone tathA jJAnabhaMDArone bheTa rUpe maLI zakaze. prAptisthAna : zrI divyadarzana TrasTa, 39-kalikuMDa sosAyaTI, dhoLakA, ji. amadAvAda. pIna-38810, 60-00 sAhitya sUci Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta bhaNavA mATe upayof sUcano... hathita paramAtmAnA ane svagurunA nAmasmaraNa maMgala karIne pATha zarU karavo. pAThamAM ekAgratA keLavavI. ' pATha ApanAra vidyAguruAdino paNa vinaya keLavavo. 'kalikAlasarvajJa zrIhemacandrasUrisagurubhyo namaH tathA che nama: padanI eka eka mALA roja gaNavI. | 'niyamonuM, dhAtunA rUpanuM, zabdonA rUpanuM niyamita punarAvartana karavuM. dareka svAdhyAya karavA avazya prayatna karavo. bhUla, paDe to pAMca-pAMca vAra lakhavuM. | paramAtmAnI ja eka mAtra karaNA che ke jethI ApaNe saMskRta bhaNI zakIe chIe - te bhAvanAmAM oLaghoLa banI javuM. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA sarasvatI ! na to tArI pAse kAvyaracanAnI zakti mAMgu chuM ke vAdamAM aparAjita rahevAnI zakita mAMguM chuM. mAre Aje to eTaluM ja mAMgavuM che mA ! tAruM vAtsalya sadA mATe A bALaka upara vahetuM rAkhaje ! basa ! mArA mATe ATaluM ja paryApta che. mA ! mane tArA vahAlanuM vahAla che. vahAla upara vahAla che. 6 6 AT A 1 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he ahaMmaiyA ! bALaka bhayAnaka jaMgalamAM bhUlo paDI gayo che. mAtA. bALakane joI rahI che paNa mA svayaM AvavA-bALakane bacAvavA asamartha che. eTale mA potAnA vizvAsu mANasane ciThThi laIne mokalAve che. bALakanA hAthamAM ciThThi pahoMcI paNa gaI. emAM savistara batAvI dIdhuM ke dIkarA ! A raste thaI tuM jaladI mArI joDe AvI jA ! paNa, karuNatA e sarjAI ke dIkaro e ciTTinI bhASA ja jANato na hato ! he paramAtman ! | A bALaka jevI abhAgI sthiti sArI na sarjAya mATe ja A saMskRta bhaNuM chuM. paNa lakSya che, tArI pAse paMhocavAnuM. eTale ja tArA saMdezAne vAMcI e saMdezA pAchaLanA adezane oLakhI jaladIthI kaivalyalakSmI varI tArI pAse pahoMce to e ja AzA che, aramAna che, abhIpsA che, AkAMkSA che, Arajhu che. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta Als lobor sarady zreNi lAka prakAzaka 8i zrI divyadarzana TrasTa KIRIT GRAPHICS: 09898490091 ISBN 978- 81025531-3-2