Book Title: Prabuddha Jivan 2008 Year 18 Ank 01 to 12
Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/525993/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vArSika lavAjama rUA. 125/- tA. 16 jAnyuArI, 2008 chUTaka nakala rUA. 10/- 1 * * * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra *** ! prabuddha jIvana | vikrama saMvata : 2064 vIra saMvata : 2534 poSa sudi - tithi - 7 - jina-vacana saMyamI puruSa cittamaMtamacittaM vA appaM vA jai vA bahu / daMtasohaNamettaM pi oggahaM si ajAiyA / / taM appaNA na geNhaMti no vi geNhAvae paraM / annaM vA geNhamANaM pi nANujANaMti saMjayA / / -tsavaivAti-6-2 rU. saMyamI puruSo vastu sajIva hoya ke nirjIva hoya, thoDI hoya ke| vadhAre hoya, are ! dAMta khotaravAnI saLI paNa hoya, to paNa tenA mAlikane pUchyA vinA letA nathI, bIjA pAse levarAvatA nathI ane | jo koI e rIte letuM hoya to tenuM anumodana paNa karatA nathI. __ saMyamI puruSa sajIva yA nirjIva, alpa yA adhika, daMtazodhana jaisI tuccha vastu kA bhI, usa ke mAlika kI anujJA lie binA svayaM grahaNa nahIM karatA, auroM se grahaNa nahIM karAtA aura grahaNa karanevAle kA anumodana bhI nahIM karatA / Persons with self-control do not take anything, whether animate or inanimate, whether small or big, not even a toothpick, without it being formally given to them. They do not ask others to do so and do not support others in doing so either. DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita jina-vacanamAMthI). I Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - devI prabuddha jIvana tA. 16 jAnyuArI, 2018 Ayamana bolAvIne kahyuM: "A harijanone tAro moTo ane e harijanone bAe potAnA moTA oraDo ApIza ne?' oraDAmAM sagavaDa karI ApI. bApunI sAme ja upavAsa karavA AvelA e. 0 mahendra meghANI ApaNo vaidie to kada paDe harijanone bApu jAte ja AvI sagavaDa Ape saMpAdita 'gAMdhI gaMgA' mAMthI. harijana praznane aMge bApue 1932 mAM ane potAne nAhavAnI oraDI vAparavAnI pratyeka gujarAtInA gharamAM pustaka avazya hovuM yaravaDA jelamAM AmaraNa upavAsa AdaryA hatA. sthitimAM mUke e bAne rucyuM nahIM. bAe Takora jAie ja. upa2Aga thayA pachA che joIe ja upayoga thayA pachI pastImAM padharAvAtI te vakhate bA sAbaramatI jelamAM hatAM. karatAM kahyuM: "emane tame dIkarA karIne rAkhyA te moMghI kaMkotrI sAthe ekAda pustikA paNa bheTa pote bApunI paDakhe nathI eno bAne manamAM tamArI jhUMpaDImAM ja besADo ne!' mokalAya to lagnaprasaMga zubhecchakonA jIvanamAM khUba ucATa rahyA karato. potAnA patinI jiMdagI bApue hasatAM hasatAM kahyuM: "hA, e mArA hRdayaMgama banI jAya. Ama hoDamAM mukAyelI joine bAne dilamAM zuMnuM dIkarA te tArA paNa kharA ne!' zuM thaI jatuM! A vAtano valopAta karatAM bA eka vAra jelanI bahenone kahevA lAgyAM: "A sarjana-sUci 'bhAgavata' vAMcIe chIe, 'rAmAyaNa' pRSTha kramAMka (1) motIDe vadhAvo...dhanya dhanya gujarAta "mahAbhArata' vAMcIe chIe, emAM kyAMya AvA DaoN. dhanavaMta zAha (2) islAma ane ahiMsA DaoN. mahebUba desAI upavAsanIvAto nathI ! paNa bApunI to vAta ja (3) pazcimanuM sarjana ane cintanajudI. e AvuM ja karyA kare che ! have zuM thaze?' | jaina darzananA saMdarbhe zrI rasikalAla jesaMgalAla zAha eTale baheno kaheH "bA, bApune sarakAra badhI (4) chAMyaDo Ubho rahyo DaoN. gulAba deDhiyA sagavaDo Apaze, tame zA mATe phikara karo cho?' (5) zAMtilAla zeTha: saMsthAnA eka saMnniSTha tyAre bA kaheH "bApu kazI sagavaDale to ne! ' kAryakaranI vidAya DaoN. dhanavaMta zAha emane to badhI vAtano asahakAra! emanA jevuM (6) devacaMdrajI racita zrI caMdana jina stavana : zrI sumanabhAI ema. zAha mANasa to meM kyAMya nathI sAMbhaLyuM! purANanI (7) sarjana svAgata Do. kalA zAha ghaNI ghaNI vAto sAMbhaLI che, paNa AvuM tapa (8) jaina pAribhASika zabda koza. DaoN. jitendra bI. zAha kyAMya na joyuM!' (9) Atmasiddhi zAstra prA. pratApakumAra ToliyA paNa thoDI vAra aTakIne bA pAchAM kahe: 'jo ke (11) paMthe paMthe pAtheya : zuM A zakya che? DaoN. raNajita ema. paTela (anAmI) 20 kAMI vAMdho nathI. ema to mahAdeva che, vallabhabhAI che, sarojinIdevI che; paNa ApaNe hoie to prabuddha jIvana : grAhaka yojanA phera paDe ne!' , ' bhAratamAM paradeza 'mArA dIkaro te tArA paNa kharAne ?' 1 varSanuM lavAjama rUA. 125/- U.S. $ 9-00 3 varSanuM lavAjama rU. 350/- U.S. $ 26-00 eka vakhate madhya pradezanA koMgresa pradhAna- 5 varSanuM lavAjama rUA. 550/- U.S. $ 40-00 maMDaLamAM harijana pradhAnane levA mATe nAgapuranA kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama rU. 2000/- U.S. $100-00 keTalAka harijanoe bApu sAme satyAgraha jAhera kyAreya paNa jAxkha na levAnI prabuddha jIvana'nI nIti hoI enA grAhako ane zubhecchako karyo hato. tema ja dAtAo ja A sattvazIla sAmayikane jIvaMta rAkhI zakaze. (77 varSanI avirata sevA che pAMca pAMca harijanonI eka TukaDI sevAgrAma muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatronI) gujarAtI bhASAnA sAmayiko jIvaze to ja gujarAtI bhASA Ave ne tyAM covIsa kalAka besIne upavAsa kare. ane gujarAtI saMskAra saMskRti jIvaMta raheze. pachI bIjI TukaDI AvIne upavAsa kare. Ama | jaina dharma ane sarva dharmanA ciMtano AvA sAmayikothI ja vartamAna ane bhaviSyanI peDhInA] TukaDIo badalAyA kare. hRdayamAM ropAtA jaze. e virodha karanAra harijanone bApue premathI | punita putrIto 'duhitA' ane 'dehalI dIpaka' che; eTale banne dizA ane banne gharane ajavALe AvakAra Apyo ane emane AzramamAM besavA evo gharanA uMmarAno e dIpaka che. lagnamAM ApaNe lAkho rUA.no kharca karIe chIe, lAkhonA tathA rahevAnI sagavaDa paNa karI ApavA taiyArI kariyAvara ane gharanA saMskAra sAthe putrIne vidAya ApIe chIe to kariyAvaramAM 'prabuddha jIvana batAvI. jagyA pasaMda karavAnuM harijanone soMpyuM. na ApI zakIe ? putrInA jIvanamAM e sadAya jIvaMta raheze. pathadarzaka banaze. suzeSa ki bahunA...? | te lokoe bAnI osarI pasaMda karI. ceka "zrI muMbaI jena yuvaka saMgha'nA nAme mokalazo.koI paNa mAsathI grAhaka banI zakAya che. - bAnI jhUMpaDImAM eka moTo ane eka nAno - kanyA kariyAvara AjIvana grAhaka lavAjama bharanArane AvakaverAnI 80 G kalama anvaye ema be oraDAo hatA. nAnI oraDI nAhavA karamukta che evuM pramANapatra juduM ApavAmAM Avaze a menejara ane kapaDAM badalavA mATe hatI. bApue bAne Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 0 varSa (50) + 18 0 aMka 1 0 tA. 16 jAnyuArI, 2008 - zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra 3 - UGI A6 * * prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 vArSika lavAjama rUA.125/-0 0 chUTaka nakala rUA. 10-0 0 * .jI . roga to gamI taMtrI : dhanavaMta ti. zAha | READ,S motIDe vadhAvo... bhavya bhavya gujarAta narendra modI, narendra modI ane narendra modI. modInI ja. modI sAheba bhale kahe ke pakSa moTo che, pakSe mane gujarAtI mANasa baDo samajadAra che. sAMbhaLe badhAnuM paNa kare moTo karyo che. A emanI kharekhara namratA che. narendra modInI AMkho dekhyuM ane mananuM doryuM. bAdabAkI karo to bhAjapane ATalI badhI bahumatI maLata? A bhAratano matadAra have samajaNo thayo che. have e doryo dorAto "havA' to cheka himAcala pradeza sudhI pahoMcI gaI! nathI, vikasatA bhAratanA sUryodayanI A sonerI kora che. sAta narendra modI tarata ja asaMtuSTa ziromaNi kezubhAInA AzIrvAda ghioDale e Aje doDI rahyo che. aMtaranA kRSNathI e dorAya che levA gayA. pakSane moTo gaNAvavo ane kezubhAInA AzIrvAda ane arjunanA karma, puruSArtha ane lakSya upara enI animeSa dRSTi levA javuM temaja sarva asaMtuSTo tarapha AvakAra bhAva darzAvavo, che. bhale game tevA dhUrtarASTra, dUryodhana, ke zakuni jevA rAjyakartA A vartanamAM keTalAMka narendra modInI "samajadArI ke rAjakIya ene mAthe paDyAM hoya! dUraMdezIpaNuM jUe paNa e satya nathI. na. mo. namI paNa zake che. pAchalA varSomAM gujarAte bhUkaMpa, hullaDo, ramakhANo ane A bahuzruta ane saMskArI narendra modInA hRdayanA A sAcAM bhAva ativRSTinA pUra temaja apayazanA kemerA ane DholanagArAM sahyAM, hatAM. jIvananI zarUAtamAM "cA"nI reMkaDImAM kAma karI A toya gujarAta Aje kyAM che? AjanA gujarAtamAM pharI vaLo to kavihRdayIe jo "cAha'nI vaheMcaNI na karI hota to A sthAne Aje e barabAdInA koI nizAna nahi dekhAya. pahoMcata nahi. motanA sodAgara nahi, matonA sodAgara paNa cUMTaNI pahelAM banne pakSoe potAnA vijaya ane sAmA pakSanA nahi, paNa matonA adhikArI banyAM che. parAjaya mATe je vANIno upayoga karyo emAM bhadratA ochI paraMtu koI mAnavI saMpUrNa nathI. narendra modImAM kai apUrNatA hatI. chatAM matadAre "satya"ne pakaDyuM. jyAre vivAdo vadhe che- che e narendra modI paNa jANe che ane prajA paNa jANe che. A AkSepa prati AkSepatAnA maMthano thAya che tyAre ja satya apUrNatAne prakRtidatta bhAva kaho ke siddhAMtaniSThA kaho, samajadAra ApoApa pragaTe che. e zodhI leze! narendra modInA zAsana kALamAM vikAsa thayo che paNa bhraSTAcAra ATalA moTA vijayanI pachI samaju mANasa chakI na ja jAya ochAM thayAM che ! prajA vahivaTakAronA bhraSTAcArathI trAhimAma ane vyaktipUjAnA Dhola nagArA vagADanArathI eo cetatA raheze thaI gaI che, paraMtu "khAto nathI ane khAvA deto nathI' na.mo.nA ja, evI zraddhA rAkhIe ane gAMdhInA gujarAtane eo gAMdhI A vAkya upara matadAre zraddhAnI sahI karI dIdhI che. asaMtuSTonA AdarzothI chalakAvI de evuM IcchIe. Arthika utthAna e ja sarvasva IrAdA matadAra samajI gayo che ane mUchamAM hasI lIdhuM che. nathI. ane e utthAna ane vikAsa mATe gAMdhInA gujarAtamAM prazna e che ke narendra modI jItyA ke bhAjapanI jIta thaI? narendra koI paNa khUNe dAru pIrasAya e to lAMchana ja che. narendra modIe Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - bana tA. 16 jAnyuArI 2008 A lAMchana upara sahI karI e vedanA pamADe evuM che. gujarAta zrI jazavaMta bI. mahetA potAnuM A pustaka potAnA dezaAje ne kAle gAMdhIthI oLakhAya che. lakSmIpatiothI nahi. bAMdhavone arpaNa karatAM lakhe che, "saMsadIya lokazAhInA aMcaLA eka vyaktinI ATalI moTI jIta, siddhi-prasiddhi ApaNe heThaLa geravahIvaTano bhoga banelA ane nItivihoNA rAjakAraNIbhUtakALamAM javAhara naheru ane iMdirA gAMdhImAM joI hatI, tyAre othI zoSAtA mArA deza bAMdhavone... paNa vyakti'thI pakSa tarI gayo hato. ane ApaNane khAlI kare narendra modIne to cUMTyA paNa emaNe have emanA pakSanA evAMne pradhAna padu maLI gayuM hatuM. yAda karo jIpa ane baoNpharsa sAMsadone pradhAna banAvavA paDaze, pachI bhale emanAmAM e kAryanI ane anya kaubhAMDone) AvI vyaktithI pakSa to tarI jAya, paNa nipUNatA na hoya; kAraNa ke emane ya pakSanA sAthIono sahakAra ethI matadArane 'rAjI rAjI thavAno avasara nathI Avato. pradhAna "khAvAno hoya che. nahi to asaMtuSTa thavAnI kyAM vAra lAgavAnI pada mATe pakSamAM cUMTAyela vyaktimAMthI ja pasaMdagI karavI paDe che, che? pachI "khAvA deto nathI'nuM zuM cAlavAnuM? pachI bhale e viSayanI e "pradhAnajI'mAM lAyakAta hoya ke nahi. jo pramukhIya lokazAhI hota to narendra modI so TakA TakorA ApaNe jANIe chIe ke have pahelAM jevA dezabhakto ke pramANika baMdha niSNAto ane nItimAna mahAnubhAvone taviSayaka khAtA vyaktio rAjakAraNamAM pravezatI nathI. lagabhaga "kabhI apunakA ApI zakata. ane gujarAtane pragatinI haraNagatimAM mUkI deta. bhI cAnsa laga jAyegA' evI vyaktio ja rAjakAraNamAM praveze have A pustakamAMthI thoDAM avataraNo ApanA ciMtana mATe: che. pariNAme jenI sAme DhagalAbaMdha keso paDyA hoya, samAjamAM pustakane AvakAra ApatA rAmupaMDita lakhe cheH jenI chabi kharaDAyelI hoya evA "mahAnubhAvo' cUMTAyA hoya "lokazAhImAM zraddhA dharAvanArA paNa ApaNI saMsadIya kAryaeTale "eozrI'ne pradhAna banAvavA paDe. pariNAme e badhAM zailIthI subdha banelA buddhivAdIo vaikalpika vyavasthA vicAravA taviSayanA niSNAtono sahAro le ane ahIMthI zarU thAya mAMDyA che... bhraSTAcAranuM viSacakra! "khAvA deto nathI" evuM kahenAranuM A "rAjakAraNamAM gaLADUba DUbelA lokone saMsadIya paddhati, tabakke kAMI cAlatuM nathI. ApaNA mahad aMze pradhAnonI daza-paMdara pradhAnapado, bhaththA ane viziSTa hakko khUba sadI gayAM che. potAnA varasa pahelAMnI Arthika sthiti jUo ane pradhAna' banyA pachInI sthApita hita upara tarApa mAre evo koI vikalpa e vicAravA emanI chalochala jAhojalAlI jUo!! taiyAra ja nathI. je bauddhikone saiddhAMtika rAjakAraNa ane enI to Ano vikalpa zo? prakriyAmAM rasa che e nAnI laghumatImAM che ane pote jAte jo pramukhIya lokazAhI paddhati ApaNe apanAvIe to? rAjakAraNamAM jhaMpalAvavA taiyAra nathI. ghasAI gayelo rUpiyo nagada amerikA, jarmanI, phrAnsa, zrIlaMkA temaja anya dezomAM e lagabhaga rUpiyAne bhUgarbhamAM dhakelI de che e grephAmano Arthika siddhAMta saphaLa rahI che. ApaNAM rAjakIya jIvanamAM Aje khUba vyApaka che. khuzAmata vaDe thoDAM samaya pahelAM vidvAna mitra zrI jazavaMta bI. mahetAe ja bhAratIya lokazAhImAM vyakti AgaLa Ave che, kauvatane kAraNe mane emanuM eka pustaka aMgrejI-gujarAtImAM mokalyuM hatuMH nahi, eTaluM to anubhave sAbIta thaI cukyuM che. pramukhIya lokazAhI eka yogya vikalpa'. uparAMta A ja paddhatine "ApaNI saMsadIya lokazAhImAM phAlelAM A aniSTono yogya anumodana Apato eka patra mane murabbI zrI kAphalAla sI. vikalpa lekhaka pramukhIya lokazAhImAM jue che. bhaugolika kadamAM mahetAe mokalyo. eka jAgRta nAgarika tarIke A patra eozrIe nAnA evA dezomAM saMsadIya lokazAhI mahad aMze saphaLa nIvaDI ghaNAM vicArakone mokalyo che. eozrIe ullekha karyo che ke hamaNAM che. paraMtu bhArata jevA vizALa dezanuM saphaLa saMcAlana rASTrIya ja aruNa zaurInuM "pArlAmenTarI sisTama" uparanuM pustaka vAMcyuM. pratibhA dharAvatI, samagra dezanA matadAronI cUMTelI vyakti ja, emAM ApaNI A pArlAmenTarI (saMsadIya) sisTama keTalI badhI tajajJonI sahAya vaDe karI zake. pradhAnonI guNavattA ane niSphaLa gaI che enI vigato lakhI che, ane zaurie "presiDenTa kAbeliyata khUba ochAM che ane emanI pasaMdagImAM prAdezikatA, sisTama'nI himAyata karI che enA kAraNo paNa ApyAM che. dharma, jAti, sthAnika varga, utpAta macAvavAnI zakti vagere muddA deza AjhAda thayo tyAre baMdhAraNa ghaDatI vakhate ApaNAM dezanI vizeSa bhAga bhajave che. pradhAno satata bhASaNo-udghATano ane nirakSaratAno AMka khUba ja UMco hato, eTale saMsadIya lokazAhI- bhAratadarzana ne vizvadarzanamAM aTavAyelA rahe che. emanAM khAtA nI himAyata karI paNa have to ApaNo nAgarika mAtra zikSita ja paNa chAzavAre badalAtA rahe che, AthI e nathI koI viSaya upara nahi samajadAra paNa banyo che, enuM udAharaNa narendra modIne pakkaDa jamAvI zakatA ke nathI emanA khAtAnI nItinA amalano bahumatIthI cUMTyAM e ApaNI samakSa ja che. dora potAnA hAthamAM rAkhI zakatA. pariNAme sAcI sattA nokara Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 jAnyuArI, 2018 | ra ma prabuddha jIvana che kA kA kA ka. 5 zAhInA hAthamAM sarI paDe che. prajAnuM kalyANa bhUlAI jAya che rAkho. have A traNemAM pheraphAra karI ApaNI sarjanazIlatAnI ane niyamo, peTAniyamo ane chaTakabArIomAM nokarazAhI oLakha nathI ApavI? aTavAI jAya che. hA, pramukhIya lokazAhImAM eka bhayasthAna che. pramukha kyAreka bhAratIya saMsadIya lokazAhIe rAjyomAM asthiratA sarjI saramukhatyAra banI jAya to? paraMtu navuM baMdhAraNa ghaDatA emAMya che. AyArAma gayArAma zailInA rAjakAraNane uttejana ApyuM che. A bhaya ane bIjA aneka bhayasthAno dUra karavAnA rastA vicArI pramukhIya lokazAhImAM vyaktie samagra rASTrano vizvAsa prApta zakAya, eTalI prabaLa ane sarjanazIla buddhimatA to ApaNA karavo paDaze, mAtra koI bhASAkIya jUthano nahi. AthI pramukha niSNAtomAM che ja. bananAre cUMTAyA pachI sattAlolupa saMsada sabhyone satata rAjI amerikAnA artha taMtranI preraNA ApaNe laIe chIe to enI rAkhavAmAM ke emanI kadamabosI karavAmAM vakhata nahi bagADavo rAjakAraNa paddhatimAMthI preraNA kema na levI?. have pramukhIya lokazAhI hovI jarUrI che? have A carcAne cogAna lekhaka prastAvanAmAM lakhe cheH maLavuM joie. kendranI cUMTaNI Ave e pahelAM koI vIralA saMsadIya paddhatine ATalA kALa sudhI apanAvyA bAda have bhAgyazALI zaMkha phUMke ane nagAruM vagADe to...' amerikA tathA bIjA ghaNAM rASTromAM pracalita evI lokazAhInI rAjakAraNamAM rasa hoya e sarve A pustaka vAMcI potAnA anya vaikalpika ane sunirdiSTa pramukhIya paddhatino vadhu nikhAlasa- manana ciMtanane AkAra Ape e mATe samaya have pAkaTa banyo che ! paNe abhyAsa karavAno samaya pAkI gayo che. A paddhatinA mULabhUta "bhAratamAM pramukhazAhI paddhatinA zAsananI tarapheNamAM prabaLa ane aMgo jevA ke sthiratA, pradhAnamaMDaLamAM zreSTha vyAvasAyika vyaktine buddhigamya jhoka Ubho karavAno lekhake saphaLa prayAsa karyo che.' ono sIdho samAveza, pradhAnamaMDaLa tathA vidhAnasabhAnuM -Dekkana herola, beMglora vizleSaNa ane pakSapaddhatine apAtuM ochuM anumodana, A sarvenuM 'Adhunika rAjakAraNa sAthe vaNAyelAM aniSTho para prakAza mahattva ochuM na AMkI zakAya. pramukhIya paddhatinuM A pratyeka aMga pheMkIne A pustaka samAjanI moTI sevA karavAnuM bahumAna meLavI ApaNI briTiza Dhaba para racAyelI paddhati karatAM caDhiyAtuM che. A jAya che. pustaka dilacaspa ane vicArapreraka rahyuM che. tamAma uparAMta meyarathI mAMDIne sarvocca pada mATenI cUMTaNI pratyakSa paddhatithI bhAratavAsIone A pustaka vAMcI javAnI ame bhalAmaNa karIe thatI hovAthI suyogya ane meghAvI vyaktio sarvazreSTha netA- chIe.'. gIrInA pada mATe vadhAre susajja rIte taiyAra thAya che.' -dha karNATaka lo jarnala zrI nAnI pAlakhIvAlA lakhe cheH zrI laMkAnA pramukha zrI jayavardane A pustakanuM dilacaspIthI deza samakSa paDelI pracaMDa samasyAo ApaNA dhaMdhAdArI vAMcana karyuM che.' ' rAjakAraNIo kadI ja nivArI zakavAnA nathI, kAraNa ke ema karavuM - -laMkA pramukhanA maMtrInA patramAMthI emanA gajA bahAranI vAta che. saMniSTha, kAryakuzaLa ane vahIvaTa- jaya gujarAta nahi, zubha gujarAta. ApaNe koIne harAvIne kuzaLa pradhAno hoya to ja bhraSTAcArI ane binakAryakSama vahIvaTa- jItavuM nathI, potAnI jAtanI gaIkAlane harAvIne AvatI kAlanI taMtranI cUDamAMthI mukta thaI zakAya. dUraMdezIpaNuM dharAvanAra ane jItamAM javAnuM che, jyAM dIpe aruNuM prabhAta hoya, maMgala hoya, rASTrasaMpattinuM nirmANa karavAnI vahevAru sUjha ane AvaData tane, mana saMtuSTha thatuM hoya. 'huM' "amAro'no nahi paNa ApaNA dharAvanAra mahArathIonA hAthamAM dezanI lagAma mUkAya to ja sukhano chaMTArava ane ghaMTArava hRdayamAM gUMjato hoya. garIbIne miTAvI zakAya. mArI utpAdana vitaraNa vecANa narendra modIne ane gujarAtA matadArone dhanyavAda pAThavI narendra ityAdi bAbatonA niSNAto temaja rASTrasaMpatti janakalyANArthe modImAM rAkhelI AzAno paTAro kholIe. narendra modI emAM upayogamAM zI rIte levAya ane enuM vitaraNa zI rIte karAya jarUra najara karaze ane AzAne AMkaDAno AkAra Apaze ja evI enuM viziSTa jJAna dharAvatI vyaktio ja atItakALathI rIbAtA tathI dhArA zraddhA. A ja bhavya ramya gujarAta: prajAnA vargane pAyamAlImAMthI bahAra lAvI zake. pradhAna kakSAe pdhanavaMta zAha saMniSTha netRtvano zUnyAvakAza hoya evI ApaNI nokarazAhI, ('pramukhIya lokazAhI' pustaka lakhAyuM 1983 mAM) lekhaka : jazavaMta bI. mahetA, panoramA - pAMcame mALe, 203, vAlakezvara sAmAjika niSkriyatA anivArya banAvI de che." roDa, muMbaI-400006. phona naM. 22832770, 66150505. aMgrejo gayA. paNa aMgrejonA baMdhAraNamAMthI ApaNe ghaNuM mobAIla: 9820330130. lIdhuM. zikSaNa ane vahivaTakAro mATe paNa e ja DhAMco ApaNo E-mail : mehtagroup@theemrald.com * * * Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ,-.' F ar E - prabuddha jIvana tA. 16 jAnyuArI 2008 islAma ane ahiMsA 2 DaoN. mahebUba desAi (Disembara '07 aMkathI AgaLa pUrNa) svIkAra karyo che. kurAne zarIphamAM kahyuM che, 7. kurabAnI ane ahiMsA "hajayAtrA daramyAna je vyakti kurabAnI na karI zake te hajanA kurAne zarIphanA 23mAM pAra (prakaraNa) su2tu sAphrAtanI divasomAM traNa rojhA (upavAsa) ane ghare pAchA pharyA pachI sAta AyAta naMbara 101 thI 107mAM allAhanA pyArA payagambara rojhA karavA joIe.' hajharata ibrAhIma (a.sa.)nI ghaTanA ApavAmAM AvI che. e ghaTanA A bAbata paNa sUcave che ke islAmano kurabAnIno siddhAMta ja islAmamAM kurabAnInI preraNA che. e ghaTanA mujaba khudAnI atyaMta vyavahArU che. temAM mAtra hiMsAno bhAva ke vicAra nathI. niraMtara ibAdatanA aMte hajharata ibrAhImane 86 varSanI vaye putrano ahiMsAnI taraphadArI jarUra che. nirbheLa ahiMsA to hindudharmamAM janma thayo. tenuM nAma rAkhyuM ismAila. pitA ibrAhIme atyaMta paNa jovA maLatI nathI. prAcIna, madhyakAlIna ke arvAcIna yugamAM premathI tene ucheryo. hajharata ismAila ATha-dasa varSanA thayA tyAre hindudharmamAM bali ApavAnI prathA pracalita hatI. zeTha sagALazA eka rAtre hajharata ibrAhImane khudAe svapnamAM AvI Adeza ane celeyAnI kathA paNa hajharata ibrAhIma ane hajharata Apyo, ismAilanI kathAne ghaNI maLatI Ave che. tArA vhAlA putranI khudAnA nAme kurabAnI kara.' TUMkamAM islAmano kurabAnIno siddhAMta ane tenA pAlana mATenA khudA tenA vahAlA baMdAonI Aja rIte kasoTI karato hoya Adezo atyaMta vyavahArU che. temAM hiMsA kendramAM nathI. tyAga, che. khudAno Adeza maLatA hajharata ibrAhIma potAnA vhAlasoyA balidAna ane izvara pratyeno lagAva mukhya che. islAmano kurabAnI putrane khudAnA nAme kurabAna karavA jaMgalamAM nIkaLI paDyA. putra pAchaLano hArda AdhyAtmika che. hiMsAtmaka nathI. jo ke tenI paNa pitAnI icchAthI vAkepha hato. teNe paNa saharSa pitAne khudAnI tulanAmAM jainadharmanI ahiMsA zreSTha che. temAM kahevAmAM jarA paNa icchA pUrNa karavA vinaMtI karI. hajharata ibrAhIma putrane laIne atizayokti nathI. A lekhanA prAraMbhamAM ja meM kahyuM che, sumasAma munahara pahADI para AvyA. putrane eka paththara para jaina dharmanI ahiMsA atyaMta sUkSma che. gAMdhIjInI ahiMsA suvaDAvyo ane putranA gaLA para charI pheravI. traNavAra temaNe gaLA mAnavIya che, jyAre islAmanI ahiMsA vAstavadarzI che.' para charI pheravavAno prayatna karyo. ane tyAre khudAno Adeza munahara A saMdarbhamAM gAMdhIjInuM eka vidhAna jANavA jevuM che, pahADImAM punaH guMjI uThyo, keTalAka muslima mitro mane saMbhaLAve che ke musalamAno nirbheLa he ibrAhIma, teM khudAnA AdezanuM zabdasaha pAlana karyuM che, ahiMsAne kadI svIkAraze nahi. temanA kahevA mujaba musalamAnone te khudAnI kasoTImAMthI pAra utaryo che. tethI ismAilanA badale mana hiMsA e ahiMsA jeTalI ja dhamma temaja Avazyaka che. saMjogo pratIka tarIke huM eka jAnavaranI kurabAnI kara." anusAra bemAMthI game te vaDe kAma levAya." (13) A ghaTanA pachI islAmamAM kurabAnI karavAno AraMbha thayo. beu mArganI dharmatA puravAra karavAne sAruM kurAne zarIphano paNa kurabAnInI A gAthA sAthe kurAne zarIphamAM hajjanAmaka Teko TAMkavAnI jarUra nathI. e mArga to duniyA anAdikALathI sUrAnI pAMcamI rukunI trIjI AyAtamAM spaSTa kahyuM che, cAlatI AvelI che. vaLI, duniyAmAM nirbheLa hiMsA jevI koI khudA sudhI tame Apela kurabAnIno prasAda pahoMcato nathI, vastu nathI. ulaTuM ghaNA musalamAna mitro pAsethI meM sAMbhaLyuM che tenI pAse to tamArI zraddhA (imAna) ane bhakti (IbAdata) ja ke kurAne zarIphamAM ahiMsAnA AcaraNano Adeza che. emAM veranA pahoMce che.' karatAM sabra (sahanazIlatA)ne zreSTha gaNI che." arthAt kurabAnI pAchaLanI zraddhA ane bhaktinuM prAdhAnya 8. jihAda ane ahiMsA kurabAnI karatAM vizeSa che. A ja vicArane pRSTi ApatI anya potAnI amAnavIya hiMsAne nyAyapUrNa siddha karavA AtaMkaeka AyAta paNa kurAne zarIphamAM che. vAdIo dvArA vaparAto zabda eTale jihAda ke jehAda, AtaMkahajayAtrAe janAra dareka muslima mATe hajayAtrA daramyAna vAdIo koI dharmanA anuyAyIo nathI, koI dharma kurabAnI karavAnI hoya che. paNa tenA vikalpano paNa islAme AtaMkavAdIono dharma nathI. potAnA saMkucIta vicArone dharmanA tame bIjAnuM bUruM na bolo. jo loka tamAru kharAba bole, to tenI paNa ciMtA na karo) bIjAne kSamA Apo ane te bhUlI jAo. tamAre prathama karatAM ju vadhAre pramANika jIvana jIvavuM e ja AvA TIkAkhorone kharo javAba che, paNa Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 jAnyuArI, 2008 nAme hiMsA dvArA vyakta karavAnI ceSTA karanAra dareka mAnavI AtaMkavAdI che. jehAda' jevA AdhyAtmika zabdano sAco artha samAjamAM pratita nathI. jehAda eTale allAhanI rAhamAM jAna, mAla ane AcaraNathI prayatna karavo. e mATe kaSTa sahevuM, ApavuM nahi, mahaMmada payagambara (sa.a.va.)e A aMge pharamAvyuM che, tamArI narkasa (AtmA) sAme jehAda karI ' moha, mAthA, icchA, AkAMkSAo, para pratibaMdha mUkavAno prayAsa eTale jehAda. kurAne zarIphamAM A aMge spaSTa kahyuM che. jehAda----asagara (nAnI jehAda)thI mukta thaI, have Apaze jehAda-e-akabarI (moTI jehAda) karavAnI jarUra che. momInone nAstIko sAthe to kyAreka jehAda karavAnI jarUra paDe che. paraMtu potAnA naphasa sAthe to harapaLe jehAda karatA rahevuM paDe che.' jehAda zabda kurAne zarIphamAM anekavAra upayogamAM levAyo che. paraMtu AkhA graMthamAM kyAMya e zabda yuddha, khunAmarakI ke hiMsAnA arthamAM nathI vaparAze. arabImAM jeSThAda zabdano artha kozISa karavI evo thAya che. islAmamAM allAhanA mArge kozISa karavAnI kriyAne jehAda kahe che. potAnA jAnamAlathI garIbonI sevA, anAthonuM pAlana-poSaNa karIne, namAjha paDhIne, rojhA (upavAsa) rAkhIne, bIjAone dAna karIne, potAnA mana para kAbu meLavIne, potAnA gussAne niyaMtrIta karIne, khudAnA sAcA khidamatadAra banIne, bIjAone sadupadeza ApIne temane naitika mArge vALavA jevA aneka kRtyo mATenA saMniSTha yatna eTale jehAda, A saMdarbhamAM ja kurAne zarIphamAM jehAdano ullekha thayo che. kurAne zarIphamAM kahyuM che, 'sabra sAthe jehAda karo.' prabuddha jIvana *yA rasulillAha, tame jehAdane sauthI zreSTha ala go cho, to zuM amAre te na karavI?' mahaMmada sAheba (sa.a.va.)e pharamAvyuM, sarvazreSTha jehAda 'hajje abarUra' che.' arthAt hajja dvArA jhagunAhonI mukti sauthI zreSTha jehAda che. mahaMmada sAhebane ekavAra koike pUchyuM, 'sauthI zreSTha momina (muslima) koNa ?' Ape pharamAvyuM, *e muslima je allAhanA mArgamAM jAnamAlathI jehAda kare che.' sahAbIe vadhu spaSTatA mATe pUchyuM, eTale zuM?" mahaMmada sAheba (sa.a.va.)e pharamAvyuM, 'allAhanA mArgamAM jehAda karavAnuM draSTAMta evA mANasa jevuM che ke je mANasa divasanA rojhA rAkhe che ane rAtre khudAnI jaibAdatamAM lIna rahe che. (14) ekavAra mahaMmada sAheba (sa.a.va.)ne koike pUchyuM, sauthI moTI jehAda kaI ?' Apa (sa.a.va.)e pharamAvyuM, sauthI moTI jehAda potAnI vRttio para kAbu meLavavAnI che. potAnA krodha ane vAsanAo para jIta e ja sauthI moTI jehAda che.' islAmanA dharmagraMtha kurAne zarIphamAM AvI moTI hAdane jehAda-e-akabarI' tarIke oLakhAvela che. Ama jehAda eTale yuddha-khunAmarakI nahi. kurAne zarImAM hathiyArabaMdha laDAino ullekha che. paNa jyAM jyAM AvI laDAino ullekha che tyAM tyAM jehAda zabda vaparAyo nathI. tenA sthAne 'ketAla' zabda vaparAyo che. arabInA zabda 'ketA'no artha thAya che hathiyArabaMdha laDAI, (15) jehAda zabdano Avo AdhyAtmika artha jyAre sau pAmaze tyAre jehAda zabdane nAme AtaMkavAdIo dvArA thatI hiMsAne islAma sAthe joDavAnI prathA avazya baMdha thaze. je muslimoe potAnA dharmanuM rakSaNa karavA potAnA gharabAra choDIne ithiyopiyAnA khristI bAdazAhanuM zaraNa lIdhuM hatuM. temanA e kAryane paNa jehAda kahevAmAM Ave che. islAmanA payagambara mahaMmada sAheba (sa.a.va.)nA aneka kissAo saMvAdo 'jihAda' ke jehAdano Aja artha vyakta kare che. kurAne zarImAM mahaMmada sAhebane Adeza ApatA khudAe kahyuM che, je loko tamArI vAtamAM vizvAsa rAkhatA nathI, athavA muslima hovA chatAM saccAI ane pavitratA mAthe vartatA nathI. temanI sAme jehAda cAlu rAkho.' hajharata AIzA (vi.)e ekavAra mahaMmada sAheba (sa.a.va.)ne ApavAnuM uMcIta raheze. pUchyuM, 9. tAratamya islAma ane ahiMsAnA TUMkA abhyAsanuM tAraNa gAMdhIjInA islAma, kurAna ane ahiMsA aMgenA keTalAka vicAro sAthe huM islAmane paNa khristI, bauddha ane hindu dharmanI jema ja aa dareka vyaktine khUza nA karI va kAraNa ke jIvonI hAre bhinna bhinna prakAranI hoya che, e vAta ene nAma che, te je vAta bIjAne apriya lAge che.), mATe prathama paramAtmAne khuza karo ane pachI bIjA manuSyone khuza karI zakazo. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana para ja jIvana tA. 18 jAnyuArI 2008 zAMtino dharma samajuM chuM. pramANano bheda che, emAM zaMkA nathI. bAdazAhakhAna, jeo eka custa musalamAna che ane namAjha tathA paNa badhA dharmonuM lakSya zAMti ja che." (16) rojhAnuM pAlana kadI cUkatA nathI temaNe saMpurNa ahiMsAne dharmabhAve Izvara eka che evI nirbheLa mAnyatA ane musalamAna nAmathI svIkArI che. teo saMpUrNapaNe potAnA e dharmanuM pAlana karI jeo islAmamAM che te saune mATe mANasamAtra bhAio che e zakatA nathI, ema koinuM kahevuM hoya to te kaMI javAba nathI. huM satyano vyavahAramAM amala, e be vastuo islAme hiMdI rASTrIya pote paNa ema karI zakato nathI. e mAre zarama sAthe kabUla karavuM saMskRtine Apela anokhA phALA che. A be vastuone meM rahyuM. eTale amArA AcaraNamAM kaMI taphAvata raheto hoya to te islAmanA anokhA phALA lekhe gaNAvI che. tenuM kAraNa e che ke mAtra pramANano ja che. vastuno nahi. paNa kurAne zarIphamAM ahiMsA mANasamAtranI baMdhutAnI bhAvanAne hiMdudharmamAM vadhAre paDatuM mojuda hovA vizenI dalIla kSepakarUpa hoI ahiM tenI vadhu carcA tAttvika svarUpa apAI gayuM che. tevI ja rIte hiMdu dharmanA binajarUrI che.' (23) tattvajJAnamAM izvara sivAya bIjA koI deva nathI, chatAM Izvara eka zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA yojita 73mI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM ja che e satyanI bAbatamAM islAma jeTalo mAnyatAmAM AgrahapUrvaka tA. tA. 9-9-2007nA prastuta kareluM vaktavya aNanama che, teTalo vyavahArU hiMdu dharma nathI e binA nA pADI pAdaTIpa zakAya tevI nathI." (17). 1. ibrAhIma, kurAna gujarAtI bhASAMtara ane vivaraNa, surata, pR. 2. dharma parivartana mATe baLa vAparavAnuM yogya Therave evuM kurAnamAM 2. nAgArI, ismAila, islAma dezana, saradAra paTela yuni. kazuM ja nathI. A pavitra graMtha taddana spaSTa zabdomAM kahe che, "dharmamAM vallabhavidyAnagara, pR. 93. 3. harijanabaMdhu, 14 julAI 1940, pR.142. koI baLajabarI hoI zake nahi." payagambara sAhebanuM samasta jIvana 4. gAMdhIjI, satyanA prayogo, navajIvana prakAzana, amadAvAda, pR. 304: dharmamAM baLajabarInA eka inkAra jevuM che. koi paNa musalamAne 5. harijanabaMdhu, 25 sapTembara 1940, pR. 231. baLajabarIne Teko ApyAnuM mArI jANamAM nathI. islAmane jo : mejara Arthara glIna lIyonArDa islAma pa. 6: mejara Arthara glIna lIyonArDa, islAma, pR. 105-106. tenA pracAra mATe baLajabarI para AdhAra rAkhavo paDato hoya, to 7. paMDita suMdaralAla, gItA ane kurAna, navajIvana prakAzana amadAvAda, te eka vizvadharma gaNAto maTI jaze." (18) pR. 178-179. "meM mAro mata jAhera karyo che ke islAmanA anuyAyIo talavAra 8. paMDita suMdaralAla, hajharata mahaMmada ane islAma, navajIvana prakAzana, sAthe bahu chUTa le che. paNa te kurAnanA zikSaNane lIdhe nahi. mArA amadAvAda, pR. 37-38. abhiprAya pramANe je vAtAvaraNamAM islAmano janma thayo tene 9. navajIvana, 2 navembara 1924, pR. 72. 10. paMDita suMdaralAla, hajharata mahaMmada ane islAma, pR. 132-133. te AbhArI che.' (19). 11, maAripha (AbehayAtanA tahakIkAta lekhono saMgraha), yuddha, pra. "kurAne zarIphane meM ekathI vadhu veLA vAMcyuM che. mAro dharma mane AbehayAta kAryAlaya, amadAvAda, 5.47. dariyAnA badhA mahAna dharmomAM je kaMI sAcuM che te levAnI ane 12 desAI, mahebaba, zame pharojhAM, kasama prakAzana, amadAvAda, pR37. pacAvavAnI anukuLatA Ape che. badhe tema karavAnI mArA upara 13. harijanabaMdhu, 8 ogasTa 1939, pR. 258. pharaja pADe che." (20) 14. imAma bukhArI zarIpha (gujarAtI), bhAga 11 thI 15. huM islAmane jarUra eka izvara prerIta dharma mAnuM chuM tethI kurAne 15. paMDita suMdaralAla, hajharata mahaMmada ane islAma, pR. 137-138. zarIphane paNa izvara preNIta mAnuM chuM. temaja mohammada sAhebane 16, navajIvana, 23 jAnyuArI 1927, pR. 164 eka payagambara mAnuM chuM.' (21) 17. gAMdhIjIno akSara deha, bhAga-40, pR. 57 18. ejana, bhAga-21, pR. 195-196. "evA abhiprAya para Avyo chuM ke kurAne zarIphano upadeza 19. navajIvana, 23 jAnyuArI 1927, pR. 164. mULamAM jotA ahiMsAnI taraphadArI karanArI che. emAM kahyuM che ke 20. harijanabaMdhu, 29 okTobara 1939, pR. 271. ahiMsA e hiMsA karatA bahetara che. ahiMsAnuM AcaraNa pharaja 21. harijanabaMdhu, 14 julAI 1940, pR.143. samajIne karavAno emAM Adeza che. hiMsAnI to mAtra jarUra tarIke 22. ejana, pR. 142. chuTa mukI che eTaluM ja.' (22) 23. harijanabaMdhu, 8 okTobara 1939, pR. 246. * * * khuda islAma zabdano artha zAMti eTale ke ahiMsA che. "sakana', 405, prabhudAsa taLAva sarkala, bhAvanagara-364001 tame jo AMkho mIcIne lokanI ghaNI gIradIvALI, zorIsa) paththara pheko, to tame ghaNuM nukasAna karazo. e rIte je tame bIjo pratye aMdhapaNe vagara vicAryuM kaThora sucana ke khoTI TIka karazo, to tame paNa AvuM moTuM nukasAna karazo. ja che ke A Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhAkAsAkAkA kALA kAyama, ke ' ja ' ja amArA A kAraja mAthAnA vALA zAkabhAjInA pAka - cvana dAdA no ja tA. 16 jAnyuArI, 2008 pazcimanuM sarjana ane cittana-jaina darzananA saMdarbhe I zrI rasikalAla jesaMgalAla zAha (micchAmi dukkaDam-mULa viSayanI jagAe sudhArelo viSaya pacAsa varSo sudhI bhAratamAM pAdarI banIne sevA ApanAra jAhera karavAnuM cUkAI javA mATe, "jaina darzana, pazcimanI eka proTesTanTa pitAnA putra harmana beMsa bhAratathI ane bhAratIya sarjanAtmaka kRti ane vaijJAnika-tAtvika ciMtana' e viSaya para darzanonA vicArothI khUba prabhAvita thayA hatA. bhAratano pravAsa vAMcelA vyAkhyAna daramyAna pragaTa karelA keTalAka vicArone ahIM karIne, keTalAMka bhAratIya darzana zAstrono abhyAsa karIne emane thoDA vyavasthita svarUpe mUkyA che.] khAtrI thaI ke pahelAM vizvayuddhathI hatAza thayelI, pragati vize paraMparAthI Atmatattvane pAmavA mATenA traNe mArgo jaNAvAyA nibhrAnta thayelI pazcimanI prajAne bhAratIya tattvajJAna pAsethI cheH 1. jJAnamArga, 2. bhaktimArga, 3. niSkAma karmamArga. kalAnuM ghaNuM zIkhavA jevuM che. e hatAza prajA mATe emAMthI umadA saMdezo sAhityanuM sarjana e viziSTa prakArano karmamArga che. makAna, roTI, maLI zake che ane emaNe 1922mAM jarmana bhASAmAM "siddhArtha kapaDAmAMthI saheja avakAza maLatAM mAnavIne jIva, jagata ane zIrSaka nIce navalakathAnAM pahelAM traNa prakaraNa lakhyAM. potAno jagadIza vize prazno thAya che, enA uttara meLavavA e mathAmaNa AdhyAtmika vikAsa thoDo paripakva thato lAgyo tyAre kare che. e mathAmaNa be mArge phaMTAya cheH vijJAna ane dharma. bannenuM navalakathAno bAkIno bhAga pUro karyo. vArtAnuM sthULa svarUpa kaMIka ugama sthAna eka ja che-mAnavInI Azcarya pAmavAnI ane vyakti AvuM che. karavAnI kSamatA. emAMthI svane pAmavAnI yAtrA aneka mArge brAhmaNa saMskAro AtmasAta karI, brahma vidyAno jANakAra AgaLa vadhe che. ravIndranAtha TAgora, AInsTAIna, ApaNA banavA chatAM, karmakAMDamAM rasa na dharAvato brAhmaNa nabIro siddhArtha gaNitazAstrI rAmAnuja, AtmalakSe samAdhimaraNa tarapha svecchAe yuvAna vaye gRhatyAga karI, bauddha zramaNa saMghamAM bhaLI jaI, svane jatA mumukSu zrImad rAjacandra ane gAMdhIjI jevA mahAmAnava so pAmavAnA prayatnomAM traNa varSa sudhI maMDyo rahe che. sAthe sagotra che, eka ja yAtrAnA yAtrIo che. bALapaNano mitra goviMdA paNa che. paNa aMdarathI siddhArtha asaMtuSTa AtmA, karma, karmanuM phaLa, saMsAramAM paribhramaNa, karmamAMthI che. gautama buddha nAme prasannavadanA koI mahAtmA duHkhamuktino sakAma ane akAma nirjarA, e mATe jAgRtipUrvakano abhyAsa upadeza Ape che e sAMbhaLI e ane goviMdA buddhane zodhI kADhI ane puruSArtha ane aMte karmathI paribhramaNathI mukti e badhAthI emanA upadezanuM zravaNa kare che. goviMdA bauddha saMghamAM joDAI Apa sau paricita cho. bhAratanuM tattvajJAna hajAro varSothI jAya che paraMtu siddhArtha buddhane kahe che, "tamArA upadezamAM mane padarzanamAM pariNamyuM che. vedAMta, nyAya vaizeSika, sAMkhya, cArvAka, eka truTI jaNAI. bodhinI paLe tamane thayelI anubhUtine upadeza jaina ane buddha. enI tAttvika bAju eTale darzana zAstra ane ene dvArA tame lokone kevI rIte pahoMcADo ? e zodhI kADhavA badhA anurupa jIvana eTale AcAra dharma athavA cAritra. bhAratIya guruone paraharIne huM mArA mArge ekalo ja jaiza." darzanonI e viziSTatA che ke emaNe tAttvika ciMtanane ane ene mAnasa parivartana pAmI, siddhArtha samRddhino, saMsArI sukhono anurupa jIvana-zodhananA vicArone haMmezAM sAthe ja vicAryA mArga apanAve che. kamalA nAme vArAMganA sAthe rahe che. nadI pAra che. e darzanomAM pAMca bAbato vize ekamati cheH AtmAnuM karavAmAM vAsudeva nAme nAvikanI madada le che. thoDA varSo pachI astitva, karma ane karmaphaLa, punarjanma ane karmathI mukti athavA A mArge paNa mukti nathI enI khAtrI thatAM badhuM choDIne e mokSa. pAMcamI bAbata che nirIzvaravAda. izvara jevuM koI vyaktinuM vAsudeva pAse AvI rahe che. thoDA samaya pachI kamalA paNa e astitva nathI ane evo koI izvara A jagatano kartA nathI evI mArge ene maLI jAya che, badhI rIte hatAza thayelA siddhArthanuM svatva mAnyatA eTale nirIzvaravAda. jagata Adi anAdi che. mAtra tIvratAthI saLavaLI UThe che. kSaNikatAno bodha daDha thatAM nadI sAthe mahAyAna bauddhazAkhA Atmatatvano svIkAra karatI na hovAthI e vAto karatAM karatAM siddhArtha bAra varSa sAdhanA kare che. goviMdA anAtmavAdI kahevAya che. chatAMya e nirIzvaravAdI to che ja. pharI pAcho ene maLI jAya che ane kazA rahasyamaya AviSkArathI sarjanAtmaka sAhityamAM A sAmAnya (common) samajI jAya che ke siddhArthane jIvananI susaMgatatA ane nitAMta vicAraNAomAMnI keTalI ane kaI kaI vicAraNAo vyakta thaI zAnti prApta thayAM che. che e viSaya ati vizALa hoI ene atyAra pUrato bAjue rAkhI bhASAnA sAdhana vaDe, bhASAnAM ja mAdhyama dvArA tattvacintanane mAtra eka laghunavala siddhArtha'nI ja vAta karuM. pragaTAvavA mATe sAhityakAra viziSTa rIta apanAve che e sujJa Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 jAnyuArI 2008) ane suhRdaya vAcaka A navalakathAnA vAcana daramyAna pAmI zake AtmA, karmakSaya thatAM paramAtmA banavAnI kSamatA dharAve che e che. sarjaka bhAgye ja sIdho upadeza Ape che. pragaTa thayAnA paMcyAsI jaina darzananI pAyAnI mAnyatA che. vicAraNA che. jaina darzana eka varSo pachI paNa pazcimanA vAcako mATe A navalakathA hajIya je vyaktimAM nahi paNa saumAM paramAtmA hovAnuM mAne che. karma mAnabharyuM sthAna dharAve che. harmana helane sAhityanuM nobela inAma ane karmaphaLanI eTalI jhINavaTathI jaina darzane vicAraNA karI che ke maLyuM hatuM. ene jagatakartA IzvaranI jarUra lAgI ja nathI. saMsAra anAdi anaMta XXX che e mAnyatA izvarane jagatano kartA na ja mAne e svAbhAvika anekAntavAda ane syAdavAda jeTaluM ja mahattva jaina darzananA che. i. sa.nI AThamI sadImAM haribhadrasurIe lakhelA sanasamuccaya. nirIzvaravAdanuM che. kadAca jaina darzananI pUrve nyAya-vaizeSika darzano graMtha para bIjA sAtaso varSa pachI guNaratna enA para tarvarasya paNa nirIzvaravAdI hatA. sokreTIsa pUrvenA grIka cintako astitvanI vipIna nAme TIkA lakhI. emAM emaNe traNa prazno pUchyAM: 1. vicAraNA karatA hatA. paNa be hajAra varSathI e vicAraNA paDatI jJAna prAptimAM mAnya sAdhano izvaranI hastinI vAta sAbIta kare mUkavAmAM AvI hatI, varSathI kaho ke bhUlAI gaI hatI enI noMdha che. 2. vAstavika jagata vizenI buddhigamya Scheme rajU karavAmAM pazcimanA aneka philasuphoe lIdhI che. krizciyAnITI, islAma vagere athavA UbhI karavA mATe izvaranI hastInI dhAraNA jarUrI che. jaDa dharmono pracalita izvaravAda keTalo prabaLa che eno vAstavika citAra padArthanI sRSTinI utpattino prazna ukelavA mATe izvaranI hastInI meLavavo hoya emane 2006nA oNkTobaramAM pragaTa thayelA dhAraNA jarUrI che. 3. ApaNAM naitika vartana mATe ane e vartananI ricArDa DaoNkinsa nAmanA briTIza lekhakanuM pustaka 'THE GOD ApaNI javAbadArI mATe izvaranI hastInI mAnyatAnI jarUra che? DISILUSION' vAMcavAnI bhalAmaNa karuM. buddhinA pAyA para ubhelA mAtra tarkanI bhUmikA para UbhA rahI guNaratna izvaravAdano radiyo vijJAnanA traNaso varSonA vikAsa daramyAna 'Izvara jagatano kartA Apyo che e etihAsika ghaTanAnuM mahattva AMkIe eTaluM ochuM. ane niyaMtA che" e mAnyatA dhIme dhIme ghasAtI jaze evI apekSA Aje paNa vijJAnIo vijJAnanA niyamonI otha laIne, hatI. evuM banavAne badale kadAca uchuM ja banyuM che. vijJAnIo gaNitanI sUkSmatAnI otha laine METHEMETICAL PROOF ane tattvaciMtako to saheje nirIzvaravAdI hoya evI apekSA rahe. FOR THE EXISTENCE OF GOD jevI vicAraNAone paNa Aje paNa pazcimamAM pote nirIzvaravAdI che evuM jAheramAM doharAvyA ja karatA jovAmAM Ave che. juo Paul Davis nuM pustaka. svIkAratA moTA bhAganA loko acakAya che. A acakATanI asara izvaranI vibhAvanAthI emane zuM abhipreta che enI spaSTatA zikSaNa kSetre ane rAjakIya kSetre ciMtAjanaka sthitie pahoMcI che. pazcimanA cintakone bahu thaI hoya evuM lAgatuM nathI. pUrvanA tattvaciMtakoe to mAtra tArkika dalIlono AdhAra laIne pazcimanAM tattvajJAne bhAratIya tattvajJAnanI jema darzana, cittana nirIzvaravAdane sthApI Apyo che. bhAratanAM badhAM nirIzvaravAdI ane AcAranuM aikya jALavI rAkhavAne badale tattvajJAnane darzano A vize samAna bhUmikA para UbhA rahyAM che. pazcimanA astittvanI vicAraNA (ONTOLOGY) jJAnanI vicAraNA tattvaciMtanamAM A vize bauddhika prAmANikatA ane prasannatA pUratA (EPISTEMOLOGY) ane AcAranI vicAraNA (ETHICS) ema pramANamAM AvelA dekhAtA nathI. bhAratamAM paNa seMkaDo deva-devIo traNa bhAgamAM vaheMcI nAMkhyuM. pariNAme tAttvika praznonI vicAraNA vizenI mAnyatA pracalIta hoI, nirIzvaravAdanI mahattvanI navA navA vAdanA nAme vizleSaNAtmaka rIte thatI hovA chatAM e vicAraNA AcAramAM dhuMdhaLI banatI lAge che. e saMjJA vyaktine tattvaciMtana Aje para Dead End para AvI UbhuM che, emAM kaMI nirIzvaravAdI tarIke oLakhAvavAmAM ADI Ave che. doSa pragati thatI nathI evA nirAzAjanaka tAratamya para pazcimanuM tattvajJAnanI vicAraNAno nathI, ApaNI hiMmatanA abhAvano tattvaciMtana AvI gayuM che. bhAratIya tattvaciMtane cetanA, caitanya, che. UMDo tAtvika rasa hoya e vAcakone devIprasAda caTopAdhyAyanuM AtmA vagere vibhAvanAone lagabhaga samAna arthI gaNI che pustaka INDIAN ATHEISM vAMcavAnI bhalAmaNa karuM chuM. prakAzana ane cetanAnuM sauthI utkRSTa svarUpa kevalajJAna sudhI kamyuM che. sthaLa ane varSa : kalakattA, 15mI mArca 1969, pazcimanuM Adhunika manovijJAna A dizAmAM laI jatuM hovA chatAM - jaina darzanane nAstika darzana kahI koIkavAra vagovavAmAM Ave tattvaciMtako e dizAmAM AgaLa vadhI zakatA nathI eno svIkAra che. e gerasamaja mATe koI bhUmikA nathI. vedo, yajJa vagere chaDecoka e vicArako kare che. jijJAsue A vize COLIN kriyAkAMDo karatA ane Izvarane jagatano kartA-hartA mAnatA. eTale MCGINNnAmanA philasUphe lakheluM 2002nI sAlamAM pragaTa thayeluM vaidika dharma Astika kahevAyo. (Orthodox) ane jaina, buddha, cArvAka pustaka THE MAKING OF A PHILOSOPHER-upazIrSaka MY darzano nAstika kahevAyA. Retrodox. vyakti mAtrAmAM rahelo JOURNEY THROUGH TWENTIETH CENTURY Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 jAnyuArI, 2008 ane jo prabuddha jIva PHILOSOPHY joI javAnI. khA bhalAmaNa karuM chuM. oLakhAvI che. dhImI paNa pUrepUrI aMkuzamAM rakhAtI paMDita sukhalAlajI (prajJAcakSu)e kahyuM che, "mahAvIra pachI jaina zvAsocchavAsanI prakriyA, evocative saMgIta ane haLavuM mAlIsa darzananI vicAraNAmAM kaMI navuM umerAyuM dekhAtuM nathI. ane pazcima, jevI keTalIka prakriyAno paddhatisara viniyoga karavAthI cetanAnI cetanAnI vicAraNA aneka dRSTie vicAratuM hovA chatAM AvI avasthAnuM UrdhIkaraNa thaI zake che e grophe emanI seMkaDo paristhiti kema AvI sau tattvaciMtakoe vicAravA jevI paristhiti kAryazALAomAM siddha karI batAvyuM che. che. zuM pazcimanuM tattvaciMtIta narI bauddhikatAno akhADo banI ApaNA cintakonuM dhyAna A prayogo ane enI siddhi tarapha rahyuM che! TUMkamAM vaijJAnika-manovaijJAnika saMzodhananI preraNA nIce bahu gayuM lAgatuM nathI. dhyAna gayuM hoya to enuM mUlyAMkana khAsa paNa cetanAnA tattvaciMtanane jIvana zodhana sAthe kevI rIte sAMkaLavuM nathI aMkAyuM. manovaijJAnika sUjha vaDe aMtarmukhI puruSArtha e pazcimane mUMjhavato yakSa prazna che. upADavAmAM A prayogomAM bharapUra zakyatAo rahelI che. mahAvIranA samayamAM ja thayA hovA chatAM bhagavAna buddhane zuSka anekAntanI daSTine anurUpa evA A nimitta tarapha mAtra tAttvika prazno'nI carcAmAM kazo rasa na hato e vAta darzana pUrvagrahathI prerAI durlakSa na karavuM joIe evI mArI namra mAnyatA zAstronA badhA abhyAsako jANe che. eka bAju paramANu che ane A mAnyatA pAchaLa svAnubhavanuM baLa raheluM che. jenA vijJAnIo vidyutakaNa (Electron)nAM pariNamanane joine prazna pUche paraMparAmAM cAra prakAranI saMvedanA gaNAvAI che. 1. dRSTigata, 2. cheH "vidyutakaNane kyAre kyAM pahoMcavuM enI sUjha che? enAmAM adRSTigata, 3. atIndrIya ane 4. zuddha saMvedanA. manovijJAnanA cetanA che? e ja "vidyutakaNa thoDI vadhAre zakti (Energy) maLatAM A prayogo trIjA prakAranI, atIndrIya saMvedanAne kaMIka aMze zakya potAnI gatinA nizcita vartuLane atikramI jaI, bIjA moTA banAvI aneka lokone eno sAkSAtkAra karAvavAnI zakyatA tarapha vartuLamAM gati karato dekhAya che e kevI rIte banatuM haze enI AMgaLI cIMdhe che. mUMjhavaNamAMthI vijJAnIo bahAra nathI AvyA. bahu bahu to ene bhAratIya darzananI "dhyAna" ane "a-mana' vibhAvanAo Quantum Leap kahIne emaNe oLakhAvyuM che eTaluM ja. vartaLane pazcimane kyAM sparzI che enI eka jhalaka ApIne mArI vAta pUrI vaLoTI jaIne, atikramI jaIne bIjA vartuLamAM dekhAyuM te daramyAna karuM. Franz Kafka nAmanA mahAna jarmana sarjake potAnAM nAnAM vidyutakaNa kyAM hatuM? enA astitvanA sAtatyanuM e daramyAna pustakamAM chellA vicArakaNane pragaTa karatAM lakhyuM cheH zuM thayuM hatuM ? pazcimanI vaijJAnika philasUphIe AvA aneka You do not need to leave your room. Remain sitting at koyaDAo ukelavA bAkI che. your table and listen. do not even listen. simply wait, do not AtmAno svabhAva "jANavAno' che e jaina darzananI tAttvika even wait. be quite still and solitary. The world will freely bhUmikA. koika viralA sAdhakane varSo pachInI sAdhanA pachI athavA offer itself to you to be un masked. It has no choice. It will karmanA udayathI AtmatattvanI jhAMkhI thAya. e anubhavanI sahaja roll in ecstacy at your feet. prasannatA jJAnInI karuNatAsabhara AMkhamAM dekhAya. bIjA badhAe "tamAre rUmanI bahAra javAnI jarUra nathI. eka jagAe besI mAtra zraddhA para e vAta mAnI levAnI. pazcimanuM vijJAna ahIM raho ane sAMbhaLo. sAMbhaLo paNa nahi, mAtra rAha juo. rAha eka navo vicAra prere che. AlDara hakale jevA, TImodhI jevA, paNa na juo. taddana zAnta thaI ekAnta sevo. vizva eno nakAba elana vaoNsa jevA prakhara ciMtakoe meskelina, vicoTa ane kholAvavA tamArA paga AgaLa ALoTaze. enA sivAya chUTako ela.esa.DI. jevA a-mAdaka padArtho para hajAro prayoga karIne nathI. aneka lokone cetanAnA badalAtA starathI, bAdhAmukta naryA pUrva ke pazcimanAM tattvadarzanano paDagho A udgAramAM saMbhaLAya AnaMdanA staranI jhAMkhI karAvI che. eTalethI na aTakatA che. a-mana ja mokSamArga che e jaina darzane svIkAreluM ja che. Transpersonal manovijJAnanA praNetA sTenislAva grophe ela.esa.DI. paranA varSo sudhI karelA prayogo pachI, cetanAnA (zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha yojita paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM ucca staranI jhAMkhI karAvI zakAya evI paddhati upajAvI che. tA. 10-9-2007nA ApeluM vaktavya) AtmazodhanuM sAhasa', TheAdventure of self discovery nAmanA phleTa 24, 6 B, khIrA nagara, esa.vI.roDa, pustakamAM Holotripic Therapy kahIne potAnI paddhatine emaNe sAMtAkrujha (pa.), muMbaI- 400 054. ja nathI Tibala jema havAne kAraNe) Ama-tema athaDAya che, tema banaNa paNa! patAmAM rahela ahaMbhAvanA kAraNe Ama-tema athaDAya che, rAjulA tA . bALa kalAka kAma karatA kA kara" , kA kA kA kA karI che. che ke Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabala IMte chetA. 16 jAnyuArI 2008 chAMyaDo Ubho rahyo 1 gulAba deDhiyA mANasa kathApriya prANI che. mANasane kathAo game che. mANasane pahoMcADatI. gharanA AMgaNe kAgaDo bole to zukanavANI ane satyakathAo game che. asatyakathAo paNa evI mIThI hoya ke jIvI Aje mahemAna jarUra Avaze e mAnavAmAM dilane kevI TADhaka vaLe jAya che tema daMtakathAo paNa janme che, jIve che ane gamatI hoya che! kAgaDo to potAnA khorAkanI zodhamAM ke anya kAkabaMdhuone che. daMtakathAomAM satya ane satyanI seLabheLa hoya che. bolAvavA kA...kA...roja karato hoya che paNa ene sArA zukana lokamAnasanI lAgaNI daMtakathAnuM lAlanapAlana kare che. joDameLa mAnavA, mahemAna AvyAnI vadhAI mAnavI e kalpanA che paNa hoya, AbhAsa hoya, mAnyatA hoya e badhuM tArkika rIte Ave che madhura che. mULe to ApaNo mahemAnanA Agamanane jhaMkhatA hoie, ane daMtakathAne rasika banAve che. Ama to daMtakathAnI vyaMjanA ja e Ave tenI pratIkSA karatA hoie tyAre karkaza kAkarANI paNa AphlAdaka hoya che. daMtakathA lokakathA jevI che. koI ajJAta mANase mIThI lAge emAM koI doSa nathI, guNa jarUra che. bhAvodrekathI vAta mAMDI, vAta cAlI, lokonA manamAM vasI ane cUle tAvaDI caDI hoya, bAjarAnA roTalA zekAtA hoya, enI te daMtakathA banI beThI. soDama prasaratI hoya. tAvaDInI kinAra para je meza lAgyo hoya te koI ajANyA gAmathI Avelo rAvaLa nAmano chokaro moTA kyAre baLavA lAge, lAla lAla kaMkuvaraNI kora zobhanIya lAge. mAladAra kheDUtane tyAM sAthI tarIke kAma kare che. eka divasa savAre e nirjIva tAvaDI hasI rahI che evuM lAge. gRhiNI harakhAtI rAvaLa rojanI jema Dhora carAvavA sImamAM jAya che. te divase gAmamAM harakhAtI kahe, "Aje tAvaDI hasI rahI che jarUra koI mahemAna koI prasaMga hoya che. gAmajamaNa hoya che. badhAM jame che. rAvaLa Avaze.' manamAM evo bhAva ke A tAvaDI para huM vadhu roTalA karIza, bhulAI jAya che. e potAnI sAthe bhAthuM nahoto laI gayo. bapora sAthe besI jamazuM, vAto karazuM. e nirdoSa AnaMda e rUDI kalpanA! pachI rAvaLanI yAda AvatAM koI ene mATe bhAthuM laine sImamAM vAstavikatA, hakIkata, pramANa badhI sArI vAto che. jIvanamAM jAya che. e bahumatimAM hoya che paNa nakarI vAstavikatAthI phAvatuM nathI. baporA karavAnI veLA vItI jatAM rAvala to jhADanI heThe ADo yathArthatA baraDa hoya che, kaThaNa hoya che, karakarI hoya che. kalpanAmAM paDe che. ene UMgha AvI jAya che. namatA bapore bhAthuM lAvanAra ke daMtakathAmAM rasikatA che, ArdratA che. kaMIka sAruM thaze, vadhu sAruM kautuka jue che. sUrya pazcima tarapha namato hato, badhA vRkSonAM thaze, managamatuM maLe, icchA phaLaze evuM mAnavAmAM; evI kalpanA chAMyaDA pUrva tarapha sarakI rahyA hatA. rAvaLa sUtelo e vRkSano chAMyaDo karavAmAM khoTuM paNa zuM che? manane AvuM gamatuM hoya che. mana thaMbhI gayo hato. e chAMyaDo heThe sUtelA rAvaLane ThaMDaka deto Ubho svapnamAM rAce che. baMdha ane khulI AMkhanAM svapno gamatA hoya rahI gayo hato. bhAthuM lAvanArane A dRzyamAM koI devI saMketa che. koI prayANa sahita sAbita karI de ke, mora TahukAra kare che e lAge che. meghane bolAvato nathI paNa enI kekA e to Darane lIdhe hoya che. A prasaMganI samIkSA karatAM satyAsatya vize carcA thaI zake. megha garjanA ke koI paNa pracaMDa avAja sAMbhaLI mora TahUkI UThe che. daMtakathA mAnIne A prasaMgane choDI paNa zakAya. e rAvaLa e prasaMga AvI hakIkatane ApaNe zuM karavAnA! ApaNane to megharAjAne pachI bhAvikomAM saMta rAvaLa pIra tarIke jANItA bane che. potAnI vinavato, kekA karI parisara gajavato moralo game che. bhAvanAne koI bhAvike camatkAramAM gUMthI lIdhI lAge che. mRtyu, apamAna ke viraha kevAM kaThaNa, vAstavika ke krUra che jyAM vAstavika rIte to chAMyaDo thaMbhI na zake paNa e vAstavane ApaNo eka upAya nathI cAlato. na koI zabda, nadazya, nakalpanA, choDIne e vicAra ke e bhAvane nihALIe to lAge ke kevo na havAnI ThaMDaka, na vRkSanI lIlAza, paMkhIno kalarava badhuM ja zUnya romAMcaka prasaMga che! manane jarA UbhA rahevAnuM mana thAya evI bhAse che. hakIkatathI chaTakI to zakatuM nathI to kalpanAnI pAMkhe cAru kalpanA che. thoDuM UDI zakAtuM hoya to zo vAMdho che ! chAMyaDo thaMbhI jAya eTale vRkSa ane mAnavI vacce kevI snehagAMTha mAnyatA ke daMtakathA para aMdhazraddhAnI kAlimA paDe che tyAre kaMI che, kevo bhAvasaMbaMdha che, kevI zItaLatA che evuM mAnavA mana thAya. ja sUjhatuM nathI. hA, hAthamAM vivekano dIvo laI nIkaLavuM, kalpanA jenA aMtaramAM jIvamAtra pratye amApa karuNA che, je vRkSa jevo ya mANavI, daMtakathA ya sAMbhaLavI, rasikatA na choDavI ane paropakArI che, je zAtAdAyaka che ane je zAMti pamADe che te saMta vAstavikatAno atithi satkAra supere karavo rahyo. saMtanI saraLatA ane vRkSanI zItaLatA vAte vaLage tyAre chAMyaDo nAganuM dUdha pIvuM ke nAgane mAthe maNi hoya che evI thaMbhe nahi to zuM kare? mAnyatAono asvIkAra ja karavo rahyo. paNa thoDIka mAnyatAo 19, ArAmanagara, naM. 1, sAta baMgalA gArDana, rasika hoya che, Rju hoya che ane te koine ya hAni nathI aMdherI (vesTa), muMbaI-400 061. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itA. 16 jAnyuArI, 2008 Eaa che prabuddha jIvanI ) zAMtilAla zeTha : saMsthAnA eka saMniSTha kAryakaranI vidAya. koIpaNa saMsthAnI pragatimAM enA mAnad kAryakartAono A saujanyazIla vyaktino cAhaka varga bahoLo hato. teo jeTalo phALo hoya che eTalo ja phALo e saMsthAnA karmacArIono eka vicAraka paNa hatA, "prabuddha jIvana'mAM emanA lekho pragaTa paNa hoya che. mAnad kAryakartAo to vicAra Ape, dhoraNo nakkI thayA hatA. sAmAjika kSetre sevAbhAvI tarIke lokapriya hatA. kare, paraMtu ene AkAra ApavAnuM kArya to enA vaphAdAra ane bArIka sUtara kAMtavAmAM tyAre be vyakti kuzaLa hatI. eka pramANika karmacArIo ja karatAM hoya che. saMsthAnI pragati ane darabAra gopALadAsa ane bIjA zAMtibhAI zeTha. siddhi mATe e paNa eTalAM ja yazanA adhikArI che. muMbainI sAmAjika ane sAhityika pratibhAone saMghe yuropa zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM sadbhAgya che ke gaikAlathI Aja mokalyA hatA temAM zAMtibhAine paNa saMghe yuropanA pravAse sudhI A saMsthAne evA saMniSTha ane pramANika karmacArIo maLyAM mokalyA hatA. temaja saMghe eozrInuM bahumAna karI rU. 51 che. sAthosAtha saMsthAe paNa e karmacArIonI jarUriyAtono hajAranI thelI paNa arpaNa karI. biralA krIDA kendramAM SaSThIpUrti pUro khyAla paNa rAkhyo che ane emanI jIvana jarUriyAtanI hara ujavI emanI niSThApUrvaka sevA mATe mAnapatra arpaNa karyuM hatuM. paLe saMsthA emanI sAthe UbhI rahI e sarvenI kadara karI che. A eo jena sozyala grupanA presiDanTa hatA. uparAMta aneka anyo anyanA AdAnapradAnano yazasvI ane Adarza bhAva che. sAmAjika saMsthAo sAthe eo sakriya rIte joDAyA hatA. ane zAMtilAla TI. zeTha A saMsthAnA AvA kartavyaniSTha ane e saMsthAone pote mAnad sevA ApI hatI. pariNAme mahArASTra pramANika karmacArI hatA. vIsa-paccIsa varSa pahelAM huM koI pustaka sarakAre eozrInI kadara karI eozrIne esa.I.ema.nI padavI levA A saMsthAnI oNphisamAM gayo tyAre khurazI upara beThelI paNa arpaNa karI hatI. vyaktinuM vyaktitva Aje paNa mane yAda che. zrI zAMtibhAinA AvA Adarza ane puruSArthabharyA jIvanamAM prabhAvazALI vyaktitva, khAdIno jhabhbho ane dhotiyuM, jhabhbhA emanA patnIe temaja bahoLA kuTuMbIjanoe pUrato sahakAra upara javAhara jAkiTa ane mAthe gAMdhI TopI. bhASA mRdu ane Apyo hato. saujanyazIla, eo phona upara koI dAtA sAthe vAta karI rahyA "prabaddha jIvana" niyamita pragaTa thAya emAM eozrInI hatA, ane saMsthAnI vigata ApI dAnano Agraha karI AjIvana ananya niSThA hatI. taMtrIlekha mATe e samaye taMtrI cImanabhAI savya ke peTrana banavA vinaMti karatA hatA. mane lAgyuM ke A vyakti cakubhAI pAse niyamita jaI cImanabhAI lakhAve e lekha lakhI saMsthAnA pramukha athavA mAnad maMtrI haze, paNa e hatA A temaja cImanabhAinA mArgadarzana pramANe anya lekhonuM saMsthAnA menejara zAMtibhAI TI. zeTha. eDiTIMga karatA. zrI cImanabhAI jyAre hospiTalamAM hatA tyAre 1920 nI 14mI phebruArInA koi paNa prakAranI sagavaDa cImanabhAinA bichAnA pAse besI cImanabhAinA vicArone vagaranA eka nAnA gAmamAM sAdhAraNa kuTuMbamAM emano janma. akSara deha ApatA. aMgrejI cAra copaDIno abhyAsa. pitAnA mRtyune kAraNe abhyAsa AvA niSThAvAna, pramANika, satyAgrahI, zraddhALuM ane vicAraka choDavo paDyo. zarUAtamAM nAnI uMmare ja dorA vecavAno sAdhAraNa zAMtibhAie tA. 24 oNkTobara-2007nA satyAsI varSanI vyavasAya zarU karyo. gAMdhIjInI AjhAdI mATe hAkala paDI eTale uMmare deha choDyo. yuvAna zAMtibhAI gAMdhIjInI satyAgrahanI TukaDImAM joDAI zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA sarve sabhyo ane kAryakaro satyAgrahI banyA, svAtaMtrya sainika banyA ane jelamAM sitamo zrI zAMtibhAine bhAvAMjali saha zraddhAMjali arpaNa karI eozrInA sahyAM. khetInA kAmamAM paDyA paNa na phAvyuM ane AjivikA mATe pavitra AtmAnI zAMti mATe prArthanA kare che. ane emanA saha muMbainI vATa pakaDI. ane tarata ja A saMsthAmAM karmacArI tarIke dharmacAriNI lIlAbahena temaja putro ane putrIo temaja bahoLA joDAyA ane saMsthAnA eka pUjArI banI rahyA, ane lagabhaga kuTuMba pratye hamadardI pragaTa karI e sarvenA jIvana upara AvI paDelA satata 50 varSa sudhI saMghanA Adarza menejara rahyA. duHkhane sahana karavAnI zakti Ape evI paramakRpALu paramAtmAne saMsthAnI sarva prathama oNphisa dhanajI sTrITamAM hatI, tyAre prArthanA kare che. zAMtibhAI saMsthAmAM joDAyA ane zarUAtanA varSomAM saMsthAnA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha parivAra vatI jeTalA AjIvana sabhyo ane peTrano banyA hatA temAM pdhanavaMta zAha zAMtibhAino puruSArtha yazasvI hato. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Tisa rAja kare che. vAta kaI rIte - ra , , ddha karIne koI ja 1 jhINA , paga ka prabuddha jIvana tA. 16 jAnyuArI 2018 zrI devacaMdrajI racita zrI aMdana jina stavana 0 zrI sumanabhAI ema zAha atita covIsInA trevIsamA tIrthakara zrI caMdana jinezvaranA stavanamAM caitanyamaya che. Ama cetana ane jaDa dravyonI pariNati sarvathA, sarvakALe zrI devacaMdrajIe bhavya jIvone kevI rIte AtmakalyANa thAya e mATe sarvajJano bhinna che. stavanakAranuM bhavya jIvone AvAhana che ke teo purzalAdi bodha ane te anubhavarUpa thAya te mATe sa-sAdhano pramANita karelAM che, padArthomAMthI sukha meLavavAnI vRtti choDe ane nijaguNono AnaMda mANe. je gAthAvAra joIe. potAnA nijaguNonuM dhyAna thAya ane guNo nirAvaraNa pragaTe e hetuthI caMdana jinavara parama dayAla kRpAlu o re. bhavyajIvo AMtara-bAhyadazAmAM tapa ane saMyama jevAM utkRSTa satjaga mohana bhavi 'bohana" deva mayAsuo re...deva. sAdhanono samyaka upayoga kare. AvI dhyeyalakSI vartanAthI bhavya parapada grahaNe jagajana bAMdhe karmane re, jIvo potAnA zuddha jJAnadarzanAdi guNonA pariNamanathI sahaja sukhAnaMda athira padAratha dhyAtA kima lahe dharmane re; bhogave ane chevaTe parama padamAM kAyamI sthiratA kare. * jaDacala jaganI e che eNTha pudgala pariNati re, syAdvAda maya zuddha prabhu mukha dezanA re, dhyAtAM cIraja kaMpe Apa lahe na saguNa rati re...lahe. 1 sanmAne te kare vibhAva praveza nA re; ' gata covIsInA trevIsamA jinezvara zrI caMdana prabhu parama kRpALu, mAyALu jinavANI sanmAna vinA bhava vAsa re, ane dayALu che, kAraNa ke tIrthaMkara nAmakarma puNyaprakRti teone udayamAna para pariNati sanmAna karma aThapAsa re..karma. 4 hovAthI traNe jagatanA bhavyajIvonA AtmakalyANamAM puSTa-nimitta che. traNe jagatanA jIvonuM AtmakalyANa thAya evI zrI tIrthaMkara prabhunI bhavyajIvone moha pamADanAra (potAnA AMtara-bAhya-svarUpathI) zrI arihaMta dharmadezanA svAvAdamaya madhura vANIthI thAya che. teonI vANI pAMtrIza paramAtmAnA sadu-dharmadezanArUpa bodhathI bhavyajIvo kRtakRtya thAya che. atizayothI bharapUra hovAthI te zrotAjanone soMsarI hRdayastha thAya che. para' pudgalAdi padArtho asthira ane nAzavaMta che ane tenA grahaNathI AvI jinavANI pratye je bhavyajIvane ahobhAva, sanmAna, prIti thAya che, sAMsArika jIvo anAdikALathI cAragatinA bhavabhramaNamAM bhrAMtimaya tene jinavacanamAM atUTa zraddhA pragaTe che. jinavANImAM jIvasukha-duHkhAdinuM vedana kare che. bIjI rIte joIe to rAgadveSa ane ajJAnavaza ajIvAditattvonuM mULabhUta svarUpa vacana-vyavahArathI prakAzita jIvo 'sva' padane choDI 'para' padamAM ramaNatA kare che, paraMtu AvA nAzavaMta thAya che. tenAthI bhavyajIvo potAnA svabhAvamAM vartavAno puruSArtha kare che ane parivartanazIla padArtho to jagatano eMThavADo che. pautrAdika rajakaNo ane teonA vibhAva nirmaLa thatA jAya che. je abhAgI jIva jinavANI guNo upara AvaraNa kare che ane yathAsamaye jyAre te udayamAna thaze tyAre sAMbhaLyA pachI paNa pa2' pada ke "pa2' bhAvamAM otaprota rahe che, te kaMpArI chUTI jAya evuM vadana teone (jIvone) bhogavavuM paDaze. AvI AThakarmonA bAhupAzamAM jakaDAI jaI, bhavabhramaNa kare che. A hetuthI dInadazAmAM teone avyAbAdha sukhAnaMda kyAMthI maLe ? bhavyajIvone stavanakAranI bhalAmaNa che ke teo jinavANIno Adara karI niramala darzana jJAna caraNamaya AtamA re, muktimArga apanAve. nijapada ramaNe pragaTe pada paramAtamAM re; Atama zakti svataMtra lakho jina vANathI re, mohAdikamAM tallIna tanmaya te kahyo re, sAdho zivamArga zuddha zukala dRDha dhyAnathI re; zuddha brahmamAM tallIna tiNa zivapada lahyo 2...ti. 3 zuddha naye lakhi dravyane nispRha anyathI re, nizcayadaSTie Atmadravya zuddha darzana, jJAna, cAritryAdi anaMtA zAzvata samabhAve nija dhyAya tasu bhaya nathI re...tasu. 5 guNo dharAve che. jene "sva" pada ke nijaguNa kahevAmAM Ave che. AvA nizcayaSTie dareka jIva svataMtra che ane anaMtA jJAnadarzanAdi guNo para' pudgalAdi guNothI bhinna che, paraMtu mohAdimAM tallIna jIvonA AtmikaguNo dharAve che. paraMtu vyavahAraSTie sAMsArika jIva pUrvakRta guNo karmarUpa rajakaNathI AvaraNa pAmelA hoya che athavA guNo DhaMkAI karma bhogave che ane tenA bhogavaTAmAM navAM karmabaMdha rAgadveSa ane ajJAnathI gayelA hoya che. jeo "para' bhAvamAM tanmaya thayelA hoya che teo sAMsArika bAMdhe che. paraMtu jJAnI puruSano bodha hRdayastha karI, nijaguNonuM ja dhyAna bhrAMtimaya sukha-duHkhAdinuM vedana kare che. paraMtu je bhavyajIvone saMsAramAMthI jeo vartAve che teo zivamArga ke mukti mArge prayANa kare che. jinavacananI chUTavAnI tAlAvelI hoya che, teo potAnA nijaguNo ke AtmikaguNo zraddhAthI sAMsArika jIva zarUAtamAM Arta ane raudradhyAnathI viramI, pratyakSa sadguru mAraphata oLakhI, temAM ramaNatA kare che athavA zuddhaguNonuM dharmadhyAnamAM nimagna thAya che ane chevaTe zukaladhyAnamAM praveza kare che. dhyAna kare che ke, ciMtavana kare che. AvA jIvone vakhata Ave zivapada AvI saghaLI prakriyA vakhate te prApta saMjogomAM udAsInapaNe varte che ane hAMsala thaze evuM stavanakAra jaNAve che, teno samabhAve nikAla kare che. Ama sAdhyadRSTi niraMtara lakSamAM rAkhI je pudgala pariNati bhinna AtmathI je sadA re, jIvo muktimArganAM kAraNo seve che, tene bhavabhramaNano bhaya chUTI jAya, choDI tAsa vikalpa raho nija guNa mudA re; che ane abhayadazAmAM sthiratA kare che. tapa saMjama maya sahaja bhAva nija bAIe re, paMca mahAvrata paMcAcAra zrI jina vaMde re, nirmala jJAnAnaMda parama pada pAie re...52ma. 3 paMca samiti traNa gupti samabhAve sadhe re; sama. pudgala dravya rUpa, rasa, gaMdha, varNa, arzAdi guNo dharAvatuM jaDa ke jJAna dhyAna kiriyA sAcI samabhAvathI re, ajIva dravya che, jyAre Atmadravya jJAnadarzanAdi guNo dharAvatuM arUpI sAdhya zrI kiriyA kaSTa zivapada nathI re...ziva. 6 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke je zika . A ja prakAranA kALA zaru karavA - tA. 16 jAnyuArI, 2008 jai jAya ja che Ta a t , "ne che paNa ke a ta va prabuddha jIvananI muktimArganA sAdhake kevAM sat-sAdhano zuddha aMtara-AzayathI samiti ane traNaguptinI goThavaNI jJAnIoe karelI che, je mAtAnI bhAvapUrvaka upayoga karavo ghaTe te prastuta gAthAmAM prakAzita karela che, tenI jema rakSaNa ane poSaNa kare che. vigata sAmAnyapaNe nIce mujaba che. pAMca samiti : pAMca mahAvata : (1) tamAma halanacalana ane daihika kriyA thatI vakhate koIpaNa jIvane daMbha, DoLa, ThagavAnI vRtti, bhogonI lAlasA, asatyano Agraha na duHkha na thAya, evI jAgRti ke jayaNA-(iryA-samiti). hovo ghaTe evI mAnasika svasthatA vatImAM hovI joIe. (2) krodha, mAna, mAyA, niMdA, hAsya, bhaya, vAkpaTutA vagere TALI (1) ahiMsA: koIpaNa jIvane kiMcita mAtra paNa duHkha na thAya evI maryAdita vacana vyavahAra thavo. (bhASA samiti). AMtara-bAhya vartanA temaja AtmikaguNo upara ghAta na thAya evI jAgRti (3) AhAra, vastra, raheThANa vagere jevA ke vAparavAmAM sAvadhAnI vratIne hovI ghaTe. vartAvavI. (eSaNA-samiti). (2) satya: asat AcaraNa ane ciMtanano abhAva tathA hita, mita (4) vastu mAtrane joI tapAsI levI athavA mUkavI. (AdAna samiti). ane priya vacana mRdu ane Rju bhASAmAM hovuM ghaTe. (5) jyAM jIvajaMtuo na hoya ke jIvAta thavAnI saMbhAvanA na hoya (3) acorya: koIpaNa aNahakanI vastu, padArtha, saMpatti vagere paDAvI tyAM binaupayogI vastuo nAkhavI (uccAra-samiti). levAnuM AcaraNa ke ciMtana vatIne na hovuM ghaTe. traNa gupti: (4) brahmacarya : kAma-rAga janita ceSTA ane AvegathI mana, vacana, (1) anyane upadrava ke nukazAna na thAya evo manobhAva. nizcayeSTie kAyAnI pravRtti vratIne na hoya. vratIne mAtra Atmika zuddha guNomAM (brahmA) manane zeya svarUpe aLagA rahI nihALavuM (manosupti). caryA hoya. (2) jIrvAno ghAta thAya ke upadrava thAya evI vANIthI nivartavuM. hita, (5aparigraha : bhautika padArtho, saMpatti, jaDa ke cetana, zarIrAdi mita ane priya vacana mRdu ane Rju bhASAmAM bolavuM. game te vastu hoya ke na paNa hoya temAM mArApaNAnI mUcha ane Asakti (3) zarIrathI koIpaNa jIvane duHkha na thAya evI vartanA. nizcaya dRSTie vatIne na hovI ghaTe te aparigraha. zarIrano sadupayoga Atma-svasthatA mATe thavo. paMcAcAra : TUMkamAM saMyamanA hetue mana, vacana ane kAyA pramAdarahitapaNe pravarte sadgaNonuM pragaTikaraNa thAya e hetuthI jJAnIoe pAMca prakAranA evI AMtara-bAhya vartanA te gupti. AcAronuM nizcaya ane vyavahAraSTithI pAlananI vyavasthA karI che. bhakti : (1) darzanAcAra: indriya ke indriyarahita padArthanuM sAmAnya avalokana (1) jina darzana, pUjA, vaMdanA, sevA, guNagrAma, ahobhAva, prIti, thAya evI vartanA vyavahAradaSTi), nizcayaSTie vItarAgapraNIta zraddhA, ityAdi bhAvapUrvaka thAya. jIva-ajIvAdi satudravyonuM mULabhUta svarUpa (sattA) ane temAM rahela (2) sazuru sanmukha doSonuM kapaTarahitapaNe nivedana ane prAyazcita. bhinnatAno bodha anubhavarUpa thAya to darzanaguNanuM pragaTikaraNa thAya evI (3) aMtara-AtmadazAnAM raDI paramAtma bhakti vakhate vartatuM zarIrathI AMtara-bAhya vartanA. aLagApaNuM. (2) jJAnAcAra : vyavahAradRSTie mati-zrutAdi jJAna prAptinA uparanA sasAdhanothI jJAnaprApti arthe sAdhanA bhAvapUrvaka samabhAvathI satu-sAdhanonI virAdhanA na thAya evI vartanA. nizcayadRSTie jIva-ajIva thAya to zivapada avazya maLI zake tema che, bAkI to sAdhyadaSTi vagaranI tattvanuM mULabhUta svarUpa ane temAM rahelI bhinnatAnuM sAkAra svarUpa jANI yaMtravat kriyAthI muktimArga maLavo durlabha che. zakAya evI vartanA. zuddha sAdhya sApekSa sunaya vANI lakho re, (3) cAritrAcAra : vyavahAradRSTie paMca mahAvrata, paMcAcAra, pAMca samabhAve zuddhAtama anubhava rasa cakho re; anubhava. samiti, traNagupti vagerenuM vivekapUrvaka pAlana thAya evI vartanA. devacaMdra prabhu vacanAmRta rasa pAnamAM re, nizcayadaSTie aMtaraMga vItarAgatA ane samabhAvamAM sthiratA thAya evI manasukha zivaghara vAse sukha amAnamAM re. sukha. 7 AMtarika vartanA. Atmadravya aneka dharmAtmaka ke asaMkhya guNo dharAve che, jemAMnA amuka (4) tapAcAra : vyavahAraSTie bAhyatapa thAya tyAre doSo na thavA ja guNo vacana vyavahArathI (naya-nikSepa) jANI zakAya che ane bAkInA pAme ane pApakamAM aTake evI vartanA. ane nizcayadRSTie atyaMtara ke anubhavagamya che. vANI simIta ane kramika hovAthI AtmikaguNonI jANa adITha tapa sAdhyane lakSamAM rAkhI doSarahitapaNe thAya jethI karmanirjarA anekAMtapaNe jJAnI puruSa thakI thavI ghaTe jethI virodhAbhAsa TALI zakAya. saMvarapUrvaka thAya evI AMtarika vartanA. Ama zuddha nijaguNone najara samakSa rAkhI ke tenuM dhyAna thavAthI zuddhAtmAnA (5) vIryAcAra : vyavahAradaSTie zakti chupAvyA vagara dharmakAryamAM anubhavanuM rasapAnano AsvAda karI zakAya. A mATe stavanakAranuM puruSArtha Acaravo ane anya cAra AcAromAM zakti kAme lagADavI evI bhavyajIvone AvAhana che ke teo zrI tIrthaMkara paramAtmAnA vacanAmRtamAM vartanA. nizcayaSTie sAyika ane anaMta vIrya (kevaLajJAnanA viSayomAM) dRDha zraddhA rAkhI triratnathI muktimArgamAM pagaraNa mAMDe to chevaTe teono pragaTe evI AMtarika vartanA. zivagharamAM nivAsa kAyama mATe thAya. ATha pravacanamAtA ; * * * (1) mAnavone jIvanakrama calAvyA vinA chUTako nathI paraMtu temAM kSaNe "saurabha', 563, AnaMdavana sosAyaTI, navayuga hAIskUla, nyU sAmA kSaNa viveka ane jAgati varte to navAM karmabaMdhathI aTakAya e hetuthI pAMca roDa. vaDodarA-390008. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 pustakanuM nAmaH kAryakartA pArtheya lekhakaH vinobA prakAzana : yajJa prakAzana saranAmuMH yajJa prakAzana, bhUmiputra, hujarAta pAgA, vaDodarA, 390 001. kiMmata: rUA. 35/-; pAnA 124 AvRtti-2 pU. vinobAjIe potAnA jIvana daramyAna ghaNAM kAryakaro taiyAra karyA AzramamAM hatA tyAre aneka sevakonI keLavaNI mATe vyaktigata dhyAna paNa ApyuM. tyAra bAda temaNe bhUdAna-grAma AMdolana nimitte AkhA bhAratadezanI parikramA karI. A samaya daramyAna aneka sevakone prabuddha jIvana - tA. 16 jAnyuArI 2013 sarjana svAgata prakAzana : yajJa prakAzana, bhUmiputra, saMpAdana : kAntA-hara vilAsa (harizcaMdra) ghaDaoN. kalA zAha hUjarAta pALA, vaDodarA, 390 001. kiMmataH rUA. 15/-; pAnA 50 vRtti-bIjI mAnavamana atyaMta saMvedanazIla hoya che. emAMya bALakonA mananuM to pUvuM ja zuM ? bAlaparAmAM tene jevuM vAtAvaraNa, poSaNa ane AbohavA maLe te mujaba bALakanuM jIvana ghaDatara thAya che. bAlyAvasthAmAM paDelA saMskAro tenA jIvanamAM atyaMta mahattvano bhAga bhajave che. A vAta mAtra sAmAnya mAnavI mATe ja nahi paraMtu mahApuruSonA jIvana mATe paNa sAcI Thare che. temane nAnapaNamAM maLela saMskAro tathA temanA jIvanamAM banelAM keTalAMka saMvedana prasaMgoe temanA jIvanaghaDataramAM atyaMta mahattvano bhAga bhajavyo hoya che. pacAsa pAnAnI A nAnakaDI pustikAmAM saMpAdake 56 AvA mahattvanA prasaMgonuM atyaMta saraLa ane bALasAba zailImAM Alekhana karyuM che. A prasaMgo UgatI paikInA bALakone preraNA Apaze e vAta nakkI ja che. saMta nAmadevano vanaspati prema, AlbarTa X X X pustakanuM nAma : khristI dharmasAra lekhaka : vinobA prakAzana : yajJa prakAzana, bhUmiputra, chujarAta pAgA, vaDodarA, 390 001, kiMmataH rU|. 20/-; pAnA 124 A bIjI pU. vinobAjIe vividha dharmagraMthonuM gahana adhyayana karI ghaNuM zodhana karyuM. phalasvarUpe temaNe ApaNane gujarAtI bhASAmAM 'bhAgavata-dharmasAra', 'jayujI', 'kurAna-sAra' tathA 'gAmaghoSA-sAra'zIla kurAna-sAra' tathA 'gAmoyA-sAra vagere ApyA. temanA taraphathI vyaktigata mArgadarzana prApta thayuM. temaNe vakhatovakhata ApelA hajAro pravacano,vArtAlApo vagere dvArA kAryakaronA zikSaNanuM kArya paNa thayuM. jemanuM dhyeya badhAM dilone joDavAnuM che, saMpAdaka kAnti zAhe eka mahattvapUrNa kArya e karyuM che ke vinobAjIe Apela aneka pravacano ane vaktavyo tathA lekhone evA uddezathI prerAine 'khristI dharmasAra', nAmanuM pustaka vinobAjI ApaNI samakSa lAvyA che. mULa bAibalanA pUrvArdha ane uttarArdha ema be bhAgo che. pUrvArdhamAM Izu pahelAnAM payagaMbaronuM jIvana-kavana che saMkalita-saMpAdita karIne pustakakAre vAcako samakSa mUkyA. 124 pAnAnAM A pustakamAM lekhake pAMca ane uttarArdhamAM IzunuM jIvana che. uttarArdha vibhAgamAM sarvodayanuM mizana, tenuM buniyAda samasta bAibalano bhAga che. khristIdhamanuM svAitjharano sarva jIvo pratyeno Adara, hArda che. vinobAjIe uttarArdhanuM gahana adhyayana ane dohana karI 'bistI-dharmasAra' pustaka saMpAdita karyuM che. A pustakamAM vinobAju muLa bAibalamAMthI vacanonI pasaMdagI tenI khaMDaadhyAya-pariccheda yukta racanA karI che, te uparAMta khaMDone ane paricchedone mathALAM ApyAM che. AkhA graMthane saMskRta sUtromAM lIdho che. pustakanuM mukhapRSTa ane aMtima pRSTa pustakanA viSaya para prakAza pADe che. svarUpa kevuM hoya vagere samajAvyAM che. sarvodayanA kAryakaronA keTalAMka anivArya kartavyanI chaNAvaTa 'kArya' vibhAgamAM karI che. kartA kevo hoya, tenA guNo ane tenI sajjatA kevI hoya te 'kartA' vibhAgamAM samajAvyuM che. 'saMjana' vibhAgamAM saMgaThananuM svarUpa samajAvyuM che. ardhapUrNa kAryo karavA mATe vicAra-saphAinI AvazyakatA ane tenI carcA 'vicAra-vaNI saphAI' vibhAgamAM karI che. aMtamAM samagra jIvanamAM sahu koine mATe upayogI vana-pArzvaya chellA ane pazcimAM vibhAga 'vyApaka-pariprekSya'mAM karI che. vinobAjInA A vicAro vartamAna yugamAM sAmAjika unnati mATe upayogI thAya tevA che. gujarAtI vAcakone 'bAibala' samajavA mATe vinobAjInuM A pustaka vAMcavA vasAvavA ane adhyayana karavA yogya che. XXX pustakanuM nAma : jIvana ghaDataranA preraka prasaMgo vinobAnA sAhasa ane hiMmata, sevAbhAvanA, parivAra prema, sarvatra prabhubhakti vagere, mahAtmA gAMdhIjInA mAMsAhAra chUTavA vize tathA corIno prasaMga, vagere nAnI nAnI ghaTanAoe A sarva mAnavone mahAmAnava banAvyA che tenI pratIti A 56 prasaMgo vAMcatA avazya thAya che. te uparAMta nepoliyana, nyUTana, vivekAnaMda, bUka2, saradAra vallabhabhAI, helana kelara, abdula kAdira (irAna) pITara (raziyA) varganA jIvananA prasaMgonuM Alekhana lekhake atyaMta hRdayasparzI vANImAM karI pustakane preraka ane suvAcya banAvyuM che. *** Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 jAnyuArI, 2008 40cata 410 varSadhara 411 vartanA 412 vargaNA 413 vadha prabuddha jIvana jaina pAribhASika zabdakoza ghaDaoN. jitendra bI. zAha (Disembara-2007nA aMkathI AgaLa) -dravya, pazcaya, artha, sat, utpAda vyaya dIvathI yukta --dravya, paryAya, artha, sata, utpAva-vyaya-dhrovyayuvata 17 -Entity, Substance, Real entity. -jaMbudrIpamAM mukhyatayA sAta kSetro che te sAtakSetrone ekabIjAthI judA pADavA mATe temanI vacamAM cha parvato che, te varSAra kahevAya che. - jaMbudvIpa meM mukhyarupa se sAta kSetra hai una sAta kSetroM ko eka dUsaroM se alaga karane hetu unake bIca meM chaha parvata hai use varSaghara kahA jAtA hai / -The common designation of a group of world-mountains. -potapotAnA paryAyanI utpattimAM svayameva pravartamAna dharma Adi dravyone nimittarUpe preraNA karavI te vartanA. - apane apane paryAyoM kI utpatti meM svayameva pravartamAna dharma Adi dravyoM ko nimittarupa meM preraNA karanA vartanA / -Perduration, When the substances like dharma etc. are by themselves engaged in practising their respective modifications then the impalling them to do so on the part of Kala acting as an occasioning cause is called vartana. -prakAra-karmanI vartaNA Adi, SathA pudgalanI vargakAo arthAt pudgalanA prakAro, -prAra, rma vaLI varmA Ati, yathA-puAta vaLI varSaLAN arthAt purvIta che prAr I -Grouping of physical particles. -(pariSapta) koI tADana, tarjana kare tyAre tene sevA gaNavI te vadhu pariSada, prANa levI te, paroNA, cAbakhA, Adi vaDe phaTakA mAravA te vadha. - sUI, cAbUka Adi ke dvArA mAranA, prANa haraNa karanA, kisI ke tADana, varjana ko bhI sevA mAnakara sahana karanA vadha prabuddha jIvana : grAhaka vinaMti sujJazrI, sAdara praNAma. ApazrI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA peTrana/AjIvana sabhya athavA sabhya ke zubhecchaka cho. Apane 'prabuddha jIvana' niyamati maLatuM haze. ApanA sahakAra mATe ame ApanA AbhArI chIe. 'prabuddha jIvana'nA phebruArI 2006nA aMkamAM A sAmayikanA ujjavaLa ItihAsanI jhalaka darzAvI hatI ane A sAmayikane Arthika rIte sakSama karavA grAhaka yojanA prastuta karI hatI, je A aMkamAM paNa pragaTa karI che. uparAMta 'prabuddha jIvana nIdhi'nA zIrSaka nIce kAyamI phaMDa mATe samAja samakSa vinaMti paNa karI che. A jJAnayajJamAM ame jaNAvela koI paNa yojanAmAM Apa sahabhAgI thAva evI amArI vinaMti che. A mATe, Apa pAchaLa chApeluM phorma bharI. pAnA naMbara 2 para darzAvelI je Apane yojanA anukULa lAge eno ullekha karI A phorma amane parata karavA vinaMti. Apano ceka/DrAphTa `SHREE MUMBAI JAIN YUVAK SANGH' nA nAme mokalavA vinaMti. kanyA kariyAvara AjIvana grAhaka lavAjama bharanAra temaja 'prabuddha jIvana nIdhi kAyamI phaMDa'mAM phALo ApanArane AvakaverAnI kalama 80-G anyartha karamukta che, te aMgenuM pramANapatra juduM ApavAmAM Avaze. ApanI zubhecchA amArI sAthe sarvadA raheze ja. je A jJAnayAtrA mATe amane pre2ka banI raheze. dhanyavAda, AbhAra. Imenejara Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 18 karo ja ratha : s, jANI zakAya che [ prabaka jIvana karI rahI che. tA 16 jAnyuArI 2008 pariSada . -Killing, injuring, beating and threatening. 414 vajarbhabhanArAcasaMhanana-uttama zArIrika baMdhAraNa. -uttama zArIrika baMdhAraNa. -Superior bodilay setup. 415 vacananisarga --vacananI pravartanA, vacanane pravRtta karavuM. -vacana kI pravartanA, vacana ko pravRtta krnaa| -Operating speech. 416 vacana duSmaNidhAna --zabda saMskAra vinAnI ane artha vinAnI temaja hAnikAraka bhASA bolavI. -sabhyatA rahita, nirarthaka, hAnikAraka bhASA bolanA / -Improper Speech 417 vacanagupti -bolavAnA dareka prasaMge vacananuM niyamana karavuM athavA prasaMga joine mauna rahevuM. -bolane ke avasara para vANI kA niyamana karanA athavA prasaMgocita mauna dhAraNa karanA / -Whenever there arises an occasion to speak than to restrict speech-if needs be keep silent altogether that is called gupti pertaining to speech. 418vakragati -gatino eka prakAra, pUrvasthAnathI navA sthAna sudhI jatAM saraLa rekhAno bhaMga thAya, arthAt ochAmAM ocho eka vaLAMka to avazya levo paDe che. -gati kA eka prakAra, pUrvasthAna se nae sthAna taka pahuMcane ke lie sarala rekhA kA tyAga karanA, arthAt kama se kama eka moDa avazya lenA paDe use vakragati kahate hai| -Curved motion. 419 vaMza -jaMbudrIpanA sAta kSetro, varSa, vAsya. -saMvUdIpa ve sAta kSetra, varSa, vAstha ! -Jamboodvipa has got seven chief regions, which are designated Vansh, Vashya. 420 lobha -vadhu meLavavAnI IcchA, spaiMhA, lAlaca. -adhikSa prApta kSarane krI vhI, gRha, nAnA | -greed. 20, sudarzana sosAyaTI, 2, nAraNapurA, amadAvAda-380013. (vadhu AvatA aMke) | pratizrI, tA................. . zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha I 33, mahamadI minAra, 14 mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. phona:022-23820296. Apano vinaMti patra maLyo. amone ApanA prabuddha jIvana'nA vArSika/trivArSikapaMcavarSIya/ kanyA kariyAvara grAhaka thavAnI IcchA che. prabuddha jIvana nIdhi' kAyamI phaMDamAM anudAna ApavAnI amArI bhAvanA che. A sAthe ceka/DrAphTa rUA......................... .................... naMbara.................... ...... tArIkha..... .........zAkhA, ...gAma.. .........no svIkArI nIcenA saranAme rasIda mokalavA vinaMti. dhanyavAda. cekaDrAphTa "zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha'nA nAmano ja mokalIe chIe. 1 nAma ane saranAmuM : ------- Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 jAnyuArI, 2008 hindI (62) samAdhAna-sadguru uvAca : saMskRta samAdhAna - sadgurU uvAca: aMgrejI prabuddha jIvana Atmasiddhi zAstra (Disembara '07 aMkathI AgaLa) de mAtra saMyoga che, vaLI jaDa rUpI dazya; cetananAM utpatti kSaya, konA anubhava vAya ? 62 dehamAtraM tu saMyogi dRzyaM rUpi jaDaM dhanam / jIvotpatti-layAvatra nItI kenA'nubhUtitAm / / 62 / / samAdhAna-sadguru-DavAgha : deha mAtra saMyoga hai, aru jar3a rupI dRzya / AtmA kI utpatti laya, kisake anubhavavazya / / 62 // saMskRta hindI aMgrejI saMskRta hindI (63) jenA anubhava vazya e, utpanna layanuM jJAna; te tethI judA vinA, thAya na keme bhAna. 63 utpattilavabodhyau tu yasvAnubhavavartinI / sarato bhinna eva svAnnAnyathA bodhanaM tayoH / / 63 / / Solution : The body is only adherence, The object seen, lifeless with forms; Who knows the soul's genesis, hence, Or death thereof ? Think of the norms. 62 zuM A zakya che ? : paMthe paMthe pAtheya : (pRSTha 20thI cAlu), bhaginI niveditAe bIjI vAta, mANasamAM je zakti-vyaktigata vizeSa zaktirUpe che tene jAgrata karavAnI kahI. pratyeka samartha zabda e jema brahmarUpe che tema pratyeka jIvAtmA ziva-svarUpa che. e kevaLa mRNmaya nathI, cinmaya che. keTalAya saMskAra-vArasAno e samuccaya ne pratinidhi che. zarUmAM gupta supta rUpe saMvida-gopita keTalIya zakti enAmAM garbhita che teno tene khyAla nathI. e kALe avasthAbhedane kAraNe e bAhya AvaraNone dUra karavAnI enAmAM saMprajJatA nathI ke yogya mArgadarzakanI upasthitino abhAva hoya che, ethI e zaktiono sphoTa amuka kALa pUrato addezya rahe che. putranAM lakSaNa pAraNAmAMthI ne vahunAM lakSaNa bAraNAmAMthI evI lokokti che paNa AjIvana zikSaka rahelA evA keTalA adhyApakoe emanA vargamAM rahelA vidyArthIonI zUDha zaktione agAuthI pichAnI ke pramANI haze ? vargane svarga mAnanArI niSThAne ApaNe biradAvIe paNa TAgora kahe che tema 'jeo sArA zikSaka che teo badhA ja jANe che ke bALakanA svabhAvamAM je kudarate zIkhavAnI sahaja vRttinAM bIja mUkelAM che. bALakonI caMcaLatA, saMskRta namAvutvadyate nIvA pIvAnutpAte nakam asthira kutUhala, temanI ramatagamata, badhuM ja kudaratI zikSaNa paddhatinAM aMgarUpa che.' niyamabaddha dezI ke videzI zikSaNa-paddhatie A janmajAta sadguNNone kuMThita karyA che ke vikasita ? hAthe kaMkaNa ne arIsAmAM jovAno hindI ra. ahIM che. 'ApaNAM dho2No, ApaNI copaDIo, ApaNA viSayo ane ApaNI paddhatio to sAdhana mAtra che. ApaNuM sAdhya to mAnava zaktionI kudaratI trenI ane thavAthya khIlavI che.' AjanA TyUzaniyA mAholamAM, artha-dAsa guruo ane kevaLa upayogitAvAdane varelA ziSyo-bhaginI niveditA ane kavivara ravIndranI zikSaNanI pAyAnI vAtane enA yathArtha pariprekSyamAM samajI zakaze ? 22/2, aruNodaya sosAyaTI, alakApurI, vaDodarA-7. aMgreI 19 khAve anubhavavazya yahna, utpatti-bhaya-vijJAna / tAve bina astitva vinu, Rcha pIvAna mAna / / 6 / / The seer of the rise and fall, Must be quite different from the scene; Can hear the dead their death-roll-call? Or are one's birth what can be seen ? 63 (64) ke saMyogo dukhiye, te te anubhava dazya; Upaje nahi saMyogathI, AtmA nitya pratyakSa. 64 dRzyane yetu saMcoLA sAyante te savAtmanA / nAtmA saMyogajanyo'taH kintvAtmA zAzvataH sphuTam / / 64 / / kedghAti saMyoga sava, maiM AtmA veThe dRzya / upajata nahi saMyogasoM, AtmA nitya pratyakSa // 64 // Compounds of elements can be seen, But not the soul that's original; The soul is the seer and not the seen, Nothing can create the soul eternal. 64 (65) jaDathI cetana upaje, cetanathI jaDa thAya; evo anubhava koIne, kyAre kadI na thAya. 65 evAnubhUtiH kasyApi kadApi kvA'pi naivare ! / / 65 / / naDataeNcittpatti guru, cittataM navu-3tpAt / pIIi no ota nA, paiso anumaya-vAya ||dda|| From matter consciousness may rise, Or consciousness might it create; Is not experience of the wise, It never happens, say the great. 65 (prA. pratApakumAra ToliyA ane sumitrA ToliyA (vadhu AvatA aMka) saMpAdita "saptabhASI Atmasiddhi'mAMthI) Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I.6067/57 Licence to post without prepayment No. South-81/2006-08 Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001.On 16 of every month. Regd. No. MH/MR/SOUTH-146/2006-08 PAGE NO. 20 - V PRABUDHHA JIVAN - DATED 16, JANUARY, 2003 | paMthe paMthe pAtheya... zuM A zakyA che ? sane 1934 sudhImAM mArI icchA bhaviSyamAM madadathI pharsTa kalAsa lAvelo. Aje A dUSaNe DaoNkTara thavAnI hatI eTale meTrIkamAM meM phijhIksa to mAjhA mUkI che. bI. TI. (bI.eDa.)nA kayA kemisTrIne badale phijIyolojI-hAijIna rAkheluM. vidyArthIe kavi maNizaMkara ratnajI bhaTTano 'zikSaNa ema.bI.bI.esa. nahIM to ela.sI.pI.esa. thavAnI . zAstrano itihAsa' joyo ke vAMo haze?..jenA mahecchA hatI paNa banI gayo pIeca.DI.-DaoNkTara lekhana pAchaLa kavi kAnta" bAra varSa gALelAM- opha philosophI! mAro moTo dIkaro ci. rasika tabiyatanA bhoge! badhAM ja kSetromAM "TUMkA anekavAra kacavATa karatAM kahe che: "mAre adhyApaka (DaoN. raNajita paTela (anAmI)) rastAnI bolabAlA che! thavuM hatuM ne tame mane enjiniyara banAvyo ! bhaginI niveditAe 'jAtigata naipuNyanI kacavATa karanArA AvA samAnadharmI, huM mAnuM chuM vivekAnaMde bhASaNamAM leDIjha enDa jenTalamena' vAta karI te ati vAstavika ne pAyAnI vAta che. ke aneka haze.' A kaMI arvAcIna prazna ke koyaDo kahevAne badale "mAya bradharsa enDa sisTarsa" kahIne mArA eka vidUSI vaNika mahilAne meM sahajabhAve nathI. prAcInakALamAM, vAlamIkinA AzramamAM zikAgonI vizva dharma pariSadamAM sarvanuM dhyAna pUchyuM: 'kokilAbahena! tamAre jamIna kharI? to lava-kuza sAthe, ziSyA AtreyI paNa hatI. doreluM tema bhaginI niveditA paNa bhArata- tvarita uttara hato...amAre vaNikone vaLI jamIna lavakuzanI tulanAe AtreyInI grahaNazakti alpa vAsIone "mAya pipala' samajatAM hatAM, samajatAM zuM karavAnI? jamIna to paTelo pAse hoya." ke maMda hatI eTale te agatsyanA AzramamAM jAya hatAM eTaluM ja nahIM paNa koipaNa prakAranA pUrvagraha trarvedanA puruSasUkta pramANe, brahmanA zirSamAMthI che. AnA anusaMdhAnamAM, "uttararAmacaritam' ke kacavATa vinA bhAratanAM dalita pIDitonI sevA brAhmaNo, bAhumAMthI kSatriyo, urumAMthI vaizyo ne nATakamAM mahAkavi bhavabhUti eka adbhuta dRSTAMta karatAM hatAM. AvAM sevAbhAvI bhaginI niveditAne caraNamAMthI zudronI utpatti thaI che ne gItA sAthe ardhAntaranyAsI zikSaNanuM satya uccAre cheH- ravIndranAthe potAnI putrIne zikSaNa ApavAno anusAra guNa karma pramANe jAti nakkI thaI. varSonA 'vitarati guruH prANe vidhI yarthava tathA jaDe prastAva mUkyo. tyAre bhaginI niveditAe vyavasAya bAda, vArasArUpe paraMparA-prApta, kALane na tu khaluM vayajJane zakti karotsAhanti vA / TAgorane prazna pUchyo: 'tamAre zuM zIkhavavuM che?' apavyayamAMthI ugAranAra 'jAtigata naipuNya prApta bhavati 2 punarjunyAnedaH pheluM prati tathA TAgore kahyuM: "aMgrejI, ane sAdhAraNa rIte thatuM. paNa zaMbUka jevA zUdra brAhmaNocita tapazcaryA prabhavati zucibrimbodugrAhe maNina mudAM caya: // aMgrejI bhASA mAraphate je zikSaNa apAya che te.' karI e aparAdhIne daMDa devA rAmanA ujjavaLa ' matalaba ke 'gurujI to prAjJa kahetAM hoMziyAra AnA pratyuttaramAM bhaginI niveditAe je kahyuM ane nirmaLa khaDage tenA dhaDathI mAthuM DhuM karI ane maMda buddhivALAne eka sarakhI rIte vidyA te ati mahattvanuM che, temaNe kahyuM: "bahArathI koI dIdhuM. kAraNa ke aparAdhIne daMDa devo e rAjadharma Ape che, paNa guru grahaNa karavAnI zakti ApatA zikSaNa gaLAvavAthI lAbha zo? jAtigata naipuNaya che ! zudra tapazcaryA na karI zake ne mahAbhAratano nathI ke koI ziSyanI zakti laI letA paNa nathI; ane vyaktigata vizeSa zaktirUpe mANasamAM je karNa kauntaya hovA chatAM rAdheya tarIke sUtano chatAMya baMneyamAM moTo pariNAma-phera dekhAya che. vasta rahelI che tene jAgrata karavI ene ja huM vyavasAya kare che... ko'ka divya asaMtoSa kALe e durNata rUpe kahe che "pavitra maNi pratibiMba pADe kharuM zikSaNa mAnuM chuM. niyamabaddha videzI zikSaNa bolI UThe cheHche jyAre mATInuM DhekuM pratibiMta pADI zakatuM nathI. vaDe tene dAbI devI e mane ThIka lAgatuM nathI." "sUto vA sUtaputro vA yo vA ko vA bhavAmyaham !' matalaba ke prAjJa ziSya maNi jevo che ne maMda bhaginI niveditAe ahIM traNa prazno UbhA devAyatta kule janma madAyad tu pauruSam | buddhivALo mATInA DhephAM jevo che. ' karyA che. eka to mekolee sAmrAjya calAvavA matalaba ke huM sArathi houM ke sArathi putra houM, adhyAtmanI mRNamaya ke cinmaya-zaktino A "kAniyA zikSaNa siktapUrvaka "gaLAvyuM. Aje je hou te sahI...kintu koI kuLamAM janma thavo prazna nathI....A to grahaNa zakti...dhArnIzakti ane paNa asala pAThyapustakone gauNa gaNI, enI e nasIbane AdhIna che paNa puruSArtha karavo to abhivyaktino prazna che. pramANamAM alpazakti paNa upekSA karI, yenakena prakAreNa upAdhi prApta karavA, mAre AdhIna che." "jAtigata naipuNaya'nA tIvra smRtivALA medAna mArI jatA hoya che ! mArgadarzikAo (gAiDa)nI madadathI mArgadarzana puraskartAo vacce AvI paNa samartha apavAdo svAmI vivekAnaMdanAM ziSyA bhaginI niveditA meLavI parIkSAno samudra pAra karIe chIe. hatA. vizvAmitra-vasiSThano, paraMparAvAdI, tAjAM ja bhArata AvelAM tyAre kalakattAmAM kavivara gokhaNapaTTI ne amuka ja praznone khyAlamAM rAkhI rAjarSi-brahmarSino vAda-vivAda jANIto che. ravIndranAthano prathama paricaya thayo. TAgore zarUmAM viSayanI samagratAnI sabhAnatApUrvaka upekSA karatA "jAtigata naipuNya'nI vAta eka kALe yathArtha emane sAdhAraNa rIte aMgreja mizanarI strIo hoIe chIe. sane 1943mAM mArI sAthe pariNAmavAdI hatI paNa Aje e zakya che? hoya che tevAM mAnelAM. bhaginI niveditAne bhArata elaela.bI.mAM bhaNato eka vidyArthI, asala thIMgaDiyA rItI-nItino kazo ja artha nathI. ane bhAratIya saMskRti mATe anahada mAna hatuM. pAThyapustakonI upekSA karI kevaLa gAiDanI Printed & Published by Nirubahen S. Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sarigh and Printedat Fakhri Printing Works, 312/A. Byculla Service Industrial Estate, Dadajl Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai 400 027. And Published at 385, SVP Rd, Mumbal400004. Temparary Add.: 33. Mohamad Minar. 14th Khetwadi. Mumbal-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vArSika lavAjama rUA. 125/ tA. 16 phebruArI, 2008 chUTaka nakala rUA. 10/ zrI muMbaI jaita yuvaka saMghatuM mAsika mukhapatra *** *** zrI muMbaI prabuddha jIvana vikrama saMvata : 2064 vIra saMvata : 2534 sarasvatI ArAdhaka jaina baMdhu belaDI janma zatAbdI aMka zrI ratilAla desAI ane jayabhikhkhutA jIvana kAryane zabdAMjali jina-vacana AtmArthInI vANI diTThaM miyaM asaMdiddhaM paDipuNNaM viyaM jiyaM / ayaM para maNuvviggaM bhAsaM nisira attavaM / / mahA sudi - tithi - 10 -savaijAti-8-48 AtmArthIe daSTa vAtanuM yathArtha nirUpaNa karatI, parimita, asaMdigdha, pratipUrNa, spaSTa, sahaja, vAcALatArahita ane bIjAne udvega na kare evI vANI bolavI joIe. AtmArthI dRSTa kA yathArtha kathana karanevAlI, parimita, asaMdigdha, pratipUrNa, spaSTa, sahaja, vAcAlatA rahita, aura anya ko udvega karanevAlI bhASA bole / A person with self-control should speak exactly what he has seen. His speech should be to the point, unambiguous, clear, natural, free from prattle and causing no anxiety to others. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita bina-taddana mAMthI. I Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI prabuddha jIvana to 16 phebruArI, 2008) sarjakanA sImA staMbha be : satya ane satva. sAMbhaLyA karIe tevuM thAya. jyAM paNa sAruM joyuM jayabhikhu ane ratilAla dIpacaMda desAI. A banne Ayamana ka ha taka hoya ke jyAMthI paNa sAruM jANyuM hoya te saune sImA staMbhane AjIvana samarpita rahyAM ane temAMthI sarasa rIte kahe. jeTalA snehALa teTalA ja krodhI. mUlyaniSTha sAhitya jaina saMghane ane gujarAtI bhASAne 'be moTAthAnIka kaMIka khoTuM jue ke jANe to cokkasa gussAthI bole. sAMpaDyuM. uttama sAhitya tenA sarjakane acUka sanmAna paraMtu te gussAmAM paNa nItAMta prema jhare. sukha-duHkhamAM prApta karAve che, kemake, evA sarjanamAM mA sarasvatInI pU. mArA guru mahArAja to daDha hatA ja, e samAna jIvana jIve. : kRpA paNa umerAI hoya che! graMthonuM prakAzana paNa thayuM. Aje to aprApya che. ratilAla desAInI vAta mAnavamUlyathI pa. pU. mArA guru mahArAja A. bha. zrI paNa te vidvad vallabha graMtha banyA hatA. maMDita ane rasALa hatI. ratilAla desAInA durlabhasAgara surIzvarajI ma.sA. ane jayabhikhkhanA jayabhikhkha sAthe amAro nAto eTalo majabUta vArtAsaMgraho temanA "mAnasa putra' samAne pU. zrI gADha saMbaMdhanuM muLa banyo hato eka graMtha. yoganiSTha ke pU. mArA gurUdeve temane 'bALakonA zIlacaMdrasUrijI ma.nI preraNAthI punaH prakAzita thayA AcArya zrImad buddhisAgarasUrijIe jIvananA buddhisAgarasUrijI' lakhavA preraNA karelI. uMmara ghaNI che. 2. dI. desAI itihAsalekhaka tarIke sadaiva yAda aMtima samaye be grantho lakhIne potAnA aMtevAsI tathA AMkhanI takalIpha chatAM jayabhikhkhae hA paNa raheze. temaNe lakhelAM ciMtana lekho, sAmayika zrI pAdarAkarane soMpyA ane kahyuM ke, "eka pacIzI pADI ane lakhavAno prAraMbha karyo, ekAda prakaraNa saMvedano ityAdi temanA suputra pro. nItinabhAI vItye pragaTa karajo." zrI pAdarAkare te samaye e lakhAyuM ne temanuM duHkhada nidhana thayuM! desAIe saMpAdita karyA che ne pragaTa thayA che. 2. prakAzana mATe prayatna karyo paNa Arthika sAdhano 'bALakonA buddhisAgarasUrijI', e pachI to, do. desAInA sapatrI mAlatIbahena paNa uttama lekhikA nAnA paDyA. zrI jayabhikhkhae zrImad pU. mArA gurudevazrInI preraNAthI "jayabhikhkhuM'nA che. ratilAla dI. desAI kharekhara to saphaLa patrakAra buddhisAgarasUrijInuM zreSTha jIvana caritra lakhyuM che, suputra zrI kumArapALa desAIe lakhyuM. paNa hatA tema kahevuM joIe. temaNe varSo paryaMta temAM noMdha paNa karelI ke zrImadjInA be amUlya jayabhikhu mArA gurudevazrI sAthe khUba "jena' sAptAhikanA taMtrIlekha lakhyAM hatA. A graMtho hajI aprakaTa che." A aprakaTa graMthonI saMkaLAyelA rahyA hatA. ekavAra teo bolI gayA lekho eTalA sarasa rahetA ke AMne vAMcyA vinA DAyarIo pU. mArA gurudeva zrI durlabhasAgarasUrijI hatA ke, "zrImad buddhisAgarajI mahAna vibhUti hatA. na cAle. te lekhonI prAsaMgikatA, vividhatA ane ma. pAse AvI ane temaNe zrI jayabhikhu, zeThazrI temane eka paNa ziSya na hota to sAruM thAta kemake ghaTanAnA hArda sudhI pahoMcavAnI tIkSNa dRSTi kezavalAla lallubhAI jhaverI, zrI cImanalAla ziSyone kAraNe eka cokaThAmAM teo sImIta thaI ullekhanIya che. jecaMdabhAI vagerene sAthe laIne graMthanuM prakAzana gayA. zrImad buddhisAgarasUrijI ekalA hota to jayabhikhkhuM ane ratilAla dI. desAI mULa to kArya zarU karAvyuM. graMthanA nAma "kAlpanika adhyAtma yogI AnaMdaghanajInI jema sau temane upADI leta!' zivapurI pAThazALAnA vidyArthI hatA. tyAMthI je mahAvIra' ane saMskRtamAM "zrI jaina mahAvIra gItA.' ratilAla dIpacaMda desAI sarasa lekhaka, saphaLa uttama pAmyAM tene anekagaNuM uttamottama banAvIne : A graMthanA prakAzana samaye jaina saMghamAM keTalAMka saMpAdaka to hatA ja, sarasa vaktA paNa hatA. jyAM temaNe sau sudhI pahoMcADavuM. lokoe virodha zarU karyo tyAre zrI jayabhikhkha pU. paNa bolavA ubhA thAya tyAM chavAI jAya. atyaMta sAhitya mahAnada cheH satya ane satyanA mArA gurudeva sAthe aDIkhama ubhA hatA. temaNe premALa, daDha nItimAna ane sAdagIthI chalakAtAM halesAthI sarjananA vahANane jIvananA sAmA kinAre mArA gurudevane kaheluM ke mane yAda cheH 'jarUra paDaze ratilAla desAI mane Aje ja maLyA hoya teTalA mUkIne A sarjako ApaNane je dedIpyamAna darzana " to tamAre mATe huM navo samAja ubho karIza paNa yAda che: jyAre paNa maLe tyAre ApaNe emanA karAve che te kyAM bhUlAya tevuM che? tame makkama rahejo.' nehathI chalakAI jaIe. je vAta mAMDe te sadAya 1munizrI vAtsalyadIpa sarjana-sUci pRSTha kramAMka (1) kalamane khoLe (2) jIvanamAM satya ane kavanamAM zIlanA upAsaka : sva. ratilAla dIpacaMda desAI (3) jayabhikhyu : jIvana ane jIvanadarzana (4) jIvanazilpI zrI ratibhAI (5) zrI ratilAla dIpacaMda desAI - keDI kaMDAranAra (6) nitya nUtana mUlyaniSTa kathAsAhityanA sarjaka:2. dI. desAI (7) jayabhikhkhuM - caMdananI suvAsa (8) jayabhikhkhanuM sAhitya (9) zalabhadra sArasvata ane mUlyaniSTha vArtAkAra: jayabhikhkhuM (10) sAhityakAra jayabhikhkhuM ane jAdugara ke. lAla (11) saunA hitonA prAmANika rakSaka bAlAbhAI (12) sarjana svAgata (13) jena pAribhASika zabda koza (11) paMthe paMthe pAtheya : na khata, na khabara kartA DaoN. dhanavaMta zAha padmazrI kumArapALa desAI DaoN. naTubhAI Thakkara zrImatI mAlatI zAha zrI nirUbhAI ratilAla desAI pa. pU. zIlacaMdra vijayajI DaoN. dhIrUbhAI ThAkara', zrI praphulla rAvala DaoN. baLavaMta jAnI zrI rajanIkumAra paMDyA zrI javAhara nA. zukla zrImatI kalA zAha DaoN. jitendra bI. zAha zrIjayabhinuM Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - Rii Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 - tA. 16 phebruArI, 2008 * * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra varSa : (50) + 18 che prabuddha Quol prabaddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 09 vArSika lavAjama rUA.125/-00 chuTaka nakala rUA. 10/- 1 mAnAra tarIke che. taMtrI : dhanavaMta ti. zAha kalamane khoLe jagata sAhityamAM ke prAdezika sAhityamAM to kyAreka sabhyone prema karo, Adara Apo, emanI siddhine biradAvI sAMpradAyika sAhityamAM evI virala ghaTanA banI jatI hoya che ke protsAhana Apo ane koInI paNa siddhinI kadI IrSA na karo. e ghaTanAne koTi koTi namana karavAnI bhakti janma. 1 saMyukta kuTuMbanI ciraMjIvatAnA A guNo ja eno 0AtmA.. gujarAtI sAhityamAM pitA putra kavi dalapatarAma ane kavi govardhanarAma ane gAMdhI yuganA A banne mahAmanAnA jIvanamAM hAnAlAle satata 114 varSa avirata gujarAtI sAhityanI sevA saMpUrNa sAdagI, bannenA prakAzaka paNa eka, gurjara graMtha kAryAlayanA karI. vizva sAhityanA ItihAsamAM AvI virala ghaTanA bhAgye ja mAliko to ratibhAIne nivRtti vagaranI nivRttinA munitulya dazyamAna thAya! eja rIte sarasvatI ArAdhaka jaina baMdhu belaDI vidvAnanI upamA ApI yazasthAne birAjAvyA. zrI ratilAla dIpacaMda desAI ane zrI bAlAbhAI vIracaMda desAI ratibhAInA sarjanamAM pAMca vArtA saMgraho, 16 caritro jayabhikhkha'nI gujarAtI sAhitya ane samAMtare ja jaina sAhitya paricayo, satata 32 varSa sudhI vividha viSayo upara 1500 thI kSetre ekadhArI sAhitya sevA e paNa eka avismaraNiya ane vadhu "jaina' mATenA taMtrI lekho, pAMca saMzodhanAtmaka ItihAsa virala ghaTanA kahevAya! graMtha, be anuvAdo, cauda saMpAdano, aThyotera varSanA AyuSya A baMdhu belaDInA pUrogAmI ApaNA vIra narmada jema eka kALamAM jhINavaTabharyuM, ATaluM vipUla sAhitya sarjana. divasa nirdhAra karI kahyuM ke "mA zAradA, have huM kalamane khoLe chauM." jayabhikhkhuM ratibhAithI eka varSa nAnA, ane AyuSya paNa ema A baMdhu belaDIe paNa kalamane khoLe mAthuM TeryuM ane potAnA mAtra 6 1 varSa; emAM 40 varSa kalamane khoLe ! pariNAme 17 sAhitya sarjana ane e kSetranI nokarI dvArA jeTaluM artha upArjana navalakathAo, 24 navalikA saMgraha, bAla sAhityanI 43 thaI zakyuM emAMthI ja potAno jIvana nirvAha calAvyo. pustikAo, 24 jIvana caritra ane anya viSayanA pAMca pustako A baMdhu belaDImAM ghaNuM badhuM sAmya sAmya hatuM. hatA to temaja 16 saMpAdana pustako, uparAMta sarvAcanamALA, ane pitarAI bhAIo paNa sAthe rahyAM sagA bhAIothI vizeSa banIne! vidyArthI vAcanamALAnA yazasvI pIMchA, temaja "ravivAra', eka bIjAnA saMtAnone potAnA karIne UcheryA! artha upArjananA gujarAta samAcAra' vagere sAptAhikonI preraka kolamo, adhadha sAdhano nAnA paNa kuTuMba bhAvanA UMcI! ane vismaya to e ke 140 pustako (gujarAtI vizvakoza to 300 pustakono aMka A saMpa mAtra eka ja peDhImAM sUkAI na gayo paNa emanA mUke che.) pAnAM gaNavA jAo to gaNyA gaNAya nahi viThyAM saMtAnone paNa e ja gaMgAjaLamAM viharatA ane taratA Aje viNAya nahi! AMkhamAM samAya nahi! ATaluM badhuM vipUla sarjana ApaNe anubhavIe chIe. joIe chIe ! A kuTuMbanA pUrvajoe gujarAtI sAhityane haiye dharyuM. keTalI UMcI saMskAritAnA bIja emanA saMtAnomAM keTalAM badhAM A baMdhu belaDInuM mUlya niSTha sattvazIla sAhitya sarjana. UMDe vAvyAM haze ke eno vicAra ja samAjazAstrIo mATe eka zrI ratibhAI to sArA vaktA paNa ane jayabhikhkhae gujarAta saMzodhanano viSaya banI rahe. samAcAranI kolama "IMTa ane ImAratathI e samayanA yuvAnonuM kuTuMbanA pratyeka sabhyomAM saMpanA A guNo bharyA : pratyeka ghaDatara karyuM. A kolama 'jayabhikhkhuM'nI vidAya pachI emanA suputra Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 19 phebruArI 2008 kumArapALe AgaLa vadhArI, (1953 thI 1969 16 varSa viSaya pramANe goThavI traNa graMthonuM kula lagabhaga 1600 pAnAnuM jayabhikhkhuM, tyAra pachI Ajadina sudhI kumArapALa-avirata "amRta-samIpe', 'jinamArganuM jatana', ane "jinamArganuM anuzIlana' gatithI A kolama lakhI rahyAM che, 39 varSathI eTale kula 55 zIrSakathI saMpAdana kArya karyuM e adbhuta pitRtarpaNa che. varSa) pitA-putranI A 55 varSanI eka ja dainikamAM kolamayAtrA eja rIte jayabhikhkhanA putra padmazrI DaoN. kumArapALe 'jayabhikhkha e keTalI badhI advitIya ghaTanA! ginIjha bukamAM sthAna pAme evI! sAhitya TrasTa' dvArA jayabhikhkhanA keTalAMka pustakonuM punaHmudraNa zrI ratibhAInuM sarjana parizramakAraka saMzodhanathI satya karyuM, ane A TrasTa dvArA aneka sAhitya upayogI ane samAja zodhavAnuM ane zrI jayabhikhkhanuM sarjana kalpanAzIlatAthI kathAnI upayogI preraNAdAyI sevA kAryo karyA, thatA rahe che, ane thatA ramaNiya sRSTi dvArA satya pIrasavAnuM. 'kAntA saMmitatayo upadeza" raheze. pitRtarpaNanA A adbhuta dRSTAMto! e mammaTanI kAvya vyAkhyA jevuM. uparAMta bannenI kaheNI ane 'prabuddha jIvana'no vyakti vizeSa aMkano prAraMbha pU. DaoN. ramaNalAla karaNImAM samanvaya. AvuM jIvana to mAthe kaphana bAMdhelo kaphanI zAhane smaraNAMjali arpatA aMkathI thayo, je pachI graMthano AkAra dhAraka phakIra sAhityakAra ja jIvI zake. gujarAtI ane jaina "zruta upAsaka DaoN. 2. cI. zAha' zirSakathI pragaTa thayo. tyAra pachI sAhityanuM A moTuM Azcarya ja nahi, sadbhAgya paNa! paMDita sukhalAlajI vize khAsa aMka pragaTa karyo. ane have A trIjo zrI ratibhAie sAhitya sarjanano prAraMbha karyo lagabhaga 20 vizeSAMka jaina baMdhu belaDI ratilAla dIpacaMda desAI ane varSanI umare, eTale 18 varSanI sAhitya sAdhanA, parivAra putra jayabhikhkhano zabda bhAvAMjali arpatI aMka ApanA hRdayane kumArapALe potAnI agiyAra varSanI uMmare sAhitya sarjanano samarpita karatA kRtakRtyatAnI ja nahi paNa dhanya bhAvanI lAgaNI prAraMbha karyo. eTale 58+13=111 varSanI A baMdhu belaDInA anubhavAya che, kAraNa ke ahIM dhanya puruSonA jIvana ane zabda kuTuMbanI gujarAtI sAhitya kSetre sevA ane mAtra jayabhikhkha karmanuM satya darzana che. parivAranI sAhitya sevAne lakSamAM laIe to 40 jayabhikhkhanA AvA jIvana ane zabda sAdhako mATe to daLadAra graMtha taiyAra ane 53 varSa Aja sudhI kumArapALanI sAhitya sevA eTale 93 thavo joIe. amArI maryAdAne kAraNe ame to mAtra puSya pAMkhaDI to thaI gayA! kumArapALa hajI 30 varSa to lakhaze ja eTale dalapata- ja prastuta karI zakyA chIe. paNa AzA che ke koI mAtabara saMsthA nhAnAlAlanI 114 varSanI sAhitya sevA karatA vadhIne A sevA evo graMtha pragaTa kare to amArA mATe to e AnaMda utsava dina 123 varSanI thAya evI zubhecchA ane mA zAradAne prArthanA. haze ja. zrI ratibhAInA saMtAno, bahena mAlatibahena, prajJAbena ahIM prastuta mahAnubhAvonA lekho pra. jI.'nA vAcakone nItInabhAI ane nirUbhAI paNa kalamanA pUjako. anya guNo ujAzI preraNA Apaze evI zraddhA paNa che. sAthe sAhitya saMvardhana ane sarjananA guNo paNa A baMdhu belaDInA A baMdhu belaDInA jIvana, zabda ane AtmAne praNAma karI mA saMtAnomAM avataryA e paNa eka virala ghaTanA ja. emAMya nItIna- zAradAnA caraNomAM mastaka namAvIe ! bhAIe ratibhAInA "jaina' sAptAhikanA lekho ekatra karI, ene | pdhanavaMta zAha prabuddha jIvana : grAhaka yojanA paradeza 5 varSanuM lavAjama U.S. $ 9-00 10 varSanuM lavAjama U.S. $ 26-00 kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama bhAratamAM rUA. 125/- rUA. 750/- 1 varSanuM lavAjama ( 3 varSanuM lavAjama rUA. 550/- U.S. $ 40-00 rUA. 1000/- U.S. $75.00 rU. 2000/- U.S. $ 100-00 kyAreya paNa jAXkha na levAnI 'prabuddha jIvana'nI nIti hoI enA grAhako ane zubhecchako tema ja dAtAo ja A sattvazIla sAmayikane jIvaMta rAkhI zakaze. (77 varSanI avirata sevA che muMbaI jena yuvaka saMghanA mukhapatronI) gujarAtI bhASAnA sAmayiko jIvaze to ja gujarAtI bhASA ane gujarAtI saMskAra saMskRti jIvaMta raheze. jaina dharma ane sarva dharmanA ciMtano AvA sAmayikothI ja vartamAna ane bhaviSyanI peDhInA hRdayamAM ropAtA jaze. | punita putrI to 'duhitA' ane 'dehalI dIpaka' che; eTale banne dizA ane banne gharane ajavALe evo gharanA uMmarAno e dIpaka che. lagnamAM ApaNe lAkho rUA.no kharca karIe chIe, lAkhonA kariyAvara ane gharanA saMskAra sAthe putrIne vidAya ApIe chIe to kariyAvaramAM 'prabuddha jIvana'na ApI zakIe ? putrInA jIvanamAM e sadAya jIvaMta raheze. pathadarzaka banaze. suSu ki bahunA... ? - ceka "zrI muMbaI jena yuvaka saMgha'nA nAme mokalazo.koI paNa mAsathI grAhaka banI zakAya che. ( kenyA kAyAvara AjIvana grAhaka lavAjama baranArane AvakaverAnI 80 kalaba anvaye karasUkta che evuM pramANapatra judu ApavAmAM Avaze Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA16 phebruArI, 2008 A praba9 jIvana, jIvanamAM satya ane kavanamAM zIlanA upAsaka : sva. ratilAla dIpacaMda desAI nDa. phumArapALa desAI potAnA sAttvika jIvanathI ane avirata sAhitya-sAdhanAthI vaDhavANamAM AvavuM paDyuM ane ahIM dhoLIpoLamAM Avela zALAmAM zrI ratilAla dIpacaMda desAie jena-sAhityanA lekhaka tarIke dAkhala thayA, paraMtu tyAM teone bIjA dhoraNamAM praveza na maLatAM AgaLanI paMktimAM sthAna meLavyuM hatuM. emanA vicAromAM prathama dhoraNanI ja parIkSA ApavI paDI. spaSTatA ane vyavahAramAM sAcakalAI hatI. AjanA samayamAM virala Ama vidyAbhyAsanA uSa:kALe be vakhata marAThI ane eka vakhata gaNAya evI saMzodhananI cIvaTa hatI. niHspRhatA to evI hatI gujarAtI dhoraNa paheluM pasAra karyuM ane pachI potAnA vatana ke temane potAnI yogyatAthI sahejapaNa vadhu na khape. sAyalAmAM bIjuM dhoraNa pasAra karyuM. pharI pAchA zikSaNabhavATavInI AjanA samayamAM upadezo ane upadezako vadhatA jAya che. ghUmarIe emane dhULiyAmAM lAvI mUkatAM, tyAM trIjA ane cothA zabdo kevaLa bAhya rUpe prayojAya che. pariNAme tenuM naitika baLa dhoraNano abhyAsa karyo. pharIne gujarAtI pAMcamA eTale aMgrejI ane zraddhayapaNuM ghaTatAM jAya che. jIvananAM mUlyo navesarathI AMkavAM pahelA dhoraNa mATe surendranagara gayA; paNa mAtuzrInI mAMdagIne e AjanA sAhityakAranI sAcI pharaja che. jIvananA dhabakArane kAraNe parIkSA ApyA vagara dhULiyA doDI AvyA, paNa paNa vidhine sAhityamAM jhIlavo, tene vAcA ApavI, aMtaranA ajJAnanA mAtA-putranuM milana maMjUra na hatuM. emanAM mAtuzrI zivakorabenanuM aMdhakArane ulecI jIvananI pagadaMDI para AtmAnAM ojasa pAtharI vi. saM. 1977ne caitra sudi 4ne divase avasAna thayuM. te samaye janasamUhane preravo ane cetananA paMtha para pragatizIla banAvavo ratibhAInI umara 14 varSanI hatI. . e ja jIvananI sAcI sAdhanA che, e karanAra ja sAco sarjaka ane bALapaNano eka prasaMga ratibhAI vAraMvAra yAda karatA hatA. sAdhaka che. zrI ratilAla desAI A mUlyane jIvana ane kavanamAM A eka lagnaprasaMganI ghaTanA che. emanI uMmara pAMceka varSanI hatI pUrNa rIte pratibiMbita karatA hatA. emaNe jIvananI pratyeka paLa ane e yevalAmAM rahetA hatA. emanA pitAnA zeThane tyAM lagnasaMskAra, zikSaNa ane sAhityasAdhanAmAM ja gALI. evA karmaniSTha prasaMga hato. jAna yevalAthI pUnA pAse AvelA taLegAmaane kartavyaparAyaNa sAdhakano janma vi. saM. 1963nA bhAdrapada DhamaDhekarA javAnI hatI. AmAM ratibhAI, emanAM mAtA-pitA sudi 5, guruvAra, tA. 12mI sapTembara 1907nA roja saurASTranA ane emanI nAnI bahena caMpA paNa sAmela hatAM. jAna pUnA surendranagara jillAnA kherANI gAme temanA mosALe thayo hato. sudhI TrenamAM gaI ane pUnAthI taLegAma gADImArge javAnuM hatuM. mAtAnuM nAma zivakorabena. temanuM mULa vatana sAyalA. vacamAM urupI nadI AvatI hatI, comAsuM najIka hatuM. nadImAM "bhaktinA saMskAra to emanA pitAzrI dIpacaMdabhAI pAsethI navuM pANI AvavA lAgyuM hatuM chatAM gADAvALAoe gADAM nadImAM sAMpaDyA hatA. temanA pitAzrI eTalA bhaktiparAyaNa hatA ke utAryA. keTalAka jAnaiyAo sAthe AgaLanAM traNa-cAra gADAM sau koI emane "dIpacaMda bhagata' kahIne bolAvatA. teo sAme kinAre pahoMcI gayAM. emAM ratilAlanA mAtA-pitA paNa mahArASTranA nAsika jillAnA yevalA gAme nokarI karatA hoI hatA. bIjA gADAMo nadI pAra karavA ravAnA thayAM, emAM eka zrI ratibhAIno zikSaNaprAraMbha paNa nAsikamAM ja thayo. gADAmAM ratibhAI, emanI bahena caMpA ane bIjAM thoDAM bALako mAnavajIvananI bhavATavI jema zrI ratibhAInI vidyArthI avasthA beThAM hatAM. gADuM nadInI vacce pahoMcyuM ane nadInA pUrano vega paNa eka arthamAM bhavATavI samI ja banI rahelI lekhI zakAya evI vadhI gayo eTale baLada evA taNAvA lAgyA ke gADuM gADIvAnanA emanA jIvanI paristhiti hatI. A kasoTIsamA zikSaNakALe paNa hAthamAM rahe ja nahi. gADAmAM pANI bharAI gayAM. sAmAna badho emanA sAdhakajIvanamAM khUba mahattvanI bhUmikA bhajavI hatI. palaLI gayo ane banne kinAre kAgAroLa macI gaI ke hamaNAM gADuM vidyAbhyAsanI paristhiti vAraMvAra badalAtI hovAthI judA judA kyAMnuM kyAM taNAI jaze ! sAme kinAre valopAta karatAM mAtAsthaLe sthaLAMtara karavAnA kAraNe teozrInA abhyAsamAM sAtatya pitA ane potAnI sAme sAkSAt mota khaDuM hatuM. paNa khare vakhate jaLavAI zakyuM na hatuM. jIvanasaMgharSano prAraMbha emanA abhyAsa- eka hoDI madade AvI pahoMcI ane badhAM motanA mukhamAMthI UgarI kALathI thayela. vidyArthIjIvananA AdyAkSara teozrIe yevalAmAM gayAM. ghUMTyA ane bALapothIthI prathama dhoraNa yevalAmAM pUruM karyuM ane zrI ratibhAInA mAtuzrInA mRtyuTANe, viyogane satata ghUMTyA karavAne te pachI mahArASTranA khAnadeza jillAnA dhULiyAmAM paNa pAchuM badale teozrInA dharmaparAyaNa pitAe patnInI punita ane premALa navesarathI bALapothImAM ja pravezavuM paDyuM. Ama jIvananA smRtine satata jALavI rAkhavA bIjA ja divase kAzIvALA AcAryazrI sAdhanAkALano prAraMbha A zikSaNathI ja thayo. ane dhULiyAmAM vijayadharmasUrIzvarajI mahArAja pAse jaI caturthavratanI pratijJA lIdhI. marAThImAM paheluM ane bIjuM ema be dhoraNa pUrAM karyA tyAM pharIne zrI ratibhAInA sAdhakajIvana mATeno A eka prAraMbhakALa lekhI cala musAphira bAMdha gaThariyAM' jema mahArASTra choDI gujarAtanA zakAya, kema ke teozrInA pitAzrIe AjIvana brahmacaryanI pratijJA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e tA. 1 6 phebruArI 2008 mAM najara ja lIdhI hatI ane koI paNa pralobhanamAM lapeTAyA vinA potAnAM worship e potAnA jIvanasUtrane abhivyakta karato avirata bALakone mAnI khoTa na sAlo te mATenI sArasaMbhALa levAnI puruSArtha Adaryo. A samaye maeNTrikanA abhyAsakramamAM bhUmiti, ane vikAsanI bevaDI javAbadArI upADI lIdhI. emAM temanA kAkA vizvano itihAsa, bhUgoLa jevA viSayo zIkhavavAmAM AvatA, amRtalAla suMdarajIno phALo paNa mahattvano hato. kAzIvALA jeno zrI ratibhAIne pAThazALAnA abhyAsa daramiyAna paricaya AcAryazrI vijayadharmasUrizvarajI mahArAjanI salAhathI zrI nahoto ! Ama chatAM sakhata mahenata karI I. sa. 1930mAM ratibhAIne muMbaimAM vilepAralAmAM Avela zrI vIrata prakAzaka maeNTrikanI parIkSAmAM saphaLatA prApta karI. e ja varSamAM vi. saM. maMDaLa nAmaka pAThazALAmAM abhyAsa mATe mUkyA. A pAThazALAmAM 1986nA vaizAkha sudi 11 nA divase TIkaraparamAra gAme zrI gRhapati zrI nAgaradAsa kasturacaMda zAhanA cAritra ane paMDitavarya mRgAvatIbena sAthe emanAM lagna thayAM. zrI jagajIvanadAsanI jJAnasAdhanAthI zrI ratibhAie potAnA e pachI tA. 19-12-1930nA roja zrI vijayadharmalakSmI jIvanane saMskRta banAvyuM ane A rIte sAdhakajIvananI pagadaMDI jJAnamaMdiramAM enA kyureTara tarIke prathama nokarI svIkArI. tyAM para emanA jIvane eka navA vaLAMkavALI yAtrAno prAraMbha karyo. teone pUjya zrI darzanavijayajI Adi tripuTI mahArAjano paricaya paraMtu ratibhAInA jIvanamAM prAraMbhathI ja-khAsa karIne temanA thayo. lagabhaga aDhI varSa sudhI tyAM nokarI karyA pachI emane saMskRta abhyAsakALa daramiyAna-AvelAM eka pachI eka sthaLAMtaronI sAthe ema.e.nI DigrI meLavavAnI bhAvanA thaI eTale AgrA paraMparA ja jANe caritArtha thavAnI hoya tema teo vilepAralAnI choDIne 26 varSanI uMmare amadAvAdanI gujarAta kaoNlejamAM pAThazALAmAM sthAyI thayA na thayA tyAM ja A AkhI pAThazALAnuM 'priviyasa' vargamAM praveza meLavyo; paraMtu emanA prayatnamAM ja vi. saM. 1978nA aMtamAM banArasa khAte sthaLAMtara thayuM ane saphaLatA na maLI. vaLI Arthika saMjogoe sAtha na Apyo, ane banArasanI jANItI aMgrejI koThImAM tenI zarUAta karavAmAM AvI. mahattvAkAMkSA manamAM ja rahI gaI. A arasAmAM zrI bAlAbhAI vIracaMda desAI (jayabhikhu) paNa vi. saM. 1991mAM "subhASita padyaratnAkAra'nA mudraNakArya A pAThazALAmAM joDAyA. banne pitarAI bhAioe sAthe rahIne aMge bhAvanagara javAnuM thayuM. A prasaMge tIrthakara bhagavAna abhyAsa karyo. teo kuTuMbI bhAI hatA eTaluM ja nahi, paNa zrI mahAvIranA kalyANaka divase vayovRddha dharmapurUSa zrI kuMvarajIbhAI ratibhAinA pitAzrInA svargavAsa bAda zrI vIracaMdabhAInA vAlI- ANaMdajInA pramukhapade emaNe "bhagavAna mahAvIra' viSe bhASaNa paNA nIce sauno sAro uchara thayo. te banneno gADha AtmIyabhAva karyuM. emanA vicAro ane vaktavyanI vyApaka asare teo chevaTa sudhI rahyo hato. bhAvanagaranA mAnavaMtA mahemAna banI gayA. enI sAthosAtha be aDhI varSa sudhI pAThazALAne banArasa ane AgrAmAM cAlu zrI becarabhAI zAha ane zrI bhAicaMdabhAI zAha jevA mitro maLyA. rAkhyA pachI Akhare vi. saM. 1980-81nA arasAmAM zivapurImAM A pachI teozrI munisaMmelananA mAsika mukhapatra "jaina pU. AcAryazrI vijayadharmasUrIzvarajI mahArAjanA samAdhimaMdiranI satyaprakAza'nA saMpAdanamaMDaLamAM joDAyA ane tera varSa sudhI tenuM sAthenAM makAnomAM A pAThazALA sthira thaI. ahIM zrI ratibhAIne saMpAdanakArya karyuM. te daramiyAna pU. AcAryazrI vijayanemisthiratApUrvaka abhyAsa karavAnI taka maLI. sUrIzvarajI mahArAja, pU. AcAryazrI sAgaranaMdasUrIzvarajI zivapurInI pAThazALAmAM zrI ratibhAie abhyAsanI mahArAja, pU. AcAryazrI labdhisUrIzvarajI mahArAja tema ja teonA ArAdhanA khUba khaMtapUrvaka karI. ahIM teo niyamita svAdhyAya, ziSyono gADha saMparka thayo ane teo dareka zrI ratibhAInI ciMtana, manana karatA. ahIM satata parizrama karIne teozrIe I. taTasthatA ane kAryaniSThA mATe mAna dharAvatA thayA. sa. 1928mAM kalakattA saMskRta esosiezananI nyAyatIrtha'nI vi. saM. 2000mAM teo mAsika so rUpiyAnA pagArathI padavI saMpAdana karI . zivapurI pAThazALA taraphathI AvI padavI amadAvAda sIDjha TreDarsa esosiezana nAmanI vAyadAnA vepAranI meLavanAra teo prathama vidyArthI hovAthI pAThazALAe emane saMsthAnI ophisamAM joDAyA. ahIM teo prAmANikatA ane 'tArkikaziromaNi'nI padavI ApavAnuM nakkI karyuM. paNa zrI kAryaniSThAthI borDa opha DirekTarsanA paNa vizvAsapAtra banyA hatA. ratibhAine AvI padavI mATenI pAtratA pUrNarUpe na lAgatAM teo A samaya emanA mATe Arthika muzkelIno hato chatAM ya teoe ArtabhAve gurudeva pU. AcAryazrI vidyAvijayajI pAse jaI raDI saTTo karavAno vicAra paNa na karyo. mRgajaLanI duniyA tarapha saheje paDyA ane A padavI svIkAravAnI nA pADI ! pAThazALA potAno lobhAyA nahi. A bhAvanA aMge teo IzvaranI kRpA samajatA. AnaMda samAvI zake tema na hovAthI chevaTe pAThazALAe zrI ahIM cauda varSa ane be mahinA sudhI pUrI prAmANikatAthI kAma ratibhAine tarkabhUSaNa"nI padavI ApI hatI. karyuM. vi. saM. 2014mAM jJAnodaya TrasTanA sekreTarI tarIke joDAyA. A saphaLatA zrI ratibhAInI jJAnasAdhanA ane sAdhakajIvananA ahIM emano mAsika pagAra traNaso nakkI karavAmAM Avyo. paraMtu yAtrApaMthanA caDhANano prAraMbha gaNAya. emaNe sAme cAlIne kahyuM ke huM traNaso rUpiyA nahi, aDhIso e pachI to maeNTrikanI parIkSA mATe zrI ratibhAIe Work is rUpiyA laiza. TrasTanA saMcAlakoe kahyuM ke, Aje to vadhAre pagAra Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( tA. 16 phebruArI, 2018 prabuddha jIvane mAganArA ghaNA maLe che paNa ocho pagAra mAganArA to tame rajUAtanI kuneha sAMpaDatAM e kAma AsAna banI gayuM. eka ja maLyA!' evI ja rIte jyAre mahAvIra jaina vidyAlayanA zrI ratibhAInA sAdhakajIvananAM anekavidha pAsAM che. emanuM Agama saMzodhana prakAzana vibhAganA sahamaMtrI tarIke zrI ratibhAI vyaktitva, emanI pratibhA ane emanI kartavyaparAyaNatAmAM eka joDAyA tyAre paNa emaNe sADAtraNaso rUpiyAne badale traNaso kartavyaniSTha karmayogInA jIvananI saurabha che. teo patrakAra hatA, levAnuM svIkAryuM hatuM. sAhityakAra hatA, saMzodhaka hatA. patrakAra tarIke emanI kalamamAM saMpatti aMgenI niHspRhatA zrI ratibhAI desAInA jIvanamAM samAjajIvananA saMvedananuM darzana thAya che. sarjaka ane sAhityakAra satata pragaTa thAya che. pU. jayaMtavijayajI mahArAje teonA kAmanA tarIke teonI kalamamAM sarjakanI anubhUti ane prAcInatA pratyenA mahenatANA uparAMta vizeSa ekaso rUpiyA bakSisarUpe ApavAnuM UMDA Adarano sparza thAya che. sUcana karyuM paNa teoe paLanA ya vilaMba karyA vinA AjathI cAlIsa zrI ratibhAinA jIvana para zivapurInA nyAyanA adhyApaka varSa pahelAM bakSisarUpe apAyelA e so rUpiyA pAchA ApyA. zrI rAmagopAlAcArya, paMDita zrI jagajIvanadAsabhAI, munirAja | daseka varSa agAu pU. devendrasAgarajI mahArAje emanI saMghanI zrI jayaMtavijayajI, zrI nAgaradAsa kasturacaMda zAha, paMDitavarya zrI peDhImAMthI 'jaina' sAptAhikanA mArmika ane nirbhIka agralekho sukhalAlajI, paM. zrI becaradAsajI, prophesara phiroja kAvasajI dAvara, mATe pAMcaso rUpiyA mokalAvyA tyAre zrI ratibhAie e paisA paM. zrI dalasukhabhAI, kAzIvALA vijayadharmasUrIzvarajI, pU. zrI pAchA mokalAvyA ane uttaramAM lakhyuM ke peDhIne mAre madada karavI darzanavijayajI mahArAja uparAMta pU. AgamaprabhAkara munizrI joIe; enI pAsethI koI rakama levAnI na hoya. zrI ratibhAInA puNyavijayajI mahArAja pratyenI temanI bhakti ane zraddhAnuM jIvanamAM satata AvI niHspRhatA pragaTa thatI. Alekhana zakya nathI. tenI pratIti to vi. saM. 1974mAM vi. saM. 2003mAM prajJAcakSu paM. zrI sukhalAlajIne zrI vijaya- bhAvanagaranI zrI jaina AtmAnaMda sabhAe pragaTa karela munizrI dharmasUri jaina sAhityacaMdraka enAyata karavAnA avasara para puNyavijayajI zraddhAMjali vizeSAMkamAM "jJAnajyotinI jIvanabhAvanagara gayA hatA. ahIM suprasiddha lekhaka zrI "suzIla'nA rekhA'nA vAcana parathI sAMpaDI rahe che. zrI ratibhAInuM jIvana sahavAsamAM AvyA. zrI 'suzIla' suprasiddha "jaina' sAptAhikamAM samasta eka sAdhanA che. teo satyanA AgrahI hovA uparAMta agralekho lakhatA ane sAhityasAdhanA paNa karatA. paraMtu potAnI spaSTavaktA paNa hatA. teozrIe pU. zrI puNyavijayajI mahArAjanI nAdurasta tabiyata ane hAthanA duHkhAvAne lIdhe lakhI zakavA dIkSAparyAya SaSThipUrti nimitte arpala abhivAdana prasaMge kaheluM: azakta banyA hatA. tabIboe cha mahinA sudhI lekhana-vAMcana "aMtamAM satyanI cAhanA jAge to jIvanavikAsanuM paheluM pravRttithI dUra rahevA jaNAvyuM hatuM. sAco patrakAra AMgaLI kharI pagathiyuM sAMpaDe. sAcuM vicAravuM, sAcuM bolavuM ane sAcuM AcaravuM paDe ke AMkho biDAI jAya topaNa te potAnI lekhanapravRttine e ja dharmano mArga ane e mArge cAlavuM e ja mAnavajIvanano vaLagI ja rahe! zrI "suzIla'ne paNa A ja ciMtA hatI ke pote mahimA. satyane mArge cAlavA mATe je chaLaprapaMca, daMbha ane lakhavAnuM choDI de to "jena'nuM zuM thAya? paraMtu zrI 'suzIla' pratyenA ahaMkArathI aLago rahe ane saraLatA, nikhAlasatA ane namratAne agAdha Adarane kAraNe hoya, koI aMta:preraNA hoya ke bhavitavyatA apanAve, e sAcI dhArmikatAnA amRtanuM pAna karIne jIvanane hoya ema zrI ratibhAI bolI gayA ke cha mahinA sudhI "na'mAM amRtamaya banAvI zake." agralekho lakhavAnuM kAma saMbhALI laIza. zrI ratibhAie cAra potAnI jAtanuM ane vizvanuM satyadarzana pAmavAno mukhya upAya varSa agAu kaheluM ke Aje aThThAvIsa-ogaNatrIsa varSa, thaI javA che niSThAbharI, niHsvArtha, nirdabha ane nirmaLa jJAnasAdhanA. eTale chatAM paNa e cha mahinA hajI pUrA thayA nathI, kema ke zrI jIvanasAdhanAnA dhyeyane varela sAdhakanA jIvanamAM koIka bhUmikA suzIlabhAinI tabiyata uttarottara bagaDatI gaI. zrI ratibhAine evI paNa AvI pahoMce che ke jyAre satyasAdhanA ane jJAnasAdhanA kalama soMpI te soMpI ane teo kyAreya kalama upADI zakyA ja ekarUpa banI jaIne sAdhakane avara, aSa, abhaya, ahiMsA ane nahi. ane zrI ratibhAinI kalama AjathI cAreka varSa pahelAM ja karuNA jevA devI guNothI samRddha banAvI de che." aTakI. zarUAtamAM to ghaNI mathAmaNa karavI paDatI. kyAreka rAtre A emanA zabdonuM pratibiMba emanA jIvanamAM kAryAnvita be vAgye UMgha UDI jatI ane kayA viSaya para lakhavuM enI bhAre rUpamAM tAdaza jovA maLe che. saMsArI hovA chatAM teo AjIvana gaDamathala cAlatI. paNa dhIre dhIre vicAronI spaSTatA ane sAdhaka rahyA. emanA pratyeka sarjanamAM satyadarzana ane jJAnadarzanano potAnA anuyAyIonI saMkhyAmAM divase-divase ghaTADo thavA chatAM, jainadharma hiMdustAnamAM bIjA dhamonI sAthe potAnuM astitva TakAvI zakyo che tenuM eka ane mukhya kAraNa enuM saMskArabaLa, ane bIjuM mahattvanuM kAraNa enA aneka bAhoza anuyAyIonI gaNa/nApatra dhanopArjanabaLa cheA dhanabaLa ane sAdharmiko mATe tenA udAra vyayane baLa jo nabaLuM thaI jAya, to tenI asara saMskorabaLa upara lii thAye eno gaMbhIrapaNo vicAra karavAnI jarUra che. A zako to ra0 ratilAla dI. desAI kima ra ii ja rIte te prakAranI racanA " Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 phebruArI 2008 sumeLa sadhAyelo che. zrI ANaMdajI kalyANajInI peDhIno ItihAsa lakhavA mATe zeTha zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA AgamasaMzodhana prakAzana, zrI kastUrabhAIe zrI ratibhAI desAIne A bhagIratha kArya karavAnuM ' E'. dhArmika zikSaNapravRtti sAthe bAra varSa saMkaLAI sana 1972mAM kahyuM. Azare chaeka mahine saMkoca sAthe emaNo A kArya nivRtti lIdhI tyAre teoe jaNAvyuM ke, "mane soMpavAmAM AvelAM saMbhALavAnI saMmati ApI. A mATe koI nAnI sarakhI hakIkata kAmone mATe je rIte nyAya Apavo joIe ane eno vakhatasara paNa lakSa bahAra javA na pAme tenI bhAre cIvaTa sAthe peDhInA sArI rIte nikAla karavo joIe e mArAthI thaI zakela nathI, itihAsano prathama bhAga taiyAra karyo. vizALa pAyA paranA jUnA tethI saMsthAnI nokarImAM vadhu vakhata rahevuM e mAre mATe Ucita rekarDa (daktara), tenAM jIrNa thayelAM pAnAMo, copaDAo, nathI." keTalI namratA, niSThA ane satyapriyatA! cukAdAo, paravAnAo vageremAM paDelI mahattvanI vigato, lekho A rAjInAmAno zrI mahAvIra jaina vidyAlaye sakheda svIkAra ane upalabdha tamAma sAmagrIono emaNe jhINavaTabharyo abhyAsa karatAM TharAva karyo hato ke: karyo. khUba vistRta ane saMkhyAbaMdha pAdanoMdha sAthe A aitihAsika "(teo) jinAmaga ane sAhitya prakAzana, dhArmika zikSaNanI graMtha taiyAra thayo. enA prathama bhAgamAM nagarazeTha zAMtidAsa jhaverI pravRttiomAM otaprota thaI gayAM hatA. te uparAMta vidyAlaya ane anya prabhAvazALI mahAnubhAvoe karelI dharmarakSA, tIrtharakSA taraphathI anya je kArya teozrIne soMpavAmAM AvatuM te ullAsa- ane zAsanaprabhAvanAnI kAmagIrIno vedhaka citAra ApavAmAM pUrvaka karI, pUro nyAya ApI, saMsthAnI pratibhA samAjamAM Avyo che. vadhAravAmAM sAro evo phALo Apela che. saMsthA sAthenA saMbaMdha zrA ANaMdajI kalyANajInI peDhInA itihAsanA bIjA bhAganA daramiyAna teoe satata prayatnazIla rahI saMsthA pratyenI bhaktinAM lekhananuM kArya e zrI ratibhAine mATe koI tapasvInA AkarA darzana karAvyAM che.' tapa jevuM kArya banyuM. eka bAju svAstha kSINa thatuM hatuM ane bIjI zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAMthI nivRtta thayA bAda vidyAlaya bAju bhAgapUrNa karavAnI manokAmanA vadhu ne vadhu dRDha thatI hatI. hastakanA zrI motIcaMda kApaDiyA graMtha mALAmAM yogasAdhanAne evAmAM 1983nA pAMcamI oNkTobare DAbA aMge lakavAno sakriya rAkhavA mATe upayogI evA "jaina dRSTie yoga'nI trIjI humalo thayo. bIjo bhAga lakhI zakAze nahIM te mATe peDhIne AvRtti pragaTa karavAmAM sahAyarUpa banyA hatA. teo hastaka pU. rAjInAmuM lakhI mokalyuM. peDhIe UMDI sUjha ane udAra saujanya zrI vinayavijayajI upAdhyAyanA 'zAMtasudhArasa"nA bhASAMtaranI dAkhavIne kahyuM ke tame kaMI peDhInA karmacArI nathI, tethI rAjInAmAno trIjI AvRtti chapAI che. koI savAla che ja nahIM. A kAma tamArI anukULatAe tame ja pUruM zrI akhila bhAratIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka zramaNopAsaka karazo. A bhAvanAe pharI ratibhAine kAryarata karyA. pAchaLanAM zrI saMgha saMmelana (amadAvAda), bhAvanagaranI zrI yazovijayajI varSomAM enuM mAtra eka ja lakSa najare caDhatuM ke kyAre bIjo bhAga jaina graMthamALA, zrI jaina AtmAnaMda sabhA vagere aneka saMsthA pUro karuM, kyAre javAbadArIthI supere mukta thAuM! 1985nA sAthe vinA vetane saMkaLAyela rahI mahattvanI kAmagIrI bajAvela memAM motiyAnuM oNparezana thayuM. DAyAbiTisa ane blaDapresara che. kAbUmAM rAkhavA paDyA hatA. koI vRddha yAtrI jIvananI tamAma zrI jIvanamaNi savAcanamALA TrasTa taraphathI prakAzita thayela zakti ekaThI karIne jema girirAja para yAtrA karato hoya tevI ja guru gautamasvAmI (caritrakathA) atyAra sudhImAM emanAM pragaTa yAtrA ratibhAIe AnA lekhananI pAchaLa karI. AmAM emanAM thayela sAhityasarjanamAM sauthI zreSTha kIrti preraka sarjana banI rahyuM putrI mAlatI ane pautrI zilipAno sAtha maLyo. Akhare emaNe che. A saMzodhanAtmaka kathAe samagra gujarAtI jIvanacaritra- bIjA bhAganuM lekhanakArya pUrNa karyuM ane enI sAthosAtha sAhityane vadhu ujjavala banAvyuM che. zrI adhyAtma jJAnaprasAraka jIvanalIlAM paNa saMkelI lIdhI. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA maMDaLa (muMbaI)e A prakAzanathI prabhAvita thaI karmayogI itihAsano bIjo bhAga e kSINa ane jIrNa zarIra para mananI sAhityakAra ane sevAbhAvI zrI ratibhAIne suvarNacaMdraka ApIne makkamatA ane peDhI temaja zrIsaMgha taraphanI agAdha mamatAnA bahumAna karyuM hatuM. vijayano kIrtisthaMbha gaNAya. zrI ratibhAInuM jIvana eka saMzodhaka, sAdhaka ane karmaniSTha jIvanane dhanya karanArI AvI vyakti mRtyune paNa dhanya karI yogInuM jIvana hatuM. emanI sAhityasAdhanAe jaina sAhityanI jAya che. potAnI aMtima icchA rUpe emaNe cakSudana karyuM ane vipulatAmAM khUba mahattvano phALo Apyo. teozrInI kalama koI ethIya AgaLa vadhI tabIbI saMzodhanane mATe dehadAna karyuM. jIvana eka kSetra pUratI maryAdita na rahetAM, sAhityanAM badhAM ja kSetrane ane kavanamAM prAmANikatA, dharma ane satyanI upAsanA karanAra AvarI letI hatI. temaNe caritro lakhyAM, vArtAonA saMpAdananuM ratibhAI jevA zreyArthI AjanA jamAnAmAM to virala ja che. kSetra kheDyuM, vaLI patrakAra, saMzodhanakAra, vArtAkAra tarIke sArI 13-bI, caMdranagara sosAyaTI, * * * nAmanA meLavI hatI. jayabhikhyuM mArga, pAlaDI, amadAvAda-380007. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nI tA. 16 phebruArI, 2008 nI prabata jIvana jayabhikhkhuM jIvana ane jIvanadarzana 1 Do. naTubhAI Thakkara sAhityajagata jene jayabhikhkhanA hulAmaNA nAmathI oLakhe abhyAsarata hatA. zivapurImAM baMne pitarAI bhAio eTalA che te jayabhikhuno eTale ke bAlAbhAI vIracaMda desAIno janma najIka AvyA ke sahu emane sagA bhAI ja mAnatA. vikrama saMvata 1964nA jeTha vada terasane zukravAre sAta vAge (I. vIratattva prakAzaka maMDaLanI A saMsthAmAM rahIne jayabhikhkhae sa. 1908nA jUna mahinAnI 26mI tArIkhe) saurASTramAM emanA jaina tattvajJAna ane darzananuM UMDuM adhyayana karyuM. tyAra bAda kalakattA mosALa viMchIyA khAte thayo hato. emanA mAtAnuM nAma saMskRta esosiezananI cAyatIrthanI padavI saMpAdana karI. pArvatIbahena ane pitAnuM nAma vIracaMdabhAI khemacaMda desAI. zivapurI gurukuLanI tarkabUSaNa'nI padavI paNa meLavI. jayabhikhu jyAre cAra varSanA hatA tyAre mAtAnuM mRtyu vaDhavANa "nyAyatIrtha'nI parIkSA ApavA mATe jayabhikhkhuM jyAre khAte thayuM hatuM. mAnA mRtyu pachI bAlyAkALanAM keTalAMka varaso kalakattAmAM AvyA tyAre bhAvi jIvananA nakazA mATe manamAM aneka emaNe mosALamAM ja vitAvyAM. prakAranI UthalapAthalo cAlatI hatI. jIvanano koI evo rAha I pitA vIracaMdabhAI uttara gujarAtanA mahesANA jillAmAM pasaMda karavo hato je kAMTALo bhale hoya paNa koI dhyeyane ciMtavato AvelA jUnA sAbarakAMThAnA varasoDA rAjyanA ane pAchalAM hoya. emAMthI traNa nirNayo thayAH nokarI karavI nahIM, paitRka varSomAM nAnA bhAyAtonA kArabhArI hatA. temano abhyAsa cAra saMpatti levI nahIM ane kalamanA Azraye jiMdagI vitAvavI. jIvananA copaDI sudhIno. paNa kAyadAgata jJAna bhalabhalA DigrIdhArI AraMbhakALe lIdhelA A traNa nirNayoe emanA purogAmI narmada vakIlone haMphAve evuM. samAjamAM eka zaktizALI kArabhArI ane govardhanarAmanI jema emanI paNa sArI evI tAvaNI karI. tarIkenI nAmanA. potAnA vaibhavavALA kuTuMbanI DagamagI gayelI paitRka saMpatti nahIM levAnI pratijJAne sAcavavA jatAM nokarI nahIM sthitine svaprayatna teoe sthira karI hatI. pitAnA nIDara, karavAnI pratijJA sAta-ATha varSa mATe visAre paNa mUkavI paDI atithipremI kuTuMbavatsala svabhAvanA saMskAra bALa jayabhikhkhane chatAM A nirNayoe emanA khamIranI kasoTI karI jIvanamAM prANa gaLathUthImAMthI ja maLyA hatA. reDyo. vIracaMdabhAInuM kuTuMba dharmapremI, kuTuMbavatsala ane sAhityanA jayabhikhkhanAM lagna I. sa. 1930nA me mahinAnI teramI saMskArothI opatuM hatuM. temanA bhAI dIpacaMda eTalA bhakti- tArIkhe vaizAkha vada ekamanA roja rANapuranA zeTha kuTuMbanI putrI parAyaNa jIva hatA ke badhA temane "dIpacaMda bhagata' kahetA. emaNe vijayAbahena sAthe thayAM hatAM. emanuM gRhajIvana madhura Atithya patnInA avasAna pachI jaina dharmanI dIkSA aMgikAra karI hatI. ane udAtta saMskAranI mahekathI bharyuM bharyuM hatuM. jayabhikhu emanA emanA dIkarA ratibhAI paNa jaina sAhityanA agraNI lekhaka rahyA jIvana daramiyAna sau snehIjanomAM traNa nAmathI jANItA hatA. hatA. emanuM jIvana paNa sAdhanA ane samarpaNathI opatuM hatuM. kuTuMbanuM emanuM hulAmaNuM nAma hatuM bhIkhAlAla. snehIomAM te AvA dhArmika prakRtinA vAtAvaraNavALA kuTuMbamAM janma ane bAlAbhAInA nAme jANItA hatA ane sAhityakSetre 'jayabhikhu' ucherane kAraNe jaina dharmanA saMskAra jayabhikhane gaLathuthImAMthI ja emanuM upanAma banyuM hatuM. "jayabhikhkha' upanAma emaNe vijayAsAMpaDyA hatA. bahenamAMthI 'jaya' ane bhIkhAlAlamAMthI "bhikhu' laIne banAvyuM prAthamika zikSaNa jayabhikhkhae saurASTramAM Avela boTAda ane hatuM. majAdara khAte maLelA lekhakamilana samAraMbhamAM jayabhikhuno te pachI uttara gujarAtanA vIjApura pAsenA varasoDAmAMthI meLavyuM. paricaya ApatA A saMdarbhamAM zrI jyotIndra dave e potAnI aMgrejI traNa sudhIno mAdhyamika abhyAsa amadAvAdanI TyUToriyala lAkSaNika ramUjI zailImAM kaheluM, "ardhanArIzvara svarUpanI jema hAIskUlamAMthI karyo. tyAra pachI keLavaNInI temanI dizA phaMTAI. bAlAbhAI nAmamAM 'bALA' ane 'bhAI'no evo samanvaya sadhAyo sAmAnya rIte paraMparAthI meLavAtuM mAdhyamika ane kaoNlejazikSaNa ke emaNe potAnuM bIjuM nAma pasaMda karyuM temAM paNa A vAtano levA tarapha teo vaLyA nathI. aMgrejInA traNa dhoraNa sudhInA pUrepUro khyAla rAkhyo che. eka DagaluM AgaLa vadhIne rakhene potAnI mAdhyamika zikSaNa bAda muMbaI khAte munizrI vijayadharmasUrie patnIne khoTuM na lAge mATe emaNe dhAraNa karela takhallusa sthApela zrI vIratattva prakAzaka maMDaLa-je vilepArlemAM hatuM-temAM "jayabhikhu'mAM emanI patnI jayAbahena ane potAnuM nAnapaNanuM saMskAra-zikSaNArthe dAkhala thayA. muMbaInI A saMsthAe sthaLAMtara nAma bhIkhAlAla e be bhegA karIne jayabhikhkha banI gayA!' karyuM tyAre tenI sAthe kAzI, AgrA ane chevaTe gvAliyara rAjyanA (jayabhikhkhuM SaSTi pUrti smaraNikA', Disembara '70, pR. 50). vanazrIthI bharyAbharyA zivapurImAM sthaLAMtara karI ATha-nava varSa jayabhikhkhanA sAhityika ghaDataramAM Ama janmajAta zakti sAthe sudhI saMskRta, hiMdI, gujarAtI ane aMgrejI bhASAsAhityanuM dhArmika prakRtinA saMskArI ane sAhityaprIti dharAvatA kuTuMbamAM adhyayana karyuM. temanI sAthe ja pitarAI bhAI ratilAla paNa janma ane uchere mULagata rIte bhAga bhajavyo che. A uparAMta Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 OM ! mAtA-pitA ane anya svajano, zikSaNa-zikSako temaja anya mahAnubhAvo, prasannamaMgala dAmpatya ane prakRtisauMdarbhe paNa sArI evo phALo Apyo che. kudaratI sauMdaryathI bharyAbharyA vAtAvaraNamAM nivAsa karavAnI je taka jIvananA AraMbhakALamAM emane sAMpaDI eze emanA 2saraMgIna mijAnane opa ApavAmAM agatyano bhAga bhajavyo che. emanuM bALapaNa viMchiyAmAM, kizorAvasthA DaoN. krAujhee potAnI mulAkAta daramiyAna 'holivuDa jevuM' jene gaNAvyuM hatuM e varasoDAmAM ane vidyArthIkALa kudaratI saudaryathI bharyAbharyA zivapurImAM vItyAM. prakRtisauMdaryano A saMsparza emanA jIvanamAM eka prakAranI mastI ane sAhasikatAne saMbhI garyA che. zrI madhusudana pArekha AthI ja kahe che, 'emanI kRtiomAM emane maLelA dharmasaMskAra e jema pre2kabaLa che, tema emaNe kareluM paribhramaNa e paNa eka paribaLa che. prakRtino rasAsvAda pAmIne emano jIva koLyo che. temanAmAM 'raoNmenTisijhama dekhAya che te khIlavavAmAM A prakRtidarzananI paNa kArgo haze.' ('jayabhikhkhu SaSTipUrti smaraNikA', Disembara '70, pR, 50 prabuddha jIvana tA. 16 phebruArI 2008 varSo sudhI A saMsthAmAM rahelAM. emanA saMparka ane samAgamane kAraNe pAzcAtya sAhitya ane saMskArano temane paricaya thayo. madhyapradezamAM lAMbo samaya evAne kAraNe hiMdI bhASAno paNa sAro mahAvaro keLavAze. teonA potAnA mata pramANe to temanA ghaDataramAM bhAtara karatAM gurUjanonI sevAnA badalAmAM maLatI premAziSa,vAMcana karatAM vizALa duniyA sAthenA jIvaMta saMparke ane pustaka karatAM prakRti dvArA maLatI preraNAe vadhu Apyo che. 'tuM tAro dIvo thA' e jayabhikhkhunA jIvananuM priya sUtra hatuM ane e sUtra pramANe jIvana thavAnA teo rasiyA hatA. kazorAvasthAmAM lekhananI preraNA emane maLI hatI eka bahena pAsethI, sAhasa ane jiMdAdilIno rasoo pArtho che paThANakhAna zAha jharIne, mAhUra citrakAra kanu desAI sAthenI maitrIe jayabhikhkhune mudraNakalA tarapha rasa levA preryA. emAMya pepara kaMTrola AvatAM A kalA emane mATe khUba mahattvanI banI gaI. gUrjara graMtharatna kAryAlaya sAthenA saMbaMdha ane zAradA mudrazAlayanA saMcAlanane kAraNe jayabhikhkhu aneka lekhakonA paricayamAM AvyA. dhUmaketu, guLavaMtarAya AcArya, ratilAla desAI, kanubhAI desAI, dhIrubhAI ThAkara, gujarAta vidyApIThavALA zAMtilAla zAha, 2. ja. dalAla, goviMdabhAI paTela, citrakAra caMdra trivedIno paricaya gurjara-graMtharatnamAM bharAtA DAyarAne kAraNe thayo. A DAyarAmAMthI ja jIvanami sAcanamALA TrasTanI sthApanA thaI jeNe junA ane saMskArapreraka sAhityane navI opa ApavAmAM sAro phALo Apyo che. kathAvArtA vAMcavAno zokha jayabhikhkhune cheka bALapaNathI ja AvuM sAhitya ekaluM vAMcavAnuM nahIM..e vAMcatAM vAMcatAM je noMdhavA jevuM lAge e noMdhI paNa hovAnuM e emanI Teva. govardhanarAmanA 'sarasvatIcaMdra' sAthe emane samaja khIlI tyArathI anokhI prIti, ane ene kAraNe sAhityakAra tarIke emanA Adarza rahyA che. govardhanarAma tripAThI. govardhanarAmanA jIvane paNa jayabhikhkhunA sAhityika pataramAM ThIka preraNA purI pADI che. emanA jIvanAdarzamAMthI preraNA meLavIne jayabhikhkhue paNa potAnA jIvananA AraMbhakALamAM jIvananI kasoTI kare evI traNa pratijJAo karI. e pratijJAoe emane saMgharSanI eraNa upara ThIka ThIka kasyA paNa kharA. paNa chevaTe mA zAradAnI sevA-upAsanAnI dRDha tamannAe jayabhikhkhune yaza apAvyo. A saMdarbhamAM jayabhikhkhu kahe che, 'Ukhara jamInamAM je vRkSa vAvyuM tene ucheratAM kALI koTI thaI, paNa aMte tenA para raMgaberaMgI phula AvyAM, enI rUpasuMgadhathI mana maheMkI rahyuM ne lAMbe gALe susvAdu phaLa paNa beThAM.' ('jayabhikhkhu puSTipUrti razikA', Disembara '70, 5, 194 yabhikhkhune mahAzALAmAMthI maLatuM. zikSako nathI maLyuM mAdhyamika zikSA paNa emaNe ardhuM ja lIdhuM che eTale anya sAhityakAronI jema gujarAtI, saMskRta, aMgrejI ke anya sAhityano paddhatisarano abhyAsa karavAnI taka emane nahIM maLI hoya evuM anumAna thAya. paNa A anumAnamAM bahu tathya jaNAtuM nathI. vijayadharmasUrie sthApela vIratattva prakAzaka maMDaLamAM temaNe jaina tattvajJAna tema ja jaina darzananuM adhyayana karyuM enI sAthe sAthe hiMdI, gujarAtI ane aMgrejI bhASAsAhityano paNa ThIka ThIka abhyAsa karyo che. zivapurInA gurukuLamAM yuropIya vijJAno abhyAsa ane nirIkSA mATe Ave, DaoN. kAujha nAmanA viddhI to zrI naTubhAI rAjaparAnA mate bAlAbhAI-jayabhikhkhuM-nA vyaktitvaghaDataramAM emanA kuTuMbasaMskAra, vidyopAsanA ane sAhityaprItino jeTalo phALo che eTalo ja emanAM patnI a. so. jayAbahenano paNa che. emanuM prasannamaMgala dAMpatya joIne sadgata kavivara nhAnAlAla ane mANekabAnA abhijAta ane prasanna dAmpatya vize vAMceluM-sAMbhaLeluM yAda Ave. atithi mAtrane sayatAbharyo UjaLo Adara ane saMparkamAM AvanAra sau koIne yathAzakya sahAyarUpa thavuM e zrI bAlAbhAIno, emanA kuTuMbanA dareka sabhyanA svabhAvano eka svAbhAvika aMza che. emanA AvA hUMphALavA kauTuMbika vAtAvaraNane navAjatA zrI dulAbhAI kAga kahe che, 'mArA jevI alagArI mAnavI paNa evo vicAra kare che ke sAva ghaDapaNa Ave tyAre bAlAbhAInA ghera sevA-cAkarI mATe jAuM. A zraddhAne pAmavI e nAnIsunI vAta nathI.' ('jayabhikhkhu SaSTipUrti smaraNikA', Disembara '70, pR. 32) jayabhikhkhunAM prasannamaMgala dAmpatya ane thAbAnanA saMdarbhamAM zrI hasita bUca kahe che, 'bAlAbhAinA gharanI e sAcI jyoti mUMgAmUMgA smitathI satkAre ne AvanAra mAtrane AtithyanI mIThAzathI havarAve, bAlAbhAI je kaMI lakhI zake che, AvuM vyApaka mitramaMDaLa dharAve che emAM jayAbahenanA saujanya-sevAno kALo tarata varatAya evo che...mArA bAdazAha mitradaMpatI jayAbahenanA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 phebruArI, 2008 - dhI prabuddha jIvana para vakhANa karyA kare che temAM bhArobhAra aucitya jouM chuM. jayAbahenane kuTuMbasaMsaMskAra, svajano, zikSako ane anya mahAnubhAvonI bAlAbhAI sAre-mAThe avasare haMmezAM paDakhe AvIne gRhasthA- jema jayabhikhkhanA sAhityika-sAMskRtika vyaktitvane ghaDavAmAM zramane dIptimaya kare che. ghaNI vAra to evuM jaNAI rahe che ke saMskRta sAhityanA UMDA abhyAse paNa sAro phaLo Apyo che. bAlAbhAI-jayabhikhkhuM-nA yazasAphalyanuM rahasya emane prApta khAsa karIne jaina zAstrono abhyAsa emane vArtAlekhana tarapha thayelA jayAbahenanA sAthamAM ja che.' (jayabhikhkhuM SaSTipUrti dorI gayo che. jaina kathAsAhityane sarva samAjopayogI banAvavAnI smaraNikA', Disembara '70, pR. 116-117) AkAMkSAmAMthI jaina kRtionuM sarjana temanA dvArA thayuM che. saMskRta temanA putra kumArapALane paNa sAhityanA saMskAra vArasAmAM sAhityanA abhyAse temanA mAnavatApUrNa jIvananA ghaDataramAM maLyA che. vinayI, vivekI ane tejasvI evA kumArapALa desAIne ane caNataramAM jJAta ke ajJAtabhAve zubha phALo Apyo che ane paNa emanI AraMbhanI kArakirdImAM ja sAhityakSetre noMdhanIya siddhi sAthe sAthe jIvana-samagranuM pAtheya paNa emane emAMthI ja lAdhyuM prApta thaI che. gujarAta sarakAre 'lAla gulAba" ane "DAhyADamarA'ne che. jena paMDitanI dayanIya dazA vilokI evI nokarI pratye UpajelA InAma ApI emanuM sanmAna karyuM che. teo krikeTa tema ja tiraskArabhAve presamAM kAma karatAM karatAM kalamane khoLe mAthuM mUkI ramatagamata kSetre vividha gatividhinA noMdhapAtra vivecaka tarIke mA sarasvatInA caraNAmRtathI saMtoSa mAnavAnA nizcaye I. sa. paNa jANItA banyA che. vivecaka-saMzodhaka ane jaina darzananA 1933mAM temanA jIvanane je vaLAMka Apyo te ghaNI lIlI-sUkI ciMtaka tarIke temaNe khyAti meLavI che. putravadhU pratimA desAI anubhavyA pachI chevaTe AnaMda ane ullAsamAM paryavasAna pAmyo paNa grejyueTa thayelAM che. putrapAlana ane gharakAmamAMthI nivRttinA che. TUMkamAM saMsAranA, itihAsanA, sAhityanA ane zAstranA samaye te paNa lekhanakArya kare che. emanA AvA snehabharyA kuTuMbane prerakabaLe jayabhikhkhuM cetanavaMtA banyA che. nirakhIne dulA kAga kahe che. 'jagata bhakta bane paNa kuTuMba to dveSa zrI pannAlAla paTela jemane premanA UbharA' tarIke oLakhAve kare ane udAsIna rahe paNa bAlAbhAInA puNyano pAra nathI. zrI che te zrI jayabhikhkhanA vyaktitvane varNavavAmAM, temanI jIvanaratibhAI (2. dI. desAI) tathA chabIlabhAI, jayaMtibhAI Adi bhAvanAne upasAvavAmAM umAzaMkara jozInuM A muktaka jarUra TAMkI jevA bhAIo tathA caMpakabhAI dozI ane rasikabhAI vakIla zakAya. jevAnA mAsA thavAnuM subhAgya emane maLyuM che. emAMya te 'nathI meM koInI pAse vAMcchayuM prema vinA kaMI caMpakabhAI tathA rasikabhAI A baMne bhAIonI bAlAbhAImAM nathI meM koImAM joyuM vinA saudarya ke ahIM eTalI ja bhakti che jeTalI zrIrAmamAM hanumAnane hatI.' (jayabhikhkhuM janajAgRtinA A vaitAlikamAM aSADhanA meghanI mAphaka SaSTipUrti smaraNikA', Disembara '70, pR. 32) varasavAno guNa che. jema sAgara pANIthI ghUghave che tema temanuM -- jayabhikhkhanA sAhityika vyaktitvane ghaDavAmAM anya mahAnu- aMtara sadguNothI ghUghave che. bIjA potAnI prakRtine vaza thaIne bhAvoe paNa evo phALo Apyo che. saMsArI janonI jema teo samAja pAse jatAM hoya che tyAre jayabhikhkhuM jyAM beThA hoya tyAM sAdhujanonA paNa nehabhAjana hatA. munizrI citrabhAnu, mahaMtazrI saMskRta samAja Ubho thato hoya che. eka vAra paricaya thayA pachI zAMtiprasAdajI, gosvAmI mugaTalAlajI, mahAsatI dhanakuMvarabAI emanA prema ane mamatvano pravAha ApaNane evo rasataraboLa vagerenI temanI upara gADha prIti hatI. temanI pAsethI jayabhikhkhane banAve ke emAM satata snAna karavAnuM game. snehALa svajana tarIke avAranavAra mArgadarzana paNa maLatuM hatuM. pa. pU. moTAnA tathA jayabhikhkhae nAnAmoTA sahuno premAdara meLavyo che. sAcadila, prajJAcakSu paMDita sukhalAlajInA AzIrvAda aneka vAra emane prApta nikhAlasa mitra ane mArgadarzaka tarIke mitramaMDaLamAM emanuM mAna thayelA. na hatuM. mahAna jAdugara ke. lAla (kAMtilAla vorA) ane jayabhikhkhuM bahoLuM mitramaMDaLa dharAvatA jayabhikhkhanI sarvapriyatAnA mULamAM vacce anokho manameLa hato. ke. lAle zrI jayabhikhkhane AkarSA be vastuo paDelI hatI: (1) paragaju svabhAva, (2) mananI nirmaLatA. ne baMne vacce gADha AtmIya saMbaMdha sthApita thaI gayo. bhAvanagaranI jenI sAthe mAtra be AMkha maLyAno saMbaMdha hoya tene mATe paNa yazovijaya graMthamALAnA taMtrI hatA tyAre ke. lAlanI vidyAkaLAno kazuMka karI chUTavAnI sadbhAvanA emanAmAM paDelI hatI. duHkhiyAnAM tene lAbha apAvI 50 hajAra jeTalI rakamanI sahAya karI hatI AMsu lUchavAnuM temane jANe ke vyasana hatuM. ane e saMsthAne punarjIvana bakyuM hatuM. zrI cAMpazI uddezI temanA jayabhikhkhanI yojaka zakti ajaba prakAranI hatI. A yojaka nehIvarganI vizALatAnA saMdarbhamAM emanA vyaktitvanI eka . zaktinA baLe ja vividha vyavasAyanA mANasone teo paraspara khAsiyata tarapha dhyAna doratA kahe che ke "emano snehIvarga vizALa sahAyabhUta thAya e rIte sAMkaLI zakatA. vaLI zarIra azakta hoya, che AnuM kAraNa kevaLa emanI miSTabhASitA ke vyavahAra paTutA ja AMkha kAma karatI na hoya chatAM koInuM kAma thatuM hoya to pote nathI, paNa aMgrejImAM jene Obliging nature kahIe chIe te kaSTa veThavAmAM anokhuM sukha meLavatA. AvA svabhAvane kAraNe che.' (jayabhikhkhuM SaSTipUrti smaraNikA', Disembara '70, pR. 29) salAhasUcana ane madada mAganArAono pravAha emanI AsapAsa Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA16 phebruArI 2008 vIMTaLAyelo ja raheto. bhayayukta mAna pedA kare tevuM nahIM paraMtu Magnetic-cuMbakIyaemano svabhAva bALaka jevo nirmaLa hato. sAcadilI ane che. sAphadilI emanI sAthe AvanAra darekane nAnAmoTA prasaMge ekanI eka baMDI sAbaranA nIramAM AMtare divase palALIne anubhavavA maLe, kaheNI ane karaNI e be vaccenA virodha tarapha paheravAnI ane chatAM chAtI kADhIne gauravapUrvaka haravuM-pharavuM e emane napharata hatI. sAcuM lAgyuM te nikhAlasapaNe kahI devAnI emano svabhAva ane chatAM emanuM jIvana keTaluM ullAsamaya ane emane Teva hatI. A saMdarbhamAM zrI hasita bUca kahe che, "emane je prasanna! mukha para sadA taravaratuM hAsya, roSa ane toSamAM paNa game che, je nathI gamatuM, emane je prere che, je cetave che e emanI nItaratI snehAdvaitAe saune AtmIya banAvyA che. svabhAvanI e kalama nikhAlasapaNe sUcavavAnI ja. hA, lekhaka che, kalApremI che. ullAsitA ane prasannatAe, dIrdhadarzitAe ane AtmIya bhAve tethI kudaratI rIte rajUAta nakazImAM rAcavAnI. paraMtu pelI temanA dAmpatya ane kauTuMbika jIvanane evuM to rasamaya ane nikhAlasatA tyAM ya vigate vigate pratibiMbita thavAnI ja.' sadbhAvapUrNa banAvyuM che ke jANe sAkarano gAMgaDo jyAMthI moMmAM (jayabhikhkhuM SaSTipUrti smaraNikA', Disembara '70, pR. 116) nAkho tyAMthI madhuram madhuram ! jayabhikhkha jeTalA AdarzavAdI eTalA ja vyavahAru paNa hatA. gulAbI haiyAnI mastI ane tyAgI puruSArthI mananI amIrIno Adarza ane vyavahAranuM subhaga saMyojana emanA rojiMdA sathavAro zodhatA jayabhikhkhano jIvanAdarza hato samAjane taMdurasta vyavahAramAM jovA maLatuM. teo vyavahAramAM sadAya sAvaceta, sUkSma jIvanadRSTi prere tevuM sAhitya pIrasavAno. vAcakanA dhyAnane dRSTivALA ane samAdhAnakArI vRtti dharAvatA rahyA hatA. pahelethI chelle sudhI jakaDI rAkhe ane sAthe sAthe tene kazAka udAtta zrI cAMpazIbhAI uddezIne emanA vyaktitvanuM sauthI vadhAre AnaMdano anubhava karAve evuM sAhitya pIrasavuM e emanI tamannA AkarSI gayeluM pAsuM te temanuM cAritrya. A saMdarbhamAM teo kahe hatI. AthI ja potAnA sAhitya dvArA emaNe jIvanamAM ane che, "emanA vyaktitva viSe sauthI vadhu mAna upajAvanAruM to sAhityamAM rasikatA ane UrdhvagAmitAno meLa sAdhavAno sanniSTha emanuM cAritrya ja che. Aje jyAre suMdara vicAro prajAne ApanArA prayAsa karyo che. ane 'mahAna" tathA "pratiSThita' lekhAtA lekhakomAMnA keTalAka sAhitya AmajanatAnA utthAna mATe che, jIvanaghaDatara mATe jyAre cAritryahInatAthI kaluSita thayelA najare paDe che tyAre A che tathA jIvanamAMgalya mATe che e satya sadeva jayabhikhkhae potAnI sajjananI cAritryazIlatA, cAritryadaDhatA ane dharmabhAvanA najara samakSa rAkhyuM che ane e satyane anurUpa emanuM samagra vaMdanIya che. sAdA paNa eTalA ja vilAsa emane sparzavAnI hiMmata sAhitya svaccha, nirbheLa ane mAMgalyakara rahyuM che. karI zakyo nathI.' (jayabhikhkhuM SaSTipUrti smaraNikA', Disembara jayabhikhkha bahujanasamAjane kaMIka ApavuM che, kaMIka kahevuM che, '70, pR. 29). pote je kaMI pAmyA che te batAvavuM che, - evo potAno sarjakadharma to zrI naTubhAI rAjaparAne jayabhikhkhanI jhiMdAdilI AkarSI samajIne lakhe che. Aje jyAre jIvananAM naitika mUlyono hrAsa gaI hatI. teo kahe che: "zrI bAlAbhAInA vyaktitvano mane thaI rahyo che, vyavahAra ane AcAramAM aprAmANikatA, anIti, sauthI vadhu AkarSI gayelo aMza che emanI jhiMdAdilI, zorya, bhraSTAcAra ghara karatAM jAya che, mAnavasaMbaMdhonI saccAI jyAre - sAhasa ane zahAdatanI aneka vAto lakhanArA zrI bAlAbhAI lAbhAlAbhanA mApadaMDe mapAI rahI che tyAre A lekhaka palAMThI jIvanamAM ya jhiMdAdila rahyA che. aneka mUMjhavatA prazno vacce ya meM vALIne jIvananuM parama maMgala gIta kalamamAMthI vahetuM rAkhe, e emane svastha ane prasanna rahelA joyAM che. zarIra pramANamAM lekhakanA vyaktitvanuM vilakSaNa valaNa banI rahe ane sAhityakomAM kasAyeluM ane khaDatala ane hRdayanA khUba komaLa. sAmA mANase abhyAsapAtra bane e baMneno mahimA samajAya evo che. nAno amatho guNa karyo hoya to ya ochA ochI thaI jAya.' nItiparAyaNatA ane sadAcAra e ja mAnavInA kalyANanA (jayabhikhkhuM SaSTipUrti smaraNikA', Disembara '70, pR. 68) rAjamArgo che e batAvavA emanI kalama vaNathaMbhI cAlyuM ja jAya saheja jADuM dhotiyuM ane khamIsa - jeno uccAra teo kamIjha che ane emanuM sarjana saMpradAyanI sImAo vIMdhIne jIvanasparzI kare - tenA upara koI vAra khAdIno to koI vAra milano koTa, sAhitya banI rahe che. mAthe dhoLI TopI ane zAmaLA moM para jADAM camAM..khaDatala zarIra, navalakathA, TUMkI vArtA ke nATaka ema koI paNa svarUpanI kRtinA vyavasthApravINa buddhi, mastIraMga ane Adarza premano samanvaya vastunI pasaMdagI daramiyAna be vAtano teo khAsa khyAla rAkhe batAvatuM dila, vaidakathI mAMDIne rAjakAraNa sudhInI vAto- cheH (1) vastumAM rasane jhIlavAnuM keTaluM baLa che? (2) emAMthI vigatomAM rasa ane samaja, bIjAnuM kAma karI chUTavAnI tatparatA, mAnavatAnuM darzana keTale aMze thAya che? teo jaina, bauddha ane mitro-paricito sahunuM mana meLavavAnI svAbhAvika phAvaTa, evA brAhmaNa dharmane Arya saMskRtinA samAna aMga mAne che. dharmakathAnA jayabhikhkhamAM jIvananA dhyeya ane potAnA kArya viSe haMmezAM khokhAmAMthI temanI dIptimaMta sauSThavabharI kalpanA mAnavaspaSTa nakazo che. emanuM vyaktitva Awe-inspiring- vRttionA saMgharSathI sabhara prANavaMtI vArtAo sarje che. dharmanI Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke jenI 1 0 '' ' ' kA kA kAka#, ja. kara tA. 16 phebruArI, 2008 che ke jo prabaddha jIvana nI havAne kalAnI moralImAMthI pheMkavAnI ane rasasiddha satata cAlIsa varSa sudhI kalamanI upAsanAe emanI kIrtine sUrAvalio vahetI karavAnI phAvaTa jayabhikhkhane sArI evI che ujALI che ane emanA jIvanane satata vikAsazIla banAvyuM che. ane tethI ja jaina kathAvastumAMthI sAMpradAyika tattvane gALI nAkhIne sarasvatIne khoLe mAthuM mUkanAra e thoDAka saMtoSI ane sahanazIla tene mAnavatAnI sarvasAmAnya bhUmikA upara sthApI batAve che. hoya to mAtA sarasvatI enI pUrI bhALa rAkhyA vagara rahetI jayabhikhya prayogazilatA ke adyatanatA ane nAvInyanA AgrahothI nathI, e vAtanI pratIti jayabhikhkhanuM jIvana karAve che. ke pralobhanothI aspaSTa rahyA che. pote mAnelA nItidharma ane jayabhikhkhae sauthI pahelI kRti bhikSu sAyalAkara'nA nAmathI sAhityadharmane kazA abhiniveza vagara - prAmANikapaNe adA . sa. 19 29mAM lakhI hatI. emAM emaNe potAnA guru karavAno paraSArtha e karatA rahyA che. mAnavajAta mATeno asIma vijayadharmasUrijInuM jIvanacaritra AlekhyuM hatuM. emanuM prAraMbhika prema ane jIvanamAMgalya mATenI zraddhA temanA vipula sAhityamAM jIvana patrakAra tarIke pasAra thayuM hatuM. varSo sudhI emanI vedhaka tulasIkyArAmAM mUkelA ghInA dIvaDA peThe jhaLahaLe che. kalame "jainajyoti' ane 'vidyArthI' sAptAhikamAM samAja ane jayabhikhkhanI dRSTimAM dharma ane nIti, sAdhutA ane niHsahatA AvatI kAlanI AzA sama nAgariko mATe potAnI tejasvI kalama aviratapaNe pharyA kare che. te zuMgAranI vAta karatA hoya ke dvArA navA vicAro pIrasyA. muMbaInA 'ravivAra' aThavADikamAM zauryanI, tyAganI hoya ke neka-Teka audAryanI sarvamAM bhAratIya emanI saMpAdakIya noMdho e ane vArtAo e paNa emane saMskRtinI paraMparAmAMthI vahetI AvelI vizALa dhArmikatAnAM AmajanatAmAM lokapriya banAvavAmAM ThIka ThIka phALo Apyo hato. raMgachAMTaNAM hoya che. emanI dRSTi sAMpradAyika haze paNa sAMkaDI A uparAMta gujarAtanA suprasiddha dainika 'saMdeza'mAM 'gulAba ane nathI. jIvananA ane saMskRtinA udAtta guNonI pujA temanA keTaka' tethI 'gujarAta samAcAra'mAM khUba prasiddha pAmela 'ITa ane sAhityanuM sarvamAnya lakSaNa che. te muslima samayanuM zabdacitra ImArata'nI kaTAre janatAnI khUba cAhanA meLavI ApI che. AlekhatA hoya ke bauddha samayanuM prasaMgadarzana karAvatA hoya, koI gujarAta samAcAra' saMsthAnA ja lokapriya bAlasAptAhika nartakInI mijalasanuM vAtAvaraNa sarjatA hoya ke jaina sAdhunI 'jhagamaga'mAM paNa teoe varSo sudhI lakhyuM che, saurASTranA tapa-titikSAnuM gadyakAvya pIrasatA hoya sarvatra emanI daSTi jayahiMda' ane 'phUlachAba'mAM tema ja anya sAmayikomAM temanI sAttvika che. dhArAvAhI navalakathAo pragaTa thayelI che. naDiyAdathI prasiddha thatA jayabhikhkhuM sAhityane caraNe vipula vaividhyavaMtA sAhityano sAptAhika 'gujarAta TAimsa'mAM 'na phUla na kAMTA' kaTAra paNa je rasathALa dharI zakyA che enA mULamAM pratyeka manuSyanA UMDANa vAcako para kAmaNa karanAra nIvaDI hatI.' sudhI pahoMcavAnI temanI dRSTi joI zakAya che. temane mana dareka jiMdagInA chellAM varSomAM zarIra rogothI gherAtuM hatuM. paMdara manuSya, eka eka vArtA ke navalakathA che. lekhakanuM paricita vartaLa varSathI DAyAbiTIsa hato.. pistAlIsathI paNa vadhu varSathI AMkho samAjanA dareka gharane aDatuM hoya che. teo jenA saMgamAM Ave che. kAcI hatI...pAMca varSathI saheja blaDaprezara rahetuM hatuM. chellA be tenAmAM UMDo rasa laI mANasAIbharI lAgaNIthI tenuM jIvana varSathI kiDanI para thoDI asara hatI. page sojA paNa rahetA hatA. joIne, sAhityakAranI taTastha nyAyavRtti dAkhavIne suMdara Alekhana kabajiyAta ane kaphanI takalIpha paNa kyAreka thaI AvatI. kare che. bahujanasamAjano saMsarga temanI katione vaividhya ane ATaATalA roga hovA chatAM teo icchAzaktine baLa AnaMdathI rasikatA Ape che. jIvana vyatIta karatA hatA. potAnA rogonI rojanIzImAM lAMbI jayabhikhu mukhyatve mAnavatAvAdI che. mAnavanA avazyabhAvI sUcI ApIne teo lakhe che ke "manamAM khUba moja che. jiMdagIne utkarSamAM tenI Urdhvagati ane zreSTha pariNatimAM temane vyApaka jIvavAnI rIte jivAya che.' vizvAsa che. saguNo para Azrita mAnavatAnI sarvocca pratiSThAnA I. sa. 1969nA varSanI divALI vakhate to jayabhikhkhanI teo niSThAvAna upAsaka che. temaNe AlekheluM pAmaramAM pAmara tabiyata ThIka ThIka lathaDI gaI hatI. tabiyata nAdurasta hovA chatAM pAtra paNa tenA patnanA carama aMdhakAramAM jyotinI kSINatama emaNe bhAIbIjane divase zaMkhezvara tIrthanI yAtrAe javAno rekhAnAM darzana dIdhA vagara vidAya thatuM nathI. pAmaranA patananI vicAra karyo. besatA varSanA divasanI potAnI rojanIzImAM teo anivAryatAno svIkAra karavA chatAM lekhaka tene Thokara khAvAnI lakhe che, 'AvatIkAle zaMkhezvara javuM che paNa mArI tabiyata bahuM taka ApIne pharIthI kAdavamAM khUMdatA nathI. temanI naitikatA paDelAne ja DhIlI che. javuM ke na javuM teno vicAra cAlu che.' bIjanA divase pATuM nathI mAratI, tene vahAla kare che. ema lAge che ke A ja vahelI savAre teo amadAvAdathI zaMkhezvara javA nIkaLyA, emanI naitikatA karuNatAmAM avagAhana karI vAraMvAra kahe che: 'UTho, tabiyata joIne emanA nikaTanA nehIjanoe javAnI AnAkAnI pharIthI jIvana zarU karo." anaMta saMbhAvanAonuM bIjuM nAma ja to batAvI hatI. paraMtu temano nirNaya aphera hato. jIvana che. temanA tIvra vyaMgamAM, tINA kaTAkSamAM ane dhikkAra aneka rogothI gherAyelA A sAkAra zaMkhezvaramAM AvyA. jema suddhAmAM karuNAnuM prasannamaMgala darzana karI zakAya che. - A tIrthabhUmi najIka AvatI gaI, tema emanI tabiyatamAM sudhAro Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana - tA. 16 phebruArI 2008) thato gayo. zarIramAM navo ja thanaganATa anubhavAto hato. lAMbA ane thoDo tAva hovA chatAM jAte ja kaoNphI pIdhI. jIvanamAM emanI samayathI teo bhojana mATe bese tyAre UbakA AvatA hatA. A eka gvAdeza hatI ke koI pANIno pyAlo Ape ane pivaDAve tIrthabhUmi para AvatAM ja te phariyAda dUra thaI gaI. pravAsamAM sAthe teTalIya lAcArI mRtyu veLA na joIe, te sAcuM ja paDyuM. e pachI davAnI eka AkhI baeNga rAkhI hatI, paraMtu ahIM AvyA pachI ene thoDA samayamAM emanA AtmAe sthUla zarIranI vidAya lIdhI. I. kholavI ja na paDI. DAyAbiTIsa ane blaDaprezara jevA rogonI sa. 1969nA DisembaranI 24mI tArIkha ne budhavAre goLIo emanI ema paDI rahI. kArataka suda 4nA divase potAnI jayabhikhkhanI dhULa jIvanalIlAnI samApti thaI. rojanIzImAM teo A camatkAranI noMdha lakhe che, "mArA mATe "jayabhikhkhuM' pAse satata cAlatI kalama hatI. eka adbhuta camatkAra banyo. ahIM Avyo tyAre jarjarita tabiyata 'jayabhikhu' pAse satata samRddha banato sAhityika-sAMskRtika laIne Avyo hato, zuM thaze enI ciMtA hatI. tenA badale ahIM Adarza hato. AvatAM ja zarIranI tAsIra badalAI gaI. eka DagaluM cAlI zakato e jIvanadharmI-jIvanamarmI sarjaka hatA. nahIM, tene badale mAila-doDha mAila cAlavA lAgyo. be roTalI "jayabhikhu' zailIbaLanA samartha saMcAlaka hatA. jamatAM adhadhadha thatuM. have sahumAM huM vadhu jamato. tamAma davAo dharma ane jaya, karuNA ane mAMgalya, sadbhAva ane sukha, preraNA baMdha karI hatI." ane AnaMda A sarva yugmo jIvanasaMgharSanAM dvandayuddhothI bhinna paDIne . lAbhapAMcamanA divase zaMkhezvarathI vidAya letI vakhatanI emanI satata caitanyagatino sAkSAtkA2 karAve che ane saMgharSanI A sthitine AlekhatAM rojanIzInA pAnAmAM jayabhikhkhuM lakhe che: paristhatimAM AnaMda ane AzvAsananAM protsAhaka bane che. "aneka jAtanA rogonI saMbhAvanA sAthe ahIM Avyo hato. Aje jayabhikhune ghaDanArAM A paribaLoe teone maraNAsarA thanaganatA pAchA pharyA. zarIramAM sAva navA cetananA anubhava paristhitimAM paNa sukhasaMpanna rAkhyA che. bIjA zabdomAM kahIe thayo. mana "aba hama amara bhaye na mareMge'nuM gIta gAvA lAgyuM. to bAlyakALathI ja saMgharSa veThato A mAnavI sadA AnaMdamagna mArA jIvanasaMcAravALo tabakko mAre sArAM kAmomAM paripUrNa sthitimAM rahIne mRtyusamIpa thAya che tyAreya kazAya bhaya-kSobha karavo joIe.' vinA mRtyunI caitanya sthitine pAmavA - oLakhavAnI sajajatA A tIrthayAtrAethI AvIne jayabhikhkhae potAnI tamAma dhAraNa karI zake che. copaDIonuM prakAzanakArya aTakAvI dIdhuM. manamAM eka ja tamannA A ja saMdarbhamAM jayabhikhkhanA sAhityika vyaktitvano vicAra hatI - "zaMkhezvara tIrthanuM anupama pustaka taiyAra karavAnI". karIe to sadA prasanna jIvanano dhAraka A sarjaka enI devadivALInA divase teo lakhe che: "tabiyata khUba sArI. savAramAM sarjanalIlAmAM paNa, viSNuprasAda trivedI jevA samartha vivecaka jene ' ekAda mAIla pharI AvuM chuM. lAkaDA jevA thatA pago cetana mudA' tarIke oLakhAve che evA sAhityika AnaMdanI saMtarpaka anubhavI rahyA che. sarva pratApa bhagavAna zaMkhezvarano che. lekhanano : anubhUti karAve che. khUba utsAha pragaTyo che. TharI gayelI preraNA saLavaLI rahI che ane - jayabhikhkhae potAnA mRtyu agAu tA. 25-11-69nA zaMkhezvara mahAtIrtha "pustaka' pUrA vega sAthe lakhavAnuM cAlu thAya roja lakhelI rojanIzImAM je vidAya-saMdeza Apyo che te eka svastha che.' - trevIsamInI sAMje zarIra lUthI pIDAI rahyuM hatuM. thoDo tAva * mananazIla prakRtivALA mahAmanA mAnavInA hRdayanI bhAvormithI paNa hato. paraMtu A tIrthanuM pustaka koI paNa saMjogomAM samayasara pragaTa karavAno nirdhAra hato. A divase mAtra zaMkhezvara pArzvanAthanI ' "jIvana to Akhare kuka thavAnuM che...jIva jAya tyAre koI chabI chapAvavAnI hatI potAnI chApakAma viSenI tamAma sajha zoka karavo nahi...lokike khAsa...jhamelo ekatra na karavo. ane kazaLatA kAme lagADI zarIramAM tAva hato paNa enI paravA vyavahAranI kriyAo ochI karI, vahAlapanI kriyA vadhu thavA karyA vagara cAra kalAka sudhI dIpaka prinTarImAM judA judA raMgomAM devI...patnIe baMgaDI rAkhavI, cAlu vastro paheravA... zaMkhezvara e chabI kaDhAvI. aMdhAruM thayuM hovAthI kAcI AMkhone kAraNe, "bIje bhagavAnanuM dhyAna dharavuM... jiMdagI AnA jevI, rAjA mahArAjA jevI, divase AmAMnI tasavIra pasaMda karIne mokalAvIza." ema kahyuM. zrImaMta-zAhukAra jevI gaI che...saMsAramAM ochAne maLe tevA putrajatI veLAe kahetA gayA ke "have huM AvavAno nathI." putravadhU mane maLyAM che..sahue agarabattI jevuM jIvana jIvavuM." bIje divase lUnA kAraNe zarIra becena hatuM. bapore tAva | * * * dhakhato hovA chatAM zaMkhezvara pArzvanAthanI judI judI chabIo joI "jayabhikhkha vyakti ane vAphamaya" pri. DaoN. naTubhAI Thakkara racita potAne pasaMda hatI te chabI sUcanA sAthe mokalI. zodha prabaMdhamAMthI. kArya pUruM thavAnA saMtoSa sAthe palaMga para sUtA. kaoNphI pIvAnI prAptisthAna : zrI jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa, 13/bI, caMdranagara icchA thaI. kaoNphI AvI. patnI, putra, putravadhU pAse hovA chatAM sosAyaTI, jayabhikhu mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 007 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 baArI, 2008 prabuddha jIvana jIvanazilpI zrI ratibhAI mAlatI zAha zrI mahAvIra jaina vidyAlaya dvArA AyojIta 19mA jaina sAhitya samArohamAM tA. 12-2-2008nA roja udghATana beThakamAM jaina samAjanA be sAhityasarjakonI janma zatAbdIe smRtivaMdanA' aMtargata zrI ratilAla dIpacaMda desAI ane zrI bAlAbhAI vIracaMda desAI jayabhikhkhu A baMdhubelaDInA jIvana ane kavanane yAda karavAmAM AvyA che te badala huM samagra desAI parivAra vatI Ayojakono khAsa AbhAra mAnuM chuM. zrI ratibhAInI janmazatAbdI hamaNAM ja pUrI thaI ane zrI bAlAbhAInI janmatazAhI cAlI rahI che tyAre te baMne sAhityakAronA nAma ane kAmane yAda karavAmAM AvI rahyA che te amArA mATe vizeSa gauravanI vAta che. atre huM zrI ratibhAinA jAvana aMge thoDIka rajUAta karIza. zrI ratibhAI mahAvIra jaina vidyAlaya' sAthe aneka rIte saMkaLAyelA. zrI kAMtilAla DAhyAbhAI korA temanA mitra. baMneno utAro ekabIjAnA ghare. baMne mUlyaniSTha jIvana jIvanArA. A maitrInI ghaNI vAto karI zakAya. zrI mahAvIra jaina vidyAlaya'no prakAzana vibhAga sAthe, pU. puNyavijayajI ma. sAthe, pU. vallabhasUrijInA samudAya sAthe, tenA dhArmika zikSaNa sAthe--ema aneka rIte zrI ratibhAI vidyAlaya sAthe saMparkamAM. tAravI zakAya. 15 sAduM jIvana ucca vicAra khAdInA TopI, jhabhbho, potiyuM Ave sAdI temano paheraveza. ziyALAmAM tenI upara baMDI, garama kITa, zAla, maphalara Ave. pagamAM kALA buTa, kapaDAM be divase dhovA nAMkhavAnA. cAlumAM trA joDI kapaDAM rAkhe ane vadhArAmAM bIjA beeka joDI. dhotiyA ghasAya temAMthI paMciyuM bane. jhabbAmAMthI bAMDIyuM bane. rAtre sUtI vakhate kapaDAM badalIne pahere, jethI cAlu kapaDAM ochA ghasAya kapaDAM saheja korA thAya ke pILAM paDI jAya to bole ke "A to kaMdoI jevuM lAge.' jo dhyAna rAkhIne kapaDAM ujaLAM karavAmAM Ave to bole ke 'ApaNAne Avo vaibhava na posAya. ApaNe kAMI rAjA mahArAjA nathI ke Avo kharco karI zakIe.' amArI dazA ghaNI vakhate hA kahIe to hAtha kapAya ane nA kahIe to nAka kapAya' evI thAya. gharamAM rojanI sAphasUphI karatI vakhate temanA Tebala upara kazuM ja aDavAnuM nahIM. ApaNane avyavasthita lAge ane ApaNI draSTie goThavavA jaIe, paNa temAM temaNe mUkela copaDIo-kAgaLa ADAavaLA thaI jAya te temane na posAya. dhULa sAthe thoDoka prema karo' ema jaNAve. gharamAM dainika sAhasurI karavI kharI, paNa eTalI na karavI ke ApaNo khUba samaya te kAmamAM jAya ane Apaze bIjA sarjanAtmaka ke agatyanA kAryA na karI zakIe. dararojanA potAno nityakramamAM lakhavA mATe, vAMcavA mATe, Avela vyaktine maLavA mATe pUrato samaya kADhe ja. raheNIkaraNI koIpaNa prakAranA ADaMbara vagaranI, paNa tenI sAthe vicArasamRddhi, mAnasika udAratA, sAmenA mANasa mATenI hitabuDhi dhaNAM UMcI kakSAnA. gharamAM, kuTuMbamAM, snehIomAM, saMsthAonA karmacArIomAM koipaNa jAtanA bhedabhAvanA darzana temanA vyavahAramAM na thAya. dIkaro hoya ke dIkarI, dIkarI hoya ke saMsthAno nAnamAM nAno mAg2asa hoya ke UMcI kakSAno adhikArI, snehI paisAdAra hoya ke sAdhAraNa-sAmenI vyakti mANasa' che A ja vAta mukhya ane tethI badhA sAthe sarakho ja vyavahAra. eka sAhityakAra tarIke ratibhAIne yAda karIe tyAre temanuM pradAna jaina sAhityamAM aneka prakAre jovA maLe. temaNe ugna jIvanane ujAgara kare tevI sAdhuonI, nArIonI, rAjapuruSonI kathAo lakhI, 'gautamasvAmI'nuM caritra lakhyuM. bhadrezvara tIrthano, zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIno itihAsa lakhyo. 'jaina' sAptAhikamAM poNA batrIsa varSa agralekhomAM ane sAmayika sphuraNamAM dharma-rAjakAraNa-samAjanI sArI ane sAcI bAbatone biradAvI, to khoTI bAbatone paDakArI paNa kharI. zA saMpAdanomAM paNa khUba niSThApUrvaka kAma karyuM. A sivAya sAdhu-vahu, sAdhvIo sAtheno, keTalAya snehIo, samAjanA agresaro sAtheno temano patravyavahAra khUba bahoLo. patramAM paNa temanI cokasAI, sahRdayatA, vivecakabuddhi, saMvedanazIlatAnA darzana thAya. bhautika bAbato mATe soMpI svabhAva ane mAnasika, ahiyA vAta karavI che AvA sAhityakAranA jIvana viSenI AdhyAtmika bAbato mATe asaMtoSI svabhAva, eTale potAnI temanA saMtAno tarIke ane cAre bhAIbahena-nirubhAI, nitIna-pAse je kaMI vastuo hoya tenA mATe koI phariyAda nahIM, paNa bhAI, mAlatI ane prajJA-amane sadbhAgI mAnIe. atyAre potAnA doSo mATe sadA jAgRta. potAnI vRttio haMmezAM temane, temanI jIvanazailIne, temanA vicArone, temanA vyavahArane kalyANakArI rahe te mATe mathyA karatA. teone lagabhaga cAraso yAda karIe tyAre temanA vyaktitvanA keTalAMka pAsAMne nIce mujaba jeTalA subhASito, zloko, dohAo kaMThastha. gharamAM dararoja prAtaHkALe Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 6, phebruArI 2008 nA - takiye aDhelIne besIne ekAda kalAka prArthanA karatA. temAM A maLe tenAthI saMtAnono vikAsa sAro thAya. mahemAnathI koI badhA kaMThastha padyone avAranavAra dhImA sAde gAtA. sAMprata akaLAya nahIM. moTAe cIMdhela kAma karavAnA ja hoya eTale sAmI. banAvothI mAhitagAra rahevA pustako, sAmayikono satata jhAjhI dalIla karyA vagara ramatA ramatA kAma karavAnI Teva paNa abhyAsa karatA, reDiyomAM paNa Today in parliament' jevA bALakone paDe. kAryakramo dhyAnapUrvaka sAMbhaLatA. temanI raheNIkaraNI, temanA ratibhAI pote paNa 'mANasabhUkhyA mANasa. koipaNa mahemAna AcAravicAra, temanI Tevono pAyo kadAca temane maLela zikSaNamAM Ave tyAre tene premapUrvaka, AgrahapUrvaka jamADatA. ghare dulAbhAI joI zakAya. kAga jevA lokasAhityakAra Ave tyAre to DAyaro thAya. kesarIzikSaNamAM bhaNatara sAthe gaNatara bApA Ave tyAre mahephila jAme. korAkAkA rokAvA Ave tyAre pitA zrI dIpacaMdabhAInA nokarInA kAmane lIdhe prAthamika be sagAbhAIothI vizeSa prema ekabIjAnI AMkhomAM nItare. zikSaNa yevalAmAM, dhULiyAmAM, vaDhavANamAM, pharI pAchA dhULiyAmAM, bhAvanagara jAya tyAre "jaina" patravALA gulAbacaMdakAkA, bhAyacaMdapharI surendranagaramAM. temanI 14 varSanI umare mAtAnuM mRtyu. pachI kAkA, becarakAkAne tyAM mitro ekaThA thAya. ekabIjA vacce vicAra kAzIvALA AcArya vijayadharmasUrijInI salAhathI saMskRta pATha- bheda thAya tyAre cakamaka paNa jhare ane miThAzapUrvaka ekabIjAnuM zALAmAM dAkhala thayA. A pAThazALA pahelA muMbaI vile pAralA, sAMnidhya paNa mANe. gUrjaranA "cA-ghara'nI mahephilamAM gUrjaranA pachI banArasa, AgrA ane aMte gvAliyara pAse zivapurImAM sthira baMne kacchI bhAIo-zaMbhubhAI, goviMdabhAI-nI sAthe dhUmaketu, thaI. daramyAna temanA pitAzrI be-aDhI varSanA dIkSAparyAya bAda guNavaMtarAya AcArya jevA lekhako paNa joDAya. zrI dalasukhakAkA, (muni zrI dIpavijayajI) kALadharma pAmyA. pU. dharmasUrijInI pATha- amRtalAlabhAI bhojaka, lakSmaNabhAI bhojaka jevA svajano ghare . zALAnA ghaNAM UMDA saMskAra temanA upara paDelA jaNAya che. bhaNatara Ave tyAre AtmIyatApUrvakanI vAto thAya. paMDita sukhalAlajI karatAMya vadhAre mUlyavAna gaNatara paNa ahIM svAbhAvika rIte ja pAse niyamita javAnuM. pahelA "saritakuMja'mAM (TAuna haoNla pAse) maLatuM gayuM. poTalA bAMdhavAnI kaLA temane sahelAIthI hastagata temanI AMgaLIe ame paNa paMDitajI pAse jatA. pachIthI pU. thaI hatI. pU. sAdhumahArAjonA loca karavA mATe temano hAtha paMDitajI sTeDiyama pAse "anekAMta nivAsa'mAM rahevA gayA tyAre haLavo gaNAto hato. jIvananA pratyeka banAvane ane AjubAju dara zanivAre sAMje amUla sosAyaTInA gharethI nUtana sosAyaTInA banatA badhA prasaMgone taTasthapaNe, nyAyapUrvaka mUlavavAnI dRSTi basa sTenDathI sAta naMbaranI basamAM niyamita javAnuM. ghare paNa samaya jatAM khIlatI ja gaI. koipaNa vyaktinA vyaktitvamAM avAranavAra koI ne koI sAdhu bhagavaMto paNa Ave. vevAI maLavA tenA bALapaNa ane yuvAnInA varSo khUba mUlyavAna hoya che te Ave topaNa sagA bhAI jevuM heta varasAve. svabhAve AkarA paNa vAstavikatA che. zivapurImAM temanI sAthe zrI bAlAbhAI paNa aMte to saunA hitecchu ane kuTuMbapremI. ratibhAI ane bAlAbhAI joDAyela. baMnene nAnA-moTA keTalAMya kauzalyo ahiMthI prApta baMneno jaina saMskRta pAThazALAmAM uchera, mAnavatAlakSI abhigama, thayela, tema kahI zakAya. krAMtikArI vicAro-A badhAno phAyado mAtra temane ja nahIM, samagra kauTuMbika hUMpha ane potAno phuTuMbaprema kuddhane maLyo ema kahevAmAM jarAya atizayokti nathI. nAnI uMmaramAM mAtA-pitAno viyoga thayo hovA chatAM nyAyasaMpanna vaibhava ratibhAIne vAlIno abhAva na sAlyo. zrI bAlAbhAInA pitA zivapurImAM temaNe kalakattA saMskRta esosiezananI zrI vIracaMdabhAIe potAnA pAMca dIkarAo ane traNa dIkarIonI 'cAyatIrtha'nI padavI meLavI. nyAyanA abhyAsanI asara temanA sAthe sAthe potAnA bhAI zrI dIpacaMdabhAInA traNa dIkarAo ane samagra jIvana upara paDelI jaNAya che. temanA patrakAratvamAM, temanA zrI jIvarAjabhAInA eka dIkarA-ema nava bhAiono uchera vyavahAramAM nyAyapUrvaka mUlyonuM prasthApana karIne samAjane UMco karavAmAM khUba lakSya ApyuM. saMgharSonI vacce paNa kauTuMbika banAvavAnI tamannA dekhAya che. patrakAra tarIke teo mAtra lakhavA lAgaNIo sacavAyelI. ratibhAI ane bAlAbhAI baMne sAhitya khAtara ja lakhatA tema nahIM, paNa saccAI khAtara lakhatA. eka sAthe saMkaLAyelA. baMnenA rasoDAM paNa amuka samaya bhegAM ja jAtanI pApabirutA temanAmAM hatI tethI khoTuM karavAthI to sadAya hatA. amadAvAdamAM mAdalapuramAM badhA bhAIonA ghara sAva najIka. DaratA ane dUra rahetA. potAnI jAta mATe jAgRta paNa evA ke eka gharanA mahemAna te saunA mahemAna. ekabIjAnA mosALa svAbhAvikatAthI bolatA. "huM mauna upara eka kalAka bhASaNa ApI chokarAone avAranavAra javAnuM paNa bane. kauTuMbika prasaMgo kyAM zakuM, paNa pote dasa miniTa mauna na rAkhI zakuM." pote je kAma ukalI jAya khabara paNa na paDe. vaDIlono Thapako gharamAM nAnAne karatA tenuM je mahenatANuM maLatuM te potAnA kAma karatA jo vadhAre Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jALa' abaka jIvana kalA jananA vAgarA Tii bIja | 1 7. Whii ( tA. 16 phebruArI, 2008 lAge to pagAra ocho karavA mATe saMsthAne arajI karatA ane te tarata IDaranI copaDI kADhI ApI. kirITabhAIe ArkiTekTamAM rIte je te saMsthA pratyenuM potAnuM RNa cUkavatA. jJAnodaya TrasTamAM, praveza meLavyo to potAnI sAthe TreInamAM vaDodarA supratiSThita mahAvIra jaina vidyAlayamAM, zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhImAM vyaktine maLavA laI gayA. sAcI jijJAsAne saMtoSavA mATe badhuM temaNe A rIte pagAra ochA levAnuM svIkAryuM hatuM. zivapurImAM karI chUTatA, paNa lAgavaga ke oLakhANano geralAbha kadI na letA. pAThazALAe temane 'tArkika ziromaNI"nI padavI ApavAnuM nakkI temanA hRdayanI ArdratA evI ke koI sArA kaMThe bhajano gAya to karyuM to pU. guru vidyAvijayajI pAse raDI paDyA ane pAThazALAe temanI AMkhamAMthI zrAvaNa-bhAdaravo varasyA kare, eka vakhata gharamAM 'tarmabhUSaNa'nI padavI ApI saMtoSa mAnyo. lagna prasaMge paNa AgalA divasanA kapaDAM bIjA divase paheravAno ghara calAvavAmAM paNa AyojanapUrvaka rahetA. 'pacheDI jeTalI potAno nakkI karelo vAro hato eTale te ja paheryA. jhabbAne ja soDa tANavI' A niyama. kyAreka bhIDa paDI hoya to mitro- zAhInA DAgha hatA te jaNAvyuM to kahe ke "A bahAranA DAgha zuM nehIono sAtha-sahakAra paNa le. bahena prajJA bIjA mATe paisA jovA? aMdaranA DAghA jovA joIe." kevI jAgRtatA! kharcA jANe. tene kahetA, 'tuM bIjA mATe paisA kharce che tethI AnaMda mAnavatAlakSI abhigama thAya che. tAruM dila zeThanuM che, paNa tuM zeThanI dIkarI nathI e vAta "mAnavadharma sauthI UMco' A temanI samaja. dharmanA kriyAkAMDamAM yAda rAkhIne kharco karaje." ArogyanA sAdA niyamonuM pAlana kare jhAjho samaya pasAra karavAne badale dareka sAthe AtmIyatAthI varte. ane karAve, niyamitatAnA AgrahI, khoTA kharcA na kare. ane "mANasa e jIvatuM pustaka che, ene vAMco.' ema jaNAvI game chatAM kuTuMbanA badhA prasaMgone karakasarapUrvaka ane rasathI mANe. teTalA kAma vacce paNa AvanAra mANasane pUrepUro samaya Ape, gharanI gAdalA upara pAtharavAnI cAdara cokaDIvALI ke lITIvALI tenA sukhaduHkhanI vAto sAMbhaLe. gharamAM Avela vyaktinI vAta hoya to sIdhI ane phITa ja patharAya tevo Agraha rAkhe. khoTI lAge to kaDaka zabdomAM Thapako Ape, hitabuddhithI tenA te nAmanA meLavavAnI vRttino abhAva upara Akroza ThAlave, paNa pachI sAthe besADIne premapUrvaka mUka sevaka banIne kAma karI jANavuM A temano jIvanamaMtra. khavaDAve-pIvaDAve. 'Work is Worship' nuM suMdara lakhANa temanA Tebala upara rahetuM. amUla sosAyaTImAM navA navA rahevA AvelA ane comAsAmAM keTalAya nAnA-moTA prasaMgoe pAchaLa rahIne khUba javAbadArI eka bhAInI gADI kAdavamAM kheMcI gaI to oNphisethI AvelA - adA karI hoya paNa potAnuM nAma Ave evI koI apekSA ja ane jamavAnuM bAkI hatuM topaNa pahelA gADIne dhakkA mAravAmAM nahIM "jaina"nA lekho pustaka rUpe chapAvavAnI vAta AvI to tarata madada karI. amadAvAdamAM lagabhaga I. sa. 1975mAM sAbaramatInuM ja pratibhAva Apyo ke "e lekho to roTalA mATe lakhAyA hatA." pUra AvyuM tyAre saMvatsarInI rAtre gharano AgaLano rUma sukhIpurAnA 'Virtue is its own reward.' arthAt "saguNA pote ja potAno jhuMpaDAvAsIo ane temanA sAmAnathI bharAI gayo. pAraNAnA sanmAna-caMdraka che.' AvI temanI mastI hatI. divase temanA khAvA-pIvAnI vyavasthA pahelAM thaI, gharanA sabhyonA potAne game te saMsthA sAthe, game te zreSThi sAthe saMbaMdha hoya, pAraNAnI vyavasthA pachI thaI. je lakhANa pote lakhatA tevuMja te oLakhANa hoya to paNa teno kyAreya durupayoga karyo nathI. vicAratA ane te AcAramAM paNa mUkavA mATe sadAya prayatnazIla potAnA saMtAno to potAnI lAyakAtanA dhoraNe ja AgaLa vadhe rahetA. ghare koI dUdhavALAbhAI Ave, majUra Ave ke kAma karanAra Ave tema mAnatA eTale kyAMya te aMge rajUAta karI nathI. paNa koI tene paNa pAse besADe, tenI vAta sAMbhaLe, AtmIya vyavahAra kare. lAyaka vidyArthI mATe, koI sAmAnya sthitinI vyakti mATe ucca teo jyAre zeTha A. ka. peDhIno itihAsa lakhatA tyAre temanI kakSAe rajUAta karavA mATe paNa dhakko khAtA. koIne skolarazipa sAthe 1978-80nA be varSa huM jatI. basamAM oNphise javAnuM. mATe, koine abhyAsanA praveza mATe, koIne nAnI-moTI takalIpho lAInamAM koi paNa jANItI vyakti UbhI hoya to tenI TikiTa dUra karavA mATe potAnAthI thaI zake te karatA. chabIlakAkAnA levAnI. gUrjaranI dukAne, jaina prakAzana maMdiranI dukAne thaIne kirITabhAIne skUlamAMthI IDarano pravAsa goThavAyo to UbhA thaIne javAnuM. upAzrayamAM amuka mahArAja sAhebanuM kAma hoya to temane, * * 'tAttvika ke Arthika - game te daSTie pazusaMvardhana ane jIvadayA prajajIvanamAM mahattavano bhAga bhajave che. tethI jeo e kSetramAM kAma karI rahyA che, teo dezasevAnuM ja kAma kare che, ane temane pUro sAtha ane sahakAra Apavo dareka dezavAsInI pharaja che. pazusaMrakSaNane ApaNe prAsaMrakSaNa samajIe, jIvadayAne ApadakyA samajIe ane jAgyA tyArathI savAra gaNIne ApaNI saMskRtinI #obhA ane dezanI zakti vadhAravAnA A kAryamAM ApaNe vadhumAM vadhu phALo nodhAvIe, lakha mane jarUratilAla dI. desAI TET Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - rAsa, rA . prabaddha jIvana zake ke tA 1da kebaArI 200, maLavA javAnuM. kyAMka kaDaka zabdomAM phariyAda kare, kyAMka kAmanI temanA pravAsomAM paNa avAranavAra sAthe javAno moko mane ugharANI paNa kare ane kyAMka lAgaNIpUrvaka sAmenAnI muzkelIno maLelo. bhadrezvarano itihAsa lakhyo tyAre huM, bA ane bApujI rasto kADhavAno prayatna paNa kare. (ratibhAI) ame traNa bhadrezvara paMdareka divasa rahelA. gAmanA lekhanakArya ane pravAso. vaDilone maLe, pUjArIne maLe ane tenI vAtonI noMdha kare. pote thaI zake te kAma to jAte ja kare. paNa banatuM evuM ke jagaDUzAno mahela, cokhaMDA mahAdeva jevA sthaLonI jAte mulAkAta AvanAra vyakti nAnuM ke moTuM kAma-khAsa karIne lakhavAnuM ke lIdhI. sAthe pU. kesarIbApA hatA ane bAjumAM pU. amarendravijayajI prakAzananuM ke saMpAdananuM-soMpe tyAre koIne nA pADI na zake ane tIthalavALA baMdhutripuTI hatA. vAtonI mahephila jAme. ane kyAreka kAmane pahoMcI paNa na vaLe. AvA saMjogomAM mAre potAnA pAchalA varSomAM temane mAnavadharma ujAgara kare tevuM . temanA kAmamAM joDAvAnuM AvatuM. pahelAM prupha rIDiMgathI zarUAtathI kathA-sAhitya lakhavuM hatuM. te daramyAna zeTha zrI kastUrabhAIe temane thaI. pachI 'gautamasvAmI' ane 'bhadrezvarano itihAsa'nAM meTara "zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIno itihAsa' lakhavAnuM kAma lakhavAnuM kAma AvyuM. pachI 'nagarazeTha zAMtidAsa jhaverI'nI copaDI soMpyuM. lagabhaga bAra-cauda varSa A kAma cAlyuM. chelle to temanI lakhavAnuM kAma soMpyuM. zeTha zrI kasturabhAIe A kAma temane zaktio paNa ochI thatI cAlelI. zrI kanubhAI zeTha, zrI vasaMtasoMpela, paNa temanAthI te kAma mATe samaya kADhavo muzkela hato bhAI dave, huM, temanI pautrI bahena zilpA-Ama badhAMnI madadathI eTale mane soMpyuM. vaLI jaina'nA lekho lakhavAnA hoya tyAre temano kAma cAlyuM. bIjo bhAga to temanA avasAna pachI bahAra paDyo, hAtha dhrUjato eTale gharamAMthI amane avAranavAra besADatA. lakhAve A itihAsa lakhatI vakhate paMdara divasa pAlItANA jaIne rahyA. tyAre pAchA pUDyA kare ke "barobara lakhyuM ne?' vAMcyA vagara kazuM nagarazeThanA vaMDAmAM utAro. amRtalAlabhAI somapurA tyAM ja rahe. mokalavuM nahIM te niyama. eTale lakheluM badhuM vaMcAve. kavara upara temanI sAthe zatruMjaya DuMgara upara jaIne vigato noMdhatA. pujArI, paNa nAma, saranAmuM, TikiTa vagere joI le. tarata ja TapAla posTa cokIdArane maLatA. tene be paisA ApatA. karavA javAnuM. niyamitatA evI ke "jaina"mAM batrIseka varSa dara zrI vallabha smArakanA khAtamuhUrta samaye navembara 1979mAM aThavADiye lekha mokale temAM mAtra eka ja vakhata lekha bhAvanagara dilhI pU. mRgAvatIzrIjInA sAMnidhyamAM rahela. tyAM pUrepUro nahIM pahoMcelo. joDaNInA evA AgrahI ke ekAda jo DaNI bhaktino mAhola. laherA, jIrA, dharmazALA, kAMgaDA vagere jagyAe ApaNAthI khoTI thaI hoya to keTaloya Thapako sAMbhaLavo paDe. pravAsamAM tyAMnA bhaktono sAtha sahakAra. ekavAra vAMkAnera potAnA akSara ekadama maroDadAra, bhASAzuddhi pUrepUrI, vicArone pU. kesarIbApAnI sAthe ame gharanA pAMceka jaNa gayela. tyAM tIthalavALA spaSTa rIte rajU karavAnI temanI zailI, eTale ApaNI pAse paNa baMdhu tripuTInuM sAMnidhya. temanI sAthe prANajIvanabhAInI vADIe cokasAIno Agraha rAkhe. khUba sattvazIla vAto thatI. mahesANA tIrthano paricaya lakhavAno temanI pAse prakAzananA kAmo khUba AvatA. keTalAya lekhako hato tyAre pU. jaganakAkA ane teo-ema be jaNa mahesANA ane saMsthAonA pustakane chapAvavAnuM kAma teo premapUrvaka karatA. gayela. baMne uMmaralAyaka ane chatAM sAhasapUrNa rIte phoTA pADIne, kAgaLa pasaMda karavA mATe ghare namUnA Ave athavA pote kAgaLa noMdha karIne AvyA. ' ' mATe "kalyANa pepara mArTa' ke evI oNphisamAM jatA. ApaNe jema vAto to ghaNI che. kadAca rajUAtamAM mArAthI aMgata rajUAta ' kapaDuM hAthamAM pakaDIne joie tema teo kAgaLa jotA. bhAvatAla paNa thaI haze, paraMtu vicAra-vANI ane vartanamAM aikya dAkhavIne, karatI vakhate jaNAve ke "saMsthAnuM kAma che eTale vyAjabI lejo. mAnavatAthI bharapUra jIvana jIvI janAra ratibhAI ApaNane ghaNuM vadhAre lezo to loko kaheze ke ratilAla paisA khAI gayo." Ama badhuM zikhavADI jAya che. aMte to mANasa guNa ane doSathI bharelo karakasarathI pasaMdagI kare tethI to zreSThio, sAdhubhagavaMto ane che, temanAmAM kadAca amuka doSa maLe, paraMtu temanI je nispRhatA saMsthAo temanA para pUrepUro vizvAsa mUkatA. saMpAdana vakhate che, temanI je kAryaniSThA che te ajoDa che emAM bemata nathI. phoTAonI pasaMdagI ane goThavaNI paNa AyojanapUrvaka kare. AjanA yugamAM jyAre mUlyono hrAsa thato dekhAya che tyAre temanI TAiTala pejanA namUnA Ave tyAre kalara pasaMdagImAM paNa temanI jIvanazailInI A vAto kiMvadaMtI ke daMtakathA jevI bhAse. paraMtu sUjha. kayA raMga sAthe kayo raMga uThAva Ape te teo sUcavatA. pU. temaNe to potAnI jAtane, kuTuMbanA sabhyone ane samAjane A, pradyumnasUrijI, pU. A. zIlacaMdrasUrijI, pU. amarendravijayajI TAMkaNA mArI mArIne suMdara zilpa kaMDAravAno ja Adarza rAkhelo. vagere pAse lakhANanI ugharANI karatA. na lakhatA hoya tene lakhatA kare. 8, zrIpAla epArTamenTa, derI roDa, . . * * * 'tame lakho to kharA, sudhArazuM, chapAvazuM" Ama kahIne baLa Ape. kRSNanagara, bhAvanagara-364 001 - Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( tA. 16 phebruArI, 2008 . . prabuddha jIvana ane 19 zrI ratilAla dIpacaMda desAI - keDI kaMDAranAra a nirUbhAI ratilAla desAI amArA desAI parivAranA mate ratibhAI eTale zrAvaka ane Ave ! sAdhu bhagavaMta vaccenI sImA para birAjamAna mAnava. khAdIno pitAzrInI eka chApa upasI Ave che te spaSyavaktA tarIkenI. jhabhbho, dhotIyuM ane TopImAM sajja, sAMsArika tApa jhIlI, sAcA ane taTastha abhiprAya mATe koI paNa jAtanI bAMdhachoDa AgaLa vadhanAra, sAdhumaya zrAvaka. karavI nahIM. AnuM tAdRzya dRSTAMta che zeTha zrI kastUrabhAI lAlabhAI be bhAIo tathA be bahenonA amArA pitAzrIne teonA tathA zeThazrI zreNIkabhAI kasturabhAI sAthenA temanA saMbaMdho. paricita so, AjIvana sAhityopAsaka, karmayogI, sAdhaka, teo sAthe agatyanA viSaya (dhArmika) para carcA thAya ane matabheda pathadarzaka guNothI to oLakhe ja che, paNa huM thoDoka phaMTAIne paNa thAya tyAre mAnapUrvaka, vinA saMkoce, zehazaramamAM kheMcAyA teozrIne pathadarzaka karatAM navI keDI kaMDAranAra kahuM to jarApaNa vagara potAnA matanuM vizleSaNa karIne samajAvavA pUratI koziza atizayokti nahIM gaNAya. kare. evuM na mAne ke zeThazrIne AvuM kahevAya? kadAca teone mAre vAta karavI che sAhitya ane dharmathI saheja judA paripekSanI. khoTuM lAgI jAya to? banne zeThazrIone teono A nikhAlasa A che thoDIka aMgata yAne kauTuMbika ane sAmAjika vAto. huM A ane spaSTavaktA tarIkeno svabhAva khUba ja gamato ane teo pAsuM thoDAka anubhavela tathA sAMbhaLela mArmika prasaMgo dvArA paNa pitAzrInA abhiprAyano abhyAsa karI yogya nirNaya letA. rajU karavA mAMguM chuM. jo ke Ama gaNo to vAcakane A aMgata pitAzrIe potAnA Arthika ke anya lAbha mATe A aMgata prasaMgonuM mahattva uparachalluM lAge paNa mAre A rajUAta dvArA saMbaMdhono upayoga to dUranI vAta paNa vicAra suddhAM nahoto eka virala vyaktinuM evuM pAsuM rajU karavuM che jenAthI A kALA karyo. mAthAno mAnavI cokkasa alaga upasI Ave. ' Ane ja maLato Avato teono anubhava te ItihAsakAra pitAzrI mATeno eka khyAla to lagabhaga teonA paricita saune tarIkeno. "bhadrezvara tIrthano ItihAsa' pustaka lakhatAM teo che ane te e che ke potAne maLavApAtra pagAra ke mahenatANAmAM, ItihAsakAra tarIke junA lakhANo, prato, rekorDajha vagere upalabdha sAme cAlIne, kApa svIkArIne vadhArAne badale ochuM levuM ane sAhityano upayoga karatAM ane eka samartha ItihAsakAra lakhe te je saMsthA mATe kAma kare te saMsthAnuM A rIte RNa cUkavavuM. A rIte A graMtha lakhatAM hatAM. tenuM kAcuM lakhANa te vakhatanA TrasTIguNathI thoDuMka AgaLa vadhIne jaNAvuM to teonI aNizuddha zrIoe vAMcatAM pitAzrIne amuka lakhANa rada karavA ane amuka satyaniThA, aNahakkanuM jarA paNa grahaNa na karavuM, aparigrahanuM lakhANa, je mATe koI upalabdha sAbitIo nahotI, te umeravA sAcA arthamAM pAlana karavuM. ovA mahAvratonA agatyanA mATe dabANa karyuM. pitAzrIe A aMge svamAnapUrvaka asamarthatA siddhAMtone jIvanamAM ghaNuM ghaNuM jatuM karIne, kaSTa veThIne paNa niSThA batAvI. thoDAka kaDaka zabdomAM pitAzrIne vahIvaTakartAoe A sahita AcaraNamAM mUkavuM e emano saiddhAMtika abhigama hato. aMge dabANa paNa karyuM paNa pitAzrI TasanA masa na thayA. A vAta A ja siddhAMto ane saMskAra mArA sadgata mAtuzrI tathA amArA chevaTe kaoNrTamAM pahoMcI. mana upara khUba bojA chatAM jarApaNa cAre bhAI-bahenonA parivArane teozrIe mabalakha rIte ApyAM bAMdhachoDa na karI. pustakanA prakAzaka gUrjara graMtharatna kAryAlaye che. A guNo amane saune maLyA temAM pitAzrI uparAMta amArA paNa A bAbatamAM pitAzrIne saMpUrNa sAtha ane sahakAra Apela. pU. dAdAzrI yAne munirAja zrI dIpavijayajI ma.sA. tathA teonA chevaTe A bAbatamAM pitAzrI tathA prakAzakano kAyadAkIya vijaya bahena sAdhvI zrI labdhizrIjI ma.sA.nA AzIrvAda tathA mUka AzI- thayo ane pustaka te ja mULa svarUpe bahAra paDayuM. vacanono masamoTo phALo jarUrathI kharo ja. thoDuMka ramUjamAM jaNAvuM eka nAno prasaMga pitAzrInI svIkArela kAma pratyenI niSThAno to amArA A parivAranA sabhyono Blood Test karAvavAmAM che. lagabhaga 70 varSanI AsapAsanI vaya, nabaLuM svAcya (hRdayanI Ave to uparokta sarve guNo emAM jarUrathI moTI mAtrAmAM maLI bimArI) chatAM A. ka. peDhIno ItihAsa lakhavAnI tathA jayabhikhkhane adhyAtma-jJAna pracAraka maMDaLa taraphathI suvarNacaMdraka maLyo hato temaja bhArata sarakAra ane gujarAta sarakAra dvArA emanI paMdareka tione puraskArane pAtra TharI hatI. dilanA dIvA' nAmanA emanA pustakane poDha sAhitya, bALasAhitya ane enA aMgrejI anuvAdane- ema traNa rIte pAritoSiko maLyA hatA. jo ke A Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra0 dhAra keza lAlA - prabaddha jIvana tA. 16 phebruArI 2018 bhAvanagarathI pragaTa thatAM "jena' sAptAhikanA agralekha tathA anya hiMmatane huM temane mArA mATenI eka navI keDI kaMDAranAra tarIke lekha lakhavAnI pravRtti to cAlu ja hatI. hRdayanI bimArI varNavuM to yogya ja che ne? jo ke e vakhate to A keDI mane kyAM (enjAInA) mATe hRdayaroga niSNAta ane jUnI peDhI sAthe laI jaze te paNa khabara nahotI paNa pitAzrInA AzIrvacana ane saMkaLAyela DaoN. savajIbhAI paTelanI sAravAra cAlu hatI. eka divasa AzIrvAdathI thoDIka rajhaLapATa pachI vizvavikhyAta Indian vadhu takalIpha lAgatAM DaoNkTara sAhebane ghare bolAvela ane temaNe Institute of Management, Ahmedabad mAM(IIMA) sivIla ceka karIne haLavo hRdayarogano humalo evuM nidAna karI ghare ArAma enjiniyara tarIke Temporary ane pachI kAyamI nokarI maLI karavAnI salAha ApI. paNa DokTara sAheba pitAzrInI pharaja ane 31varSa pachI pUrNa saMtoSa sAthe nivRtta thayo ane hAla pratyenI niSThA ane cIvaTathI vAkepha hatA, ane pitAzrIe jaina'nA penzana maLatAM jIMdagI khUba sarasa rIte goThavAI gayela che ema sAptAhika lekha lakhavAnI rajA mAgela. DaoNkTara sAhebanuM khAsa kahuM to atizayokti nathI. penzana vattA agAu jaNAvyA kahevuM hatuM ke ratibhAI mATe vAcana ane lekhana to viTAmInanI mujabanA aparigrahanA maLela guNone lIdhe sonAmAM sugaMdha jevuM garaja sAre che ane temaNe pitAzrIne A aMge khAsa chUTa Apela. lAge che. uparAMta pitAzrIne mulAkAtIone paNa thoDA samaya mATe maLavA pitAzrInI aparigrahanI vicArasaraNIno eka vadhu paricaya devA chuTa ApI ane amane parivArane paNa A vize yogya thayo. amArA amUla sosAyaTInA makAnanA nakazA banAvatI mArgadarzana ApyuM. TUMkamAM A lakhavAno Azaya pitAzrInI kAma vakhate (1964/65mAM) te vakhatanA pramANamAM soMghavArInA pratyenI cIvaTa tathA niSThAno che. samayamAM sagA saMbaMdhIonA sAtha ane sahakArathI agAu thoDI mArI aMgata paNa viSayane saMlagna vAta lakhuM to asthAne vasaMtakuMja sosAyaTImAM kharIdela jamIna vecIne amUla sosAyaTImAM nahIM gaNAya. huM 1959mAM sivIla enjiniyara thaIne P.W.D. lona maLe tema hoI ploTa kharIdyo. te upara makAnanA plAna nI sarakArI nokarImAM joDAyela. sarakArI ane te paNa enjiniyara banAvavA mATe huM je khAnagI kaMpanImAM nokarI karato tyAM te tarIkenI nokarI karatAM karatAM meM je sAMbhaLela te svayaM anubhavyuM. vakhatanA jANItA sthapati zrI madhukara ThAkorano aMgata paricaya pharaja pratye sabhAnatA ane niSThA vagara cAle. be naMbaranA paisA hoI temane te mATe rokela. teoe be-traNa jAtanAM judA judA AsapAsanI A duniyA. eTale pagAra vattA be naMbaranA paisA plAna taiyAra karI Apela. ekadama sAdo ane ekadama Adhunika maLe tevI A kAyamI nokarI. mane potAne A vAtAvaraNamAM ane vizALa jagA rokato plAna banAvela temAM pitAzrIe khUba gUMgaLAmaNa thavA lAgI ane pitAzrI sAthe A aMge carcA sthapati sAthe yogya carcA karI eke eka IMcano upayoga thAya karI. khAsa eTalA mATe ke pitAzrIe parivAra mATe karela athAga tevo saraLa ane jarUra pUratAM ja dareka rUmo jevA ke DroIMga rUma, beDa saMgharSa pachI huM sauthI moTo hoI mArI pharaja bane ke teone Arthika rUma, rasoDuM, bAtharUma vigere vALo plAna mArI sAthe potAnA javAbadArImAMthI thoDAM mukta karuM. ane AvI kAyamI nokarI sUcano ApI banAvarAvyo. pharnicara vigerenI goThavaNamAM paNa kharekhara to kema choDAya? pitAzrIe mArI vyathAne yogya gaNI khUba sAdAI, TakAupaNuM vigereno amala karyo. A lakhavAno mane niHsaMkocapaNe koI khAnagI nokarI maLe ke tUrta ja A nokarI Azaya paNa pitAzrInI aparigrahanI bhAvanA ane dUraMdezIpaNuM choDI devA samarthana ApyuM. sAthe sAthe e paNa haiyAdhAraNa ApI darzAvavAno che. Aje paNa amo sau A vicArasaraNInuM ja pAlana che bahu lAMbI ciMtA na kara. sau sArA vAnA thaze. uparavALo badhuM karIe chIe. goThavI Apaze. AnAthI mAro AtmavizvAsa khUba vadhI gayo, uparokta prasaMgo uparAMta eka nAno prasaMga bahena mAlatInA jANavAM chatAM ke saraLa (!) vAtAvaraNa choDI saMgharSamaya vAtA- anubhavano ahIM TAMkuM chuM. ci. mAlatI pitAzrI sAthe madadanIza varaNamAM praveza karavAno che. meM nAnI khAnagI kaMpanImAM nokarI tarIke A. ka. peDhImAM (paTaNInI khaDakI, jhaverIvADa) nokarI karatI maLatA sarakArI nokarI choDI dIdhI. pitAzrInI A sAhasabhara hatI. eka vakhata unALAmAM pitAzrIe mAlatIne najIkanI posTa tamArA mAmA nA kAkA mAmA nA kAkA "jenAmAMtIvra ane vyApaka saMvedanazIlatA ane ene vAcA ApavAnI pratibhA hoya e mahAkavi banI zako, jenAmAM bhaviSyanAM pagalAM pArakhavAnI ArSadaSTi jAgI hoya, te maharSi banI zaka; e ja rIte jenA aMtaramAM samasta prajAnAM du:khanAM saMvedanone jhIlavAnI ane enI sAthe ekarUpatA sAdhavAnI apAra karuNA hoya. e ja vyakitagata rIte mahAna netA banI zake. A bAbata mAtra bauddhika tAkAtane khIlavavAnI nahI, paNa hRdayane mahAsAgara jevuM vizAla banAvavAnI che. kAraNa che gharatilAla DI. desAI na nananana Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare eka " A vara ke tA 16 phebruArI, 2008 nA prabuddha jIvana jIvI zake to 2 1 oNphisamAMthI InalenDa leTaro lAvavA mokalela. mAlatI te laI pravAsIonuM mRtyu thayela. pitAzrIne A samAcAre khUba gamagIna AvI ane pitAzrIe te gaNatAM eka InalenDa, eka bIjA sAthe ane vyathita banAvI dIdhA. pU. kAkA temanA nirdhArIta kAryakrama coMTI javAthI vadhAre Avela. pitAzrIe mAlatIne te pAchuM ApI pramANe amerikA javA muMbaithI plenamAM beThA tyAMthI amerikA AvavA sUcana karyuM. unALAnI bapora hoI mAlatIe bIje divase pahoMcyAnA samAcAra maLatAM sudhI pitAzrIe khUba becenI savAre javA kahela paNa pitAzrIe tene samajAvI ke sAMje posTano anubhavela ane A nAnA vyathAnA prasaMgane temaNe lakhANa svarUpe mANasa hisAba kare ane naMga gaNe tyAre eka naMgara khUTe ane "jaina' sAptAhikamAM te vakhate pragaTa paNa karela. kevI mAnavatA tenA paisA tene aMgata rIte joDavA paDe mATe tuM atyAre ja jaI vAdI, kuTuMba pratyenI ucca bhAvanA. Ava. ane mAlatIe paNa e sUcananuM pAlana karyuM. aNahakkanuM karakasaramAM teonI paricita ane ramUjI vAta karuM to teo levuM nahIM. sAmAne Arthika takalIphamAM mUkavo nahIM. kevo nAno khAdInA ja vastro paheratA. ane dhotIyAmAMthI paMcIyuM ane paNa grahaNa karavA jevo agatyano guNa? paMcIyAmAMthI khIsA rUmAla, jyAre jhabbAmAMthI bAMDIyuM karI . eka vadhu nAno paNa agatyano prasaMga mANasAI ane dariyAdila paheratA! baeNnkamAM aMgata khAtuM ja nahIM, eka khAtuM amUla mAnava sAbita kare tevo paNa noMdhanIya che. teo saTTAbajAra, sosAyaTInA makAnanI lonanA ceka mATe ane te pUratuM ja kholAvavuM eraMDA bajAramAM sekreTarI tarIke nokarI karatA hatA. temanI sAthe paDela. zera, phIksa DipojhITa vigere kazuM ja nahIM. A aparigrahane sTAphamAM eka popaTabhAI karIne karmacArI hato. saMjogavazAt koI nakAraze? saMsthAne vahIvaTa kharca ghaTADavo paDe tevI paristhitine kAraNe aMtima bimArImAM paNa mArA mAtuzrI sahita amArA parivArane popaTabhAIne chUTA thavA noTIsa ApI. pitAzrIne A gamyuM nahIM bolAvI pote dehadAna karavA icche che te mATe saMmatI ApavA tethI temaNe je sUcana karyuM te kharekhara mArmika che. temaNe saMsthAnA badhAne jaNAvela. teo nazvara dehano paNa meDikalanA vidyArthIvahIvaTakartAone jaNAvyuM ke popaTabhAIne chUTA na karavA ane onA abhyAsa mATe upayoga thAya tema IcchatA hatA. kevI aMtima saMsthAne Arthika bojo na vadhe mATe potAnA pagAramAMthI khevanA? popaTabhAIne paNa amUka nANAM cUkavavA. banne karmacArInA samApanamAM jaNAvuM to, satyanI AkarI kasoTImAMthI saphaLapagAramAM kApa! kevo mAnavIya tAthI pAra utaravuM, aNahakanuM || prAcIna hastaprata lipi zikhavA mATenI zibira | abhigama. A uparAMta saTTA levAnuM to dUra paNa uparathI bajAramAM nokarI chatAM jIvana esa.ena.DI.TI. vimensa yunivarsiTInA anusnAtaka gujarAtI potAnI hakkanI AvakamAMthI paryata zera kharIdavAthI dura rahyA. vibhAga ane muMbaI jaina yuvaka saMghanA saMyukta upakrame yogya hisso parata karavo ane eka prasaMga kaTaMba bhAvanAno 'lekhanakaLA, prAcIna lipi ane hastaprata vidyA' viSaya saMparNa rIte aparigrahI jIvana noMdhavA jevo lAgatAM te jaNAve |upara pAMca divasanI (tA. 8-3-08 thI tA. 12-3-08)| jIvavuM A emanA jIvananA chuM. mArA kAkA zrI dharamacaMdakAkA zibiranuM Ayojana karavAmAM AvyuM che. niHzulka praveza. | khUba sabaLa pAsA hatA. A pitAzrIthI nAnA hatA ane te sthaLa : esa.ena.DI.TI. vimensa yunivarsiTI, carcageTa- muMbaI. badhA chatAM teo jIvyA to glAsa TekanolojIsTa hatA. viSayo : prAcIna lipi oLakhanI AvazyakatA, lekhanakalAno saMpUrNa jIMdAdilIthI ema kahuM hindustAnane vAyaDe glAsa viniyoga, devanAgarI lipi, hastaprata vidyA, pATha saMpAdana, tA lA che kaMpanImAM teozrI nokarI karatA hastapratono itihAsa, hastapratanA prakAro, uparAMta prAcIna Ama pitAzrI sAcA arthamAM hatA ane kaMpanIe temane lipinA vargonuM Ayojana. amArA mATe to keDI kaMDAranAra nirIkSaNa abhyAsa mATe vaktA : padmazrI kumArapALabhAI desAI, DaoN. jItendrabhAI zAha, nirvivAda paNe hatA, ema kahuM amerikA mokalela. amArA pro. DaoN. baLavaMtabhAI jAnI, DaoN. prItibahena paMcoLI. to Apa saMmata thazo ja. kuTuMba mATe A khUba gauravanI * * * vAta hatI. kAkAne paradeza zibiramAM bhAga levA icchanAre nIce Apela saMparka para 6, amula sosAyaTI, javAnA thoDA divaso agAu potAnA nAma noMdhAvI levA vinaMti. navA zAradA maMdira roDa, eka bhAratanuM AMtararASTrIya | (1) DaoN. nUtana jAnI-9869763770. pAlaDI, vimAna tUTI paDela ane badhA (2) DaoN. darzanA ojhA-9867579393 amadAvAda-380 007. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prabaddha jIvana che. tA 16 phebruArI 2008 nitya nUtana mUlyaniSTha kathAsAhityanA sarjaka : ra. dI. desAI pa. pU. zIlacaMdra vijayajI gAMdhIyuga eTale mUlyono yuga. A yugamAM je sAhitya racAyuM te traNe sarjakonI hatI, te temanuM sAhitya jotAM jaNAI Ave te mahadaMze mUlyaniSThAthI opatuM - chalakAtuM sAhitya, naitika che. ane AdhyAtmika jIvanamUlyo pratyenI AsthA ane AzA - e A sthAne ApaNe vAta karavAnI che zrI ratilAla dI. desAInA A sAhityanAM prANatattvo hatAM ema kahI zakAya, ane eTale sAhitya sarjananI - khAsa karIne vArtAsAhityanI. ratibhAInuM ja, e sAhityamAM kyAMya ucchaMkhalatA ke aziSTatA jevAM vArtAsarjana keTaluM badhuM samRddha tema ja vaividhyasabhara che te to temanA anicchanIya tattvo pravezI zakyAM nathI. ' daseka vArtAsaMgrahone avalokIe tyAre ja samajAya. emaNe jena gAMdhIyugIna gujarAtI sAhitya vize AvuM vidhAna karavAmAM graMthomAM maLatA kathAprasaMgone mamaLAvyA che, teno pravartamAna khoTA paDavAno bahu bhaya na lAge, paNa gAMdhIyugIna jaina sAhitya deza-kALane anurUpa marma pakaDyo che, ane pachI te marmane kendramAM vize to A vidhAna taddana nirbhayapaNe ane bedhaDaka kahI zakAya. rAkhIne hRdayasparzI, pratItikara tema ja mULa kathAnakanA vastune jaina sAhitya to paraMparAthI satata sarjAtuM ja AvyuM che. pUrNa nyAya maLe te rIte vArtA sarjI che. saikAothI prAkRta, saMskRta, apabhraMza bhASAomAM satata vahyA paNa Ano artha e nathI ke teonuM sarjana mAtra jaina graMtho kareluM jaina sAhityanuM vaheNa madhyakALamAM gujarAtImAM paNa ke jaina kathAo pUratuM ja maryAdita che. temaNe to itihAsamAM pUrajozamAM rahyuM. ane vIsamI sadImAM jyAre sarjanAtmaka ghaTelI satya, zIla, zorya ane saMskAritAno saMdezo ApatI sAhityano vyApaka pavana phUMkAyo, tyAre jaina sAhitya paNa temAM ghaTanAono paNa 'kAcA mAla' tarIke upayoga karIne temAMthI pAchaLa na rahyuM. jaina samAje kavio, vArtAkAro ane lekhakono sarasa kathAo sarjI che. ethIye AgaLa vadhIne temaNe potAne vipula phAla Apyo ane sAhityanA arvAcIna mApadaMDone anusare thayelA keTalAka preraNAdAyI svAnubhavone paNa kathAvArtAno tevA sAhityanuM pradAna karyuM. ghATa Apyo che. jena sarjakonA A phAlamAM jemanA vArtAsarjane saunuM dhyAna emaNe nArIkathAo ane zIlakathAo lakhI che, itihAsakheMcyuM tevA lekhako hatA : 1. zrI bhImajI harajIvana : "suzIla', kathAo AlakhI che, dharma kathAo ane zauryakathAo paNa 2. bAlAbhAI vIracaMda desAI : "jayabhikhkhuM' ane 3. zrI ratilAla ApI che, to satyakathAnA sarjanamAM paNa teo pAchaLa nathI dIpacaMda desAI. mUlyaniSTha, sattvazIla ane saMskArapreraka vArtAsAhityanuM sarjana emanI vArtAo vAMcatA hoIe tyAre agAdha paraMtu zAMta -e A traNe sarjakono samAna guNadharma hato, tevuM te traNanI sAgaramAM, dhImI chatAM svastha gatie halesAMnI sahAyathI vArtAone tulanAtmaka rIte jotAM saheje jaNAI Ave. 'jIvana naukAvihAra karatA hoIe tevo ahesAsa chayA kare. kyAMya tophAna khAtara kalA ane sAhitya' - A gAMdhIyugIna vicArono prabhAva, nahi, koI AchakalAI ke chIcharApaNuM nahi; anaucitya to pharake traNoyanA sAhitya upara , koI ne koI rUpamAM avazya anubhavavA ja zenuM? saraLa zailI, vAkya vAkya jhabakatI mUlyaparastI ane maLe. saMvedanazIlatA - A emanI vArtAonuM prANatattva che. prAcIna jaina - dhArmika tema ja aitihAsika - graMthomAM prApta thatA AvA sarasa ane saraLa sAhityasarjakanuM vArtAsarjana, AjanA ane sAthe sAthe potAnI najara sAme vartatA-jIvatA-jovAtA ataMtra ane viSama vAtAvaraNamAM, jenA manamAM jIvana-dhaDataranAM jagata tathA jIvanamAMthI teonI sarjaka dRSTie pakaDI lIdhelAM pAyAnAM mUlyonI thoDI paNa kiMmata che ane sAtvika sAhitya preraNAdAyI kathAnako, prasaMgone arvAcIna ke lokapriya sAhityika pratye AchIpAtaLI paNa abhiruci che, tene mATe jIvanajarUrI ane bhASAsvarUpamAM DhALI, tene samAja samakSa prastuta karavAnI nema poSaNakSama AhAranI garaja sAre tevuM che. * * * rahyA. (maraNo bAda koie e aMgeno vyavahAra na pharavo, bane to prabhubhajana avAranavAra rAkhavAM. nirAdhAra, azakta, garIbane bhojana ApavuM. pArevAMne dANA nAkhavA, gAyane cAra nAkhavI. bane tyAre tIrthayAtrA karavI. sahue agarabattI jevuM jIvana Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itA. 16 phebruArI, 2008 thI paNa jayabhikhu : caMdananI suvAsa uDaoN. dhIrubhAI ThAkara jayabhikhkhanuM nAma meM pahelavaheluM sAMbhaLyuM tyAre bIjA premAA chabI beThelI hoya. sAmenA mANasanA padane kAraNe tenI anekonI jema mane paNa bhrama thayelo ke A koI junavANI sAdhu sAthenA vyavahAramAM bheda karavAnuM e zIkhyA nahotA. haze. pachI emanuM eka pustaka hAthamAM AvyuM, "bhakta kavi jayadeva". sAcadila, nikhAlasa mitra ke mArgadarzaka tarIke snehImaMDaLamAM A pustaka vAMcato gayo tema pelo bhrama bhAMgato gayo. vAMcanane sthAna haMmezAM UMcuM rahyuM hatuM. aMte khAtarI thaI gaI ke ATalI rasika bAnI koI sAdhunI hoya AjanA jamAnAmAM dIvo laIne zodhavA javA paDe tevA be nahIM, ane jaina sAdhunI to khacita nahIM ja. guNa jayabhikhkhanI sarvapriyatAnA mULamAM paDelA mane dekhAyA hatA zRMgAranI choLo uDADIne premarasa pAnAro A lekhaka to pelA : eka temano paragaju svabhAva ane bIjo mananI nirmaLatA. moranA picchadharano ja vaMzaja, pUro gRhasthI hovo joIe ema jenI sAthe mAtra be AMkha maLyAno saMbaMdha thayo hoya tene manamAM daDha besI gayuM. mATe paNa kazuM karI chUTavuM evI emanI sadbhAvanA haMmezAM rahelI. 1946nA julAI ke oNgasTamAM jayabhikhkhanI pahelI vAra duHkhiyAnAM AMsu lUchavAnuM temanuM vyasana thaI paDyuM hatuM, ema ociMtI mulAkAta thaI. zAradA presamAM eka copaDI chapAtI hatI. kahIe to paNa cAle. vividha vyavasAyanA mANaso sAtheno saMbaMdha, te nimitte tyAM gayo, to presa-menejaranI khurazI upara beThela e mANaso paraspara sahAyabhUta thAya e rIte teo khIlavatA. eka bhAI jozIlI jabAnamAM koInI sAthe vAta karI rahyA hatAM, jayabhikhkhanI yAdazakti paNa ajaba. teno upayoga bIjAne - mAMDIne vArtA kahetA hoya tema. lAbhakArI thAya te rIte teo karatA. zarIra azakta hoya,AMkho sAMbhaLanArA paNa vArtArasamAM DUbI gayA hatA, vAta pUrI thayA kAma karatI na hoya, chatAM koInuM kAma thatuM hoya to pote kaSTa' pachI emanI mane oLakhANa karAvavAmAM AvI, bAlAbhAI veThavAmAM AnaMda mAne. temanA A svabhAvane kAraNe temane AMgaNe desAI--jayabhikhkha tarIke. temanI salAhasUcanA ke madadane mATe aneka nAnI moTI saheja AMcakA sAthe emano pahelo paricaya thayo. dasa takalIphovALAM mANasono pravAha satata jovA maLato. caMdananI miniTamAM ja mArA mane tALo meLavI lIdho ke jayabhikhkhuM raMgIlA suvAsa e rIte ghasAIne vAtAvaraNane pavitra rAkhe che. lekhaka che. saMsAramAM mAtra UMDA UtarelA ja nahIM, tenA rasakasanA bIjuM temano svabhAva bALakanA jevo nirmaLa. sAcadilI ane jANatala zokhIna jIva che. * sAphadilI nAnA prasaMgamAM paNa temanA vartanamAM pragaTa thayA vinA huM temanA ThIka ThIka nikaTa saMparkamAM Avyo chuM. e daramyAna rahetI nahIM. kahevuM kaMI ane karavuM kaMI evI nIti pratye temane emanI naravI rasikatAno mane aneka vAra paricaya thayo che. emanA napharata hatI. sAcuM lAgyuM te parakhAvI devAnI Tevane kAraNe kvacit takhkhalusano ItihAsa jANyo tyAre khabara paDI ke sikkAnI bIjI koIno aNagamo paNa vahoravAno prasaMge upasthita thayo haze, bAju romAMcaka che. e nAma pArvatI-paramezvaranI mAphaka emanA paNa tenAthI te satyanI viTaMbaNA thavA detA nahIM. kazuM dAmpatyanA advaitanuM pratIka che. ' chupAvavApaNuM na hovAnA kAraNe manamAM kazI gaDabhAMja bhAgye ja nAmanI mAphaka temano dekhAva paNa chetarAmaNo hato. sAdo rahetI. pozAka ane zaramALa ke saMkocanazIla dekhAto cahero. tame najIka upara varNavela vyaktitvanuM sIdhuM prakSepaNa temanAM lakhANomAM jAo, bedivasa sAthe raho ke sAthe pravAsa karo tyAre khabara paDe jovA maLe che. rasapUrNa paNa gaMbhIra sAhitya pIrasavAno temano ke khAnapAna, vastrAbhUSaNa ane raheNIkaraNImAM bAdazAhI ThATha uddeza haMmezAM rahelo. abhivyakti sacoTa hovI ja joIe, paNa. emane joIe. ' sAthe sAthe utkRSTa jIvanabhAvanAnuM lakSya paNa sadhAvuM joIe ema eka vAra paricaya thayA pachI tamArA upara temanA prema ane teo mAnatA. A lakSyane siddha karavA mATe ja pote sAhityika mamatvano pravAha evo cAle ke tamane emAM vAraMvAra snAna karavAnuM kAmagIrI bajAvI che ema te kahetA. mana thAya. sAhasa, jhiMdAdilI, nekI ane vaphAdArInI vAto emanI dharma jIvanavyApI havA che. tene kalAnI moralImAMthI pheMkavAnI pAsethI kadI khUTe nahIM. lohacuMbakanI jema tame emanAthI kheMcAyA phAvaTa bahu ochA lekhakomAM hoya che. zrI jayabhikhkhuM e kArya vinA raho ja nahIM, temanA vyaktitvano prabhAva evo ke rAya ane prazasya rIte bajAvI zakyA hatA. prAcIna dharmakathAne navIna reka saune e potAnAM karI zakatA. rasasaMbhUta navalakathA rUpe AsAnIthI yojI batAvIne e dizAmAM bhAvanagaranA sadgata mahArAjA zrI kRSaNakumArasiMhajI ane temaNe AdaraNIya pahela karI. temaNe lakhelI "bhagavAna RSabhadeva', caMdranagara sosAyaTIno bacu pagI baMnenA manamAM jayabhikhkhanI "cakravartI bharatadeva', "narakezvarI ke narakesarI', "saMsArasetu', Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja lA ka kA ra dA ' tane che. na 24 mI nA prabuddha jIvana . tA 16 phebruArI 2008 kAmavijetA dhUlibhadra', "premanuM maMdira', 'lokhaMDI khAkhanAM phUla' phUlazreNI ane ratnazreNInI pustikAo ghaNI vaMcAya che. ane "premAvatAra' jevI etihAsika tathA paurANika vastu para bALasAhityanA agraNI lekhaka tarIke zrI jayabhikhkhae sarakAra AdhArita navalakathAoe jaina samAja uparAMta jainetara samAjano ane prajA baMne pAsethI uttama pratiSThA meLavI che. - paNa sAro cAha meLavyo che. . gujarAta rAjya astitvamAM AvyuM tenI pahelAM pustakone teo jaina kathAvastumAMthI sAMpradAyika tattvane bALI nAMkhIne sarakAra taraphathI pAritoSika ApavAnI yojanA thaI hatI. tyArathI. tene mAnavatAnI sarvasAmAnya bhUmikA upara sthApI batAve che. temanA avasAnanA varSa sudhImAM bhAgye ja koI varSa evuM gayuM aneka sAMpradAyika saMketone temaNe potAnI sUjhathI buddhigamya haze jemAM jayabhikhkhane inAma nahIM maLyuM hoya. kizorone sAhasa banAvI ApyA che. dharmakathAnA khokhAmAMthI lekhakanI dIptimaMta karavA prere tevI vArtAo temaNe "javAMmarda zreNImAM ApelI che. sauSThavabharI kalpanA mAnavavRttionA saMgharSathI bharapUra, prANavaMtI TI. esa. eNliyaTe eka ThekANe kahyuM che ke koI kRtine mahAna vArtA sarje che ane vividharaMgI pAtrasRSTi UbhI kare che. Ama kalAkRti tarIke mUlavavI hoya to tenI kalAnI dRSTie kasaNI karavAmAM temanI vegIlI ne citrAtmaka zailI mahattvano bhAga bhajave karavI ghaTe, paNa jo tene mahAna kRti tarIke jovI hoya to temAMthI pragaTa thatI jIvanabhAvanAnI dRSTie tenI parIkSA karavI joIe. jayabhikhkhanI zailI saMskRta sAhityanA abhyAsathI ghaDAyelI A dhoraNe tapAsatAM avera, saMpa, satya, prema, ahiMsA vagereno hoI AlaMkArI suzobhanavALI hoya che, paNa tenAmAM naisargika saMdezo laIne AvatI jayabhikhkhanI aneka kRtio pavitra AnaMda cetanA che je tene jUnI ghareDamAM lupta thatI bacAve che. ziSTatA ane saMtoSano anubhava karAve tema che. ane sarasatA temanA mukhya guNo che. ApaNuM dharmakathAsAhitya jayabhikhkhano vArtA bhaMDAra vipula che. dhamakabhaya varNano ane preraka ane rasika navalakathA mATe keTalA moTA pramANamAM kAco rasabharI kathananItine kAraNe temanI vArtAo vAcanakSama bane che. mAla ApI zake tema che tenuM nidarzana zrI jayabhikhkhanI caritro nAnAM paNa UgatI peDhInA ghaDataramAM kAma lAge tevAM che. navalakathAo dvArA thAya che. jayabhikhkhanuM sAhitya ekaMdare taMdurasta jIvanadRSTi ghaDI Ape tevuM vArtAkAra tarIke temanI kharI viziSTatA jUnI paMcataMtra zailImAM preraka che. * * * temaNe lakhelI jaina, bauddha ane hiMdu dharmanI prANIkathAomAM pratIta DaoN. naTubhAI ThAkara racita zodhaprabaMdha 'jayabhikhkha vyakti ane thAya che. uparAMta bALako ane prauDho mATe lakhelI dIpakazreNI, vAmaya'nA pravezaka'mAMthI jayabhikhunuM sAhitya praphulla rAvala IsunI vIsamI sadInA trIjA dAyakAmAM jayabhikhkhae govardhanarAma- lekhanathI prAraMbha karyo. tyArabAda emanI pAsethI cAra dAyakA narmadane Adarza mAnIne sAhityamArga para Daga mAMDyA tyAre dezamAM daramiyAna kula covIsa caritronA pustako maLyAM. emAMthI eka svAtaMtryanI caLavaLa gatizIla hatI ane gAMdhI prabhAvita hindI bhASAmAM lakhAyeluM che. emaNe lakhelAM caritromAM "zrI cAritra vAstavavAdI valaNa sAhityasarjanamAM vyakta thavA mAMDyuM hatuM. emAM vijayajI', 'upAdhyAya zrI premavijayajIane 'yoganiSTha AcArya mUlyaniSThAno mahimA hato. jayabhikhkhae e mUlyaniSTha patha para e traNa caritro savizeSa dhyAnapAtra banyAM che, te tenI lakhAvaTane zabdayAtrA prAraMbhI ane emanI abhivyaktithI e vAcakanA lIdhe. jena sAdhuonA A caritromAM e sAdhuonuM vyaktitva manapradeza para chavAI gayA. satata cAra dAyakA lagI emanI kalama emaNe barAbara chatuM karyuM che. sAMpradAyikatAnI sImAnI bahAra avirata gatizIla rahI ane emanI pAsethI 17 navalakathAo, 24 chatAMya saMpradAyanI suvAsa ApatuM Alekhana emanI caritrakAra navalikA saMgraho ane tevIsa caritro prApta thayAM. e uparAMta teMtAlIsa tarIkenI siddhi che. zakya teTaluM vizvanIya citra-caritra ApavAno bAlasAhityane pustako maLyAM. vaLI 6 nATaya saMgraho ane emano prayAsa rahyo che. emAM emano parizrama dekhAya che ane prakIrNa-saMpAdana sAhitya maLyuM. A badhAmAM emanI navalakathAo bahudhA caritrakAra tarIke saphaLa thayAM che. vaLI emanI lekhanarItie ane jIvanacaritromAM emanI sAhityakAra pratibhAno AviSkAra sarvajanabhogya banyAM che, e vigatomAM kyAMya adhUrapa rAkhatA chato thayo che. vaLI bAlasAhitya emanuM viziSTa kSetra rahyuM che. nathI, parantu lekhanamAM sarjakatAno sparza avazya pamAya che. sAhityakAra jayabhikhkha nA abhyAsamAM emanI jIvana caritranA Alekhana sAthe tatkALanuM sAmAjika vAtAvaraNa paNa caritrakAra pratibhA ane navalakathAkAra pratibhA vizeSa noMdhanIya sAmela hoya che. che. I. sa. 1929mAM guru zrI vijayadharmasUrijInA jIvanacaritranA jayabhikhkhae lakhelAM anya caritromAM 'nigraMtha bhagavAna Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 phebruArI 2008 prabuddhe mahAvIra' ane sacitra 'bhagavAna mahAvIra' e be caritro emanI lekhanazailIthI jaina-jainetaramAM lokapriya banyAM che. paraMparAmAMthI bhagavAna mahAvIranA jIvananI je vigato prApta thaI che teno viniyoga karIne sAmAnyajana paNa mahAvIranA vyaktitvathI paricita thaIne prabhAvita thAya tevuM emanuM Alekhana che. vaLI emAM bhagavAna mahAvIranI vicAradhArA vigate rajU karI che. alabatta, caritra be bhAgamAM vibhakta thatuM jaNAya che. carritrakAra tarIke jayabhikhkhunI vizeSatA e A che ke e sAMpradAyikatAnA tattvane gALIne mahAvIranuM udyAna caritra ujAgara karI zakyA che. veravikhera paDelI mAhitIne ekatra karIne emaNe mahAvIranuM pramANabhUta caritra ApyuM che. Aje paNa e bhagavAna mahAvIranuM zraddheya caritra che. A che jayabhikhkhunI caritrakAra pratibhA! vaLI A caritromAM kyAMka zuSkatA nathI. rasALa zailI enuM ujaLuM pAsuM che. ItihAsamAM prasiddha vyaktionA jIvanane zabdabaddha karIne emaNe 'siddharAja jayasiMha', 'udA mahetA' ane'maMtrIzvara vimala' e traNa caritro lakhyAM che. A caritro kizoravAcakone lakSamAM lakhAyAM hoI emAM prasaMgonuM Alekhana vizeSa thayuM che. munazInA udA mahetAthI jayabhikhkhuno udA mahetA alaga che. evuM ja alaga prakAranuM caritra siddharAja-jayasiMhanuM lakhyuM che. jayabhikhkhuno udA mahetA udAra dharmapremI che. A caritro saMdarbhe emarza prastAvanAmAM noMdhyuM che-meM bane teTalA itihAsomAMthI satya tAravavA prayatna karyo che. ardhasatyo ne asatyothI dUra rahevA yathAzakya yatna karyo che. dharmajhanUnathI lakhAyelI vastuone bane teTalI gALI nAkhI che.' Ama siddharAja ane udA mahetAne aitihAsika nyAya ApavAno emano prayatna che. alabatta, kyAreka carritrakAra sImA oLaMgI javAno abhigama apanAve che te khaTake che. mahadaMze preraNA ApavA emaNe aneka prasiddha aprasiddha vyaktionA laghucaritro lakhIne keDI kaMDAravAnuM bhagIratha kArya karyuM che. gujarAtI caritra sAhityamAM jayabhikhkhunuM pradAna ullekhanIya to che ja, emanA caritronAM saMdarbhe emanI bahuzruta pratibhAno paricaya maLe che. 'vikramAditya hemu' e kalAnA satyanA namUnA rUpa navalakathA che. jena ane jenetara aneka graMthomAMthI hemunA vyaktitvane pAmavAno prayatna karIne A navalakathAnuM emaNe sarjana karyuM che. emAM hemanuM vyaktitva to AlekhAyeluM che ja. teTaluM ja zerazAhanuM caritra citrita thayuM che. navalakathAno nAyaka koNa e prazna vAcakane thAya. hemu ke zerazAha ? jayabhikhkhue catura javAba Apyo che-jema jayaparAjayamAM e be mitroe kadI bheda nahoto karyo. nama je kALe che nAyaka ane temAM ApaNe bheda na pAse ke mAsAhityanA sarjanamAM kyAreka sarjaka kathAnA AlekhanamAM ke vahI jAya che tenuM A dRSTAnta che. vaLI komavAdI baLo sAme A navalakathA dvArA je zIkha apAI che te jayabhikhkhuno jIvanadharma jIvana 25 samAjadharma nirdeze che. hemunA mate dharma ruMdhAya tyAre 'dvijAtie zastra pakaDavAM' e dharma che. tyAre patnI kundanano dhAradAra prazna che paNa eka vanuM UThIne musalamAnanI maitrI kare che ? enA jaya-parAjayamAM madada kare ?' hemu bhojarAjAne smarIne, zerazAhamAM 'udyamI, khaMtavAna, cAritryazIla bahAdu2'nuM darzana kare che tevuM darzAve che. vaLI enuM kahevuM che ke 'rAjakAjamAM to dharmanuM baRRAnuM che. emAM to bApa beTAno nathI beTI bApano nathI, ne je dharma eka ja hovAthI uti thatI hIta to, ApaNA asaMkhya rAjavIo eka thaIne dezanA duzmano sAme UbhA rahyA hota.' hemu-kundranA saMvAdamAM ciMtana ne ciMtA varanAya che. jayabhikhkhu bhale itihAsakathA lakhatA hoya, parantu e vartamAna samAja ne tenI samasyAne bAjue mUkatA nathI e emanI samAjadharma sAhityakAranI chavi che. 'kAmavijetA'nuM eka paNa pAtra navalakathAkAranuM kAlpanika saMtAna nathI. 'bhagavAna RSabhadeva', 'cakravartI bharatadeva' ane 'bharatabAhUbalI' e navalatrayImAM jIvanoSaka vicAro che. purAkAIna kathA para A navalatrayInI kathA UbhI che. tema chatAM z2ayabhikhkhunI abhivyakti ne mAnavajatathI kathA koI sImAmAM vIMdhAI jatI nathI. emanI dRSTine paMDita sukhalAlajIe 'paMthamukta' kahI che te sarvathA yogya che. navalakathAkAra tarIke jayabhikhkhu jIvanadharmI che to nArIgarimAnA Alekhaka paNa che. paurANika saMdarbhanuM arvAcIna arthaghaTana emano sarjakavizeSa che. 'lokhaMDI khAkhanAM phula' enuM uttama udAharaNa che. emanI rASTrIya asmitAnI bhAvanA paNa kathAsAhityanA A prakAramAM jhIlAyelI che. 'zatru ke ajAtazatru' e saMgharSakathA dvArA prajAtaMtranA prayoganuM darzana karAve che. zakaTAla to rASTrano anokho Adarza pUro pADe che. premabhakta kavi jayadeva' navalakathA to "koI khaMDita kalevaromAMthI navI ImArata sarja" ema jayabhikhkhuai racI che. emAM emanI vivekazaktino sArya viniyoga thayo che, bhAvAnukULa ziSTa madhura zailIbaLa A kathAne ujALe che. jayabhikhkhunI bhASA zailImAM saraLatA che to vizadatA paNa che. emAM pravAhitA che. vaLI e vAcakane jakaDI rAkhe che. emanuM sarjanAtmaka gadya emane yAsAhityanA kSetre yArI apAve che. 'bUro devaLa'nI navalakathAnI prastAvanAmAM emaNe potAnI kathAsarjana pAchaLanI dRSTi samajAvI che. paraMparAnI keDIne kaMDAratA A zabdayAtrInI yAtrAmAM jIvanamUlyonuM sthAna agrakrame hatuM. e ja emanI sarjakavinI vRti hatI ane raheze. bI 12, mAdhava epArTamenTa, 7 rUpamAdhurI sosAyaTI, saMghavInA relave krosiMga pAse, nAraNapurA, amadAvAda-380013. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zive ke to dika - tA. 16 phebruArI 2008 zIlabhadra sArasvata ane mUlyaniSTha vArtAkAra: jayabhikhkha a DaoN. baLavaMta jAnI janamana raMjana karIne potAnI samAjAbhimukhatA pradarzita emanA vyaktitvano hato. emanuM cAritrya ane caritra bhAre pAradarzI karanArA AjanA lokapriya sAhityakAro samakSa mUlyabodha paratvenI cAritrya ane zIla evI rIte AjIvana pragaTyuM ke temane vicAra, uccAra pratibaddhatA pragaTAvIne lokamAnasanuM ghaDatara karanArA, lokarucine ane AcAramAM bhAre saMvAditA jALavI zakanArA zIlabhadra sArasvata keLavanArA "jayabhikhkhuM' eka mahattvanuM udAharaNa che. jayabhikhkha tarIkenI oLakha maLI. mAtra sAhitya ane samAja ema banne pAsAMne najara samakSa rAkhIne sAhitya sarjana kSetre pravRtta rahyA. temanuM AcaraNa ane uccAraNa jayabhikhkhanI vArtAlekhanakaLA zaktinuM pariNAma 21 jeTalA eka sarakhuM rahyuM. AcAra, vicAra ane uccAramAM AjIvana saMvAditA vArtAsaMgraho che. moTA bhAganI vArtAo caritrakendrI che. caritranA jovA maLI. koI ne koI mahattvanA prasaMgonI AsapAsa vArtA-kathA tattvane bhAratIya saMskRti ane sAhityanA ekaniSTha upAsaka anya koI AlekhavAnI temane bhAre phAvaTa che. lagabhaga 350 jeTalI vArtAo mohamAM na phasAyA. emano hetu janamAnasa keLavavAno hato, ghaDavAno temanI pAsethI prApta thAya che. dhIrubhAI ThAkara jevA abhyAsIe hato. A mATe emaNe bhAratIya saMskRti, itihAsa, purANa ane be khaMDamAM emanI cUMTelI vArtAonuM saMpAdana karyuM che. thoDAM samakAlIna ghaTanAone khapamAM laIne sAhitya sarjana mATe sAmagrI meLavI. mUlyAMkano-vivecano paNa thayAM che. TUMkI vArtAne kaLAsvarUpa tarIke teo kalpanAmAM rAcanArA kAlpanika kathAjagata upasAvavAnI prakRti vikasAvavAmAM bhale temanuM yogadAna na hoya paNa vArtAnA rUDha dharAvatA na hatA. bhAratIya jIvanamUlyo ane guNonuM nirUpaNa karavA svarUpa pAsethI-paraMparita rUpe temaNe bhAre kAma lIdhuM. svarUpa pote mATe temaNe ApaNI saMskRtinAM kathAnakonA koI ne koI hRdayasparzI ja khUba lokapriya ane emAM mUlyaniSTha ane jIvanalakSI kathAnako prasaMgone khoLI kADhyA. A kAraNe temanuM sAhitya mAtra hRdayasparzI ja kendrI emanI vArtAo, sUtrAtmaka, jIvanadarzanAtmaka kaMDikAone nahIM arthapUrNa paNa banI rahyuM. kAraNe pAtranAM surekha, sacoTa ane hRdayasparzI vanone kAraNe vidyAbhyAsa pachI tUrta ja lekhanakArya AraMbhAyeluM. jemanI tathA suzliSTa gadyane kAraNe bhAre prakhyAta banI. samAcArapatronA nizrAmAM vidyAbhyAsa karyo e parama guru vijayadharmasUrijInuM mAdhyamane kAraNe bahoLo vAcakavarga paNa emane sAMpaDyo je emanI jIvanacaritra emanuM prathama prakAzana. pachI mUlyaniSTha ane jIvana- zailInA prabhAvathI satata emano vAcaka banI rahyo. anyathA jainadharma ghaDataramUlaka lakhANo "jaina jyoti' ane vidyArthI', "jhagamaga' ane saMskRtinA caritrane kendramAM rAkhIne racAyelI vArtAo tathA "ravivAra' jevAM sAmayikomAM uparAMta "saMdeza", "gujarAta dharmakathAnaka vALI hovA chatAM dharmakathAbodha ke upadezAtmaka kathA samAcAra', 'phUlachAba' ane "jaya hinda'mAM sAptAhika kolama rUpe na banI rahI paNa vArtAkaLAnI mAvajatane kAraNe vArtA banI rahI. prasaMgakathAo, navalakathAo ane ciMtanAtmaka ke bALasAhitya AvI vArtAkaLAnI mAvajatanI khevanA teone sAmAnya prasaMgakathA prakAzita karatA rahyA. lekhanane vyavasAya tarIke svIkArIne mAtra lekhaka ke dharmakathAlekhaka nahIM paNa vArtAkAra tarIkenA sthAna ane mAtA sarasvatInI ja ArAdhanA karI. gurjara prakAzanagRhanA "zAradA mAna apAve che. itihAsabodhamAM kyAMya itihAsa vikRta nathI ke mudraNAlaya'mAM nitya sAyaM beThaka, mitro sAthe mijalasa, emanA tathyo sAthe toDaphoDa nathI. itihAsatattvane pUrA vaphAdAra rahIne zIlabhadra tathA saMskArapUrNa vyavahArathI teo eka udAtta vAtAvaraNa vizeSa saMdarbho meLavIne itihAsanA caritrane purogAmIe anyAya racatA. paheraveza, vAtacItano vANI vyavahAra ane lekhana ema karyo hoya to teo ene potIkI svAdhyAya ane tarkanA baLe tamAma starethI praziSTatA pragaTatI dRSTigocara thatI. pratibhAvAna caritra tarIke sthApita kare che. "mRtyu mahotsava'mAMnuM ' (2) maMtrIzvara udayanuM caritra ane 'vIra jayacaMda'mAMnuM jayacaMdanuM caritra jaina patrakAratva saMdarbhe paNa emanuM pradAna anokhuM che. prabuddha bhAre ujjavaLa, dezapremI ane sad cAritryazIla tarIke upase che. jIvananA cImanalAla cakubhAI zAha ke paramAnaMda kApaDiyAnA ujaLA itihAsa ane paurANika caritrone paNa potIkA arthaghaTanathI agraja jayabhikhyuM che. emaNe jaina saMskRtinA pAyAnAM caritronA vizeSa ujaLA ane tejasvI vyaktimattAvALA upasAvyA che. hRdayasparzI prasaMgone kathAnA mAdhyamathI pracalita karyA ane samAjamAM "zakuntalA", "kAmadevanI kurabAnI', "kulAbhimAna', (upavana) ciraMjIva kakSAe sthApyA. emanI AjubAju sumeLa, prasannatA ane vArtAo enA udAharaNa che. praziSTatA ja pragaTe che. sAhityanI UMDI vAtuM emanI upasthitimAM cAle. jayabhikhkhanI vArtAmAM kendrasthAne koI ne koI caritra hoya che. A khaTapaTa, kuthalI kyAreya nahIM! makaraMdabhAI hoya eTale amuka kakSAnI ja caritromAM vizeSa to nArI nirUpaNa che e rIte jayabhikhkhuM nArIkendrIya vAtuM thAya evuM jayabhikhyu mATe paNa kahI zakAya. bhAre mobhAdAra damAma vArtAnA sarjaka che. AjanA nArIvAdI vicAradhArAnA kendrastha rahelA Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nuM jIvana ke tA. 16 phebruArI, 2008 prabuddha jIvana kalA vikAsa ane 27 keTalAka praznone jayabhikhkhae carcA ane samAjanI narI vAstavikatAnI mUlyabodhaNI prApti jayabhikhunuM udiSTa che evuM emanI kephiyatamAMthI chabIne rajU karI e rIte teo zarada bAbunA gotranA che. nArInI pragaTa thAya che. paNa sAthosAtha teo ItihAsa nathI AlekhatA vedanAzIlatAne, premamaya, mohamaya rUpane temaNe tapAsyuM che. pArakA paNa vArtA Alekhe che; enI sabhAnatA ane lekhanakauzalyane gharanI lakSmI' (1943). kaMcana ane kAminI' (1950) , 'aMganA' pariNAme saudaryabodhanI paNa prApti thAya che. jayabhikhkhanI (1956), 'karale siMgAra' (1959) ane kanyAdAna' (1964) mUlyabodha nimitte sauMdaryabodha pragaTAvatI vArtAonA sarjaka jevA saMgrahonAM nArIlakSI kathAnako bhAre arthapUrNa che. nArI saMdarbhe tarIkenI kalAkauzalya zaktine vigate tapAsavI joIe. samAjanuM varavuM rUpa 'pAghaDIye maMgaLa', "dIkarAno bApa' ane 'ecayeba' nArIkendrI ane ItihAsakendrI vArtAo pachI mahattvanuM pAsuM vArtAo bhAre hRdayadrAvaka che. jainasaMskRti kendrI caritrone lagatI vArtAo che. vIra dharmanI vAto ItihAsanA ke purANanA kathAnaka AdhArita vArtA kRtionI bhAga-1 thI 4 nI trIsa-cAlIsa vArtAo jainadharmathI aparicita te saMkhyA paNa vipula che. ItihAsanAM ujaLAM caritrone vizeSa paNa ahiMsA, prema, sadAcAra, zIla tathA tapano paricaya karAve che. ujamALA karIne nirUpe che. athavA to e caritra viSaye pracalita 'uttaradAyitva', 'durAcArI rAjavI' dharmanA baLe punaH pratiSThA gerasamajane dUra karIne navesarathI caritranuM vArtA nimitte Alekhana prApta karI eno mahimA pragaTAvatI kathA che. 'ziSyamoha', kare che. AvI aitihAsika caritrAtmaka vArtAkRtio bhAvAnirUpaNa "parinirvANa', 'bhagavAna mallinAtha', 'devAnaMdA' ke 'tejovezyA' ane bhASAnirUpaNa saMdarbhe alaga mudrA pragaTAve che. bhAvAnurUpa ke "mohanA mAryA' jevI kathAo jenacaritronA tyAga ane tapa, bhASAnA viniyoganuM jayabhikhkhuM bhAre moTuM kauzalya dharAve che. zIla ane sadAcAra, dAna ane puNyakAryane pragaTAve che e nimitte 'upavana' (1949), "mAdare vatana' (1952), 'lAkheNI vArtA mAnavIya guNono mahimA pragaTAve che. moTe bhAge A badhI kathAo (1954), 'gulAba ane kaMTaka jevA saMgrahomAMnI khAsa karIne dharmabodhanI upadezamUlaka dRSTAMta kathAo che paNa jayabhikhkhae e 'upavana'mAMthI samakAlIna aitihAsika caritro jevA ke maMDu bhaTTanA upadezatattvane gopita rAkhIne sAhityamAM gopanano mahimA caritrane pragaTAvatI 'Adarza vaidya', gopAlakRSNa gokhalenA caritrane pragaTAvyo che. jayabhikhunuM A gopanano mahimA karavAnuM valaNa lakSatI 'bhAbhInA ghareNA' uparAMta "somanAthanA kamADa', 'AkharI pragaTAvatI A vArtAone kAraNe e mahattvanI jaNAI che. salAma', vatanane khAtara' jevI kathAo mahattvanI che. gulAba ane AcAra, vicAra ane uccAramAM saMvAditA, sanmitravarga sAthenA kaMTaka' saMgrahamAMnI "nAnAsAheba', 'lakSmIbAInI samAdhI', pArivArika paricaya saMbaMdho, bhAratIya saMskRtinI UjjavaLa tAtyATopenI samAdhI" ane "tega hindustAnakI' jevI kathAo AtithyabhAvanAno paricaya karAvatI prakRti ane saMto-sajjanonI itihAsanA hRdayasparzI ane mUlyaniSTha pAsAne pasaMda karIne enI saMgata jevA vyaktimattAnA UjaLA udAharaNo dharAvatA jayabhikhkha AsapAsa kathAnakane vikasAve che. mAdare vatana saMgrahamAM ItihAsa- eka kAryazIla sArasvata tarIke haMmezAM yAda rahevAnA. samakAlIna lakSI caritranI AsapAsa vArtAnA sarjana saMdarbhe jayabhikhkhuM pote samAjamAMthI khoLI kADhelA dhIMgA kathAnakanA jore bhAvakacittamAM kephiyatarUpe noMdhe che: mAdare vatana tarapha mahobbata jAge, enA meghANI ke maDiyAe je rIte sthAna ane mAna meLavyuM evuM dhIMgu mATe abhimAnathI zira unnata thAya, sAthe kamajorI tarapha khAsa nahIM chatAM paNa bhAratIya saMskRtimAMnA bhAre coTadAra ane arthapUrNa lakSa jAya, rAjakIya kAvAdAvAo ne khaTapaTono kaMIka khyAla Ave, evAM je kathAnako pracalita hatAM emAMthI zAzvata mUlya dharAvatA evAM bhinna-bhinna dRSTibiMduo lakSamAM rAkhIne A vArtAonuM viSayone jayabhikhkhae khoLI kADhyA ane samakAlIna uparAMta guMthana karyuM che. ("mAdare vatana', prastAvanA, pRSTha-7) emAMnI vizeSa rUpe purAtana sAmAjika prasaMgonI AsapAsa kathAo guMthI "jahAMgIrI nyAya" tathA "hamIra gaDha' vArtA lekhakanA dRSTibiMdunI e gujarAtI vArtAnA abhyAsIone moTI upalabdhi lAgavAnI. dyotaka gaNAya che. "yAdavAsthaLI' saMgrahamAMnI 'viSanA pyAlA' AvA zIlabhadra ane satata kriyAzIla karmazIla sArasvata tathA. 'jala meM mIna piyAsI'mAMnuM karNadaya ane mInaLadevInuM jayabhikhunI mUlyabodhane pragaTAvatI e ane e nimitte nirUpaNa hRdayasparzI che. "lavaMgikA mahAkavi jagannAthanA caritranI sauMdaryabodha paNa karAvatI vArtAo abhyAsIo mATe AsvAda praNaya-prasaMganI vArtA che. ane abhyAsano viSaya banI rahe che. * * * jayabhikhkhanuM ItihAsajJAna mUlyaniSTha nirUpaNamAM emane bhAre 264, tIrtha, janakapurI, yunivarsiTI roDa, khapamAM lAgyuM jaNAya che. vAcako-bhAvakone vArtAnA vAcana pachI rAjakoTa-360 005 [ 'deha ane deza sarakhA gaNo, baMnenA kalyANa mATe pArakAno bharoso khoTo che. pratyeka ghare eka sainika ne eka sAdhu samAjane ApavI ghaTe. guhastha para eTale samAjanuM bANa. . D jayabhikhkhuM kRta 'dilhIthara'mAMthI Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - tA. 16 phebruArI 2008 sAhityakAra jayabhikhkhuM ane jAdugara ke. lAlaH jAdu maitrIsaMbaMdhano. a rajanIphumAra paMDyA bAlAbhAI A pekeTa saMbhALazo? "zuM che?" "che kaMIka. e aham nathI rAkhato, paNa jiMdagImAM betraNa siddhAMtonuM pAlana tamAre jovAnuM nathI. tamane huM Apatoya nathI. jayAbhAbhIne ApuM karI rahyo chuM. eka to e ke bApadAdAnI kamAyelI milakatamAMthI ' chuM. emane ApI dejo.' eka pAI paNa na levI. ne nathI lIdhI. bIjuM evI ja rIte dIkarAne - bAlAbhAIne AMkhe kALo motiyo pAkato hato. eTale joIe eka paNa pAI ApIne parAvalaMbI na banAvavo. trIjuM kyAMya nokarI tevuM dekhAtuM nahotuM. chatAM hAthano sparza ema kaheto hato ke na karavI ane aNahakanI eka paNa pAI gharamAM AvavA na devI." kavaramAM calaNI noTonI thokaDI hatI. sAme ApanAra kAMtibhAIno paNa A rakama to bAlAbhAI, tamArA hakanI na gaNAya? avAjeya ema kaheto hato ke e ApatI vakhate thoDo lAgaNIbharyo huM...tamAro janmojanmano bhAI ApuM chuM. balake bhAIthI paNa kaMpa anubhavatA hatA. emanuM hRdaya dhaDaka dhaDaka thatuM hatuM te emanA vizeSa ApaNo saMbaMdha che...tame samajo...' avAjamAM paNa thaDakAro pedA karatuM hatuM. bAlAbhAI A leze ? "bApanuM paNa lIdhuM nathI to bhAInuM to kema lauM?' bAlAbhAI nahi le? leze?, leze, leze, kema nahi le? huM kyAM emane ApuM pharI pekeTa emanA hAthamAM pAchuM mUkatAM bolyA: "mane mArA chuM. bhAbhInuM nAma daIne ApuM chuM ne? mArgamAMthI kAM DagAvo ?' ghaNI vAra sudhI bAlAbhAI hAthamAM pekeTa pakaDIne mUMgA mUMgA "pekeTa pAchuM laIne ke. lAle gajavAmAM to mUkyuM, paNa manamAM beThA rahyA. akSara to ekeya bolyA nahotA. chatAM kAMtibhAIne bahu cacarATI thaI. rAte sarasa zo paNa Apyo. emAM pAchA koNa jANe kema ema lAgyuM ke e bolyA-eTale tarata ja emaNe bAlAbhAI paNa AvelA. rojanI mAphaka lokone hasAvIne, gunegAranI jema adhIrA thaIne vagara pUjye khulAso karyo. 'bhAbhIne ramADIne, heratanI duniyAmAMya laI jaIne lAle tarotAjA paNa ApuM chuM. kema mAro eTaluMya ApavAno haka nahi?' karI dIdhA. bAlAbhAI paNa muktamane evuM kaMI Ave tyAre chUTA emAM nA nathI.' e bolyAH "haka che ja. tame jAna mAgI lo moMe hasI letA hatA, paNa hAsyanA mohaka mahorA nIce lAlanI bhAI, paNa mAruM mAna, mArI zAna zA mATe mAgI lo cho ? mAro sUrata koI jue, joI zake, to bahu bIka lAge. e rAte emane koI aparAdha thayo?' UMgha na AvI. satata thatA tALIonA gaDagaDATanI duniyAthI dUra 'lekhaka cho eTale zabdomAM tamane nahi pahoMcuM.' kAMtilAla hasIne gayA pachI roja rAte emane zramane kAraNe mIThI nIMdara AvI jatI bolyAH "paNa eTaluM kahuM ke A to jayAbhAbhIne mATe che." hatI. Aje na AvI. paDakhAM ghasatAM joIne puSpAbahena paNa jAgI jayA ane huM judAM nathI. enA vijayA nAmamAMthI jayA eTale gayAM. battI karIne joyuM to lAla ajaMpa thaIne chata tarapha tAkI ke jaya ane mArA bhikhu nAmamAMthI bhikhkha sAravIne huM jayabhikhu rahyA hatA. banyo chuM. lAla, amane judA pADIne tamAruM leDI kaTiMganuM jAdu "kema?" puSpAbahene pUchyuM: 'jAdunI koI navI AiTama kapalakaTiMga karIne ahIM na batAvo." vicAro cho ?' kAMtilAla vorA, eTale ke. lAla A sAMbhaLIne khaDakhaDATa hasI "mArI vANIthI lAkho-karoDo lokone Aja sudhImAM AMjI paDyA, paNa hasatAM hasatAM emanI AMkhomAM jhaLajhaLiyAM AvI dIdhA che. mAtra eka A bAlAbhAine huM agiyAra hajAra eka gayAM. rUpiyAnuM pekeTa svIkAravA samajAvI zakato nathI. zA kAmanuM jItatA hatA. bAlAbhAI desAI emane paLe paLe sAva lAcAra mAruM jAduM ?' banAvI detA hatA. bahu achatabharI Arthika sthitimAM jIvato eka puSpAbahene pharI UbhAM thaIne emane pANIno glAsa Apyo. lekhaka hato ane chatanuM AkAza jenA upara dhIre dhIre UghaDI rahyuM ane AvI kSaNomAM Aja sudhI je DahApaNathI emane dhIraja hatuM evo eka jAdukaLAno kImiyAgara hato. ekane jarUra hatI, baMdhAvatA AvyAM hatAM tevA DahApaNabharyA zabdo emaNe uccAryA. bIjo ApavAnI IcchA dharAvato hato. chatAM AvA saMvAda? "tamane lAgatuM nathI ke e rUpiyA svIkAraze, ema mAnavAmAM juo lAla," bAlAbhAI eTale ke jayabhikhkhuM bolyAH "koI ApaNI ja bhUla hatI! ApaNe emane ATalAM varasomAM oLakhI * strI sado apayazabhAgI banatI AvI che. paNa jo koI samajI zake to strI saMjIvanI che. ane e vAta jyAre samajAze tyAre motanA mukhamAMthI chUTavA valakhAM mArad jagata navajIvana pAmaze. kIro jiyabhikhu-kRta "sthalibhadra' navalakathAmAMthI Fees nA Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I tA. 16 phebruArI, 2008mAM na zakyAM. enuM duHkha zuM emane nahi thatuM hoya ?' ja sarasa zo rahyo. chUTyA pachI e tarata ja paDadA pAchaLa AvyA pahelI ja vAra ATalI kSaNomAM, lAlane lAgyuM ke kharekhara emane ane mane bAthamAM laIne mane eTalI badhI zabAzI ApI ke emanA oLakhavAmAM jarA lAgaNIbharI utAvaLa thaI gaI. emanA pratyenI e vakhatanA zabdo hajI paNa kAnamAM guMje che. emaNe vaLate divase ananya lAgaNIne kAraNe darzana jarA dhUMdhaLuM thaI gayuM hatuM. bAkI emane tyAM jamavAnuM mane AmaMtraNa paNa ApyuM. mane kahe ke bAlAbhAI desAI kevI ajabanI mATInA hatA? kyAM khabara Avazo ? meM kahyuM ke kema nahi AvuM? huM to tamAro bhakta chuM." nahotI? puSpAbahena bolyA: "je mANase tamArA zono pAsa paNa na tArI vAta sAcI che.' emaNe patnIne kahyuM: 'cAlIsanI svIkAryo e tamArA agiyAra hajAra rUpiyA zA mATe svIkAre !" sAlathI eTale ke mArI paMdara soLa varasanI uMmarathI huM emanAM "paNa" lAla bolyA: 'mAre ApavA che e to mAro nirdhAra che. pustako vAMcato. mArA manamAM emanI chabi chapAI gaI hatI. zuM karuM?' emane oLakhato nahoto, paNa eka moTA lekhaka tarIke emane ema karo' puSpAbahena bolyA: "atyAre zAMtithI sUI jAo. mATe mane bhAre ahobhAva hato. e vakhate huM kalakattAnI saMsthAo savAre nAnubhAI zAstrIne maLajo. e emanA gADha mitra che. kaMIka ke nizALomAM sIdhA ja ardhA kalAkanA zo mAtra zokhathI, rasto batAvaze." bAlajAdugara tarIke karato, paNa mAro zokha vAMcanano hato. lekhako savAranI rAha jovAmAM lAlanI rAtanI rahIsahI UMgha paNa gaI. ' mane gamatA. ane eTale ja sATha--ekasaThanI sAlamAM AIenaTIe XXX mArA pUrA samayanA dhaMdhAdArI zo amadAvAdamAM TAunaholamAM 'tamAro evo Agraha zA mATe ke jayabhikhkhuM A rUpiyA goThavyA tyAre amadAvAdanA dhUmaketu, pannAlAla, peTalIkara, svIkAre ja ?' pItAMbara paTela, ravizaMkara rAvaLa, kanubhAI desAI, bacubhAI nAnubhAI zAstrInA A savAlano javAba ApatAM sTeja para rAvata jevA mahAnubhAvone meM pAsa mokalAvyA tyAre jayabhikhkhane vANIthI vAyuM bAMdhI denAra lAla jarA gUMcavAI gayA. zo javAba ghera paNa mokalyA hatA. lagabhaga badhA ja AvIne joI gayA, devo? jayabhikhkhuM ane emanI vacce kayo saMbaMdha hato? sahodara paNa jayabhikhkhuM na AvyA. bIjAe jyAre mArA zonAM vakhANa nahotA, sagA nahotA, paDozI nahotA, dhaMdhAmAM bhAgIdAra ke keryA haze tyAre emane jovAnuM mana thayuM haze. eTale teo putra koI svArthamAM sahabhAgI nahotA. koI levaDadevaDa nahotI. nAnA kumAra (kumArapALa desAI)nI sAthe AvyA ane bArI parathI bacapaNanA ke skUla-kaoNlejanA mitro nahotA. chatAM kadAca je TikiTa kharIdI. emanA jigarI mitra nAnubhAI zAstrI paNa sAthe vyAkhyAthI para evA koI saMbaMdhamAM hatA. naryo premasaMbaMdha hato. zo jovA AvyA ane cheka aDhAramI romAM jovA beThA. e divase ekabIjA pa2 varasavAno, varasyA karavAno bhAva haradama meM jarA kutUhala khAtara ja paDadA pachavADethI hAusamAM eka najara anubhavAyA karato hato. banne vacce kevaLa amImayatA hatI. nAkhI tyAM emane beThelA joyA. kadI agAu maLyo nahoto, paNa mane emaNe beTho karyo ja che.' lAla Ama chatAM javAbanI vAraMvAra phoTo jovAthI manamAM je chabi daDha thaI gaI hatI te parathI rIte javAba bolyAH "emaNe mane amRtamAM taraboLa karI dIdho. oLakhyA. meM manasukha jozIne kahyuM paNa kharuM ke pelA dUra beThA che amadAvAdamAM ame maLyA pachI satata ame rUbarU patro dvArA ane te jayabhikhyuM che? emaNe jhINI najara karIne joyuM ne hA pADI. mAnasika AMdolano dvArA maLyA karIe chIe. e DAyarAnA mANasa mane thayuM ke A jAdugaranA vezamAM ja tyAM doDI jAuM ne emane che. kiMcana che, paNa emanA DAyarAmAM vidvAno UmaTe che. meghANI, maLuM, paNa mAMDa jAta para saMyama rAkhyo, paNa eTaluM karyuM ke emane dhUmaketu, dulA kAga, merubhA gaDhavI, ratikumAra vyAsa, jAmanagaranA AgaLanI haroLamAM besADI devAnI vyavasthA karI ane pachI pUro ANaMdabAvA AzramanA mahaMta zAMtiprasAdajI, A badhAno saMga samaya, mArA zo daramiyAna, mAtra emane ekane ja batAvavAno mane emanA DAyarAmAM maLyo. balake mArA mATe emaNe AvA hoya tema khela karato rahyo. mane lAge che ke e vakhate mArAmAM ghara-DAyarAo bharyA. huM jAdugara chuM. zarU zarUmAM jAdukaLAne koI kadAca bhaktanI bhagavAna pratyenI bhAvautkaTatA AvI gaI. bahu mAnanI najare jotuM nahi. jayabhikhkhae mArAmAM mArA A dhaMdhA A paNa) paza bacAvIe, pAMjarApoLa baMdhAvIe, pakSIone bacAvIe, parabaDIo baMdhAvIe; masya" bacAvIe, are pANInA rAMne paNa abhayadAna ApIe, poNI gaLAvIe; paNa, je A dIpakanI jyotimAM bene bheLe baLI maratAM phadI jevA mANasane nI bicAvI zakIe ? mANasanI samRddhinuM aMtima enA paruSArthanI parAkASThA, enI mahattAnI chellI Toca kevaLa yuddha ja? yuddha e ja eno vikAsa ? varSa mAnavasaMhAra e enI pragati ? zuM yuddha vinAno saMsAra na nipajAvI zakAya che, to Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jika . rAjA chekAma karI rahyA che . mArA O : phI ' C prabuddha jIvana karI tA. 16 phebruArI 2018 mATe mAna pedA karyuM. mane madArIne badale kaLAkArano darajjo ApavAnI mArI taiyArI che. A emanI SaSThipUrtino moko che. Apyo. harIphAInA verajheramAM kema TakavuM e zIkhavyuM, satata e huM thelIrUpe A rakama emane ApuM chuM. e asalI aparigrahI che. mArAmAM jIvananuM baLa emanA patro dvArA pUratA rahyA. mane yAda kazu bacAvyuM nathI, paNa kuTuMba laIne beThA che. kALa kaparo Ave che ke baMgALanA eka prasiddha jAdugarano mANasa mArA kAphalAmAM che. A rakama emane nahi to emanA kuTuMbane kAma Avaze. tame siphatathI bhaLI gayo. mAro thaIne rahyo. ne eka vAra muMbaImAM emane samajAvo." mATuMgAmAM mArA zo vakhate leDIjhakaTiMganI AiTamamAM chAnAmAnA "mane AzA nathI ke mAne' nAnubhAIe kahyuM, 'chatAM cAlo sTIlanI goLa karavatInA naTabolTa eNe kAvatarAthI DhIlA karI joIe.' nAkhyA. cAlu zoe jarA gAphela rahyo hota to mArA kAphalAnI XXX eka baMgALI chokarI raheMsAI jAta ne mAruM nAka vaDhAI jAta, paNa 'lAlano eTalo badho Agraha che to A rakama...' jayabhikhu khare TANe mane preraNA thaI. e DhIlA naTabolTa sAthe e prayoga meM nAnubhAInI hAjarImAM agiyAra hajAra ekanuM pekeTa hAthamAM laIne saphaLatApUrvaka karyo, paNa karyA pachI sAva narvasa thaI gayo. e zo marakIne bolyA: "huM laIne emAM mArA taraphathI ekaso eka umerI pachI huM Dhagalo thaIne paDI gayo. ne mArA zo erenjarsane kahI parata karuM. lAla paNa e rakama pAchI na svIkAre e huM jANuM chuM. dIdhuM ke havenA zo rada karo. huM mAro A dhaMdho saMkelIne pAcho eTale ApaNe e rakamanuM eka TrasTa karIe. je sAhitya, sadvicAra kalakattA bhego thaI jAuM chuM. ne thaI paNa gayo. tyAM jaIne pathArImAM ane mAnavatAnAM mUlyone uttejanA Ape. paDyo. palaMgamAMthI nIce na UtarI zakuM eTalI hade nakhAI gayo. jAdugara vANiyA sAme lekhaka vANiyo aMte jItI gayo, paNa sAjo thaIza nahi. ne thaIza to pAcho bApadAdAnI kApaDanI dukAne jAdugare aMte havAmAMthI haMsa nahi, haMsanuM pIchuM jhaDapI ja lIdhuM: besIza ema nakkI kareluM. tyAM e divasomAM bhAI jayabhikhkhanA 'bhale, kabUla, paNa enuM nAma jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa rAkhavA mArA para rojanA eka lekhe patro AvavA maMDyA. emano eka ja devuM paDaze, emAM AnAkAnI nahi cAle..." Agraha hato. medAna choDIne bhAgIza nahi. tuM jAdugara banyo che jayabhikhue joyuM ke lAlanI AMkhamAM have mIThuM paNa te tArI icchAthI nathI banyo. uparavALAnA saMketane kAraNe banyo maraNiyApaNuM AvI gayuM hatuM. have nakAranuM koI sthAna nahotuM. che. prabhunI maherathI thayo che. tAre bhAratanI A kaLAno DaMko haju e nIcuM joine bolyAH "bhale" to dezavidezamAM vagADavAno che. sAjo thaIne pahelo zo tuM amRtanI havA hoya, amRtanI bhUmi hoya, amRtanI varSA amadAvAdamAM ane te paNa mArA nejA nIce kara. huM tArI paDakhe hoya ane aMkura paNa amRtano ja hoya to pAMgaranAruM vRkSa vaDalo chuM. emanA A zabdoe mArA bhayaMkara DiprezanamAM paNa mArAmAM kema na bane? kaLAvRkSa paNa kema na bane? koI dIvAmAM dhI pUrIne vATa saMkore ema teja pUryuM ane huM pharI e pachI mitro ane zubhecchakoe rakamo ApI. dIpacaMda gArDa beTho thayo. teo satata mArI paDakhe rahyA. jevA dAnavIre paNa Teko karyo. lAle potAnA enA mATenA zo e pachI paNa divaso kaTokaTInA AvyA hatA. amadAvAdanA surendranagara, kalakattA ane hamaNAM chelle amadAvAdamAM karyA ane be Ayojako pelA baMgALI jAdugaranI sAthe thaIne satata khedhe agiyAra hajAranI kUMpaLane vRkSa banAvavAnI mahenata lIdhI. sAhitya paDI gayA hatA. amadAvAdamAM rahe to lAlanuM dhanotapanota kADhI mATe jJAnano pracAra, vidyA-saMskArane uttejana ane mAnavatAnA nAkhavAnI, khedAnamedAna karI nAkhavAnI dhamakI ApI hatI. mUlyane poSaNa Ape evA sAhityane puraskAravuM, dara varSe smRti potAnA thiyeTaranA paThANo dvArA lAlanA paga bhAMgI nAkhavAnI vyAkhyAno yojavA jevI pravRtti zarU karI. kAryAlaya rAkhyuM 13-bI, dhamakI ApI hatI, e vakhate paNa jayabhikhkhuM ane emanA pAlaDI, amadAvAdamAM. paramamitra ane protsAhaka zAMtilAla zAha ('gujarAta samAcAra') hA, smRtine paNa eka zarIra hoya che. jayabhikhkha 1969mAM lAlanI pharate jANe ke killo racI Apyo hato ane zo cAlyA gujarI gayA. emanI smRtino A deha che. ke. lAla kahe che ke tyAM sudhI dararoja zonI zarUAtathI aMta sudhI hAjara rahyA hatA. duniyAmAM mAnavatA maitrIsaMbaMdhathI moTo jAdu bIjo koI nathI. A badhI vAta nAnubhAIne karavAnI na hoya, kAraNa ke emAM gUMthAyelo mANasa haMmezAMne mATe jIvato rahe che. bhale eno nAnubhAI zAstrI paNa A badhA banAvonA sAkSI hatA, paNa deha nAza pAme. lAlathI kahyA vagara rahI zakAya tema nahotuM, kAraNa ke ekamAtra * * * e ja jayabhikhune samajAvI zake tema hatA. DiI-8, rAjadIpa pArka, mIrA TaoNkijha, cAra rastA, nAnubhAI,' lAle kahyuM: 'A rakama kaMI nathI. hajI vadhAre karI baLiyAkAkA roDa, maNinagara, amadAvAda-380 028. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 tA. 16 phebruArI 2000 nI nI prabuddha jIvana e kAraNa e bhArata kI saunA hitonA prAmANika rakSaka bAlAbhAI javAhara nA. zuklA jIvanamAM ApaNe kyAreka pratyakSa to kyAreka parokSa rIte evI A pachI 1952mAM ravivAra' sAptAhika ane "kismata' evI adbhuta ne dhUraMdhara vyaktinA saMparkamAM AvIe chIe jenuM mAsikanI bhAgIdArI chUTI thaI tyAre baMnenA sahiyArA mitra hoI atUlya vyaktitva ApaNA mAnasapaTa para jaDabesalAka aMkita thaI madhyasthI mATe bAlAbhAIne bolAvavAmAM AvyA. koI matabheda jAya che. enA saguNo, enI vicakSatA ane vilakSaNatA, athavA aNabanAva, jhaghaDo yA TaMTo to hato ja nahi. 1932thI paropakArI vRtti, paragaju svabhAva, lAgaNI ane saMvedanAthI bharyuM 1952 vIsa varSa premapUrvaka bhAgIdAro tarIke rahyA; ane chUTA bharyuM enuM kUNuM ne kUmaLuM haiyuM, sAdagI, saraLatA, enuM lekhana- paDyA te paNa eTalA ja premathI. baMnenI umara thatI hoI dhaMdhAnA kauzalya, ciMtana, manana, jIvanane jIvavAno, nirakhavAno teno hitamAM AvuM karavuM jarUrI hatuM. baMne bhAgIdArone ekabIjA para abhigama-A tamAma ApaNA mAnasapaTa para evA to jaDAI jAya che eTalo prema ane vizvAsa ke baMne dhArata to sAthe besIne paNa ke tene bhUlavA athavA bhUMsavA azakya nahi asaMbhava hoya che. chUTA thavAnI prakriyA karI zakyA hota. paraMtu koI eka pakSakArane AvI eka dhUraMdhara vyakti te zrI bAlAbhAI vIracaMda desAI anyAya na thAya ane baMnenA samAna hito jaLavAI rahe eTalA jayabhikhkhuM". mAruM durbhAgya e ke pratyakSa rIte emanA jhAjhA saMparkamAM mATe bAlAbhAIne bolAvavAmAM AvyA. temaNe temanI vicakSaNa, na AvI zakyo ane mAruM sadbhAgya e ke jIvanamAM be vAra emanA vyavahAru buddhi dvArA karAranAmuM taiyAra karyuM, je baMnemAMthI koIne ati nikaTathI darzana karI zakyo ane emanA mohaka smitathI paNa amAnya na hovAno savAla ja nahoto. abhibhUta thaI zakyo. ' A bhAgIdArI chUTI thavAnA karAranAmA para sahIo thayA bAda 1932mAM mArA pitA nArAyaNajI rA. zukla ane uSAkAMta baMnne zrI bAlAbhAI ane zrI uSAkAMta paMDyA amAre ghare vilepArale ja. paMDyAe "ravivAra' nAmaka sAptAhikano prAraMbha karyo. baMne padhAryA ane traNa jaNe amArA parivAra sAthe besIne jamyA, bhAgIdAra. huM na bhUlato houM to lagabhaga 1940 AsapAsa Agale divase bhAgIdArI chUTI thaI che teno koI harSa ke zokano zrI bAlAbhAIe A sAmayikamAM agralekho lakhavAnuM zaru karyuM. bhAva koInA caherA para nahi, e ja prema, e ja ullAsathI traNa zrI bAlAbhAInI kasAyelI kalama, sAmAjika ane rAjakIya praznone vAto karatA jAya ane hAsyanA chAMTaNAM veratA jAya. AvuM samajavAnI temanI UMDI sUjha, vAcakonI vAMcanarucinA prakhara vAtAvaraNa ane AvI nikhAlasatA Aje bhAgyeja jovA maLe! jANakAra A tamAmane laIne temanA agralekho vAcakomAM khUba te samaye huM InTaramAM abhyAsa karato hato. A bIjIvAra mane ja prItipAtra banI gayAM. A uparAMta ravivAranA divALI aMko emanA darzananuM sadbhAgya sAMpaDyuM. e ja mIThuM madhuruM smita, e je khAsa royala sAIjhamAM nIkaLatA, temAM temanI dhArmika, aitihAsika, ja AnaMdI cahero, e ja prabhAvazaLI vyaktitva, premabhInI sAmAjika kathAo paNa khUba ja damAmalera chapAtI, tenuM citrAMkana lAgaNIothI chalochala! kalAbdhinI kalAtmaka pIMchIo vaDe thatuM. A divALI aMkomAM te Ama bAlAbhAI kevaLa kalamanA ja svAmI nahotA; teo samayanA diganja sAhityakAro zrI 'dhUmaketu' ane cu. va. zAhanI vyavahArutA, vicakSaNAtA ane premALa buddhimatAnA paNa eTalA kathAo paNa chapAtI. te samaye sAhitya jagatamAM A prakAzananI ja dharakhama svAmI hatA. jyAM bAlAbhAI hoya tyAM saMpa ane prazaMsA ghaNI thatI. mane yAda che 1947mAM jyAre AjhAdI maLI sulehanuM sAmrAjya hoya, samAdhAna ane vyavahAranI ANa tyAre emaNe agralekha lakhyo hato : svarAjya to maLyuM, have pravartatI hoya. surAjya kyAre? Aje 60-61 varSe dezanI je hAlata che te parathI jaina sAhitya samArohanuM Ayojana zrI bAlAbhAI vIracaMda saheje kaLI zakAya ke bAlAbhAI keTalA moTA dIrghadRSTA hatA ane desAI "jayabhikhkhuM'nI zatAbdI ane temanA pitarAI bhAI zrI rAjakAraNanA vaheNanA kevA aThaMga pArakhu! ratilAla dIpacaMda desAInI haju hamaNAM ja pUrNa thayela zatAbdI mane yAda che saMbhavataH 1945 ke 46mAM jyAre huM 13-14 nimitte thaI rahyuM che te kharekhara baMne dhUraMdhara jaina sAhityakArone varSano hato ane Abu-aMbAjInA pravAse gayA hatA. vacce stutya nipAvAjaMli che, je mATe Ayojakone abhinaMdana ghaTe che. amadAvAda rokAyA hatA. mitra nAte pitAzrI amane saune laIne A baMnne lekhaka mahAnubhAvonI aMtaraMga vAto, ghaNI ghaNI emane maLavA emane ghera gayA hatA jyAM lagabhaga be-traNa kalAka rIte teonI mahAnatA tathA temanI jANatI tema ja ajANI vAto gALyA hatA. bALaka hoI vadhu to emanI kalamI zaktio vize vAcako sudhI pahoMcADavAnA 'prabudhdha jIvananA A prayAsane huM biradAvuM huM zuM jANuM, kevaLa pitAzrInA mitra hatA eTaluM ja, paNa emanA chuM ane tenA sadA jAgRta taMtrIzrI DaoN. dhanavaMta zAhane abhinaMdana vyaktitvanI eka AchI rUparekhA mArA bALamAnasa para aMkita ApuM chuM. * * * thaI gaI. temanuM dhImuM, jhINuM paNa spaSTa bolavuM, maraka maraka thatuM DI/57, gautamanagara, ela. TI. roDa, borIvalI (vesTa) mukha ane premALa vyaktitva mArA bALamanane sparzI gayAM. muMbaI- 400 092. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 prabuddha jIvana pustakanuM nAma : Apa aAmola saMpadA surjana vAgata,dasa varSa pahelAM prasiddha thayeluM hovA chatAM tA. 16 phebruArI 2008 erika phrImanuM 'zAo samAja" pustaka lekhaka : azvina mahetA a DaoN. kalA zAha vaskInA nAmo agragaNya che. e ja samayagALAmAM bIjA eka noMdhapAtra lekhaka thaI gyA te che IvAna turganeva, I. sa. 1841mAM jarmanIthI AmpAsa pUrNa karI pAchA pharyAM ane temaNe sAhityayAtrAnI zarUAta karI. turganevanI vizeSatA e hatI ke sAhityakAra tarIke raziyAnI sAmAjika paristhiti pratye temano pAzcAtya abhigama jarmana paDataravALo hato. temano A daSTikoNa ja temane TaoNlsaToya ane dostoyavaskI karatAM nirALuM vyaktitva Ape che. Aje paNa enI agatya tevI ne tevI ja rahI che. erika phroma manovizleSaNanA eka labdha pratiSThita tajajJa che ane nAmAMkita sAmAjika, ciMtaka, lekhaka ane mahAna mAnavatAvAdI paNa che. sAmAjika AMdolanomAM paNa teoe AgaLa paDato bhAga bhajavyo che. temanI pAragAmI draSTi, pazcimI samAjanA jhAkajhamALa ane pracura vaibhavane ArapAra vidhI jaI enA roganA mULane khullo karI avalokI zakI che. tema ja mAnava samAjanA svastha vikAsanI navI dizAo zodhI zakI che. A pustaka slAma no pazcimanA, temAM hai. khAsa to arbarikana vAcakane DhaMDhoLIne jugADavAnI dRSTithI lakhAyeluM che. paraMtu ApaNAM dezane mATe ane bIjA navasvataMtra rASTro mATe paNa eTaluM ja mUlyavAna nIvaDe tevuM che. prakAzana : yajJa prakAzana, bhUmiputra, hujarAta pAgA, vaDodarA, 390 001. kiMmataH rUA. 10/-; pAnA 24 AvRtti bIjI A nAnakaDI pustikA pahelAM no 'paraba' mAM saMkharUpe prakAzita thayela, paraMtu tyArabAda sudhArA vadhArA sAthe punarmudrita karI che. lekhakanuM dhyeya ApaNI hajAro varasathI saMcita evI azAla saMpadAne sAcavavAno che te mATe ApaNI bhASAnA che keTalAMka adhyAtma-viSayaka zabdonA mULa strIonI pheratapAsa kare che. ApaNAM gahana adhyAtmanA kSetra sAthe saMbaMdhita ghaNAM zabdo rUDha thaI gayA che, calaNI thaI, cavAI gayA che ane potAnI sAcI mudrA zumAvI baiThA che. keTalAka zabdonA artho saMkIrNa ane saMkucita thaI gayA che ane e viparIta arthe loka mAnasamAM rUDha thaI gayA che. lekhaka A nAnakaDI pustikAmAM AvA 49 zabdonA mULamAM jaI teno asala zuddha-sArco artha samajAve che jemAM lekhakanI marmagrAhI draSTi ane nItarI samaja dhyAnapUrvaka bane che. ahIM lekhaka adhyAtma viSayaka zabdanA asalI artha rajU kare che. sajAka, sA ane sakriya saMvedanAvALA vAcakone mATe A asala saMpadA banI raheze e vAta niHzaMka che. XXX pustakanuM nAma : vAsaMtI dhArA (spriMga TorenTa) lekhaka : Aina mahetA mULa lekhaka : AI.esa.murganava anuvAdaka H nalinI dhabhaTTa prakAzaka : bAbubhAI hAlacaMda zAha pArzva pablikezana, nizApoLa, jhaverI pArka, rilIpha roDa, amadAvAda-380 001. kiMmataH rUA. 100/-; pAnA 192 AvRtti 1 je raziyAmAM ogaNIsamI sadImAM mahAna lekhako thaI gayA temAM pratiSThita sAhityakAra TaoNlsaToya ane dostoya 192 pAnAnI A laghunavala 'spriMga TorenTasa' athavA 'TaoNrenTasa oNpha sprIMga AtmakathanAtmaka che. A kathAmAM lekhake bAina-bArdana choDI pote perisa jaI rahelA jarmana anubhavonuM Alekhana karyuM che. durganaivane potAne bAina-bArdananI vasaMta-grISma Rtu bahu priya hatI. ane e vAtAvaraNAmAM mAnavIya saMbaMdhone gatizIlatA ane vAcALatA prApta thatAM hatAM, dunive A anubhavI dimitrI hatAM. durganeve A anubhavo dimitrI pavaloviya sAninanA pAtra dvArA AlekhyA che. turganevanA sarjanamAM nikolAI gogolano prabhAva vartAI Ave che. nalinIbena brahmabhaTTe 'TaoNrenTasa oNpha sprIMga'ne 'vAsaMtI-dhArA' zirSaka ApIne tenI yathArthatA prakaTa karI che. sAthe sAthe gujarAtI anuvAda sAhityamAM noMdhapAtra kRtinuM sthAna pAme evo anuvAda avazya thayo che. XXX pustakanuM nAma : zANo samAja lekhaka : ki koma prakAzaka : jagadIza zAha yajJa prakAzana samiti, hujarAtayAtrA vaDodarA-390001. kiMmataH rUA. 40/-; pAnA 192 AvRtti-pa pazcimI samAjanI saphaLatAnI kathAthI ApaNI AMkho aMjAI jAya che, ane ApaNe emane pagale cAlavA talapApaDa thaI jaIe chIe. paNa ApazAmAMthI bahu ochAne e vAtano khyAla che ke e saphaLatA mAtra bhautika utpAdana ane upabhoganAM kendro pharate vIMTaLAyelI che. te ekAMgI che. pazcimI dezo ane pUrvanA dezonA samAja vacceno bheda phroma mArmika rIte darzAve che. 'zANo samAja' vartamAna sthitinuM phakta nidAna ja nathI. bhaviSyamAM DokiyuM karAvatI khoja che. amerikanoe vadhu svastha samAjanuM sarjana karavAnI dRSTie zuM karavuM te vize ahIM lekhake samajAvyuM che. A anuvAda mULa aMgrejI parathI zrI kAnta zArka karyo che. mULa pustaka mukhyatve amerikana samAjane khyAlamAM rAkhI lakhAyeluM. paraMtu anuvAda karatI vakhate ApaNAM samAjane sRSTimAM rAkhIne saMvepa karyo che. A pustakanuM lakhANa dezane potAnI sabhyatAnI nikaTa lAve tema che. bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, gokuladhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-400063 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - tA. 16 phebruArI, 2008, 421 rogaciMtA 422 roga pariSaha jaina pAribhASika zabdakoza, 3 Do. jitendra bI. zAha (jAnyuArI-2008nA aMkathI AgaLa) -zArIrika ke mAnasika pIDA thAya tyAre tene dUra karavAnI vyAkuLatAmAM je ciMtA thAya tene rogaciMtA. A ArtadhyAnano eka prakAra che. -zArIrika yA mAnasika pIDA hone para usako dUra karane kI vyAkulatA ke kAraNa jo ciMtA hotI hai use rogaciMtA kahate hai yara # prakAra 1 mArtadhyAna hai . -When one develops a bodily or a mental pain then one experience worry caused by a pathetic eagerness to get rid of it, the worry at an ailment. One kind of Artadhyan. -koipaNa rogamAM vyAkuLa na thatAM samabhAvapUrvaka tene sahavo te roga pariSaha, -kisI bhI roga meM vyAkula na honA kintu samabhAva pUrvaka roga ko sahanA / -Not to get agitated whn attacked by any disease whatsoever but to put up with it with a feeling of equanimity. -eka narakanuM nAma, azubhadhyAna, jenuM cittakura ke kaThora hoya tevA rudra AtmAnuM dhyAna te raudra. -eka naraka kA nAma, azubhadhyAna, jisa kA cittAra yA kaThora ho aise raudra AtmA kA dhyAna / -Name of one hell. He whose heart is cruel or hard is rudra and dhyana performed by such a one is raudra. -eka narakanuM nAma, - narava ma nAma . -Name of one hell. 423 raudra - 424 raurava prabuddha jIvana : grAhaka vinaMti sujJazrI, sAdara praNAma. ApazrI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA peTrana/AjIvana sabhya athavA sabhya ke zubhecchaka cho. Apane 'prabuddha jIvana' niyamati maLatuM haze. ApanA sahakAra mATe ame ApanA AbhArI chIe. 'prabuddha jIvana'nA phebruArI 2006nA aMkamAM A sAmayikanA ujjavaLa ItihAsanI jhalaka darzAvI hatI ane A sAmayikane Arthika rIte || | sakSama karavA grAhaka yojanA prastuta karI hatI, je A aMkamAM paNa pragaTa karI che. uparAMta "prabuddha jIvana nIdhi'nA zIrSaka nIce kAyamI phaMDa mATe samAja samakSa vinaMti paNa karI che. A jJAnayajJamAM ame jaNAvela koI paNa yojanAmAM Apa sahabhAgI thAva evI amArI vinaMti che. A mATe, Apa pAchaLa chApeluM phorma bharI, pAnA naMbara 2 para darzAvelI je Apane yojanA anukULa lAge eno ullekha karI A phorma amane parata karavA vinaMti. Apano ceka/DrAphTa SHREE MUMBAI JAIN YUVAK SANGH' nA nAme mokalavA vinaMti. kanyA kariyAvara AjIvana grAhaka lavAjama bharanAra temaja "prabuddha jIvana nIdhi kAyamI phaMDa'mAM phALo ApanArane AvakaverAnI kalama 80-G| anvaye karamukta che, te aMgenuM pramANapatra juduM ApavAmAM Avaze. ApanI zubhecchA amArI sAthe sarvadA raheze ja. je A jJAnayAtrA mATe amane preraka banI raheze. dhanyavAda, AbhAra. menejara Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja praba6 savanuM 16 phebruArI 2008 425 lakSaNa -asAdhAraNa dharma. -asAdhAraNa dharma | -Defining characteristics. 426 labdhi -eka prakAranI tapojanya zakti. -eka prakAra kI tapa se utpanna hone vAlI viziSTa zakti / -Super ordinary power. 427 lablindriya -bhAvendriyano eka prakAra, matijJAnAvaraNIya karma Adino kSayopazama je eka prakArano Atmika pariNAma. -bhAvendriya kA eka prakAra, matijJAnAvaraNIya karma Adi kA kSopazama, jo eka prakAra kA Atmika pariNAma / -Sub type of Bhavendriya, The ksayopashama of the karmas like matijnavaraniya etc. which is a sort of transitory spiritual state is labdhindriya. 428 lAbhAntarAya karma -je karma kAMI paNa prApta karavAmAM aMtarAya ubho kare te lAbhAntarAya karma. -jo karma kucha bhI prApta karane meM antarAya DAle vaha lAbhAntarAya karma / -The karmas which places obstacle in the way of receiving something. 429 liMga -cihna, tenA dravya ane bhAva ema be prakAra che. cAritraguNa te bhAvaliMga. viziSTaveSa Adi bAhya svarUpa te dravyaliMga, veda-abhilASA-icchA-tenA traNa prakAra che. strIveda, purUSaveda, napuMsakaveda, -cihna usake dravya evaM bhAva do prakAra hai / cAritraguNa arthAt bhAvaliMga, viziSTaveza Adi bAhya svarupa dravyaliMga hai| veda-abhilASA-icchA-usake tIna prakAra hai-strIveda, puruSaveda evaM napuMsakaveda / -Characteristic sign, its dravya and bhava types. The virtuous merits of the form of right conduct is linga of the bhava type. While the external make up of the form of a special dress etc. is linga of dravya type, sexual characteristic. 20, sudarzana sosAyaTI, 2, nAraNapurA, amadAvAda-380013. (vadhu AvatA aMke) pratizrI, tA.............. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha 33, mahammadI minAra, 14 mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI--400004. phona : 022-23820296. Apano vinaMti patra maLyo. amone ApanA prabuddha jIvana'nA vArSika | trivArSika | paMcavarSIya dasa varSIya / kanyA kariyAvara grAhaka thavAnI IcchA che. 'prabuddha jIvana nIdhi' kAyamI phaMDamAM anudAna ApavAnI amArI bhAvanA che. che A sAthe ceka/DrAphTa rUA. ..... ......................... naMbara .............. ............ tArIkha ................ beMka........ ..........zAkhA ...........gAma... .............no svIkArI nIcenA saranAme rasIda ! mokalavA vinaMti. dhanyavAda. ceka/DrAphTa zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha'nA nAmano ja mokalIe chIe. nAma ane saranAmuM :... ' li.................. ... Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hajI A vana kA nAma i AbhAra mAnya rAkhavAmAM AvyA bhAjapanA tamAma vAvALA kAkA e kola karo A ( tA. 19 phebruArI, 2008 yuddha jIvana ja che ke sArI rIte ke na khata-na khabara(chellAM pAnAnuM cAlu) sAthe lIdhI. meM pUchyuM, "sAIkala kema sAthe lIdhI? bhAI paNa sAzaMka hato. e paNa bhAre vimAna pAchuM nathI AvavuM?' saNamAM hato. potAnuM khUna eka navA khUnanI saMbhavitatA 'dIkaro kema karIne gujarI gayo ?' prazna karyo. "mArI pAse baMdUka nathI. sAIkala vecI baMdUka pedA karatuM hatuM. AvI vera paraMparAomAM to tyAMnAM dUkanI goLIthI marI gayo.' khAne TUMkamAM laIza.' kuLanAM kuLa svAhA thaI gayAM hatAM. 'khAnasAheba-' ATaluM bolIne AgaLa khAnasAhebanI neka bIbIe bhAIne AzvAsana bAvaDA nAnA bALakane vaLI konI sAthe mArAthI vadhu na bolAyuM. jigarajAna dostane A ApyuM. bahenanA vacana pa2 bhAIne pUrepUro ItabAra banAvaTa?' mane na samajAyuM. rIte vidAya ApatAM jigara cirAtuM hatuM. khAna hato. | 'ghara ko Aga laga gaI, ghara ke cirAga se." jigara vAMcanAro hato. bIje divase sALo-banevI maLyA. doDIne bheTyA. kavi khavAsavALA khAne beta kahI, enA dilanA khAnasAheba !' meM pharI vAra kahyuM. sALAe kadamabosI karI banevInI jUtI mAthe mUkI. dhairyane dhanyavAda ApavAnuM mana thayuM. e bolyA, "zuM che, bhAIsAba !' khAna bolyA. khAnasAhebanuM aMdaranuM gulAbI dila khUlI gayuM. "khudAe dIdho, khudAe laI lIdho. e vaLI khAnasAheba! dIkarA para mAne vadhu pyAra ke eNe khIsAmAM rahelA 50 rUpiyA ane sAIkala deze. AmAM aphasosa nathI, paNa bAbata ajaba bApane ?' baMne sALAne bheTa ApI dIdhAM. banI gaI che. gherathI (khAnanI patnI) mAyake- piyara mAne dIkaro bApanI zAna che, mAnuM to kalejuM.' vaija, thoDe divase khAnasAheba pharIne amAre tyAM nokarI para hAjara thayA. AMkhamAM AMsu sAthe temaNe gaI. enAM bhAI-bhAbhI vacce rasoI bAbatamAM "game to ATaluM mAruM vacana rAkhajo. jo jhaghaDo jAgyo. enI bhAbhI jarA moTA gharANAnI dIkarAnI mA dIkarAnuM khUna mApha kare, to tame ene - mane badhI vAta karI hatI. A AMsumAM gunegArI. che. eNe be kaDavA zabda kahyA, be ghasAtA zabdo mApha karajo.' nahotI--pavitratA hatI. bolI. mAro sALo kahe, "re! tuM game tevI moTI khAnasAheba be miniTa mArA moM sAme joI . [3] paMkhI mALAmAMthI UDatAM hatAM. abhyAsa pUro - ho, paNa mArA khAnadAnane bhAMDe kema?' sALAe rahyA, e jANe mAruM jigara vAMcatA hatA. thayo hato. have amArI chUTA paDavAnI ghaDIo najIka "baMdUka lIdhI. patnI sAme tAkI. gherathI (khAnanI gADI UpaDavAnI thaI. ekAeka khAnasAhebe hatI. khAnasAheba mArI pAse hiMdI ane huM temanI patnI) bALakane laIne tyAM beThI hatI. e vacce mAro hAtha pakaDI cUmI bharatAM kahyuM, 'dostanuM vacana pAse urdU zIkhato hato, paNa vidhAtAe amane paDI. roSamAM ekAeka baMdUkanI goLI chUTI gaI. jarUra rAkhIza." vahelA judA pADyA. mArI oratanI kAkhamAM dIkaro hato. ene vIMdhIne [2] judA paDatI vakhate khAnasAhebe doDI AvI goLI soMsarI nIkaLI gaI. bAbata Ama che, snehanI vela haMmezAM viyogamAM pAMgare che. mArA paga pakaDyA ne gadgada kaMThe bolyA : bhAIsAba !' khAnasAhebanuM jalatuM jigara mArA jigaranA jaLathI 'bhAIsAba! AzIrvAda Apo ke mAre tyAM da. "AmIna!' huM bolyo ne cUpa rahyo. banAva kaMIka zAMta banyuM. vicArazIla banyuM. jema jema dUra putra janme. tame Alama phAjhala cho.' -evo hato ke AghAta jarUra pahoMce. meM thoDI vAre yo, tema tema mArI vacana amana asara huM chobhIlo paDI gayo. e enA nirNayamAM kahyuM, 'A to eka hAthe bIjA hAthane IjA karyA karavA lAgyAM. makkama hatA. Akhare meM zaramAtA zaramAtA kahyuM: jevuM thayuM. bhUlI jAo, khAnasAheba !' khAna ghera pahoMcyA. bhUtakALanI padminIne yAda "jo mArI duA maMjUra thatI hoya to huM khudAne khAna garjIne bolyA, 'bhAIsAba ! khUna ema ApatI e seMdarya ne zUrAtanabharI neka orate araja gujAruM chuM ke tamAre tyAM vAgha ne sAvaja mApha na thAya. khUnanA badale khUna A amAro khAviMdanA paga cUmyA. jevA be dIkarA thajo." khAviMdane e samajAvavA mAgatI hatI, paNa khAnasAheba ane huM judA paDyAM. huM uttara deza lekhAya. enI sAta peDhI bhaMDAya. have huM dezamAM khAviMda samaje, evI ene zraddhA nahotI. e dIkaro choDI gajarAte Avyo.. - jaIza. khanano badalo khuna.' khAnasAheba khUba to hArI beThI hatI. have bhAI hArIne zuM karavuM? eka dahADo patra Avyo. svAbhAvikatAthI bolyA, - oratanuM dila to duniyAnuM ajaba kheta che, na jANe amadAvAdanA traNa daravAje besatA eka sAMI meM khUba samajAvyA, paNa emaNo kahyuM: "huM keTalAya skUlanA bAga tyAM khIlyA hoya che. ekeyane phakIra pAse e vaMcAvyo, emAM khAnasAhebane tyAM vepArI nathI. sipAhI chuM. vepArI paNa potAnuM naSTa-bhraSTa karatAM enuM dila mAnatuM nathI. putrajanmanA samAcAra hatA. leNuM choDato nathI, vyAja sAthe vasUla kare che to tyAM to sAmethI khAviMde prazna karyo, "zuM mAge mane ane mArI patnIne e maLavA bolAvatA huM to sipAhI! khUnanA badale khUna na lauM to che? khUnano badalo ke eka bhAIno bhAI?' hatA. khAnasAhebanI khvAhiza hatI, pezAvaranA loka mArA nAma para thuMke. mArAM saMtAna mane bApa "bhAI. pyArA khAviMda! huM ane tuM hajI gharaDAM sTezane pacIsa navajuvAnonA hAthanI baMdUkonA tarIke jAhera karatAM zaramAya, maranAranuM A zrAddha, thayAM nathI. allAhanI mahera Utaraze to...' orata bArathI mAruM svAgata karavAnI, gAma vacce tapeza ke je kaho te." bolI, dabadabAbharI rIte .....kADhavAnI. varSo sudhI amArI vacce rahelA khAnasAheba ema nahi-kurAne zarIpha uThAvIne kahevuM bhAre mIThAM svapnAmAM divaso vItatA hatA. . badhA rItarivAjA thI zAtA hatA. jeno nA paDaze.' khAnasAhebe cakAsaNI karI, 'pAchaLathI mane tyAM to samAcAra AvyA ke hindustAnazAMtisnAtranA bRhad anuSThAnamAM bhUta-pretone koI vagove nahi." pAkistAna judAM thAya che. bAkaLA dharavA e ghaNA patio sAthe madharAte 'rAjI chuM. huMya pAka dInadAra orata chuM. khUna e divase ane e ghaDI! Aja sudhI na khata jaMgalamAM gayelA. mApha.' che, na khabara. manamAM ghaNI vAra thAya cheA gama ane raMja pachInA divaso bhAre hatA. khAnasAhebanA dila para dostanA dilanI Araja keeo vAvyAM pApa ? teNe jhera ugADiyo ? thoDA divase rajA laIne khAnasAheba vatana javA ane eka bIbInA zabdo kAma karI gayA. emaNe kahyuM. tene Dasayo kALo nAga ? sukhano thAma uMjADiyo. UpaDyA. emanI pAse eka sAIkala hatI. te paNa 'tArA bhAIne kahevarAvaje. kAle jamavA AvIza." ('mosamano phUla'mAMthI ' Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. 1.6067/57 Licence to post without prepayment No. South-81/2006-08 Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001.On 16 of every month. Regd. No. MH/MR/SOUTH-146/2006-08 PAGE No. 36 PRABUDHHA JIVAN - DATED 16, FEBRUARY, 2008 te kheta-ne khabara vasaMta RtunA suMdara divaso hoya, maMdamaMda e puruSa hato. Akhare mArA kadAgraha pAse pavana vAto hoya, madhyAhnanI zAMti hoya e vakhate paMthe paMthe pAtheya... dila kholavuM paDyuM. enuM sazakta zarIra kaM'' gharanA ekAMta UMcA khUNAmAMthI eka avAja jabAna locA vALatI hatI. eNe kahyuM: saMbhaLAya, ne joIe to UMcA mALAmAM be komaLa gherathI khata che. chokaro gujarI gaya pArevAM ghUmatAM hoya. mahobbata che. mahobbata dilane kamajora banAve jevA paMkhInA mALA evA mananA mALA. khAlI pjayabhikhkha kamajora dila kadI raDI paDe. dila raDe paNa AMkhamAMthI khAlI lAgatA mananA mALAmAM eka divasa ekAeka AMsu paDe to to guno thAya.' huhuka dvahaka thayuM ne smRtinuM jUnuM-purANuM paMkhI A ArAmakhurazI para, rAta veLAe, saba mane A samAcArathI AghAta lAgyo. huM jANato pAMkha phaphaDAvI rahyuM. salAmatanI rona pharIne jyAre e besatA ane eka hato ke khAnane be dIkarI para A eka ja dIkaro dUradUranuM e smRtipaMkhI, paThANa mitra be cheDatA tyAre koI jUnA jamAnAnA masta, zokhIna hato. emanI komamAM dIkarAnuM mahattva khUba. dIkaro zAhajharInanI smRti laIne pAMkho phaphaDAvatuM UDyuM. ne beparavA lodI sulatAnanI jhAMkhI karAvatA. ja bApanI saMpattino vArasadAra, bApanA zatrutAno zAhajharIna! zAhajharIna ! mana vihvaLa thaIne emanI e khAsa gajhala, paNa e ja nibhAvanAra. chokaro sUrajanuM teja. pokArI rahyuM. pokAra khAlI dizAomAM pachaDAIne 'camana ke takhta para jisa dama AvA sAta khoTanA dIkarAnA motathI vadhu pAchA pharyA. zagula kA tajammula thA; karuNA zI hoya? paNa emAMya raDatAM vaLI zI jIvananA aphATa sAgaramAM ghaNAM ghaNAM hajAra bulabuleM thI gunegArI? raDyA vagara to dila khAlI kema thAya? mitra-motI lAdhyAM che. emAM phaTakiyAM motI paNa eka zora thA eka gula thA.' ahIM ApaNe tyAM to jenuM koI marI gayuM hoya e che. e sivAyanAM mitra-motImAM khAna zAhajharInanuM e hasamukha ne laherI khAna Aje gaMbhIra hatA. snehIne 2DAvIne haLavo karavAnI kaMI keTalI nAma Aje ekAeka smRtikhaMDamAM AvIne besI AMkha to tapAvelA tAMbAnA goLA jevI lAla kAza-moMkANAnI AyojanA che. gayuM. manano mALo evo che. hatI. pAtaLA hoTha dhanuSanI paNacha jema kheMcAI dhIre dhIre kANa-moMkANanI eka mahAracanA thaI akorA-khaTakano rahenAro, e paThANa mitra gayA hatA. meM svAbhAvika prazna karyo, gaI che ne kaMI keTalA niyama-upaniyama ghaDAI gayA zAhajharIna! "kema khAnasAheba! zuM che?' ' che, bUDhI DosInA Ama to koI sAme Ave to paThANa kharo paNa lAla TameTA jevo, ADo, kaMI nathI.' khAna mAM pheravI gayA. zakana paNa na le, paNa koI mare to sarakhI rIte rovAUbho phAlelo deha nahi. sIdho soTA jevo, hasamukha mane Azcarya thayuM. huM najIka gayo. vadhu prazna rovarAvavA mATe bhalI bhalI phezanebala yuvatIo caherAvALo. bane tyAM sudhI samAdhAnanI vAto karyo: "kaMI tabiyata kharAba che ?' e khaDakhaDa pAMcama jevI DosInA kadama cUme. karanAro. bhA-bhAIthI bolanAro. ane vIphare tyAM ' kahyuM: 'vAdaLa varase ane pANI paDe, jakhama kesariyAM karato rajapUta! vAryo vaLavo muzkela. mane vadhu kutUhala thayuMH are, Avo pahADa thAya ane lohI vahe, lAgaNI thAya ane AMsu zAhajharIna yAda Ave che, ne pAkistAna yAda jevo mANasa nAnI vahunI jema zuM karI rahyo che? Tapake, e to manuSya mATe svAbhAvika che. emAM Ave che. rAjakAraNI puruSoe je khela khelyA "zuM gherathI kaMI khata-patra che?' paNa emano gunegArI kevI?' te-paNa mane to pAkistAna yAda Ave che tyAre pIcho choDyo nahi. 'bhAIsAba! tamArAmAM ane amArAmAM phera lAgaNIonuM 'ta jAge che. bhalI ane bUrI baMne hA. bhAIsAba! atyAre mane ekalo rahevA che. tamAre tyAM mRtyu pAchaLa raDavuM--jAhera-bAhera lAgaNIo jhagI UThe che. do, nahi to khudAno gunegAra thaI jaIza." rIte raDavuM-yogya lakhAyuM che. na raDe ene mAthe bhalI e mATe ke dasakAthI khovAyelo mitra khAnasAhebe kahyuM. ATalA zabdo bolatA emanA TIkA thAya che. amAre tyAM mota e gaMbhIra maunano tyAM vasato haze. sukhI haze ke duHkhI, jIvato dila para je avarNanIya sitama gujarato hato, enI prasaMga che. ame mAnIe chIe ke mota ke jIvana haze ke nahi tenI zaMkA! bUrI e mATe ke mitrane huM jhAMkhI karI zakyo. khudAnI bakSisa che. je jIvana mokalyu-eNe ja sadAkALa mATe eNe alaga karyo. "are khAnasAheba ! Alama phAjhala laIne A mota mokalyuM. baMnemAM ApaNI kabUladArI hovI mana ane motI eka vAra bhAMgyAM pachI jhaTa zuM? tamArA jevA custa namAjIne vaLI khudAnI ghaTe. khudAe jiMdagI ApI emAM AnaMda, pachI saMdhAtAM nathI, chata mananA mALAnuM paMkhI jhaMkhanA gunegArI kevI?' meM paNa emano pIcho na choDyo. eNe mota mokalyuM emAM enI sAme nArAjI pragaTa mUkatuM nathI! lIdhelI vAta jhaTa mUke evo huM paNa nahoto. karavI e moTI gunegArI che.' e divasa yAda Ave che jyAre khAna gamagIna khAna emanI jamAtamAM Alama phAjhala kahevAtA. Aha! paThANanA zabdomAM eka moTI philasUphI cahere emanI oraDImAM beThA hatA. oraDImAM kaMI ene AkhuM pAka kurAna moDhe hatuM. ane emane hatI. AMsu paDI na jAya, enI pUratI takedArI sAja-saraMjAma nahoto, paNa Akho eka rUpiyo mATe jJAnanI sImA kurAna hatuM. kurAnamAM jJAnano cAlu ja hatI. ane lAladhUma netromAMthI kharekhara kharcIne vasAvelI gUNapATanI ArAmakhurazI khAsa bhaMDAra che. kurAnanI bahAra je hoya te jJAna hoya eka paNa AMsu bahAra na saryuM. dhyAna kheMcatI hatI. toya kabUla nathI. namAja, jakAta ane rojAno pAbaMda (vadhu mATejuo pAnuM 35). Printed & Published by Nirubahen S. Shah on behalf of Shri Mumbal Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhirt Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadali Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd, Mumbak 400004. Temparary Add.: 33. Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor Dhanwant T. Shah. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 vArSika lavAjama rUA. 125/- tA. 16 mArca, 2008 chUTaka nakala rU. 10/- ! * * * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra * * * jIvana ( vikrama saMvata : 2064 vIra saMvata : 2534 phAgaNa sudi - tithi - 10 | jina-vacana duSTa vANIno tyAga sa-vakkasuddhiM samupahiyA muNI giraM ca duLaM parivajjae syaa| miyaM aduLaM aNuvII bhAsae sayANa majjhe lahaI pasaMsaNaM / / - sarvAti-7- munie vAkyazuddhi (bhASAnI zuddhi)ne barAbara sArI rIte samajIne duSTa vANIno sadA tyAga karavo joIe. doSarahita vANI paNa mApasara ane vicArIne bolavI joIe. AvuM bolanArA muni satyaruSonI prazaMsA pAme che. vAkyazuddhi (bhASA kI zuddhi)ko acchI taraha samajha kara muni doSayukta vANI kA prayoga na kare / doSa rahita vANI bhI napItulI aura socavicAra kara bolanevAlA muni, satpuruSoM meM prazaMsA ko prApta karatA hai| Knowing fully well the importance of pure language a monk should always avoid evil language. Even while using such flawless language, he should speak only adequate and thoughtful words. Such monks are praised even by saints. DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita "bina-vanamAMthI) Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 mArca, 2008 * kartA 13 Ayasana che. kAma eka vRtti che, Avega che. ApaNe jIvananI garimA che. bhoga eTale mUcchita kAmamAM divyatA-bhavyatAnuM AropaNa na avasthAmAM AnaMdaprApti mATe khoTA sthAne jIvananuM satya saMyamane mArge karIe. kAmopabhogane vAjabI TharAvavA mArelAM phAMphAM. mATe bhrAmaka vicAradhArAo UbhI na karIe jIvana satyanI zodha che ane jIvananuM lAve che, bhogane mANe nahi, ane tevI vicAradhArAonA bhoga na satya saMyamane mArge lAdhe che, bhogane mArge vi bhANadeva banIe. nahi. kAma pApa nathI. paraMtu kAmanA tyAgamAM saujanya : "bhUmiputra' paramahaMsa rAmakRSNadevanA jIvana- , sarjana-sUci caritramAM eka ghaTanA noMdhAI che. eka yuvAna pRSTha kramAMka sAdhakanI kuMDalinI jAgRta thaI. te yuvAnane (1) jJAnAlayam, dhyAnAlayam, vIrAyalam | DaoN. dhanavaMta zAha 3 rAmakRSNadeva pAse lAvavAmAM Avyo. (2) mahAkavi zrI rAmacaMdra : jIvana, jIvanakALa ane kavana DaoN. suzIlA kanubhAI sUcaka 5 yuvAnane joine rAmakRSNadeve kahyuM- (3) lata DaoN. raNajita paTela (anAmI) 7 kAmabhAvathI koI strIno sparza karIza. (4) kRSNagItA DaoN. kavina zAha nahi. anyathA kuMDalinI zakti pAchI nIce (5) jhena : bauddha dharmanI sAMskRtika nIpaja pa. pU. munizrI vAtsalyadIpa UtarI jaze." (6) islAma ane ahiMsA zrI jazavaMta bI. mahetA tema ja banyuM. te yuvAne kAmabhAvathI (7) zrI mahAvIra jaina vidyAlaya yojita 19mo jaina sAhitya samAroha DaoN. kalA zAha strIno sparza karyo ane kuMDalinI zakti (8) zrI bhaginI mitra maMDaLa pAlItANA : nIce AvI gaI ane te yuvAnano ceka arpaNa vidhino kAryakrama zrI mathurAdAsa TAMka AdhyAtmika vikAsa aTakI paDyo. (9) sarjana svAgata DaoN. kalA zAha paramahaMsadeve eka sthAne kahyuM che ke je ](10) jaina pAribhASika zabda koza Do. jitendra bI. zAha dorAmAM gAMTha hoya, te doro soyanA |(11) Atmasiddhi zAstra mA, pratApakumAra ToliyA nAkAmAMthI pasAra thaI zakato nathI, tema (11) paMthe paMthe pAtheya : upAzrayamAM DokiyuM.. jayabALA tolATa je cittamAM kAmavAsanAnI gAMTha hoya, te cittamAM samAdhinI ghaTanA ghaTatI nathI.. baddha jIvana : grAhaka yojanA cAra vedamAM je je devonA maMtro che, te bhAratamAM paradeza sarva devonI yAdI banI che. A yAdImAM 1 varSanuM lavAjama rU. 125/- U.S. $ 9-00 'kAmadeva' nAmano koI deva saMmilita nathI. 3 varSanuM lavAjama rU. 350 U.S. $ 26-00 mahAbhArata, rAmAyaNa ane zrImad bhAgavata 5 varSanuM lavAjama rUA. 550/- U.S. $ 40-00 Adi purANomAM aneka sthAne devonI yAdI * 10 varSanuM lavAjama - rUA. 1000/- U.S. $ 75-00 rajU thaI che. AmAMnI eka paNa yAdImAM deva kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama rUA. 2000/- U.S. $100-00 tarIke "kAmadeva'nI gaNanA thaI hoya tevuM kyAreya paNa jAXkha na levAnI 'prabuddha jIvananI nIti hoI enA grAhako ane zubhecchako | nathI, to pachI zAne AdhAre ApaNe kAmane tema ja dAtAo ja A sattvazIla sAmayikane jIvaMta rAkhI zakaze. (77 varSanI avirata sevA che. deva'nI gAdI para besADIe? muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatronI) gujarAtI bhASAnA sAmayiko jIvaze to ja gujarAtI bhASA ane gujarAtI saMskAra saMskRti jIvaMta raheze. kahenArA ema paNa kahe che ke bhAratIya | kahe che ke bhAratAya. | jaina dharma ane sarva dharmanA ciMtano AvA sAmayikothI ja vartamAna ane bhaviSyanI peDhInA * saMskRtimAM kAmasutranA racayitA vAtsyAyana hiMdayamAM ropAtA jaze. ' ane bhautikavAdI vicAradhArAnA praNetA | punita putrI to 'duhitA" ane "dehalI dIpaka che; eTale banne dizA ane banne gharane ajavALe| cArvAkane paNa traSi gaNavAmAM Avela che. evo gharanA umarAno e dIpaka che. lagnamAM ApaNe lAkho rUA.no kharca karIe chIe, lAkhonA A kathana paNa sAcuM nathI. RSionI vaidika kiriyAvara ane gharanA saMskAra sAthe putrIne vidAya ApIe chIe to kariyAvaramAM 'prabuddha jIvana' ne paurANika koI paNa yAdImAM A na ApI zakIe ? putrInA jIvanamAM e sadAya jIvaMta raheze. pathadarzaka banaze. suSu kiM bahunA...? ceka "zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA nAme mokalazo. koI paNa mAsathI grAhaka banI zakAya che. baMnemAMthI koInA nAmano samAveza thayo - kanyA kariyAvara AjIvana grAhaka lavAjama bharanArane AvakaverAnI 80 G kalama anvaye nathI. karamukta che evuM pramANapatra juduM ApavAmAM Avaze | menejara e vAta sAcI che ke mAnavajIvanamAM kAma Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No,RNI-6067/57 varSa : (50) + 180 0 eka utta tA. 16mArca, 2008 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra che prabuddha jIvana prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 vArSika lavAjama rUA.125/- 70 chUTaka nakala rUA. 10/- taMtrI : dhanavaMta ti. za jJAnAlayam dhyAnAlayam vIrAlayam zAha jJAna, dhyAna ane vIra tattvanuM darzana, A traNe ratnono samanvaya eTale muMbaIthI pUnA jatA nezanala hAIve upara pUnA zahe2nI sImA upara kAtraja bAyapAsa pAse, kAtraja dhATanI parvatamALA vacce prAkRtika sauMdaryathI suzobhita pahADI upara nisarga ramya ramaNIya zAMta vAtAvaraNamAM pradUSaNa rahita zuddha havA pANI vALA sthAnamAM kamaLanI jema vikasI raheluM ane sUryanA ugatA kiraNonI jema tejavalayo sarjatuM vIrAlayam tIrthasthAna. lagabhaga cha mAsa pahelAM A tIrthasthAnanA eka TrasTI ane mArA murabbI mitra zrI caMdrakAMta gAMdhIe amane premAgraha karyo ke zrI mahAvIra jaina vidyAlaya prayojita 19mA jaina sAhitya samArohanuM Ayojana A navA upaDatA tIrthasthAnamAM amAre sarvee karavuM, jethI vidvAnone A sthaLano pUro paricaya thAya ane A tIrthasthAnanI tattvazIla pravRttinI vidvAno dvArA kaMThopakaMTha yAtrAno prAraMbha thAya. . eka savAre zrI caMdrakAMtabhAI emanA pautra sona, amArA zrI hiMmatabhAI gAMdhI ane zrI hemaMtabhAI sAthe A sthaLanI mulAkAta levA ame pUnA tarapha upaDyAM. A tIrthasthAnanA pre2ka 5. pU. paMnyAsa pravara DaoN. zrI aruNa vijayajI mahArAjazrInI jJAna ArAdhanA vize thoDI jANakArI to hatI. paNa vizeSa jANakArI A be kalAkanA pravAsa daramiyAna caMdrakAMtabhAI dvArA prApta thaI. pU.zrIe bALa vayamAM ja gRhatyAga karyo ane pa. pU. AcArya deva zrI premasUri ma.sA. pAse bhAgavatI pravajyA grahaNa karI saMsArI aruNakumAramAMthI aruvijayajI mahArAja banI pa. pU. AcArya zrI subodhasUri ma.sA.nA ziSya tarIke jAhera thayA, ane jJAna-tapa kSetre bhagIratha puruSArtha karI jJAnayAtrAno AraMbha karyo. hiMdI sAhityamAM ema.e.nI padavI prApta karI. uparAMta tattvajJAna ane dArzanika kSetre abhyAsa AraMbhyo. saMskRta bhASAnA mAdhyamathI parIkSAo ApI, prathama zreNIe uttIrNa thaI nyAya-darzana zAstra sAthe bI.e. thayA ane AgaLa pachI Aja viSayamAM M.A. nI padavI prApta karI nyAyadarzananA AcArya thayA. pUjyazrIe sarva darzanono tulanAtmaka abhyAsa karyo ane 'Izvara ane jagata svarUpa' e viSaya upara saMzodhanAtmaka zodhaprabaMdha be bhAgamAM lakhIne pUnA yunivarsiTIthI Ph.D. nI padavI prApta karI. kadAca samasta zvetAMbara mUrtipUjaka zramaNa saMghamAM pU. aruNa vijayajI ma.sA. sauthI pahelA Dabala ema.e. pIeca.DI. che. hiMdI, rAjasthAnI, gujarAtI, marAThI ane aMgrejI bhASA upara eozrInuM gajabanuM prabhutva che. A badhI hakIkata jANI manomana dRDha nizcaya karyo ke 19mo jaina sAhitya samAroha A prakhara vidvAnazrInI nizrAmAM ja karavo, jethI pUrA dezamAMthI AvelA vidvAnone pUjyazrInI jJAnavANIno lAbha maLe ane evo lAbha amane maLyo ja. samArohamAM niyukta thayelA 'saMlekhanA--saMthAro'nA viSaya uparanAM eozrInA vaktavya sarvene maMtramugdha karI dIdhA hatA. samArohano TUMko ahevAla A aMkamAM ApavAmAM Avyo che. have A vIrAlayanA nimitta, nirmANa ane uddeza joIe. bhAratabharamAM aneka kSetre paribhramaNa karatA karatA pUjyazrI yogAnuyoga ladhu kAzI tulya vidyAbhUmi pUnA padhAryA. ghaNAM varSothI jaina zAsananA jJAna kSetre-saMzodhana kSetre bhagIratha kArya karavAnA mano2tha sevanAra A pUjyazrIne yogAnuyoga pUnAnA jamInonA moTA gajAnA sodAgara zeThazrI mANekacaMda nArAyaNadAsa dugaDa pUjyazrIne kAtraja ghATanI pahADI bhUmi upara AjathI tera varSa pahelAM eTale 1995nI sAlamAM laI gayA. jaMbulavADI gAmanI upara pahADa upara pharyA. pUjyazrInA AMtaramanane A bhUmi Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' A ja prabuddha jIvana tA. 16 mArca 2008 sparzI gaI. manamAM koI divya saMketa pragaTa thayo. jina zAsana maMdira, jyAM lAkho jaina temaja anya darzana zAstranA graMthono saMgraha ane samagra mAnava kalyANa mATe zubha kAryonA svapnAnI paMgata thaze. vizva kakSAnA pustakAlayano lAbha koI paNa vidvAna tyAM cittabhUmimAM racAvA mAMDI. pariNAme dugaDa zeTha, pUnAnA prasiddha nivAsa karIne laI zakaze. 'jaina vizvakoza'nuM nirmANa thaze. InTara 6. zreSThIvarya zrI gulAbacaMda cariMgajI ane sarAphavALA vijayarAjajI nezanala jaina sTaDI senTaranuM Ayojana karI jagatanA sarve saMzodhaka rAMkAe prathama 30 ekaranI A pahADI bhUmi pUjyazrIne arpaNa vidvAnone potAnA AMgaNe padhAravAnuM nimaMtraNa apAze. A karI. ane pachI to aneka dAtAo emAM joDAyA: zrI vinodacaMdra saMsthA pAse atyAre pacAsa hajAra pustako to che ja. DoMgaracaMda osavAla, rAju zeTha, zrImati zAMtAbena saMpatarAjajI koI eka ja sarasvatI pUjaka bhAgyazALI dAtA mAtra A eka temaja khIDakI, pUnA ane muMbaInA anya zreSThi mahAjano sAthe ja jJAna saMkUlanI javAbadArI upADI le to tIrthanirmANa jeTaluM ja - "vIrAlayam TrasTanI sthApanA thaI. ane Aje lagabhaga paMcAvana pUNya karma prApta thaze emAM koI zaMkA nathI. ekara jamInamAM vIrAlayamUnA nAmAbhidhAnathI eka bhavya A pavitra tIrthamAM traNa divasano sAhitya samAroha yojI sarve jJAna-dhyAna tIrtha AkAra laI rahyuM che. vidvAno dhanya to banyA ja paNa tyAMthI pAchA pharatA aMtara AtmAmAM 20 zikharo yukta 20 derIo ane vacce samavasaraNa sahita kAMIka avanavuM virAjI gayuM che enI pratIti paNa sarvane thaI ja. vizvamAM kyAMya nathI evuM vIra sthAnakanuM sarva prathama mahAprAsAda zAsana devane prArthanA karIe ke hara paLe A saMkula upara bhavya vIrAlayammAM nirmANa thaI rahyuM che. je vRttAkAra ane anokhI AtmAnA AzIrvAda varasatA rahe ane pUjyazrInA svapnone AkAra AMtarika racanA che, zilpazAstrano A adbhuta namUno che. emAM maLato rahe. ratnamaya pratimAojI birAjamAna che. dhanavaMta zAha A pahADI Toce vizvanuM sarva prathama kakSAnuM '200X200'nA prabuddha jIvana vistAravALuM goLAkAra samavasaraNAkAra mahAprasAdanuM paNa (phorma naM. 4, rUla naM. 8) ja nirmANa thaze, jemAM kendramAM parikara sahita 30 phUTa UMcI vizALa || rajisTrezana opha nyUjhapepara rUlsa 19pa6 anvaye "prabuddha jIvananI cAra mUrtio cAre dizAmAM caumukhajI tarIke birAjamAna thavAnI mAlikI ane te aMgenI mAhitI. che. cAre bAju eka hajAra ne ATha sAdhako dhyAna karavA besI zake 1. prakAzane sthAna : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, tevI racanAvALuM vizALa dhyAnAlayam AkAra laI rahyuM che. traNa muMbaI-400004. mALanuM-(3 gaDhavALuM) cAre dizAomAM bAra pravezadvAra, bAra kAmacalAu saranAmu : 33, mahammadI mInAra, : sAmaraNa yukta oDIovALu, ane azokavRkSakAra sAmaraNavALuM 14mIkhetavADI,muMbaI-400004. . vizvanuM A sarva prathama kakSAnuM adbhuta anokhuM samavasaraNa 2. prasiddhino krama : mAsika. dara mahinAnI 16mI tArIkhe . . mahAprAsAda sAkAra thaI rahyuM che. 3. mudrakanuM nAma : zrImatI nirubahena subodhabhAI zAha traNa divasanA amArA samAroha daramiyAna pUjyazrInA ziSya 4. prakAzakanuM nAma : zrImatI nirubahena subodhabhAI zAha pU. hemaMta vijayajI eka sAMje amane badhAMne A zikhara upara laI : bhAratIya gayA hatA, tyAre e ziSyaratna A badhI vigato amane saMbhaLAvI : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, saranAmu 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, tyAre amArA sarvenA aMtarane koI apAra zAMtino anubhava thayo muMbaI-400004. hato. e adbhuta anubhava hato. pa. taMtrI : zrI dhanavaMta tilakarAya zAha A paMcAvana ekaramAM mAtra maMdira nirmANa ja nathI. aneka rASTrIyatA : bhAratIya pravRttiono nakazo dorAI cUkyo che. gurukulam, nivAsI saranAmuM : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, haoNsTela, risarca lAyabrerI, risarca InsTITyUTa, yoga, anAthAzrama, 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, gauzALA, pAMjarApoLa, vaikalpika cikitsA, zAMtiniketana, muMbaI-400004. tIrthakara udyAna, dharmazALA, bhojanAlaya, A jotA vAMcatA ja 6. mAlikanuM nAma : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha pUjyazrInI pratibhAne zata zata vaMdana thaI jAya. jijJAsune veba ane saranAmu : 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, sAITa jovA vinaMti (www VEERALAYAM.org.) (M.No. muMbaI-400 004. 09326853368) Phone (022) 24317874. huM dhanavaMta tilakarAya zAha AthI jAhera karuM chuM ke upara jaNAvelI paraMtu amane vizeSa to AkarSI gayuM tyAM vizALa svarUpe AkAra vigato mArI vadhumAM vadhu jANa ane mAnyatA mujaba sAcI che. tA. 16-32008 1 dhanavaMta tilakarAya zAha, taMtrI) laI raheluM zrI mahAvIra risarca phAunDezananuM saMzodhanAtmaka jJAna Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , prabuddha jIvana mahAkavi zrI rAmacaMdra : jIvana, jIvanakALa ane kavanA 2 DaoN suzIlA kanubhAI sUcaka saMskRta sAhityamAM ApaNAM kavioe potAnA jIvana ane samaya vize paNa temaNe khyAti meLavI hatI. temaNe nATyakaLAnAM je niyamonuM vivecana suspaSTa noMdha na karI hovAthI samayAMtare daMtakathAo ke anumAnano AdhAra karyuM tenuM pAlana paNa potAnA nATakomAM karyuM che. aneka viSayono samAveza levAto hoya che. paraMtu rAmacaMdranAM samaya ke jIvanane jANavA sAva aMdhakAramAM ane bhASA paranuM prabhutva emanI vidvatA darzAve che. A sarva emanAM phAMphAM mAravA paDatA nathI. tema chatAM, temanA janmasthAna, kuTuMba, mAtApitA paTTaziSyapadanI yogyatA pUravAra kare che. ane abhyAsa viSayaka praznono uttara meLavI zakAto nathI. potAnA graMtho mahAkavi rAmacaMdra pratibhAvaMta kavi hatAM ane tatkAla padyaracanAmAM ane anya vidvAnonA graMthomAMthI prApta vigato dvArA emanAM jIvana ane pAraMgata-zIghrakavi-hatAM. kahevAya che ke, ekavAra mahArAja jayasiMha samaya vizenI hakIkato kramazaH nIce mujaba rajU karI zakAya. siddharAje potAnA sabhAsadone prazna karyo ke zuM grISma vinA hAra : mahAkavi rAmacaMdrasUri, cAlukya rAjAo jayasiMha siddharAja (1130- azvinAmaf . da3grISmatamAM divasa lAMbo kema thaI jAya che ? 1143 i.sa.) ane kumArapALa (1143-1172 i.sa.)nAM zAsanakALa koI sabhAsada saMtoSakAraka javAba na ApI zakyA, tyAre zrI rAmacaMdra paNa daramyAna vidyamAna hatAM. saMskRta sAhityanAM vikAsamAM gujarAtanuM vizeSa sabhAmAM upasthita hatAM. emaNe rAjAnI stutiprazaMsAyukta padyathI uttara yogadAna rahyuM che ane gujarAtanAM cAlukyavaMzIya rAjAono 11mIthI Apyo. 14mI sadI sudhIno samaya A dRSTie suvarNayuga kahI zakAya. rAjA deva ! zrIgiridurgamalla! bhavato digjaitrayAtrotsave kumArapALa jainAcArya hemacaMdrasUrinAM ziSya banyAM hatAM. zrI hemacaMdrAcAryano dhaavdviirturnggaanisstthurkhurkssunnnnkssmaamnnddlaat| jIvanakALa i.sa. 1088thI i.sa. 1172 sudhIno gaNAya che. siddharAja jayasiMha ane kumArapALanAM samayamAM teo khyAti pAmyA. zrI vaatodbhuutrjomiltsursritsNjaatpsthliihemacaMdrAcAryano dehAMta i.sa. 1172mAM thayo. A banAvathI atyaMta AghAta dUrvA cumbanacaMcurAravihayAstenA tivRddhadinam / / pAmelA rAjA kumArapALane zrI rAmacaMdra ane bIjAoe AzvAsana ApyuM. he devI zrI giridurgamalla! ApanA digvijayanAM pAtrotsavamAM doDatAM e pachI cha mahinAnA TUMkA gALAmAM ja, bhatrIjA ajayapALe ApelA vIra ghoDAonAM pagamAMthI pRthvIthI AkAza sudhI uDatI rajathI sUrasaritAne jheranI asarathI kumArapALa i.sa. 1172mAM mRtyu pAmyAM. e samaye zrI kAMThe racAyela paMkasthaLamAM ugI nIkaLelA dUvane caravA (sUrya tarago) rAmacaMdrane 'parvatArAdhanA' karavA bolAvavAmAM AvyA hatAM. ajayapALa rokAI javAthI divasa ati lAMbo thaI jAya che. .sa. 1175mAM gAdIe AvyA ane tarata ja zrI rAmacaMdranuM apamRtyu AvI pratibhAthI prasanna thaI mahArAja jayasiMhe e mane thayuM. kavikaTAramalla'nA birUdathI vibhUSita karyA hatAM. zrI rAmacaMdra ane zrI guNacaMdra, A baMne jaina sAdhuoe saMyukta rIte tuTena sarvasamakSa vivAramAM vidrevAn | lakhelA nATyadarpaNa' nAmaka graMthamAM karelA ullekha dvArA jANI zakAya ke (maMdiraba, 35AtafrLI pR-6 2) zrI rAmacaMdra, prakhyAta zrI hemacaMdrAcAryanA paTTaziSya hatAM. zrI rAmacaMdra samasyApUrti mATe paNa suvikhyAta hatAM. samasyApUrti mATe jainAcArya zrI caMdraprabhAsUrinAM 'prabhAvacarita'mAM eka prasaMgano ullekha koI zabda ApavAmAM Ave to tatpaNa e zabdavizeSanAM AdhAre padyaracanA che ke, ekavAra siddharAja jayasiMhe mAtra kutUhala mATe zrI hemacaMdrAcAryane karI samasyApUrti karavAmAM dakSa hatAM. AvI ja eka ghaTanAno ullekha potAnAM prazna karyo ke tamAro paTTaziSya koNa? zrI hemacaMdrAcArye pratyuttara ApatA drAcAya pratyuttara ApatA mahAkAvya "kumArapAlacarita'mAM zrI caritrasundaramaNie karyo che. e kahyuM ke "atizaya sadguNI evA rAmacaMdra ja mArA vArasa thavAne lAyaka anusAra ekavAra vizvezvara kavi jyAre aNahilapura AvyA tyAre rAjA che." kumArapAla, emano Adara satkAra karI emane AcArya hemacaMdranI astyamuSyAyANo rAmacaMdrasya: kRtizekharaH / pAThazALAmAM laI gayAM. tyAM AcAryanA ziSyonI parIkSA karavAnA hetuthI prAptarekha: prAptarupa: saGge vizvakalAnidhiH / / kavizrIe be samasyA pUrti mATe rAkhI. prathama vyasiddhAM ane dvitiyazrayeLa, prabhAvakacarita (prabhAcaMdrasUrI) prathama samasyAnI pUrti mahAmAtya kapardIe karI jeno ullekha svayaM zrI rAmacaMdra paNa kaumudImitrAnaMda, nalavilAsa, satyaharizcandra, "pravanyavintAmaNI'mAM karyo che. bIjI samasyAnI pUrti zrI rAmacaMdra karI. nirbhayabhImavyAyoga vigere kRtiomAM AcArya zrI hemacaMdrano potAnA rAmacaMdra dvArA thayelI tatkSaNa samasyApUrti sAMbhaLIne vizvezvara kavi atyaMta guru tarIke ullekha karyo che. prasanna thayAM. - zrI rAmacaMdrano vijJAnono UMDo abhyAsa, spaSTa vicAro, prastutikaraNanI zrI bhogIlAla sAMDesarA noMdhe che ke, "prabandhaciMtAmaNi" uparAMta utkRSTatA ane pravAhI, sacoTa ane prabhAvaka zailI temanAM sAhitya graMthomAM ratnamaMdira gaNikRta upadezakaMragiNI ane anya keTalAMka graMthomAMthI paNa. jovA maLe che. mAtra vivecaka ja nahi, paraMtu nATakakAra tathA kavi tarIke temanI samasyApUrtio maLI Ave che. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - tA. 1 6 mArca 2008 e sarva rAmacaMdranI potAnI na hoya to paNa eka vidvAna ane kavi zrInacaMdrasya ziSyanA prakhyAtavidhAnaniSThaIIbuddhinA tarIkenI rAmacaMdranI pratiSThAnI cAlatI AvelI paraMparAne te prakaTa kare che naumfmRamamfarium famoff-fTRI e bhUlavuM na joIe.' zrImatA rAmacaMdreNa viracitaM... dvitIyaM rupakam / ekalocanAyuktaH zrI rAmacaMdra emanI jamaNI AMkha gumAvI hatI. e mATe aneka prabaMdhazata'ne saMjJAvAcaka nAma gaNI e nAmanuM pustaka racanAra ema lokavAyakAo vahetI thaI hatI. e sarvane kAraNe emanuM ekAkSIpaNuM to to mAnavA muni zrI puNyavijayajI muvImitrAntinI prastAvanAthI prerAyA mAnavA muni zrApulAva sAbita thAya ja che. zrI rAmacaMdrae racelA aneka jIvanaprazaMsAnA stotromAM eka AMkha paM, lAlacaMdra gAMdhI mAne che ke temaNe kula so prabaMdho lakhelA hovA gumAvavAnA prasaMganuM sUcana maLI rahe che. kavi jInaprabhune dRSTidAna mATe joIe ke jemAMnAM ghaNAMkharAM Aje prApta thatAM nathI. bIjo mata evo che jAI prArthe che. prathama daSTie ema jaNAya ke AdhyAtmadRSTithI ajJAnarUpI ke prabaMdhazata e zabda rAmacaMdra racelA prabaMdhonI saMkhyAno vAcaka nathI, aMdhakArayukta aMdhatvane dUra karavA prArthe che. paraMta. vAraMvAranI vinaMtI paraMtu e nAmano graMtha ja temaNe racyo hovo joIe. zrI jinavijayajIe daihika cakSu mATe hoya evuM sUcita thAya che. alaMkAra, kAvya, nATaka virnare viSayanA graMthonI eka prAcIna yAdI prasiddha zrI rAmacaMdranuM nidhana : karelI che. so ema na letA lagabhaga so athavA so jeTalA ema laIe zrI rAmacaMdra jevA vidvAna ane mahAna kavinuM mRtyu atyaMta karuNa rIte to praznano ukela lAvI zakAya. Aja paryata rAmacaMdranAM lakhelAM 47 suDatAlIsa thayuM rAjA ajayapAla dvArA amAnavIya rIte mAnya ApavAmAM Avyo. graMtho meLavI zakAya che. ethI vadhu graMtho hovAnI paNa zakyatA che. eTale hato. pUrA so nahi paNa lagabhaga so graMthonA racayitA to gaNI ja zakAya. zrI rAmacaMdra atyaMta nirbhaya prakRtinAM hatAM, koIpaNa dhamakIne vaza na zrI rAmacaMdra nATakanAM sarva mukhya prakAromAM potAno hAtha ajamAvyo thatAM rAjA ajayapAlanAM Adeza chatAM bAlacaMdrane jJAna ApavAnuM nakArI hato. nATaka, prakaraNa, nATikA, vyAyoga vigere prakAro temaNe lakhyA che. dIdhuM. ene teo ayogya ziSya gaNatAM hatAM. rAjAne tAbe thavA karatAM jaina tIrthakaronI prazastinAM stotro ane kAvyo paNa temaNe lakhyA che. emaNe motane vhAluM gayuM. gaMbhIra prakAranAM graMthomAM nATyadarpaNa ane jina nyAya vize dravyAlaMkAra' merUtuMgasUrinAM "prabaMdhaciMtAmaNi'mAM rAmacaMdranA mRtyu vize lakhAyuM nAmaka graMtho racyA che. A baMne graMtho emaNe zrI guNacaMdranAM sahayogathI che ke racyAM che. zataprabaMdhakartA rAmacaMdrane rAjA dvArA tAMbAnA tapAvela saLiyA para zrI rAmacaMdra likhita badhAM graMtho prApta nathI. je suDatAlIsa graMtho emaNe besavAnI pharaja pADavAmAM AvI tyAre temaNe zloka kahyo ke racelAM che emAMthI 12 jeTalAM graMtho prakAzita thayA nathI. "mahIvIDhaha sacarAcaraha jiNa sirI dinhA paay| A sarvamAM 11 judA judA prakAranAM nATako, 2 vaijJAnika graMtho, 3 kAvyo ane anya tirthaMkaranI prazaMsAnAM stotro che. ATalAM graMtho ja gaNIe tasu atthamaNu diNesaraha houta hohi cirAya / / " to paNa saMskRta sAhitya mATe rAmacaMdrano phALo gaNanApAtra che. divasanA adhipati ke te potAnA caraNa sajIva ane nirjIva sahita mahAkavi zrI rAmacaMdra mAtra sAhityazAstramAM ja nahi, paraMtu vyAkaraNa pRthvInI samagra sapATI para dhare che, te thoDA samayamAM ja asta pAmaze. ane nATyazAstramAM paNa pAraMgata hatAM. potAnA 'ravitAsa' nATakanI A zabdo sAthe ja potAnI jIbha dAMtathI kacarIne AtmahatyA karI.. prastAvanAmAM svayaM potAnA mATe vidyAvA" upAdhino prayoga karyo Ama chatAM pUra rAjAe pharI temane marAvyA. Ama kumArapALa pachI gAdIe AvanAra ajayapAla, zrI rAmacaMdranAM che. "vidyAtrayIvanamanvitavyatatraMrtanavevasutI vinarAmacaMdram kasamayanA, aprAkRtika ane karuNa mRtyu mATe javAbadAra gaNAyA che. " ahIM 'vidAyAM' no artha veda na karatAM vyAkaraNa, nyAya ane - zrI hemacaMdrAcAryanAM paTTaziSya hovAthI guru pAsethI utkRSTa jJAna prApta sAhityavidyA levo joIe, kAraNa ke jaina hovAne kAraNe emaNe veda karyuM, paraMtu hemacaMdrAcArya jevI khyAti prApta karI zakyA. nahito, emano zabda vedazAstra mATe prayojyo hoya tevuM lAgatuM nathI. emanA Avo karuNa aMta Avyo na hota. sAhityazAstrajJAtA hovAnuM pramANa 'nATyadarpaNa' ane 'kaumudImitrAnaMda' zrI rAmacaMdranI kRtio vigere racanAo che. to sAthe sAthe 'dravyAnaMer 1ra' ane - zrI rAmacaMdranuM nAma prabaMdhazatakartA mahAkavi tarIke ullekhavAmAM Ave "sidhdhahemazabdAnuzAsana'nI upara lakhelI TIkA emanA kramaza: nyAya ane che. so graMthonA kartA mahAkavi tarIke rAmacaMdra pote paNa potAnA graMthomAM vyAkaraNazAstra viSayaka naipuNyanAM pramANarUpa che. ullekha karyo che. (kramaza:) (1)nirmanImavyAyo - prastAvanAmAM - * * * zrImadAvAdimayaMka@gvazvazataLatuphAnavemacaMdrazya pUryAsa: nya: 1 3, viveka, vidyA vinaya viveka kaoN-oNpa. hAusiMga sosAyaTI, (2) muvAmitrAnti - prastAvanAmAM - 185, svAmI vivekAnaMda roDa, vilepArale, muMbaI-400056. prastAva. - Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmakAkA kAlA cA vyApaka kAma karavA pahoLA hA hA jI Ara # ' % thI 2 16 mArca, 2008 karI zakAya lata DaoN. raNajita paTela (anAmI) AjathI sADA cha dAyakA pUrve, rasAyaNa zAstranA prophesara- "dharatInI AratI' pustakamAM "mArA pitarAio' (. 417prinsipAle mane eka vedhaka prazna pUchyoH "anAmIjI', atyAra 462) nAmanA lekhamAM svAmI AnaMde AvA eka namUnAno sudhImAM tamArA keTalA kAvyasaMgraho pragaTa thayA?" kahyuM: "be'. jAta-anubhava varNavyo cheH- "eka sAMje eka nAgAnI meM dhUNI sane 1938mAM kAvyasaMhitA' pro. anaMtarAya rAvaLa sAhebanI jalAvI ApI. pelo kaheH "calama (gAMjAnI) bhara." prastAvanA sAthe ne sane 1947mAM bIjo cakravAka' pro. "nA jI, e nahi karuM, bIjuM kaMI kAma hoya to kaho.' viSNuprasAda trivedInI prastAvanA sAthe." mArA e mitre nirAzA "kyoM nahi bharatA?' pragaTa karI ane mane uttejita karatAM kahyuM: "huM tamane eka evI "gAMjA pInA gaMdI cIja hai.' pelAno pitto phATyo. "sAle davA ApuM (Draga) ke dararoja ochAmAM ochI so paMktio acUka susare ! zivajI bamabholekI cIja ko tuM gaMdI kahatA hai." lakhI zako, pAkI geraMTI sAthe, zarata mArIne huM A kahuM chuM." meM "hAM." emane kahyuM ke, "prinsipAla sAheba! kAvya sarjanamAM tamArI davA "tuM AriyA (AryasamAjI) hai?' (Draga) kAmamAM na Ave, emAM to navanavonmeSa zAlinI, 'vaisA hI samajho.' buddhipratibhA, avalokanazakti, satata abhyAsa, kalpanAzakti, pelo mArAthI ATheka phUTa dUra beThelo, eNe enA hAthamAMthI anubhUti vagere guNonI jarUra paDe. preraNAthI kavacit Izvaradatta veMta lAMbI calama mAruM kapALa noMdhIne chuTTI lagAvI. sIdhI AvIne paMktio paNa prApta thAya." amArI A vAtane mAMDa ekAda dAyako kapALane uparavADe coMTI, aradhA IMcano jakhama, lohIthI vALa vItyo haze ne abU saIda aiyUbanI copaDI 'kAvyamAM AdhunikatA' bhInA thayA, TapakavA lAgyuM. mArA vAMcavAmAM AvI ne pelA prinsipAla sAhebanuM smaraNa thayuM. "aura bhI mAra sakate ho. phira bhI kaheMgA, gAMjA pInA gaMdI pR. 35-36 upara teo lakhe che: "bIjuM eka valaNa che, Adata hai.' sura-riyAlijhamanuM, jene ApaNe parAvastuvAda kahI zakIe, eno gAMjo aphINa pInArA-khAnArAonI keTalIya karuNa kathanIo prabhAva paNa AjanA baMgALI kavio upara paDyo che. e prabhAva huM jANato houM chuM paNa zivarAtrie bhAMga pIne hasanIya vartana phrAMsanA parAvastuvAdIonA sAkSAt paricaya karatAM amerikana karanArA mArA be mitronI kathA jANavA jevI che. pahelA mitra biTaniko mAraphate vadhAre paDyo che. e loko buddhi temaja caitanyanI vakIla che-vaDodarAnA. zivarAtrie zaheramAM AvelI emanI eka sImA vaTAvI jaIne bhAMga, hazIza, meskAlIna, Ithara vagerenI madadathI kalabamAM ThIka ThIka bhAMga pIdhI. thoDAka samaya pachI rIkSAmAM emanA avacetananA gahana Adima araNyamAM praveza karavAne udyata thayA alakApurImAM AvelA baMgale javA nIkaLyA. relve sTezana AvyuM che; e loko mAne che ke, araNyamAMthI jaMgalI hAthInI peThe kavitA eTale pelA rIkSAvALAne kahe: "rIkSA pAchI laI le-nyAyamaMdira doDatI Avaze, sAme je Ave tene bhAMgI-cUrI nAkhatI- phakta tarapha." rIkSAvALAe pUchyuM: 'kema sAheba! kaiMka bhUlI gayA cho?' buddhi ke nIti nahi, rItirUcizAlinatA badhAMne ja toDIphoDI to kaheH "hA, mAro DAbo hAtha tyAM rahI gayo che te laI AvuM." nAkhatI. e lokone evo vahema suddhAM na Avyo ke, je badhAnI bIjA mitra, muMbaInI eka meDikala kaoNlejamAM petholojInA taLiye che tenI kiMmata badhAnI upara na hoI zake; emaNe jANavA heDa. zivarAtrie ThIka ThIka bhAMga pIdhI...ghare AvyA, hIMcake chatAM icchayuM nahi ke, tuccha ja sulabha hoya che. mahAne mATe lAMbI beThA...sAme khurasImAM emanAM zrImatI kamalAdevI beThelAM. bhAMganI ane kaThora sAdhanA karavI paDe che. buddhine vaTAvI javAnI zakti asaramAM pUche che "bola kamalI !' A hIMcako mane calAve che ke huM jo koImAM hoya to te koI ajANyA rahasyalokano patto meLavI hIMcakAne calAvuM chuM?" vidUSI patnIe javAba Apyo: "tamane ne paNa zake, parantu buddhine ane buddhijanya vinaya (Disiplina)ne A hIMcakAne, thoDA samaya pahelAM je cIjanuM pAna karyuM, te calAve TALavAthI je maLaze te kavitA nahi hoya, kAkalI, oTomeTika che." bhAMga gAMjo, aphINanI paNa "petholojI' jANavI jarUrI. rAITiMga haze-rogInA rogano nirNaya karavAnA sAdhana tarIke aphINanA guNa-doSa jANavA mATe ne poyeTIka projha mANavA mATe, tenI kiMmata hoI zake, rasavicAramAM ene sthAna nathI.' DI kvInsInuM Confessions of an opioum-eater paNa vAMcavA moTA bhAganA bAvAo ne khAsa karIne nAgAbAvAo jevuM. emAM eka aphINInI nikhAlasa kephiyata jANavA maLe che. meM calamamAM gAMjo bharIne "dama mAro dama, khUla jAye gama'ne dharmane e joyuM che ke jene bhAMganI jhAjhI asara thAya che te niSkAraNa nAme, bhagavAna zivane nAme potAnI latane poSatA hoya che! (!) hasyA ja kare che, emano AhAra bamaNo thaI jAya che ne Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , , , , , mA na kara, kAkA ne che ke kAma karI mA karIne mArI I m , , , 8. jI. AI A prabuddha jIvana che. tA. 16 mArca 2008 bhAMganI asara nIce emane eka ja vastu be svarUpe dekhAya che. bAda A lakhuM chuM. emAM alpokti haze, atizayokti raja mAtra mArA keTalAka mitronA ekarAra pachI A lakhuM chuM. nahIM. vyasanonI latanA e gulAma che. lekhakomAM paNa, dararoja varSo pahelAM kahevAtuM ke gujarAtI raMgabhUmino eka prathama tamAkuvALAM dazabAra pAna khAnArA che. keTalIka cAnI hoTelavALA, kakSAno abhinetA pIne Ave to ja abhinayano raMga jamAvato. cAmAM evuM kephI dravya nAkhe che ke ekavAra emanI cA pIdhA pachI nAma mohana lAlA(!) pIdhA vinA Ave to abhinayamAM raMgata sadAyanA tamo enA baMdhANI-grAhaka ! rUpiyA sothI baso kharcAne AvatI nahIM. AvI ja vAta, sUrasamrATa kuMdanalAla sehagalanI "hukkA-pArlaromAM dama mAranArA kolejiyano ochA nathI.' ane bAbatamAM paNa pracalita hatI. enI dRDha mAnyatA hatI ke jyAre e pacAsa ke so rUpiyAnuM eka pAna khAnArA paNa meM joyA che. mArA pIne gItanuM rekorDiMga karAve che tyAre uttama kakSAnuM pariNAma Ave eka udyogapati mitre mane ekavAra kahyuM: "kAkA! mArI sAthe che. enA A bhramanA nirasana mATe eka ja gIta pIdhA vinA ne cAlo, tamane huM rU. 1200nI eka pleTa jamADuM." meM kahyuM: 'tamArI pIdhA pachI gavaDAvyuM to anvaya-vyatireka nyAye siddha thayuM ke be bArasonI eka pleTa to mAre eka mahino cAle.' Recording mAM khAsa kazo ja phera nahoto...paNa sArA kalAkAro mArA eka adhyApaka-mitranI sAthe huM 'Dragsa'nI latanI vAta paNa ekavAra bhramamAM phasAI jAya che pachI e latamAMthI mukti karato hato tyAre temaNe dalIlamAM kahyuM: "devo paNa e latamAMthI pAmI zakatA nathI. e lata-laganI kuTeva banI jAya che. - bAkAta hatA? yajJomAM somarasanI balihArI hatI. devone sane 1937nA sapTembarathI sane 1938nA jUna sudhI huM somarasa priya hato ne emAMye Indrane to khAsa. RSio amadAvAdanA dainika gujarAta samAcAra' ane aThavADika somarasane "rAjA" kahetA. somavallarI eka jAtanI vanaspati hatI. prajAbaMdhu'mAM nokarI karato hato. te vakhate "prajAbaMdhu'nA taMtrI somarasa-pAnathI utsAha ne skUrti AvatAM haze evI huM kalpanA zrI cunIlAla vardhamAna 2. zAha ("sAhitya-priya"), "jIgara ane karuM chuM. paNa e bhAMga, tamAku, hazIza, meskAlIna, Ithara jevAM amI'nA lekhaka hatA ne "gujarAta samAcAra'nA taMtrI zrI Indravadana mAdaka ne Arogyane hAnikartA nahIM hoya." caMdrano eka paryAya balavaMtarAya ThAkora hatA. taMtrI maMDaLanA anya karmacArIomAM zrI soma' che emAM koI guNa-sAhacarya haze? guNavaMtarAya AcArya, zrI yazavaMta zukala, zrI bhogIlAla sAMDesarA, ke phI dravyonuM vyasana keTalAMkane mana vyasana nathI paNa zrI kapilabhAI dave ne prabhAtakumAra gosvAmI vagere hatA. A "alTAmorDana' gaNAvAno TreDamArka che! mArA eka DaoNkTara-mitra badhAmAM vadhu lakhanAra hatA zrI guNavaMtarAya AcArya...mukhyatve emanI dIkarInA vivAha arthe muMbaI gayA. AvIne mane kahe: e dhArAvAhI navalakathAo, 'huM, bAvA ne maMgaLadAsa' nAmanI "anAmIjI! muMbaIvALA sAva udhAriyA nIkaLyA..na, pAyo ke kolama ne aMgrejI navalakathAonA anuvAda karatA. cA, sigareTa na pIdho.' keTalIka komomAM to maMgala prasaMge 'kasuMbA'no rIvAja ne pAnanA e vyasanI hatA. satata lakhavA mATe e lata anivArya ja che. tA. 3-11- 2007nA zanivAranA "gujarAta haze? zrI yazavaMtabhAI zukala paNa pramANamAM cA vadhu pItA. ethI samAcAra'mAM pR. 22 para samAcAra che. emanI kAryakSamatAmAM vRddhi thatI haze? keTalAka "ceIna-smokara "jodhapura, tA. 2-11-07 (pI. TI. AI.). "jodhapuranI lekhakone paNa huM jANuM chuM. pInArA 'piyAkone paNa jANuM chuM. ena.DI.pI.esa. korTamAM bhUtapUrva videzapradhAna jasavaMtasiMha sAme eka prakAranA vahemamAM, bhramamAM e loko, jhalAI gayA hoya che. pArTImAM mahemAnone aphINa ApavAnA kesamAM arajI dAkhala ke thoDoka caDhAvavAthI emane lakhavAnuM 'zUrAtana caDhe che', kalpanA karavAmAM AvI hatI...eka samAcAra cenale gaIkAle pUrva videza uttejita thAya che ne navIna preraNA maLe che! pradhAna jazavaMtasiMhanI pArTImAM AvelA mahemAnone aphINA ophara amArI sosAyaTI najIka AvelI eka cAlImAM moTebhAge karatA darzAvavAne pagale bhAre vivAda cheDAyo hato. jazavaMtasiMha dakSiNI kaTuMbo rahe che. moTA bhAganI baheno najIkanI sosA- uparAMta bIjA nava jaNA sAme kesa karavAmAM Avyo che. vizvanA yaTIomAM kacarA-potAnuM, kapaDAM dhovAnuM ne vAsaNo mAMjavAnuM keTalAya ramatavIro kokeina ke evA mAdaka dravyonuM sevana karatAM kAma karatI hoya che. keTalIka yuvAna baheno ane prauDhAo vadhu pakaDAyA che. ane ApaNI lokazAhInI cUMTaNIomAM noTonI kamANInI lAlace zaktinA pramANamAM vadhu kAma bAMdhatI hoya che. sAthe dArUnI poTalIonI lhANI kyAM thatI nathI? thAkI na javAya ne kAma karavAmAM uttejanA maLe te AzayathI teo 75 thI 90nA mArA keTalAka 'Draga-eDIkaTa' mitrone meM sahaja guTakAnuM sevana karatI hoya che. varSothI huM A joto Avyo chuM. bhAve pUchyuM ke tamane A lata kyAMthI lAgI? to nikhAlasabhAve keTalIka tamAkunuM sevana karatI hoya che. moTA bhAganA emanA koIke kahyuM: "patnInA avasAna bAda jIvanamAM kazo rasa rahyo patione dArUnuM vyasana hoya che. patnInI kamANI e pIvAmAM nathI." bIjAe kahyuM: "mArI heDInA sarva mitro prabhune prArA thaI veDaphI nAkhatA hoya che, aneka bahenonI ApavItI sAMbhaLyA gayA...jIvanamAM ekalatA sivAya zeSa rahyuM paNa zuM? e ekalatA Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . - - - che. nA tA. 16 mArca, 2008 rANI " prabuddha jIvana jI kI bAra bAra haze jIravAtI nathI!' keTalAka zArIrika apaMgatAne kAraNe varSothI sAthIone vidAya karyA. jiMdagI vasamI thaI gaI. duniyAno pathArIvaza che. keTalAke sAva smRti gumAvI che...svajanone paNa ddhAra karavAnA lahAvA oNriyA badhA vItyA. bistara bAMdhI, oLakhI zakatA nathI. keTalAka A ekavIsamI sadInAM varavAM TikiTa kapAvI varasothI plATaphArI para besI rahyo chuM, paNa mArI TenzanathI vAja AvI gayA che. keTalAkane parAdhIna jIvana gulAmI gADI ja kamabakhta AvatI nathI.' A lakhuM tA. 30-1jevuM lAge che. jarasAvihIna vRddhatva virala banatuM jAya che. potAne, 1967mAM ne "kamabakhata gADI AvI sane 1976mAM!...khAssAM kuTuMbane ne samAjane bhArarUpa jIvana jIvavAno zo artha? keTalAka 89mA varSe. svAmIthI pAMca varSa moTAM dhanImAnI vedanA samajI kUtakArya jIvone kRtArthatA lAgatAM "iti alam'no vicAra Ave zakAya tema che. Aje 92mA varSe huM, paNa evI ja manodazAmAM jIvI rahyo chuM. koI paNa prakAranI 'kriyeTIvITI vinAnuM bekAra svAmI AnaMda zeTha morArajI gokuLadAsanAM trIjIvAranAM chellAM jIvana bojArUpa ja lAge. dhaNiyANI "dhanImAnuM adbhuta rekhAcitra doryuM che. jAnI vaye Teva, vyasana uparAMta latano bIjo eka artha 'laganI paNa deva thayAM paNa dIrghajIvanathI eTalAM badhAM vAja AvI gayelAM ke thAya che. koI paNa kalAsAdhanA mATe rati, prema, dhagaza, niSThA, aMtima divasomAM jyAre svAmI AnaMda dhanImAne maLyA tyAre lagAva hovA tene paNa laganI kahe che. bhaktinI bAbatamAM mIrAMe svAmI AnaMdane vinaMtI karatAM kahe cheH "bhANA! tuM ATaATalAM laganInA arthane anurUpa 'laTaka' zabda, prayoga karyo che. dA.ta.: "morI varasa himAlayamAM riyo, tapatIratha karyA, bhagavAnane ghare tAro lAgI laTaka gurucaranakI...ne aMte gAya che 'ulaTa bhaI more nayanakI." kaMI vagavasIlo naI? vagavakIlAta phAve te kara, paNa bhalo thaine 'laTaka'ne 'ulaTa'no artha-saMskAra keTalo badho samRddha che! "lagana" ke mane choDAva. jone, gAMdhIjIye vayA gayA.' aMtamAM svAmI lakhe 'laganI'nI artha-saMpadAne sacoTa abhivyakta karato. che: "vRddhAvasthAmAM mRtilopa na thAya e paNa moTo zApa che." lata, vyasananI bAbatamAM mArI samaja to evI che ke keTalIka to zuM kSaNika smRtilopa vahorI, vAstavika duHkhomAMthI haMgAmI kalAomAM amuka DraganuM sevana haMgAmI uttejanA pUrI pADIne mukti meLavavA mATe A Draga-eDIkaTo'nA dhamapachADA che? kAmacalAu saphaLatA bhale prApta kare paNa kALaprabhunI kasoTImAM, vAstavika duHkha karatAM enI davA keTalIkavAra vadhu duHkhada ne bhayaMkara koIpaNa dhoraNe uNI na utare evI kalAkRtio mATe to kAM to hoya che." aneka TenzanothI pIDAtA dIrdhAyuSI saMsArIonI dazA janmajAta zakti-pratibhA ke tapa-sAdhanA-samAdhinI to dayanIya che ja paNa jemane AjIvana "be roTI ne ekAda anivAryatA rahevAnI. parAvastuvAdIonI rItinIti ke laMgoTI'thI cAlyuM evA svAmI AnaMda "mArI kephiyatamAM ekarAra sUjha-samaja lekhe lAgavAnI nahIM. * * * kare che: "varaso vATa joI. asaMkhya svajano, mitro, jivalaga 22/2, aruNodaya sosAyaTI, alakApurI, vaDodarA-7. kRSNagItA nDaoN. kavina zAha yoganiSTha A. buddhisAgarasUrie vividha prakAranI kAvya sAthe prabhune vAMdavA gayA hatA. tyAre neminAtha prabhue upadezaracanAo dvArA arvAcIna jaina sAhityane samRddha karyuM che. jinavANI-dezanA ApI hatI. te uparathI pU.zrIe kRSNagItAnI pU. zrIe saMskRtamAM gItA kAvyonI racanA karI che, temAM kRSNa racanA karI che. ahIM kRSNane pratibodha pamADavAnA hetuthI gItAnI racanA jaina tattvajJAnanA saMdarbhamAM sarva sAdhAraNa janatAne jinavANInA sArarUpe vicAro pragaTa thayA che. . AsvAda karavAnI kSamatA dharAve che. pU. manohara kIrtisAgarasUrie ' pU.zrIe saraLa saMskRta bhASAnA anuSupa chaMdamAM 331 zloka A gItAno bhAvAnuvAda pragaTa karIne gItAnA tattvajJAnane pramANa gItAnI racanA karI che ane te bhAvAnuvAda sAthe gurjara AtmasAt karavA mATe prazasya puruSArtha karyo che. bhASAmAM pragaTa thaI che. gItA eTale kevaLa jJAna ane kevaLa kRSNagItA nAma parathI zrI kRSNanA jIvanano viSaya haze ema darzanavALA sarvajJa paramAtmAnI divya vANIno saMcaya. AtmA samajAya che paNa kavie tenuM spaSTIkaraNa karatAM jaNAvyuM che ke paramAtmA bane te mATeno rAjamArga. pU. zrI jaNAve che ke kRSNagItA vAsudeva kRSNane meM kahelI gItA satya che eTale kRSNane pratibodha mAtra kRSNane pratibodha pamADavA mATe nathI paNa vizvanA sarvAtmA pamADavA mATe gItAnI racanA karI che. mULabhUta rIte to prasaMga saMsAra sAgarathI pAra pAme tevA udAtta hetuthI racAI che. evo che ke zrI neminAtha bhagavAna ekavAra vihAra karIne dvArikA neminAtha bhagavAna dvArikA nagarImAM padhAryA hatA tyAre tyAM nagarImAM padhAryA hatA tyAre zrIkRSNa parivAra ane nagarajano pazuonI hiMsA ane yajJa dvArA hiMsAnuM vAtAvaraNa phelAyuM hatuM Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke, 10 mA - prabuddha jIvana mA Apa prabhaka jIvana para tA. 16 mArca 2008 tyAre kRSaNane zikSA-zikhAmaNa rUpe prabhue ahiMsA paramo dharmanuM prakAza karanAra che. jaina dharma anaMta che. gaI kAle hato Aje che svarUpa samajAvyuM hatuM. ane AvatI kAle paNa haze. jaina dharma anaMta kALa sudhI raheze. A gItAmAM jaina dharmanI ahiMsA, karmavAda, Atmatattva mukti, mA maniyama vAto jaina dharma: sanAtana: ! vyavahAra jIvana zuddhi, prabhu prApti, sukha-duHkhanuM kAraNa, jaina dharmanuM tattvajJAna himAlayathI paNa UMcuM ane sAgaranA jJAna-darzana-cAritra, mohanIya karmanI prabaLatA, sAcuM sukha, peTALathI paNa gahana che. jaina dharmanuM svarUpa ane mahimA, jinavANIno mahimA, paMca jagatanA jIvo pravRtti kare che paNa dharmAnusAra AtmonnatinI parameSThInuM AlaMbana-jApa ane dhyAna, samatAnuM mahattva ane pravRtti ja yathArtha che. manuSya janmamAM prabhu prApti karavI, Atma mAdhyastha bhAvanAnI keLavaNI, yoga sAdhanA, jaina dharma ane vizvanA siddhi karavI e ja pravRtti mahattvanI che. sAcuM sukha zAzvata che. dharmo, jaina saMgha, dharma rakSA vagere viSayone kendramAM rAkhIne vicAro AtmA-paramAtmA bane temAM che eTale parama paMthanI sAdhanA e pragaTa karyA che. mAnavanuM lakSa hovuM joIe. AtmAnA jJAna, darzana ane cAritra ane kRSNagItAnA keTalAka vicArono paricaya ApavAmAM guNano vikAsa thAya to mukti maLe che. jJAnanuM mahattva samajIne Avyo che. jaina dharmamAM saMghanI mahattA darzAvatAM kavi jaNAve che kejaina dharma to ahiMsAno prabhAva pAtharanAro dharma che. tenI vaturvara maphrAsaMdha tIrthastha pUf rAta:. ahiMsA mAtra zabdalIlA nathI paNa sUkSmAtisUkSma jIvonA rakSaNane sanaM vacanaM #Arya vaiyAvR- va sarvatA | 218 che. sparze che. vizvamAM A prakAranI ahiMsAnI bhAvanA jaina dharma sivAya caturvidha saMgha tIrtha samAna che tenuM darzana, vaMdana ane bhakti anyatra nathI. jeno jagatanA kalyANa mATe racyApacyA rahe che. karavI joIe. dharmanA rakSaNa mATe tyAganI bhAvanA joIe. zarIrathI janmathI jaina nahi paNa jainatvanA guNothI sAcA jaina nainAnAM naina dharmastha rakSAye vakatRSNA banAya che. dhArmika sahiSNutA jarUrI che. jIvana lakSyazUnya hoya tevAvi sarvasva tyA 7: mAryo vived: // 222 || to teno koI artha nathI. karma vize kavi jaNAve che ke karma karavAmAM bALako karmayogI bane te mATe zaizavathI ja saMskAro ApavA vivekabuddhi jarUrI che. Asakti rahita karma karavA joIe. saMpatti- joIe. bhAvathI lIna banIne karma karavAthI ISTaphaLa maLe che. cAra vipatti karmAdhina che. temAM samabhAva rAkhavo joIe. ATha karmamAM prakAranA dharmamAM bhAvadharma mukhya che. ahaMkArano tyAga karavo joIe mohanIya karma prabaLa che tene vaza karavAno puruSArtha karavo joIe. ane duSTa vacana bolavuM joIe nahi. guNagrAhI dRSTi keLavIne jagata moha mAyAthI vyApta che. mohanuM dhummasa gADha aMdhakAra- Atma vikAsa karavo joIe. kaLikALamAM mahAvIranI upAsanAthI ajJAnatA che. tethI satya prApta thatuM nathI. dharmanuM rahasya samajAvatAM sadgati thAya che. navakAra maMtrano bhAvathI jApa karavo joIe. kavi jaNAve che ke A japa ane tapa yajJa zreSTha che. jIvonI satva-rajasta majuM prakRti svadharma: zreyasetRkha svAdhAre saMmata: che temAM gItAnAM vacano svIkArIne satva prakRtino vikAsa karavo ' svadharma manuSyone mATe zreyaskara che. svadharma eTale Atmadharma. joie. Atma svarUpanI prApti mATeno dharma samajavo. Atmadharmano sAdhaka gItAne aMte kavinA zabdo che. AdhyAtmika baLanA prabhAvathI game tevI paristhitimAM svastha rahe paThanti kRSNa gItA ye zrRNavanti pAThayanti ca / che. jaina dharma vize kavi jaNAve che ke te eka viziSTa dharma che. vizva svI mukti gha te yAnti nakhane sarva saMmanim II dharma che. temAM jIvadayA ane jagatanA jIvonA kalyANanA udAtta kRSNagItA bhaNavAthI, anyane saMbhaLAvavAthI jIvo svarga ane vicArono samAveza thayo che. muktinA sukhane pAme che tathA sarva prakAranA maMgalane prApta kare guNakarmAnusAreNa varNa karma vyvsthitaaH| che. 'jainA: parAM gati yAnti ariSTa nemi sevikA / / 184 / / jIvananA Urdhvagamana mATe divyavANI rUpa zabdo joIe tojeno neminAtha bhagavAnanA sevako che. teo guNa ane karmamAM satAM sevA savA vArtA laDatmadhyAnayoAinA | vyavasthita che. uttama guNo ane uttama karmane kAraNe zubhagatine pAme tirADo na rtavya, satAM modI veSTi tai: | 285 / che. neminAtha bhagavAna vize mAhitI ApatAM kavi jaNAve che ke- zuddha brAne vALA yogIo ane puruSono satsaMga karavo. ariSTa neminAthena kevalajJAna dhAriNa / teonI sevA karavI. mohayukta ceSTAothI tiraskAra karavo nahi. prakAzo jaina dharmasya kRtattIrthakRtA subhagaH / / 186 / / gurukRpA phaLe ane AtmavikAsa thAya. tIrthakara ariSTanemi bhagavAna kevaLajJAnadhArI jaina dharmano sI-103, jIvanajyota epArTamenTa, narImAna poInTa, bIlImorA Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Lii rahI che karI A kAraka na karI - tA. 16 mArca, 2008 prabuddha jIvana karI ra 11 jhena : bauddha dharmanI sAMskRtika nIpaja pa. pU. muni zrI vAtsalyadIpa jhena 2. graMtho/zAstrothI bahAraalaga jhena eka viziSTa upadeza jhena eTale kaMIpaNa paripUrNa rIte karavuM. bhUlo karavI, parAjaya paraMparA che. pAmavo, avaDhavamAM paDavuM-kaMIpaNa, te paripUrNa karavuM athavA to jhena darzana bhikhuthI bhikhu mAraphata jaLavAtI paraMparA che. adhUruM ke khAmIyukta karavuM to paNa paripUrNa rIte eTale saMvAdI 3. jhenamAM mAnavInA AtmAno sIdho nirdeza thAya che. rIte karavuM. kAryanA badhA aMgono sumeLa sAdhIne evI rIte kArya AMgaLI vinA nirdeza thAya? mAdhyama vinA kaLA saMbhave ? paNa karavuM ke jethI kAmano hetu siddha thAya. paNa temAM ahaMkAra na hovo ghaNIvAra mauna khUba ja jorathI bolatuM hoya che. joIe. ApaNuM duHkha e vizvanuM duHkha che, ApaNo AnaMda 4. mAnavInA potAnA svabhAvamAM DokiyuM ane buddhipaNAnI prApti jagatano AnaMda che. ApaNI niSphaLatA ke khoTA nirNayo prakRtinA e jhenanA dhyeyo che. che, je prakRti kadI AzA-nirAzA anubhavatI nathI paNa niraMtara buddhapaNuM eTale? mAnavapaNuM, vizvamAnavapaNuM, jAtirahita prayatnazIla che. mAnavapaNuM? nA. bALakapaNuM, pazupaNuM, phUlapaNuM, pattharapaNuM, jhenamAM koI ja jaDa siddhAMto nathI, karmakAMDa nathI, purANa- zabdapaNuM, vicArapaNuM, sthaLapaNuM ane samayapaNuM-A badhA paNa kathAo nathI, devaLa nathI, purohita nathI, dharmagraMtho nathI, jhena e jhenano hetu cheH koIka bhItara sAthe joDAvAnI prakriyA che. cAmaDI juo to strI ne purUSa sAva judAM, ApaNAM badhA ja UMDAmAM UMDA anubhavo eka samAna, mULabhUta paNa hADakAM juo to banne mANasa! tattva ke svAda dharAve che. A jhenanI ekatA che. jo ke 'jhenamAM prAcIna paraMparA bahuvidhatA, ati alagArIpaNuM vagere bahuvaimUlaka tattvo paNa jhena vicAre, aitihAsika rUpamAM, eTale lagabhaga aDhI hajAra che ja H jhenamAM vividhatAmAM ekatAnuM tattva che. Ama, jhena eTale, varSa paraMparA jALavI che, je virodhAbhAsanI paraMparA che. ane te ApaNAM jIvana-mULamAM rahelI ekatAnuM UMDANa. paNa mULabhUta bhAratamAM ane pachI cInamAM ane pachI sarvatra utkrAMta - taphAvatano anubhava paNa eTalo ja UMDo che. kemake; vastune thaI che. paNa darzana eTale ke vicAra tarIke jhena e avibhAjita astitva tarIke samajAvavA mATe judApaNAnI jarUra che ja. paNa jo mana zarIranI sahaja skUrti, vyaktigata rIte sarjAyelI samayAtIta mAtra judI ja vastu hoya to te phakta hastI dharAvI na zake. paNa samayamAM thatI cetanA che. jhena e cetanA che. jhena eTale mApadaMDa, surucI, rasa. jemAM ApaNane rasa paDe te jhena dharma nathI, dharma che. jhena mUlya nathI, mUlya che. ghaNIvAra rasaprada che, A vAta khyAla jhena karAve che. ' jhenane badale koIka mUlyanI vAto thatI hoya che. paNa saMpUrNa jhena jhena koI samajI ke samajAvI zake nahi. Ama to, jhena viSe to mAnavInA jIvanane soMsaruM vIMdhe che. pustako lakhavA te uddhatAI che. vastutaH jhena pote ja eka prakAranI je pUrepUro zAkAhArI, ahiMsaka nahoya te mAnavImAM jhena darzana uddhatAI che. bIjI rIte jhena e vinayano sAra che. prakRtino vinaya. che ja nahi. jagatanuM duHkha ane nakAmI vedanA je sakriya rIte ochI ApaNe tene astitva sAthe joDavAno che. na kare te mANasa jhenanA nAme tarakaTa kare che. jhena dareka mAnava hRdayamAMthI sahaja nIpaje che. e koI jhena zuM che? vyaktivizeSa ke vargavizeSanuM khAsa darzana nathI. jhena zuM che? jagatanuM ane jagatanI sarvacIjonuM apratIkIkaraNa jhena vicAra e jhena che. jhena guruo rUpaka, upamA ne pratIkono upayoga kare IsvIsananA chaThThA zatakamAM bhAratamAMthI bodhidharma "jhena' che, paNa e vAta mahattvapUrNa nathI. jhenamAM eka ja cIja bIjI vicArane cInamAM laI gayA hatA. emanAM cAra sUtro A pramANe cIjano artha ApatI nathI. vaLI, cIjonI pAchaLa jaIne temano artha zodhavAno nathI. jyAre hAtha uMco karIe chIe tyAre badhI 1. zabdo/akSaro para avalaMbana nahi. cIjo uMcI thAya che paNa "hAtha" eTale "badhI cIjo' evo artha zabda vilakSaNa mAdhyama che, kema ke; kAvya ke bIjA prakAranA thato nathI. vicAra vinimayanuM zabda e vAhana che. e padArthano aMdhakAra mauna vicAranA thoDAM ghaNAM UMDANa vinA ane thoDI aMtaHskuraNA che. paNa, e ja zabdano kAvyartha e prakAza tathA svara che. vinA jhenano sparza asaMbhava che. paNa jhena eTale vadhAre paDatI Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 ane che ke prabuddha jIvana che tA. 16 mArca 2008 gaMbhIratA ke bhArekhamapaNe ema mAnavAnuM nathI. che ane tenuM saikAlika vazIkaraNa rahyuM che. dhArmika, AdhyAtmika, jhenanI vyAkhyA nathI, jhenamAM jaDa siddhAMto nathI, jhena zikSaNathI pAraMparika-tamAma kathArane A pariprekSyamAM jovuM joIe. aMtarane prApta thatuM nathI-e zIkhavaNIthI para che ane tattvataH zveta mUlaka sadguNathI zobhAyamAna karI zake che kathAonuM preraka sauMdarya. nathI; tethI temAM kharAba guNo nathI ane sArA guNo paNa nathI. jhena kathAo ghaNI arthaghana che. enuM svataMtra mUlya che. eno jhena badhI vastumAM je zreSTha che, apUrNamAM je suSupta pUrNatA che, upakAraka bodha che. te che. tethI jhananI prazaMsA ke niMdA zakya nathI, mAtra vinamra jhena boddha dharmanI sAMskRtika nIpaja che. bauddha dharma bhAratamAM kRtajJatApUrvaka jhenamAM jIvavAnuM che. pragaTa thayo paNa Takyo nahi. tenI DaoN. ramaNalAla cI. zAhe mAMDIne jhena zuM che? vastuone bhInna AMkhe jovuM te jhena. eTale ke, vAta karI che, jemAMthI sau dharmoe zIkha levI joIe, vAMcoH vastunI AMkha banavuM, jethI vastu ApaNI AMkhe potAne jue ! "bauddha dharmanI caDatI paDatI' jhenamAM vastunI vastutA, viziSTatA, nakkaratAnI upekSA nathI. boddha dharmano pracAra uttarottara vadhato gayo kAraNa ke eno jhena e evI koI cIja nathI je badalAya che ane vikase che. Arya aSTAMgamArga, paMcazIla, brahmavihAra vagereno upadeza jhena to parivartana ane vikAsa pote ja che. jyAM satyam, zivam, lokonA haiyAmAM vasI jAya tevo hato. vaLI ene samrATa azoka, suMdaram traNeya hAjara hoya che, eka rUpe, tyAM jhena che. kaniSka ane harSavardhana jevA bauddhadharmI rAjAono ghaNo moTo jhenamAM cAra bAbato dhyAna pAtra cheH dhikkAranuM zamana, Teko maLyo. saMyogonI samaja, kazuM ja mAMgavAnuM nahi ane vAstavikatA sAthe paraMtu harSavardhananA samaya pachI bauddha dharmanI bhAratamAM paDatI sumeLa. thavA lAgI. rAjyAzraya ocho thavA lAgyo. e to kharuM ja, paraMtu cInanI jhena paraMparAno hetu jIvana ane maraNa bannene atikramIne bIjAM ghaNAM kAraNoe paNa mahattvano bhAga bhajavyo. bauddha dharmamAM jIvavAno che. pahelA maravuM ane pachI jIvavuM-e jhenano ukela hInayAna ane mahAyAna vacceno saMgharSa to cAlyA ja karato hato. che. Ama karavA mATe naitika jusso joIe, maravuM eTale janmajAta saMgharSanuM varcasva ghaTatuM hatuM ane AcAryanI Apakhuda sattA vadhatI lobha, mahattvAkAMkSA, gamA-aNagamA choDI devA ane pachI jatI hatI. taduparAMta tenI peTAzAkhAomAM vajU yAnamAM kalAtmaka rIte jIvavAnI taiyArI te jhena. tAMtrikavidyAnI sAthe dharmane nAme vyabhicAra ane anya bhraSTAcAro jhenanuM sArasvata che prabuddhatA/mokSa/mukti. vadhavA lAgyA. zramaNa-zramaNarIo uparAMta bhikSajhena kathAo bhikSarIomAM paNa zithilAcAra vadhI gayo. bhikSuono vihAra bauddha paraMparAmAM ja jhenano prAdurbhAva thayo che paNa mahadaMze ocho thavA lAgyo ane sthiravAsa vadhavA lAgyo ane maphatanuM jhena kathAo cIna, jApAnamAM prakaTI ane vikasI che. A TacUkaDI khAI-pIne ArAmathI paDyA rahevA mATe ghaNA khoTA mANaso paNa suMdara kathAo mAnavamanane DhaMDhoLe che. emAM mAtra jhabakAra bhikSusaMghamAM ghUsI gayA jethI saMghanI pratiSThA halakI paDavA mAMDI. hoya che. vIjaLInA jhabakAre motI parovavuM-e tAtparya jhena bauddha maTho bhraSTAcAranAM dhAma banavA lAgyA. daramiyAna brAhmaNa kathAmAM hoya che. aMtaranA bhAvajagata sAthe joDANanI mathAmaNa dharmano prabhAva bauddha dharma para vadhato gayo ane enA kriyAkAMDo jhena kathAmAM che. A kathAomAM maLI AvatI prAsaMgikatA, bauddha dharmamAM pravezatA gayA, pariNAme bauddha dharmanAM potAnAM bhAratIya ghaTanAomAM paNa vyApaka hovA chatAM ya enA mULa anyatra vyaktitva ane prabhAva ghaTatAM gayAM, bIjI bAju brAhma dharma che eTale, kyAMka ne kyAMka ApaNane apratItIjanaka lAgato saMdarbha vyavasthita ane saMgaThita thato gayo. bhagavAna buddhane viSNunA tattvataH AMtarika che eTale te parAyApaNAMthI mukta rahe che. kathA avatAra tarIke eNe svIkAryA. eTale paNa ghaNAM bauddha dharmIo eTale kathA ja. emAM kazuM kahevAnuM na hoya kema ke e kathA che. kathAnA hindu thavA lAgyA. AcAryoe boddhadarzana upara ghaNAM AkarA aneka svarUpa hoya che. kiMtu kathAnuM mArakaNuM ane vizvabharamAM vyApaka mahAna prahAro karyA. pariNAme bauddha dharmanI nabaLI paDatI ImArata svarUpa to "preraka' ja rahyuM che. A preraka rUpa vyaktine unnatino bodha, bhAratamA jamInadosta thaI gaI. kalyANanI jhaMkhanA, adhyAtmanuM UMDANa ane cAritryanuM nirmANa to bhAratIya saMskRtimAMthI aneka dharmadhArA prakaTI hatI. jhena paNa zIkhave ja che paNa sAthosAtha anityanI zodha mATe mathAmaNa sudhI paNa bhAratIya saMskRtinI ja paraMtu anyatra prakaTelI saMskRtidhArA che. dorI jAya che ane te mATe vyaktigata kSatino nirdeza prerIne taTastha jaina upAzraya, 7, rUpama dhurI sosAyaTI, saMghavInA relave krosiMga pAse, letupive banI joyA kare che. A samarthatA kathAmAM hovAthI te vizvavyApaka nAraNapurA, amadAvAda-380013. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aA kAkA na kara tA. 16 mArca 2008 prabaddha jIvana IslAma ane ahiMsA-eka pratibhAva 1 jazavaMta bI. mahetA zrI mahebUba desAIe IslAma dharma viSe paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM varSe niyamita rIte thAya che. bhagavAnane khuza karavAnA hetuthI nirdoSa IslAma ane ahiMsAnA viSaya para ApelA pravacananAM saMdarbhamAM huM janAvaronI balI caDhAvavI ane pachI tenuM mAMsa khAvuM e vicAra mAtrathI mArA maMtavyo rajU karuM chuM. (A vyAkhyAna 'prabuddha jIvanamAM paNa prakAzita ApaNane arerATI chUTe che. jyAre IslAma dharmamAM koIka apavAda bAda thayuM che.) karatA AkhI komamAM tene pavitra pharaja gaNavAmAM Ave che. zrI jIvamAtranI hiMsAno jena dharmamAM spaSTa niSedha che. bauddha ane hiMdu mahebUbabhAIe bakarI-IdanA divase nirdoSa prANIonI dharmanA nAme dharmamAM paNa Ano ullekha che. A traNe dharmonuM ugama sthAna bhArata che. thatI katalanA vikalpano ullekha karyo che paNa hakIkatamAM IslAma dharmanA vizvanA anya mukhya dharmo jemAM IslAma, khristI ane yahudIno samAveza koIpaNa maulavI ke dharmaguruoe teno svIkAra karyo hoya evuM mArI thAya che temAM A viSe koI spaSTa ullekha nathI. hakIkatamAM hiMdu dharmamAM jANamAM nathI AvyuM. paNa eka samaye dharmane nAme nirdoSa pazuonI balI caDhAvavAnI prathA jyAre dharmanuM nAma laine koI vastuno upadeza apAya che tyAre samAjano vyApaka hatI je dhIre dhIre mukhyatve jaina ane amuka aMze bauddha dharmano bahu moTo varga teno saMpUrNa satya tarIke svIkAra karIne teno custa rIte prabhAva vadhatA ochI thaI gaI. Aje vizvanA anya dezonI sarakhAmaNImAM amala kare che. ane tenAthI AgaLa yA to vicArI zakatA nathI. athavA to zAkAhAranI sauthI vadhAre vyApakatA ApaNA dezamAM che. jaina dharmamAM anya koipaNa dalIlanI carcA mAtra karavA rAjI nathI hotA. (Our mindsets zAkAhArane agrIma sthAna apAyuM che. eka samaye bhArata varSamAM jaina ane become to0 close to accept anything else than what is bauddha dharma ghaNo vyApaka hato. paraMtu Adi zaMkrAcAryanA prabhAvathI ghaNI preached in our religious books). A hakIkata dareka dharmanA moTI saMkhyAmAM lokoe hiMdu dharma pharIthI aMgIkAra karyo. paraMtu hiMdu samAjanA anuyAyIone vadhate oche aMze lAgu paDe che. paNa IslAma dharmane moTAbhAganA vargoe zAkAhArane dharmanA aMga tarIke svIkArI lIdho. anusaranArAomAM A jaDatA vadhAre che te niHzaMka che. huM chellA trIseka ApaNI AbohavA ane jamIna phaLadrupa hovAthI anAja tathA zAkabhAjI varSathI cakSudAna pravRtti sAthe saMkaLAyela chuM. chellA bAra varSomAM amArI vipula pramANamAM uge che jethI zAkAhArane sahelAIthI apanAvI zakAya AIbeMka (je muMbaImAM judA judA Aya-Donezana seMTaro sAthe saMkaLAyela ane khorAka mATe thatI jIvahiMsAthI bacI zakAya. che) dvArA prApta thayelA cakSudAna karela vyaktiomAM 15000 thI vadhAre IslAma, khristI ane yahudI dharmono jyAM udaya thayo e madhya-pUrvano cakSudAna karela vyaktiomAM bhAgye ja koI cakSu muslima koma taraphathI moTAbhAgano vistAra raNapradeza hato. ane tyAM anAja, zAkabhAjI vagere prApta thayela che. enAM kAraNomAM ApaNe tyAM lagabhaga dareka maulavIoe ApaNA dezanI sarakhAmaNImAM sahelAIthI upalabdha na hovAne kAraNe Apelo saMdezo che ke maraNa pAmIne jayAre allAha pAse pahoMcazuM tyAre samAjano moTA bhAgano varga mAMsAhAra tarapha vaLyo haze. saMbhava che ke ApaNuM AkhuM zarIra akabaMdha hovuM joIe. ame koIpaNa aMdha vyaktine A saMjogone lakSamAM laIne A tamAma dharmanA saMsthApakone (nAta, jAta ke dharmanA bhedabhAva vagara) korniyA ApIe chIe. (Founderne) zAkAhArane dharmanA aMga tarIke apanAvavAnuM asthAne eka samaye khristI komamAM paNa popanA AdezanuM custa rIte pAlana lAgyuM haze. mArA mata mujaba noMdhaH "praNetA' zabda kadAca vadhAre yogya karavuM lagabhaga pharajIyAta hatuM. teno jabarajasta virodha (Protest) mArTIna hoI zake. lyuthara kIMga karyo ane khristI dharmamAM Protestant paMtha ketholIkathI judo dareka dharmamAM je samaye ane sthaLe e dharmano jyAre udaya thayo hoya che paDyo. Aje Protestant paMtha Catholic karatA vadhAre udAramatavAdI tyAre te dharmanA sthApakone je satya ke upadeza te samaya ane sthaLane che. ApaNe icchIe ke IslAmamAM paNa koI mArTIna lyuthara kIMganI jema anulakSIne anurUpa lAgyA haze tenA para bhAra mUkyo haze. mahaMmadasAhebanA hiMmatathI A rUDhIcusta maulavIono virodha karanAra pAke ane tene muslima vakhatamAM arabastAnamAM dharmanuM aMga eTale mUrtipUjA e praNAlikA khUba Ama janatAno sahakAra maLe. IslAma dharmano je sthaLethI udaya thayo ane ja vyApaka banI gaI hatI. dharma eTale mUrti-pUjA-tenAthI AgaLa vicAraNA je mahaMmadasAhebanI karmabhUmi hatI ane jyAM daravarSe AkhA vizvamAMthI paNa thatI nahotI. tethI mahaMmadasAhebe mUrtipUjAno niSedha karyo hato je te lAkho loko haja karavA jAya che te sAudI arebiyA Aje vizvano sauthI samaya ane sthAnane anulakSIne yathArtha haze. mahaMmadasAhebe potAnA rUDhicusta IslAmika deza gaNAya che ane tyAM anya dharmonuM sthAnaka paNa anuyAyIone bhagavAnanI nirAkAra svarUpamAM ja prArthanA karavA pharamAvyuM bAMdhavAnI chUTa nathI. iMDoneziyA ane turkIne bAda karatA bAkInA lagabhaga hatuM. tenuM custa arthaghaTana karI anya dharmomAM ke jemAM dharmanA sthApaka ke badhA ja dezonI moTAbhAganI IslAma dharmanI prajA rUDhicusta IslAmika tIrthakaronI (Founder) mUrtinI pUjA svIkAravAmAM AvI hatI tevI paraMparAnI aMdara ja aTavAyelI che ane IslAma dharmane ja sarvoparI gaNatI mUrtinuM khaMDana karavuM ane maMdirono nAza karavo e prathAne IslAma dharmanA AvI che. amuka maulavIoe dharmanI pharaja tarIkenuM arthaghaTana karyuM ane tenA Adezane anekAMtavAda e jaina dharmanuM eka viziSTa pAsuM kahI zakAya. ApaNe anusarIne ghaNAM sulatAnoe teno amala karyo. IcchIe ke ApaNe sau Rigid (custa) Mindest mAMthI bahAra AvI. Aje dharmanA nAme sauthI vadhAre hiMsA niHzaMka IslAma dharmane dareka dharmanA viziSTa aMgone khullA manathI vistArIe ane yogya lAge anusaranArAomAM phelAI gaI che. hamaNAM ja thoDA divasa pahelA bakarI to teno svIkAra karIe. Idane divase dharmane nAme lAkho pazuonI nirdaya hatyA thaI. A hatyA dara tA. 20 eprila, 1998nA 'TAImsa oNpha inDiyA' (No. 93, Vol. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha CLXI) mAM prastuta thayela, eka muslima patra lekhakanuM avataraNa ahIM rajU karuM chuM. Inner Sacrifice I write to thank you for Mr. Firoz Bakht Ahmed's eye-opening article Offering the sacrifice of the self" (The Speaking Tree, April 13). Islam is misunderstood on many counts, and the festival of sacrifice, Eid-ulZuha, is a case in point. Mr. Ahmed has helped us to understand the real significance of the qurbani or sacrifice. In this context, I would like to offer a suggestion. If zrI mahAvIra jaina vidyAlaya yojita pa. pU. 108 paMnyAsa DaoN. aruNavijayajI mahArAja sAhebanI nizrAmAM zrI mahAvIra risarca phAunDezana, virAdham pUnA ane zrI bAbu amarmIcaMda pannAlAla AA2AjI Tempala TrasTa-muMbaInA saMyukta saujanyathI punA mukArya 19 mA jaina sAhitya samArohanuM Ayojana tA. 12 mI thI 15 phebruArI daramyAna karavAmAM AvyuM hatuM. tA. 12 mI nI prathama uddhATana beThakamAM pU. aruvijayajIe AzIrvacana ApyA hatA. padmazrI DaoN. kumArapALa desAI pramukhapade tathA zreSThivarya zrI navanItarAya zAha ane zrI sI. ke. mahetA atithivizeSa sthAne birAjyA hatA. A prasaMge zrI navanItarAya zAhe dIpa prAgaTya karI DaoN. jItubhAI zAha gita 'dvAdazAra naSacakra kA dArzanika adhyayana' e zodha prabaMdha tathA DaoN. kalA zAha saMpAdita 18 mo jaina sAhitya samAroha-guccha-6'no lokArpaNa vidhi karyo hato. te uparAMta sarasvatI ArAdhaka jaina baMdhu belaDI zrI ratilAla dIpacaMda desAI ane zrI bAlAbhAI vI. desAI 'jayabhikhkhu nI janma zatAbdI prasaMge A samAroha temane samarpita karavAmAM Avyo hato. DaoN. naTubhAI Thakkara racita-zoSa prabaMdha 'jayabhikhkhu vyaktitva ane vADamaya' tathA praphulla rAvala racita 'jIvana dharmI sAhityakAra jayabhikhkhu' graMthonuM vimocana zrI sI. ke. mahetAnA haste karavAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge DaoN. dhanavaMta zAha, DaoN mAlatIbena desAI tathA DaoN. kumArapALa desAIe A baMdhu belaDInA jIvana karma ane zabda karyuM citrI potAnA vidvabhara vaktavyo rajU karyAM hatA. jIvana tA. 16 mArca 2008 every Muslim would stop the killing of animals on the occasion and, instead, donate a sum equivalent to the price of the animal sacrificed to any charitable organisation of their choice, he would do humanity a great service. At the same time, the inner spirit of Ibrahim's sacrifice would be preseved in the finest possible Sense. A baMne beThakomAM saMkhanA saMthAro' viSaya para muMbaI, punA, gujarAta, ema.pI., beMglora, kalakattA varlDare padhArela baLabhaga trIsa vidvAnoe potAnA vitApUrNa nibaMdhanuM vAMcana karyuM hatuM, jeno upasaMhAra pU. DaoN. aruNavijayajI mahArAja sAhebe potAnI tAttvika ane gahana zailImAM karyo hato. R. HOOSEIN, Mumbai." *** bI-145/146, mittala TAvara, 14me mALe, kAunsila haoNlanI sAme,narImAna poInTa,muMbaI-400 021 19 mo jaina sAhitya samAroha saMpanna 14 mI phebruArIe bIjI ane cothI beThakanuM pramukhapada gujarAtI cakAlIna sAhityanA vidvAna saMAyaka DaoN. kAMnilAla bI. zAhe saMbhALyuM hatuM. ativizeSa tarIke vimala jaina padhAryA hatA. A baMne beThako daramyAna 'jaina kathA sAhitya' viSaya para pacIsa vidvAnoe potAnA vidvatApUrNa nibaMdho vAMcyA hatA ane upasaMhAra pU. aruNavijayajI mahArAja sAhebe karyo hato. pAMcamI ane samApana beThakamAM pramukhasthAne zrI caMdrakAMta gAMdhI ane atithi vizeSa zrI khImajIbhAI gAlA birAjyA hatA. A prasaMge padhArela sarva vidvAnonuM momenTama tathA hAra dvArA bahumAna karavAmAM AvyuM hatuM. dararoja rAtrinI beThakamAM vidvad goSThi temaja zrI mahAvIra jaina vidyAlaya-pUnA zAkhAnA vidyArthIo ane vidyArthinIoe bhakti saMgIta ane prA. pratApakumAra ToliyA dvArA dhyAna saMgIta vagere kAryakramothI vAtAvaraNa bhakti ane bhAvabharyuM sarjAyuM hatuM, temaja punA bhAMDArakara InsTITyUTa dvArA 'jaina kalA sthApatya' viSayaka slAIDa zo tathA yunika pAvara poInTa prajhanTezana DaoN. bipIna dozIe rajU karyA hatA. pAMceya beThako bAda pU. aruNavijaya mahArAja sAhebe potAnA gahana zAnapUrNa vaktavyo dvArA zrotAone maMtramugdha karI dIdhAM hatAM. pAMceya beThakonuM saMcAlana DaoN. dhanavaMta zAhe potAnI zAMta, saumya ane dhIragaMbhIra zailImAM karyuM hatuM. ... bIjA divase tA. 13mI phebruArIe jaina sAhitya samArohanI prathama ane dvitIya banne beThakonuM pramukhapada DaoN. jitendra bI. zAhe saMbhALyuM hatuM ane atithivizeSa tarIke pUnA bhAMDArakara InsTITyUTanA jainolojInA adhyakSA DaoN. nalinI jozI tathA virya zrI dinezabhAI kuriyA padhAryA hatA. A prasaMge zrI mahendrabhAI punAtara racita'tejavalaya' graMthanuM lokArpaNa karavAmAM AvyuM hatuM. A samArohanA saphLa Ayojana mATe zrI mahAvIra jaina vidyAlaya pUnAnA maMtrI zrI yuvarAjabhAI zAha, temaja pUnAnA anya sevAbhAvI kAryakaro sarvazrI kamalezabhAI motInA, vijendrabhAI paTaNI, dAsabhAI zAha, nAnajIbhAI zAha temaja A saMkUlanA zrI ratanacaMdajI saMghavI ane anya TrasTIzrIo uparAMta samAroha samitinA sabhyo zrI zrIkAMtabhAI vasA, zrIjayaMtIlAla zAha, zrI hiMmatabhAI gAMdhI, kAryakaro zrI taruNabhAI, zrI hemaMtabhAI, Adezvara Tempala TrasTa muMbaInA zrI bharatabhAI zAha temaja saujanyatra zrI caMdrakAMtabhAI gAMdhI ane samagra AojananI javAbadArI jemane zire hatI e DaoN. dhanavaMta zAha, A sarve A samAroha mATe yazAdhikArI che. AgAmI vIsamA jaina sAhitya samArohanI cAre beThaka mATe jena karma vijJAna' e eka ja viSayanI pasaMdagI karAI hatI. jethI vidrAno purA varSe daramiyAna e viSaya upara vizad saMzodhana karI zake. uDaoN. kalA zAha Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itA. 16 mArca, 2018 ke prabaddha jIvana zrI bhaginI mitra maMDaLa-pAlItANA : ceka arpaNa vidhino kAryakrama mathurAdAsa TAMka zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI chellA 23 varSathI paryuSaNa vyAkhyAnamALA udAharaNa ApI tenI sArthakatA samajAvI. daramiyAna zrotAone dAna mATe apIla karI, gujarAta rAjyanA aMtariyALa saMsthAnA pramukha zrI rasikalAla zAhae potAnI ramUjI zailImAM chokarIoe vistAramAM AvelI AdivAsI, pachAta, mAnavasevA, lokasevA, vikalAMga Aje potAnA svabacAvamAM karATenI tAlIma levI joIe evI zIkha ApI. ke zikSaNa kSetre kAma karatI eka saMsthAne Arthika sahAya karavAmAM Ave che. saMghanA maMtrI zrI dhanavaMtabhAI zAhae Arthika sahAya mATe A saMsthAnI Avo sarasa vicAra ApaNA bhUtapUrva pramukha DaoN. ramaNalAla cI. zAhane pasaMdagI kema thaI tenI rUparekhA ApI jaNAvyuM ke A saMsthAnA upapramukha pharyo hato ane teno tarata ja amala karavAmAM Avyo. - zrImati kuMdanabena ane zrI vasaMtabhAI zeThane pacAsa varasa pachI acAnaka amane jaNAvatAM khUba ja AnaMda thAya che ke A varSe ApaNe rU. maLavAnuM thayuM ane A saMsthAnI mulAkAta letAM A prasaMganI racanA thaI. 23,94,817/- jevI mAtabara rakama ekaThI karI zakyAM jene arpaNa karavAno vizeSamAM temaNe kahyuM ke, potAnA kAryamAM zraddhA ane niSThA hoya to madada kAryakrama pAlItANA mukAme yojavAmAM Avyo hato.. mATenA saMjogo kudarata ja yojI de che enI pratIti A camatkArika ghaTanA che. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA hoddedAro, sabhyo, dAtAo ane zubhecchako zrI vasaMtabhAIe AMgaLI ciMdhI na hota ane kuMdanabene saMsthAnI mulAkAtano sahita kula 23 vyaktio zukravAra tA. 11mI jAnyuArI 2008nA roja premAgraha karyo na hota to A zubha nimittathI ame vaMcita rahI jAta." upapramukha bhAvanagara eksapresamAM rAtanA 9- 25 kalAke bAMdrA TarminalathI ravAnA thaI zrI caMdrakAMtabhAI zAhe saMsthAnI pravRttionI temaja 23 varSamAM lIdhelA zanivAre 12mI jAnyuArI, 2008nA roja savAre 11-30 kalAke sonagaDha projekTanI mAhitI ApI. maMtrI zrI nirubahena zAhe potAnA TuMkA vaktavyamAM sTezane utaryA. A vakhate progrAma be divasano goThavavAmAM Avyo hato. saMsthAnI dareka pravRttione biradAvI temaja khUba ja sArI kavitA rajU karI. sonagaDha sTezane zrI bhaginI mitra maMDaLanA kAryakartAo amane AvakAravA chelle AjanA pramukha DaoN. narezabhAI veda jeo gujarAta rAjyanI vividha hAjara hatAM. sTezana upara badhA mATe cA, kophI, lIMbu zarabatathI sarabharA karI. yunivarsiTInA upakulapati tarIke sevA ApI nivRtta thayA che temaNe potAnA ame traNa moTaramAM pAlItANA javA mATe ravAnA thayAM. vaktavyamAM strInuM samAjamAM sthAna, strInI pharajo ane strInA zaSaNa bAbata - ame badhA pAlItANA bapore 1 kalAke pahoMcyAM. pAlItANAmAM zrI yuropanA dezonA sacoTa udAharaNa ApI sacoTa rajUAta karI zrotAonA jhAlAvADa jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha-yAtrika bhavana-jemAM saMghanA upapramukha dila jItI lIdhA hatA. zrI caMdrakAMtabhAI dIpacaMda zAha sakriya kAryakara che, teonI sUcanA mujaba nava AbhAra vidhinuM kAma saMsthAnA maMtrI zrImatI jAgRtibena AcAryae karyuM. rUmonuM muMbaImAM agAuthI rijharvezana karavAmAM AvyuM hatuM. te mujaba rUmomAM maMtrIzrI Dolarabena kapAsIe paNa badhAne abhinaMdana ApyA ane A kAryakramanI badhAnA nAmanI ciThThI pramANe utArAnI vyavasthA karavAmAM AvI hatI. saue saphaLatA mATe badhAno khUba khUba AbhAra mAnyo. AjanA kAryakramanuM saMcAlana potapotAnI rUmamAM jaI, sAmAna goThavI tarata ja bhojanAlayamAM ja gayAM. maMtrI zrI jAgRtibena AcAryae khUba ja kuzaLatApUrvaka karyuM te mATe teo - yAtrika bhavanamAM amane jANa karavAmAM AvI ke ceka arpaNa vidhi kAryakrama abhinaMdanane pAtra che. baporanA 3-30 kalAke zrI bhaginI mitra maMDaLanA saMkulamAM rAkhavAmAM Avyo te ja rAtre yAtrika bhavanamAM khUba ja sArI mahephila jAmI hatI. sarvazrI che. te mujaba ame sau tyAM samayasara pahoMcI gayAM. saMsthAnA saMkulamAM pahoMcatAM zaileSabhAI koThArI, nitInabhAI sonAvAlA, bharatabhAI mAmaNiyA ane badhAne tilaka karI svAgata karavAmAM AvyuM temaja saMsthAnA pramukha zrImatI bIjAoe zAyarI, zAstrIya saMgItanA philmI gIto, gajhalo rajU karI badhAne kAMtAbena saMgADIyA, upapramukha zrImatI kuMdanabena zeTha, maMtrIo sarvazrI saMgItamaya karyA hatAM. Dolarabena kapAsI, mayUrIbena zAha ane jAgRtibena AcArya temaja saMsthAnI bIjA divase savAre eka grupa DuMgara upara pUjA mATe gayuM jyAre bIjuM kArobArInI baheno AvakAra ApavA mATe hAjara hatAM. muMbaIthI padhArelA grupa hastagiri parvata upara ravAnA thayuM. badhA mahemAnone lAla gulAbanuM phula ApI abhivAdana karavAmAM AvyuM. hastagiri parvata uparathI pAchA AvatAM nezanala seniTezana enDa saMsthAnA maMtrI zrI Dolarabena kapAsInA mAtuzrI sva. lIlAbA kapAsIe envAyaramenTa ImUvamenTa phAunDezana (nAsA phAunDezana) taraphathI pAlItANA 50 varSa pahelA strIo mATenI zarU karelI A saMsthAne temaNe ane temanA mukAme yAtrIo temaja tyAMnI lokala prajA mATe eka zocAlayanuM kAma cAlu sahakAryakara bahenoe taDako chAMyo joyA vagara strInI unnati ane emanA che tenI mulAkAta lIdhI. emanA taraphathI 89 kAgaLo AvelA ke pAlItANA adhikAro mATe laDIne 50 varSamAM zikhara upara pahoMcADI dIdhI che. temaNe jAo to emanA saMkulanI mulAkAte jajo. gaIkAla, Aja ane AvatIkAlanI rUparekhA rajU karI. strIo mATe kharekhara ravivAre sAMjanA kuMdanabena zeTha ane zrI vasaMtabhAI zeThanA ghare e parivAra A saMsthA khUba ja suMdara, prazaMsanIya ane vakhANavAlAyaka kAma kare che. taraphathI eka pArTInuM Ayojana karavAmAM AvyuM hatuM. saMghane temaja muMbaIthI ceka arpaNa karavAno kAryakrama tarata ja hAtha dharavAmAM Avyo. saMgha taraphathI padhArelA sarvene momenTo ApI badhAMnuM sanmAna karyuM. pArTImAM pANIpUrI, rU. 23,94,817-nA be ceko zrI bhaginI mitra maMDaLanA hoddedAronI DhosA, gulAbajAMbu vagere halakA khorAkanI suMdara vyavasthA karavAmAM AvI hAjarImAM, kAryakramanA pramukha DaoN. zrI narezabhAI vedane zrI muMbaI jena yuvaka hatI. samayanA abhAve ame vadhAre bIjA progrAma mATe rokANa karI zakyAM saMghanA pramukha zrI rasikalAla zAha ane hodedAroe arpaNa karyA. zrI Dolarabena nahIM zrI bhaginI mitra maMDaLa taraphathI pravAsa daramiyAna nAstAnI jarUra paDe kapAsIe ceka svIkArI badhAnuM abhivAdana karyuM. tenI vyavasthA emaNe karI ApI hatI. upasthita mahemAno zrI rAjendrasiMhajI rANA, zrI mahendrasiMha saravaiyAe ame rAtanA 7-30 vAge sonagaDhathI ravAnA thaI 9-30 vAge sonagaDha potAnA vaktavyamAM jaNAvyuM ke teo A strInI saMsthA sAthe ghaNAM varasothI sTezane pahoMcyAM. Trena samayasara AvI ane badhA TrenamAM goThavAI gayAM. ame saMkaLAyelA che. sarakAra taraphathI je paNa madada maLatI haze te darekamAM teo badhA somavAra tA. 14mI jAnyuArIe vAMdrA TarmInala upara utaryA. madadakartA thaze ema kahyuM. Committment - vacanabaddhatA mATe emaNe sacoTa * * * Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAra karI che. A ja kAraNa che . che ke - te A zajI sthAd samajAve che. jIvana e sara o tA 1 mArca 2008nA pustakanuM nAma : jayujI zaktimAna hotAM nathI. zAstrono jJAnarUpI divya lekhaka: vinobA prakAzana temanA hRdayarUpI bhoMyarAmAM pahoMcI prakAzaka: jagadIza zAha, yajJa prakAzana, hujarAta nDaoN. kalA zAha zakato nathI. paraMtu tyAM A dIvAnI jyota-nAnA pAgA, vaDodarA-390001, bajAvI zake ema che. dIvaDAono prakAza temanA jIvanane prakAzita kiMmata rUA. 20, pAnA 96; AvRtti-1. karavA samartha bane che. A nAnakaDA dIvAonI XXX vinobAjIe bhUdAnayAtrA dvArA bhAratanI jIe bhUdAnayAtrA dvArA bhAratanAM pustakanuM nAma : paMcabhASI puSpamAlA jyota sahu koI mANe. prajAnuM bhAvAtmaka aikya sAdhyuM che. vinobAjI (zrImad rAjacaMdrajI kRta) (hindI puSpo XXX pote ja kahe che ke, "bhUdAna nimitte cAlI rahelI sampAdana-anuvAdana-prA. pratApakumAra ja. pustakanuM nAma : krodhane jItavAno mArga padayAtrAno eka mAtra uddeza dilane joDavAno ToliyA-zrImatI sumitrA ma. ToliyA lekhaka : munizrI prazamarati vijayajI rahyo che, balka mArI jiMgadInA badhAM ja kAma prakAzaka : jina bhAratI, vardhamAna bhAratI prakAzana: pravacana prakAzana, 488, ravivAra peTha, dilone joDavAnA eka mAtra uddezathI prerita che.' InTaranezanala phAunDezana prabhAta komlekSa, pUnA-411002. A ja preraNAe emanI pAse jagatanA ke. jI. roDa, beMgalora-pa60009. kiMmata rUA. 10, pAnA 48; AvRtti-dvitIya. vividha dharmagraMthonuM adhyayana karAvyuM. pariNAma- kiMmata rUA. 5 (ka2-rU. 9) pAnA 42; manuSya mAtrane satata satAvato roga krodha svarUpa vinobAjIe ApaNane 'kurAna-sAra', Avari-1. che, pa. pU. munizrI prazamarati vijayajI A nAmaghoSA-sAra', 'dhammapada', "gurubodha', parama kRpALu deva zrImad rAjacandrajInI nAnakaDI pustikAmAM A duHsAdhya bimArInuM 'bhAgavata dharma-sAra' vagere pustako ApyA. nivAraNa kevI rIte karI zakAya te saraLa rIte bAlyAvasthAnI anupama kRti "puSpamAlA"nuM AvI ja rIte kAzmIrayAtrA daramyAna guru vivecana hindI anuvAda 'paMcabhASI puSpamAlA'mAM nAnakanA dharmagraMtha "jayujI' upara bhASyarUpa karavAmAM AvyuM che. A pustikAmAM Apela 108 XXX vinobAjIe je vyAkhyAno ApelAM te A pustakanuM nAma : jena suzrAvikA vaMdanA pustakamAM saMgrahita che. prakAzanaH maMgaLa lIlA prakAzana, 1, baeNnka opha tathA Atmakleza dUra karavAmAM sahAyaka thAya mULa hiMdI parathI gujarAtI anuvAda baroDA sosAyaTI, kaMpanI peTrola paMpanI bAjumAM, evAM che. bhaginIhRdaya harizcaMdra karyo che. A nAma smaraNanuM eca. ke. komlekSanA khAMcAmAM, RSabha phleTanI xxx pustaka che. AmAM satyasvarUpa bhagavAnanI upAsanA sAme, jAkA, vAsaNA, amadAvAda-380007. pustakanuM nAma : rAmanAma (eka ciMtana) che. A pustakanA vAcanadvArA satsaMgatino lhAvo lekhaka: vinobA mUlya : amUlya, pAnA 64. prApta thAya tema che. prakAzaka: jagadIza zAha, yajJa prakAzana, hujarAta - A nAnakaDI pustikAmAM jina zAsanamAM thaI gayela jaina suzrAvikAonA jIvanacaritranI XXX pAgA, vaDodarA-390001. pustakanuM nAma : saraLa syAdvAdamata samIkSA jhAMkhI karAvI te dvArA saMskAra siMcana karI kiMmata rU. 15, pAnA 78; AvRtti-1. (tattvajJAna sirIjha pukha 1luM) gAMdhIjInA vyaktitvanuM mULabhUta pAsuM to che AtmAnI sadgati karavAnuM dhyeya pAra paDyuM che. lekhaka: zaMkaralAla DA. kApaDIA XXX AdhyAtmika che te temanI kharI oLakha che. temanI prakAzaka : manubhAI zaMkaralAla kApaDIAnA rAmanAmanI lagana, teo pote rAmanAmamAM pustakanuM nAma : prakAzapatha parivAjanoM, 1, vesTa mInsTara sosAyaTI, tanmaya thaI gayelA. rAmanAma uparanuM vinobAnuM lekhaka: vinobA cunAbhaThThI relve phATaka pAse, sAyana (pUrva), A ciMtana gAMdhIjInI rAmanAma vizenI zraddhAne prakAzaka: maMtrI, divya jIvana saMgha, amadAvAda muMbaI400 02 2. pAnA 64; AvRtti-4. samyaka svarUpamAM vyakta kare che. Ama, nAma zivAnaMda Azrama, jodhapura TekarI, zivAnaMda dareka darzanano pAyo tene maulika siddhAMto mArga, amadAvAda-380015. maraNanI prakriyAnuM vijJAna yugane anurUpa eka upara AdhArita hoya che jyAre jaina darzananA AdhyAtmika vivecana A bhASyamAM ApaNane maLe phona : 2686 1234. molika siddhAMto upara vicAra karIe tyAre che. kiMmata rU. 10, pAnA 32; AvRtti-4. syAdvAdanA siddhAMta para najara Thare che. A AcaraNamAM mUkavA mATenA sonerI sUcanonI XXX siddhAMta badhAM pakSakAro apanAve to dezanuM saMgaThana pustakanuM nAma : eka dIvAnI jyota A pustikAmAM mANase potAnA hRdayamAM rahelI zakya nIvaDe e vicAra lekhake coMsaTha pAnAnI lekhakaH munizrI vairAgyarativijayajI zAzvata zAMtine kevI rIte kAryAnvita karavI ane nAnakaDI pustikAmAM darzAvyo che. aneka prakAzana: pravacana prakAzana, 488, ravivAra peTha, Izvara sAthe ekatva kema sAdhavuM te mATenuM matamatAMtaronA vamaLamAMthI rahasya zodhI pUnA-411002. . . mArgadarzana ApavAmAM AvyuM che. * * * sarvadharma-samabhAva ane paramata sahiSNutA kiMmata rUA. 10, pAnA 60; AvRtti-1, bI/42, dayAnaMda sosAyaTI,e/104, gokulakeLavavAmAM svAduvAda atyaMta mahattvanI sevA sAmAnya mAnavo zAstrono abhyAsa karavA dhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-400 06 3, Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 mArca, 2008 (431) rUpI prabuddha jIvana jaina pAribhASika zabdakoza 2 DaoN. jitendra bI. zAha (phebruArI-2008nA aMkathI AgaLa) (430) rAtribhojana viramaNa -rAtribhojanano tyAga, divasa AthamyA pachI bhojanAdino tyAga. rAtribhojanane divasabhojana karatAM vizeSa hiMsAvALuM kahevAmAM AvyuM che tethI teno tyAga karavAnuM jaNAvyuM che. rAtriojanano tyAga karavAthI jaTharAgnine vizrAma maLe che. tethI sArI nidrA Ave che ane brahmacaryA sAcavavAmAM madada maLe che. pariNAme ArogyanI puSTi thAya che. (432) rAga 17 - rAtribhojana kA tyAga, sUrya asta hone ke pazcAt bhojanAdikA tyAga, rAtribhojana ko divasabhojana se adhika hiMsaka mAnA gayA hai / ata: usakA tyAga karanA cAhie / rAtribhojana kA tyAga karane se jaTharAgni ko vizrAma milatA hai, usase nidrA milatI hai aura pariNAmataH Arogya kI puSTi hotI hai| -Refrainment from eating during night, The nighttime eating is said to occasion more violence than the day-time eating. Just like other activities appropriate to day-time and to contentedly give rest to the digestive system during night-time. This facilities proper sleep and the observance of continence-all this resulting in an augmentation of healthiness. --IndriyagrAhya guza, rUpa, mUrtatva, mUrti. -phaeNndriyagrAhya zuLa, rUpa, mUrtatva, mUrti / -The properties colour, taste etc. that are capable of being grasped through senseorgens they verily are called rupi. -mUrccha - Asakti | - niza -attachment prabuddha jIvana : grAhaka vinaMti sujJazrI, sAdara praNAma. ApazrI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA peTrana/AjIvana sabhya athavA sabhya ke zubhecchaka cho. Apane 'prabuddha jIvana' niyamati maLatuM haze. ApanA sahakAra mATe ame ApanA AbhArI chIe. 'prabuddha jIvana'nA phebruArI 2006nA aMkamAM A sAmayikanA ujjavaLa ItihAsanI jhalaka darzAvI hatI ane A sAmayikane Arthika rIte sakSama karavA grAhaka yojanA prastuta karI hatI, je A aMkamAM paNa pragaTa karI che. uparAMta 'prabuddha jIvana nIdhi'nA zIrSaka nIce kAyamI phaMDa mATe samAja samakSa vinaMti paNa karI che. A jJAnayajJamAM ame jaNAvela koI paNa yojanAmAM Apa sahabhAgI thAva evI amArI vinaMti che. A mATe, Apa pAchaLa chApeluM phorma bharI, pAnA naMbara 2 para darzAvelI je Apane yojanA anukULa lAge eno ullekha karI A phorma amane parata karavA vinaMti. Apano ceka/DrAphTa `SHREE MUMBAI JAIN YUVAK SANGH' nA nAme mokalavA vinaMti. kanyA kariyAvara AjIvana grAhaka lavAjama bharanAra temaja 'prabuddha jIvana nIdhi kAyamI phaMDa'mAM phALo ApanArane AvakaverAnI kalama 80-G anvaye karamukta che, te aMgenuM pramANapatra juduM ApavAmAM Avaze. ApanI zubhecchA amArI sAthe sarvadA raheze ja. je A jJAnayAtrA mATe amane preraka banI raheze. dhanyavAda, AbhAra. menejara Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 mArca 2008 (433) rahasyAbhyAkhyAna -(aticAra)-Aropa mUkavo, rAgathI prerAI vinoda khAtara koI pati-patnIne ke bIjA snehIne chUTAM pADavAM ke koI ekanI sAme bIjA upara Aropa mUkavo te rahasyAbhyAkhyAna.. -galata Aropa DAlanA, rAga prerita yA vinoda ke kAraNa koI pati-patnI ko athavA snehIoM ko alaga karane hetu eka dUsare para Aropa ddaalnaa| -False accusation in private. (434) rasaparityAga (tapa) -ghI-dUdha Adi tathA madha-mAkhaNa Adi vikArakAraka rasano tyAga karavo te rasaparityAga. - -dhI-dUdha tathA zahada-makkhana Adi vikArI rasoM kA tyAga karanA rasaparityAga / -giving-up of delicacies. To give up Ghi-Milk etc. also honey, butter etc. which when consumed cause evil mental tendencies that is called rasaparityaga. (435) rasa - kaDavo, tIkho, tUro, khATo, mITho Adi pAMca rasa. -DukA, tIravA, SAya, dTTA, nItA Avi pArasI -Pungent, bitter, astringent, sour, sweet. (436) rati -prIti, prIti upajAvanAra karma ratimohanIya nokaSAya, -prIti, prIti utpanna karanevAlA karma ratimohanIya nokaSAya / - The Karma which bring about liking towards someone is Ratimohaniya. (437) yoni -utpattisthAna, janmane mATe koI sthAna to joIe ja, je sthAnamAM pahelavahelAM sthUla zarIrane mATe grahaNa karelAM pugala, kArmaNa zarIranI sAthe tapelA loDhAmAM pANInI jema samAI jAya te sthAna-yoni. -uttpattisthAna, janma ke lie koI sthAna Avazyaka hai, jisa sthAna meM prathama sthUla zarIra ke lie grahaNa kie hue pudgala, kArmaNa zarIra ke sAtha tape hue lohe meM pAnI kI taraha samAviSTa ho jAtA hai vaisA sthAna - yoni / (438) yoganirodha -Scat of birth -mAnasika, vAcika, kAyika yogavyApArano nirodha. -mAnasika, vAcika, kAyika yogavyApAra kA niSedha / -Cessation of Yoga. 20, sudarzana sosAyaTI, 2, nAraNapurA, amadAvAda-380 013.. (vadhu AvatA aMke) pratizrI, tA......... zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha : 33, mahammadI minAra, 14 mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, 1 muMbaI-400004. phona:022-23820286. Apano vinaMti patra maLyo. amone ApanA prabuddha jIvana'nA vArSika | trivArSika / paMcavarSIya dasa varSIya kanyA kariyAvara grAhaka thavAnI IcchA che. 'prabuddha jIvana nIdhi' kAyamI phaMDamAM anudAna ApavAnI amArI bhAvanA che. i A sAthe ceka/DrAphTa rUA..................... naMbare ..................... tArIkha beMka....................................................zAkhA.................................gAma. ....gAma...... ... ............no svIkArI nIcenA saranAme rasIda mokalavA vinaMti, dhanyavAda. ceka/DrAphTa "zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha'nA nAmano ja mokalIe chIe. nAma ane saranAmuM : ................ Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dira * tA. 16 mArca, 2008 ja ke 18 raka prabuddha jIvana 'Atmasiddhi zAstra L(jAnyuArI '08 aMkathI AgaLa) koI saMyogothI nahIM, jenI utpatti thAya; krodhAdi taratamyatA, sarpAdikanI mAMya; nAza na teno koImAM, tethI nitya sadAya. 66 pUrvajanma saMskAra te, jIva nityatA tyAMya. 67 saMskRta yasyotpattistu kebhyo'pisNyogebhyonjaayte| saMskRta krodhAditAratamyaM yat sarpa-siMhAdijantuSu / nanAza: saMbhavet tasya jIvo'to dhruvati dhruvam / / 66 / / pUrvaganasaMpatitato gIvanityatA 67TI hindI taratamatA krodhAdi kI, sAdika meM jyoMhi / hindI koisaMyogoMsoM nahIM, jAkI utpatti hoya / pUrva-gana saMskAra caDha, gIvanityatAdipAdchA nAzanatAko kAhumeM, tAteM nitya hi soya / / 66 / / irit In beings like snake anger's untaught, saMghanI If out of any element, .. It shows former birth's habit; One is not created at all; Therefore the wise have deeply thought, It cannot be put to an end, ' -- The soul had lost last body, not it. 67 , The soul is seen thus eternal. 66 athavA jJAna kSaNikanuM, je jANI. vadanAra; AtmA dravya nitya che, paryAye palaTAya; ' vadanAro te kSaNika nahi, kara anubhava nirdhAra. 69 bALAdi vaya traNyanuM, jJAna ekane thAya. 68 , saMskRta kSaNikaM vastviti jJAtvA yaH kSaNikaM vadedaho! savatA kSaLio nAstitamavanizcitam II66 saMskRta AtmA'stidravyato nitya: paryAyaiH pariNAmabhAka / hindI jokSaNa-sthAyI Apa kA, jJAtAso vaktAra / bAlAdivayaso jJAnaM yasmAdekasya jAyate / / 68 / / vaktAkabhIna kSaNika hai, kara anubhava niradhAra / / 69 / / '. hindI mAtmA nitya drivyo, paraMtara thayA nI One who describes absolute change, bAla yuvA vRddha tIna meM, eka hi AtamarAya / / 6 / / Of everything at every moment; Must be the same who knows and says, 312 vit One sees in childhood, youth and age, This flasifies his own statement. 69 (kramaza:). There's knowledge of being the same; prApratApakamAra ToliyA ane sumitrA ToliyA saMpAdita saptabhASI So the soul's all states but change, Atmasiddhi'mAMthI. A pustakanI kiMmata rUA. 300/- che. jijJAsune A pustaka Remaining ever the substance same. 68 20% vaLatarathI zrI me. jaina yuvaka saMghanI oNphisamAMthI prApta thaI zakaze). paMthe paMthe pAtheya (chellA pAnAthI cAlu) bIjA upara ThokI besADo nahIM, niMdA TIkA nA bhAva Ave che.' karo, dRSTimAM malinatAnA lAvo. (33) mArI IcchA mujaba bIjAe jIvavuM ane (23) adhyAtmano mArga zAMti ane prasanna- (29) mokSa ane samyagadarzana pAmavA, vartavuM tevo Agraha na rAkhavo nahIM to ArtadhyAna tAno che. temAM mIna rahevAnuM che. AtmadarzananI talapa, prabhudarzananI pIDA ane thAya ane ghAtI karmanA DuMgaro UbhA thAya. (24) mokSanuM kAraNa UbhuM karavuM hoya to banatA 'AtmadoSono pazcAtApa joIe. (34) koI paNa vastune tarachoDo eTale dveSa banAvomAM bhaLo nahIM bhALo. ' , ' (30) naya eTale padArtha anaMta-dharmavALo che. bhAva Ubho thaI ghAtI karmo baMdhAya che. (25) sArabhUta tattvonA saMgraha ne saMcaka kahevAya koI eka dRSTikoNathI vastune batAvavI te (35) bahirAtmA eTale gADha mithyAtvavALI , ane AvuM maLyA pachI duraupayoga kare te vaMcaka vacanaprayogane naya kahevAya che. avasthA. aMtarAtmA eTale bahirAtmAno dRSTA, kahevAya. (31) jIvanamAM samAdhAna karI lo. ajJAnI sAthI, tattvanuM ciMtana kare che. mithyAtva e AtmA (26) upAsanA ane sAdhanA baMnene sAthe pakaDI AgaLa jJAnIe. vAdavivAda na karavo. nahIMtara ane buddhino aMdhApo athavA AtmAnI avaLI AtmA cAle to buddhi haTe, tUTe ane mokSamArga hArajItano prazna Avaze. jyAM nirvivAda che tyAM samaja, kAyA, mana, buddhi, citta ahaMkAranA maLe. vitarAgatA che. " kAryone sAkSI bhAve jue te aMtarAtmA *** (27) mamatA moMnI mIThI ane dilanI jUThI che. (32) IcchA, Agraha, kadAgraha, prapaMca, vivAda B2/209, lArAma senTara, esa. vI. roDa, aMdherI (28) tamArI mAnyatA tamArA mATe rAkho paraMtu vigere nIkaLe teja sAdhanA che. tenAthI jJAtAdraSTA (vesTa), muMbaI-400058. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I. 6067/57 Licence to post without prepayment No. South-81/2006-08 Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001. On 16" of every month. Regd. No. MH/MR/SOUTH-146/2006-08 PAGE No. 20.. PRABUDHHA JIVAT D ATED 16, MARCH, 2008 upAzrayamAM DokiyuM... huM 'prabuddha jIvana' niyamita vAMcuM chuM. vAMcatAM che mATe Avo khoTo ahaMkAra na karo. vAMcatAM mane paNa mAro eka anubhava lakhavAnuM paMthe paMthe pAtheya... (11) buddhinuM kAme salAha ApavAnuM ane mana thayuM. nirNayo levAnuM che tethI buddhi saMsAra-gAmI vi. saM. 2006mAM zrI muktidarzana vijayajI ane Aja buddhi prajJA bane tyAre mokSagAmI bane ma. sA. amAre tyAM IralAmAM comAsu hatAM. teo zrI AnaMdadhanajInA pada ne stavananI chaNAvaTa jayabALA tolATa (12) parizIlana eTale zravaNa, mananane ciMtana. karatAM hatAM. mArA eka vaDIle mane saMdezo 1 kalAka zravaNa karo. mokalyo ke A vyAkhyAnamAM tame jAva. bahu sarasa saM. 2060. 100 kalAka manana karo. ane tamane game evuM che. tyAre huM IralAnA (1) A jagatamAM badhAne rIjhavavA karatAM 1000 kalAka ciMtana karatA mokSamArge javAya. derAsaramAM pUjA karavA jatI hatI. vyAkhyAnamAM bhagavAnane ja rIjhavavAnA che. temane rIjhavavA (13) bhAvanA eTale lakSane meLavavAnI laganI. besatI na hatI. bIje divase mane thayuM ke saMsAramAM tamArA karmanA udaye je prasaMgo ane vicAra eTale vastunI yathArtha tapAsa karavI te. upAzrayamAM vaMdana karIne jAuM. (upAzraya bAjumAM ane temAM saphaLatA ke niSphaLatA ja maLe tene samAdhi eTale jemAM mana amana bane pachI sumana ja che.) vaMdana karatAM be miniTa besavAnuM mana sahaja bhAve svIkAro. Ama mana zAMta-prazAMta- bane. thayuM. tyAM mahArAja sAhebanAM zabdo sAMbhaLyA. upazAMta bane to ja mokSa nIkaTa Ave. (14) saMsArano puruSArtha eTale kartA bhoktAno ajJAnI hoya te saMjogomAM aTavAya ane jJAnI (2) prabhune rIjhavavA mATe cittanI prasannatA e purUSArtha. hoya te saMjogomAMthI rasto kADhe.' ATaluM moTAmAM moTuM tattva ane kAraNa che. mokSano purUSArtha eTale jJAtA daSTAno purUSArtha. sAMbhaLIne huM ghare AvI. rastAmAM A zabdo (3) A saMsAramAM vasu karatA vastu caDhiyAtI (15) mithyAtva eTale AtmAnuM aMdhAruM, vAgoLatAM mane lAgyuM ke A to jANe mane che. buddhino aMdhApo. saMbodhIne ja mahArAja sAheba bolyAM. gharanI (4) upAsanAmAM mananI keLavaNI che. sAdhanAmAM (16) dharma karyo tene ja kahevAya jenAthI azubha jaMjALamAM bAI, dhobI badhAnA samaya jovAmAM kAyAnI. upAsanA mATe mRdutA ane mohanIyano saMskAro ghasAya ane doSo bahAra nIkaLe. upAzraye besI nahotI zakatI. te divase meM dhobIne kSayopazama joIe. sAdhanA mATe sAtvikatA (17) saMsArIo apekSAnA jaMgalamAM bhUlA moDA AvavAnuM kahyuM. vyAkhyAnano samaya 8- joIe. paDelA musApharo che. 30 thI 10-00 no. dhobIno samaya 9 vAgyA (5) mothAne apavarga kahyo che eTale jemAMthI (18) adhyAtmanA premIne badhuM bagaDe te cAle pachI no., cokkasa nahIM. jUno dhobI eTale mane 'pa' varga gayo. 'pa'varga eTale paphababhama-pIDA, paraMtu mana nA bagaDavuM joIe. thayuM eDajesTa karaze; paNa eNe nA pADI ne pAcho phikara, bimArI, bhaya, maraNa jemAMthI jAya te (19) cakSuaMdhane dekhAya nahi ane cakSubaMdhane kahe, 'tumako nahi rakhanA ho to bola do." khUba mokSa. hoya tenAthI juduM dekhAya. nirAza thaI. paNa mahArAja sAhebanAM zabdo para (6) AkhuM jagata nirdoSa che. doSita phakta mAro (20) jyAM matabheda, vicAronI judAI Ave zraddhA hatI. bIje divase dhobI AvIne kahe, AtmA ja che. tyAM potAno vicAra gauNa karI, mauna rahI, Apako bArA baje calegA?' ane mane AnaMda (7) bhAva bagADyA pachI koI bAjI hAthamAM parAjaya svIkAre te paramAtmAnA mArgamAM che. AnaMda thaI gayo. ane pachI AkhuM cAturmAsa rahetI nathI. khyAla AvatA tarata ja bhAva sudhAro 'daSTa bano, nyAyAdhIza na banazo.' mahArAja sAhebanAM vyAkhyAnano rasAsvAda ane jenA para dveSa thayo hoya tene khamAvI (21) tarka ane ahamnI jugala joDI anaMtA thA. meM sadabhAvamAM ramo to karmo ochAM baMdhAya. bhavothI cAlI Ave che. tarkane bacAvavA ahamnI A vyAkhyAna utAryA che temAMthI thoDA (zabdo) (8) sAruM lAgavuM ane mAnavuM e ja mithyAtva. jarUra paDe che. ane ahamthI tarkane bacAvAya che. vAkyo, ratnakaNikAo mokaluM chuM. (9) jJAnI eTale saMjogomAMthI rasto kADhe che, mATe tarkano Azraya letAM pahelAM vicAra karI -jayabALAnAM vaMdana saMyoga tarapha valaNa badale te ane ajJAnI eTale nahitara sAdhanAno mArga hAthamAMthI cAlyo jaze. pUjya AnaMdaghanajI mahArAjanA stavano saMjogomAM aTavAya te. (22) jyAM sudhI jagatanA jIvone aparAdhI ? padomAMthI prApta thayelI ratna kaNikAo. -pUjya (10) saMsAramAM ApaNAM AtmA sivAya bIjuM tarIke jozo tyAM sudhI tamArA bhAvo ane bhavo. muktidarzana vijayajI ma.sA.nA pravacanamAMthI. vi. kazuM ja ApaNuM nathI. bAkInuM badhuM ja parapadArtho bagaDatA raheze. (vadhu mATejuo pAnuM 19) Printed & Published by Nirubahen S. Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312A. Byculla Service Industrial Estate, Dadall Konddev Cross Rd, Byculla. Mumbal-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbal400004. Temparary Add. : 33. Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbal-400004, Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant 1. Shah. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i vArSika lavAjama rUA. 125/- tA. 16 eprila, 2008 chUTaka nakala rUA. 10/- ! -- * * * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghatuM mAsika mukhapatra * * * prabuddha jIvana vikrama saMvata : 2064 vIra saMvata : 2534 caitra sudi - tithi - 11 : jina-vacana AtmA mitra paNa ane zatru paNa! appA kattA vikattA ya dukkhANa ya suhANa ya / appA mittamamittaM ca duppaTThiyasTTapaTThio / / -ttarAdhyayana-20-27 AtmA pote ja potAnAM sukhaduHkhano karyA che ane eno nAza karanAra paNa che. eTalA mATe sanmArge cAlanAro AtmA mitra che ane kumArge cAlanAro AtmA zatru che. AtmA svayaM hI du:kha aura sukha kI kartA hai aura una kA kSaya karanevAlI bhI hai / isa lie sanmArga para calanevAlI AtmA mitra hai aura unmArga para calanevAlI AtmA zatru hai / The soul is the architect of one's happiness and unhappiness. Therefore, the soul on the right path is one's own friend and a soul on the wrong path is one's enemy. DaoN. ramaNalAla vI. zAha graMthita vira-vaghara mAMthI. I 17 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja prabuddha jIvana tA. 16 eprila, 2008) kartA virAjamAna che ane cAre prakArathI lIdhelA AhAra, vihAra ane manovyApAra A traNenuM para na Ayana khorAka-cusIne, cATIne, cAvIne ane pIne mAnava samatAthI pAlana na karatAM hIna, ati, lIdhelAne pacAve che. sarva rogonuM mULa mithyAyoga karI aparAdha kare che, tyAre ja te che. jIvana svAdhya rAka : maMdAgni che. bimAra paDe che ane A traNa aparAdhanuM vivaran. zarIra azathI baneluM che mAno te samatAmAM-samyaka pAlana karI taMdurasta annamayakoSa che. zarIra bagaDavAnuM kAraNa ane nirogI rahe che. - zarIra 25 tattvothI baneluM che. te nivAraNa te prajJAaparAdha che. prajJAaparAdha - sarvAgI svAzrayI svAthya'mAMthI zarIramAM AtmAno nivAsa che. zvAsa, zarIra arthAt buddhino dUrUpayoga, te traNa che. * * * ane AtmAne joDanArI eka kaDI che. AtmA vagara zarIranuM saMcAlana thatuM nathI. sarjana-sUci zarIra vagara AtmAnuM jJAna nathI thatuM. A pRSTha kramAMka baMneno tAlamela zvAsa dvArA thAya che. (1) ApaNo amUlya sAMskRtika vAraso : prAcIna hastaprato DaoN. dhanavaMta zAha zvAsanA cAlatA rahevAthI zarIra jIvIta rahe (2) mahAvIra janma ane mAnava-kalyANa DaoN. kumArapALa desAI che. jIvananI ghaTanAonI asara zvAsa para (3) lalanA- priya arjuna DaoN. raNajita paTela (anAmI) 9 paDe che. zvAsanI asara zarIranI prANazakti (4) jIvadayAnA samarthanamAM aitihAsika cukAdo : para paDavAthI zarIranI kriyA-prakriyAomAM zrI vI. Ara. ghelANI khalela paDe che, ane AthI zarIra rUNa thAya bAdazAha akabarathI AjasudhI che. eTalA mATe badhI ghaTanAo-saMjogomAM , (5) hastaprata lipi kAryazibira DaoN. nUtana jAnI samatA rAkhavAthI, cAsa niyamIta(6) jaina pAribhASika zabda koza DaoN. jitendra bI. zAha sthiratAthI cAlato rahe che ane zarIranI (7) sarjana svAgata Do. kalA zAha kriyA-prakriyAo layabaddha cAlatI rahevAthI |(8) paMthe paMthe pAtheya : snehanuM koI saranAmuM hotuM nathI. anu gaDhiyA zarIra nAdurasta thavAmAMthI bacI jAya che. AtmAne keTalAka loko prakRti prabuddha jIvana : grAhaka ryojanA brahmatattva-kudarata-cetanatattva, prANazakti bhAratamAM paradeza" paNa kahe che. zarIranuM baMdhAraNa 1 varSanuM lavAjama rUA. 125/- U.S. $ 9-00 jIneTIka-vArasAI che. 3 varSanuM lavAjama - rUA. 350/- U.S. $ 26-00 zarIranA 25 tattvothI banela mAnavamAM 5 varSanuM lavAjama rUA. 550/- U.S. $ 40-00 manomaya koSa-3 mana-buddhi-ahaMkAra + 10 varSanuM lavAjama rUA. 1000/- U.S. $ 75-00 3 prakRti-satva, rajasa, tamasa + 5-paMca kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama rUA. 2000/- U.S. $100-00 kyAreya paNa jAXkha na levAnI prabuddha jIvana"nI nIti hoI enA grAhako ane zubhecchako - mahAbhUta-pRthvI, pANI, agni, vAyu, tama ja dAtAo ja A sattvazIla sAmayikane jIvaMta rAkhI zakaze. (77 varSanI avirata sevA che - AkAza + 5 karmandriya-be hAtha, be paga, muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatronI) gujarAtI bhASAnA sAmayiko jIvaze to ja gujarAtI bhASA 'ane maithuna aMga, + 5 jJAnendriya-AMkha, ane gujarAtI saMskAra saMskRti jIvaMta raheze. kAna, nAka, jIbha, tvacA, + 3 | jaina dharma ane sarva dharmanA ciMtano AvA sAmayikothI ja vartamAna ane bhaviSyanI peDhInA tridoSa-vAta, pita, kapha = kula 24 ane hRdayamAM ropAtA jaze. eka AtmA, ema 25 tattvothI mAnava punita putrI to "duhitA' ane "dehalI dIpaka' che; eTale banne dizA ane banne gharane ajavALe.' evo gharanA uMmarAno e dIpaka che. lagnamAM ApaNe lAkho rUA.no kharca karIe chIe, lAkhonA zarIra baneluM che, A 25 tattvonA samyaka kariyAvara ane gharanA saMskAra sAthe putrIne vidAya ApIe chIe to kariyAvaramAM "prabuddha jIvana" yogathI zarIra svastha rahI zake che. na ApI zakIe ? putrInA jIvanamAM e sadAya jIvaMta raheze. pathadarzaka banaze. suSu kiM bahunA...? Izvara badhA ja prANImAtranA dehamAM ceka "zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha'nA nAme mokalazo. koI paNa mAsathI grAhaka banI zakAya che. vaizvAnara rUpI agni svarUpa, prANavAyu ane kanyA kariyAvara AjIvana grAhaka lavAjama bharanArane AvakaverAnI 80 G kalama anvaye apAnavAyunI vacce samAnavAyu yukta karamukta che evuM pramANapatra juduM ApavAmAM Avaze 2menejara Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka, sAInA dANA : cha Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 varSa : (pa0) + 18 0 0 eka : 4 - tA. 16 eprila, 2008 - 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra tii aTaka karI zakAya che. e ja phI je A yojI hatI . che prabhu& QUO6i prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989:50 varSa 0 0 vArSika lavAjama rU.125/-0 0 chuTaka nakala rUA. 10-00 taMtrI - dhanavaMta ti. zAha che. tenA " rIte jAya che. A ApaNo amUlya sAMskRtika vAraso prAcIna hastaprato hastarekhA'nuM zAstra jANavA ApaNe jeTalA utsuka chIe eTalA lagabhaga pAMceka mahinA pahelAM muMbaI esa.enaDI.TI. utsuka "hastaprata' zAstra vize jANavA utsuka chIe? prAcIna kaoNlejanA gujarAtInA prAdhyApikA DaoN. nUtana jAnIe muMbaImAM hastapratanI rekhAone ukelavAnI vidyA zIkhavI e eka mahAgraMthane eka saptAhanI AvI lipi ukela zikhavAnI kAryazibira yojavAno jIvanadAna ApavA jeTaluM pUNyakArya che. prastAva zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI kamiTI samakSa mokalyo. amArI narmadA nadInA tIre eka gAmanA eka paMDita kuTuMba pAse kamiTIne ekI avAje lAgyuM ke muMbaI jaina yuvaka saMghe jJAnottejaka vArasAmAM maLelI ghaNI prAcIna hastapratro paDI che evA samAcAra A umadA kAryamAM pUro Arthika sahakAra Apavo ja joIe ane maLatA AvI prAcIna hastapratonI zodha karatA ApaNA keTalAMka mArcanI 8 thI 12 muMbaImAM A kAryazALA yojAI. A kAryakramano vidvAna mahAnubhAvo tarata ja e gAme pahoMcyAM ane e kuTuMba vigate ahevAla Aja aMkamAM DaoN. nUtana jAnIe Apyo che; eTale pAse pahoMcI emane vArasAmAM maLelI hastaprato ApavA vinaMti ahIM enI punarokti ucita nathI. uparAMta "prabuddha jIvana'nA karI, to e paMDita kuTuMbe kahyuM ke Apa thoDAM moDAM paDyAM, e DiseMbaranA aMkamAM A ja lekhikAno lekha "prAcIna lipi; lekhanakaLA prato hamaNAM thoDAM samaya pahelAM ja ame narmadAmAM padharAvI dIdhI, ane hastaprata vidyA' paNa jijJAsune vAMcavA vinaMti karuM chuM jethI kAraNa ke e hastapratonI lipine ukelavA ame asamartha hatA, A viSayano pUro khyAla AvI zake. zakya hoya to amadAvAda uparAMta zodhakhoLa karI ame keTalAMka vidvAnone e prato batAvI gujarAta vizvakoza TrasTa dvArA prakAzana pAmela prA. jayanta che. ThAkora to eo paNa e lipi ukelavA asamartha hatA eTale ame e likhita "hastaprata vijJAna' e pustaka paNa A viSayanA jijJAsu narmadA mAtAne arpaNa karI dIdhI." vAMce to A viSayanA vizALa paTano pUrepUro paricaya thaze. ApaNA pratyeka jaina saMgho have hastaprata ukelavAnI A dizAmAM amArA Azcarya vacce A kAryazALA khUba ja saphaLa rahI ane gatizIla nahi bane to ApaNA muni bhagavaMto ane vidva6 20 thI 75 varSanI uMmaranA lagabhaga 70 jijJAsuoe satata mahAnubhAvoe sarjeluM amUlya sAhitya je atyAre e samayanI pAMca divasa rojanA pAMca pAMca kalAka A vidyA vize jANavAno lipimAM jaina bhaMDAromAM samAyeluM ane sacavAyeluM paDyuM che; je ane zIkhavAno saphaLa prayatna karyo. hastapratonI saMkhyA lagabhaga vIsa lAkhathI vadhu che, emAMnI ghaNI 1755mAM IlorAnI guphAmAM aMgrejo e brAhmI lipi joI so varasa pachI, jo A pratone ukelanArA taiyAra nahi thAya to ane A dizAmAM saMzodhananA daravAjA khUlavA lAgyA. prAcIna - udhaine athavA AvA jaLAzayone samarpita thaI jaze. brAhmI lipimAMthI judI judI lipio utarI AvI; samayanA vaheNa upara je narmadA nadIno dAkhalo Apyo e prasaMga amadAvAdanI sAthe A lipinA AkAro badalAtA rahyA, eTale tyAra pachInA AvI saMsthA ela.DI. InsTITayUTanA niyAmaka prAcIna zAstronA samaye samaye e lipi ukelavAnuM kArya agharuM banatuM rahyuM, paraMtu jJAtA DaoN. jitendrabhAI bI. zAhe muMbaImAM yojAyela "hastaprata zAstronA mUlyane samajanArA A lipi ukelanuM kArya karatA rahyAM kAryazALA'nA udghATana pravacanamAM Apyo hato. ane e zAstro ApaNI pAse pahoMcatA rahyAM. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te - jo tamAro prabuddha jIvana che . tA. 19 eprila, 2008 thI jaina saMpradAyamAM vadhu ne vadhu hastaprato zvetAMbara mUrtipUjaka gAma-zaheromAM eka eka mahinA mATe AvA hastaprata lipi tapAgacchiya samAjamAM che. samagra jaina saMpradAyanI hastapratonI ukelanArA vidvAnone e gAma-zaheramAM nimaMtrI A sarve pU. vAta karIe to e lAkhonI thAya. jaina samAja ene bhaMDAromAM sAdhu-sAdhvIjIone A vidyA zIkhavADe to A varga keTaluM bhavya sAcavI rAkhI enuM pUjana kare che. A saMskAra che paNa e pratone kAma pAra pADI zake! hastapratamAM rahelA jJAnane pAmavAno lAbha ukelIne bolatI karavAnI khUba ja jarUra che, ane enA mATe evA maLe ane e uparAMta A graMthonuM vartamAna lipimAM avataraNa vidvAno taiyAra karavAnI AvazyakatA che. e dizAmAM keTalIka thaI jAya. cAra mAsa uparAMta vihAranA ATha mAsamAM paNa A saMsthAo kAma karI rahI che, enuM pariNAma paNa prasaMzanIya AvyuM pUjyazrIo AvuM mahAna kAma karI zake. eka mizananI jema. A che paNa pratyeka varSe A zAstronI lipine ukelanAra keTalA vidvAno A kArya mATe eka khAsa keMdriya saMsthAnuM nirmANa thavuM joIe. je ApaNane maLe che? Aje ApaNI pAse AvA vidvAno 15-20 lipi jANanAra AvA vidvAnone taiyAra kare ane zikSaka tarIke e badhAMne thI vadhu nahi hoya! Arthika salAmatI ApI pUrA kAryakramanuM Ayojana kare. hastaprata kAryazALA daramiyAna evuM sUcana AvyuM ke A derAsara mATe ApaNane vyavasthA karanAra menejaranI jarUra che, hastaprata vijJAnane viSaya tarIke bI.e. athavA ema.e.mAM pUjA arcana mATe goThInI jarUra che, pAThazALAnA zikSakonI jarUra rAkhavo athavA DiplomA korsa yojI atyAre je mahAnubhAvo che che, ethI ya vizeSa AvA kAryanA AyojananI, eka saMsthAnI emano zikSaka tarIke lAbha levo. Ama karavAthI yunivarsiTImAM paNa vizeSa jarUra che. sArA pagAravALI nokarInI tako UbhI thaze, eTale navo varga ApaNA mahAna pUrva sUrioe je jahematathI A amUlya A kAma mATe AkarSAze. A sUcanane A kAryazibira daramiyAna sAhityanuM sarjana karyuM hatuM ane AjanI lipimAM avatArI bacAvI upasthita rahelA upakulapatie svIkAryuM ane AvA umadA kArya levI e ApaNA caturvidha saMghanI umadA pharaja che. mATe jarUrI dhana ApavAnuM vacana paNa zreSThi vaye dipacaMdabhAI AzA che ke A kArya mATe racanAtmaka pratisAda maLaze. vidyAnI gArDae ApyuM. A dizAmAM anya sarve zikSaNa saMsthAoe paNa khevanA e mahAna pUNya che. e sarvavidita che, nahi to so varasa gaMbhIratApUrvaka vicAravAnI jarUra che, kAraNa ke anya dharmo ane pachI koI lokamAtA nadI AmAMnI keTalIya pratone... viSayanI hastaprato paNa moTI saMkhyAmAM che. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha ane esa.ena.DI.TI. kaoNlejanA A uparAMta zrAvaka-zrAvikA kSetre nivRtta varga A hastaprata gujarAtI vibhAganA saMyukta parizramathI yojAyela A prAcIna ukelavAnI vidyA zIkhe, je muzkela kAma nathI. traNeka mahinAmAM A hastaprata lipi ukela kAryazibiranA Ayojana mATe vidyA AsAnIthI zIkhI zakAya. AvA nivRtta vidyA premIo A esa.ena.DI.TI. yunivarsiTInA kulapati, vidvAna prAdhyApako, Do. rIte ghare beThAM beThAM ja varase be graMthonI lipi vartamAna lipimAM nalinibena maDagAMvakara, DaoN. nUtana jAnI, ane anya karmacArIo avatArI zake to saravALe dazeka varSamAM keTaluM moTuM vidyA dAnanuM yazanA adhikArI che. ane vizeSa to A zibiranA prANasamAM kAma thaI jAya! e mATe pratyeka moTA zaheranA upAzrayomAM niyamita Do. jitendrabhAI zAha, DaoN. kumArapALa desAI, DaoN. baLavaMta jAnI AvI kAryazibiro tarata ja yojavI jarUrI che. ane satata cAra divasa roja cAra-cAra kalAka A lipi ukelanA AthI vizeSa to A kAryamAM vizeSa pradAna ApaNA pUjya pATho zIkhavanAra DaoN. prItibena paMcoLI, A sarvene dhanyavAda, sAdhu-sAdhvIo ApI zake. comAsAnA cAra mAsa vividha ane AbhAra to kayA zabdomAM mAnavo? TdhanavaMta zAha ja eDavarDa thomasa, pro. DaoNisana ane janarala kaniMgahAma jevA paga boddha jAtakomAM lakhelA dastAvejo, strIoe paNa lakhelA patro, yuropanA vidvAnoe brAhmI lipinA svataMtra vikAsane ucita rIte ja jAhera karelI che. brAtI lipi tathA zunya sAthenA Adhunika dhAtu uparanI kotaraNIo, zALAo, lAkaDAnI pATIo vagerenA ullekho maLe che. bauddha tripiTakomAMnA e ka evA eko e vizvane bhAratanI moTAmAM moTI boddhika dena che. vizvanI bIjI koI lipi AvI rIte vikasI nathI. eka ja avAra aneka 'vinayapiTaka' mAM lekha" eTale ke lakhANa,O 'gaNanA' arthAta vinio darzAvatI hoya che to eka ja dhvanine darzAvavA aneka ' gaNatarI temaja 'rUpa' arthAta hisAbano ullekha Ave che. buddha sI koca lipiomAM mALAmarI sI lipizAlA' eTale ke nizALamAM jatA ane sonAnI kalama vaDe koI vaijJAnika kama nathI. Ama vimAnI koI bIjI lipi kadI candananI pATImAM kevI rIte lakhavuM e guru vizvAmitra pAse zIkhatA ' brAhmInI tole AvI zake tema nathI, brAhmI lipi to hajAro enuM varNana lalitavistarImAM ApeluM che. A ullekho uparathI varSa pahelAM ja uccatama kakSAe pahoMcI gaI hatI. te kharekhara | spaSTa thAya che ke I. sa. pU. 600mAM to strIo tathA bALako paNa eka ajoDa advitIya lipi che. lakhavAnI kaLA sArI rIte jANatAM hatAM. te Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAkA jA jA jA kat. zAkAhArI phI pADI rIta tA. 1 6 eprila, 2008 prabuddha jIvanAra che. kI 5 mahAvIra janma ane mAnava-kalyANa nDaoN. kumArapALa desAI tAraNahAro jIve che-jIjIviSA mATe nahi, paNa saMsAranI kahI gayo. moDo moDo pAcho Avyo, to baLada nA maLe. mahAvIrane vijIgISA mATe, jItavA mATe jIve che, mATe saMsAranA dAvamAM pUchayuM to e dhyAnamAM hatA, eTale javAba nA vALyo. govALa ane vRttionA khelamAM je zuddha cittanA sahAre jIte te jena! baLada mATe AkhI rAta vagaDAmAM Athayo. savAre AvIne jue bhagavAna mahAvIra AvuM jIvana jIvyA. evI vibhUtione sukha to bhagavAna pAse baLada vAgoLa. govALa cIDe bharAyo. sukhada nathI, du:kha duHkhada nathI. e baMne DAbI jamaNI AMkho che. bhagavAnane rAza laI mAravA doDyo. pRthvI to gerasamajano goLo baMnemAMthI pragatino paMtha zodhe che! AvI vibhUtione jeTalo che. govALa govALanI rIte sAco hato, bhagavAna bhagavAnanI phUla para pyAra hoya che, teTalo kAMTA para hoya che. bhagavAna mahAvIre potAnA jIvana dvArA pahelo pATha Apyo nA A vakhate devarAja Indra vacce paDyA. govALane vAryo ne mAtRbhaktino. saMsAramAM mA e mA. enI tole koI nahIM garbhamAM bhagavAnane vinaMtI karI : "AgaLa ghaNAM kaSTa paDaze, mane sAthe gAmamAM potAnI harapharathI mAtAne asukha thAya che, tema jANIne zAMta rAkho." paDyA rahyA. mAtAne e sukhamAM azubhanI kalpanA thaI. re! saMtAna bhagavAna bolyA : "AtmAno mArga ekAkI che. AMtarazatruno kAje mAtA duHkhane sukha samaje che. teoe nirNaya karyo ke mA-bApa nAza karavA nIkaLanAra arihaMto kadI koInI madada letA nathI. jIvita haze tyAM sudhI saMnyAsa svIkArIza nahIM. dareka jIvanI potAnI mukti potAnA udyama, baLa, vIrya ne parAkrama bhagavAna mahAvIre bIjo pATha Apyo nirbhayatAno, abhayano, para ja nirbhara che.' abhaya vinA Atmika unnati nathI. eka vAra bhayaMkara sarpa sAthe bhagavAna tApasInA AzramamAM AvyA. tyAMno kulapati mukAbalo thayo. pote doDIne upADIne ene dUra karyo. sahune kahyuMH pUrvaparicita hato. eNe bhagavAnane varSAvAsa mATe eka jhUMpaDI bIo mA, bIka to je bIe ene bIvaDAve! mahAvIrane mRtyunI kADhI ApI.gAyo jhUMpaDInuM ghAsa khAI jAya paNa bhagavAna "haya' paNa, zetAnanI paNa, yamanI paNa bIka nahIM! abhaya! kahIne tene hAMke nahIM. kulapatine mahAvIra tarapha aprIti thaI. eka pizAce A abhayanI parIkSA karI. e nAnakaDA mahAvIrane bhagavAne Azrama choDyo ne pAMca saMkalpa karyAH (1) aprIti thAya khabhA para upADIne cAlyo. rAjakumArano deha sukomaLa hato paNa tevA sthaLe rahevuM nahIM, (2) dhyAnane anukULa sthAna zodhavuM, (3) zaktimaMta hato. mahAvIre aghorInA mAthA para muSTiprahAra karyo. prAyaH mauna rahevuM, (4) karapAtrathI jamavuM ane (5) game tevA aghorI bALakanI tAkAta joI diMga thaI gayo. mahAvIra ene dorIne gRhasthanI paNa khuzAmata na karavI. loko vacce lAvyo. badhA mAravA doDyA tyAre mahAvIre ene mAphI bhagavAna mahAvIra potAnAM prarUpita satya ane ahiMsA dvArA ApI. A samaye emanuM nAma vardhamAna hatuM. pizAce kahyuM, "dehathI dharmacakravartI tarIke prakhyAta thayA hatA. e vakhate eka mahattvanI tame vIra cho, paNa dilathI mahAvIra cho!' ghaTanA banI. mahAvIra nizALe gayA, paNa AvA puruSone nizALa khAsa rAjagRhI nagarInA nAlaMdApADAmAM bhagavAna mahAvIranA kaMI ApI zakatI nathI. paNa, mahApuruSo paNa sAMskRtika paraMparAne cAturmAsa hatA. tyAre, AjIvaka saMpradAyano eka yuvAna sAdhu anusaravAmAM hInatA jotA nathI. zikSake kahyuM ke, mahAvIrane bhagavAna pAse Avyo. eNe kahyuM: "huM Apano ziSya thavA cAhuM bhaNAvavAno prayatna e sUrajane samajAvavA dIvo dharavA barAbara chuM.' prathama to mahAvIre tarata svIkAra na karyo, paNa Akhare svIkAra karatAM kahyuM, "gozAlaka! Atmavilopana e AtmavijayanI cAvI bhagavAna aThThAvIsa varSanA thAya che ane mAtA-pitA mRtyu che. vRkSa thavA icchatA bIjane pahelAM pRthvImAM daTAvuM paDe che." pAme che have pote dIkSA levA taiyAra thAya che. e vakhate moTAbhAI gozAlaka gurunA caraNo sevI rahyo. gurue ziSyane kahyuM, gadgad kaMThe be varSa vadhu rahI javA vinave che. vizvapremI mahAvIra "sahanazIlatAnI parIkSA mATe anArya deza bhaNI jaIe, jyAM kuLa ne kuTuMbanA paNa premI che. gharane araNya samajI pote gharamAM ApaNane koI oLakhatuM na hoya." rahI jAya che. eka divasa baMne anArya bhUmimAM gayA. ahIM zikArI kUtarAo trIsa varSa thayAM. hemaMta Rtu AvI. mAgasara vada dazama AvI. emanA paganI piMDInuM mAsa khAI gayA. Akho deha dhImelothI bhagavAna pravarjIta thayA. sarvasvanuM dAna karyuM. potAnuM kaMI na rAkhyuM chavAI gayo. dhULathI AMkho bharAI gaI. eka mAnavabhakSI teonA ne niradhAra karyo ke havenAM bAra varSa huM dehanI sArasaMbhALa nahi zarIranuM mAMsa kApI gayo. gozAlaka kahe, "prabhu! A sahyuM jatuM lauM. vipna ke saMkaTo aDagapaNe sahana karIza. samadarzI rahIza. mane nathI." saMtApanAra para paNa samabhAva rAkhIza. bhagavAna kahe, "eka kalpanA ApuM. saMgrAmamAM mokhare rahenAra bhagavAna mahAvIrane pahele pagale vighna naDyuM. pote dhyAnamAM hAthInI vRtti dhAraNa kara. e hAthI game teTalA bhAlA vAge, tIra hatA ane eka govALa, temanI pAse baLada mUkIne saMbhALavAnuM bhoMkAya, paNa kartavyane khAtara zarIranI mamatA choDI AgaLa vadhe Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA 16 eprila, 2008 jAya che. zarIrane e sAdhana lekhe che. siddhi maLI jAya ne sAdhana upara siMhAsana goThavyuM. prabhue dharmadezanA ApI; amRtanI e chUTI jAya to zoka kevo ?' varSA hatI; paNa emano pahelo upadeza ema ne ema vahyo. Ama pahADa jevA aDola banIne babbevAra guru ziSya anArya- jAMbUka gAmathI 48 kosa dUra apApA nAmanI nagarI vasI bhUmimAM ghUmI AvyA. Atmika sAdhanAnA A pravAsomAM aneka hatI. Arya somila nAmano zrImaMta brAhmaNa yajJa karato hato. camatkAro saryA. A camatkAroe ziSyanuM magaja bhamAvI dIdhuM. eNe yajJamAM bhAga levA bhAratanA 11 vidvAnone nimaMtraNa ApyuM ene guru-samovaDa thavAnI jhaMkhanA jAgI. e alage paDI gayo. hatuM. agiyAre agiyAra brAhmaNa buddhimAM bRhaspati ane vAdamAM potAne AjIvaka saMpradAyanA prathama tIrthakara tarIke jAhera karyo. vAcaspati hatAM. moTA moTA camarabaMdhIonA mAna toDyAM hatAM. ' have daza daza varSano sAdhanAkALa vItI gayo hato. A samaya sahunI sAthe pAMcaso pAMcaso ziSyonuM jutha hatuM. eka eka ziSya daramyAna mahAyogI mahAvIranA paribhramaNonuM vRttAMta, emane vidyA ane vAdamAM mahArathI hato. paDelAM duHkhono citAra ane mananI nispada zAMti pRthvI para bhagavAna mahAvIrane dharmadezanA mATe yogya avasara jAgyo. varNavanArane mATe AMkhamAM AMsu ane momAM gIta jevA pAvanakArI eka rAtamAM cAlIne apApA AvyA ane dharmadezanA zarU karI. prasaMga banI gayA hatA. A vakhata sudhI moTA moTA loko rAjabhASA-devabhASA saMskRtamAM deha para vastra nathI, pRthvI para bichAnuM nathI. hAthamAM pAtra vAto karatA. lokabhASAmAM janatAnI jabAnamAM vAto karanAra nathI. moMmA dAda mAganArI jabAna nathI. mAgavuM ne maravuM sarakhuM gAmaDIyo gaNAto. banyuM che. mitra pratye mahobata nathI. zatru pratye zatrutA nathI. bhagavAna mahAvIre janatAnI jabAnamAM vAta zarU karI. koI samabhAva varte che AtmAmAM! rahasya nahi, koI gUDha ke garbhitArtha nahi, sIdhesIdhI vAto! A vakhate saMgama nAmanA deve karelA upasargo bhAre emaNe kahyuM: romAMcakArI-bhalabhalA gajavelane mINa banAvI nAkhanAra-che. "yajJamAM pazu hiMsA na karo. zAstrane khAnagI na rAkho. zUdrane paNa bhagavAna mahAvIra emAMthI aNizuddha bahAra Ave che. A tiraskAro nahi. mAro mukhya saMdeza che ahiMsAno, averano, duHkha, darda ne yAtanAno itihAsa eka-be nahi, cha cha mAsa sudhI premano! mAro bIjo saMdeza che ekabIjAne samajavAno. he laMbAya che. paNa hAravAnI vAta kevI? manuSyo! tame je dhAro te tamArA prayatnathI thaI zake che. tamArA saMgama vijaya pachI bhagavAne yogya AhAra levAnI icchAe bhAgyanA vidhAtA tame cho, khuda Izvara paNa nathI. tamAre pAMca cha-cha mahinAnA upavAsa karyA. AvA upavAsI prabhune AhAra mahAvrata pALavA ghaTe. ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane ApI mahApuNya hAMsala karavA icchatAM rAjA, amIra, zreSThio aparigraha ! Atura banI gayA. tyAM prabhue eka gulAmabALA caMdanAne hAthe "yAda rAkho satya sApekSa che. tame nIrakhuM te ja satya evo anna laI pAraNuM karyuM. tyAre khaLabhaLATa macI gayo. gulAmane hAthe ekAnta Agraha na rAkho. anekAntavAda vicAramAM ane ahiMsA Arya puruSa pAraNuM kare? re, paNa gulAma koNa? je rAjA-rANI AcAramAM svIkAro." potAnA khAnadAnano garva kare che tenI ja bhANeja ! laDAImAM A vAto jagatane mAthe acaraja jevI hatI. ane vadhu acaraja pakaDAyela kedI! loko kahe, baLI A laDAIo! mANasane e to bhAratanA mahAna agiyAra brAhmaNa vidvAnonI hAjarImAM karavI, gulAma banAve che, pazunI jema haDadhUta kare che ane saMsAramAM e chokarAnA khela nahotA! smazAna sarje che. eka pachI eka vidvAna bhagavAna mahAvIra sAme vAda mATe medAne dIkSAnuM teramuM varSa hatuM ne bhagavAnanA kAnamAM eka govALe paDyA. ane na banavAnuM banI gayuM. agiyAre agiyAra vidvAna khIlA khoDyA. paNa have titikSAno kALa pUro thato hato. bhagavAnanA ziSya banI rahyA. e vidvAnonA 4400 ziSyo paNa 0 28juvAlukA nadI hatI. jAMbuka gAma hatuM. unALAno bIjo emanA anuyAyI banyA. mahino hato. vaizAkha suda dazamano divasa hato. vijaya muhUrta hatuM. bhagavAna mahAvIre have apApA nagarImAM ja potAnA uttarA phAlyunI nakSatra hatuM. zyAmaka nAmanA gRhasthanuM khetara hatuM. siddhAMtonA pAlana karanArAono saMgha sthApavAnI udghoSaNA vaiyAvara nAmanuM caitya hatuM. enA IzAna khUNAmAM zAlavRkSa hatuM. karI; ane jainonA caturvidha sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ne zrAvikAnA bhagavAna mahAvIra enI nIce godohAsane beThA hatA. cha TaMkanA saMghanI e divase racanA thaI. upavAsa hatA, ane nirvAtArUpa saMpUrNa, pratipUrNa AvyA hatA. zrI IndrabhUti gautama Adi agiyAra brAhmaNa ziSyone gaNadhara nirdhAraNa, anaMta ane sarvottama evuM kevalajJAna prApta thayuM. banAvyA. temanA ziSyagaNane temanA ziSyo banAvI sAdhusaMsthA bhagavAna ahaMta, jina, saMyamI, sarvajJa ane sarvabhAvadarzI thayA. sthApI. deva, manuSya ane asura vagere traNe lokanA vidhibhAvo emane A sabhAmAM upasthita strIo ane puruSo jeo bhagavAna pratyakSa thayA. saMsAranI koI gUMca emane na rahI. saMsAranI koI mahAvIranA upadezamAM zraddhA dharAvatAM hatAM, chatAM sAdhu thavA graMthi emane na rahI. icchatA nahotA, teone zrAvaka ane zrAvikA banAvyA. Ama, 'devoe samavasaraNa racyuM. traNa killA karyA, cAra vAra racyA. caturvidha saMgha racyo ane pAMca mahAvratavALA potAnA dharmanuM sukAna Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkarI ja rA phakara kara ke kophI : 4 - tA. 16 eprila, 2008 nA teonA hAthamAM mUkyuM. AvI ucca vAto mATe bhASA paNa UMcI ane agharI, bhAra khame covIsamA tIrthaMkara pote ane have pacIsamo tIrthakara saMgha. tevI hovI joIe. nigraMtha sAdhuo mATe pAMca mahAvrata kahyA. gRhastho mATe bAra bhagavAna mahAvIre pahele pagale bhASAnI krAMti karI. emaNe aNuvrata ApyA. A pachI ghaNA varSe bhagavAna mahAvIra potAnI kahyuM ke jJAna mAtra jJAnI mATe nathI, sAmAnya mAnavI mATe paNa janmabhUmimAM AvyA. ahIM pariSadamAM brAhmaNa mAtA devAnaMdA paNa che. sAmAnya loko samaje e rIte emanI bhASAmAM bolavuM joIe, hatI. bhagavAnane joI enI chAtImAMthI dUdhanI dhArA vahevA lAgI. AthI emaNe e kALanI magadha pradezanI lokabhASA ardhamAgadhImAM gaNadhara gautamasvAmIe bhagavAnane prazna karyo. bhagavAne kahyuM, upadeza Apyo. emAM saMsAra ane dharmanAM gUDha rahasyo pragaTa karavA, gautama! devAnaMdA mArI mAtA che. devAnaMdAnA zarIramAM je bhAva mAMDyA. lokone potAnI jabAna ane potAnI bhASA maLI. pragaTa thayo, tenuM kAraNa putrasneha che." paMDitono bhAre bojavALo jJAnabodha to emane mATe "AMkhanuM bhagavAna mahAvIra pa7 varSanA thayA hatA. temanI dIkSAnA kAjaLa gAle ghasyA' jevuM hatuM. have paMDita kahe te zAstra ane zAstra satyAvIsamAM comAsAmAM teo zrAvastI nagarImAM hatA. ahIM kahe te pramANa, ema mAnavAnuM rahyuM nahi. mahAvIrano upadeza teone potAnA ekavAranA ziSya gozAlakano bheTo thayo. eNe sahune samajAyo ane badhAne mATe AtmakalyANanAM dvAra khullAM bhagavAna sAme ja moraco mAMDyo ane pote siddha karelI tejolezyA thayAM. ' nAmanI agnijvAlA temanA zarIra para pheMkI. paNa e jvAlA ' bhagavAna mahAvIre strIne svataMtratA bakSavA mATe be mahAna pahADane athaDAI pavana pAcho phare tema bhagavAna mahAvIranI deha sudhArA karyA. eka to vratamAM brahmacaryane sthAna ApyuM ane bIjuM, AsapAsa AMTo mArI pAchI gozAlakanA dehamAM samAI gaI. strI saMnyAsinI thaI dIkSita thAya to sarva baMdhanomAMthI mukta sAtame divase gozAlaka mRtyu pAmyo. bane ema kahyuM. jAti ane varNanA mahattvane kADhI nAkhyuM ane ekavAra bhagavAnanA parama bhakta magadharAja zreNike pUchyuM, cAritryanI mahattA sthApI. bhagavAna ! mArI zI gati thaze ?' emaNe zudrone gulAmInA aMdhakAramAMthI bahAra kADhyA ane bhagavAna kahe, "narakagati." pazutAmAMthI prabhutA ApI. koIpaNa varNano strI-puruSa dharma magadharAja kahe, "ane gozAlakanI?' svIkArI zake che tema kahyuM. hakIkatamAM emaNe zramaNane kuLa, rUpa, bhagavAna kahe, "sagati." jAti, jJAna, tapa, zruta ane zIlano jarA paNa garva na karanAra - magadharAja kahe, "bhaktone naraka ane niMdakone varga, A kevo kahyo. bhagavAna mahAvIranI A eka mahAna sAmAjika krAMti nyAya?" gaNAya. emaNe AkhIya paristhitimAM parivartana ANyuM. bhagavAna kahe, "adala jAya. chellI paLe gozAlakane mArI AtmAnA UMDANamAMthI UgelA A satyavicAre samAjamAM vAta sAcI lAgI. enuM mota sudharyuM. aMtima paLo eNe ujjavaLa sthAyI rUpa lIdhuM. bhagavAna mahAvIre nIDaratA ane daDhatAthI potAnA karI. rAjana! jIvanamAM sAdhanAnI kiMmata che, snehanI nahIM!' vicAro pragaTa karyA ane amuka varganA asAdhAraNa prabhutva, rAjA, mahArAjA, zeTha, zAhukAro, cAre varNanA strI-puruSo hiMsAcAra ane mAnasika gulAmImAMthI lokone mukti apAvI. ane kirAta-bhIla paNa bhagavAna mahAvIranA anuyAyI banyA. varNAzramanI jaDa dIvAlomAM keda thayelA samAjane bahAra lAvyA. bhagavAne dIkSAnuM ekatAlIsamuM comAsu rAjagRhamAM karyuM ane UMcanIcanI kalpanAmAM samULI krAMti karI. strIne bALapaNamAM pitA betAlIsamuM comAsuM karavA pAvApurI nagarImAM AvyA. jIvananuM pALe, yuvAnImAM pati pALe ane ghaDapaNamAM putra pALe e vicAra boMteramuM varSa pasAra thatuM hatuM. AsonI amAvAsyAnI madharAte para kuThArAghAta karyo. jAti ke liMganA bhedo AtmavikAsamAM nirvANa pAmyA! kyAMya, kadIya bAdhArUpa banatA nathI tema kahyuM. ' devoe AbhamAM dIvaDA pU. mAnavIo e pRthvI para AtmatattvanI dRSTie badhA sarakhA che. brAhmaNa ke zudra, strI ke dIpotsavI parva mANyuM. puruSa, yuvAna ke vRddha, rAya ke raMka, je koI puruSArtha kare te mokSano siMhane zastra zAM? vIrane mRtyu zAM? mRtyunA amRtane oLakho adhikArI che. AnA samarthanamAM ja temaNe caMdanabALAne prathama cho ? sAdhvI banAvI. IzvarakRpA para AdhAra rAkhIne prArabdhane sahAre bhagavAna mahAvIre zAstrone AmajanatA mATe khullo mUkyAM. jIvatA mAnavInI gulAmI emaNe dUra karI. puruSArthano upadeza e jamAnAmAM AvI jJAnavAta mAtra devagirA arthAt devonI Apyo ane kahyuM, bhASA gaNAtI saMskRta bhASAmAM thatI hatI. sAmAnya loko e "deva bhale moTo hoya, game tevuM temanuM svarga hoya, paNa samajI zakatA nahi ane emAM ja enI mahattA lekhAtI. samajAya mANasathI moTuM koI nathI. mANasa mAnavatA rAkhe to deva paNa nahIM, e ja mahAna vidyA lekhAya, evo bhrama sarvatra vyApelo enAM caraNamAM rahe !" hato. dharma, karma ane tattvanI carcA lokabhASAmAM karavI e hInakarma mANase A mATe satya ane premano Agraha rAkhavo joIe. pratyeka lekhAtuM. lokabhASAmAM bolanArane koI sAMbhaLatuM nahi ane ziSTa mANasa potAnA kAryathI, potAnA guNathI ane potAnA parizramathI lekhatuM nahi. koI enuM sanmAna karatuM nahi. keTalAka kahetA ke mahAna thaI zake che. e mATe jAti, kuLa ke janma nirarthaka che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha bhagavAna mahAvIre brahmacaryamAM parigraha-viramaNa vratathI vizeSa joyuM. brahmacarya e mAtra bIjI bahAranI vastuo grahaNa karavI ke choDI devI, evo phakta bAhya vepAra nathI, paraMtu e to Atmika saMyamano prazna che. e ja rIte karmanAM baMdhanono cheda karavAno eka ane advitIya upAya tapa che ema kahIne jIvanamAM tapanA mahattvane asAdhAraNa pratiThA ApI. Ama bhagavAna mahAvIre gulAma manodazAmAMthI mAnavIne mukti apAvI. prArabdhane badale puruSArthathI ene gaurava apAvyuM. tA. 8-3-2008 thI tA. 12-3-2008 sudhI, *prAcIna lipi temaja hastalikhita grantho viSayamAM eka kAryazALAnuM Ayojana karavAmAM Avela ane temAM sahabhAgI thavAnuM bhAgya sAMpaDyuM. A kAryazALAmAM aneka paMDito temaja niSNAto dvArA thayela mArgadarzana maLyuM... 'prAcIna hastalikhita grantho' prAcIna samayamAM grantho khAsa prakAranAM kAgaLo tema ja khAsa prakAranAM raMgo vaDe lakhavAmAM tema ja citraNa karavAmAM AvatA hatA, je seMkaDo varSo sudhI jaLavAI rahetA. A uparAMta khAsa prakAranAM DabAomAM temaja Ayurvedika jaDI buTTIo sAthe rAkhIne jALavaNI karavAmAM AvatI. paraMtu dareka vastuonuM jema AyuSya hoya che tema granthonuM paNa AyuSya hoya che... mahAprazna e che ke, ApaNA jJAna temaja saMskRtithI bharapura vArasArUpa granthonI jALavaNI mATe zuM karI zakAya? Aje A kArya karavA mATe ghaNuM moDuM thayela che, eTale have yuddhanAM dhoraNo kArya karavA mATe moTuM sainya UbhuM karavuM joie. sainya eTale darzaka vyaktino rAti pramANe soga. jIvana tA. 16 eprila, 2008 zuSka pAMDitya sAme sakriya prayatnanuM pratipAdana karyuM. varSothI cAlI AvatI rUDha mAnyatA ane aMdhavizvAsane dUra karIne mahAvIre vicAra-svAtaMtryanI pratiSThA karI. potAne sAcuM lAge teno svIkAra karavAnI nIDaratA batAvI. uparyukta kAryazALAmAM prAcIna lipi viSe paNa jANakArI ApavAmAM Avela. A viSayamAM mukhya purvA, grantho lakhatI vakhate lakhAzakartAo dvArA potAnI suvidhA temaja saMjoga pramANe, kAno mAtrA vagere lakhavAnI paddhatimAM pheraphAra karIne lakhatA. temaja zabdo chuTTA lakhavAne badale saLaMga joDIne paNa lakhatA. Ama karavAnAM pariNAme, pahelAnA loko kadAca AvA lakhANone samajIne vAMcI zakatA paNa Aje A paddhatino ukela jANanArA bahu ja alpa loko che. jethI moTAbhAganA loko satya lipi samajI zakatA nathI. ane bhUla thavAno ghaNo ja saMbhava che. A bAbata bahu ja agatyanI hoIne granthonuM punaH nirdeza karatA pahelAM lipinA niSNAtanI pA phoja taiyAra karIne, tenAM dvArA `liviyAntara' (bhASAntara nahIM karAvIne pachI ja zuddhatApUrvaka anyonuM punaH nirmANa karAvavuM... A badhuM karavA mATe ApaNI pAse asaMkhya pramANamAM AcAramAM ahiMsA ApI. vicAramAM anekAMta Apyo. vANImAM syAdvAda kahyo. samAjamAM aparigraha sthApyo. 13-bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhu mArga, pAlaDI, amadAvAda-380007, 'paMDitAInA DaoNkTaro' (pIeca.DaL) che. mArI teone vinamra prArthanA che ke, Apa DaoNkTaro sainyanA senApati thaIne AgaLa AvI ane mRta-pAya thayela prAcIna hastalikhita grantho temaja tenA jJAna ane saMskRtine saMvani ApIne punaH jIvita karI. A kAryamAM dareka vyakti rasa laIne tathA thogya sAtha Ape e ja prArthanA... A uparAMta lakhANo seMkaDo varSo sudhI TakI rahe te mATe raMgo banAvavAnI khAsa paddhatino uddabhava thayo. raMgo khAsa karIne kudaratI vanaspati temaja khanIjomAMthI khAsa prakriyA dvArA banAvavAmAM AvatA hatA. A uparAMta zuddha sonA temaja rUpAnA raMgo temaja je mAdhyamo upara hastakalA dvArA lakhANa tema ja citraNa karavAmAM AvatuM, je seMkaDo varSo sudhI TakI rahetuM... ahIM thoDA raMgonA udAharaNo joIe. vanaspatIjanya raMgomAM, talanAM telanA divAnI kezamAMthI kALo raMga, agato (alanA) mAMthI hAlasA (rANI) raMga, gulI (galI)mAMthI gADho blu raMga bane che. dhAtujanya raMgAmAM zuddha sonAmAMthI sonerI, zuddha cAMdImAMthI rUperI raMga bane che. khanijajanya raMgomAM siMduramAMthI kezarI raMga, sapherdImAMthI sapheda raMga, hiMgIka (hiMgula)mAMthI lAla raMga, varI haratAlamAMthI pILo raMga, gurUmAMthI gADho lAla raMga bane che. A uparAMta paNa ghaNA kudaratI dravyomAMthI raMgo bane che. uparanA raMgonA mizramAM varDa aneka prakAranA raMgo banAvavAmAM Ave che... huM ane mArI pautrI, juhI mahetAe sAthe maLIne jUnI zAstrokta paddhati pramANe grantho lakhavAnI zarUAta karI che, jemAM hajAra varSo sudhI cAle tevA kAgaLa meLavI lIdhela che, temaja khanija ane talanA telanA divAnI maMtramAMthI raMgo banAvAvanuM zarU karI dIdhela che ane temAM saphaLatA paNa maLela che. A bAbatamAM koIne jovuM jANavuM hoya to mArI saMparka karavo. naTavaralAla je. mahetA phleTa naM. bI/bhoMyataLiye, hIrA mANeka sIecaesa li., 48/DI, bASTrIzA zeTha, vilepArle (vesTa), muMbaI-400 056, Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaI kA kA kA ; ka kA kakSA aDDA sAphA jAnu tA. 16 eprila, 2008 lalanA-priya arjuna DaoN. raNajita paTela (anAmI) zrI ramaNabhAI nIlakaMThanA "rAIno parvata' nATakamAM muktaka yuddhiSThiranI vAta aMzataH nahIM paNa sarvathA satya che. 'draupadInuM jevo eka zloka Ave cheH anokhuM dAmpatya khIlavavAmAM arjunano agra hisso che eTale ja je zoryamAM komalatA samAI, sto subhadrAharaNa pachI, navavadhU subhadrAne laIne arjuna pAMDavaprastha tene ja sAcuM puruSatva mAnyuM; Avyo tyAre strIsahaja irSAthI dropadI ToNo mAratAM arjunane dravanta lokhaMDanuM khaga thAya, kahe cheH "ahIM zA mATe arjuna? jyAM yAdavakanyA che tyAM ja jAo.' pASANanAM khaDaga nathI ghaDAtAM." paNa Akhare to dropadI e dropadI che. praNaya-zAstranuM eka A zlokamAM puruSatvano mahimA gAyo che. je zauryamAM kaye sarvasvIkata sAmAnya satya uccAre che: "paNa emAM tamAro ye zo nahIM paNa komalatA garbhita hoya tene sAcuM puruSatva samajavuM. doSa? bhAre vastu bAMdhI rAkhavA chatAM paNa kAlakrame te ja baMdhane cArane spaSTa karavA lAbaDa na pASANanuM dAta lIdhu che. zithila thaI jAya che.' kIcakavadha pachI, strIvezI arjunane saraghIrUpe pASANanI tulanAe lokhaMDa vajU sama kaThIna hoya che paNa ati rahelI draupadI kahe che: "tame kanyAonA saMgamAM AnaMdathI raho cho, uSmAthI lokhaMDa dravI jAya che, pASANamAM lokhaMDa jevI dravaNazakti to tyAM ja raho.' saMkula mAnava-mananI kevI gaharAI ne gahanatA nathI...ethI to pASANanAM khagra ghaDAtAM nathI, jyAre lokhaMDanAM te . che.' evI lalanA-priyatAmAM enuM zaurya ne komalatA kendrasthAne khaga ghaDAtAM hoya che, matalaba ke komalatAthI zaurya dIpe che. 4 che. guNasaMpadAnI A yutimAM-zaurya ne komalatAmAM-arjuna kadAca prathama vanavAsanAM bAra varSa daramiyAna arjuna jyAre nAgakanyA ajoDa che. kaurya-mukta zauryane komalAMgIo paNa jhaMkhe che. ulUpInA saMsargamAM Ave che tyAre nAgakanyA kAmavivaLa banI mahAbhArata eka Adhunika dRSTikoNa'mAM arjuna saMbaMdhe buddhadeva arjunane kAmatRpti mATe vinave che tyAre arjuna enA bAra varSa basu lakhe cheH "tenA jevuM vaividhyabharyuM ane ghaTanApradhAna jIvana sudhInA brahmacaryavratanI vAta kare che tyAre ulUpI be dalIla kare che. samagra mahAbhArata-rAmAyaNamAM bIjA koInuM paNa nathI.' enA zaurya ne komalatAne aMjali ApatAM lakhe cheH-eka bAju te enI prathama dalIla evI che ke tamAruM e vrata to draupadI pUratuM sAmano na karI zakAya tevo yoddho che, to bIjI bAju te parama sImita che. bIjI dalIla dharmanI (?) ANa daIne kahe che. suMdara yuvAna puruSa che. tenA kIrti-phalakamAM A vAta paNa kAmavidvalA evI huM atRptithI apamRtyu pAmIza to tamane tenuM ujjavaLa akSare kotarAyelI che ke te lalanApriya che ane strIo pApa lAgaze ne jo huM kAmatRpti pAmIza to enuM puNya tamArA tene cAhe che." A lekhamAM ApaNe enA praNaya-prasaMgonI ja prati pratijJAbhaMganA pApa karatAM vizeSa haze! kAyado ane dharmanA vyakti vAta karavAnI che. emAM enI lalanA- priyatAnA rasane paNa svAthamUlaka arthaghaTananI zI balihArI! udghATana thaze. maNipura rAjakanyA citrAMgadAne enA pitAe rAjakumAra tarIke Ama to draupadI pAMceya pAMDavonI patnI hatI, tadapi enuM ucherI, dhanurvidyA ane rAjadaMDa nItinuM zikSaNa ApyuM che. lajjA, dAmpatya-sAhacarya yudhiSThira sAthe anyanI tulanAe vizeSa hatuM bhaya ne aMtaHpuravAsa tyajI te yuvArAjarUpe rAjakAja kare che. bAra paNa pragADha ke utkaTa nahIM. arjunanAM covIsa varSa tapazcaryA ne varSanA vanavAsa daramiyAna ekavAra arjuna citrAMgadAne jue che ne astrazasya prAptinI sAdhanAmAM jAya che ne draupadIthI dUra rahe che ulUpIthI viparIta evo vyavahAra kare che ! citrAMgadA pratye te chatAMye mahAprasthAna' samaye jyAre draupadI paDe che tyAre bhIma AkarSAya che ne praNaya gAMdharvalagnamAM pariName che. babruvAhana nAme yuddhiSThirane pUche cheH eka putra paNa prApta thAya che. kavivara ravindranAthe citrAMgadA' nAme bhIma : mahArAja ! dharmarAja ! eka suMdara padya-nATaka lakhyuM che. e nATakanA antamAM potAno pAMcAlInI sau prathama AyuryAta bUjhI zeNe ? sAco paricaya ApatAM citrAMgadA potAnI abhilASAonI yuddhiSThira : kahuM? zuM tuM jIravI zakIza satya? abhivyakti A rIte kare che. pAMcamAM arjuna prati hato pakSapAta teno. citrAMgadAdropadInuM anokhuM A dAmpatya je khIlyuM temAM devI nathI to nathI sAmAnya ramaNI ! sahaja jo DhaLI tuM-uchaLI jatuM hRdaya pUjA karI rAkho mAthe evIye huM nathI. dhanaMjaya prati enuM, emAM zI Azcarya vAta? avahelanA karI pAchaLa ne pAchaLa ja rAkhI mUko ('mahAprasthAna-pR. 583, umAzaMkara joSI) (samagra kavitA) evI ye huM nathI. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * prabuddha. jIvana ( 16 eprila, 2008nA paDakhe ja rAkho mane zAntanu-A zAntanuM mahAbhAratanI mULa kathA sAthe joDAyelA " saMkaTanA pakhe, durUha ciMtAno pahelA kururAja che. urvazI ane arjuna vacce cAlIsa peDhInuM aMtara ekAda jo aMza Apo che. samayanuM aMtara to (A svalpajIvI kaLiyugane hisAbe paNa) anumati Apo mane kaThina vrate sahAya karavAne kaMI nahIM toye eka hajAra varSa thAya! sukha-duHkhe karo mane sahacarI, apamAnitA urvazI arjunane zApa Ape cheH tyAre ja mAro pAmI zakazo paricaya. urvazI : kahuM sarva-hArI : dhAraNa karyuM che A garbhamAM * nathI nara, vIra, mAtra chuM huM nArI je tamAruM saMtAna, e jo putra hoya nArItvano mArA, vhoryo che te kopa, A zaizava vIra zikSA bhaNAvIne puruSatva tAruM, to, hajo alopa. dvitIya arjuna karI ene eka dina arjuna, A zApanI vAta Indrane kare che tyAre Indra kahe cheH soMpuM enA pita pade tyAre ja mane pAmI zakazo. Indra : maLyo jemAM zAya! priyatama! zApa poSAze paNa poSAze na pApa. A ja to huM ATaluM ja nivedana karuM caraNamAM- teramuM je varSa gALavAnuM gupta huM chuM citrAMgadA, rAjendranaMdinI. che, temAM cho tAruM pauruSa ho lupta. arjuna : priye! Aje tame karyo mane dhanya! zApa e tAre to thaze varadAna. arjuna-urvazIno praNaya-kisso bhinna ne UMcI koTino che. sAce ja bagAsu Ave ne mukhamAM lADavo paDe tema urvazIno bAra varSanA vanavAsa daramiyAna arjunane te kirAtavezI ziva sAthe A zApa arjunane teramA varSanA ajJAtavAsamAM bRhannalArUpe phaLyo. yuddha thAya che. enI vIratAthI prasanna thayelA ziva pAzupatAstra Ape virATa narezanI rAjakumArI uttarAne gAyana-vAdana-nRtyasaMgItanI che. IndranI IcchAthI te thoDoka samaya vargamAM gALe che. IndranI zikSA ApatAM e saMbaMdha dRDhamUla banyo. virATa nareze to arjunane sAthe ardhAsane beThelo arjuna urvazInuM nRtyagAna mANe che. urvazI ja uttarAnI patnI rUpe "ophara" karI paNa guru-ziSyanA saMbaMdhanI arjunanI anurAgI bane che. Indra, citrasena dvArA urvazIne arjunanA pavitra paraMparAne khyAlamAM rAkhI, ubhayanI saMmatithI manoraMjanArthe mokale che paNa arjuna to tene puruvaMzanI AdyajananI uttarAkumArIno arjune putravadhU rUpe svIkAra karyo. rUpe pUjanIya mAne che. zrI umAzaMkara joSIe, "arjuna-urvazI' arjuna ane yudhiSThiranI tulanA karatAM buddhadeva basu arjunane rUpe lakhela nATaka-kavitAmAM kahyuM che tema arjuna enA AvA bhogalipsa ane yuddhiSThirane vairAgyasAdhaka gaNAve che. saraLa pavitra vyavahArathI "svargamAM pRthvInuM eka mUlya sthApI Ave che." bhASAmAM ekane prANocchala ane karmaTha tathA bIjAne zAnta ane arjuna : devI !. dhyAna-tanmaya kahevAya. arjunanA caritramAM eka akhaMDatA che. urvazI : nathI devI ! chuM mAtra apsarA, yuddhiSThira ane arjuna' nAmanA bIjA lekhamAM kahe che. arjuna baMkima bhUkuTibhaMga cittaharA.. jANe ke eka haMmezano cirapraphullita bALaka che, jene mana zatru le ! emAM to DhAMkI kAna Ubho kevo ! eTale vadhya ane zatru eTale koI harIpha. bhogya eTale vasuMdharA -dhanya A cUke che joyuM dazya devo ane nArI ane kRtya eTale adhikAra-vistAra. enA suMdara mukha arjuna urvazIne jevI kuMtI, jevI mAdrI, zacI jevI gaNa para ciMtAnI chAyA kadI paDatI nathI." che-poravamaMDanA arjuna be arthamAM lalanA-priya che. lalanAo ene priya che - "mahAbhArata' (eka Adhunika dRSTikoNa)mAM enA lekhaka ne e paNa ethIya vizeSa lalanAone priya che. antamAM enI buddhadeva basu pR. 122 upara A saMbaMdhane A rIte mUlave che: lalanApriya prakRtine mATe kahI zakAyaH siddhAMtavAjhIza saMskaraNanI zarUAtamAM ja kuruvaMzanI je vaMzAvaLI pAmavo suMdarI neha ApavAmAM AvI che te mujaba pururavA ane urvazIno pautra nahuSa, e ya ochuM na sAhasa." nahuSano putra yayAti, yayAti pachI cotrIsa peDhI pachI 22/2, aruNodaya sosAyaTI, alakApurI, vaDodarA-7. khAsa noMdha khAsa noMdha sthaLa saMkocane kAraNe Atmasiddhi zAstra A mahine prakAzita. sthaLa saMkocane kAraNe mahAkavi zrI rAmacaMdrano AgaLano nathI karI zakyA. -taMtrI bhAga me mAM prakAzita karIzuM. -taMtrI Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( tA. 16 eprila, 2008, prabuddha jIvana . 11 jIvadayAnA samarthanamAM aitihAsika cukAdo bAdazAha akabara thI Aja sudhI. pvI. Ara. ghelANI A aitihAsika cUkAdo Avyo eTale enI pUrI vigata pra. jI."nA vAcako samakSa prastuta karavAnI IcchA thAya e svAbhAvika che. e mATe e viSayanA niSNAMto ja A cUkAdAnI chaNAvaTa karI zake. zrI vI. Ara. ghelANI prakhyAta TekSa kansalTanTa ane kAyadAnA salAhakAra che. ane varSothI zrI muMbaI jaina yuvaka sAthe sakriya rIte saMkaLAyelA che ane saMsthAnI kArobArI samitinA sabhya paNa che. eozrIe khUba ja parizrama karI A lekha taiyAra karyo che. eozrIno AbhAra. A cUkAdA mATe ApaNe gujarAta sarakArane-narendra modIne paNa khAsa abhinaMdana ApIe. -taMtrI chuM. !i A zAka karI ja jainonA paryuSaNAnA nava divasa daramiyAna katalakhAnA baMdha rAkhavAno pratibaMdha geravAjabI niyaMtraNa nathI karI A ja to suprIma korTano etihAsika cukAdo mAM bhArata e ghaNI badhI saMskRtiono samanvaya dharAvato deza che 6. A kesa gujarAta hAIkorTamAM cAlato hato tyAre jIvadayA ane tethI koI paNa muddA upara vadhu paDatI lAgaNI darzAvavI nA ane pazurakSA kSetre kAryarata hiMsA virodhaka saMghanA mAnad joIe. jo dhArmika lAgaNIne mAna ApIne jainonA pavitra parva maMtrI tathA dhArAzAstrI arUNa ojhA taraphathI spezyala lIva paryuSaNa daramiyAna nava divasa katalakhAnA baMdha rahetA hoya to pITIzana thaI hatI. tene geravAjabI niyaMtraNa' nA gaNI zakAya, evo gujarAta 7. uparokta kesamAM anya lagabhaga sAta jaina saMsthAo paNa hAIkorTanA cukAdAne phagAvato, aitihAsika cukAdo suprima . pakSakAro tarIke joDAI hatI. korTanI Divijhana bence hAla 14 mI mArca-2008nA roja jAhera 8. gujarAta hAIkorTanA jasTisa je. esa. siMghavI ane jasTisa karyo che. dezanI sarvocca adAlatanA A cukAdAthI jaina dharmanA anaMta esa. davenI Divijhana bence tA. 22-6-05nA roja ahiMsAnA siddhAMtanI pratiSThA thaI che. suprima korTa sudhI gayela mirajhApura moTI kureza jamAtanI tarapheNamAM cukAdo Apyo. A kesanI vigata TUMkamAM ahIM nIce darzAvela che. 9. uparokta cukAdAmAM gujarAta hAIkorTe TharAvyuM ke, paryuSaNa (kaMsa naM. apIla (sIvIla) 5469/2005. hiMsA virodhaka daramiyAna myunisipala katalakhAnA baMdha rAkhavAno TharAva saMgha-varasIsa-mIrajhApura moTI kureza jamAta ane bIjAo) kasAIonA dhaMdhA-rojagAra karavAnA, dezanA baMdhAraNanA 1. sane 1993mAM tatkAlIna gujarAta rAjya sarakAranI ArTikala 19 (1) (jI) mujabanA mULabhUta adhikAra upara sUcanAthI amadAvAda myunisipala korporezane jenonA tarApa samAna ane rojIroTI mATe asarakartA che. ane tethI paryuSaNa daramiyAna ATha divasa katalakhAnA baMdha rAkhavA mATe . e TharAvane geravAjabI niyaMtraNa gaNAvI rada jAhera karyo. sTenDiMga kamiTImAM TharAva karyo hato. 10. gujarAta hAIkorTanA A cukAdA sAme suprimakorTamAM nIce 2. tyArabAda sane 1998 tathA sane 1999mAM zvetAMbaronA mujabanI ATheka saMsthAoe spezyala lIva piTIzano paryuSaNa daramiyAna ATha divasa ane digambaronA paryuSaNa (esa.ela.pI.) dAkhala karI hatI. daramiyAna dasa divasa ema kula aDhAra divasa myunisipala (1) hiMsA virodhaka saMgha katalakhAnA baMdha rAkhavAno TharAva paNa thayo hato. (2) ANaMdajI kalyANajI TrasTa 3. jo ke hakIkatamAM uparokta TharAva saMdarbhe amala phakta nava (3) amadAvAda pAMjarApoLa divasa myunisipala katalakhAnA baMdha rAkhavAno ja thato hato. (4) seTelAiTa mUrtipUjaka jaina saMgha - ane katalakhAnA e mujaba baMdha rahetA hatA. (5) navaraMgapurA jaina zvetAMbara saMgha 4. gujarAta rAjyanI surata myunisipala korporezane paNa (6) zAhIbAga gIradharanagara jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha pAchaLathI Avo TharAva karyo hato. sAthe amadAvAda myunisipala koraporezana 5. sane 1993mAM upara jaNAvyA pramANenA amadAvAda (7) surata myunisipala korporezana myunisipala koraporezananA TharAvane mirajhApura moTI kureza (8) zrI lakSmI vardhaka jaina saMgha jamAte gujarAta hAIkorTamAM paDakAryo hato. 11. suprima korTamAM 2005mAM A badhI esa.ela.pI.o. thaI. - Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dALa - prabaddha ane tA. 1 6 eprila, ra008 ane temAM suprima korTe gujarAta hAIkorTanA cukAdA sAme sTe AcArya bhagavaMta padmasuMdarasUrijIne potAnA darabAramAM ApI vacagALAnI rAhata ApI hatI. tethI paryuSaNa bolAvIne temanuM svAgata karyuM hatuM. (peregrApha pa2). daramiyAna myunisipala katalakhAnA baMdha rahetA hatA. A 4. AcArya bhagavaMta vijayahIrasUrijInA ahiMsAnA upadezathI bAbata khAsa noMdha levA pAtra che. Aje paNa teno amala prabhAvita thaI akabare gujarAtamAM varSanA cha mahinA sudhI gujarAta rAjyamAM thaI rahela che. prANIonI katala upara baMdhI pharamAvI hatI. ane dhArmika yAtrA 12. uparokta judI judI saMsthAoe karela esa.ela.pI.nI uparano tathA jajiyAvero I. sa. 1563 ane 1564mAM sunavaNI eka sAthe karavAmAM AvI. ane te tA. mApha karyo hato. 11-3-08nA roja purI thayA bAda jasTisa esa. ke. semA 5. uparokta mAhitI meLavavA mATe vidvAna jaja sAheboe DaoN. ane jasTisa mArakanDe kAjUnI DivIjhana bence tA. IzvarIprasAde lakhalA "mogala empAyara' nAmanA pustakano 14-3-08nA roja cukAdo ApatA jaNAvyuM ke: AdhAra lIdhela che. (1) varSothI paryuSaNa daramiyAna myunisipala katalakhAnA baMdha 6. gujarAtamAM jenonA paryuSaNonA nava divaso daramyAna rAkhavAnI prathA gujarAtamAM amalamAM che. katalakhAnAo baMdha rAkhavAnA TharAvane vAjabI TharAvatA suprima - (2) A prathAne geravAjabI niyaMtraNa haragIja gaNAvI zakAya korTe potAnA cukAdAnA peregrApha 55mAM vedhaka savAla karyo nahIM. che ke, "jo akabara bAdazAha gujarAtamAM cha mahinA mATe mAMsa (3) A kesamAM dezanA baMdhAraNanA ArTikala 14 athavA khAvA upara pratibaMdha mUkI zake to AjanA amadAvAdamAM 19 (1) (jI) athavA 21no bhaMga thato nathI. jainonA paryuSaNa daramiyAna nava divasa mATe katalakhAnA baMdha jaina saMgho taraphathI khyAtanAma dhArAzAstrI solI sorAbajI, rAkhavAno pratibaMdha zuM geravAjabI che?' azoka jaina tathA anya vakIlo upasthita rahyA hatA. 7. akabaranI sahiSNutAnI nItine kAraNe bhAratamAM mogala gujarAta sarakAre cheka sudhI A keMsamAM jIvadayAno pracAra karatI sAmrAjya ATaluM lAMbu TakyuM hatuM. ApaNA dezamAM ATalI saMsthAone sAtha ApI laData ApI hatI. suprima korTe potAno badhI vividhatA che to tenI ekatAne TakAvI rAkhavI hoya to uparokta cukAdo ApatI vakhate keTalIka TIppaNI karI che jeno sahiSNutAnI A samajaNabharI nIti ja ApaNane kAma Ave ullekha arajadAronA dhArAzAstrIoe paNa potAnI dalIlomAM tema che. ema cukAdAnA peregrApha 58mAM lakhyuM che. nahoto karyo ane tethI tene samajIne mamaLAvavA jevI che je 8. A cukAdAmAM muslimonA prANIonI katala karIne potAno TUMkamAM nIce mujaba che. dhaMdho calAvavAnA mULabhUta baMdhAraNIya adhikAra karatAM paNa 1. I. sa. 1582mAM akabara bAdazAhe potAnA rAjyamAM vizeSa bhAra dhArmika lAgaNIonI kadara karavA upara ApavAmAM AcAryazrI vijayahIrasUrijI, bhAnucaMdra upAdhyAya ane AcArya Avyo che. kula 74 peregrAphano A cukAdo khUba agatyano zrI vijayasenasUrijInuM svAgata karyuM hatuM ane jaina dharmanA che ane te dareke jhINavaTathI vAMcIne samajavA jevo che. ahiMsAnA siddhAMtanI bAdazAha akabara upara jabaradasta asara 9. A cukAdAno pUrepUro lAbha meLavavA mATe dezanI tamAma thaI hatI. akabare aneka mahinAo daramiyAna mAMsAhArano nagarapAlikAo, mahAnagarapAlikAo, ane grAma paMcAyato saMpUrNa tyAga karyo hato. pote zikArano zokha choDI dIdho. amadAvAdanI myunisipAliTIe je pramANenA TharAvo karyA te hato ane kedIo tathA piMjarAmAM pUrelAM pakSIone paNa prakAranA TharAvo kare ane rAjya sarakAro paNa tene anumodana mukta karyA hatA. ane I. sa. 1587 thI varSanA lagabhaga Ape te jarUrI che. jIvadayA premIoe potAnA gAmamAM ke zaheromAM aDadhA divaso mATe prANIonI katala upara pratibaMdha pharamAvI A prakAranA TharAvo thAya te mATe prayatno karavA joIe. ' dIdho hato evuM korTe cukAdAnA 51mAM peregrAphamAM lakhyuM che. lekhakanuM aMgata maMtavya ane sUcana: 2. bAdazAha akabare badhI ja komanA lokone eka sarakhuM mAna uparokta cukAdo ane temAM suprima korTanA vidvAna jaja sAheboe ApyuM ane temanI nimaNUka lAyakAta pramANe dharma, jAti ke karela khAsa TIppaNIo vAMcyA pachI koipaNa ahiMsA premInI chAtI bIjA koI paNa bhedabhAva vinA ucca hoddAo upara karI hatI. gajagaja phUlyA vinA rahe nahIM emAM bemata hoya na zake. paraMtu (peregrApha 47). AkhI vAtano gaMbhIratApUrvaka vicAra karI teno kAyamI upAya zodhavo 3. akabarano jaina sAdhuo sAtheno saMparka cheka i. sa. 1568nI jarUrI che. te mATenI vicArakaNikAo nIce mujaba che. sAlathI zarU thayo hato. jyAre teNe nAgapurI tapAgacchanA 1, phakta paryuSaNanA nava divaso puratA gujarAtamAM myunisipala Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA kara : trA, chANA tA. 16 eprila, 2008 prabuddha jIvana 13 katalakhAnAo baMdha rahe tethI kalatakhAne AvatA DhoronI AMtaraDAnI madadathI pacAve che. A rIte bhagavAne karelI saMkhyAmAM khAsa pharaka paDavAno nathI. temane A nava divasa zarIranA aMgonI racanA uparathI paNa mAMsAhAra konA mATe daramiyAna kharAba hAlatamAM goMdhAI rahevuM paDaze. hakIkatamAM ucita che te jANI zakAya che. mANasanuM AMtaraDuM bhagavAne sau prathama to sarakAre ghaDela kAyadA mujaba dareka Dhorane te gAya-bheMsanI jema lAMbuM ane jaThara paNa sAdhAraNa garamIvALuM katalakhAne mokalavA mATe lAyaka che e jAtanuM sarTiphikeTa tenA banAvela che. tethI temAM mAMsano khorAka pacAvavAnI kSamatA niSNAta DaoNkTaro pAsethI meLavavAnuM hoya che. temAM aMdhera nathI e vAta dhyAnapUrvaka noMdhavI khUba ja jarUrI che. che ane ADedhaDa AvA sarTiphikeTo bhraSTAcArono sAtha laIne 6. AjanA navayuvAno ke jeo dekhAdekhIthI ke paradezIo meLavavAmAM Ave che. sAthenA dhaMdhArthI ziSTAcAranA oThAM nIce moTI moTI 2. kalatakhAnAmAM lavAtA jAnavarone ochAmAM ochuM duHkha sahana hoTalomAM mAMsAhAra ke sIkuDa, phIza vagere khAya che temane karavuM paDe te mATe temane khaTArA ke anya vAhanomAM lAvavA tathA paradezamAM vejITerIyana khorAkanI achatanA oThAM nIce laI javA mATenA kaDaka niyamo paNa che. tene neve mUkIne je loko mAMsAhAra kare che tevI dareka komanI dareka vyaktine nirdhArita saMkhyA karatA vadhu saMkhyAmAM jAnavarone eka sAthe A meDikala-zarIranI racanAno niyama lAgu paDato hovAthI pUrIne lAvavA laI javAmAM Ave che tethI koI to guMgaLAya temaNe potAnA svAthyanI sukhAkArI mATe mAMsAhArathI dUra dabAIne ja maraNa pAme che. rahevuM joIe ema temane samajAvavAno prayatno dareka zALAnA 3. katalakhAne Avela dareka jAnavarone potAnI katala thavAnI che starethI zikSakoe cAlu karavA joie. DaoNkTaroe tathA tenI tenA vArA pramANe jANa thatAM ja tenA jhADA-pezAba jIvapremIoe paNa AvA prayatno satata karavA jarUrI che. chUTI paDe che ane tenA zarIranA dareka aMgomAM rahela mAMsa hAla paradezamAM mAMsAhArI lokomAM A vAtanI jAgRti AvI ane lohImAM, motanI bhayaMkara bIkanA lIdhe, amuka jAtanuM rahI che ane tenI asara paNa dhIme dhIme jaNAya che. 7. banavAjoga che ke gujarAta rAjyanI jema anya rAjyonI nagara'jhera utpanna thAya che. koI jAnavara pote jAtajAtanA rogothI pAlikAo, grAma paMcAyato vagere, jarUrI TharAvo pasAra karI pIDAtuM paNa hoya tenA roganA jIvANuMo paNa tenA mAMsa paryuSaNanA nava divaso daramiyAna potapotAnA rAjyamAM lohI sAthe svabhAvika rIte ja Ave. myunisipala katalakhAnA baMdha rakhAvI zake paNa te jIvadayA 4. tethI vijJAnika rIte ane meDikala sAyansanA niyamonA AdhAre premIone kAyamI saMtoSa ApI na ja zake te vAta dIvA jevI ema cokkasa kahI zakAya ke A rItanI katalathI kaluSita thayeluM spaSTa che. prANIonuM mAMsa ke tenA lohImAMthI khAvAnI vAnagI banAva- 8 tethI jema mahAtmA gAMdhIjIe paradezI cIjono bahiSkAra vAmAM Ave tyAre te khAvAthI khAnAra vyaktine jAta-jAtanA karavAthI temanI AyAto ApoApa ghaTIne baMdha thaze ema jIvaleNa rogo thavAnI zakyatAo khUba ja vadhI jAya che e salAha Apela te rIte jo loko upara jaNAvyA pramANo samajI vAtamAM be-mata hoya na zake. vicArIne akabara bAdazAhanI jema ke meDikala rIte barAbara 5. meDikala sAyansanA AdhAre je prANIo mAMsAhArI che dA. ta... samajI vicArIne potAnA manathI potAnA svAthyanI vAgha, siMha vagere, teonA zarIranA aMgonI racanA bhagavAne sukhAkArI mATe mAMsAhArano kAyamI dhoraNe tyAga kare to ja mAMsAhArane anurUpa judA ja prakAranI ghaDI che. jemake temanAM ApoApa katalakhAne jatA, prANIonI saMkhyAmAM dhIme dhIme tINA aNIvALA dAMta, paMjAnA nakhano prakAra, jaTharamAM rahela ghaTADo thAya ane katalakhAnA dhamadhamatA rahevAne badale tenI pAcaka rasanI garamI tathA AMtaraDAnI laMbAI e badhuM ja bIna pravRtti dhImI paDe ane Akhare baMdha paNa thAya. A teno sAco mAMsAhArI prANIonA zarIranI racanAthI juduM paDe che. vAghanA ane kAyamI upAya che tenI noMdha laI ghaTatuM karavA sau koIne jaTharamAM rahela garamI gAyanA jaTharamAM rahela garamIthI lagabhaga vinaMtI. khAsa karIne ApaNAM jaina dharmanA, vaiSNava dharmanA vIsa gaNI vadhu jalada hoya che tathA vAghanuM AMtaraDuM gAyanA tathA svAminArAyaNa dharmanA dharmaguruo mAMsAhAra na karavAno AMtaraDA karatAM cothA bhAga jeTaluM TUMku hoya che. jethI vAgha upadeza deza-videzanA lokone samajAvIne satata ApatA potAno mAMsano khorAka jaTharanI jalada garamIthI AsAnIthI raheze to tenuM zubha pariNAma Avaze ja te bAbata zaMkAne pacAvI bacelo kacaro-khorAka TUMkA AMtaraDA vATe bahAra kADhI sthAna nathI. * * * nAkhe che. jyAre gAya potAno khorAka ghAsa-cAro dhIme dhIme Indrabhuvana koTeja, bhoMyataLIye, 101, vAlakezvara roDa, cAvIne vAgoLIne jaTharanI sAdhAraNa garamI tathA lAMbA muMbaI-400 006. phona : 23674710. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , mA ke RAtI tejAvAra tA. 16 eprila, 2008 hastaprata lipi kArya zibira DaoN. nUtana jAnI esa.ena.DI.TI. vimensa yunivarsiTI ane muMbaI jaina yuvaka bhASAviddo paNa ochA che. bhASAmAM dhvanisaMketa ane arthano saMghanA saMyukta upakrame 'lekhanakaLA, prAcIna lipi ane hastaprata- saMbaMdha hoya che. lipimAM varNa+dhvani vacce atUTa saMbaMdha hoya che. vidyA' viSaya para mArca mahinAmAM pAMca divasanI kArya zibiranuM manuSyae bhASA pahelAM arjita karI pachI lipi AvI. jo lipi Ayojana thayuM hatuM. na hota to bhASAnuM mahattva na jaLavAta. bhAratIya saMskRtinA jJAna-vijJAnanI vividha zAkhAonI mAhitI aneka mAdhyamothI itihAsa ane anveSaNamAM lipinuM sthAna mahattvanuM che. lipi prasArita thaI rahI che teve samaye bhAratIya hastapratonA amUlya zodhAI te pUrve izArA, hAvabhAva, hAtha-paganI mudrA vagereno bhaMDAro jJAnapipAsu abhyAsIonI pratIkSA karatAM, dhULa khAtAM bhAva ane vicAra saMkramaNa mATe upayoga thato. bharatanATyam UbhA che. Aje globala parivezamAM bhUMsAtAM jatAM bhavya ane jevA nRtyamAM hAthanI vibhinna mudrAo dvArA abhivyakti thAya che. prAcIna bhAratIya saMskRtinA dastAvejone zodhI kADhavA, enuM te ja rIte lekhanakaLA nahotI vikasI tyAre anubhavo, citro, mUlyAMkana karavuM ati anivArya banatuM jAya che. mULanI paravA karyA saMketo dvArA abhivyakti karavAmAM AvatI. Aje paNa lazkara ane vagara phaLanI AzA rAkhI beThelA sAMprata zikSitajanonI sthaLa skAuTamAM dhajA vaDe saMdezAo mokalavAmAM Ave che. dariyAI dRSTi kharekhara kheda prere che. mAtRbhASA gujarAtI hoya ke anya koI kSetromAM khAsa saMketa lipi Aje paNa vaparAya che. dhIme dhIme bhaginI bhASAo hoya A dareka (saMskRta, gujarAtI, hindI, citralipino vikAsa to thayo paraMtu arthanA avagamanamAM marAThI, va.) bhASAnA bhASako, abhyAsIo mATe eka vaNa- saMkulatAo UbhI thatI. citra lipinI gatizIlatA paNa joIe kheDAyela abhyAsakSetranI Avazyaka mAhitI pUrI pADavAnA tema teTalI nahotI mATe sthaLa ane samaya pUratI te maryAdita che evuM ja bhaviSyamAM e kSetramAM AgaLa kAma karavAnA zubha AzayathI manuSyane bhAna thatuM gayuM. bhramaNazIla niyati dharAvatI mAnavaA kAryazibiranuM Ayojana karavAmAM AvyuM hatuM. prajAe lekhanakaLAnI zarUAta karI. prAgaitihAsika samayamAM lipi mAnava sabhyatAnA vikAsamAM lekhanakaLAnuM mahattva raheluM che. nahotI. maukhika paraMparAnA gAyako-kathaka hatA. e samaye lekhanakaLA e vAstavamAM avagamana mATenI anivAryatAmAMthI manuSyane lekhananI ke anya koI prakAranI noMdha rAkhavI Avazyaka avatarita kaLA che. manuSyae paraspara vyavahAra karI zakavA mATe nahotuM lAgatuM. smRtine AdhAre jIvana nabhatuM. paraMtu samayanI lekhanakaLAnI zodha karI hatI. lipi e A arthamAM mAnavaprajAnA sAthe vikasita thatI jatI manuSyajAtine lekhanakaLAnI AvazyakatA itihAsano eka mahattvapUrNa Alekha che. mAnava prajAnA itihAsa, samajAI ane Azare I. pU. 3500 pachI lekhanakaLAnI zarUAta bhinna pradezo-rASTra, saMskRtionuM jJAna prApta karavA mATenuM e thaI hovAnA purAvAo sAMpaDe che. e vakhate osTreliyana jAtie mahattvapUrNa sAdhana che. lekhanakaLA ane prAcIna lipi vize A vibhinna raMganA UnanA dorAomAM judA judA mApanA aMtare viziSTa kAryazibiramAM ela.DI.inDolojI InsTITyUTa (amadAvAda)nA gAMTho mArIne saMketa saMdezAo banAvelA. Adima oNsTreliyana niyAmaka DaoN. jItendrabhAI zAhe ucca starIya mAhitI ApatuM mAnava prajAe mRtinI maryAdA jANI. tyArabAda kApA pADelI vaktavya rajU karyuM hatuM. lekhanakaLAnA itihAsamAM cAra sopAno nizAnIvALI lAkaDIo vaDe saMkramaNanuM kAma calAveluM. e gAMTho mahattvanAM che. emaNe vigatane vargIkRta karatAM kahyuM, sau prathama ke kApAo vicAronI saMkhyA ane krama darzAvatA. citralipi, bhAvasaMketa lipi, varNa lipi, saMketa lipi e citra lipimAM (pictographic writing) mAM prAkRtika mahattvapUrNa sthityaMtaro che. lipimAM cirasaMcita jJAnavijJAna padArthonA citro dvArA vicAra, saMdezo ke kathAo vyakta karavAmAM bhaMDArAyeluM che. bhASA ane lipi be eka hovA chatAM be vacce AvatI. lekhana kaLAnA udbhavanI A ati Adima avasthA manAya sUkSma bheda paNa rahelo che. saMskRta 'lipa' dhAtu parathI 'lipi" che. jemAM manuSyanA paganI AkRti eTale cAlavAnI kriyA, mAthAnI saMjJA banI che. lipa eTale lepana karavuM. lipi eTale lekhana, bAjue aDakAvelo hAtha eTale UMghavAnI kriyA, vagere artho pratilekhana, hastaprata, koI paNa bhASAnA vargone vyavasthita rIte, niSpanna karavAmAM AvatA. paraMparAgata rIte bhASAne dazyarUpamAM sthAyI karanAra varNavyavasthA. bhAvasaMketa lipimAM hAthapaganI pratyakSa mudrAo karIne manuSyajAti vANInuM dazyarUpa eTale lipi. lipi eTale akSaravinyAsa. potAnA vicAro, bhAvone abhivyakta karatI. Ane vicArasaMketa lipi hastalikhita graMthomAM jagatanuM cirasaMcita jJAna che. paraMtu paNa kahe che. citralipinA vikAsanI sAthe vicAra saMketa lipino udbhava lipividdonI saMkhyA ghaTatI jAya che. bhASAnA artha samajAvanAra thayo. vicArasaMketa eTale ideographs. dA. ta. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatA. 16 eprila, 2008 6 eprila, 2008) prabuddha jIvana mAM 15 saMketa purAtana prAcIna mesopoTemiyana uttara amerikAnI temanI aMdara ja samAI jato hoI te vadhAre narama thaI jAya che.' cini ijiziyana saMketa Adima prajAnA saMketa saM kata prAcInatama tADapatrIya hastapratomAM jaina jJAnabhaMDAromAM prApta sUrya () ( hastapratomAM jUnAmAM jUnI prata vikramanA 12mA zatakanI maLe che. pATaNanA suprasiddha jaina bhaMDAromAMthI temane 14mA zatakano varasAda P AN 1TIIT eka tADapatrano TukaDo maLI Avyo che. kAgaLanI zodha thayA bAda dhIme dhIme tADapatralekhana aTake che. bhojapatrano upayoga maMtra-taMtra gini lipimAM AvA Azare 45,000 saMketo che. vicAra lakhavA mATe thAya che. bhUrja nAmanA jhADanI chAlamAMthI bhojapatro saMketa ke bhAva saMketa lipino vikAsa thayo ne lipi dhvanyAtmaka taiyAra thAya che. zIta pradezomAM bhUrjavRkSa vadhu thAya che. kAzmIramAM banatI gaI. jene varNalipi kahI oLakhAvI che. varNalipi (AI- bhojapatro para lakhavAnuM pracalana vizeSa rahyuM che. phabets) e lekhananI sauthI vadhu vikasita paddhati che. vibhinna patro para lakhAyelI hastapratonA vibhinna prakAro che. citralipimAMthI kALakrame pAMca sopAnonI prakriyA bAda phUDa, kripATha, tripATha, paMcapATha, citrapustaka, suvarNarIya hastaprata, varNalipi maLe che. 1. citro (saraLa ane saMketa rUpa), 2. citro sthUlAkSarI hastaprata, utkIrNa (kotarelI) hastaprata, va. barunA ke samaya jatAM padArthanAM varNAtmaka nAmonA pratIka banyA, 3. emAMthI lAkaDAnA kirA vaDe lekhinI (kalama) taiyAra karavAmAM AvatI ane keTalAka saMketo AkhA zabdane badale eka eka vyaMjana rUpe maLyA, te zAhImAM boLIne lakhAtuM. 11 mI sadImAM kumudacaMdrAcArya racita 4. vyaMjananAM pratIko bAkI rahyA, anya zabdadhvani saMjJAo nAza 'bhUvalaya' graMtha maLe che. A sRSTi para je sAhitya upalabdha che e pAmI, 5. vyaMjanomAM svarasaMzAo umerAI ne dhvanyAtmaka- badhuM ja e graMthamAM upalabdha che. e graMthanuM (decoding) (ukelaNI) varNAtmaka lekhana paddhatino udbhava thayo. karavuM jarUrI che. eka zlokanA aneka artho maLatA hoya evA haDappIya, kharoSThI ane brAhmI mukhya arvAcIna bhAratIya hastalikhita graMthone 'zatAtha' kahe che. Agama graMthanI prathama gAthA bhASAonI prAcIna lipio che. brAhmI lipi samagra bhAratanI (zloka)nA 100 artha maLe che. A zatArthI sAhitya paNa hajI vartamAna lipionI prAcIna lipi che. bauddha sAhityanA 'lalita apragaTa che. samayasuMdara kRta hastalikhita graMthamAM eka vAkyanA 8 vistAra', graMthamAM 64 lipionI yAdI maLe che. jaina AgamagraMtho lAkha artha maLe che. "aSTalakSArthI' saM. hIrAlAla kApaDiyAno graMtha samavAyAMgasUtra' (Azare I. pU. 300) ane "paNavaNa sUtra' e saMdarbhe vadhu mAhitI pUrI pADe che. 300 varSa pUrve thaI gayelA (Azare I. pU. 168)mAM 18 lipionI yAdI maLe che. jemAM muni yazovijayajIe eka paNa oSThaya varNa na Ave evuM kAvya baMnnI (brAhmI) ane kharoThI (kharoTTI) lipinAM nAmano ullekha che. racyuM che. valaya kAvyamAM valaya eTale ke cakra banAvI emAM 64 A jaina graMthamAM lipinA udbhavanA zloka che. samrATa azokanA akSarano zloka lakhavAmAM Ave che. jemAM pahelA akSarathI vAMcIe samayamAM lipiomAM ati mUlyavAna dastAvejo ane saMskRtio to pahelo zloka bane. bIjA akSarathI bIjo zloka, trIjA akSarathI jaLavAyA che. A sAMskRtika pravRtti magadhathI mathurA gaI. te samaye trIjo zloka. AvI rIte lakhAyeluM rAmAyaNa paNa upalabdha che. lekhanane vega maLyo ane brAhmI lipinuM vighaTana thayuM. ane I. hastapratomAM eka agatyanuM sAhitya vahIvaMcA sAhitya che. sa.nA navamA zatakanA aMta bhAgamAM 'kuTila" lipimAMthI nAgarI- loka sAhitya paNa che. e uparAMta vyaktigata saMgrahomAM paNa - devanAgarI-nanTinAgarI lipi vikasI. devanAgarI lipi AMtara- amUlya prato hovAnI saMbhAvanA che. pATaNamAM munizrI puNyarASTrIya lipi banI zake tevI kSamatA dharAve che. lipi ane lekhanakaLA vijayajIe hastaprato meLavIne saMrakSaNanuM mahatvanuM kArya karyuM che. viSayaka mULabhUta mAhitI ApI Do. jitendrabhAI zAhe hastaprato rAjasthAna purAtattva saMsthAna, ela.DI inDolojI, ucca tibeTIyana ane enA prakAro vize paNa vigate vAta karI. zikSaNa saMsthAna-tibeTa uparAMta vizvanI ghaNI jagAe bhAratIya lekhana kaLA mATe Avazyaka lekhana sAmagrI vize paNa vAta hastaprata sAhitya phelAyeluM che. A prAcIna lipimAM likhita, thaI. jenA para lakhAtuM tevA padArtho, lakhavA mATenA sAdhano, saMrakSita sAhityanAM sUcipatro, prakAzano, ukelaNI, saMpAdana, zAhI-raMga, vagere vize jitendrabhAIe mAhitI pUrI pADI. saMzodhana thavuM ati Avazyaka che. hemacaMdrAcAryajI, paMDita tADapatra, kAgaLa, tAmrapatra, bhojapatra, kapaDAM, vagere para hastaprato sukhalAlajI, bahecaradAsa dozI, dalasukhabhAI mAlavaNiyA, jIna lakhAtI. Agama prabhAkara muzriI puNyavijayajI kahe che, "tADanAM vijayajI, munizrI jaMbu vijayajI, harivallabha bhAyANI, jayanta pAMdaDAne vRkSa para ja moTAM thavA devAtAM, pachI te paripakva thAya koThArI, vagere vidvAnoe A kSetre kAma karyuM che. bauddha, jaina ane te pahelAM temane utArI levAmAM AvatAM. pachI tene sapATa banAvI jenetara pratomAM bhAratIya sAhityano amUlya vAraso jaLavAyelo devAtAM. tyAra pachI badhAM parNone ekasAthe jamInamAM dATI detA. che. tyAM te barAbara sUkAI jatAM. AvI rIte sukAtAM pAMdaDAMno bheja cAraNI hastaprata paraMparAnA vidvAna ane DiMgaLI bhASAnA Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi ( 1 1 prabaddha jIvana De nAkhe che. para tA 1 6 eprila, 2008 ukelanAra ApaNA samayanA mAnanIya saMzodhaka DaoN. baLavaMtabhAI jina vijayajInuM 'riSTa samuccaya'nI prastAvanA muni jina jAnIe cAraNI hastaprata paraMparA ane jaina hastaprata paraMparA vize vijayajIe lakhI che. 'siMdhI sirIjha'nA graMtho para paNa lokonuM vigatapUrNa mAhitI ApI. 21mI sadInA ApaNA samayamAM dhyAna gayuM nathI. ApaNe ApaNuM prAcIna jJAna bhUlIne navuM jJAna meLavavA doDI Aje A bhAratIya jJAnavArasAnuM jJAna videzIone che ane rahyA chIe. jJAna che paNa e meLavavAnI kaLA naSTa thatI jAya che. jaina munione che. jene prajA paNa e aMge sabhAna thatI jAya che. e jJAnanI nikaTa kaI rIte jaI zakAya. A prakAranI mAtra hastaprata paraMtu zAstrIya jJAna ApI zake tevI vyaktio ochI che tyAre vidyAno paricaya ApavA pUratI mAtra pAMca divasanI kArya zibiramAM AvI kArya zibiranuM Ayojana atyaMta mahattvanI kAmagIrI banI ATalA badhA muMbaIgarAo joDAya, rasaruci dAkhavI roja niyamita jAya che. hastapratonI jALavaNI, ArAdhanA, upAsanA, Ave che ane A abhyAsakSetra mATe kAma karavAnI ruci dAkhave che. rAjyAzrita jena dharmamAM maLe che. zabdanI ArAdhanAne dharmanI e AvanArA samaya mATe baLavaMtabhAine AzAspada lAgyuM. vidhinI lagolaga sthAna maLyuM hoya to te jaina ane bauddha dharmamAM - hastapratanI jALavaNI, sabhAnatA, jJAna mATenI zraddhA keLavAya che. hastapratalekhanane dharmanI aMdara sthAna, sAcavaNI ane te jarUrI che. muMbaI jaina yuvaka saMghanA Atithya eka yunivarsiTI dharmopAsanA sAthe joDI devAmAM AvyuM e moTI vAta che. jyAre Avo kAryakrama kare che tyAre baMne saMsthAonI A viSaya jJAnasAdhanA paNa dharmakArya che evuM jena prajAe svIkAryuM che. mATenI nisbata chatI thAya che. jaina dharma ane mAnava karma sAthe upAzrayo sAthe jJAnabhaMDAro joDAyelA hoya ja. jaina dharma sivAya joDAyelA 21mI sadInA kubera zrI dIpacaMda gArDa, muMbaI jena bIjA dharmamAM hastapratalekhana ane jALavaNIne mahattva nahotuM yuvaka saMdha ane esa.ena.DI.TI. yunivarsiTIe maLIne apAtuM. eTale jenetara sAhitya pramANamAM ochuM maLe che. Aje hastapratavidyA mATenuM sTaDI senTara taiyAra karavuM jarUrI che. saurASTra vizvamAM koI evuM rASTra nathI jyAM jaina sTaDI vizvakakSAe na pahoMcyuM yunivarsiTImAM cAraNI hastapratonuM saMgrahAlaya taiyAra karavAmAM hoya. gujarAtI bhASAnuM vyAkaraNa jaina sAhityane kAraNe ja prApta AvyuM che. cAraNI lekhana paraMparA, cAraNI hastaprata ane tenI thaI zakyuM che. bhAratanI bhASAonuM etihAsika vyAkaraNa maLatuM mAvajata vArasAgata, kauTuMbika bAbata hatI. cAraNI pratonI DigaLa nathI kAraNa samaya samayanI TekasTa maLatI nathI. jyAre jenamAM to lipi che. ene mAnyatA nathI maLI. cAraNonuM chaMdazAstra, akSaro dAyakA dAyakAnI prato maLe che. jene AdhAre bhAyANI sAhebe nokhA che. te bhAvakane preranAruM sAhitya che. cAraNI pratomAM rAjA gujarAtI bhASAnuM aitihAsika vyAkaraNa racyuM. e ja rIte narasiMha rajavADAono itihAsa che. e sAhitya rAjakIya itihAsane mahetA nahIM paNa hemacaMdrAcArya ApaNI bhASAnA Adi kavi che. lagatuM che. mAtra yuddhano ja nahIM, yAtrAono, kUvA khodAvyA jUnI gujarAtInuM sAhitya temaNe sauprathama ApyuM che. apabhraMza-, hoya teno, parivArono temAM sAMskRtika itihAsa jaLavAyelo mAMthI parivartita gujarAtI bhASAnuM sAhitya teo Ape che. che. paurANika kathAo paNa cAraNI hastapratomAM upalabdha che. tenA rASTrIya ane AMtararASTrIya khyAta jaina sAhityanA ApaNA racayitA ja tenA lahiyA che. te hastaprato vaMza paraMparAgata samayanA variSTha, saMniSTha, padmazrI kumArapALabhAI desAI nAdurastI mAlikInI hoya che. te bhASA hastapratanI lekhananI ja bhASA banI hovA chatAM vacananI pratibaddhatA mATe kAryazibiramAM AvyA te paNa visI nahIM. nizcita sarjaka ane nizcita samaya pUratI te emanA pratyenA premAdarane anekagaNuM vadhArI de che. hastaprata maryAdita rahI. boddha, jaina ane cAraNI uparAMta jainetara vidyAnI mahattA temaNe darzAvI. te uparAMta kaviyA kRta bAramAsI hastapratono jJAnarAzi vipula che. naitikatAnA dhoraNe tene kAvyano rasAsvAda temaNe rasalakSI rIte karAvyo. madhyakAlIna anya jALavavuM, ukelavuM jarUrI che. kAvyakRti akhIyA (aNagamo kema na Ave) kAvyano paNa temaNe hastapratavidyA e vAda nathI paNa jJAnanI zAkhA che. jeno ukela paddhatine zAmela karIne nirALI rItie rasAsvAda karAvyo. munizrI kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcArya prathama lipiva ane muMbaI jena yuvaka saMghanA pramukha zrI rasikabhAI ane maMtrI zrI bhASAvid che. bhAyANIsAheba, zAstrIjI, jayanta koThArI vageree dhanavaMtabhAInA mArgadarzana ane nizrAmAM esa.ena.DI.TI. A prAcIna pratone ukelavAnI mahattvapUrNa kAmagIrI karI ja che yunivarsiTInA anusnAtaka vibhAganA adhyakSa Do. nUnata jAnIe paraMtu muMbaInA jaina vidvAna, muMbaI jaina yuvaka saMghanA pUrva pramukha kAryazibiranuM Ayojana karyuM hatuM. udghATana beThakathI mAMDI samApana zrI ramaNalAla zAhanA kAma tarapha lokoe khAsa dhyAna ApyuM ja beThaka sudhInuM A Ayojana Arthika sahAya mATe muMbaI jena yuvaka nathI. emaNe 28 hastaprato saMpAdita karI che. eka pratane saMpAdita saMghanA pratiSThita vaktAonA, prAcIna lipinA ukela mATenA karatAM ochAmAM ochA 5-7 varSa thAya, paNa ramaNalAla zAhanA prAyazcika vargo lenAra DaoN. prItibahena paMcoLInA sahakArathI saphaLa kAma para koInuM lakSya gayuM nathI. emanuM kAma pAyoniyariMga kAma rIte pAra paDayuM. * * * che. abhyAsakramamAM paNa e kRtione khAsa sthAna maLyuM nathI. DipA. opha posTa grejyueTa sTaDIjha enDa risarca, esa.ena.DI.TI. vumensa yunivarsiTI, jaina paraMparAmAM eka merudaMDa jevuM koI anya nAma hoya to te muni 64 mALe, pATakara haoNlanI upa2, 1, nAthIbAI ThAkarasI roDa, muMbaI-400 020. mo. : 9869763770. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA16 eprila, 2008 (439) ajIva (440) AcArAMga (441) aMga jaina pAribhASika zabdakoza, Do. jitendra bI. zAha (mArca-2008nA aMkathI AgaLa) -jIva rahita tattva, nirjIva tattva -jIva rahita tattva, nirjIva tattva -Matter, insentient categories of existence. -prathama aMga Agama -prathama aMga Agama - The first anga of Jain scriptural canon. -aMga, aMga Agama (AcArAMgAdi 12) -maM, mArAma (mAvAyAvi 12) -Designation for each of the twelve main texts of scriptural canon. -jaina AgamonI bhASA, prAkRtabhASA -jaina AgamoM kI bhASA, prAkRtabhASA -Prakrit dialect in which the swetamber scriptures are composed. - avazya karavA yogya kriyA -evazya varane yogya kriyA 1. -Obligatory Action. -aSADa pUnamathI kArtika mahinAnI pUnama sudhInA cAra mahinA. A samaya daramyAna sAdhu bhagavaMto eka ja sthaLe rahI ArAdhanA kare che. -ASADha pUrNimA se lekara kArtika pUrNimA taka ke cAra mahine, isa samaya ke daurAna sAdhu-sAdhvI eka hI sthala meM raha kara ArAdhanA karate hai| -Four month ascetic monsoon retreat. (442) ardhamAgadhI (443) Avazyaka (444) cAturmAsa prabuddha jIvana H grAhaka vinaMti sujJazrI, sAdara praNAma. ApazrI zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA peTrana/AjIvana sabhya athavA sabhya ke zubhecchaka cho. Apane 'prabuddha jIvana' niyamati maLatuM haze. ApanA sahakAra mATe ame ApanA AbhArI chIe. prabuddha jIvana'nA phebruArI 2006nA aMkamAM A sAmayikanA ujjavaLa ItihAsanI jhalaka darzAvI hatI ane A sAmayikane Arthika rIte sakSama karavA grAhaka yojanA prastuta karI hatI, je A aMkamAM paNa pragaTa karI che. uparAMta prabuddha jIvana nIdhirmanA zIrSaka nIce kAyamI phaMDa mATe samAja samakSa vinaMti paNa karI che. A jJAnayajJamAM ame jaNAvela koI paNa yojanAmAM Apa sahabhAgI thAva evI amArI vinaMti che. A mATe, Apa pAchaLa chApeluM phorma bharI, pAnA naMbara 2 para darzAvelI je Apane yojanA anukULa lAge eno ullekha karI A phorma amane parata karavA vinaMti. Apano ceka/DrAphTa SHREE MUMBAI JAIN YUVAK SANGH' nA nAme mokalavA vinaMti. kanyA kariyAvara AjIvana grAhaka lavAjama bharanAra temaja "prabuddha jIvana nIdhi kAyamI phaMDa'mAM phALo ApanArane AvakaverAnI kalama 80-G| anvaye karamukta che, te aMgenuM pramANapatra juduM ApavAmAM Avaze. ApanI zubhecchA amArI sAthe sarvadA raheze ja. je A zAnayAtrA mATe amane preraka banI raheze. dhanyavAda, AbhAra. a menejara, Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (448) saMsAra prabuddha jIvana zake che. tA. 16 eprila, 2008 (445) gautama -bhagavAna mahAvIra svAmInA prathama gaNadhara. -bhagavAna mahAvIra svAmI ke prathama gaNadhara / .--Mahavira's principal disciple. (446) jina -vijetA, rAgadveSane jItanAra, tIrthakara -vijetA, rAgadveSa ko jItane vAle, tIrthakara -Conqueror, epithet of the fordmakers. (447) siddha -sarva karmano kSaya karI mokSe gayelA. -sarva karmoM kA kSaya kara ke mokSa prApta karane vAle / -Perfect souls who have reached moksha. -jyAM janma-maraNanI paraMparA satata cAlyA ja kare che tevuM sthaLa. -jahA~ janma-maraNa kI paramparA nirantara calatI rahatI hai vaisA sthala / / - The cycle of birth and death, the ever-moving wheel of change. (449) ekatva -ekapaNuM - tve -Oneness, aloneness. (450) bahuta -bahupaNuM, anekatva, vividhapaNuM -bahutva, anekatva, vividhatva -manyness, multiplicity. (451) tIrtha -je tAre te, jaina saMgha -no tAre varu, naina saMya -Ford, The Jain community. (452) sAmAyika -je dvArA samatAnI, samabhAvanI prApti thAya tevI kriyA, paDuM AvazyakamAnuM eka Avazyaka. 48 miniTa sudhI eka Asane sarva pApa vyApArano tyAga karI ArAdhanA karavI te. -jisa se samatA kI prApti hotI hai, SaD Avazyaka kI eka Avazyaka kriyA, 48 miniTa taka eka Asana para baiTha kara karane yogya kriyaa| -Equanimity, one of the six obligatory actions. 20, sudarzana sosAyaTI, 2, nAraNapurA, amadAvAda-380 013. - (vadhu AvatA aMke) I .......... 1 pratizrI, zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha : 33, mahamadI minAra, 14 mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. phona:022-23820296. Apano vinaMti patra maLyo. amone ApanA prabuddha jIvana'nA vArSika | trivArSika | paMcavarSIya dasa varSIya / kanyA kariyAvara grAhaka thavAnI IcchA che. | 'prabuddha jIvana nIdhi' kAyamI phaMDamAM anudAna ApavAnI amArI bhAvanA che. 1 A sAthe ceka/DrAphTa rUA. ...... ............. tArIkha ................ I beMka.... ............zAkhA.. gAma .. ............no svIkArI nIcenA saranAme rasIda 1 mokalavA vinaMti. dhanyavAda. ceka/DrAphTa 'zrI muMbaI jena yuvaka saMgha'nA nAmano ja mokalIe chIe. nAma ane saranAmuM S ............. naMbara.. I li.................. ...... Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EsIrAmIka jI & kaka zajI zvAgata itA. 16 eprila, 2008 (1) pustakanuM nAma : zrAvaka jAgarikA sAthe paNa karAve che. lekhaka : AcArya mahArAja zrI vijaya R XXX nemisUrIzvarajInA ziSya zrI vijaya pavasUrizvara (3) pustakanuM nAma : roja rojanI vAcanayAtrA 1 DaoN. kalA zAha prakAzaka: yAtrika mahendrabhAI jhaverI (bhAga-1 thI 5) prAptisthAnaH 52, amUlya, 195, vAlakezvara sAthe sAthe sAcA zrAvaka banavAmAM sahAyarUpa thAya saMpAdaka mahendra meghANI roDa, muMbaI. phonaH (022) 2361236 tevA che. prakAzaka: loka milApa TrasTa, gopAla meghANI, mUlya : amUlya pAnA-48 A graMthanuM vAMcana karI bhavya jIvo dharmabIja, po. bo. 23, (saradAranagara), bhAvanagara. " amalasADa nagare zrI caMdraprabhasvAmI tathA bodhabIja ane yogabIjanI vAvaNI karI kiMmata rUA. 7, (bhAga-1 thI 5 seTanA rUA. 35,) anya jinabiMbonI aMjanazalAkA-prANapratiSThA Atmahita sAdhI zake tevo che. (20 ke vadhu seTa rUA. 25 lekhe), pAnA 60 nimitte zrAvaka dharmajAgarikA sAthe tenI XXX (dareka bhAganA); AvRtti-3. 2006. . prabhAvanA zrI yAtrikabhAI jhaverIe karI te (2) pustakanuM nAma : zRMgAra vairAgya taraMgiNI dararoja pAMca miniTanuM vAcana, 60 divasa - anumodanIya ane anukaraNIya che. (tattvajJAna sirIjha pukha 1luM) sudhI rojanuM eka pAnuM.' graMthanA racayitA kavi dIvAkara zAstra vizArada lekhaka : munizrI nRgendravijaya pustakanA prathama pAnA para chapAyela A pU. AcArya vijayapadhasUrizvara AgamazAstronA prakAzaka : Imeja pablikezana prA. li. muMbaI- vAkyamAM lekhakanuM dhyeya chupAyeluM che. ana sevana jJAtA, prAkRta tathA vyAkaraNanA vizeSajJa ane amadAvAda. prAptisthAna: munizrI mRgendra vijaya jeTaluM ja anivArya vAcana ApaNAM sAhityamAMthI siddhAMta pAragAmI hatA. temanI kavitvazakti C/o. jaina yoga phAunDezana, jItendra harSadakumAra meLavavAnuM che ane te ApaNA sAhityanA aneka naisargika hatI. gujarAtImAM harigIta chaMda ane enDa kaMpanI, 685, goviMda coka, ema. je. lekhako pAsethI maLela che. sAhitya samRddhinI sAcI saMskRtamAM AryA chaMda paranI temanI pakaDa khUba mArkeTa, muMbaI-2. phona: 022406258, oLakha karavA mATe ane e dizAmAM eka namra sarasa hatI. "ajita zAnti stavana'nI pa6369947. mo. : 098987 13687. prayatna rUpe "aradhI sadInI vAcanayAtrA- bhAga-1 anukaraNarUpe te ja chaMda ane DhALamAM temaNe "zrI mUlya rUA. 50, pAnA-46, AvRtti-1. 2007. pustaka je 2003mAM prakAzita kareluM tenAM 600 siddha cakra stavana'nI racanA karI. je eka adbhuta | munizrI nRgendravijayajIe potAnA pitA TUMkA e pAnAnA lakhANomAMthI cUMTelA keTalAMka racanA gaNAya che. temaNe so karatAM paNa vadhu ane guru ema ubhaye evA svAdhyAyapremI AcArya nAnA nAnA lakhANono A pustikAomAM graMthonI racanA karI che. temaNe racelA graMthomAM cidAnaMdasUrijI mahArAja sAhebane samarpita karela samAveza karelo che. jaina pravacana kiraNAvalI, dezanA cintAmaNI A kAvyagraMtha eka prAcIna-saMskRta kAvyaracanA lekhakanuM dhyeya che ke saraLa, rasika ane prAsa bhAga-1 thI 6, dezavirati jIvana, saMvegamALA, che. je nava rasothI bharapUra saMskRta vADamayano vAcana AjanA yuvAno kare ane gujarAtanI prAkRta stotra prakAza, saMskRta stotra-ciMtAmaNI, uttama namUno che. ' zALA-kaoNlejonA lAkho vidyArthIo sudhI A paMcakalyANAdi pUjAo vagere che. - A kAvyakRtinA kartA vi. saM. 1241mAM pustako pahoMce ane samAjanI sevA karatAM karatAM prastuta dharmajAgarikA graMthamAM zrAvaka prabhAta vidyamAna evA zrI somaprabhAcArya che. jemaNe ApakarmI bane. zubha vAcanano phelAvo karavAnI kALe UThe tyAranI kSaNathI mAMDIne rAtre zayana potAnI buddhipratibhA ane kAvyazaktine kAraNe sAthe pustikA dITha rU. 2nuM svamAnabhareluM karavA jAya tyAM sudhImAM tenI dinacaryA kevI hoya, "zanArthavRttikAra'nuM birUda prApta karyuM hatuM. A mahenatANuM meLave. kevI hovI joIe teno vistArapUrvaka zAstra kRti bhatRharikRta 'nItizataka'nI yAda apAve che. A nAnakaDI pustikAo bhAvi yuvAnone AdhArita racayitAe varNavyo che. jina pratimA jenAcArya somaprabhasUrijIe vairAgya saMskAramaya banavAnI preraNA Ape tevI che. dareka pUjana, jinapUjA, saMgha, guru, guruvaMdana, taraMgiNInI racanA dvArA zuMgAra ane zAMta baMne pustikAnA kavara peja para mahApuruSonA ane vyAkhyAna satsaMga, sAmAyika, pratikramaNAdi, paraspara virodhI bhAvone eka sAthe mUkIne- kavi lekhakono nAmo, graMthonA nAmo ane paDAvazyaka, pauSadhavrata-niyama, vagere kriyAonuM samanvaya karIne eka adbhuta camatkRtinuM sarjana temanA phoTAo sAhityapremIne poSe tevA saraLa bhASAmAM chatAM zAstrIya zailImAM Alekhana karyuM che. jemAM kartAnI kAvyazakti, kalpanAzakti, AkarSaka ane preraka che. arthagAMbhIrya, chaMdavaividhya tathA ubhekSA vagereno nAnakaDI pustikAo vasAvavA ane bheTa A graMthanuM sughaDa ane svaccha miTIMga, saraLa suMdara paricaya thAya che. jena zramaNa zuMgArarasanA ApavA jevI avazya che. gujarAtI bhASAmAM kAvyamaya bAnImAM cAra cAra sthAyI bhAva 'rati'ne zAMta rasamAM rUpAMtarita karIne * * * paMktinA zloko ane saraLa bhASAmAM chatAM je rasAnubhUti karAvI che te vismayakArI to che* bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, . zAstranA AdhAre tenA samajAvelA artho ja paNa sAthe sAthe teo jena zramaNa hovA chatAM e-104, gokula-dhAma, goregAma (IsTa), zrAvakane vAMcavA prere tevA rasaprada to che ja paNa sAhitya kSetre nIrasa nahatA tenI vAtanI pratIti muMbaI-400063 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I. 6067/57 Licence to post without prepayment No. South-81/2006-08 Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001.On 16th of every month. Regd. No. MH/MR/SOUTH-146/2006-08 PAGE No. 20 PRABUDHHA JIVAN ST DATED18, APRIL, 2008 hajI kAkA kuSTharoga niyaMtraNa kSetra pAMtrIseka ravivAra hato. haMmezanI mAphaka somavAre varSathI kArya karuM chuM. anubhavanuM bhAthuM pAra paMthe paMthe pAtheya... kusumabena AvyA. pUchyuM, "bAnI tabiyata vinAnuM che. raktapittanA dardIonA prazno kema che?" rUMdhAtA svare meM samAcAra ApyA. kevaLa zArIrika ja nahi, manovaijJAnika ane emane AghAta lAgyo. thoDA divasa pachI sAmAjika paNa hoya che, e Dagale ne pagale hotuM nathI AvyA tyAre bahu udAsa jaNAtA hatA. kaMIka joyuM che, joI rahI chuM. mAruM kArya keTaluM kahevA mAgatA hatA, paNa acakAtA hatA. karuNAmUlaka haze e to kahI zakatI nathI, Janu gaDhiyA meM kahyuM, "kusumabena, zuM kahevA mAgo cho? paNa eTaluM cokkasa ke raktapittanA dardIo dila kholIne vAta karo.' sAravAra pahelAM, sAravAra daramiyAna, ane ena.esa.sI. lIdhAM ane eka varSo anubahena, aruNanA pappA kahe che, rogamukta thayA pachI paNa mane prema ApatA vItatAM paisA guNAMkanamAM vadhavA lAgyA. maraNa pachI sADalo badalAvavAno rivAja AvyA che. jIvananuM A bhAthuM amogha che, aruNe moTarabAIka paNa vasAvI. tamAre tyAMya haze. anubahena, tamane kevI sAce ja. 1996mAM mArA bAnuM avasAna thayuM. rIte kahuM? ame to nAnA mANasa. paNa.... - kusumabenane rogamukta thayAne varSo jIvananI sArarUpa bAbata : dhIraja paNa... e kahe che, anubahena ApaNe tyAM thayAM. roja vahelI savAre, TADha-taDako Ave, jame ane sADalo badalAvIne jAya, karava mahebUba desAI varasAda game teTalA hoya, bhajanakirtana mATe to kevuM sAruM! huM emano bhAI nahi?" maMdiro tarapha javA pagapALA nIkaLI paDe. mullA nasIrUddinano eka kisso kusumabahena ATaluM kahI nIcuM joI gayA. lokonA ghare paNa jAya. thoDI ghaNI bhikSA | dhIrajanA vicArane barAbara sAkAra kare che.' bhikSA dhIrajanA vicArane barAbara sAkAra kare che, mArI AMkhamAM jhaLajhaLiyAM AvI gayAM. ' maLe. milanasAra ane nikhAlasa bahena. koIke mullA nasIrUddinane pUchayuM, | "juo, kusumabena, tamane ne bacubhAIne baporanA bAra-sADA bAre pAchA phare. 'tamArA jIvananA anubhavono sArAM mArA mATe bhAva che, huM samajuM chuM; paNa emaNe eka niyama varSothI jALavI rAkhyo |kahezo ? tame jANo cho ke huM paraNI to chuM nahi. che ke dara somavAre vaLatAM chelle amAre ghera | mullA nasIrUddina jarA vicAra karI. ahIM bhAio sAthe ja rahuM chuM. A ja mAruM acUka Ave. bahArano geTa kholIne aMdara - bolyA, ghara. sADalo badalAvavA mATe bIje kyAMya AvatAM mIThI halake sAda kareH a.nu... | 'traNa bAbato mArA jIvanamAM sAra rUpa javAnuM hoya nahi. tame mAThuM na lagADazo.' ba...he....pachI tarata bIjo TahukoH |che. ' nadInuM mULa haze, vRkSanuM mULa haze, paNa bhA...I..(mArA moTAbhAI zAMtibhAI). prathama, yuddhamAM saMhAra karavAmAM samaya, snehanI saravANI kyAre kyAMthI phUTaze, kahI bahAra parasALamAM hIMcakA para bese. zakti ane nANAno vyaya zA mATe karavo zakAtuM nathI. snehanuM saranAmuM hotuM nathI. bAjumAM huM besuM. alakamalakanI vAto joie. thoDI dhIraja rAkhazo to Apo. bAra varSanA vahANAM vahI gayAM. A ghaTanA karIe. Apa vyaktio nAza pAmaze. mArI manobhUmimAM kAyamI sthAna laI cUkI bhikSAnI kamANImAMthI ja pati bIjuM jhADa paranI phaLa toDavAnI che. kelenDaramAM somavAra Uge che. sADA patnIe dIkarA aruNane paraNAvyo. aruNa jahemata na lo. phaLa pAkI jaze tyAre Apo. bAre daravAjo khule che. kusumabena praveze muMbaInA eka upanagaramAM nokarI kare che. Apa paDI jaze. che. madhura goSThi karatAM ame hIMcake jhUlIe ene paNa saMtAno che. A badhuM zakya banyuM, * trIjuM, strIo pAchaLa puruSo zA mATe chIe. enuM kAraNa kusumabena ane bacubhAInI bhAge che. thoDI dhIraja rAkhazo to strIo * * * nANAkIya bacata hatuM. paisA kyAM mUkavA puruSo pAchaLa bhAgatI dekhAze." e-6, gurukRpA sosAyaTI, te bArAmAM huM mArI samaja pramANe salAha * * * zrI muktajIvana svAmIbApA mArga, ApuM. beMkamAM khAtuM kholAvyuM. posTanA vaDodarA-390006. Printed & Published by Nirubahen S. Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A. Bycula Service Industrial Estate, Dadajl Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd, Mumbai-400004, Temparary Add: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi: Mumbal-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ! vArSika lavAjama rUA. 125/- tA. 16 me, 2008 chUTaka nakala rUA. 10/- i * * * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra * * * ! prabuddha jIvana vikrama saMvata : 2064 vIra saMvata : 2544 vaizAkha suda - tithi - 12 jina-vacana AtmA upara vijaya appA ceva dameyavvo appA hu khalu duddamo / appA daMto suhI hoI assiM loe parattha ya / / -uttarAdhyayana-2-25 potAnA AtmAne ja damavo joIe, kAraNa ke AtmA ja durdamya che. AtmA upara vijaya meLavanAra ja A lokamAM ane paralokamAM sukhI thAya che. apanI AtmA kA hI damana karanA cAhIe, kyoMki AtmA hI durdamya hai / apanI AtmA para vijaya pAnevAlA hI isa loka aura paraloka meM sukhI hotA hai / The self alone should be restrained, because it is most difficult to restrain the self. He who has restrained, his self becomes happy in this world as well as in the next world. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita "nina-vanamAMthI) Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAkArA jArI karI che anapaNamAM jIvanamAM (krama 1 6 2 paTela jIvana nI noTa tA. 19 me, 2008 kAruNyano strota sUkavyA vinA strIo karyuM tevuM, zrIkRSNano apavAda choDIe, to- - - Ayana tejasvitA dAkhavI zake che. gAMdhIjIno bIjA koI yugapuruSe kareluM nathI. ahiMsaka pratikArano mArga A svabhAva - mahendra meghANI gopIjI strI-hakya mATe anukULa hato. bIjuM ke, gAMdhIjInI saMpAdita 'gAMdhI gaMgA' mAMthI. AgaLa strIo taddana niHsaMkocapaNe vAto S pratyeka gujarAtInA gharamAM pustaka avazya hovuM ' joIe ja upayoga thayA pachI pastImAM padharAvAtI gAMdhIjInA vakhatamAM keTalIka strIo karatI. emanI zakti-azakti gAMdhIjI moMdhI kaMkotrI sAthe koI ekAda 5 moMdhI kaMkotrI sAthe koI ekAda pustikA paNa aMgrejI zIkhIne (bhaNIne) AgaLa AvI. jANatA. emanI azakti dUra karI emanI bheTa mokalAya to lagnaprasaMga zubhecchakonA emane vize gAMdhIjIne Adara hato. emanI zakti majabUta karavAnuM kAma bApujIe jevuM jIvanamAM hRdayaMgama banI jAya. pAsethI emaNe kAma paNa lIdhuM. paNa A aMgrejI zIkhelI baheno kanethI emaNe bahu | sarjana-sUci * * * moTI apekSA rAkhI na hatI. e kahetA : kartA pRSTha kramAMka mAre eka moTo uThAva karavo che. ene mATe (1) rojIdAna - zreSTha dAna * DaoN. dhanavaMta zAha azikSita baheno ane aMgrejI na jANanAra (2) AdhyAtmayogI zrI cidAnaMdajInI vANI DaoN. niraMjana rAjaguru 7 madhyama varganI bahenone jagADavI joIze. (3) mahAkavi zrI rAmacaMdra : jIvana, jIvanakALa ane kavana DaoN. suzIlA kanubhAI sUcaka 10 - AzramamAM gAMdhIjI baheno mATe khAsa (4) A hiMsAne jIvana nirvAhano haka kahI zakAya? zrI kAkubhAI mahetA vakhata kADhavA lAgyA. AnuM adbhuta (5) sarjanano srota : vedanA zrI zAMtilAla gaDhiyA pariNAma AvyuM. strIomAM eka navI (6) sarjana svAgata DaoN. kalA zAha jAgRti dekhAvA lAgI. dAMDIkUca vakhate (7) jaina pAribhASika zabda koza DaoN. jitendra bI. zAha AzramanA ghaNAkharA puruSo raNAMgaNa para (8) sojanyanuM bIjuM nAma zrI zIvubhAI lAThIyA 5.pU. muni zrI vAtsalyadIpa 17 UtarI paDyA, tyAre Azrama calAvavAnI (9) AhAra saMjJAnI kathAo DAM.gulAba deDhiyA 18 javAbadArI bahenoe saMbhALI. badhAM khAtAM (10) paMthe paMthe pAtheya : khudAnA baMdAno saMga zrI manasukhalAla upAdhyAya 20) sarasa sAcavyAM. Azrama bahAranI bahenoe prabuddha jIvana : grAhaka yojanA paNa jyAM-tyAM moTAM kAma karyA. dArUbaMdhInA kAmamAM to emano phALo ghaNo moTo hato. bhAratamAM paradeza bApujIe bahenone kaI rIte taiyAra 1 varSanuM lavAjama rUA. 125/- U.S. $ 9-00 3 varSanuM lavAjama rU. 350/- U.S. $ 26-00 karI, e jANavuM hoya to bApujIe emane 5 varSanuM lavAjama rUA. 550/- U.S. $ 40-00 je patro lakhyA che teno abhyAsa karavo 10 varSanuM lavAjama rU. 1000/- U.S. $ 75-00 joIe. ('bApujInA patro : AzramanI kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama rU. 2000/- U.S. $100-00 bahenone' : saM. kAkA kAlelakara) kyAreya paNa jAXkha na levAnI prabuddha jIvana'nI nIti hoI enA grAhako ane zubhecchako | lokoe zrIkRSNa vize je lakhI rAkhyuM che tema ja dAtAo ja A sattvazIla sAmayikane jIvaMta rAkhI zakaze. (77 varSanI avirata sevA che teTalA parathI zrIkRSNanI barAbara kalpanA karI muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatronI) gujarAtI bhASAnA sAmayiko jIvaze to ja gujarAtI bhASA zakAtI nathI. to paNa gAMdhIjIne samajavA. ane gujarAtI saMskAra saMskRti jIvaMta raheze. jaina dharma ane sarva dharmanA ciMtano AvA sAmayikothI ja vartamAna ane bhaviSyanI peDhInA mATe zrIkRSNanI vibhUtine samajavI atyaMta hRdayamAM ropAtA jaze. jarUrI che. gAMdhIjInuM hRdaya strI-hRdaya ja hatuM. | "punita putrI to "duhitA" ane "dehalI dIpaka che; eTale banne dizA ane banne gharane ajavALe | strIomAM komaLatA hoya che. namratAne lIdhe evo gharanA umarAno e dIpaka che. lagnamAM ApaNe lAkho rUA.no kharca karIe chIe, lAkhonA kaho athavA dIrdhadakSitAne lIdhe, saMgharSane badale kariyAvara ane gharanA saMskAra sAthe putrIne vidAya ApIe chIe to kariyAvaramAM 'prabuddha jIvana' samajUtI para temanI adhika zraddhA hoya che. na ApI zakIe ? putrInA jIvanamAM e sadAya jIvaMta raheze. pathadarzaka banaze. suSu kiM bahunA..? abhimAnI mANasa AgaLa mAthuM namAvI, ' ceka "zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha'nA nAme mokalazo. koI paNa mAsathI grAhaka banI zakAya che. - kanyA kariyAvara AjIvana grAhaka lavAjama bharanArane AvakaverAnI 80 G kalama anvaye ene bIjI rIte harAvavAnI eka paddhati kiramukta che evuM pramANapatra juduM ApavAmAM Avaze menejara) emanI pAse che. premano droha karyA vagara, -- Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 [ 0 varSa : (50) + 18 0 0 eka 5 0 0 tA. 16 me, 2008 * * * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra * * * , 3 paGpha QUJvI 0 0 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa * * vArSika lavAjama rUA.125/-0 0 chUTaka nakala rUA. 10/- * * taMtrI : dhanavaMtati. zAha ka rojIdAna - zreSTha dAna ApaNA pUrva rASTrapati ane prakhara tattvaciMtaka DaoN. rAdhAkRSNana hiMmata Ape, bALakone preraNA Ape, eka be varase eka vakhata sarvapallIe eka vakhata kahyuM hatuM ke "ApaNI bhAratIya saMskRti, jAtrAe javAno kAryakrama paNa goThavI de, "Ama na thAya, Ama ja saMskAra ane dharmanuM jatana bhAratano madhyama vargano mAnavI ja kare thAya' evA saMskArI Agraha rAkhe, rItarivAjomAM koI che." A kathanamAM jarAya atizayokti nathI ke nathI anya varga sagavaDiyo bAMdhachoDa na kare. Arthika bhIDamAM hAtha laMbAvavAno mATe pUrvagraha. vicAra mAtra na kare. manamAM muMjhAya, manamAM mare ane zraddhAmAM muMbaInA parAmAM 100200 phUTanI jagyAmAM rahetuM madhyama- jIve. vargIya eka kuTuMba keTalI badhI karakasara kare che! gharanA badhAM kAmo AvA madhyama varganA mAnavImAM akhUTa zakti hoya, puruSArthanI ATopyAM pachI jamIna uparanI cIja vastu upara bhIMte goThavI tamannA hoya, pramANikatAno bhekha hoya. paNa pagathiyA vagara de-potAnA jIvanI ciMtAonI jema-cAlImAM pANInuM eka pIpa caDhANa thAya kharuM? dhaMdho karavAnI koThAsUjha hoya paNa dhana kyAMthI enA upara thoDo asabAba, rAtre keTalAMka sabhyo bahAra cAlImAM lAve? ApaNI beMko to be rUpiyAnI sikyoriTI laIne paccIsa sUe, phATelAM sADalAmAMthI paDadAM banAvAya athavA UnALe paisA Ape. pAchuM bIjA ja mahinAthI 16% vyAja, ane oDhavAnI cAdara. phATelAM TuvAlamAMthI nepakina banAvAya ane prAraMbhamAM ja sAhebone bhraSTAcAranI rakamanA zrI gaNeza. phATelAM dhotiyAmAMthI rUmAla. gharamAM eka nAnA DabbAmAM gharanA koI khAnagI zarApha pAse jAya to vaLI apamAna sAthe mahine pratyeka sabhya rojanI daza paisAnI dharmabacata emAM nAkhatA jAya, 3 TakA eTale bAra mahine 36% vyAja, e paNa traNa mahinAnuM pachI e rakamano upayoga kabUtaranI caNa mATe karAya, roTalI vyAja kApIne pachI rakama ApI AMkhamAM upakAra dekhADe! IslAma vaNAtI hoya tyAre pahelI roTalI gAyane ke kAgaDAne ane baTaku dharmamAM siddhAMta che-"vyAja na levuM, vyAja na khAvuM." uttama siddhAMta roTalo kUtarAMne avazya samarpita thAya. jUnA kapaDAmAMthI kyAreka che. namana karIe evo siddhAMta che. A te kevo vyavahAra ke tame vAsaNa kharIde to kyAreka koI rAhata phaMDamAM e kapaDAM ApI de. eka vAra dhana kamAI lyo pachI tame ArAmathI gAdI takiye beso Ama hasatAM hasatAM kazamakaza jIvana jIvatuM A kuTuMba, maMdire ane tamArA dhanathI bIjo je pasIno pADe e tame dUdhapAkanI jema jAya tyAre dAna peTImAM yathAzakti rakama padharAve padharAve ja. pItA raho! AvAM vyAja khAune "nAka' na hoya eTale AvA vAtAvaraNanI paravA karyA vagara sAMje sAdaDImAM jaI AzvAsananA pasInAnI gaMdha-sugaMdha ne kyAMthI anubhave? zabdothI mitra-sagAnA kuTuMbanA du:khanA sahabhAgI thAya, ghare pratyeka dhanapatie jona raskinanuM pustaka "ana Tu dha lAsTa' maLavA Avela vidhavA naNaMda ke derANI, jeThANI ke anya kuTuMbanA vAMcavuM joIe. gAMdhIjIe e vAMcyuM, emanI UMgha harAma thaI sabhyone gharethI khAlI hAthe javA na de, evI ja rIte koInA ghare gaI ane e pustaka pacAvI gayA. jIvanabhara e vAcanamAMthI emaNe jAya tyAre e kuTuMbanA sabhyanA hAthamAM rakama jarUra mUke, ane samAjane samAnatA ane pramANika puruSArthanuM amRta pIrasyuM. nA na hoya' evAM premabharyA zabdonI kheMcAtANI thAya. lagna jagatane aparigrahano siddhAMta ApanAra bhagavAna mahAvIramAM prasaMgomAM hoMze hoMze hAjarI pUre, gharanA sabhyo eka bIjAne jagate pahelAM samAjavAdInA darzana karyA, e rIte jona raskine Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAna sarakAranA kaDaka " ( amala karama prabuddha jIvana tA 16 me, 2008) korporeTa soziyala risponsibiliTIno siddhAMta jagatanA dhanapati 'dAva' para lagAvavA paDe che. lAcArI pUrvaka !! pAse mUkI kahyuM ke tamArA dhanamAMthI thoDuM nabaLA Arthika vargane AvI vyaktionA rojagAra mATe vagara vyAje dhananI yojanA Apo. e tamArI naitika pharaja to che ja uparAMta tamArA dhananI karavAnuM ke. pI. zAhe vicAryuM ane emAM sakriya sAtha maLyo zrI rakSA mATe paNa e jarUrI che. "nathI'vALo jyAre peTano baLaze dhIrajalAla phUlacaMda zAhano. paraMtu cAra hAtha ane be haiyAnI tyAre e udarAgni 'che'vALAnuM bhasmamAM rUpAMtarita karI nAkhaze. hiMmatathI A kArya pAra paDe eTaluM saheluM na hatuM. pahoMcyA zreSThivarya samAjano amuka varga dhanathI nabaLo rahe e Akhare to sabaLa dIpacaMdabhAI gArDa pAse, hamaNAM thoDA samaya pahelA ja bhAratIya varga mATe hAnikAraka ja banavAnuM che. dareka vyaktie tenI saMpattino vidyAbhavanamAM eka sAMskRtika kAryakramamAM javAnuM thayuM, tyAM 10mo bhAga samAjakalyANa mATe vAparavo ja joIe, ethI jenI potAnA corANe varSanA janma abhivAdanano pratyuttara ApatA kiMmata AMkI na zakAya evI AMtarika samRddhi e dhanasamRddha vargane gArDa sAhebe eka sarasa vAta karI kahe ke, "mAre mokSa nathI joIto, prApta thaze. Arthika anyAyanA pallAne samAMtara karavAnI pharaja samAjamAM jyAM ATalAM badhAM duHkhI mANaso hoya, jemanI sAthe samRddha varga nahi bajAve to kudaratI nyAyanI devI to enuM kAma ApaNe zvAsa lIdhAM hoya, e badhAMne duHkhamAM rAkhIne mokSamAM karavAnI ja che, pachI e koInA duHkhane nahi jue, kAraNa ke eNe kema javAya? mAre to ahIM ja pharI pharI janmavuM che ane mArA to AMkhe pATA bAMdhyAM che! duHkhI bAMdhavone upayogI thavuM che. huM koI vrata karato nathI. nathI AnaMdanI hakIkata che ke AvA anyAyone nAthavA ane AMtarika yoga karato ke nathI kasarata. abhAvavALA samAjane upayogI thavuM samRddhi prApta karavA karAvavAnA nimitta ApaNA samAjanA keTalAMka eja yoga ane eja mokSa." sajjano sakriya banyAM che. mArA manamAM A vicAro ghUmarAtA AvA dIpacaMdabhAI pAse AvA abhAvavALA samAja mATe AvI hatA, AvI pravRtti kyAM kyAM thAya che enI zodha karato hato koI yojanAno bhAva laIne koI jAya to dipacaMdabhAI nA pADe? pote tyAM sadbhAgye AvI be vyaktino paricaya thaI gayo. varSothI to mAtabara rakama ApI ane jarUra pramANe ApatA jAya che. ane pachI emane huM oLakhato hato, paNa jANato na hato. e amArA zrI to "loga sAtha Ate gaye ora kAravAM banatA gayA." ke. pI. zAha ane zrI dhIrajalAla phUlacaMda zAha. jogAnujoga A tyArabAda sabhAva phAunDezananA sthApaka zrI suMdaralAla banne mahAnubhAvo amArA saMghanA pUrva maMtrI ane kAryakara. mANekacaMda zeThanA suputro zrI kizorabhAI, zrI mahendrabhAI, zrI ame kaoNlejamAM hatA tyAre paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM acUka madhukarabhAI, zrI zazikAMtabhAI ityAdi taraphathI temanA mAtA jatA, ane tyAre aneka vidvAna mahAnubhAvonA vyAkhyAnanI sAthe pitAnA smaraNArthe svarojagAra lona yojanA temaja ucca zikSaNa anya saMsthA mATe phaMDa ugharAvavA mATe pU. ramaNabhAInI mRdu vinaMti lona yojanA maLI. sAthe ke. pI. zAha ane sI. je. zAhanI garjanA sAMbhaLatA, atyAre mAncesTara sthita sva. zrI vIracaMda mIThAlAla mahetAnA suputro jema amArA rasikabhAI, caMdrakAMtabhAI ane anya kAryakartAo zrI vajubhAI, zrI hasamukhabhAI, zrI surendrabhAI, zrI mahendrabhAI garje che tema, ane dAnano avirata pravAha vaheto. pariNAme jaina ityAdie temanA pitAzrInA smaraNArthe ucca zikSaNa skaoNlarazipa yuvaka saMghanI vyAkhyAnamALAe Aja sudhI gujarAtanA pachAta yojanA temaja meDikala rilipha yojanA ApI. . pradezanI trevIsa saMsthAone rUA. traNa karoDa jeTalI rakamanuM dAna nAno dhaMdho kevo ane kevI rIte karavo, enA grAhaka vargane pahoMcADavuM che. saMghanI potAnI Arthika bhIMsane avagaNIne paNa. kevI rIte zodhavo, sastI kharIdI kevI rIte karI bajArabhAva karatA A ke. pI. zAhane yuvaka saMghamAMthI nivRtta thatA koI navI sastA bhAve vastune grAhaka pAse kevI rIte pahoMcADavI A badhI sAmAjika pravRttimAM pravRtta thavAno vicAra Avyo. "roTIdAna karatA Azcaryajanaka vAto ke. pI. zAha pAsethI jANI. kAraNa ke ke. pI. rojIdAna' to bahu uttama. roTIdAna to eka vakhata ApIne kadAca jevA vyavahArU sAmAjika kAryakara pUrI cakAsaNI vagara to vAre vAre ApavuM paDe, paNa eka vakhata vyavasthita rIte cakAsaNI svarojagAra mATe lonanI maMjUrI Ape kharA? karIne "rojIdAna' apAya to e rojIdAna lenArane potAne ane A yojanAnA ugamanI vigate jANyA pachI A yojanAnA potAnA kuTuMbane sukhI samRddha banAve ja, e eTale sudhI ke AvuM Aje sarve sarvA ane enA prANa jevA evA zrI dhIrajalAla phUlacaMda rojIdAna bhaviSyamAM anyane ApavA e samartha paNa bane. jemanI zAhane maLavAnI IcchA thaI, maLavA gayo. mana bharIne maLyo. pAse vyavasAyanI kuzaLatA che paNa e kuzaLatAne medAnamAM badhI vigata prApta karI ApI. utAravA dhanano sAtha nathI maLato eTale evI vyaktinI kuzaLatA muMbaImAM jaina soziyala grupanI muvamenTa 1965mAM cAlu ane vyakti pote khatama thaI jAya che. pariNAme ApaNA saMskAra karanAra jaina soziyala grupa-baoNmbe meIne 1990 AsapAsa ane saMskRtine sAcavatA ApaNA madhyama vargane kyAreka e paNa tenA te samayanA maMtrI zrI dhIrajalAla phUlacaMde temanA sAthIdAro Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana. jAka kAma kara e ja mArI samakSa prastAva mUkyo ke, manoraMjana ane khANI pINI dvArA dharmaparAyaNa saMskArI madhyama varga samaje che ke traNa e RNa che. bhAIcAro bhale ApaNe vadhArIe paraMtu samAjanA madhyama varganA A bhave nahi to Avate bhave cUkavavuM ja paDaze. karmanA siddhAMto ApaNA bhAI-bahenone sahAyarUpa thavA mATe paNa ApaNe thoDo emanA jIvanamAM tANAvANAnI jema vaNAI gayAM che, ane aMtara samaya, zakti ane saMpatti phALavavA joIe. sAthIdArone A e raMgothI raMgAyuM che. mArA vidvAna mitra beMka opha baroDAnA vAtano svIkAra thatAM ane emanA haMmezanA sAthIdAra ane mitra pUrva adhyakSa DaoN. e. sI. zAha kahetA ke nAnA mANasonI lonane zrI ke. pI. zAhano sAtha maLatAM jaina soziyala grupa (baoNmbe) mAMDavALa karavAnA prasaMgo ochA banyA che. jyAre ghaNAM zrImaMta phAunDezananA nAmanuM TrasTa sthApavAmAM AvyuM ane eka evI to lona laI bephikara banI jAya che. yojanA ghaDavAmAM AvI ke jethI dAna lenAra ke denAra taraphathI svarojagAra mATe A grupa vagara vyAje lona Ape. koI paNa bhIkhavRtti poSAya nahIM paNa sahAya lenAranuM svamAnapUrvaka kAma vyakti 10% upara naphAthI to dhaMdho kare ja, emAMthI mAtra 4% thAya. A siddhAMtane madhyamAM rAkhI, madhyama varganA ApaNA bhAI- lonanI rakama peTe dara mahine pAchA ApavAnA, eTale thoDAM bahenone temanA vyavasAyanA vikAsArthe temaja sva-rojagAranA varasomAM lona bharAI thaI jAya ane e vyakti e mUDIno mAlika protsAhanArthe vagara vyAjanI lona ApavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM. banI jAya. eno pasIno sugaMdhI banI jAya, kuTuMba maheMkI UThe! hAla A yojanA aMtargata eka vyaktine rUpiyA pacAsa hajAra eka maMdiranI pratiSThA prasaMge javAnuM thayuM tyAre madhyama varganI sudhInI lona ApavAmAM Ave che. A yojanA heThaLa Aja sudhImAM paristhitinI carcA karatA eka bhAIe vedanA ThAlavatA kahyuM ke, 794 vyaktione rU. 1,80,82,000 nI lona maLI cUkI "pAMca varSa sudhI koI ja dharmasthAnanuM nirmANa na thAya ane eTalAM che ane jethI A badhAM kuTuMbo svamAnabhera temanuM jIvana jIvI ja paisAmAMthI jaina kuTuMbo mATe raheNAMkanI ane svarojagAranI rahyAM che. takonI yojanA ghaDAya to ApaNo dharma ane dharmI dIpI UThe " pAMceka varSa pahelAM madhyama varganI A paristhitinA mULano jo ke A vidhAna sAthe ApaNe saMmata na thavAya, kAraNa ke jIvananuM vicAra karatAM teone jaNAyuM ke ucca zikSaNano abhAva eja A ciMtana, vrata, dharma, bhakti, vismayonuM samAdhAna ane mananI paristhitinuM mULabhUta kAraNa che ane ucca zikSaNa mATe Arthika zAMti paNa eTalI ja jarUrI che. jenA mATe dharmasthAnonI sahAya ApI protsAhana apAya to zikSita varganA vadhavA sAthe AvazyakatA paNa eTalI ja che. paNa eTaluM umerI zakAya ke jaina Arthika bhIDa anubhavatA nabaLA vargano AMka ghaTato jAya. A zrImaMto eTalA badhAM zrImaMta to che ja ke jeTalI rakama A niSkarzane amalamAM mUkI ucca zikSaNanA abhyAsa mATe rUpiyA dharmasthAnonA nirmANa mATe kharca kare eTalI ja rakamano upayoga eka lAkha sudhInI vagara vyAjanI lona yojanA amalamAM mUkavAmAM samAMtare AvA samAja upayogI kAmo mATe paNa karavo joIe. AvI. A yojanA heThaLa Aja sudhImAM 138 vidyArthI A "zarata' jarUrI che. Ama thAya to samAja paNa UjaLo thAya vidyArthinIone rUA. 52,74,000nI lona apAI cUkI che. ane dharma paNa dIpI UThe ! A uparAMta vaidyakIya rAhata ityAdi kAmo to thAya ja che. jo Avo vicAra amalamAM mUkAya to AvI svarojagArI potAnI anubhavI AMkhothI sAmI vyaktine ArapAra pAmI yojanA mATenuM yAcanApAtra chalakAI UThe. chalakAze to chaMTAze jAya evI dhIrajalAlabhAInI najara, evI daSTi hovI ja joIe. ane chaMTAze to sukuM lIluM banI jaze. kAraNa ke samAjanA karoDo rUpiyAnI vaheMcaNI karavAnI che. emaNe kSamA karajo, A saMdarbhamAM eka aMgata anubhava, je preraNAtmaka banAvelA arajI phormane bArIkAIthI jotA lAgyuM ke "khoTo che eTale ApanI samakSa mUkuM chuM, saMkoca sAthe. mANasa A phorma bhare to ApoApa "kharI paDe! pratyeka gAMdhIvAdI vicArazreNIne jIvanamAM utAranAra amadAvAdanA samAjanA pratyeka sozyala grupoe A hakIkatamAMthI preraNA levI eka udyogapati amArA kuTuMbanA mobhI ane vahivaTakartA. lagabhaga rahI. samAje ja samAjane UMcakavo paDaze. to ja dharma Takaze. peTa dara zukravAre savAre amadAvAdathI muMbaI, muMbaI oNphisano vahivaTa bharAyuM haze to AtmAnI carcAmAM gati thaze, ane ghaNAM kuTuMbomAM jovA Ave ane zanivAre rAtre amadAvAda tarapha pAchA phare. huM zAMti ane pragatinA paroDha ugaze. copATI bhavansa kaoNlejamAM abhyAsa karuM eTale savAre sADA daze A phAunDezananI ghaNI badhI yojanA che. e badhAMnI carcA ahIM koleja pUrI thatAM mAre copATI orIenTa kalaba pAse UbhA zakya nathI. jijJAsu A saMsthA maMdira pAse jaI ghaMTa vagADaze, to rahevAnuM. lagabhaga poNA agiyAra vAge eo vAlakezvarathI badhI vigato buddhi ane aMtaramAM goThavAI jaze. gADImAM Ave ane emanI sAthe gADImAM goThavAI jAuM. mane A svarojagAra yojanAmAM atyAra sudhI mAtra 5% paisA nathI basa sTenDa upara UbhA rahevAnI nA eTale pADe ke lAInamAM UbhA AvyA e paNa saMjogone kAraNe, dAnatane kAraNe nahi. rahetA bIjA badhAMnI upasthitimAM huM emanI gADImAM besuM to Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to hA prabuddha jIvana 16 me, 2008 sto anyonA manamAM thoDo abhAva ane IrSA jAge ! gADImAM huM besuM lagabhaga sAMje varalI sI phesa upara pharavA javAno mAro niyama. eTale belArDapiyara sudhI mArA abhyAsano badho riporTa laI le. tyAM cAnI kiTalI laIne cA vecanArA, caNA vecanArA, phuggAvALA, huM dhaMdhe vaLagavAnA vicAra rajU karuM to kahe, "dhaMdho kyAreya gharaDo bALakone ghoDA upara besADanAra, ApaNI gADI signala pAse thato nathI; abhyAsanI vaya jatI rahe pachI jIvanabhara abhyAsa UbhI rahe tyAre gADI dhovAnuM kapaDuM, pANI, pustako ke lIMbu adhUro ja rahe. nakkI karyA pramANe pIeca.DI. thayA pachI ja A maracAM vecanAra, A zramikone ApaNe manathI, vAcAthI Adara vAta karajo." amArA kuTuMbamAM nAnAmAM nAnA sabhyane paNa eo ApI emanI kadara karIe to 'AtmA' khIlI UThaze, "khulI' UThaze. 'tame'naMja saMbodhana kare. amArI gADI AgaLa cAlI. copATI A sI. kesa upara daza varSanI eka mIThaDI sudhaDa dIkarI Ave vaTAvI thoDA AgaLa vadhyA tyAM ApaNA jaina muni gocarI mATe che. beu khabhA upara be thelImAM nAstAnA pekeTa, eka hAthamAM pasAra thatAM hatAM, saMskAra pramANe dUrathI meM emane vaMdana karyA. - keTalAMka chUTA pekeTo, bajAranA sTolanA bhAva karatAM e moMghA rahyA thoDuM AgaLa cAlatA DAbI tarapha eka vRddha mANasa mAthe khAlI nahi. eka vakhata Azcaryavata e dIkarIne meM pUchayuM beTA tuM kema telanA DabbA mUkI, phATelAM caMpale paraseve rebajheba Ubho hato. A pherI kare che ! bhaNatI nathI? eNe mane javAba Apyo, bhaNuM tarata ja emaNe DrAyavarane sUcanA ApI ke gADI UbhI rAkha ane - chuM ne, sAtamImAM chuM, aMgrejI skUlamAM. meM hindImAM pUchyuM eTale e parizramI vRddhane rasto krosa karavA de, amArI pahelAM ghaNI eNe hiMdImAM javAba Apyo. meM kahyuM to tuM A kAma kema kare che ! gADIo e zramikane avagaNIne pUrapATa doDI gaI hatI. amArI kahe ke mAro kharca kADhavA. mArA vaDila nathI. mA ahIM baMgalAmAM gADI UbhI rahI. e zramike mAthA uparanA bhAra sAthe rasto kAma kare che. mane eka vakhata rUA. 500/- mArI mAe ApyAM, meM oLaMgyo. A dazya huM joI rahyo. mArA vaDila mane kahe, "tame sAdhu mahArAjane page lAgyA e tamArA saMskAra paNa A zramika e rUpiyAmAMthI A pekeTo lIdhAM. roja ahIM be kalAka Ama karUM vRddhane pahelAM page lAgavuM joIe, A uMmare paNa e enA peTa che che, chuM ane rojanA rUA. 50/- kamAuM chuM. mAro badho bhaNavAno ane ane kuTuMba mATe kevo parizrama kare che! tyArathI AvA zramikone A dara bIjo kharca Ama kamAI lauM chuM. ane bhaNuM chuM! A svarojagAra jovAnI mArI to dRSTi badalAI gaI ! Aje paNa koI pATIvALo, yAjanA eka abhaNabAI ana nidAza ba pachI yojanA eka abhaNabAI ane nirdoSa bALakI samaje che to koI hAtha gADIvALo, koI paraseve rebajheba karmaThane huM joha che ApaNA buddhimaMta zrImaMto jona raskinane vAMce ane jarUra samajaze tyAre mAruM mAthuM namI paDe che ! ane zarIra para cAra lAkhanA hIrA ane A phAunDezananI jhoLI chalakatI karI deze ja evI zraddhA che. sonAnA jhaverAtathI zobhatA ke sonAno cena ane hIrAnI mArA zabdono ja Azaya che. cakacakatI viMTIothI bharelA AMgaLAvALA koI zrImAna ke samAjanA zreSThio taraphathI A rIte A phAunDezanane Arthika zrImatIne koI kulI sAthe enI pAMca-daza rUpiyAnI majUrI mATe, anudAna to maLyA ja kare che, paraMtu Arthika sahAya ApanAranA rikSA-TeksIvALA sAthe bhADAnI rakama mATe krodha karatA ke anya AMkaDA ane Arthika sahAya lenAranA AMkaDAnI resamAM, lenArano mATe apazabda sudhI jatA e vyaktione jouM chuM tyAre thAya che ke AMkaDo haMmezAM AgaLa ne AgaLa raheto hovAthI ane anudAna A dharmIo "kayA' AtmAnA kalyANanI vAto kare che! bhAratamAM ApanArane saMtoSa thAya tevI saMpUrNa pAradarzaka ane 100 TakA bhAvanagara e eka ja sTezana evuM che ke jyAM strI majUro che. saphaLa ane anya jagyAe ochI jovA maLe tevI pravRtti thatI gujarAta eka ja evuM rAjya che tyAM strI-puruSa sAthe hAthalArI hovAthI samRddha varganA zreSThioe potAnA dAnana saMpUrNa kheMce che, ane vaccenA bhAgamAM sADalAnA ghoDiyAmAM bALaka jhUle sadupayoga thato jovo hoya to zrI ke. pI. zAhane ane zrI che. DolIvALo DoLI UMcakI ApaNane bhagavAnanA darzana karAve dhIrajalAla kulacaMdane protsAhita kare evI mArI zrImaMtone nata che. A badhAM daridro nathI zramika bhagavAno che. mastake vinaMti che. emano saMparka thaI zake che nIcenA saranAme, te pasIne tarabatara eka zramika bAI sAthe erakaMDIzana jaina soziyala grupa (bombe) phAunDezana 'gADImAM beThA beThA eka zeThane meM mAtra pAMca rUpiyA mATe rakajhaka karatA zrI dhIrajalAla phUlacaMda zAha joyA. gADI AgaLa gaI. e bhAIe vIsa rUpiyAnI ThaMDA pANInI 7/e, saMbhava tIrtha, hAjI alI, muMbaI-400 026. boTala lIdhI, pANI gaTagaTAvyuM. bIjI tarapha pelI bAI pasIno lUMchatI paNa gaTagaTAvyuM. bAjI tarapha palA bAI pasInA lUchatA pratyeka samAjanA soziyala gRpoe A kArya paddhatinI preraNA levI baDabaDatA basa rahA, ane pelA bhAIe DrAIvarane gADA calAvavAnI rahI. samAje je samAjane UMcakavo paDaze, ane to ja dharma Takaze ane sucanA ApI nAda bolAvyo, "bolo-bolo..nI jaya !!" pratyeka saMskAra ane dharmanuM jatana karanAra madhyama varganI AMtarIka jaya!!" pratyeka saMskAra ane dharmanuM jatana karanAra madhyama varganI AMtaraDI Tharaze. aDhaLaka paraSArthI paramAtmAnI pratimA che, enI "jaya" bolAvavAnuM A AzIrvAda maLaze. vargane kyAre sujhaze? dhanavaMta zAha Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 me, 2008 " prabaddha jIvana adhyAtmayogI zrI cidAnaMdajInI vANI. nDaoN. niraMjana rAjaguru 73 mA varSamAM pravezelI rASTrIya kakSAnI paryuSaNa vyAkhyAna- dAna karo aru snAna karo mALAmAM "adhyAtma yogIrAja zrI cidAnaMdajInI vANI' viSaye mona dharo vanavAsI kyuM hoI vyaktavya ApavAnuM saubhAgya mane maLyuM e badala vyAkhyAnamALAnA tApa tapo aru jApa japo koI saMyojakazrI ane pramukhazrI DaoN. dhanavaMtabhAI zAha tathA zrI muMbaI kAna phirAI phiro ni doI jaina yuvaka saMghanA sau vaDIla murabbIo, snehIjano ane mitrono Atama dhyAna adhyAtama jJAna aMtarathI AbhAra vyakta karuM chuM. samo ziva sAdhana ora na koI.." A vyAkhyAnamALAne DaoN. dhanavaMtabhAI zAhe eka avirata adhyAtma yogIrAja zrI cidAnaMdajI ke jenuM bIjuM nAma zrI jJAnayAtrA tarIke oLakhAvI che. ane emAM je rASTrIya ane pUMracandrajI hatuM. e arvAcIna kALanA saMta kavi hatA. I. sa. AMtararASTrIya kakSAnA vicArako, tattvajJo, vidvAnoe vyaktavyo 1850mAM teo hayAta hatA eTale ke AjathI mAtra ekaso ApyAM che enI sarakhAmaNImAM to huM gAmaDAmAM rahenAro eka sattAvana varSa pahelAM bhAvanagara mukAme emaNe keTalIka racanAonuM nAnakaDo saMtasAhitya ane saMtasAdhanAnA kSetrano vidyArthI ja chuM. sarjana karyuM che. chatAM A bahumAna mane maLyuM che e mArA pUrvajonA pUNya, ApaNA emanA jIvana vize saMpUrNa pramANabhUta kahI zakAya eTaluM maramI kavizrI sAMI makaranda dave, sva. pU. bhAyANI sAheba, sva. vigatapUrNa caritra mane nathI sAMpaDyuM. kadAca kyAMka chapAyuM haze mu. jayaMtabhAI koThArI ane AcAryazrI vijaya zIlacandrasUrijI paNa mArI najaramAM nathI AvyuM. mu. zrI dhanavaMtabhAInA saujanyathI mahArAja sAhebanA aMtaranA AzIrvAdane kAraNe maLyuM che ema mane padyAvalI bhAga-1-2 graMtha prApta thayo. ane tene kendramAM mAnuM chuM. rAkhIne A mAruM sagAna vaktavya ApuM chuM. saMtasAhitya ane saMtasAdhanAnuM kSetra ati gUDha ane rahasyabharyuM bhAratIya jaina saMpradAyanA aneka phAMTAomAM agaNita sAdhu che. samagra jIvataranI AtmasAdhanA-adhyAtmasAdhanAne aMte maLeluM kAva thaI gayA che. zrI mohanalAla desAInA 'jena gUrjara kavio' A zabdanavanIta saMtoe bhaviSyanI peDhInA utkarSa ane graMthanI mu. zrI jayaMtibhAI koThArI dvArA saMzodhita-saMvardhita bIjI AtmavikAsa mATe tAravIne saMtavANI rUpe prastuta karyuM che. enuM AvRttinA 10 bhAgomAM 1400 thI vadhu janakavio ane rahasya-eno marma, zabdakozanA zabdonA arthothI ApaNe kyAreya temanI pAMca hajAra uparAMtanI sAhityakRtio vize pramANabhUta na pAmI zakIe. noMdha maLI Ave che. A mahAgraMthanA chaThThA bhAgamAM pR. 350 thI cidAnaMdajInI upAsanA-ArAdhanA-bhaktisAdhanAnuM lakSya 353 sudhImAM cidAnaMdajInI ATha kRtio vize saMdarbha sahita vigato apAyelI che, tenA parathI jANavA maLe che ke 138 varSa hatuM anubhava, AtmAno anubhava. ane anubhava eTale cetanAno pahelAM vi. saM. 1925mAM ja bhAvanagaramAMthI zilAchApa presamAM pUrNa cetanamAM praveza. parama cetanA sAthenA sAyujyanI pUrNa munirAjazrI kapUracaMdajI kRta graMthAvalI' prakAzita thayelI. e pachI pratIti. 'cidAnaMda' e emanuM mULa nAma nahIM takhallusa che. mULa zrI kapUravijayajI mahArAja dvArA "cidAnaMdajI kRta padyAvalI' nAma to kapUracandajI, paNa kavinAma tarIke emaNe svIkAryuM bhAga-1-2 sittera varSa pahelAM jaina dharma pracAraka sabhA cidAnaMda". bhAvanagaranA sahayogathI prakAzita thaI. jenuM punaH prakAzana vi. 'cidAnaMda' zabda ja "AnaMdaghanajInI avadhUta paraMparAnuM sUcana saM. 2051mAM zrI jinasAdhana ArAdhanA TrasTa muMbaI dvArA thayuM karato hoya ema lAge che. tamAma prakAranA bAhya kriyAkAMDo ane gaccha-paMthanI mAnyatAonA haThAgraho choDIne sIdho-saraLa Atma - 'dayA batrIzI', "praznottaramAlA', "svarodaya', "anubhava sAkSAtkArI yogasAdhanAno mArga pote pasaMda karIne pote ekAkI vilAsa' nAme bahoMterI athavA pada saMgraha, "pudgala gItA', sAdhanA ane AnaMdamastIbharyuM jIvana jIvavAno rAha apanAvyo paramAtmA chatrIzI', 'hita zIlA rUpa dohA ane chUTaka "savaiyAo" jevI racanAo adhyAtmayogI cidAnaMdajInA nAme maLI Ave che. veda bhaNo kyuM kitAba bhaNo aru parama cetanAne meLavavAnI bhaktanI vyAkuLatA enA romadekho jinAmaga kuM saba joI romamAMthI pragaTe che. cidAnaMdajInI vANIno-zabda sAdhanAnI che. haze. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabalajIvana ke tA. 16 me, 2008) yAtrAno prAraMbha potAnI virahAnubhUtinuM zabdamAM avataraNa ApaNuM Apa saMbhArata yA vidha karavAnI sAthe thAya che. tyAMthI zarU karIne cidAnaMdajI ApaNo bheda to Apa ha jAne...' AtmasAkSAtkAra ane pachI paramAtma sAkSAtkAranI bhUmikAo - cidAnaMdajInI vANImAM guru mahimAnuM gAna paNa agatyanuM sudhI kaI rIte pahoMcyA eno saMpUrNa Alekha ApaNane sthAna dharAve che. cidAnaMdajInI racanAomAMthI prApta thAya che. 'kalpavRkSa ciMtAmaNi, dekhahu paratakha joya; . cidAnaMdajI sAdhaka che, bhakta che, avadhUta che, yogI che ane sadaguru sama saMsArameM, upakArI nahIM koI. jIvanmukta siddha paNa che. emanA zabdo ja bhaviSyanA sAdhako 1 xxx mATe adhyAtmayAtrAnI keDI kaMDArI gayA che. 'caraNakamaLa gurudeva ke, surabhI parama su raMga; parama priyatama-cetana, priyA sumatA-sumati ke savidyA ane lubdhA rahata tihAM sadA, cidAnaMda mana mRga." kumati, phumatA, zokya-avighA...e traNa pAtrone laIne tIrthakaronA stavanomAM paNa enI kavitva zakti jhaLahaLI UThe cidAnaMdajIe potAnI anubhUtine vAcA ApI che. che. neminAtha stavanamAM emaNe gAyuM che: kavi cidAnaMdajInAM pado, stavano ane anya tamAma racanAo "akhIyAM saphaLa bhaI re, ali! nirakhata nemi jihAMda..." tapAsatAM emanA vyaktitvanI je lAkSaNikatAo najare caDe che. 1. XXX te joIe to 'nayana kamala dela, zuka mukha nAsA, adhara biMba sukhakaMda (1) stavanomAM gahana siddhAMtabodha, jaina zAstranI paribhASAno daMtapaMkti kuMdakalI che, rasanAdala zobhA amaMda..." pariveza, mArmika zAstra daSTi ane ghUMTAIne Avato -paNa adbhuta racanAo to temanI che adhyAtma sAdhanAnI yogAnubhava. pachI e tIrthakaranI stuti-stavana rUpe hoya ke , anubhUtionuM bayAna karatI. mumukSuone upadeza rUpe... saMto! acarija rUpa tamAzA... (2) padomAM Urmino kavitvamaya uchALa, judA judA aneka bhAvone kIDI ke paga kuMjara bAMdhyo, jaLameM makara pipAsA... lADathI uchALatI-ramADatI-vijaLInI jema camakArA karatI -saMto! acarija rUpa tamAzA ... aMtaramAMthI pragaTelI ullAsamayI zabda saravANI... (3) premalakSaNA bhaktinA gAyaka, maramI saMta, Urmikavi, siddha karata halAhala pAna rudhira, taja amRta rasa khAsA, yogI, avadhUta, vidrohI sAdhu, jagata pratye beparavAI ane ciMtAmaNi taja dharata cittame, kAya zakalakI AzA... abheda darzana... -saMto! acarija rUpa tamAzA... avadhUta ene ja kahevAya jemaNe badhuM ja uDADI dIdhuM hoya, bina bAdara barasA ati barasata, bina diga bahata batAsA; AcAra-vicAra, kriyAkAMDa, vidhi-niSedha... sarva baMdhanothI mukta, vaja galata hama dekhA jalameM, korA rahata patAsA... sarvataMtra, svataMtra, vaira vihArI, svAdhina AtmA, muktamAnava -saMto! acarija rUpa tamAzA... je potAnA AtmAmAM ja sthira hoya ane saMsAranA tamAma bAhya vera anAdi paNa uparathI, dekhata lagata bagAsA, avarodhone atikramI gayo hoya. jene sahaja samAdhi prApya hoya, cidAnaMda sohi jana uttama, kApata yamakA pAsA... manuSyatvanI sAthe kAyama anusaMdhAna chatAM manuSyatvanI sImAo -saMto! acarija rUpa tamAsA... vaTAvI dIdhI hoya evuM vyaktitva. saMsAra ane nirvANa vaccenA avaLavANI prakAranA A padamAM cidAnaMdajI kahe cheH saghaLA bhedathI para uThelo siddhono rAjA eTale avadhUta...je AzA-tRSNA jevI sUkSma vAsanAonA page anaMta zaktivALo lokAbhimukha paNa hoya, saMsArAbhimukha paNa hoya ne chatAM ye AtmA baMdhAI gayo che. ane AtmajJAnarUpI jaLathI bharelA saMsAra sadeva AtmAbhimukha-aMtarmukha hoya.. sAgaramAM jIvarUpI magara kAyama tarasyo ja rahe che. enI tRSA ApaNuM Apa kare upadeza kyuM chIpAtI nathI. satya, sAdhanA, tapa, tyAganA amRtarasano tyAga ApakuM Apa sumAraga A karIne jIva kAyama viSaya vAsanA ane ahaMkAranuM haLAhaLa jhera ApakuM Apa kare sthira dhyAnameM pIto rahe che. ratnaciMtAmaNi rUpI dharma ke adhyAtmane tajIne ApakuM Apa samAdhi meM tANe sAMsArika kSaNika vastuo ke je kAcanA phUTelA kaTakA jevI che ApakuM Apa lakhAve svarUpa zuM enI AzA karyA kare che, ne ene prApta karavA aneka prapaMco kare bhogana kI mamatA navi hANe che. A sRSTinI ajAyabI kevI che? sAdhanA anubhUti thAya tyAre Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para kara ra ) ' pitA 16 me, 2008 e. prabuddha jIvana vinA vAdaLIe varSA thAya, AMkha vinA badhuM ja joI zakAya, badhuM ja vyartha che. dIkSA levI hoya to AtamadIkSA. bIjI to badhI emAM ahaMbhAva jevA vajukaThina bhAvo ogaLI jAya ne premabhAva mAyA che... jevuM komaLa patAsuM koruM ja rahI zake. svarodaya zAstra bagalAnI jema dhyAna dharIne sAdhanAno khoTo dekhAva karanArA bhAratIya adhyAtmavidyAnA kSetramAM svarodaya zAstranuM mahattva karatAM je potAnA baMdhana kApI zake te uttama. yogI sAdhako dvArA vAraMvAra potAnI racanAonA mAdhyamathI paraMparita rAmagarI DhaMgamAM cidAnaMdajI gAya che : darzAvavAmAM AvyuM che. hindudharmanuM zivasvarodaya, AcArya he jI re joga, jugati jANyA vinA, hemacandranuM yogazAstra, kabIra saMpradAyanuM jJAnasvarodaya ane kahAM nAma dharAve adhyAtma yogI jaina kavi cidAnaMdajI dvArA racita 'svarodayajJAna' ramApati kaho kakuM, ghana ene hAtha na Ave jevI racanAono tulanAtmaka abhyAsa karIe to khyAla Ave che -evI joga jugati jANyA vinA... ke mAnava zarIranI mukhya traNa nADIo-IDA, piMgalA ane suSummA he jI re bhekha dharI, mAyA karI, sAre jagakuM bharamAve, tathA pAMca mukhya vAyu-prANa, apAna, samAna, udAna ane pUraNa paramAnaMda kI, sudhi raMca na pAve; vyAna...enAM cokkasa sthAno ane kAryo, pAMca tattva : pRthvI, he jI re mana muMDacA vinA mUMDakuM, ati gheTAM muMDAve; pANI, AkAza, teja ane vAyu...traNa guNa sattva, tama ane raja. jaTAjUTa zira dhArake, kou to kAna phaDAve... pacIsa prakRti...vagere bAbatonuM nirupaNa saMpUrNa vaijJAnika -evI joga jugati jANyA vinA... DhaMgathI-ati sUkSma carcArUpe A yogI kavioe karyuM che. vedAntamAM he jI re urdhva bAhu ke adhomukhe, tanaDAMne tApa tapAve, paNa "paMcIkaraNa'nuM AkhuM zAstra che. cidAnaMda samajyA vinA, enI gaNatI navi Ave... manuSyanuM zarIra Take che prANathI-vAyuthI. ApaNe zvAsa -evI joga jugati jANyA vinA... ucchavAsanI kriyA karIe chIe paNa jANatA nathI ke atyAre kaI yoga mukti jagyA vinA koI potAne yogI, jati, siddha, nADI cAle che, kayA naskorAmAMthI zvAsanI Avana-jAvana cAlu sanyAsI, sAdhu, phakIra evuM nAma ApIne potAne oLakhAve che. kayo svara cAlu che, enA raMga, svabhAva, prakRti kevAM che, ane tethI zuM vaLavAnuM? koI garIbanuM nAma ramApati ke lakSmInArAyaNa eno prabhAva zarIra ane mana upara kevo paDe che. hoya tethI zuM? e zrImaMta thaI jAya? upara uparanA TIlA-TapakAM, (vadhu have pachI) muLATopIne koI ja malya nathI. potAnA AtmAnI AnaMda Azrama, po. ghoghAvadara, tA. goMDala, oLakha thaI hoya te ja sAco jati, sAco muni, sAco guru-bAkI jillo rAjakoTa 360 311. gujarAta rAjya) anumodanAno AnaMda - bhagatI mitra maMDaLa pAlItANA julAI-07mAM muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA 2007nI paryuSaNa karaze. jenAM mATe 4840 vAra jamIna pAlItANA khAte kharIda vyAkhyAnamALA daramiyAna saMsthAnI pravRttine vega ApavA Arthika karela che. makAnanuM nirmANa kArya tA. 1-5-08 sudhImAM zaru sahAya mATe saMsthA vatI apIla karI jenA dvArA saMsthAne rU. 24 thaI jaze. lAkha jevI mAtabara rakama saMsthAne maLI. ' evorDa :- saMsthAne varSa 06-07 mATe zreSTha sAmAjIka | muMbaI jaina yuvaka saMghanI vyAkhyAnamALA daramiyAna saMsthAnuM kAryakramo mATe saurASTra cembarsa opha komarsano 'eksela sAhitya vAMcI jhAlAvADanAM samAjaratna zrI cInubhAI hiMmatalAla ekselansa evorDa maLela che uparAMta varSa 07-08 mATe phIkkI zAha dvArA saMsthA sAthe nAma joDI rUA. 51 lAkha jevI udAra (pheDarezana opha InDIyana cembarsa opha komarsa phora InDasTrIjha). sakhAvata karI je rakamamAMthI saMsthA dvArA mahilAo mATenAM vividha dvArA "AuTa sTenDIMga InsTITyuTa phora vumana velphara'no evorDa kAryakramo calAvavAmAM Avaze. saMsthAe nUtana maMgala nAma tA. maLela che. je baMne evorDa saMsthAne rASTra levale gaurava Apela ra7-1-08 thI samAja ratna cInubhAI maMjulA bhaginI mitra che.' maMDaLa nAma dhAraNa karyuM. saMsthAnAM nAmakaraNa samArohamAM rU. 1 tA. 16-4-08nAM roja saMsthA dvArA jhAlAvADanA nArI karoDa jevuM mAtabara rakamanuM dAna saMsthA dvArA zaru thanAra navAM ratna zrImatI suzIlAbahena kapAsI' tathA zrImatI nItInAbahena projekTa "dIkarInuM ghara' yojanA mATe maLyuM. dAnano pravAha haju kapAsInAM Arthika sahayogathI 'udyoga kendranI sthApanA karavAmAM paNa cAlu che. Avaze. jemAM mahilAone vividha udyoganI phrI tAlIma ApavAmAM saMsthAne maLela dAnamAMthI saMsthA "dIkarInuM ghara' saMkula zaru Avaze. tAlIma bAda utpAdana ane vecANa karavAmAM Avaze. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhu jIvana tA. 16 me, 2008 mahAkavi zrI rAmacaMdra : jIvana, jIvanakALa ane kavana ghaDaoN suzIlA kanubhAI sUcaka (mArca: 2008nA aMkathI AgaLa) mahAkavi zrI rAmacaMdra sAdI diva che. potAnI racanAomAM emaNe 2sa pratye vizeSa AgrahabhAva pradarzita karyo che. 'nAI'mAM rasakavionI prazaMsA karatAM teo lakhe che ke - e ja kavi vastutaH kavi che jenAM kAvyane vAMcIne manuSya paNa kAvyarasarUpI amRtanuM pAna karanAra banI jAya che ane jenI vANI nATakanI rasalaharImAM laherAtI nRtya kare che kavistasya kAvyena martyA api sudhAndhasaH / rasormidhUrNitA nATye yasya nRtyati bhAratI / / rasa nATakano prAza che.- 'rasamALo nATyavidhiH' ethI enI yojanA kavie prayatnapUrvaka karavI joIe. A viSayamAM mahAkavinI garvokti che ke navA navA zabdono dakSatApUrvaka vinyAsa karavAthI madhura kAvyonI racanA karavAvALA murAri vigere keTalAMya kavio thaI gayA, paraMtu nATakanAM prAza svarupa rasanI caramAnubhUti karAvavAmAM rAmacaMdrathI anya koI nipuNa nathI. ane ethI ja anya kavionI kRtionI rasajJatA to isunI jema kramazaH zAMtara thatI jAya che. kintu rAmacaMdranI badhI kRtionI rasavattA uttarottara vadhatI ja jAya che. zrI rAmacaMdre dhArmika karatAM laukika sAhitya vadhAre sarjyuM che. temaNe potAnAM keTalAMka nATakonuM vastu paNa lokakathAomAMthI lIdhuM che. e kALamAM rAmacaMdranAM nATako bhajavAtAM haze, ane prazaMsAyogya rasaniSpatti ne kAraNe ThIka ThIka lokapriya thayAM haze. mULa kathAnakanAM camatkArika prasaMgo lekhake navilAmamAM yuktipuraH sara jatAM karyAM che. e batAve che ke e nATaka bhajavavA mATe lakhAyuM hovuM joIe. mAtra hemacaMdranAM ziSyomAM ja nahi, paraMtu temanAM samakAlInomAMthe rAmacaMdranI sAhitya pravRtti sauthI vizALa ane vividha che. gujarAtamAM bAvIza (22) uparAMta saMskRta nATako lakhAyA che te paikI lagabhaga ardhA ekalAM zrI rAmacaMdranAM che. gujarAtanAM ane bhAratanAM saMskRta sAhityamAM zrI rAmacaMdre Apelo phALo jeTalo vividha che teTalo saMgIna paNa che. zrI rAmacaMdrano svabhAva svAtaMtryapremI ane mAnI hato, ema temanI kRtio parathI anumAna thaI zake 'gharSaNa'mAM rasa ane abhinaya vizenA nUtana vidhAno rAmacaMdranI svataMtra vicArazakti ane paraMparAne ja pramANa nahi mAnavAnI buddhijanya manasvitAne AbhArI che. emanAM lakhANomAM aneka sthaLe je ahaMbhAva jaNAya che te svataMtra ane mAnI svabhAvanuM pariNAma hoI zake. potAne mATe emaNe vidhAtrayIcaLa madhummita vyataMtra vRddha vizoLavAnirmALatandra evA vizeSaNo vAparelA che. aneka jagyAe AtmaprazaMsAnI uktio mUkI che. (1) vi: vAgye rAma: sarasavavasAmevasati / (nAvilAsa) (2) pravanya bhuvan . svAdu pura: pura: (aumuvImitrAnaMva) sAhitya corI karanArAo ane pArakA vicAro uchInA nArAo sAme temako vakhovakhata ubharo ThAlavyo che. popanI zA .........nATyadarpaNanI vRttine aMte) tathA avivuM Ki[ ..... zrI rAmacaMdranI pratibhA sarvatomukhI hatI. emanuM mAnasika ghaDatara gaMbhIratAparAyaNa nahi, balke ullAsamaya hatuM. sahana sAmAnya vastuomAM paNa UMDo rasa hoI, temAMnuM sauMdarya pichANavAnI ucca sAhityakAromAM sAdhAraNa evI je zakti, te temanA mAnasamAM sabhara bharelI hatI. zrI rAmacaMdrae 11 rUpo racyA che. emAM prApya nATako (1) satyaharizcaMdra (2) nAvilAsa (3) kImudamitrAnaMda (4) mallikAmakaraMda (5) nirbhayabhImavyAyoga (6) raghuvilAsa- ane e sivAyanA jaino mAtra ullekha ja prApta thAya che evA (7) pAdavAbhyudaya (8) rAmavAbhyudaya (9) yaduvilAsa (10) rohiNI mRgAMka (11) vanamAlA, mAtra prApta cha nATako ja laIe to paNa sarva nATyakAromAM saMkhyA ane nATyaprakAronI vividhatA mAtrathI ja ziramora pa lekhAvI zakAya. vaLI pote je dAvo kare che ke anya nATyakAronAM prabaMdho to zeraDInI mAphaka krame krame rasahIna thatA jaNAya che. jyAre rAmacaMdranI kRtio no uttarottara vadhu ne vadhu svAtmaya banatI jAya che - te thathArtha ja lAge che. prabandha zuvatprAyo hIyamAnarasAH kramAt / kRtistu rAmacaMdrasya sarvA svAduH puraH puraH / / zrI rAmacaMdranI kRtio vize TIkAo paNa thaI che, paraMtu emanA nATako mATe prazaMsAnA abhiprAyo paNa maLI Ave che. dA.ta. 'saMskRta nATakono paricaya' (le. tapasvI nAjImAM gujarAtanAM nATyakAronI nATyakRtiono paricaya (ma. 2- pU. 384-385)mAM satyaharizcaMdra vize lakhatAM - "satyaharizcaMdra e nATyadarpAkAra zrI rAmacaMdranuM (12ii sadI uttarArdha) 6 aMkanuM nATaka che ane harizcaMdranI satyaniSThA ane svamAnane kasoTIe caDAvI emAMthI ane pAra utaratA nirUpatI kathAne sparze che. 'nATyadarpaNa' aMge jyAre A lekhaka be zabdo kahe che tyAre khUba vinayapUrvaka chatAM AtmavizvAsapUrvaka emaNe umeryuM che ke A nATyazAstrIya graMthanA racayitA phakta vidvAna nathI paNa svayaM suMdara nATyakRtionA racayitA che. AthI kavine nATyakRti kevI hovI joIe eno ghaNo spaSTa khyAla che, ane satyaharizcaMdra vAMcanArane nATyakAranI siddhio svayaMspaSTa thaze. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAsa karIne tA. 16 me, 2008 nA nI ne e prabuddha jIvanI ) e ka karI zake jo 1 1 rAmacaMdra bIjuM kaMI 5 hatA e judI vAta che, paNa teo eka sArA zrI hemacaMdrAcAryanA paTTaziSya hovA chatAM zAstrIyagraMtho, nATyakAra che, e nirvivAda che. zrI De, jyAre (pR. 419 HSL) sAmAjika nATako, mahAbhArata ane rAmAyaNamAMthI kathAvastu upara emanI A katine navavilAsa' jevI ja ane navavilAsa'ne laIne lakhelA nATako ane aneka stavanonAM kartA hovA chatAM cavAyelI navalakathA upara AdhArita tathA 'nirbhayabhIma' yogya kIrti prApta na karI zakyAM. enA aneka kAraNo gaNAvI vyAyogano bakAsura vadhanA bhImanA parAkramane AvarI letI kRti zakAya. prathama to rAjA ajayapALanA Adezane nirbhayatAthI tarIke paricaya ApI baMnene, ane satya harizcaMdrane paNa 'navavilAsa' nakAryo, temane tAMbAnA tapAvelA saLiyA para besavAnI pharaja jevuM eTale traNene ja kahone "sAyAsa kRtio, ke jeno racayitA, pADavAmAM AvI ane tyAM e jIbha kacarIne mRtyune bheTyA, Ama nATyazAstranA niyamomAM pAraMgata hato". e rIte (pR. 465) nAnI vaye ja mRtyu pAmyA. abhiprAya bAMdhe che. e barAbara nathI. koI paNa sahRdaya vaLI jaina muni hovA chatAM sAmAjika ane zRMgArayukta nATako satyaharizcaMdra vAMcI tene sAyAsa racanA kahe e svIkArI zakAya lakhyAM ethI keTalAMka loko emanI pratibhAne jhAMkhI karavA prayAsa tevI vAta nathI. rAmacaMdranI sarjaka tarIke vizeSa pratibhA A karatAM hatAM. eno emaNe suMdara pratyuttara Apyo kekRtio dvArA Ubhare che. zamastasvaM munIndrANAM jAnate tu jagantyapi / rAmacaMdranI A kRtinI svAbhAviktA keTalIka prasiddha kRtionI janmaiva divi devAnAM vihAro bhuvaneSyapi / / yAda ApI jAya che. kavitA ane nATyanuM AmAM subhaga saMyojana (mallittAmaraMDuMgaM - 2 ratno. 6) jaNAya che. gujarAtanA A vidvAna nATyakAranI kRti samasta bhArata "munionuM tatva zama che e traNe jagata jANe che. devo svargamAM mATe gaurava levA jevI kRti che. alabatta temAM te samayane sulabha janme che, paraMtu teo tribhuvanamAM vihAra karatAM hoya che''evuM atiprAkRtika tattvonuM nirUpaNa che ja, paNa kRtinI mahattAto Ama emanA mata pramANe jema devatAono tribhuvana vihAra 'tatkAlIna' dvArA "sarvakAlIna'nA je darzana thAya che temAM ja che. temanAM devatvane asara karato nathI ema sAmAjika nATakonuM sarjana harizcaMdra, sutArA, rohitAzva, kulapati, samazAnano harizcaMdrano emanAM jaina munitvane asara karatuM nathI. mAlika kAladaMDa, vagerenAM pAtro evAM to surekha rIte upasAvAyAM zrI rAmacaMdranI nirbhayatA ane svAtaMtryaprema paNa emanI che, ane zailI evI to prAsAdikI, mAdhuryavatI ane nirADaMbarI kRtiomAM spaSTapaNe dazyamAna thAya che. potAnA vicAro potAnI che ke upara noMdhyuM tema ApoApa ja ApaNane bhAsa ane zudrakanAM viziSTa rIte darzAvavAmAM koIno Dara rAkhatA nathI. nAmo smaraNamAM AvI jAya che. prasaMgo ane paristhitio surekha svatanto Teva pUyAsaMsArameyopivardhani rIte nirUpAyAM che ane kAryavega paNa dhasamasato vahe jAya che. mAhma mUrvaparAyazvino sthApi nAya: || (binastotra) eka ja nATyakAre lakhelA nATakonI 10thI paNa vadhu saMkhyA "tribhuvananAM parataMtra nAyaka thavA karatAM teo svataMtra evo hoya emAM pUrvasUrI "bhAsa'nuM nAma mokhare che. paraMtu i.sa. rastAno zvAna thavuM vadhu pasaMda kare che." 1912 sudhI to bhAsanuM mAtra nAma svarUpe ja astitva hatuM. rAmacaMdrane mahAkavi kAlidAsa, zudraka jevA mahAkavinI kakSAmAM i.sa. 1912mAM trivendrama myujhiyamamAM vidvAna dakSiNa bhAratIya to na ja mUkI zakAya, paraMtu emanAM samayane saMskRta sAhityamAM saMcAlaka Do. TI. gaNapatizAstrIe 13 nATakono eka samUha avanatikALa tarIke gaNIe to zrI. jI. ke. bhaTTanAM abhiprAya prakAzita karyo ane A nATako mahAkavi bhAsanA che ema sAthe ApaNe sahu samaMta thaIe kepratipAdana karato lekha lakhyo. "The dramatic sense and the poetic ablity of A nATakomAM ekeyamAM racayitAnA nAmano kyAMya ullekha Ramchandra place him in my opinion, much above maLato nathI. AthI nATako bhAsanA ja che e vize vidvAnomAM the playwights of the decadent period of the sanskrit vivAda thayo, paraMtu moTAbhAganAM vidvAnoe e bhAsanAM ja nATako drama whose compositions continually slip in the unhovAnuM svIkAryuM ane A sarva nATakono samUha "bhAsanATakacakra' restrained rehtoric and verbosity of their own making. tarIke anuvAdita thayo ane khyAti pAmyo. For a jain writer traines in the religious and philosophizrI rAmacaMdranAM nATako prApya che. emAM lekhaka vize zaMkAne cal traditions this achivement in the sphere of art is sthAna ja nathI. prastAvanAmAM ane aneka jagyAe lekhake pote ja worthy of praise." potAnA kartutvanI sAbitI ApI che. aprApya nATako je emanAM zrI rAmacaMdra jevI samartha sarjaka pratibhAnuM mUlyAMkana alparUpe ja anya nATakomAM ke "nATayadarpaNa"mAM udhdhata thayAM che emAM paNa thayuM che, paraMtu sAMpratamAM paNa sarjakonA vADAo thaI gayA che kartAnuM nAma spaSTapaNe lakhAyuM che. zrI rAmacaMdranAM nATako aneka tema bhUtakALamAM paNa zakya che tethI ja joIe tevI prasiddhi temane vidvAnonI prazaMsAne pAtra paNa banyA che. tatkAlIna samAjamAM maLI nathI. astu. to bhajavAtA hatAM ane darzako dvArA vakhaNAtA hatA. to pachI bhAsanATakacakranI jema zrI rAmacaMdranATakacaka kema na kahI zakAya e 3, viveka, vidyA vinaya viveka ko-opa, hAusiMga sosAyaTI, eka vicAravA jevo prazna che. 185, svAmI vivekAnaMda roDa, vilepArale, muMbaI-400 056.. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 prabuddha jIvana A hiMsAne jIvana nirvAhano haka kahI zakAya? 0 kAkubhAI mahetA jainonA pavitra paryuSaNa parva daramyAna katalakhAnA baMdha rAkhavAnA muMbaI myunisipala koraporezananA TharAva aMge mAMsa vecanArA khATakIoe myunisipAliTInA A TharAva virUddha suprIma korTa sudhI javAnI taiyArI dAkhavI che evA samAcAra InDiyana eksapresanA tA. 16-4-08nA aMkamAM chapAyela che. khATakIo cAhe to suprIma korTamAM jaI zake evo emane adhikAra che. korTamAM jAya enI sAme virodha hoya nahIM. jaino paNa katalakhAnA baMdha rAkhavAnA myunisipAliTInA TharAvane anumodana Apaze ane suprIma korTamAM e TharAvane vyAjabI gaNAvavA badhuM ja karaze e viSe zaMkAne koI sthAna nathI. A bAbata poDhI vadhu vicAraNA karIe. tA. 16 me, 2008 A praznamAM mAMsAhArI ane mAMsa vecanArA evA be vibhAga che. ATaluM to spaSTa ja che ke mAMsAhArI loko paNa kevaLa mAMsa khAIne ja jIve che evuM nathI, sAthe zAkAhAra paNa kare ja che. eTale mAMsAhArI loko jo A divasomAM mAMsa na khAvAno nirNaya ka2e to mAMsa vecanArano dhaMdho eTalA pUrato baMdha thaI jAya e samajI zakAya evI vAta che, evA saMjogomAM e kone doSa deze ? mAMsAhArI loko mATe to A prabaMdha ke TharAva e AjIvikAno savAla nathI ane mAMsAhArano tyAga karavAthI koI asahya evI durghaTanA emanA jIvanamAM bane e paNa saMbhava nathI. savAla che mAMsa vecanArAnA jIvana nirvAhano, A prazna thoDo vadhu gahana ane vadhu vicAraNA mAge evo che. che jIvananuM sarjana ane visarjana karavAnuM kAma kudaratanuM che. nAnA nAnA jIvAthI mAMDIne hAthI jevA mahAna prANInuM sarjana kudarata kare che to emanA jIvananirvAhanI vyavasthA paNa kudarata kare che. e badhAnA jIvana kudaratanI sarjana pravRttinA hissA che ane jyAre enI upayogitA pUrI thAya che tyAre kudata enuM visarjana paNa kare che. kudaratanI A sarjana-visarjananI vyavasthAnuM jyAre manuSya ullaMghana kare che tyAre kudaratanuM saMtulana jokhamAya che ane e saMtulana pAchuM meLavavA mATe kudaratane vadhAre AkarUM pagaluM levuM paDe che. sAmAnya rIte darata akaLa rIte varte che ane muzkelImAM mUkIne ja pATha bhaNAve che. AjanA paryAvaraNanA praznamAM A vAtano vaijJAnikoe svIkAra karyo ja che. to jIvahiMsA e paryAvaraNano gaMbhIra prazna che ane enI avagaNanAthI mAMsAhArI sahita pUrA samAjane nukazAna thAya ja che e samajavuM rahyuM. koI moTA gunegArane hAMsI ApavAmAM Ave ke koI asahya bimArIthI pIDita vyaktine enA duHkhathI nivAravA svaicchika mRtyu cAhanArane mATe paNa ema kahevAya che ke jene ApaNe jIvana ApI zakatA nathI emane mAravAno ApaNane hakka nathI. ApaNA bhUtapUrva rASTrapati e.pI.je.abula kalAme paNa potAno Avo mata jAhera karela che. sArAMza eTalo ja ke jene ApaNe jIvana ApI zakatA nathI evA koIpaNa nAnA-moTA jIvane mAravAno hakka koIne paNa apAya ja nahIM, jIvananirvAha mATe paNa nahIM. pachI lAyasansano to prazna ja raheto nathI. barDa phlunA nAme lAkho maraghAMone mArI nAMkhavAmAM Ave che tyAre kudarata to akaLa rIte eno badalo the ja che paNa enA dhaMdhAdArIne paNa bhoga Apavo ja paDe che, koIpaNa jIvane mArIne jIvana nirvAha calAvavA e sAmAjika guno ja gaNAya, gaNAvavo ja joIe. bhArata khetI pradhAna deza che. havA, mATI, pANI, agni vagerenA sahAre ApaNe tyAM khetI thAya che ene ApaNe khetI mAnIe chIe. aMgrejImAM be zabdo che. Fish Farm ane Poultry Farm ene ApaNe khetI kahezuM kharA? pAzcAtya saMskRtimAM A baMnene bhale khetInA sohAmaNA nAmathI svIkAravAmAM Ave paraMtu eno uche2 to mAravA mATe ja thAya che. eTale jo paryAvaraNane sAcavavuM hoya to katalakhAnA uparAMta mAchalI uchera ke maraghAM uchera paNa vizvanA hitane khAtara baMdha thavA ja joIe. koI jIvane mArIne dhaMdho na karI zakAya, na to ka2vA daI zakAya. paraMtu mArIne kamAvuM ene paNa Aje ApaNe eka dhaMdho samajIe chIe e eka gaMbhIra bhUla che. dhAro ke koI evI zakti upasthita thAya jeno sAmano karavAnI ApaNI zakti na hoya ane ApaNe lAcAra banIne evA mRtyune svIkAraze kharA ? nahIM to, nirdoSa abola jIvane mAravAno adhikAra mAgavo e paNa nyAyanI dRSTie guno ja che. hAlamAM kIDanI kaubhAMDano kisso bahAra Avyo tyAre uhApoha macI gayo. kobhAMDa karanAra agara ema kahe ke e to mArA jIvana nirvAhano savAla che to ApaNe e svIkArazuM ? baMdhAraNe jIvana nirvAhanI je bAMhedharI ApI che te yogyarUpe jIvana nirvAha mATe, nahIM ke koIne mArIne, lUMTIne, koInuM oSaNa karIne, samAjanA hitanI virUddha evA koI paNa vyavasAyane vyavasAya na ja gaNI zakAya. sAmAjika prANI tarIke ApaNI A pharaja che. ke eka A vAta paNa vicAravA jevI che. kudarate jemane saMhAranuM kAma soMpyuM che temane DaMkhamAM jhera, pagamAM nahora ke majabUta dAMta ApyA che. hiMsaka prANIonA dAMta eno pUrAvo che. manuSyanA dAMta pazu jevA nathI eTale manueM pramANamAM narama khorAka levo joIe jethI pacI zake. DaoNkTara cAvI cAvIne khAvAnuM eTalA mATe ja kahe che, je mAMsAhAra kare che tene pAcanamAM muzkelI paDe che, carabI vadhe che ane DAyAbiTIsa ane bIjA aneka rogo thAya che e vAta paNa Aje vijJAna svIkArI cUkyuM che. pazcimanA mAMsAhArI samAjamAM paNa Aje zAkAhArano svIkAra thaI rahyo che eTaluM ja nahIM paNa zAkAhAramAMye phAsTa phUDane badale sAdA pauSTika khorAkano pracAra ane prasAra paNa thaI rahyo che. jIvahiMsA saMpUrNa baMdha thAya emAM ja samAjanuM ane paryAvaraNanuM hita che eTale mAMsa vecanArAne jIvana nirvAha mATe AvakanA bIjA mArga maLI 2he e mATe sarakAre ane bIjA badhAe maLIne yogya upAya zodhavA joie. jIvana nirvAha mATe aneka dhaMdhA upalabdha che ja. 1704, grIna rIja, TI-2, 120, liMka roDa, cIkuvADI, borIvalI (ve.), muMbaI-400 792, Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA tA 16 , 2008 prabaddha jIvane sarjanano strota : vedanA BzAMtilAla gaDhiyA. tana, manane DolAvatA kAvyanuM paThana karIe ke hRdayasparzI vArtA vAMcIe paNa bhAvakamAM kevI haiyAsoMsarI UtarI jAya che, tenuM eka udAharaNa tyAre divaso to zuM, mahinAo-varSo sudhI ApaNA para tenI asara rahe prastuta cheche. vizvasAhityanI keTalIka kRtio to evI che ke sadIo vItavA chatAM urdUnA vikhyAta kavi phAnI badAyUnIne nikaTanA mitra sAthe aNabanAva kALanA virATa paTa para emanuM kalAsauMdarya akabaMdha rahyuM che. koI paNa thaI gayo. AMtarika rIte snehano pravAha akhaMDita hato, paNa bahArano sAhityakati hoya, jo temAM bhASAnI saraLatA ane bhAvonI bhInAza haze saMbaMdha kapAI gayo hato. phAnIe potAnI AkharI bimArImAM nIceno to te vAcakanA haiyAno kabajo laI le che ane eka ciraMtana chApa choDI zera mitrane lakhI mokalyo: jAya che. kadAca koI kavi ke lekhakanuM nAma bhUlAI jAya, paNa enI racanAo sane jAte na the tamase mere dinarAta ke zikave rasajJa naranArIonA hRdayamAM avinAzI sthAna laI cUkI hoya che. kaphana sarakAo merI bejubAnI dekhate jAo. sahaja prazna thAya che: uttama sarjananuM rahasya zuM? hAthamAM kAgaLa-pena rojanI mArI TakaTaka sAMbhaLIne tame trAsI gayA hatA. lo, have haMmeza la enA maLa lakhAI jatu haze ! sajana AvA sAdhAsAdAmAkavA mATe mIna. Avo, kaphana oDhADo...saMdezo maLatAM ja mitra doDI Avyo. te nathI. lAgaNIo, Urmio, vizeSata: vedanA sarjanano strota che. hRdayamAM vedanAnuM paNa saudarya hoya che. tethI ja eka vicArake kahyuM che, 'Our vedanAnI Aga jeTalI prajvalita teTaluM sarjana baLakaTa . aMgata sAMsArika sweetest songs are those that sing our saddest jIvananI viSamatAothI saMtapta kavi kalApIe atizaya pIDA anubhavI thoughts.' (jemAM duHkha-sabhara mananuM gAna hoya e ja gIta madhuratama.) hatI ane temAMthI ApaNane nirdoSa paMkhIne," "vINAno mRga' Adi nobela pAritoSika vijetA arnesTa hemiMgvae lekhana-Atura yuvakane karuNarasapradhAna kAvya maLyAM. huM pAMca-sAta varSano hato tyAre mArI vedhaka prazna pUchelo, 'tamAre kavitA karavI che? kyAM che tamArA jakhamo?' moTI baheno A kAvyo madhura kaMThe gAtI. Aje 60 varSa pachI paNa teo vAcaka spaSTa samajI zake che ke ahIM zArIrika jakhamonI nahi, balake kadI na A kAvyagAnanI IcchA rokI zakatI nathI. keTalIka kRtio samaya jatAM rUjhAya evA mananA ghAnI vAta che. vedanAnI vela para sarjananAM sumana smRtizeSa thAya che, paNa vedanAmAMthI je racanA skare che e baliSTa hoya khIle che. vyakti koIka ne koIka rIte manoyAtanAmAMthI pasAra thaI na che. AvuM sAhitya sRSTinuM sauMdarya che. hoya to sarjaka banI ja na zake. je raDI nathI zakatI e lakhI zake kevI rIte ? pIDA jIvananI vAstavikatA che. jarmana philasUpha nitye AkAzanA pratyeka vAdaLamAM bhInAza hoya che, mulAyamatA hoya che. hRdaya (1844-1900) kahe che, "jIvana suMdara che, kAraNa ke te pIDAdAyaka paNa evuM ja mRdu ane Rju hoya to ja uttama sarjana saMbhave. che.' sAmAnya mAnavInI ane lekhaka-kavinI pIDA vacce phera zo? sAmAnya | sarjakanI saMvedanazIlatA eTalI vyApta hoya che ke svayaM pIDAmAMthI mAnavInuM du:kha AMsu vATe bahAra AvI zAMta thaI jAya che, athavA bIjAnI pasAra nahi thavA chatAM anyanI pIDA joIne e Adra banI jAya che. citta sAme vANI dvArA vyakta kare che, jyAre sarjakanI pIDAnuM mAgasara thAya che. dravIne gadagada thAya che ane anukaMpAnAM azru zabdadehI kalAtmaka unmeSamAM pratyakSa rIte e pIDA vahI javAne badale mananI aMdara ghUMTAya che, ghoLAya rUpAMtara pAme che. praNayakrIDA karatA krAMcane pAradhInA bANe viMdhI nAkhyo. che, sarjakanI AMgaLI jhAlIne ene ramaNIya zabdonI zodhamAM dorI jAya enI pAchaLa krauMcI Akranda karavA lAgI, teno zoka ane taraphaDATa joIne che. sarjaka zabdo cUMTavAno prayatna kare che. bhAre mathAmaNa kare che. zabdo vAlmikInA mukhamAMthI anuSupa chaMdamAM sahuthI pahelo zloka sarI paDyo chaTakI jAya che. keTalAka hAtha lAge che. temane kalpanAno saMgAtha maLe che. ane ApaNane 'rAmAyaNa' nAmanuM mahAkAvya maLyuM. paMkhIne dhAyala thatuM AvI saMkula gatividhi pachI Akhare te kAgaLa para ramya zabdAbhivyakti to ApaNo ya joIe chIe, paNa e IndriyAnubhUtimAM saMvedana-zIlatAnuM sAdhe che. sarjaka pIDAnI anubhUtinA phaLasvarUpa sAhityakRti ghaDe che tyAre rasAyaNa na bhaLe tyAMsudhI subaddha kAvyapadAvali janmI zakatI nathI. tene akathya saMtoSa thAya che. e haLavo phUla thaI jAya che. manomana kahe che, bhAgyavaMta che e sarjako jemane paramezvare sukhaDanA lepa jevuM snigdha, have bhAvako mArA sahayAtrI banaze. huM ekalo nathI A jagatamAM." zItaLa, ArTa haiyuM ApyuM! * * * virATa sAgaramAM UchaLatAM mojAM nayanaramya lAge che. kSitijanI pele pAra sUryAstanuM dazya eTaluM ja manohara dIse che, paNa mitro, sAgare e-6, gurukRpA sosAyaTI, zrI muktajIvana svAmI bApA mArga, A keTalI khArAza potAnI bhItara saMgopI rAkhI hoya che. sarjakanI AMkhomAM vaDodarA-390006, chupAyelAM khArAM AMsu ApaNane manabhAvana kRti Ape che. sarjakanA aMta:stalathI pragaTatA zabdono rasAsvAda mANatAM ApaNuM hRdaya, ene khAsa noMdha mUMguM mUMguM vaMdana kare che. Izvara peTalIkaranI vArtA 'lohInI sagAI" emanA sthaLa saMkocane kAraNe Atmasiddhi zAstra A mahine prakAzita nathI ja kauTuMbika jIvanamAM banelI ghaTanA che. vedanAmAM spharatI kevaLa be paMktio [karI zakyA. -taMtrI) Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 kapa nA kAkA bAjI nI prabuddha jIvana | sarjana svAgata tA. 16 me, 2008 pustakanuM nAma : sAthe karI tenI chaNAvaTa A lekhomAM zabdastha jayabhikhkha vyaktitva ane vAmaya karI che. lekhaka : DaoN. naTubhAI Thakkara 2 Do. kalA zAha A nAnakaDA pustakamAM saMgrahita paMdara prakAzaka : zrI jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa lekhomAM lekhake aneka mudrAonI bauddhika stare 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, prakAzaka : zrI jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa vicAraNA karI che jemAM vartamAna prajA jIvanamAM pAlaDI, amadAvAda-380007. kiMmata rUA. 30, pAnA-40, AvRtti-1, 2008, sAMskRtika kaTokaTI, mUlyahAsa, globalAIkiMmata : rUA. 300, pAnA-400, AvRtti-2. jayabhikhkhuM janmazatAbdI varSa nimitte zrI jhezanamAM sAhityakAra ane sAhitya pariSadanI navembara-2007. praphulla rAvala likhita "jIvanadharmI sAhityakAra javAbadArI, AdivAsI samAjanA lokone vadhu jayabhikhkhuM janmazatAbdI varSa nimitte lAbhanu pustikA jayabhikhya sAhitya TrasTa sAhitya sparza maLe tenI vicAraNA tathA videza jayabhikhkhuM : vyaktitva ane vADmaya' graMthanuM dvArA prakAzita karavAmAM AvI che. sthita lekhakonA sahayogathI gujarAtI sAhityanA prakAzana jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa dvArA karavAmAM nAnakaDI evI A pustikAmAM sAhityakAra anuvAdo aMgrejImAM karAvavAno abhigama lekhaka AvyuM che te yathArtha che. zrI bAlAbhAI vIracaMda desAI-"jayabhikhu'nA rAkhe che. A graMthanA lekhaka zrI sva. naTubhAI Thakkara jIvanano marma, temanuM jIvanakArya-zabdakArya, te uparAMta DAyasporA sAhityanA mUlyAMkananI eka sAhityika ane sAMskRtika pravRttiomAM temanuM vyaktitva vagere zabdastha thayAM che. AvazyakatA samajAve che ane aMgrejI bhASAne agresara evA jIvanamUlyonI mAvajata karanAra jayabhikhkhanuM bALapaNa, kauTuMbika paristhiti, badale mAtRbhASAnA upayoga para bhAra mUke che. tathA samAja darzananA marmI evA prakhara zikSaNazikSaNa, aMgrejI, saMskRta, hindI sAhityanuM vipula ane kahe che, zAstrI hatA. vAMcana, videzIo sAthe jaina dharmanI carcAo, dIvAnakhAnAmAM besADavAne lAyakane cAraso pAnAmAM nava prakaraNamAM vibhAjita vizALa dharmabhAvanA ane AjIvana nokarI na rasoDAmAM pesavA devAya nahIM.', to sAthe sAthe A graMtha dvArA jayabhikhkhanA jIvana-kavana vizeno karavAno temano nirNaya vagere bAbatomAM temanI ? pustaka kharIdIne vAMcanAranI saMkhyA ghaTatI jAya saMpUrNa paricaya vAcakane sAhityika paribhASAmAM karmagati ane jIvana kauvatanI pratIti thAya che. " che te bAbate ciMtA vyakta kare che, koza sAmagrInA prApta thAya che. A graMtha dvArA lekhaka zrI naTubhAI te uparAMta jayabhikhkhano caritra lekhaka, mukta saMzodhana-saMpAdananuM mahattva AMke che ane Thakkare mahAnibaMdha taiyAra karyo che ane temAM patrakAra tarIkeno vistRta paricaya thAya che. ane madhyakAlIna sAhityanI bAramA zatakathI jayabhikhunA vipula sarjanane pAmavA pamADavAno aitihAsika navalakathAkAra tarIke jayabhikhkhanI ogaNIsamA zataka sudhInI hastapratonA jAgRta prayAsa karyo che. sarjaka tarIkenI niSThAnI pratIti thAya che to abhyAsanuM tathA abhyAsakramamAM tene ucita sthAna lokapriya lekhaka jayabhikhkhanA vipula vArtAkAra tarIkeno paricaya paNa maLI rahe che. ApavAnI himAyata kare che. navI kSitijo sAhitya-sarjana ane temanI vividhalakSI A pustikAmAM jayabhikhkhanI nIDaratA, lekha'mAM bhAratanI anya bhASAonI pravRttiono sAhityika vyaktitAnuM pratibiMba ahIM jhIlAyuM nirbhayatA, AtmIyatA, prasannatA, lokapriyatA ane temanA sAhityika vivAdono ullekha kare che. te uparAMta jayabhikhkhanA lekhanakAryanA vividha vagere guNono AsvAda karavA maLe che. ane ? sAhityika pAsAo-navalakathAnuM vaividhya ane prasaMgane anurUpa tasvIro sAthe temanI jIvanayAtrA aMte 2006nA saravaiyA rUpe gujarAtI vaiziSTaya, vArtAkaLAnA unmeSo, nATyakAra ane ane zabdayAtrAnI saphara sAhityanA vAcakoe bhASAnA vividha svarUpomAM pragaTa thayela pustakonA caritralekhaka jayabhikhunI pratibhAnA avanavIna nIma karavI joIe. AMkaDAo ApyA che ane sUcikaraNanI parimANono AsvAda A graMtha dvArA thAya che. XXX javAbadArI sAhityika saMsthAoe upADavAno te uparAMta jayabhikhanI eka samAjavI pustakanuM nAma : sAhityika nisabata nirdeza lekhakazrIe karyo che. jJAnasaMcaya mATe lekhaka: kumArapALa desAI patrakAra tarIkenI saMvedanA chatI thAya che ane InTaraneTa tathA vartamAna TekanolojInuM ane sAthe sAthe temanA sarjanAtmaka gadyano ane prakAzana : vidyA vikAsa TrasTa, 209, saMpadA , bhASAzikSaNamAM anuvAdanuM mahattva paNa AMke che. temanI kAvyamaya rasALa zailIno AsvAda paNa koplekSa, mIThAkhaLI, cha rastA pAse, navaraMga A lekhomAM kumArapALa desAInI sAhitya bhAvakane maLe che. purA, amadAvAda-380009. pariSadanA pramukha tarIkenI javAbadAra lekhaka A graMtha sAhityanA saMvedanazIla bhAvakoe kiMmata : rU. 25, pAnA-96, AvRtti-prathama. tarIkenI chabI upase che. temanI vizALa sAhityika vAMcavA ane vasAvavA jevo che. Disembara-2007, dRSTi, sAhityika pravRttio ane potAnI gujarAtI sAhitya pariSadanA pramukha 1 xxx javAbadArInI satata jAgRtika cetanAnI anubhUti kumArapALa desAIe gujarAtI sAhityanI pustakanuM nAma : sAhityapremIone thaze ja thaze. vartamAna gatividhine kendramAM rAkhIne je vividha jIvanadharmI sAhityakAra jayabhikhkha XXX vicAraNAo, sAhityarasiko, pariSadanA sabhyo lekhaka : praphulla rAvala Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja pherI , pharaka tA 16 me, 2008 pustakanuM nAma : purANAM puSpo - A nAnakaDI pustikA vRddhatva'no sAco artha vikhyAta amerikI lekhaka normana vinsenTa lekhakaH suzIla samajAve che. vRddhatva sAcA arthamAM vidhamAna pIlanA kahevA pramANe temAM rajU thayelA prakAzana . zrI zradAna prasAraka sabhA, thaI zake evuM ciMtana ahIM ApaNane maLe che. siddhAMtono abhyAsa karavAthI vAcakanA praznono amadAvAda-14. kiMmata : rU. 50,pAnA-164, vaya vadhatAM gharaDA' na banavuM paNa jIvananA A hola tene jaze. maLa so pAnAnAM pustakano AvRtti : 2, 2007. tabakkAnI eka eka kSaNanejIMdagIne DhasaDavAne A saMkSipta anuvAda che. prAptisthAna : jitendrabhAI kApaDiyA badale A samayanI samasyAone namratApUrvaka XXX Clo ajaMtA prinTarsa, 14, bI sattara tAlukA tathA taTasthatApUrvaka samajavAno prayatna kevI rIte pustakanuM nAma : paMcakarmagrantha parizIlana sosAyaTI, navajIvana-amadAvAda-14. karavo tenuM sAcuM mArgadarzana A pustikAmAMthI (paMDita sukhalAlanA karmasiddhAnta viSayaka pAMca phona naM. : (o) 2754557. maLI zake ema che. hindI lekhono so prathama gujarAtI anuvAda). jaina saMskRti-zramaNa saMskRtinI ImArata jIvananA aMtima parvamAM zarIra parathI UThIne lekhaka : paMDita sukhalAlajI tyAga, tapazcaryA ane vairAgyanA pAyA upara UbhI jIvana jIvavAnI kaLA zIkhavAnI IcchA rAkhanAra anuvAdaka: nagIna jI. zAha che. saMskRtinA mULAkSarane lokabhogya banAvavA dareka 'siniyara siTijhane A pustaka vAMcavA prakAzaka : DaoN. jAgRti dilIpa zeTha, pIeca.DI., hoya to kathAnuyoga-daSTAMta kathAono AdhAra vasAvavAno anurodha. bI-14, devadarzana phleTa, naheru nagara, cAra levo paDe. jaina sAhitya A prakAranI dRSTAMta XXX rastA, AMbAvADI, amadAvAda380 015. kathAothI bharacaka che ane tenuM viziSTa sthAna pustakanuM nAma : jIvana eka khela prAptisthAna : sarasvatI pustaka bhaMDAra, hAthIlekhaka: kundanikA kApaDiyA khAnA,ratanapoLa, amadAvAda-380001. - pUrvAcAryoe racela kathA sAhityano bhaMDAra prakAzana : kusuma prakAzana kiMmata rUA. 140, pAnA 120; AvRtti-1, haju paNa aNakheDAyelo che. A kathAnakone 61/e, nArAyaNa sosAyaTI, jayabhikhu mArga, 2007 AjanA yuganI bhASAmAM rajU karavAmAM Ave pAlaDI, amadAvAda-380007. A pustakamAM anuvAdaka DaoN. nagIna jI. zAhe to AbAla vRddha, jaina ke jainetara sau koI teno phona naM. : 26600959. nirbhIka satyazodhaka, kuzaLa ciMtaka ane pratibhA satkAra karaze. A uddezane lakSamAM rAkhI aDhI mULa prakAzana : kornasTona lAyabrerI, amerikA saMpanna paMDita sukhalAlajInA karmaviSayaka pAMca hajAra varSa pUrve vidvavarya zrI dharmadAsa gaNie (I. sa. 1925). hindI lekhono sau prathama gujarAtI anuvAda potAnA putranI AtmabhAvanA jAgRta karavA mUlya : rU. 12, pAnA-32, AvRtti-27, karyo che. upadezelAM saMkhyAbaMdha kathAnako "upadezamALA" mArca-2007, paMDitajIno karma siddhAMta viSayaka lekhono A nAmathI saMgrahAyA che. | gujarAtI bhASAnA khyAtanAma lekhikA saMgraha tarkabaddha nirUpaNavALo ane pramANabhUta "purANA puSpo' graMthamAM 'upadezamALA'nA mAnanIya kundanikA kApaDiyAnI siddhahasta kalama che. keTalAMka lokapriya kathAnakone vartamAna yugane dvArA phlorensa skovela zinanA pustaka "dha gema A pustakanA cAra prakaraNomAM lekhake anurUpa zailIthI guMthIne rA. suzIla jevA opha lAIpha enDa hAu Tu ple ITa'no saMkSipta karmavAda karmazAstrono paricaya siddhahasta lekhakanI kalama dvArA ApaNane prApta anuvAda eTale jIvana : eka khela. yazovijayajInA jIvanano paricaya, grantha thayAM che. lekhakazrIe kathAnA hArdane sAcavIne mAnavInuM mana jaTila hoya che. temAM aneka racanAna racanAno Azaya, grantha racanAno AdhAra, temAM rasikatA bharI eka eka prasaMga sacoTa saMskAro, IcchAo ane saMkalpo jhIlAyelA hoya guNasthAnanA svarUpa, gommaTa sAra sAthe tulanA, zailImAM rajU karyA che. che. mAnavInuM AMtaramana je kAMI ghaDatara kare te yogasaMbaMdhI vicAra, yoganA upAyo, yogajanya A prakAranA kathAnakonuM vAcana-prasAra ane moDe vahele bAhya AkAra dhAraNa kare che. jo te vibhUtio, bauddha maMtavya, kevaLajJAnInA AhAra pracAra thavo joIe. hakArAtmaka vicAro karaze to te saphaLatA prApta para vicAro, daSTivAda, zvetAmbara, digambaranA XXX karaze; paNa nakArAtmaka vicAro karaze to maMtavyo vagere viSayonI suMdara chaNAvaTa karI che. maMtavya vagere viSayonI sa pustakanuM nAma : jIvana saMdhyAnuM svAgata pariNAma viphaLatAmAM Avaze. lekhikAe A bhAratIya tattvajJAnanA abhyAsa ane lekhaka: mIrA bhaTTa nAnakaDI pustikAmAM 10 lekhomAM parAjaya, jinArAone mAnavaI, vizApe che ane prakAzaka : parama prakAzana hatAzA, viphaLatA, akiMcanatAnI paristhitine [pArasthitine rasaprada bane tevo A jJAnagraMtha che. A 447/bI, zizuvihAra sAme, bhAvanagara- zraddhAnI ane zabdanI zakti vaDe saMpatti, AnaMda 364001. kiMmata : rU. 30, pAnA-80, ane bharapUratAmAM palaTI nAMkhavAno kimiyo bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, gokulaAvRtti-2-2005. ApaNane Apyo che. dhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-400 063 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 1 6 kalA bALaka nA ja prabuddha jIvana vikAsa prabuddha jIvana nA tA 16 me, 2008 jaina pAribhASika zabdakoza - a DaoN. jitendra bI. zAha (mArca-2008nA aMkathI AgaLa) (453) mUlaguNa -mULavrata, ahiMsA Adi pAMca vrato tyAganA prathama pAyArUpe hovAthI te mULaguNa kahevAya che. -mUlavrata, ahiMsAdi pA~ca vrata tyAga kI nIMva hone se mUlaguNa kahe jAte hai| -Fundamental or, basic virtue, Non-violence etc serve as root or foundation-stone for world renunciation are called mulaguna. (454) mUlaguNanirtanA -pudgala dravyanI je audArika Adi zarIrarUpa racanA aMtaraMga sAdhana rUpe jIvanI zubhAzubha pravRttimAM upayogI thAya -pudgala dravya kI jo audArika Adi zarIrarUpa racanA aMtaraMga sAdhana ke rUpa meM jIva kI zubhAzubha pravRtti meM upayogI hotI hai vaha - mUlaguNanirvartanA / -Construction which acting as an internal means proves useful to a Jiva in its good or evil acts then we have before us what is called mulagunanirvartana. (455) mUlavrata -juo - mUlaguNa - -mUtayur -See - Mulaguna. (456) marU -merU nAmano parvata. merUnI UMcAI eka lAkha yojananI che. jemAM hajAra yojana jeTalo bhAga jamInamAM arthAt adazya che. navANuM hajAra yojana pramANa bhAga jamInanI upara che. je hajAra yojana pramANa bhAga jamInamAM che, enI laMbAI-pahoLAI dareka jagyAe dasa hajAra yojana pramANa che. paraMtu bahAranA bhAgano uparano aMza jemAMthI mUlikA nIkaLe che, te hajAra hajAra yojana pramANa lAMbo-pahoLo che. merUnA traNa kAMDa che. te traNa lokamAM avagAhita thaIne rahelo che ane cAra navothI gherAyelo che. pahelo kAMDa hajAra yojana pramANa che. je jamInamAM che. bIjo tresaTha hajAra yojana ane trIjo chatrIsa hajAra yojana pramANa che. pahelA kAMDamAM zuddha pRthvI tathA kAMkarA Adi, bIjAmAM cAMdI sphaTika Adi ane trIjAmAM sonuM adhika che. bhadrazAla, naMdana saumanasa ane pAMDuka e cAra vano che. lAkha yojananI UMcAI pachI sauthI upara eka cUlikA coTalI che. je cAlIsa hajAra yojana UMcI che ane je mULamAM bAra yojana, vacamAM ATha yojana ane upara cAra yojana pramANa lAMbI-pahoLI che. -merU parvata kI u~cAI eka lAkha yojana hai| usakA eka hajAra yojana bhAga jamIna meM adRzya hai / ninyAnave hajAra yojana bhAga jamIna meM upara hai / jo eka hajAra yojana jamIna meM daTA huA hai usakI laMbAI cauDAI daza hajAra yojana hai / kintu bahArI bhAga ke Upara kA aMza jisa meM se cUlikA nIkalatI hai vaha eka hajAra yojana la~bA aura cauDA hai| merU ke tIna kANDa hai / vaha tInoM loka meM avagAhita hokara rahA hai / vaha cAra vanoM se ghIrA huA hai / prathama kANDa jamIna meM hajAra yojana kA hai / dUsarA saTha hajAra yojana kA aura tIsarA chattIsa hajAra yojana vistRta hai / pahale kANDa meM zuddha pRthvI evaM kaMkaDa Adi, dUsare meM cA~dI, sphaTika Adiaura tIsare meM suvarNa adhika hai / bhadrazAla, naMdana, saumanasa, pANDuka nAma ke cAra vana hai| lAkha yojana kI u~cAI ke bAda eka cUlikA hai jo cAlIsa hajAra yojana u~cI hai / jo mUla meM bAraha yojana, bIca meM ATha yojana, Upara cAra yojana la~bI cauDI hai -The height of Meru is 1 lac yojanas, of which 10000 yojanas are invisible that is to say, they lie below the surface of the earth. As for its remaining height measuring 99,000 yojanas it lies above the surface of the earth. The 1000 yojanas thick volume lying below the surface of the earth has everywhere a length and a breadth of 10,000 yojanas. But the volume lying above the surface of the earth has in the uppermost portion, where a Culika or pinnacle just forth, a length and a breadth of 1000 yojanas. Meru has got three sub-division. It stands occupying all the three Loka-portions and is surrounded by four groves. The first sub-division is 1000 yojanas thick and lies below the surface of the earth, the second is 63,000 yojanas thick, the third 36,000 yojanas thick. In the first sub-division there is a predominance of pure earth, gravel etc., in the second that of silver, rock-crystal etc., in the third that of gold. The four groves are respectively named Bhadrasala, Nandana, Saumanasa and Panduka. After the height of 1 lac yojanas is past there is situated in the uppermost portion a Culika or pinnacle which is 40 yojanas high and has a length and a breadth of 12 yojanas at the bottom, 8 yojanas in the middle and 4 yojanas at the top. 20, sudarzana sosAyaTI, 2, nAraNapurA, amadAvAda-380013. (vadhu AvatA aMke) Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya cheA pabaddha jIvana e che ke ja che. tA. 16 me, 2008 divALI nA 1 7 ja saujanyanuM bIjuM nAma zrI zIvubhAI lAThIyA pa. pU. muni zrI vAtsalyadIpa saujanyanA paryAya jevA zrI zIvubhAI vasanajI lAThIyAnuM tA. zrI hemalatA bahenanA pAraNA prasaMga nimitte, temaNe mArUM 'paryuSaNa' 15-4-2008nA du:khada nidhana thayuM. A eka evI vikaTa vAstavikatA nAmanuM pustaka paNa pragaTa karyuM hatuM. e pachI temaNe mArUM "gAtAM gulamahora" che ke jene ApaNe jIvaMta ane dhabakatA nihALyA hoya che te, eka paLamAM, nAmanuM pustaka pama pragaTa kareluM. eka phoTAnI phremamAM nihALavA paDe che ! jyAre A jANyuM tyAre cittamAM zrI zIvubhAI lAThIyAnI sAhityaprIti anerI hatI. gujarAtI bhASAnA aneka smaraNa upasI AvyA : zIvubhAI lAThIyA, pahelIvAra maLyA tyArathI uttama sAmayiko, pustako maMgAve ane saune vaheMce, je vAMcatA gamyuM adyApi, aneka prasaMgo evA banyAM che ke je kadI ya bhUlI na zakAya. hoya tenI prazaMsA paNa kare. vilepArlevesTa (muMbaI)nA zrI ghelAbhAI karamacaMda jaina upAzrayamAM muMbaI ane tyAra pachI amadAvAda, jyAM paNa ame hoIe tyAM avAranavAra I. sa. 1980nA varSe 5.pU. mArA gurumahArAja A. bha. zrI durlabhasAgara acUka Ave. e ja dhvani, 'gurudeva, gurudeva' karatAM saMbhaLAya. patra niyamita sUrIzvarajI ma. ane ame sau cAturmAsa rokAyelA. muMbaImAM amAruM prathama lakhe. emanA patromAM, pratyeka vAkyamAM namratA jhaLake ane saMbaMdha sAcavavAnI, cAturmAsa hatuM. cAturmAsanA saLaMga pravacano ApavAno mAro e samaye TakAvavAnI, vadhAravAnI cIvaTa phorama banIne maheMke. kyAreka evuM lAge ke A prAraMbha thayelo. te samaye ekada, zrI zIvubhAI ane temano parivAra mAtra patra nathI paNa pablika rIlezanano korsa che ! vaMdanArthe AvyA ane te kSaNathI emanA je bhaktibharyA ane bhAvabharyA zrI zIvubhAI lAThIyA ApabaLe AgaLa vadhelA paNa jyAre paNa kaMIka paricayano prAraMbha thayo te dRDha banI gayo. kyAreka evuM lAge che ke keTalAMka vAta nIkaLe tyAre pote je kaMI paNa che tenuM zreya potAnA mAtA-pitAne, saMbaMdhanA mULamAM pUrvanA saMskAra ane traNAnabaMdha paNa kaMIka pradAna kare moTAbhAIne che tema jarUra kahe, temanI kaMpanImAM joDAyelo membara kAyama che! zIvubhAIno bhaktino taMtu mArA pratye baMdhAya te sadAya akSaNa mATe emane tyAM ja rahI jAya tevuM jovA maLe. enuM kAraNa e pratyeka rahyo, jyAre paNa vaMdanArthe Ave tyAre, "garadeva, garadeva' kahetA Ave. vyakti sAthe aMgata saMbaMdha bAMdhe ane tenA tamAma sukha-du :khamAM sAthe emanA pratyeka vacana ane vartanamAM dharmabhAvanA jhaLake, mArA tamAma kArya ubhA raha. himazA hasatA rahe, ane preraNAmAM ullAsathI joDAya ane te samaye temano AnaMda kyAMya na zrI zIvubhAInI dharma zraddhAdaDha hatI. devamaMdiramAM darzana, tIrthayAtrA samAya, tana, mana, dhanathI samarpita thaI rahe, pote ATalA moTA udyogapati ityAdi acUka kare, amArI nizrAmAM yojAyelA dareka dharmotsavamAM, muMbaImAM. chatAM emanI namratA uDIne AMkhe vaLage. te samaye zrI ghelAbhAI karamacaMda upasthita rahe, e pachI amadAvAda paNa niyamita AvatA rahyA. mAruM lakheluM upAzrayamAM amArI preraNAthI pa. pU. yoganiSTha AcArya zrImad buddhisAgara sAhitya kyAMka paNa prakaTa thayuM hoya to acUka jUe ane tatkALa teno sUrIzvarajI ma.nuM vizALa tailacitra mUkAyuM hatuM. tenA udghATana mATe pUrva pratibhAva paNa pAThave. rabara udyoga vizenI temanI eka pustikA paricaya pradhAnamaMtrI zrI morArajI desAI AvelA. te prasaMge zIvubhAI svayaM tha vA TrasTa prakaTa karI hatI. mane ApIne kahe, "A barAbara lakhAyuM haze?" huM bhaktipUrvaka evA joDAI gayA ke jANe eka udAharaNa banI rahe. hasI paDyo, "rabara InDasTrI vize to tame othorITI gaNAo, pachI ciMtA zrI zIvubhAI lAThIyAnA dharmapatnI zrI hemalatAbahena te samaye varSItapa * kema karo cho?' karatA hatA, akSayatRtIyAnA dine temanA pAraNAno kAryakrama jUhu-muMbaImAM pa. pU. mArA gurudeva, zAMtamUrti, AcArya zrI durlabhasAgarasUrijI ma.ne emanA nivAsasthAne yojAyo. zrI zIvubhAI ane emanuM kuTuMba, kensarano vyAdhi thayo ane tarata amAre muMbaI javAnuM thayuM. zrI zIvubhAI sthAnakavAsI paraMparAnuM anusaraNa karatA hovA chatAM, pU. mArA gurudevazrI satata saMparkamAM rahe, gurudevanI sukhazAtA pUche, AvatA rahe. ane amArI preraNAthI pAMca dinano bhavya jinendrabhakti utsava ane zrI zIvubhAI lAThIyA potAnA karmakSetramAM khUba nipuNa to hatA ja, tridivasIya zrI ahammahApUjana ityAdi temaNe karAvyA. zrI zIvubhAInuM mAnavatAnA paMthe cAlanArA hatA. paragaju svabhAvanA kAraNe khUba lokapriya thayA, derAvAsI hoya ke sthAnakavAsI, tamAma saMtajano ane sAdhvIjIono kuTuMba, parivAra, temanI lAThIyA rabara kaMpanIno sTApha : sarve tadrupa thaIne, dharmasneha temaNe jItyo hato. temAM joDAyA. e pAMca dina, jinazAsananI prabhAvanA svarUpe avismaraNIya mArI sAtheno emano bhaktino taMtu eTalo majabUta ke e AvyA banI rahyAM, muMbaI, kalakattA, amadAvAdanA aneka jaina, jainetara agraNIo, hoya ne kaMIka vAta thatI hoya ke Ama vicAra che, to vinA kahyuM temaNe zrAvako, bhAviko paNa zrI zIvubhAInI dharmabhakti, udAratA, namratA amala karyo ja hoya! kyAreka to mane potAne ya pachI jANa thAya! nihALIne prasanna thaI gayA hatA. zrI zIvubhAInA du:khada nidhana pachI temanA dharmapatnI zrI hemalatAbahena, zrI jinendra bhakti mahotsavanI pUrNAhUti pachI, zrI zIvubhAInI vinaMtIthI, suputro zrI yogenabhAI, saMjIva, AsIta tathA putravadhU zrI tIralabahena emanA nivAsasthAnethI vihAra karIne kurlAnI temanI lAThIyA rabara kaMpanImAM ahIM darzanArthe AvI gayA. zrI zIvubhAIe potAnA parivArane jIvananA pagalAM karavA gayA tyAre evuM banyuM ke jUhuthI kurlA sudhI svayaM zrI zIvubhAI sukhanI sAthe aMtaranA saMskAra paNa ThAMsI ThAMsIne ApyA che ane A amArI sAthe cAlyA! temanA sALA zrI kizorabhAI, kaMpanInA zrI haribhAI parivAra paNa emanA ja paMthe cAlIne e saMskArane soLa kaLAe dIpAve vagere paNa joDAyA. kaMpanInA prAMgaNamAM pU. mArA gurudeva, ame sau pahoMcyA - tevo che! jIvananI yAtrAmAM smaraNanI paNa eka anerI saurabha hoya che. tyAre kaMpanIno saMpUrNa sTApha hAjara hato ne temaNe nAnakaDuM pravacana karyuM ke pU.' jIvananA aneka paDAvamAM mane deza-videzanA aneka nAmI-anAmI sajjano gurudeva padhAryA che teno AnaMda che. e samaye prabhAvanAnI jema sTAphamAM sone maLyAM che. zrI zIvabhAI lAThIyA temAM zreSTha sarjana che! * * * kavaramAM sArI rakama mUkIne vaheMcI! ane e pachI, jyAre paNa tyAM javAnuM thayuM jaina upAzraya. 15mAdharI sosAyaTI saMghavInA relve tyAre Ama acUka karyuM ja hoya! krosIMga pAse, nAraNapurA, amadAvAda-380 013. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhAra saMjJAnI kathAo DgulAba deDhiyA manuSya sAmAjika prANI che tema te kathApriya prANI che. mane kathAo badalI pharI gayA, jIbhamAM svAda rahI gayo. pharI rUpa badalIne gayA. naTa game che. mArI priya kathA che, saMgamaka govALiyAnI. garIba mA pAsethI haTha cAlAka hato. samajI gayo. A e ja sAdhu che, je rUpa badalIne Ave che. karIne khIra banAvaDAve che. khAvA jAya che tyAM gocarI mATe sAdhu padhAre naTe potAnI dIkarIone kahyuM, A sAdhune bhoLavI lo. aSADhAbhUti che. pAtaLI khIramAM lITI karIne ardhI khIra sAdhune vahoravA jAya che. badhI jALamAM phasAI gayA. gurunI rajA mAgI, naTanI putrIo sAthe lagna karyA. khIra sAdhunA pAtramAM DhaLI jAya che. mArI najara sAme e nirdoSa suMdara nATaka karavA lAgyA. bharatezvaranuM nATaka bhajavatAM anitya bhAvanAmAM gopabALanI mukhamudrA ramyA kare che. ene khIra vahorAvyAno jarAya aksosa caDhatA gayA. guru pAse jaI pharI sAdhutva pAmyA. nathI. zAlibhadranI bhautika riddhi ane parama siddhinA mULamAM A saMgamaka annavAsanA vizenI eka suMdarakathA upamanyu' nAnAbhAI bhaTTa AlekhI gopabALa che. eka sAdo sIdho, bhoLobhALo govALiyo kyAMthI kyAM che. dhaumya RSi potAnA priya ziSya upamanyune pUrNa dikSita jAhera nathI pahoMcI gayo. Arjava-saraLatA-mananI saraLatA e kathAno prANa che. karatA kAraNa ke tene annavAsanA naDe che guru upamanyune uparAuparI cAra jaina kathAonI saMkhyA keTalI? keTalI hajAra kathAo jaina dharma sAhitya, divasa gAyo carAvavA mokale che. cAre divasa gurunI AjJA vagara upamanyu jaina sAdhu bhagavaMto ane sAhityakAroe AlekhI che, ApaNe kadI hisAba kaMI ne kaMI khAI le che. manomana bhUkha para vijaya meLavavA mathe che. chelle mAMDyo che? mAMDavA jevo che. vizvanA kathA sAhityamAM jaina kathA sAhityanuM thoranAM jIMDavAM khAI le che. thoranuM dUdha AMkhamAM paDatAM AMkhe aMdhAra sthAna kyAM che? e kathAonA kayA kayA khAsa graMtho che? eka vistRta chavAya che. jaMgalanA bhADiyA kUvAmAM paDe che. smaraNa karatAM azvinIkumAro sUci maLe che? vargIkRta sUci maLe che? A kathAsAgarane ati saMkSiptamAM Ave che. auSadhi Ape che ane khAvA mATe kahe che. upamanyu guruAjJA : AlekhI eka bRhad sUci eka ja graMthamAM samAvavI joIe. e saMdarbhagraMtha vagara khAvAnI nA pADe che. guru AjJA Ape che. badhuM sukhAMta bane che. rUpe khapa lAge. eka eka rasa, eka eka viSaya, varga, prANI, paMkhI, vANiyA, eka vaNika jaMgalamAM eka vRkSa kApavA jAya che tyAre eka vyaMtara deva brAhmaNa, vezyA, rAjA, cora, pradhAna, kuMbhAra kaho konA nAme kathAo pragaTa thAya che ane kahe che, "are zreSThI ! mArA rahevAnuM sthAna chedIza nathI. je kaMI sRSTimAM, devalokamAM che te badhuM ja kathAomAM hAjarAhajUra nahi. tArI sarve manokAmanAo pUrNa karIza paNa jyAre tuM mane koI kAma che. ApIza nahi tyAre huM tAro chaLa karIza.' AhAra saMjJA vize keTalI kathAo maLe che? eka zAlibhadranI, bIjI vaNike vyaMtaranI vAta mAnI.. enI sAthe potAnA ghare gayo. vyaMtarane kuragaDu muninI. tyAgI-tapasvI sAdhuo kuragaDu muninA pAtramAM ghUMke che. hukama karyo, "mArA mATe eka suMdara prAsAda taiyAra karI Apa." thoDIvAramAM manuSyanA rAgadveSa kevA sahaja che. e bhAta kuragaDu muni samatA bhAve vyaMtare te karI ApyuM. vaNike dhana, dhAnya, vastra, alaMkAra sugaMdhI padArtho Aroge che. mane e amApa samatAnuM zikhara dekhAya che, e upAzraya, e je mAgyuM te maLatuM gayuM. vyaMtaranuM eka vAkya yAda rAkhanAra vaNike kaMI tapasvI sAdhuo ane thaMkamizrita bhAta ArogatA kuragaDu yuni. adbhuta kAma bAkI na rahyuM tyAre kahyuM, "parvata jevaDo UMco vAMsa laI Ava." vyaMtara citrAtmaka kathA che! - laI Avyo. vaNike kahyuM, "jyAre huM kAMI paNa kArya karavAnuM na Ape tyAre - trIjI AhArakathA kesariyA lADunI che. mammaNa zeThe pUrva bhavamAM khUba tAre A vAMsa upara caDhavA-UtaravAnuM satata kArya karatA rahevuM.' vyaMtare bhAvathI sAdhune gocarI vahorAvI hatI. tenA UMcA bhAvathI lAbhAMtarAya smita karIne kahyuM, "teM mane kharekharo chetaryo che. A vArtAno bodha che, karmo tUTI gayA hatA. tyAra bAda tene gocarInA lADuno svAda khabara buddhizALI mANasa mATe kaMI paNa azakya nathI. paDatAM teNe vahorAvelA lADu sAdhu pAsethI pAchA mAgyA. AjanA saMdarbhamAM judo bodha levA jaIe to, ApaNAM sAdhano, pAtramAM paDeluM anna gurunI AjJA vinA ApI zakAya nahi tethI sAdhue TekanolojI, vijJAna, vyavahAro e vyaMtara jevAM che. temane kAme na lagADIe bhikSAtra pAchuM na ApyuM. tethI mammaNa zeThanA jIve pAtramAM paDelA lADu jhUMTavI to e ApaNane kAme lagADI de. laI dhULamAM ragadoLI dIdhA. tethI tene bhogAMtarAya ane upabhogAMtarAya vArtAomAM upamA alaMkAra kevAM zobhe che. "kAgaDAnA baccAMnI mAphaka karmano gADha baMdha paDyo. tethI mammaNa zeTha pAse amApa saMpattino lAbha thayo Azraya vagarano ekalo nagaramAM bhamavA lAgyo." "soyanI aNIthI chedI paNa bhogavavAnuM puNya na maLyuM. paNatAno pAra na rahyo. zakAya tevo gADha aMdhakAra hato." "kharyuM pAna jevo vRddha tyAM beTho hato." modakanIlAlaca sAdhutva paNa choDAvI zake che tenI kathA aSADhAbhUtinI che. eka-eka viSayanI vArtAo adbhuta che. prArthanA e ja karIe ke aSADhAbhUti mahAvidvAna sAdhu hatA. vidyAnA baLe labdhio prApta thaI evI kathA aMtaramAM bhaLI jAya ke sarva vyathA harI le ane pachI anyathA hatI. eka evI labdhi sAdhya hatI ke judAM judAM rUpa laI zakatA hatA. kazuM na rahe, ' * * * eka naTanA ghare aSADhAbhUti vahoravA padhAryA. svAdiSTa ane sugaMdhI pa9, ArAmanagara naM. 1, sAta baMgalA gArDana, modaka voharI upAzraye jaI gocarI vAparatAM, modakano moha thayo. rUpa aMdherI (vesTa), muMbaI-400 061 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakhapaddha jIvana che paMtha paMthe pAtheya (pAnA chellAthI cAlu) jholA khAtI hatI. tene bacAvavAnI 'pAlItANAthI dUra eka gAmamAM rahetA tAlAvelI. huM paramAtmAnuM smaraNa karato eka vaNikanA chokarAne bhAre damano roga. malakAvatA rahIe. duHkhI, dardI, pIDita upaDyo mArA sATu pAse jeo phaLano dhaMdho chokaro kyAreka kyAreka rAtonI rAto jaNanI paDakhe UbhA rahevAmAM jIvananuM karatA. be pAMdaDe thayA hatA. udAra hatA. khATalAnI Isa pakaDI beTho rahe. zvAsa beTho 'gaurava che !' tana-mana-dhanathI UbhA rahevAnI enI bese nahi. mane kahevaDAvyuM. e kuTuMba "bhAI, allArakhA, tame to kharekhara rIta gamatIlI hatI. emane rAtre aDhI vAgye dIkarAnI mAvajatamAM kyAMya kacAza rAkhI khudAnA sAcA baMdA cho, "sabakA mAlika jagADavA. eNe mane rUA. 3,000/- nahi. huM pahoMcyo ane ame cAreka jaNA eka hai', sAMIbAbAnA e sUtrane tame ApyA. meM DaoNkTarane rakama ApI." . beThA. chokaro zvAsanI sAthe avAja karI rageraga UtAryuM che !' "allArakhA bhAI, tame to jIva rahyo hato. mArAthI e joI zakAtuM na hatuM. "manubhAI, mANasanI paDakhe bacAvavA mATe anokhuM kAma karyuM.' meM kahyuM. paNa bhagavAnane karavAnuM ke aDadhe raste rahenAro-enI vedanA dUra karanAro ke kharA ? "manubhAI, mane to bhagavAna-khudAe ame pahoMcyA ne te mRtyu pAmyo. enA samaye Teko denAro ja jaNa sAco manuSya ja preraNA ApI hatI. enI marajIthI kAma pitAnI hAlata joIe to ApaNane gaNAya! kaTu veNa bolavAmAM, TAMTiyA hatuM. pelI savAvaDInuM lohI baMdha thaI dhrujArI chUTe. meM emane zAMta karyA ane kahyuM. kheMcavAmAM, IrSA karavAmAM potAnA svArtha gayuM hatuM, paNa meM e ja rAtre bAjunA gherathI have haoNspiTala laI na javAya. DaoNkTare enA mATe khUnAmarakI karanAra mAnava kharekhara to sUrata emanA dhaNIne ane jeThane phona karyo. dehane posTamorTama mATe mokalaze. mATe dAnava kahevAya! amArI musalamAnonI huM paNa thAkI gayo hato. bApA cAlo pAchA ghera. ApaNA kuTuMbanA DaoNkTara keTalAka lokoe halakA karama karI kalaMkita haoNspiTalamAM sUI gayA ane huM pahoMcyo pAsethI 'Death Certificate' laI laIe. chApa UbhI karI che. khudA evAne kyAMthI mArA sATune ghera niMdara levA." , ane ame ghera AvyA. emane meM utAya. mApha kare! vAru, be agatyanA prasaMganI vAta "savAre bAIne rajA ApI?' huM TeksI rAkhI tyAM ja rahyo. ane Akhoya karuM?' nA, "nA, be divasa bApA rahyA pachI divasa emane khAMpaNa-e mATenI vastuo emAM pUchavAnuM hoya?' to enA dIkarAo rahyA. ane DaoNkTara paTele lAvI devA sahAyarUpa banyo. smazAnamAM 'pAlItANAthI cAreka gAu dUranA to paramAtmAnuM kAma karI bAIne navajIvana eno agnidAha devAyo tyAre kuTuMbanA gAmaDAmAM eka paTalANIne suvAvaDa thaI pUruM pADavuM. huM to manomana khudAne enI vaDAnI rajA levA gayo. eNe mane kharcanA gaI. saMtAna janyuM. paNa e strIne lohI Dema daSTi mATe namAjha paDhavA lAgyo. Ama rUpiyA ApavA hAtha laMbAvyo. emanA nIkaLatuM ja rahyuM, kema karIne baMdha na thAya. be divasa pachI e bAIne rajA maLI. ame aMtarano valopAta, ghera enI mAtA ane emano dhaNI ane jeTha suratamAM hIrA 3 sI emane gAma pahoMcyAsaune sagA vahAlAnI rokkaLa mAre haya vedanA ghasavAnA kAme rahetA. ahIM ekalA bhAbhA salAmata mUkI Avyo." jagADatI rahI hatI. maraNa pAmelA IsamanA hatA. e mUMjhANA. mane phona karyo. huM mArI "paropakAramAM ja bhagavAna sahAya kare lAvavA laI javAnA kharcanA paisA lauM to TeksI laI tyAM pahoMcyo. strI bebhAna thaI che mArA dilanI sevA pradAne che. sAcA dilanI sevA khudAne paNa maMjura khudA mane mApha kyAMthI kare ?' gaI hatI. enA saMtAnane paNa sAthe . che ke meM allArakhA bhAIne kahAM, 'bhAI allArakhAM mAre mana to tame sAcavIna lIdhuM. rAtanA 12 kalokanA mana bhAI. mANase mANAsane madada khadAnA aNamola badA chA, mAnavA samaya hato. mAratI TekasIe ame karavI joIe. ApaNe pazuo pALIe bhagavAnanuM kArya kare te ja sAco camatkAra bhAvanagara mArA paricita paTela DaoNkTaranI chIe ane enI sevA kevI karIe chIe? kahevAya! mArI pAse paNa have zabdo khUTI haoNspiTalamAM laI gayA.DaoNkTara rAtre kyAMthI svajanathI vizeSa!' gayA che.' hoya? narsane paTalANI ane bALakane tamAro badhoya kharca.' ane Ama ame dAmanagara thaI bhurakhiyA soMpI, samajAvI huM DaoNkTarane ghera gayo. haoNspiTalamAM pahoMcADavAno kharca meM na hanumAnanA maMdire darzana karavA pahoMcI DaoNkTara potAnA klinikamAM AvyA. eNe lIdho allAhanI rahemathI bAI bacI gayA ane pachI mAre gAma lAThI bahenane strInI sAravAra zarU karI. sAthe sAthe bALakane mAtA jIvatI maLI-basa, khudAnI ghera utarI gayI. navajAta zizune narse saMbhALyuM. potAnI maherabAnI ja kahevAya ne! ghera sAjAnaravA "khudAnA baMdAno savA kalAkano saMga pAse lohInI boTalsa hatI te ApI. rUA. pahoMcADavAnuM bhADuM lIdhuM. pahelA enA heye jamAvI gayo avanavo raMga!" 2,700/- ApavAnA hatA. bApA pAse dhaNIe laI javAnA kharca mATe, ghaNI rakajhaka * * * rU. 1,000/- hatA." karI, mAro Atama mAnyo te meM karyuM. 13-e, AzIrvAda, sAIbAbA lena, vallabhabAga 'nArInI mAvajata-jIvana-maraNa vacce "allArakhA bhAI. bIjo prasaMga?'' lena (Extn), ghATakopara (pUrva), muMbaI-400 077 che. sAthe sAthe lIdho. ja Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. 1. 6067/57 Licence to post without prepayment No. South-81/2006-08 Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001.On 16 of every month = Regd. No. MH/ MR/SOUTH-146 / 2006-08 PAGE No. 20 DATED 16, May, 2008 PRABUDHHA JIVAN pAlItANAmAM zatruMjI nadI upara--tathA enA DuMgaranI taLeTI roDa upara 'ozavALa yAtrika gRha' Astiko mATe rahevAnuM suMdara paMthe paMthe pAtheya... 'manubhAI, tamArI vAta sAcI che. paNa cogAnavAnuM sthAna manane lobhAve tevuM khudAtA baMdAno saMga sAruM karama karIe to bhagavAna rAjI rahe che. che. ame musalamAna khA. mArA gharamAM chellA pacAsa varasathI paramATI maTana, IMDA, mAchalI ke nona veja khavAtuM nathI. mArA saMtAno paNa evI rIte zAkAhArI tarIke jIve che. jAta-pAta-dharma-rUpa- raMga go tehoya, Akhare ApaNe sau mANasa chIe. mArA hiMdu mirjhA saMge ame janmASTamI, zivarAtri, tathA jaina dharmanA tahevAro tathA navarAtramAM jagadaMbAnA garabAmAM utsAhapUrvaka rasa laIe chIe. sAthe besI vijJAnIo mAgIe che. e vizALa gRhanI jagyAmAM zikharabaMdha derAsaranI aMjanazalAkAno eTale navA maMdiramAM bhagavAnanI prANa pratiSThA mahotsava hato. e gRhanA praNetA jAmanagaranA mu. zrI somacaMdabhAI gosarANInA nimaMtraNathI huM ane mArI patnI jyotie hAjarI ApI hatI. eka saptAhanA utsavamAM dharmanI UMDI bhAvanAnA darzana ane harSollAsamAM ame be divasono ananya lhAvo lIdho hato. zanivAre eka mahotsava hato. temAM lagabhaga 50 thI vadhAre jaina muni mahArAjazrI ane sAdhvIjInI nizrAmAM somacaMdabhAInI vana yAtrAnI kitAbanuM vimocana paNa thayuM. enA saMkalana-lekhananI javAbadArI mAne soMpAI hatI. maMDapamAM lagabhaga 1500 thI 2000 bhAvikone rasataraboLa kare tevA prasaMgonA utsavane ame hRdayapUrvaka mANyA hato. lAThI (kavi kalApInuM) gAme mArI bahenane maLavA javAnuM hatuM. eTale eka TeksIvALAne meM Agale divase vAta karelI. barobara zanivAre e TeksIvALo amane amArA utAre levA mATe AvI caDyo. ame baMne TeksImAM goThavAyA. TaeNkasI vahetI thaI, pAlItANAnI bajAra vidhatI zetruMjI nadInA pula uparathI gAmanI bahAra ubaDa-khAbaDa raste vahetI thaI. TeksI cAlakane pUchyuM: 'tamAruM nAma zuM che ?' 'allArakhA,' javAba maLyo. 'meM to yusuphabhAI sAthe zukravAre rAtre vAta karI hatI. e kema na AvyA?' umanasukhalAla upAdhyAya 'yusupha mAro moTo bhAI che. ene bIjI lAMbI vadhI maLI eTale eNe mane mokalyo che. 'sAruM.' ane pAchI zAMti chavAI gaI. 'lAThI, dAmanagara, bhUrakhiyA ane amarelI mAre vAre vAre javAnuM thAya che. rasto mAre mATe jANDIno che.' allArakhAe parokSa rIte amane dharapata ApI. 'allArakhA bhAI sukhaduHkha mananI bhAvanA che.' 'TeksI tamArI potAnI che. 'allArakhA bhAI, huM mAruM vatana lAThI. sAkInI prAthamika zALAmAM bharAto tyAre hA sAheba, amAre be TeksIo che. mArA moTA bhAganA mitro jikara memana, A amArI Avaka dAtA che.' 'tame pAlItANAnA vatanI?' 'hA bhAI, tamAruM nAma ?' 'manubhAI.' tAheraalI vorA, ahamadabhAI premana hatA. teo ane badhAya hanumAna jayaMtI paNa sAthe maLI ujavatA mane nAta-jAtanI koi nathI.' manubhAI, ame cAra peDhIthI pAlItANAmAM rahIe chIe. ame traNa bhAIo chIe. nAno bhAI esa.TI.mAM kanDakTara che. bAkI huM ane yusupha TeksI calAvIe chIe. sau alaga e chIe. ame dhAMcI chIe. pAlItANAmAM mArca janma thayo che. Apa to ame musalamAna paNa amAro moTA bhAgano saMbaMdha hinduo khAsa karI brAhmaNa, vANiyA, paTela, jaina khAsa karI brAhmaNa, vADiyA, paTela, jaina vagere sAthe.' 'sAruM kahevAya." sAheba,mArA gharamAM mArI patnI-mArA be putrI ane putrI, saMtAnomAM eka grejyueTa thaI gayo che. putrI esa.esa.sI.mAM che ane dIkaro che bAramA dhoraNamAM che. sau sArI rIte bhaNe che. sukhI chIe. khudAnI mahera che !' 'manubhAI, mAre paNa tamArI jevuM che. ApaNe janmyA tyAre mANasa tarIke ja! bhAratanI dharatI upara rahenAra bhAratIya gaNAya. sau khudAnA baMdA che . rAma-rahImanA mAnItA che ! mAnavamanuSya-mAzasamAM amane rasa che, dharmamaMdamAM nahIM. darekanA aMtamAM bhagavAna, Izvara paramAtmA kai khudAno vAsa che. sArco dharama taoN InsAniyatanI mAnavatAno, mANasAIno! ApaNAM karamo sAthe rahe che. dhana-saMpatti, tattvo amaladArazAhInA ke rAjakAraNIonA badhAyanA karo maraNa sudhI sAtha de che! hindu-musalamAnanA bhAgalA pADI jIvavA karatAM ApaNe sau mAnava banI InsAniyata mAnavahA (vadhu mAajuo pAnuM 9) Printed & Published by Nirubahen S. Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai400004. Temarary Add -3, Mohamadi Minar 14th Khetwadi. Murmbai-400004. Tel.: 23820296. Edtor: Dhanwank T. Shah Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 vArSika lavAjama rUA. 125- tA. 16 juna, 2008 chUTaka nakala rUA. 10/- 1 ** * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghatuM mAsika mukhapatra * * * prabuddha jIvana | vikrama saMvata : 2064 vIra saMvata : 2534 jeTha suda - tithi - 13 1 jina-vacanA atyaMta durlabha evI cAra vastuo cattAri paramaMgANi dullahANIha jantuNo / mANusattaM suI saddhA saMjamammi ya vIriyaM / / -uttarAdhyayana-rU-2 A saMsAramAM jIvane mATe cAra parama vastuo atyaMta durlabha che: (1) manuSyajanma, (2) zruti eTale zAstrazravaNa, (3) dharmamAM zraddhA ane (4) saMyamapAlana mATe vIrya eTale AtmabaLa. isa saMsAra meM jIvoM ke lie cAra parama bAteM atyaMta durlabha hai: (1) manuSya banma, (2) kRti arthAt zAstra-zravaNa, (3) dharma meM zraddhA aura (4) saMyamapAlana meM vIrya arthAt aatm-bl| Four great things are very rare in this world for a living being : (1) Birth as a human being, (2) Listening to scriptures, (3) Faith in religion and (4) Energy to practise self-control. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita "vina-vana'mAMthI) Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 tema jo ke A eka prabuddha jIvana . gAma tA. 16 juna, 2008 Ayasana jhaMpalAvyuM. athaDAyuM, cholAyuM, gabharAyuM paNa kahe, bhagavAnano aMza jaI rahyo che. daMDavat kare, hiMmata TakAvI rAkhI. AjubAjunI bakholamAM praNAma kare, AratI utAre vagere. koI kahe bhavya mukata thavAno upAya ghUsI na gayuM. pANI koIne nIce athavA vacamAM maMdira baMdhAvIe, koI kahe stUpa Ubho karAvIe, nathI rAkhatuM. pANIe A jaMtune upara laI lIdhuM koI kahe mahAkAvya racIe. hajAro varasa pahelAM eka nadI jyAM mAnava ane A jaMta citAmukta banIne pravAha sAthe vahetu jaMtu moTethI kahe AmAMnuM kazuM karavAnI vasAhata na hatI tyAM vahetI hatI, paththaro hatA, vahevA lAgyuM. enuM prayANa mahAsAgara sudhI hatuM. jarUra nathI. meM bakhola choDI tema tame paNa choDo. lIla zevALa hatAM, bakholomAM aneka nAnA anaMta sudhI hatuM. e mahAsAgara banavA, anaMta tame paNa mukta thazo. jaMtuo kahe e nahi bane. jIvajaMtuo rahetAM hatAM. temanI moTI vasAhato banavA nIkaLI paDyuM hatuM. bIjuM badhuM karavA taiyAra chIe. hatI. nadInAM pANImAM ghasaDAI na jAya mATe e savAre vaheNanA mArgamAM AvatI bakholo- mANasa potAnA duHkho, saMtApo, pIDAo jaMtuo bakholo, paththarone cITakIne jIvatA. na mAMthI jaMtuo upara DokiyuM kare tyAre temane choDavA mAMgato nathI. enA sahAre ja jIvavAno choDavuM evo emano svabhAva thaI gayo hato. jaMtu mukta banIne vahetuM jatuM dekhAya. vasAhatomAM Agraha rAkhe che, emAM ja sukha mAne che. jaMtuonI vasAhatamAM eka yuvAna jatuM hatuM. badhAM jaMtuo ekaThAM thaI jAya. jaMtuoe AvI 0 rAmadAsa gAMdhI kRta itihAsano vidyArthI hatuM. ene khabara hatI ke rIte mukta banIne vahetA jatA jaMtunI ghaTanA pustaka "saphara solisiTaranI' mAMthI. nadI vahetI vahetI aMte mahAsAgaramAM bhaLI jAya koI divasa joI na hoya. jaMtuo ekI avAje che. mahAsAgara banI jAya che. A jaMtune satata sarjana-sUci vicAro AvatA ke te paNa bakhola choDInadInA krima kRti kartA pRSTha kramAMka vahetA pANImAM joDAI jAya to te paNa nadI (1) 'janmabhUmi' - "prabuddha jIvana' bhAI-bhAI DaoN. dhanavaMta zAha sAthe vaheto vaheto mahAsAgara sudhI pahoMcI jAya. (2) zokane phoka banAve zloka A. vijaya pUrNacandra sUrIzvarajI ma. 5 mahAsAgara banI jAya. eNe potAnI bakhola (3) AdhyAtmayogI zrI cidAnaMdajInI vANI DaoN. niraMjana rAjaguru choDavI ke nahi tenA mATe mitronI salAha lIdhI, (4) svaravidyA DaoN. kavina zAha sagAMonI salAha lIdhI, vizAradonI salAha (5) upadeza-zailI DaoN. raNajita paTela lIdhI. badhAe eka avAje kahyuM ke AvuM ApaNI (6) saMtoSa : mananI AMkhe, hRdayanI pAMkhe zrI pannAlAla cheDA boMtera peDhImAM koIe vicAryuM nathI. A jaMtune | (7) moTI sAdhuvaMdaNAnA sarjaka pU. jayamalajI mahArAja zrI guNavaMta baravALiyA badhAe manocikitsakanI TrITamenTa levAnI salAha (8) sarjana svAgata DaoN. kalA zAha ApI. (9) Atmasiddhi zAstra prA. pratApakumAraToliyA paNa eka rAtre vasAhata sUtI hatI tyAre A (i10) paMthe paMthe pAtheya : adbhuta pravAsa zrI sArthaka rAjIva parIkha jaMtue bakhola choDI ane pANInA pravAhamAM anu. puSpA caMdrakAMta parIkha prabuddha jIvana : grAhaka yojanA 1 varSanuM lavAjama rUA. 125/-(U.S, $ 9) *3 varSanuM lavAjama rU. 350-(U.S. $26) *5 varSanuM lavAjama rU. 550/-(U.S. $ 40) * 10 varSanuM lavAjama rUA. 1000/-(U.S. $75) kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama rUA. 2000/-(U.S. $ 100) * kyAreya paNa jAxkha na levAnI pratijJA sAthe 1929thI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM A mukha patra "prabuddha jIvana' pratyeka mahinAnI 16mI tArIkhe aviratapaNe pragaTa thAya che ane gujarAtI prajAne preraNAtmaka ciMtana pIrasatuM rahyuM che. * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA peTrano, Ajivana sabhyo ane gujarAtanA saMto tema ja vaicArika mahAnubhAvone "prabuddha jIvana' vinA mUlya pratyeka mahine arpaNa karAya che. * Arthika rIte nukasAnImAM pragaTa thatA A "prabuddha jIvanane saddhara karavA prabuddha jIvana nidhi'nI sthApanA karela che jemAM dAnavIro yathAzakti potAnA dAnano pravAha mokalI rahyA che. * vicAradAnanA A yajJamAM Apane paNa ApanA taraphathI dhanadAna mokalavA vinaMtI che. * "prabuddha jIvana nidhi" ane "kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama' ApanArane AvakaverAnI 80 G kalama anvaye karamuktanuM pramANapatra ApavAmAM Avaze. * ceka "zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha'nA nAme mokalazo.koI paNa mAsathI grAhaka banI zakAya che. * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaparTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296) | menejara) Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 0 varSa (50) + 18 : aMka 2 6 tA. 16 juna, 2008 - | zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra 0. mAmA nA - prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 vArSika lavAjama rU.125/- 0 0 chuTaka nakala rUA. 10-00. taMtrI dhanavaMta ti, zAha kI janmabhUmi' - "prabuddha jIvana' bhAI - bhAI keTalAMka saMbaMdho evAM hoya che ke jeno tAga zodhavA jaIe enA ghaNAM kAraNo che. to jaladI maLe nahi paNa e saMbaMdhonI suvAsa jIvanabhara mANatA zrI cImanalAla cakubhAI zAha "janmabhUmi TrasTa'nA eka hoIe chIe. chatAM thoDAM UMDA utaro to kyAMka ne kyAMka enA vakhatanA TrasTI, ane amArA saMghanA pramukha tathA prabuddha jIvana'nA meLApanI guMthaNI maLyA vagara rahe nahi ja, dhULa nahi to sUkSma. eka samayanA taMtrI. Aje jo emanI hayAtI hota to 'janmabhUmi' to ja samAMtara bhAvapravAha vahe! ane patrakAritva vize emano vicAravaMta lekha ApaNane prApta janmabhUmi' ane "prabuddha jIvanano saMbaMdha kAMIka Avo che. thayo hota ja. zrI cImanabhAInuM gadya mANyA pachI ApaNe ApaNI eTale A saMbaMdhane bhAI bhAI kahevAnuM mana thAya che. jAtane tapAsIe to jarUra aMdara koI pheraphAra thayAnI pratIti 9 jUna somavAre "janmabhUmi' e potAno amRta mahotsava thAya che. zrI cImanabhAInA "prabuddha jIvana'nA taMtrIlekho pachI dabadabAbharI rIte muMbaImAM bhAratIya vidyAbhavanamAM Ujavyo. pU. kyAreka janmabhUmi'mAM pragaTa thatA. Aje paNa emanA pustakanA morAri bApU AzIrvAda ApavA padhAryA ane aSADhI meghanI jema aMzo "janmabhUmi'mAM pragaTa thatAM rahe che. evuM ja DaoN. ramaNabhAI varasyAM. bhIkhudAna gaDhavIe to "janmabhUmi'nA 'kalama ane zAhanA taMtrIlekhonuM che. e paNa "janmabhUmi'mAM punaH chapAtA. kitAba'nA e vakhatanA saMpAdaka jhaveracaMda meghANIne mana mUkIne saurASTra TrasTanA bIjA eka TrasTI zrI dAmajIbhAI enkaravALA evA to yAda karyA ke jANe meghANI sadehe pragaTa thayA! prekSaka ane emano parivAra to yuvaka saMghano Aptajana ja, ane mArA gRhamAM najara karo to muMbaI nagarInA pratiSThita mahAnubhAvo to e parama snehI mitra. gujarAtI bhASAnA dhvajane pharakato ane vicArakonI upasthitithI eka bhavya sAMskRtika mAhola rAkhanAra "janmabhUmi'nI pravRttimAM teo ATalA badhAM sakriya hoya sarjAyo hoya evI pratIti thaI. gujarAtI patrakAritvanA to emanI anumodanA karavAnI amane hoMza to thAya ja. itihAsanI A sonerI ghaTanA che! lagabhaga 75 varSa pahelAM prAraMbhAyelI paryuSaNa vyAkhyAna1929mAM prAraMbhAela zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA A mALAno ahevAla Aja sudhI janmabhUmi'mAM hoMze hoMze chapAya mukhapatrane 70 varSa thayA ane "janmabhUmi'ne 75 eTale e che. eka varSa pahelAM A vyAkhyAnamALAmAM "janmabhUmi'nA vartamAna hakIkate moTAbhAIe nAnAbhAine zubhecchA to ApavI ja joIe. taMtrI zrI kuMdanabhAI patrakAratva vize vyAkhyAna ApavA AvyA e dharma che. - tyAre mane kahe, "Aje huM A maMca uparathI vyAkhyAna ApuM chuM, samagra gujarAtI janatAe to 'janmabhUmine haiyuM bhIMsAya paNa A pUrve ghaNAM varSo pUrve, ane ghaNAM varSo sudhI zrotAvargamAM eTaluM vhAla karyuM che. karatA raheze, kAraNa ke "janmabhUmi' ane besI A vyAkhyAnonuM meM riporTIga karyuM che, ane tarata ja presamAM enA saMcAlako ane kAryakartA niSThAvAna che, niSpakSa che ane jaIne bIje divase e vigate chapAya evo parizrama karyo hato, jAgRta che. paNa prabuddha jIvana" "janmabhUmi'ne vizeSa vahAla kare jeno mane AnaMda Avato ane mArA jJAnamAM vadhAro thato." Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha uparAMta kuMdanabhAI mane kahe, ApaNe eka dainika patramAM sAthe kAma karyuM hatuM e tamane yAda che ?' mane kazuM yAda na hatuM. kAraNa ke meM patrakAratva kSetramAM AvI koI nokarI karI na hatI. emaNe mane yAda karAvaDAvyuM, lemiMgTana roDa uparanA svastika sinemAnA kaMpAunDamAMthI prakAzita thatAM eka dainika patra 'lokataMtra'mAM huM kaoNlejamAM hato tyAre sAhitya vibhAganI kolama lakhato ane e mATe pustako ane lekha ane meTara ApavA tyAM jato. tyAre kuMdanabhAI e dainikamAM kAma karatA hatA. e dainikanA taMtrI jayaMta zukala hatA, jemaNe pAchaLathI 'janmabhUmi'nuM taMtrIpada saMbhALyuM hatuM. AvI tIvra yAdadAsta kuMdanabhAInI1 je eka patrakAramAM hovI joIe ja. kuMdanabhAI pahelAMnA pUrva taMtrI harIndra dave to mArA mitra copATI bhavansamAM ane AgaLa-pAchaLa abhyAsa karIe, tyAre harIndrabhAI 'janazakti'mAM hatA ane oNphise pahoMcavA eka piriyaDa vahelAM UThI copATI barA ne pahoMcI jatA. 'janmabhUmi'nA taMtrI banyAM pachI eka vakhata huM ane harIndrabhAI muMbaIthI dilhI jatA vimAnamAM sAthe thaI gayA, jevA dilhI eraporTa upara utaryA ane bahAra AvyA ke tarata ja sAme kundanabhAI UbhA hatA. tyAre kundanabhAI 'janmabhUmi'nA dilhI khAtenA pratinidhi hatA. Aje e sthAne kundanabhAInA suputra che evuM sAMbhaLyuM che. e samaye vI. pI. siMhanI sarakAra Dagumagu thatI hatI, sAmAna Ave e pahelAM kundanabhAIe harIndrabhAIne dilhInI aMdaranI rAjakIya paristhitithInI vigatothI vAkepha karI dIdhAM. AvI emanI niSThA, harIndrabhAInA gayA pachI kundanabhAIe janmabhUmi patronuM sukAna saMbhALyuM ane gaurava sAthe svIkAravuM paDe ke sarvasa kAryakaronA sahakArathI 'janmabhUmi'nA rathane dharatI upara emanne sparza karavA dIdhI nathI, paNa dharatInA pratyeka praznonI carcA jarUra karI che ane 'janmabhUmi' patro janatAnA rAhabara banyA che. mArI aMgata vAta karuM to 'janmabhUmi'nA samagna vAMcana ane kahevA do ke khAsa karIne kAMti bhaTTanA lekhoe mArI aMdara nAnuM ghaDatara karyuM che. harIndrabhAInI kolama rAjakIya dRSTi ApI che, ane vijayagupta mauryanA lekhoe mane bautika ane vaijJAnika dRSTi ApI che. 'janmabhUmi' na vAMcuM to sAMja phikkI lAge ane 'pravAsI' na vAMcuM to ravivAra sUno jAya varasothI A niyama, na ane vyApAra na vAMcuM to jagatanA Arthika pravAhathI aLago lAguM chuM. jyAre kaoNlejamAM hato tyAre 'simA' sAptAhika mATe zokha jIvana tA. 16 juna, 2008 khAtara calacitronA rIvyu lakhato tyAre 'janmabhUmi' taraphathI veNIbhAI purohita AvatA ane mArI kalAdaSTinI mArI sAthe mokaLe mane carcA karatA ane salAha ApatA. tyAre zAMtikumAra dANI 'janmabhUmi'mAM saMskRti ane nATaka samIkSAnI kolama lakhatA. emanA avokananI nATakanI TikiTa bArI upara asara thatI. mane emarza pitAtulya prema Apyo, ane AMgaLI pakaDIne saMskRti jagatamAM mane laI jatA, e 'janmabhUmi'ne kAraNe ja. 'janmabhUmi' parivAranA evAM keTakeTalAM mahAnubhAvone yAda karuM? pAnAM bharAya jAya eTaluM mArA upara RNa che e sarvenuM, ane janmabhUmi'nuM. pUjya morAri bApUe patrakArane hanumAnanI upamA ApI; hanumAnanI pUMchamAM je tAkAta che e patrakAranI kalamamAM tAkAta che, vizeSa to e jIvana naukAnA saDha ane sukAnI jevA che, enI kalama dazA ane dizA baMnne badalI zake che. janmabhUmi e A patrakAra dharma niSThApUrvaka bajAvyo che. takalIphamAM e koIne zaraNe gayuM nathI ke tophAno ane jhaMjhAvAtomAM e koIne zaraNe thayuM nathI. eka vakhata bAre mAre muLa jeThA mArkeTamAM koI kharIdI karavA javAnuM thayuM. amArA parivArane enA mAlika eka pachI eka vastu dekhADe, paraMtu jevo pheriyo 'janmabhUmi' nAMkhI gayo ke emano jIva dhaMdhAmAMthI bahAra. tarata ja kAma ATopI laIne hAthamAM 'janmabhUmi' pakaDI lIdhuM. e vAMcanamAM magna ane masta. mArI sAthenA parivAra sabhya kahe, 'Amane sAMje 'janmabhUmi' vAMcavAnuM vyasana lAge che!! meM kahyuM e vyasana nathI, e saMskAra che.' janmabhUmipatroe ApaNI eka nahi, be nahi, traNa peDhInuM saMskAra ghaDatara karyuM che. cothI peDhInA kramanasIba ke e gujarAtI mAyAthI dUra thatI gaI che eTale A lAbha e peDhIne nahi maLe ke ? A saMsAra jyota jemaNe pragaTAvI evA enA sthApaka amRtalAla zeThane vaMdana karIe. Aja sudhI je je niThAvAna TrasTIo je je ane kAryakartAo emAM dhUta pUratA rahyA e sarvene abhinaMdana ApIe ane janmabhUmi'nI bhUmine namana karIe. A baMne patro ane saMsthA temaja taMtrIono saMbaMdha Avo mArI che. A zabda RNAnubaMdha che. banne patrabhAIono Adarza eka ja, jIvana ghaDatara, jAgRti ane prabuddha bhAva tarapha dhanavaMta zAha prayANa. pANI jema samata, sarovara, taLAva ke khADAmAM jyAM hoya paNa te pANI ja che, tema badhA zarIronA AkAra judA judA lAge paNa Atmatattva to pANInI jema samAna che. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itA. 16 juna, 2008 para zokane phoka banAve zloka a AcArya vijaya pUrNacandra sUrIzvarajI mahArAja A duniyAmAM zokanA sthAna hajAro che, ane bhayanAM sthAna seMkaDo sAMpaDaze. che. zoka ane bhayanA nimittothI to duniyA bharelI ja che, ethI jo priyapAtranA viyogane ApaNe A jAtanI zAnadRSTithI nihALatA thaIe, zokagrasta ane bhayatrasta banyA karIe, to to jIvavuM ja kaI rIte zakya to e viyoga ApaNane zokagrasta nahi ja banAvI zake; uparathI viyoganuM bane? zoka ane bhayanA sthAno to jIvatAM-jAgatAM ja rahevAnA! ene e zokasthAna ApaNAmAM vadhu dharmadaDhatA jagAvavAmAM sahAyaka banI jaze. . dUra haThAvavA, e ApaNA hAthanI vAta nathI, paNa eka evuM tattva astitva A prabhAva jJAnano che. zokanA sAgara vacce ApaNe gherAI jaIe, to ya dharAve che ke, jene ApaNe AtmasAt karI laIe, to zoka ane bhayanA zAnadRSTi ApaNane 'azoka' rAkhavAmAM saphaLa nIvaDe che. ajJAnano aMdhakAra sthAnonI vacce ya ApaNe azoka ane abhaya rahI zakIe ! e tattvanuM ApaNane zokanIvartamAna-paLamAM ja ghAMcInA baLadanI jema ghUmato rAkhavAnuM nAma cheH jJAna! zokane phoka banAvavAnI tAkAta zloka eTale jJAnamAM kArya kare che, jyAre jJAnano prakAza e paLanI AgaLa-pAchaLa patharAyelA che. jo ApaNI pAse "jJAna" hoya, to zoka ApaNI pAse AvIne phoka virATamArga para ApaNane pravAsa karAve che. jethI ApaNe "zokagrasta' na banI jAya, ema bhaya paNa vilaya pAmI gayA vinA na rahe. banatA "azokamasta' rahI zakIe chIe. sAmAnya jaNAtuM jJAna-tattva kaI rIte ATaluM badhuM prabhAvazALI banI bhayonI lagabhaga ghaNI badhI bhUtAvaLo to sAva namAlI ane zake? zoka ane bhayane mArI haThAvavA zastronI ja AvazyakatA gaNAya, evuM mAyakAMgalI ja hoya che. ApaNane bhayabhIta banAvavAnI enAmAM jarAya ApaNuM gaNita che. jyAre eka subhASita AvuM duSkara kArya jJAna dvArA zakti ja hotI nathI, paNa ApaNI ajJAnatA ja enAmAM bhayabhIta sAdhya gaNAve che; ethI jJAnane varelI zakti barAbara pichANI levI ja banAvavAnI zaktino saMcAra kare che. ane ethI ja ApaNe bhayabhIta banI rahI! uThIe chIe. jo ApaNI pAse sAcuM jJAna hoya, jo ApaNe zAnadRSTinA lagabhaga ghaNI badhI bAbatomAM 'ajJAna'nA kAraNe ja bhaya ane zoka mAlika banI jaIe, to koI ja bhaya ApaNI sAme TakI na zake. doraDAmAM jAgatAM hoya che. sApano bhrama Ubho karatAM doraDAmAM evI koI ja zakti Asita thato sApa jema eka ja dIvAsaLI peTAvatA bhAgI jato hoya nathI hotI ke, e mANasa jevA mANasane zokAtura ane bhayabhIta banAvI che, ema jJAnadRSTinA prakAzamAM game tevA bhayonI bhUtAvaLo potAnuM zake ! paNa Avo sApabhalabhalAne bhayabhIta banAvI mUkato hoya che, e astitva TakAvI zakatI nathI hotI. bhayanuM kAraNa UbhuM thatAnI sAthe ja eka saune svAnubhUta hakIkata che. AnuM kAraNa zodhavA UMDA utarIzuM to kAraNa "kAraNa"ne jJAnanA prakAzamAM dhArI dhArIne avalo-kavAmAM Ave, to bhaya tarIke "ajJAna' nAmanuM eka tattva hAtha lAgaze. doraDAnuM ApaNane sAcuM bhAgI jAya ane ApaNI nirbhayatAmAM uparathI vadhAro thAya. Ama, bhautika zAna nathI. je doraDuM ja che, enAmAM ApaNane sApanuM AbhAsika darzana ane AdhyAtmika duniyAmAM jJAnanuM mahattva ghaNuM badhuM che. ApaNe svabhAve thayuM che, A ajJAna ja ApaNA bhayanuM kAraNa che. doraDuM doraDA rUpe ane jAte to azoka ane abhaya ja chIe. paNa jJAnanA prakAzane bujhavI jaNAI AvatAnI sAthe ja, A jJAnanA prabhAve ApaNe nirbhaya banI jaIne ApaNe ja ajJAnano aMdhakAra sarjIe ane doraDAnA sApathI gabharAtA jaIe chIe. jJAna ane ajJAnano A kevo pracaMDa prabhAvI ajJAnanA rahIe, to emAM doSita to ApaNI potAnI jAta ja gaNAya ne? emAM ochAyAe ApaNane bhayabhIta banAvI mUkyA ane jJAnano prakAza prApta doraDA para doSano Topalo DhoLavAno zo artha? thatA ja ApaNe nirbhaya banI gayA! zoka ane bhayanA DhagalAbaMdha sthAnono saravALo, enuM ja nAma A zokasthAno ane bhayasthAnone ApaNe jJAnanA prakAzamAM nIhALIe, saMsAra! AvA saMsAramAM ApaNe jo mUDha ja rahIzuM, ApaNe jo jJAnanI to zoka Ubho ja rahI na zake ane bhaya paNa bhayabhIta banIne bhAgI ja AMkha mIMcelI ja rAkhIzuM to to sAmAnya doraDA paNa ApaNane sApa jevA chUTe. priyapAtranuM mRtyu ApaNane zokagrasta banAvI jatuM hoya, to tyAre phUMphADA mArIne paLepaLe bhayathI tharathara kaMpAvatA ja raheze, ane bhaya to jJAnanA sahAre evI vicAraNA karavI joIe ke, saMyogano vipAka viyoga ApaNo keDo mUkavA taiyAra ja nahi thAya, ane AvA kAlpanika bhaya ja ja che. saMyogane viyogamAM palaTAvI nAMkhanArA paribaLo ghaNA ghaNA hovA ApaNane adhamUA banAvI deze. AvI avadazAmAMthI ugaravuM hoya to chatAM e saMyoga, e joDANa Aja sudhI TakI zakyuM, eja ghaNuM kahevAya; subhASitanA saMdeza mujaba ApaNe jJAnadRSTinA svAmI banI jaIe, pachI eTaluM nahi, e AryabhUta paNa gaNAya. je saMyoga joDANa pachInI to sAcA zoka ne bhaya paNa ApaNuM kazuM ja nahi bagADI zake, to pachI bIjI ja paLe viyogamAM pheravAI zake evo hato, e AjasudhI akhaMDita kAlpanika zoka-bhayo to ApaNI AgaLa pharakI ja kyAMthI zakaze? rahyo, e ochA AnaMdano viSaya na gaNAya! temaja mArI kalpanA mujaba * * * je viyoga moDo paNa thavAno ja hato, e vahelo thayo, eTaluM ja! kaMI kalyANa prakAzana maMdira, kalAsa cembarsa, pATaDIyA garlsa skUla sAme, nahi. ethI have anitya-azaraNa bhAvanAthI bhAvita thavAnI mane taka surendranagara-363001. phona : 237627(02752). Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sura kA kA kAlavANAnA dikarA to kirITa A dila no ja che. prabuddha jIvana tA. 16 juna, 2008) adhyAtmayogI zrI cidAnaMdajInI vANI. DaoN. niraMjana rAjaguru (me, 2008nA aMkathI AgaLa) jyAre baMne naskorAmAM samAna rUpe zvAsa cAle tyAre suSummA svarodaya zAstra nADI jAgRta thaI ema kahevAya. dareka svara aDhI ghaDI cAle pachI bhAratIya adhyAtmavidyAnA kSetramAM svarodaya zAstranuM mahattva badalI jAya. eka sUryodayathI bAjA sUyodaya vaccenA 24 yogI sAdhako dvArA vAraMvAra potAnI racanAonA mAdhyamathI samayamAM manuSya avArI samayamAM manuSya ekavIza hajAra chaso vakhata zvAsa-ucchavAsanI darzAvavAmAM AvyuM che. hindudharmanuM zivasvarodaya, AcArya S kriyA kare che. jyAre DAbI candranADI cAlatI hoya tyAre sthira, hemacandranuM yogazAstra, kabIra saMpradAyanuM jJAnasvarodaya ane saumya kAryo karavA joIe ane sUryanADI cAlatI hoya tyAre calita adhyAtma yogI jaina kavi cidAnaMdajI dvArA racita "svarodayajJAna' che ke kurA kAryo karIe to te turata ja siddha thAya. suSumaNA ke madhyamAM | nADI cAlatI hoya tyAre vyaktigata svArthanA koI ja kAma karyA jevI racanAono tulanAtmaka abhyAsa karIe to khyAla Ave che. ke mAnava zarIranI mukhya traNa nADIo-IDA, piMgalA ane suSA vinA dhyAna, tapa, pUjA, dAna vagere kAryo karavAM joIe. cidAnaMdajIe gAyuM cheH tathA pAMca mukhya vAyu-prANa, apAna, samAna, udAna ane zobhita navi tapa viNa muni, jima tapa sumatA TAra, vyAna...enAM cokkasa sthAno ane kAryo, pAMca tattva : pRthvI, tima svarajJAna vinA garNaka, zobhata nahi ya lagAra. pANI, AkAza, teja ane vAyu...traNa guNa sattva, tama ane raja. sAdhana viNa svarajJAna ko, lahe na pUraNa bheda, pacIsa prakRti...vagere bAbatonuM nirupaNa saMpUrNa vaijJAnika cidAnaMda guru gama vinA sAdhana hu tasa kheda. DhaMgathI- ati sUkSma carcArUpe A yogI kavioe karyuM che. vedAntamAM dakSiNa svara bhojana kare, DAbe pIve nIra paNa "paMcIkaraNa'nuM AkhuM zAstra che. DAbe kara khaTa sUvatAM hoya nirogI zarIra. manuSyanuM zarIra Take che prANathI-vAyuthI. ApaNe zvAsa saurASTranA saMta kavayitrI gaMgAsatI e A ja vAta A rIte ucchavAsanI kriyA karIe chIe paNa jANatA nathI ke atyAre kaI karI? nADI cAle che, kayA naskorAmAMthI zvAsanI Avana-jAvana cAlu sUryamAM khAvuM ne candramAM jaLa pIvuM che. kayo svara cAlu che, enA raMga, svabhAva, prakRti kevAM che, ane ema kAyama levuM vartamAna jI eno prabhAva zarIra ane mana upara kevo paDe che. ekAnta besIne alakhane ArAdhavA ne cidAnaMdajIe 453 kaDInI racanA ApI che "svarodaya jJAna". hari guru saMtanuM varavuM dhyAna jI.. dohA, chappaya chaMda, copAI vagere chaMdomAM hindI bhASAmAM racAyelI jyAre AkAzamAM sUrya hoya tyAre ApaNo candra svara vadhu A kRtinI zarUAta thAya che cAlavo joIe to zarIramAM garamI ochI lAge ane rAtrIe namo Adi arihaMta, deva devanapati rAyA; candra prakAzamAna hoya tyAre jo sUrya nADI calAvIe to zaradIno jisa caraNa avalaMba, gaNAdhiya guNa nija pAyA. roga kadI paNa na thAya. dhanuSa paMcazata mAna, sapta kara parimita kAyA, | dina meM to zazi svara cale, nizA bhAna parakAza; vRSabha Adi aru aMta, mRgAdhiya caraNa suhAyA. cidAnaMda nice ati dIragha Ayu tAsa. Adi aMta yuta madhya, jina covIza ImadhyAIe, zvAsa e manuSya ja nahIM prANI mAtra-jIva mAtra mATe amUlya cidAnaMda tasa dhyAnathI, avicala lIlA pAIe.... dhana che, enuM mUlya jANyA vinA ApaNe sau ene veDaphIe chIe. covIsa tIrthakaronA caraNomAM vaMdanA karIne pachI vANInI devI eka eka zvAsanuM mUlya jANavuM hoya to pANI bahAra kADhelI sarasvatInuM smaraNa karIne mAchalInI taDapa ApaNAmAM jAgavI joIe. guru kirapA karI kahata huM, zuci svarodaya jJAna..." evI bhUmikA jo zvAsa sthira thAya to zarIra sthira thAya, zarIra sthira thAya bAMdhIne sIdhA zarIranI pradhAna covIza nADIo, emAM mukhya evI to mana sthira thAya. adhyAtmanA kSetramAM cAra vastuo khUba ja traNa IMgalA, piMgalA, suSaSNA-jene sUrya, candra ke madhyamA-sUkSma mahattvanI che. mana, pavana, vANI ane zukra. cAramAMthI eka jo evAM apara nAmo apAyAM che enI pUrI oLakhANa Ape che. baMdhAya to anya traNe ApoApa baMdhAI jAya. prANAyAma, dhyAna, jyAre DAbA naskorAmAM zvAsa cAlato hoya tyAre candra nADI ane brahmacarya ane mauna e cAra mArge Atma sAkSAtkAranI dizAmAM jamaNo zvAsa cAlato hoya tyAre sUrya nADI cAle che ema kahevAya. AgaLa vadhI zakAya. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bara, nA kAnamAM kAma karavA tA. 16 juna, 2008 prabuddha jIvana cidAnaMdajI dvArA racita "svarodaya jJAna'mAM to zukla pakSamAM meM merA e mohajanita jasa, esI buddhi prakAzI; ane kRSNa pakSamAM, sAta vAramAM, paMdare tithimAM, traNe RtumAM, te niHsaMga paga moha ziza de, nice zivapura jIsI.. bAre rAzi ke sUrya saMkrAntimAM, bAre mahinA, nakSatro ane SaDu * -jJAnakaLA... RtumAM manuSya prAta:kALe jAge to tyAre kaI nADI cAlatI hoya sumatA bhaI sukhI Ima sunake, phumatA bhaI udAsI; enuM saMpUrNa vijJAna paNa apAyuM che. e sivAya prazrajyotiSa, cidAnaMda AnaMda lahyo Ima, tora karamakI pAsI.. AtmasAdhanA, piMDazodhananI prakriyA, candrayoga, kriyAyoga ane -jJAnakaLA... saMpUrNa zvAsa-ucchavAsanuM gaNita ApavAmAM AvyuM che. enA jenA piMDamAM jJAnakalAno udaya thAya che ane zarIrano ke vize vigate vAta karavI hoya to-eka eka zloka-kaDI upara ja saMpattino kazo ja moha nathI raheto. eka ja divasamAM udAsIkalAko sudhI bolavuM paDe... paNa ApaNe to atyaMta saMkSepamAM virakta banI jAya. A jagata kSaNika che, vinAzI che ane mAro cidAnaMdajInI sAhitya saravANImAM vihAra karavAno che. AtmA avinAzI che, evI dhAraNA sadgurunI kRpAthI pragaTe ane musAphira ! rena rahI aba thorI.. anubhavamArge te AtmAnubhava tathA brahmAnubhava karatA rahe. huM ne jAga jAga tuM niMda tyAga de, mAruM e mAyA tathA mohanuM kAraNa che. jyAre AtmajJAnano sUrya hota vastakI corI...musAphira!.. jhaLahaLI uThe tyAre pote virakta thaI mohanA mAthA upara paga : maMjila dUra bharyo bhava sAgara, daIne DagalAM mAMDe ane mokSapurImAM pahoMcI jAya. karmanA baMdhanothI mAna ura mati morI.. musAphira!.. mukta thaI gayelA avadhUtanI sumatA, savRttio AnaMdita thaI - cidAnaMda cetana maya surata, jAya ane kumati-kuSTa buddhi udAsa banI jAya che. cidAnaMdajI kahe dekha hRdaya daga jorI.. musAphira !... che ke meM mArA tamAma karmabaMdhano kApI nAMkhyAM che ane avinAzIcidAnaMdajI vAraMvAra ajJAna-mAyAmAM sUtelA prANIone aharniza AnaMda prApta karyo che. jagADavA Alabela pokAre cheH aba hama aisI mana meM jANI, jAga re baTAu ! bhaI paramAratha paMtha, samaja vinA nara aba to bhora verA...jAga re.. , veda purANa kahANI... aba hama.. XXX aMtara lakSa vigata uparathI, kaSTa karata bahu prANI; avasara bina jAye, pIche pasatAvo thAya. koTi yatana kara tupa lahata nahIM, mathatAM nizadina pANI... cidAnaMdanihace e mAna kahI merA... jAga re.." -aba hama aisI mana meM jANI. XXX lavaNa putaLI thAha leNAyuM, sAyaramAMhI samANI; - "o ghaTa viNasata vAra na lAge tA meM mila tadrupa bhaI te, palaTa kahe koNa vANI... - yA ke saMga kahA aba mUrakha -aba hama aisI manameM jANI... china china adhiko pAge.., ghaTa viNasata... - khaTa mata mila mAtaMga aMga lakha, yukti bahuta vakhANI; kAcA ghaDA, kAMcakI zIzI, lAgata haNakA bhAMge; cidAnaMda sarasvaMga vilokI, tattvAratha lyo tANI... saDaNa paDaNa vidhvaMsa dharama jasa, tasathI nipuNa nirAge... -aba hama aisI manameM jANI... - ghaTa viNasata... Aja mane khAtrI thaI gaI che ke paramArthanA paMthanI samajaNa je jAgI jAya, jenA gharamAM ajavALAM ekAkAra thaI jAya enI vinAnA nara mATe veda-purANa-zAstro mAtra vAto ja che. AtmadazA kevI hoya? svarUpanI oLakhANa na thAya, aMtarlakSI dRSTi na sAMpaDe tyAM sudhI jJAna kaLA ghaTa bhAsI jAkuM game teTalA sAdhanAmArgo dvArA zarIrane kaSTa ApavAmAM Ave paNa jJAna kaLA ghaTa bhAsI... - jema rAta divasa pANInuM maMthana karavA chatAM ghI prApta thatuM nathI tana dhana neha rahyo nahIM tAku ema badhA prayatno nakAmA jAya che. dareka dharmanA darzano-zAstrochina meM bhayo udAsI... graMtho potapotAnI rIte AMdhaLA jema hAthInuM eka aMga pakaDIne jJAna kaLA.. hAthIne oLakhAvavAno prayatna kare evA che. sarvAga darzana thAya huM avinAzI bhAva jagata ke, nice sakala vinAzI; pachI to jema mIThAnI pUtaLI sAgaramAM ogaLI jAya, eno tAga evI dhAra dhAraNa gurugama, anubhava mAraga pAsI... laI zake nahIM, bhaLI jAya pachI potAno anubhava kema varNavI - jJAna kaLA... zake? potAnuM astitva ja maTI gayuM hoya-Avo tattvArtha prApta Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kApha kA ra ra rApha prada jIvana tA. 16 juna, 2008 karavAnI zIkha saMta kavi Ape che. ane saMvedanAnI traNa saravANInI triveNI vahetI hoya emAM snAna (prabhAtI) karIne pAvana thavAnuM A saubhAgya ApaNane maLyuM e jinaprabhunI Aja sakhI mere vAlamA, nija maMdira Ave; aparaMpAra kRpA. ati AnaMda hiye dharIne, hasI hasI kaMTha lagAye re... "avadhu! piyo anubhava rasa pyAlA -Aja sakhI mere vAlamA... kahata prema matavAlA..." sahaja svabhAva jaLe karI, ruci ghara navarAye; dhana aru dhAma aru, patyo hi rahego nara thALa bharI guNa sukhaDI, nija hAthethI jiyAye re... dhArake dharAmeM tuM to khAlI hAthe jAvego - Aja sakhI mere vAlamA.. dAna aru punya nija karathI na karyo kachu surabhI anubhava rasabharI, pAna bIDAM khavarAye, hoya ke jamAI koI dusaro hI khAvego cidAnaMda mIla daMpati, mana vAMchita pAye re.. kuDa kapaTa karI pApa baMdha kIno tAte -Aja sakhI mere vAlamA., ghora narakAdi duHkha tero prANI pAvego potAnI ati rahasyabharI-gopanIya vAta koIpaNa nArI mAtra punya vinA dusaro na hoyago sakhAI taba potAnI sakhI-sAhelIne ja kahI zake. cidAnaMdajIno nArIbhAva hAtha malamala mAkhI jima pasatAvego... A padamAM A rIte vyakta thayo che. milana zRMgAranuM varNana ati XXX saMyamita rIte karatAM kavi paramAtma sAkSAtkAranI kSaNone mAkhI kare madha bhero sadA. adhyAtmanI paribhASAmAM vyakta kare che. he sakhI! Aje mArA te to Ana acAnaka ora hI khAve prItama mArI AMtara cetanAnA gharamAM-hRdaya maMdiramAM padhAryA, kIDI kare kahyuM huM jima saMcita mArA aMtaramAM ati AnaMda ubharAyo ne meM hasI hasIne AliMgana tAluke kAraNa prANa gumAve ApIne eno satkAra karyo. zuddha bhAva rUpI jaLamAM ene premasnAna lAkha karora DuM jora are nara! karAvyuM. sattvaguNanI sukhaDI jamADI ane anubhava rasanA pAnabIDAM kAku murakha sUma kahAve? khavarAvyAM. AtmA ane paramAtmAnuM A milana thatAM manavAMchita dharyo hi rahemo ihAM ko ihAM sahu phaLa prApta thaI gayuM.... aMta same kachu sAtha na Ave. (samApta) cidAnaMdajInI premalakSaNA bhaktinI kAvya saravANI paNa (tA. 8-9-2007 nA paryuSaNa vyAkhyAnamALA'mAM ApeluM vaktavya. A ApaNA haiyAne bhIMjavI de tevI che. vaktavya ane niraMjanabhAInA svare gAyelI cidAnaMdajInA padonI sI.DI. "ho prItamajI re, prIta kI. rIta anIta tajI citta dhArIe." upalabdha che.). XXX AnaMda Azrama, po. ghoghAvadara, tA. goMDala, mata jAvo jora vijora vAlama! aba mata jAo re.. jillo rAjakoTa360311. (gujarAta rAjya) piu piu piu raTata bapaiyA, garajata ghana ati ghora; mo. 09824371904. phonaH (02825) cama cama cama camakatA capalA, mora karata mila zora ( pANI pIvaDAvo - pakSI bacAvo - puNya kamAvo vAlama! aba mata jAo re...' je puNyazALIne sArA kAma karavA che ene kAma zodhavA javAnI XXX 'piyA! nija mahela padhAro re, karI karUNA mahArAja." jarUra nathI paDatI, ApoApa sUjhe che. amadAvAdamAM pratyeka ravivAre lagabhaga dareka derAsara pAse XXX 'piyA! piyA.! piyA! mata bola cAtaka eka puNayazALI taraphathI svayaMsevako hamaNAM hAthamAM mATInuM pahoLuM _piyA! piyA! mata bola..." kiMDuM laIne UbhAM rahe che ane pratyeka darzanArthIne A kUDuM ApI re cAtaka tuma zabada suNata merA, vinaMti kare che. vyAkula hota re jiyA; A kaMDuM svIkAro ane roja ApanI agAsI para athavA phuTata nAhI kaThIna ati ghana sama bAlkanImAM pANI bharIne A kuMDuM mUkajo. pakSIone TADhaka maLaze. nihura bhayA che kiyA...bola mata.." pANI pIvaDAvo, pakSI bacAvo, puNya kamAvo." A racanAo vize ati laMbANathI-vistArathI kalAko sudhI jIvadayA premIoe anusaravA jevuM A puNyakArya che. vAta karI zakAya paNa e virahabhAvamAM jyAre sUranI, zabdanI cabUtaro e ApaNI bhAratIya saMskRtinuM pratIka che. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 jUna, 2008 prabuddha jIvana svaravidhA noN. kavina zAha pratyeka mAnavIne potAnA jIvanamAM zuM thavAnuM che te bhaviSyanI jANakArI meLavavA mATe prayatna kare che. temAM jyotiSa zAstra suvidita che. tene mATe 'nimitta' zabdaprayoga thAya che. A nimittanI vidyA ATha prakAranI che. tene aSTAMga nimitta kahevAmAM Ave che. aSTAMga nimittamAM svaravidyA eka bhAgarUpa che. jyotiSe vidyArthI je jANakArI maLe che tevI rIte svaravidyAthI svayaM anubhavathI bhaviSyanuM jJAna meLavI zakAya che. A vidyA dvArA bhUtakALamAM zuM banyuM hatuM ? bhaviSyamAM zuM thaze? vartamAnamAM zuM thavAnuM che tenuM jJAna prApta thaI zake che. jyotiSa zAstra A trividha praznonA uttara grahone AdhAre Ape che. svaravidyAnuM jJAna paNa A prakAranI mAhitI ApavAnI pUrNa kSamatA dharAve che. svaravidyAnuM jJAna jIvanamAM mArgadarzaka bane che. prAcInakALamAM yogIo yoga sAdhanA karatA hatA tyAre potAnA jIvananAM sukhaduHkha vize jJAna meLavIne mArga kADhatA hatA. svaravidhAnuM jJAna anya nimitta zAstra karatAM mitra che. te jJAna vyakti svayaM potAnA anubhavane AdhAre abhyAsathI jANI zake che. anya vidyAonA abhyAsa samAna svaravidyAno vaijJAnika abhyAsa ane anubhava nimitta jANavAmAM sahAyarUpa bane che. svaravidyAnA pAyAmAM (mULabhUta) vyaktinA vAsozvAsanI kriyA mahattvanI che. teno anubhava kada rIte ja manuSya jAtine prApta thayo che. A vidyA e sAdhanAno eka prakAra che. cittane sthira karIne ISTadevanuM smaraNa karyA pachI, ekAMta sthaLe besIne svarano anubhava karavo joIe. A vidyA sita karavA mATe nyAya nIti, sadAcAra, prAmANikatA ane havahAra zuddhinA guNo Avazyaka che. uparokta guNarahita svaravidyAnI sAdhanA viparita pariNAma Ape che. AtmakalyANa ane dharma kAryo karavA mATe svaravidyAnuM jJAna Avazyaka gaNAya che. tIrthaMkaro ane gaNadharo A vidyAnA viziSTa jANakAra hatA. kaLikALa sarvajJa hemacaMdrAcArya, A. jinadattasUri, yogI mahAmA AnaMdAnajI, upA. zovijayajI vagere mahAtmAo svaravidyAnA jJAtA hatA. pUrvakALamAM keTalAka muni mahAtmAo AtmakalyAmAM upayogI nIvaDe tevA zubha hetuthI yogAbhyAsa karIne AtmadhyAnamAM nimagna rahetA hatA. yoga sAdhanAnI 10 bhUmikAmAM prANAyAma prathama sthAna dharAve che. A prANAyAmanuM abhinava svarUpa svahRdaya jJAna-svaravidyA che. svodaya eTale nAka dvArA zvAsa levo ane tenA dvArA zvAsa bahAra kADhavo. mAnava zarIramAM ghaNI nADIo che. temAM 24 moTI nADIo che; temAM paNa nava moTI nADIomAM traNa mukhya che. IMgalA caMdra nADI-DAbA nAkane AdhAre piMgalA-sUrya nADI-jamaNA nAkane AdhAre. suSamaNA-nADI-jamaNA ane DAbA nAkamAMthI zvAsa nIkaLe tene AdhAre kahevAya che. jamaNA nAkamAMthI nIkaLatA zvAsane sUrya svara-sUryanADI ane DAbA nAkamAMthI nIkaLato zvAsa caMdra svara- caMdra nADI ema sAjavuM. jyAre baMnne nisikAmAMthI eka sAthe zvAsa nIkaLe che tyAre suSamazA nADI kahevAya che. suSamA nADI aDadhI kalAkathI vadhu cAlatI nathI. kaLikALa sarvajJa A. hemacaMdrAcArya racita yoga-gATamanA pAMcamA prakAzamAMthI svaravidhA-nADI vizenI mAhitI prApta thAya che. zloka 61/62mAM traNa nADInA phaLa vize pU. zrI jaNAve che ke zarIranA sarva bhAgamAM niraMtara jANe amRta varasAvatI hoya tema abhISTa (movachita kAryane sUcavavAvALI DAbI nADIne amRtamaya mArnelI che. temaja vahana thatI jamI nADI aniSTa sUcana karavAvALI ane kAryano nAza karavAvALI che, tathA suSumaNA nADI aSTa mahAsiddhi tathA mokSa phaLa prAptinA kAraNarUpa che. suSumaNA nADI maMda gatie cAle che ane A samartha dhyAna dharavAthI ekAgratA Ave che, tenAthI dhAraNA-saMyama ane samAdhi paNa prApta thAya che. nADInA udaya vize joIe to ajavALAM pakSamAM ekamane divase caMdra nADIno prabhAtanA samaye hradaya ane kRSNapakSa (saMdhArAmAM sUryodaya samaye sUrya nADIno udaya zreSTha gaNAya che. jIvanamAM pragati ane lAbha mATe DAbo svara zubha gaNAya che. nUtana jinAlayanI sthApanA, jina maMdirano kaLaza-dhvajAdaMDAropaNa, pauSadha zALAnI sthApanA, mALAropaNa kriyA, dIkSA, maMtra sAdhanA, gRha-nagara praveza, vastrAbhUSaNa dhAraNa karavAM, sonAnA dAgInA banAvavA, rAjagAdI para besavuM, mAMdagImAM davA vAparavI, yogAbhyAsa karavo vagere DAbA svaramAM saphaLatA apAve che. jamaNA svaramAM viSaya sevana, yuddha, bhojana, maMtra sAdhanA-jApa karavo, zAMtijaLa chAMTavuM, vepAra-dhaMdho saTTo karI, samudranI musApharI, prANIonI kharIdI, karja devuM karavuM ke levuM vagere jamaNA svaramAM zreSTha gaNAya che. sthira-sthAyI kAryo mATe caMdra svara--nADI zubha gaNAya che. utAvaLa ke jhaDapathI kAryo karavA mATe sUrya svara-nADI zubha gaNAya che. suSumaNA nADI cAlatI hoya tyAre koI kArya karavuM nahi paNa ISTa devanuM smaraNa karavuM. svarane AdhAre praznano javAba hA ke nA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 0 ii ii prabuddha jIvana , tA. 1 6 juna, 2008) mAM ApI zakAya che. prazna pUchanAra vyakti uttara ApanAra vyaktino koI eka svara cAlato hoya tyAre kArya karavuM joIe. je svara cAlato hoya te dizAmAM praznakartA hoya to kArya siddha svaravidyArthI jIvanamAM kArya siddhi, praznottara, mAMdagI, thaze. tethI viparIta hoya to kArya siddhi thAya nahi. caMdra svaramAM jIvanamAM AvatAM sukhaduHkha, roga nivAraNa, zAMti, samatA, pUrva ane uttara dizAmAM prayANa karavuM nahi. sUrya svaramAM pazcima samAdhi vagereno svayaM anubhava thAya che. A vidyAno abhyAsa ane dakSiNa dizAmAM prayANa karavuM nahi. rAtrinA samayamAM DAbo jIvanamAM zAMti Ape che ane AtmasAdhanA mATe dhyAna-ekAgratA svara ane divasanA samayamAM jamaNo svara cAle to zubha gaNAya sAdhavAmAM mArgadarzaka bane che. mAtra yogIo, sAdhuo mATe ja che. savAre uThatI vakhate je svara cAlato hoya te paNa prathama bhUmi A vidyA nathI. gRhastho paNa teno abhyAsa karIne mAnava janma para mUkavo ane tyAra pachI AgaLa javuM. garamI vakhate sUrya svara saphaLa karavA mATe upayogI nIvaDe che. yogazAstra prakAza-5, baMdha karavAthI tathA ThaMDI vakhate caMdra svara baMdha karavAthI rakSaNa thAya cidAnaMdajI kRta padyAvalImAM viSayanI vistRta mAhitI che teno che. AkhA divasamAM eka kalAka caMdra svara cAlavo ja joIe. je abhyAsa karavAthI A lekhanI prAthamika bhUmikA sau koIne vyaktino traNa divasa-rAta sUrya svara cAle to eka varSamAM mArgadarzaka bane tevI che. svaravidyA e Atmasiddhi mATenI vidyA avasAna thAya che. jo eka mahinA sudhI sUrya svara cAle to be che ema jANIne teno abhyAsa karavAthI A kaLi kALamAM divasamAM avasAna thAya che. . AdhyAtmika vikAsa karI zakAya che. * * * dareka svaramAM pAMca tatvo anukrame cAle che, agni, vAyu, 103-sI bilDIMga, jIvanajyota epArTamenTa, pRthvI, jaLa, AkAza. vakhArIyA baMdararoDa, bIlImorA-366321. upadeza-zailI - a DaoN. raNajita paTela (anAmI) zailI eTale rIta (Style). zIla tevI zailI ema kahevAya che. paNa jagadguru zrIkRSNa arjunane upadeza ApatAM je daSTAMta ApyuM aMgrejImAM paNa Style is Man e ukti jANItI che. saMskRtamAM che te sarvajanIna ne sarvakAlIna ne pratyekanA anubhavane ujAgara eka kathana cheH yathA muccati vAkya bANam tathA jAti kula karanAruM cheHpramANam' bolanAranI bhASA parathI jAti ne phulanuM vAsAMsi jIrNAni yathA vihAya navAni gRhaNAti naroDaparANi' pramANa-bApa-maLI jAya. bhajananI nIce narasiMha, mIrAM, akho, tathA zarIrANi vihAya jIrNonanyAni saMyAti navAni dehI dayArAma, tulasI, kabIra, suradAsanA nAmano ullekha karavAmAM ' (adhyAya-2, zloka-22) Avyo na hoya to paNa enI kathana rIti, padAvali ne zrIkRSNa arjunane kahe che...agara tuM zarIranA viyogano zoka abhivyaktinI adA parathI enA kartAnI jANa thaI jAya. karato hoya to te ucita nathI, kema ke manuSyo jema jIrNa vastro subalakSmI, latA, sehagala, paMkaja malika, ke.sI.De, raphI, mUkeza, tyajI daIne navAM dhAraNa kare che tema ja A jIvAtmA purANA talata mahemuda emanA kaMTha parathI ja parakhAI jAya. bhalene e paDadA zarIrano tyAga karIne navuM zarIra dhAraNa kare che, ane amara AtmAne pAchaLa gAtA hoya! gAMdhIjI, svAmI AnaMda ne pro. balavaMtarAya to zastro chedI zakatAM nathI, agni bALI zakato nathI, jala ThAkoranI gadya zailI ja emanA katRtvanI pichAna ApI jAya. palALI zakatuM nathI ne vAyu sUkavI zakato nathI. Ama deha ane upadezakanI zailI paNa nokhI paDI jatI hoya che. emanI upamAo- dehI-baMne dRSTie zoka karavo vyartha che. alaMkAro, dRSTAMto viziSTa prakAranAM hoya che. vizvanI utpattithI te atyAra sudhInA kALamAM koIe sAkArarUpe, jIvana-maraNanI ghaTanA ati gUDha ne rahasyamaya che, jIva, jagata paramAtmAno sAkSAtkAra karyo nathI paNa enI ekatA ane ne mAyAnA cakrAvAmAMthI koIpaNa mukta nathI. brahma zuM, mAyA anekatAne samajAvavA ne spaSTa karavA vizvanA vividha mahAna zuM, AtmA zuM...e badhAno saMbaMdha zo? A badhA prazno padArthomAM enI vibhUtinI abhivyakti je svarUpe thaI che teno samajAvavA ne samajavA sahelA nathI paNa bhAratIya dharmopadezakoe khyAla RgyedasaMhitAmAM A rIte Apyo cheH- "candramA manamAMthI, ucita dRSTAMto dvArA ene hastAmalakata karI dIdhA che. sUrya netramAMthI, Indra-agni mukhamAMthI, vAyu prANamAMthI, aMtarikSa ApaNA koIpaNa svajana ke snehIjananuM mRtyu thAya che eTale nAbhimAMthI, ghI-(AkAza) mastakamAMthI, pRthvI pagamAMthI ne ApaNe saMsAranI asAratA, zarIranI nazvaratA ne AtmAnI dizAo kAnamAMthI utpanna thayAM evI kalpanA karI che. amaratAnI vAto lakhI AtmIyajanane AzvAsana ApIe chIe "puruSasUkta'mAM cAturvaryanI utpattinI kalpanA A pramANe Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * * * tA. 16 juna, 2008 ane prabuddha jIvana cheH "brAhmaNa enuM (virATa puruSanuM) mukha hato, kSatriya enA hAtha che. nIcenuM pakSI jANe ke UMce beThelA pakSIno sAco dekhAto banAvavAmAM AvyA, vaizya enA UrU. (jaMghA) ane pagamAMthI zudra 'paDachAyo, tenuM pratibiMba hatuM. vastutaH te pote ja badho vakhata utpanna thayo. pratyeka vyaktimAM A cAreya varNo che. buddhithI kAma upara beTheluM pakSI ja hatuM. kaDavAM mIThAM phaLa khAtuM A nIcenuM nAnuM kare (mastaka dvArA) te brAhmaNa, bAhu dvArA rakSaNa kare te kSatriya, pakSI vArApharatI raDatuM ne sukhI thatuM te mAtra mithyA bhramaNA hatI. vitta ne vaibhava utpanna kare te vaizya ne paga dvArA sevA kare te zudra. zAMta ane svastha, bhavya ne gauravabharyuM, zoka-duHkhathI para, uparanuM ghaNIvAra, gAMdhIjI jevI virala vibhUtimAM A cAreya varNono pakSI te Izvara,-A jagatano prabhu che. nIcenuM pakSI te mAnava samanvaya ne utkarSa thayelo jovA maLe che; paNa virATa puruSanI AtmA che ke je duniyAnAM kaDavAM mIThAM phaLa khAya che, vAraMvAra vibhUtine je rIte vyakta karI che te sacoTa ne mUrti che. A prAcIna AtmA upara bhAre prahAra paDe che. thoDo vakhata te khAto aTakI manISio kevAM kevAM pratIko dvArA kAma le che! jAya che, e ajJAta Izvara tarapha vaLe che. ene tejano paMja jIva-zivanuM sAyujya ne sAlokya zI rIte samajAvI zakAya? dekhAya che.' jIvAtmA-paramAtmAnAM vyAvartaka lakSaNo game teTalI sUkSmatAthI jIvananI akaLatAne ane mRtyunI gahanatAne koNa pAmI ke samajAvo paNa aspaSTa ne amUrta rahevAnAM paNa ApaNA tAgI zakyuM che? mRtyu para hajjAro kAvyo, lekho lakhoyA haze adhyAtma-upadezaka-RSie ApaNI tapovana-saMskRtinAM be paNa enI anirvacanIyatAnI bhagavAna buddha kisA gotamInA pakSI-pratIko dvArA e gahana tattvane saraLatAthI samajAvyuM che - kissA dvArA je sarvajana ne sarvakAla kAje samajaNa ApI che te 'dvA suparNA sayujA sakhAyA samAna vRkSa pariSasvajAte keTalI badhI sAdI, sAcI, sacoTa zAmaka ne sarva svIkArya che! taporanyaH pippala svAtaMtparanananyobhicAkazIti || dharmopadezakanI upadeza-zailIno A adbhuta namUno che. AvI be suMdara pakSI eka sAthe eka vRkSa para vAsa kare che. emAMnuM ja dRSTAMta-paddhati bhagavAna mahAvIranI che. karmanI vAta karatAM eka svAdu pippalanuM bhakSaNa kare che, bIjuM khAdhA vinA ene joI teo kahe cheH "ajJAna jIva potAnA ja karma karI nIce ne nIce rahyuM che.' A baMne pakSIo suparNA ne sayujA che, sakhA paNa che, jAya che-jema kUvo khodanAra nIce utarato jAya che tema-ane je eka ja vRkSa para, pAMkha sAthe pAMkha joDIne beThAM hovA chatAM eka jIva zuddha antaHkaraNavALo che te potAnA karme karI UMce ne UMce " (jIvAtmA) bhoktA che, jyAre bIjuM (paramAtmA) sAkSI che. "eka jAya che-jema mahela bAMdhanAra UMce caDhato jAya che tema'. karmo caMcala, bIjuM stabdha." kavivara ravIndranAtha TAgora lakhe che : "be saMbaMdhe mahAbhAratamAM paNa AvAM dRSTAMto Ave che. dA. ta. : A nAnAM paMkhI kevAM spaSTa rUpe gocara banI rahe che, e kevAM suMdara saMsAramAM manuSya karelAM karmo te manuSyanI pAchaLa pAchaLa jAya che lAge che. emanAmAM nitya paricayanI kevI narI saraLatA rahI hoya ane jevAM karma karyA hoya tevAM karmathI joDAIne e bIjo janma che ! tene koI moTI upamA vaDe AvI rIte rajU karI zakAyuM na grahaNa kare che. karma saMbaMdhe dRSTAMta ApatAM anyatra kahe cheH "jema hota. upamA zudra banI jaIne ja satyane bRhat banAvIne prakaTa kare hajjAro gAyonA dhaNAmAM vatsa-vAcharaDuM potAnI mAtAne zodhI che. bRhat satyadAnuM nizcita sAhasa kSudra sarala upamAthI ja yathArtha kADhe che tema karmo enA kartArano pIcho pakaDe che. keTalIka vAra bhAve vyakta thayuM che.' AvI gahana vAto rUpaka dvArA samajAvavAmAM Ave che. dA. ta. A be pakSInI vAte keTalAM badhAM arthaghaTano sarajyAM che! "zaMkarAcArya kRta stotrAdika'mAM - "zarIra e ja kAzIkSetra che ane vivekAnaMdane mate "eka ja vRkSa upara be pakSIo beThAM che. eka jJAnarUpI tribhuvanamAtA sarvavyApaka gaMgA che. bhakti ane zraddhA jarA UMce che, bIjuM nIce, ucavALuM zAka, mUgu ne bhavya e gayA (tIrtha) che ane potAnA gurunA caraNanuM dhyAna karavuM e che...potAnA ja mahinAmAM magna, nIcevALuM vArApharatI kaDavAM rUpI je yoga te ja prayAga che. skUla, sUkSma ane kAraNadeha, jAgrata, mIThAM phaLa khAya che ne zAkhA upara kUde che. peluM suvarNanA pIMchAvALuM svapna ane suSuptinI avasthA, ItyAdi sarva tripuTIonI para abhuta pakSI kaDavAM mIThAM phaLa khAtuM nathI. sukha-duHkhano anubhava je sarva prANIonAM aMtaHkaraNano sAkSI attarAtmA che e ja karatuM nathI. te Atmastha che. AtmA sivAya bIjuM kaMI jotuM nathI. kAzI-vicezvara che. e saghaLuM mArA dehamAM ja rahe che to pachI nIcevALuM pakSI avAranavAranA prayAsa pachI pelA suMdara pakSInI bIjuM tIrtha kayuM che? kayA hiMdune kAzI, gaMgA, gayA, prayAga, najIka AvI jAya che. tyAre te potAnA zarIra upara pelAnAM kAzI-vidhezvaranI jANa nahIM hoya? A abhijJAnane kAraNe pIchAMmAMthI nIkaLato prakAza dekhe che. potAmAM parivartana thatuM rUpakazailI grAhya ne prAsAdika banI che. lAge che. suvarNapaMkhInI ekadama najIka AvatAM te adbhuta dRSTAMta-paddhatinA upadezamAM jIsasa krAIsTa, bhagavAna buddhathI parivartana samajI zake che. AmAMthI svAmI vivekAnaMda bodha tArave utare tevA nathI. "dharatInI AratI'mAM svAmI AnaMde emanI Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo 20 : rAja : ja joI'-pharasa prabuddha jIvana jANAyAma juna, 2008 viziSTa zailImAM 'InI kukhe parthamI pAkI' e eka patitAne IMTALI brahmatattva sarva vastuomAM sUkSma svarUpe nihita che te samajAvavA karavAnI kathA ke "rAmano kheDU' ke "vAratA chela chogAvALAnI' zvetaketune eno pitA jhADa pAse laI jAya che ne mULiyAthI Toca AnAM keTalAMka dRSTAMta che paNa emanI hima jevI bALI nAkhatI sudhI ghA karI emAM rahelA rasa-jIvana-tattvanI pratIti karAve che. bodha-vANI to, 'giri-pravacano', (sarmansa ona dha mAunTa) e rasa sUkAI jatAM jhADa sUkAI jAya-marI jAya. rasa eno AtmA jene svAmI AnaMda 'TIMbAno upadeza' kahe che, tyAM bharapaTe jovA che ke padArthomAM sUkSma svarUpe nihita che. e pachI pitA vaDano maLe che. thoDAMka avataraNaH "saMto ! manakAyAthI niramaLa re'jo. TeTo maMgAve che. bhAMgatAM emAM jhINA dANA dekhAya che. e jhINA AMkhya kAyAno dAvo che. I eMThI thAya te diIne phoDajo. kAMDu dANA bhAMgatAM emAM kazuM dekhAyuM nahIM, tyAre zvetaketunA pitAe kanaDe to kalama karajo.' 'he aMtarajAmI! tuM ghaTaDe ghaTaDe jAgatI samajAvyuM, "kAMI dekhAtuM nathI emAM ja AkhuM vaDanuM jhADa samAviSTa joye beTho che. tuM amane mAMyalA verInA mAryA gothuM khAvA deje che. te pramANe, sUkSma tattvarUpe sarvamAM brahma rahelo che. sarvano e mAM. amane bhInI bhoM upara lapaTavA deje mAM." "bhAyuM mArA! AtmA che, e satya che, e AtmA te tuM pote che." A pachI ThAkaranAM naiveda kUtarAMvane nIraja mAM-ne bhUMDanA moDhA AgaLa pitA zvetaketune mIThAno kakaDo pANImAM nAkhavAnuM kahe che. putra motInA coka pUrajo mAM. evAM I to tI para hamacI khUMdaze ne e pramANe kare che eTale pitA ene pelo mIThAno gAMgaDo lAvavAnuM saMdho ukaraDo karI melIne sAmAM mAravA Avaze." "bhAya mArA! kahe che. paNa e to pANImAM ogaLI gayo hoya che. pitA, uparathI tArI AMkhamAM ADasara paDyuM che I jovuM melI sAmAnI AMkhanuM madhyathI taLiyethI pANI lAvI cAkhavAnuM kahe che. badhuM ja pANI kaNuM jovA hAlaje mAM, parathama peluM tArI AMkha mAMyalu ADasara khAruM hoya che. eTale pitA bodha Ape cheH "jo, A pANInA kADhaje, aTaleM parNo tArA paDozInI AMkhanuM kahyuM kADhavAno kImiyo biMdue biMdumAM mIThuM bhaLeluM che, paNa te dekhAtuM nathI, chatAM che tane jaDI jaze." khAruM. te ja pramANe brahma sarva vastuonA Adi, madhya ane antamAM saMto ! thore kelAM pAMke naIM ne boraDInI DArge AMbAmora raheluM che, jo ke sUkSma hovAthI jaNAtuM nathI. A sarvano e AtmA Ave naI, I to AMbe kerI ne kauvacane kauvacI, mArce tame phaLa che, e satya che; e AtmA te tuM pote che.' dekhIne velo oLakhajo.' lagabhaga sADA cha dAyakA pUrve meM bhakta kavi dayArAmabhAIno saMto ! ATalI vAta nice karIne mAnajo ke soyanA nAkAnI "rasika vallabha' graMtha vAMcelo, jemAM pRSTimArganuM kAvyAtmaka mAMyalI koryathI sAMDhiyo hAlyo jAya I bhaleM, paNa mArA rAmadhaNIne pratipAdana karavAmAM AvyuM che. emAM eka daSTAMta evuM ApavAmAM duvAra lakhamIvaMtAne UbhavA maLavuM doyaluM che." AvyuM che ke je puSTa jIvo paramAtmArUpI khIlaDAnI samIpa rahe che kavacit samasyA-pradhAna praznottarI dvArA dharma-bodha karavAmAM te rakSAya che, jyAre je ghaMTImAM orAya che te pIsAI jAya che. A Ave che. jaina dharmanA keTalAka sAmAnya siddhAMto viSe kezIe ja ghaMTI khIlaDAnuM dRSTAMta kabIranI kavitAmAM paNa che. A dRSTAMtano gautamane prazno pUchayA temAMno eka Avo samasyApradhAna prazra vyApa keTalo moTo che! AvuM ja eka dAMta, saMbhava che ke vinobA hatoH "he gautama! hajAro zatruo tamArA upara hallo karI rahyA bhAvenA koI lekhamAM vAMcyAnuM jhAMkhuM smaraNa chejemAM temaNe che. temane tamo zI rIta jIvo cho ? uttaramAM gautama bolyAH jagatanA mAnavone traNa vargamAM vaheMcyA che. eka mIThAnI pUtaLI ekane jItyAthI pAMca jItuM chuM, pAMcane jItyAthI dazane jItuM chuM jevA, bIjA vastrasajja lAkaDAnI pUtaLI jevA ne trIjA paththaranI ane dazane jItavAthI sarvane jItuM chuM'... A samasyAno sphoTa pUtaLI jevA. prathama ogaLI ekarasa-samarasa thanAra, bIjA karatA jaNAvyuM: "AtmAne jItyo nahIM to e eka zatru che. ene bhIMjAIne korAkaTa thanAra ne trIjA na bhIMjAya ke na ogaLe. jItavAthI e AtmA uparAMta bIjA cAra zatru-krodha, mAna adhyAtmanI bAbatamAM paNa prabhumaya thanAra, upara uparathI bhInA (abhimAna) mAyA (kapaTa) ane lobha-e cAra kaSAya (AtmAne thanAra ane trIjA korA kaTa! haNanAra malina bhAva) jitAya che. e pAMca jitAyA eTale bIjI amUrta vastune mUrta karavAmAM gahanamAM gahana viSayane sarala pAMca Indriyo maLI daze zatru jitAyA-ane e daza jitAyA-eTale banAvavAmAM ApaNA prAcIna manISio ane dharmagoptAoe saghaLA jitAyA." A prakAranI upadeza-zailIno Azraya laI prajAnA hRdaya para paramAtma-svarUpa ati sUkSama che. upaniSadomAM enuM gaMbhIra adhikAra jamAvyo che. koI paNa dezakALamAM eno saphaLa viniyoga tattvajJAna nirUpAyuM che. sacarAcaramAM vyApta e parama tattvanuM, thaI zake che. mukhya vastu to je te viSayanuM prabhutva che. cetaketu-AkhyAyikA dvArA nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. e * * * nirUpaNa keTaluM badhuM sAruM, saraLa, rocaka, sacoTa ne mUrta che222, aruNodaya sosAyaTI, alakApurI, vaDodarA-7. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THka sa ka amArA A na kara che. tA. 16 jUna, 2008 prabuddha jIvana saMtoSa : mananI AMkhe, hRdayanI pAMkhe 2 pannAlAla cheDA mananI pratikULatA asaMtoSane janma Ape che, anukuLatA saMtoSane. pahelA ene mananI lAgaNIo ALI banAvI nAkhe che. mana ane hRdaya mANasa sAmAjika saMskAronI bhIDa vacce jIve che. potAnI AsapAsa vacce tumula yuddha jAmatuM hoya che. sArA ke narasAno bheda bhUlI mana evA vasatA loko sukhI che jyAre pote A sukhathI cheTe che evI bhrAMti kaLaNamAM sarI jAya che jyAMthI UMcuM UThI zakavA asaMbhava bane che. AMkha ene satata pIDyA karatI hoya che; pariNAme potAnA sukhamAM UNapa para bAMdhelAM zaMkAnA paDaLa dhRtarASTranI AMkhe jovA prere che. ' anubhave che. bIjAonuM sukha ene korI khAya che tethI potAnuM sukha dhana, saMpatti, pada, prabhAva ane yazanI lAlasA manuSyanA asaMtoSanuM mANI zakato nathI. prApta thatI anukULatAmAM ya asaMtoSanI lAgaNIo mULa che. saphaLatAthI jIvanamAM saMtoSa Avavo joIe, saMtoSa saphaLatAno anubhave che. potAnA saMtoSa ane asaMtoSanI lAgaNIone anya mApadaMDa banavo joIe, mana ane hRdaya vacceno saMvAda pAramArthika banavo janonI dhULa pravRttio para nirbhara rAkhI jIvana vyatIta karanAra joIe. jeno zivabhAva lAgaNIone sparze, mananA zubha bhAvone vyaktio para nakArAtmaka lAgaNIo savAra thatI hoya che. urdhvagAmI banAve, satya ane sauMdaryathI lasalasatuM rAkhe, vidhAyakatAnuM asaMtoSathI jIvanamAM saMgharSa pedA thAya che. vAdavivAdothI gherAyeluM pAtra bane. mana sadAya kuMThita rahetuM hoya che. AvI vyaktiomAM saMtoSa ane stUrI kuMDaljhivase ramU TUMDhe vana mahi, mANasanI sthiti paNa tevI saphaLatAnI lAgaNI kyAreya sthAyIbhAva tarIke rahetI nathI. zoka, thaI che. aMdara paDeluM sukha mANasa anubhavI zakato nathI, sukhane mATe krodha, bhaya, niMdA Adi aneka viparIta bhAvone kAraNe teno sthAyIbhAva phAMphA mAre che. bAhya sukhanI apekSAmAM mANasa gAMgo thaIne phare che. nAnI khoravAI jAya che. nAnI spRhAono gulAma thaI beThelI vyakti sukhanA mRgajaLa pAchaLa saMtoSI nara sadA sukhI' e satranI pAchaLa manano UMDo bhAva doDe che. jyAre saMtoSI vyakti pratyeka kSaNe jIvananA sAcA sAmAyikano chupAyelo che. vicAra jagata ane bhAva jagata vacce rahelI asamAnatA, AvirbhAva pAmI potAnA temaja sahayogI vyaktionA jIvanamAM prakAzanA vyavahAra ane Adarza vaccenI gaDamathalanI sthitine TALavA buddhi ane divaDAne jhaLahaLato rAkhe che. lAgaNIne sAkSI bhAvamAM sthira karavI paDe, taTasthatA anubhavavI paDe, sukha ane du:kha, saMtoSa ane asaMtoSa, bhAva jagatanI A tamAma je bhAva ApaNa zabdo dvArA pragaTa nathI karI zakatA. koIne samajAvI vRttio, lAgaNIo paratve aMtarAtmAnA avAjanI upekSA karanAra nathI zakatA, mAtra vyavahAranI sapATI para khaLabhaLATa anabhavIe saMjogono gulAma bane, vicArone potAnA bIbAmAM DhALavAne badale chIe, aspaSTa taraMgo sAthe tAlameLa anabhavIe chIe emAM bIjAne anurUpa potAnI jAtane DhALanAra haMmezAM saMtoSathI veMta cheTe raheze, vicAronI spaSTatAno ane pAradarzitAno abhAva hoya che. ghaDIbharamAM taNAva anubhavaze, jIvanamUlyothI dUra jato raheze. vaicArika, prAmANikatA saMtoSano mukhavaTo haTI jatA caherA para asaMtuSTatAnI lAgaNIo dvArA ja saphaLatA ane saMtoSa potAnA banI rahe che. cADI khAtI hoya che. ghaNIvAra evuM bane che; hRdaya ane buddhi vacce gharSaNa thAya tyAre vyaktinuM vicAro e mananI bhASA che, bhAvo hRdayanI, dainika jIvanamAM dhyAna potAnA para kendrita thavAne badale anyo bhaNI jAya che. potAnAthI potAne anukULa thAya tevA pratisAdanI apekSA sAthe vyavahAra kuzaLa dUra javuM eTale asaMtoSanI najIka javuM. jema jema AkRti samIpa Ave mAnavI apekSita kAryone paripUrNa karavA hAma bhIDe che tyAre paNa, tema tema mana asaMtoSathI bharAI jAya. saMvedanAo ane bhAvanAonuM tenA mananA UMDA khUNe asaMtoSanI lAgaNIo AkAra letI hoya nirIkSaNa ane parIkSaNa buddhinA tattvathI cheTuM thatuM jAya. bIjAo para che. tenI pharate zaMkAonuM gUMcaDuM saLavaLatuM hoya che. zraddhAnI vATane nirbhara rahetuM mana jyAM sudhI dizA na badalI zake tyAM sudhI svayaMne na saMkoravAnuM tenuM gajuM hotuM nathI. ane bane che paNa tevuM ja, cetanAnI pArakhI zake, mananI mAMgaNIo sAme jhUkI jAya, samatolapaNuM cUkI jAya tyAM sudhI mana AvA asaMtoSathI bharAI raheze. ekamAtra taTasthatA ja kSaNone tenuM astitva svIkArI zakatuM nathI. avizvAsanA khabhA para lAgaNIonA pUrane khALI zake ane saMtoSa tarapha javAno mArga karI besI jatuM tenuM vyaktitva saMtoSa ane asaMtoSa vaccenI pAtaLI bhedarekhAne pAmI zakatuM nathI. aMte mananI bhItaramAM raheluM asaMtoSanuM jarUra che. ajavALAmAM khallI rahelI AMkhe aMdhArAmAM ya zraddhAnA Akha, AgaLIyuM mananA kamADane aMdarathI muzkeTATa vAsI de che. vizvAsanI pAMkhe AtmAbhimukha banI rahe. premanI paripUrti abhivyaktimAM - zAstro kahe cheH "manavam manuSyA 2 vanya mokSayo ' mana e A e che, zraddhAnI paripUrti jAgrata samarpaNamAM. ja manuSyonA baMdha ane mokSanuM kAraNa che. ApaNuM mana sAmAjika * * * saMskAra dvArA prazikSita che eTale mana ane zarIranA stare emAM spardhA 4042, dhanajI sTrITa, muMbaI-400 003. ane pratispardhAno bhAva chUpAyelo hoya che. bhAvonI kumAza sparze te mobAIla : 9820284044 Ape. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. jana, 2008 moTI sAdhuvaMdaNAnA sarjaka pU. jayamalajI mahArAja guNavaMta baravALiyA bhArata varSanI pavitra bhUmie anAdikALathI, samaye samaye yuge yuge) saMmatimAM badalI zakyA. have to mAtra saMyamIjIvana svIkAravAmAM bAdhaka aneka mahApuruSone avataravAnuM gaurava prApta karyuM che. pratikramaNa sUtra AvaDatuM na hatuM te ja bAkI rahyuM hatuM. e jANIne teoe AvA eka mahApuruSa, AcAryazrI jayamalajI ma. sAheba jaina udyAnarUpa pratijJA lIdhI ke jyAM sudhI pratikramaNa kaMThastha na karI lauM tyAM sudhI besIza. bAganI rakSAne mATe rAjasthAnanA jodhapura jillAmAM Avela meDatA nahIM. emano A saMkalpa traNa kalAkanA thoDA samayamAM ja pUro thaI gayo. tAlukAnA lAMbiyA gAme kAmadAra mohanadAsa mahetAnI sahadharmiNI jene zIkhavAmAM, sAmAnya mANasane 6-6 mahinA lAge che e Avazyaka (dharmapatnI) mahimAdevInI ratnakaNie vi. saM. 1765, bhAdaravA suda 13nA sUtra (pratikramaNa) phakta traNa kalAka (eka paho2)mAM kaMThastha karI lIdhuM. roja janmyA hatA. emanA janma samaye pitA mohanadAsajIe bhayaMkara tatpazcAta, vi. saM. 1788 mAgasara vada bIjI, gurUvAre, meDatA zaheramAM DAkudaLa upara ullekhanIya vijaya meLavyo hato, tethI e vijaya prAptinA pU. AcAryazrI bhUdharajI mahArAja sAheba pAse jaina bhAgavatI dIkSA aMgIkAra phaLasvarUpe bALakanuM nAma "jayamala' rAkhavAmAM AvyuM. karI zramaNadharmanuM pAlana karavA lAgyA. jayamalajI bacapaNathI bahumukhI vyaktitvanA svAmI hatA. emano utsAha zramaNa jIvanamAM paga mUkatAnI sAthe ja teoe ekAMta2 (varasItapa)nI tathA kAryakuzaLatA abhuta hatI. atyaMta tejasvI prabhAvazALI emanuM ugra sAdhanAnI pratijJA lIdhI ane 16 varSa sudhI e niyamanuM pAlana karyuM. vyaktitva koInA para amiTa chApa pADatuM hatuM. puNyazALI, medhAvI uparAMta, pAraNAmAM pAMca parvatithine divase pAMceya vigaino paNa tyAga (buddhimAna) bALaka jayamalajI prAtaHkALanA sUryanI jema satata potAnI karatA hatA. A sivAya, teoe 16 varSa sudhI chaThThanA pAraNe chaThTha, 2 buddhi zaktine vikasAvatA pragati karI rahyA hatA. varSa sudhI aThThamanA pAraNe aThThama, 3 varSa sudhI 5 upavAsane pAraNe pAMca bAvIsa varSanI vaye, riyAM nivAsI kAmadAra zivakaraNajI muthAnI suputrI upavAsanuM tapa karyuM. uparAMta 20 mAsakhamaNa, 10 be mAsakhamaNa, 40 lakSmIdevI, sAthe lagna thayA. ANA teDavAnI tithi cAturmAsa pachI nakkI A. aThThAI, 10 divasanI abhigraha sAthenI tapasyA, eka comAsI tapa ane thayela tethI lakSmIdevI piyaramAM hatAM. jayamalajI mitro sAthe, vyApAranA * eka cha mAsika tapa karyuM. vardhamAna AyaMbila tapa vagerethI dIrdhakAlIna tapa kAma mATe, kArataka suda 14nA roja meDatA gayA hatA. meDatAnI bajAro karAra ga karIne, teo potAnA AtmAne tapAvIne suvarNa banAvavAmAM jAgRta rahyA. baMdha joIne ane e baMdhanuM kAraNa badhA vyApArIo AcAryazrI bhadharajI eka bhavAvatArI AcArya samrATa zrI jayamalajI ma.sA. naisargika mahArAja sAhebanuM pravacana sAMbhaLavA gayA hatA, tevuM jANIne teo paNa pratibhAnA svAmI hatA, uparAMta, puruSArthI, utsAhI, daDha, cAritryaniSTha potAnA mitro sAthe pravacana maMDape pahoMcI gayA. paNa hatA. emaNe je varSe dIkSA lIdhI teja varSe pahelA cAturmAsamAM ja 11 pUjyazrI bhUdharajI ma. sA. zeTha sudarzananuM jIvanavRtta prakAzI rahyA hatA. Agama graMthone kaMThastha karyA. eTaluM ja nahIM, phakta traNa varSamAM teozrIe teoe darzAvyuM ke kevI rIte kapilA ane mahArANI abhayA, potAnI 32 Agama graMthonI sAthe aneka anya graMtho paNa kaMThastha karI lIdhA. uparAMta mAyAjALathI zeTha sudarzanane bhogavAsanAmAM phasAvavAno athAka prayatna anya matanA graMtha vedavedAMta, zruti, smRti, nyAya, darzana vagerenuM adhyayana kare che ane kevI rIte zeTha sudarzana potAnA vratamAM aDaga rahe che? rAjA paNa paMDita munizrI nArAyaNadAsajI pAsethI vinayapUrvaka grahaNa karI lIdhuM. dadhivAhane, paristhitine vaza thaI majabUrIthI zeThane zULInI (phAMsI) sajA kSamAzramaNa pUjyazrI bhUdharajI ma.sA.nA dehAvasAna samaye Ape pratijJA karI ane dharma zIla temaja brahmacaryanA prabhAvathI zuLIthI bacI javAya che karIke 'AjathI jIvanaparyaMta kyAreya lAMbA thaIne sUIne UMgha karIza nahIM.' (jANe zuLInuM siMhAsana) e ghaTanAnuM varNana rajU karIne, AcAryazrIe A niyama 50 varSa sudhI, jIvananI AkharI paLa sudhI emaNe pALyo ! A brahmacaryanA mahattva para prabhAvazALI udbodhana karyuM. A sAMbhaLIne pratyAkhyAnanA prabhAvane lIdhe ja teozrI e 700 bhavya AtmAone jayamalajInA hRdayanuM parivartana thayuM. emaNe vicAryuM ke AjIvana pUrNa dIkSAnuM dAna ApyuM. pUjyazrIe moTI sAdhu vaMdaNA racI jaina bhakti brahmacaryavrata pALavAthI to ATha-ATha karma zULIo siddhazilA rUpa sAhityane samRddha karyuM che. siMhAsanamAM badalAvI zakAya che. bharI dharmasabhAmAM teoe UbhA thaIne, ekAvatArI AcAryasamrATa zrI jayamalajI ma.sA. saMyama sumeru to hatA AjIvana brahmacaryavratano svIkAra karyo ane e vratanA sudaDha pAlana mATe ja sAthosAtha tejasvI kavi, bahuzrutadhara, dharmaprabhAvaka ane samartha samAja saMyamI jIvana jIvavAno, daDha nizcaya karI lIdho. sudhAraka paNa hatA. Ape aneka rAjA-mahArAjAo, navAbo, ThAkuro, jayamalajInA saMyama svIkAravAnA nirNayane jANIne pitA mohanadAsajI, jAgIradArone zikAra, parastrI gamana madya-mAMsa sevana vagere sAta mAtA mahimAdevI, bhAI rihamala, patnI lakSmIdevI tathA sAsu-sasarA vagere vyasanono tyAga karAvyo hato. sthaLa-sthaLe yojAtA pazu baliyajJa, , badhAM svajano meDatA doDI gayAM. emaNe aneka rIte rokavAnA prayatna narabaliyaza ane dAsa prathA, satI prathA vagere mithyA ADaMbarone baMdha karyA, Akhare teo potAnI vilakSaNa buddhizaktithI badhAnAM virodhane karAvyA. - ' * 2EAba, Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. tA. 16 juna, 2008nA roja prabuddha jIvana - 1 5 AcArya zrI jayamalajI ma.sA.no upadeza atyaMta mArmika ane bhAvasabhara AcAryasamrATa pUjyazrI jayamalajI ma.sA.no vi. saM. 1853nA vaizAkha hoya che. jodhapuranA mahArAjA abhayasiMhajI, bIkAnera nareza mahArAja suda 14nA roja, 31 divasano saMthAro pUrNa thayo (siddha thayo) gajaMsiMhajI; sirohI nareza mahArAjA mAnasiMhajI, IndoranA holkAramAM AcAryasamrATanI nirjIva pArthiva kAyA ja bAkI rahI gaI. AtmA e zarIrano ahilyAdevI, nAgarinA mahArAjA vakhatasiMhajI, jesalameranA mahArAjA tyAga karI dIdho. ekAvatArI AcArya samrATa samAdhi dharmane varyA vagere zrI akherasiMhajI ane jayapura nareza savAI mAdhavasiMhajI prathama tathA judA judA zabdothI, rASTrabharamAM emanA divaMgata thavAnA samAcAra mAnavIya dilhIpati mogala samrATa muhammadazAhano zAhajAdo vagere to emanA sAdhano mAraphata prasArita thatA gayA. upadezAmRtanuM pAna karIne saMpUrNapaNe emane samarpita thaI gayA hatA. aMtimadarzana ane pArthiva zarIranA agnisaMskAramAM sAmela thavA mATe vi. saM. 1805, vaizAkha suda trIje pUjyazrIne AcAryapada pradAna dezanA najIka tathA dUranA sthaLethI hajAro jaina temaja jainetaro zraddhALu karavAmAM AvyuM hatuM. e ja divase akhila bhAratIya jayamala jaina zrAvaka bhakto nAgaura pahoMcyA. vizALa janasamUhanI hAjarImAM e pArthiva zarIra saMghanI sthApanA karavAmAM AvI hatI. AgaLa upara e paraMparA 'jayagaccha' paMcatattvamAM vilIna thaI gayuM. nAmathI prasiddha thaI pUjyazrInA vihArakSetro mukhyatve rAjasthAna, paMjAba, bAkI rahI gayuM e Adarza mahAna saMta zreSThanuM amaratva prApta thaza:zarIra gujarAta, mevADa, mALavA, dilhI rahyAM che. temaja gauravazALI jayagacchIya paraMparA. jIvananA AkharI 13 varSa zArIrika kAraNathI nAgauramAM sthiravAsa ekAvatArI AcArya jaya jIvana prakAza: karyo hato. vi. saM. 1851mAM pUjyazrIe vicAryuM ke saMghanuM AcAryapada * eka pravacana sAMbhaLIne ja vairAgya jAgyo, 3 kalAka (1 pahoramAM) jIvananA aMtima varSomAM Atma-vizuddhinI pUrNa sAdhanAmAM agavaDarUpa UbhA-UbhA pratikramaNa kaMThastha karyuM. thaze tethI temane lAgyuM ke mAre A AcAryapada ane e padasaMbaMdhI kAryomAMthI * 16 varSa sudhI eka upavAsano varasItapa 16 varSa chaThThanA pAraNAne mukti levI joIe. cha4, 20 mAsakhamaNa tapa, 40 aThThAI ta5, 90 divasa abhigraha . jaina itihAsamAM AcArya hovA chatAM, yuvAcArya banAvavAnI paraMparA sAthe tapa, eka vAra caumAsI tapa, ekavAra chamAsI tapa, 2 varSa badhe ja che. keTalAya varSothI che; paraMtu koI AcArya potAnI hayAti : aThThamane pAraNe aThThama, 3 varSa pAMca upavAsane pAraNe pAMca upavAsa daramiyAna potAnuM AcAryapada vosirAvI choDI daIne, yogya munine pote vagere...tapa. jAte ja AcArya cAdara zraddhApUrvaka oDhADe, te to sauthI prathama to AcAryazrI * 50 varSa sudhI Asana bichAvIne (sUIne) UMgha lIdhI nathI. jayamalajI mahArAja sAheba jevA yugapuruSanuM ja kArya che. pUjyazrIe * 8 divasa sudhI AhAralIdhA vinA, bIkAneramAM 500 yatione carcAmAM yuvAcArya zrI rAmacandrajI ma. sA. ne AcArya jAhera karIne pote AcAryapadano parAjaya ApI, haMmezane mATe, jainasaMto mATe sauthI prathama kSetra kholyuM. tyAga karyo. caturvidha saMgha, nAgaura zaheramAM vi. saM. 1851mAM jeTha suda * pIpADa, nAgora, jaisalamera, bIkAnera, sAMcora, laudI, sirohI, bIjanA zubhadine dharmasabhAnI hAjarImAM yuvAcArya rAmacandrajI ma.sA.ne jAlora vagere aneka kSetromAM, yatione carcAmAM parAjaya ApI, AcAryapadanI cAdara oDhADI emanI saMghAcAryanI padavI para pratiSThA karI. A kSetro kholyA. phAgaNa suda dasame e yugapuruSe niyata maraNane jAte ja varavA mATe * jo dhapura, bIkAnera, jayapura, nAgora, jesalamera vagerenA rAjA (IcchA mRtyune bheTavA mATe) saMthAro levAnI abhilASA vyakta karI ane mahArAjAo tathA dilhInA bAdazAha mohammadazAha temaja enA saMthArA daramiyAna 11 ekAMtarA upavAsa karI, eka chaThTha karyo; chaThThanuM zAhajAdAne bodha pamADI sumArge lAvyA. pAraNuM karyuM, mahAvIra jayaMtIe bIjA chaThThanA paccakakhANa karyA paraMtu e : 700 bhavya AtmAone dIkSA ApI-51 ziSya, 200 praziSya 449 chaThThanuM pAraNuM na karyuM ane vi. saM. 1853, caitra suda pUnamane divase e sAdhvI samUha. divya puruSe caturvidha saMghanI hAjarImAM saMthArAnA paccakakhANa karyA. * vi. saM. 1807mAM moTI sAdhu vaMdaNA racI e uparAMta, 250thI vadhAre 49 saMta tathA 250 satIjIo saMthArAnI sevAmAM hAjara hatA. emanA kAvyakRtionuM sarjana karyuM. 16 saMtoe ekAvatArI AcArya samrATa zrI jayamalajI ma.sA.nA saMthArAnI * potAnA jIvanakALa daramiyAna-2 varSa pUrva (vi. saM. 1851- 1853) tana-manathI divasa-rAta svAdhyAya sevA karIne sAtha Apyo. divasa-rAta AcAryapada uttarAdhikArIne ApIne Atma samAdhimAM lIna thayA. eka karIne A saMthArAnI avirata sevA karanArA e soLeya saMtoe kAlAntare saMthArAnA soLamA divase-madhyarAtrIe udayamuni tathA kezavamunie eka-eka mAsano saMthAro lIdho hato. devalokathI AvIne vaMdana karyA. pUrNa prakAzane joIne AcArya zrI jaina jagatanA A yugapuruSane 31 divasonA-dIrdha saMthArAno lAbha rAyacandrajI ma.sA. vagere saMtoe pUchyuM ane sImaMdhara svAmI pAsethI maLyo. jaina itihAsamAM vItelA pAMcaso varSamAM evuM eka paNa udAharaNa samAdhAna maLyuM ke pUjya zrI ekavAvatArI che. prathama kalpa devalokathI nathI maLatuM ke jemAM koI saMpradAya ke AcArya pada para pratiSThita mahAna racavIne mahAvideha kSetramAM jaIne mokSa prApta karaze. * * * AtmAno Avo saMthAro cAlyo hoya, e mahApuruSanI traNa pATa sudhI 601, smita epArTamenTa,khokhANI lena, InDiyana benkanI upara, eka-eka mAsano saMthAro, badhA ja 10 paTTadhara AcAryae lIdho hoya. upAzraya lena, ghATakopara (IsTa), muMbaI-400077. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 juna, 207 kora - pustakanuM nAma : nigraMtha saMpradAya sarjana svAgata kiMmata rUA. 30, pAnA 150; AvRtti-1. jaina tarka bhASA--jJAna bindu parizIlana prAptisthAna : zrI AtmAnaMda jainasabhA, 39, (paMDita sukhalAlajInA traNa hiMdI lekhono sau nDaoN. kalA zAha 41, dhanajI sTrITa, muMbaI-400003. prathama gujarAtI anuvAda) jJAnanA lakSaNo, tenA upAdaka kAraNo brahmajJAna kAlajayI lokottara vyaktitva eTale yugadraSTA lekhaka-paMDita sukhalAlajI tathA kevaLajJAna ane kevaLadarzanopayogonA vijayavallabha sUrizvarajI mahArAja, copanavarSa anuvAdaka: nagIna jI. zAha bhedabhedanI carcA vagere viSayono suMdara paricaya pUrve bhAvanajAtinA A masIhAe potAnA prakAzaka: Do. jAgRti dilIpa zeTha-pIeca.DI. maLe che. jIvanakALa daramyAna Apela upadeza ane saMdeza, bI-14, devadarzana, naheru nagara, cAra rastA, jijJAsuoe ane abhyAsIone jJAnalAbha temanA jIvananA aneka preraka prasaMgo A mAthAvADA, amadAvAda-380015. karAve tevI A graMtha che. pustakamAM AlekhAyelA che. lagabhaga 67 varSanA prAptisthAna : sarasvatI pustaka bhaMDAra, hAthI XXX sudIrgha saMyama paryAyamAM dezanI dharma, krAnti ane khAnA, ratanapoLa, amadAvAda-380 001. pustakanuM nAma : tejovalaya navajAgaraNanI adbhuta lahera cAlatI hatI. kiMmata rUA. 150, pAnA 124; AvRtti-1, lekhaka : mahendra punAtara gurudeve pratyakSa ane parokSa rIte lAkho mAnavonA 2006. prakAzaka : priyala pablikezana, 603, zabarI, kalyANamAM sakriya yogadAna karyuM che. dharma, samAja, anuvAda granthamALAnA saMpAdaka zrI nagIna azoka nagara, sahakAra grAma pAchaLa, kAMdivalI saMgha ane rASTranA gauravamAM cAra cAMda lagAvyA jIzAhe karela bhAratIya darzana ane saMskRtinA (pUrva), muMbaI-401 101. kiMmata rU. 125 che. ' ' ' che. enA vizvavikhyAta tika ane saMzodhaka paMDita (supara DIlaksa), pAnA 86; AvRtti-1. I. 2004mAM pragaTa thayela A graMthamAM sukhalAlajInA vicArapreraka hiMdI lakhANono sI muMbaI samAcAra sAptAhikanA jANItA ane AcArya vijayavallabha sarijhanI taga, prathama gujarAtI anuvAda che. * mAnItA lokapriya lekhaka zrI mahendra punAtaranI ardha zatAbdI nimitte rASTrIya stara para Ayojana "jaina tarka bhASA' ane 'jJAnabiMdu parizIlana' kolame 'jina-darzana' lokomAM bhAre rasa upAdhyAya yazovijayajI kata saMskRta granthonI jagADyo hato. A pustakamAM jena tathA jainetarone maMca eNnthonI jagADyo hato. A pustakamAM jena tathA janatarIna graMthanuM prakAzana karavAmAM AvyuM hatuM. paMDitajIe lakhela vidvattApUrNa hiMdI prastAvane sAttvika ane saMvedanazIla vAcane prApta thAya che. vi- sAttvika ane saMvedanazIla vAcana prApta thAya che. A jIvanacaritramAM temanA saNo A , saMyamanAono gujarAtI anuvAda che. A pustakanI vizeSatA e che ke te TaDha daDhatA, sAdhanamAM jAgarUkatA, mananI pavitratA, 124 pAnAnA traNa prakaraNamAM vibhAjIta A "jina-darzana'nI kolamamAM pragaTa thayelA hovA vANInI madhuratA, paropakAritA, karuNA, saMgha granthamAM paMDita sukhalAlajInI aitihAsika ane chatAM A lekho sAMpradAyikatAthI para che.lekhakanI sika ane chatAM A lekho sAMpradAyikatAthI para che.lekhakanA pratyeno prema, samayane oLakhavAnI ane svataMtra tulanAtmaka dRSTino paricaya thAya che. zailImAM lokabhogyatA ane saraLatA UDIne AMkhe nirNayo levAnI kSamatA, rASTraprema ane dezapremanI prathama prakaraNamAM lekhaka nigraMtha dharmano vaLage tevAM che. emAMya khAsa karIne dRSTAMto paricaya karAve che. sAthe sAthe jenAgama ane tathA bodhakathAono upayoga, bhakta kavionA thAya che e ane tathA bodhakathAono upayoga, bhakta kavionA thAya che. ane lAge che ke A mahAmAnava sAmAnya buddhAgamano saMbaMdha, buddha ane mahAvIra tathA kAvyonI paMktio ane mahApuruSonA jIvana prAcIna AcAra vicAra vizenA keTalAMka muddAo prasaMgo lekhakanI kalamane ane kolamane rasALa sAdhAraNa mAnavadehamAM asAdhAraNa AtmA hatA. carce che. te uparAMta sAmiSa-nirAmiSa AhAra. banAvavAmAM upayogI thayAM che. AcArya vijayavallabha sUrIzvarajInuM jIvana ahiMsA, AgamonI prAcInatA, acalatva, ' vartamAna samayamAM lokonI dharma pratyenI aneka ghaTanAothI bhareluM che. A graMthamAM temanA . cAtaryAma, tridaraDa, vezyA, sarvajJatva vagere jAgRti ane jijJAsA batra vadhyA che. evA ziSya vijaya nityAnaMda surijIe potAnA garanA viSayonI chaNAvaTa kare che. samayamAM saraLatAthI samajAya ane hRdayamAM sIdhAM Adarza jIvananuM Alekhana rocaka zailImAM karyuM prakaraNa-2 mAM "tarkabhASAnuM parizIlana e sosarA utarI jAya evA lakhANo A pustakamAM che. garadevanA sAgara jevA vizALa jIvanane A upAdhyAya yazovijayajI racita graMthanI prastAvanA ApaNane sahajatAthI prApta thAya che. graMtharUpI gAgaramAM samAvavAno namra prayatna karI rUpe che jemAM upAdhyAya yazovijayajIe jene jaya loka mAnasanuM ghaDatara karavAmAM ane mAnava- potAnA guru pratyenuM RNa adA karyuM che. lekhakanI loka mAnasanuM ghaDatara karavAmAM ane mAnava- potAnA tarkabhASAnA viSayanuM nirUpaNa karavAmAM saTIka jIvanane samRddha karavAmAM A pustaka sahAyakamAM zailI dvArA AcAryazrInI adabhata daradaSTi. pramANa naya-tattvalokano tAttvika grantharUpe bane tema che. samayasUcakatA, purANI pragativirodhI paraMparAsAkSAta upayoga karyo che teno paricaya maLe che. XXX onA mohano tyAga karI pragati sAdhaka nirNaya prakaraNa-3 jJAnabindu parizIlanamAM jJAnanuM pustakanuM nAma : yugaSTA vijaya vallabha levAnI spaSTatA tathA temanA virATa vyaktitvano lakSaNa, avasthAo, jJAnavaraka karmanuM svarUpa, lekhaka : AcArya vijaya nityAnaMda sUri paricaya thAya che. * * * apUrNa zAnugata tAratamya, mati ane zrutajJAnanI prakAzaka : AtmAnaMda jainasabhA, 2/8 2, bI/42, dayAnaMda sosAyaTI,e104, gokulabhedarekhA, avadhi ane mana:paryavajJAna, kevaLa- rUpanagara, dilhI-110001 dhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-400 063. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 . . ( tA. 16 juna, 2008 - prabuddha jIvana I paMce paMce pAtheya (anusaMdhAna chellA pAnAthI cAlu) baoNksa chUTo karI rIpera karI pAcho reassemble karyo. agiyAreka vAge nIkaLI 53 ki.mI. bAda 'locIMgalA' pa06 5 mI.nI UMcAIe amArI Organisation) ApaNA zahera karatAM cAra pAMca gaNI jhaDapathI rIperIMga savArI pahoMcI. A pravAsamAM rastA bahu ja kharAba. kharekhara to rItasaranA kAma karatAM joIne AnaMda thayo. dhanya che temanI jhaDapane. A to badhA rastA ja nahotA. lagabhaga 15 ki.mI.vistAramAM to dhULa, paththara jema tema yuddhanA dhoraNe kAma karavAvALAne ! be thI aDhI kalAka rAha jovAmAM be patharAyelA jemAMthI ApaNe ja ApaNo rasto zodhavAno. thoDA caDhANa phAyadA thayA. kudaratanuM saudarya mANavA maLyuM tathA bIjI eka oLakhANa bAda ekadama samataLa medAna jevI jamIna, 48 ki.mI. x30 ki.mI.no vadhI. AkAzanI patnI garImA dilhIthI plenamAM leha AvavAnI hatI teno taddana plena jamInano paMca. jemAM vacce vacce pANInA jharaNAM Ave. paricaya thayo. lagabhaga be vAgye ame 'barAlAcAlA'-cAlA eTale bogadu oNksijana levala ghaNuM ochuM tethI ApaNA lazkara taraphathI eka yuniTa pasAra paNa karI lIdhuM. A bogaduM 4892 mITaranI UMcAIe che. bogadAmAMthI kaeNmpa rAkhela che. 4630 nI UMcAI para paNa rahevA khAvAnI sagavaDa maLI. bahAra nIkaLIne eka adbhuta dRSya najare paDyuM. rastAnI AjubAju keTalAya taMbUmAM khATalAo gAmaDAMnI sTAIlanA hatA. ThaMDI sAme rakSaNa mATe moTA bhAgamAM himAlayano barapha ogaLI ogaLIne zivalIMga jevA AkAro dhAbaLAo paNa maLe. dhAraNa karatA dekhAyA. ApaNane ema lAge ke zivalIMganA khetaro che. sau bIje divase savAre siddhArtha ane pInkI amArI sAthe joDAI gayA. prathama dRSTie ema lAge ke pakSIonuM dhADuM ja paradezathI AvIne bheguM nA thayuM emanI TeksIe 299 ki.mI phakta paMdara kalAkamAM pasAra karyA. amArI hoya ! abhUta, abhUta, adbhUta! reunion pArTI jemAM phakta maeNgI ane biskITa hatA te paNa bahu AnaMdadAyaka bogadAnI bahAra beThA hatA tyAre TIpunI bAIkanuM to paMksara rIpera lAgI. karyuM paNa eka nALAmAMthI eka bAIkane bahAra lAvavAmAM be pravAsIone have chello bhAga pravAsano pAra karavAno hato. jarA paNa gati to kaMIka takalIpha paDatI hatI, e joI mArAthI to rahevAyuM nahIM ane ughADA vadhArAya ja nahIM. bAIkanI cesIsa tUTatA vAra ja nA lAge. 'Pang' nuM page baraphIlA pANImAM jhaMpalAvI ja dIdhuM ane saphaLatApUrvaka bAIkane bahAra caDhANa bahu kaparuM hatuM. rAtrinA 7 vAgyA. aMdhakAra zarU thayo. ThaMDo pavana lAvyA. eka sArA kAmanA AnaMdanI laherakhI manamAMthI pasAra thaI gaI. kuMkAvA mAMDyo te chatAM ame AgaLa javAnuM nakkI karyuM. dhIme dhIme 730 e bhAI to amArA Azcarya sAthe jANavA maLyuM ke tyAMnA ja rahevAsI mITarano rasto kApI 5360 mI.nI UMcAie to pahoMcI gayA. Akhare hatA ane teo eka kempa sAITanA mAlika hatA. emanuM nAma rAjeza. "Tongdungla' pahoMcyA. pAro to 5 DIgrI para. ahIMnI ThaMDI sahana karavAnI rAtri mukAmanA vicArane samarthana maLyuM ane ame emanI ja kaeNmpa sAITa amArI zakti nahotI tethI kyAre AgaLa jaIe evI utkaTa IcchA dharAvatA para rAtri vitAvI. A kempa sAITa eTale sarca. atre lagabhaga AkhuM varSa ame AgaLa vadhyA. kudarata paNa amArI parIkSA karI rahI hatI. have AgaLa sUmasAma hoya. kaeNmpIMganI sIjhanamAM ja pravAsIo Ave. eka rAtrinA para thoDuM utarANa AvatuM. ati kaThIna utarANa. sarakI javAya evA eka vyaktinA rU. 3,000 che. amArI karelI madadano bhAra haLavo paththaro-vacce vacce barapha jevA ThaMDA pANInA jhaDapathI vahetA pANInA vaheNa. karavA amane tenI kaeNmpa sAITa para ghaNAM sastA bhAve rahevAno Agraha parANe bAIkane kaMTrola karavI paDe. jyAre pANImAMthI pasAra thaIe tyAre karyo ane ame paNa svIkAryo. amArI pAse phakta rUA. 300 ja rahevA jamavA to saoNyanI jema pANI vAge, aMgo thIjI jAya. ame palaLI jaIe. bAIka sAthe lIdhA. calAvavAmAM paNa takalIpha paDe. atizaya kaparA pravAsa bAda be suMdara taMbUo have amArI kharI kasoTI zarU thavAnI hatI. jema UMcAI vadhatI jatI najare paDyA. ame tyAM ja Azaro lIdho. paga tapAbA-garama garama cA pIdhI tyAre jarA sAruM lAgyuM. badalAvA lAgyuM. lIlotarI adRSya thatI gaI ane baraphIlA pahADo ja tyAMnA rahevAsIo sAthe vAta karatAM jANavA maLyuM ke chellA cAra pahADo dekhAvA lAgyA. dhIme dhIme mANasonA caherAo paNa badalAvA varSothI teo tyAM kAma karatA hatA. atre jagyA na maLavAthI AgaLa 40 lAgyA. AMkho nAnI ane corasa thatA caherAo dekhAvA lAgyA. sarca ki.mI. vadhu pravAsa kheDI 'upazI' pahoMcyA. upazI lehanI sarahada para ja che. eTale himAcala pradeza ane jammu kAzmIra vaccenI sarahada, ame bAIka upazImAM paNa amArA kamanasIbe rahevAnI jagyA na maLI. chevaTe Traka rIperIMga zIkhyA hatA te atre kAma AvyuM. jIgaranI bAIkano Akho klaca ' DrAIvaronI sAthe rahevuM paDyuM. amArA dhyeyane siddha karavA have phakta 51 jaina tattvajJAnano korsa - ki.mI. ja kApavAnA hatA tethI prabhune prArthanA karI nidrAdhIna thayA. muMbaI yunivarsiTImAM jaina tattvajJAnano korsa cAlu karavAmAM Avela bIjA divasanI savAra eTale amArI khuzIno pAra nahIM suMdara rasto! che. tA. 5 junathI praveza zarU thayela che. vadhu vigata mATe saMparka karo. zaherI vAtAvaraNa najare paDavA mAMDyuM. upazIthI lehano pravAsa karatAM manamAM DaoN. bipina dozI - 9821052413 AnaMdanI choLo uchaLavA mAMDI. leha pahoMcyA. tyAM to jANe amArA Do. kAminI gogarI- 9819164505 svAgatamAM suMdara kamAna dekhAI. kamAna para suMdara citrakAma paNa hatuM. nItA sAvalA- 20332339. AgaLa javA mATe District Megistrate nI oNphisamAMthI paravAnagI Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 juna, 2008. meLavI 'khAra DuMgalA' je duniyAmAM gADI moTara jaI zake evuM UMcAmAM Souveniers jevA ke TI zarTa, magsa, pleTsa vagere kharIdyA. UMcuM sthaLa che tyAM javA nIkaLyA. mArI dRSTie A sthaLa mATe huM eTaluM ja kahIza ke A sthaLa joIne AnaMda, AnaMda, AnaMda! amArA AnaMdanI avadhi AvI gaI. mane bhAratIya hovAno garva che. ApaNA tiraMgAne pharakato joIne amArA 'khAraDuMgalA' 18380 phITanI UMcAIe AvelA sthaLe chevaTe sukharUpa zira ApoA5 jhUkI gayA. A tiraMgo ApaNA bahAdUra sainiko ke jemaNe pahoMcyA ane ame badhA nAcI UThyA.ATalI UMcAie paNa ApaNA dezane khAtara bhoga Apyo che temanI yAdamAM bAMdhelA smAraka para laherAya navajuvAno, sainikomAM bhAratIya saMskRti nihALI ame dhanya thaI gayAM. che. ApaNAM AvA bahAdura sainikone lIdhe ja amArA jevA pravAsIo khUba ja maLatAvaDA. suMdara zabdomAM amArI AgatA svAgatA karI amane A pravAsa kheDI zake che emAM koI zaMkA nathI. tA. 24 mIe ToTala khuza karI dIdhA. eka sainika dakSiNa bhAratano hovAthI sapanA sAthe tulu 2200 ki.mI.no pravAsa kheDI kAragIla, drAsa, kAzmIra thaI jammuthI TrenamAM bhASAmAM vAtacIta karato sAMbhaLavAnI majhA AvI. atre uttara bhAratano muMbaI pAchA pharatAM amAruM to ghare paNa suMdara svAgata thayuM. - . ane dakSiNa bhAratano saMgama nihALyo. ema kahevAya che ke A sthaLe 45 * * * miniTa pasAra karavI paNa kaThina che. jyAre amArA sanasIbe ame traNa puSmA caMdrakAMta parIkha, 6bI, kenave hAusa, vI. e. paTela mArga, kalAka atre pasAra karyA. atrenI yAdagIrI to joIe ne ! nAnAmoTA grAMTaroDa, muMbaI-400004 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano pustakanA nAma bhAva pustakanA nAma bhAva ApaNA tIrthakaro-prA. tArAbahena zAha rU. 100.00 sAMprata sahaciMtana bhAga-9-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 25.00 Arya vajUsvAmI-prA. tArAbahena zAha rUA. 010.00 sAMprata sahaciMtana bhAga-11-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rUA. 50.00 saMskRta nATakonI kathA-prA. tArAbahena zAha rU. 100.00 sAMprata sahaciMtana bhAga-12-Do. ramaNalAla cI. zAha rUA. 50.00 zrImad rAjacaMdra-pustikA rU. 4.00 sAMprata sahaciMtana bhAga-13-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 80.00 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rUA.150-00 sAMprata sahaciMtana bhAga-15-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rUA. 80.00 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-2-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 150-00 jaina dharma (pustikA)-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rUA. 7.00 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-3-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 200-00 nyUjhIlaeNnDa (pustikA)-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rUA. 6.00 vIra prabhunA vacano bhAga-1-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rUA. 80.00 oNsTreliyA (pustikA)-Do. ramaNalAla cI. zAha rUA. 6.00 zeTha motIzAha-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rUA. 30.00 vaMdanIya hRdayasparza bhAga 1/2-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 250.00 prabhAvaka sthavIro bhAga-2-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 20.00 jaina dharmanA svAdhyAya sumana-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 100.00 prabhAvaka thavIro bhAga-4-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 20,00 jaina dharmanA puSpa guccha-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rUA. 100.00 prabhAvaka vIro (olIva) bhAga-1 thI 5 jina vacanaDaoN. ramaNalAla cI. zAha rUA. 250.00 -DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 150.00 jaina dharma darzana - graMtha-1-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rUA. 220.00 jina tattva bhAga-1-DaoN. ramaNalAla cI. zAha jaina AcAra darzana - graMtha-2-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rUA. 240.00 jina tattva bhAga-2-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 20.00 caritra darzana - graMtha-3-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rUA. 220.00 jina tattva bhAga-4-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 20.00 sAhitya darzana- graMtha-4-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 320.00 jina tattva bhAga-5-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 20.00 pravAsa darzana - graMtha-5-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rUA. 260.00 sAMprata sahaciMtana bhAga-4-Do. ramaNalAla cI. zAha rU. 25.00 sAMprata samAja darzana - graMtha-6-DaoN. ramaNalAla cI. zAharUA. 270.00 sAMprata sahaciMtana bhAga-5-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 25.00 zruta upAsaka Do. ramaNalAla cI. zAhagraMtha-7 , rUA. 320.00 sAMprata sahaciMtana bhAga-6-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 25.00 prabhAvaka vIro bhAga-1thI6 -DaoN. ramaNalAla cI. zAharUA. 350.00 sAMprata sahaciMtana bhAga-7-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 25.00 jina tattva bhAga-1 -1 thI 5-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rUA. 300.00 sAMprata sahaciMtana bhAga-8-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rU. 25.00 jina tatva bhAga-2-6 thI 9-DaoN. ramaNalAla cI. zAha rUA. 240.00 (1) uparanA 1 thI 32 kramAMka sudhInA pustako upara 25 % DiskAunTa ApavAmAM Avaze (2) rUA. 5000 thI vadhAre kiMmatanA pustako kharIdanArane vadhArAnA 10% DiskAunTa ApavAmAM Avaze (3) koI paNa pustaka prabhAvanA arthe (100 nakalathI vadhAre) kharIdanArane vadhArAnA 10% DiskAunTa ApavAmAM Avaze (4) kramAMka 33 thI 43 sudhInA pustako kharIdanArane 20% DiskAunTa ApavAmAM Avaze. A pustakonA ekasAthe be seTa kharIdanArane 25% | DiskAunTa ApavAmAM Avaze (5) ceka, DrAphTa zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA nAme mokalavo. - a menejara Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jina Movie , jI : tA. 16 juna, 2008 - - kevI che. prabuddha jIvana Atmasiddhi zAstra (mArca '08 aMkathI AgaLa) (70). kyAre koI vastuno, kevaLa hoya na nAza; (3) zaMkA-ziSya uvAca : cetana pAme nAza to, kemAM bhaLe tapAsa. 70 kartA jIva na karmano, karma ja kartA karma; athavA sahaja svabhAva kAM, karma jIvano dharma. 71 saMskRta kadA'pikasyacinnAzovastuno naiva kevalam / saMskRta 13-ziSya3vI: cetanA nazyati cettu kiMrUpa: syAdgaveSaya ? / / 7 / / AtmAnokarmaNa: kartA karmakartA'sti krmvai| hindI kabhI koI bhI dravya kA, kevala hota na nAza / vAsahajaH svabhAva: syAt karmaNojIvadharmatA / / 71 / / AtmApAvenAzatava, kisa meM mile? talAza! / / 70 / / hindI zaMkA-ziSya uvAca : kartA jIvanakarmako, karma hi karttAkarma / 31 Nothing is lost absolutely, See water changes as the stream; athavA sahaja svabhAva yA, krmjiivkodhrm|71|| If consciousness is off totally, Bisit Doubt of disciple - 3: Find out the ocean of soul-stream. 70 The third doubt as the pupil's plea, The soul himself does no bondage; AtmA sadA asaMga ne, kare prakRti baMdha; Or bondage acts itself ugly, athavA Izvara preraNA, tethI jIva abaMdha. 72 Affixed nature, or as knowledge. 71 saMskRta syAdasaMga: sadAjIvobandhovA prAkRto bhavet / (73) vezvapreraNA tatra tato jIvonabandhakaH / / 72 / / mATe mokSa upAyano, koI na hetu jaNAya; hindI AtmA sadA asaMga aru, kare prakRti hi bandha / karmataNuM kartApaNuM, kAM nahi, kAM nahi jAya. 73 athavA Izvara preraNA, jAteMjIva abandha / / 72 / / / saMskRta tata: kenA'pi hetunA mokSopAyonagamyate / jIvekarmavidhAtRtvaM nAstyasti cenna nazyatAm / / 73 / / Siivit The soul is unalloyed for ever, - hindI tAteM mokSa 35yo, kohetu navAta ! 'Tis bondage that is really bound; Or God is Goading what's soul's power ? vIva varSa-zatva nahIM, yaddhi to nanazata T7rU II Therefore the soul remains unbound. 72 3 It's of no use to try for freedom, (prA. pratApakumAra ToliyA ane sumitrA ToliyA saMpAdita "saptabhASI The soul binds not, else binds for ever; Atmasiddhi'mAMthI. A pustakanI kiMmata rU. 300/- che. jijJAsune A pustaka Thus I, see carelessness is wisdom, 20% vaLatarathI zrI muM. jaina yuvaka saMghanI oNphisamAMthI prApta thaI zakaze). | Unchanged is nature whatsoever. 73 (kramaza:) | OM dakSiNa bhAratamAM jainadharma ke.je. somaiyA senTara phora sTaDIjha ina jenijhama dvArA sapTe.-oNkTo- (5) dakSiNa bhAratanA sAhityamAM jena dharmano phALo. 2008mA uparanA viSaya upara traNa divasanA eka seminAranuM Ayojana (6) dakSiNa bhAratanI saMskRti ane samAja para jaina dharmanI chApa. thayuM che. A tridivasIya jJAnasatramAM bhAratamAMthI vidvAno ane sAdhu- (7) jaina dharmanI dakSiNa bhAratamAM maLelI hastaprato. sAdhvIjIo padhAraze. A jJAnasatramAM nIcenA viSayo upara vidvAna (8) dakSiNa bhAratanA jena AcAryono dArzanika sahayoga. mahAnubhAvone potAno nibaMdha mokalavA vinaMti karavAmAM Ave che. jijJAsuone nIcenA saranAme saMparka karavA vinaMti. (1) jaina dharma karnATakamAM. Do. gItA mahetA (2) jaina dharma mahArASTramAM. ke. je. somaiyA senTara phora sTaDIjha ina dainijhama (3) tAmIlanADu ane jaina dharma. menejamenTa InsTiTyUTa bilDiMga, bIje mALe, (4) dakSiNa bhAratamAM jena kaLA-zilpa. kebina naM.6, somaiyA vidyAvihAra kaeNmpasa, Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I. 6067/57 Licence to post without prepayment No. South-81/2006-08 Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001.On 16 of every month * Regd. No. MH/MR/SOUTH-146/2006-08 PAGE No. 20 PRABUDHHAJIVAN D ATED 16 June, 2008 mArA manamAM pAMceka varSo pahelAM eka vicAra pravAsamAM aneka Pass' pasAra karavAnA Ave jhabakI gayo ane prabhuno saMdeza rAtre svapnAmAM paMthe paMthe pAtheya... che. sau prathama rohatAnga' pAsa Avyo. A maLyo, "dIkarA amalamAM mUka. bIje ja divasathI pAsanI UMcAI 3980 mI. che. ATalI UMcAIe mArI vicAradhArA cAlu thaI gaI. plAnIMga kema addabhuta pravAsa paNa vAhanonI avarajavara ane sahelANIo ? karavuM? kone pUchavuM? kyAM ane kaI kaI jAtanI mATe khANIpINInA sTolo hoya che. rohatAngathI tapAsa karavI vagere vagere. mArAja be mitrone mULa aMgrejImAM: sArthaka rAjIva parIkho ame bokasana' pahoMcyA. ahIM amane bIjI traNa vAta karI ane traNa moTarabAIka ahIMthI TrenamAM anuvAda : putpA caMdrakAMta parIkha bAIksa ane eka moTara laIne AvelA caMdIgaDha sudhI sAthe ja caDhAvI. caMdIgaDhathI moTara pravAsIono bheTo thaI gayo. have amArI bAIka para leha laDAkhano pravAsa kheDavA mATe A sAhasa kayA mArA paTanI che. eeo A. ToLImAM jIgara, anI, TIpu, basI ane rAmalAla mArA mitrone UbhA karyA. mArA mitroe paNa kathA lakhI ApI aMgrejImAM ane .. bhaLyAM. mane sAro sAtha Apyo. romAMcaka pravAsa mATenI nAM vAcako mATe enuM gujarAtImAM bhASAMtara - sau sAthe maLI paheluM nALuM pasAra karI komyuTara para badhI ja mAhitI meLavI lIdhI. tyAra karatAM mane anero AnaMdano anubhava thayo. sAMjanA 6 vAge ame 'toDI pahoMcyA. A bAda bAIka mikenika pAse AkhI bAIka kholIne sarva dAdImAne e preraka bano. , sthAne chello peTrola paMpa hato. AnA pachI 365 badhI ja jAtanuM mIkenijhama samajI lIdhuM ane kaI ki.mI. bAda peTrola paMpa maLavAno hato tethI kaI jAtanI muzkelI Ave to kema rIperIMga karavuM pAMcathI cha ki.mI. lAMbuM pasAra karI sAMjanA 7 amArA sAmAnamAM rastA mATe peTrola paNa sAthe te paNa zIkhI lIdhuM. A badhI taiyArI karatAM vAge bilAsapura pahoMcyA. pahADa para AveluM laI javAnuM hovAthI bojAmAM vadhAro thayo. ahIM lagabhaga traNa mahinA thaze e aMdAja to hato A suMdara ramaNIya zahera che. ahIM eka anubhavI sudhI 107 ki.mI.no pravAsa thaI gayo hato ane ja tethI tA. 2jI junanA roja savAre prAraMbha bhAI dAneza maLI gayo. gaye varSe ja teo leha sAMjanA 6 vAgI gayA hovAthI tathA rahevAnI karavAnuM nakkI karyuM. TikiTo buka thaI gaI. tA. jaI Avela. bIjI koI sagavaDa paNa na hovAthI chevaTe taMbu 1lI junanI rAtre traNa bAIko pekIMga mATe sTezane tA. 5mI june sAMje sADAcAra vAge ame tANIne A UMcAie ja himAlayanI suMdara ApI AvyA. jAta jAtanI bego jevI ke 1. amArA prathama mukAma "pArvatI' khINa je jarI ThaMDIgAra havA, ramaNIya vAtAvaraNa ane gherA gadheDA para be bAjue laTake evI eka bega, 2. nAme paNa oLakhAya che. tyAM pahoMcyA. atrenuM AkAza taLe rAtri vitAvavAnuM nakkI karyuM. sAthe AgaLa peTrola TaeNnka para lohacuMbakathI barAbara vAtAvaraNa ati ramaNIya, pradUSaNa vagaranuM, zAMta sAthe A.M.S. eTale acute mountain sickaTakI rahe tevI baeNga, 3. TulakITa moTuM, 4. ane AhalAdaka. ness no anubhava AgaLa pa2 thavAno ja hato amArA kapaDAM ane 5. eka taba. khAsa to ThaMDI himAlayanA pahADa paranA vAtAvaraNathI tethI thoDo anubhava ahIM ja kema nA karavo ? sAme rakSaNa karavA mATenA. gharanA vaDIlo to paricita thavA mATe "mAnI karAma" jyAM garama 2573 mi.nI uMcAIe pavananA sUsavATA tathA sAmAna joIne ane sAhasabharyA pravAsanA vicAre pANInA kuMDa nahIM paNa jharAM che tyAM mukAma karavo. himAlayanI zItaLatA ane pAtaLI havAnI asara jaDaratA hatA paraMtu amArA sArA nasIbe koIe jarUrI che. be divasanA mukAma daramiyAna amArA grupamAM sauthI pahelI sapanAne thaI ane amArA pravAsa mATe nanno nahoto bhaNyo. ame manAlInI AjubAjunA ramaNIya vAtAvaraNavALA tene zvAsa levAmAM takalIpha paDavA lAgI. ame badhA maLIne pAMca jaNAM hatI. traNa mitro ane be sthAno tathA pArvatI khINanuM nirIkSaNa karI amArI badhA be ghaDIto gabharAI ja gayA. amArI pAsenA chokarIo-siddhArtha, DIksana, sapanA, pInkI ane jAtane sadbhAgI mAnI. A sthaLe prathama grAse sAdhanothI enuM jeTaluM rakSaNa thAya teTaluM karyuM. huM sArthaka. makSikAnI jema mArA mitra siddhArthane eka rAtre be vAge kaMIka rAhata jaNAI. tA. 4thI juna- 2007 bapore 1-30 nA akasmAta naDyo, jemAM tenA jamaNA pagamAM nAnuM tA. 7mIe savAre pAchA tAjAmAjA thaI samAre caMdIgaDhathI ame bAIka para nIkaLyA. thoDo evuM Fracture thayuM. have koI paNa saMjogomAM AgaLano 192 ki.mI.no pravAsa kheDavA sajja Dara to amArA manamAM hato ja kAraNa ke ghaNAM tenAthI bAIka calAvAya tema nahotuM. te ane thaI gayA. jIgaranI bAIke thoDI AnAkAnI bAda lokoe amane bhaDakAvavAmAM bAkI nahotuM rAkhyuM pInkI tyAM ja rokAI gayA ane IlAja karAvI AgaLa javAnI taiyArI batAvI. tyAM vaLI bIjI ane tethI meM to mammIne ema paNa kahyuM hatuM. plAsTara marAvI pAchaLathI amArA pravAsamAM Aphata AvI. AgaLa para eka lakkI pula Avato. jo huM nIce khINamAM paDI jaIza to tyAMthI sIdho joDAI jAya evI vyavasthA karavI paDI. mArI hatI te tUTI gayAnA samAcAra maLyA. cAlo, upara ja pahoMcI jaIza." Aje mane vicAra Ave bAIkane nAma ApyuM "muvArI' ne DIksananI AvA pravAsamAM Aphato nA Ave to kema cAle? che ke mArI mammInI mananI sthiti te vakhate kevI bAIkane "meksImasa." amArI parIkSA tyAre ja thAya ne! A badhA amAro kharo sAhasika ane sevelA svapno sthaLoe B.s.0.ne (Bounder Security amArA pravAsanuM sau prathama bogaduM lagabhaga siddha karI batAvavAno pravAsa have zarU thayo. A (vadhu mATe juo pAnuM 17) Printed & Published by Nirubahen S. Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A. Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd Bycula, Mumbal-400 027. And Published at 385. SVP Rd., Mumbat400004. Temparary Add.:33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbal-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwantl. Shah. haze? Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vArSika lavAjama rUA. 125/- tA. 16 julAI, 2008 chUTaka nakala rU. 10/- 1 ** zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra * * * prabuddha jIvana vikrama saMvata : 2064 vIra saMvata : 2534 aSADha suda - tithi jina-vacana nirthaka vacana na lavejja puTTho sAvajjaM na niratthaM na yammayaM / appaNaTThA paraTThA vA ubhayassaMtareNa vA / / -3ttarAdhyayana-1-25 koI pUche tyAre paNa sAdhue potAnA svArtha mATe, bIjAnA svArtha mATe ke baMnenA svArtha mATe pApavacana na bolavuM joIe, nirarthaka vacana na bolavuM joIe ke bIjAnA hRdayanA marmane bhede evuM vacana na bolavuM joIe. kisI ke pUchane para bhI sAdhu apane lie, anya ke lie yA donoM ke lAbha ke lie bhI sAvadha vacana na bole, nirarthaka vacana na bole aura marmabhedI vacana na bole / Even when asked by some one, a monk should not utter, for his own sake or for the sake of others or for the sake of both, sinful words, senseless words or heart-rending words. ' (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita vana-vanamAMthI) Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acamana jita tanuM diyo tA.i bisarAyo 1926nI sAlanI vAta karI. bApu dakriyA tarapha khAdI mATe pravAse nIkaLyA hatA. tAmilanADuno pravAsa pUro thayo hato. AMdhramAM moTara mArI pravAsa cAlato hato. ane ciThAkora pahoMcyA. rAtanA daseka vAgI gayA haze. tyAM pahoMcyA to joyuM ke sArI sArI kAMtanArI bahenonI harIphAI rAkhavAmAM AvI hatI. cikAkolanI jhINI khAdI AkhA hindustAnamAM jANItI che. ame rAta-divasanI moTaranI musApharIthI thAkyA hatA. ame vicAra karyo ke bApune harIphAImAM hAjara rahyA vagara chUTako nathI. paNa ApaNe nAhaka herAna zA sAru thavuM ? sIdhA jaIne sUI ja javuM sAruM. mahAdevabhAI ane huM amArI jagyAe jaIne UMghI gayA. bApunI pagArI karI rAkhelI hatI. teo kyAre AvIne sUtA tenI khabara na paDI. savAre cAra vAgye ame prArthanA karavA UThyA. hAthoM dhoI prArthanA zarU karIe e pahelAM bApue pUchyuM, 'rAtre sUtA pahelAM tame prArthanA karelI?' meM kahyuM, 'rAtre Avyo tyAre eTalo thAkI gayo hato ke paDyo tevo ja uMghI gayo. prArthanAnuM yAda ja na AvyuM. hamaNAM Ape pUchyuM tyAre yAda AvyuM ke rAtanI prArthanA rahI gaI!' mahAdevabhAIe kahyuM. 'huM paNa prArthanA karyA prabuddha jIvana vagara ja sUI gayelo. paNa AMkha maLe te pahelAM yAda AvyuM eTale UThIne pathArImAM besIne ja prArthanA karI lIdhI. kAkAne na jagADyA.' * pachI bApue potAnI vAta karI : 'huM kalAka doDha-thAka harIphAImAM beTho. tyAMthI Avyo tyAre eTalo thAkI gayo hato ke huM paNa prArthanA karavAnuM bhUlI gayo ane ema ne ema UMghI gayo. beaMdI vAgye AMkha upaDI eTale yAda AvyuM ke sAMjanI prArthanA karI nathI. mane evo AghAta lAgyo ke AkhuM zarIra dhrujavA lAgyuM. parasevAthI rebajheba thaI gayo. UThIne beTho, ghaNo pastAvo karyo. jenI kRpAthI huM huM chuM, mArA jIvananI jIvuM sAdhanA karuM chuM, te bhagavAnane ja bhUlI gayo ! A kevI gaphalata ! bhagavAnanI kSamA mAMgI. paNa tyArathI UMgha nathI AvI. Ama ne Ama besI tA. 16 julAI, 2008 rahyo chuM.' pachI badhAe maLI savAranI prArthanA karI. divasano kAryakrama pUro karIne sUtA pahelAM prArthanA bApue kahyuM, 'musApharImAM paNa sAMjanI prArthanA ApaNe nizcita samaye ja karavI joIe. AkhA ka2vAnuM rAkhIe chIe e bhUla che. have AjathI sAMjanA sAta vAgye jyAM hoIe tyAM prArthanA kara krama kRti (1) vAMcana eka "hIbI (2) kavivara TAgora ane rAjakAraNa (3) hiMsA ane jIvana nirvAha (4) 'upadezamAlA'nuM eka viziSTa kathAguccha : 'sagAM ja sagAMno anartha kare che' (5) aSTamaMgala (6) zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhane bheTa (7) DaoN. jayaMta mahetA : saphaLa taMtrI, sarasa lekhaka (8) jaina pAribhASika zabdakoza (8) sarjana svAgata (9) Atmasiddhi zAstra (10)pI paMthe pArtheya : vAMcanapadanAM saMbhAraNAM ke amArI mITaranI musApharI cAlu hatI. sAMje gAmaDAmAM, tyAM ne tyAM ja moTara thobhAvI sAta vAgye game tyAM hoIe, jaMgalamAM hoIe ame prArthanA karI levAnuM zarU karyuM. [] mahendra meghANI saMpAdita 'gAMdhI gaMgA' mAMthI. *** sarjana-sUci kartA DaoN. dhanavaMta zAha DaoN. raNajita paTela zrI ravIndra sAMkaLiyA DaoN. kAMtibhAI bI. zAha zrI harSadarzI pa. pU. munizrI vAtsalyadIpa DaoN. jitendra bI. zAha DaoN. kalA zAha prA. pratApakumAra ToliyA zrI zAMtilAla gaDhiyA pRSTha kramAM 9 11 14 16 17 18 19 20 prabuddha jIvana : grAhaka yojanA - 1 varSanuM lavAjama rUA. 125/-(U.S. $ 9) * * 3 varSanuM lavAjama rUA. 350/-(U.S. $ 26) = 5 varSanuM lavAjama rUA. 550/-(U.S. $ 40) 10 varSanuM lavAjama rUA. 1000/-(U.S. $75) * kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama rUA. 2000/-(U.S. $ 100) kyAreya paNa jAXkha na levAnI pratijJA sAthe 1929thI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM A mukha patra 'prabuddha jIvana' pratyeka mahinAnI 16mI tArIkhe aviratapaNo pragaTa thAya che ane gujarAtI prajAne preraNAtmaka ciMtana pIrasatuM rahe che. * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA peTanI, Ajivana sabhyo ane gujarAtanA saMto teSa ja vaicArika mahAnubhAvone "prabuddha jIvana" vinA mUlye maka mahine arpaNa karAya che. Arthika rIte nukasAnImAM pragaTa thatA A 'prabuddha jIvana'ne saddhara karavA 'prabuddha jIvana nidhi'nI sthApanA karela che jemAM dAnavIro yathAzakti potAnA dAnano pravAha mokalI rahyA che. vicAradAnanA A yajJamAM Apane paNa ApanA taraphathI dhanadAna mokalavA vinaMtI che. 'prabuddha jIvana nidhi' ane 'kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama' ApanArane AvakaverAnI 80 G kalama anvaye karamuktanuM pramANapatra ApavAmAM Avaze. * ceka 'zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha'nA nAme mokalazo.koI paNa mAsathI grAhaka banI zakAya che. zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, 33 mahamadaminAra, 14mI betavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH23820296 menejara Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ makAna kAraka ka ka - Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 6 varSa (pa0) + 1 8 (tA. 16 julAI, 2008 ) 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra che prabuddha @ prabaddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa00 vArSika lavAjama rU.125/-00 chUTaka nakala rU. 10/ paNa taMtrI : dhanavaMta ti. zAha vAMcana eka "hobI'? eka nATya pustakamAM be vyakti vaccenA saMvAdo vAMcyAM. bAhya saMjogone upara Ave tyAre ja pANI prApta thAya che. game teTalo prayatna karo paNa kAraNe nAyaka ane nAyikAnA saMbaMdho jyAre kaTokaTInI kakSAe pahoMce pANI pAse pahoMcavAno samaya pAke nahi tyAM sudhI pANI maLe ja nahi. che, tyAre nAyaka nAyikAne kahe che: ahIM puruSArtha ane dhIraja baMnenI mahattA che. jJAna tapa bane tyAre ja prakRtimAMthI vikRti jAya... have mA sarasvatI ApaNA jaina dharme jIvana jIvavAnI kaLA ajaba rIte jaNAvI che. jene ja ApaNane rasto dekhADaze...eTale basa vAMca. vAMca..jJAna ApaNane dharma darzAvelI rojiMdI dainika kriyAmAM UMDA utarIe to A satyanI pratIti badhAM duHkhonI samaja Apaze tyAre duHkhane jovAnI ApaNI dRSTi ja badalAI thAya ja, be vakhata pratikramaNa, pUjA ane upAzrayamAM vyAkhyAna. A jaze...tyAre duHkha duHkha nahi hoya, sukha duHkha badhuM bhrama lAgaze...basa vyAkhyAnano niyama e zruta vAMcana ja che. je vyakti vAMcavA asamartha hoya vAMca-pustako vAMca, mAnavIya saMbaMdhone vAMca, vizvanA kaNakaNane vAMca...tArI e A zruta vAcanano lAbha le, uparAMta sAmAyika e paNa svAdhyAya ja jAtane vAMca ane je rIte meM tane vAMcI e rIte mane vAMca.." che. lagabhaga eka kalAka ekAgracitte zubha vAcana thAya to jIvanamAM ghaNI hamaNAM hamaNAM vyavahArika kAma prasaMge yuvaka-yuvatInA bAyoDeTA karmanirjarA thAya. upAzrayamAM javuM zakya na hoya to pratyeka vyaktie eka vAMcavAno prasaMga Avyo. A badhAM bAyoDeTAmAM hobI'nI kolamamAM lagabhaga sAmAyika to karavuM ja rahyuM. A vAMcana yAtrA che. jJAna pUjA che. badhAMe lakhyuM hatuM "hobI': 'vAMcana'. carcAlane pustako kharIdavAno gAMDo zokha. jyAre jyAre jyAM jAya hobI' to prakRti ane saMjogo pramANe badalAyA kare, paNa vAMcana to tyAMthI taka maLe eTale pustako kharIde ane gharamAM lAyabrerImAM goThavI de. jIvananI pratyeka paLe hRdayanA dhabakArAnI jema jIvana sAthe dhabakatuM rahevuM pustakonA DhagalAthI patnI vAre vAre tADUke 'pustako vAMcatA to nathI, basa joIe. vAMcana e zarIranuM ghareNuM nahi cAmaDI banI javuM joIe. zobhAmAM goThavI dayo cho.' carcAla koI uttara na Ape. e samajadAra jIvananI kaTokaTInI paLe sAco mitrato A vAMcana ja che. e mArgadarzana hatA ke dalIla karavAthI kAMI nahi vaLe. patnInA gussAne sahana karavo Ape emAM koI svArtha hoto nathI. evo potAno svabhAva carcAle vAMcanathI ja keLavyo hato. eka vyaktinA jIvanamAM vaMToLa Avyo, ane zAMti meLavavA eka bIjuM vizvayuddha enI carama kaTokaTIe hatuM. briTIza lazkara pIchehaTha dharma sthAnamAM gayo, tyAM eka ja vAkya vAMcyuM, "zraddhA rAkho, sabUrI karI rahyuM hatuM. lazkaranA vaDAe carcAlane phona karI paristhiti varNavI ane rAkho.' A eka vAkya ja enA manane zAMta karI dIdhuM ane e svaciMtanamAM Adeza mAMgyo, "zaraNe thaIe ?' carcAle kahyuM ke, "be miniTa Apo, sarI paDyo. eNe vicAryuM mANasa zraddhAthI ja to jIve che. janmatAnI sAthe nirNaya jaNAvuM chuM." ja bALaka mA upara zraddhA rAkhe ke koI paNa saMjogomAM enI mA enuM carcAla gharamAM AMTA mAre, cIrUTa ke, maMthana kare paNa kAMI nirNaya na jatana karaze. pachI jema jema moTo thato gayo tema tema harapaLe A zraddhAnI karI zakyA. aMte lAyabrerImAM gayo, tyAM to DhagalA baMdha pustako !! zuM pratIti thatI gaI. to pachI hAlanA kaTokaTInA saMjogomAM samaya Avaze vAMce ? carcAle hAthavagu thAya evuM koI paNa eka pustaka kAcuM, pustaka tyAre Izvara madada karaze ja evI zraddhA rAkhavAmAM ja DahApaNa che. ane kholyuM, eka vAkya najare paDayuM zastra karatAM mananI tAkAta anekagaNI sabUrI' eTale dhIraja. jyAre samaya pAke tyAre ja vastu prApta thAya che. prabaLa hoya che... koI paNa hAra chellI hAra nathI ane koI paNa jita chellI jema ke kuvAmAM raheMTa Ubho goLa pharato hoya paNa jyAre Dola nIce Ave jita nathI.' basa A vAkya ene gajabanI hiMmata ApI dIdhI ane tarata ja che tyAre ja emAM pANI bharAya che ane pachI jyAre pharatI pharatI e Dola yuddha bhUmimAM sUcanA ApI. "AgaLa vadho...jita ApaNI ja che, vI phora Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prabaddha jIvana che tA. 16 julAI, 2008 vikTarI.' pustakanA mAtra eka vAkyathI navI cetanA pragaTe che. ane pariNAme meM kahyuM, "ane na ukale to ?'-khUba ja svasthatAthI eNe uttara Apyo, jhanUna ane zraddhA, dhIraja ane AzA, itihAsa badalI zake che, vyaktino "to e saMjogothI e badhAM TevAI jaze'...huM A gAma loko pAsethI kAMI ane vizvano. leto nathI. basa khIcaDI ja mAro khorAka. A tapelI, loTo ane A gItA eka vakhata mAre eka moTA udyogapatine maLavAnuM thayuM. e saphaLa eja mAro asabAba, koI jagyAe cha mahinAthI vadhu rokAto nathI. pagapALA udyogapati potAnI jAtane mahApaMDita mAne. emanI kebinamAM jAta jAtanA lagabhaga aDadhuM bhArata bhamI cUkyo chuM. masta chuM, mastImAM chuM. khIcaDI pustako, ghare paNa moTI lAyabrerI, vidvad varga pAse potAnA vAMcananuM mATe cokhA ane maga maLI raheze evI zraddhA che, e zraddhA haju sudhI pradarzana karatA phare. potAnAthI koI nAnA udyogapatinI pAse zikhAmaNanA vAMjhaNI nathI banI. nahi bane." DhagalA mUkI de. huM jyAre maLavA gayo tyAre phona upara koI vepArI sAthe paNa A veza levAnuM kAraNa?' meM pUchyuM. DIpalomeTika carcA karatA joyA. satya chUpAvyuM, chAvaryuM ane potAnI dalIla 'samRddha mAtA-pitA gharamAM roja jhaghaDe. banne chUTA thayA, ane bannee badhAM dAkhalAthI evI rIte karI ke sAmeno vepArI nirUttara thayo, pote bIjA lagna karyA! tyAre mane thayuM AmAM "huM' kyAM? tane khyAla che, saphaLa thayA ane khaMdhu hasatA hasatA phona mUkyo. thoDIvAramAM khuna cA bI.e.mAM eka pepara gItA upara hatuM, eTale ApaNI bhavansa kaoNlejamAM laIne Avyo, cA lAvatA ene moDuM thayuM hatuM eTale ene gussAmAM , sAMje ApaNA prAdhyApaka nalina bhaTTa 'gItA varga' calAve. vidyArthI uparAMta apamAnita karyo. e abhaNa khUna eTaluM ja bolyo, 'sAheba mApha karo, emAM ghaNAM badhAM jijJAsuo Ave. eka divasa emAM gayo, jatA ja eka paNa gusso na karo ApanI tabiyata bagaDaze, ApanuM bI. pI. vadhI jaze." vAkya asara karI gayuM. pustako pradarzananA zopIsa banI javAna joIe! daMbhanuM sAdhana banavA "saMsAra parivartanazIla che, kazuM ja sthira nathI." basa A vAkya mane na joIe. cetavyo. mAtA-pitA paNa kyAM sthira rahyA ? mAtAe ghaNuM kahyuM emanI lagabhaga pAMceka varasa pahelAM saurASTranA eka gAmaDAmAM javAnuM thayuM. sAthe javAnuM, paNa zo artha? ane basa cAlI nIkaLyo, parIkSA paNa na je mitrano mahemAna banyo hato, e mitre eka sAMje mane kahyuM, "cAla ApI.' , maMdire jaIe, tyAM hamaNAM cAreka mahinAthI eka sAdhu bAbA AvyA che. huM kirITane sAMbhaLI rahyo. jIvanamAM eka vAkya, eka vAMcana, mANasane jJAnI che, tejasvI che, gAma lokone emanA upara apAra zraddhA che." mane kyAM ne kyAM laI jAya che ! thayuM ke samaya che to javAmAM zo vAMdho ? kyAM koI 'pAkhaMDa" kAM koI ApaNe vAhanathI musApharI karIe tyAre TrakanI pAchaLa lakhelA vAkyo akhaMDa'nA darzana thaze. gumAvavA jevuM to kazuM nathI ja. tyAM jatI vakhate vAMcyAM che? ApaNI musApharIne AnaMdita ane ciMtanazIla karI de evA rastAmAM mitre paricayamAM kahyuM hatuM ke A bAbA savAra sAMja mAtra khIcaDI e vAkyo hoya che. enA mAliko ane DrAIvarone salAma. A ApaNI ja khAya che. ane e paNa jAte pakAvIne. uparAMta koI vyasana nathI. ame bhAratIya saMskRti. anya koI dezamAM e jovA nahi maLe. maMdire pahoMcyA. oTalA upara mAtra be bhagavA vastra dhArI bAbA beThA hatA. AvA vAMcanane ApaNe "hobI' kahIzuM? have ApaNo eka bIjAne nIce vIsa pacIsa mANaso beThA hatA. bAbA upadezanI nahi, vAtacItanI maLIe tyAre khabara aMtaramAM 'kema cho ? majhAmAM ne?' evuM pUchavAnI mudrAmAM e badhAMne jIvana upayogI thoDAM dRSTAMto ApI rahyA hatA. sAthe eka vAkya vadhu umeravAnI hobI' karIe to ? e vAkya che. kema vAtAvaraNa haLavuM ane AtmIya hatuM. cho ?'...hamaNAM kayuM pustaka vAMco cho ?' mitra guNavaMta zAha to kahe che huM paNa badhAM sAthe nIce beTho. bAbAnI vAtomAM mane nikhAlasatA ke, "je gharamAM pustaka na hoya e gharamAM dIkarI na devI.' ' lAgI. ame eka bIjA sAme dhArI dhArIne joIe, dhIre dhIre mane cahero mAtra daza varSamAM pAMcaso pustakonuM vAMcana karanAra, 'kalApIno kekArava' paricita lAgavA mAMDyo paNa kaMI anusaMdhAna na maLe. e paNa mArI sAme jevA mAtabara kAvya graMthanuM sarjana karanAra ApaNA lADilA rAjavI kavi TIkI TIkIne jUe ane mArI jema mathAmaNa anubhave che enI mane pratIti kalApI, mAtra 26 varSanI yuvAna vaye mRtyu pAmyA. (A varase 9mI thaI. thoDIvAre enA manamAM ukela jAgyo ane mane mArA nAmathI saMbodhyo. juneemanI 108 emanI puNyatithi hatI) ane A vAcanathI emaNe huM najIka gayo. dhyAnathI joyuM, are A to kaoNleja mitra kirITa ! bhAre mRtyune paNa pArakhI ane pAmI lIdhuM ane saMsAranA saMbaMdhone joI ukheLIne - tophAnI! zrImaMtano nabIro ! A kalApIe kahI dIdhuM hatuM ke:maMdiramAM aMdara eka oraDI hatI. ame banne aMdara gayA. oraDImAM koI ja bhaLIza nahi janothI, mitra, strI, bALakothI, sAdhano nahi. oraDI pUrI khAlI. khUNAmAM sUvAnuM mAtra eka bichAnuM ane jIvIza, banI zake to ekalA pustakothI. bAjUmAM gItAnuM eka pustaka, ame beThAM, bhUtakALanI vAto karI. thoDI vAre eka koI paricita hoMze hoMze tamane potAnA baMgalAke phleTanA khUNekhUNAnA pachI eka grAmajano AvatA jAya, emanA prazno pUche, ane salAha mAge. e bhavya inTiriyara'nA darzana karAve tyAre jo e gharanA eka khUNAmAM koI badhAMne eka ja uttara Ape, 'tamAro samaya kharAba che, dhIraja rAkho, pUrva bhavanA choDanuM lIlA pAMdaDAvALuM phaMDuM na hoya ke koI khUNAmAM pustako na hoya to karmano udaya che, cha mahinAmAM badho ukela AvI jaze." evA kuTuMba sAthe saMbaMdha vadhAratA pahelAM tame 'vicAra' karajo. e kuTuMba meM kahyuM, kirITa, tuM badhAMne eka ja javAba kema Ape che? e kahe, "A pAse "aMdara'nuM inTiriyara nathI eno ehasAsa karajo. ja sanAtana satya che. jIvananA koI evA prazna nathI ke cha mahinAmAM na 0 dhanavaMta zAha ukale." Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para tA. 16 julAI, 2008 kavivara TAgora ane rAjakAraNa a DaoN. raNajita paTela (anAmI) AjathI lagabhaga ATheka dAyakA pUrvenI amArI Adarza preraNA mUrtio vaLI AMkha rAtI karavAno khoTo DhoMga karatA. teo ema mAnatA hatA ke traNa hatI. rASTrapitA mahAtmA gAMdhIjI, kavivara ravIndranAtha TAgora ane koI vAra tIkSNa to koI vAra sumadhura vAkyabANa pheMkIne pote maharSi araviMda ghoSa; jo ke vivekAnaMdano jAdu paNa kaMI kama nahoto. A mejhinI--geribAlInA samovaDiyA banI zakaze. te kSINa avAstava zauryanuM badhA sAcA dezabhakto hatA. eka sUrya zA karmayogI, bIjA AjIvana Aje abhimAna levA jevuM kazuM nathI.' aitihAsika dRSTie TAgoranI A kalAkAra, trIjA udgalokanA yAtrIne cothA daridranArAyaNanA prakhara udgAtA vAta sAcI che paNa vaya ane kAryanI dRSTie mahAtmA gAMdhInA purogAmI, - zuddha suvarNanI lagaDI jevA sarva. tarIke kavivara TAgoranuM pradAna paNa nagaNya nathI ja. sane 1941mAM TAgora kavivara TAgora ane rAjakAraNano vicAra karatA pahelAM kavivarano eMzI varSe gujarI jAya che paNa sane 1920 thI 1940 sudhInI gAMdhIjInI ekarAra samajI levo joIe. jIvananA sAta dAyakA sakriyapaNe vitAvyA koIpaNa rAjakIya pravRttimAM sakriya bhAga laI temaNe jelavAsa bhogavyo bAda teo AtmanirIkSaNa - parIkSaNa karatAM lakhe cheH 'vidhAtAe jo mAruM nathI. gAMdhIjInI vidheyAtmaka pravRttione ane emanA virala vyaktitvane AyuSya dIrgha na karyuM hota ane sitteramA varSane pahoMcavAno suyoga na biradAvyA che ane sane 1934nA bihAra-dharatIkaMpa samayanA gAMdhIjInA dIdho hota to mArA saMbaMdhe spaSTa khyAla pAmavAnuM paNa na banI zakyuM avaijJAnika nivedanane paDakAryuM paNa che. paNa ekaMdare 'gurudeva" ane hota...mAruM citta aneka karma nimitte ghaNAMne gocara thayuM che, paNa emAM "mahAtmA'no saMbaMdha sumadhura ane unnata hato. mAro samagra paricaya nathI. huM tattvajJAnI, zAstrajJAnI, guru ke netA ekarAramAM vivekapUrvaka e bhale kahe ke pote tattvajJAnI, zAstrajJAnI, nathI-eka divase meM kahyuM hatuM. cAhuM na thAvA nava aMge navayugano cAlaka.' guru ke netA nathI'...paNa prajAe emane guru nahIM paNa "gurudeva" rUpe ...huM to chuM sauno mitra, huM kavi chuM." A pachI to kavi khAsso eka dAyako svIkAryA che ne emanuM zAstrajJAna ane tattvajJAna ucca prakAranI jIvyA ane saMskRtinuM saMkaTa' lekhamAM kahe che: "Aje mane eMsI varasa kAvya-saMpadAmAM kalAtmaka rasAyaNa dvArA amara banI gayuM che. sane 1913mAM pUrAM thayAM. mAruM vizALa jIvanakSetra Aje mArI sAthe vistareluM che. cheka emane prApta thayelo "gItAMjali' mATeno nobela puraskAra eno pratyakSa pUrva digaMtamAM je jIvanano prAraMbha thayo hato tene Aje eka bIje cheDethI pUrAvo che. yora poeTrInA puraskartAo game te mAnatA hoya paNa kolarija anAsakta dRSTie huM joI zakuM chuM ane anubhavuM chuM ke mArI ane samasta kahe che te pramANe- No man was ever yet a great poet dezanI manovRttimAM moTuM parivartana thaI gayuM che. e parivartanamAM gaMbhIra without being at the same time aprofound philosopher.' duHkhanuM kAraNa raheluM che. jIvanano sAtamo dAyako vaTAvyA bAda, pazcAt (matalaba ke koI mANasa gaMbhIra tattvaciMtaka na hoya to kadI mahAna kavi darzana karatAM, vIsamI sadInA trIjA dAyakAne aMte bhale temaNe kahyuM hoya. banI ja na zake.) cAhuM na thAvA nava aMge navayugano cAlaka'... paNa aitihAsika dRSTie 'janagaNamana adhinAyaka jaya he' jevuM rASTragItaemAM satya keTaluM? 'mahAtmA gAMdhI nAmanA emanA eka aitihAsika yadi tora DAka zune keu nA Ase tabe ekalA calore, lekhamAM teo lakhe che. "gAmane ja ApaNe janmabhUmi ke mAtRbhUmi kahetA ekalA calo, ekalA calo, ekalA calo re, hatA. bhAratane mAtRbhUmi tarIke svIkAravAno avakAza maLyo nahoto. | (tArI jo hAka suNI koI nA Ave to ekalo jAne re, prAdezikatAnI jALamAM jakaDAIne ane durbaLatAno bhoga banIne ApaNe ekalo jAne, ekalo jAne, ekalo jAne re..) jyAre paDyA hatA tyAre rAnaDe, surendranAtha, gokhale vagere mahAdAzaya, evuM rASTrane ApeluM preraNAgIta ane puruSo AmajanatAne Azraya ApavA mATe AvyA hatA." alabatta AmAM 'citta yethA bhayazunya, ucca yethA zira, bIjAM keTalAMka nAma umerI zakAya. khUda TAgoranuM, paNa aucityanI dRSTie jJAna yathA mukta, yethA gRhera prAcIra... e TALIne eka vizeSa ne viziSTa vibhUtinI vAta karatAM kahe che: "uparyukta matalaba ke citta jyAM bhayazUnya che, zira jyAM unnata rahe che, jJAna jyAM tripuTIe AraMbhelI sAdhanAne jeo prabaLa zaktithI ane drutavegathI mukta che, ghara gharanA vADAoe jyAM rAta-divasa potAnA AMgaNAmAM Azcaryajanaka siddhine mArge laI gayA che te puruSa te mahAtmA gAMdhI.' vasudhAnA nAnA nAnA TukaDA karI mUkyA nathI. te svargamAM tAre potAne prabaLa zaktithI ne drutavegathI Azcaryajanaka rIte siddhine mArge laI janAra hAthe nirdaya AghAta karIne, he pitA! bhAratane jagADa' bhAratane nimitta mahAtmA gAMdhInA purogAmIo ane keTalAka samakAlInonI sthiti kevI banAvI sarva rASTronI vizva-nIDanI bhUmA-prArthanA, raMga, jAti, varNa, hatI? tatsaMbaMdhe TAgora lakhe cheH "pahelAnA jamAnAmAM koMgresIo sarakArI rASTra sarva saMkucitatAone atikramI upara UThatI mAnavatAne biradAvatI taMtra AgaLa koI vAra arajI AjIjInI TopalI laI jatA to koI vAra mahAnavala - 'gorA" ne kAkA sAheba kAlelakare jene 'rASTroddhAraka rAjamArga bhUle na banI zako. keDI to bano ! surya bhale na banI zako, tAralA to bano ! tamAro jaya ane parAjaya keTalA pramANamAM thAya che. te mahattvanuM nathI, tamArAmAM je kAMI che temAMnuM sarvottama darzAvo e mahattvanuM che. gAmamAM Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha navalakathA' tarIke biradAvI che te navalakathA 'ghare-bAhire'nA sarjakanuM rAjakAraNa kevuM hoI .ke ? 'ghare bAhire'mAMnAM keTalAMka avataraNo uparathI kaviva2nI dezabhakti ne rAjakAraNanI emanI sUjha-samajano khyAla AvazeH 'roma jyAre potAnA pApano javAba detuM hatuM, tyAre te koI jovA pAmyuM nahotuM. tyAre tenA ezvaryano pAra nahoto. moTI moTI lUMTAruM saMskRtiono paNa javAba devAno divasa kyAre Ave che, te bAASTie dekhI zakAtuM nathI. e loko 'poliTiksa'nI jhoLI bharIne jUThANAM, chetaripaMDI, e vizvAsaghAta, guptacaravRtti, 'presTIja' jALavavAne lobhe nyAya ane satyanuM apAtuM balidAna - e badhAM pApano bojo upADI rahyAM che. e bhAra zuM ocho che? ane zuM roja roja emanI saMskRtinA haiyAnuM lohI zoSI leto nathI? deza karatAM paNa dharmane jeo ucca mAnatA nathI, teo dezane paNa mAnatA nathI. (pR. 17) 'mArI paNa pratijJA che, ke koI paNa eka uttejanAno tIkho dArU pIne unmattanI mAphaka dezakAryamAM macI na paDavuM.' 'Aje samasta dezanA bhairavIcakramAM madanuM pAtra laIne huM besI gayo nathI, eTale huM badhAMne apriya thaI paDo chuM. loko dhAre che ke mAre IlakAba joIe che athavA huM polIsathI DaruM chuM. polIsa dhAre che ke huM aMdarathI kaMIka kAvataruM racI rahyo chuM, eTale ja uparathI Avo sajjana dekhAuM chuM, Ama chatAM huM e avizvAsa ane apamAnane mArge ja cAlI rahyo chuM, kAraNa ke mane ema lAge che ke dezane sArI ane sAcI rIte oLakhI, mANasa upara mANasa tarIke ja zraddhA rAkhI jeone tenI sevA karavAno utsAha caDato nathI, jeo zI pADhI mA kahIne, devI kahIne maMtro uccAre che, jeone vAre vAre kephanI jarUra paDe che, teono e prema deza pratye nathI hoto, jeTalo nazA pratye hoya che. koI eka mohanI satya karatAM paNa ucca sthAne pratiSThA karavA IcchavuM, e Apazo kADhamAM rahelI gulAmInuM lA che. jyAM sudhI svAbhAvika satyamAM ApaNAne lahejata paDatI nathI, jyAM sudhI AvI jAtanA motanI ApAne jarUra paDe che, tyAM sudhI ApaNe samajavuM joIe ke ApaNAmAM svataMtra rIte potAnA dezanuM taMtra calAvavAnI zakti AvI nathI.' (pR. 20, 21)'tame joyuM nathI ke ene lIdhe ja e ApaNI svadezInI pravRttine paNa loMgaphelonI kavitA jevI ja mAne che.' (pU. 37)'AjakAla yuropa mALAnI badhI ja vastuone vijJAnanI najare ja jue che. mAjama kevaLa zarIravidyA, vidyA, dhanavidyA ke hu bahu to samAjavidyA hoya e rIte tyAM badho abhyAsa cAlI rahyo che; paNa mANasa koIpaNa vidyA nathI, mANasa to badhIya vidyAne vaTAvIne asIma pratye potAne vistArI rahyo che.'(pR. 35-36) 'dezane nAme jeo tyAga kare teo sAdhu gaNAya, paNa dezane nAme jeo upadrava kare teo zatru kahevAya. teo svataMtratAnAM mULa kApI pAMdaDAMne pANI pAvAnuM kahe che.' (pR. 55), jemaNe rAjyono vistAra karyo che, sAmrAjyo sthApyAM che, samAja ghaDyA che, dharma saMpradAyo sthApyA che, teo ja tamArA jaDa satyanI adAlatamAM chAtI ThokIne khoTI sAkSI ApatA AvyA che. jeo zAsana calAve che teo satyathI DaratA nathI; jeo hUkama mAne che temane mATe ja satyanI ". jIvana tA. 16 julAI, 2008 lokhaMDI jaMjIro hoya che. tame zuM itihAsa vAMcyo nathI? tamane zuM khabara nathI ke pRthvInAM moTAM moTAM rasoDAMomAM jyAM rASTrapo mATe poliTiksake rAjakAraNanI khIcaDI taiyAra thAya che, tyAM masAlA badhA asatyanA ja vaparAya che.' (pR. 67). 'vaMdemAtaram' maMtrathI Aje loDhAnI tijorInAM bAraNAM khUlI jaze. tenA bhaMDAranI bhIMta khUlI jaze, ane jeo dharmane nAme e mahAzaktine mAnavAnI nA pADe che. teonAM hRdaya cirAI jaze.' (pR. 72)'duniyAnA poNA bhAganA mANaso pAmara hoya che. e mohane jIvato rAkhavAne mATe ja badhA dezamAM devatAo ubhA karavAmAM Ave che. mANasa potAne oLakhe che. (pR. 76), satyanI sAdhanA karavAnI zakti tame loko khoI beThA cho, eTale ja tame dezane devatA banAvI varadAna meLavavA mATe hAtha pasArIne besI rahyA cho. sAdhyanI sAdhanA karavAmAM tamAruM mana coMTatuM nathI.' (pR. 77). 'AnuM nAma ja hipnoTijhama ! e zakti ja pRthvI upara vijaya meLavI zake. koI paNa upAya ke sAdhana nahi cAle. saMmohana ja joIe.' koza kahe cheH 'satyameva jayate ! 'jaya to mohano thaze.' (pR. 79), 'zarma tema hoya, paNa dezamAM A mAthArUpI tADInuM pIThuM sthApavAmAM huM vagAre madada nahi karuM, je takuzo dezanA kAmamAM rokAvA Icche che, temane zarUAtathI ja nazAnI Teva pADavAnA prayAsamAM mAro jarAya hAtha na hoya ema huM IcchuM chuM. je loko maMtrathI bhoLavIne kAma karAvI levA mAge che, teo kAmanI ja kiMmata vadhu AMke che. je mANasanA manane teo bhoLave che te mananI kiMmata temane kazI ja nathI. pramattatAmAMthI jo dezane ne bacAvI zakIe, to dezanI pUjA e dezane viSanuM naivedya dharAvavA barobara thaze.' (pR. 106) dharmane khaseDI mUkI tene sthAne dezane besADI che. have dezanAM badhAM pApa uddhRta banI bahAra paDaze. have tene kazI zarama nahi rahe.' (pR. 109-110), Ama, navalakathAnA mAdhyama dvArA parokSa rIte temaNe kalApUrvaka dezabhakti, rASTravAda, dharma, satya, mAnavatAnI paryeSaNA karI che to 'mahAtmA gAMdhI' nAmanA hokhamAM pratyakSapaNa rAjakAraNa ane rAjakAraNIonA caDAM lImAM che. teo lakhe cheH 'rAjataMtranAM aneka pApI ane dardomAM eka mahAna doSa jo hoya to te A svArthaparatAno. bhale rAjakIya svArtha game tevo moTo hoya, to thai svArthamAM je gaMdakI rahelI che te temAM AvyA che vagara rahetI ja nathI. poliTizyanonI eka jAta hoya che. temanA Adarzono ane mahAna Adarzono meLa khAto nathI. teo bedhaDaka juThANAM bolI zake che. teo eTalA badhA hiMsaka hoya che ke potAnA dezane svAtaMtrya apAvavAne bahAne bIjA dezo kabaje karavAno lobha choDI zakatA nathI, pazcimanA dezomAM evuM jovAmAM Ave che ke eka tarapha teo dezane khAtara prANa pAthare che, ane bIjI tarapha vaLI dezane nAme anItine uttejana Ape che. e loko jene periyoTijhama kahe che te peTiyoTijhama ja temane garadana mAraze. e loko jyAre marI tyAre bAda ApaNI mAka nirjIvapa nahi mare, bhayaMkara agni utpanna karIne eka bIyA pralayamAM bharaze.' poliTiziyano kAryArthI mANaso hoya che. teo mAne che ke kArya siddha jeo atyaMta alpa jANe che teo ja sauthI vadhu garviSTa hoya che, paraMtu jeo sauthI vadhu jANe che teo to saheja paNa abhimAnI hotA nathI. abhimAna e mAnavIya chIcharApaNAnuM cihna che ane te manuSyanI pokaLatAnuM pariNAma che. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavuM hoya to jUThanI jarUra paDe che, parantu vidhAtAnuM vidhAna evuM che ke vikRti mAraphate karoDonI janatA pratye sabhya jAtie dAkhaveluM aparisIma e chaLa ane cAturI pakaDAyA vagara rahetAM nathI.' eka subhASita pramANeH avajJApUrNa dAsI" huM joI zakyo." adharmarNadhate tAvat tato bhadrANi pazyati ! prakRtie TAgora rAjakAraNanA mANasa nahotA. aNue aNue e tataH sapatnAnuM jayati samUlastu vinazyati || krAntadarzI kavi, maulika sarjaka hatA. emaNe aneka dezono pravAsa kheDelo matalaba ke 'adharmathI mANasa amuka vakhata pUrato saMpattivAna thAya che, sukho ne je te dezonA utthAna-patananA rAjakAraNathI paricita hatA, to bhAratanA pAme che, harIpho upara vijaya meLave che, paNa te samULago nAza pAme che." rAjakAraNathI anabhijJa zI rIte rahI zake? 'saMskRtinuM saMkaTa' nAme lekhamAM TAgorano uchera, zikSaNa, saMskAra, vyavahAra, jIvana rItinIti jotAM puNyaprakopa sAthe krAntadarzI kavinI adAthI e bhaviSyavANI bhAkhe che: teo aMgrejone mAnavajAtinA hiteSI' tarIke jotA ne vizvAsapUrvaka bhAgyacakranA parivartana dvArA eka divasa to aMgrejone A bhArata-sAmrAjya temanI bhakti karatA hatA paNa saMskRtinuM saMkaTa'mAM temaNe karelA ekarAra choDIne javuM ja paDaze. paraMtu teo potAnI pAchaLa kevA zrIhIna kaMgAliyatanA pramANaH "ekAMtamAM sAhitya rasanA saMbhoganI sAmagrInA AvaraNamAMthI. ukaraDA samA bhAratavarSane mUkI jaze !...Aje huM sAmA kinArAno musAphara eka divasa mAre bahAra AvavuM paDyuM hatuM. te divase bhAratavarSanI Ama chuM. pAchaLanA ghATa upara zuM joto Avyo ? zuM mUkato Avyo ? eka janatAnuM je dAruNa dAridraya mArI sAme pragaTa thayuM, te hRdaya vidAraka hatuM. abhimAnI saMskRtinAM cAre koraverAyelAM khaMDiyero ! itihAsamAM e keTaluM anna, vastra, pANI, zikSaNa, Arogya vagere manuSyanA zarIrane ane manane tuccha lekhAze ! kvITa InDiyA' mUvamenTa 1942mAM AvI, paNa sane ja kaMI Avazyaka che, teno Avo atyaMta abhAva mane lAge che ke pRthvInA 1941mAM teo kahe cheH manuSyatvanA parAbhavane aMtahIna ane upAyahIna Adhunika rAjyataMtravALA koIpaNa dezamAM nahi hoya. ane Ama chatAM e mAnI levo ene huM aparAdha samajuM chuM... Aje huM eTaluM kaheto jAuM ke deza aMgrejone lAMbA samayathI temanuM aizvarya pUruM pADato Avyo che. jyAre prabaLa pratApazALInAM paNa sAmarthya, madamattatA, Atma-bharitA salAmata huM sabhya jagatanA mahimAnuM ekacitte dhyAna dharato hato tyAre koI divasa nathI. e puravAra thavAno divasa Aje sAme AvIne Ubho che." chAsaTha huM kalpI paNa nahoto zakyo ke sabhya, nAmadhArI mAnava-Adarza AvuM sAla pUrvenI A bhaviSyavANI che - kAntadarzI kavinI. * * * niSphara ane vikRta rUpa dhAraNa karI zake che, parantu Akhare eka divasa e 22/2, aruNodaya sosAyaTI, alakApurI, vaDodarA-7. hiMsA ane jIvana nirvAha 3 zrI ravIndra sAMkaLiyA pra.jI nA me mahinAnA aMka mAM thI kAkubhAI mahetAno lekha A hiMsAno jIvana nirvAhino haka kahI zakAya nAnI samarthanamAM vidvAna vAcaka zrI ravIndrabhAI sAMkaLiyAnA vicAro prApta thayA e ahI AbhAra sAthe prastuta karIe chIe.' mahAkAmAkAma namamatA kAmanA kalAkASAyA chANanA mahArANAvANAmAkANakAkA kAkA - 9:- mA sa ka ka ka ka aa ma ma ma mAyA kAga mArA kAkAnA zrI kAkubhAI mahetAno "A hiMsAne jIvana nirvAhano haka kahI zakAya?' rIte paNa siddha thaI cUkyuM che ke manuSyanA zarIranI racanA evI che ke ene upara uparathI vAMcatA ema lAge ke A lekhamAM ghaNA vivAdAspada vidhAno dUdhanI jarUra ja nathI. bALaka traNa-cAra varSanuM thAya tyAM sudhI ja dUdha jarUrI che, paNa mArA namra mata mujaba to A lekhanA ekeeka zabda sAthe saMpUrNa che ane te paNa potAnI mAtAnuM, nahi ke anya koI prANInuM...bIjuM rIte saMmata thavAya. huM ahIM thoDA vadhAre muddA rajU karavA mAMguM chuM - mAMsAhArI lokoe samajavuM joIe ke sArUM mAMsa meLavavA mATe pazuone katalakhAnA phakta paryuSaNa daramyAna ja zuM kAma baMdha rAkhavAno? e to hRSTapuSTa rAkhavA joIe te mATe temane mATe ghAsacArAvALI jamIna mukta haMmeza mATe-saMpUrNapaNe-baMdha rAkhavA joIe. govadha para ja pratibaMdha mUkavo rAkhavI paDe ane eTalI jamIna anAja ugADavA mATe upalabdha nahi thAya ? joIe. ema karavAmAM ApaNI sarakArane zuM muzkelI Ave che te ja samajAtuM tethI duniyAmAM anAjanI taMgI sarajAya. mAMsa khAvAnuM ja baMdha karo to nathI. AmAM mAMsAhArI vyaktione anyAya thAya che ema kahenArAone amerikA ema nahi kahI zake ke bhAratIyono khorAka vadhyo che eTale ApaNe vinayapUrvaka jaNAvI devAnuM ke bhAI, bhAratamAM rahevuM haze to tame anAjanI taMgI thaI che. gAyanuM mAMsa nahi khAI zako. kharuM jotAM to tame tamArA khorAka mATe mATe mAMsa vecanArAone ke dUdha vecanArAonA jIvana nirvAhanA koIpaNa prANInI hiMsA karo te sarvathA anucita ja che, paNa kama se kama prazna para ApaNe ciMtA karavAnI jarUra nathI. evI to ghaNI bAbato che ke ame gAyano vadha to nahi ja karavA daIe. kAraNa gAya amArI mAtA emAM jo ApaNe lokonA jIvana nirvAhanI ciMtA karatAM besIe to koI samAna che. bahu pavitra che. vaLI ema paNa kahevuM joIe ke gAyanuM dUdha samAjopayogI kAma ja nahi thaI zake! dhumrapAna na karavuM joIe e lokonA pIvuM emAM paNa hiMsA che, kAraNa AjakAla dUdhanA vadhu ne vadhu utpAdana magaja para ThasAvavA mATe jAtajAtanI tarakIbo ajamAvAya che tene badale mATe gAya ke bheMsa) para kRtrima rIte garbhAdhAna karAvAya che. A atyAcAra tamAkunI khetI para ja pratibaMdha mukI do ne! patI gaI vAta. pachI tamAkunI che, narI krUratA che. AthI dUdha paNa saMpUrNapaNe tyAjya gaNAvuM joIe. have khetI karanArAonuM zuM thaze enI ciMtA karavAnI jarUra nathI. are! kaMI to pazcimanA loko paNa dUdha pInArAone zAkAhArI nathIgaNatA. vaijJAnika nahi to videzI sigareTanI AyAta to baMdha karo! 1990nI sAlamAM Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaaH che rIte prabuddha jIvana tA 16 julAI, 2008 ema tAraNa nIkaLyuM ke amerikAmAM dhumrapAna karanArAonI saMkhyA kRSNa bhagavAne zizupALane soLa soLa vakhata mAphI ApI to paNa e aDadhoaDadha ghaTI gaI tethI tyAMnA te vakhatanA upapramukha Dena keIlane phikara sudharyo nahi to pachI ene mATe to sudarzana cakra ja hoya. ahIM vyaktino thaI ke amerikAnA tamAku udyoganuM zuM thaze? tethI emaNe eka nivedana nahi samaSTino vicAra karavAno che. svecchAmRtyu (yuthaneziyA) vize hajI karyuM je ApaNane saune AMcako Ape evuM che. emaNe kahyuM, "amerikAmAM ghaNA matabheda che. zAMtithI vicArIe, mAnavatAnI dRSTie joIe to dhumrapAna bahu ja ghaTI gayuM che tema have ApaNe sigareTanA nikAsa para vadhu asahya bimArIthI pIDAtI vyaktine svecchAmRtyuno (dha rAITa TuDAI) hakka dhyAna ApavuM joIe. ApaNI sigareTa bIjA dezomAM jAya tene mATe hovo joIe. bIjA kSullaka kAraNosara dA. ta. premabhaMga ke parIkSAmAM vyavasthita rIte joradAra pracAra karo. ApaNo tamAkuno udyoga maMda paDe te niSphaLatA koIne ApaghAta karavA prere tene mRtyunA adhikAramAM na khapAvI khoTamAM jAya te na calAvI levAya! potAnA dezanA svAthyanI jALavaNI zakAya. A saMdarbhamAM Aje ja jyAre A lekha lakhAya che tyAre ja vartamAna mATe bIjA dezonuM svAthya bagaDe to bhale bagaDe-enI paravA emane na patramAM samAcAra che ke "ApaghAta karavAmAM asaphaLa thanAra vyaktine gunegAra hatI!! potAnA dhyeyamAM amerikA saphaLa paNa thayuM ane eziyAI dezomAM gaNIe ene kaMI zikSA karavI joIe ke nahi te prazna pharI eka vAra kAyadA amerikana sigareTanI khapata bahu ja vadhI gaI. AnA parathI dhaDo laIne maMtrAlaya (lo kamizana) samakSa Avyo che. InDiyana penala koDanI kalama ApaNA dezanA ArogyamaMtrIe videzI sigareTanI AyAta para tAbaDatoba 309 mujaba ApaghAta karavAmAM asaphaLa vyaktine gunegAra gaNavAmAM pratibaMdha mUkavo joIe ane ApaNA dezamAM tamAku ja nahi paNa anya Ave che ane eka varSanI sAdI keda temaja daMDanI sajA thAya che. 1994mAM nazIlA dravyo jevAM ke gAMjo, bhAMga, carasa badhAnAM ja utpAdana para pratibaMdha suprima korTe A kalama gerabaMdhAraNIya che ema kahIne rada karI hatI paNa mUkavo joIe. Aje ghaNAM zrImaMta loko lagnaprasaMge lakhalUMTa kharca kare che 1996mAM e cukAdo pAcho pheravavAmAM Avyo hato. eTale kalama 309 tyAre cAre bAjuthI TIkA thAya che ke paisAno ATalo badho dhUmADo zA pachI jemanI tema rahI. have vaLI pAchuM enA para pheravicAraNA thavAnI che. mATe! dolatanuM AvuM varavuM pradarzana (valgara Disaple opha veltha) barAbara kAraNa lo kamIzana ema mAne che ke asaphaLa ApaghAtanA kissAomAM nathI. sAva sAcI vAta. paNa tenI sAme koI ema dalIla kare ke zrImaMta varga vyakti pratye sahAnubhUti ane anukaMpA bhareluM vartana rAkhavuM joIe. Avo kharca nahi kare to phUlahAra vALAo, sTeja DekoreTaro, khANIpINI mAnavatAbharyuM vartana karavuM joIe. A bAbatamAM lo kamIzananA nirNayanI puruM pADanAra keTeraro e badhAno dhaMdho bhAMgI paDaze. A dalIla ApaNe rAha jovI rahI, mAnya karIzuM? haragIja nahi. bagADa e bagADa ja che. te baMdha thavo ja samApanamAM ema kahI zakAya ke be-traNa vastunuM khAsa dhyAna rAkhavAnuM joIe. e samAjanA hitamAM che. Aje rojanI gharavaparAzanI cIjo zAkabhAjI, phaLaphaLAdi vi. je (1) jIvananuM sarjana ane visarjana karavAnuM kAma kudaratanuM che. mAnavI ApaNane kuTapAtha paranA bhaiyA pAsethI ke lArIvALA pAsethI chuTaka maLe che emAM hastakSepa kare to kudaratanuM saMtulana jokhamAya che je pAchuM meLavavA te have rIlAyansa ane godareja jevI kaMpanIo moTA erakanDIzanDa sTorsamAM mATe kudarate AkarA pagalAM levA paDe che. ekadama saste bhAve vece che. Ane lIdhe chuTaka vecanArAonA dhaMdhAne (2) je kaMI paNa nirNaya levAya te. jarUra asara thavAnI ane tenI ciMtA ApaNe avazya karavI joIe. rIlAyansa (a) samAjanA hitamAM che ke nahi. vyakti nahi paNa samaSTino vicAra ane godareja jevI kaMpanIone Avo dhaMdho karavA lAyasansa ja na ApavuM karavAno che. ' joIe. emanI pAse karoDonI muDI che. asaMkhya dhaMdhAo che. A dhaMdho na (ba) dharmanI sthApanA ane adharmanA vinAza mATe che ke nahi. kare to bhUkhe nathI maravAnA. emane samajAvavuM joIe ke tame je karI rahyA * * * cho te samAjanA hitamAM nathI. enAthI garIbI ane bekArI vadhaze. samajIne 7, Do. ke. ena. roDa,gAmadevI, muMbaI-400 007. baMdha kare to sAruM nahi to pachI sarakAre kAyadAno Azraya levo paDe. ( sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTanA Arthika sahayogathI ] jene ApaNe jIvana nathI ApI zakatA teno jIva levAno adhikAra ApaNane nathI, mATe koI gunegArane phAMsI na ApavI joIe ane koI vyAkhyAnamALo vyaktine svecchAmRtyumAM paNa madada na karavI joIe. sAcI vAta, paNa saMghanA upakrame A varase 74 mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA gunegAra ane AtaMkavAdI vacceno pharaka samajavo paDaze. koI gunegArane budhavAra tA. 27 mI oNgasTa, 2008 thI guruvAra tA. 4 thI phAMsI na Apo, e sArA rAha para Ave, jIvana sudhAre ene mATe tame sapTembara, 2008 sudhI nava divasa mATe zrI pATakara haoNla, nyU badhA prayatna karo te barAbara che. paNa AtaMkavAdIne phAMsI ja thavI joIe. marIna lAInsa, carcageTa, muMbaI-400 020 mAM yojavAmAM emane samAjamAM chuTTA mUkAya ja nahi. eka to e loko sudharavA taiyAra AvI che. roja be vyAkhyAno raheze, savAre 8-30 thI 9-15 ja nathI. ane potAnA karyAno kaMI pastAvo paNa nathI. yuddha na thAya te mATe ane 9-30 thI 10-15. pAMDavoe lAkha prayatna karyA. khuda bhagavAna viSTino saMdezo laI gayA. chatAM kauravo mAnyA ja nahi to to pachI emano saMhAra karavo ja paDe. e sarvane padhAravA nimaMtraNa che. hiMsA anivArya hatI. dharmanI sthApanA ane adharmanA nAza mATe hatI. -menejara Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 julAI, 2008 prabuddha jIvana 'upadezamAlA'nuM eka viziSTa kathAguccha: 'sagAM ja sagAMno anartha kare' n DaoN. kAntibhAI bI. zAha 'upadezamAlA' e zrI dharmadAsa gaNIe prAkRta bhASAmAM 544 gAthAmAM racelo graMtha che. kahevAya che ke potAnA saMsArI putra rAsiMhane pratiSThApita karavA mATe kartAe A graMthanI racanA karI hatI. A dharmadAsa gaNInA jIvanakALa aMge keTalAMka matamatAMtaro che. keTalAMka emane zrI mahAvIra svAmInA hAthe dIkSita thayelA mAne che, jyAre itihAsavido emane mahAvIra nirvANa pachI (vIra saMvata 520 lagabhaga) thayAnuM mAne che. trIjo eka mata evo paNa che ke prabhu mahAvI2dIkSita dharmadAsa gaNI ane 'upadezamAlA'kAra dharmadAsa gaNI alaga alaga che. A graMtha upadezapradhAna, vairAgyapreraka ane dharmAbhimukha karanArI graMtha che. dharmadAsa balI pachIthI thayelA ghaNAM saMthakAroe potAnIracanAomAM A graMthanI sAmagrIno sAkSIpATha tarIke AdhAra lIdho che. viSayanI dRSTie jaina paraMparA anusAra A graMthane caraNakaraNAnuyogano graMtha gaNAvI paDe. kemake emAM sAdhujIvananA AcAravicAronI vAta mahadaMze karavAmAM AvI che. e rIte A graMtha mukhyatve sAdhujIvananI AcArasaMhitA jevo che. jema sAdhunA AcAravicAra, aMdha zrAvakadharmanA pAlananI vAta paNa ahIM kahevAya che. zrAvake tyajavAnAM abhakSyo, AjIvikA ke vyavasAyamAM jALavavAnI zuddhi, satsaMga, parigrahatyAga va.nI vAta ahIM rajU thaI che. te uparAMta, hayukarmI ane bhArekI jIvo, vastunuM anityapaNuM, mokSasukhanI zreSThatA, karmAnuM svarUpa, rAgadveSathI sarjAtAM aniSTo, deva-manuSya tiryaMca-nArIlokanAM svarUpo, manuSyabhavanI durgaMgatA jevA aneka tAttvika viSayone anulakSIne ahIM dharmopadeza karavAmAM Avyo che. A graMthanI moTI siddhi e che ke enA upara aneka TIkAgraMtho racAyA che. saMskRta-prAkRtamAM TIkA, vizvA, avasUri, vRtti, kathAo uparAMta jUnI gujarAtImAM racAyelA bAlAvabII va.nI moTIsaMkhyA ja A graMthanI prabhAvakatAno moTo purAvo che. 'upadezamAlA' parano sauthI mahattvano TIkAgraMtha 'heyopAdeya TIkA' saM. 974mAM zrI siddharSi gaNI pAsethI prApta thAya che. A TIkAgraMthamAM kartAe mULa pAkone vyavasthita karI ApavA sAthe kuLa AASAomAM je kRSNanAM nirdezAvelAM che enI kathAone saMkSepathI saMskRta bhASAmAM rajU karI ApI che. saharSa gADInA anugAmI TIkAkAro ghaNuM kharuM A 'hopAdeza TIkA'ne anusaryA che. anugAmIomAM moTuM kAma AcArya vardhAna sUrie karyuM che. emo upadezamALA' paranI TIkAgraMtha sa. 1055mAM khaMbhAtamAM o. emAM emI agAunA siharSi gInI propAdeza TIkA'no ja pATha svIkAryo; sAthe mahatvanuM kAma e karyuM ke siddharyuM gaNInAM saMskRtta bhASI saMkSipta kathAnakone sthAne potAnAM vistRta prAkRta kathAnako joDyAM, joke apavAda rUpe keTalIka mULanI ja saMskRta kathAo rahevA dIdhI che to kavacita kathA umerI paNa che. prAcIna gujarAtImAM 'upadezamAlA' parano TIkAzatha saM. 1485mAM racAyelo sauthI jUno bAlAvabodha zrI somasuMdarasUrino prApta thAya che. mULa graMthamAM dharmadAsa gaNIe gAthAomAM je dRSTAMtono kevaLa nirdeza karyo che te dRSTAMtonuM vastu laIne somasuMdarasUrie ahIM nAnAmoTA kadanI te dRSTAMtakathAo AlekhI che. ahIM 68 kathAo je-te gAthAnA bAlAvabodhane cheDe alaga kathArUpe rajU thaI che, jyAre 15 jeTalAM dRSTAMto gAthAvivaraNaaMtargata ja sAMkaLI levAyAM che. ema ahIM 83 jeTalI dRSTAMtakathAo prApta thAya che. e rIte A graMthe eka kathAkozanI garaja paNa sArI che ema kahI zakAya. AduSTAMtakathAonuM pAtrAnusArI vargIkaraNa karatAM ahIM mukhyatve nIce pramANe kathAo Alekhita thaI che. (1) sAdhu mahAtmAonI vitrakathAo jemAM bAhubati, je jaMbUvA, cilA tIputra, DhaMDhAkumAra, prasaRdra, rAjarSi, maiArya yuni, bevakumAra, sthUlibhadra va. mahAtmAonI lagabhaga 30 uparAMta caritrakathAo. (2) mahAsatIo ane anya nArIpAtronI kathAo jemAM mRgAvatI, samAlikA, caMdanabALA, cellazA rANI, culazI mAtA 1.nI kamAo. (3) cakravartIo rAjAo-maMtrIonI kathAo jemAM bharatezvara cakravartI, manamAra cakravartI, pradezI rAjA, zreNika rAjA, cANakya maMtrI, abhayakumAra va.nI kathAo. (4) zreSThIonI kathAo jemAM tAmati zreSThI, zAlibhadra, pUraNa zreSThI, kAmadeva zrAvaka va.nI kathAo. (5) tIrthaMkarapAdharanI kathAo jemAM mahAvIra prabhunA marIcibhava, RSabhadeva, gautamasvAmInI kathAo. (6) vidyAdhara / deva / pratyeka buddhanI kathAo jemAM satyaki vidyAyAra, izaMka deva, karakeDu va.nI kathAo. (7) laukika pAtronI kathAo jemAM bhIla, cakAra, mA bhikhArI, mAtaMga, nApita, tridaMDI, dhUrta brAhmaNa, kAlasUriyo khATakI, khATakIputra sulasa va.nI kathAo. (8) pazupaMkhIonI kathAo jemAM muLa, popaTa beDI, mAsAhasa paMkhI, dardura, hArthI, sasaluM va.ne lagatI kathAo samAviSTa che. kathAprayojananI dRSTie vicArIe to A graMthanI ekeeka dRSTAMtakathA koI ne koI prayojanathI kahevAI che. paNa emAMthI beeka prayojanovALI kathAo ahIM moTI saMkhyAmAM jovA maLe che. (1)pUrvabhavanAM karmonI viSA ane eno sAro-mAThAM phsa darzAvavAnA praryo janathI kahevAI che. jevI ke naMdibejA sAdhu, maitha-kumAra, metArtha muni, mahAvIra svAmIno marIcibhava viSayaka kathAo, (2)nikaTano zo ja sagAMno anartha kare A projanavAlI kathAonuM ApuM zuccha ahIM prApta thAya che. mULa graMtha 'upadezamA'nI 145 thI 151 kramAMkovALI gAthAomAM e nirdiSTa che. jemAM mAtA putrano, pitA putrano, bhAIbhAIno, patnI patino, putra pitAnI, mitra mitrano, svajana svajanano anartha kare che, 'upadezamAlA'nA judA judA TIkA graMtho ane bAlAvabodhomAM A kathAguccha prApta thAya che eno kathAsAra nIce pramANe che. (1) mAtA putrano anartha kare = kAMpIpuramAM brahma nAme rAjA hato. enI rANInuM nAma gula putranuM nAma brahmadatta. brahma rAjA mRtyu pAmatAM, brahmano mitra ane paDozI Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . jo ke nA # 10 nI DI vAta karIe to prabuddha jIvana tA. 16 julAI, 2008) rIta : rAjyano rAjA dIrdha brahmanA rAjyanI saMbhALa levA kAMpItyapuramAM AvIne nAme putra hato. jyAre anya rANIthI thayelA be putro halla ane vikalpa - - ' rahyo. A gALAmAM brahmarAjAnI vidhavA rANI calaNI sAthe A mitra rAjAne hatA. putro yuvAna banatAM, zreNika rAjAe halla ane vihalla e be putrone " ADo saMbaMdha baMdhAyo. samaya jatAM putra brahmadattane A vAtanI jANa thaI. devatAoe Apela hAra, kuMDaLa ane avadhijJAnI secanaka hAthI bheTamAM mAtAne e sIdho Thapako to kevI rIte ApI zake ? eTale A anaitika ApyAM. ane koNikane rAjya ApavuM evI manathI IcchA karI. halla-vihallane * saMbaMdha paratve mAtAnuM dhyAna sAMketika rIte dorI zakAya evI yojanA eNe apAyelI bheTa joIne kozikanA manamAM ISya pedA thaI. eTale eNe banAvI. putra brahmadatte kAga ane koyalano samAgama karAvI pachI khaDagathI rAjyanA badhA sAmaMtone vaza karI lIdhA ane pitAne kASTha piMjaramAM keda ' emane mArI nAkhyAM. ahIM AvI vaselo dIrgharAjA Ano saMketa pAmI karI dIdhA. eTaluM ja nahi, putra pitAne roja pAMcaso phaTakA marAvavA A gayo. eTale eNe calaNI rANIne salAha ApI ke "tuM tArA putrane mArI lAgyo. nAkha.' mAtAe potAnA kAmuka saMbaMdha ADe putrano aMtarAya dUra karavA thoDAka samaya pachI kozikanI patnIe putra prasavyo. eka divasa koNika putra brahmadattane lAkSAgRhamAM mokalI Apyo ane rAtre lAkSAgRhane Aga potAnA putrane khoLAmAM besADIne bhojana karato hato tyAre putre pitAnA lagADI. joke rAjyanA vaphAdAra dhanu mahetAe agamacetI vAparIne eka bhANAmAM pezAba karyo. koNika najIkamAM beThelI mAtA callaNAne kahevA suraMga banAvI rAkhI hatI. putra e suraMga dvArA nAsI chUTyo. pachI samaya lAgyo ke, "mA! joyone mAro putraprema! mArA putre bhANAmAM pezAba jatAM dIrgharAjAne harAvI, digvijaya karI te cakravartI banyo. karavA chatAM mane jarAye gusso Avyo ja nahIM.' (2) pitA putrano anartha kare : mAtA celaNA raDatA svare kahevA lAgI, "beTA! tAro putraprema to zI te tetalipura nagaramAM kanakaketu rAjA rAjya karato hato. enI rANIne visAtamAM che? putraprema to tArA pitAno tArA mATe hato.' pachI mAtA je koI putra janme enAM aMgo chedI rAjA ane vikalAMga karI mUkato. atItanI ghaTanAne tAjI karIne kahevA lAgI, "beTA! tuM jyAre garbhamAM kAraNa enI rAjyatRSNA. rAjAno sattAlobha eTalo tIvra hato ke ene hato tyAre mane pAchalA bhavanA vairasaMbaMdhane kAraNe patinAM AMtaraDAM satata eka bhaya satAvyA karato ke rakhene putra potAnuM rAjya chInavI le. khAvAno dohada thayelo. abhayakumAre kRtrima AMtaraDAM lAvIne e dohada tethI te pratyeka navajAta putrane vikalAMga banAvI deto. pUro karyo. tAro janma thatAM, mane AvA duSTa dohada thavA badala tArA upara " . " have banyuM evuM ke enI padmAvatI rANIe rAjAne khabara na paDe ema tiraskAra thatAM meM tane ukaraDe naMkhAvyo. tyAM tArI eka AMgaLI kUkaDAe , potAnA navajAta putrane gupta rIte tetaliputra nAmanA maMtrIne soMpI dIdho. karaDI khAdhI. zreNika rAjAne jANa thatAM ukaraDethI tane ghera pAcho aNAvyo. - maMtrI paNa te ja samaye potAnI poTilA nAmanI patnIne janmelI putrIne paru jharatI tArI kohelI AMgaLI tArA pitAe moDhAmAM laIne cUsI lIdhI , lAvIne 'rANIne putrI janmI che' ema rAjA pAse jAhera karyuM. samaya jatAM ane e rIte tane raDato aTakAvyo hato.' kanakaketu rAjA mRtyu pAmyo, tyAre gupta rIte UcharIne moTo thayelo putra A vRttAMta sAMbhaLI koNikanuM hRdaya pIgaLyuM. kASTha piMjaranuM baMdha dvAra kanakadhvaja tetalipura nagarano rAjA banyo. kholI nAMkhavA ane pitAne mukta karavA e pharasI laIne doDyo. pitA (3) bhAI bhAIno anartha kare : putrane pharasI sAthe Avato joIne vicAryuM ke nakkI mAro putra mArI hatyA A prathama tIrthaMkara RSabhadeva emanI saMsArI avasthAmAM ayodhyAnA rAjA karavA dhasI Ave che. eTale zreNika rAjAe AMgaLInI vIMTIe chupAveluM na hatA. temane sumaMgalA rANIthI bharata ane sunaMdA pANIthI bAhubali ema tAlapuTa viSa khAI laIne AtmahatyA karI lIdhI. je bhavitavya hatuM te be baLavAna putro thayA. A sivAya anya 98 putro emane hatA. pitAe thaIne ja rahyuM. rAjagAdI bharatane soMpI saMyama aMgIkAra karyo. cakravartI thavAnI (6) mitra mitrano anartha kare : mahattvAkAMkSAthI bharate digvijaya karyo. anya bhAIoe bharatanI ANa cANakya nomanA brAhmaNe parvataka nAme rAjAne potAno mitra banAvyo. svIkArI, paNa bAhubalie bharatanI ANa na svIkAratAM bharata bAhubali pachI mitranA sahayogamAM senA laIne pATaliputranA naMdarAjAne harAvI sAme yuddhe caDyA. moTuM dhandrayuddha zarU karyuM. bAhubalinA muSTiprahArathI krodhe rAjya paDAvI lIdhuM. parvataka rAjAe cANakyane sahAya karI hoI pATaliputranA bharAIne bharate bAhubaline mAravA mATe cakra mokalyuM. aDadhA rAjyano leNadAra banyo. cANakyane e gamatIvAta nahotI. eTale - - . jo ke pAchaLathI bharatane pazcAttApa thayo ane bAhubalie paNa pravrajyA naMdarAjAnI eka putrI viSakanyAnAM lakSaNo dharAve che e jANI laIne aMgIkAra karIne kevaLajJAna prApta karyuM. cANakya e kanyAne parvataka sAthe paraNAvI ane e viSakanyA dvArA mitra (4) patnI patino anartha kare : upara ja viSopacAra karAvyo. pariNAme parvataka rAjA viSathI mRtyu pAmyo. pradeza rAjA zvetAMbikA nagarInA rAjA hatA. te ghaNA nAstika hatA. saghaLuM rAjya potAnuM karI lIdhuM. emanA dharmAnurAgI mahetA eka divasa pradeza rAjAne ghoDA khelAvavAnA (7) svajana svajanano anartha kare : bahAne vanamAM padhArelA kezI gaNadhara pAse laI gayA. tyAM gurumukhe gajapura nagaramAM anaMtavIrya nAme kSatriya rAjA rAjya karato hato. e * dharmadezanA sAMbhaLIne rAjA nAstika maTIne suzrAvaka banI gayA. pauSadhanA rAjAnI je rANI hatI enI bahena reNukA brAhmaNakuLanA jamadagni tApasane pAraNAnA divase pradeza rAjAnI patnI sUryakAntAe anya puruSa pratye paraNI. eka vAra A reNukA potAnI bahenane maLavA gajapura AvI. tyAM kAmalolupa banIne potAnA patine bhojanamAM jhera ApIne hatyA karI. potAnA banevI anaMtavIrya sAthe dehasaMbaMdha bAMdhI beThI. enAthI ene eka (5) putra pitAno anartha kare : putra janmyo. jamadagni RSi patnI reNukAne pAchI laI AvyA. jamadagninA ( rAjagRhI nagarImAM zreNika rAjAne cellaNA rANIthI thayelo koNika prathama putra rAmane vidyAdhara dvArA parazuvidyA prApta thaI hatI. ene kAraNe Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 julAI, 2008 prabuddha jIvana 11 e pachI to 'verano badalo vera' e silasilo aTakyo ja nahIM. anaMnathII rAjAe jayAninA Azramane naSTa karyo, eTale pazu anaMtavIryano zi2ccheda karyo. anaMtavIryano putra kArtavIrya have gajapuranI gAdIe beThI. ane pitAnI hatyAno badalA levA ane parazurAmanA pitA jamadagni RSinI hatyA karI. eTale pArma kArtavIryanI hatyA karIne gapuranuM rAjya paDAvI lIdhuM. rAma parazurAma tarIke prasiDhi pAmyo. teNe potAnI kalaMkinI mAtA kAM mukAyo. daramiyAna kArtavIryanA have moTA thayelA ane tApanI jhUMpaDImAM ane anaMtavIryathI janmelA putranI parazuthI hatyA karI. chalA putra sarve mAtA pAsethI saghaLuM vRttAMta jANIne te pura gayo. tyAM dADha bharelo thALa hato tenI khIra thaI. siMhAsane besI te khIra khAvA lAgyo. parazurAma senA sAthe Avyo. bhUmanA vidyAkhI pezA thALanuM cakraratna thayuM ane enAthI parazurAmanuM mastaka chedAyuM. Ama subhUme ekavIsa vAra pRthvI nikhAhmaNI karI. marAyelA kArtavIryanI sagarbhA patnI tArAe eka tApasanI jhUMpaDImAM putra praso, enuM saMbhUta nAma pADyuM. parazurAme sAta vAra pRthvI nakSatrI karI. pachI eNe jyotiSIne pUchyuM ke potAnuM maraNa kone hAthe thaze? jyotiSIe kahyuM ke, 'kSatrInI dADha bharIne thALa mUkaje. jenA AvavAthI thALamAM khIra thaI jAya ane je jame tene hAthe tAruM mRtyu thaze.' jyotiSInA kahayA pramANe parazurAme thALa A che 'upadezamAlA'nuM 'sAM ja sono anartha kare tene AlekhatuM kathAzuccha, kAmavazatA, mohAMdhatAM, vyavAsA, sattA lolupatA, svArthapaTTunA jevA dubhavone laIne jevA durbhAvone laIne mAtA-pitAbhAI-patnI-putra-mitra-anyasvajano dvArA kevA anartho sarjAI zake che tenuM citra rajU karatI A draSTAMtakathAo dvArA 'upadezamAlA'kAra dharmadAsa gaNIno mukhya pratibodha e che ke AvA kaluSitatAo ane viSamatAothI kharaDAyelA A saMsAra pratyenAM rAga-AsaktithI ja mukta thavuM *** nizigandhA', 7, kRSNa pArka, khAnapura, amadAvAda-380001. aSTamaMgala = harSada dozI 'bhAratamAM eka moTuM Azcarya joyuM ke tyAM mANaso madhamAkhInI madada vagara, khetIthI madha pedA kare che. A noMdha bhagavAna mahAvIranA 175 varSa pachI, eTale ke AjathI 2400 varSa pahelA, samrATa caMdragupta mauryanA darabAramAM AvelA grIka rAjadUta megesthenise tenA pustaka 'InDikA'mAM potAnA bhAratanA anubhavamAM lakhI che. e samaye yuropamAM gaLapaNa mATe madha vaparAtuM hatuM. jyAre bhAratamAM zeraDImAMthI sAkara banAvavAnI AvaData vikasI gaI hatI. elekjhAnDaranI pahelA bhAratamAM hajAro varSathI zeraDInuM vAvetara ane sAkaranuM utpAdana thatuM hatuM. bhagavAna RSabhadeva ane temanA IkSvAkuM kuLano ayodhyAthI hastinApura sudhIno pradeza Aja paNa bhAratamAM zeraDInA utpAdana mATe jANIto che. temanA zeraDI ane sAkara sAthenA saMbaMdha Aja paNa zeraDInA rasathI thatA varSItapanA pAraNAmAM jaLavAyelA che. bhagavAna RRSabhadeve grAma, kRSi ane pazupAlananA kSetramAM je vikAsa karyo hato te eka krAMtikArI ane moTI haraNaphALa hatI, je temanA vRSabha (baLada)nA pratIkamAM pragaTa thAya che. mAnavasaMskRtinI zarUAtamAM je zodho thaI ane hunnara ane kasaba vikasyA hatA tenA saMbhAraNA Aje paNa ApaNA rItarivAjo, kriyAkAMDha, paraMparA ane vyavahAramAM pragaTarUpe ke pratIkarUpe jovA maLe che. bhautika zodha, siddhi ane sarjananI jema manuSyanI bhAvanAo, lAgaNIo, AdhyAtmika vicAra ane ciMtana paNa ApaNI paraMparA, saMskRti ane bhASAmAM abhivyakta thayA che. manuSyanA ciMtana ane mananamAM jyAre UMDANa AvyuM tyAre vyAvahArika, bauddhika, naitika, dhArmika, AdhyAtmika ane dArzanika bhAvone anurUpa zabdanI sAthe sAthe citrAtmaka saMketa, pratIka ane saMjJAono paNa vikAsa tharyo. manuSyanI mULabhUta saMvedanA, manobhAva ane AkAzane AMbavAnI tamannA paNa A pratIkomAM jovA maLe che. AdhyAtmika ane dArzanika zabdo ane pratIkonA yugeyuge badalAtA artha ane mUlyono abhyAsa ApaNI saMskRtinA adbhUta ane vismayajanaka itihAsane pragaTa kare che. mAnavasaMskRtimAM prakAza ane gatinuM pahelethI ja mahattvanuM sthAna rahyuM che. divasa ane rAta, RtuonA parivartana ane AkAzamAM sUrya, caMdra ane tArAonA paribhramaNanuM manuSya vismayatAthI nirIkSaNa karato Avyo che. sUryano prakAza to jIvanano AdhAra che e paNa manuSyane samajAI gayuM hatuM. agninI zodhathI manuSyane mAtra rAMdhavAnA ane prakAzanA sAdhana nathI maLyA, sAthesAthe tenI vicArazakti ane abhigamamAM paNa krAMtikArI parivartana AvyA. have te aMdhakAra ane ajJAtanA bhayathI mukta thayo hato. manISIoe bhautika jagatathI AgaLa vadhIne dArzanika ane AdhyAtmika bhAva pragaTa karavA mATe prakAzanI upamAno chUTathI upayoga karyo hato. temaNe ajJAna ane azubhane 'aMdhakAra'nI temaja jJAna ane zubhane 'prakAza'nI upamA ApI. temaNe AtmA jevA amUrta ane arUpI tattvane prakAza, jyoti ane dIpakathI vyakta karyA. mRtyu mATe nirvANa eTale ke dIpanuM bujhAI javuM evo zabda Apyo. sUra eTale prakAza ane sUrya eTale prakAzapUja. jyAM badhuM ja zubha che ane je vaibhava, sAmarthya, samRddhi ane zaktithI bharapUra che evA prakAzamaya dedIpyamAna lokane 'sUra' ane 'gamana'nA saMyojanathI'svarga' nAma ApyuM. temAM vasanArane 'dIpa' uparathI 'deva' kahyA, aMdhakAra ane tamasane duHkha, pIDA ane yAtanAthI bharelI nakanA paryAya banAvyA. A rIte temaNe zubha, maMgaLaane priyane prakAza sAthe ane azubha ane apriyane kAranI sAthe sarakhAvyA, jyAre saMskRtimAM bhaya, vismaya ane laukika lAgaNIothI AgaLa vadhIne AdhyAtmalakSI saMskRtino vikAsa thayo, ciMtana ane darzana vadhAre urdhvagAmI banyA tyAre caitanya, tenA lakSaNa jJAna ane tenA dhAma muktizIlA, e darekanI zukla, dedIpyamAna prakAzathI oLakha ApI. lokika lAbha ane saMpadAthI laIne AdhyAtmika vikAsa ane siddhi mATenI prakAzanI vibhAvanA AgaLa jatA vividha bhAvasamUhonA pratIkarUpe vikAsa pAmI. bhASAmAM eka samaye eka ja akSara bolI, vAMcI ke sAMbhaLI zakAya che. bhASAmAM vicAra eka eka akSara, zabda ane vAkyathI kramavAra vyakta thAya Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja, ja A dvArA prabuddha jIvana, 16 julAI, 2004 mAM - moya, che. paraMtu citra aneka vicAro, bhAva ane ghaTanA eka samaye eka sAmaTI gharanA dvAra upara ke tenI banne bAjunI divAla upara svastika doravAnI ! rajU karI zakAya che. paraMparA che. dareka laukika ke sAMsArika zubha kAryamAM svastika agrasthAne pratIka citrAtmaka bhASA che. pratIka ghaNI vAta eka sAthe rajU kare che, je hoya ja che. sAthe sAthe svastika prathama zreNInuM bhAvamaMgala paNa che. svastika zabdanI bhASAmAM saMbhava nathI. pratIka bhAvono samUha che. jyAre pratIkanA cittane Urdhva dizAmAM laI jatA zubha bhAva ane ciMtananuM pratIka che. UMDANamAMthI eka pachI eka paDa UghaDatA jAya che tyAre gahana vicAro gatizIla vartaLa eTale paiDuM, cAka ke cakra, agni ane cakranI zodha ane bhAva spaSTa thAya che. eka graMthamAM na samAya eTalI AdhyAtmanI UMDI saMskRtinuM mULa gaNAya che. sAmAjika, sAMskRtika ane Arthika vikAsa, ane akaLa vAta gAgaramAM sAgaranI jema eka pratIkamAM samAI jAya che. samRddhi, suvidhA ane sagavaDamAM temano moTo phALo che. gatizIla cakranI Adhunika yugamAM pratIkanA viSaya upara ghaNA UMDANathI saMzodhana ane mAnavamana upara eTalI prabaLa asara thaI che ke vizvavijayI samrATane vicAraNA thaI che ane saMskRtinA vikAsamAM pratIkonA yogadAnanI noMdha cakravartInI padavI ApavAmAM Ave che. cakravartI rAjAnA vizvavijayanA pahelA levANI che. prakhyAta vidvAna leslI hAITanA mata pramANe "pratIkonA lakSaNa tarIke tenA bhaMDAramAM cakranuM hovuM Avazyaka gaNAya che. AgaLa upayogathI mAnavasaMskRtine sthAyI svarUpa maLyuM che. pratIko na vikasyA jatAM cakra asIma prabhAva ane parAkramanuM paNa pratIka banyuM che. hota to saMskRtino paNa vikAsa thayo na hota ane manuSya Aja paNa mAtra cakrathI manuSyane gati maLI. gati ane samayane gADha saMbaMdha che, eTale eka prANInI avasthAmAM ja hota." jANItA samAjazAstrI klipharDa jIrjano temAMthI kALacakranI vibhAvanA vikasI. AdhyAtmika ane dhArmika kriyA mATe paNa abhiprAya che ke ApaNA pUrvajonA vicAronA vArasAne jALavI divasa ane rAtrinA saMdhikALanuM mahattva vadhyA pachI, saMdhyA samayanA raktavarNA rAkhavA mATe ane jIvana pratyenA abhigamane vikasAvavA mATe pratIkonuM lAla sUrya ane gatizIla cakranA saMyojanathI baneluM pratIka vikAsa pAmIne saMyojana eka adabhuta paddhati che." AjanA svastikarUpe bhAratIya saMskRtimAM agrasthAna meLave che. "su' eTale jainadarzanamAM paNa AdhyAtmika bhAvonI abhivyakti mATe pratIkano "sAruM', 'zubha', "asti' eTale "che". "ka" eTale "karanAra'. je zubha ane moTA pramANamAM upayoga karyo che. temAM paNa dharmamaya gRhasthajIvana ane maMgalakArI che te svastika kahevAya che. A rIte lAla raMganuM svastika bhAratIya AdhyAtmika bhAvanA zreNIbaddha vikAsane ekasAthe vyakta karavA mATe saMskRtimAM sauthI prAcIna, pavitra, zubha ane maMgaladAyaka pratIka che. tenI aSTamaMgalanA pratIko jena paraMparAmAM viziSTa sthAna dharAve che. jena sAthesAthe lAla raMga paNa zubhano pratIka banI gayo che. anuSThAna, paraMparA ane sthApatyamAM aSTamaMgalanuM AdarabharyuM ane pUjanIya agni ane cakranI zodhanI jema gaNatarI mATe AMkaDA ane saMkhyAnI sthAna che. bauddho paNa temanA ATha pratIkone mahAmaMgalakArI mAne che. paNa saMskRtinA vikAsamAM UMDI asara paDI che. bhAratamAM pahelethI ja 'cAra'nI vikAsazIla jIvananA be tabakkA che : zubha ane zuddha. sAmAnya gRhastha saMkhyAnuM ghaNuM ja mahattva rahyuM che. cAranI saMkhyA paripUrNa ane yathArtha jyAre azubha pravRttiomAMthI nivRtta thaI saraLatA, nIti ane nyAyathI saMkhyA gaNAvA lAgI hatI. cAra yuga, cAra gati, cAra puruSArtha vageremAM jIvanano nirvAha kare che ane sukhI saMsAranI kAmanA kare che tyAre aSTamaMgala cAranI saMkhyA A paripUrNatAnI mAnyatAne kAraNe che. e ja kAraNathI tene azubhathI dUra rAkhe che ane zubha pravRttimAM TakI rahevA mATe preraNA jyAre cakranuM svastikamAM rUpAMtara thaI rahyuM hatuM tyAre temAM cAra pAMkhiyA Ape che. jIvananuM lakSya jyAre vadhu UMcuM bane che tyAre aSTamaMgala tene rAkhyA hatA. (cAranI saMkhyAnI pUrNatAnI mAnyatA eTalI rUDha thaI gaI zubhamAMthI zuddha tarapha dorI jAya che. eTale gRhasthanuM nivAsasthAna hoya ke hatI ke sogaThAbAjI ane copATa jevI jugAranI ramatamAM cAra savaLA dharmakSetra hoya, aSTamaMgala dareka mATe prakAza pAthare che. pAsA paDe tene mATe ane sat yuga mATe eka ja 'kRta' zabda vaparAto hato. kharA arthamAM maMgala eTale zuM che? ApaNA rojanA sAMsArika jIvanamAM kahyuM eTale paripUrNA. mahAbhAratamAM pAMDavo ane karavo jugAranI ramata je maMgalakartA che te maMgala che ke saMsAramAM aTavAI gayelA jIvAtmAne ramyAM hatAM temAM paNa.cAra savaLA pAsA mATe kRta zabda vaparAto hato.) tenA aMtima dhyeya sudhI pahoMcavAmAM je sahAya kare che te maMgala che? jaina paraMparAmAM svastikanA cAra pAMkhiyA saMsAranI cAra gatinA sUcaka maMgala be prakAranA che. sAMsArika jIvanamAM je zubha ane lAbhadAyI che che. dareka pAMkhiyAno jamaNI taraphano vaLAMka satata cakramAna gati sUcave te dravya maMgala che. dravyamaMgala zArIrika, Arthika ane bhautika sukha-zAMti che. A jIva anAdi kALathI saMsAranI cAra gatimAM paribhramaNa karI rahyo ane saMpatti, samRddhi, yaza ane kIrtinA pratIka che. AdhyAtmika jIvanamAM che. te janma ane maraNanA pherAmAM aTavAyelo che. svastika ApaNane je kalyANakArI ane preraNAdAyI che te bhAva maMgala che. aSTamaMgala dravyathI satata yAda karAve che ke ApaNI dareka pravRtti A cAra gatinA cakramAMthI ane bhAvathI, baMne rIte maMgalamaya ane kalyANakArI che. eTale jaina chUTI, sanAtana ane zAzvata mokSamArgamAM AgaLa vadhavA mATe hovI joIe. paraMparAmAM gRhasthanA AvAsa, jinAlaya ane sthApatyamAM aSTamaMgalane jaino maMgalapAThamAM arihaMta, siddha, sAdhu ane jainadharma, e cAra sthAyI sthAna ApyuM che. maMgalanI ArAdhanA kare che, tenuM zaraNa svIkAre che ane sakala lokamAM svastika, zrIvatsa, naMdyAvarta, saMpuTa, kuMbha (kalaza), bhadrAsana, matsya A cAra sarvottama maMgala che tevI zraddhA pragaTa kare che. svastika A cAra yugala ane darpaNa ATha maMgala che. (zrIvatsa, kuMbha ane matsya yugala mahAmaMgalanuM pratIka che. boddhonA ATha maMgalamAM paNa Ave che.) A dareka maMgalanA artha, bhAva samaya jatAM svastikamAM aneka bhAva ane arthano umero thayo. svastika ane rahasyane ahIM rajU karyA che. jJAna, darzana, cAritra ane tapanuM paNa pratIka che. te uparAMta svastika dAna, " 1. svaritaka : tapa, zIla ane bhAvarUpI dharma, temaja dharma, artha, kAma ane mokSa, e cAra - svastika prAcIna kALathI bhAratIya saMskRtinuM aMga che. jaina uparAMta puruSArthanuM paNa pratIka che. svastikano lAla raMga tejovezyA ane prajJAnuM vaidika ane bauddha paraMparAmAM paNa svastikanuM sthAna mokhare che. pratIka che. bauddha dharmacakra ane jainanA kALacakra paNa svastika AdhArita che. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dara ' ke ' jo ke, tA. 16 julAI, 2008 . e prabuddha jIvana che. nA 1 3 svastika kALanuM paNa pratIka che. varSanA cha mahinA sUryanI gati uttara navAI? tarapha hoya che. svastika A uttarAyana karI rahelA sUryanuM pratIka che, je avikasita kamaLanI baMdha pAMkhaDIo jaNAve che ke cAra gatimAM bhramaNa anugAmI svastika kahevAya che ane zubha che. jyAre dakSiNa tarapha jaI karI rahelA AtmAnI zakti ane guNa baMdha ke pUrAelA paDayA che. jema jema rahelA sUryanA pratIka mATe pAMkhiyA DAbI tarapha vaLelA hoya che (anti puSpa khIlatuM jAya che tema tema tenI maheka cAre tarapha prasare che. e ja rIte clockwise), ane te pratigAmI svastika kahevAya che ane azubha AtmazaktinA vikAsanI sAthesAthe AtmAno vaibhava kramazaH jhaLahaLI UThe gaNAya che. hiTalaranuM rAjyacihna pratigAmI svastika hatuM ane tenuM che. cAra gatinA cakarAvAmAMthI AtmAne mukta karI, parama jJAna ane pariNAma jagajAhera che. caitanyano vaibhava prApta karavAnI preraNA zrIvatsamAMthI maLe che. aneka sthaLe svastika upara(caMdrabiMdu, caMdranI kalA upara biMdu) cihna svastikanI jema zrIvatsa paNa bhAratIya saMskRtinI dareka paraMparAmAM jovA maLe che, svastika cAra gatinuM pratIka che. kalA mokSazilAnuM ane vividha artha dharAvatuM maMgala pratIka che. tenI uparanuM biMdu siddhazIlA upara birAjamAna siddha bhagavAnanuM pratIka 3 naMdyAvarta : che. eka mAnyatA pramANo siddha bhagavAna niraMjana, nirAkAra ane arUpI naMdyAvarta svastikano vizeSa vistAra che. hovAthI temane mATe biMdu jevuM nAnuM pratIka paNa yogya nathI. paraMtu ApaNA naMda eTale AnaMda, sukha. purANakALamAM gRha-AvAsonuM nAma naMdyAvarta ciMtana manana mATe zarUAtamAM avalaMbananI jarUrata che. svastika upara rAkhavAmAM AvatuM hatuM, jethI temAM rahenArane sadA sukha ane AnaMdano siddhazilA ane siddha bhagavaMtanuM pratika zreNIbaddha rIte cAra gatimAMthI anubhava thAya. gRha-AvAsa jyAre maMgalaphaLadAyI hoya che tyAre te chUTI, ApaNAM aMtima dhyeya para pahoMcADavAmAM sahAyarUpa che. saMsArayAtrAmAM virAmasthAna bane che. yAtrAnA AgalA caraNa paNa maMgalamaya jarmana philosophara ane vidvAna pro. jhimaranA mata pramANe svastika bane tevI zubha bhAvanA sAthe AvAsonA nAma naMdyAvarta rAkhavAmAM AvatA uparanuM A pratIka phakta jenomAM ja jovA maLe che.. hatA. puruSAkAra traNa lokanuM cihna dareka jainone mAnya evuM jaina dharmanuM naMdyAvarta eka baMdha svastikanuM citra raju kare che. teno AkAra pratIka che. tenA madhyamAM cAra gati mATe svastikane sthAna ApyuM che. A bhUlabhUlAmaNI jevo che. sAmAnya svastikanI rekhAone goLa vaLAMka eTale cAra gatimAMthI chUTavAnA mArgarUpI samyagdarzana, jJAna ane cAritranA ke Avartana ApavAthI naMdyAvarta bane che. svastika cAra gatinuM pratIka che, cihna rUpe traNa biMdune svastikanI upara batAvyA che. tenI upara A mArganuM jyAre naMdyAvarta cAra gatimAM aTavAyelA AtmAne chUTavAno mArga batAvatuM aMtima lakSya siddha gatine batAvatuM caMdrabiMdu mUkyuM che. A rIte svastika pratIka che. naMdyAvartanA keMdramAMthI nIkaLatI koI paNa rekhAne anusaravAthI te samasta jaina samAja, jainadharma ane jainadarzananuM pratinidhi che. baMdha svastikanI bahAra lAvI mukta kare che. mithyAtvI AtmA saMsAramAM svastikano udbhava sauthI prAcIna che eTale dareka maMgala pratIkomAM sukha mAne che ane te naMdyAvartanI bhUlabhUlAmaNImAM aTavAyelo rahe che. tene prathama sthAna to maLe ja che, paNa tene zAzvata mAnavAmAM Ave che. je saMsAranA sukhanI kSaNikatA ane pazcAta duHkhane jANe che te bahAra jaina paraMparAmAM evI mAnyatA che ke prathama tIrthakara RSabhadevanA janmasthAna nIkaLavAno mArga zodhe che. jinezvara prabhunI bhaktimaya ArAdhanA tene ayodhyAnI nIce dharatImAM prAkRtika svastikano AkAra astitva dharAve saMsAranA vartuLamAMthI bahAra lAvI, parama AnaMdanI anubhUti karAve che. che. kALacakranA prabhAvamAM sarvanAza pachI saMskRti ane dharmanA punarabhudaya saMsAranA sukha ane samRddhi mATe naMdyAvarta dravyamaMgala che, jyAre saMsAranI veLAe devatAoe ja zAzvata svastikanI dharatI upara pharIthI ayodhyA mukti mATe te bhAvamaMgala che. nagarI vasAve che. A mAnyatA batAve che ke svastika samAja, saMskRti, naMdyAvartanI pratyeka rekhAne nava khUNA che. nava akSaya eka che. A rIte samRddhi ane dharma sAthenA tenA maMgalamaya saMbaMdhane kAraNe lokahRdayamAM naMdyAvarta akSaya, zAzvata parama AnaMdanuM pratIka che. UMDI zraddhAnI bhAvanA sAthe ekarUpa thaI gayela che. 4 saMpuTa : 2 zrI vatsa: ApaNI dhanarAzI ane samRddhi mATe saMpuTa dravya maMgala che. jJAna, darzana zrIvatsanI AkRti lAMbA cAra ke ATha pAMdaDInA pUrNa khIlelA ane ane cAritrarUpI ratnatrayInI prApti mATe saMpuTa bhAvamaMgala che. arihaMta vacce raja parAgathI bharapUra karNikA hoya tevA kamaLanA phUla jevI che. dasamA bhagavAna ane siddha bhagavAna kevaLajJAna ane kevaLadarzananA dhAraNahAra tIrthakara zrI zitaLanAtha bhagavAna, zrI kRSNa ane gautama buddhane zrIvatsanuM che. sAdhanAnA mArga upara AgaLa vadhI rahelA mumukSu mATe samyaka jJAna, lAMchana (cihna) hatuM. darzana ane cAritrarUpI ratnatrayInA saMpuTanI prApti aMtima dhyeya che. - zrI vatsanI cAra pAMdaDI e cAra dizA che. tenI vaccenI kaNikA e saMpuTanA citrane bArIkAIthI jovAthI temAM be AkRti spaSTa dekhAI dhAnyathI bharapUra bhaMDAra che. gRhastha mATe zrIvatsanuM pratIka cAre tarapha lakSmI Ave che. ane samRddhithI bharapUra evuM mAMgalyamaya pratIka che. AdhyAtmika bhAvathI saMpuTa zabdano eka prAcIna artha aMjalirUpe joDAyelA be hAtha' evo zrIvatsa zAzvata aizvarya, caitanya, parama jJAna ane anaMta AtmazaktinuM thAya che. saMpuTanI AkRtimAM namaskAranI mudrAnI jema be hAtha joDAyelA pratIka che. che. baMne hatheLIono pAchalo bhAga bahAra nIkaLelo che, eTale ke baMne vatsa eTale prema. pUrA vizvanA sarva jIvo pratye prema ane maitrIbhAva hatheLIonI vacce polANa che. koI bhakta potAnA mahAmulA ratnone be keLavI, vera-jhera bhUlavA mATenuM zrIvatsa pratIka che. hatheLIomAM rAkhI, tyAganI bhAvanA sAthe, atyaMta bhaktibhAvathI prabhucaraNe vatsano eka artha gAyanuM vAcharaDuM thAya che. eTale gAya pratye jemane samarpita thaI aMjali arpaNa karI rahyo hoya tevA bhAva saMpuTanA pratIkamAM anahada prema hato tevA gopAlaka zrIkRSNanuM lakSaNa zrIvatsa hoya temAM zI samAyelA che. ahIM saMpuTa bhautika ratnanA saMgrahane badale bhakti, tyAga Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha ane aparigrahanI sAthesAthe AdhyAtmika rana meLavavAnI abhilASAno maMgala saMdeza Ape che. saMpuTanuM bIjuM citra eka zakorA upara bIjuM zaruM UMdhuM rAkhyuM hoya tevuM dekhAya che, je jaina vizvanA traNa lokamAMthI uparanA UrdhvokanuM rekhAcitra che. A be zakIrAnI nIce jo trIjuM koruM rAkhavAmAM Ave to traNa zrI muMbaI jaita yuvaka saMghane bheTa | prabuddha jIvana nidhi kAyamI phaMDa (tA. 3-4-2006 thI tA. 30-6-2008) 5,00,000/- eka suzrAvaka taraphathI 1,00,000/- zrI rAjendrabhAI e. zAha-muMbaI 1,03,000/- zrI bipinacaMdra kAnabhAI bena-muMbaI 51,000/- zrI kAkulAla chaganalAla mahetA-muMbaI 50,000/- zrI manasukhalAla ela. vAsA 25,000 zrImatI caMcaLabena ANaMdanA trIbhovana saMdhavI kuMbaI 15,000/- zrImatI caMdrAbena pIyUSabhAI koThArI-muMbaI 11,000/- zrI ema. ela. bedA-muMbaI 11,000/- zrI je. esa. zAha-muMbaI 10,34- zrImatI kalAvatI hasamukhalAla vorA ceriTebala TrasTa muMbaI 10,000/- sva. eravaDa horamasajI pestanajI AMTIyA ane misIsa dInAmAI horamasajI AMTIyA TrasTa haste zrI bI. eca. sAMTIyA-muMbaI 10,000/- zrI zrI+nA vIrendra zAha-muMbaI 7.pa zrI mArgo kalA morArajI saMgoI-muMbaI 6,03/- zrI kuzubena eca zeTha-muMbaI 5,001 - zrIprasanabhAI ena. TIlIyA-muMbaI 5,001/- zrI bhUpendra hiMmatalAla zAha-muMbaI 5,001/- zrI jyoti TrasTa-muMbaI 5,001/- zrI gajendra ramaNIkalAla kapAsI-muMbaI 5,000 zrI vIsanajI na. vorA-muMbaI 5,000/- zrI surendrakumAra cImanalAla zAha-muMbaI 5,000/- zrI ke. ena. zAha ceriTebala TrasTa-muMbaI 5,000/- zrI bAbubhAI sI. tolATa-muMbaI 5,000/- zrI rasikalAla TI. mahetA-muMbaI 5,000/- zrI rasikalAla ena. dozI-muMbaI 5,000/- zrI rameza pI. daphatarI ceriTebala TrasTa-muMbaI 5,000/- zrI jayavaMta ena. pArekha cericebala TrasTa-muMbaI 5,000/- zrI nitIna kAMtilAla sonAvAlA-muMbaI 5,00{- zrI jitendra TI. mahetA-muMbaI 5. zrI bhupendra DAhyAlAla jarnalI-muMbAI 5,000/- zrI suhAsinI ramezabhAI koThArI-muMbaI 5,000/- zrI ramezabhAI pI. mahetA-muMbaI 5,000/- sva. a. sau. jayamatI ratanacaMda pArekhanA smaraNArthe haste ratanacaMda bhogIlAla pArekha-muMbaI 5,000/ zrI gujAvanAkA jhINAbhAI dhIyA-muMbaI 5,000/- zrI sIja ema. vorA-muMbaI jIvana tA. 16 julAI, 2008 lI.nI AkRti bane che. saMpuTamAM nIcenA aMdhakAramaya narakano adhelI ka bAda rAkhyo che ane uparano urdhvaloka eTale ke svargano divyaloka batAvyo che. A rIte saMpuTa samRddhi, vaibhava ane devI zaktinuM pratIka che, saMpuTanA A be mitra bhautika sukha, samRddhi ane vaibhava temaja mokSamArganA AdhyAtmika bhAvonuM eka sAthe nirupaNa kare che. (kramazaH) 32 bI, cittaraMjana evanyu, kolakotA-700 012. 5,000| zrI jagadIza ema. saMghavI-muMbaI 3,000/- zrI varSAbahena rajjubhAI zAha-muMbaI 3,000/- zrI varSAbahena ke, dezAI (zA)-muMbaIM 2.pa00/- zrI jayAbena IndubhAI vI-muMbaI 2,500/- zrI rasikalAla cImanalAla caudharI-muMbaI 2,500/- zrI vallabhabhAI bhaNazAlI-muMbaI 2,5002- zrI kiLAya gopAlajI zAha-muMbaI 2,500 zrI harSadaMjana ceriTebala TrasTa-muMbaI 2,500/- zrI DI. vI. esa. sI. ceriTebala TrasTa-dhanabAda 2.pa000 zrI kumabahena narendrabhAI bhAI-muMbaI 2.pa006 zrI cImanIbena zAha-muMbaI 2,500/- zrI devacaMda rAvajI gAlA-muMbaI 2,56 zrImatI eca. pI. keniyA-yu.esa.e. 2,paNa zrI mahendra e. saMthavI-muMbaI 2,00/- zrI ke. sI. zAha-muMbaI 2,500/- zrI maMjulAbena zAha-muMbaI 2,500/- zrI jamanAdAsa hemacaMda hemANI ceriTebala TrasTa 2,500/- zrI pIyuSabhAI che. majumadAra-muMbaI 2,000/- zrI ke. sI. zAha-amadAvAda 2,000/- zrI ema. bI. vorA-muMbaI 2,000/- zrI dAmANI dalIcaMda bhagavAnajI-muMbaI 2,000/- zrI dineza varajIvanadAsa zAha-muMbaI 2,000/- zrI nalInIbena zA-muMbaI 2,000/- sva. araviMdabhAI kezavalAla dozInA smaraNArthe haste mRdulAbenamuMbaI 2,000/- me. hemaMta Tulsa prA. li. 2,000/- DaoN. lakSmIcaMda ema. zAha-muMbaI 1,800/- zrI pramodabhAI esa. zA. muMbaI 1,500 DaoN, jayaMtIlAla ela. kAmadAra-muMbaI 1,101/- zrI zazikAMta maNilAla mahetA-muMbaI 1,100/- zrI dhIrajalAla kalyAAi vorA-muMbaI 1, 100/ zrI jazavaMta choTAlAla zAha-muMbaI 1,100/- zrI vanalIlA naTavaralAla mahetA-muMbaI 1,001/- zrI gaNapatI sI. mahetA-muMbaI 1,001/- zrI kesarabena khImajI deDhiyA-muMbaI 1,001/- zrI jitendra e. zAha-vaDodarA 1,001/- zrImatI suzIlAbena candrakAMta mahetA-muMbaI 1,001/- zrI nairtikumAra naTavaralAla saMghavI muMbaI 1,001/- zrI krAMtikALa hIrAlAla jarIvAlA muMbaI 1,001/- zrI jitendra e. zAha-podA 1,000/- zrI netI ravajI vIrA-muMbaI Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAta : 8 tA. 16 julAI, 2008 - " 1,000/- zrI IlAbena caMpakalAla modI-muMbaI 2,500 zrI aruNa pI. zeTha-muMbaI (manISA samIra zAha) 1,000/- zrI lAlajI devarAja depAra 2,500 zrImatI prIti ena. zAha-amadAvAda gosarANI ceriTebala TrasTa-jAmanagara 2,500 zrImatI kalpanA manojabhAI zAha-amadAvAda 1,000/- zrImatI vINAbahena javAharabhAI koraDiyA 2,500 zrImatI tArAbena maNilAla gAlA-muMbaI 1,000/- zrI prakAza esa. dozI-muMbaI ' 2,000 zrI bAbubhAI ke. zAha-valasADa zrImatI saMgItA ke. zAha) 1,000/- zrI ratnadIpa ceriTebala TrasTa-muMbaI 1,25,000 zrI dIpacaMdabhAI gArDa-muMbaI 1,000/- zrI ravizaMkara mahArAja AMkhanI haoNspiTala-cIkhodarA 2,500 zrI mANekalAla morArajI saMgaI-muMbaI haste dozI kAkA 2,500 zrI dharmasiMha morArajI popaTa-muMbaI 1,000/- zrI narendra lIlAdhara gaDA-muMbaI 2,000 zrI jayendra vI. gAMdhI-muMbaI (zrImatI indubena khetANI) 1,000/- zrI sI. eca. zAha-muMbaI 2,500 zrI zAmajI verazI nIsara-muMbaI 1,000/- eka bhAI taraphathI-muMbaI 2,000 zrI zAmajI verazI nIsara (mitala mayurakuriyA)-muMbaI 1,000/- zrI jayaMtIlAla zAha-muMbaI 2,500 zrI bhavAnI narendrakumAra mahetA-muMbaI 1,000/- zrI nalInI zAha-muMbaI 2,500 zrI praviNA azvina mahetA-muMbaI 501/- zrI Ara. je. kApaDiyA-muMbaI 2,500 zrI jayaMta ema. zAha-muMbaI 501/- zrI eka sagRhasya-muMbaI 2,500 zrI kumArI rezmA bipInacaMdra jaina-muMbaI 500/- zrI zIvajI muLajI zAha-muMbaI (AcArya zrI ladhAbhAI gaNapata hAiskUla) 500/- zrI esa. ke. deDhiyA-kalakattA 2,500 zrI pRthvIrAja sI. zAha (dhAriNI sacina jhaverI)- muMbaI 500/- zrImatI mItA pI. gAMdhI-muMbaI 2,000 zrI khImajI DI. vIrA (manojJA vinoda keniyA)-muMbaI 500/- zrImatI pravINA sI. ghaDiyALI-muMbaI 2,500 zrI jAdavajIbhAI ela. zAha-muMbaI 500/- zrI zAMtilAla saMghavI-amadAvAda 2,500 zrI lakhamazI ratanazI kArIyA-muMbaI 500/- DaoN. rAjendra TI vyAsa-muMbaI 2,500 zrI ramaNIka ratanazI kArIyA-muMbaI 500/- zrImatI kokIlAbena-muMbaI 2,500 zrI jIneza lakhamazI kArIyA-muMbaI 500/- zrImatI kalAvatIbena zAMtilAla mahetA 2,500 zrI maNIlAla ratanazI kArIyA-muMbaI 500/- sva. lAbhubhAI saMghavInA smaraNArthe haste muktAbena 2,000 zrI lakhamazI ratanazI kArIyA (rInkI jIgneza deDhiyA)-muMbaI 251/- zrI harisiMha sI. kApaDiyA- muMbaI 2,000 zrI lakhamazI ratanazI kArIyA (jazomatI madhukAMta cheDA) 251/- zrI rasikalAla dhIrajalAla turakhIyA- muMbaI 2,000 zrI lakhamazI ratanazI kArIyA (divALI lakhamazI gAlA) 251/- zrI caMpakalAla ema. ajamerA-muMbaI 2,500 zrI virajI ratanazI kArIyA- muMbaI 251/- zrI hasamukhalAla bho. zAha-muMbaI 2,500 me. bI. sI. ema. korporezana-amadAvAda 11,00,218/- kula saravALo 2,500 DaoN. kavIna zAha-bIlImorA prabuddha jIvana jIvana sabhya 2,500 DaoN. e. sI. zAha-muMbaI - (tA. 18-3-2006 thI tA. 31-5-2008) 2,500 zrI kiraNa pIyUSa vorA- muMbaI 2,500 zrI himAMzu je. saMghavI-muMbaI 2,500 zrI yogeza khImajI mArU-muMbaI 2,500 zrI vipula kalyANajI deDhiyA- muMbaI 2,500 zrI bharata bhagavAnajI gAlA-muMbaI 4,563 zrI vijaya epha. dozI-yuesae 2,500 zrI zaileza ena. zAha-muMbaI: 2,500 zrI amita je. mahetA-muMbaI 2,500 zrI dineza bahuvA-muMbaI 2,500 zrI prakAzabhAI je. jhaverI-muMbaI 2,500 zrI pArtha jayaMta ToliA-muMbaI 2,500 zrI harSa hemendra zAha-amarAvatI 2,500 zrI nakula harSada zAha-muMbaI 2,500 zrI jayaMtIlAla jIvaNalAla zeTha-muMbaI 2,500 zrI dhIraja esa. zAha-muMbaI (zAha zAha enDa .) 2,500 zrI ke. Ara. modI-muMbaI 2,500 zrI vasaMta cheDA-muMbaI 2,500 zrI jayaMtIlAla epha. zAha-muMbaI 2,500 zrI rohita ke. Thakkara-muMbaI 2,500 zrImatI sonala nagarazeTha- muMbaI 2,500 zrI vijaya caMdulAla zAha-muMbaI 2,500 pro. jazavaMta zekhaDIvAlA-zekhaDI 2,500 zrI pIyUSa I majumadAra-muMbaI 2,500 zrI mulacaMda lAlajI zAha-muMbaI 2,53,563 kula rUpiyA vinaMtiH "prabuddha jIvana nidhimAM Apano amUlya dAna pravAha mokalI jJAnadAnano lAbha levA vinaMti. rUpiyA 25 lAkhanuM amAruM lakSa che. to ja "prabuddha jIvananA pAyA majabUta bane. "prabuddha jIvana' saMghanA sabhyo, vidvAno, sAdhu-sAdhvIzrI temaja saMtone vinA mUlya pratyeka mahine niyamita arpaNa karAya che.. Jpramukha Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa ke e ka hA, ' 'dAdA : kALa, zAkAhAzura rahay , jIja koka jIrA rANA kA jI . tA. 16 julAI, 2008 DaoN. jayaMta mahetA : saphaLa taMtrI, sarasa lekhaka pa. pU. munizrI vAtsalyadIpa svastha mana, svastha hRdaya, svastha jIvananI AgavI pratibhA prakaTAvanAra sarasvatInI upekSA thAya che tyAre tamArA jevA gaNyA gAMThyAM saMtajano Do. jayaMtabhAI e. mahetA tA. 23-5-2008nA divaMgata thayA. samayanuM ApaNA sAhityanI ane ApaNA AdhyAtmika vADamayanI sAcI mUDI che. avirAma satra cAlatuM ja rahe che, jIvana kyAMka ane kyAreka thaMbhI jAya che. paM. sukhalAlajI ane paM. becaradAsajI jevA zikSakonI saMkhyA vadhavI joIze. kALanI lIlAne koNa jANI zakyuM che? ane sAdhu samAje navI kSitijo tarapha dRSTi pheMkavI paDaze evuM lAge che. sAhityanA UMDA marmI, umadAvAcaka, uttama lekhaka ane vilakSaNa saMpAdakIya Apano snehAdhIna sUjha dharAvatA Do. jayaMta a. mahetAe dazAzrImALI"nuM taMtrIpada saMbhALyuM te jayaMta mahetAnA vaMdana.' samaye, AjathI lagabhaga 25 varSa pahelA, mArI vArtAo "janmabhUmi'nI budha patra svayaM spaSTa che. DaoN. jayaMtabhAInuM taMtrIkarma bhItaranI tAlImapUrtimAM pragaTa thatI hatI. temAMthI cUMTIne DaoN. jayaMtabhAIe te vArtAo zALAmAMthI ghaDAIne AvatuM hatuM. jayaMtabhAI janma jaina na hovA chatAM, dazAzrImALImAM sarasa rIte mUkavA mAMDI. "dazAzrImALI'nA aMko mane kyAMka dazAzrImALI'nA vAcakone tenI kadI jANa na thaI eTalA jaina saMskAro kyAMka maLe paNa mane temano kazo paricaya nahi. ame te samaye muMbaImAM vicaratA temanAmAM vaNAI gayA hatA. hatA. ekadA, sAMjanA samaye ghATakoparanA jaina upAzrayamAM maLavA AvyA ane jayaMtabhAIe sane 1947mAM muMbaI yunivarsiTIthI "TUMkI vArtA para je paricayano prAraMbha thayo te AjIvana akhaMDa banI rahyo. nakhazIkha sajjana zodhanibaMdha lakhIne pIeca.DI.nI padavI prApta karI hatI, temAM temaNe gujarAtI jayaMtabhAI e paLathI eTalI sahRdayatAthI ane bhaktithI maLyA ke e paricayamAM sAhityamAM prathama TUMkI vArtA koNe lakhI? - e aMge vizada carcA karI che kadIya ajANyuM na lAgyuM. ane ApaNI prathama TUMkIvArtA malayAnIla likhita "govAlaNI' nahi paNa mArI sAthenA temanA UMDA saMbaMdhanA mULamAM sAhityanisbata mahattvanI aMbAlAla desAI racita "zAMtidAsa' che te puravAra karyuM che ! A zodhanibaMdha hatI. dazAzrImALI' nAma ane kAmathI jJAtipatra hatuM. paNa DaoN. jayaMta a. "TUMkI vArtA eka darzana' ane 'gAMdhIyuganA keTalAka navalikAkAro' ema mahetAnI vilakSaNa saMpAdakIya sUjhathI te vivecako ane vAcakomAM khUba be bhAgamAM prakAzita thayo che. lokapriya banI gayuM. je uttama temaNe vAMcyuM hoya te temane barAbara yAda DaoN. jayaMta a. mahetAno vArtA saMgraha "janama bhomakAno sAda' prakaTa hoya. te zodhIne "dazAzrImALI'mAM prakaTa kare. konuM lakheluM che ke kyA thayo che. hajI ghaNI vArtAo aprakaTa che. A vArtAo vAMcIe tyAre dharmanuM che te karatAM te preraka che ke nahi te jUe. mAnavamUlyanI mAvajata samajAya che ke jayaMta a. mahetA meghANI, pannAlAla ke maDiyAnA kuLanA kare. jIvana unnati mATe che ane sAhitya temAM sahAyaka hovuM joIe. vArtAkAra che. e vArtAomAM dharatInI soDama che, mAnavatAnI maheMka che, jIvanane urdhvagAmI banAve tevuM sAhitya jyAMthI paNa maLe tyAMthI laI unnatinI abhipyA che. zakAya e dRSTibiMdu sAthe DaoN. jayaMtabhAI AgaLa vadhatA rahyA. "jainadharma ane gItAdharma' e viSaya para premapurI AzramamAM meM pravacana Do. jayaMtabhAIno eka patra mArI pAse che, e ahIM mUkuM chuM, temAMthI kareluM tenuM saMkalana jayaMtabhAIe kareluM ane te ja saMsthA taraphathI te pragaTa . temanuM bhItara aneka svarUpe prakaTe che : thayeluM tenI vAta saMbhAratA jayaMtabhAInA putrI tRptibahena kahetA ke "jyAre muMbaI tA. 1-11-1989 pappA te pravacana utAratA hatA tyAre ame so sAMbhaLyA karatA ane gharamAM parama pUjya munizrI vAtsalyadIpa, tenI ja vAto thatI." tamArA be patro maLyA, paNa uttara ApavAmAM vilaMba thayo che. kSamA jayaMtabhAIne tyAM traNekavAra pagalA karavA javAnuM thayeluM. teo jyAM karazo. hamaNAM upAdhimAM hato. mAro putra ane mArA sALAno yuvAna putra rahe che tyAM bAMdrAnI e vizALa kolonInuM nAma che - "sAhitya sahavAsa'. kAramAM jatA hatA tyAre hAIve para emane akasmAta naDyo, emAM mArA tyAM moTA bhAganA hindI, marAThI sAhityakAro tathA kalAkAro vase che sALAno putra tatkALa avasAna pAmyo. mArA putrane IjA thaI bacI gayo. ane sarasvatI upAsanAno zAMta prabhAva laherAya che. mAruM pustaka 'vizvavaMdya e daramiyAna, potranA AghAtanA pariNAme mArA sAsue paNa A duniyAnI vibhUti' temane ghaNuM gamyuM hatuM. kahe, "sarasa lakhAyuM che.' vidAya lIdhI. A daramiyAna mAre doDheka mahino dahANumAM rahevuM paDyuM. DaoN. jayaMtabhAInA dharmapatnI zrI tArAbahena, putra satIza mahetA, putravadhU tamArA zubhAziSa, prema, ane pavitra vAsakSepa maLyA. mananI vedanA bahenazrI monAbahena ane putrI-jamAIo, zrI suSamAbahena tathA zAMta thaI. tamArA caraNe besavA AvavAnuM bahu mana che. hamaNAM ame A baMkimabhAI ane zrI tRptibahena tathA hemaMtabhAI. dahANumAM rahetA zrI be mRtyunI vedanAne sahya banAvavA samasta parivAra- lagabhaga kuTuMbanA caMdrakAMtabhAI ane temano putra mihIrabhAI- sau dharmabhAvanAzIla, snehALa 3pa jaNAM paMDharapuranI yAtrAe jaIe chIe. aThavADiyAmAM pAchA pharIzuM. ane paraspara prItivALA che. mArA pratye khUba bhaktibhAva dharAve che. 'amadAvAda keTaluM rokAzo ? e jaNAvazo. tyAM AvavAnuM nakkI karIza DaoN. jayaMta a. mahetA (1925-2008) saraLa svabhAvI, dhArmika ane eTale jaNAvIza. pUjya gurudevane vaMdanA. sAhityopAsaka hatA. saunuM zreya jhaMkhatA ane saunA zreya mATe mathatA. janmabhUmi'nI vArtAo koI koIvAra vAMcavA maLe che. tamArI madhura AvA bhAgyazALIono AtmA urdhvagati pAme che. zrI jayaMtabhAI sadAya bhASA zailI, e hathoTI, e prabhutva, prasaMga ane pAtronuM samucita ane smaraNamAM raheze. * * * sAmAnyajanane paNa hRdayaMgama banI jatuM Alekhana manabhara che... khAsa to jaina upAzraya, 7, rUpamAdhurI sosAyaTI, saMghavInA relve krosIMga pAse, ApaNA sAdhu-sAdhvIo sAhityapadArthane ochA oLakhe che ethI nAraNapurA, amadAvAda-380013. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abataka (461) bhavana , ( tA. 16 julAI, 2008 jaina pAribhASika zabdakoza DaoN. jitendra bI. zAha (me-2008nA aMkathI AgaLa) (457) bhakta pAna saMyogAdhikaraNa : -anna, jaLa AdinuM saMyojana karavuM. bhaktapAna saMyogAdhikaraNa: -manna, nata kavi ! saMyojana 12nA Bhaktapanasamyogadhikarana: -It consits in combining or prosucing foodstuffs like cered, water etc. (458) bhadrotara (tapa) : -jaina paraMparAmAM tapasvIo dvArA AcaravAmAM Avato eka tapa madrottara (ta5) : -jaina paraMparA meM prasiddha tapasviyoM dvArA AcaraNa kiye jAnevAlA eka tapa / Bhadrottara : -A type of penance practised by various ascetics in the jaina tradition (459) bhaya (bhaya mohanIya) : -bhaya zIlatA ANanAra eka karmano prakAra maya (monIya) : -bhaya zIlatA kA janaka eka mohanIya karma kA prakAra hai / Bhaya (-mohaniya) : -The Karma which brings about a fearing disposition (460) bharatavarSa : -jaMbUdvIpanA sAta kSetromAMnuM eka kSetra maratavarSa : -naMbU dvIpa je sAta kSetra meM prazna kSetra | Bharatvarsa : -One of the region of Jambudvipa out of the seven regions -bhavanapati (davo) ne rahevAnuM sthAna. bhavana bahArathI goLa, aMdarathI samacatuSka ane taLiye puSkarakarNikA jevA hoya che. pavana : -bhavanapati (devo) ke rahane kA sthAna / bhavana bAhara se gola bhItara se samacatuSkoNa aura tale meM puSkarakarNikA jaise hote haiN| . Bhavana : -A type of residential quarters meant for Bhavanapatis. The bhavans are shaped like a circle on the exterior side, like a square on the interior, while their bottom is shaped like a Puskarakarnika (462) bhava pratyaya (avadhijJAna) : -je avadhijJAna janmatAnI sAthe ja pragaTa thAya che.. pavapratyaya avadhijJAna): -jo avadhijJAna janma lete hI prakaTa hotA hai / Bhavapratyaya(-awadhi) jnana : -The type of awadhijnana owing to birth (463) bhava sthiti : -koI paNa janma prApta karI emAM jaghanya athavA utkRSTa jeTalA samaya sudhI jIvI zakAya che te bhavasthiti bhava sthiti : -koI bhI janma pAkara usameM jaghanya athavA utkRSTa jitane kAla taka jI sakatA hai vaha bhavasthiti hai| Bhavasthiti : - The maximum or minimum life-duration that a being can enjoy. after being born in a particular species. (464) bhavyatva : -muktinI yogyatA maLavuM : -muvita nI yogyatA | Bhavyatva : -being worthy of moksa (465) bhAva : -AtmAnA paryAyonI bhinna bhinna avasthAo mavuiM : -AtmA ke paryAyoM kI bhinna bhinna avsthaaeN| Bhava : --Thr different conditions possibly characters all the modes of a soul (466) bhAvabaMdha : -rAgadveSa Adi vAsanAono saMbaMdha bhAvabaMdha: --dveSa kavi vAsanAoM / saMvanya | Bhavabandha : -Physical type of bandage, an associated with the cravings like attachment, awerson etc. 20, sudarzana sosAyaTI, 2, nAraNapurA, amadAvAda-380013. (vadhu AvatA aMke) Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA gAmanA prabuddha 6 julAI, 2008 mArI vAta che graMthanuM nAma : aNagAranAM ajavALA sarjana svAgata vidhAyaka dRSTino paricaya thAya che. A pustakamAM saMpAdaka-guNavaMta baravALiyA-praviNAbena Ara. lekhakanI vizeSatA e che ke prAcIna graMthomAMthI gAMdhI. prakAzaka: saurASTra kesarI prANaguru jaina rUDaoN. kalA zAha udAharaNo ane subhASito tathA vAstavajIvananA philosophikala enDa liTararI risarca senTara, graMthanuM nAma : pAThazALA grantha-2 anubhavonuM Alekhana che. ghATakopara (pUrva), muMbaI-400075. lekhaka : pradyumna sUri DaoN. kumArapALa desAInA zabdomAM kahIe to, kiMmata rUA. 120, pAnA 274; AvRtti-1. pAThazALA'nI lekhasRSTi e koI pharamAyazI prAptisthAnaH praviNAbena Ara. gAMdhI, "zailI' saMpAdana-saMyojana H rameza zAha, sarjana nathI, lokarUcinI raMjakatAne lakSamAM 8, saMketa, takSazilA epArTamenTa pAse, vastrApura, pAThazALA prakAzana pAThazALA" dvimAsikanA 46 rAkhIne thayeluM sarjana nathI. A to svAntaH sukhAya amadAvAda-15. phonaH 26745218. thI 60 sudhInA aMkonA samagra lekhono saMcaya. thayeluM sarjana che tethI ja zabdezabdamAM bhAvanI kiraNabhAI bI. saMghavI-varSA bilDIMga, ploTanaM. prakAzana : pAThazALA prakAzana, bApAlAla sAcakalAI ne nirADaMbarI prastuti jovA maLe che. 1, bloka naM. 1, 5 mo juhu roDa, nyu juhu skIma, manasukhalAla zAha TrasTa, 703, nUtana nivAsa, xxx vilepArale, muMbaI. phona: 26141001. bhaTAra mArga, surata-395001. mUlya rUA. graMthanuM nAma : ghaTanA ane saMvedanA sthAnakavAsI jaina phirakAnA saMto satIonA 200, pAnA 268; AvRtti-1, 2007. lekhaka : hiMmata jhaverI; saMpAdaka-digaMta ojhA jIvana ane kavana tathA AdhyAtmika yAtrAne prAptisthAna : saMdIpa zAha, 402, jaya prakAzaka : azoka dhanajIbhAI zAha, navabhArata ujAgara karatA A pustakamAM saMpAdakoe 41 epArTamenTa, 29, vasaMta kuMja sosAyaTI, zAradA sAhitya maMdira, 134, prinsesa sTrITa, muMbaIjeTalA mahAsatIonA aNagAranI kalyANamaya maMdira roDa, pAlaDI, amadAvAda-380007. 400.002 ane derAsara pAse gAMdhI roDa, yAtrAne zabdastha karI che. phona: 26634037. amadAvAda-380 001. mUlya : rUA. 200, jaina samAjamAM strIne samAna darajjo hovAthI vijaya dozI, sI-602, dattANInagara, bilDIMga pAnA 420; AvRtti-1. jAnyuArI-2007. te eka pragatizIla samAja gaNAya che. jaina dharmamAM naM. 3. vivekAnaMda mArga, borIvalI (pazcima) A daLadAra graMthamAM kTara samAjavAdI kaTAra sAdhvI samAjanuM je samAna sthAna che tevuM sthAna muMbaI-400092. phonaH 9320475222 lekhakanI kalame vaMcita pratyenI vedanAne vAcA ane samAnatA anya dharmomAM jovA maLatAM nathI, vartamAna kALamAM cAre tarapha duvRttionuM ApI che. tethI ja dharmanA kSetre, AdhyAtmika kSetre aneka sAmrAjya jovA maLe che. paNa saheja jhINI najara ahIM prakaTa thayela lekhomAM viSayanI pasaMdagI, vidvAna, marmajJa ane vidUSI sAdhvIratno samAjane karIe to saduvRtti, sadvartana ane paropakAranI tenI mAnavajata ane vicArapreraka kathanamAM prApta thayAM che. siMhanI peThe dIkSA lenAra siMhabALa jyota paNa cokkasa pradezamAM ajavALuM pAtharatI lekhakanI viziSThatA prakaTa thAya che. viSayanuM vaividhya pU. lIlAvatIbAI ma.sa., vikhyAta vyAkhyAtA pU. jovA maLe che. ' UDIne AMkhe vaLage che. temanI zailInI vizeSatA vasubAI ma.sa., siddhAMtone jIvI jIvana ane pAThazALA-bhAga-2 AvI savRttinA e che ke te vAcakane saMvedanAmAM ghasaDI jAya che. mRtyune mahotsava banAvanAra pU. tArAbAI ma.sa., pradezamAM ajavALuM pAtharanAra graMtha che. jevuM che te jovuM, noMdhavuM ane e kahevuM e saMpradAyanA sukAnI ane prakhyAta lekhikA tathA vyAkhyAtApU. zAradAbAI ma.sa., kensaranI bhayaMkara preraNAdAyI navI navI vAto sva-parasamudAyanA vedanAne vhAla karanAra abhuta samatAbhAvI pU. lekhaka vyakticitraNamAM vibhUtionI AgavI bhedane vacamAM lAvyA sivAya rajU karavAmAM AvI oLakha ApI jAya che. te uparAMta temanI kalama kusumabAI ma.sa., siddha vacanI kSatriyANInuM teja dharAvanAra khamIravaMtA vyAkhyAtA pU. zrI che. AcAryazrIe jaina sAhityanA agAdha dvArA AMtararAjya, AMtararASTranA rAjakIya sAgaramAM DUbakI mArIne emAMthI aneka ratna pravAho, Arthika viSayo, zramajIvIo, binadhanakuMvarabAI ma.sa., samagra jIvana daramyAna huM AtmAnI zodhanA saMzodhaka DaoN. pU. tarubAI ma.sa. zodhI zodhIne bahAra kADhIne, sArI rIte maThArIne sAMpradAyikatA, itihAsalakSI carcA, sAhitya tema ane maunane jIvI jANanAra pU. zrI IndumatI sAmAnya jana mATe saraLa banAvavAnuM atyaMta ja nArI mukti jevA viSayonI rasabharI mAhitI muzkela kArya karyuM che. A graMthamAM pUjyazrInuM gahana sabhara carcAno AsvAda vAcakane maLe che, Alekhana vAcakane temanA pavitra tIrthasvarUpA cita, 3 avagAhana ane suspaSTa zalA tathA samakAlIna bhAratanI ane anya rASTronI ! vyaktitvano paricaya Ape che. saraLa lekhana zailI UDIne AMkhe vaLage che. saMvedanA zokasabhA jevI dazAmAM che tevA samaye AvA mahAjJAnI, mahAdhyAnI uttamacaritranuM A graMthamAM jaina kathAomAM rahelA mArmika samAjanI saMvedanA jAgRta karavAnI dizAmAM hana karatA zekha patibhAsaMpaza mahAsatIjIo rahasyone pragaTa karavAnI sAthe sAthe kavi hiMmata jhaverInA A kaTAralekho mArgadarzaka banI vartamAnamAM vicArI rahyAM che tenI pratIti A kalpanAno vihAra karAve che. te uparAMta pracalita raheze. * * * pustaka dvArA thAya che. kathAomAMthI tAravelA rahasyo vAcakane navI dRSTi bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, gokulaXXX Ape che. ahIM pUjya AcAryazrInI dharma pratyenI dhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-400063 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NAMEP ALI yadAmA tA. 16TAI, 2008 ra prazuddha vana kA Atmasiddhi zAstra (kuna '08 maMthI mAgaNa) (74) (77) samAdhAna-sadguru uvAcaH kartA Izvara koI nahi, Izvara zuddha svabhAva; hoya na cetana preraNA, koNa grahe to karma; athavA preraka te gaye, Izvara doSaprabhAva. 77 14321mA na 25 // , so viyArI ma.. 74 saMskRta nezvaraHko'pikartA'sti: svaishuddhsvbhaavbhaak| samAdhAna-sadgurU uvAca: yadivA prerake tatra mtedossdossprstaa||77|| saMskRta cetanapreraNAnasyAdAdadyAtkarmakaH khalu? / hindI kA prabhubhinna vyaktinA, prabhu nijazuddha svbhaav| preraNA jaDajAnA'sti vastudharmo vicaarytaam||74|| bhinna prabhu preraka ginata, prbhu-pddosslkhaav||77|| samAdhAna-sadgurU uvAca: . aMgrejI God does bind, nor helps creation. Perfection (Purity) of the soul is God; hindI hoyanacetana preraNA, kauna grahe tbkrm|| If He instigates, where's perfection? jaDa svabhAva nahiM preraNA, khojoyAko marma / / 74 / / Nothing He does, such is the Lord. 77 Solution : (78) aMgrejI In bondage if the soul not acts, cetana jo nija bhAnamAM, kartA Apa svabhAva; Who can accept the bondage worse? varte nahi nija bhAnamAM, kartA karma prabhAva 78 Examine minutely the facts, No conscious acts in lifelessness. 74 __ saMskRta yadA''tmA vartate sauve svbhaavettkrstdaa| sasta yadAtmA vartate'sauvesvabhAve' ttkrstdaa||7|| hindI jJAnaniSTha jabacetanA, karttAkarma abhaav| jo cetana karatuM nathI, nathI thatAM to karma; bhUle jJAyakabhAva taba, kartAkarma prbhaav||7|| tethI sahaja svabhAva nahi, tema ja nahi jIvadharma. 75 , aMgrejI If one himself really knows, saMskRta yadi jIvakriyAna syAt sNgrhonaivkrmnn| The soul behaves in only knowledge; atonasahajobhAvo naivvaajiivdhrmtaa||75|| But binds himself in ignorance, As childish plays in younger age. 78 . hindI jaba cetana karatA nahIM, tabanahovekarma / tAteMsahaja svabhAvanA, tyoMhi naAtama-dharma / / 75 / / jIva karma kartA kaho, paNa bhoktA nahi soya; aMgrejI In any way if soul is still, zuM samaje jaDa karma ke, phaLa pariNAmI hoya. 79 No bondage it acquires ever; It thus no nature's work so ill, zaMkA 4-ziSya uvAca: Nor character of soul's own Power.75 saMskRta syAdAtmA karmaNa: kartA kintu bhoktA na yujyate / kiMjAnAti jaDaM karma yena tatphalaMda bhvet||79|| kevaLa hota asaMga jo, bhAsata tane na koma? zaMkA 4-ziSya uvAcaH bhasaMga cha 52bhArthathI, 5 mAne tama. 76. hindI jIvakarma-kartA raho, kintuna bhoktA soy| saMskRta yadi syAt kevalo' kathaM bhaasetntvyi| kyA samajhejar3akarmajo, phalapariNAmI hoya? 179 / / tattvato'saMgaevA'sti kiMtu tnnijbodhne||76|| Doubt of Disciple: hindI AtmA asaMgamAtra jo, kyoM nahi bhAsata tohi| aMgrejI The soul may bind, but not receives, asaMgahai paramArthasoM, jabaki svadRSTi amAhi / / 76 / / The fruits thereof, who likes the worse? No knowledge lifeless bondage has, aMgrejI If soul is so bondageless quite, How can it allot the fruits as worth. 79 To you it appears not why? (prA. pratApakumAra ToliyA ane sumitrA ToliyA saMpAdita "saptabhA Unalloyed is soul, that's right, mAtmasiddhi'mAthI mApustanamata 31. 300/- cha. zisunemA pusta. To one who knows his self, else dry. 76 20% vaLatarathI zrI muM. jaina yuvaka saMghanI oNphisamAMthI prApta thaI zakaze), , Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 Regd. With Registrar of Ne Posted at riva Ch s for India No. R. N. 1. 6067/57 Licence to post without prepayment No. South-81/2006-08 , office Mumbai-400 001.On 16" of every month e Regd. No. MH/ MR/SOUTH-146 / 2006-08 PRABUDHHA JIVAN DATED16 JULY, 2008 PAGE No. 20 A jIve lokasaMgraha ke sevA arthe koI gaNanApAtra kArya karyuM nathI. kaoNlejamAM adhyApaka tarIke vyavasAya karyo che. sArAM pustako vAMcavAnuM game. eno prasAra karavAnuM paNa game. A rUcine siMcavAnuM kAma kaiyalAka vaMdanIya puruSoe karyuM che, temAM mahendrabhAI meghANI agrima haroLamAM Ave. Ama to mArA moTAbhAIne emanI sAthe pratyakSa saMparka. patro dvArA baMnene paraspara paricaya dho. lokamilApanAM navAM prakAzano viSe bhAI pUchAve ane mahendrabhAI vaLatI TapAle uttara pAThave. dara varSe sUcipatro bole. bhAI oNrDara noMdhAve. pustako ghe2 vasAvavA jevA to hoya ja, vaLI bheTa ApavA lAyaka paNa hoya, eTale eka pustakanI dha-10 nakalo maMgAve. mahendrabhAI vaDodarA AvavAnA hoya tyAre hakkathI icchA pragaTa kare ke tamAre ghera paNa AMTo AvIza. A gALAmAM teo ghera ghera ke latta lo vAMcanapravRtti calAvatA, potAnA sUcita prakAzanana phAIla kholIne saMkalita aMzo becAra parivArajano vacce vAMcI saMbhaLAve. amane A vAMcanayajJano lAbha maLyo che, e amAruM mahad bhAgya che. mahendrabhAI bhoMya para amArI sAthe ja bese. eka rAtre vAMcana bAda sau jamavA beThA. jamIne UbhA thayA tyAre ame emanI thALI upADIe e pahelAM ja pote laIne UbhA thaI gayA. mAtra eTaluM ja nahi, pAchaLa morImAM jaI thALI-vATako mAMjI paNa nAkhyAM ! emanI sAdAI ane svAzrayanI bhAvanA amane sparzI gayA. paMthe paMthe pAtheya... vAMcanayatanAM saMbhAraNAM zAMtilAla gaDhiyA [jIvanayAtrA daramiyAna keTalAka evAM sAtvika jIvanaprasaMgo, pAtro ane zabdo maLI jAya che ke cittamAM enacarajIva sthAne birAjI jAya che ane jIvana sapharamAM vAre vAre smRti upara ubharavA lAge che. AvAM prasago, pAtro ane zabdo ApaNA jIvananuM pAtheya banI jAya che ane jIvananI koIka kSaNe vijaLInA jhabakAranI jevuM ajavALuM pAtharI ApaNI cetanAne jAgRta ane jhaMkRta karI de che. ane cittavikAsamAM e badhI eka motInI jema parovAI jAya che. prabhuta jIvana nA chellA pRSTa upara vividha mahAnubhAvonA AvA anubhUtita satya-sattvatattvane pratyeka mahine abhivyakta karavAno abhagama che. sahu nA mAvAna, jAvA javI prasago, pAtro, zabdo mokalavAnuM nimaMtrA taMtra upakAraka nIvaDe ja che, paNa vAcaka sAme zrotA paNa hoya tyAre ubhayapakSe vicArakriyA pallavita thAya che. vAMcanapravRttinuM A ujaLuM pAsuM mArA dila-dimAgane mugdha ka bIjA varSe paNa A krama cAlyo. ramaNalAla sonI likhita 'upaniSada kathAmaMgala'nuM vAMcana karyuM. baMnenuM citta prasannatAthI chalakI UThyuM. thoDA mahinA vItyA. ziyALA bAda vasaMtaRtunuM Agamana thayuM hatuM. amArA vAcanayajJanA trIjA caraNanI kalpanA karato hato. A vakhate vinobAnuM gItA pravacano' araviMdabhAI samakSa vAMcavuM ema manomana nakkI karyuM. jo ke vacce amArI mulAkAta thaI na hatI. tethI mAro vicAra emane jaNAvI zakyo nahoto ane... eka divasa samAcAra maLyA ke araviMdabhAI A duniyAmAM nathI11 cAparuSa ga. vAMcanabaLa sUno paDyo. mArA manamAMthI 'gItA pravacano' pustaka haTatuM na hatuM. mitrane kaI rIte zraddhAMjali ApuM? ane eka mArga jaDyo. arivaMdabhAInI maraNottara vidhi, besA vagere saMpanna thayA pachI huM emanA svajanone maLyo. mArA mananI vAta emane karI, 'Apane khabara nathI, khuda araviMdabhAIne paNa khabara na hatI ke huM emanI AgaLa 'gItA pravacano' pustaka vAMcavAno hato. juone, izvarane amArI yojanA maMjura nahi hoya. kevuM banI gayuM ! have mArI umaMda che ke e pustakanI gujarAtI ane marAThI nakalo Apane ApI jauM. Aptajano tathA sagAsaMbaMdhIone vaheMcajo. gujarAtI AvRtti ahIM maLe che. marAThI mATe pavanAra (ji. vardhA)nA prakAzakane lakhIza. araviMdabhAIno phoTo mArI pAse che, te enlArja karAvIne pustakanI dareka pratamAM AgaLanA bhAgamAM mUkAvIza. vyavasthita pustako taiyAra karAvIne huM ApI jaIza. Apa sau saMmati Apazo to mane saMtoSa thaze.' bhAvuka hRdaye svajanoe mArI vAtane Teko Apyo. mahendrabhAInI A umadA pravRttine mArA manamAM eka bIja ropyuM, je samayAMtare aMkurita thanAra hatuM. aMtaramana satata TakorA mAre ke huM nAnA pAye A kAma karuM to ! vaDIla mitrabaMdhu araviMdabhAI sAthe sAthe varSojUno saMbaMpa, amArA vicAromAM sAmyuM. sahaja meM darakhAsta mUkI, 'phAjala samayamAM huM tamArI AgaLa vinobA bhAvenuM caritra veMcavA mAguM chuM. huM vaktA ane rma zrotA. huM ja tamAre rera AvIza. kalAkeka vAMcana karIza. tamane gamaze ?' araviMdabhAI AnaMdamAM AvI gayA. 'A to daradIne bhAvatuM Printed & Published by Nirubahen S. Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Bycul!a Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd, Mumbai400004. Temparary Add. 33, Mohamadi Minar, 14th khetwadi numbai-400004. Tel: 23820296. Editor: DhanwantT. Shah. hatuM ane vede batAvyuM. tame cokkasa Avo.' * varSARtu zarU thaI na hoya tevA grISmAMtanI sAMja AhlAdaka hoya che. amane baMnene A samaya anukULa hato. huM roja emane tyAM jaI mArI bAjumAM vinobAjInI tasavIra mUkuM. emane phUlamALA arpaNa karI ame 'OM tat sat zrI nArAyaNa tU' e vinobAracita prArthanA bolIe ane pachI huM vAMcavAnuM zarU karuM, daseka divasa A A zabdayAtrA ame sukhethI mA vyaktinuM svagata vAMcana enA potAnA vicArataMtrane * 2.6, gurukRpA sosAyaTI, zrImuktajIvana svAmI bApA mArga, vaDodarA-390006, Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T vArSika lavAjama rUA. 125/- tA. 16 oNgasTa, 2008 chUTaka nakala rUA. 10/- 1 ** zrI muMbaI jaina yuvaka saMghatuM mAsika mukhapatra * * prabuddha jIvana | vikrama saMvata : 2064 vIra saMvata : 2534 zrAvaNa suda - tithi - 15 | parvAdhirAja paryuSaNa parva vizeSAMka jina-vacana Atma damana varaM me appA daMto saMjameNa taveNa ya / mA haM parehi dammato baMdhaNehiM vahehiM ya / / -3ttarAdhyayana-2-16 saMyama ane tapathI huM mArA AtmAnuM damana karuM e ja uttama che. bIjA loko baMdhanamAM nAkhIne ke vadha karIne mArA AtmAne dame tenA karatAM A sAruM che. saMyama aura tapa ke dvArA meM apanI AtmA kA damana karUM yahI acchA hai / anya loga baMdhana aura vadha ke dvArA merA damana kareM - isa se yaha acchA hai / It is better that I should restrain myself by self-control and penance rather than being subdued by others with fetters and violence. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita 'bina-vana' mAMthI) - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 Amana pathArI bahAra karAvI 1929nI sAlamAM bApujI thoDo vakhata himAlayamAM kausAnI rahyA hatA. himAlayamAM rAte ThaMDI ane dhummasa pArAvAra hoya che. chatAM bApujI to potAnA niyama anusAra tyAM paNa rAne khullAmAM ja sUtA hatA. eka rAte vAghanuM eka baccuM bApujInA bichAnA pAse AvIne karI gayuM. nainitAlathI AvelA keTalAka kAryakartAo bApujInA atithisatkAra mATe tyAM rahetA hatA, temAMnA eka jaNe A baccAne joyuM hatuM. bIje divase bApujIne e binA kAvI; khullI jagAne badale aMdara sUvAno badhAMe Agama karyo. bApujI to e sAMbhaLIne jANI kazuM gaMbhIra banyuM ja na hoya ema mAtra khUba hasyA ane teno haMmeza mujaba khullAmAM ja potAnI pathArI karAvI ! bA roja to aMdara sUtAM hatAM. paNa A joIne bAe paNa potAnI pathArI bahAra karAvI ! _mahendra meghANI saMpAdita 'gAMdhI gaMgA'mAMthI prabuddha jIvana tA. 16 oNgasTa, 2008 'samaNasuttuM' jevI rIte IslAmano dharmagaMja kurAna che, khristI dharmano mAnya graMtha bAIbala che, hiMdu dharmano mukhya graMtha bhagavadgItA jAya che. bauddha dharmanuM myapada che, evI ja rIte jaina dharmano koI eka pratinidhika sarasAmAnya graMtha hovo joIe evA vicArane kendramAM rAkhIne vinobA bhAranI merA 1976mAM 'samasta ' zIrSaka heThaLa eka nuM makAna yajJa prArasana samini (vaDodarA) taraphathI thayuM. aneka jainAcAryA, jaina vidvAnoe sAthe maLIne muLa Agama graMtho ane anya keTalAka mAna sugraMthomAMthI kulle 746 gAthAo pasaMda karIne e 'samAsutta graMthanI racanA karI. emAM rdhamaja bhASAmAM mULa jAya, e jamAno saMskRta pardhAnuvAda mukavAmAM Avyo che ane sAmA pAnA upara gAthAno gujarAtI gadyAnuvAda che, je zrI amRtalAla gopANIe karyo che. sarjana-sUci krama kRti (1) papAro padhirAja (2) parvomAM mahAna parva paryuSaNa parva (3) jaina dharmanA vizeSo (4) 'bhAva:' svarUpa darzana (5)'AA-mimAMsA-devA masUtra svAmI samantabhadra-graMtha paricaya (6) kasturabA sevAzrama marolI (7) covIsa tIrthaMka2 (8)sUtra (9) aSTamaMgala (10)pistALIsa Agamo (11) jara deva! micchAmi dukkaDama (12) zrI devacaMdajI racita zrI saMprati jina stavana (13) jaina pAribhASika zabdakoza (14) sarjana svAgata (10) paMtha paMtha pAtheya : madhamadhatA sAdhucarita DaoN. mukuMdarAya joSI sAthe vAMcana yAtrA kartA DaoN. dhanavaMta zAha pa. pU. munizrI vAtsalyadIpa DaoN. pravINa darajI DaoN. kavina zAha DaoN. haMsA zAha sacina saMkalita zrIharSazI saMkalita DaoN. mahe2vAna bhamagarA zrI sumanabhAI ema. zAha DaoN. jitendra bI. zAha DaoN. kalA zAha zrImatI nInA jagadIza saMghavI pRSTha kramAMka 3 4 6 12 16 17 17 21 24 26 29 32 33 36 prabuddha jIvana : grAhaka yojanA - 1 varSanuM lavAjama rUA. 125/-(U.S. $ 9) 0 3 varSanuM lavAjama rUA. 350/-(U.S. $ 26) 0 5 varSanuM lavAjama rUA. 550/-(U.S. $ 40) 0 10 varSanuM lavAjama rUA. 1000/-(U.S. $75) deg kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama rUA. 2000/-(U.S. $ 100) kyAreya paNa jAXkha na levAnI pratijJA sAthe 1929thI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM A mukha patra 'prabuddha jIvana' pratyeka mahinAnI 16mI tArIkhe aviratapaNe pragaTa thAya che ane gujarAtI prajAne preraNAtmaka ciMtana pIrasatuM rahe che. = zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA peTano, Ajivana sabhyo ane gujarAtanA saMto tema ja vaicArika mahAnubhAvone 'prabuddha vana' vinA mUlye pratyeka mahine arpaNa karAya che. Arthika rIte nukasAnImAM pragaTa thatA A 'prabuddha jIvana'ne saddhara karavA 'prabuddha jIvana nidhi'nI sthApanA karela che jemAM dAnavIro yathAzakti potAnA dAnano pravAha mokalI rahyA che. vicAradAnanA A yajJamAM Apane paNa ApanA taraphathI dhanadAna mokalavA vinaMtI che. 'prabuddha jIvana nidhi' ane 'kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama' ApanArane AvakaverAnI 80 G kalama anvaye karamuktanuM pramANapatra ApavAmAM Avaze. ceka 'zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha'nA nAme mokalazo.koI paNa mAsathI grAhaka banI zakAya che. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsapaoNrTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 menejara Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 0 varSa : (50) + 18 0 0 aMka: 8 0 0 tA. 16 oNgasTa, 2008 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra 0 0 Ugly 606 0 0 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 vArSika lavAjama rUA. 125/-00 chUTaka nakala rUA. 10-00 taMtrIH dhanavaMta ti. zAha padhAro parvAdhirAja he! parvAdhirAja paryuSaNa! padhAro! padhAro ane amArA tana, mana, samAcAra vAMce tyAre e paLe ja hiMsAno bhoga banelA jIvane mATe eka citta, buddhi ane AtmAmAM birAjo. amArI mokSa prAptinI vAMchanAnuM navakAranuM smaraNa karIne pachI ja moMmAM annajaLanI padharAmaNI kare ane Apa mahAnimitta cho. tame sAMsArika ane bhautika occhava utsava nathI 'hiMsAdAtAne paramAtmA sabuddhi Ape evI parama kRpALune prArthanA kare ! paNa Apa tapa, jJAna ane bhakti dvArA thatI karma nirjarAthI saMsAracakramAMthI he mahAmaMgaLakArI parvAdhirAja! amane evI preraNA Apo ke bAhya amane mukta karI mokSa paMthe dorI janArA mahAna AdhyAtmika parva ne puNya kriyAothI nahi paNa aMtarthAnathI ame prabhu bhakti karIe ane AtmAne preraka cho! paryuSaNa=pari+uSaNa. pari eTale samagra prakAre ane uSaNa paramAtmAmAM lIna karIe. jIvananI koI paNa asukha paLe amArA manamAM eTale Atma samIpa AvIne vasavuM. A arthane amArA zvAsocchavAsamAM krodha pragaTe nahi, kAraNa ke krodha to divAsaLI jevo che, pahelAM e svayaM bharI dejo. mAtra ATha ja divasa mATe ja nahi paNa Apa have to amArA baLe pachI anyane bALa! amArI bhItara rahelo "aha" amane zodhyo na aMtima zvAsa sudhI amArAmAM virAjI raho evI ame Apane prArthanA jaDe. nitya darzana, pUjA, vyAkhyAna zravaNa, pratikramaNa ane sAmAyika amArA karIe chIe. to ja mokSa mArganA amane darzana thaze. amArA karmonI jIvanano niyamita denika krama banI jAya. 18 pApa sthAnakothI dUra rahIe nirjarA karavA Apa padhAryA cho to amane jIvanabhara evA zubha karma ane 14 guNasthAno tarapha amArA AtmA ane jIvananI gati thAya. karavAnI ane azubha karmothI dUra rahevAnI dRSTi Apajo. jethI amAruM he jJAna ArAdhaka parvAdhirAja ! amane evA AzIrvAda Apo ke amane jIvana karmarahita banatuM jAya. amArI aMdara beThelA caMcaLa manane Apa pU. AcArya bhagavaMta sAdhu-sAdhvIzrIonuM sAnnidhya prApta thAya jethI amane nAthajo, e abudha mana vAre vAre amArA pApa karmonuM nimitta bane che. yat kiMcit paNa samyak darzana, samyak jJAna, samyak caritranI prApti thAya. ene Apa premathI samajAvajo, na samaje to jJAna, tapa ane bhaktinuM rAga-dveSathI mukta thaie. dAna ane tyAganI uccatama bhAvanA amArA mahattva samajAvI satya darzana karAvajo. Aje potAnI sattA ane potAnA jIvanamAM guMthAI jAva...ame vANInA nahi, maunanA sAdhaka banIe. amArI siddhAMtonuM mahattva sthApita karavA mATe vizvanA bauddhiko ane sattAzakti jihA upara vacanabaddhatA ane satya Asanastha bano. svAmIoe hiMsAnuM zastra ugAmI abudha janone potAnA sAdhana banAvI he bhava tAraka mahArAja! jenonA badhAM saMpradAyo, zvetAMbara, mUrtipUjaka, nirdoSo upara nirdaya rIte atyAcAra karI rahyAM che. he parvAdhirAja ! e sthAnakavAsI, terApaMthI ane digaMbara e sarvenA tame priyamAM priya cho! sarvene buddhi Apajo ane bhoga banelAnA manamAM dveSa ane verane kSamA, mArdava, Arjava, tyAga, saMyama, tapa, satya, zauca, akiMcanatA ane pravezavA na dezo ane emanA hRdayane kSamA bhAvathI zaNagArajo. ahiMsA brahmacarya vagere guNothI badhAM ApanuM pUjana kare che, ane kSamApanAno ane aparigraha vinA jagata zAMti ke jagata samRddhi zakya ja nathI e divasa to jaina mATe ja nahi, paNa samagra saMsAra mATe ananya che. micchAmi vicAra vizvanA aNu aNumAM prasarAvajo. "" sAco e haThAgrahamAMthI e dukkaDam e jaina dharmanI jagatane amUlya bheTa che. bauddhikone mukti apAvo. zarIra hatyA e ja mAtra hiMsA nathI, paNa koInA he jagata jJAnadarzaka parvarAja ! tamArA guNa gAvA besIe to dharatIno manane duHkha pahoMcADavuM e paNa mahAna hiMsA che eno e arthanAda vizvanA paTa nAno paDe, samudranA nIra jeTalI zAhI paNa ochI paDe ane dharatI aNue aNumAM gUMjato karI dejo , mArA parva deva! upara pragaTelA kASTanI kalama paNa alpa lAge! he karuNAdhAraka, karuNAdhirAja, parvAdhirAja ! pratyeka jainane evI he prajJAdhAraka parvAdhirAja ! Apane amArA koTi koTi vaMdana! pratijJA levaDAvo ke savAra, sAMja ke rAtre jyAM jyAM jyAre jyAre hiMsAnA | dhanavaMta zAha Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 prabuddha jIvana parvomAM mahAna parva 35. pU. munizrI vAtsalyadIpa parva eTale pavitra divasa. paryApaNa eTale AtmAnuM zaraze. AtmasaMnidhinA maMgaLanuM parva eTale paryuSaNa, pavitra sAdhanAnAM maMDANa pavitra samayamAM ja thaI zake, sAnukULa vAtAvaraNanA nirmANa vinA thato navI kriyAno prAraMbha bahu lAbhakAraka na nIvaDe ane AtmAnuM sAnidhya pAmavAnI UMDI ane kalyANamayI kriyA karavAnI che temAM to keTalI badhI sAnukULatA apekSita banI rahe che ? AtmasAdhanAnI zubha zarUAta parvanA samayamAM karavAnI hoya che. paryuSaNamAM thanArI sAdhanA AtmalakSI che. samagra jainadarzanano pAyo AtmA che. Atmatattva zAzvata dravya che. a-mRta ane akhaMDa AtmA, karmavargaNA chedIne zAzvata sukhanI saMprApti kare e A sAdhanAno maMgaLabhAva che. jIva, zAzvatasukhanI caramasImAe pahoMce, Adhi, vyAdhi ke upAdhino ane sparza suddhAM na thAya te mATe pUrvAcAryoe parvonI sAdhanAno mArga kahyo che. kiMtu balihArI e che ke AtmA jeTalI aNaprIcha vastu mAnavIne A jagatamAM ekeya nathI! mAnavInI vadhumAM vadhu najIka AtmA birAje che, ane ene ja e jANato nathI! jIvananI samagra vedanAnuM vRkSa AmAMthI sarjAya che. ane Ajano mAnavI e nathI jANato enAM kAraNo samajavA jevAM che. mANasa haMmezAM AnaMdano abhilASI hoya che. te mATe yatna paNa kare che. paraMtu e yatnamAM eka manovRtti satata jhabakatI rahe che, "huM sukhI thaI jAuM!" ane potIkA sukhane khAtara thatA prayatnomAM sArA-kharAbano viveka e cUkI jAya che. bhagavAna mahAvIre adhogati-patananA kahelA cAra mArgo, krodha, mAna, mAyA ane lobhanA sevAI jAya che. rojiMdI gaDamathalamAM jiMdagIno sAco AnaMda ane sAcuM sukha meLavavAno amUlya samaya veDaphAI jAya che. navI prApti thatI nathI. je che te maNAtuM nathI.! AmAM, jenI oLakha anivArya che e Amanu sAMbhare kyAMthI? jJAnI pUrvasUrio A jANe che. karmanA marmane bhedyA vinA AtmAnuM sAMnidhya saMbhava nathI ema nirdezIne teo paryuSaNanI parva-sAdhanA karavAnuM kahe che. pUrvasUrioe paryuSaNano mahimA Ama gAyo che : paryuSaNa parva parvANi santi proktAni, bahaviM zrI jinAgame / paryuSaNA samaM nAnyet karmaNAM marmabhedakRt / / 1 / / [zrI jinezvara bhagavaMtonI vANInA Aka2samA AgamagraMthomAM parvo to aneka che, paNa karmonA marmone bhedanAruM paryuSaNa parva samuM ekeya parva nathI.] tA. 16 oNgasTa, 2008 karmonA anubaMdha paMgu bane to AtmatattvanI sAdhanA sakSa banI jAya. paNa e mATe karavuM zuM ? pUrvAcAryoe tadarthe pAMca dharmatattvo kahyAM cheH -amArI ghoSaNA -sAdharminI bhakti -manuM tapa -tamAma caityomAM jinavedana -kSamApanA. A pAMceya dharmatattvo vicAraNIya che. amArI ghoSaNAno artha che ahiMsAnI ghoSaNA, AjanA samayamAM ahiMsAnuM ciMtana karI levuM anivArya che. hiMsA Aje kyAM nathI ? pratyeka pagale hiMsA zakya banI gaI che. dareka padArthomAM hiMsA AvI vasI che. mana, vacana ane kAyAthI harakSA hiMsA tIvra banI rahI che. ane A saghaLuMya je thAya che, te sakAraNa hoya ja che, tevuM nathI. niSkAraNa paNa hoya che. eka pApanA poSaNane mATe anekanI paraMparA cAlatI rahe che, emAM umerAya che abhimAna ane atRpti. tyAre e karma nikAcita banI jAya che! Ajano mAnavI Avazyaka hoya che tenA karatAM vadhu jhaMkhato thayo che. bIjAnuM sukha ene mATe IrSyAnI adekhAInI Aga banI rahe che! bIjA karatAM vadhu meLavavA e doDe che. bhAgyavazAt nathI maLatuM e sukha, to AkraMda kare che! AnuM mULa mananA khela che. mAnavI kyAreka vacana ane kAyAthI bacI jAya che, ene aMkuzamAM rAkhI le che, paNa manane e TALI zakato nathI vidroha daI zako nathI. mananI kSudra lAlasA ene ramADatI rahe che. ahiMsA ane aparigraha najIkanAM dharmatattvo che. spRhAnA kAraNe bIjAnuM sheja paNa azubha IcchavuM, te paNa hiMsA ja che! jo spRhAthI bacAya to aparigraha Ave ane mAnasika hiMsAthI bacI javAya. bhagavAna mahAvIre kahyuM che ke jIvananA pratyeka vyavahAromAM upayoga joIe-jayaNA joIe. upayogamAM dharma kahyo che. A jayaNA paNa mana, vacana ane kAyA traNene sparze che. manano upayoga. vacanano upayoga. kAyAno upayoga. nibaMdha vanane, mukta jIvanane je Icche che tene mATe A lAlabattI che. A jIvananI kiMmata moTI che, ene nirarthaka, nirupayogI vilAsamAM veDaphI devuM, emAM zANapaNanA aMza bahu ochA che. jIvana to eka gati che, Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNgasTa, 2008 prabuddha jIvana te ja taraphanI. temAM pramAda na pAlave, eka kSaNanoya pramAda netro samakSa tare che tyAre temAMthI evA ApaNeya thaIe tevo mahAbhayaMkara patananI khAI banI zake! upayogazUnya jIvana kyAreka zubha bhAva janme che. du:khanuM evuM ghaTaka banI jAya ke ene bacAvavAno koI upAya namratA svayaMne mahAna banAvI de evuM amogha baLa che. zeSa nA rahe! akSamAnuM kAraNa che krodha. manamAM phAve tevuM jIvo e ja sukha nathI. duHkhanA sarjananI uttarAdhyayanasUtramAM movinadana ravRti naLapa-krodhavijaya kSamAno kriyA che e. A badhAmAMthI ugaravAno sApha mArga che-ahiMsAbharyuM janaka che,-kahIne krodhajita banavAnuM kahyuM che. AcaraNa. kyAreya azubhano vicAra, azubhano uccAra ke azubhano aparAdha janme che ajJAnamAMthI. sAmenI vyakti aparAdha bAda AcAra nahIM karavAno zubha saMkalpa. kSamA mAgI le to ene mApha karI devo e vIranuM bhUSaNa che. ane, tudanti pAvakampANi navaM kmmmkuvdo| kSamA na mAMge toye zuM? aparAdhI ane krodhI baMne ajJAnI kahevAya sUtrakRtAMgano A upadeza e che ke je ochAmAM ochuM navAM che. kSamA vIratAnuM lakSaNa che, ane AMtarika nirbhayatAnuM pratIka. karmo upArjita nathI karato tenAM pUrvasaMcita karmo naSTa thaI jAya je kSamAzIla che e prasannatAthI bharelo banI jAya che. che. je mANasa upayoga samagratAthI keLave e navAM karmothI avazya A pAMca dharmatattvo paryuSaNanI sAdhanAnAM che. enI ArAbacI jAya. dhanAthI karmo chedAya che, Atmadarzana labhya bane che. bhAvanI ahiMsA Ave to hadayamAM dayAnA bhAva pragaTe, komaLatA vikase. zuddhithI, ahaMmukti meLavIne A sAdhanA karavAnI che. bhaktino ullAsa vadhe. paryuSaNa mATe kahyuM che ke "maMtromAM jema navakAra moTo che, bIjuM dharmatattva che-sAdharmikanI bhakti. tIrthomAM zatruMjaya tIrtha vaDeruM che, dAnamAM abhayadAna uttama che, potAnA ane jenI sAthe saMbaMdha joDAyo che tenA-baMnenA dhyAnamAM zukladhyAna zreSTha che, ratnamAM ciMtAmaNI ratna mahAna che svAmI eka che. evA svAmIbhaktanI bhakti, dharma jeno samAna tema parvamAM paryuSaNa parva e mahAna parva che.' che evA sAdharmikanI bhakti. AvA mahAna parvanI sAdhanAno avasara e parama saubhAgyanuM sAdharmikanI sevAmAM mukhya che AdaranI bhAvanA. je Adara Ape sUcaka che. Avo, e mahAna sAdhanA karIne ApaNe anupama che e Adara pAme che. Adara hoya to ullAsa Ave. bhAvanAnI AtmabaLa saMjIe. ramaNAM tyAM caDe. bhAvanA bhavanI vinAzaka che. jaina upAzraya, 7, rUpamAdhurI sosAyaTI, saMghavInA relve krosIMga pAse, sadbhAvanA vinA sadharmano prAraMbha kyAMthI thAya? nAraNapurA, amadAvAda-380013. dharmabaMdhane mATe sevAnI dharmabhAvanA sva-paranuM UbhayanuM hita ( zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA prakAzita karanArI che. emAMthI pote paNa ArAdhaka bane tevI preraNA khIlave DaoN. ramaNalAla cI.zAha likhita navA graMthonuM prakAzana che ane tyAre potAnA mATe vrata japanI bhAvanA pragaTAve che. 1. jinatattva graMtha-1-AvRtti bIjI, julAI- 2007, pRSTa trIjuM dharmatattva che aThThama. saMkhyA-503, mUlya rUA. 300/- 1 thI 5 bhAgamAM vistarita A graMthamAM traNa divasanA upavAsanuM tA. jainadharma viSayaka 47 lekho che. zrI yazovijayajI mahArAje tapane karmonuM dAhaka baLa kahyuM che 2. jinatattva-graMtha-2, oNgasTa-2007, pRSTa saMkhyA-364, mUlya pharmaLAM tApanAn ta2: I tapathI AtmonnatinuM paheluM caraNa maMDAya che. rU. 240/- cha thI bhAga9 sudhI vistarita A graMthamAM jaina dharma viSayaka AtmazreyanI sAthe ja A tapa-ArAdhanAno eka hetu daihika bIjAM 26 lekho che. zuddhino paNa banI rahe che. AyurvedamAM vyAdhino upadrava thAya tyAre 3. prabhAvaka sthaviro (bhAga-1 thI 6) AvRtti-bIjI mArca-2006, lAMghaNa karAvAya che, te samajavA jevuM che. pRSTa saMkhyA-612, mUlya-rUA. 350|-. jillAsaMyama A tapathI meLavI zakAya che. jillAsaMyamathI cha bhAgamAM vistarita A graMthamAM 25 jaina prasiddha ane siddha sAdhu tyAgano sparza thAya. nAno tyAga paNa kyAreka virATa banAvavAnA bhagavaMtonA caritranuM vigate Alekhana thayuM che. mArge paNa dorI jAya ne? prApti sthAna: jina caityomAM namana e cothuM dharmatattva che. zrI muMbaI jena yuvaka saMgha, AtmahitaSIe vinayamAM padArpaNa karyuM hoya to tene namratA |33, mahaMmadI minAra, 14mI khetavADI, e. bI. sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, sulabha banI rahe che. jinezvara bhagavaMtane namaskAra karatI veLA muMbaI-400004. phona naM. : 022-23820296. manamAM bhAva jAge cheH prabhu AvI virATa siddhi zI rIte meLavI 6 pustako eka sAthe kharIdanArane 25% DiskAunTa. menejara, zakyA? kayA guNoe emane mahAna banAvyA? A samagra darzana Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana jainadharmanA vizeSo n DaoN. pravINa darajI mAnavajAtano vyApakarUpe vicAra karIe chIe tyAre ApaNI abhyAsano viSaya banatAM rahyAM che. paNa ahIM te vize carcA samakSa humA pakSI-phIniksa-Phoenix AvI rahe che. koI eka karavAno kazo upakrama rAkhyo nathI. ahIM mahAvIra svAmIne, saheja cheDA uparano teno vikAsa, tene kAraNe AvelI ekavidhatA,judI rIte yAda karIne kahuM to, temaNe pote koI graMtha racyo nathI. asaMtoSa ke nirveda ane pachI naSTa thavAnI paLe ja, potAnI rAkha jevI sthitimAMthI tenuM nava nirmANa thaI rahe. pelA bIjA cheDA mATenI enI tarasa vadhe, cAre taraphathI tenI te mATenI bubhukSA jAge, navI siddhio, navI AkAMkSAo, navo jIvanabodha enuM svapna banI rahe ane pachI tene avatAranAra koI vyakti AvI maLe. nUtana AyAmono pachI te janmadAtA ane saMvAhaka banI rahe. Isu pUrvenI chaThThI sadIno ItihAsa eno sAkSI che. IrAnamAM jarathosta, cInamAM lAotse ane kanjhyumpasa, grIsamAM yelisa, pAyathAgo2sa vagere ane bhAratamAM mahAvI2-buddhanuM tyAre avataraNa thayuM. vizvamAM tyAre pAMca dharmo AvirbhAva pAmyA. kadAca temano rasa Text karatAM Test upara kendrita hato-satyanA svayaMnA jIvananI praryAgazALAmAM karelA prayogo-Test. jemAM kyAreya koIne mana, karma, vacanathI duHkha na ApavuM, sahiSNutA, samabhAva, kSamA, ahiMsA, tapasyA, vairAgya, mokSa, aMtaHkaraNavRttionuM sthApana, cAritryazuddhi, naitika mUlyonI jikara vagere sadguNo dvArA mAnavIya unnayanano mArga prakAzita thayelo jovAya che. 'jainadharma'no vicAravistAra evI koI pAyAnI bhUmikAethI te pachI temanA ziSyo vaDe vistare che. ahIM evAM keTalAMka pAyAnAM satyomAMthI keTalAka vizeSo tAvavAno prayatna rahyo che. tA. 16 oNgasTa, 2008 'jainadharma' ema jyAre kahIe chIe tyAre ApaNA manamAM RRSabhadeva sametanA trevIsa tIrthaMkaronuM to smaraNa jAge che ja, paNa covIsImA, chellA tIrthaMkara mahAvIra svAmInI pratimA tarata dRSTi samakSa AvI rahe che. ekadama sAdI-sahaja bhASAmAM koI ema kahe ke mahAvIrano jIvanadharma e ja jainadharma to bhAgye ja e vidhAna sAme koI vAMdho laI zake. teo jainadharmano AroovAro-kinAro che. jyAMthI saMsArane pAra karI zakAya che, sAthe 'jina' zabdanuM te sAkAra rUpa che. jainadharmano te akhUTa srota che. brAhmaNa paraMparAnI sAme 'zramaNa' paraMparAnuM je UrjasvI rUpa ApaNI sAme AvyuM temAM bhAratIya tattvavicAranA keTalAka navA khUNAo UghaDI AvyA. 'jainadharma' tattva ane jIvananA keTalAka nUtana vibhAvo-vizeSo laIne Ave che. je vizeSoe vizvabharanA dharmaabhyAsIonuM dhyAna kheMcyuM. enA meTAphijirsa keTalIka Reality upara prathamavAra AMgaLI mUkI ApI. hindudharmane Atmakhoja mATenI bhUmikA pUrI pADI. enA keTalAka siddhAMta vizeone kAraNe ja ainihAsika draSTie brAhmaNadharma ane bauddhadharma vacce te tenuM sthAna nizcita kare che. Aja sudhI tenuM e sthAna aDola rahyuM che. e jANItuM che ke jainatattva darzana atyaMta sUkSma sAthe saMkula che. tenAM tattvavijJAna-tarkazAstra-jJAnamImAMsA, tenuM manovijJAna, nItizAstra A sarvanA bhedo-prabhedo temAM AgavuM mahattva dharAvanAra darzana, jJAna, cAritrya-triratna, cAritryane ghaDanAra vrata samiti, gupti, bhAvanA, yatidharmo, navatattvo vagere vize vAraMvAra vicAra thato rahyo che. tenAM keTalAMka anya viziSTa tattvo paNa jainadharmanuM moTuM AkarSA jo hoya to te tenI svataMtra vicAraNA che. keTalAMka buniyAdI gRhItomAM te taddana judo paDI jato dharma che. jemake Izvara vizenI vicAraNA. anya dharmomAM sarva sattAdhIzarUpe Izvarano sAkSAtkAra thato Avyo che, ahIM Izvara nahi, paNa Izvaratvano svIkAra che. kendramAM manuSya rahyo che ane evA manuSya potAnAM sat kAryo vaDe Izvaratva arthAt tIrthaMkaratva prApta karavAnuM kahevAyuM che. IzvaranuM nahi manuSyatvanuM pada utkRSTa che. kAkhaghoDI rUpa Izvarane sArAM-mAThA karmo mATe tethI ahIM uttaradAyitva soMpAtuM nathI. ahIM kartA manuSya che to hartA paNa manuSya che. IzvaranA astitvane svIkArIe to pachI A vizvamAM azubha, asad, vedanA-duHkha vagere kevI rIte hoI zake ? vizva anAdi ane anaMta che. teno racayitA koI eka hoI zake te mAnI zakAya tema nathI. jagata enA niyamone vavartI gati karI rahyuM che. eno yaza ke apayaza koI 'Izvara'ne ApI zakAya tema nathI. astitvavAdanuM smaraNa karAve e rIte jainadharmamAM manuSyane abAdhita dhArmika svAtaMtrya maLyuM che. pasaMdagI mANase karavAnI che. enA ane enI pasaMdagI vacce koI dalAla-ADatiyAM nathI. koI temAM madadarUpa thaI zake tema nathI, to vikSepakara paNa banI zake tema nathI. amApa svAtaMtrya che to tevuM ja uttaradAyitva paNa che. jIva (Spirit) IcchA pramANe jIvI zake che, tenI IcchA aphara che. paNa te sAthe karelAM karmonI ane tenAM je te pariNAmonI javAbadArI paNa tenI ja che. palAyanavAda temAM cAlI zake tema nathI. jIve ja potAnA bhaviSyane racI ApavAnuM che. pachI te bhaviSya sakArAtmaka hoya ke nakArAtmaka. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNgasTa, 2008 prabuddha jIvana A A 'karma' jainadharmamAM, hindudharmanI jema aTThaSTa zakti rUpe nahi, paNa saMpUrNa svataMtra tattvarUpe svIkAra pAmyuM che. jIvanI upa2 je koI AvaraNo caDhe che te A karmathI. karma ane jIva anAdikALathI saMyojita che tevuM ahIM manAyuM che. jIvane samartha samaye navAM navAM karmo bAMdhatAM rahe che. A pravAhane aMta nathI. karmanuM doraDuM jIvane bAMdhIne duSTavRttio pratye agresara kare che. ane chevaTe 'karo tevuM bhogavo' evI sthiti AvIne UbhI rahe che. eTale ahIM karmapAzathI mukti meLavavA, navAM pApa rokavAM, vibhinna rIte jIve prayatna karavAno rahe che. pANI ane kAdava bhegAM maLe to zuddha jalano anubhava kevI rIte thaI zake ? pelAM dUSita karmone ema kSINa karavAnAM hoya che, aTakAvavAnAM hoya che ne aMte nAmazeSa karavAnAM rahe che. kAdava ema judo thAya to ja zuddha jalano ja mahimA samajAya. to ja lobha-mAna-mAyA-krodha-kAma vagere 'agni" jevI duvRttione ThekANe saMtoSa, zAMti, mRdutA vagere anubhavI rahevAya. 'Asava' pApavRttiothI dUra rahevAnuM sUcana kare che, tenA upara vijaya meLavavA bodha kare che, 'saMvara' navAM karmonA baMdhanane aTakAvI devAnuM cIMdhe che to 'nirjaraNa'mAM bhUtakALanAM karmono tapa-dhyAnAdithI nAza karI 'jIva'ne taMtotaMtayAne jaMgama jIvonI hiMsA karatA hoya che. pRthvInI paNa nAnAvidha saMdeza ApIne jainadharme eka navo rAha cIMdhyo che. A dharmano te adbhuta-amara payagAma che. norvejiyana vidvAna DaoN. sTenakenoe 'ahiMsA' zabdanI carcA karatAM tethI kahyuM hatuM ke "ahiMsA' vize bIjA dharmamAM vAta jarUra thaI che paNa tIrthaMkaronA upadezamAM tenI jeTalI vigate ane vyavasthita rIte spaSTatA thaI che teTalI bIje kyAMya thaI nathI. sthULa ke rUDha vibhAvathI mAMDIne sUkSmarUpa hiMsA sudhIno A carcAmAM samAveza thayo che. bAIbalamAM `Do not Kill-khUna karo nahi' ema kahevAyuM che. paNa jainadharma nAnAmAM nAnA jIvanI hiMsA ke anyanI lAgaNIne dubhavavA sudhInI aneka bAbatone hiMsArUpe oLakhAve che. mahAvIre to koIpaNa prakAranI hiMsAne varjya gaNI che ane sAcuM jJAna prApta karavAmAM hiMsA ADe Ave che tema kahyuM che. vividha jIvonA dhAtane teo tethI baMdhanarUpa lekhe che. anya jIvonI bAbate bedarakAra na rahevuM tema kahe che. sarvatra judA judA jIvonuM astitva che. tevA jIvone abhayanI pratIti karAvavI joIe. vividha jIvonuM svarUpa jANanAra ja ahiMsAnuM sAcuM svarUpa jANI-pAmI zake. viSayabhogamAM Asakta jano pRthvI, pANI, vAyu, agni, vanaspati ane trasa mukta karavAnI vAta che. sarvakarmanA kSaya pachI, pelAM aMtarAya- AvaraNo dUra thayA pachI ja mokSAvasthA Ave che. ane chevaTe caitanA siddhakSetramAM harI bhava-pherAmAMthI mukti pAme che. karyo ke ema kramazaH AMtaracetanAnuM UrdhvakaraNa ane IzvaratvanI sthiti Ave che. Ama jainadharmamAM vaLI vaLIne manuSya ane enI vizuddha cetanA upara bhAra mUkAto Avyo che. koI alaga Izvara sattAne ahIM sthAna nathI. jIve ja vIra banavAnuM che. jainadharmamAM jIvanI evI utkrAMti mATe samyak darzana, samyak jJAna ane samyak cAritryano samucita rIte mahimA karavAmAM Avyo che. A vaDe manuSya enA A AMtaravikAsanI eka avasthAne maMgalanA mArga upara Wellbeing AvIne jIvananuM sArthakya siddha karI zake che. zrAvakazrAvikAnI e sthiti che. ane tenAthI AgaLano aMtima UrdhvapaDAva mokSano-Liberation che. TUMkamAM jainadharma kSaNekSaNanI jAcanatAmAM ane jIvadravyanI evI sadakriyAmAM mAne che. Aje sakarma ane pachI tenuM phaLa evuM nathI. huM jIvadravya chuM ane mArI kriyA, mAruM pariNamana, mArA vastutva guNa vaDe mArAmAM ja thAya che tenuM abhijJAna hovuM joIe. manuSya ema svayaM bhAgya nirmAtA banavAnuM ahIM Open Secret che. rUpe loko ajJAnane kAraNe hiMsA karatA hoya che. pANImAM paNa aneka jIvonuM astitva rahyuM che. agni saLagAvatAM paNa pRthvI, tu, pAMdaDAM, chAkamAM, kacarAnI aMdara ke tenA AdhAre rahenAra jIvonI hiMsA thatI hoya che. vanaspatinA saMdarbhe paNa hiMsAnI vAta eTalI ja sAcI che. aMDaja, khijja Adi jaMgama-trasa prANonI hiMsA paNa vyAkuLa loko kare che. vAyumAM paNa aneka prArthonuM astitva hoya che. mahAvIre tethI bhArapUrvaka kahyuM ke je mANasa vividha jIvonI hiMsAmAM potAnuM aniSTa-ahita joI zake che ane tene tajavA prayatna kare che te mANasa ja duHkha' zuM che te pAmI zake che. je vyakti potAnuM duHkha jAko che, te bahAranAnuM duHkha jANe che ane je bahAranAnuM duHkha jANe che te potAnuM duHkha jANe che te potAnuM duHkha paNa jANe che. zAMtine IcchanAra anya jIvanI hiMsA karIne jIvavAnuM yogya lekhatA nathI. pramAdane, vividha karmone paNa mahAvIra hiMsA lekhe che. hiMsA karavI nahi, karAvavI nahi, koI karato hoya to tene anumati ApavAnI nahi tevuM temanuM spaSTa sUcana che. sakala jIvone jIvavAnI kAmanA rahI che, koI maravA IcchatuM nathI. tethI koIneya mAro nahi, ke teno vadha karo nahi, sarvane jIvavAno sarakho adhikAra che tevuM kahIne mahAvIre jainadharmanI ahiMsAmaya prakRtino majabUta pAryA nAMkhI Apyo che. ahIM hiMsA varjya che, paNa mana, vacana, karmathI ya du:kha koIne na pahoMce tenI satarkatA rAkhavAnI hoya che. zrI sUta kRtAMga sUtramAM 'ahiMsA' (Non-Injury) jainadharmanI sarvAMgINa oLakha ApI rahe tevA vibhAvomAMno eka pramukha vibhAva che. jainadharmanI niSThA ane pratiSThA yamAM ahiMsAnI vyApaka samaja rI che. temAM aneka tattvono samAveza thato jovAya che. vizvane 'ahiMsA'no Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 AMgasTa, 2008 tethI jJAnanA sAra rUpe kahe che ke, prANInI hiMsA karavI nahi, darzana samajI bese che. e ja vastu ke padArtha vizeno bIjAno ahiMsA e ja sAcuM vijJAna, tenAthI caDiyAtuM koI vijJAna nathI. abhigama tenAthI sAva viparIta hoya che. kAraNa ke teNe kareluM te prazna vyAkaraNasUtra to vigate samaja ApatAM prANInA aMga vastu-padArthanuM darzana enA AgavA khUNethI karyuM hoya che. evI chedananI pIDAne, koInA manobaLane, vacanabaLane ke kAyabaLane vyakti potAnA matane ja sAco lekhe che, tenA darzanane ja satyarUpa haNavAno prayoga ke koIno zvAsocchavAsa ruMdhavAno prayatna karavo gaNe che. pariNAme AvA bhinna abhiprAyo ke matamatAMtaro nirarthaka ke tenA AyuSyano aMta lAvavo e sarvane hiMsA lekhI hiMsA jhaghaDAnAM kAraNo bane che. dareka potAno mata sAco tevo haThAgraha mATe manAI pharamAve che. darekane potAnuM jIvana vhAluM che e rIte sAco evo haThAgraha seve che. pariNAme vastunuM sAcuM darzana pragaTa anyoanyane ghAtaka banyA vinA sonA astitvano svIkAra thavAne badale ekAMgI darzana thaI rahe che. mArA mate je sAcuM che te karavAnI ahIM vyApaka samaja rahI che. e rIte "ahiMsAno vicAra bIjAnA mate na paNa hoya athavA bIjAnA mate je satya che te jIvamAtra pratye maitrI, ane averanI bhAvanA keLavavAno pAyo mArA mATe sAruM na paNa hoya e e mULa muddo tyAM visarI javAya che, vizvapremano srota che. ahiMsAthI ja vairavRtti zAMta thAya che, che. eTale dareka jaNa potAnI rIte AMzika satya dharAve che paNa duzmana paNa verabhAva taje che, kaThora hRdaya paNa pIgaLe che, pUrNa satya to darekathI ghaNuM dUra rahetuM hoya che. janmAMdha vyaktione krodha-krUratA nAza pAme che ane jagatanA jIvo prati bhrAtRbhAva koI hAthIne sparza karIne hAthI vize pUchavAmAM Ave to darekanuM keLavAya che. hAthI vizenuM jJAna jUduM ja hovAnuM. pote je aMgane sparza karyo che jainadharmanA A "ahiMsAnA vicAre gAMdhIjIne pUrepUrA tene ja te hAthI mAnI besavAno. jema ke tenA pagane sparza prabhAvita karyA che. gAMdhIjIno ahiMsAvibhAva paNa mahAvIranI karanArane hAthI thAMbhalA lAgavAno. tenA kAnane sparza karanArane jema pratyeka jIvanA svIkAramAMthI, jJAnamAMthI, samajamAMthI Avyo te sUpaDA jevo lAgavAno. tenA pUMchaDAne sparza karanArane te che. ahiMsAne tethI teo premano sAgara kahe che. jagatamAM tenuM TUMkA doraDArUpa lAgavAno, tenA dAMtane sparzanArane te sAMbelA mApa nIkaLI zake tema nathI. prema sAgarathI ApaNe ubharAI jaIe rUpa lAgavAno ane tenA zarIrane sparzanArane te koI pahADa rUpa to ApaNAmAM evI udAratA Ave ke AkhA jagatane saMkelI lAgavAno. hAthI vizeno ahIM dareka aMdhano khyAla bhinna bhinna zakIe. e kaThaNa che kharI paNa sAdhya che evI gAMdhIjInI che. dareka potAnI rIte sAcA che chatAM e satya nathI. satya to AMtarapratIti pAchaLa jainadharmano A mULa ahiMsAvicAra ja paDelo darekanA matone eka sAthe mUkIne vicArIe to ja prakaTa thAya che. joI zakAya che. mana, vANI ane kAyAno saMyama AvI ahiMsA eTale ke anekAMta mato ja chevaTanA satyano dAvo karI zake. mAge che. ahiMsAnA A tattva mAtra hindudharma upara ja nahi, vizvanA jainadarzana ema sApekSatAnA tattvane spaSTa karI Ape che. dareka tamAma dharmo upara asara karI che. A khyAle siddha karI ApyuM che ke vastu bhinna bhinna dRSTikoNathI jovAnI hoya che. ane tenuM je tAraNa jIvahAni to aTakavI ja rahe, paNa te sAthe jIvadayA-jIvasevA hoya che te AMzika satya ja dharAvatuM hoya che. dareka vastu ke padArthamAM paNa tethI vadhavI joIe. jainadarzane vyaktigata stare paNa tenI eka karatAM vadhu zakyatAo nihita hoya che. eTale tenuM mULa rUpa anivAryatA lekhIne mAnavasametanI samagra jIvasRSTinA saMvAda ane kAMtamAM raheluM che. eka-aMtathI tethI kazo aMtima nirNaya ane kalyANanI kAmanA pragaTa karI che. ApaNI jIvanavyavasthA ane kyAreya laI zakAya nahi. jainatattvadarzana sAdvAdanA saMdarbhe tethI jIvanavyavahAra aMtargata Ama 'ahiMsAnA vibhAvane vaNI ghaDAnuM dRSTAMta laIne saptabhaMgI vaDe anekAMtavAdano marma samajAve ApavAnuM kAma kevaLa jainadharme ja karyuM che. "ahiMsAnA A che. sAgaramAM aneka vicAra jharaNAM-nadIo ekatrita thaIne jainadharmano 1. syAt asti-amuka vastu hovI te. eka Agavo cahero upasAvI Ape che. 2. sAt nA sti-saMbhava che ke te vastu na paNa hoya. jainadharmano vizeSa kahI zakAya tevo jANIto dArzanika siddhAMta 3. sAt asti-nAsti-zakya che te hoya paNa kharI, na paNa syAdvAdano che. eka tarapha temAM bhArobhAra udAramatanAM darzana hoya. thaI rahe che to bIjI tarapha A siddhAMtanI keTalIka vilakSaNatA 4. sAt avaktavya-ghaNuMkharuM te avaktavya che, arthAt vacanathI paNa rahI che. jainadarzana pramANe pratyeka vastu aneka dharma dAkhave che. vyakta karI zakAtuM nathI. vyakti jyAre tenuM darzana kare che tyAre te vizenuM tenuM pUrNarUpa 5. sAt asti-avaktavya-saMbhava che te hoya athavA avaktavya najaramAM AvatuM nathI. ekAdo aMza ke ekAdI bAjunuM tenuM e hoya. satya hoya che. paNa sAmAnyataH vyakti tene ja pUrNa satya ke pUrNa 6. syAt nAsti-avaktavya-kadAca te na hoya athavA avaktavya Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNgasTa, 2008 prabuddha jIvana hoya. syAdvAdanA janmanuM eka nimitta che, e paNa syAdvAdane atArkika 7. sAt asti-nAsti-avaktavya-kadAca te hoya paNa, na paNa kahenArAoe yAda rAkhavA jevuM che. hoya athavA avaktavya hoya. jainadharmanA AvA keTalAka pramukha vizeSomAMthI tenI "dharma" jainadharma Ama vastu, padArtha ke paramatattva e vA koI paNa tarIkenI eka AgavI chabI UpasI Ave che. ahIM mAnavanI zreSThatA vize anekAMtanI mAnyatA dharAve che. dareka vastu mATe tethI bhinna kendramAM rahI che. mANasane tenAM duHkho, pIDAo, vitathakAryomAMthI bhinna matonI zakyatA rahevAnI. darekano mata tenA ekAda rUpanuM mukti maLe tenA mArgo che. jJAna mAtra jJAnarUpe vRthA che tene sUcana karato hoya che. keTalAke A siddhAMtane avyavahAru kahyo che. pariNata karavA upara ahIM bhAra mUkAyo che. agAu joyAM tevAM zaMkarAcArya ane rAmAnuja jevAoe paNa teno svIkAra karyo nathI, samyak darzana, samyak jJAna, samyak cAritra jevAM triratno, athavA ane tene tarkanI dRSTie asaMgata lekhyo che. hakIkatamAM AjanA jIva, ajIva, pApa-puNya, Asava, saMvara, baMdha, nirjara ke mokSa matamatAMtaro ane vitaMDAvAdanA jamAnAmAM, asahiSNutAnA jevAM navatattvonI nirALI samaja ke jIva, pudgala, dharma, adharma, samayamAM ane potAno ja kakko kharo karavAnA mithyAtvamAM rAcatA AkAza, addhAsamaya-jevAM cha dravyo, ahiMsA, satya, asteya, mANasonI bahulatA rahI che tyAre ApaNe sAdvAda ke anekAMtavAda brahmacarya, aparigraha jevAM pAMca vrato vagere mAnavane uttama nItimaya upara ja AvavuM paDaze. AInsTAinanA sApekSavAde paNa A jIvana ane karmathI mukta karI jIvane unnata karavA mATenA vAstavika dizAmAM ja saMketa karyo che. eka vyaktinuM darzana sApekSa rahevAnuM. mArgo che. ahIM sRSTinA jIva mAtra mATe Adara che, dareka bhedano ekane mATe aMdhakAra bhayano vAcaka che, to bIjAne mATe abhisAra svIkAra karI samanvaya mATenI dhakhanA che, satya jIvana mATeno mATeno zreSTha samaya che. ekane temAM khubu lAgavAnI to bIjAne niraMtarano yatna che. 'jIvo ne jIvavA do'no premabharyo kImiyo temAM aMdhakAra sivAya kazuM pratIta thavAnuM nahi. kSetra, kALa ane che. manuSyane potAnAmAMnA Izvaratvane jagAvavA mATenI sAva bhAvathI e darzana judu juduM hovAnuM ApaNI sAmenI vAstavikatAnuM sonAnI cAvIo che. temAM citra Upase che. keTalAke tene saMzayavAda kahyo che te paNa tirthaMkaronA anubhavamUlaka improvisation pachInI A barAbara nathI. ahIM saMzaya nathI, pote joyelI vastu e AMzika dharmaprata che. je anubhavanA AnaMdane vistArI, anyone evo hakIkata che ja, paNa te sivAyanI zakyatAno paNa temAM nizcitarUpe anubhava levA mATe nimaMtre che. AjanA vizvanI aneka svIkAra che ja. tene sApekSa nizcayavAda kahevo joIe. temAM matAgraha saMkulatAo-saMtAponuM zamana thaI zake tevI samRddha vicAradRSTi nathI, mata udAratA che, vighaTana nathI, samanvaya che. paMDita A dharmamAM paDelI che. sukhalAlajI ane AnaMdazaMkara dhruva jevA dharmamarmajJo e paNa (saMgha dvArA yojita paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM tA. 10-9-2007nA syAdvAdanI agatya pramANI che. jainadharmano bIjo eka vizeSa, ApeluM vaktavya.) bheda-abhedano samanvaya, bhe dAbhe dAtmaka vastu paNa ahIM phUvArA pAse, luNAvADA-389230 (gujarAta) bhAva" svarUpa darzanA 0 DaoN. kavina zAha tIrthaMkara paramAtmA samavasaraNamAM birAjamAna thaIne dharma sthiti, svarUpa vagere artho thAya che. bhAva zabdanA uparokta artha tIrthanI sthApanA karIne cAramukhe dezanA Ape che temAM dAna- je te viSayanA saMdarbhamAM samajavAnA che. dA. ta. jagaciMtAmaNi zIla-tapa ane bhAva ema cAra prakAranA dharmanI prarUpaNA kare che. sUtramAM 'jagabhAva viakhUNa" bhagavAnanA vizeSaNa tarIke dAna-zIla ane tapanI sAthe bhAvano sumeLa sadhAya to AtmA prayojAyelo che teno artha e che ke bhagavAna sarvajJa che. kevaLajJAnI avazya mokSamArgamAM pragati sAdhIne aMte siddhi padane pAme che. che eTale jagatanA padArthonuM svarUpa ane paryAyane jANe che. bhAva" zabdanI vaividhyapUrNa mAhitI jANavAthI bhAvadharmamAM nimagna vyavahAramAM vastunI kharIdI mATe bhAva zabda 'dara' kiMmatanA arthamAM thavA mATe sAco rAha prApta thAya che. che. dharmanI ArAdhanAnA saMdarbhamAM mananA zubhAzubha pariNAma 'bhAva' eTale lAgaNI, rUci, mananA pariNAma, astitva, sAthe saMbaMdha dharAve che. prakRti, svabhAva, padArtha, paryAya, IrAdo, vRtti, tAtparya, vyutpattithI vicArIe to bhAvanI mAhitI nIce pramANe che. abhiprAya, ceSTA, abhinaya, heta, prIti, AsthA, kiMmata, dara, bhavana bhavatIti vA mAd: I teno artha thavuM athavA hovuM ema Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana thAya che. cetana ane acetana dravyone potAnAM lakSo svabhAva hoya che te dravyonA bhAva kahevAya che. dravyonA guNa ane paryAya e paNa bhAva che. cetana jIva dravyanI apekSAe bhAvanA pAMca prakAranA che. 1. audArika bhAva-karmonA udayathI pragaTa thato bhAva, 2. karmano upazamathI opAmika samyaktva ane pazcamika cAritra te pAmika bhAva, 3. sAyika bhAva : karmanA kSayathI kevaLajJAnAdi bhAva, 4. karmonA doparAmathI pragaTa thato kSAyopazamika bhAva, 5. karmanA udayathI nirapekSa cetanatva bhAva te pAriNAmikabhAva, 6. eka jIvane eka samayamAM bhinnabhinna avasthAone kA2Ne guNasthAnakomAM yathAyogya bhAva thAya che. tenA saMyogI bhedone sandhiAsika bhAva kahevAya che. audAyika bhAva baMdha karavAvALo che. aupazamika kSAyopazamika ane zAyika bhAva mokSaprAptinA kAraNarUpa che. pArriNAmika bhAva baMdha-mokSa nirapekSa che. paudgalika padArthomAM sparzAdi vagere audAyika bhAva che ane jaDatva e pAriNAmika ema be acita bhAva che. dharma, adharma, AkAza ane kALamAM eka pAriz2Amika bhAva che te acitta che. svAbhAvika che. nizcayathI vicArIe to zuddha caitanya tathA pAriNAmika bhAva zuddha che. bhAvanA prakAra vizenI AdhArabhUta bhagavatI sUtra zataka 17nA prathama uddezakamAMthI prApta thAya che. tenI mAhitI nIce mujaba che. audAyika bhAva-audAyika ane udaya niSpanna ema be prakArano che. jJAnAvaraNIya Adi ATha karmanA udayathI utpanna thato bhAva dAyika che. udaya niSpanna bhAva hRdaya niSphaLa ane arvodaya niSpanna ema be prakArano che. karmonA udayathI jIvone je bhAva utpanna thAya te jIvodeSa bhAva che. dA. ta. naraka-tiryaMca, deva-pRthvIkAya, trasakAya, mithyAtva, lephsA, purUSa-strIveda vageremAM vodaya bhAva che. kSAyika bhAva be prakArano che. karmanI ATha prakRtino sarvathA nAza thAya te kSAyika bhAva che. ane kSaya bhAvathI utpanna thayela kevaLajJAna labdhinI prApti e 'pa' bhAva che. tA. 16 oNgasTa, 2008 bhAve bhAvanA bhAvIe, bhAve kevaLajJAna. suNyA haze, pUjyA haze, nIrakhyA haze, prabhu ko kSaNe, he jagata baMdhu! cittamAM dhAryA nahIM bhaktipaNe, janmyo prabhu te kAraNe du:kha pAtra A saMsAramAM, hA bhakti te phaLatI nathI je bhAva zUnyAgAramAM. dAna karavA mATe saMpatti joIe. zIyaLamAM niyamayukta rahevuM paDe che. tapamAM IcchAono nirodha karavo paDe che. kSAyopazamika bhAva be prakArano che. kevaLajJAnanI prAptimAM avarodhaka cAra thAtI karmonA thopazamane jJAoparAmika bhAva kahevAya che. ane tenAthI utpanna thayelA bhAva thopazcama niSpanna bhAva che. bhAva kuLamAM bhAva vizenI mAhitI prApta thAya che. mAno dhammA sAro bhAva e dharmanuM sAdhana che. maLiyo mAnaviryana paramo bhAva sAcI paramArtha che. sammatasa vi nIbaM| bhAva e samaktinuM bIja che. bhAva ghuMTAya che tyAre bhAvanA bane che. bhAvamAM eka-be nizcita bhAva che jyAre bhAvanA bhAvonA samUhanI banelI che. eTale mULabhUta rIte bhAva kendra sthAne che. bhAve jinavara pUjAe, bhAve dIje dAna, bhAva dharmamAM paisAnI jarUra nathI. mananA zubha vicAronI avazyakatA che. bhAva dharma kaThina che. temAM jo pragati thAya to AtmA siddhi padane pAmI jAya che. bhAvano mahimA darzAvatA vicAro joie to maNimaMtra-auSadha-taMtra AdinI upAsanA bhAva vagara yathArtha phaLa ApatI nathI. dAna-zIla ane tapa dharma bhAva sahita uttama phaLa Ape che. zubha bhAvathI prasannacaMdra rAjarSi graMthIbheTa karIne be ghaDImAM kevaLajJAna pAmyA hatA. mugAvatI sAdhvI potAnA doSanI niMdA ane garhA karIne gurunA caraNomAM rahIne kevaLajJAna pAmyAM hatAM. kapila nAmanA brAhmaNa munine jahAM lAho tahAM loho, lAhA loho pavaI, e padano bhAvapUrvaka vicAra karatAM jAtismaraNa jJAna thayuM hatuM. karakaMDu munine tuccha tAMDula bhakSaNa karatAM bhAvathI kevaLajJAna thayuM hatuM. pUrva bhavamAM jJAnanI AzAtanA karI hatI te mAruru muni nija nAmane mA rusa mA te tusa-roSa na kara-rAga na kara. tenI zubha vicAraNAthI ghAtI karmano kSaya karIne kevaLajJAna pAmyA hatA. jIraNa zeThajI bhAvanA bhAve re, mahAvIra prabhu ghera Ave. uparokta dRSTAMto dvArA bhAvano mahimA siddha thAya che. dareka dharma kriyA-ArAdhanA dravyathI thAya tenI sAthe 'bhAva' sthitino saMbaMdha thAya to AtmAnuM kalyANa thatAM vAra lAgatI nathI. eTale dharma dvArA bhAva vRddhinI tAlIma jarUrI che. bhAvamaMgala-prabhunI stuti-stavanathI gaNAya che. bhAva karmajIvonA rAgAdi bhAva samajavA, bhAva nikSepa-saMyukta vastu te bhAva nikSepa che. dA. ta. rAjyakartA puruSa te rAjA kahevAya. cAra nikSepamAM bhAva nikSepa che. bhAva nirjarA-upazama bhAvanI zuddhi dvArA sakAma nirjarAne kAraNe jIvanA rAgAdi bhAva dUra thAya che. bhAva yAtrA-sameta zikhara, siddhagiri. bhAvapApa-cAra ghAtI karmanA udayamAM mohanIya mahAddhi deSTha karmanA prabhAvathI krodhAdi kAryo udbhave. bhAvapuNya-cAra ghAtI karmanA oparAmathI mohanIya upazama, sabhyajJAna, kSamA vagere guNo hoya che. bhAvapUjA AtmAnA ucca-zubha pariNAmathI prabhu pUjA-bhakti. bhAvamANa AtmAnA jJAna, darzana, cAritra, Adi guNono samUha. bhAvabaMdha-jIvanA kaSAya-rAga-dveSa Adi pariNAma. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNgasTa, 2008 prabuddha jIvana bhAvamala-venA malina-duSTa-pariNAma. ane saMcArI bhAva jarUrI che. sAhitya sarjanamAM paNa mAnava cittamAM bhAvAMkSa-jIvAtmAne prApta thatuM kevaLajJAna. udbhavatA taraMgo e bhAva svarUpanA che. temAMthI kalpanA niSphaLa bhAliMga-sAdhutAnI aMtaraMga dazA-saptam zukA sthAnake thAya che. rasa sRSTimAM bhAva rahelo che ane tenI cittamAM anubhUti rahelo AtmA. thAya che. manovijJAna mAnavInA manano abhyAsa kare che. temAM bhAvalayA-kaSAyano bhAvarUpa azubha vaizyA. sthAyI bhAva (sentiment) no ullekha che. saMcArI bhAvI asthira bhAvadyutajJAna-zAstranA sadgurunA bodhanuM pariNAma bhAva che. A bhAvamAMthI aMte sthAyI bhAva bane che. dharmanI paribhASAmAM bhAva e mAnava cittanI zubhAzubha sthiti darzAve che. temAM zubha bhAva mahattvano gaNAya che. rasAnubhUti jevI ja bhAvAnubhUti che. bhAva vizenI mAhitI bhAva vizuddhi ane vRddhimAM upakAraka bane che ane aMte AtmAnuM kalyANa thAya che. bhAva mATenI jIvAtmAnI tAlIma phaLadAyI nIvaDe che. zuddhi. bhAvasaMvara saMyamapAlana dvArA rAgAdikabhAvanA nirdedha rokavA. bhAvena labhate sarva bhAvena deva darzanam / bhAvena paramaM jJAnaM, tasmAd bhAvalambanam / / bhAva dvArA sarva prakAranA lAbha maLe che. bhAva dvArA devatAnAM darzana thAya che. bhAvathI parama jJAna maLe che. mATe bhAvanuM avalaMbana laIne kAma karavuM joIe. bharata muninA racelA nATyazAstramAM rasano saMdarbha maLe che. rasaniSpatti thavA mATe vibhAva, anubhAva 24 tIrthaMkara bhagavaMtanI stuti 1. zrI RSabhadeva Adima pRthvinASa-mAdimaM niSpariMganuM / / AdimaM tIrthanAthaMca, RRSabhasvAminaMstuH / / 2. zrI ajitanAtha arhatamajita vizva-kamalAkarabhAskara || amlAnakaivalAdarza, saMkAnajagane sarva 3. zrI saMbhavanAtha vizvabhavya janArAma-dhyAnudhyAyaninAH|| dezanAsamaye vAca, zrIsaMbhavajagatpa 4. zrI abhinaMdana svAmI 103-sI, bilDIMga, jIvana jyota epArTamenTa, vakhArIyA baMdara roDa, bIlImorA-396 321. anekAntamAMAdhi-samullAsanacaMdramA || dadhAdamaMdamAnaMda, bhagavAnabhinaMdanaH |5. zrI sumatinAtha kusankrirIzALAo-tejitAM prinakhAvali bhagavAna sumatisvAmI, tanovRtmiyatAni H / / 6. zrI padmaprabhusvAmI padmaprabhaprabhoEha-bhAsaH puSyaMtu vaH zriyaM / / aMtaraMgArithane, kopArIpAdivarUNA / / 7. zrI supArzvanAtha zrI supArzvajineMdrAya, maheMdrahitAMye || namaRRtuvarNa saMgha-gaganAbhogabhAsvate / / 8. zrI caMdraprabhavAmI caMdraprabhaSonuM-marIcinicojjavalA || mUtimUrttasitadhyAna, nirmitava zriye'stu vaH / / 9. zrI suvidhinAtha 17. zrI kuMthunAtha karAmAvatinuM, layanuM kevalakriyA II zrI kuMthunAthI bhagavAna: sanArthI'tizayabhi aciMtyamAhAtmyanidhiH suvidhirarbodhayestu vaH / / surAsura-nRnAthAnA-mekanAtho'stu vaH zriye / / | 10. zrI zItalanAtha 18. zrI aranAtha satyAnAM paramAnaMda-kod bhedanavAMbunA syAAA-mRtanisyaMdI, zItala pAturvAjina 11. zrI zreyAMsanAtha bhavogADarna-jaMtunA-magaduM kAra-darzanaH|| niHzreyaza spA, zreyAMsa-spreiMDastu I 12. zrI vAsupujyasvAmI vizvopakArIbhUta-tIrthaM kRtkarma nirmitiH| surADasuranareH pUjyo, vAsupUjyaH punAtuvaH / / 13. zrI vimalanAtha vimalasvAmino vAca, takadoda-II jayaMti bijiMgammeto-jalanermaSahetala || 14. zrI anaMtanAtha svayaMbhUramaNa-spardi - karUNArasavAriNA|| anaMtajinaMtoSaH pratu sukhazriyaM || 14. zrI dharmanAtha 11 kalpadrumasadharmANa-miSTaprApto zarIriNAM / / caturdrAdhamma deSTA2, dharma nAthamupAsmahe / / 16. zrI zAMtinAtha sudhAsodaravAjyojnA, nirmalIkRta dinmukhaH / / mRgalakSmA tamaH zAMtyu, zAntinAthajinostu vaH / / aranAthastu bhagavAMturthAranAraviH| caturtha puruSArtha zrIvidyAsaM vitot va|| 19. zrI mallinAtha surAsura narAdhIza; madhUra nathavAri; II kamarmadrunmUlanehasti, malluM mallimabhiSkramaH|| 20. zrI munisutasvAmI jaganmaDhAmohanidrA, pratyUSasamopamaM munisuvratanAthasya, dezanAvacanaM stumaH|| 21. zrI naminAtha truhaMto namatAM mUrtti, nirbhIkArakAma / / vAriAvA iva narma; paraMtu pAdanakhAMzavaH || 22. zrI neminAtha paduvaMza samudra, karma katAzana || ariSTanemitraMgavAnuM, bhUyo rinAzanaH || 23. zrI pArzvanAtha kamaThe dharazeMdre ca, svocitaM karmakurvati|| prabhustubha manovRtti, pArzvanAthaH viSe'stavaH | 24. zrI mahAvIrasvAmI zrImate vIranAthAya, sanAthAyAdbhutazriyA,|| mahAnaMdasaro-rAja-marAlAyArhate namaH|| Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. prabuddha jIvana tA. 16 ogasTa, 2008 Apta-mimAMsA-devAgamasUtra'-svAmI samantabhadra-graMtha paricaya DaoN. haMsA zAha bhAratIya tattvajJAna ItihAsamAM jainavAda siddhAMtanuM mahattvapUrNa kyAre thAya che?' to kahe che ke, "na mAravAthI, na kUTavAthI, ke na sthAna che. "anekAntavAda'ne vidvAno tenI pramukha mimAMsA mAne trAsa ApavAthI ke AvI koI kriyA na karavAthI jIvane pApa baMdhAtuM che. vividha matone nayavAdathI (aneka dRSTibiMduothI) nirIkSaNa nathI.' AvAM ghaNA sthAno che jyAM vidhi-niSedhano ullekha karyA karIne tenA saccAI-satyatAnA aMzono samanvaya karI pUrNa satya pachI paNa vacagALAnI eka aMtargata kriyA adhyArthe rahI jAya che. tarapha laI jato siddhAMta te ja syAdvAda siddhAMta. "mAravAthI pApa lAge-na mAravAthI dharma thAya." A be vastu kahIne naya eTale sAmAnya rIte dRSTi. padArtha ke paristhitine zAstra cUpa thaI jAya che. paraMtu bIjA jIvone zAtA pamADavAthI, mUlavavAnI vibhinna dRSTi eTale ja naya. A tamAma dRSTiono sevA karavAthI ke tene sahAyatA karavAthI zuM phaLa maLe te vAta samanvaya eTale syAdvAda. anekAntane samajavA mATe paNa naya pragaTa thatI nathI. eTale jaina darzanane anusaranArA "prANIonI siddhAMta samajavo Avazyaka che. A ja syAdvAdanA siddhAMta para sevAthI puNya thAya che' tevA matavALA hatA ane A sevAthI AdhArita svAmI samantabhadra "Apta mimAMsA'-"devAgama stotra'nI pApa lAge tevA matavALA hatA. e baMnenI vacce eka khAI sarjAyA racanA karI che. che. ane moTA pramANamAM eka bIjAno virodha karI, navA saMpradAya jaina saMmata "Apta' koNa che? AnA uttaramAM kahyuM che ke jeNe ke vADAne janma Ape che. ahIM kahevAnuM tAtparya zuM che? e ja ke rAgadveSa jItI lIdhA che evA tIrthaMkara-jina sarvajJa bhagavAna 'Apta' samagra zAstranuM dohana karI te jANI laIne AkhA siddhAMtane kramazaH che. arthAt jinopadeza ja jainAgama che. Apta vacana je che te sAdhanAnAM kramamAM goThavI lIdho hota to virodha thavAno avakAza Agama che. jainAgama tIrthaMkara praNIta je kahevAmAM Ave che tenuM na raheta. "mAravuM' e pApa kriyAno eka cheDo ane 'na mAravuM' te tAtparya e che ke teo granthArtha praNetA che. sUtrakAra nathI. dharma kriyAno aMtima cheDo che. "mAravAthI na mAravA sudhI javuM te (naMdIsUtra-40). ahiMsAno kramika vikAsa che." temAM eka biMdu bIjA biMdu sAthe mimAMsA eka svataMtra zAstra che. koIpaNa zAstra ke uccakoTinA athaDAya to AkhI syAdvAda-zailI khaMDita thAya. mimAMsA karavAthI saiddhAttika graMthone mimAMsAnA trAjavA para caDAvavAmAM na Ave sAdvAda siddhAMtanI paNa pUrI rakSA thaI zake che. to arthanA ghaNA anartha thaI javAnI saMbhAvanA che. jenAgamAM bIjuM udAharaNa : kyAreka kyAreka virodhI dekhAtA tevA utsarga ane apavAda bharelA jainAgamamAM sAdhuo mATe evI AjJA Ave che ke "jaina sAdhue mArganuM anusaraNa karI vidhi-niSedha lAgu kare che. jo zAstranI kUvAnA kinAre UbhA na rahevuM', tarata ja bIjI AjJA che ke "jaina mimAMsA karavAmAM Ave to AvA ghaNA virodhAbhAsa TaLI zake. sAdhue kUvAnA kinAre besavuM nahIM', trIjI AjJA che ke, kUvAnA mimAMsA artha karavAnI eka paddhati che. A paddhattithI zabdArtha, kinAre AhAra karavo nahIM', ane cothI AjJA che ke, "kUvAnA paramArtha, bhAvArtha ne gUDhArtha pragaTa thAya che. ane sauthI mahattvapUrNa kinAre zayana karavuM nahIM.' Ama eka sAthe cAra AjJAo tAtyayArtha tAravI zakAya che. zabdonuM tAtpayArtha prApta karavuM te ApavAmAM AvI che. ja mimAMsA che. mimAMsA dvArA zAstronA bhAvo ane tenA ahIM saheje tarka thAya ke jyAM UbhA rahevAnI manAI che tyAM vidyArtha-niSedhArtha, bAkInA maMtro, varNano ane sAmAnya besavAnI, sUvAnI ke AhAra karavAnI vAta kyAMthI saMbhave? paraMtu zabdonuM mUlyAMkana karavAmAM Ave che. eTale mimAMsA zAstrone mimAMsA na jANanArane ja Avo prazna Ubho thAya. jeNe zAstranI samajavAnI eka kUMcI che, eka cAvI che. A cAvIthI zAstromAM mimAMsA samajIne tAtpayArtha meLavavAnI kaLA meLavI che te A rahelAM gUDha rahasyo khUlI jAya che. ane zabdanI aMdara chUpAyelAM badhI AjJAonuM kramazaH sAmaMjasya karaze. 'UbhA na rahevuM' te aMtargata (bhAvo) tattvone pragaTa karI zakAya che. Ama samagra barAbara che. paraMtu koI kAraNe UbhA rahevAno samaya Ave to zAstramAM sAmaMjasya sthApI zakAya che. 'besavAnuM to nahIM ja.' kadAca zarIranA kAraNe tyAM besavAno udAharaNa tarIke... avasara Ave to ochAmAM ocho 'tyAM AhAra to na ja karavo." ziSya pUche che ke, "prabho! Apa samajAvo, pApa kema lAge? paraMtu e sthAna para potAnI pAse rahelA AhAranI kSetramaryAdA ane baMdha kyAre thAya?' to guru javAba Ape che, "jIvone pUrI thatI hoya to AhAra karIne tarata ja cAlyA javuM paraMtu "sUvAnuM mAravAthI, kUTavAthI, azAtA upajAvavAthI pApa karmano baMdha thAya to na ja rAkhe." Ama zAstranI gaMbhIratAno A vividha AjJAothI che." ane pachI pUche che ke, "prabho! zubha karma ane puNyano yoga khyAla maLI rahe che. A badhA arthaghaTana mimAMsAnA AdhAre thaI Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNgasTa, 2008 prabuddha jIvana - 13 zake che ne badhA matabhedone abhedabhAve nihALI zakAya che. arthAt nyAya-vaizeSika, buddha ane jinamatanI carcA saptabhaMgI dvArA karI tenuM samAdhAna ane nirAkaraNa thaI zake che-'mimAMsA e bagaDatI che. sAthe sAthe temaNe te te matanA satyanA aMzone laI jaina mate bAjIne sudhAravAnI utkRSTa kaLA che." teno svIkAra kevI rIte karyo che tenI carcA karI che. AvI ja rIte A kaLAno upayoga svAmI samatabhadra A graMthamAM karyo che. bIjA bIjA matonA satyanA aMzone laI jaina mate teno svIkAra teo svayaM parIkSA pradhAna hatA. teo haMmezAM kahetA ke koIpaNa kevI rIte karyo che tenI carcA karI che. AvI ja rIte bIjA bIjA tattva athavA siddhAntane vagara parIkSA kare, kevaLa ekabIjAnA matonA satyanA aMzo laI, jaina mata sAthe samanvaya karI, kahevAthI mAnI na levA joIe. paraMtu samartha yuktio dvArA tenI anekAntavAdanA siddhAMtane kevI rIte siddha karavo tenuM mArgadarzana barAbara parIkSA karavI joIe. tenA guNa-doSo zodhavA joIe ApyuM che. ane chellA 14 zlokomAM temaNe AkhA graMthano sAra pachI teno svIkAra-asvIkAra karavo joIe. Ama kadAgraha temane Apyo che. jyAre chellA 114mAM zlokamAM temaNe A graMthanI bilakula pasaMda nahoto. temaNe bhagavAnanI paNa parIkSA karI che racanAno hetu Apyo che. ane pachI ja temane "Apta' rUpe svIkAryA che. pahelAM 1 thI 8 zlokamAM temaNe bhagavAnanI parIkSA kevI pahelA thoDI mAhitI temanA jIvana viSe karIe pachI A graMtha rIte karI che, ane pachI ja temane "Apta' tarIke pasaMda karyA che bAbatanI vizeSa mAhitI ApIe. tenI carcA ApaNe joIzuM. svAmI samantabhadranA jIvana viSe ApaNe lagabhaga kaMI ja pahelA zlokamAM kahyuM che ke bhagavAna tArI alaukika siddhinA jANatA nathI. temanA viSe ghaNI daMtakathAo che, paNa ApaNe pratApe tArI AsapAsa svargIya devatAo hAjara che. jevA ke keTalAka thoDuM kaMIka cokkasa rIte kahI zakIe. teo tamilanADunA rahevAsI devatAo tArA (rakSaNa) mATe tArI sAthe cAle che, keTalAka tane hatA. kSatriya kuTuMbamAM temano janma thayo hato. pro. eca. ela. paMkho nAMkhe che, vagere vagere. paNa AvuM to jAdugaro paNa kare jaina ane pro. ema. e. DhAMkInA mata pramANe teo lagabhaga 550 che, eTale tuM mahAna che ema huM nathI mAnato. e.DI.mAM thaI gayA. teo "Apta mimAMsA, svayaMbhUstotra, bIjA zlokamAM kahe che ke tAruM (aMdarathI ne bahArathI) divya jinastutistotra ane yuktAnuzAsana'nA graMthakartA hatA e viSe zarIra che. (aMdarathI divya zarIra eTale tene parasevo thato nathI koI ja zaMkA nathI. A badhA bhagavAnanA khAsa stutistotro che. vagere, ane bahArathI divya zarIra eTale tArI upara sugaMdhI varSA tethI ja hemacaMdrAcArye temane 'siddhahemazabdAnuzAsana'mAM varase che.) AvI naisargikatA to svarganA devatAomAM paNa hoya AdyastutikaroDaOAha' kahyA che - eTale ke sauthI prathama, athavA che. tethI tuM mahAna che e huM nathI mAnato. sauthI zreSTha stutikAra kahyA che. kahevAya che ke temaNe ja stutigraMtho trIjA zlokamAM kahe che ke vividha dharmasaMsthApakonA upadeza dvArA stuti vidyAno uddhAra ane saMskAra karyo che. temanA graMtho vizvAsa pAtra na banI zake. kAraNa temano upadeza arasaparasa eTalA mATe uttama nathI ke temAM temaNe paraMparAe jina bhakti virodhI hoya che. chatAM paNa kyAreka koI anya dharmasaMsthApaka ucca kema karavI te darzAvyuM che, paraMtu eTalA paNa mATe zreSTha che ke temaNe bhAvane pAtra paNa banI zake che. sAmAnya mAnavIne paNa saraLatAthI tattvajJAnanA gUDha artha samajAya cothA zlokamAM kahe che ke keTalAka lokonI AdhyAtmika nyUnatA tevI stotranI racanA karI che. teo syAdvAdanI tulA para toLIne ane sArA-khoTA karmono nAza paNa thayo hoya che tenuM kAraNa vyAkhyAna ApatA ne A upadeza sAMbhaLIne loko maMtramugdha thaI jatA. temaNe tenI lagatI sAdhanA ane sAdhanono barAbara upayoga evuM manAya che ke svAmI samantabhadra pahelAM jainadharmanI syAdvAda karyo hoya che. (eTale tuM mahAna che ema huM nathI mAnato). vidyA ghaNI kharI lupta thaI gaI hatI. loko tenAthI ajANa hatA. pAMcamAM zlokamAM teo mAne che ke anumAna jJAnathI koIpaNa tethI te vidyAno janatA para koI prabhAva nahoto. temaNe temanI sUkSma, gupta ane dUranA padArtho joI zake che. A ja apIla svajJa asAdhAraNa pratibhAthI A vidyA punaH jIvita karI ane teno vyaktinuM astitva sAbIta karI batAve che. bIjI rIte kahIe to prabhAva sarvatra paDyo. AthI ja vidyAnaMdAcArye temane "cAnvI koIpaNa vyakti sarvajJa thavAne pAtra che. (eTale ja tuM mahAna che mAnuna:' eTale svAvAda mArganA anugAmI vizeSaNa ApyuM. ema paNa huM nathI mAnato). Ama "Apta mimAMsA-devAgama stotra' e khAsa apUrva graMtha che. chaThThA zlokamAM kahe che ke sarvajJa vyakti to tame (bhagavAna) pote ja graMtha paricaya: cho. kAraNa tamArA vacano tarka ke zAstra sAthe visaMvAdIpaNuM nathI A graMtha 114 zloka pramANa che. tene daza vibhAgamAM vaheMcavAmAM banatA. zAstrane bAju para rAkhIe to tamAro tattvabodha Avyo che. 1 thI 8 zlokamAM temaNe bhagavAnane "Apta' tarIke tarkavijJAnathI lakhAyelo sAbita thAya che eTale ke tattvavijJAnathI zA mATe svIkAryA tenI vAta karI che. pachInA 79 zlokamAM temaNe ja lakhAyela tamAro tattvabodha che. tethI ja huM tamane 'Apta' Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14 prabuddha jIvana tA. 16 AMgasTa, 2008 mAnuM chuM. padArthono ullekha ja che? sAtamA zlokamAM AgaLa jatAM kahe che ke jeo tamArA amRta A sAte sAta praznone temaNe saptabhaMgI dvArA nIrikSaNa karI, samAna upadeza yA siddhAMtothI asaMgata che teone to sAdAsIdhA nyAya-vaizeSika, buddha ane jaina mata zuM darzAve che, tenI talasparzI anubhavamAM paNa athaDAmaNamAM AvavuM paDe che. te TIkAkAro evI carcA A graMthamAM karI che ane Ama te te matanA satyanA aMzo lAgaNI anubhave che ke jaina kharekhara niSpakSI nathI. tethI ja teo laI jainamatanA anekAntavAdane siddha karavAno prayatna karyo che. potAnI samAlocanAmAM mAnanAra vyakti banI jAya che. Ama jyAre 80 thI 113 zlokamAM sAmAnya manuSyane paNa samajAya temanuM DaMphAzapaNuM temane (ja) bali bane banAve che. jethI teoe tevA traNa praznonI carcA karI che. sAthe sAthe chellA tera zlokamAM (anubhava jJAnathI) je anubhavyuM hoya tenAthI virUddha ja sAbita AkhA graMthano nIcoDa Apyo che. thAya che. 1. 1lo prazna : "koI ekanI pragatino AdhAra nasIba che ke AThamAM ane chellA zlokamAM kahe che ke he prabho ! A badhuM puruSArtha ? batAvyA pachI paNa uddAma (mANaso) matavAdIne cITakIne rahe che. keTalAka ema mAne che ke ekanI pragatino AdhAra phakta nasIba teonA vartanamAM pApapuNya vacceno bheda nathI. ane bIjA janmanI ja che. ApaNe ema mAnIe ke vastuo meLavavAnI IcchAno koI zakyatA nathI. AvA loko potAnI jAtanA ane bIjAnA AdhAra nasIba ja che, to prazna e Ubho thAya che ke keTalIka vakhata khAsa duzmano che. kone puSTi ApavI ane zenuM khaMDana karavuM te e puruSArtha ja nasIba banAve che. ane jo kharekhara ema ja mAne ke loko jANatA nathI eTale ke temanI dalIlonuM koI ja mahattva nathI. nasIba ja nasIba banAve che, to pachI e mANasa kyAreya mokSa Ama teo "jina stuti stotra' nAmanA temanA bIjA graMthanA na meLavI zake. tenA badhA ja prayatno vyartha pUravAra thAya. chellA zlokamAM kahe che ke, "he bhagavAna! ApanA matamAM ane keTalAka temanI pragatino AdhAra phakta puruSArtha ja mAne che. ApanA viSe mArI suzraddhA che, aMdhazraddhA nathI. mArI smRtie to prazna e che ke kyAreka nasIba puruSArthane banAve che. ane jo paNa Apane ja mAro viSaya banAvyo che. huM pUjana paNa ApanuM ja nizcayapUrvaka ema ja mAnatA hoya ke puruSArtha ja puruSArthane banAve karuM chuM. mArA hAtha paNa Apane ja praNAmAMjali karavA nimitta che. che, to pachI badhA ja kAma manuSyonA saphaLa thavA ja joIe. mArA kAna paNa ApanA ja guNagAna sAMbhaLavAmAM lIna che. mArI syAdvAda tarkanI niMdA karanArA te baMne vastune nizcayapUrvaka AMkho ApanuM ja rUpa dekhe che. mane je vyasana che te tamArI stuti nathI kahI zakatA ke (nasIba sarvazaktimAna che ke puruSArtha) baMnenI racavAmAM. mAruM mastaka paNa Apane ja praNAma karavA tatpara rahe ghaTanA eka ane sarakhI ja che. ane jo ema nizcayapUrvaka kahe ke che. A prakAranI mArI sevA che. huM niraMtara A rIte ja ApanI ghaTanA je ghaTI che te avarNanIya che. to pachI kahI zakIe ke je sevA karuM chuM. tethI te teja: pate (kevaLajJAnanA svAmI) huM tejasvI ghaTanA tyAM ghaTI che (te avarNanIya che) to te bhAga rUpe azakya ja chuM, sujana chuM, sukRtI (puNyavAna) chuM." che ke (tyAM nasIba sarvazaktimAna nivaDyuM ke puruSArtha !) have 9mA zlokathI 79 zlokamAM temaNe tattvajJAnanA sAta AgaLa jatAM svAmI samantabhadra dalIla kare che ke ekanI sukha prazno sUcavyA che. jevA ke : ke du:khanI paristhiti che te AgaLathI ja ghaDAyelI che. to pachI e 1. padArtha kudaratamAM astitva dharAve che ke astitva nathI dharAvato? tenA nasIbamAM ja che ema kahI zakAya. ane purUSArthathI ja teNe 2. e padArtha bIjA badhA padArtho sAthe astitva dharAve che ke te sukha ane duHkhanI paristhiti banAvelI che. padArthothI alaga astitva dharAve che? Ama jovA jAva to samantabhadranI TIkA nItizAstramAM takarAra 3. A padArthanuM astitva kAyama mATe che ke thoDA vakhata mATe che? UbhI kare tevI che. A praznanI carcA jANItI che. ane svAmI 4. judA judA mULa tattvono banelo padArtha ane tenA judA judA samantabhadranI dalIlo sAce ja sAdI ane samajAya tevI che. paNa avayava (aMga ke ghaTaka), (padArtha ane avayava) e baMne spaSTa bhAratIya dharmazAstra-jainavAda paNa emAMno eka, mAne che ke joI zakAya ke na joI zakAya tevo saMbaMdha che? Ama A AtmA para sArA ke khoTAM lAgelA karmo ja (ekanI sukha ke duHkhanI) guNadharmothI banelo padArtha vizvavyApaka che? tathA vizvamAM paristhiti AdhArita che. je karmonuM phaLa hajI nathI maLyuM te hajI viziSTatA dharAvato che? paNa AtmA para lAgelAM (coMTelA) ja che. ane e ja savAla che. 5. padArtha ane tenA avayavo vacceno saMbaMdha ekabIjAthI svataMtra 2. bIjo prazna : A prazna svAmI samantabhadra puNya ane pApanA che ke pachI eka bIjA para AdhAra rAkhato che? baMdhano UThAvyo che. prazna A che, "puNya bIjAne AnaMda ApavAthI 6. tarka ane zAstro e pramANabhUta jJAnano strota che? thAya che, ane pApa bIjAne du:kha ApavAthI thAya che? tema ja 7. pratyakSajJAna (Indriya dvArA thatuM) e AtmalakSI che ke pachI bAhya 'puNya potAne du:kha ApavAthI thAya che ane pApa potAne sukha Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNgasTa, 2008 prabuddha jIvana ApavAthI thAya che?' mukta che. ane jo mokSa tene thoDA jJAne na paNa maLe to tenuM niyativAdavALA pratipAdita kare che ke puNya ane pApanuM kAraNa kAraNa te mohathI yukta che. anukrame bIjAne AnaMda ApavAthI ane bIjAne duHkha ApavAthI AgaLa carcA karatAM svAmI samantabhadra kahe che ke AkarSaNano thAya che. jyAre temanA pratipakSI ema pratipAdita kare che ke anukrame ubhava vividha jAtano hovAthI vividha jAtanA baMdha baMdhAya che. puNya ane pApa potAne du:kha ApavAthI ane AnaMda ApavAthI A karmo lAgavAnA kAraNo e che ke AtmA be prakAranA hoya che. thAya che. jyAre samanvayavAdI (jana) e pratipAdita kare che ke puNya AdhyAtmika pavitra AtmA ane AdhyAtmika apavitra AtmA. pavitra manathI karelA kAryathI ja thAya che ane pApa apavitra manathI (svAmIjIe bhavya-abhavya zabdono upayoga nathI karyo). karelAM kAryathI thAya che. AdhyAtmika pavitravALAnA nazIbamAM mokSa nathI ja. AgaLa jatAM ahIMyA svAmI samantabhadre eka navo muddo umeryo che. jAheramAM teo A dalIla kare che ke pavitra-apavitra AtmAno AdhAra khullI rIte je kArya thAya che, tenI pAchaLano hetu zuM che, e ja AtmAnI mULa svAbhAvika zakti para che. temaNe udAharaNa bAphelA (puNya-pApanuM kAma kare che. niyativAdInA mate sAmAjika annanA dANA ane na baphAyelAM annanA dANAnuM ApyuM che. eTale jAheramAM thatAM kArya karavAnI pAchaLa ja puNya-pApano baMdha thAya ke bAphavA mUkelAM dhAnamAM keTaluMka dhAna baphAI jAya che jyAre keTalAka che. jyAre temanA pratipakSI ema bhArapUrvaka kahe che ke pApa-puNyanA (dhAnanA dANA) game teTaluM karo baphAtAM ja nathI. jene ApaNe baMdhanuM mahattva eka mANasane potAnA manathI udaya pAmelAM kArya kokaDuM dhAna kahIe chIe. evI ja rIte AdhyAtmika apavitra mULa karavAnA hetu pAchaLanuM che. AtmAnI svAbhAvikatA ja evI che ke te AtmA (mANasa) keTaluM ahIM bIjo muddo svAmI samantabhadre e umeryuM ke puNya-pApa, paNa puNya kare, jevA ke maMdiro banAve, dAna Ape, bIjAne mArIne kArya karavA chatAM paNa kyAreka asarakAraka bane che ane kyAreka tenuM lUMTeluM dhana dAna mATe Ape vagere vagere, chatAM paNa tene mokSa asarakAraka nathI paNa banatA. Ama jovA jAva to jaina matano to na ja maLe. kAraNa tenI vartaNuMkano AdhAra tenA mULa-svAbhAvika A vizeSa vicAra che. pavitra ke apavitra icchAothI bhareluM mana AtmA para ja rahelo che. tevI ja rIte AdhyAtmika pavitra AtmA ja puNya-pApano baMdha kare che. ane tenI asarakArakatA pUravAra kadAca khoTuM paNa kAma kare paNa tenI vartaNuMka tenA mULa svAbhAvika thAya che. (pUnarjanmathI). jyAre mana IcchAthI mukta hoya ane kArya AtmAnI zakti para ja rahelI che. tethI khoTuM kAma karIne pachI te karyuM hoya to te puNya-pApano saMgraha kare che paNa pachI tenI A pastAya che ane Ama tenA kharAba karmono nAza thAya che. Ama asarakArakatA bIjI ja paLamAM bhUMsAI jAya che. tethI punarjanma jovA jAva to A dalIla, tarkanI buddhimAM sahelAIthI samajAI nathI levo paDato. Ama puNya ane pApane jaina paraMparA bhautika vaza na thaI zake. padArtha mAne che. temanI dalIla AgaLa vadhatAM e vicAra darzAve che ke mokSa 3. trIjo prazna : A prazna baMdhana ane muktino che. prazna A maLavAno ke na maLavAno saMbaMdha thoDI ajJAnatA ke badhI ja pramANe che-"saMsAranuM baMdhana thoDI ajJAnatAthI thAya che, ane ajJAnatAnA abhAva para AdhArita nathI. paNa teno (mokSa thoDA jJAnanA pariNAmathI mokSa maLe che?" meLavavAno AdhAra) badhA ja mohanIya karmanI kSINatA para che. jo nizcayapUrvaka ema kahIe ke saMsAra-baMdhana thoDI ajJAnatAnuM hajI paNa temanA manamAM eka savAla UThe che ke jo badhI ja pariNAma che to pachI koI mokSa meLavI ja na zake. kAraNa hajI mohanIya kSINatA thaI javA chatAM paNa eka jaNane sarvajJapaNuM prApta ghaNI vastunuM jJAna meLavavAnuM bAkI che ane jo mokSa thoDA jJAnanuM nathI thaI zakatuM, tene navA karmabaMdha paNa lAgatA nathI, to zuM pariNAma che to prazna e Ubho thAya che ke tene saMsAra baMdhana lAge AvA prasaMge mokSa maLI ja gayo samajavo! ke nahi? kAraNa tenAmAM hajI ghaNI ajJAnatA rahelI che. chellAM 114mAM zlokamAM jaNAve che ke A kavinI 'Akha syAdvAdanA virodhI A baMnenA guNa eka ja samaye che ane mimAMsA' lakhavA pAchaLanI IcchA badhAnuM bhaluM karavAnI che. e e ja kudaratI ghaTanA che te varNavI na zake. ane jo ema kahe ke hetuthI ke A stotra vAMcanAra dareka jaNa sAcA ane khoTA upadeza kudaratI ghaTanAnuM varNana avarNanIya che, to pachI saMsAra-baMdhana ke vaccenI bhedarekhAno ukela keLavI zake. chelle 11pamAM zlokano mokSa e baMne azakya ja banI jAya te mAnavuM rahyuM ja. vivAda e che ke te pAchaLathI lakhAyelo che. * * eka mANasanA dAkhalAmAM ajJAnatAnuM pariNAma saMsAra baMdhana (saMgha dvArA yojita paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM tA. 5-9-2005nA ApeluM che te banavAnuM kAraNa te mohanA cakkaramAM che. ane jo ajJAnatAnuM vaktavya) pariNAma saMsAra-baMdhana na bane to tenuM kAraNa te mohathI mukta 202, somA TAvara, cIkuvADI, gulamahora sosAyaTI, che. AvI ja rIte thoDAM jJAne mokSa maLe to enuM kAraNa te mohathI borIvalI (pa.), muMbaI-400 092. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 prativarSa saMghanI praNAlikA mujaba paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna gujarAta rAjyanI koI eka zaiyazika saMsthA ke haoNspiTala saMkulanA Arthika vikAsa mATe Tahela nAkhavAmAM Ave che. jenA javAbamAM khUba ja sAro pratisAda chellA 22 varSathI maLato Avyo che. AjasudhI Azare traNa karoDa jevI jaMgI rakama ekatra karI e saMsthAone dAtAvatI arpaNa karI che. prabuddha jIvana kasturabA sevAzrama marolI (A varSanI paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna dAnanI vinaMti mATe nakkI karela saMsthA ) 127 3. AzramazALA, AMbAvADI 4. AzramazALA, cAsavaDa 154 126 37 40 pa. u. gu. AzramazALA, kevaDI 6. kumAra chAtrAlaya, marolI 7. kanyA chAtrAlaya, marolI marolI gAmamAM sTezananI sAme kasturabA sevAzrame paddhatisaranI eka mAnasa roga-menTala haoNspiTalanI 1942mAM sthApanA karI che. 7080 beDanI haoNspiTalamAMthI Aje 12/15 daradIono samAveza karavAmAM Ave che. cikitsA khUba ja sArI thAya che. cikitsA kudaratI upacAra vaDe ane mAyA mamatAthI karavAmAM Ave che. suratathI nAmAMkita DaoNkTaro AvI daradIne sAravAra Ape che. haoNspiTalanI nAmanA gAme gAme prasarI che. gujarAta sivAya mahArASTra, rAjasthAna, madhya pradezamAMthI daradIo Ave che. haoNspiTalanI saphaLatA tyAre ja kahevAya ke keTalA daradIo sArA thAya che. ahIM 85 thI 90% pariNAma sAruM Ave che. varase 10000 dardIo A haoNspiTalano lAbha le che. dardIo sAthe tenA sagAo niHzulka rahI zake tevI vyavasthA che. ja saMghanA niyamone Adhina saMsthA nakkI karatA pahelAM saMsthAonI mulAkAte javuM, cakAsaNI karavI, saMtoSa na thAya to bIjI vakhata bIjI saMsthAonI mulAkAte jaI 100% khAtrIlAyaka thAya pachI saMghanI kAryavAhaka samitimAM bhalAmaNa karavAmAM Ave che. badhI saMsthAonI vigatavAra carcA karyA pachI bhalAmaNa karavAmAM AvI hoya te saMsthAnI mAhitI ApavAmAM Ave che ane badhAnI saMmati maLe pachI TharAva dvArA enA u52 mahora mAravAmAM Ave che. te mujaba A varSe kasturabA sevAzrama marolInI pasaMdagI karavAmAM AvI che. kasturabA sevAzrama mIlInI sthApanA 1930mAM thaI. tA.12-6-1931nA roja pU. gAMdhIjInA haste pAyo naMkhAyo. te vakhate sarahadanA gAMdhI khAna abdula gaphAra khAna, saradAra zrI vallabhabhAI paTela, kumArI mIrAbahena (misa sTeDa) temaja mIThuMbena pITITa hAjara hatA. marolI gAmanA lokoe pote 12 vIghA jamIna kharIdIne pU. kasturabA ane zrI mIThubahena piTITane kAyamI AzramanI sthApanA karavA bheTa ApI. 1931 thI khUba ja nAnA pAye AdivAsI bALako, strIo mATe zarU karelI kasturabA sevAzrama A kaTa varSa vaTavRkSa banI gaI che. taDakA-chAMyA AvyA paNa te badhAmAMthI hemakhema bahAra nIkaLI Aje paNa samAjanI sevA kare che. e mATe saMsthAnA saMniSTha ane khaMtIlA kAryakaro dhanyavAdane pAtra che. Azrama ghaNA pachAta gAmomAM 60 varSathI AzramazALAo ane chAtrAno calAve che. hAlamAM vividha AzramazALA jevI ke marolI, kevaDI, cAsavaDa, AMbAvADI vagere ThekANe Azare 735 bALakone maphata rahevA, khAvA ane bhaLavAnI sagavaDa che. sarakAra taraphathI grAMTa maLe che, paNa te apUratI hoya che. saMsthAne potAnuM bhaMDoLa vAparavuM paDe che. 1. AzramazALA, marolI 125 2. AzramazALA, kevaDI 126 tA. 16 oNgasTa, 2008 1931mAM temaja 1942, 1956mAM je jamIna maLI tenA upara makAno, AzramazALA, chAtrAlayo banatA gayA. jene Aje varSo thayAM. te makAno krame krame ripera thatAM gayAM. jema jema bhaMDoLa maLatuM gayuM tema te kAma thatAM gayAM. Aje ghaNAM makAno khUba jarjarIta hAlatamAM thaI gayAM che ane bALakone emAM bhaNAvI zakAya zrI bhagitI mitra maMDaLa-pAlItANA - yazagAthA evI sthitivALA nathI. enuM zrI muMbaI jaina yuvaka saMghe 2007nI sAlamAM paryuSaNa vyAkhyAnamALA samArakAma moTA pramAAmAM karavuM paDe daramiyAna uparanI saMsthA mATe dAtAone dAnanI vinaMti karatAM saM mATe ekatrita karela. dvArA rUA. 23,94,817/- jeTalI mAtabara rakamanuM dAna e saMsthAne ama che. uparAMta vyAkhyAnamALA daramiyAna e saMsthA mATe anya yojanAnI TI. paNa vinaMti karatAM e saMsthAne zrI cInubhAI hiMmatalAla zAha dvArA rUA. ekAvana lAkha, zrI kizorabhAI naMdalAla zAha dvArA saMsthAnA AI. senTara mATe ekavIsa lAkha ane e uparAMta eka karoDa agiyAra lAkha rUpiyAnuM vividha dAtAo taraphathI e saMsthAne dAna prApta thayuM. A uparAMta paNa dAnano pravAha vaheto rahe che. zrI bhaginI mitra maMDaLe 'samAjaratna cInubhAI maMjulA bhiMganI mitra maMDaLa' nAma dhAraNA karyuM. e saMsthAe A mAtabara dAnathI vividha yojanA kAryarata karI che, jemAM svAvalaMbana kendra, udyoga bhavana, AI. TI. senTara, dIkarInuM dhara-vRdvAzraya, Arogya bharI che. saMsthAnA saMniSTha kAryakArI bahenone zrI muMbaI jaina yuvaka kendra, roga nidAna kendra vagere yojanAthI A saMsthAe pragatinI haraNaphALa saMghanA abhinaMdana. Qpramukha ane saMghanA sabhyo bALakone pAyAnuM zikSA sArA vAtAvaraNa ane sArA makAnomAM maLe e jarUrI che. kaoNmpyuTaranA yugamAM sArA makAnanI AvazyakatA vadhAre hoya che. kasturabA sevAzramanA vividha saMkulanA bALakone sAruM zikSA tema ja zikSaNanA sthaLane Arthika sahAya maLe evI ApaNe sau khevanA rAkhIe ane emane vadhAremAM vadhAre sahakAra ApIe. saMghanA dAtAo, zubhecchako ane sabhyone amArI namra vinaMtI che ke AmAM sahakAra ApI A saMsthA mATe dAnano pravAha vahAve. D pramukha, temaja menejamenTanAM sabhyo Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNgasTa, 2008 nAma lAMchana rAzi gaNa mAtA pitA karmavAsa dIkSA paryAya sarva AyuSya samyaktva pAmyA pachInI bhava saMkhyA avana kalyANaka nakSatra sAthe janma kalyANaka nakSatra sAthe dIkSA kalyANaka nakSatra sAthe kevaLajJAna kalyANaka nakSatra sAthe nirvANa kalyANaka nakSatra sAthe janma nagarI dIkSA nagarI kevaLajJAna nagarI nirvANa bhUmi prabuddha jIvana covIsa tIrthaMkara 1. zrI RSabhadeva | 2. zrI ajitanAtha | 3. zrI saMbhavanAtha 4.zrI abhinaMdana svAmI | 5. zrI sumatinAtha ma hAthI thoDo kapi kA~ca pakSI dhana mithuna siMha deva rAkSasa sainAdevI maMgalA jinAri megha mAnava marUdevA nAbhirAjA 9-8aa 1 lAkha pUrva 84 lAkha pUrva 13 bhava u. aSADhA je. va. 4 u. aSADhA phA. va. 8 u. aSADhA phA. va. 8 u. aSADhA mahA va. 11 abhijita poSa va. 13 ayodhyA ayodhyA ayodhyA aSTApada 1 lAkha pUrvamAM 1 pUrvAMga nyuna 72 lAkha pUrva 3 bhava vRSabha mAnava vijayA jitazatru 8-25 hiNI che. su. 13 rohiNI mahA su. 8 rohiNI mahA su. 9 rohiNI po. supa mRgazIrSa ce. su. 5 ayodhyA nodhyA ayodhyA sammetazikhara kalpasUtra graMtha AcArapradhAna hovAthI caraNakarazAnuyoga vibhAgamAM Ave che. A kalpasUtranI pahelo vibhAga che jinacaritra ane bIjo vibhAga che sthavirAvI. A AkhA kalpasUtranA ane dazAzrutaskaMdha graMthanA racayitA che caturdaza pUrvadhara zrutakevaLI Ape bhadrabAhusvAmI. vartamAnakAlIna upalabdha samasta zrutasAgaramAM A graMthanuM sthAna ziramora che. pakSImAM garuDa, dhanurdhArImAM arjuna, maMtromAM namaskAra mahAmaMtra, 9-6 1 lAkha pUrvamAM 4 pUrvAMga ochA 60 lAkha pUrva 3 bhava mRgazIrSa phA. su. 8 mRgazIrSa mAga su. 14 mRgazIrSa mAga su. 15 bhRgazIrSa Aso va. 5 mRgazIrSa ce. su. 5 zrAvasti zrAvasti zrAvasti sammeta ki khara mithuna deva siddhA saMvara 8-28 1 lAkha pUrvamAM 8 pUrvAMga ochA 50 lAkha pUrva 3 bhava abhijita 4.sa. 4 abhijita mahA su. 2 abhijita mahA su. 12 abhijita poSa su. 14 puSpa ve. . ayodhyA ayodhyA ayodhyA sammeta zikhara kalpasUtra parvatomAM meruparvata, tIrthomAM zatruMjaya (pAlInAzA-saurASTra) A che, ema graMthomAM kalpasUtra zreSTha che. * zrI bhadrabAhusvAmI racita A graMthanA prathama vibhAgamAM sahuthI prathama vistAra sAthe bhagavAna mahAvIra svAmInA caritranuM varNana che. bIjo vibhAga sthavirAvalI nAmathI prasiddha che. 9-6 1 lAkha pUrvamAM 12 pUrvAMga ochA 40 lAkha pUrva 3 bhava maghA zrA. su. 2 mathA ve. su. 8 mathA vai. su. 9 mA ce. su. 11 punarvasu che. su. 9 ayodhyA ayodhyA cokhA sammenika khara 6. zrI padmaprabhu kamaLa kanyA rAkSasa susImA para 17 96 1 lAkha pUrvamAM 16 pUrvAMga ochA 30 lAkha pUrva 3 bhava citrA poSa va. 6 citrA Aso 1. 13 citrA Aso 1. 12 citra su. 15 citraka. 6.11 kauzAmbrI kauzAmbI kauzI sammetazikhara A vibhAgamAM mahAvIrasvAmInA tIrthamAM gautamasvAmIjathI mAMDIne pahelIvAra kalpasUtra pustakAruOM thayuM tyAM sudhImAM thayelA mukhya mukhya ziSya paraMparAno nAma ane gotranI sAthe nirdeza che. saMkSipta ane vistRta vAcanAnA mAdhyamathI alaga-alaga ziSya paraMparAthI nIkaLelA kula, gaNa ane zAkhAno nirdesa che. aMtima (trIjo) vibhAga 'sAdhu sAmAcArI' nAmano che. emAM vizeSathI sAdhu - sAdhvIne Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 oNgasTa, 2008 covIsa tIrthaMkara vRzcika dhana kuMbha viSNu pitA deDhI nAma 7. supArzvanAtha | 8, zrI caMdraprabha | 9. zrI suvidhinAtha |10. zrI zItalanAtha |11. zrI zreyAMsanAthI 12 zrIvAsupUjya svAmI lAMchana | sAthiyo caMdra magara zrI vatsa khagI | mahiSa rAzi tulA dhana makara gaNa rAkSasa rAkSasa mAnava rAkSasa mAtA pRthvI lakSmaNA rAmA nandA jayA pratiSTha mahAsena sugrIva viSNu rAja vasu pUjya garbhavAsa 9-16 9-7 | 8-26 9- 8-20 dIkSA paryAya 1 lAkha pUrvamAM | 1 lAkha pUrvamAM | 1 lAkha pUrvamAM | 25 hajAra 21 lAkha 54 lAkha 20 pUrvAga ochA 24 pUrvAga ochA 28 pUrvAga ochA pUrva varSa sarva AyuSya 20 lAkha pUrva | 10 lAkha pUrva | 2 lAkha pUrva | 1 lAkha pUrva | 84 lAkha varSa | 72 lAkha varSa samyakatva pAmyA 3 bhava 3 bhava 3 bhava 3 bhava 3 bhava 3 bhava pachInI bhava saMkhyA cyavana kalyANaka anurAdhA anurAdhA mULa mahA. pUrvASADhA zravaNa vai. zatabhiSA nakSatra sAthe zrA. va. 8 zrA. va. 8 ce. va. 6 jeTha su. 9 janma kalyANaka vizAmA jeTha anurAdhA mULa kA. pUrvASADhA po. zravaNa mahI zatabhiSA nakSatra sAthe su. 12 mAga. va. 12 va. 5 va. 12 vi. 12 mahA va. 14 dIkSA kalyANaka | anurAdhA jeTha maitreya mAga. mULa kA. pUrvASADhA po. zramaNa mahA zatabhiSA nakSatra sAthe | su. 13 va. 13 1. 6 1. 12 va. 13 mahA va. 0)) kevaLajJAna kalyANa vizAmAM mahA anurAdhA mULa kA. pUrvASADhA mA. zramaNa poSa zatabhiSA nakSatra sAthe mahA va. 7 va. 14 va. 0)) mahA su. 2 nirvANa kalyANakA mULa mahA zravaNa mULa bhA. pUrvASADhA ce. | ghaniSThA aSA. u. bhAdrapada nakSatra sAthe zrA. va. 7 su. 9 va. 2 va. 3 aSA.su. 14 janma nagarI | vArANasI | caMdrAnanA (caMdrapurI) kAkandI bhadrilapura siMhapurI campApurI dIkSA nagarI - vArANasI | | caMdrAnanA (caMdrapurI) kAkandI bhadrilapura siMhapurI campApurI kevaLajJAna nagarI vArANasI | caMdrAnanA (caMdrapurI)| kAkardI bhadrilapura siMhapurI campApurI nirvANa bhUmi | sametazikhara | sametazikhara | sametazikhara | sameta zikhara | | sameta zikhara | campApurI su. 3 cAturmAsa daramyAna kaI vidhithI AhAra, saMyama, hetu AnaMdapura (vaDanagara)mAM caityagRhamAM prathama mahAmaMtra (3) zrI paryuSaNa mahAparva. agaNita tapa, vaiyAvacca Adi pravRtti karavI joIe tenuM vAra caturvidha saMghanI sAme jAheramAM vAMcana thayuM. bhavyajIvoe A traNane sahAre AtmakalyANano vivecana che. kula 18 sAmAcArInuM varNana che. tyArathI AjasudhI paryuSaNamAM adhikArI sAdhu mArga meLavI lIdho che. * sAdhuvarga A kalpasUtranuM vAcana karatA hatA. vAMcana kare che ane zraddhALu sAdhvI-zrAvaka- zrI zatruMjaya tIrthanI zobhA che prathama tIrthapati athavA eka sAdhu vAcanA karatAM hatA ane bIjA zrAvikA varga ekAgratAthI sAMbhaLe che. RSabhadeva bhagavAna. zrI namaskAra mahAmaMtrano badhA dhyAna ApIne zravaNa karatAM hatA. paraMtu vIra * A kalpasUtra ardhamAgadhI (te samayanI eka prANa che paMca parameSThI. temaja zrI paryuSaNa nirvANa saMvata 980(vikrama saMvata 510) athavA prAkRta bhASA)mAM nibaddha che. mahAparvanuM gaurava che kalpasUtranuM vAMcana-zravaNa. 993 (vikrama saMvata pa23)mAM dhruvasenarAjAnA bharatakSetra traNa mukhya kalpavRkSathI gauravAnvita AthI ja sakala zAstromAM kalpasUtrane ziromaNi putramaraNa zoka nivAraNa mATe ane saMghakalyANa che (1) zrI zatruMjaya mahAtIrtha (2) zrI namaskAra mAnyo che. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNgasTa, 2008 prabuddha jIvana covIsa tIrthaMkara meSa deva deva pitA nAma |13. zrI vimalanAtha, 14. zrI anaMtanAtha) 15. zrI dharmanAtha |16. zrI zAMtinAtha 17. zrI kuMthunAtha | 18. zrI aranAtha lAMchana | suara | siMcANo | vaja mRga bokaDo | nandAvarta rAzi mIna | vRzcika | mIna gaNa mAnava mAnava rAkSasa deva mAtA | zyAmAM suyazA suvratA acirA - zrI devI kRtavarmA siMhasena bhAnuM _| azvasana zUra | sudarzana garbhavAsa | 8-21 | 8-26 9-5 9-8 dIkSA paryAya | 15 lAkhavaSe | | 75 lAkha varSa | 2aaaa lAkha varSa | 25 hajAra varSa | 23750 varSa | 21000 varSa sarva AyuSya | 60 lAkha varSa | 30 lAkha varSa | 10 lAkha varSa | 1 lAkha varSa | 95000 varSa | 84000 varSa samyakatva pAmyA 3 bhava 3 bhava 3 bhava 12 bhava 3 bhava 3 bhava pachInI bhava saMkhyA cyavana kalyANaka u. bhAdrapada revatI a. puSya ve. bharaNI kRttikA a. revatI phA. nakSatra sAthe vai. su. 12 zrA. va. 7 va. 9 su. 2 janma kalyANaka u. bhAdrapada revatI ce. puSya mahA bharaNI kRttikA ce. revatI mAga. nakSatra sAthe mahA su. 3 va. 13 zuM. 3 ve. va. 13 va. 14 su. 10. dIkSA kalyANaka u. bhAdrapada revatI ce. puSya poSa bharaNI vai kRttikA ce. revatI mAga nakSatra sAthe mahA su. 14 su. 14 suM. 13 va. 14 su. 11 kevaLajJAna kalyANaka. u. bhAdrapada revatI ce. puSya poSa bharaNI po. kRttikA ce. revatI kA. nakSatra sAthe po. su. 14 va. 14 su. 15 su. 9 su. 12 nirvANa kalyANaka revatI jeTha revatI ce. puSya jeTha bharaNI revatI mAga. nakSatra sAthe su. 5 vai. va. 13 va. 1 su. 10 janma nagarI | kAMDityapura ayodhyA ratnapurI hastinApura | hastinApura hastinApura dIkSA nagarI | kAMDilyapura ayodhyA ratnapurI | hastinApura hastinApura | hastinApura kevaLajJAna nagarI | kAMDilyapura ayodhyA ratnapurI hastinApura hastinApura hastinApura nirvANa bhUmi | sametazikhara sameta zikhara sameta zikhara | sameta zikhara sameta zikhara su. 3 kRttilakA ce. A kalpasUtra graMthanuM vAMcana zravaNa prathama ane bhagavAnanA garbhanuM mAtA trizalAdevInA garbhamAM phaladAyakatA, boMtera svapnomAM arihaMtAdinI aMtima tIrthaMkaranA kAlamAM kalpa=AcArabhUta ane saMharaNanAM varNanathI romAMcita karanAruM kalpasUtra mAtA keTalA svapna jue che? (arihaMtamaMgalasvarUpa che. paryuSaNa mahAparvanA cothA graMthanuM bIjuM pravacana trizalAmAtAe dekhelAM coda cakravartInI mAtA 14, vAsudevanI mAtA 7, divasathI pAMca divasa ane navakSaNa (vyAkhyAna)mAM svapnomAMthI cothA zrI devInA svapnanA varNananI baLadevanI mAtA 4, ane anya mahApuruSanI mAtA A graMthanuM vAMcana karavAnuM hoya che. prathama sAthe samApta thAya che. eka bhavya svapna jue che.) garbhastaMbhana, trizalApravacanamAM mukhyatayA sAdhu-sAdhvInA 10 - trIjuM pravacana dasa svapnanA varNananI, zrI mAtAno vilApa, bhagavAnano garbha avasthAmAM AcAranI vAta Ave che. siddhArtha rAjAnA vyAyAma ane snAnanI, temaja ja saMkalpa ityAdi rocaka vigatathI bhareluM cothuM bhagavAna mahAvIra svAmInA sattAvIza bhavanA svapnalakSaNa pAThakone bolAvavAnI AnaMdadAyaka pravacana bhagavAnanA pIDArahita janmanI jAherAta ane indranI AjJAthI temanA senApati mAhitIthI sabhara che. dvArA saMghamAM AnaMdanI lahera pedA karIne samApta hariNagamethI deva dvArA devAnaMdAnI kukSimAMthI , svapnanA navaprakAra, vividha svapnonI thAya che. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 prabuddha jIvana tA. 16 oNgasTa, 2008 covIsa tIrthaMkara nAma 19, zrImallinAtha | 20zrI munisuvratavAmI 21. zrI naminAtha 22. zrI neminAtha 23. zrI pArzvanAtha 24.zrI mahAvIrasvAmI lAMchana - kuMbha | kAcabo | nila kamala | zaMkha | sarpa | | siMha rAzi | meSa | makara | meSa | kanyA | tulA | kanyA gaNa | deva | deva | deva | rAkSasa , rAkSasa | mAnava mAtA prabhAvatI padmAvatI vaprAdevI zivAdevI vAmAdevI trizalAdevI pitA sumitra vijaya samudra vijaya azvasena siddhArtha garbhavAsa 9-8 9-7che. dIkSA paryAya | 54900varSa | 7500varSa | 2500 varSa | 700varSa | 70 varSa | 42 varSa sarva AyuSya 55000varSa | 30000varSa | 10000 varSa | 1000varSa | 100 varSa | 72 varSa samyakatva pAmyA pachInI bhava saMkhyA 3 bhava 3 bhava 3 bhavA 9 bhava 10 bhava | 27 (moTA) bhava cyavana kalyANaka azvinI kA. zravaNa zrI. | azvinI Aso | citrA Aso vizAmA phA. | uttarASADhA a. nakSatra sAthe su. 15 su. 14 | va. 12 vi. 4 su. 6 janma kalyANaka azvinI mAga. zravaNa vai. azvinI a. citrA zrA. vizAkhA mAga. uttarASADhA ce. nakSatra sAthe su. 11 va. 8 va. 8 va. 10 su. 13 dIkSA kalyANaka | azvinI mAga. zravaNa phA. azvinI jeTha citrA zrA. vizAkhA mAga. uttarASADhA phI. nakSatra sAthe su. 11 1. 12 2. 9 su. 6 va. 11 va. 10 kevaLajJAna kalyANaka azvinI mAga. zravaNa mahA azvinI mA. citrA bhA. vizAmA phA. uttarASADhA vai. nakSatra sAthe su. 11 va. 12 su. 11 va.)) vi. 4 nirvANa kalyANaka | azvinI phA. zravaNa vai. azvinI ce. citrA a. vizAmA zrA. svAti Aso nakSatra sAthe su. 12 va. 10 va. 0)). janma nagarI | mithilA rAjagrahI mithilA sUryapura vArANasI kSatriyakuMDa dIkSA nagarI | mithilA | rAjagrahI mithilA | gIranAra vArANasI | kSatriyakuMDa kevaLajJAna nagarI | mithilA | rAjagrahI | mithilA | revatagirI (gIranAra)| vArANasI | juvAlikA nadI nirvANa bhUmi | sameta zikhara | sameta zikhara | sameta zikhara | gIranAra | sameta zikhara | pAvApurI saujanya : zrI mATuMgA zvetAMbara mUrtipujaka tapAgaccha jaina saMgha dvArA prakAzita "hRdaya nayana nihALe jagadhaNI" bhAga-1,2,3 mAMthI RNa svIkAra saha. * bhagavAnanA janmamahotsavathI mAMDI dIkSA mahattvanuM A pravacana che. kevaLajJAnathI, hajAro jIbhathI, saMpUrNa AyuSyathI mahotsava sudhInI AnaMda ane AzcaryadAyaka sAtamAM pravacanamAM zrI pArzvanAtha, zrI nemanAtha paNa karavuM zakya nathI, evuM parama pavitra kalpasUtra vigata pAMcamAM pravacanamAM sAMbhaLavA maLe che. ane zrI RSabhadeva bhagavAnanuM caritra ane ekavIsavAra zraddhAnI sAthe temaja bIjI badhI ucita - chaThuM pravacana bhagavAne sahelA hRdayadrAvaka jinonI vacamAM AMtarAnI bodhadAyaka vAto che. dharmakriyAnI sAthe sAMbhaLavAthI sAta-ATha bhavamAM upasarga, bhagavAnanI sAdhanA, bhagavAnanuM 0 AThamuM pravacana sthavirAvalInuM che. navamAM nizcita mokSa thAya che. kevaLajJAna, gaNadharavAda, bhagavAnanI ziSya Adi pravacanamAM sAmAcArI che. vartamAnamAM saMvatsarInA 9 kalpasUtranA racayitA zrI bhadrabAhusvAmIne vividha saMpadA, bhagavAnanuM nirvANa ane divase sAmAcArInA pravacananI jagyAe zrI namana che. praNAma che AcArya bhagavaMtane, jemaNe gautamasvAmIne vilApa karatAM karatAM kevaLajJAna kalpasUtra mULa (bArasAsUtronuM vAMcana thAya che. kalpasUtrano saMghasamakSa vAcanano AraMbha karIne ityAdi atyaMta mahattvanI hRdayasparzI mAhitIthI kalpasUtra kalpavRkSa samAna che. jenuM phaLa che mokSa, jainasaMghanI paraMparAne kalyANabhAgI banAvI.. bhareluM che. AkhA kalpasUtramAM sahuthI vadhAre ane rasa che AnaMda ja AnaMda. je sUtranuM varNana T su. 10 su. 8 su. 8 5 | nA Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNgasTa, 2008 prabuddha jIvana | 2 1 aSTamaMgala a harSada dozI (julAI 2008 nA aMkanuM adhUruM AgaLa) prabhAvathI sattA ane sAmarthya prApta thAya che. kuMbha athavA kalaza: bhadrAsana samAdhinuM paNa pratika che. yogArUDha thayela puruSa kalaza kAryanI paripUrNatA ane sarvocca siddhinuM pratIka che. dhyAnanA aMtima caraNamAM tAmasika, rAjasika ane sAttvika, ema maMdira ke jinAlayanA zikhara upara kalaza caDAvavAmAM Ave che. traNe guNone pAra karIne nirguNa avasthAmAM pahoMce che tyAre jinezvara bhagavAnanI kIrti traNe lokamAM kalaza samAna che. ApaNane samAdhinA uccattama Asana evA bhadrAsana para birAjamAna thAya aMtima dhyeya para pahoMcADavA mATe kalaza mahAmaMgalakArI che. che. kalaza ke kuMbha zarIranuM paNa pratIka che. tenI aMdarano prakAza bhadrAsana sahuthI UMcuM ane uttama Asana che. muktizilA traNe AtmarUpI caitanya che. zrI siddhacakranI yojanA paNa kuMbha AkAranI lokamAM sahuthI UMcA sthAne che ane sarvottama sthAna che. te svayaM siddha bhagavAnonuM sthAna che. eTale bhadrAsana muktizilAnuM AtmAne A zarIrarUpI ghaTamAMthI mukta karavAno che. AtmA pratinidhitva kare che. jyAM sudhI karmanA pAzamAM baMdhAyelo che tyAM sudhI tenuM caitanya tIrthakaranA ATha pratihAryamAM bhadrAsana paNa che. zukla dhyAna DhaMkAyeluM che. e caitanyanI jyoti prajvalita karavAnI che. ane zukla lazyAnA dhAraNahAra bhagavAnanA caraNe samarpita thaI, puNyathI zubhayoga maLe che tyAre manuSya jo potAne maLelA parama samAdhinI maMgalakAmanA ane ArAdhanA karavAnI preraNA sAdhanano upayoga dharma ane sAdhanAmAM kare to kramazaH teno bhadrAsana Ape che. AtmavikAsa thAya che, karmanI nirjarA thAya che ane puNyAnubaMdhI matsya yugma: puNyathI pharI pharI zubha yoga maLato rahe che. manuSya jyAre puNyathI nara ane mAdA ema be mAchalIonuM joDuM jainadarzananI sAthesAthe maLelA sAdhanano upayoga AtmakalyANamAM nathI karato tyAre e vaidika ane bauddha paraMparAmAM paNa mahattvanuM sthAna dharAve che. puNyanuM phaLa veDaphAI jAya che ane te janma-maraNanA cakramAMthI jaLa ane sAgara sRSTinA sarjananA pratIka che. dareka jIvanI chUTavAno avasara gumAvI de che. A zarIrano paNa eka zubha utpattinuM Adi sthAna sAgara che. A saMsArane paNa bhavasAgara sAdhana tarIke upayoga karavAmAM Ave to AtmAnI unnati ane kahe che. janma-maraNarUpI cAra gatinA cakrAvAmAM bhaTakyA karavuM te vikAsano mArga saraLa thaI jAya che. A zarIrano upayoga bhavasAgaramAM DUbI gayA barAbara che. je A bhavasAgarane pAra kare bhoga-vilAsa ane indriyonA poSaNa mATe karavAmAM Ave to che te ja tarI gayA, mukta thayA kahevAya che. matsya yugala A manuSyabhava vyartha thaI jAya che. A dehamaMdiramAM zuddha caitanyasvarUpa saMsAramAM paribhramaNa karI rahelA jIvonuM pratIka che. A pratIkamAM AtmA birAjamAna che evI maMgalabhAvanAnuM kuMbha pratIka che. matsya yugala vartuLAkAre pharatA ke maMthana karatA dekhAya che. e sUcave zrI uttarAdhyayana sUtranA trIjA adhyayananI pahelI gAthAmAM ja che ke phakta taratA rahevAthI bhavasAgara pAra nathI thato, paNa yogya bhagavAna mahAvIre jaNAvyuM che ke manuSyabhava maLavo durlabha che. te dizAmAM maMthana-ciMtana sAthe taravAthI beDo pAra thAya che. maLyA pachI paNa dharmazravaNa, dharmamAM zraddhA ane puruSArtha kramazaH cAra mULa saMjJAomAM maithuna saMjJA saMsAramAM jIvonA baMdhanuM vadhu ane vadhu durlabha che. kuMbhanA pratIkamAM batAvelI be AMkha kAraNa che. tethI kAmadeva, matsya yugala ane saMsAra eka bIjAnA prajJAnI pratIka che ane te darzAve che ke manuSyabhavamAM maLelA A paryAyavAcI che. e kAraNathI kAmadevanI dhajA upara paNa matsyanuM durlabha zarIrano upayoga jAgRti sAthe ane samyaka puruSArtha mATe pratIka che. (aneka sthaLe magara paNa hoya che.) kAmadevanuM saMsAranA karavAno che. jyAM sudhI zarIra che tyAM sudhI karma che, paraMtu karmamAMthI sarva jIvo upara zAsana che ane te potAnI sattAnI dhajA patAkA akarma tarapha javA mATe prajJAcakSuthI dareka kriyAne sAkSIbhAve pheravI rahyA che. dareka sAdhake arihaMta devanuM zaraNa svIkArI, temanI sthitaprajJa thaIne jotA rahevAno saMdeza ane preraNA ApaNane stuti karI, kAmadeva para vijaya meLavI, saMsAramAMthI chUTavAnuM che. kuMbha Ape che. kAma, jIjIviSA ane janma-maraNa ekameka sAthe saMkaLAyelA bhadrAsana : che ane saMsAra Ubho kare che. matsya yugala saMsArasAgaranuM ane bhadrAsana rAjya ane sattAnuM pratIka che. tenA maMgalamaya tene tarIne pAra karavAnuM eka sAthe citra rajU kare che. A pratIka Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 2 prabuddha jIvana tA. 16 AMgasTa, 2008 UMDA ciMtana-manananI preraNA Ape che. dhyAnamAM cittane keMdrita joIe. zarIrano zRMgAra karavA mATe ApaNe darpaNanI sAme UbhA karavA mATe vividha avalaMbanomAM matsya yugalanA pratIkano paNa rahIe chIe ane bArIkAIthI zaNagAra sajAvIe chIe. temAM upayoga thAya che. kaMI truTi rahI jAya to ApaNe navesarathI zaNagAra zarU karIe zrI uttarAdhyayana sUtranA chellA ane 36mA adhyAyamAM chIe. paraMtu e darpaNamAM ApaNane kyAMya ApaNA AtmAnuM nigodamAM rahelA jIva adhama avasthAmAMthI uttarottara pragati karatA pratibiMba dekhAya che? karatA vividha yoniomAMthI pasAra thAya che ane chevaTe manuSya cha khaMDanA ane nava nidhinA adhipati bharata cakravartI eka janmamAM prabaLa puruSArtha karI, kevaLajJAna ane kevaLadarzana prApta darpaNanA nimittathI aMtarmukha thaI kevaLajJAna prApta kare che. karI, mokSa pAme che tenuM suMdara varNana che. A bhagavAna mahAvIranI AtmAnA ezvaryane pratibiMbita karatuM darpaNa kramazaH zukladhyAna aMtima dezanA che. nirvANanI thoDI kSaNo pahelA ja temaNe varNana ane zukla legyA tarapha laI jAya che. karyuM che ke AtmA zarIra choDI, Urdhva gati karI, kevI rIte siddhazilA AtmA zuddha cetanya che. traNa loka ane traNa kALano jJAtA para pahoMce che. che. samasta vizva AtmAnI sAme che. jema darpaNanI sAmenI vastu A varNanamAM tirachA lokanA paMcendrIya jIvonA varNanamAM temAM pratibiMbita thaIne dekhAya che tema hara samaye traNa kALanA jaLacara - malyanuM varNana pahelA Ave che. tyAra pachI ja manuSya ane traNe lokanA zeya padArtha AtmAmAM jhIlAya che. darpaNa je sahita anya uparanI kakSAnA paMcendrIya jIvonuM varNana Ave che. padArthane jhIle che tenAthI sadA alipta-dUra rahe che. e ja rIte vijJAna paNa kahe che ke ucca kakSAnA jIvonI utkrAMti matyamAMthI AtmA jene jANe che tenAthI dUra rahe che. darpaNa AtmAnuM thaI che. vikAsamAM matsya paheluM caraNa che. A rIte matsya jIvanI nirmohIpaNuM, taTasthatA ane anAsaktabhAvane pragaTa kare che. utkrAMti ane vikAsanuM pratIka che. matsya yugala para dhyAna keMdrita jo darpaNa svayaM melo hoya, tenI upara rajakaNa patharAyelA karI, jIvAtmAnI Urdhva gatinuM ciMtana zubha phaLa Ape che. hoya ke temAM koI khAmI hoya to pratibiMba paNa jhAMkhuM, aspaSTa vaidika paraMparA (mukhyatve sAMkhya darzana) vizvamAM puruSa ane ke vikRta dekhAya che. temAM paNa jo darpaNa koI AvaraNathI DhAMkelo prakRti, e be mULa tattvono svIkAra kare che. te rIte cInamAM paNa hoya to pratibiMba paDatuM ja nathI. e rIte karmajathI melA ke yIna ane yAMganI kalpanA che. cIna ane yAMga nara ane mAdA saMpUrNa AvRta AtmAmAM jJAna jhaLakatuM nathI ke tene viparita ke mAchalInuM joDuM che. e be mAchalIone pAsapAse rAkhatA pUrNa vikRta jJAna thAya che. melo darpaNa mithyAtvanuM pratIka che. svaccha, vartanano AkAra bane che. cIna ane yAMga vizvanA jIvananA pratIka nirmaLa ane UMcI guNavattAno darpaNa zuddha caitanyamaya, kevaLajJAna che. cInanI saMskRtimAM lIna ane yAMga tANAvANAnI jema guMthAI ane kevaLadarzana pragaTelA siddha paramAtmAnuM pratIka che. gayA che. teo jIvananA dareka vaMdane yIna ane yAMgarUpe jue che. A saMdarbhamAM saMskRta subhASitamAM yogya ja kahyuM cheH lAoseno tAovAda A badhA DhaMDhomAMthI pasAra thaIne pUrNatA yastha nIti svayaM prajJA zAstR tarNa rAti brim | pAmavAnuM darzana che. zubha ane azubha eka ja sikkAnI be bAju locanAbhyAM vihinasya darpaNa: kiM kariSyati / / che, banne sApekSa che. chevaTe azubha pachI zubhane paNa choDIne zuddha jo prajJA na hoya to zAstra kevI rIte mArgadarzana Ape? jo thavAnuM che. locana na hoya to darpaNamAM kevI rIte dekhAya?" mAnavanA AdikALathI cAlatA AvatA manobhAva ane ciMtana prathama maMgala svastika mithyAtvamAMthI samyatva ane saMskRti ane bhASAnA sImADA vaTAvI dUra-sudUra sudhI phelAI jAya che tenI pratitI cIna ane yAMgamAM maLe che. dakSiNa bhAratamAM jaina dharma' viSaya para parisaMvAda darpaNa : tA. 16 jUnanA 'prabuddha jIvanamAM Avela mAhitI mujaba darpaNa AtmA temaja AtmadarzananuM pratIka che. tA. 20, 21, 22 okTobara 2008 daramyAna 'dakSiNa vastu jevI hoya tevuM ja pratibiMba darpaNamAM paDe che. DAgha hoya bhAratamAM jaina dharma' viSaya para ke. je. somaiyA senTara phora sTaDIjha to te darpaNamAM tarata ja dekhAya che. caherA paranI malinatA darpaNamAM |ina jenijhama-muMbaI dvArA parisaMvAda yojavAmAM Avyo che. emAM dekhAtA ja ApaNe caherAne sApha karI laIe chIe. e ja rIte carcA-vicAraNA mATe sau jijJAsuone AmaMtraNa che paraMtu ApaNA cAritranA DAgha, ApaNA AtmAnI malinatA keTalI che nibaMdho mATe dakSiNa bhAratanA niSNAta vidvAnone zodhapatra rajU te ApaNe satata darpaNamAM jotA rahIne Atmazuddhi karatA rahevuM karavA AmaMtraNa mokalyA che enI noMdha levA vinaMtI. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNgasTa, 2008 prabuddha jIvana 2 3 ajJAnamAMthI prajJA taraphanI gati ane yAtrAno AraMbha sUcave che, utaryA pachI mAMgalyamaya ratnanI prApti thAya che. to aMtima ane AThamuM maMgala darpaNa e yAtrAnuM aMtima caraNa jinAlaya ane AvAsomAM aSTamaMgalanI sthApanA thAya che. kevaLajJAna ane kevaLadarzananuM pratIka che. eTale zrI siddhacakra temAM e ja bhAva che ke ApaNane paNa e guNonA vikAsamAM pUjanamAM aSTamaMgalanI paNa pUjA thAya che. dareka maMgala zrI jinezvara sahAyatA maLe. ApaNI anaMta kALathI cAlI AvatI yAtrAmAM bhagavAnanA anaMta guNonA pratIka che. temanA guNa ApaNAmAM jinAlaya ane upAzraya virAmasthAna che. yAtrAnA AgalA caraNamAM Ave, sphare, pragaTe tevI ArAdhanA ane sAdhanAmAM sahAyaka evA mArgadarzana maLe te mATe, yAtrAne maMgalamaya banAvavA mATe ane A aSTamaMgala che. aMtima dhyeya sudhI pahoMcavA mATe ApaNe aSTamaMgalanI sahAya svastika cAra gati ane temAMthI chUTavAnuM pratIka che, jyAre laIe chIe. khIlelA kamaLanA phUla jevuM zrIvatsa e cAra gatimAMthI chUTavA mATe yaMtra, maMtra ane taMtranI sAdhanAthI alokika zaktinI prAptinA AtmAnI zakti ane sAmarthya khIlavavAno bodha Ape che. naMdyAvarta udAharaNa ApaNA zAstromAM ane sAhityamAM upalabdha che. te jaNAve che ke AtmAnI zakti khIlavavAthI saMsAranI cAra darekano aMtima dhyeya AdhyAtmika utthAna sAthe anAdithI cAlI gatimAMthI bahAra nIkaLavAno mArga maLe che. naMdyAvarta saMsAramAMthI rahelI yAtrAnuM aMtima virAmasthAna evI parama siddha gatinI prApti chUTIne anaMta AnaMda meLavavAnI preraNA Ape che. saMpUTanuM pratIka che. sUcana Ape che ke e mArga eTale jinezvara prabhue batAvelo camatkArono Azraya laI, parahAnI ke parapIDA mATe maMtrasamyaga darzana, jJAna ane cAritrano mahAmulyavAna ratnamaya mArga zaktino upayoga karanArA AsUrI ane tAmasika prakRtinA hoya che. kalaza A mArga uparanI yAtrAnA aMtima dhyeya mokSanuM pratIka che. dhana, vaibhava, samRddhi ke zArIrika sukhAkArI mATe teno upayoga che. mokSa prApta thatAM AtmA lokanA sarvocca ane sarvottama sthAna karanArA rAjasika prakRtinA hoya che. kevaLa AdhyAtmika lAbha mATe, mokSazilA upara birAjamAna thAya che. bhadrAsana A sarvocca zraddhA, bhakti ane samyaktabhAva sahita teno upayoga karanArA sthAnanuM pratIka che. matsya yugala A saMsAramAM paribhramaNa karI sAttvika prakRtinA ane samyaka mArga upara cAlanArA ArAdhaka rahelA jIvarAzInuM ane temAMthI nIkaLavA mATe, AtmAmAMthI hoya che. paramAtmA banavA mATe maMthana karI rahelA AtmAnuM pratIka che. eka arihaMta, siddha, sAdhu-sAdhvI ane jainadharma mahAmaMgala che. rIte A pratIka svastikathI bhadrAsana sudhInA cha pratIkonA samUhanuM prathama maMgala che ane zreSTha maMgala che. tenuM zaraNa ja AkharI zaraNa pratinidhi che. chelle darpaNa saMsArathI mukta siddha paramAtmAnA darzana che. pratyeka jIva bhAvathI siddha bhagavAna samAna che. te aMtima karAve che. dhyeyane prApta karavA maMgalakArI dharmanuM zaraNa ane AcaraNa puNyathI sukha, zAMti, samRddhi ane vaibhava maLe che. maMgala ane anivArya che. te mATe je je sAdhana ane nimitta sahAya kare che te zubhayoga paNa puNyathI maLe che. puNyathI je bhotika saMpadA ane sarva maMgala che. aSTamaMgala ApaNane e mahAmaMgalanI prApti mATe zubhayoga maLe che, te puNyAnubaMdhI puNya ane AtmakalyANanA ane saMsAranI yAtrAne maMgalayAtrAmAM pheravavA mATe maMgalakArI nimitta bane che. bhale puNya chevaTe muktimAM sonAnI beDI jevuM che. * * * bAdhArUpa gaNAtuM hoya, paraMtu zarUAtamAM to puNyanA pratApe ja 32 bI, cittaraMjana evanyu, kolakAtA-700012. dharmano maMgalayoga maLe che. tIrthakaro paNa asIma puNyanA puMja ( ke. je. somaiyA senTara phora sTaDIjha ina dainijhama dharAve che. chatAM teo cAra ghanaghAtI karmano bhUkko bolAvI, jaina tattvajJAnanA pracArArthe gujarAtI ane aMgrejImAM abhyAsakrama AtmAnuM nirmaLa teja pragaTAve che. cAra ghanaghAtI karmanA kSaya pachI je puNya rahe che te zAtA vedanIya, nAma ane gotra karmanA zubha * DiplomA korsa jaina philosophI eNnDa rilIjiyana phaLa ApanAra karmarUpe hoya che ane kyAMya paNa vighnakartA nathI. oNgaSTa 2008 thI mArca 2009. yogyatA snAtaka eTale aSTamaMgala jema zubhayoga ane tenA anugAmI sukha ane posTa DiplomA korsa ina jaina philosophI, rilIjiyana saMpattinA nimitta che tema anaMta Atmika sukha ane saMpattinA eNnDa kalacarala hisTarI paNa pUrogAmI che. oNgaSTa 2008 thI mArca 2009 aSTamaMgalanA pratIko gahana arthathI sabhara che. tenI bhaktibharI yogyatA snAtaka ane DiplomA korsa AsthA ane ArAdhanA sAthe ciMtana mananathI tenA uDANamAM mobAila : 982 1684613, 25023209. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 prabuddha jIvana pistALIsa Agamo jaina dharmanA tattvajJAnane AvarI letA mULagraMtho Agama sAhitya tarIke oLakhAya che. jaina tIrthaMkara bhagavAna mahAvIre Apela upadeza emAM samAviSTa che. zvetAmbara mata pramANe Agama sAhitya mahAvIrapraNIta che, ane bhagavAna mahAvIranA agiyAra gaNadharoe (paTTa ziSyoe) ene sUtrabaddha karyuM che; jyAre digambara mata anusAra Agama sAhitya mahAvIranA mukhethI uccArAyeluM che; paraMtu hAla je sAhitya upalabdha che te mULa nathI. digambara mata anusAra mULa Agama sAhitya ghaNuM badhuM nAza pAmyuM che, Ama chatAM emanA graMthomAM prAcIna Agamono ullekha jovA maLe che. A Agama sAhitya mahAvIranA nirvANa pachI sadIo sudhI maukhika paraMparArUpe rahyuM. mahAvIranA nirvANa pachI lagabhaga 800 varSa bAda AryastaMdhilanA sAnnidhyamAM mathurAmAM saMmelana yojAyuM ane emAM A Agama sAhityanA saMkalanano prayAsa thayo. tevI ja rIte lagabhaga e ja arasAmAM valabhImAM nAgArjuna nAme eka zrutadhara hatA; temaNe valabhImAM eka saMmelana yojyuM. e saMmelanamAM ekaThA thayela sAdhuoe bhUlAI gayela sUtro yAda karIne saMkalita karyA, jene valabhIvAcanA tarIke nAma apAyuM, ane teno nAgArjunIya pATha tarIke ullekha naMdIsUtra ane samavAyAMgasUtramAM maLe che. mahAvIra svAmInA nirvANa pachI AcArya bhadrabAhunA samayamAM paNa eka vAcanA thaI jeno kALa IsavIsananI bIjI sadIno gaNAya che. A vAcanA nepALa dezamAM thaI hovAnuM kahevAya che. A uparAMta AvI anya vAcanAo paNa thaI hovAno saMbhava che. zvetAmbara paraMparAmAM kulle 45 Agamo mAnya che. paraMtu emAM sthAnakavAsI paraMparAmAM mAnya AgamonI saMkhyA 32 gaNAya che. kulle 45 AgamonI saMkSipta vigato nIce mujaba cheH 1. AcArAMgasUtra-A sUtramAM zramaNa nigraMthonA AcArAdinuM vistArathI varNana karyuM che. tA. 16 oNgasTa, 2007 2. zrI sUtrakRtAMga sUtra-A sUtramAM jIva-ajIva vigere svasiddhAMta ane parasiddhAMtanuM varNana che. kriyAvAdI vigerenA 363 bhedo (pAMkhaDiyo) vigerenuM varNana che. caraNa sittarInI prarupaNA karatAM sahana karavAnI vAta AdrakumArAdinAM dRSTAMtathI vistArathI samajAvI che. 3. zrI sthAnAMga sUtra-ekathI dasa sudhInI saMkhyAvALA jIva-ajIva nadIo vigere vividha prakAranAM padArthonuM varNana kramasa adhyApanomAM karyuM che. 4. zrI samavAyAMga sUtra-A sUtramAM ekathI mAMDIne so uparAMta jIva-ajIva vigere padArthonuM varNana karyuM che ane bAra aMgano saMkSipta sAra jaNAvela che. 5. zrI bhagavatI sUtramAM cAre anuyoga vigere padArthonuM praznottarAdi rUpe varNana kareluM che. 6. zrI jJAtA sUtra-A sUtramAM zailakarAjarSi, draupadI zrAvikA vigerenI kathAo dvArA judI judI rIte Atmika bodha Apyo che. 7. zrI upAsaka dazAMga sUtra-A sUtramAM prabhuzrI mahAvIradevanA dasa zrAvakonA caritronuM varNana che. 8. zrI aMtakRta dazAMga sUtra-A sUtramAM anaMta tIrthaMkara, gaNadhara, samalaMkata prasaMgonuM prasaMge kRSNA, gajasukumAra, somila brAhmaNa vigerenI vAto tathA kRSNa vAsudevanI rANIoe ane zreNikarAjA vigerenI rANIoe dIkSA laI karela vardhamAnatapa AdinuM vistArathI varNana che. 9. zrI anuttaroSapAtika sUtra-A sUtramAM saMyamanI nirmala sAdhanA karIne anuttara vimAnomAM gayelA jAlikumAra, ugra tapazcaryA karanAra zrI dhanyamuni vigerenAM caritro jaNAvyA che. 10. zrI prazna vyAkaraNasUtra-A sUtramAM pAMca AzravonI ane pAMca saMvaro vigere padArthonI vigato vistArathI dRSTAMto sAthe kahI che. mahAvIra nirvANanA Azare 980 varSa pachI (I. sa. 453-466) valabhImAM AcArya devardhigaNinI nizrAmAM eka saMmelana yojAyuM ane emAM maukhika paraMparAmAM sacavAI rahela A Agama sAhityane lekhita svarUpa apAyuM. jarmana vidvAna DaoN.pUrvaka prabhuzrI mahAvIrasvAminI pAse jaIne koNika rAjAe 12. zrI dRSTivAda sUtra-A aMga viccheda pAmyuM che. 13. zrI aupapAtika sUtra-A sUtramAM mahelathI mahotsava yAkobInA mata mujaba valabhImAM Agamono A lekhanakALa I. sa. 453no che. vidhithI vaMdanA karI, prabhunI dezanA sAMbhaLI vigere bInA ane munivaronuM tapa, siddhinA sukha vigere padArthonuM varNana karyuM che. 14. zrI rAyapaseNIya sUtra-A sUtramAM kezi gaNadhara ane pradezI rAjAnA praznottarAdinuM, sUryAbhadevanA vartamAna devabhavanuM ane bhAvi bhAvanuM varNana karyuM che. 11. zrI vipAka sUtra-A sUtramAM sukhaduHkhanA phaLone bhogavanArA jIvonI kathAo vigerenuM varNana che. 15. zrI jIvAbhigama sUtra-A sUtramAM jIva-ajIva vigere padArthonuM varNana karyuM che. 16. zrI prajJApanA sUtra-A sUtramAM jIvAjIvonI prajJApanA, sthAna vigere 35 padArthonuM varNana covIsa daMDakamAM goThavIne karyuM che. 17. zrI sUrya prajJapti sUtra-A sUtramAM sUrya vigerenI bAbatanuM vistArathI varNana karyuM che. 18. zrI caMdra prajJapti sUtra-A sUtramAM caMdrAdinI bAbatanuM Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNgasTa, 2008 prabuddha jIvana 2 5. vistArathI varNana karyuM che. 37. uttarAdhyayana sUtra-A sUtramAM zrI caturvidha saMghane 19. zrI jaMbudvIpa prajJapti sUtra-A sUtramAM jaMbudvIpAdi mokSamArganI ArAdhanA karAvanAra vinayAdinuM tathA vairAgya, zIla, kSetronI ane zrI RSabhadeva prabhu, bharata cakravartI AdinI hakIkato tapazcaryA, karma, jIvAdi tattva vigere padArthonuM svarUpa vistArathI kahI che. samajAvyuM che. 20. zrI kalpikA upAMga-A sUtramAM koNike karelA ceDA 38, zrI naMdI sUtra-A sUtramAM pAMca jJAna vigerenuM tathA mahArAjanI sAthe yuddhamAM marIne narake gayelA zreNika rAjAnA putra aMte bAra aMgonuM paNa TuMkuM varNana karyuM che. kAla vigerenI tathA zreNikanA maraNa vigerenI bInAo kahI che. 39 zrI anayoga dvA2 sutra- A sUtramAM upakramAdi cAra 21. zrI kalpavaMtasikA upAMga-A sUtramAM zreNika potra prakAranA anuyoga vigere padArthonuM spaSTa varNana karyuM che. upakrame, padrakumAra vigere daza jaNA saMyama sAdhIne eka deva bhava karIne nikSepa, anugama ane naya ema cAra daravAjAnuM vistArathI varNana mokSamAM jaze tenuM varNana karyuM che. karyuM che. 22. zrI puSpikA upAMga-A sUtramAM caMdra sUrya vigerenA 40 thI 45. zrI ja cheda sutra- A sUtramAM prAyazcitta, pAMca pUrvabhavAdinuM varNana karyuM che. vyavahAra ane munivaronA AcArAdinuM varNana vistArathI karyuM che. 23, zrI pukhacUlikA upAMga-A sUtramAM zrIdevI vigere dasa upara paricaya karAvela pistAlIsa Agama satya che. anuttara devIonA pAchalA bhava vigerenI vigata kahI che. che. kevalI zrI tIrthakara bhagavaMtoe kahelA che. 24. zrI vahyidazA upAMga-A sUtramAM baLadevanA bAra pUtronA Agamo pratipurNa tathA nyAyamArgane anusaranArA sarvathA zuddha dIkSAnI bInA ane temanAM pUrvabhavAdinI bInA kahI che. che. AtmAne traNa zalyamukta banAvanAra che. A AgamAM 25. thI 29 cha pannA (kula 10 payatno che), cauzaraNa maktimArgane ArAdhavAmAM asAdhAraNa kAraNa che. sarvajJakathita payazA, Ata2 pratyAkhyAna payazA, bhakti parijJA payA, AgamomAM kyAMya zaMkAne sthAna che ja nahIM. Agamano sAttvika saMsmAraka payazA, mahApratyAkhyAna payagA, maraNa samAdhi pannA- ArAdhaka nikSata trividha duHkhono nAza karI siddhi padane pAme che. A cha payazAomAM aMtima ArAdhanAdino adhikAra judA judA tethI ja Agamo nirvANarUpI nagaramAM pahoMcavAno mAgerUpa svarUpe saMkSepathI ke vistArathI varNavatA prasaMgonuM prasaMge ghaNI kahevAya che. jarUrI bInAo paNa jaNAvI che. A Agama upara saMpUrNa zraddhA rAkhI, niHsaMdeha banI yathAzakti 30. zrI naMdula yAliya payazA-A sUtramAM garbhanuM kAlemAne, jIvanamAM utArI, AtmakalyANa sAdhavA udyamazIla banIe. deharacanA ane yugalika puruSAdinuM varNana karIne dehanI mamatA kulle 45 AgamonuM gAthA pramANa nIce mujaba cheH tajavAno upadeza Apyo che. 11 aMgasUtro 36054 gAthAo, 12 upAMgasUtro 31. zrI gacchAcAra pannA-A sUtramAM munivaronA AcArAdinI 25400 gAthAo, 6 che dasUtro 9970 gAthAo, 4 bInA kahI che. mUlasUtro 22656 gAthAo, 10 prakIrNako 2107 gAthAo, 32. zrI gaNivijjA payazA-A sUtramAM divasa baLa vigere 2 calikA sutro 2599 gAthAo. kula 45 Agamo ane nava baLone aMge jyotiSanI hakIkata vigere bInAo jaNAvI 98786 gAthAo. A uparAMta judA judA mUlasUtra upara aneka graMtho niryukti, 33. zrI devendra stava payazA- A sUtramAM prabhunI stuti bhAga, cUrNi, TIkA vagere svarUpe lakhAyA che jenuM kule gAthA karavAnA avasare pUchAyelA uttarorUpe urdhvalokAdinI bInA jaNAvI pramANa nIce mujaba che: niryukti 4918, bhASya 82679, cUrNi 143847, 34. zrI Avazyaka sUtra-A sUtramAM cha AvazyakanuM varNana TIkA 3718 [ Avazyaka sUtra-A sUtramAM che Avazyaka vana TIkA 371838. kula 603282. 45 mUla AgamasUtronI gAthAo 98786. kula 702068. 35. zrI dazavaikAlika sUtra-A sUtramAM munivaronA AcAranuM A 45 AgamonA (1) mULasUtro, (2) tenI niryuktio, varNana che. (3) bhASyo, (4) cUrNio ane (5) TIkAo-vRttio ema 36zrI aughaniryukti sUtra-A sUtramAM zrI caturvidha saMghane darekanA pAMca aMgo che je paMcAMgI kahevAya che, ane e dareka mokSamArganI ArAdhanA karAvanAra vinayAdinuM tathA vairAgya, zIla, pramANabhUta gaNAya che; Ama kulle sAta lAkha gAthA pramANa jeTaluM tapazcaryA, karma, jIvAdi tattva vigere padArthonuM svarUpa vistArathI A sAhitya che. samajAvyuM che. (saMkalana) Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 ogasTa, 2008 he jaThara deva! micchAmi dukkaDam ! (mArA duSkRtya mATe kSamA karo) | DaoN. maheravAna bhamagarA parama pUjya peTa, ema upaniSadoe, bAIbale ane kabIradAse paNa kahyuM che. zarIra ghaNA samayathI thatuM hatuM ke tArA para karAyelA atyAcAro mATe IzvaranuM maMdira che, paraMtu mArA jevA abajo mAnavIo ene tArI mAphI mAMguM. paraMtu sAmAnya rIte jema koI gunehagArane kacarAkuDAnuM "piMga grAunDa' gaNIne moM vATe, je te kahevAto potAno gunAha dekhAya chatAM te mATe e mAphI mAgavAnI hiMmata khorAka, 'jaMka phuDa', zarIranA eka agatyanAM avayavamAM-yAne sahelAIthI karI zakato nathI, tema huM paNa tArI mAphI mAgavAmAM tujamAM-padharAvatA rahe che. vacce, eka cokaleTa banAvanAra Aja sudhI vilaMba karato Avyo chuM. huM tArI kSamA A kAgaLa kaMpanIe potAnI jAherAtamAM cokaleTanA pekeTanA citra AgaLa dvArA prArtha chuM. thoDI sI peTa pUjA' lakhIne grAhakane lalacAvanAruM AmaMtraNa chApyuM philmI vArtAomAM, temaja vAstavika jIvanamAM paNa, kyAreka hatuM. sAcA arthamAM pUjA to sattvatattvanI, sattvatattvathI karAya. koIe nAnuM moTuM kukarma karyuM hoya tene evuM kaheto sAMbhaLIe peTamAM cokaleTa, cevaDo nAkhavAthI pUjA nathI thatI. chIe ke, "pApI peTane vAste meM A bhUla karI." mAnavI potAne UNodarI : badanAma karavAne badale tane pApI gaNAve che. peTa deva! tuM to kRtrima bhUkha pedA karIne paNa mAnavIe to basa khA-khA karatA koI paNa pApa karavAnI sthitimAM che ja nahi; pApa to tAro rahevuM che. jaina dharma jainone ja nahi, mAnavamAtrane UNodarInuM mAlika ja karI zake. huM pApa karI zakuM; tuM kyAMthI kare? tArI vrata pALavA anurodha karyo che. muni mahArAjoe UNodarI vratane kudaratI pAcanazaktinI kSamatAne atikramIne meM tArA para satata ahiMsAvratanuM eka aMga gayuM che. paNa zrAvako eno amala kyAM boja nAkhyA ja karyo, te kRtyane huM pApa gaNuM chuM. jiMdagIbhara, kare che? eTale ja zuddha zAkAhArI hovA chatAM, ahiMsaka komanAM roja "ovara loDiMga' karIne meM tAre moDhe trAhimAma pokArAvyuM bhAI-baheno paNa hRdayarogo ane kensara suddhAM aneka rogathI che! ane te paNa roja eka ja veLA nahi, bethI traNa veLA! ane pIDAya che, jenuM eka kAraNa khAudharApaNuM che. DaoN.horesa phlecara A mAro durvyavahAra AjakAlano nahi, dAyakAo jUno che. A nAmano eka aMgreja tabIba eka saraLa sUcana ApI gayo che, je lAMbA gALAmAM meM tane eka divasano paNa vizrAma Apyo nathI, pALavAmAM Ave to ApameLe atyAhArathI bacAya. e kaheto ke eno mane kheda che. je nakkara khorAka khAva te batrIsa veLA cAvIne khAva. ghana khorAka tArI nAjuka chatAM majabUta divAlone bALI nAkhe eTalo pravAhI bane pachI ja ene gaLA nIce utaravA do. chAza, phaLa-rasa, maracAMvALo khorAka meM khAdho che. mAMsAhAra karIne, temaja zarAba, sUpa vagere pravAhI pItA hova to ene paNa thoDI mAtrAmAM, cUsIne taMbAku jevA dAhaka padArtho moMmAM nAkhIne meM tane aneka veLA pIo, ane thoDo samaya momAM jIbhathI ene pheravI-pheravIne parezAna karyo che; tane vadhu esiDano strAva karavA majabUra karyo che. ghUMkanuM amI enI sAthe maLe pachI ja ene annanaLImAM utaravA pramANamAM nirdoSa kahevAya evI vAnagIo, dALa, bhAta, kaDhI, do. peTa deva! tane ke AMtane dAMta hotA nathI. je khorAka barAbara khIcaDIne paNa eka vadhu pramANamAM ArogIne meM tArI pAcanakriyAne cavAya nahi, te khorAka barAbara pace nahi, e samajAya evI maMda banAvI che. vAta che. barAbara cAvIne dhIre dhIre khorAka levAya to 'UNodarI' maMdAgnithI mukti mATe yajJa: ApameLe pALI zakAya. zAMtithI cAvI-cAvIne khAnAra vyakti zAstroe jaTharamAM agni che ema kahyuM che. e agni to yajJa khAudharo hoya ja nahi; mitAhArI ja hoya. pUjya peTa! "khAdhepIdhe mATe che. ene prajvalita rAkhavAno che; e bujhAI jAya eTalI sukhI' hovAne kAraNe, tane duHkhI karanAra tArA mAliko tArI hade khAIpIne ene maMda karavAno nathI. yajJa-havananI ke pUjAnI aMdara jeTalo khorAka aharniza nAkhatA rahe che, tenAthI aDadho ja vAta bAjue rAkhI meM ulaTAnuM tuM kacarApeTI hoya evo vahevAra Aroge, to eTaluM karavA mAtrathI ja, kadAca e nirogI thaI tArI sAthe karyo che. huM ekalo ja nahi, sau mAnavIo tArA para jAya! keTalAka to eTaluM badhuM ThAMse che, ke eno eka-tRtiyAMza atyAcAra kare che. koIne jamavA bolAvatI veLA, "cAlo peTa bhAga, ane keTalAka kissAmAM to eka-caturbhAza yA phakta pUjA karavA', ema majAkamAM ja kahevAya che; sAcA arthamAM tArI eka-paMcamAMza bhAga paNa e khAudharAone poSaNa ApavA mATe pUjA koI karatuM nathI. phakta tuM ja nahi, AkhuM zarIra pavitra che, pUrato thaI paDe! ghaNAne rojanI paccIsa roTInI nahi, pAMca roTInI Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNgasTa, 2008 prabuddha jIvana | 27 ja jarUriyAta hoya che. pote khuda DAkTara, evI bAIne potAnI cAlAkI bhAre paDI rahI jAta-chetarAmaNa : hatI eno ahesAsa nahi thato hoya? sAce ja, mAnavI potAne peTobA ! tArA itihAsamAM noMdhAyeluM eka agatyanuM nAma chetaravAmAM ustAdono ustAda hoya che. rAjA mahaMmada begaDAnuM che, je sUtI veLA paNa, pathArInI banne vaMdanIya, sahanazIla jaThara! mAnavI tArA para je sItama kare bAju pakavAna ke miSTAnanI sagavaDa rAkhato, ke jethI rAte, aDadhI che, te tuM zakya hoya tyAM sudhI mUMge moDhe sahana karI le che. na UMghamAM paNa, e kAMI ne kAMI moMmAM mUkI zake ! divasanA bharacaka chuTake ja tuM kAMI bole che, e huM jANuM chuM. kyAreka tArI divAla bhANAM jhApaTI janAra mahaMmada, rAte UMghamAM kaI rIte khAI zake, sUjI jAya che; kyAreka nIcale cheDe lAgelI nAnI AMtamAM paNa e mArI to kalpanA bahAranI vAta che. paraMtu rAte jAgIne, phrIja sojo AvI jAya che. kyAreka tuM baLavo karI vadhAre khavAyelo kholIne AIskrIma khAnAra, mArA ja be amerikana mitrone to AhAra vamana karIne bahAra phagAvI de che. 'mArAthI have sahana thatuM huM oLakhuM ja chuM. eka dezI bahenane paNa oLakhato hato. e nathI." "mane ArAma karavA do', evuM tuM mAnava-svAmIne A hatAM DaoNkTara, paraMtu poteja dardI DAyAbiTIsanAM ane medavRddhinAM! pratikriyA dvArA jaNAvavA mAge che. svAmI samajadAra hoya to pahelIvAra mane klinIkamAM maLyAM, tyAre meM emanuM vajana kAMTA AhAramAM jalada padArtho baMdha kare che, yA upavAsa kare che. nAsamaja para joIne noMdhyuM ane emano savArathI rAtano khorAka bArIkAIthI hoya to "enTAsIDa' TIkaDI ke pravAhI laIne, kAmacalAu tArI pUchI, kesa-pepara para noMdhyo. pachI emane tapAsyAM. emanI bolatI baMdha karIne, potAnI managamatI vAnagIo khAto ja blaDasugara tapAsI; emanA badhA riporTa vAMcyA; AhAramAM rahe che. jIbha-lolupane 'jIta sarva, jIte raseMdriya'no khyAla kyAMthI sudhAro sUcavyo ane kasarato sahelAithI karI zake evI zIkhavADI. hoya? keTalAka rasoInA rasiyAo to evuM manAvavA paNa prayatna daza divasa pachI pAchAM bolAvyAM. nirdhArIta divase e AvyAM, kare, ke, "juo! bhagavAna zrIkRSNanuM eka nAma rasezvara hatuM ja tyAre emanuM vajana tapAsatAM lezamAtra paNa ghaTADo na jaNAyo. ne! emanI jema ApaNe paNa khAIpIne lahera karavAnI che!' evA blaDa-sugara paNa lagabhaga pahelAM jeTalI ja jaNAI. mAro aMdAja nAsamajane koNa samajAve ke zrIkRSNa to samagra jIvanane utsava hato ke vajana cAra kilo to ghaTaze ja; lohInI sAkara 280 banAvavAnI, phakta jIbhathI ja nahi, badhI IndriyothI rasapAna parathI 200 para to Avaze ja. paraMtu, aphasosa! DaoNkTara karavAnI, vAta karI gayA. khelakUda nAcagAnanI vAto paNa emaNe sAhebAnA kahevA pramANe emaNe pathya pALyo ja hato, ane karI. ApaNe vicAravuM e che ke evo AnaMda-ullAsa karIne, vyAyAma paNa karyo ja hato; phAyado kema na thayo enI vimAsaNamAM sAcI bhUkha pedA karIne pachI ApaNe bhANe besIe chIe ke meM vadhu jhINavaTathI pUchatAcha karI. meM pUchyuM: 'pharamAvelAM khAnapAna zArIrika zrama vinA ja khAIe chIe? vaLI zrIkRSNa to paramayogI uparAMta tame sAce ja jarA paNa, kazuM paNa, moMmAM nAkhyuM ja nathI?" hatA, jemaNe mitAhAranI zIkha ApaNane ApI, te ApaNe emaNe javAba Apyo. "nA bhAI! huM ema nathI kahetI ke bIjuM visarI javAnuM? kAMI paNa meM khAdhuM ja nathI. mane rAte 2-3 vAgye UThIne khAkharA, vinobAjI kahetA ke peTa aDadhuM bharAya teTaluM ja khAva; thoDI cevaDo, mIThAI vagere je kAMI baraNIomAM paDyuM hoya te khAvAnI jagyA pravAhI khorAka mATe paNa rAkho, ane bAkI khAlI choDo. Adata che. pAchalA daza divasamAM paNa A badhuM huM khAtI ja hatI. emaNe ema paNa kahyuM hatuM ke bhogI khAudharo ja rahe to rogI sAcuM kahuM to divasa daramiyAna tame ApelI carI pALavAne kAraNe thavAno ja. ane rogI, yogInI jema mitAhArI na bane, to rAte to mane vadhAre bhUkha lAgatI; traNa rAta to meM be veLA khAdheluM; rogI ja rahevAno. DaoNkTara eDavarDa yurInTana kahI gayA te paNa eka vAgye ane pAchuM traNa vAgye'. A gunAhano ekarAra sAMbhaLI, vaidakIya satya che ke phakta AsvAda mANavA jAta-jAtanI vAnagIo sakheda AzcaryathI meM emane ThapakAbhAve pUchayuM, 'tamane pahele divase khAIne AnaMda meLavatA rahevAnI kuTevamAM phaselA rahezo, to jIbha khAnapAnano tamAro krama pUchelo tyAre tame A madharAtri para anubhavAto AnaMda jaTharanI pIDAmAM pariNamaze. nAstAonI vAta to karelI ja nahi! kharuM ne?' A DAkTarANIe peTa deva! Ayurveda paNa tArI svasthatAnI duhAI Ape che; kahe je khaMdhu hasIne mane javAba Apyo te Aje paccIsa varSo pachI che: "peTa sApha to roga mApha'. nisargopacAra paNa kahe che ke paNa huM bhUlyo nathI! emaNe kahyuM: 'DaoNkTara! tame to mane kaheluM mAnavInA zarIramAM rahelI jIvanazaktino ghaNo badho bhAga, vadhu ke savArathI rAtano tamAro AhAra-krama lakhAvo. tame kyAM rAtathI paDatA khorAkanA jaththAnI jaTharamAMthI AMta taraphI herApherImAM savArano AhAra pUchyo hato?' A naphphaTa uttarathI huM stabdha kharcAI jAya che. A durvyaya aTake, ane jIvanazaktino saMcaya thaI, emane joto ja rahI gayo. manamAM thayuM, ATalI zikSita, thAya to dareka mAnavI sustI nahi, custIno anubhava kare. vaLI, Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 prabuddha jIvana jIvanazakti ja ekamAtra roganivAraka zakti hovAne kAraNe zarIramAM kyAM paNa, koIpA, roga hoya, to te A jIvanazakti kAryAnvita thavAthI dUra thAya. davAo khAvA ke pIvAthI je akudaratI pratikriyAo tAre karavI paDe, temAMthI tAro chUTakAro thAya. keTalAya lAkho mAnavazarIramAM, covIse kalAka satata kAma karavuM, bhAgye ja ArAma meLavatuM avayava tuM che. he jaThara deva! tArA 52 dinapratidina eTalo boja ladAno rahe che ke ghaNA mAnavIomAM tArI divAlo potAnI janmajAta sthitisthApakatA gumAvI de che, ane tuM lacI paDe che. nAbhirekhAnI upara rahevAne badale tuM sthAnabhraSTa thaI peDumAM utarI jAya che. tArI sAthe tuM AMtaraDAnA tArI sAthe joDAyelA bhAgane paNa peDumAM kheMcI lAve che. moTuM AMtaraDuM A tamArA bannenA bojane kAro bhIDa anubhave che. enI jagyAmAM tame atikramaNa karo, pachI eNe kyAM javuM? AkhuM pAcanataMtra ane maLavisarjana taMtra zidhila barna, haDatAla para jAya, to tAro svAmI mAMdo paDejane ! khAudharAno khorAka ene mAMdo pADe, ane chevaTe enAM motanuM kAraNa paNa bane! banatAM sudhI mAnavIe to aThavADiSe eka Akho divasa upavAsa karI tane vizrAma Apo joIe. samRddha dezonA DaoNkTarono mata che, ke bhUkhamarAthI maratA loko karatAM vadhu saMkhyAmAM, khAudharA maratA hoya che. phreMca DaoNkTaro kahe che, ke amArA dezanA loko kAMya-camacAthI potAnI ghora khoda che. necaropetho kahe che ke khAudharA mANaso potAne nahi, potAnA DaoNkTarone poSaNa ApatA hoya che! A cikitsako ema paNa kahe che ke akarAMtiyA-paNuM e zarIra pratye hiMsA che, ane samAja virUddha gunehagArI che. A badhAM vidhAnomAM jarA sarakhI paNa ayukti nathI. gAMdhI vicAra : hai pUjya peTa deva! 'jyoM kI tyoM dharadInI cadarI" gAnAra kabIranA kathanane potAnA jIvanamAM amalamAM mUkanAra, A sadInA eka mahAna AtmA, gAMdhIbApunA 'Arogya vize sAmAnya jJAna' pustakamAMthI emanA cheka 1906mAM lakhAyelA vicAro tArUM caraNe sAdara rajU karuM chuM. ane e vicAromAMthI bodha grahaNa karIne mAnavasamAja atyAhAranI kuTevomAMthI bahAra Ave evI prArthanA karuM chuM. gAMdhIjI kahe che : tA. 16 oNgasTa, 20091 upara pustako nathI. te nIti-anItino viSaya manAyo ja nathI. AnuM sabaLa kAraNa to e che ke Aje badhA eka nAvamAM beThA chIe. mahAna naro paNa svAdane taddana jItI zakyA tevAmAM AvatA nathI. eTale svAda karavo emAM doya evA 'be karatAM vadhAre vakhata khAvAnI jarUra yuvAvasthA pachI to nathI .... haMmerA alpa hAra ja lo. alpAhAra eTale mApa, tolIne, jAgRtapaNe, samajapUrvaka khAdhelo khorAka... nItinA vijayamAM jUThA upara, corI upara, vyabhicara upara jA sarasa pustako racAyAM che, panna svAdadiya jene vaza nathI, tenI ja nathI... ApaNe badhA svAdiyanA gulAma hovAthI te gulAmIne jAkAratA nathI.. lagna saMge ja nahi, mAttara pa jamavAranuM Ayojana keTalAka karatA reya che... notarelAne dAbIne na khavaDAvIe to ApaNe kaMjUsa jAIe.... rajA paDI to khAvAnuM sarasa karavuM ja joIe; ravivAra Avyo to Apane Apharo caDe teTaluM khAvAnI chUTa che ema mAnIe chIe. Ama je mahAdoSa che, tene ApaNe mahAviveka harAvI pADayo che... pogA nAvyA eTale tenI ane ApaNI kamabakhtI!... paroNAne khUba jamADI tene tyAM khUba jamavAnI AzA rAkhIe chIe.. ApaNe haragIja vadhu na khAvuM jAIe, ane jamaNanI tathA jamaNavAronI vAta choDI devI joI... bhUlathI vadhu khavAI jAya, tenA karatAM ochuM khAvAnI bhUla thaI jAya to thavA dejo... ApaNuM peTa ApaNuM pAyakhAnuM banyuM che, ane ApaNe ApaNI pAyakhAnAnI peTI sAthe rAkhIne pharIe chIe... ApaNA AhAranuM pramANa ghaTADavAnI, tathA bhojananI Tako ochI karavAnI jarUra che... mitAhArI banavuM jarUrI che... * gAMdhIbApu jevA spaSTa vaktA ja AvI kaDavI chatAM, satya vAto, nIDaratAthI kahI zake. vaMdanA ane vacana : peTezvara mahArAja ! tane huM vaMdu chuM. tuM che to huM chuM. tuM che to mArA zarIramAM rakta bane che. tuM che to hRdayano pampa kAma kare che. rakta vinA to zarIrano koI paNa koSa, pachI te hADakAMno hoya, snAyuno hoya, magajano ke jJAnataMtuno hoya, ke hRdayano ja hoya, poSaNa na meLavI zake. ane rakta baneM tArI aMdara thatI cayApacayanI prakriyAone kAraNe. mArA vicAro, vANI ane vartana, traNene tuM poSe che. dhaMdhAkIya saphaLatA hoya ke sAmAjika pada pratiSThA, badhuM ja tArI madadathI mane maLyuM che. tane koTi koTi vaMdana karuM chuM, prabhu peTa! ane tArI para koI atyAcAra huM have kadI na karuM evuM vacana ApuM chuM, huM sAcI bhUkhe ja khAvAnuM, bhukha na hoya to na khAvAnuM ane mitAhArI banavAnuM tane vacana ApuM chuM. 'bhUkha' zabdano sAco artha mane samajAI gayo che. 'bhU' eTale bhUmimAMthI maLato padArtha ja huM ArogIza, ane 'kha' eTale avakAza, je peTamAM jaLavAya teno khyAla rAkhIne ja huM khAIza. jaya jaThara...! jaya peTobA...!! 19 ravI sosAyaTI, rAIvuDa, lonnAvalA-410 401, Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNgasTa, 2008 prabuddha jIvana 29. zrI devacaMdrajI racita zrI saMprati jina stavana a zrI sumanabhAI ema. zAha atIta covIzInA chellA tIrthakara zrI saMprati jina stavanamAM syAdvAda prabhu vacanathI bhavi dhyAvo re, zrI devacaMdrajIe AdhyAtmika vikAsa kevI saraLatAthI sAdhI zakAya lahi zuddhAtama sAdhya parama pada pAvo re; tenI prakriyA mukti mArganA sAdhakonA AtmakalyANArthe prakAzita zuddha sAdhanA sevato bhavi dhAvo re, karelI che. have stavanano gAthAvAra bhAvArtha joIe. (noMdha- nAze sarva upAdha parama pada pAvo re. ... 3 lagabhaga dareka gAthAmAM jinavarapadanI prApti mATe prabhune vartatA bIjI gAthAmAM jaNAvyA pramANe paristhiti na sarjAya e hetuthI zuddha AtmikaguNonuM dhyAna dharavAnI bhalAmaNa 'bhavi zrAvo re, stavanakAranI sAdhakone bhalAmaNa che ke teo tIrtha kara prabhue ane paramapada pAvo re' e zabdothI kAvyano prAsa jaLavAI rahe e prarUpela sAduvAdamaya paddhati apanAve, jethI nizcaya ane vyavahAra hetuthI karelo jaNAya che). e banne dRSTithI muktimArganuM sevana thAya. potAnuM dara asala saMprati jinavara pada namI bhavi zrAvo re, zuddhasvarUpa zuM che (sAdhya) ane zuM nathI enI sAdhakane jANa koI sAdho zuddha jina sAdhya parama pada pAvo re; AtmAnubhavI sadgurunI syAdvAdamayI vANI ke bodhathI thaI zake atIta samaya covIzamA bhagavAna re, jethI koIpaNa virodhAbhAsa na rahe. Avo subodha anubhavarUpa prabhu sama ho nirupAdhya parama pada pAvo re. ...1 thAya e hetuthI jJAnIoe satsAdhano pramANita karelAM che, zrI jinavara padane sAdara namaskAra karI, zrI saMprati jinane jeno sadupayoga sadgurunI nizrAmAM thAya to doSarahita ArAdhanA vartatA zuddha AtmikaguNonuM dhyAna dharavAnuM bhavyajIvone thAya, jethI bhavabhramaNanI paraMparA aTake. athavA AvI sAdhanAthI stavanakAranuM AvAhna che. zrI jinavara pada atyaMta zuddhi pAmeluM upAdhirahita paramapadanI prApti thAya. che, kAraNa ke sarvaghAtI karmono kAyamI kSaya thayo hovAthI te pada nirmala sAdhya svarUpa e bhavi dhyAvo re, upAdhirahita che. evo trikAlika siddhAMta che ke je bhavya jIva jenuM muja sattAgata ema parama pada pAvo re; ciMtavana kare enA jevo kramazaH thayA kare che athavA jevuM kahyuM zuddha dhyeya nija jANIe-bhavi zrAvo re, evo thAya. bIjI rIte joIe to je paramapada zrI jinezvarane dhyAtAM zivapada kSema parama pada pAvo re...4 hAMsala thayuM che, evuM ja svarUpa dhyAtAnI sattAmAM vidyamAna che, jJAnInA subodhathI bhavyajIvane jANa thAya ke jevuM sarvajJa paraMtu te apragaTa-dazAmAM che. AvuM sattAgata svarUpa nirAvaraNa bhagavaMtanuM nirmala zuddhasvarUpa che, tevuM ja AtmasvarUpa potAnI thaI pragaTa thAya evI sAdhyadRSTi niraMtara lakSamAM rAkhI sAdhanA sattAmAM apragaTapaNe raheluM che. AvA sattAgata svarUpanuM pragaTIbhAvapUrvaka karavAnI bhalAmaNa bhavyajIvone karelI che. karaNa ke svAnubhava thavA mATe athavA AvuM dhyeya prApta thAya e zuddha sAdhya jANyA vinA bhavi dhyAvo re, mATe karmarUpa AvaraNo dUra karavAnA puruSArthamAM sAdhake rata rahevuM sAdhyA sAthe aneka parama pada pAvo re; ghaTe. AvI samajaNa sAdhakane zraddhAthI pragaTe to teno amala ANA viNa nija chaMdathI bhavi dhyAvo re, karavAmAM te tatpara rahe. athavA tene zuddha svarUpanuM eka bAju niraMtara sukha pAmyo cheka parama pada pAvo re. ...2 dhyAna rahe ane bIjI bAju udayakarmothI AvatA saMjogono jenAthI AtmakalyANa thAya evuM zuM sAdhya che, te yathArthapaNe ArtadhyAna ane rodradhyAna thayA sivAya samabhAve nikAla kare. AvI jANyA sivAya ghaNAM jIvo lokavAyakAthI aneka prakAranI sAdhanA dhyeyalakSI pravRttithI te zivapada hemakhema hAMsala kare. karavA maMDI paDelA jaNAya che, jemAM saphaLatA nahivat lAge che. e viNa avara na sAdhya che, bhavi zrAvo re, mAtra potAnI matikalpanAthI ane sadguruno bodha tathA AjJAdi sukha kAraNa jagamAMhi parama pada pAvo re; pAlana karyA sivAyanI thayelI sAdhanA bahudhA niSphaLa jAya che, zuddha dhyeya nija sAdhavA bhavi dhAvo re, athavA te alpa ke nAzavaMta sukhasaMpadA kadAca ApI zake. bIjI sAdhana zuddha uchAMti parama pada pAvo re ... 5 rIte joIe to AvI sAdhanA amuka pramANamAM puNya upArjana bIjIthI-cothI gAthAmAM darzAvyA sivAya jo halakI koTinA karI zake, paraMtu tenAthI kAMI bhavabhramaNa aTake nahIM. sAdhanothI sAdhya sAdhavAmAM Ave to avyAbAdha sukha maLavuM duSkara Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 prabuddha jIvana tA. 16 AMgasTa, 20023 che athavA sukhano AbhAsa thAya to te paNa nAzavaMta prakAranuM tuja vANIthI meM kahyA bhavi dhyAvo re, hoI zake. je bhavyajIvano aMtima hetu ke dhyeya kAyamI sahaja- nija guNa dravya prajAya parama pada pAvo re; sukhAnaMdano che, tene sAdhana zuddhi paNa hovI ghaTe. eTale anubhavI para guNa prajAyanuM bhAvi dhyAvo re, jJAnIoe pramANita karela sat-sAdhanono sadupayoga ullAsa mamata taja sukha thAya parama pada pAvo re....8 bhe2 ane bhAvapUrvaka thavo ghaTe, jethI dhyeyanI siddhi saraLatAthI jAyuM Atama svarUpameM bhavi dhyAvo re; thaI zake. valI kIdho niradhAra parama pada pAvo re, ratnatrayI viguM sAdhanA bhavi zrAvo re, caraNe nija guNa ramaNamAM bhavi zrAvo re, niphala jANa sadAya parama pada pAvo re; tajI para ramaNa pracAra parama pada pAvo re....9 ratnatrayI ziva sAdhanA bhavi zrAvo re, zrI arihaMta prabhunI dharmadezanA sAMbhaLI athavA AtmAnubhavI sAdhI bhavi ziva pAya parama pada pAvo re ...6 jJAnIno bodha zraddhApUrvaka bahumAnathI svIkArI sAdhaka nIce zuddhAtama jAyA vinA bhavi zrAvo re, mujabano nirdhAra ke nizcaya ullAsapUrvaka vyakta kare che. parapada maLata upAya parama pada pAvo re; he prabhu! ApanA apUrva bodhathI have mane jANa thaI che ke rAgAdi vaza jIva e bhavi zrAvo re, sva' dravya, guNa, paryAya ane 'parI' dravya, guNa, paryAya daraasalapaNe kIdhA aneka upAya parama pada pAvo re...7 zuM che. uparAMta "sva' dravya (cetana) ane 'para' dravya (jaDa) vacce zuM stavanakAre uparanI be gAthAomAM 'para' pada TALI, "sva" padanI tAtvika bheda che e paNa jANyuM. athavA mAruM zuM che ane zuM nathI ArAdhanA samyakdarzana, jJAna, cAritrAdi sat-sAdhanothI karavAnI tenA bhedanuM rahasya ke marma mane ApanA bodhathI mAluma paDyuM che. bhalAmaNa karI che, te joIe. mane have khAtarI thaI che. "para' dravyanI mamatA chUTI javAthI athavA daraasalapaNe potAnuM zuddha svarUpa zuM che ane zuM nathI te "huM dehAdi svarUpa chuM' evI bhrAMti chUTavAthI mane nija guNaparyAyanuM gurugame yathArtha jANyA sivAya je jIvo aneka prakAranA upAyo ja dhyAna vartI zake tema che. have mane nirNaya ane nizcaya varte che ke sAdhyanI prApti mAnI potAnI matikalpanAthI ke lokavAyakAthI "sva" dravya-guNaparyAya ja mAruM daraasala zAzvata svarUpa che. he prabhu! karatA hoya che, teonI sAdhanA bahudhA niSphaLa thAya che, athavA mane ApanA AjJAdhinapaNAmAM nijaguNonuM dhyAna varte evI mArI tenAthI kAMIka puNyaprakRti upArjana thAya, paraMtu tenAthI bhavabhramaNa prArthanA ApanI kRpAthI saphaLa thAo! sAthe sAthe he prabhu! mane aTakatuM nathI. athavA je jIvo rAgadveSa ane ajJAnavaza vividha "para" pudgalAdi bhautika saMpadAmAM kyAreya paNa ramaNatA na thAya prakAranI ArAdhanAmAM tanmaya ane tatpara thAya che, teo niSpha- evI kRpA varasAvazo. LatAne vare che. bIjI rIte joIe to lokika kriyAo moTAbhAge dhIra vIra nija vIryane bhavi zrAvo re, bhrAMtimaya saMpadAnI prApti mATe karAya che, paNa bhavaroga javo rAkhI acala guNa ThAma parama pada pAvo re; kaThina che. para saMge cala navi kahuM bhavi dhyAvo re, samyakdarzana, jJAna, cAritrarUpa triratnathI muktimArge pagaraNa nahi parathI nija kAma parama pada pAvo re....10 mAMDI zakAya evo jJAnIono abhiprAya che. A hetuthI sAdhakanuM he prabhu! huM ApanI sanmukha pratijJA lauM chuM ke pairyatAthI prAthamika dhyeya triratnanuM hovuM ghaTe ane je jinavacana upara atUTa calAyamAna na thAya (acaLa) evI rIte vIrya guNa phoravI Atmika zraddhAthI ke AtmAnubhavI sagurunA bodhathI thaI zake. Atmika guNasthAnakonuM puruSArthathI ArohaNa karuM. huM calAyamAna ke nAzavaMta vikAsa ke muktimArganA guNasthAnonuM ArohaNa samyakdarzana 'para' bhAva ke "para' padArthomAM kadI paNa Asakta ke mUrzita na pachIthI zarUAta thAya evo abhiprAya AtmAnubhavIono che. thAuM. he prabhu! ApanI kRpAthI bAlavIrya mane chUTI jAya ane potAnuM "sva'pada zuM che ane "para' pada zuM che te jANyA sivAya mArAthI paMDitavIrya phoravAya jethI mAro Atmika vikAsa asmalitajIvane zuM sAdhya che tenI khabara kevI rIte paDI zake ? mATe ja paNe thayA kare. sAdhyadRSTi niraMtara lakSamAM rAkhI vyavahAramAM samyak sAdhanA zivapada ApI zake, anyathA azakyavat che. pudgala khala saMge karyuM bhavi thAvo re, AtmavIrya cala rUpa parama pada pAvo re; Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNgasTa, 2008 prabuddha jIvana 31 jaDa saMge du:khIo thayo bhavi dhyAvo re, jANapaNuM sAkAra svarUpe prakAzita kare che. saMyuktapaNe A banne thaI beTho jaDa bhUpa parama pada pAvo re. ...11 guNonA pariNamanane (darzanajJAnamaya) cetanA kahevAmAM paNa Ave he prabhu! koIpaNa hakIkata chUpAvyA sivAya nikhAlasatAthI che, je jovA-jANavAnuM kArya kare che. A banne guNonI vidhivat ApanI sanmukha nivedana karuM chuM ke "para" puNalAdi padArtho ane ArAdhanA pramANita sat-sAdhanothI bhAvapUrvaka thAya to 'para'bhAvanA aMge mArAthI asaMkhya doSo thayA che, jene lIdhe bhavyajIva zivapada pAmavAno adhikArI nIvaDe che. AtmavIryane calAyamAna ke bAlavIrya karI nAMkhyuM che. mArI AvI zuddha sphaTika sama sAdhya nija bhavi dhyAvo re, Asaktimaya pravRttithI huM lagabhaga jaDa jevo thaI gayo chuM. huM sAdhe rAga rahita parama pada pAvo re; saMsAra paribhramaNamAM duHkhIduHkhI thaI gayo chuM ane jaDatAnuM sAdhya apekSA viNa kriyA bhavi dhAvo re, sAmrAjya mArI upara chavAI gayuM che. kaSTa karyuM nahi hita parama pada pAvo re. ...14 darzana jJAna caraNa sadA bhavi zrAvo re, nizcaya dRSTie mULabhUta AtmikaguNo zAzvata ane sphaTika ArAdho tyajI doSa parama pada lAvo re; ratnanI mAphaka zuddha ja che, paraMtu sAMsArika jIvone guNo upara Atama zuddha abhedathI bhavi dhyAvo re, karmarUpa AvaraNo hovAthI te DhaMkAI gayA che. Ano dAkhalo lahie guNa gaNa poSa parama pada pAvo re. ...12 ApatAM stavanakAra jaNAve che ke jema koI kALo ke lAla padArtha doSarahitapaNe sAdhake kevI rIte ArAdhanA karavI ghaTe te bAramI sphaTikanI pAchaLa rAkhelo hoya ane evo AbhAsa thAya ke sphaTika gAthAmAM stavanakAre prakAzita karI che. kALuM ke lAla che. paraMtu AvA raMgIna padArtha haTavAthI, jema sphaTika stavanakAranI bhavyajIvone bhalAmaNa che ke teo samyakdarzana ratna tenA mULa svarUpe ubharI Ave che, evI rIte sAdhakanA guNo jJAna, cAritrAdi sasAdhanothI muktimArganAM kAraNonuM sevana uparanuM karmamaNa haTatAM, zuddha svarUpe prakAzita thAya che. upAsanA kare. AvI upAsanAmAM koIpaNa prakArano doSa na thAya evI rIte thatI vakhate sAdhakano aMtara-Azaya evo hovo ghaTe ke "kevaLa vidhivat bhAvapUrvaka ArAdhanA sagurunI nizrAmAM kare. athavA zuddhAtmA anubhava sivAya A jagatanI koIpaNa vinAzI cIja sAdhakane tenA mULabhUta svarUpanuM (zuddhaguNo) ekabAju akhaMDa mAre joitI nathI." stavanakAranI AvI bhalAmaNano amala sAdhaka dhyAna varte ane bIjI bAju saMsAra vyavahAramAM AvatA prApta kare to tenI upAsanAmAM kaSTamaya kriyAonI AvazyakatA rahetI saMjogono rAgadveSa rahitapaNe samabhAve nikAla kare evo nizcaya nathI. vartAve. nizcaya ane vyavahAra e banne dRSTithI upAsanA thAya to karmabaMdha thavAnAM aTake ane pUrvakRta karmo saMvarapUrvaka nirjare. AvA parama dayAla kupAlu bhavi dhyAvo re, dhyeyalakSI puruSArthathI sAdhakanA Atmika guNo nirAvaraNa thAya devacaMdra ziva rUpa parama pada pAvo re; ane zuddhaguNonuM pragaTikaraNa thAya. ziva kamalA manasukha lahe bhavi dhyAvo re, darzana jJAna virAdhanA bhavi dhyAvo re, zAzvata Atma svarUpa parama pada pAvo re. ... 15 tehi ja bhava bhaya mUla parama pada pAvo re; tIrthakaranA nAmakarmarUpa puNyaprakRti jeone udayamAna che evA nija zuddha guNa ArAdhanA bhavi pada dhyAvo re, zrI arihaMta paramAtmA niSkAraNa karuNAvaMta ane dayALu che. teonI dharmadezanAthI asaMkhya bhavyajIvonuM AtmakalyANa thAya e zivapada anukUla parama pada pAvo re. ...13 che, kAraNa ke teonA bodhathI triratnanI prApti thAya che. samyaku AtmadravyanA darzana ane jJAna e mukhya guNo che. jenA darzana, jJAna, cAritrAdi sAdhanothI bhavyajIvo upAsanA kare che, upayogathI jIva jovA-jANavAdinuM kArya kare che. paraMtu A guNo tyAre teonuM dhyAna devomAM caMdramA jevA ujjavaLa zivapadanuM hoya keTalA pramANamAM nirAvaraNa thaI prakAzita thayA che, tenA upara che. kramazaH sAdhako guNasthAnako ArohaNa karatA mokSalakSmI prApta kAryano AdhAra che. bhavabhramaNanuM mukhya kAraNa A banne guNonI chevaTe kare che. AvuM zAzvatuM pada bhavyajIvo prApta kare evuM virAdhanA che, jenAthI jIva darzanAvaraNiya ane jJAnAvaraNiya karma stavanakAranuM AvAhna. bAMdhe che. Atmika zuddha darzana guNa padArthanuM mULabhUta svarUpa ke * * * sattA darzAve che athavA abheda ane nirAkAra svarUpa prakAzita kare 563, AnaMdavana sosAyaTI, che. jyAre Atmika jJAnaguNa padArthomAM rahela bheda ke bhinnatAnuM nyU sAmA roDa, vaDodarA-390008 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 2. prabuddha jIvana tA. 16 oNgasTa, 2017 jaina pAribhASika zabdakoza 1 DaoN. jitendra bI. zAha (julAI-2008nA aMkathI AgaLa) (467) bhakta pAna saMyogAdhikaraNa : - anna, jaLa AdinuM saMyojana karavuM. -menna, nA bhAvi l saMyogane varanA -It consits in combining or producing foodstuffs like cereal, water etc. (468) bhadrotara (5) : -jaina paraMparAmAM tapasvIo dvArA AcaravAmAM Avato eka tapa. -jaina paraMparA meM prasiddha tapasviyoM dvArA AcaraNa kiye jAnevAlA eka tp| -A type of penance practised by various ascetics in the Jaina tradition (469) bhaya (bhayamohanIya) : -bhayazIlatA ANanAra eka karmano prakAra. -bhaya zIlatA kA janaka eka mohanIya karma kA prakAra hai| - The Karma which brings about a fearing disposition. (470) bharatavarSa : -jaMbudvIpanA sAta kSetromAMnuM eka kSetra. -gaMgUMdIpa ve sAta kSetra maiM te kSetrA -One of the region of Jambudvipa out of the seven regions. (471) bhavana : -bhavanapati (davo) ne rahevAnuM sthAna. bhavana bahArathI goLa, aMdarathI samacatuSka ane taLiye puSkarakarNikA jevA hoya che. -bhavanapati (devo) ke rahane kA sthAna / bhavana bAhara se gola bhItara se samacatuSkoNa aura tale meM puSkarakarNikA jaise hote haiN| -A type of residential quarters meant for Bhavanapatis. The bhavans are shaped like a circle on the exterior side, like a square on the interior, while their bottom is shaped like a Puskarakarnika. (472) bhavapratyaya (avadhijJAna) : -je avadhijJAna janmatAnI sAthe ja pragaTa thAya che. -jo avadhijJAna janma lete hI prakaTa hotA hai| -The type of awadhijnana owing to birth. (473) bhavasthiti : -koI paNa janma prApta karI emAM jaghanya athavA utkRSTa jeTalA samaya sudhI jIvI zakAya che te bhavasthiti. -koI bhI janma pAkara usameM jaghanya athavA utkRSTa jitane kAla taka jI sakatA hai vaha bhavasthiti hai| -The maximum or minimum life-duration that a being can enjoy after being born in a particular species. (474) bhavyatva -muktinI yogyatA. -murUi vakrI yogyatA/ -Being worthy of moksa. (475) bhAva -AtmAnA paryAyonI bhinna bhinna avasthAo. -AtmA ke paryAyoM kI bhinna bhinna avsthaaeN| -The different conditions possibly characterizing all the modes of a soul. (476) bhAvabaMdha -rAgadveSa Adi vAsanAono saMbaMdha. -TI-dveSa mAHi vAsanAmAM vaI saMvanya | -Physical type of bondage, an associatedness with the cravings like attachment, aversion etc. 20, sudarzana sosAyaTI, 2, nAraNapurA, amadAvAda-380013. (vadhu AvatA aMke) Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXX tA. 16 oNgasTa, 2008 prabuddha jIvana 33 pustakanuM nAma : akSaranA yAtrI sarjana svAgata che. zramaNa bhagavAna mahAvIranA prabodhelA lekhaka-DaoN. nalinI desAI dharmatattvano zAstrIya paricaya meLavavA icchatA prakAzaka: kusuma prakAzana DaoN. kalA zAha vicArazIla janone A anuvAda sahAyaka banaze. 222, sarvodaya komarziyala senTara, XXX jI.pI.o. pAse, amadAvAda-380001. gujarAtI sAhityakAronA vyaktitva ane pustakanuM nAma : bhAratIya saMskRti phona naM. : 25501832. sAhityano paricaya karAvatA A prakAranA graMtho lekhaka-vinobA kiMmata rUA. 120/-, pAnA 160; AvRtti-1. anya lekhako mATe preraNAdAyI che. prakAzaka : pArUla dAMDIkara eprila-2008. yajJa prakAzana samiti, hiMgalAja mAtAnI vADImAM, DaoN. kumArapALa desAinA gujarAtI bhASAnA pustakanuM nAma : samaNa sutta hujarAtapAgA, vaDodarA-390001. sAhitya sarjanano sarvAgI paricaya eTale DaoN. jaina dharmasAra phona naM. : (0261) 243757. nalinI desAI kRta "akSaranA yAtrI', saraLa gujarAtI anuvAda kiMmata rU. 20/-, pAnA 64, AvRtti-4. A graMthanA 160 pAnAnA akSare akSare anuvAda-munizrI bhuvanacaMdrajI jUna-2008. DaoN. kumArapALa desAinI bahumukhI pratibhA jhaLake prakAzaka: yajJa prakAzana hajAro varSothI A bhAratabhUmimAM eka che. sAhityanI sAthe sAthe sAMskRtika, sAmAjika bhUmiputra hujarAtapAgA vaDodarA-390001. mAnavIya ane sAMskRtika cetanA cAlI rahI che. ane mAnava kalyANa karanArI saMsthAomAM paNa kimata rU. 80/- pAnA 256, AvRtti-bAjI A bhu mAM paNa kiMmata rU. 80/- pAnA 256, AvRtti-bIjI A bhUmimAM eka AgavuM potIkApaNuM che, eka teo satata kAryarata che. teno paricaya paNa ahIM mArca-2007. AgavuM mizana che. bhAratIya saMskRtinI AvI bhagavAna mahAvIranI 2500mI janma thAya che. asala vibhAvanA saMkSepamAM rajU karavAno prayAsa jayaMtInuM Agamana, vikasita samAja cetanA ane A pustikAmAM thayo che. vinobAnuM vyaktitva pAMca prakaraNamAM temanA sAhityika sarjanamAM - dharma, nIti, paMtha AdinA bhedothI para pratiSThita bhAratIya saMskRtinA parizuddha paripAka samAna hatuM. caritra sAhitya, saMzodhanAtmaka sAhitya, vivecana thayela vinobAjInI dIrghakAlIna AkAMkSA A vinobAnI A vibhAvanAmAM ApaNI saMskRti ane ciMtana sAhityano suMdara paricaya lekhikAe - traNeyanA yoge A graMthanA avataraNanI bhUmikA vizenI sabhAnatA ane gaurava bhArobhAra che karAvyo che. racI ApI. brahmacArI varNIjI jevA tapasvI ane te mATe tathyAtmaka AdhAra paNa temaNe pUrA tyAra pachInA cha thI nava prakaraNamAM vidvAne akhUTa dhIraja ane athAka parizrama dvArA pADyA che. A bhUmimAM ApaNA pUrvajoe kumArapALabhAIe racela bALa sAhitya, navalikA, graMthanuM prAraMbhika saMkalana karyuM. je "jaina dharmasAra' mANasane prakRtimAMthI saMskRti bhaNI dorI javA anuvAda tathA saMpAdana vagereno paricaya maLe nAme prakAzita karavAmAM AvyuM. keTakeTalI ane keTalI mathAmaNa karI, teno che, te uparAMta dasa ane agiyAramAM prakaraNamAM bhAratanA arvAcIna RSi zrI vinobAjIne Abehuba citAra vinobAe ApaNI najara samakSa temanA hindI tathA aMgrejI bhASAnA pastakono bhagavAna mahAvIranI anekAMtaSTi gamI gaI kharo karyo che. paricaya karAvavAmAM Avyo che. pachInA cAra hatI. vividha dharmano sAra rajU karatAM 'khristI "samanvaya" e bhAratIya saMskRtinuM dhruvapada prakaraNomAM temanA patrakAratva, krikeTa viSayaka tathA dharmasAra', 'kurAnasAra', vagere pustako temanI rahyAM che. prakIrNa lekho tathA aneka saMsthAono paricaya preraNAthI teyAra thayAM. sarva dharma-samanvaya e AjanA jamAnAmAM maLe che. samaNasutta' nAmano prastuta graMtha paNa temanI duniyAne bhAratanI eka sauthI moTI deNa che. aMte Apela DaoN. kumArapALa desAInuM preraNAthI ja astitvamAM Avyo. A graMthanuM mA grathanuM A samanvayamAMthI navo mAnavadharma pAMgaraze. navI pariSadanA pramukha tarIkenuM vyAkhyAna tathA anya saMkalana karavA jainonA badhA phirakAnA munio mAnava-saMskRti pAMgaraze. A saMdarbhamAM bhAratane vaktavyano paricaya karAve che. temane prApta thayela tathA vidvAno ekaThI thayA, ane te vinobAjI mAthe bahu moTI javAbadArI che. vividhatAmAM sAhityika tathA anya pAritoSiko tathA sAhitya jevA 'a-jaina' saMtanI preraNAthI, e anekAMta sAhitya javA a-jana' satanA praraNAthI, e enakAta- ekatA sAdhavAno bhAratano hajAro varasono sarjananI yAdIno citAra paNa ApavAmAM Avyo - vAdanI samanvaya zaktinI pratIti karAvatI A prAcIna itihAsa che. samanvaya e ApaNuM AgavuM sadInI noMdhapAtra aitihAsika ghaTanA gaNI zakAya. mizana che. DaoN. nalinI desAInI kalame lakhAyela A jena tattva darzana, jaina dharmajIvana ane bhAratIya saMskRtino Avo samanvaya saMdeza graMtha dvArA DaoN. kumArapALa desAInA sAhityakAra bhagavAna mahAvIranA dharmabodhano pramANabhUta saMbhaLAvatI A pustikA AjanA ApaNI tathA temanA vyaktitvanA vividha pAsAone zabda ane sArabhUta paricaya Apato A graMtha aneka sAmenA moTA paDakArone jhIlavAmAM sahAyarUpa citra upase che. rIte viziSTa che. thAya tevI che. 160 pAnAmAM sAhityakAra DaoN. kumArapALanA upAdhyAya bhuvanacaMdrajIe karela A anuvAda bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, akSaranI yAtrA'no AsvAda gujarAtI bhASAnA jaina jainettara koI paNa vAcakane sugama lAge e-104, gokula-dhAma, goregAma (IsTa), saMvedanazIla bhAvakoe mANavA jevo che. ane rasa jaLavAI rahe tevo preraNAdAyI banyo muMbaI-400063 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 paMthe paMthe pAtheya (anusaMdhAna 35 pAnAthI cAlu) sudhdhAe-mane e nAmathI ja saMbodhI che. hA, mAre vAMcavA mATe eka khAsa sITa bApujIne mukarara karI hatI. bIjA koIe tyAM nahIM besavAnuM. koI bahAranuM ajANatAM tyAM bese to bApujI kahI de, e nInnIAMTInI jagyA che, tame A bAju baoN. vAMcakano pratibhAva vAMcanAramAM utsAhapreraka bane. haMmezAM huMkAra bhaNAve. bhAratanA svAtaMtrya saMgrAma viSe vAMcatAM na dharAya. ghaNIvAra eka koI khAsa prasaMga ke vyaktinA anubhava-e vAMcanalakSI hoya tevo TAMke. ghaNIvAra koI sicyuezanane anurUpa zloka. saurASTranA nAnA gAmonA nAma Ave to kahe, 'are, ahIM to huM gayelo. ahIM meM joba karyo ke ahIM amuka mANasone maLavA gayelo. amuka lIDarane maLavA khAsa pelA gAme mane mokalavAmAM Avelo. kevI musApharI hatI, kevA anubhavo hatA tenI jhINAmAM jhINI vigato mAMDI ne kahe. ema kaho ke e mAholamAM garakI jAya. kavi kalApI ne gAma lAThI gayelA ane kavi kalApInI priyatamA prabuddha jIvana zobhanA ne paNa maLelA. pAlanapuramAM medhANInI racanAo khuda temanA moDhethI sAMbhaLelI, tena romAMca haju akabaMdha. yAda karavA besuM to pAra na Ave. 103 varSe adekhAI Ave evuM svAsthya. zatAbdI sudhI roja traNa mAIla savAre cAle. savAre pAMca vAge nIkaLI 6 e pAchA. huM cha vAge jauM to mane pAchA pharatAM maLe. mane zarama Ave. mAthe sAro evo vALano jaththo ne nevuM TakA to kALA. so varSa pachI pharavA javAnuM ekalA baMdha karyuM. thoDI zithilatA lAgatI hatI. khAvAnA zokhIna. badhuM khAya paNa atyaMta niyamita ane saMyamita. kerIno rasa mUkyo hoya to eka roTalI ochI karI nAMkhe. khAya paNa lijjatathI. emane miThAI bhAve, pharasANa paNa bhAve, cAInIjha priya ne pItjhAnI raMgata paNa mANe. pAMubhAjI, pANIpUrI, ITAlIyana, meksikana badhuM khAya pA pramANamAM. navI DIza premathI ajamAve ane mArka paNa Ape. bhAvatI vastu yAda karAvIne banAvaDAve. vicAro ekadama pojhITIva. koInuM ghasAtuM bolo to temane na game. zista, saMyama ne sAdAIe emanuM jIvana ghaDyuM hatuM. nakhamAMya 1971 thI saMghanA AjIvana sabhya padanI prathA zarU thaI. e samaye AjIvana sabhyapadanI rakama rUA. 251/- hatI, ane e AjIvana sabhyo temaja peTranone 'prabuddha jIvana' AjIvana niyamita rIte maLe evuM vacana apAyuM ane e vacana pramANe sarve peTrana ane AjIvana sabhyone niyamita 'prabuddha jIvana' arpA karAya che ane arpaNa karAtuM raheze. Avana samphanI rakamamAM samaya saMjogo pramANe vadhAro thato rahyo. vartamAnamAM AjIvana sabhya padanI rakama rUA. 5,000/- che. prAraMbhamAM peTrana sabhyo mATenI 2kama rUA 2,500/-, tyArapachI rUA. 3,000> - ane vartamAnamAM rUA. 25,000'' che. Apa saMghanA AjIvana sabhya cho Apane niyamita "prabuddha jIvana' maLe che ane maLatuM raheze. Apa kaI rakamathI, rUA. 251, 351, 501, 751, 1001, 1501, 2501, ke rU. 5,000/- nI rakamathI AjIvana sabhya thayA cho ? zrI muMbaI jaita yuvaka saMghatA AjIvata sabhyone vinaMti amArI Apane vinaMti. Apane vinaMti ke ApanA sabhya padanI e rakama rUA. 5,000/mAMthI bAda karI bAkInI rakama saMghane mokalo, jethI 'prabuddha jIvana' ane saMsthA Arthika rIte salAmata banI zake. tA. 16 oNgasTa, 2008 ApanAthI e zakya na hoya to ochAmAM ochA rUA. 2,501/|'prabuddha jIvana'nA AjIvana sabhya tarIke paNa amane mokalo evI roganahi. emanI eka vAta mane bahu yAda rahI che. teo kahetA ke khAvA mATe duvidhA thAya 'khAvuM ke na khAvuM' to na khAvuM paNa javA mATe manamAM prazna jAge ke phalANI jagAe javuM ke na javuM to haMmezAM javuM ja. mArcanI bAvIsamI (2008)e samAdhipUrNa nidhana thayuM. A anubhave AtmasaMtRpti to ApI ja, sAthe eka navI dizA paNa. bhUkha phakta annanI nathI hotI. manano khAlIpo bharAya te khUba jarUrI che. mana prakullita thAya tevI pravRtti, pachI e vAMcana hoya, saMgIta hoya ke mAnava sahacaryanI jhaMkhanA. jo ApaNA samayamAMthI eka nAno TUkaDo koI mATe kADhI zakIe, koI paNa racanAtmaka, prasannatApre2ka kAryakrama ghaDI zakIe to eka karamAtuM mana paNa navapallavita thaI maghamaghavA mAMDaze ane taMdurastI para eka surakhI jarUra pAyo. bApujI mATe je thoDo samaya phALavI zakI te mArA mATe uttama satsaMgathI jarAya ochuM nathI ja. 55, vinasa apArTamenTa, varatI, muMbaI-400 018. 'prabuddha jIvana'mAM jAxkha pragaTa thatI nathI (eTale jAherakhabaranI Avaka nathI). A eka saiddhAMtika aphara nirNaya che, kAraNa ke 'pra.jI.'no Adarza eka vAcanayajJa che je vAcakanA jIvanane prabuddha bhAva tarapha prayANa karAve. sabhyo, peTTano uparAMta jainonA pUjyazrI sAdhu-sAnIthI, gujarAtanA saMto, vidvAno ane bauddhikone paNa A sAmayika vinA mUlye niyamina arpaNa karAya che. vadhatI jatI moMdhavArIne kAraNe A sAmayikane sthira ane dIrdhajIvI karavAnI muzkelI vadhatI jAya che. A sthiratA mATe ame "prabuddhe jIvana nidhi'nI sthApanA karI ane vAcako temaja zreSThioe amArA tarapha dAnano pravAha vahAvyo ane 'pra.jI.'nA julAI-2008nA aMkamAM Apa jozo ke be varasamAM Arakama 11 lAkha sudhI pahoMcI gaI che, paraMtu amAro lakSyAMka rUpiyA paccIsa lAkhano che. ATalI 2kama sthApI phaMDamAM mUkAya to ja 'pra.jI.' AvatIkAla mATe salAmata rahe; eTale ja AjIvana sabhyone ame vadhArAnI rakama mokalavA vinaMti karIe chIe. Apa vAcakazrIne paNa vinaMti ke 'pra. jI. nidhi'nA vAcanayajJamAM Apa ApanuM dhanarUpI yogadAna ApI jJAnakarmanA puNyanuM upArjana karo. dhanyavAda pramukha Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNgasTa, 2008 prabuddha jIvana 35 tame 103 varSanA vyaktine khaDakhaDATa hasatA, tathA rIDarsa DAyajesTa megejhInamAMthI emane avanavA vyaMjano mANatA ane sAhityanuM IT paMthe paMthe pAtheya...] sa-rasa lAge tevI racanAo zodhI huM ekatra rasapAna karatA joyA che? A anubhavanA sAkSI karatI. janmabhUminI ravivAranI pUrti paNa kharI. hovuM te eka saubhAgya che. svastha mana, svastha maghamaghatA sAdhucaritra navanIta samarpaNa emanA priya. tAraka mahetAnA zarIra bakSe, e saMgama svastha nAgarika ghaDe. AvA 'duniyAne uMdhA cazmA'nuM eka cepTara dararoja samanvayanuM parimANa eTale DaoNkTara mukundarAya DaoN. mukundarAya joSI vAMcavAnuM. ame chellA traNa varSanA jUnA joSI. citralekhA bhegA karyA. temAMthI A lekho kADhI sAthe vAMcana yAtrA. zaheranA eka jANItA AI-sarjana. eka phAIla banAvI. to e paNa cha mahinAmAM ImAnadArIthI emanA mATe eka peregrAphamAM to 3 nInA jagadIza saMghavI pUrI. chevaTe meM zrI tArakabhAIne paristhiti jaNAvI lakhAya ja nahi. kadAca eka pustaka paNa ochuM to temano phona Avyo ne pustakono strotra meLavI paDe eTalI sAmagrI bharelI che emanA jIvanamAM. gAMdhIjInI najadIkIthI kAma karyuM. deza svataMtra na Apyo. zarUAta AdhyAtmika lekhathI thAya. pachI ahIM phakta eka saMbaMdha ane sAnidhyanA aMzanI thAya tyAM sudhI brahmacarya pALavAnI zarate. jelomAM bApujI kahe, 'juo bhAre khorAka thoDo khavAya, ja rUparekhA ApavI che. paNa lIDarazIpa laI prauDhazikSaNa, akSarajJAna, vadhu levAthI apaco thAya. have thoDuM halkakullu joSI parivAra paDozI. DokTaranI be putrIo gItAjJAna temaja bIjA vargo letA, kAryakaronuM lo, jhaTa hajama thaI jAya." pachI ame hAsyalekhakanI harSA ne mIrAM. amArI gADha maitrI. ame badhAM saMgaThana tathA samAjajAgRtinA racanAtmaka kAryo kRti jemAM jyAtIndra dave, tAraka mahetA ne emane bApujI saMbodhIe. temanA janma saphaLatApUrvaka hAtha dharatA. svAtaMtratAno saMgrAma bIjAone vAMcIe. pachI sureza dalAla, kAnti zatAbdInI ujavaNI pachI mIrAMe prastAva mUkyo thALe paDavA Avyo ke pAchI kaoNleja zarU karI. bhaTTa vigerenI kolamo Ave. akhaMDa AnaMdamAM ke "bApujI have khAsa bahAra nathI jatA ane jAte meDikala DigrI meLavI iMglenDa be varSa rahIne sarjana AvatuM dharatInA dharu AkAzanA caru temane priya. vAMcavuM phAvatuM nathI. jo huM roja thoDuM temane banyA. temanA patnIe paNa ema.e. karyuM. ati-priya. chelle aMta Ave gIto-kavitAthI. vAMcI saMbhaLAvuM to? jIvanabhara bApujIne bhAratamAM sthAyI thayA. A daramyAna cAlIzImAM 'amI spaMdana' emanuM priya pustaka. gavAya ne sAtvika vAMcanano zokha. vAMcana, ciMtana, manana, pravezyA pachI be dIkarIono janma thayo. gAIe paNa kharA. rojanA 4-5 gIto grahaNa, AcaraNa-A kramane bahu ja ochA IMglenDanA rahevAsa daramyAna khAdI chuTI gaI. kavitAo. kavitAo emane kaDakaDATa yAda. nibhAvI jANe-je bApujIe nibhAvyo hato. temanA patnI ramAbene AjIvana paryata khAdI meghANInuM 'koIno lADakavAyo' ne IkabAlanuM emanI rucithI huM paricita. chellA keTalA paherI gAMdhI vicArothI ghaDAyeluM jIvana. haMmezA 'sAre jahAM se' priya. e pustakanA kadaradAnane dAyakAothI paDozI nAte vATakI vyavahAranI jema sevAbhAvI jhoka jIvanamAM rahyo. saMtapuruSa jo haMmezA joSI parivAra taraphathI "amI aMdanA" ja pustako, megejhIna, lekhonI Apa-le to hatI sAMsArika hoya to kevA hoya? bApujIne jANo bheTa apAtuM. mane paNa maLyuM che. ja. meM prastAva vadhAvI lIdho. thoDA ThAgATheyA pachI to tame kaho ke "AvA ja'. zrI araviMdabhAI sAMje sADA cAre zarU thatuM vAMcana poNA sAte to amArI gADI purapATa doDI. maphatalAla dvArA sthApita citrakuTamAM calAvAto acuka baMdha thAya. emanAmAM bilTa-Ina ghaDiyALa. mULa pAlitANA gAmanA ane pAlanapura netrayajJa, jemAM bApujIe varSamAM eka mahino, roja mane kahe, 'TAIma zuM thayo? juo to ! AvI vaselA joSI parivAranA mobhI DokTara ema 50 varSa lAgalagATa sevA ApI. eke paiso AjanA mATe ATaluM basa." e jyAre paNa kahe mukundarAyanA pitAzrI paNa DaoNkTara. bApujIe lIdhA vinA.. tyAre acUka poNA sAta ja thayA hoya. huM emane amadAvAda meDikala kaoNlejamAM bhaNavAnuM zarU karyuM. emano vAMcanarasa vadhu AdhyAtmika. tyAM pahoMce tyAre rAha joIne beThA hoya. pAMca gAMdhIjInA vicAro ne caLavaLathI AkarSAI vAMcanamAM itihAsa, preraka prasaMgo, nAnI miniTa moDuM thAya to ciMtA kare. zuM haze? kema amadAvAdamAM gAMdhIjIne maLyA. koMgresamAM navalikA temaja mAhitIsabhara nibaMdho. gIto haju dekhAyA nahi. pahoMcuM eTale premathI AvakAre joDAvAnI IcchA darzAvI. lagna karela hatA ane kavitAo. vAMcana gujarAtI ane te pUche Aje zuM navuM lAvyA cho ? jamatA pahelA nAnapaNamAM ja. gAMdhIjIe kahyuM vaDIlanI lekhita aMgrejImAM. teo khuda to saMskRtamAM pAraMgata. mevuM jovA jevI vAta. pachI pahelA zuM vAMcavuM paravAnagI lAvo to tamane laIe. tyAM takalIpha gItA to pacAvI gayA hatA. te sUcave. emanI AturatA mane roja navI copaDI hatI. pitAzrI to sAkSAt durvAsA. najIvA vAMcana sAmagrI ekatrita karavA ame badhA zodhavA preratI. ekavAra badhAnI najaramAM AvyuM kAraNasara pati-patnIne pahere kapaDe gharanI bahAra mahenata karIe. harSA sudhA mUrtinI aDadho Dajhana pachI to mitro, sagAMo emanA mATe khAsa kADhayA'tA. pADozIe kaTuMbIjananI jema rAkhyA copaDIo aMgrejImAM lAvI. 'akhaMDa AnaMda' pustako lAvatA. hatA. paravAnagI kyAMthI lAvavI? chevaTe vaDodarA lagabhaga AkhuM vaMcAtuM. dhumaketunI navalikAo, emanI dohitrI bhUmA nAnapaNathI mane koMgresanI zAkhAmAM joDAyA. daMpatI sakriya kAryakara 'gorasa'nI to AkhI sirIjha ame bhavansanI nInnITI kahe. pachI gharamAM badhAe-bApujI banyA. avAranavAra jela-vAsa bhogavyo. lAIbrerImAMthI lAvI vAMcelI. TAIma megejhIna (vadhu mATejuo pAnuM 34) Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. 1. 6067/57 Licence to post without prepayment No. South-81/2006-08 Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001. On 16th of every month Regd.No.MH/MR/SOUTH-146/2006-08 PAGE No. 36 PRABUDHHA JIVAN DATED 16 AUGUST, 2008 paryuSaNa vyAkhyAnamALA - 2008 Arthika sahayoga : sevaMtIlAla kAntilAla TrasTa 1 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI pratyeka varSe yojAtI vyAkhyAnamALA 74mA varSamAM praveze che. A varSe budhavAra, 27-8-2008 thI guruvArI tA. 4-9-2008 sudhI ema nava divasanI vyAkhyAnasabhAo, pATakara haoNla, nyu marIna lAInsa, muMbaI-400 020 madhye yojavAmAM AvI che. A nava divasanI vyAkhyAnasabhAonuM pramukhasthAna DaoN. dhanavaMta zAha zobhAvaze. dareka sabhAmAM prArthanA pachI savAre 8-30 thI9-15 ane 9-30 thI 10-15 ema roja be vyAkhyAna raheze. vyAkhyAnamALAno vigatavAra kAryakrama nIce mujaba che : divasa tArIkha samaya vyAkhyAtAnuM nAma viSaya budhavAra 27-8-2008 8-30 thI 9-15 DaoN. kumArapALa desAI jaina dharmanuM megha dhanuSya 9-30thI 10-15 zrI vasaMtabhAI khokhANI dharma ciMtananA cAra sUtro guruvAra 28-8-2008 8-30thI 9-15 zrImatI bhAratI bhagubhAI zAha guru gautama svAmI 9-30 thI 10-15 DaoN. bhUpendrasiMga bhATiyA zrI guru graMtha sAheba zukravAra 29-8-2008 8-30 thI 9-15 prA. tArAbena ra. zAha pratimA pujana 9-30 thI 10-15 paMDita phUlacaMda zAstrI nimitta upAdAna zanivAra 30-8-2008 8-30thI 9-15 zrImatI zailajA cetanabhAI zAha satyanI upAsanA 9-30thI 10-15 DaoN. nareza veda maMtra-yaMtra-taMtra I ravivAra 31-8-2008 8-30thI 9-15 zrI manubhAI dozI adhyAtma ane vijJAna 9-30 thI 10-15 DaoN. guNavaMta zAha sAco dharma - kAco dharma somavAra 1-9-2008 8-30thI 9-15 DaoN. nalinI maDagAMvakara maithilI bhASAnI bhakti kavitA 9-30 thI 10-15 DaoN. yogendra pArekha mahAtmA gAMdhI ane paMca mahAvrata maMgaLavAra 2-9-2008 8-30 thI 9-15 ku. namasvIbena paMDyA bhakti konI karIe ? 9-30 thI 10-15 pa.pU. munizrI jayaprabha vijayajI ma.sA. Avo dharmane oLakhIe budhavAra 3-9-2008 8-30 thI 9-15 viduSI sAdhvIzrI pU. sumanazrIjI kSamA amRta hai 9-30 thI 10-15 zrI bhAgyeza jahAM micchAmi dukkaDam guruvAra 4-9-2008 8-30 thI 9-15 DaoN. dhanavaMta zAha zrI jaina mahAvIra gItA 9-30thI 10-15 DaoN. izAnaMda vempanI kSamA dharma : khristI dharma ane anya dharmomAM vyAkhyAnanI zarUAtamAM dararoja savAre 7-30 thI 8-25 prArthanA ane bhajano raheze. jenuM saMcAlana zrImatI nIrUbena esa zAha karaze.bhajano ' rajU karaze anukrame (1) kumArI apUrvA gajAlA (2) zrImatI iMdirA nAika (3) zrImatI vaizAlI karakara (4) kumArI zarmilA zAha (5) kumArI 1 gAyatrI kAmata (6) kumArI pUjA gAyatve (7) zrImatI surekhA zAha (8) kumAra gautama kAmata ane (9) prA. pratApakumAra TolIyA. A vyAkhyAnono lAbha levA saMghanA sarva zubhecchako ane mitrone bhAvabharyuM nimaMtraNa che. bhUpendra DI. javerI caMdrakAnta dIpacaMda zAha rasikalAla laheracaMda zAha nirubena esa. zAha varSAbahena rajajubhAI zAha koSAdhyakSa upapramukha pramukha dhanavaMta TI. zAha sahamaMtrI = = ____ maMtrIo TI - - - - - - - - *paryuSaNa parva daramyAna dara varSe saMghanI kAryavAhaka samitie nakkI karelI saMsthA mATe anudAna karavAnI vinaMti karavAmAM Ave che. A varSe saMghe zrI kasturabA sevAzrama, marolIne Arthika sahAya karavI ema TharAvyuM che tenA mATe Tahela nAkhavAmAM Ave che. TI i0 saMgha taraphathI 1985 thI A prathA zarU karI, 22 saMsthAone Aja sudhI Azare traNa karoDa jevI mAtabara rakama sahAya tarIke meLavI ApI che I9dAna ApanArane AvakaverAnI kalama 80 G anvaye karamuktinuM pramANapatra ApavAmAM Ave che. = = = = = = = = = = = = == = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = Printed & Published by Nirubahen S. Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A. Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai400004. Temparary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. - - - - - - - Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' vArSika lavAjama rUA. 125/- tA. 16 sapTembara, 2008 chUTaka nakala rUA. 10/- 1 * * * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghatuM mAsika mukhapatra * * * prabuddha jIvana vikrama saMvata : 2064 vIra saMvata : 2544 bhAdaravA vada - tithi - 1 jina-vacana sAco dharma mANussaM viggahaM laddhaM suI dhammassa dullahA / jaM socca paDivajjati tavaM khaMtimAhiMsayaM / / -3ttarAdhyayana-rU-8 manuSyadeha pAmyA pachI paNa sAcA dharmanuM zravaNa durlabha che ke je dharmane sAMbhaLavAthI jIvo tapa, kSamA ane ahiMsAne apanAvI zake. ___ manuSya deha prApta hone para bhI usa dharma kA zravaNa durlabha hai jisa ko sunakara manuSya tapa, kSamA aura ahiMsA ko apanA ske| Even after having been born as a human being, it is most difficult to get an opportunity to listen to true religious scriptures - listening to which makes one practise penance, forgiveness, and non-violence. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita "bina-vana' mAMthI) Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( prabuddha jIvana tA. 16 sapTembara, 2008 sAyamana pApI ane adhika nirdayI gaNAya che. tame jIvahatyA karazo nahi. -anuzAsana parva (mahAbhArata) Love thy neighbour vidhavidha dharma ane ahiMsA IsAI dharma tamArA paDozIne prema karo. bhagavAna mahAvIra svAmI ane gautama zikha dharma jaina dharma buddha pachI IsA masihe prema, ahiMsA ane zikha dharmanA pravartaka guru nAnake jIvo ahiMsA jena dharmano sauthI mukhya jIvadayAnA pracAra-prasArane gati ApI che. upara dayA karavAno upadeza Apyo che. dayA siddhAMta che. ahiMsA jaina dharmano prANa che. pazuvadha karavA mATe nathI. huM dayA cAhIza, vinAno moTo saMta paNa kasAI samAna koIpaNa jIvanI hiMsA na karo. hiMsA balidAna nahIM. tame rakta vahAvavuM choDI do. che. karanAranA sarva dharma-karma vyartha thAya che. tamArA mukhamAM mAMsa na nAkho. Izvara bahu 'emanAthI paramAtmA kyAreya prasanna saMsAramAM saune potAno jIva pyAro hoya dayALu che. emanI AjJA che ke manuSya nathI thatA jeo jIvahatyA karatA hoya che." che. koI maravA nathI cAhatuM. eTale koIpaNa pRthvImAM utpanna thatAM zAka, phaLa, annathI potAnA ziSyone upadeza ApatI prANInI hiMsA na karo. saMpUrNa jIvasRSTi potAno jIvananirvAha kare. IsA masihanA vakhate mAMsabhakSaNa ane madyasevanathI dUra pratye potApaNuM, prema ane ekabIjAmAM be mukhya siddhAMta : rahevAno Adeza karyo hato. mAMsabhakSI sahiSNutA, e ja ahiMsAnAM aMga che. Thou shal not kill (vadhu mATe juo pAnuM 17muM) jIvo ane jIvavA do' e ja bhagavAna sarjana-sUci mahAvIra svAmIjIno saMdeza che. krama kartA pRSTha kramAMka hiMdu dharma (1) "IslAma ane zAkAhAra' DaoN. dhanavaMta zAha hindu dharmazAstromAM eka mate sau jIvo | (2) zrI muMbaI jaina yuvaka saMghadvArA paryuSaNa - vyAkhyAnamALAnuM Ayojana dakSA jAnI IzvaranA aMzarUpa che. ahiMsA, dayA, prema, (3) "samyakta' eTale "sAcA sukhanI pratIti' DaoN. chAyAbena zAha kSamA Adine atyaMta mahattva apAyuM che. (4) zrI 2. va. desAI DaoN. raNajita paTela (anAmI) mAMsAhAra karanAro, mAMsano vyApAra (5) jiva hiMsA samApti - jainono janma-janmAMtarano karanAro, mAMsa mATe jIvahatyA karanAro so siddhAMta zrI kAkubhAI mahetA (6) zAkAhArIone mAMsAhAra pIrasavAmAM Ave che ekasarakhA doSI che. emane svarga kadI anu. puSpAbena parIkha (7) jaina pAribhASika zabdakoza DaoN. jitendra bI. zAha maLatuM nathI. bIjAnuM mAMsa khAI potAnuM ||(8) sarjana svAgata Do. kalA zAha mAMsa vadhAravAnI IcchA rAkhanAra manuSya ((9) paMthe paMthe pAtheya : nivArya aniSTo zrImatI uSA zeTha prabuddha jIvana : grAhaka yojanA *1 varSanuM lavAjama rUA. 125/-(U.S. $ 9) *3 varSanuM lavAjama rU. 350/-(U.S. $ 26) *5 varSanuM lavAjama rU. 550/-(U.S. $40) 10 varSanuM lavAjama rUA. 1000/-(U.S. $75) kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama rUA. 2000/-(U.S. $ 100) * kyAreya paNa jAxkha na levAnI pratijJA sAthe 1929thI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM A mukha patra "prabuddha jIvana" pratyeka mahinAnI 16mI tArIkhe aviratapaNe pragaTa thAya che ane gujarAtI prajAne preraNAtmaka ciMtana pIrasatuM rahe che. * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA peTrano, Ajivana sabhyo ane gujarAtanA saMto tema ja vaicArika mahAnubhAvone prabuddha jIvana' vinA mUlya pratyeka mahine arpaNa karAya che. Arthika rIte nukasAnImAM pragaTa thatA A "prabuddha jIvana'ne saddhara karavA "prabuddha jIvana nidhi'nI sthApanA karela che jemAM dAnavIro yathAzakti potAnA dAnano pravAha mokalI rahyA che. * vicAradAnanA A yajJamAM Apane paNa ApanA taraphathI dhanadAna mokalavA vinaMtI che. * 'prabuddha jIvana nidhi' ane 'kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama" ApanArane AvakaverAnI 80 G kalama anvaye karamuktanuM pramANapatra ApavAmAM Avaze. ceka "zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha'nA nAme mokalazo. koI paNa mAsathI grAhaka banI zakAya che. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296, 1menejara * Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: info@mumbai_jainyuvaksangh.com 0 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 0 varSa : (50) + 1800 aMka : 9 0 0 tA. 16 sapTembara, 2008 0 0 0 zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra 0 0 prabhuThTha 9646 0 0 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 vArSika lavAjama rUA. 125/-00 chuTaka nakala rUA. 10-00 mAnad maMtrI dhanavaMta ti. zAha kasAIkhAnAno virodha karuM chuM' - paMDita javAharalAla naheru "IslAma ane zAkAhAra' ApanA hRdayamAM birAjamAna kSamA devane ame sarve saMgha sabhyo karI zakato nathI. vaMdana karI "micchAmi dUkkaDam' vadIe chIe. varSa daramiyAna amArI cena sAdhvIzrIo, jelanA kedIo ane kizorone yoga koI paNa prakAranI bhUla thaI hoya ane ApanA hRdayane amArAthI zIkhavavAnA abhiyAnane potAno "dharma' banAvanAra gItA dIdInI duHkha pahoMcyuM hoya to amane kSamA karazo. kacchanI zibiramAM-gItA jaina pote kacchanA vatanI che-eka kizore A vakhatanI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM DaoN. guNavaMta zAhe praveza karyo. tyAre lagabhaga enI uMmara paMdaranI AsapAsa haze. potAnuM vaktavya prastuta karatAM pahelAM sTeja upara ja mane eka musalamAna kheta majUranuM e saMtAna. pitA kuMbhAra kAma kare. e pustaka bheTa ApatA kSaNa bhara e pustaka sAme ane pachI mArI kizoranuM nAma ramajAna. yogAnuyoga atyAre pavitra ramajAnanA sAme dRSTi milAvI maunamAM mane divaso che. e ramajAna jaina ghaNuM kahI dIdhuM. | A aMkanA saujanyadAtA vidyArthIo sAthe zibiramAM eja divase rAtre vilepArlemAM zrI jitendra ramaNIkalAla vorA joDAyo. jenonA niyama pramANe AzA dIpa saMsthA dvArA yojita smati : mAtazrI sva. tArAbena ramaNIkalAla vorA jeno sAthe eka ja paMgatamAM vyAkhyAnamALAmAM potAnA jamavA bese. jena AhAra paddhati pravacanamAM DaoN. guNavaMtabhAIe eka vidhAna karyuM ke bhAratamAM jaina eNe potAnA jIvanamAM vaNI lIdhI. jaina sAhitya samAroha prasaMge yuvAna paNa have mAMsAhArI thatAM jAya che, ane videzamAM to ame kacchamAM gayAM tyAre moTI khAkharamAM pU. upAdhyAya bhUvanacaMdra khAsa. zrI guNavaMtabhAInA A vidhAna nIce mane sahI karavAnI vijayajInA darzana karavA ame gayA tyAre tyAM pUjyazrInI je rIte icchA thAya che. sevA karatA A ramajAnane joyo tyAre ame to AzcaryathI sthira ahiMsA premI samagra jaina jagata mATe A eka AghAtajanaka thaI gayA! sAMbhaLyuM che ke A ramajAna atyAre kacchanI koI vidhAna che. mAMsAhAra tarapha vaLelA yuvAnone pAchAM zAkAhAra kaoNlejamAM prAdhyApaka che ! bhAratamAM mAtra godharA ja nathI, tarapha vALavA mATe jaina samAje eka sughaTita yojanA karavAnI bhAratanA eka chevADAno dharmanirapekSatAno ane jainonA A eka tAtkAlika jarUra che. tapasvIonI moTI saMkhyA yuvAnomAM ja hoya adbhuta audAryano suMdara cahero che. AvA to ghaNAM ramajAnone che, e paNa satya che. paNa e siddhithI porasAIne mauna besI bhAratanA dharmoe potAmAM ogALI lIdhAM che. enA mULa rahezuM to AvatI kAle e saMkhyAmAM vadhAro nahi thAya. vyaktitvane kAyama rAkhIne ja. guNavaMtabhAIe mane ApelA e pustakanI vAta vigate karatAM have vAta karIe guNavaMtabhAIe ApelA pustakanI. pustakanuM pahelAM uparanA saMdarbhe mArA citta upara eka satya dRzya upase che nAma che "IslAma ane zAkAhAra', lekhaka padmazrI mujhaphphara husaina. enI be cAra rekhA ApanI samakSa upasAvavAno lobha huM jato A pustaka be-traNa beThake pUruM vAMcI gayo, ane buddhinA ghaNAM Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 sapTembara, 2008 jhALAM tUTI gayAM, paNa mUMgA pazuno vadha karatI vakhate Abhane miyAM mujhaphphara husaina! satya darzana karAvavA mATe amArI phATatI je cIsa enA moMmAMthI nIkaLe evI cIsa mArA haiyAmAMthI salAmo svIkAro. ahIM eka musalamAna jIvadayAnI vAta moTA nIkaLI gaI! A pustakanA gadya khaMDo vAMcIne Apane paNa AvI phalakathI kare che. anukaMpA thaze enI khAtrI padmazrI mujhaphphara baMdhuno AbhAra mAnI have A pustakanA ghaNAM rojiMdA jIvananI ghaTamALamAM vyasta ane trasta Ama AdamIne badhAM gadya khaMDo ApanI pAse prastuta karuM . zakya hoya to e potAno dharma ane dharmagraMthonA UMDANamAM javAno samaya nathI. pustaka prApta karIne vAMco, evI vinaMti karuM chuM: eTale e sAco dharma pAmI zakato nathI. pariNAme dharmAcAryo 'duniyAno koI paNa dharma hoya ke darzana, jo te ahiMsAthI jevA arthaghaTano kare evA arthaghaTano ene svIkAravA paDe che. prerita nahi hoya to TakI na zake. payagaMbara hajharata mohammada sAhebe ahIMthI AgaLa vadhIne dharmAcAryo jyAre sattAdhiza bane che tyAre IslAmano pracAra paNa ahiMsA ane sahiSNutAnA AdhAra para ja to e bacArAne "hukamo' mAnyA vagara chUTako ja nathI, e tyAM karyo. jo ema na hoya to IslAma jagatamAM saMkhyAnI dRSTie sudhI ke manosaMmohananI dazAmAM e keda thaI jAya che! bIjA naMbarano dharma na banI zakata. paNa sattAdhIzoe dharmanA nAma prastuta pustakanA lekhaka padmazrI mujhaphphara husaina eka patrakAra para je rIte anya dharmonAM raMga-rUpa badalI nAkhyAM, e rIte payagaMbara ane vidvAna lekhaka che. lagabhaga pAMceka varSa pahelA paryuSaNa sAheba dvArA pracArita IslAma paNa e parivartanathI bacI na zakyo. vyAkhyAnamALAmAM e padhArelA ane IslAmanI sAcI samaja ApI hatI. sattAdhIzoe potAnA saMkucita svArthane kAraNe enI vyAkhyA, eozrIe A pustaka lagabhaga 30 thI vadhu graMthono abhyAsa enuM arthaghaTana potAnI marajI mujabanuM karI nAkhyuM. emanI e karIne lakhyuM che. emAM je AMkaDAM ApyAM che e pramANabhUta saMsthA nAdAnIne kAraNe A ja IslAma ane musalamAna AtaMkavAdanA pAsethI prApta karIne lakhyAM che. piMjarAmAM keda thayela che - A AropamAMthI emane koNa mukta IslAma e hiMsAno nahi ahiMsAno dharma che. pavitra kurAnamAM karI zakaze? mAMsAhAranuM nahi zAkAhAranuM mahattva che, ane gAyane to kurAne mAtA gaNIne enA dUdhane amRta kahyuM che-(A pustaka emaNe janasaMkhyAnI dRSTie IslAma bIjA naMbarano dharma che. ethI potAnA mAtA-pitAe beTIonI jema pALelI gAyane arpaNa jo te pUrNarUpe hiMsaka hoya to chellAM 1400 varSathI e TakI karyuM che.) bakarI IdanuM sAcuM arthaghaTana kurAnane sAme rAkhIne karyuM zakyo na hota. arabastAnamAMthI nIkaLIne te AkhA jagatamAM che. kurAnamAM darzAvela jIvadayAnA siddhAMtone tAdRza karyA che, khUba jhaDapathI vistarI gayo. emAM UMDA UtarIne vicArIe to IslAmI sAhityamAM sarvatra zAkAhArane ucca sthAna che evuM payagaMbara hajharata mohaMmada sAhebanuM ahiMsaka jIvana ja najare caDe darzAvIne 21 mI sadI zAkAhArInI ja che ema kahIne teo jyAre che. katalakhAnAnI hakIkato rajU kare che tyAre to ApaNuM mAthuM zaramathI nIcuM thaI jAya che ane ApaNe ApaNA AtmA-buddhine pUchIe hIrozImA ane nAgAsAkI para eNTama ane hAIDrojana bomba chIe ke AvI sarakArane ApaNe mata Apyo ? videzI mudrAnI nAkhavAnuM pApa IsumAM mAnanArAoe ja karyuM che. Aje AkhI lAlace keTalI "cIso'ne ApaNI sarakAre rokaDI karI che? ApaNe duniyA vinAzakArI zastronA godAmomAM zvAsa laI rahI che. zI kaI samRddhi upara beThA chIe? jaina TrasTonI ane jaina zreSThionI khabara, kyAre zuM thaI jaI zake ? mUDI beMkamAM che, e mUDInuM dhIrANa e beMko katalakhAnAnA mazIno mATe ane enA AdhunikaraNa mATe tema ja tIkSNa charA mATe Ape misAIla banAvIne teo zo saMdeza ApI rahyA che enuM Aje che. ane emAMthI vyAja kamAIne e muDIdhArakone vyAja Ape che emane bhAna nathI paNa jyAre kAle A khUbasUrata duniyA dArUenI pratyeka jainane khabara che? satata puruSArtha karI jeno sarakArane goLAno Dhagalo banI jaze tyAre kadAca duniyAne pharIthI mahAvIra TeksanI mAtabara rakama Ape che, e rakamano temanA ja dharma viruddha ane gAMdhInI ahiMsAnI AvazyakatA paDaze. upayoga karavAno sarakArane adhikAra che? A praznanI carcA jaina jagata nahi kare to sarakAra katalakhAnAno vadhAro karatI ja jaina-darzana anusAra je mokSa sudhI laI jAya che te dharma che. rahevAnI. pote je sAMsadane sarakAramAM mokalyo hoya, e sAMsada dharma zabdano kartavyanA rUpe paNa upayoga karavAmAM Ave che. jIvane pAse javAba mAMgavAno pratyeka matadArane adhikAra che. gatimAM je sahAya kare te paNa dharma che. pAzcAtya-darzanamAM ene Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 sapTembara, 2008 prabuddha jIvana mIDiyama oNpha mozana' kahevAmAM Ave che. badhI rIte jotAM je ethI jyAre hiMsA eTalI saMgaThita, TekanikathI bharapUra ane jenuM nirmANa kare, pote paNa jIve ane bIjAne mATe paNa jIvavA devAnA vyAvasAyIkaraNa thaI gayuM che tyAre te jagatane krUra ane AtaMkavAdI sUtrano karma, vacana ane aMtaHkaraNathI svIkAra kare te dharma che. e nahi banAve to zuM banAvaze ? tyAre saMbhava banI zake jyAre te potAnAM ciMtana ane karmathI ahiMsAvAdI haze. eTale ke dharma tyAre kahevAze jyAre tenI pahelI ahiMsA mATe trIjuM anivArya tattva che anekAMtavAda. ahiMsAno zarata ahiMsaka banavAnI haze. svIkAra karIne ApaNe jIvananAM keTalAM badhAM kSetromAM eno lAbha * prApta karI zakIe chIe, te eka vicAravA jevI vAta che. ahiMsAnA hajharata mohaMmada eka mahAna samAdhAnavAdI vyakti hatA. asaMkhya rUpa ane enA asaMkhya varadAna che ethI e samajavuM *** AjanI tAtI jarUriyAta che. jyAre mAnavI-vastI pRthvI para IslAma salAmatIno dharma che e vAta bAkI duniyAne gaLe na jhaDapabhera vadhavA lAge che tyAre hiMsAnuM virATa rUpa e saMjogomAM utarAvI zakyo. je mahAna payagaMbare jagatane baMdhutvano saMdezo vikarALa banI jAya che. Apyo, kurAna jevA pavitra ane mahAna pustakanA mAdhyamathI vizvanA rahasyone khullA karyA. muslime potAnI kaTTaratAne kAraNe ene sunAmInA e tophAnamAM mANaso maryA che, zuM jIvajaMtuo pAMgaravAM na dIdhAM. nathI maryA? Akhare enuM zuM kAraNa che? manuSyanI hiMsAe samudranI sAthe cheDachADa karI to samudra enA badalAmAM hallo karyo emAM potAnI hiMsaka pravRttine kAraNe IslAma jevA mahAna ahiMsA bicArA abola jAnavaronI koI bhUmikA nahotI ethI kudarate samarthaka dharmane potAnA piMjarAmAM Ubho karI dIdho. emane zA mATe daMDe ? hiMsAne potAno svabhAva ane jIvananuM darzana banAvI lenAra dilhI vizva vidyAlayanA be mahAna vaijJAnika DaoNkTara bajAja manuSyone Aja badalavAno samaya pAkI gayo che. jo teo nahi ane abrAhame aMte e rahasyanI jANakArI meLavI ja lIdhI ke jyAM badalAya to pachI dharatI paranA jIvananuM pUrNa virAma adhika dUra kAla sudhI bhUkaMpa AvatA nahotA, tyAM bhUkaMpa kema Ave che? nathI jovA maLatuM. ApaNI AsapAsa je kAMI banI rahyuM che te e mRta jvALAmukhIo pharI kema saLagI rahyA che? e baMne mahAna vAtanuM sUcaka che ke hiMsAnA tAMDava nRtye A khUbasUrata dharatIne vaijJAnikonI zodha che ke jyAM kalatakhAnAM che, tyAM mazInothI gaLI javAnI taiyArI karI lIdhI che. jo ema thaze to dharma, darzana, roja lAkho jAnavaro kapAya che. emanI cIsothI AsapAsanI saMskRti-badhuM ja svAhA thaI javAnuM che. ethI duniyAno koI dharma dharatInI bhItaranuM tApamAna vadhe che, jyAre te tApamAna khUba ja ane koI khUNe vasato mAnavI hoya teNe potAnI jAtane ane UMcuM thaI jAya che tyAre dharatIne phADIne bahAra AvI jAya che, saMpUrNa jagatane ugAravA mATe hiMsAno tyAga karavo paDaze. jenAthI dharatI dhrUje che. abola prANIonA jIva laIne keTaluM kamAI zake che. te eka lAturanI pAse alakabIra, bhujanI pAse karAcInuM moTuM vistRta viSaya che. kAla sudhI jAnavarone kApavAvALA charAo- katalakhAnuM che. enAM pariNAmo ApaNe keTalAMka varSo pUrve joyAM cAkU para koI traNa detuM nahotuM, na to ene koI gIravI rAkhavAnI che. jo mAMsAhArIonI saMkhyA vadhe che to te pazuo mATe adhika hiMmata karatuM hatuM, paNa Aje to kackhAnAnAM mazInone mATe bhojananI vyavasthA karavI paDe che. e badhAM pazuo zAkAhArI che karoDo rUpiyAnI lona ApavAmAM Ave che, jemAM bhArata jevo ethI emane mATe ghAsa ane anya caravA yogya vastuone utpanna ahiMsaka deza paNa sAmela che. ApaNAM kRSi maMtrAlaya ane karavA mATe moTAM gocaro UbhAM karavAM paDe che. ene mATe jaMgalono pazupAlana vibhAgane bajeTamAM phALavavAmAM AvatI rakama para Apa nAza karIne navI jamIna prApta karavI paDe che. eka divasa evo eka vedhaka najara karazo to e kaDavuM satya sAme AvI jaze. Avaze ke ApaNA jevA mAnavIo mATe khetI yogya jamIna bacaze. *** ja nahi. jaMgalono nAza karavAthI je paryAvaraNa azuddha thaze enAthI eka evo samaya hato jyAre pazu ane dUdha maMtrAlayane "DerI paNa ApaNA jevA manuSyo ja prabhAvita thanAra che. vikAsa'nI saMjJA ApavAmAM AvatI hatI paNa have ApaNA bhArata sarakAramAM tene "maTana eksaporTa maMtrAlaya' kahevAmAM Ave che. prathama tIrthakara AdinAthane kRSisaMskRtinA pravartaka mAnavAmAM Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 sapTembara, 2008 sTorI opha praoNpheTa mohammada' dilhI 1979 - pRSTha 12-13) - Ave che. emaNe kRSi, zAhI-kAgaLa, talavAra ane RSinA mAdhyamathI kramazaH udyoga-dhaMdhA, zikSaNa, vyavasAya, rakSaNa ane yoga dharmanI zarUAta karI hatI. emanA kalA ane zilpanA gahana adhyayane A duniyAne 'sujalAma-suphalAma' banAvyA. ApaNe bhAratIya haLadharanA vArasadAra chIe ethI duniyA para AvelA A saMkaTa sAthe ApaNe jhUjhavAnuM ja nathI paraMtu mArga paNa kaMDAravAno che. IslAma salAmatI ane saMrakSaNano dharma che. zuSka ane retALa pradezamAM eNe sabhyatAmAM phUla khIlavyAM che. payagaMbara hajharata mohammada sAhebathI mAMDIne IslAmanA khalIphAo, ImAmo, vidvAno ane vicArakoe ahiMsAno saMdeza ApIne mANasAInuM poSaNa karyuM che. pavitra kurAna ane asaMkhya IslAmI vidvAnoe potAnA graMrthomAM ahiMsAnuM darzana prasthApita karyuM che. ahiMsA vinA IslAma jevo mahAna dharma zI rIte duniyAmAM phelAI zake? vAtAvaraNa ane paryAvaraNane kAraNe eNe mAMsAhAranuM jo samarthana paNa karyu che to te enI jarUriyAta anusAra karyu che. satya to e che ke hiMsAmAM paNa ahiMsAno siddhAMta kyAMka ne kyAMka chupAyelo che. .. pavitra kurAna ane payagaMbara sAhebanA jIvananuM bahu nikaTatAthI adhyayana karavAthI to spaSTa thaI jAya che ke IslAmamAM paNa zAkAhArI banavAnI AjJA karavAmAM AvI che. evI ghaTanAo ane evAM udAharaNo mojUda che je A vAtanuM samarthana kare che ke IslAma zAkAhArane prAthamikatA Ape che. IslAma ane zAkAhAra viSaya para aneka pustako lakhAI cUkyAM che. enI upara asaMkhya parisaMvAda AyojIta karavAmAM AvyA che. je muslima haja yAtrA para jAya che tyAre teo sIvyA vinAnA kapaDAMnA be TUkaDAono pozAka dhAraNa kare che, jene 'aharAma' kahevAmAM Ave che. ullekhela te vastra je atyaMta sAdhAraNa hoya che te e vAtanuM pratIka hoya che ke manuSya duniyAmAM ADaMbara ane daMbhathI dUra thaI jAya. jyArathI te potAnuM e dhArmika vastra dhAraNa kare che tyArathI koI jIvanI hatyA karavAnI manAI che. na to mAkhI, na macchara ane na ja jUM eTale ke koI jIvita vastune mAravA para kaThora pratibaMdha che. jo koI hAjI jamIna para paDelA koI kIDAne joI le to potAnA anya sAthIdArone enAthI dUra cAlavAnI cetavaNI Ape. kyAMka evuM na thaI jAya ke enA paganA taLiyA nIce te kIDo dabAI jAya! eka barpore payagaMbara sAheba sUtA hatA, tyAM ApanI pAse AvIne eka bilADI ye sUI gaI. Apa jyAre UThyA tyAre joyuM ke bilADI gherI UMghamAM che ane bImAra lAge che. jo Apa potAnAM paherelAM kapaDAMne bilADInI nIcethI kheMcI lo to bilADI jAgI jaze. ethI bilADI jenI upara sUtI hatI e kapaDAMne ja Ape kApI nAMkhyAM. zuM evo manuSya vyarthamAM ja jAnavarone mAravAnuM samarthana karaze ? payagaMbara sAhebe potAnAthI kamajoronI pratye dayA dekhADavAnI vAraMvAra salAha ApI che. (bilakIsa alAdIna dvArA likhita 'dhI haja yAtrA pUrI na thAya tyAM sudhI te bIjAM kapaDAM paherI zakato nathI. ane na to potAnA zarIrano koI vALa toDI zake che. na to sugaMdha lagAvI zake che ane na ja te koI kAma karI zake che, jenI kaDaka rIte manAI pharamAvavAmAM AvI che. jo koI jIvajaMtu ane potAnAM kapaDAM para najare caDe to te tene uThAvIne jamIna para pheMkI zakato nathI. jyAM sudhI tenA zarIra para 'AharAma' che tene te mArI nahi zake. jyAre IslAma eka juM sudhI mAravAno Adeza nathI Apato, to pachI te vizvanA koI paNa jIvane mAravAnI vakIlAta kevI rIte karI zake? allAhane cAhatA ho ane allAhavALA banavA mAgatA ho to allAhanI hara cIjane pyAra karo. enA badalAmAM te tamane cAhako ane pyAra karaze. AdhyAtmika pragatino mULa maMtra che zAkAhAra 'sUrA ala anAma'mAM kahevAmAM AvyuM cheH nAgapuranA bAbA nAjudIna gAo sAthe khUba prema karatA hatA. 'A dharatI para na to koI jAnavara che, ane na ja UDavAvALA emanI potAnI gauzALA hatI. prasiddha strI-saMta rAkhane pA pakSIo. teo badhAM ye jIvonI jema mAnavI che.' gauzALA sthApita karI hatI. sUphIoe potAnI patnIo sAthe aneka sthAno 52 gauzALAo banAvI ane gAyonuM pAlanapoSaNa karyuM, 'IslAmI jagatamAM prANIonuM rakSaNa' nAmanA pustakamAM ala haphIjha masarI lakhe che ke dharmanA nAma 52 je rIte pazuonI musalamAna kala-e-Ama kare che e dharmanA nAma para kalaMka che. kurAna tema ja anya IslAmI vidvAnonAM aneka pustakonA saMdarbha ApIne teo lakhe che ke na kevaLa jAnavarane jIvathI mAravA paraMtu anya prakAranI yAtanAo devI e paNa thora pApa che. vRkSone kApavA Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 sapTembara, 2008 prabuddha jIvana paNa mahApApa che. kudaratanA kArakhAnAmAM je che te enA che, tuM Agraha karyo hato ke teo bakarI Idane divase gAyanI kurabAnI na koNa che ke je eno durupayoga karIne enI sRSTine paDakAre che? kare. pavitra kurAnamAM kahyuM cheH "koI jo nAnA paMkhIne pajavaze to nAgapuramAM eka evA ja muslima saMta ane emanI patnI eno javAba paNa tAre devo paDaze." gauzALA calAvatA hatA. tAjuddIna bAbA prasiddha gaubhakta hatA. aneka UrdU kavioe gAyanA guNagAna gAtI kavitAo lakhI bAbare 'tujaka bAbarImAM potAnA putra humAyUnI vasiyata che. hiMdImAM rasakhAna A mATe mazahUra che to UrdUmAM meraThanA karavA kahyuM ke bhAratanI janatA ghaNI dharmALu che, tuM emanI bhAvanA- svargIya kavi mohammada IsmAila sAheba prakhyAta che. emanI e onuM sanmAna karaje. teo gAyanI prati atyaMta saMvedanazIla che, sarala ane madhura kavitAne yAda karIne urdU kakSAonA vidyArthIo ethI mogala sAmrAjyanI sImAmAM eno vadha na thavA deto. je gaumAtAnA yazogAna kare che. divase A pharamAnane mogala bAdazAha hukarAvI deze emane ahIMnI janatAya Thokara mAraze. oraMgajhebe ene Thokara mArI to mogala "ala zaphIa phArma' arabastAnanI zuSka ane verAna jamIna sAmrAjyane behAla thatAM vAra na lAgI. para 20 varSa pUrve sthApita karavAmAM AvyuM hatuM. raNapradezamAM je *** muzkelIo hoya che eno sAmano karatAM karatAM e phArma taiyAra gAyanA saMrakSaNanA pakSadhara jyAre IslAmamAM che to pachI karAyuM je Aje vizvanA sArA phArmomAM gaNavAmAM Ave che. bhAratIya musalamAnone e savAla ja zA mATe uThAvavo joIe? musalamAna svayaM kheDUta che ane gopAlanano vyavasAya kare che "ala zaphIa phArma'mAM A samaye kula 36 hajAra gAyo che. ethI samajadArIno takAjo e che ke A carcAspada muddAne haMmezA emAM 5000 bhAratIya vaMzanI che. bhAratIya gAyonA dUdhanuM sevana mATe samApta karI de. bhArata sarakAra jo saMpUrNa dezamAM gauvadha para karanAro eka vizeSa varga che. riyAdamAM rahetAM zAhI parivAramAM pratibaMdha jAhera kare to musalamAna kharekhara enuM svAgata karaze. 400 lITara bhAratIya gAyonuM dUdha jAya che. bAkInI mAtrA UMTanAM dezanA kAyadAno anAdara karavAnI chUTa IslAma nathI Apato. dUdhanI hoya che. "ala zaphIa phArma'nI gAyono raMga kAM to sapheda *** hoya che athavA to kALo. 28 julAI 1857nA govadha para pratibaMdha lagAvIne je zAhI pharamAna jAhera karavAmAM AvyuM hatuM te A pramANe hatuM. hAla "ala zaphIa phArma'nI gAyomAMthI prati varSa 16 karoDa khalka khudA kA, mulka bAdazAha kA, hukama phoja ke baDe saradAra 50 lAkha lITara dUdha prApta karavAmAM Ave che. ahIM dUdha dohavA kA joI koI Isa mosama bakarI Ida meM yA usa ke Age pIche mATe oraDAo banAvavAmAM AvyA che. hara kamarAmAM 120 gAya, bela yA bachaDA jukA kara yA chipA kara apane gharameM baha gAyonuM dUdha mazInathI kADhavAmAM Ave che. eka gAyanuM dUdha (halAla) yA kurabAna karegA vaha AdamI hUjhUra jahAMpanAha kA kADhavAmAM dasa miniTano samaya lAge che. hareka gAya sarerAza 45 duzmana samajA jAegA aura use sajAe mota (mRtyudaMDa) dI lITara dUdha Ape che. je gAya dUdha devAnuM baMdha karI de che eno vibhAga jAeMgI.' alaga che. ene katalakhAnAmAM vecavAmAM AvatI nathI. paNa enA -ane itihAsa sAkSI che ke 1 oNgasTa 1857nA saMpanna mUtra ane chANano khAtaranA rUpe upayoga karavAmAM Ave che. bakarI Ida para eka paNa gAya, baLada athavA vAcharaDAnI hatyA nathI thaI. koI baMgalAnA daravAje ApaNe bela dabAvIe chIe to *** emAMthI eka kUtarAnA bhoMkavAno avAja Ave che. je divase sAMpradAyika sauhAdra banAvI rAkhavA mATe bhAratamAM govadha gAyanA bhAMbharavAno avAja Avaze te divase ApaNe gaubhakta para pratibaMdha anivArya che. bhinna bhinna IslAmI vidvAnoe atyAra kahevaDAvavAnuM gaurava prApta karIzuM. sudhImAM 117 vAra phatavAo jArI karIne gAya na kApavA mATe muslima baMdhuone apIla karI che. jamIatula olemAnA svargIya gAyanI sevA baMne samAjone gaMgA ane yamunAnI jema eka adhyakSa asada madanIe ena.DI.e sarakAranA samayamAM urdU karI zake che. samAcAra patromAM potAno ahevAla jArI karIne musalamAnone Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 sapTembara, 2008 kurabAnIno artha gheTAM, bakarAM, athavA to gAyane kala karavAno ane phaLaphUla tema ja pAMdaDAonuM paNa varNana che. nathI. balake bAbA mohiyuddInanA mata anusAra ApaNI bhItara je lAkho, karoDo prakAranAM doSa, pazutA ane dAnavatA bharI paDI saMta, RSi-muni ane payagaMbara teo cAhe che game te kSetranA che tenI hatyA karI daIe. teoe adhikatama zAkAhArano upayoga karIne ja IzvaranI upAsanA karI che. sAttvika bhojana ja adhyAtmanuM prathama pagathiyuM 'bakarI Ida'nA avasare sarerAza sADA sAta hajAra karoDono che ethI payagaMbara hajharata mohammada sAheba ane emanA khalIphAvepAra ekaluM muMbaI kare che. oe sajU (juvArano loTa) pasaMda karyA che ane potAnA sadAcArI jIvanamAM ene potAnA bhojananuM khAsa aMga banAvela che. sAttvikatA jAphara sajjAda pUche che ke A kevI dhArmika bhAvanA che ke moMghA jALavI rAkhavAne mATe upavAsano aMta mIThuM, drAkSa ane khajUrathI pazune kApavAnI spardhA thAya che ane loko potAnI AbarU karavAmAM Ave che. bacAvavA mATe potAno jIva daI bese che? pAkistAnamAM 95 TakA loko samAjamAM potAnI zAkha bacAvavA mATe koI pazunI sAttvikatAnI jALavaNI mATe hareka dharmanA manuSyane zAkAhArI kurabAnI karavA mATe prerita thAya che. zuM A prakAranI spardhA banavuM anivArya thaI jAya che. bakarAno jIva letAM letAM manuSyano jIva nathI laI rahI? A vRttinI pAkistAnamAM AlocanA thaI rahI che, paNa jemane mATe prasiddha jIvazAstrI DaoNkaTara alI mekanophe lakhyuM che ke meM amRtanuM dharma kevaLa karmakAMDa che ane pratiSThA prApta karavAno saraLa mArga nAma sAMbhaLyuM che paNa joyuM nathI. huM to dUdhane ja amRta kahIza. che, teo dharmanA AtmAne kacaDavA sivAya bIjuM kAMI paNa nathI jyorja barnArDa zone koIe pUchayuM ke ApanA ATalA lAMbA karI rahyAM. AyuSyanuM rahasya zuM che to emaNe Apyo ke dUdha ane phaLa mAruM bhojana che. mAMsa to bilakula nathI khAto. duniyAmAM gAyanuM dUdha zarIyata koIne lAcAra nathI karato ke te vyarthamAM evA kAma sauthI uttama che kAraNa ke emAM 87 pratizata pANI, 3.5 pratizata kare jethI dezanuM paryAvaraNa jokhamamAM paDe! dharmanuM bIjuM nAma che proTIna hoya che. prakRti-prema ane viveka. jo koI manuSya te tyAgI de che to te kyAreya dharma nathI kahevAto. balake badanAma karanAra ja kahevAze. sUphIoe potAnA bhojanamAM sauthI adhika dUdhano ja svIkAra yAda rahe IslAmanuM nAma salAmatI-surakSA che. karyo che. ApaNI sAme be citro che. eka te jemAM teo dharmanuM nAma ahIM e badhI vAtonI carcA e mATe anivArya che ke mAMsAhArI laIne koI paNa prANIne satAve che, enI hatyA kare che ane hiMsAne karavAvALA e vAtane barAbara samajI le ke je dharmane pazuonI potAnA jIvanamAM sthAna Ape che. bIjuM citra, kurAna, hadIsa hiMsA sAthe joDe che te prakRti ane potAnA dharmanI sAthe nyAya ane payagaMbara sAhebanA jIvananI te ghaTanAo che je cIsI cIsIne nathI karatA. e dezomAM lakhAyeluM sAhitya e batAve che ke jIvana kahe che ke duniyAmAM sauthI moTo dharma kevaLa ahiMsA che. jIvavA mATe je khAdya padArthonI AvazyakatA che te vanaspati, zAkabhAjI ane phaLaphUlanA rUpe moTA pramANamAM upalabdha che. ethI IslAmI ane khristIo baMne e vAtano svIkAra kare che ke enuM sevana emane dIrgha AyuSya pradAna karaze ane jIvanamAM vikAsa Adame sapharajanano sarvaprathama svAda cAkhyo. keTalAMka zAstromAM tathA pragatinI UMcAIoe laIne jaze. ghauno paNa ullekha che. bhinna mata hoI zake paNa eka vAta spaSTa che ke baMne vastuo dharatInI pedAza hatI. duniyAno pahelo AdamI ApaNA samAjamAM eka prazna vAraMvAra UThe che ke je mAMsAhArI zAkAhArI hato.jenA pitA zAkAhArI hoya to beTAne paNa hoya che te zArIrika rUpathI majabUta hoya che. paraMtu ApaNe joIe zAkAhArI thavuM ja joIe. chIe ke hAthI, ghoDA ane vAnaro e traNeya zAkAhArI che. emanAthI vadhIne zaktizALI bIjA jAnavaro nathI. Aje paNa pavitra kurAnamAM kevaLa dUdha ane madhanI mAtra prazaMsA ja nathI zakti mApavAnuM dhoraNa horsa pAvara che. mAMsAhAra carabI vadhArI karI balake sadIothI manuSya jene khAto Avyo che te zAkabhAjI zake che paNa emanI tAmasikatA zarIranI capaLatAne kSINa karI de Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 sapTembara, 2008 prabuddha jIvana che. ethI mAMsAhArI pazu zAkAhArI pazuonI tulanAmAM vadhu tulasIdAsajIe to spaSTa lakhyuM cheH sUtA rahe che. bhojana pachI teo susta jaNAya che. tulasI hAya garIba kI kabhI na khAlI jAya, jyoM mue Dhora ke carma se lohA bhasma ho jAe." laMDana vizvavidyAlaye pAchalA divasomAM eka coMkAvI de tevuM sarvekSaNa prastuta karyuM. je bALakonI buddhimattAnuM stara UMcuM hatuM zrI bajAja ane zrI abrAhame kevaLa tulasInA vicArane jene aMgrejImAM "AI kyU' kahevAmAM Ave che teo adhikAMza vijJAnano svara Apyo che, jene duniyA ghaNe pahelethI jANe che. zAkAhArI hatA. sAutha-TempaTana vizva vidyAlayanI eka TImane adhyayana dvArA jANavA maLyuM ke je loko 30 varSanI vayathI duniyAe hajI sudhI be mahAyuddha joyAM che. trIjuM mahAyuddha kyAre zAkAhArI banI cUkyA che, e tamAmanA AI kyanuM stara 10 thaze e kahevuM to hAla muzkela che. paNa vaijJAnikonuM kahevuM che ke varSanI Ayu SyamAM sarerAzathI pAMca aMka adhika hatuM. trIjuM mahAyuddha pANIne mATe thaze. zodhakartAoe kahyuM ke e kAraNa che ke je lokonuM AI kyanuM stara UMcuM hoya che, teo adhika svastha hoya che; kAraNa e ke pANIno vaparAza sauthI adhika katalakhAnAomAM thAya che. zAkAhArI bhojanano sIdho saMbaMdha hRdaya roga ane jADAIne rokavA alakabIramAM prati varSa 48 karoDa lITara peya pANIno upayoga mATe hoya che. kare che. muMbaInuM devanAra 64 karoDa 84 lAkha gelana pANI vApare *** che. dezamAM 6000 lAyasansa prApta kalatakhAnAMo che. ApaNuM sukarNonI putrI meghAvatI je InDoneziyAnI rASTrapati rahI amUlya pANI kalatakhAnAMone sApha karavAmAM, kapAyelAM pazuone cUkI che teo pUrNa zAkAhArI hatI. IslAmI jagatamAM prathama dhovAmAM ane ene baraphamAM peka karIne videza mokalavAmAM cAlyuM naoNbela puraskAra prApta karanAra ijiptanA navalakathAkAra mehaphUla jAya che! pANI bacAvavAne mATe loko AhvAna kare che. zuM A najIba zAkAhArI hatA. ethI zAkAhArI ane mAMsAhArI thavAnuM viSayamAM kAryarata saMsthAo e e kAnUnI ane gerakAnUnI kAraNa dharma kadApi nathI hoto. katalakhAnAMo tarapha kyAreya najara sarakhI nAkhI che. vicAra karo - duniyAmAM jyAM moTAM katalakhAnAM che tyAM bhUkaMpa bhAratamAM lagAtAra mAMsa udyoga vadhI rahyo che. have ApaNe kema Ave che? pAchaLanA divaso daramiyAna kyAreka bhUjamAM DerI DevalapamenTa maMtrAlaya nathI calAvatA balake maTana eksaporTa dharatIkaMpa Avyo to kyAreka mahArASTranA te bhAgamAM je AMdhra vibhAga calAvIe chIe. ApaNAM durlabha pazuonI sAthe ApaNA sAthe joDAyelo che. bhAratamAM alakabIra nAmanA katalakhanAthI amRta samAna pANIno paNa A hiMsAnA udyogamAM kharca karI koNa paricita nathI je rUdrAramamAM haidrAbAdanI pAse AveluM che. rahyA chIe. jyAre enI hadamAM bhUkaMpa Avyo to mahArASTranA usmAnAbAda jillA sudhInA vistArane eNe halAvI rAkhI dIdhA. killarI nagaranA e siddhAMta sAme Ave che ke mAMsAhAra karavAvALA zAkAhArI killolatAM manuSyanI cIso rudanamAM badalAI gaI. duniyAmAM jyAM pazupakSI para nirbhara che. moTAM katalakhAnAM che tyAM bhUkaMpa AvatA rahevAnuM zuM kAraNa che? dilhI khAte AvelA javAharalAla naheru vizva vidyAlayanA vijJAna mAMsAhAra karavAvALAone yAda rAkhavuM joIe ke emano vibhAga sAthe joDAyelA DokTara bajAja ane DokTara abrAhame AdhAra zAkAhAra che. satata enI para kAma karyuM. emanuM adhyayana batAve che ke prati divasa lAkho jAnavara je e ane katalakhAnAMomAM kApavAmAM 21mI zatAbdI pANInA saMkaTanI zatAbdI haze ethI have samaya Ave che emanI cIso na kevaLa vAtAvaraNamAM rAkhatuM paraMtu pAkI gayo che ke manuSya e vAtano pheMsalo kare ke ene jIvatA dharatInA paDaLone cIrIne bhItara sudhI pahoMce che. jyAM hara kSaNa rahevuM che ke nahi! jIvana joIe to zAkAhAra ekamAtra vikalpa UThatA rahetA taraMgonuM tApamAna vadhu rahe che. eka samaya evo che ane mRtya joIe to lohInA sodAgara banIne ApaNI suMdara Ave che ke te taraMgo jamInano sIno cIrIne bahAra nIkaLI Ave vasuMdharAne zULInA takhtA para caDhAvI do. che. je ApaNA zabdomAM bhUkaMpa che. chellA dasa varSamAM be moTI TrejaDI jovAne maLI che. eka to Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 'meDa kAu'nI ane bIjI 'barDa phlU'nI jyAre e bImArIonI bhItara jhAMkIe chIe ane paristhitinuM vizleSaNa karIe chIe tyAre jANavA maLe che ke vadhumAM vadhu gAyanuM dUdha prApta karavA ane moTI saMkhyAmAM maraghAono vepAra karavAnI prabaLa lAlace A prakAranI bhayaMkara bImArIo pedA karI che. prabuddha jIvana AhAra para ApaNe dharmanA keTalAye lapeTAo mArIe paNa vAstavikatA e che ke zAkAhAra svIkArIne ane dIrgha AyuSya banIne potAnA dharmanI sevA karavI ja A sadIno mAnava dharma banaze. mAMsAhAranAM be rUpa che - eka to enuM bhakSaNa karavuM ane bIjuM eno vepAra karavo. potAnA svAda athavA to udarapUrti mATe eno upayoga atyaMta sImita ane aMgata vAta che paNa jyAre enA vepArano mAmalo Ave che tyAre evuM lAge che ke duniyAnA hara yuvAnamAMthI lohI TapakI rahyuM che! ApaNI sAme na kevaLa ApaNA rUpiyA balake DaoNlara, pauMDa, dInAra, riyAla ane yUro lohIthI lathabatha najara Ave che! je jAgarUktA bakarI IdanA avasara para batAvavAmAM Ave che. te varSabhara kema rahetI nathI? dezanAM kasAIvADAomAM hara varSe lAkho pazuonI katla karavAmAM Ave che. emanuM mAMsa nikAsa karIne bhAre nyAla banI jAya che. emanI viruddha koI saMgaThita AMdolana kema nathI calAvatuM? mAMsano nikAsa karavAvALI moTI kaMpanIo A prakAranA virodhanI ciMtA karatI nathI, kAraNa ke ane gabharAvAnI jarUra nathI. pahelI jarUriyAta to bhAratanI janatAne e vyavasAyanA saMbaMdhamAM jAgarUka karavAnI che - keTalAM katalakhAnAM roja khule che, emAM keTalAM lAyasansadAra kAyadesaranAM che ane keTalAM zera-kAnUnI enI jANakArI ghaNA ochA lokone che. e kasAIkhAnAMomAM hara roja keTalAM jAnavara kApavAmAM Ave che? kApavAmAM AvelAM jAnavaronI nikAsa zI rIte thAya che? mAMsa vecavAvALI kula keTalI kaMpanI moTI kaMpanIo che? hara varSe teo keTaluM kamAya che? sarakAranI A saMbaMdhI zI nIti che ane dezanAM paryAvaraNa ane dezanI arthavyavasthA para eno zuM duSprabhAva paDI rahyo che? tA. 16 sapTembara, 2008 detAM. paNa Aja sudhI mAMsanA nikAsa ane pazuone nirdayatAthI kApavAnA saMbaMdhamAM evuM koI AMdolana nathI cAlyuM, gAMdhIvAdI, dhArmika netA ane samAjano bahu nAno bujhurga varga A AMdolanamAM joDAya che. paNa yuvAnonI dUra dUra sudhI bhALa maLatI nathI! ethI bhAvI peDhI jyAM sudhI jAgarUka ni thAya tyAM sudhI lokatAMtrika sarakAramAM enuM samAdhAna maLavuM muzkela che. dezamAM asaMkhya moracAo nIkaLe che ane pradarzana AyojIta karavAmAM Ave che. aneka mAmalAomAM virodhI daLa saMsadane Thappa karavA prayAso kare che ane keTalAye divaso sudhI cAlavA nathI jo have paNa ApaNA pazudhana para loko potAnI ciMtA nahi dAkhave to pachI bhArata 2021mAM vizvanI mahAzakti banI ke kema e kahevuM muzkela che. gAMdhIe cIMdhelA mArga para cAlIne je deza AjhAdI hAMsala karI ane niHzastrIkaraNane svIkArIne paMcazIlane AtmasAta karavAnI yojanA banAvI enA netAone to pahele ja divase e ghoSaNA karI devAnI hatI ke bhAratanI bhUmi para jeTalAM jalacara, thalacara ane nabhacara che emanAM rakSaNa karavAmAM Avaze. ApaNI prAcIna paraMparA anusAra sarakAra jAnavaronAM mAMsano vepAra nahi kare. AjhAdInI laDAIne samaye paMDita javAharalAla naherue lAhoramAM sthApita thanArA kasAIvADAno barAbara, jAmI paDIne virodha karyo hato. emaNe kahyuM hatuM ke huM kasAIkhAnAno virodha karuM chuM. jyAM kAgaDAo, samaDIo ane gIdha cakkara lagAvatA hoya ane jyAM kUtarAonAM jhUMDa hADakAMo jhApaTatAM hoya te dRzya huM bilakula pasaMda karato nathI! pazu ApaNA dezanuM dhana che ke enA hrAsane huM kayAreya sahana nathI karI zakato. aMgrejonA samayamAM madhya pradezanA nagara sAgaramAM eka kasAIvADo kholavAnI yojanA hatI paNa enI viruddha jyAre janatAno moTo samudAya UmaTyo hato tyAre briTiza sattAdhIzone paNa jhUkavuM paDyuM hatuM. AjhAdI pahelAM javAharalAlajInA je vicAra hatA te sattA AvatAM ja koNa jANe kema kyAM guma thaI gayA? emaNe dezanA pradhAna maMtrInA rUpe 17 varSa netRtva karyuM. paNa pachInuM je dazya che te zarIranAM ruMvADAM UbhAM karI devAvALuM che. 1947 thI Adhunika katalakhAnAMonI je zRMkhalA zarU thaI te Aje paNa zamI nathI. bhArata sarakAranI najara videzI calaNa mATe jyAre dezanI mUlyavAna vastuonI tarapha javA lAgI tyAre sauthI pahelI najara bhAratanA pazudhana para pahoMcI. tatkAlIna sarakArone e prazAsanamAM beThelA kasAIoe eka ja upAya sUjhavyo ke mAMsano nikAsa karIne sarakAra karoDo Dolara kamAI zake che. tyArathI na to sa2kA2nI Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 sapTembara, 2008 nIti badalI che ane na to niyata badalI che. mAMsano pravAha nikAsa rUpe jArI che ane Dolarono pravAha bhAratanI bhUminI tarapha AvI rahyo che. prabuddha jIvana khATakIonI saMkhyA 1947mAM mAtra 60 hajAra hatI paNa Aje te vadhIne pAMca karoDanI AsapAsa pahoMcI gaI che. e paNa te sthitimAM jyAre ke badhAM ja kalatakhAnAmAM Adhunika mazIna lAgI cUkI che ane emAM kAma karavAvALAonuM pramANa sauthI adhika nathI hotuM. muMbaI polIsa vibhAganI jANakArI mujaba 1995 sudhI dezamAM 36000 katalakhAnAMo hatAM. pAMca talakhAnAM atyaMta Adhunika mazInothI sajja ane 24 eNksaporTa oriyaeNTeDa ekamo che. chellA dasa varSamAM Adhunika katalakhAnAMnI saMkhyA pAMcathI vadhIne 25 thaI. alakabIra eNksaporTa limiTeDanI carcA ghaNI badhI thaI cUkI che. enA nAmathI evuM lAge che ke jANe te laghumati samAjanA dhannA zeThonI deNa che. paNa enA saMcAlaka bahumati samAjathI adhika che. emAMnA keTalAka to e paMtho sAthe saMbaMdhita che je mAMsa kApavuM to thaze dUra, paNa enuM nAma levAthI paNa paheja kare che. alakabIravALAoe potAnI nIcatA na choDI. 30 jAnyuArI 1989nA divase AMdhra pradezanA rUdvArama nAmanA gAmamAM haidarAbAdanI pAse vaidaka jillAmAM AvelA parisaramAM eka yAMtrika katalakhAnuM sthApita karavAne mATe arajI karI. AMdhra sarakAre mAtra sADAtraNa mahinA bAda 4 me,1989nA roja e katalakhAnAne mATe potAnI svIkRti pradAna karI. 30 jAnyuArI- mahAtmAjInI zahIdIno divasa che. zuM AMdhra sarakAre A prakAranI vRzita ane lohImAM DUbelI zraddhAMjali daIne majAka nathI uDAvI? tatkAlIna koMgresa sarakAranuM AnAthI vadhIne bIjuM pApa zuM hoI zake? eka varSamAM e kattalakhAnuM eka lAkha 80 hajAra bheMsa pADA ane sAta lAkha gheTAM-bakarAM kApe che. bhAratanA mAMsAhArIo mATe nahi, balake arabastAnamAM beThelA teliyA rAjAo mATe huM rAta-divasa dInAra ane riyAlanI varSA kare che tathA je alakabIranA mAlikonI pAse jamA thaI jAya che. sarakAra emanA nikAsa 52 garva kare che ane sArA nikAsa karavAvALAne puraskAra ApIne emanI pITha thapathapAve che. 11 karavAthI alakabIranuM nAma to jANItuM-mAnItuM che paNa A prakAranA 38 anya ekamo bhAratIya pazuonAM kala-e-Ama karIne hara varSe karoDonI kamANI karI rahyA che. enAmAM caMdIgaDhanI pAse paTiyALA jillAnA De2AbakasI gAmamAM oNsTreliyana kaMpanInA sahayogathI evuM katalakhAnuM sthApita thayuM che, jemAM 8 kalAkamAM 2000 pazuonI hatyA karavAmAM Ave che. e kArakhAnAMone e vAta para garva che ke emanI pratiSThA amerikana ane yuropiyana kaMpanInI samAna che ethI bhAratamAM emanA mAMsa-nikAsanuM sanmAnita sthAna che. bhAratIya janatA ane ahiMsA premIonA lagAtAra virodha muMbaInA devanA2 katalakhAnAnI carcA hara paLa thatI rahe che. emAM hara roja 1000 baLada, gAya, pADo ane bheMso kapAya che. 16,900 dheTAM-bakarAM kapAIne mAMsanA vecANa mATe bajAramAM pahoMcI jAya che. devanAranA adhikatama AMkaDA e batAve che ke 1987-1988mAM 25 lAkha gheTAM-bakarIo, 80 hajA2 bheMso ane pADAo, 5200 vAcharaDAMo ane pa0 hajAra suththaro kApavAmAM AvyA. bAndrA upanagarathI jyAre katalakhAnuM devanAra lAvavAmAM AvyuM hatuM e samaye A vibhAganA Ayukte praMsa saMmelanamAM kahyuM hatuM ke A katalakhAnuM eTaluM to Adhunika che ke pazunI koI cIja nakAmI nahi jAya! khetIthI mAMDIne jajIvananI vyavahArikatAmAM gAyanA upayogane koI paNa nakArI nathI zakatuM. paNa te gAyanA mAMsano sodo karIne Dolarapati banavA evA ja jANe koI kapUta potAnI mAnuM vilAma karIne dhannA zeTha banavA cAhe che! gAyanI sAthe joDAyelI ApaNI pragati para jyAre ApaNe vicAra karIe chIe tyAre jI. sI. benarjI dvArA likhita emanuM pustaka 'enImala hasabanDarI' ApaNI AMkhonI sAme AvIne khaDuM thAya che. emaNe je AMkaDAo ApyA che tene vAMcIne to evuM lAge che ke 21mI sadIno aMta thatAM thatAM gAyanA nAmanuM koI prANI bhAratamAM bacaze ke nahi! bhAratamAM jyAre videzI mudrAnI kamI najara Ave che to bhArata sarakAra mAMsano nikAsa vadhArI de che. bhAratamAM jyAre vaizvikaraNano dora zarU nahoto thayo te samaya sudhI ApaNe pazuone ja videzI calaNanI khANa samajI hatI. 1889mAM bhArata sarakAre mITa TeMkanolaoNjI mizana' sthApita karyuM hatuM. .. : Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 tA. 16 sapTembara, 2008 prabuddha jIvana banAvanAra paravaradigAranI duniyAnuM rakSaNa karI rahyA che? ekavAra sasto ane sulabha mArga maLI gayA pachI e rastAne koNa choDavA icche ? ene AgaLa vadhAravA mATe sarakAre Adhunika katalakhAnAMone sADA cAra so karoDa rUpiyAnI sahAya karI. e eTalA mATe ke videzathI Adhunikatama yaMtra kharIdI mAMsanA utpAdanamAM vRddhi karI zake. moTA kasAIvADAone eTalA mATe sastA vyAja para lona ApavAmAM AvI ke te pazuone jhaDapabhera kApIne, paika karI zake to videzamAM mAla jaldI pahoMcI zake. briTizanI 'phroma enImala kAunsila' nAmanI saMsthAnA adhyakSanuM kahevAnuM che ke koIne mArI nAkhavuM e sauthI moTI krUratA che. talakhAnAMnI A saMskRtine koI ucita nahi TheravI zake, IslAma to kadApi nahi, jemaNe pazupakSIone ApaNA jevAM prANIo ja mAnyA che. saMpUrNa pustakamAM aneka sthaLe enuM darzana thAya che. ethI musalamAnone ja nahi saMpUrNa duniyAnA lokone e vAtanuM AtmamaMthana karavuM joIe ke zuM teo potAne 'prabuddha jIvata' A varSanI paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna 'prabuddha jIvana'nI Arthika sthiratA mATe jijJAsu zrotA samakSa uparokta yojanA ame prastuta karI hatI. A yojanAmAM koI paNa eka mahinA mATe koI paNa vyakti rUA.20,000/- lakhAvI e mahinA mATe 'prabuddha jIvana'nA saujanyadAtA banI zakaze. saujanyadAtAnuM nAma ane jemanI smRti mATe A dAna apAyuM che emanuM nAma, mAtra A be nAmo ja prathama pRSTa upara pragaTa thaze. amane jaNAvatAM AnaMda thAya che, A jJAna karmano lAbha levA A ATha divasa daramiyAna amane 22 saujanyadAtA prApta thayA jemanA yazasvI nArko nIce mujaba che. prabuddha jIvana saunyadAtAo (1) zrI rasikalAla laheracaMda zAha (2) zrI caMdrakAMta dIpacaMda zAha (3) DaoN. dhanavaMtarAya tilakarAya zAha (4) zrI bhUpendra DAhyAbhAI javerI (5) zrI dilIpabhAI mahendrabhAI zAha (6) zrI sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTa (7) zrI nItinabhAI sonAvAlA (8) zrI caMdrakAMta dhuDAbhAI gAMdhI (9) zrI kAMtilAla parIkha (10) zrI kAMtilAla parIkha hajharate alIe kahyuM che : "jIvana jIvo to madhanI mAkhInI jema.' IslAma sahita badhA dharmomAM dUdha detAM pazuno vadha karavA anaitika ja nahi, thora pApa che. ciMtAnI vAta e che ke bhAratanI rAjadhAnI dilhI sahita ATha rAjyo evAM che jemanI dUdha-prApti dasa varSa bAda ghaTI che. eno sIdho artha e che ke dUdhALa pazu katalakhAnAMone bheTa caDhI gayAM che. ApaNAM pazuo kapAtAM e to A hAlata dUdhanA utpAdananI bAbatamAM anya pradezonI paNa thavAnI che." _dhanavaMta zAha IslAma ane zAkAhAra : padmazrI mujhaphphara husaina muMbaI. phona H 25170990 pravINa prakAzana-rAjakoTa (0281) 2232 460 saujanya yojanA (11) zrI kAMtilAla parIkha (13) zrImatI vINAbena surezabhAI cokasI (13) zrI jitendra ramaNIkalAla vorA (14) zrI jitendra ramaNIkalAla vorA (15) zrImatI jhave2bena mANekalAla ema. saMgoI (16) zrImatI bhagavatIbena pI. sonAvAlA (17) zrI harSadaMjana dIpacaMda zAha (18) zrImatI zAradAbena bAbubhAI zAha (19) zrImatI Aibena maNilAla cunIlAla sonAvAlA (20) eka zubhecchaka mahAzaya (21) zrImatI IlAbena modI (20) onavarDa phAunDezana saujanyadAtA prApta thayAthI 'prabuddha jIvana' vadhu vAcana laIne ApanI samakSa upasthita thaI zakaze, enI zarUAta A aMkathI ja thaI che. Apa paNa saujanyadAtA banI jJAnakarma puNya prApta karo evI amArI bhAvanA che. Apa saujanya dAtAnuM nAma, smRti nAma ane Apane icchita mahino lakhI jaNAvI rUA. 20,000/- no ceka zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA nAme mokalavA vinaMti. A dAna 80 G ne pAtra che. 80 G sarTiphikeTa Apane mokalI zakAze. pramukha zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 sapTembara, 2008 prabuddha jIvana zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA paryuSaNa vyAkhyAnamALAnuM Ayojana pradakSA jAnI zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI 74mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTanA Arthika sahayogathI jaina dharmanA abhyAsu DaoN. dhanavaMta zAhanI adhyakSatA heThaLa nava divasa sudhI nyU marIna lAinsa sthita pATakara haoNlamAM yojAI hatI. 27mI oNgasTathI cothI sapTembara sudhI yojAyelI A vyAkhyAnamALA zrAvako mATe jJAna ane bhaktirasanI gaMgA banI hatI. parvAdhirAja paryuSaNa daramiyAna tIrthaMkaronI upAsanAnI sAthe jarUratamaMda saMsthAone upayogI thavAno anokho sevAyajJa saMghe I. sa. 1985thI zarU karyo che. tenA bhAgarUpe gujarAtanA aMtariyALa vistAromAM sevApravRtti calAvatI saMsthAo mATe dara varSe nAkAM ekaThA karI ApavAmAM Ave che. te anusAra A varSe navasArI jillAmAM molI sthita kasturabA sevAzramane madadarUpa thavAnI Tahela nAkhavAmAM AvI hatI. te saMsthA mATe Azare 21 lAkha rUpiyA jeTalI rakama ekaThI karAI hatI. kapaDavaMja sthita maMdabuddhinA bALako mATenI zALA mATe ramakaDAM ApavAnI Tahelane paNa sAro pratisAda maLyo hato. 'saMgha'nA pramukha rasikabhAI zAha tathA upapramukha caMdrakAMta zAhe marolI sthita kasturabA sevAzrama saMsthAne udAra hAthe sahAya ka2vAno anurodha karyo hato. khajAnacI bhUpendra jhaverI ane sahamaMtrI varSAbahena zAhe dAtAonA nAmanI vigato jAhera karI hatI. maMtrI nIrubahena zAhe AbhAravidhi karI hatI. jaina dharmanuM meghadhanuSa vize DaoN. kumArapALa desAI dharmaciMtananA cAra sUtro vize vasaMtabhAI khokhAnI dharma sivAya bIjuM koIpaNa kArya karavuM nahIM. je kArya karavAthI dharmanuM ArAdhana na thAya tenAthI aLagA rahevuM joIe. bIjuM, koIpaNa saMjogomAM jIvamAtranI hiMsA karavI nahIM, jevo mAro AtmA che evI ja AtmA bIjAno che evo bhAva rAkhavo. bIjAnA jIvane Adara Apavo. koIpaNa prANI vadhane yogya nathI. ahiMsA jaina dharmanI AgavI oLakha che. abhayathI uttama koI dAna nathI. trIjuM, jagatamAM AtmA zAzvata che ane jIvana kSaNaDI.bhaMgura che. A jagata paMkhInA mALA jevuM che. rAgamAMthI utpanna thayelA premamAMthI baMdhano Ave che. putraprAptinI mahecchA sneharAga che. kAmarAgamAM nANAM vaDe meLavI zakAya evA bhautika-kSaNika sukho bhogavavAnI lAlasAno samAveza thAya che. dRSTirAgamAM aham ane pratiSThAnI eSaNAno samAveza thAya che. icchAo kyAreya pUrI thatI nathI te haMmezA vadhe che. cothuM jIvane viveka hoto nathI. izvarano upadeza mAnavo ke DaoNkTaranI salAha temaja gurunI zIkhAmaNa mAnavI ke vakIlanI salAha tenI samaja paDatI nathI. aMtarmukha thaIne prajJAthI paramatattvane pAmavAno, oLakhavAno prayatna karo. tenA vaDe thoDA janmonA pherAmAMthI bacI zakAze. guru gautama svAmI vize bhAratIbahena bhagubhAI zAha divALImAM copaDA pUjana TANe ApaNe temAM gautama svAmInI labdhi hojo evuM lakhANa lakhIe chIe te guru gotama svAmImAM vidyA, vinaya, vidyuka, saraLatA, samarpaza, samatA, tyAga, tapa ane titikSA e nava guNa hatA. gautama svAmIno janma gautama kuLamAM thayo hato. temanA pitAnuM nAma vAsudeva hatuM. temanuM bALapaNanuM nAma IndravRti hatuM. temanA bhAIonA nAma agnivRti ane vAyuvRti hatAM. svAmIno artha svamAM eTale ke potAnAmAM amI bharavuM. je potAnA mAnava jIvananA ghaDAmAM amI bhare che te svAmI bane che. saumila brAhmaNa dvArA thatAM yajJa samaye prabhu 13 jaina dharmanI paraMparA zabdastha athavA graMthastha nahIM paNa hRdayastha che. bIjI vizeSatA prAcInatA che. jaina dharma bauddha dharmano samakAlIna nahIM paNa tenAthI purANo che. trIjI viziSThatA vANijya che. TrasTIzipanA sihAMtanI vAto thoDA dAyakAthI saMbhaLAya che paNa dAna ane sneha jainonA lohImAM che. duSkALa samaye jagaDuzA zeThe mAtra bhArata nahIM paNa cheka kaMdahAra sudhI 114 dAnazALA zarU karI hatI. potA mATe ochuM ane samAja mATe vadhu vAparavAnI jainonI paraMparA che. tyAga cothI khAsiyata che. prabhu mahAvIre rAjapATa ane parivArano tyAga karyo hato ane vanamAM Azcarya lIdho hato. pAMcamI khAsiyata bAhyazatru karatAM aMdaranA zatruone jItavA para vadhu bhAra mUkavAmAM Avyo che. chaThThI viziSThatA vairAgyanI che. rAjA kumArapALanI vijayayAtrAmAM pharyA pachI temanA guru hemacaMdrAcArye rAjyamAM annavastra vinA jIvatA lokonI vAta karI hatI. rAjAnA guru hovA chatAM hemacaMdrAcArya sAva sAmAnya aMgavastra oDhIne vijayayAtrAmAM pharyA hatA. jaina sAdhuo ochAmAM ochA annavastrathI jIvana vyatita kare che. jaina dharma mAtra manuSyane nahIM paNa jIva mAtra ane prakRtine prema karatAM zIkhave che te tenI sAtamI viziSTatA che. jaina dharmamAM mAtra pazuonA nahIM paNa paryAvaraNanA adhikArInI vAta paNa che. A sAteya viziSTatAo meghadhanuSanA raMgonI jema ekamekathI saMkaLAyelI che. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana mahAvIranA tapanuM tejasvIpaNuM joyA pachI temaNe 50 varSanI varSe 500 ziSyo sAthe dIkSA lIdhI hatI. teo kahetA ke eka kSaNa paNa pramAda pAlave ema nathI. te samajIne teo cAra prahara adhyayana ane be prahara dhyAna karatA hatA. zeSa be prahAra teo nidrA ane nityakrama mATe kharcatA hatA. temane prabhu mahAvIra pratye apAra prIti hatI. prabhu mahAvIra nirvANa pAmyAnA khabara temane rastAmAM maLyA pachI temaNe karelA vilApanuM varNana AMkhomAM AMsu lAvI de evuM che. te khabara maLyA pachI guru gautama svAmIe logassa sUtranI racanA karI hatI. zrI guru graMthasAheba vize DaoN. bhUpendrasiMga bhATiyA tA. 16 sapTembara, 2008 pachI parivAra ke kAmadhaMdhA saMbaMdhI vicAro na karavA. dravyapUjA ane bhAvapUjA e pratimA pUjananA be prakAra che. dravyapUjAmAM aMga pUjA ane agara pujAno samAveza thAya che. prabhunI pratimAne snAna e ApaNA AtmAne snAna karAvavAnuM pratIka che. prabhunA aMguThAnI, karakAMDAnI, khabhAnI, bhAla pradezanI, hRdayanI ane nAbhikamaLanI pUjAnuM khAsa mahattva hoya che. derAsara ke maMdiranA nirmANa mATe phALo ApyA pachI kartRtva bhAva rAkhavo na joIe. temAM potAnuM nAma sahuthI upara ke moTA akSare lakhAya evI icchA na rAkhavI joIe. uttama zrAvaka banavA mATe nyAya-nItithI kamAvuM joIe. zIkhonA dharmagraMtha zrIguru graMtha sAhebamAM bhaktinI ane satyanI upAsanAno saMdeza che. temAM satnI prApti karo, saMtoSano vicA2 karI ane prabhunA amRta samAna nAmanuM smaraNa karo evo upadeza ApavAmAM Avyo che. zIkha dharmanI sthApanA guru nAnake oNkTobara, 1708mAM karI hatI. guru nAnake bhArata bhramaNa karIne bhaktakavionI racanAo ekaThI karI hatI. te badhI zIkhonA pAMcamA guru guru arjunasiMhe zrI guru graMtha sAhebamAM samAvI che. temAM kabIra ane sUphI saMtonI racanAo paNa che. zIkha dharmamAM te samayanA brAhmaNavAdane nakAravAmAM Avyo hato. temAM UMca ke nIca jAtinA evA bhedabhAva nathI. prabhu sarvatra, sarvazaktimAna, nirbhaya, verabhAva vihoNo, janmamRtyuthI para, ane samayathI para che. izvara dayALu ke kRpALu che evuM vAraMvAra bolavAthI tene koI phera paDato nathI paNa ApaNe dayALu ke kSamAzIla thavAnI jarUra che evI samajaNa keLavavI joIe. zIkha dharmamAM zrI guru graMtha sAhebanA zabdane ja guru mAnavAmAM Ave che. guru goviMdasiMhanA be kizora vayanA putrone navAbe caMDIgaDha pAse sarahanamAM jIvatA divAlamAM caNI daIne mArI nAMkhyA hatA. eTaluM ja nahIM paNa temanI aMtima vidhi mATe jagyA ApavAno inkAra karyo hato. te samaye ToDaramala jaina nAmanA jaina gRhastha sonAmahora vaDe te jamIna kharIdI hatI. te jaina gRhasthanuM RNa Aje paNa zIkha koma para che. pratimApUjana vize prA. tArAbahena ramAbhAI zAha prabhunI pratimAnuM pUjana saraLa che paNa te tAttvika draSTie mahattva samajIne karavAnuM hoya che. prabhunI pratimAnuM pUjana karavA bhaya vinA, dveSa vinA ane prasaMga citte javuM joIe. pUjana mATenI sAmagrI nItinI kamANImAMthI kharIdelI hovI joIe. pratimApUjana maMdira jevI pavitra jagyAe thAya. pratimApUjanamAM dravya, kSetra (jagyA), kALa ane bhAvanI zuddhi mahattvanI che. maMdiramAM pravezyA nimitta upAdAna vize paMDita phulacaMda zAstrI A jagatamAM badhA kArya upAdAnanI yogyatAthI thAya che ane nimitta to tyAM mAtra hAjara hoya che. AtmajJAnane kAraNe ja jagatanA badhA jIvo ajJAnamAMthI jJAna tarapha ane duHkhamAMthI sukha tarapha jAya che. jagatamAM je kaMI pariNamana thAya che teno kartA huM chuM ema dareka ajJAnI mAne che. te mAnyatAnuM nAma kartRtva buddhi che. gADAnI nIce cAlato zvAna gADuM pote kheMce che evI kathA jevo ghATa che. putro bhaNe to pitA kahe che ke meM bhaNAvyA ane na bhaNe to kaheze teo bhaNyA nahIM. nimitta para Aropa mUko te mithyAtva che. upAdAnanI yogyatA pAke tyAre nimitta sahaja rIte prApta thAya che. lagnotsukane patnI maLe eTale sALo ApoApa maLI jAya che. sALAne zodhavA javuM paDatuM nathI. jeomAM upAdAnanI yogyatA hoya e tene nimitta maLe ja che. zarIra para niyaMtraNa che paNa vALa dhoLA thatAM rokI zakAtAM nathI. huM kartA nahIM paNa jJAtA chuM. A jagatamAM kazuM sAruM ke kharAba nathI, kazuM jUnuM ke navuM nathI ane kazuM vaheluM ke moDuM nathI e cha sUtro yAda rAkhavA jevA che. tame mAruti-800 moTara kharIdo to te tamArA mATe sArI che. paNa jenI pAse tenAthI vadhu moMghI moTara hoya tenA mATe te sArI nathI. dukAnamAMthI be hajAranI sADI kharIdavI sArI lAge paNa dukAnadAra kaheze ke be varSa jUnI sADI vecAI gaI. jagatamAM sArI ke kharAba vastu mAtra kalpanAmAM ja che. satyanI upAsanA vize zailajAbIna cetanabhAI zAha vastunI pathArtha Abhivyakti e satya evo artha thAya. satyano tAsa ke ullaMdhana mAnavasamAjane jakhmI banAve che. satya e ja dharma, tapa, brahma ane parama yajJa che. mana, vacana, ane karma vacce ekarUpatA satya che. derAsaramAM niyamita javA chatAM manamAM izvara Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 sapTembara, 2008 prabuddha jIvana 15 pratye bhAva nathI to te asatya che. loko dasa prakAre khoTuM bole zraddhAnA huMphALA sparzathI vyakti icchIta vastu meLavI zake che. che. keTalAka potAno mobho dekhADavA daMbhathI, chetaravA, vastu ApaNe aMtaramananI cetanAne jagADIne tenI sAthe vAta karavI meLavavA ke lobhathI, vera ke irSAthI, uparI adhikArInA bhayathI, joIe. tamArA manamAM beselA saguru mArgadarzana Apaze. mAre majAka ke hAsya UbhuM karavA, ane khoTuM doSAropaNa karavA khoTuM je vastu joIe che te ApavA izvara Atura che. vyasana, roga, bole che. huM tArA mATe AkAzamAMthI tArA toDI lAvuM evuM premI krodha ane niSphaLatAne taTasthatAthI juo. kAlpanika bhayathI DarI premikAne kahe tyAre te khoTuM bolato hoya che. lagna pUrve ke bAda javAnuM tajI devuM joIe. vyasana choDavAmAM agAu vIsa vakhata khoTuM AcaraNa karavAthI chUTAcheDA thaI zake. satya sApekSa che. dasa niSphaLatA maLI hoya to paNa 21mI vakhata saphaLatA maLaze evo DIgrI senTIgreDa uSNatAmAna hoya tyAre Aphrikana vyakti kaheze ke vicAra karo. ahamUne tyAgIne AgaLa vadhavAthI saphaLatA maLI ghaNI ThaMDI che ane uttaradhruvamAM rahe to vyakti kaheze ke ghaNI garamI zakaze. vartamAna paristhiti mATe ApaNe ja javAbadAra hoIe che. vAstavamAM baMne sAcA che. A anekAMtavAdano siddhAMta jena chIe. nabaLI paristhiti ghaNIvAra nakArAtmaka vicAronuM ghaDatara dharmae mAnavajAtine ApelI mahattvanI bheTa che. kare che. maMtra-yaMtra-taMtra vize sAco dharma-kAco dharma vize DaoN. nareza veda DaoN. guNavaMta zAha 84 lAkha yonimAM durlabha manuSyajanma mAtra nava vakhata ja ApaNA mahaMta, mullA ane pAdarIono saMbaMdha kAcA dharma maLe che. AgamomAM jIvananuM svarUpa, kAryakSetra, kArya ane pariNAma sAthe che. AsArAmanA rUpamAM nahIM paNa ghaNIvAra saphArI suTamAM arthAt AkhA jIvananuM AkhuMya vyAkaraNa ApavAmAM AvyuM che. paNa saMta hoya che. teone oLakhIne sanmAna nahIM karIe to zabdonA banelA maMtranuM manana karavAthI sAdhakonuM rakSaNa thAya che. samAjane nukazAna thaze. ApaNA tIrthomAM bAhyAcAra dekhAya che. AtmAne zodhatA pahelA manane kAbUmAM rAkhatA zIkhavuM paDe che. te AcaranArAo sAcA dharmathI dUra che. ApaNe suddhAM bAhyAcAramAM cittane zAMta rAkhavA yoganI madada levI joIe. yogano artha ramamANa chIe. suratanA eka vepArIe mArA pustako vAMcIne joDANa ke saMdhANa che. retIno Dhagalo karyA pachI vadhu ne vadhu retI karacorI choDI dIdhI ane kAmadArone pUruM vaLatara ApyuM. tenA nAMkhavAthI paDI jAya che. paNa temAM simenTa bheLavavAmAM Ave to kAraNe moTuM Arthika nukazAna thayuM che chatAM teo pote nakkI ImArata bane. jIvananI ImArata ubhI karavA yoga uttama vastu che. karelA sAcA mArga para cAlavA makkama che. saphArI suTamAMnA saMtanuM yogamAM maMtra, laya, haTha ane rAjano samAveza thAya che. maMtrayoga sanmAna karatAM zIkhavuM paDaze. huM teone "mAIkro gAMdhI' kahuM chuM. cittane surakSita rAkhavAnI prakriyA che. tenA upAdhya, upAsaka ane teono Adara karatAM zIkhavuM paDaze. sAco dharma AMbA jevo che. upadezatA vacce samanvaya sadhAvo jo Ie. maMtra sAdhanA vaDe tenI kerI khavAya paNa pAMdaDA ane DALI na khavAya. ApaNe satya, citavRtti zame che ane vAsanAno kSaya thAya che. Atma sAkSAtkArathI ahiMsA, karuNA, aparigraha ane asteya jevA siddhAMtonI Atmasiddhi tarapha javAya che. maMtrasiddhinA prathama tabakkAmAM zuddha avagaNanA karIne bAhyAcAra tarapha vaLyA chIe. tenA kAraNe vidyA sAthe, maMtrasvaranA tabakkAmAM izvara sAthe ane maMtramahezvara ApaNe mULane badale pAMdaDAM ane DALane pANI ApatAM hoIe dvArA sadAziva sAthe sAyujya thAya che. maMtra e zastra che ane evo ghATa che. AtaMkavAdanI nAbudI mATe jagatamAM jaina dharmano caitanya prApta karI Ape che. sadguru pAsethI maLelA maMtranI phelAvo karavo joIe. kAco dharma lAuDaspIkaramAM bole che. sAco upAsanA jaldI siddhi thAya che. yaMtra maMtranA sUkSma rahasyone pragaTa dharma ekAMta maMdiramAM ane AnaMdanI dhajA pharakatI hoya tyAM maLe kare che. jJAnano vistAra jenA thakI thAya tene taMtra kahe che. che. abhaya bano nahIM tyAM sudhI ahiMsA pAlana muzkela che. adhyAtma ane vijJAna vize. maithilI bhASAnI bhaktikavitA vize. manubhAI dozI DaoN. nalinI maDagAMvakara adhyAtma ane vijJAna vacce saMbaMdha che. paryAvaraNa ane bihAranA ane nepALanA keTalAka jillAmAM maithilI bhASA mAnasazAstra baMnemAM adhyAtma ane vijJAna che. adhyAtma kahe che bolAya che. A pradezamAM ziva, zakti ane viSNunI upAsanA ke mRta zarIramAM jaDa ane cetana bhinna hoya che. mRta vyaktinA thAya che paNa ziva upAsakonuM pramANa vadhu che. A pradezamAM zarIramAMthI cakSuo kADhIne bIjAnA zarIramAM besADavAmAM Ave bhAgavatapurANa lo kapriya graMtha che. kRSNabhaktimAM mAnatA to te dekhato thAya che. A bAbata vaijJAnika dRSTie satya che. kavioe zRMgArarasathI pracura praNaya bhaktinA kAvyo racyA che. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 sapTembara, 2008 maithilI bhASAmAM mahAkAvya ane khaMDakAvya paNa racAyA che. zrIrAma, apamAna, apazabda, garva ke abhimAnanI bhASA bolato nathI. zrIkRSNa ane jagannAthanA lagnaprasaMgone AvarI letA bhaktikAvyo kSamA amRta hai' vize. racAyA che. tyAM bihulA nAmI gItakathAno prakAra paNa jANIto vidUSI sAdhvI pU. surekhAzrIjI che. kavi vidyApati racita bhakti kAvyo ane gIto hastapratarUpe jaina dharmamAM kSamA ApavAnuM saMvatsarI parva AkhA jagatamAM Aje paNa sacavAyA che. temanI prathama racanA saMskRtabhASAmAM benamUna che. jagatanA bIjA koI dharmamAM A prakAranuM parva nathI. hatI. bIjo graMtha puruSaparIkSA hato. zivabhakti kavi vidyApatine jaina dharmamAM kSamAnuM viziSTha parva che e jaino mATe saubhAgya che. tyAM bhagavAna zaMkara sevakarUpe rahetA hovAnI vAyakA che. temanA A divase ApaNe varSa daramiyAna karelI bhUlono vicAra ane rAjA zivasiMhanA patnI lakhImA ane vidyApatinA putravadhU caMdrakalA samIkSA karavI joIe. te bhUlo pharI thAya nahIM teno paNa vicAra paNa kaviyatrI hatA. karavo joIe. A parva dvArA ApaNe hRdayamAM prema ane maitrIno mahAtmA gAMdhI ane paMca mahAvrata vize akhaMDa dIpa pragaTAvavAno che. ApaNAmAM sUtelI cetanAne DaoN. yogendra pArekha jagADavAnI che. saMvatsarInuM parva e dhArmika jIvananI varSagAMTha che. jaina dharmanA mahattvanA siddhAMto ahiMsA asteya, aparigraha hai kSamA mAgavAno guNa ApaNI aMdara Ave to bIjA sadguNo ane anekAMtavAdanI mahAtmA gAMdhIjI para UMDI asara hatI. teo paNa tenI sAthosAtha potAnI meLe Avaze. hRdayamAM haMmezA kSamA satya aMge kahetA ke mAruM nirmaLa aMtaHkaraNa kahe te kAlpanika ane maitrInuM jharaNuM vahetuM rAkhavuM joIe. kSamA ApavAno artha satyane dIvAdAMDI samAna mAnIne huM AgaLa vadhu chuM. satya sApekSa che. mananA aMdaranI gAMTha kholI nAMkhavI evo thAya che. kSamA ApavI che. Aje huM je satya mAnuM chuM te kAle satya na hoI zake. gAMdhIjI e dharmanI parikramA karavA samAna che. kahetA ke vedomAM aspRzyatAnuM samarthana karavAmAM AvyuM che evuM micchAmi dukkaDama' vize puravAra thAya to huM vedono paNa tyAga karuM. mahAbhAratamAM yudhiSThire bhAgyeza jyAM paNa azvatthAmA nAmano hAthI maryo tyAre 'narovA ke jovA' ApaNe kSamA ApIe tyAre astitvano utsava Ave che ane kahyuM hatuM. paNa gAMdhIjIe satya ane ahiMsA aMge temanuM valaNa tene phUla phUTe che. kSamAmAM AMtaradarzana karavuM joIe. kSamA ApatI spaSTa rAkhyuM hatuM. asahakAra AMdolana samaye 22 polIsone ane mAMgatI veLAe hRdayanuM valoNuM thAya che. temAMthI sadguNo bALI mUkavAmAM AvyA tyAre temaNe te pAchuM kheMcI lIdhuM hatuM. pragaTe che. hindu dharmamAM paNa zarIrathI, manathI ane kAyAthI thayelA amerikAnA pAdarI revaDuM, moTe gAMdhIjIne ekavAra paDayuM hatuM ke pAponI mAphI mAgavAno zloka che. je mAre te vIra che ane kSamA bhAratanI prajAnI kaI be mahatatvanI vizeSatA che ? gAMdhIjIe Ape te mahAvIra che. kSamA e Izvara ArAdhanAnuM gaurIzikhara che. kahyuM hatuM ke bhAratanI prajAnA ahiMsA paranA vizvAsano mane dhame vyaktine TrAnsaphormezana eTale ke badalAva ke punaHjAgRti AnaMda che ane bhaNelA mANasonI hRdayahInatAthI duHkhI chuM. tarapha laI jAya che. pRthvIno 35 vAra vinAza karI zakAya eTalA Avo dharmane oLakhIe vize. hAIDrojana bomba jagatamAM paDelA che. paNa jagatamAMnA ane munizrI jayaprabha vijayajI mahArAja bhAratamAMnA saMto ane AstikonA puNyanA baLathI jagatano savAre dIvAbattI karI ane mALA japI eTale Ajano dharma vinAza thato nathI. vartamAna samayamAM lokomAM saMyama ghaTato jAya pUro evuM na hovuM joIe. dharma karavAnI nahIM paNa jIvanamAM vaNI che A Aii che ane premamAM uMDANa rahyuM nathI. yuvAvargane ApaNe dharma ane Stanano saMskRti bhaNI vALavAnI jarUra che. dora zarU thavo joIe. jIvanamAM jJAna meLavavA vyAkhyAna sAMbhaLavuM zrI jaina mahAvIra gItA vize joIe. tenAthI vyavahAra-svabhAva sudhare che. duniyA jItanArA DaoN. dhanavaMta zAha chevaTe mRtyu sAme hArI jAya che ane khudane jItanAro arihaMta che. zrI jaina mahAvIra gItAnI racanA karanArA yoganiSTha AcArya potAnA para niyaMtraNa meLavavA jevI sAdhanA koI nathI. aham zrImad buddhisAgarajI mahArAjano janma mahesANAmAM kaNabI choDavAnuM ane svabhAva badalavAnuM zIkhave te dharma che. prabhAva kheDUtane tyAM thayo hato. eozrInuM saMsArI nAma bahecaradAsa pADatA zIkhave te pAkhaMDa che. duniyAne sudhAravAnI ciMtA na karo hatuM. temaNe 100 varSa pUrve karelI AgAhI mahuDI tIrthamAM borDa potAnI jAtane sudhAro. dharmamAM UMDe na utaro. dharmane tamArAmAM para lakhavAmAM AvI che. temAM jaNAvyA anusAra bhAratamAM prabhu UMDe utAro. dharmanA ThekedAra banavAno prayatna na karo. dharmane mahAvIranA siddhAMto anusAra rAja cAlaze. Aje bhAratamAM nAstikothI nahIM paNa ThekedArothI khataro che. dhArmika vyakti kyAreya ahiMsaka rIte lokazAhI paddhatithI rAja cAle che. A bhaviSyavANI Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 sapTembara, 2008 prabuddha jIvana kevaLajJAnanuM pariNAma che. mahAvIra gItAmAM vividha prazronA prabhu vidhavidha dharma ane ahiMsA (pRSTa bIjAnuM cAlu) mahAvIre ApelA uttaro samAvI levAmAM AvyA che. tenA zraddhA, loko rAkSasa samAna che. gurudvArAomAM laMgaramAM anivAryapaNe prema, karma, dharma, nIti, saMskAra, gurubhakti, jJAna ane yoga zAkAhAra bane che. ema 16 adhyAyamAM 3000 gAthAono samAveza thAya che. islAma dharma mAtra 51mA varSe kALadharma pAmyA te pahelAM sAdhu tarIkenA 24 khudAno artha rahIma. eTale samasta vizva para dayA rahama karanAro varSanA samayagALAmAM temaNe gujarAtI, saMskRta ane dIpaka! so saphI saMtoe neka jIvana, dayA, sAdA zAkAhArI prAkRta bhASAmAM 141 graMtho lakhyA hatA. 25,000 pustakonuM bhojana upara jora ApyuM che. islAma dharmanA sthApaka mahaMmada vAMcana karyuM hatuM. teo niyamitapaNe DAyarI lakhatA hatA. kALadharma payagaMbara sAheba potAnA anuyAyIone kahetAH "pazu manuSyanA pAmyA te pUrve gItAnI hastaprata temaNe ziSyone ApIne 25 nAnAM bhAM che ke "allAha pAse nAnAM bhAMDu che." "allAha pAse pazubalinuM na mAMsa pahoMce che ke varSa bAda prakAzita karavAnuM kahyuM hatuM. paNa tenuM prakAzana mAtra na lohI pahoMce che ApanI zuddhatA, pavitratA.' 35 varSa pUrve ja karI zakAyuM hatuM. hajI gujarAtImAM tenuM bhASAMtara jo tamAre bali ApavI che to tamArA ahaMbhAva ane thayuM nathI. abhimAnanI bali Apo. kSamAdharma : khristI dharma ane anya dharmomAM' vize agara tuM sadA mATe svargamAM nivAsa Icchato hoya to khudAnI DaoN. IzAnaMda vempanI sRSTi sAthe dayA ane hamadardIthI varata. jo koI InsAna koI parama pitA Izu dayALu ane kSamAzIla che. tethI tenA begunAha paMkhIDAne mAre che to emano eNe khudAne javAba devo saMtAnoe paNa dayALu ane kSamAzIla hovuM joIe. khristI dharmamAM paDaze. ane jo koI pakSIne davA ApI bacAvaze to kayAmatane kSamAnuM khAsa mahattva che. ApaNe kSamA zA mATe ApavI joIe divase khudA tenA para rahema karaze. tenA kAraNo ApavAmAM AvyA che. prathama, Iza kSamA Ape che. bauddha dharma bIjuM, temanI kSamA meLavavAnI pAtratA meLavavA ApaNe temanA sau prANI maravAthI Dare che. sau mRtyuthI bhayabhIta che. emane saMtAno e kSamA ApavI joIe. trIje . kSamA vinA kaTa... potA samAna samajo. eTale na emane kaSTa Apo ane emanA na jIvanamAM zAMti rahI zake nahIM. kSamAbhAva na hoya e parivAromAM vAromAM prANa lo. boddha dharmanA paMcazIla athavA sadAcAranA pAMca prema ane aikya nahIM hoya. tenA kAraNo jagatamAM bhAIcAro niyamomAM prathama ane mukhya niyama koI prANIne du:kha na dava. ubho karavAmAM avarodha sarjAI zake che. Izue kSamAno upadeza mAno haTe ahiMsA che pAMcamo niyama. zarAba Adi nazIlA padArtho Apyo nahoto. tene AcaraNamAM mUkyo hato. hindu dharmamAM kSamAne tyAgavAnA Adeza che. laMkAvatAra sUtranA AThamA kAMDa anusAra viziSTha mahattva apAyuM che. zrImad bhagavadgItAnA 16mA : AvAgamananA lAMbA karmane kAraNe pratyeka jIva koI ne koI janmamAM, koI ne koI rUpamAM ApaNA saMbaMdhI rahyA haze ema adhyAyamAM kSamA e vIronuM AbhUSaNa che ema kahevAyuM che. jaina manAyuM che. emAM dareka prANI sAthe potAnAM zizu samAna prema dharmamAM to kSamA ApavA ane mAgavA mATe khAsa parva che. te jaina karavAno nirdeza che. dharmanI AgavI khAsiyata che. bhojana e ja yogya gaNyuM che jemAM mAMsa ke lohI aMza mAtra A sarva pravacanonI sI. DI. (eka pravacana 4pa miniTanuM) na hoya! zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA kAryAlayamAMthI Apa prApta karI pArasI dharma zakazo. * * * je duSTa manuSya pazuo, gheTAM ane anya copagAMnI anyAyapUrNa kasturabI sevAzrama marolI rIte hatyA kare che emanAM aMgopAMga toDIne chinna bhinna karAze. A varasanI paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna Arthika -jenTa avestA | sahayoga mATe uparanI saMsthA mATe dAnanI vinaMti karatA saMghane, dAtAo taraphathI khUba ja sAro pratisAda maLyo che. pRthvInA dareka pazu ane UDanArAM pakSI tathA hareka prANI je atyAra sudhI lagabhaga 21 lAkhathI upara rakama ekatrita dharatI para che jemAM jIva che. e saune mATe meM mAMsane badale thaI che. ane haju dAnano pravAha cAlu rahyo che. lIlAM pAMdaDAM saryA che. jyAre tame prArthanA karo cho to huM prabuddha jIvana'nA oNkTobaranA aMkamAM dAna-dAtAnI sAMbhaLato nathI-jo tamArA hAtha khUnathI raMgAyA haze. vigato pragaTa karIzuM. dhanyavAda 0 saM. kiraNabhAI je. kAmadAra menejara * * * te karatA saMghane yahUdI dharma Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 prabuddha jIvana tA. 16 sapTembara, 2008 "samyakatva' eTale "sAcA sukhanI pratIti' 1 DaoN. chAyAbena zAha sau prathama sukha eTale zuM? e viSe vicAraNA karIe to vividha sAthe ja siddhArtha rAjAne tyAM dareka prakAranI vRddhi thavA mAMDI. tethI maMtavyo Ave. eka mata praNANe sukhI ene kahevAya ke jene to prabhunuM nAma vardhamAna pADyuM. chatAMya prabhu mahAvIra tene choDIne jIvanamAM saphaLatA prApta karI che. kAralosa slIma, vorana bapheTa, kema cAlyA gayA? pravacana sArodvAramAM kahyuM che : gADI-ghoDobIla geTsa ke lakSmI mittala jevA dhanADhyo atyaMta sukhI che. bIjA dhana-vaibhavane choDIne zramaNa bananAra tIrthakara prabhunA je darzana mata pramANe jemane kaLA sAhitya ke saMgIta kSetre vizvastare kare che te paNa dhanya che. yaza-pratiSThA-Adara prApta karyA che te kharekhara sukhI che. eka A prazro ema sAbita kare che ke A kahevAtA sukho e sAcA mata evo paNa che ke jene dhana-pratiSThA sAthe koI levA-devA sukha nathI. paraMtu Azcarya e che ke anaMtakALanA bhavabhramaNa pachI nathI. ene to basa AkhA vizvamAM eka vyakti ene cAhe che paNa jIvane A pogalika sukho e sukha nathI evo vicAra suddhA eTalI saMvedanA ja paramasukha ApatuM lAge che. premanI parAkASThA nathI Avato. mohanIyakarma ane jJAnAvaraNiya karmane kAraNe jIva e premIjana mATe sukha che. nakArAtmaka rIte vicArIe to jagatanA IndriyonA viSayamAM ja sukha mAne che. anukULatA ja game che. saMgharSathI kaMTALI jaI potAnI jAtane vyasanamAM DUbADI daI keTalIka paugalika sukho prApta karavAmAM ja jIvananI kSaNo kharacI nAMkhe vyaktio ene sukha mAne che. che. zAstro A dRSTine ogha dRSTi kahe che. 'avaLI samajhaNanI - uparokta sukhone sukha mAnIe athavA to ene bhogavanArane gAMTha' graMthI kahe che. jIva A graMthI pakaDIne eka gatimAMthI bIjI sukhI mAnIe te pahelA upasthita thatA keTalAMka samIkaraNonA gatimAM bhavabhramaNa karyA ja kare che. javAba ApavA paDe. paraMtu keTalAMka haLukarmI jIvone evo saMjoga prApta thAya che, pahelo prazna e thAya ke uparokta sukho ene bhogavanArane evuM nimitta prApta thAya che ke aMte A pauddhika sukhothI upara saMpUrNa tRpti Ape che kharA? e sukhonI parAkASThA "basa have eka navI dizAnA sukhanI vicAraNA karavAnI skUraNA thAya che. pUratuM che' evI anubhUti karAve che kharA ? duniyAno anubhava anAdikALanI graMthImAM tIrADa paDe che. ema kahe che ke A sukho tRSNA vadhAre che. enDru kAranegI, eka nayasAranA bhavamAM prabhu mahAvIranA jIvane satsaMgano yoga saphaLa bIjhanesamena mRtyunA bichAnA para kahe che ke huM daza abaja prApta thayo. jamavA bese che ne vicAra Avyo ke koI atithine Dolara ja kamAyo. mAre to 100 abaja Dolara kamAvavA hatA. pahelA jamADuM. jhADa para caDIne juve che to keTalAka muni bhagavaMto A kahevAtA sukho mAnasika asamAdhithI pIDAve che. kaSAyothI mArga zodhI rahyA che. pote jaIne muni bhagavaMtone bolAvI lAve rIbAve che. bhojana che paNa bhUkha nathI. pathArI che paNa nIMdara che. AhAra Ape che ne pachI AgaLa mArga batAvavA jAya che. chUTA paDatA muni mahArAja kahe che, "saMsAramAM bhUlA paDelA evA bIjo prazna e ubho thAya ke zuM A sukho ciraMjIvI che? eka amane te mArga batAvyo. have saMsAramAM bhUlA paDelA evA tane vAra maLe pachI haMmeza TakI rahe che? ame mArga batAvIe.' muni bhagavaMte nayasArane pogalika javAba maLe che ke karoDapati roDapati paNa thaI zake che. sukhonI, saMsAranI kSaNabhaMguratA samajAvI. anAdikALanI pratiSThA-Adara gumAvavA paNa paDe che. premagIto karatA virahagIto graMthImAM tIrADa paDI. samyakatva prApta thayuM ne pachI AgalA bhavomAM vadhAre che. kavizrI kAlidAse emanI dareka amara kRtimAM premane evo puruSArtha karyo ke tIrthakarandranuM sukha prApta karyuM. pIDA ne duHkha ApanAra batAvyo che. emAM ja tenuM mahattva sthApita yogadRSTi samuccayamAM A. haribhadrasUrijI lakhe che ke jIva karyuM che. oghadRSTimAMthI saMjoga prApta thatAM jyAre mitrA nAmanI pahelI trIjo prazna e ubho thAya ke A kahevAtuM sukha dareka saMjogamAM yogadRSTimAM praveze che tyAre taNakhA jeTalo satyano prakAza thAya sukha rUpe rahe che ke saMjoga pramANe enI vyAkhyA badalAtI rahe che. A prakAza nahivat hovA chatAM saMpUrNa jJAnanuM kAraNa bane che? dUdhapAkanA pahelA cAra vADakA sukha ApatA hatA e ja che. jIva mitrA-tArA-bAlA-dipA-anukrame sthira dRSTi sudhI dUdhapAkano pAMcamo vADako trAsa rUpa lAge che. vadhu paDatA viSayothI pahoMce che tyAre tene samyakatvanI prApti thAya che. ubAI javAya che. A samyakatva eTale satyanI pratIti-heya-upAdeyanA vivekanI cotho ane aMtima prazna ubho thAya che ke jo uparokta sukho prApti-vastune tenA yathArtha svarUpamAM jovAnI dRSTi. jIva jyAre ja sAcA sukha hoya to evA to anaMta sukho jemanI pAse hatA A samyakatvane pAme che tyAra pachI ja sAcuM sukha zemAM che tenuM evA tIrthaMkara prabhue teno tyAga kema karyo ? jemanA janmatAnI tene jJAna thAya che. sAcA sukhanI anubhUti thAya che. nathI. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 sapTembara, 2008 prabuddha jIvana 19 A sAcA sukhanI pratIti kevI rIte thAya che te batAvatA anukULatAo prApta thAya che. paraMtu e sukhonuM svarUpa jIve samajI zAstro samajAve che ke lIdhuM che tethI e sukho maLe to paNa pote nirlepa banI jAya che. samyakatva pAmyA pachI muktinA AnaMdanuM sAcuM sukha prApta bhogavavA paDe to paNa anAsakta banIne bhogave che. samyakatva thAya che. have jIvane paugalika sukhonI kSaNabhaMguratA samajAI pAmyA pachI prApta thatAM A sukho parama saMtoSa-tRpti Ape che. gaI che tethI tenA pratye udAsInatA pragaTa thAya che. te sukho pAmavA A sukho ciraMjIva che ane nitya paramAnaMdanI vRddhi karanArA che. mATeno puruSArtha nabaLo paDe che ne tethI temAMthI ubhI thatI samyakatvImAM pAMca liMgo pragaTa thAya che je tene satyanI vadhu ne tRSNAmAMthI, mAnasika asamAdhimAMthI ane kaSAyonI pIDAmAMthI vadhu najIka laI jAya che. paheluM liMga che prazama. "pra' eTale utkRSTa mukti maLI jAya che ne A muktino AnaMda parama tRpti Ape rItanuM ane 'zama' zamana. kaSAyomAMthI mukti maLatA dinache. sAcA sukhanI anubhUti karAve che. eka ziSya guru pAsethI pratidina tenAmAM upazAMtapaNAnI vRddhi thAya che. bIjuM liMga bhaNIne ghare jato hato tyAre teNe gurune pUchyuM ke sAcuM sukha "saMvega' che. trIjuM liMga "nirveda' che. "nirveda' eTale ke mokSa pratyenI eTale zuM? gurue javAba ApyoH tuM ghare jatAM rastAmAM gAma tIvra AkAMkSA. pote je sukhono svAda mANI rahyo che e sukhonI Ave che tyAM rAtrirokANa karaje. ziSya saMdhyAkALe te gAmamAM parAkASThA pAmavAnI tIvra jhaMkhanA A jIvamAM pedA thAya che. trIjuM pahoMcyo tyAre rAjAno paDaha vAgato hato ke rAtrinA samaye dara liMga che nirveda eTale ke saMsAra pratyenI udAsInatA. saMsAranuM traNa kalAke Dhola vAgaze tyAre rAjA pAse jene je joIe te mAMgaze dAvAnaLa jevuM svarUpa najare dekhAya che tethI temAM koI rasa raheto to rAjA tene Apaze. pelA ziSyane thayuM ke jevo pahelo Dhola nathI. Asakti uttarottara ghaTatI jAya che. cothuM liMga che anukaMpA. vAge eTale mAre jIvanabhara cAle eTalA anAja jeTalI mudrA mAgI mAtra svajanonI anukaMpA nahIM paraMtu koIpaNa du:khIne joI tenI lauM. pahelo Dhola vAgyo tyAre ziSyanuM mana palaTAyuM. eNe vicAryuM aMdara dayA pragaTe che. potAnAthI zakya hoya te badhuM te karI chUTe ke chello Dhola vAge eTale rAjA pAse jaIne rAjAnuM AkhuM rAjya che. ghAtakI jIvo pratye paNa te "sarve jIvA kammavaza' ema mAnI ja mAgI lauM. chello Dhola vAgyo ne ziSya rAjA pAse jaIne AkhuM bhAvadayA anubhave che. pAMcamuM ne chelluM liMga che "Astikaya'; rAjya mAgI le che. rAjA nAcavA mAMDe che. huM jenI rAha joto tattvane enA mULa svarUpe ja samajavAno Agraha ne tethI je vItarAga hato te AvI gayo che. le A rAja laI le ne mane mukta kara. che, sarvajJa che tene ja deva mAne. emanA upadeza pramANe jIvana ziSyanI AMkho khulI gaI. rAjA jenAthI mukti meLavI sukhI vitAve. tene ja guru mAne ane vItarAge cIMdhelA mArgane ja dharma thavA mAMge che tenAthI huM baMdhAvavA taiyAra thayo chuM? e turata ja mAne. sudeva, suguru, sudharma pratyenI zuddha zraddhA eTale Astikya. guru pAse pAcho vaLI gayo. tene samajAI gayuM sAcuM sukha muktimAM samyakatva prAptimAM A pAMca liMgo samyakatvane vadhu ne vadhu zuddha kare che ane sAcA sukhonI pratItine samRddha kare che. samyakatva pAmyA pachI svAdhinatAnuM sAcuM sukha prApta thAya AvA sukhonI pratIti thAya pachI e AtmA e sukhonI che. paugalika sukho meLavavA bIjA para AdhAra rAkhavo paDe che. parAkASThA pAmavA prayatnazIla bane che. e sukhanI parAkASThA eTale paravaza thavuM paDe che. jyAre samyakatva pAmelo jIva svabaLe utpanna siddha avasthA. siddha paramAtmAnA sukho anaMta avyAbAdha che. e karelA sukhamAM rAce che. taddana svAdhinapaNe sukhano anubhava kare sukhonuM pUrNa varNana khuda kevaLI bhagavaMto paNa nathI karI zakatA. che. te paugalika sukhonI avagaNanA karI svabaLe utpanna karela zAstro lakhe che ke cAre gatinA lokonA traNeya kALanA sukhone tyAganA sukhano anubhava kare che. tapanA sukhano AsvAda mANe ekatra karavAmAM Ave ane ene anaMtagaNA karavAmAM Ave to che. AnaMdaghanajI mahArAjAne temanA krAMtikArI vicArone lIdhe paNa e sukho siddha bhagavAnanA sukhonI sAme aMza mAtra hoya koI vahorAvatuM nathI tyAre jarApaNa vicalIta thayA vagara A mahApuruSa svabaLe utpanna karela samatAnA sukhano AnaMda mANe AvuM samyakatva pAmI sAcA sukhanI pratIti prApta karavA che ne pada banAve che. "AzA orana kI kyA kIje-jJAna sudhArasa mATenA puruSArtha mATe manuSyajanma zreSTha taka che. sadvAMcana ane pIje.' sadguruno yoga meLavI Avo puruSArtha karI zakAya che. samyakatva prApta thayA pachI nirlepatAnuM sukha prApta thAya che. saune zuddha samyakatvanI prApti thAya, sAcA sukhonI pratIti eka vicitra vAta evI bane che ke jema jema jIva uMcA guNaThANe thAya evI bhAvanA vAtAvaraNamAM mUkIne varamuM . * * * caDato jAya che tema tema azubha karmanI prakRtio baMdhAvavAnI baMdha thAya che. zubha pravRtio ja baMdhAya che. AvI samyakatva paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM ApeluM vaktavya, tA. 13-8-07 guNaThANe pahoMcatA evuM paNa kyAreka bane che ke paudgalika sakho 94, lAvaNya sosAyaTI, navA vikAsa gRha roDa, sAme cAlIne DhagalAbaMdhanI saMkhyAmAM praveza kare che. jIvane aneka vAsaNA, amadAvAda che. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 o prabuddha jIvana tA. 16 sapTembara, 2008 zrI ra. va. desAI DaoN. raNajita paTela (anAmI) yugamUrti vArtAkAra' zrI ramaNalAla vasaMtalAla desAIne tarIke javuM joIe." meM kahyuM: "sAheba! ApaNe tyAM kaoNlejo keTalI? maLavAnuM sadbhAgya mane ekAda dAyakAmAM pAMceka vAra thayeluM. suratanI ema.TI.bI., vaDodarAnI vaDodarA kaoNleja, amadAvAdanI gujarAtakhyAta vidyAsaMsthA-"sarva vidyAlaya'-kaDInA ekavAranA gujarAta, ela.DI., jUnAgaDhanI bAuddIna, rAjakoTanI dharmendrasiMhajI mArA adhyApaka zrI DAhyAbhAI haragoviMdadAsa jAnI pUnAnA kaoNleja, ne bhAvanagaranI zAmaLadAsa kaoNleja." mArA javAbathI e bI.ejI. hatA-sane 1920. kaDI choDyA bAda teo vaDodarAnI maMda hasyA ne kaheH "juo paTela! tamo adhIrA na thAva. rAha juo, kRSi saMsthA "moDela phArma'nA suprinTenDenTa thayelA. zrI desAI sAheba kaoNleja mATe prayatna karo. have gujarAtamAM paNa vadhu kaoNlejo thaze." tyAre vaDodarA rAjyanI nokarImAM UMcA hoddA para-nAyaba subA- tatkALa to meM mAMDI vALyuM ne badhuM ja dhyAna bI. TI. mATe kendrita hatA. zrI jAnI sAhebe 'RNa-mukti' nAme eka pustaka lakheluM, karyuM. zrI jAnI te vakhate lIMbaDA poLamAM hatA. jANavA maLyuM ke jenI 'prastAvanA' desAI sAhebe lakhelI. te ja arasAmAM, muMbaInI teo paNa Tobeko InspekTara thavAne badale muMbaI gayA ne samaya phArbasa sabhA'nI eka InAmI nibaMdha harIphAimAM prathama Avela jatAM pablika prosikyuTara thayA. mAruM pustaka "gujarAtaNonI zarIra saMpatti'--jenI prastAvanA jAnI A vAtane mAMDa cAreka mAsa thayA haze tyAM to ejyukezanasAhebe lakhelI ne amadAvAdanI prakAzana saMsthA-'gUrjara graMtharatna sAyakolo-phekalTInA ophisa suprinTenDenTa zrI caMpakalAla kAryAlaye' pragaTa kareluM. 'RNamukti" ane "gujarAtaNonI zarIra trivedIe mane zubha samAcAra ApyA ke raNajitabhAI! sane saMpatti' desAI sAhebane bheTa ApavA huM mArA guru zrI jAnI 1946nA jUnathI peTalAdamAM, dAtAra zeTha zrI ramaNalAla parIkhanI sAheba sAthe gayelo te mArI prathama mulAkAta. moTA rAjyanA udAra sakhAvatathI ArTsa-sAyansa kolejo thanAra che temAM tamo moTA oNphisara tarIkeno koI paNa prakArano rUAba ke doradamAma khasUsa arajI karo. eka mitrane nAte temaNe aMgata vAta jaNAvI na maLe. mAkhaNa jevo mulAyama svabhAva. snehasabhara AMkho. nAgarI ke InTaravyu lenArAomAM ApaNA prinsipAla sAheba-DIna pro. najAkata. ophisara tarIke to lokapriya kharA ja paNa vizeSa to TI. ke. ena. menana sAheba paNa haze. meM arajI karI. tereka umedavAro navalakathAkAra tarIke jANItA. AvA moTA gajAnA sAhityakArane hatA. sane 1946nA DisembaramAM InTarabU thayAM to mArA sukhada maLavAno mAro prathama anubhava. Azcarya vacce meM ardho Dajhana InTaravyu lenAra mahAnubhAvomAM, e pachI sane 1944mAM, ema.e. pachI bI. TI. karavA huM "saumya-saMskAra-mUrti' zrI desAI sAhebane paNa joyAM. huM vaDodarAnI 'ejyukezana enDa sAyakolojI phekalTImAM dAkhala thayo. AzAvAdI banyo. InTaravyu lenAramAM zrI maNibhAI vI. desAI, 194panA oNgaSTamAM "sayAjI vijaya'mAM jAhera khabara vAMcI jyoti limiTeDavALA zrI bhAIlAlabhAI amIna, peTalAdanA eka jemAM vaDodarA rAjyane ATha Tobeko InspekTaronI AvazyakatA dAtAra zrI bhImanAtha dIkSita, pri. TI. ke. ena. menana, agAuthI hatI. khetImAM mArA pitAjI tamAkunuM paNa ThIkaThIka vAvetara katA nimAyelA pri. ke. ela. desAI (suratanI ema.TI.bI.nA aMgrejI ane dara varase pAka-utpAdananI AMkaNImAM rAjyanA adhikArI- bhASA sAhityanA nivRtta prophesara) vagere hatA. InTaravyu ekadama onI herAnagatino kaDavo anubhava thato. emanI evI icchA sarasa gayo. pri. menana ane zrI ramaNalAla desAI, to mane kharI ke huM zikSaka thavAne badale rAjyanI koI revanyu khAtAnI oLakhatA hatA ne pri. ke. ela. desAI mArA "InTaravyu'thI prasanna nokarImAM joDAuM. meM arajI karI. ATha InspekTaronI jagyA mATe hatA. Akhare zrI 2. va. desAInA bola ne AzIrvAda kevaLa cAra ja 120 arajIo AvelI. InTaravyumAM AThanI pasaMdagImAM cha mAsamAM phaLyA. pachI pri. menana sAheba dvArA jANavA maLyuM ke dakSiNI bhAIo hatA ne be gujarAtI. be gujarAtImAM huM eka. mArI pasaMdagImAM desAI sAhebano hisso moTo hato. 1946nA bIjA bhAI, muMbaInI phArbasa sabhAnA maMtrI zrI aMbAlAla junathI peTalAdanI kaoNlejo zarU thaI gaI. 1947mAM kolejano bulAkhIdAsa jAnInA sagA bhatrIjA zrI atula ke ajaya jAnI vArSikotsava ujavavAno hato. pri. ke. ela. desAIe "cIpha gesTa' (!) hatA. teo ema.e., elaela.bI. hatA. InTaravyu lenAramAM, tarIke kone AmaMtraNa ApavuM tenI carcA mATe mane bolAvyo. meM revanyu khAtAnA pradhAna zrI AMbegAMvakaranI sAthe nAyaba subA yugamUrti vArtAkAra tarIke pratiSThA pAmelA zrI desAI sAhebanuM zrI ramaNalAla va. desAI paNa hatA. prathama paricaya to hato ja.paNa nAma sUcavyuM. sarvAnumate e svIkArAyuM...ne desAI sAheba InTaravyumAM temaNe mane ema kahyuM ke 'misTara paTela! juo A UmaLakAthI AvyA. bhASaNamAM emaNe vaDodarA rAjyanAM cAreka jagyA to kevaLa grejyueTsa mATe che. tamArA jevA pharsTa kalAsa nagarono ullekha karyo. vaDodarA, mahesANA, amarelI ane grejyueTa A dhaMdhAmAM Ave tenA karatAM zikSaNanA kSetramAM hoya peTalAda. emAMya peTalAdanI traNeka milo, dAtAra zeThazrI ramaNalAla to ubhayane upakAraka nIvaDe. tamAre to koI kaoNlejamAM lekjharara parIkhanI udAratA, zrI motIbhAI amInanI Azrama-pravRtti ne Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 sapTembara, 2008 prabuddha jIvana | 2 1 pustaka pracAra mATeno lekha, vaDodarA rAjyamAM vadhu mAM vadhu vyAkhyAnane doDheka kalAkanI vAra hatI. mane kaheH anAmI ! keLavaNIno pracAra peTalAdamAM ne samagra gujarAtamAM kaoNlejo zarU mAre be snehIone maLavuM che. eka to mArA guru kavi-citrakAra karavAmAM peTalAdanI pahela-tyAMnI jUnAmAM jUnI parIkha lAyabrerI zrI phulacaMdabhAI zAhane. naDiyAdamAM be phulacaMdabhAI zAha. baMneya raMgazALA pepara phekTarI, pensila phekTarI, meca phekTarI, taMbAku prakhyAta. eka phulacaMdabhAI te, naDiyAdanA 'lokamata' aThavADikanA koTAno udyoga, saMskRtanI nArAyaNa pAThazALA-sarveno ullekha taMtrI zrI caMdrakAnta zAhanA pitAjI ne bIjA, jUnI raMgabhUminAM karI, vidyArthIone peTalAdanuM nAma rozana karavA uddhodhana karyuM. ziSTha nATakonA lekhaka, citrakAra ne saMnniSTha zikSaka. desAI bhASaNamAM eka sthaLe ema paNa kahyuM ke jIvanamAM mArI moTAmAM sAhebanA mAdhyamika zikSaNa daramiyAnanA temanA priya ne pUjya moTI mahecchA kaoNlejanA prophesara thavAnI hatI paNa e mATenI adhyApaka kavi citrakAra phulacaMdabhAIne naDiyAdamAM koNa na mArI upAdhio UNI utarI eTale revanyU khAtAmAM javuM paDyuM. oLakhe ? paNa sane 1953mAM e khakhaDI gayelA. AMkhe paNa mAro ullekha karI kahyuM: pro anAmIne eTalA mATe to meM mArI ochuM sUjhe. uMmara paNa 85 thI vadhu haze. amo gayA. zAha sAhebane lAInamAM AvatA rokyA hatAM. AbhAra darzanamAM meM kahyuM: 'desAI desAI sAheba AvyAnI jANa karI...bhAvavibhora banI lagabhaga sAheba bhale prophesara na thaI zakyA paNa Dajhaneka prophesaro paNa na karI raDavA jevA thaI gayA...paNa jevA desAI sAhebanI najIka AvyA zake tevuM mahAbhArata kAma emaNe karyuM che e bhUlavA jevuM nathI.' tyAM to bhagavAnanA maMdiramAM bhakta je adAthI sASTAMga daMDavat thoDAMka varSo bAda teo nAyaba subAmAMthI subA thayA. vaDodarA praNAma kare tema desAI sAhebe gurunA caraNakamala pakaDI lIdhA. rAjyamAM te kALe subA thavuM eTale atyAranA koI rAjyanA gavarnara baMneya bhAnabhUlyA jevA! huM to A divya-milanane ahobhAvathavA jevI ghaTanA. nivRtti pahelAM subA tarIkenuM emanuM posTIMga pUrvaka joto ja rahyo. jyAM eka jamAnAnA zikSaka ne kyAM eka amarelI jillAmAM hatuM. emanA sucAru vahIvaTa ane mAnavatA- rAjyanA subA! Agraha karI karIne zAha sAhebe desAI sAhebanuM sabhara vyavahArathI jillAnI prajA eTalI badhI prasanna-saMtuSTa hatI Atithya karyuM. mAre mATe to jIvanano A moTo padArthapATha hato. ke jayAre teo nivRtta thayA tyAre keTalAka nAgariko to poka kRSNa-sudAmAnuM milana jUnA sakhAonuM hatuM. raMka-rAyanuM, A mUkIne rItasara raDyA hatA. hatuM guru-ziSyanuM. sane 1950nA me mAsamAM peTalAda choDyuM ne naDiyAdanI sI. A patyuM eTale mane kahe: 'have ApaNe zrI sevakarAma desAIne bI. paTela ArTsa ne je.enDa.je. kaoNleja opha sAyansamAM prophesara tyAM javuM che." zrI sevakarAma desAIne huM oLakhato nahoto eTale ne adhyakSa nimAyo. tyAM jaIne paheluM kAma meM zrI govardhana sAhitya mane kaheH "bAra sAla sudhI dillImAM rahe te mANasa kaheH "meM sabhAnI sthApanAnuM karyuM ne enA Azraye prabodhamUrti govardhanarAma, bhADabhUjAnI dukAna joI nathI, evI A vAta che. e pachI kahe, abhedamArga pravAsI-zrI maNilAla nabhubhAI dvivedI ane mastakavi "relvenI pazcime emano dhoLo moTo baMgalo che, teo amArI bAlAzaMkaranI zatAbdIo ujavavAnuM nakkI karyuM. jJAtinA che ne zAstrIya saMgItanA sArA jJAtA che.' naDiyAdanI Ano amala karavA mATe pUrva bhUmikArUpe muMbaIthI te TheTha ghoDA hAIskUlanA AcArya zrI ratilAla mU. dave mArA parama mitra saurASTra sudhInA murdhanya sarjako, sAkSaro ne vivecakonAM bhASaNo tyAM ja rahetA hatA eTale sosAyaTI meM joyelI paNa sevakarAma rAkhyAM jemAM zrI kanaiyAlAla munazI, zrI 2. va. desAI, zrI jyotIndra desAIne oLakhuM nahIM. zrI caMdulAla dalAlanI moTaramAM ama desAI dave, pro. viSNuprasAda 2. trivedI, pro. vizvanAtha maganalAla bhaTTa, sAhebane tyAM gayA. ardhA kalAka saMgItanI carcA cAlI ne pro. vijayarAya ke. vaidya, pro. yazavaMta zukala, pro. bhogIlAla vyAkhyAnano samaya thayo eTale TAuna haoNla bAju haMkArI gayA. e sAMDesarA, DaoN. maMjulAla majamudAra, kavizrI umAzaMkara joSI, kavi pachI to varSo bAda zAstrIya saMgItanA jJAtA A desAInA dIkarA suMdaram, zrI kizanasiMha cAvaDA, berI. yazodhara mahetA, zrI zrI araviMdabhAI desAI, vaDodarAmAM pharsTa kalAsa mejIsTreTa tarIke zAMtilAla ThAkara ne pro. esa. Ara. bhaTTano samAveza thAya che. AvyA ne emanI be dIkarIo amArI vidyArthinIo tarIke bhaNI. zrI ka. mA. munazI, zrI 2. va. desAI ane zrI jyotindra dave vakhate Ama, ekAda dAyakAmAM mAre desAI sAhebane pAMcekavAra zrotAonI hAjarI paMdarasothI be hajAranI rahI. sane 1954mAM maLavAnuM thayuM. sane 1982mAM janma ne sane 1954mAM, bAMsaTha zrI ramaNalAla desAI sAthe huM Akho divasa rahyo. te vakhate emanI varSanI vaye hRdayarogamAM emanuM avasAna thayuM. avasAna vakhate tabiyata naramagarama rahayA karatI hatI. emane hRdayanI takalIpha emano eka hAtha emanI dIkarI DaoN. sudhAnA hAthamAM ne bIjo , paNa hatI. emanI dIkarI DaoN. sudhA 'bhAIsAba" (gharamAM badhAM zrI kizanasiMha cAvaDA-emanA mitra, e mitranA dIkarA zrI vijaya ramaNalAlane bhAIsAba kahetAM)ne naDiyAda na javAnuM kahetI hatI cAvaDAnA hAthamAM. chatAMye mArA AmaMtraNane mAna ApIne AvyA. AvyA eTaluM ja emanI zubhecchAo ne AzIrvAdathI sane 194panA nahIM paNa "jIvana ane sAhitya' upara kalAkeka vidvattApUrNa vyAkhyAna DisembaramAM huM kaoNlejamAM lekjharara tarIke levAyo e vAtane Aje ApyuM ne emanA be parama AtmIyone bhAvapUrvaka maLyA paNa kharA. to cha dAyakA vItI gayA! enIya SaSTIpUrti! paNa Aja dina Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2 2 prabuddha jIvana tA. 16 sapTembara, 2008 lagI huM "e" maMgalamUrtine bhUlyo nathI. varSo pUrve naDiyAdanI "sarasvatIcaMdra-bhAga-1'nuM prakAzana, skolara poeTa sAkSara sUrajabA mahilA kaoNlejanA maMtrI zrI hIrubhAI pI. paTele koI zrI narasiMharAvanA prathama kAvyasaMgraha "kusumamALA'nuM prakAzana ne sArAM samartha AcAryA bahena hoya to bhalAmaNa karavA lakhyuM. "ghanazyAma' takhallusathI navalakathA kSetre udita thato nUtana sitAro desAI sAhebanI dIkarI ema.e., pIeca.DI. hatI, thoDoka anubhava te ka. mA. munazI. "kusumamALA'pAlagrevanI golDana TrejarInI rItie hato. meM bhArapUrvaka DaoN. sudhA desAInI bhalAmaNa karI. e nUtana kavitAno AsvAda karAvI viramI. navalakathAkAra tarIke go. prinsipAla tarIke levAyAM tyAre enA karatAM vizeSa AnaMda to mA. tripAThInI pratiSThA jAmI. munazIe aitihAsika ne paurANika mane thayelo-RNamuktino. navalakathAono nUtana cIlo cAtaryo. te ja arasAmAM zrI 2. va. desAI sAhebanuM badhuM ja nahIM to ghaNuM badhuM sAhitya meM vAMceluM. desAIno udaya thayo. ema kahI zakAya ke vIsamI sadInI zarUAtanA divyacakSu' navala kaoNlejamAM bhaNAvela ane kAvyasaMgraha 'nihArikA' dvitIya, tRtIya ne caturtha dAyakAmAM zrI ka. mA. munazI ne zrI 2. va. para abhyAsa lekha lakhelo. je pragaTa thayo che. koI sinemA kaMpanIe desAInI bolabAlA rahI. pUrNimA' navalanuM calacitra utAravA "skrIpTa' taiyAra karavAnI nATyalekhananI saphaLatApUrvaka zarUAta karI navalakathA kSetre harIphAI rAkhelI. meM bhAga lIdhelo. paNa pachI enuM zuM thayuM-na siddhi prApta karanAra zrI 2. va. desAIne gujarAtanA madhyama varganA jAne ! "grAmalakSmI' AkAzavANI para rIle thayela. eka sahRdaya vAMcaka-bhAvakoe eTalA badhA apanAvyA hatA ke bhAgye parisaMvAdamAM emanI 'pralaya' navalakathA saMbaMdhe meM abhyAsalekha ja koI zikSite emanI koI ne koI kRti na mANI hoya! eka rajU karelo. emAM sane 2006 sudhInA kALapaTamAM kathA vistarelI kiMvadantI che. koIke zrI 2. va. desAIne pUchyuM: 'tamArAmAM ne che. mane lAge che ke emanI badhI ja navalomAM kadAca "pralaya' munazImAM-bemAMthI vadhu lokapriya koNa?' zrI 2. va. desAIe navalakathA zreSTha hoya. DaoN. dhIrubhAI ThAkaranA abhiprAya pramANe nAgarI ThAvakAithI javAba Apyo kahevAya cheH "jAheramAM munazI, 'duniyAbharamAM zAMti ane mAnavajAtinA sukhane khAtara (?)' khAnagImAM huM." mane emanA sAhitye jeTalo sparza karyo che tenA ghaDAtuM yuddhakhora mAnasa samasta mAnavajAtino vinAza notarI karatAM emanA svabhAva-mAdhurya ane mANasAI-sabhara AbhijAtya rahyuM che e batAvavA temaNe "pralaya'mAM, I. sa. 2006 sudhIno vadhu mugdha karyo che. samayapaTa laIne, vijJAnadharI ane mutsaddI dharImAM vaheMcAI gayela tA. 22-10-05 ane tA. 23-10-05, zanivAranA duniyAnA vividha dezonA paraspara jhaghaDAne aMte duniyA parathI roja vaDodarAmAM 'gujarAta sAhitya akAdamI-gAMdhInagara ane manuSyanI hastI saMpUrNapaNe nAbUda thaze evI cetavaNI ApI che. vaDodarAnI 'premAnaMda sAhitya sabhA'nA saMyukta upakrame, sva. zrI saMbhavitatAnI maryAdAmAM rahIne lekhake temAM uttama vaijJAnika, ramaNalAla vasaMtalAla desAInA sAhityanuM punaHmUlyAMkana hatuM. tarkazaktino upayoga karyo che te enI eka gaNanApAtra siddhi temAM meM sane 1945 thI sane 1954 sudhInAM amArA aMgata che.' AkRti paratve thoDIka vizRMkhala lAge to paNa enuM sAMskRtika saMbaMdhanAM saMsmaraNo vAgoLI aMtamAM zrI ba. ka. ThAkorane TAMkI kahyuM: mUlya ghaNuM badhuM che. AjanI paristhitimAM paNa enI sArthakatA ne 'baMdhuo ane baheno! mArI tamane salAha che ke tame zrI anivAryatA che. nhAnAlAlane emanA graMthomAMnI bhAvanAo mATe vAMcazo, zrI zrI 2. va. desAInA sAhityanuM mUlyAMkana karavAno mAro Azaya munazIne joma ane skUrti mATe, zrI mohanabhAI (pU. bApune) ne nathI, kevaLa saMsmaraNAtmaka chabi ApavAno ja khyAla che. jyAre zraddhA ane AzA mATe, zrI govardhanarAmane ApaNI pacaraMga dharatI zrI ka. mA. munazI emanI sarjakatA ne lokapriyatAnI ucca kakSAe ane prajAnI sahRdaya samajaNa mATe vAMcazo ane "yugamUrti hatA tyAre zrI desAI sAhebe emanI sisRkSAnA zrIgaNeza karyA vArtAkAra zrI ramaNalAlane emanA yuganA praznone samajavA mATe hatA. baMnenI prakRti, zailI, dRSTi, ekaMdare sAva bhinna, munazInI vAMcazo." sarjakatA aitihAsika navalomAM to ramaNalAlanI sAmAjika aMtamAM, sahRdaya, Rju prakRtinI A maMgalamUrtine A zabdomAM navalomAM. eka bhUtakALanA zilpI to bIjA vartamAnanA. ekano aMjali ApuM chuM - Azaya raMjana, bIjAno bhAvanA-nirUpaNa. ramaNalAle gAMdhIyuganA praznone emanA sAhityamAM kalAtmaka rIte nirUpyA che. te eTalI madhyama zikSita-vargonAM lIlayA hariyAM mana. hade, niSThApUrvaka, bhAvanA ne raMjana-sameta ne madhyama vargane asara traNa traNa dAyakA sudhI, sevA kIdhI anupama; kare te rIte ke ApaNA mUrdhanya vivecaka pro. vizvanAtha ma. bhaTTa yugamUrti' samA opyA, dIdhI, saMskAra-saurabha. temanuM mUlyAMkana karatAM temane "yugamUrti vArtAkAra tarIke umaLakA- AbhijAtyanuM mAdhurya, so vasA, dhanya nAgara! pUrvaka yogya rIte biradAvyA che. hA, ramaNalAla "yugamUrti gUrjara rASTranI jyotaH svAmIsamartha a-kSara. vArtAkAra' ja hatA. sane 1887nI traNa ghaTanAo. prabodhamUrti govardhanarAmanA 22/2, aruNodaya sosAyaTI, alakApurI, vaDodarA-7 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 sapTembara, 2008 prabuddha jIvana jiva hiMsA samApti - jainono janma-janmAMtarano siddhAMta prakAkubhAI mahetA jaina dharmane eka dharma uparAMta bIjI daSTie nihALIe to ene 'mAnavadharma' athavA 'eka alaukika jIvanazailI' evuM nAma ApI zakAya. jaina dharmanI gatividhi viSe vicAratAM eTaluM spaSTa jaNAze ke emAM samasta jIva-sRSTinA kalyANanI bhAvanA samAyelI che. sRSTinuM sarjana kudarate karyuM che. nAnA-nAnA jIvajaMtuthI mAMDIne mahAkAya jIvonuM sarjana e ja kare che, akaLa rIte upayoga karIne enuM visarjana paNa e ja kare che. kudaratanI zakti amApa che. havAnA eka jhapATe masamoTA mahela paNa eka paLamAM dhULadhANI thaI jAya che. vijaLInA eka jhabakAre vananA vana baLI jAya che. sunAmI, dharatIkaMpa, duSkALa ke ativRSTi ApaNane eTaluM ja kahI jAya che ke kudaratane AdhIna jIvanamAM ja ApaNuM kalyANa che. kudaratano nAza ApaNane paNa vinAza tarapha dorI jAya che. manuSya sivAyanI sajIva ke nirjIva sRSTi kudaratane AdhAre ja jIve che ane nAza paNa pAme che. jaina dharma ApaNane kudaratane AdhAre, kudaratane sahAre jIvavAnuM zIkhavADe che ane emAM ja vyaktinuM ane vizvanuM kalyANa raheluM che. dharma nirapekSa rAjyavyavasthA ApaNI rAjyavyavasthA dharmanirapekSa che eTale ke koI paNa dharmane rAjyavyavasthAmAM sthAna nathI. prazna e udbhave che ke to pachI 'satyameva jayate' evo mudrAlekha ke 'azokacakra' jevuM zAMti ane ahiMsAnuM pratIka zA mATe? bIjo prazna e uThe che ke to pachI musalamAnone haja yAtrA mATe Arthika sahAya zA mATe ane e paNa jyAre muslima dharmanA abhyAsI khuda muslima paNa kurAnane TAMkIne ema kahe che ke hajayAtrA to potAnI bacatamAMthI ja karavAnI hoya che, karaja karIne paNa nahi. muslimono ke hajayAtrAno virodha nathI. prazna e che ke dharmanirapekSa sa2kA2 pote ja kAnUnano bhaMga zA mATe karI rahI che? sarakAra ja jyAre bejavAbadAra bane tyAre zuM suprima korTanI e javAbadArI nathI ke e sarakArane roke? laghumatInA nAme madada karavAmAM Ave che. pharI prazna e ja che ke rAjyanI 18 varSathI uparanI dareka vyaktine jyAre samAna adhikAra ApavAmAM Avela che, rAjyanI ucca sattA upara besavAnI paNa taka che ane kikatamAM ema. sI. cAgalA suprima korTanA cIpha jasTIsa banI zakyA hatA, DaoNkTara jhakIra husena ane e. pI. je. abdula kalAma bhAratanA rASTrapati banI cUkyA che ane Aje vAIsa presiDeMTa paNa muslima che tyAre laghumatino prazna ja kyAMthI uThe che? pAkistAna je dharmAdhArita rAjya che tyAM laghumatino prazna svAbhAvika gaNAya. ApaNuM rAjya to dharmanirapekSa che eTale laghumatinA nAme je thaI rahyuM che te dharmabheda nahi to bIjuM zuM che? voTa beMka kharIne ? vizvamAM Aje dharmanA je be mukhya pravAho cAlI rahyA che te baLajabarIthI athavA lAlaca ApIne, svArthI manovRttithI, saMkhyA-baLa vadhArIne potAnuM varcasva vadhAravAnI ceSTAmAM che. jaina dharmamAM koI svArthavRtti nathI. jaina dharma kevaLa sarvanA hItano cAhaka che. dharmanA nAme jainonI evI koI mAgaNI nathI ke jemAM potAno svArtha samAyo hoya. jaino e jarUra cAhe che ke jIvahiMsA saMpUrNapaNe baMdha thAya kAraNa ke emAM ja samasta vizvanuM hIta samAyeluM che. Aja sudhIno itihAsa e vAtano purAvo che ke jeTalA yuddho thayA che e badhA dharmanA nAme athavA nyAyanA nAme paNa hakIkate svArthane khAtara thayA che. jIvahiMsAnI samApti zA mATe ? dareka jIvananA nirmANa pAchaLa kudaratanI zakti ane eka nizcita Azaya hoya che jenA dvArA eka saMtulana jaLavAI rahe che. e saMtulana tUTatA paryAvaraNane atyaMta nukazAna thAya che e bAbata vaijJAniko Aje jorazorathI kahI rahyA che ane vizvane cetavI rahyA che ke paryAvaraNanuM nukazAna mAnavajIvana mATe khatarArUpa 23 banI rahyuM che. pazupaMkhInI keTalI jAti-prajAtino nAza thaI cUkyo che ane thaI rahyo che. ene bacAvavAnA prayAso paNa thaI rahyA che. vAghane bacAvavA abhayAraNya banAvavAmAM Ave che, enI pAchaLa kharca paNa karavAmAM Ave che ane bIjI bAjue katalakhAnAmAM lAkho jAnavaronI katala thaI rahI che je evA prANI che ke jenA AdhAre ApaNA khetIpradhAna dezanA kheDUto jIvana nirvAha calAvatA; paNa Aje AtmahatyA karavI paDe che. svataMtra rahIne je jIvananirvAha karatA emane nokarI mATe zaheranI jhuMpaDapaTTImAM atyaMta dayanIya avasthAmAM lAcAra banIne rahevuM paDe che. A rIte garIbI ane bekArI vadhI rahI che. hiMsAne TALIne garIbone jIvana nirvAhanuM sAdhana pharIthI upalabdha karAvI zakAya che. sthaLAMtarathI upajatA zaheranA prazno halakA thaI zake che. manuSya jyAre mRtyu pAme che tyAre tene turata ja bALavAmAM ke dATavAmAM Ave che; kAraNa ke mRtyu thatAnI sAthe ja zarIra kohavA mAMDe che. ATalAthI ja e samajamAM AvI zake che ke mAMsa kadI paNa ArogyadAyaka hoI nA zake. mAMsa tAkAta Ape che vAta paNa barAbara nathI kemake kalakattAmAM meM joyuM che ke ThelAgADI calAvanAra majUra phakta sattu khAto hovA chatAM ghaNuM ja vajana kheMcI zakato hoya che. sattu eTale caNAno loTa ane pANI, enI sAthe maracuM ane mIThuM. nikAsa karIne paradezI nANuM kamAvA mATe evI jAhe2Ata karavAmAM AvatI hoya che. mAMsanA bhakSaNathI meda vadhe che, DAyAbiTisa ane bIjo rogo thAya che e paNa AjanuM ArogyavijJAna svIkAre che. to pachI jAhera Arogyane nukasAna kare evuM zA mATe karavuM ? gAya ane baLadanI madadathI khetI karIne ApaNo kheDUta hajAro varSathI potAnA kuTuMbane nibhAvato eTaluM ja nahi paNa emaNe pakavelA anAjathI samAjane purato khorAka maLI raheto. gAya- baLada ane bheMsanA saMhArathI bhAratanI Arthika vyavasthA evI tUTI gaI che ke kheDUtane AtmahatyA karavI paDe che ane ApaNe anAjanI achata ane moMghavArIno bhoga banI rahyA chIe. mAMsAhArathI dezanA arthataMtrane bhAre nukazAna thaI rahyuM che. manuSya ja eka evuM prANI che ke jene lAgaNIno bhAva che ane ethI sukha-duHkhano anubhava kare che. hiMsA karavAthI manuSya lAgaNIhIna banI jAya che je sAmAjika vyavasthAne nukazAna pahoMcADe che. AtaMkavAda e eno purAvo che. Ama hiMsAthI sAmAjika, Arthika, Arogya, nyAya, paryAvaraNa, saMskRti ane vikAsa vagerene ja nukazAna pahoMce che. javAbadAra rAjyataMtra je kAMI banI rahyuM che tenI javAbadArI rAjyasarakAranI che. mahAsattAonA mArgadarzana nIce, enuM AMdhaLuM anukaraNa karIne je garIbI dUra karavA AjhAdInI laData calAvI ApaNA bApadAdAoe aneka bhoga ApIne AjhAdI meLavI ene bhUlI jaIne, rAjyakartAo sattA ane saMpatti ane saMbhavataH emAMthI udbhavatI sUrA ane suMdarInI cuMgAlamAM phasAI gayA che evuM sarvasAmAnya mANasane lAge che emAM navAI jevuM kazuM nathI. prajAe jAte jAgRta thaIne A rAjyavyavasthAne badalavI paDaze. sarvajIvono hicAhaka jaina samAja muslima ke bIjA koIpaNanuM ahita na ja cAhe. paraMtu jo rAjyakartAo svArthane khAtara laghumatInA nAme koIne paMpALe to eka sauthI nAnI laghumatI tarIke jaina samAjane, kevaLa potAnA dharmane khAtara ja nahi paNa upara mujaba samasta vizvanI prajAnA hita khAtara saMpUrNa hiMsAbaMdhI mAgavAno adhikAra che. ahiMsA paramo dharmamAM mAnanA2 jaina agara kara bharato hoya to enI e pharaja che ke kara bharavAno InkAra kare to ema karIne e koI gunho nathI karato. alabatta jarUra paDe to sa2kA2 joDe Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2 4 prabuddha jIvana tA. 16 sapTembara, 2008 saMgharSamAM utaravAnI taiyArI rAkhavI paDe ke bhoga Apavo paDe. Aje cAre tarapha zArIrika, mAnasika ke Arthika hiMsAno je vyApa vadhI eja rIte jaina samAja ke bIjA je dAna kare che ke TrasTa calAve che ane e rahyo che tene khALavA mATe ahiMsAmAM zraddhA dharAvanAra ekajuTa banIne AgaLa rIte samAjanA hitanA kAryo kare che ke jenI saMvaidhAnika javAbadArI sarakAranI Ave ane ekavIsamI sadImAM jaino potAnuM yogadAna Ape evI apekSA che e mATe kara bharanAra vyaktine jeTalI rakama dAnamAM ApI hoya eTalI rakama eTalA mATe rahe che ke to ja bhArata pAsethI vizva je apekSA rAkhe che ane karanI rakamamAMthI bAda maLe evI mAMgaNI karavI e nyAyapura:sara gaNAvuM bhArata vizvamAM je sthAna meLavavA icche che te prApta karI zakAze. anyathA 'na joIe ane e mATe yogya pagalAM levAno kAryakrama ghaDavo joIe. karamukita jANyuM jAnakI nAthe savAre zuM thavAnuM che?-astu. * * * maLe to sevAbhAvI saMsthAone moTA pramANamAM dAna maLI zake ane yogya 1704, grIna rIjha, TAvara-2, 120,nyu liMka roDa, cikuvADI, vyaktine yogya samaye ane yogya pramANamAM madada paNa pahoMcI zake. borIvalI (pa.), muMbaI-400 092. zAkAhArIone mAMsAhAra pIrasavAmAM Ave che. zAkAhArI padArthomAM carabI, IMDA, mAchalInI bheLavaNI thoDA samaya pahelAM madhyapradeza, uttarapradeza, muMbaI, dilhI tathA anya tenI rASTrIya stare carcA karavI ati Avazyaka che. dezI ghI, baTara utpAdaka sthaLoe polIsanA daroDA tathA phUDa enDa Draga vibhAga mAraphata sIla karavAmAM phekTarIo para phUDa enDa Draga vibhAge mArela daroDAmAM ghaNI vigato bahAra Avela kArakhAnAomAMthI ApaNA hoMzakoMza uDAvI de tevA samAcAra prApta AvI che. baTara tathA dezI ghImAM gAya ane suvaranI carabInI milAvaTa thAya thayA che. lagna samAraMbho, haoNTalo tathA aneka sArvajanika utsavomAM apAtA che jethI cikAza vadhe che. jamaNomAM paNa mAMsAhAra pIrasavAmAM Ave che. zAkAhArI vyakti ajANatA vanaspati ghImAM gAyanI carabI. chAsa ane senTa nAMkhI garama karavAmAM mAMsAhAra karI rahyAnA dAkhalA che. AvI bInAothI jaina samAjamAM sanasanATI Ave che ane zuddha ghI tarIke vecAya che. Aje bajAramAM zuddha ghI ke baTara phelAI gaI che. maLatA nathI. aneka hoTalomAM nAna, parAThA, tathA kulacAnA loTamAM paNa ahiMsApremI tathA zAkAhArIonI dasakA purANI mAgaNI-one mAna carabI bheLavavAmAM Ave che. cAInIjha phUDamAM to 90 TakA mAMsAhAra padArtha ApI sarakAre khAvAnA padArthonA pekeTo para lAla tathA lIlA raMganI nizAnIo bheLavelA hoya che. thoDA divaso pahelAM mekaDonAlDamAM vecAtA bargara, pInjhA, karavAno kAyado ghaDyo, paraMtu tyAra bAda nizcitatAne badale zAkAhArIonI vaDApAMvamAM paNa gAyanI carabI bheLavelI mAlama paDatA zivasenAe mekaDomuzkelIo vadhI gaI. uparyukta kAyadAno amala karAvavAmAM javAbadAra sarakArI nAlDanA aneka zaoNrUmo toDI nAMkhyA hatA. adhikArIono varga lAMcarUzvatamAM moTI rakama ApIne kAyadAmAM rahelI khAmIo Aje jaina samAja lagnotsava tathA aneka zubha avasaromAM tathA ma.sA.nA zodhI zodhIne khAdya kaMpanIo dvArA nizAnIo marAvI rASTranI AMkhomAM cAturmAsa tathA anya dhArmika ke sAmAjika kAryakramomAM nAmAMkita kaMTararsanI dhULa nAMkhI rahyo che. mAraphate reDImeDa grevIno upayoga karI ApaNane mAMsAhAra karAvI rahyo che. aneka khAdyapadArthomAM khAsa karIne bekarI utpAdIta tathA ThaMDA pINAmAM rilAyansa jevI kaMpanI AvA reDImeDa mAMsAhArayukta padArthonA moTA moTA ImalsIphAyara sTe bIlAyajharsa, kaMDIzanarsa, rephyu leTarsa, prIjharveTIjha, maoNla khole che. aneka videzI kaMpanIo mAraphate bALakonA dUdhanA pAvaDaramAM enTIoksIDanTa, thIkanarsa, jIleTIna, svITanarsa, khAvAnA raMgo, jAtajAtanI cIkana pAvaDara mIksa karavAmAM Ave che. bhArata sarakAre veja padArtho para phlevarsa, vagere nAmo ja ApavAmAM Ave che. yuropamAM E naM. chApavAnA lIlA raMganI tathA nonaveja padArtho para lAla raMganI nizAnI karavAno kAyado sakhata kAyadA bAda bhAratamAM paNa AvA utpAdano para naM. chApavA lAgyA che karyo che te chatAM khulle Ama kAyadAno dhajAgaro thato jAya che. bhraSTa paraMtu e paNa haju joIe teTalA spaSTa nathI. utpAdanakartAo AvA utpAdanamAM adhikArIone lIdhe zAkAhArIonA peTamAM mAMsAhAra paDato jAya che. InDIyA vaparAtA padArtho bhAratamAMthI kharIda na karatAM mizraNa mATe videzomAMthI TI.vI., jhI TI.vI. tathA anya cenalo dvArA AvatI jA. kha. polIsa khAtuM, phUDa sIdhesIdhA ja AyAta kare che, tethI to ema kahI zakAya ke lagabhaga badhA ja enDa Draga dvArA pADela daroDA dvArA prApta thayela jANakArIthI rUMvADA ubhA thaI zAkAhArI mAMsAhArIo ja che. A rIte lIlA raMganI nizAnIno sAtha laIne jAya che. AnA saMdarbhamAM suzIla TAMTIyAe sarakArane cetavaNI ApI che. kendra sarakAranuM anna prakriyA maMtrAlaya zAkAhArIone mAMsAhAranuM sevana pUnAmAM pU. caMdrajita vijayajI ma. sAhebe potAnA vyAkhyAnamAM samAjane karAvavAnuM ghaNIta kArya karAvI rahyuM che ane e pUrA deza mATe zaramajanaka che, anekavAra jAgrata karavA prayatna karela che. A saMdarbhamAM vAcako potAnA je vizva sanmukha ApaNI AbarU boLavA tathA pratibhA malina karavA barAbara pratibhAva mokalI zake che. 0 anuvAdaka: puSpAbena parIkha matsya telamAMnA viTAmIna "e', mAMsa, IMDA vageremAMthI prApta ImalsIphAyarsa, vhela mAchalInA mAthAmAMthI prApta sparma, suvara, gAya, kUtarA, paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA tathA vAMdarAone mArIne prApta karela carabI Adi padArtho lIlI nizAnIovALA pravacanotuM zravaNa veba sAITa upara padArthomAM jaNAvavA mAMDyA che. A mAmalAmAM turaMta tapAsa AdarI Avazyaka 27 oNgasTathI 4 sapTembara sudhI zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA pagalAM laI sAcI hakIkata bahAra pADavI atyaMta jarUrI che. yojita paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA sattara vidvatAbharyA pravacano have Apa - udAharaNa tarIke laIe to mUMgI phuDa proDakTasa, ThaMDA pINA, briTAniyA ApanA komyuTara www.mumbai-jainyuvaksangh.com upara DAuna, milka biskITsa, merI gaoNlDa, TAyagara, guDa De ityAdi biskITsa, cuIMgama, loDa karI ghera beThAM sAMbhaLI zakazo. ku. rezmA jene mAhitI sabhara A babalagama, TuthapesTa, vagere jevA aneka padArtho che jemAM uparokta prANIjanya AkarSaka ane kalAtmaka veba sAiTa taiyAra karI che. padArthothI banelA aMDIkrIDjhanI bheLavaNI karavAmAM Ave che. vizvasanIya sroto mAraphata jANavA maLyuM che ane tethI bhUtakALamAM 24 - DAuna loDa karavA mArgadarzana mATe zrI hiteza mAyANIne 9820347990 ane zrI bharata nAmanIA naM. 022-23856959 Apa lokasabhA saMsada sabhyo mAraphata uThAvela muddAonI carcA bAda zuM pariNAma AvyuM, zuM kAravAhI karI ane bhaviSyamAM Ane mATe zuM upAyo lIdhA ke karyA saMparka karI zakazo. -menejara Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 sapTembara, 2008 prabuddha jIvana | 2 5 jaina pAribhASika zabdakoza 10 DaoN. jitendra bI. zAha (oNgasTa-2008nA aMkathI AgaLa). (477) bhASA : -je zabda AtmAnA prayatnathI vyakta ke avyakta paNe utpanna thAya che. -jo zabda AtmA ke prayatna se vyakta yA avyakta rupa se utpanna hotA hai| - The sound produced through effort on the part of soul is prayogaja or vaisrasika (non-voluntary) (478) bhASAsamiti : -satya, hitakArI, parimiti ane saMdeha vinAnuM bolavuM. -satya, hitakArI, parimita aura saMdeha rahita bolanA / -To speak what is truth, beneficial, measured and free from doubt. (479) bhikSupratimA : -jaina paraMparAmAM tapasvIo dvArA AcaravAmAM Avato eka tapa. -jaina paraMparA meM tapasviyoM dvArA AcaraNa kiye jAnevAlA eka tapa / -One of the penance practiced by various oscetics in the Jaina tradition. (480) bhIma : -vyaMtaranikAyanA eka devano prakAra. -vyaMtara jJAti pa Teva # prakAra | -One of the Indra of Raksasas a sub type of the vyantaranikaya. (481) bhujaga : -vyaMtaranikAyanA eka devano prakAra. -vyaMtaranijhAya re ! pheva aa pravAra | -One of the sub-type of the Vyantarnikaya (482) bhUta : -vyaMtaranikAyanA eka devano prakAra. -vyaMtaranijhAya re ! pheva aa pravAra | -One of the sub-type of Vyantarnikaya (483) bhUtavAdika : -baMtaranikAyanA eka devano prakAra. -vyaMtaranijhAya re | veva aa pravAra | -One of the sub-type of Vyantarnikaya (484) bhUtAnaMda (idra) : -baMtaranikAyanA nAgakumAra prakAranA devomAMnA eka indra che. -vyaMtaranikAya ke nAgakumAra prakAra ke devo meM se eka indra hai / -One of the Indra of Nagakumaras, a sub-type of Vyantaranikaya (485) bhutAnukaMpA : -(sAtAvedanIya karmanA baMdha hetuno prakAra che.) prANImAtra upara anukaMpA karavI te. -(sAtAvenIya rma vandhahetu | | prAra ) | prAni-mAtra para manuSpa vanA | -One of the cause of bondage of the satavedaniya karma) a feeling of compassion towards all the living beings. (486) bhUtottama : -baMtara jAtinA devano eka prakAra. -vyaMtara jJAti va pa Teva | prAra | -One of the sub-type of Vyantaranikaya. (487) bheda : - ekatvarUpamAM pariNata puddhalapiMDano vizleSa-vibhAga thavo. -ekatva rupa meM pariNana punalapiNDa kA vizleSa-vibhAga honaa| -When a pudagala-body of the form of a unit or an aggregate is disjoined or dissociated. 20, sudarzana sosAyaTI, 2, nAraNapurA, amadAvAda-380013. (vadhu AvatA aMke) Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarjana svAgata prabuddha jIvana tA. 16 sapTembara, 2008 pustakanuM nAma : gAMdhI AzramakAryo rasoI, saphAIthI laIne kAMtaNa, jevA joyA-jANyA vinobAe vaNATa, khetI jevA anekavidha kAmo jAte karI saMpAdana : kAnti zAha nDaoN. kalA zAha zramanI pratiSThA vadhArI. temaNe jIvanabhara jJAna, prakAzaka: pArula dAMDIkara karma ane bhaktinI triveNI dvArA sAmyayoganI yajJa prakAzana samiti, hujarata pAgA, vinobAjIe pote spaSTa zabdomAM kahyuM che sAdhanA karI. vaDodarA-390001. kiMmata rUA. 40/-, pAnA ke gAMdhIjInI saMgatino lAbha mane na maLyo | vinobAjInI jIvanajhAMkhI darzAvatuM, kizoro 150; AvRtti-trIjI. mArca-2008. hota, to gItA jevI huM Aje samajyo chuM, tevI ane vidyArthIo mATe saraLa bhASAmAM temanA Bii ane dInabaM dha era sAthenI samajI zakyA na hota. gAthAjI thakAmana mAtAna jAvana-prasaMgo dvArA jAvana kathA gaMtha letuM "marSi. vAtacItamAM gAMdhIjIe vinobA vize kaheluM ke, yathArthapaNe samajavAnI cAvI maLI che. vinobA'nI A navI AvRttimAM navA prakaraNo AzramanA durlabha ratnomAMnA A eka che. vinobAe kahyuM che, "gItA eTale sAmyayoga. tathA phoTAonuM umeraNa karyuM che. je vidyArthIo teo Azramane potAnAM puNyathI sIMcavA AvyA gItAmAMthI ApaNe sAmyayoga ja zIkhavAno che. ane anya vAMcakone prerita kare tevA che. gItAnA AtmaupajayanI zIkha eTale ja saraLa che; pAmavA nathI AvyA, ApavA AvyA che.' ziSTa sAhityanA pracAra-prasAra mATe gAMdhIjInA A AzIrvAda pUrNapaNe sArthaka laukika bhASAmAM-sarvodaya. ApaNe sAganA vinobAjInA jIvana-prasaMgo dvArA jIvanakathA thayelA Aje joI zakAya che. vinobA deza AdhAre sarvodaya samAjanuM, ahiMsaka samAjanuM guMthavAno prayAsa vAcakone game tevo che. duniyAnI moTI sevAnuM nimitta banyA che. nirmANa karavAnuM che." gAMdhI vinobAnuM A XXX gAMdhIjIno mahAyajJa emaNe AgaLa calAvyo che. gItA-darzana sarvodaya vicAradhArAnuM AdhyAtmika pustakanuM nAma: kAmA kahe che cAreka dAyakA pahelAM gAMdhI zatAbdI nimitte adhiSThAna che. bhUlyA tyAMthI pharI gaNIe taiyAra thayela A pustakano hiMdustAnanI badhI vinobAnuM A gAMdhI praNIta "gItA-darzana' rajUAta: kAnti zAha bhASAomAM temaja aMgrejI, ITAliyana ane bIjI A pustakamAM saMkSepamAM chatAM sAMgopAMga svarUpamAM prakAzana: pArula dAMDIkara be-traNa videzI bhASAomAM anuvAda paNa AlekhAyuM che je vAcakane mATe rasaprada banI yajJa prakAzana samiti, hajarata pAgA, thayo che. rahe che. vaDodarA-390001. kiMmata rUA. 25-, pAnA navI peDhInA yuvAnone gAMdhI vize, gAMdhInI XXX 72; AvRtti-bIjI. punarmudraNa eprila-2008. nIti-rIti vize AjanA samayamAM tenI pustakanuM nAma : maharSi vinobA vIsamI sadInA aMta samayamAM mAnavInI agatyatA vize jANavA samajavAnI jIjJAsA vadhI lekhaka : amRta modI AzAonA cUrecUrA thaI gayA. aNuzastro che. cAre tarapha paisA, pada ane zastranI bolabAlA prakAzaka: pArula dAMDIkara pAchaLanI doTa, yaMtrIkaraNa, udyogIkaraNa, pradUSaNa ane dAdAgIrI jotI navI peDhI gAMdhIgIrI vize yajJa prakAzana samiti, hujarata pAgA, ane paryAvaraNanI samasyAo vageree mAnavavizeSa jANavA mAge che. vaDodarA-390001. kiMmata rU. 15/-, pAnA jAtane navesarathI vicAravA prerI che. vIsamI vinobAjIe ekavIsa varSanI bharayuvAna vaye 80; AvRtti-trIjI. navembara-2007. sadInA uttarArdha phera-vicAraNAno samaya banI ghara choDyuM tyAre teo gAMdhInI A gAMdhIgIrIthI vinobA bhAve eka mahAna saMta thaI gayA. rahyo che. vicArakone lAge che ke have navesarathI AkarSAIne emaNe gAMdhInI dIkSA lIdhelI. teo sAcA arthamAM mahAtmA gAMdhIjInA badhuM goThavavuM paDaze. mUlyo ane mApadaMDo, valaNo jIvanabhara emaNe A gAMdhIgIrInI ja ArAdhanA racanAtmaka ane AdhyAtmika vArasadAra hatA. ane vicAro, mAnyatAo ane jIvanapaddhati badhuM karelI eTale vinobAe gAMdhIjIne kevA joyA, temaNe bhAratano sAMskRtika vAraso jALavI rAkhI ja dharamULathI badalavuM paDaze. jANyA-nANyA-mANyA tenuM thoDuMka vivaraNa dhArmika ekatA jALavavA tamAma dharmono ane A saMdarbhe, phiTajopha kAprAnuM pustaka The gAMdhIne jANavA samajavAmAM upayogI thaze. badhI bhASAonA saMta sAhityano te bhASA zIkhI Turning Point' -eka sImAcihna rUpa che. gAMdhI-vinobAne ane emanA sarvodaya UMDANathI abhyAsa karI bhAgavata dharmasAra, 1982mAM pragaTa thayela A pustakamAM lekhaka kahe temaja ahiMsaka samAja racanAnA mizanane kurAnasAra, khristi-dharmasAra, jepujI, dhammapada, che ke mAnavajAta Aje eka aitihAsika samajavAmAM A pustaka madadarUpa thAya tema che. samaNasuttam, nAmaghoSa sAra jevA graMtho teyAre vaLAMka-biMdue AvIne UbhI che. karyA che. gItA pravacanonuM pustaka bhAratanI XXX A pustakamAM kApA vartamAna vyavasthAnI vedhaka pustakanuM nAma : gItA darzana tamAma ane paradezanI aneka bhASAmAM anu- samIkSAnI sAthe sAthe navI vyavasthAnI rUparekhA lekhaka: vinobA vAdita thayuM che. paNa dorI Ape che. padArtha vijJAna ane adhyAtma prakAzaka : pArula dAMDIkara | vinobAjIe svacchatA abhiyAna, azlila vijJAnanA samanvayarUpa eka navuM samagra jIvana yajJa prakAzana samiti, hujarata pAgA, posTaro haThAvo jhuMbeza, bahAravaTiyAonAM darzana ane vizvadarzana Aje pAMgarI rahyuM che, vaDodarA-390001. kiMmata rUA. 25-, pAnA hRdayaparivartana, govaMza-vadhabaMdhI, nAgarI lipI tenI vAta A pustakamAM che. kAkAne thayela eka 80; AvRtti-prathama. mArca-2007. pracAra, brahmavidyA strIzakti jAgRti, harijana vizeSa anubhUtinuM varNana A pustakanA bhAratIya saMskRti sAthe gItA abhinna rIte sevA, khAdI-grAmodyogane uttejana, kAMcanamukti AraMbhamAM che. A pustaka eTale anivArcanIya saMkaLAyelI che. vinobA paNa gItAnA aThaMga prayoga jevAM anekavidha kAryo karyA. dezanI anubhUtinuM achaDatuM Alekhana. * * * upAsaka. teo gAMdhIjI pAse rahIne navayugane AjhAdI mATenA gAMdhIjInA tamAma satyAgrahomAM , bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, gokulaanurUpa svarUpamAM jotA-samajatA thayA. bhAga laI jelavAsa bhogavyo. gAMdhIjInA dhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-400063 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 sapTembara, 2008 prabuddha jIvana 27 paMthe paMthe pAtheya : nivArya aniSTo (ana. puSTa chellAthI cAla) 'tame nAhakanA ekeLAo cho. tamArA to traNa ja mALa che. A loko to sAta sAta mALa sudhI mAla caDhAvavAne TevAyelA jarUriyAta nahi paraMtu eka zokhanI vastu che ane enA utpAdanamAM che.' Ama kahI e bhAI to jatA rahyA. dasa AMTA bAda e majUra to aneka stare, aneka jIvonI hiMsA thatI hoya che, chatAM, hAMphato hato enA paga dhrUjatA hatA. meM ene thoDo visAmo ApaNAthI eno moha chUTato nathI. jhaverAtanA vepAra, vaparAzamAM -rIrImAM levA kahyuM ane cA-nAsto tathA keLAM ApyA. paNa mArA manano jainono phALo gaNanIya che. udvega jarAya zamyo na hato. bApa-dIkarI oNphisethI AvyA tyAre jyAre kIDIne paNa na mAranAra mANaso anya manuSyonA du:kha paNa huM udAsa hatI. dIkarIe to kahevA mAMDyuM, 'AkhA gharanI darda tathA zoSaNa pratye udAsInatA seve tyAre navAI lAge che. pharasa para AvI lAdI jaDAvI de. ghara ekadama navuM lAgaze...' makAna : ApaNI trIjI jarUriyAta eTale gha2. TADha, taDako, "mAre AthI vadhu karma nathI bAMdhavA' ane meM mArI vyathA kahI varasAda tathA hiMsaka pazuothI bacavA Adi mAnava guphAomAM umeryuM, 'tame beu to A kSetramAM kAma karanArA. tame vadhAre majUro raheto. dhIme dhIme jhUMpaDA, kuTiro ane have to adyatana gaganacuMbI mokalavAno Agraha kema na rAkhyo. A to mANasanuM navuM zoSaNa makAno baMdhAvA mAMDyA. agAu ghara, huMpha ane rakSaNArthe baMdhAtA, kahevAya.' dhIme dhIme emAM sagavaDo umerAtI gaI ane pachI emAM paNa zarU 'AvA badhAM vicAro karIza to, tAre to khAvAnuM paNa choDI devuM thaI dekhAdekhI. gharanAM rUparaMga badalAvavAno eka cIlo zarU thayo. paDaze. sAkaranA kArakhAnAmAM majUro enI pITha para so kilonA bhIMto toDI be khaMDamAMthI eka moTo beThaka khaMDa banAvavAno ane guNo uMcake che. cokhAnI guNo paNa so kilonI hoya che." emaNe eka moTA khaMDamAM bhIMta caNI be nAnA khaMDa banAvavAnA. lAdIo ane bArI bAraNAM badalavAnAM, rasoDAnA oTalAnA sthaLAMtara khAvAnuM choDI to na zakAya, paraMtu vastuono khapa pUrato ja karavAnA. bhAMgaphoDa daramiyAna, posAtuM hoya te bIje rahevA jAya vaparAza ane aparigraha e be niyamo to pALI zakAya. ane pADozIo toDaphoDanA, lAdI grenAITa kApavAnAM karkaza eka bahenapaNI kahe "ema to ApaNAM tIrthadhAma samA derAsaro, avAjothI pIDA bhogavatA rahe. delavADA, rANakapura, sametazIkhara DuMgara upara che e bAMdhavA mATe sauthI vadhu hiMsA kadAca makAna pAchaLa thatI haze. simenTa eTale nTa eTale to keTalA moTA vajanadAra ArasapahANane eTalI UMcAI para laI vAtAvaraNane praduSita karanAra padArthomAM agresara. eka Tana javA paDyA haze'. simenTanuM utpAdana karavA mATe eka TanathI saheja ja ocho (eTale sadIo pahelAMnI e vAta che. tyAre zA mATe ane kevI rIte ke 0.90 Tana) kArbana DAyoksAIDa vAyu havAmAM choDAya che. A badhAM abhuta kalAnA namUnA jevA derAsaro baMdhAyA haze makAno pADavAmAM Ave ke bhIMto toDavAmAM Ave tyAre Trako enI mane khabara nathI. vaLI, jenomAM mUrtipUjAmAM na mAnanAra bharAIne thato simenTano bhaMgAra praduSaNamAM vadhAro kare che. kAraNa sthAnakavAsIo paNa che ja ne ! vartamAnakALamAM, AjanI ke e bhaMgAra nathI mATImAM ekarUpa thaI zakato ke nathI pANImAM paristhitimAM ApaNe saMsArI jIva ochAmAM ochI hiMsA bhaLI jato. A uparAMta makAna jamInadosta karavAmAM Ave tyAre, AcarIne ane khAsa to ApaNA jevAM ja tana-mana dharAvatA bhIMtamAM, chatamAM, pAyAmAM vasatA asaMkhya nAnA moTA jIvonI manuSyanuM zoSaNa karyA vagara kevI rIte jIvI zakIe e vicAravAnuM. hiMsA thAya te vadhArAnI. agAsInI nIce amAro phleTa. comAsAmAM mAthA para pANI be mALanA makAna para amAro trIjo mALa pistALisa varSa Tapake, e baMdha karavA agAsImAM samArakAma karavAnuM hatuM. pharI pahelAM caNAyelo. eka khaMDanI lAdIomAM keTalIka nIce utarI pAcho sAmAna-IMTa, retI ne rasAyaNo agAsI sudhI caDhAvavAnA, gaI hatI. enA para cAlatI vakhate Thokara vAgatI. lAdIo pharIvAra paraMtu A vakhatanA kaoNnTrakTaramAM mAnavatA hatI. eNe mAla nIcethI besADavI jarUrI hatI. mArA pati ane putrI banne eNnjiniyara. upara pasAra karavA dareka mALa para eka majUra Ubho rAkhyo hato. emaNe jUnI lAdI para ja navI lAdI besADavI evuM nakkI karyuM. AthI dareka majUrane mAla sahita eka ja mALa caDhavo Utaravo adyatana makAnomAM besADAya che evI 2'x 2' nI lAdI. liphTa paDato. mahenata to saue karavI ja rahI. te vagara roTalo raLAya vagaranA makAnamAM traNa mALa para lAdIo tathA ene coMTADavA nahi ne pacAvAya nahi. mAla caDhAvavAnI A vyavasthA joIne mATenA rasAyaNanA kothaLA caDhAvavA konTekTara pAse eka ja mANasa zoSaNa ane zrama vacceno taphAvata jANavA maLyo. hato. e majUre cALIsa kilo vajana ucakI vIsa pherA karyA; barAbara mANasa, mANasa banIne rahe, ene maLelI dila-dimAganI doDha kalAkanI tanatoDa majUrI. mArAthI A sahana nahotuM thatuM. meM , anokhI bakSisano sadupayoga kare e ja abhyarthanA. * * * konTekTarane bIjA majUro lAvavA kahyuM. 'vadhArAnI majUrI ame 511, eDanavAlA roDa, muMbaI-400 019. cUkavazuM.' Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I. 6067/57 Licence to post without prepayment No. South-81/2006-08 Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001.On 16 of every month e Regd. No. MH/ MR/SOUTH-146/ 2006-08 PAGE No. 28 PRABUDHHA JIVAN jaina dharmamAM ahiMsAnuM agrasthAna che. jANatA ajANatA. ekendriyathI mAMDIne paMcendriya jIva prati AcaravAmAM AvatI paMce paMthe pAtheya... hiMsAnI bArIkAIthI, cIvaTapUrvaka noMdha nivArya aniSTo D uSA zeTha karavAmAM AvI che. mAnasika biAmaNane zArIrika trAsa jeTalI ja hiMsA lekhavAmAM AvI che. manamAM koInuM aniSTa IcchavuM, vAmbANa vaDe koI para prahAra karavA ke zArIrika IjA pahoMcADavI, arthAt mana, vacana ke kAyAthI koInA para trAsa gujAravo, ene paNa eka prakAranI hiMsA gaNavAmAM Ave che. ATalI badhI sUkSmatAthI jyAre ahiMsA AcaravAnI hoya tyAre khapa pUrato upabhoga ane aparigraha Avazyaka bane che. ApaNe AmAMnuM keTaluM anusarIe chIe eno vicAra karIe. manuSya eka ja evuM prANI che jenI pAse vicAra-zakti ne vivekabuddhi che. A zaktino ApaNe sarakho upayoga karIe to mAnavatA keLavI zakIe ane sAcA arthamAM mANasa banI zakIe. bAkI to 'kathA suNI suNI phUTyA kAna, toye na AvyuM brahmajJAna' evo khela thAya. ane gADaranI mAphaka loko pravAhamAM tAye rAkhe. sahelAIthI nivArI zakAya, evA aniSTono ApaNe vicAra karIe. roTI, kapaDA ane makAna e manuSyanI jarUriyAta che. A meLavavAmAM, sahelAIthI nivArI zakAya evI hiMsA vize vicArIe. hoya, jevA ke loDhI cipiyo, sANasI banAvanAra luhAra, IMdhaNa mATe kolasAnA khANiyA, silinDara UMcakanArA ane aMtamAM roTalAnA ghaDanAro. agAu to ghaNAM jaino jamyA bAda thALI dhoIne pItA. AjanAM bALakone to A prathAnI khabara paNa nahi hoya, kAraNa ke Aje 'jIvavA mATe khAvAnuM' ne badale 'khAvA mATe jIvavAnuM' e niyama vadhu pracalita che. janma, maraNa, sagAI, lagna, dhArmika tapasyA, parIkSAmAM uttIrNa thavuM-ujavaNIo mATe koIpaNa kAraNa joIe. ane emAMye pAchI caDasAcaDasI. olAe jamakA-vAramAM trIsa vAnagI rAkhelI ane pelAe pacAsa. ApaNAthI kema pAchaLa rahevAya ? ApaNe rAkho sATha vAnagIo. ApaNI vAha vAha thavI ja joIe. pariNAme, bagADa, eThavADa, pANIno vyaya, paryAvaradAne hAnikAraka evA plAsTikanA pyAlA, vATakIo, camacIonA ukaraDA, jainomAM to karavuM, karAvavuM ane anuodana karavuM. ene sarakho aparAdha gaNAya che. eTale AvA jamaNavAro ka2nA2, emAM bhAga lenAra, tathA enI vAhavAha karanAra sarakhA doSI lekhAya. DATED 16 SEPTEMBER, 2008 bALavA vadhu lAkaDA joIe. eTale ke vadhAre vRkSonuM nikaMdana ane paryAya tarIke vIja hoya to te paNa vadhAre ja vAparavI paDe. saMyama keLavIe ane kALajI rAkhIe to AmAnAM keTalAMka aniSTa nivArI zakAya. paryuSaNa samaye zAkabhAjInAM bhAva ghaTI jAya che, upahAragRhomAM sahelAIthI jagyA maLe che-A batAve che ke vastInA pramANamAM jainono upabhoga vadhAre hoya che. kapaDAM ke jeTalI adhika ujavaNIo eTalAM adhika paridhAna. maraNa prasaMga mATe eTale ke prArthanAsabhA mATe paNa khAsa vastro kharIdavAmAM Ave che. kapaDAM bAbata to gajabanI dekhAdekhI. ekanA eka vartuLamAM ekano eka poSAka kevI rIte paherAya ? ApaNI kiMmata ghaTI jAya ne! vadhAre kapaDAM bharavA vadhAre kabATo ne vadhAre lAkaDAMno vyaya. Ama parigraha vadhato rahe ane hiMsA paNa. rezamI kApaDa banAvavA mATe rezamanA kIDAnI hatyA karavAmAM Ave che. e daikhItI hiMsA joIne keTalAMka loko rezamI kApaDa vAparavAnuM choDI de che je sArI vAta che. paraMtu, anya kApaDa utpAdanamAM ApaNAM ja jevA manuSya-jIvane thatI hAni ane ane pariNAme thatAM akALa mRtyu vize ApaNe bhAgye ja vicArIe chIe. nAyalona, raiyona, Terina jevA akudaratI kApaDanA resA, huMchA tathA rasAzika raMgone lIdhe zvAsa tathA phephasAnAM jIvaleNa rogo thatA hoya che. tethI ja khapa pUrato vaparAza e uttama niyama che. aMgreja calacitra 'blaDa DAyamanDa'mAM hIrAnA khANiyAnuM thatuM zoSaNa ane atyAcAro joIne keTalAMkane hIrA pratye smazAna vairAgya AvI gayo hato kharo. AbhUSaNo (vadhu mATe juo pAnuM 27) roTI : Ano vicAra karIe eTale sau prathama dhAnya ane e ugADanAra kheDUta yAda Ave. TADha, taDako, varasAda sahI kheDUta hada uparAMtanuM khAvuM, mAMdI paDavuM, athAka majUrI kare, khetara kheDavA samaye bIjA pAse cAkarI karAvavI, jainone tAjya baLada na hoya to enI jagyAe pote paNa evA padArthonI davAo khAvI. medasvI jotarAya tyAre anAja pAke. roTalo zarIrane kAraNe jIvatA hoIe tyAre ApaNAM bhANAmAM paDe tyAM sudhImAM to potAnuM vajana potAne bhArarUpa lAge ane AvA keTalAMye zramikoe parasevo pADyomRtyu bAda ThAThaDI U~cakranArane. vaLI zabane Printed & Published by Nirubahen S. Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai400004. Temparary Add. : 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vArSika lavAjama rUA. 125/- tA. 16 oNkTobara, 2008 chUTaka nakala rUA. 10/ *** zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra *** prabuddha jIvana vikrama saMvata : 2064 vIra saMvata : 2534 jina-vacana sAcuM sukha appANameva jujjhAhi kiM te jujjheNa bajjhao / appANameva appANaM jaittA suhamehae / / Aso vada -3ttarAdhyayana-1-3 zA mATe bahAranA zatruo sAthe yuddha karo cho ? potAnA AtmAnI sAthe ja yuddha karo. je AtmA vaDe AtmAne jIte che te sAcuM sukha pAme che. AtmA ke sAtha hI yuddha karo / bAharI zatruoM se yuddha karane se kyA lAbha ? AtmA ko AtmA ke dvArA jItanevAlA manuSya sukha pAtA hai / Why are you fighting with external enemies ? Fight with your own self. One who conquers one's own self enjoys true happiness. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita 'khina-vattana'mAMthI) - tithi - 2 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 i prabuddha jIvana tA. 16 oNkTobara, 2008 AcamanA hato. khAsa karIne peTanI bimArIo, magaja thI 7 vAgyA sudhI zuddha, svaccha ane khullA tathA hRdayanI bimArIo para jApa to vAtAvaraNamAM yogya zikSako dvArA OMnA mahora rAmabANa auSadha jevuM kArya kare che. jApa ja karAvyA. A jApa vibhinna dhvanio dadIone dardanA baMdhanamAMthI chuTakAro parIkSaNanI rIta: tathA layamAM karavAnuM zIkhavavAmAM AvyuM. | 'risarca enDa eksaparImeMTa InsTITyUTa dara traNa mahine magaja, hRdaya tathA pUrA briTiza cikitsaka vijJAnIoe pAMca ka Ara . hajAra vyaktio parathI karelI zodha tathA temanA sAthIdAroe sAta sAta varSo varSo sudhI lagAtAra A prayoga karAvyA hindu dharmazAstro pramANe pRthvInI sa dhI hindu dharmanA pratIka no abhyAsa bAdano riporTa ati uttama hato. lagabhaga utpatti samaye sau prathama dhvani utpanna thayo karyo. A daramiyAna teoe magaja tathA 70 TakA puruSo tathA 82 TakA mahilA hRdayanA bhinnabhinna rogo vALA 2500 omAM OMnA jApa zarU karatAM pahelAMnI sAthe samasta jagatamAM eka adbhuta puruSo ane 2000 mahilAone tapAsyA dardanI tIvratAmAM 90 TakA jeTalo sudhAro guMjArava phelAvI dIdho. A pavitra dhvaninA hatA. A sarve dardIone atyaMta jarUrI evI jaNAyo hato. OMnA jApanI bahu thoDA mahimA tathA prabhAvane Aje samasta ja davAo cAlu rakhAvI bIjI badhI davAo loko para mAtra 10 TakA ja asara thaI duniyA mAnI rahI che. amerikA, briTana ane baMdha karAvI hatI. roja savAre 1 kalAka, 6 (vadhu mATe juo pAnuM 27mI oNsTreliyA jevA dezomAM OMnA mAdhyama dvArA zArIrika bimArIo dUra karavAmAM | sarjana-sUci karI pRSTha kramAMka tathA nazAmAM cakacUra DUbelA yuvAnone (1) zrI jaina mahAvIra gItA DaoN. dhanavaMta zAha sAcI rAha para lAvavA mATe prayogo karAya T(2) saMpAdaka - saMzodhaka DaoN. ramaNalAla sI. zAha DaoN. gulAba deDhiyA (3) prANa AdhArita vibhinna sAdhanA-paddhati pravartaka munizrI nRgendra vijaya ma. (4) praoN. yazavaMtabhAI zukla DaoN. raNajita paTela (anAmI) thoDA samaya pahelAM ja briTananA eka (5) divALI kArDabhagavAna zrI taraphathI zrI malakacaMda ratilAla zAha (kAmadAra) sAyansa jarnalanA riporTamAM spaSTa rIte OMnI (6) vANI : aNamola varadAna zrI zAMtilAla gaDhiyA mahattA svIkArAI che. cikitsakoe dAvA (7) sarjana svAgata Do. kalA zAha (7) jaina pAribhASika zabdakoza DioN. jitendra bI. zAha sAthe jaNAvyuM che ke elopathI DaoNkTaroe (8) Arthika sahAya mATe noMdhAyela rakamanI yAdI jyAM zArIrika bimArIonA IlAja mATe |(9) saMghane prApta Arthika sahAyanI yAdI hAtha dhoI nAMkhyA hatA tyAM OMnA satata |(9) paMthe paMthe pAtheya : bApujI khAdImAM lapeTAyeluM anokhuM vyaktitva DaoN. mahebUba desAI jApa dvArA Azcaryajanaka sudhAro jaNAyo (10) Acamana anu. puSpAbena parIkha prabuddha jIvana : grAhaka yojanA *1 varSanuM lavAjama rUA. 125/-(U.S. $ 15) 03 varSanuM lavAjama rU. 350/-(U.S. $ 40) *5 varSanuM lavAjama rUA. 550/-(U.S. $ 65) *10 varSanuM lavAjama rUA. 1000/-(U.S. $120) kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama rUA. 2000/-(U.S. $ 150) kyAreya paNa jAXkha na levAnI pratijJA sAthe 1929thI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM A mukhapatra "prabuddha jIvana" pratyeka mahinAnI 16mI tArIkhe aviratapaNe pragaTa thAya che ane gujarAtI prajAne preraNAtmaka ciMtana pIrasatuM rahe che. * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA peTrano, AjIvana sabhyo ane gujarAtanA saMto tema ja vaicArika mahAnubhAvone "prabuddha jIvana' vinA mUlya pratyeka mahine arpaNa karAya che. Arthika rIte nukasAnImAM pragaTa thatA A "prabuddha jIvana'ne saddhara karavA 'prabuddha jIvana nidhi'nI sthApanA karela che jemAM dAnavIro yathAzakti potAnA dAnano pravAha mokalI rahyA che. * vicAradAnanA A yajJamAM Apane paNa ApanA taraphathI dhanadAna mokalavA vinaMtI che. * 'prabuddha jIvana nidhi" ane "kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama' ApanArane AvakaverAnI 80 G kalama anvaye karamuktanuM pramANapatra ApavAmAM Avaze. * ceka "zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA nAme mokalazo. koI paNa mAsathI grAhaka banI zakAya che. * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 2menejara * Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: info@mumbai_jainyuvaksangh.com che 6 = = = = 1 0 0 6 (8 A 0 1 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 0 varSa : (50) + 18 0 0 aMka : 10 0 0 tA. 16 oNkTobara, 2008 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra UGIYA6 0 0 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 vArSika lavAjama rU.125/-0 0 chUTaka nakala rUA. 10-00 mAnad maMtrI : dhanavaMta ti. zAha zrI jaina mahAvIra gItA rAjagRhI nagarI che, e nagaramAM eka raLiyAmaNuM udyAna che, 2. nArdasva va pAtAtre, mamyAM vAtoti me savA | bhaktizIla devoe samavasaraNanI racanA karI che, gaNadhara zrI maddhA yatra tatrAmAnandhAdvaitarUpata: || 8 || gautama svAmI temaja aneka pUjya mahAmuni bhagavaMto birAjamAna ma. gI. a. 2-1. che. magadha samrATa zrI zreNika mahArAja potAnA rAjanya varga ane "svargamAM nathI, huM pAtALamAM nathI, mAro vAsa sadA parivAra sAthe padhAryA che, sarva jijJAsu nagarajano upasthita che, bhaktimAM che. jyAM mArA bhakto hoya che, tyAM AnaMda ta rUpe huM aneka vyaMtara bhUvanapatio, jyotiSa temaja vaimAnika devo ane paNa vidyamAna chuM.' devIo ane tiryaMco paNa 'Atmana ! tuM paramAtmA | A aMkanA saujanyadAtA upasthita che. A sarve jIvo be che, tuM ja paramAtmA che. tuM zuddha hAtha joDI bhagavAna zrI zrImatI jhaverabena mANekalAla ema. saMgoI che, te buddha che, tuM niraMjana mahAvIrane dezanA saMbhaLAvavA smRti: pU. pitAzrI maganalAla hIrajI saMgoI. che, tuM ja svayaM mahAvIra che...tuM vinaMtI karI rahyAM che. AtmAnA | pU. mAtuzrI rAjabAI TokarazI vIrA mahAvIrano eka vAra banI utthAna vize necika ane jA. to tuM pote ja tane vyavahArika kakSAnA prazno pUchAI rahyAM che ane bhagavAna mahAvIranI mahAvIra banelo joIza... vANI avirata vahI rahI che. tuM sva vinAnI paMcAta mUkI de... 'jino'haM sarvajaneSu, buddho'haM bauddhadharmiSu / / svamAM AnaMda vheNa che. paramAM du:khanA khArA dariyA che...." vaiMvAnamadaM viSNu:, ziva: zaiveSa vastuta: || 26 // tArA AtmAmAM nirmaLatA bharI che...sonAmAM mATI bhaLe ane kRSNo'haM vAsudevo'haM, mahezo'haM sadAzivaH / sa-maLa bane ema tArA AtmAmAM karmoe kacaro bharI mUkyo che, eTale nirmaLa AtmA sarmaLa banI gayo che...o Atman ! tuM sarvagurusvarUpo'haM, zraddhAvAn mAM prapadyate / / 16 / / jAga, tuM Ubho thA. tuM tArA AtmAne oLakha..sa-maLa mAMthI sAgaro'haM samudreSu, gaGga'haM syandinISu, ca / nirmaLa bana...tArI avasthA triguNAtIta ane jJAnAdi guNa sahita -mahAvIra gItA - adhyAya-1, zloka 15-16-17 che...tuM jAga ane tane oLakha...tAro svabhAva saccidAnaMdamaya 'sarve jainomAM huM jina chuM, bauddha dharmomAM huM buddha chuM, che. tuM pote para jyoti che...mahAjyoti che...AnaMdano udadhi vaiSNavomAM huM viSNu chuM, zaivomAM huM ziva chuM, huM kRSNa chuM, huM tArAmAM chalakAya che...tuM eno AsvAda kara....bIje badhe ajJAna vAsudeva chuM, huM maheza chuM, huM sadAziva chuM, sarve guru svarUpa huM che. avidyA che..duHkha aMdhakAra che...e besvAda che..' chuM. zraddhAvAna mane meLavI zake che. samudromAM huM sAgara chuM. 'vAvAnAM tivAvAnAM, nAtra krizcita kathonanam !' nadIomAM huM gaMgA chuM." ma. pI. ma. 2, ratno. 22 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 oNkTobara, 2008 'bhakti ane zraddhAmAM vAdonuM ke prativAdonuM jarAya prayojana rIte mArAmAM rahelA che." hotuM nathI." rAjagRhI nagarInA e ramaNiya udyAnamAM divaso sudhI bhagavAna vAda ane prativAda karanArAo ghANInA baLadanI jema tattvanA mahAvIranI 16 adhyAya ane cha prakaraNomAM samAyelI traNa hajAra paramArthane prApta karI zakatA nathI." gAthAonI asmalita vANI vahetI rahI. zraddhA, prema, karma, dharma, (upAdhyAya yazovijayajI) nIti, saMskAra, zikSA, zakti, dAna, brahmacaryA tapa, tyAga, 'vAdo nAvalamaya!' satsaMga, gurubhakti, jJAna ane yogopasaMhAra, Ama soLa adhyAya (nArada bhaktisUtro ane uparAMta gautama stuti, zreNika Adi stuti, ceTaka stuti, (bhakta) vAda vivAdamAM utaravuM nahi. zakti yogAnumodanA ane Indra stuti A nAmathI judA cha padya khaMDo 'AtmA''tmanA''tmanirmagnaH, sarvatra brahma pazyati / ' samAvatI A "mahAvIra gItA'nuM sarjana kyAre thayuM ? koNe karyuM? [ma. . ma. 2, sto. 25] ApaNe jaina mahAbhArata ane jaina rAmAyaNathI paricita chIe, 'AtmA AtmA dvArA Atma nimagna banIne sarvatra brahmadarzana paNa A jaina mahAvIra gItAthI eTalAM badhAM paricita nathI. kare che.' bhagavadgItA pachI aSTAvakra gItA, kapila gItA, avadhUta 'cce matrImamanveSa, vedrA: sarve samAtA: | gItA, arjuna gItA, ane gItA, kovalya gItA vagere anya sarvatIrthasya yAtrAyAH, phalaM mannAmajApataH / / ' lagabhaga vIsa gItA hiMdu dharma pAse che, paNa jaino pAse mahAvIra [R. Tii. ma, 2, ratno. rU40] gItA che e paNa eka hakIkata che. 'kalau mannAmajApena, tariSyanti janAH kSaNAt / ' A mahAvIra gItAnuM AkAra svarUpa bhagavad gItA jevuM che. - mi. pI. ma. 1, ratno. 4 2 2] bhagavad gItAmAM 18 adhyAya che ane e saMskRta padyamAM che. kalikALamAM mArA nAmamAM sarva vedo AvI jAya che. mArA mahAvIra gItAmAM 16 adhyAya che. ane e paNa saMskRta padyamAM nAmanA jApathI sarva tIrthonI yAtrAnuM phaLa maLe che. che. bhagavad gItA bhagavAna kRSNanI vANI che. mahAvIra gItA kaLiyugamAM mArA nAmanA jApathI kSaNavAramAM manuSyo tarI bhagavAna mahAvIranI vANI che. aneka viSayo temaja jJAna, bhakti jaze. ane AtmAnI carcA bannemAM che. bannenuM svarUpa lagabhaga sarakhuM (ma.gI. a.5-422 ) che. 'antakAle bhajante ye, bhaktA mAM bhktibhaavtH| paraMtu banne gItAnI vANInuM prAgaTya sthAna alaga alaga tepAmuddhArakartA'haM, pazcAttApavidhAyinAm / / ' jagyAe che. ekanuM yuddhi bhUmi upara, bIjAnuM rAjagRhInA eka mi. jI. ma. 1, ratno. 46 rU] raLiyAmaNA udyAnamAM. eka sthAne e vANIne zravaNa karanAra mAtra aMtima samaye je bhakto bhakti bhAvathI mane bhaje che, eka arjuna che. bIjA sthAne A vANInuM zravaNa karanAra aneka (pApono) pazcAtApa karanArA teono uddhAra karuM chuM." | jijJAsu bhavya AtmA che. yuddhi bhUmi upara potAnA sagA-saMbaMdhInI sAdhUnAM yatra-savAro, kAnamAM nAvidhi: rAma: hiMsA karavAnI arjunane jarAya IcchA nathI, tyAre kRSNa e arjunane tatra reze samAne va, zrI-vRti-Irti-vattiya: IT 76. potAnuM kartavya samajAvI utsAhita karI hiMsA mATe prere che. ane yatra deze sadAcArAH, sadvicArAzca dehinaam|| pariNAme eka ja kuTuMbanA nyAya mATe Azrita evA aneka nirdoSa tatra vRSTathavidhi: zAnti:, yogakSemasurad: // 77, sainikonI hiMsA thAya che. kRSNa pachI hajAro varSo pachI A dharatI nItiyo || mahAvIra gItA upara vicarela bhagavAna mahAvIra jagatanA jIvone prema, zraddhA, je dezamAM dAna sanmAna vagere dvArA sAdhu-pUjya puruSono nIti, karma, dAna, brahmacarya ane jJAnanI samaja ApI zarIranI satkAra thAya che, te dezamAM ane te samAjamAM lakSmI, dhairya, yaza, prakRtinA zatruone haNI arihaMta avasthA kema prApta karavI ane ojasa vagare hoya che, je dezamAM mAnavo sadAcArI ane sa jema baraphano cosalo ogaLe ema jJAna, tapa, bhaktinA zubha vicArazIla hoya che tyAM sAro varasAda vagere thAya che ane zAMti, karmathI azubha karmane ogALI jevI rIte barapha adRzya thaI jAya yogakSema, sukha vagere sahaja AvI maLe che. tema AtmA upara coMTelA sanmaLa karmane dUra karI, AtmAne nirmaLa dharmA AryA anAryAzca, dezabhedena vishrutaaH| karI e AtmAne mokSa tarapha kema gati karAvavI ane pratyeka jIva vidyamAnAzca sarve'pi, mayi sApekSataH sthitAH / / A dharatI upara jIvavA hakadAra che evo upadeza ApI pratyeka mi. jI. . -7] jIvane potAno dharma batAve che ane aMte to kahe che ke - Arya, anArya dharmo dezabhedathI prasiddha che. te badhA sApekSa 'huM kahuM chuM te tame paraMparAthI sAMbhaLatA AvyA cho mATe Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNkTobara, 2008 prabuddha jIvana svIkAratA nahi, je ApaNA dharma graMthomAM che eTale svIkArazo bhaviSyavettA ane mAtra ekAvana varSanI uMmare arihaMta zaraNa thanAra nahi. paNa tame jAte je anubhava karo, pachI je sAruM lAge te ja parama pUjya adhyAtma jJAna divAkara, bAla brahmacArI, yoganiSTha, svIkAro.' gacchAdhipati AcArya buddhisAgara sUrizvarajI mahArAja, A "zrI jaina darzana bhoga pradhAna nathI tyAga pradhAna che. jaina mahAvIra gItA'nA sarjaka che. jaina darzanamAM sarve vAdono samAveza che, anya darzanomAM jaina A zrI jaina mahAvIra gItAnI hastaprata pUjyazrIe potAnA darzanano samAveza zakya na hoya. nadIo samudramAM samAI zake aMtevAsI kavi pAdarAkarane soMpIne kahyuM ke "mArA mRtyu pachI eka paNa samudra nadIomAM na samAI zake, ema jaina darzana sAgara pacIzI vIte pachI A mahAvIra gItA pragaTa karajo." samo che, jaina darzananI khaMDanAtmaka nahi, maMDanAtmaka nIti che tyAra pachI lagabhaga 40 varSa pachI A hastaprata zrImad buddhi eTale ja sApekSavAda- anekAMtavAda eno AtmA che ema siddha sAgarajInA ziSya pUjya AcAryazrI durlabha sAgarajInA hAthamAM thAya che. AvI ane eozrIe A mahAvIra gItAnuM vi. saM. 2025mAM mahAbhAratanI ghaTanAnuM ApaNI pAse ItihAsa pramANa nathI, eTale AjathI 39 varSa pahelAM prakAzana karyuM. A mahAvIra gItA eTale mahAbhAratamAM pragaTelI hajI saMskRtamAM ja upalabdha che bhagavad gItAne maharSi vyAsanI | padmazrI DaoN. kumArapALa desAine ]. ane A dIrgha kAvyanuM gujarAtImAM kalpanAnI prajJA vANI mAnIe AcArya tulasI anekAMta evorDa | haju sudhI bhASAMtara thayuM nathI. to A mahAvIra gItAnI jaina vizvabhAratIno pratiSThita puraskAra AcArya tulasI | thoDAM samaya pahelAM mAre mahAvIra vANInuM sthaLa paNa | | anekAnta evorDa A varSe jANItA sAhityakAra ane te | amadAvAda javAnuM thayuM tyAre pU. vAstavika nahi paNa kalpanAnuM | jainadarzananA AMtararASTrIya vidvAna DaoN. kumArapALa desAine AcArya durlabha sAgarajInA ziSya sthaLa ja che, ane emAM vahI enAyata karavAmAM Avaze. jaina vizvabhAratInA adhyakSa zrI pU. munizrI vAtsalya-dIpane vaMdana rahelI vANI paNa kalpanA che, | surendrakumAra coraDiyAe jayapuramAM AcAryazrI mahAprajJajInA karavA gayo, tyAre pU. paNa banne kalpanA bhavya che ane vAtsalyadIpe uparanI vigata mane sAnidhyamAM enI jAherAta karI. A evorDamAM prazastipatra, jIvana uddhAraka ane Atma | vistRta rIte kahI saMbhaLAvI. A smRticihna ane eka lAkha rUpiyAnI rAzi pradAna karavAmAM uddhAraka che ja. ma.gI.nI jheroksa nakala meM pU. zrI Avaze. ema. jI. sarAvajI phAunDezananA saujanyathI apAto A mahAvIra gItAnuM sarjana pAsethI prApta karI. mArA upara A evorDa jainadarzananA maulika siddhAMtone vyApaka banAvavA bhagavad gItAnI jema yugo | Avo anugraha karyo e mATe huM pahelAM nathI thayuM paraMtu A mATe samarpita bhAvathI vaizvika kArya karanAra vyaktine ApavAmAM | eozrIno RNI banyo chuM. yugamAM ja lagabhaga so varSa | che | Ave che. | 'prabuddha jIvana'nA vAcako pahelAM ja thayuM che! ' pUrva rASTrapati abdula kalAma dvArA 'padmazrI' ane pUrva | vatI meM pUjya zrI vAtsalyadIpane enA sarjaka koNa? vaDApradhAna zrI aTala bihArI bAjapeyInA haste 'jena ratna'no | A "mahAvIra gItA'nA AjathI lagabhaga 134 varSa | evorDa meLavanAra DaoN. kumArapALa desAie jainadarzana vize | adhyAyona Acamana pahelAM gujarAtanA vijApuramAM | gujarAtI, aMgrejI ane hiMdImAM 54 graMthanI racanA karI che, | * agrajI ane hidAmAM 54 grathanA racanA karI che, | vinaMti karI. havethI dara mahine A e ka kheDuta kaNabI kuTuMbamAM | chellA cAra dAyakAthI akhabAro ane sAmayiko dvArA dharmasiddhAMto | mahAvIra gItAnA eka eka bahecaradAsanA nAme janmelA | vize jAgRti lAvavA mATe prayAsa karyo che, temaja vizvanA aneka | adhyAya vize svAdhyAyanA ciMtana ane mAtra 24 varSanA sAdhu | dezomAM jainadarzana vize vaktavya ApavA uparAMta vizvadharma pariSada | lekha ApaNane 16 ke tethI vadhu jIvanamAM, 25,000 graMthonuM | tathA AMtararASTrIya pariSadomAM jaina dharmanA vyApaka siddhAMtonI| mahinA sudhI eozrInI kalamethI vAMcana karI, saMskRta, prAkRta ane | prastuti karI che. InsTiTyUTa opha jainolojI ane anya prApta thaze, ApaNA sarvenuM e gujarAtImAM 141 jeTalAM | saMsthAomAM temanI sakriya bhUmikA rahI che. prekSA vizvabhAratInA sabhAgya. OM arNa mahAvIra. adbhuta graMthonuM sarjana karanAra, TrasTI ane jaina vizvabhAratInA saMcAlana samitinA sabhya zrI DdhanavaMta zAha AjathI lagabhaga 89 varSa | bAbulAla zekhANIe jaNAvyuM ke A evorDa A pUrve paMDita (tA. 4-9-2008nA paryuSaNa pahelAM hAjarA hajUra zAsanadeva | dalasukhabhAI mAlavaNiyA, suprasiddha baMdhAraNavid DaoN. lakSmImala vyAkhyAnamALAmAM ApelA zrI ghaMTAkarNa mahAvIra devanI | siMghavI jevI vyaktione ApavAmAM Avyo che. vyAkhyAnano aMza). mahuDImAM sthApanA karanAra, * * * Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana saMpAdaka - saMzodhaka DaoN. ramaNalAla cI. zAha I DaoN. gulAba deDhiyA (DaoN. ramaNalAla cI. zAha,-amArA sAhebanA dehavilayane tA. 24 oNkTo.-2008nA traNa varSa pUrAM thaze. pU. sAhebanI smRti harapaLe amArA hRdayamAM guMjana karatI rahI che ane raheze ja. A saMsthAnI sarve pravRtti upara eozrInA satata AzIrvAda ane mArgadarzana amane maLatA rahyAM che enI pratIti amane hara paLe thayA kare ja che, jenA pariNAme A saMsthA nirdhArita kSetramAM pragati karatI ja rahI che evo sarveno anubhava che. pU. sAhebane ame zraddhAMjali arpIe chIe. jaina sAhitya ane gujarAtI sAhitya kSetre DaoN. ramaNalAla cI. zAhanuM yogadAna ananya che. jaina sAhitya kSetre khAsa karIne sAhitya saMzodhana kSetre. eozrInA pUrvasUrio pU. jina vijayajI, pU. pUNyavijayajI, paMDita sukhalAlajI, paMDita dalasukhabhAI mAlavaNiyA, DaoN. bhAyANI sAheba, uparAMta e samayanA ghaNAM prakAMDa paMDitonI kakSAnuM emanuM sarjana che. emanA vidyArthI DaoN. gulAba deDhiyAno A lekha amArA saunA taraphathI pU. sAhebane zraddhAMjali svarUpe prastuta karatA amo dhanyatAnI lAgaNI anubhavIe chIe.-dha.) prA. DaoN. ramaNalAla cI.manalAla zAhano janma vaDodarA jillAnA pAdarA gAmamAM thayo hato. (3.-12-1926). emaNe muMbainI senTa jheviyarsa kaoNlejamAMthI bI.e. ane ema.e.nI DigrI gujarAtI ane saMskRta sAthe meLavI hatI. ema.e.mAM yunivarsiTImAM gujarAtImAM sauthI vadhu mArksa meLavyA hatA. muMbaInI bAbu pannAlAla zALAmAM emanA zikSaka amIdAsa kANakiyA ane Indrajita mogala hatA. kaoNlejamAM manasukhalAla jhaverI gujarAtInA ane gaurIprasAda jhAlA saMskRtanA prAdhyApaka hatA. 'naLa damayaMtInI kathAno vikAsa' viSaya para ramaNabhAIe prA. manasukhalAla jhaverInA mArgadarzana heThaLa pIeca.DI.nI DigrI meLavI hatI. ramaNabhAIe muMbaI yunivarsiTInA gujarAtI vibhAganA adhyakSa tarIke kArya karyuM hatuM. tA. 16 oNkTobara, 2008 emaNe te2 madhyakAlIna kRtionuM saMzodhana saMpAdana karyuM che. jemAM samayasuMdara kRta 'nala-davadaMtI rAsa', yazovijaya kRta 'jaMbusvAmI rAsa', udyotanasUri kRta 'kuvalayamALA', samayasuMdara kRta 'mRgAvatI caritra', guNavinaya kRta 'nala-davadaMtI prabaMdha', samayasuMdara kRta 'thAvaccAsuta riSi copAI', RSivardhanasUri kRta 'nalarAya-davadaMtI caritra', guNavinaya kRta 'dhazA-zAlibhadra copAI', ane vijayazekhara kRta 'nala-davadaMtI prabaMdha' mukhya che. 'narasiMha pUrvenuM gujarAtI sAhitya', 'naLa-damayaMtI kathAno vikAsa', 'samayasuMdara' ane 'gUrjara phAgu sAhitya' emanI anya madhyakAlIna sAhityane lagatI mahattvanI kRtio che. 'naLa-damayaMtI'nI kathA emanA abhyAsano mukhya viSaya rahyo. e kathA RgvedanA samayathI kyAMthI kaI kaI rIte AvI, kevA pheraphAra thayA te badhuM teo civaTapUrvaka noMdhe che. samayasuMdara emanA priya kavi rahyA che. samayasuMdarakRta 'naLadamayaMtI rAsa' emaNe hastaprato cakAsIne taiyAra karyo che. sattaramA zatakanA mahattvanA kavi samayasuMdarano e rIte ApaNane paricaya maLe che. mahopAdhyAya zrI yazovijayajI kRta 'jaMbUsvAmI rAsa' ramaNabhAInuM eka Adarza ane noMdhapAtra saMpAdana che. ramaNabhAIe eMsI jeTalAM pustakonuM lekhana-saMpAdana karyuM madhyakAlIna kRtinuM saMpAdana Adarza rIte karavuM hoya to A rIte che. jemAM jIvanacaritra, saMsmaraNa, pravAsa, nibaMdha, dharma-thaI zake. rasakavi premAnaMdanA samakAlIna yazovijayajInI potAnA tattvajJAnanAM pustako mukhya che. hAthanI lakhelI kRti maLatI hovAthI emAM e samayanI bhASAnuM vAstavika ane pramANabhUta svarUpa paNa joI zakAya che. jaMbUsvAmI dharma batAvatAM kahe che: koI paNa madhyakAlIna kRtinuM saMpAdana ane saMzodhana keTalI cIvaTa ane keTalo abhyAsa mAge che te ahIM joI zakAya che. kartAno vistRta paricaya, rAsa chApyA bAda dareka DhALa pramANe agharA zabdonA artha, vizeSa paMktionI samajUtI, jaMbUsvAmInI kathAno vikAsa darzAvI A rAsa vize abhyAsalekha paNa sAthe mUkyo che. vidvAna, vidyArthI ke sAmAnya rasajJa vAcakane saraLa thAya e rItanuM A saMpAdana che. sAthosAtha e paNa jovA maLe che ke 'paDato rAkhaI tAta pari, akhaI mitra pari magna; poSaI nija mAtA pari, dharma te acala abhagna. ramaNabhAI TippaNamAM agharA zabdonA artha Ape che. akhaInuM mULa saMskRta 'AkhyAti' jaNAve che teno artha 'batAve' ema jaNAve che. pachI samajAve che. dharma pitAnI jema ApaNane paDatAM bacAve che, mitranI jema mArga batAve che ane mAtAnI jema ApaNuM poSaNa kare che. dharma Avo avicaLa abhagna che.' jUnI gujArAtI zIkhavA, teno abhyAsa karavA, vyAkaraNa samajavA kAma lAge evuM A saMpAdana che. vikrama saMvata 835mAM udyotana sUrie 13,000 zlokamAM 'kuvalayamAlA' nAmanA graMthanI prAkRta bhASAmAM racanA karI hatI. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNkTobara, 2008 prabuddha jIvana ramaNabhAIe enA gujarAtI anuvAdanuM saMpAdana karyuM che. ane mUkyo che. uparAMta adhyAtmanA vividha viSayonA, vaiSNava sAthosAtha vistRta abhyAsa lekha ApI kRtine judA judA paraMparAnA, lokakathAnA ane saMskRtamAM tathA prakIrNa rUpe prApta dRSTikoNathI samajavAmAM sahAya karI che. kRtinI bhASA ane phAguono paricaya paNa mUkyo che. rasakendrono nirdeza karyo che ane evo abhiprAya Apyo che ke Ama, viSayanuM sUjhapUrvakanuM vibhAjana ane mUlyAMkana A 'kuvalayamAlA" e mAtra prAkRta bhASAnuM ja aneruM AbhUSaNa nathI, phAgu viSayaka bRhad graMthanI viziSTatA che mAtra ne mAtra narI jagatanA tamAma sAhityamAM gauravabharyuM sthAna pAmI zake evuM saMzodhana prakRtino kharo paricaya karAvato "jaina gUrjara aNamola ratna che." phAgusAhitya' graMtha gujarAtI saMzodhana sAhityamAM AgavuM sthAna jaina sAhitya' (I. sa. 1450-1600) ane "narasiMha prApta karaze.' pUrvenuM gujarAtI sAhitya' nAmanA be vistRta lekhamAM madhyakAlIna potAnA vyavasAya jIvanano AraMbha eka patrakAra tarIke karanAra sAhitya svarUpo 'sakjhAya', "snAtrapUjA', rAsa, phAgu, bAramAsI ramaNabhAIne saMpAdana ane lekhanamAM patrakAratva sahAyarUpa thayuM. vagerenI vyAkhyA ApI che ane e svarUpanI jANItI kRtionI cAra dAyakA adhyApananA ane eka dAyako nivRttikALano saMzodhana, vAta karI che. A lekhomAM jANItA ane ochA jANItA lekhana, saMpAdanamAM emaNe UjaLo hisAba Apyo. madhyakAlIna kavio harasevaka, zAlisUri, depALa, RSivardhana, ena.sI.sI.mAM mejara ane beTeliyana kamAnDaranA hodde pahoMcelA brahmajinadAsa, vaccha bhaMDArI, lAvaNyasamaya, jJAnacaMdra, sahajasuMdara, ramaNabhAI samayamitra hatA. samayano kyAreya durvyaya na karyo. lAvaNyaratna, pArzvacaMdrasUri, vinayadevasUri, dolatavijaya, svAdhyAyamAM kadI pramAda na karyo. potAne prApta thayelI somavimalasUri, jayavaMtasUri, hemaratnasUri, hIrakalaza, nayasuMdara, anukULatAone abhyAsamAM prayojI. AjIvana vidyArthI banIne maMgalamANijya, sakalacaMdra upAdhyAya, sAdhvI hemazrI, mAladeva, bhaNatA rahyA. pIeca.DI.nA aDhAra vidyArthIone mArgadarzana padmasuMdara, guNavinaya vagerenA pradAnanI saMkSiptamAM mUlavaNI karI ApatI vakhate pote e viSayanI sajjatA vadhAratA rahyA. jIvananA che. A nibaMdhomAM e samaya gALAnI mahattvanI kRtiono ane AraMbhakALe prA. manasukhalAla jhaverI, prA. gorIprasAda jhAlA, khAsa aprakAzita kRtiono nAmollekha karyo che. madhyakAlIna Agama divAkara puNyavijayajI mahArAja, paMDita sukhalAlajI, sAhityamAM kAma karanArane sahAyaka thAya evI ghaNI sAmagrI A agaracaMdajI nahATA, bhRgurAya aMjAriyA vagere gurujano, be nibaMdhomAM che. vidvAnono saMga prApta thayo. prakAMDa vidvAna ke. kA. zAstrIe noMdhyuM che ke, "rAsa, phAgu, ramaNabhAIe "premAnaMdanA naLAkhyAnanuM kathAvastu" nAme eka bAlAvabodhanI madhyakAlIna gujarAtI bhASAnA ramaNabhAI ArUDha saMzodhanAtmaka vistRta lekha lakhyo che. tulanAtmaka abhyAsano vidvAna hatA." ramaNabhAI saMskRta, prAkRta, jUnI gujarAtI ane sAro namUno che. premAnaMdanuM "naLAkhyAna' anya kartAo karatAM aMgrejI bhASanA UMDA jANakAra hatA. madhyakAlIna sAhityanuM zreSTha puravAra thayuM che. premAnaMde mahAbhAratanI mULa kathA, bhAlaNa saMpAdana saMzodhana emanA rasa, vyavasAyanA bhAga rUpa ane dharmane ane nAkaranI navalakathAmAMthI svIkArela amuka prasaMgo, zrI harSanA anusaMge trividha rUpe hatuM. jaina paraMparA, tattvajJAna, kathA sAhitya saMskRta "naiSadhIya carita'nI jhIlelI keTalIka asara ane potAnI ane sAdhu samAgamane lIdhe madhyakAlIna gujarAtI kRtione supere maulika kalpanA-badhuM ja ahIM vigate samajAvavAmAM AvyuM che. samajavA-samajAvavAnuM emane mATe sahaja hatuM. premAnaMde kyAMthI zuM lIdhuM, kyAM potAnuM umeryuM, keTaluM dIpI UThya ramaNabhAInA saMpAdana-saMzodhana mATe DaoN. baLavaMta jAnI lakhe ane keTaluM UNuM UtaryuM te badhuM ja A saMzodhake tulanAtmaka che: "teo AjIvana saMzodhaka rahyA. chelle chelle to taddana nivRtti abhyAsa karIne noMdhyuM che. eka jANItI kRtine abhyAsI kaI rIte pachI paNa "jaina gurjara phAgu sAhitya' viSayanuM saMzodhana tapAse che te ahIM jovA maLe che. avitapaNe cAlu rAkhyuM. 132 jeTalA gujarAtI phAguonA "haMsa vilApa'nI vAta premAnaMde nayasuMdaranA 'naLa damayaMtI temanA svAdhyAyanA suphaLa rUpe prApta graMtha temanI zodhaniSThAno rAsa'mAMthI e kalpanA lIdhI hoya ema ramaNabhAI mAne che. kharo paricaya karAve che. temaNe prAraMbhe phAgunA svarUpa ane hiMsa naLane enI rANI vize pUche che e prasaMge "bhAbhI' zabda vikAsarekhAno paricaya karAvIne pachI neminAtha viSayaka pacAsa mUkI, premAnaMde paMkhI ane mAnavanI kauTumbika nikaTatA ane phAguonuM vivecana mUlyAMkana karyuM che. e pachI yUlibhadra viSayaka AtmIyatAnuM hRdayaMgama citra khaDuM karyuM che. kavinuM gujarAtIkaraNa phAguo ane e pachI vasaMta, zRMgAra, tIrtha, tIrthakaro, guru paNa dhyAna kheMce che. bhagavaMto ane vyakti-vibhUti viSayaka phAgu racanAono paricaya nibaMdhakAre noMdhyuM che ke svayaMvara mATe naLa jAya che tyAre savatsI Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 oNkTobara, 2008 gAya ane kuraMga-kuraMgInA zukana ene thAya che ema premAnaMde thatI nathI lAgI. AlekhyuM che. je enI maulika kalpanA ane tatkAlIna gujarAtI kavi samayasuMdara kRta thAvAsuta riSi copAInuM saMpAdana vAtAvaraNanuM pratibiMba che. anya naLakathAono lekhakano abhyAsa ramaNabhAIe karyuM che. jemAM prathama kavi paricaya, thApaccAsuta riSi saghana hovAthI AvI bAbato tAravavI zakya banI che. lekhake copAinI samAlocanA, pachI mULa copAI ane chelle TippaNa premAnaMdanI maulikatA, anyanI asara, kRtine thatA lAbha ane ApI kRtine vAMcavA samajavAmAM saraLa thAya, abhyAsIne hAninI carcA karI che. mANikyadevasUri kRta 'nalAyana' ane te upayogI thAya evuM saMpAdana karyuM che. kavi samayasuMdare eka sAthe parathI racAyela nayasuMdara kRta 'naLadamayaMtI-rAsa'nI asara premAnaMde ghaNI badhI upamAo ApIne mAlopamA alaMkAra prayojyo che. ThIka ThIka jhIlI che ane potAnI ucca kAvyapratibhAthI 'naLAkhyAna' samayasuMdaranA kavitvane uThAva Ape evI e suMdara nuM uttama AkhyAna kRti tarIke sarjana karyuM tenI vigate carcA paMkti che: karavAmAM AvI che. saMzodhakane zobhe evI A kathAvastunI tapAsa athira kAna hAthI taNI re, athira kApuruSanI bAMha, che. tenAthI sarjanakaLAnAM sagaDa paNa maLe che. athira mANasanau Aukhau re, athira mANasa sAtha, | 'jaMbUsvAmI rAsa'nA saMpAdanI jema "gUrjara phAgusAhitya' athira muMcha udira taNI re hAM, athira pAradhInA hAtha, ramaNabhAInA saMpAdana-saMzodhana kAryano vizeSa noMdhapAtra graMtha athira nAda ghaMTA taNI re hAM, athira vezyAnI prIti, che. graMthanA AraMbha "phAguno kAvyaprakAra' lekhamAM phAgunA svarUpa athira daMDa upari dhajA re hAM, athira pANI chAsi mela, vize mahattvanI carcA che. tyAra bAda "phAgu kAvyanI vikAsarekhA" athira vAta hata pAnaDA re hAM, athira sItAtura daMta. lekhamAM kayA kayA viSayavastune phAgu kAvyamAM AvaravAmAM Avela kavie asthira vastuo vizenA judA judA nirIkSaNo ApyAM che tenI mAhitI che. tyArabAda vividha kavioe racela neminAtha che. ramaNabhAIe AvAM rasakendrono nirdeza karyo che. vizenA pacAsa phAgukAvyo, sthUlibhadra vizenA cAra phAgukAvyo, ramaNabhAInA samagra saMpAdana-saMzodhananA kAryane jotAM te vasaMta-zRMgAranAM sAta phAgukAvyo, tIrtha vizenAM tera phAgukAvyo, paricayAtmaka vadhu che. naLa-damayaMtInI kathAmAM vigatonI tIrthakara, guru bhagavaMta, vyakti viSayaka, AdhyAtmika viSayanAM, vividhatAnI vAta mukhya banI rahe che. viSaya pote ja ekavidhatAlokakathA viSayanAM, vaiSNava phAgukAvyo ane saMskRtamAM phAgukAvyo vALo che. vize nAnI moTI kavi, kAvyaviSaya, kAvyabhASA ane mahattvanI ramaNabhAIe madhyakAlIna sAhityasarjako samayasuMdara, paMktionI noMdha sAthe 350 pAnAMno A graMtha madhyakAlIna yazovijayajI, udayaratnajI, vIra vijayajI, hemacaMdrAcArya vagere pragaTa-apragaTa 141 jeTalAM phAgukAvya kRtionI noMdha ane vize je caritralekha lakhyA che, te kavi ane kRti sudhI pahoMcavAmAM samAlocanAne samAve che. eka graMthamAM eka viSayanI mahattvanI sahAyaka bane evAM che. emaNe saMzodhaka ane saMpAdaka tarIke, badhI vigato maLI rahe e vAcaka-abhyAsIo mATe uttama suvidhA banI zake eTalI badhI ja vigato tapAsavAmAM, sarakhAvavAmAM, che. anya viSayo para A prakAranuM kAma karanArane mArgadarzaka thAya ane mUlavavAmAM civaTa rAkhI che. ramaNabhAInA lekhanamAM evuM mAtabara kAma thayuM che. saraLatAno guNa mukhya che. alpavirAma ke pUrNavirAma Ave paNa madhyakAlIna Urmikavi dayArAma emanI garabIo mATe jANItA udgAra cihna emanAM vAkyomAM na maLe. emanA jIvana jevI ja che. emaNe bAra jeTalAM AkhyAna lakhyAM che, te vize ramaNabhAIe emanI zailI samabhAvapUrNa rahI che. 'dayArAmanAM AkhyAna' lekhamAM vistRta carcA karI che ane evuM Aje gujarAtI sAhitya pariSadanI A akSarabhUmi para mArA tAraNa ApyuM che ke AkhyAnakAra tarIke dayArAma potAnA gurujI pU. ramaNabhAInuM smaraNa karavAnI mane taka maLI che te mATe purogAmI kavio karatAM savizeSa siddhi dAkhavatA nathI. AkhyAna huM mArI jAtane baDabhAgI mAnuM chuM. jevo paralakSI kAvya prakAra dayArAmanI AtmalakSI pratibhAne vizeSa madhyakAlIna sAhitya pAse janArane ramaNabhAInA saMpAdanaanukULa kema nathI Avato tenI tArkika carcA karI che. saMzodhanamAMthI jarUrI mArgadarzana maLaze evuM emanuM yogadAna che. dayArAme keTalAMka AkhyAnomAM "kaDavuM' ne badale "mIThuM' zabda * * * prayojayo che. AkhyAnamAM "kaDavuM' zabda "kaDavaDa' parathI Avyo (gujarAtI sAhitya pariSada dvArA Ayojita "madhyakAlIna gujarAtI che. ramaNabhAIe "kaDavuM" ane "mIThuM' banne zabdonI tapAsa ane sAhityanA saMzodhako-saMpAdako' parisaMvAdamAM vaMcAelo nibaMdha) carcA karI che. dayArAmanA "ajAmila AkhyAna'ne ramaNabhAI kavinI 17/22, AkAzagaMgA, manISa nagara, cAra baMgalA, aMdherI noMdhapAtra kRti gaNe che. anya kRtiomAM AkhyAna kavitA siddha (vesTa), mubaI-400 da53. mo. 98206 11852. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNkTobara, 2008 prabuddha jIvana prANa AdhArita vibhinna sAdhanA-paddhati a pravartaka munizrI mRgendra vijaya ma. (1) zvAsa-vijJAna rahyo che. (The Science of Breathing). ArogyanuM kSetra hoya ke adhyAtmanuMApaNe je zvAsa laIe chIe teno prANazakti sAthe ghaniSTha zarIra zuddhi ane citta zuddhi dvArA svAthya kema prApta karavuM e saMbaMdha che. jene (Vital Energy-jIvanazakti) kahI zakAya. prANanuM ja uddeza che. ahiM ApaNe prANa AdhArita keTalIka prAcIna ane kAma zvasanataMtranuM saMcAlana karavAnuM che. hRdayanA sthAne Avela arvAcIna baMne sAdhanA-paddhatino paricaya karavA sAthe te jIvanamAM anAhata cakra e prANanuM kendrabindu che. keTalI upayogI che te joIepAtaMjala yogasUtramAM prANanuM pAMca prakAre pRthakkaraNa karela 1. pAtaMjala yogadarzana anusAra aSTAMga yoga paikI che-prANa, apAna, samAna, udAna, vyAna. taduparAMta bIjA paNa prANAyAma (recaka, pUraka, kuMbhaka), anuloma-viloma, kapAlapAMca upa-prANa che. je sUkSmavAyu rUpe che. nAga, kUrma, kukala, bhAti, bhasikA, uThThIyAnabaMdha vagere. dhanaMjaya ane devadatta. 2. vipazyanA,3. prekSAdhyAna, 4. svarodayajJAna, 5. Pranic prANa mUlataH eka hovA chatAM kAryabhedathI enA pAMca vibhAga Healing tathA rekI, 6. sudarzana kriyA, 7. Levitation. paDe che. zarIrastha sUkSma sAta cakromAM teno vAsa che. prANavAyu have ApaNe kramazaH vicAra karIzuM :saumAM mukhya che. tenuM sthAna hRdaya eTale ke anAhata cakra che-je pAtaMjala yoga sUtramAM prANAyAmano paricaya ApatuM sUtra jIvanazakti bakSe che. apAna vAyu nAbhithI nimna pradezamAM-svAdhiSThAna ane vIhyAkhyattarastaSpa vRtti dvaiza-ti-saMyama: pariNe tIrthasUkSma:II 2/50 mUlAdhAra cakramAM che. tenuM kArya utsarga karavAnuM che. bAhyavRtti, AtyaMtaravRtti ane staMbhavRtti eTale ke recaka, samAna vAyu nAbhimAM - maNipuracakramAM che tenuM kArya pAcana- pUraka ane kuMbhaka-e trividha prANAyAma deza, kAla ane saMkhyAthI paSaNa karavAnuM che. niyamita thAya che ane abhyAsathI dIrgha tathA sUkSma bane che. udAna vAyu kaMThamAM-vizuddhicakra, AjJAcakra ane sahastrAra sAdhAraNa rIte eka svastha-taMdurasta vyaktino zvAsozvAsano cakramAM che-unnayana tenuM kArya che. samaya tene mAtrA kahevAya che. vyAna vAyu saMpUrNa zarIramAM vyApta che parinayana tenuM kArya evI 16 mAtrAthI (parimANa) pUraka, 32 mAtrAthI recaka ane 64 mAtrAthI kuMbhaka prANAyAma paripUrNa thAya che. - paMca kozamAM prANamaya koza (zarIra)no samAveza karavAmAM zvAsa levAnI sauthI zreSTha cAvI-Key-paddhati e che ke-zvAsa Avyo che. letI vakhate peTa-udara phulavuM joIe ane zvAsa choDatI vakhate jaina yogI zrI cidAnaMdajIe paNa "svarodayajJAnamAM uparyukta peTa aMdara javuM joIe, Correct breathing is to inhale till prANanA prakAro batAvyA che. (padya kramAMka-442-443). the stomach expands and exhale to contract it. jaina darzananI dRSTie 10 prANa che-je dravyaprANa rUpa che. pAMca ApaNe normala rIte eka miniTamAM 15 thI 18 vAra zvAsa Indriya, traNa (mana, vacana, kAyA) bala, zvAsozvAsa ane AyuSya. laIe chIe e pramANe gaNIe to eka kalAkamAM 60x15= te paikI zvAsozvAsanI spaSTa rIte svataMtra gaNatarI karI che. ane 900 vAra ane 24 kalAkamAM 900x14=21,600 vAra zvAsa jIvasRSTimAM kone keTalA prANa hoya che te navatattvanI 7 mI laIe chIe. prANAyAmanA abhyAsathI zvAsa zuddha ane saMyamita gAthAmAM tenuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. thAya che ane pariNAme zvAsozvAsanI gatine laMbAvI zakAya che. A uparAMta AhAra, zarIra, Indriya, zvAsozvAsa, (AnapAna) A saMdarbhamAM yogI zrI cidAnaMdajI "svarodayajJAna'mAM kahe che bhASA ane mana A 6 paryApti eka zaktivizeSa che. ke-A kALamAM manuSyanA AyuSyanI utkRSTa sthiti 116 varSanI yogadarzana ane jainadarzanamAM je rIte prANano paricaya maLe che te mujaba 100 varSamAM 4,07,48,40,000 cAra abaja, che te maulika che. prANAyAmanI sAdhanA saMpUrNapaNe ane svataMtra sAta karoDa, aDatAlIsa lAkha ane cAlIsa hajAra zvAsozvAsa rIte adhyAtmalakSI hovA chatAM vaidika zrutiomAM (RcAmAM) tene bhogavAya che. devatAnuM rUpaka ApIne prArthanA karavAmAM AvI che. - 'namaste vAyo, (padya 404 thI 407) tvameva pratyakSa drAsi' Ama paMcatattvomAM agni, varUNa, pRthvInI zvAsane ApaNA manogata bhAva, vicAra, Aveza, lAgaNI jema vAyu (prANa)mAM paNa devatva Aropita karIne tenI upAsanA sAthe paNa ghaniSTha saMbaMdha che. There is a deep relationship karavA dvArA prANazakti-urjAnuM kema urvIkaraNa karavuM e uddeza between our breath and our emotions. As soon as Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana tA. 16 oNkTobara, 2008 we get excited our breath gets short and shallow, when sAkSI-dRSTA banavAnuM che. we calm down our breath gets longer and deeper. jema pAtaMjala yogadarzanamAM aSTAMga yoga che tema boddhadarzanamAM Breathing and our inner being is closely related. aSTAMga 'maaAjo maro' aSTAMga mArga (patha) che tenA nAma-zIla, zvAsa mana sAthe saMbaMdhita che to manano saMbaMdha vAyu sAthe che. samAdhi, prajJA, samyam vANI, samyagU karma, samyagU AjIvikA, mano yatra mat tatrA ema maharSio kahe che eTale A eka cenala che. samyam vyAyAma, samyam smRti che. jyAre jyAre ApaNe bhAvAvezamAM AvIe chIe tyAre ApaNA zrI satyanArAyaNa goyankAjIe vipazyanAne deza-videzamAM zvAsano grApha paNa up-down thAya che. tharmomITaramAM jema pAro vikasAvI che. aneka dhyAna-kendro sthApita thayA che. sAdhako teno upara-nIce jAya che tema ahIM paNa samajavuM. lAbha le che. AnuM eka gaNita A pramANe che. zvAsanI gati prati miniTa (3) prekSAdhyAna 12 thI 15 gaNIe to te normala che paNa judI judI kriyAomAM vipazyanA ane prekSAmAM mAtra zAbdika aMtara che. tenA temAM vadhAro ke nyUnatA jovA maLe che : bhAvArthamAM koI bheda-taphAvata nathI. vikRza (55) je artha batAve gAtI vakhate-singing-16 zvAsozvAsa che te ja artha prarpakSa dhAtu batAve che. teno artha che-prakRSTa rUpe khAtI vakhate-Eating-20 zvAsozvAsa jovuM te-prekSA. cAlatI vakhate-Walking-24 zvAsozvAsa terApaMthI jainAcAryazrI tulasIjIe ane temanA anugAmI sUtI vakhate-Sleeping-30 zvAsozvAsa yuvAcArya zrI mahAprajJajIe A paddhatino sUtrapAta karyo che. kAma vAsanA-Sex-36 zvAsozvAsa A sAdhanA paddhatinuM mULa srota (Base) to jainadarzananA krodha samaye-Exciting-37 zvAsozvAsa tattvo ja che. have ApaNe dhArmika kSetramAM dRSTipAta karIzuM to jainadarzanamAM jainAgamomAM eka vAkya chepratikramaNanI vidhimAM paNa A zvAsozvAsanI prakriyAne sAMkaLI "pivarAva madhumapUU" arthAt he AtmanuM? tuM tArI jAtane levAmAM AvI che. pratikramaNanA SaDAvazyakamAM-kAyotsarga vakhate jo. eTale ke svayaM jo. AtmAne jo, teno sAkSAtkAra-darzana navakAramaMtra athavA logassasUtra gaNavAnuM vidhAna che. tenI samaya kara. maryAdA mATe kahyuM che ke-eka logassasUtra gaNatAM 25 thI 28 ahIM A prekSAdhyAnanA aMtargata mukhyatve zvAsapekSA Ave che. zvAsozvAsa thAya che jyAre eka navakAramaMtranA ATha zvAsozvAsa te uparAMta zarIraprekSA, dIrghazvAsapekSA, caitanya kendraprekSA, samavRtti, gaNatA cAra vAra navakAra gaNavAthI 32 zvAsozvAsa thAya che. vezyAdhyAna (Aura), kAyotsarga vagereno paNa samAveza thAya che. dhyAna, sAdhanA, maMtra-jApa, kAusagga vageremAM zvAsozvAsanuM svarodayanuM zAstra paNa zvAsathI joDAyeluM che-teno vicAra lakSya upayogI eTalA mATe che ke te sahaja che, svAbhAvika che. ApaNe alagathI karIzuM. (2) vipazyanA prekSAdhyAnanI samIkSAmAM e vicAraNIya che ke-uparyukta Agama vipazyanA e boddha paraMparAnI eka sAdhanA paddhati che. tene vAkyano abhiprAya jo mAtra AtmA, cetanya paratve ja hoya to 'AnApAna sati' paNa kahevAmAM Ave che. "AnApAna' eTale tenAthI saMlagna prANa, zvAsozvAsa, zarIra ke vezyA vagere tenI zvAsozvAsa. sati eTale enA prati jAgRtipUrvakanuM taTastha rIte maryAdAnI bahAra che-eTale teno samAveza karI zakAya nahi. ane nirIkSaNa karavuM. smRtinuM pAli bhASAmAM "sati' thayuM. cetanya guNothI saMbaMdhita AtmAnA anaMta jJAna, darzana, cAritrya, vistRza (55) eTale vizeSa rIte-bArIkAIthI jovuM-arthAt vIrya, upayoga, abAdhita sukha evA bhAvaprANane ja prAdhAnyatA ApaNAM bhItaramAM zvAsozvAsane jovo. ApavI ghaTe. alabatta, A kakSAe pahoMcavA mATe prekSAdhyAna jarUra zvAsozvAsanuM mAdhyama saune sarvatra sadA, sulabha hoya che eTale pagathiyuM banI zake che. sAdhanA paddhatimAM tene agrasthAna ApyuM che. bIjuM kAraNa e paNa (4) svarodaya jJAna che ke-ApaNA zvAsano ApaNA manogata vikAro sAthe gADha yoganA kSetramAM jainAcAryonuM bahu ja moTuM pradAna che. atre saMbaMdha che. jyAre manamAM krodha jAge, vAsanA jAge, bhaya janme saMkSiptamAM joIetyAre zvAsanI gati (Frequency) teja thaI jaze e ApaNo pAtaMjala yogadarzanano aSTAMgayoga prasiddha che. bauddha paraMparAmAM anubhava che. ane zAMta thatAM normala-sAdhAraNa banI jaze. aSTAMgamArga che. tema jainadarzanamAM yoganI ATha dRSTi che. te A zvAsozvAsa, ekadama vartamAnanI At Present nI ghaTanA che. pramANe cheAthI te tarapha manane laI javAthI vikAro zAMta thAya che. pariNAme mitrA, tArA, balA, dIpA, naSTa thAya che, kAraNa ke tyAre bhUtakALanuM koI svapna nathI ane sthirA, kAntA, prabhA ane parA. bhaviSyanI koI kalpanA nathI. mAtra ApaNe ApaNA ja zvAsanA A pAyA upara yoga yAtrA AgaLa vadhe che. 14 pUrvadhArI, Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNkTobara, 2008 prabuddha jIvana | 11 zrutakevalI bhagavAna bhadrabAhu svAmIjIe nepAlamAM mahA- DAbI-vAma bAjunI nADIne IDA athavA caMdrasvara kahe che. prANAyAma dhyAnanI sAdhanA karI hatI evo ullekha maLe che. padya-15 mAM-kahyuM che ke - Ukta baMnenI madhyamAM suSumyA vikramanI AThamI zatAbdImAM AcAryazrI-haribhadrasUrijIe che - te vakhate nAsikAnA baMne - DAbA tathA jamaNA chidramAMthI yogazataka vagere aneka graMthonI racanA karI. te pachI kalikAlasarvajJa svara - zvAsa cAlato hoya che. AcAryazrI hemacaMdrAcAryazrInA yogazAstranA aSTama prakAzamAM padya-97 mAM yogIrAja kahe che keyoganuM vizada vivecana maLe che. jemAM dhyAna-sAdhanAno anubhava prANAyAma dhyAna je kahIe paNa samAviSTa che. te piMDastha bheda bhavi lahIye, digaMbara jainAcArya zrI zubhacaMdrAcArya kRta "jJAnArNava'mAM mana arU pavana samAgama jANo, prANAyAma tathA svarodaya vijJAna vize ghaNI jJAtavya mAhitI che. pavana sAdha, mana nija ghara ANo. A ja kramamAM AgaLa vadhatAM yogIrAjazrI cidAnaMdajI kRta ahIM yogirAje mana ane pavananA milananI vAta karI che. e svarodaya jJAnanI padyamaya vividha chaMdomAM hindI racanA maLe che. baMnenA suyogamAM prANAyAma dhyAna kevI rIte upayogI zake te je gatazatakanI ja kRti che. kula 4pa3 padyanI racanA che. tenI darzAvyuM che. A rIte yogirAjazrI cidAnaMdajIe svarodayane prazastimAM jaNAvyA mujaba teno racanAkALa vi. saM. 1905 prANAyAmanI prathama bhUmikA tarIke batAvIne deha ane AtmAnuM darzAvAyo che. "svarodayajJAna' e zrI cidAnaMdajInI khAsa svataMtra bhedajJAna karavA mATenI zreSTha prakriyA batAvIne, jIva ane zivanA racanA che. tenI samakakSa 'ziva svarodaya' tathA "nAtha svarodaya' milanamAM te caritArtha karI che. jevI ajena kRtio paNa che. yogIrAjazrI cidAnaMdajI kRta "svarodaya moTarakAra jevA yAMtrika sAdhanomAM je rIte breka tathA eksajJAna'mAMthI keTalAMka padyo ahIM prastuta che. leTaranI jarUra rahe che tema ApaNA A dehataMtranI gati ane surakSA prathama "svarodaya'no zabdArtha vicArIe to "svara' eTale mATe zvAsanuM saMtulana paNa eTaluM ja Avazyaka ane anivArya prANazakti (urjA), teno udaya eTale udbhava. prANatattvanuM banI rahe che. zvAsamAM anusaraNa-rUpAMtaraNa thatuM hovAthI zvAsarUpI kriyAmAM (5) (Pranic Healing) tathA rekI je prakAza pAme che te "svara' che. hakIkatamAM prANa ane svara alaga prANika hilIMga eka arvAcIna therApI che jenA praNetA nathI paNa eka ja che. cAInIjha mAsTara CHOA-KOK-SUI che. 'svarodaya'no zabdArtha ja nAsikA vATe zvAsanuM bahAra nIkaLavuM yoga darzanamAM mUlAdhAra, svAdhiSThAna, maNipura, anAhata, thAya che. eTale prathama zvAsano paricaya-oLakhANa ane pachI ja vizuddhi, AjJAcakra, sahasAra ema sAta cakronuM nirUpaNa che tenuM niyaMtraNa saMbhavita che. svara (zvAsa) sAthe pAMca tattvono tema A therApImAM 11 urjA kendro (cakro)nI gaNatarI karavAmAM paNa ghaniSTha saMbaMdha che. bhaviSyanI AgAhI-Forecast paNa karI AvI che. tenA dvArA zarIramAM prANazakti pahoMce che. te A zakAya che. pramANe cheA bhAva nIcenA padyomAM jovA-jANavA maLe che 1. bejhIka cakra (mUlAdhAra) yonisthAna prANAyAma bhUmi daza jANo 2. Sex cakra (kAma cakra) meTra prathama svarodaya tihAM pichANo, 3. meMgamena cakra (kaTI cakra) svara parakAza prathama je jANe 4. nevala cakra (nAbhi cakra) tUTI paMca tattva kuni tihAM pichANe. (padya-106) 5. slIna cakra (plihA cakra) A mujaba prANAyAmanI daza bhUmikA che - temAMnI prathama 6. solAra cakra (saura nAlikA cakra) bhUmikA te "svarodaya' che. 7. hRdaya cakra (hRdaya cakra) padya-pa7 thI 60 mAM prANAyAmanA recaka, pUraka, kuMbhaka, 8. thoTa cakra (kaMTha cakra). zAMtika, samatA, ekatA, lInabhAva ema sAta prakAranuM suMdara 9. AjJA cakra (bhRkuTI cakra) bhUmadhya. nirUpaNa che. 10. phoraheDa cakra (lalATa cakra) padya-11 mAM-ApaNA dehataMtramAM 72,000 nADIo che 11. krAuna cakra (brahma cakra) mastaka temAM 24 nADI mukhya che. temAM paNa 10 nADInI pradhAnatA To Healing no artha che rogane maTADavuM. prANika hIlIMga karanAra che-ane temAM paNa traNa nADI vizeSa pradhAna che. vyakti rogIne tenA zarIranA aMgomAMthI rogagrasta urjAne bahAra padya-14 mAM-jaNAvyA mujaba tenA nAma che-IDA, piMgalA kADhe che. ane navI prANazaktinA saMprekSaNa dvArA upacAra kare che. ane suSumyA. jamaNI bAjunI nADIne piMgalA athavA sUryasvara kahe che. jyAre A eka jApAnIjha upacAra paddhati che. "kI' eTale prANazakti, Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 jIvanazakti. phaikInA prayogathI davAonI ADaasarathI bacI javAya che. ApaNI zaktinuM saMtulana he che. taNAvamuktino anubhava thAya che. vagere aneka lAbho maLe che. TUMkInA mukhya pAMca siddhAMto A mujaba che 1. phkata Aje huM kRtajJatAthI jIvIza. 2. phakta Aje huM ciMtA karIza nahi, 3. phakta Aje huM krodha karIza niha. 4. phakta Aje huM mAruM kAma niSThAthI karIza. 5. phakta Aje huM samagra vizva mATe prema ane Adara dAkhavIza. 6. sudarzana kriyA zrI zrIravizaMkarajIe sthApelI saMsthA ArTa opha livIMganA eka bhAgarUpe A sudarzana kriyA che. sudarzana kriyA 100/100 zvAsozvAsanI saMpUrNa vaijJAnika, viziSTa ane zaktizALI prakriyA che. A prakriyAmAM prANavAyu zarIranA dareka sUkSma kozo sudhI pahoMce che. pariNAme mANasanA manamAMthI hiMsAtmaka bhAva, vairavRtti, pratizodhanI bhAvanA, nakArAtmakabhAva, temaja lohImAMthI jherI-dUSita tattvo naSTa thAya che. te uparAMta rogapratikAraka zaktimAM paNa noMdhapAtra sudhAro jovA maLe che. prabuddha jIvana so'haM nA nAda-dhvani-uccAraNa-Chanting dvArA sAdhakone sudarzana kriyA karAvavAmAM Ave che, te ApaNA zvAsa ane zarI2 tarUlatAbena bipinabhAI zAha anaMtabhAI khetANI bharatakumAra meghAbhAI mAriyA haMsAbena DI. zAha nemacaMda bIjI cheDA mItAbena gAMdhI manasukhalAla ke. kAmadAra parAga bI. jhaverI prakAza DI. zAha bharata kAMtilAla zAha praviNAbena azvina mahetA hasamukha ema. zAha yatina ke. jhaverI dhIrajalAla ke. kApaDiyA DaoN. snehala saMghavI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA AjIvana sabhyone karelI vinaMtino uSmAbharyo pratibhAva 'prabhuta jIvana'nA oNgasTa ekamAM 34 meM pAne vartamAnamAM AjIvana sabhyapadanI phI rUA. 5,000/- che ane varSo pahelAM thayelA sabhyone vartamAna pramANe pUraka rakama mokalavA ame vinaMti karI hatI, eno amane uSmAbharyo pratibhAva maLyo che ane pariNAme nIce mujabanA mAnavaMtA sabhyoe amane pUraka rakama mokalI ApI che e sarveno ame hRdayapUrvaka AbhAra mAnIe chIe. nAma rUpiyA nAma 2500 2501 2500 2500 5000 tA. 16 kTobara, 2008 2501 2500 5001 2500 5000 2500 2500 4500 2500 2100 taMtrane sArI rIte Effect kare che. 7. Levitation To Litateno artha DIkzanarImAM havAmAM UMce caDavuM evI karyo che. eTale ke-havAmAM addhara rahevuM tevo thAya che. sva. maharSi yogIe levITezananA prayoga dvArA A sAdhanApaddhati vikasAvI che. AnA mULamAM to zvAsozvAsanI ja vAta che. kuMbhaka prANAyAmathI A zakya che. jaina graMthomAM 28 labdhio ane Ta mahAsiddhionuM varNana maLe che. te A mujaba che aNimA-mahimA, laghuimA, garimA. vazitA, prAkAmya, IzitA ane prApti, tenA aMdara ladhimAno ullekha che. viSamAno zabdArtha che-haLavuM bhAra vagaranuM thayuM. tuMbaDuM pANInI sapATI upara tare che. DUbatuM nathI kAraNa lAvatA teno svabhAva che. AjanA vaijJAnika yugamAM A siddhAMtane samajo saraLa che. lekhanA aMte huM eTaluM ja kahIza ke-prANaAdhArita keTalIka prAcIna arvAcIna sAdhanA paddhatino ahIM saMkSipta paricaya ApavA dvArA ApaNe tenA abhyAsathI jIvanane svastha, sazakta ane gatizIla-(Dynamic) banAvIe e ja ekamAtra abhilASA che. *** yogya sUcana ane pratibhAva mATe saMparkamobA. naM. : 09898713687 / 09920372156. C/o. jaina yoga phAunDezana, jitendra harSadakumAra enDa kaMpanI, 685, goviMda coka, ema.je. mArkeTa, muMbaI-400 002 Ave. dozI surekhAbena ema. zAha bhAratI upendra zAha khImajI zIvajI zAha kacarAlAla cunIlAla zAha (ke. sI. zAha) rUpiyA 4750 2501 500 4250 2500 65604 na je mahAnubhAva sabhyoe hajI sudhI pUraka rakama na mokalI hoya e sarvene ame pUraka rakama mokalavA vinaMti karIe chIe. zakya che ke Apa kyAre AjIvana sabhya banyA hatA enI vigata ApanI pAse na hoya to Apa saMghanI ophisamAM phona phona naMbara-23820296) karI ApanuM nAma vagere jaNAvI amArA rokorDamAMthI vigata prApta karI zako. pratyeka mahine 'prabuddha jIvana' Apane arpaNa thatuM raheze ja. ApanI jJAna jijJAsA ane anumodanAne amArA abhinaMdana. -menejara Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNkTobara, 2008 prabuddha jIvana praoN. yazavaMtabhAI zukla 2DaoN. raNajita paTela (anAmI) kAramI garIbAI paNa tejasvI vidyArthI hovAne kAraNe amadAvAdanI zeTha zrI acaratalAla giradharalAla cerITIjhanI borDiMgamAM rahIne yazavaMtabhAI zukla sane 1936mAM bI.e. thayA. bI.e. pachI zuM? ema. e. ke nokarI? e dvidhAmAM hatA tyAM emanA vatana umareThamAM umareThanA vatanI ane emanA ja jJAtibaMdhu pro. viSNuprasAda 2. trivedI sAhebano bheTo thayo. varSothI praoN. trivedI sAheba, suratanI ema.TI.bI. kaoNlejamAM zarUnAM paMdareka varSa aMgrejInA ne pachI gujarAtI bhASA-sAhityanA praoNphesara hatA. pro. trivedI sAhebanI hUMphathI yazavaMtabhAI ema.e. karavA surata gayA ne sane 1938mAM tAjA ema.e. thaI amadAvAdamAM AvyA ane 'gujarAta samAcAra' dainika ane 'prajAbaMdhu' nAmanA aThavADikanA taMtrI maMDaLamAM joDAyA. yazavaMtabhAI e. jI. cerITIjhanI borDiMgamAM rahI bI.e.no abhyAsa karatA hatA e daramiyAna emane e vistAramAM AvelA eka pustakAlayamAM zrI bhogIlAla sAMDesarAno bheTo thaI gayo.. sAMDesarAnuM ghara e. jI, cerITIjha saMsthAnI najIka ja hatuM ne jyAre zukla sAheba, sAMDesarAne prathamavAra pustakAlayamAM maLyA tyAre sAMDesarA gujarAtanA eka ziSTa sAmayika 'kaumudI'mAM potAno ja lekha vAMcI rahyA hatA. zukala sAhebe sAMDesarAne pUchyuM ke hAla zuM karo cho ? to kaheH 'meTrIkanI parIkSAmAM cha vAra nApAsa thayo. chuM...te ya gaNitamAM. have bhaNavAno vicAra nathI.' zukla sAhebe sAMDesarAne gaNitazAstramAM mArgadarzana ApavAnuM svIkAryuM ne sAtamI vAra meTrIkanI parIyA ApI paNa doDhasomAMthI 46 guNa AvyA. uttIrNa thavA mATe ochAmAM ochA bAvana guNa joIe. have banyuM evuM ke elajjAnA peparamAM eka pepara seTare cha mArkano khoTo prazna pUchelo...ho hA thaI eTale dareka parIkSArthIne cha mArka ApavAnuM nakkI thayuM. ema sAtamA prayatna pepara seTaranI bhUlane kAraNe zrI bhogIbhAI sAMDesarA, meTrIkano mahAsAgara pAra karI gayA! meTrIkanI parIkSA ApatA hatA e daramiyAna teo 'gujarAta samAcAra' ne 'prajAbaMdhu'mAM nokarI karatA hatA. have eka meTrIka pAsa ne bIjA ema.e.no samAgama eka ja oNphisa ne eka ja Tebala para thayo. meM paNa sane 1937nA oNgaSTamAM kalakattA choDyuM ne zrI ballubhAI ThAkkarane kArako sane 1937nA sapTembaramAM e beMka mitrono sahakAryakartA ko ne amArI traNeyano snehasaMbaMdha jIvananA aMta sudhI pragADha madhura rahyo. amArI tripuTI jyAre dainika aThavADikamAM nokarI karatI hatI tyAre, 'gujarAta samAcAra' dainikanA taMtrI zrI Indravadana ballubhAI ThAkora hatA, sahataMtrI kapilabhAI ane 'prajAbaMdhu' aThavADikanA 13 taMtrI hatA zrI cunIlAla vardhamAna zAha ('sAhitya-priya'). zarUmAM thrI Indravadana ThAkore pazavaMtabhAIne 'gujarAta samAcAra'nA agralekha lakhavAnuM kArya soMpyuM, taMtrI-sahataMtrI sAthe agralekhanA viSayanI carcA kare, lekha lakhAya paNa chapAya nahIM. AvuM ATha-daza divasa cAlyuM eTale eka divasa taMtrIzrInI oNphisamAM jaI zukla sAhebe vinayapUrvaka saMbhaLAvI dIdhuM : 'Apane mArI jarUra na hoya to mane chUTo karo. taMtrI-sahataMtrI nakhazikha sajjana. zrI IndravadanabhAIe pUrNa vinaya sAthe kahyuM: 'mAvaMtabhAI, tamArA agralekha to sAdyaMta suMdara hoya che. vicAro ne bhASA saMbaMdhe mAre kazuM ja kahevAnuM nathI. vAMdho mAtra eka ja vAtano che. tamArA lakhANamAM eTalA badhA tatsama zabdo Ave che ke 'gujarAta samAcAra'nA pacAsa TakA vAMcako to samajI paNa na zake.' tatsama zabdo, jyAM anivArya na hoya tyAM bhale Ave paNa tadbhava dezya-taLapadA zabdovALI bhASA lakhAya to moTI saMkhyAnA vAMco samajI zake.' taMtrInI A sUcanA pramANe zukla sAhebe agralekho lakhavA zarU karyAM ne khUba khUba AvakAra paNa pAmyA. 'gujarAta samAcAra' choDyA bAda, zukla sAheba, amadAvAdanI gujarAta kaoNlejamAM, gujarAtI bhASA-sAhityanA pArTa-TAIma juniyara lekca22 nimAyA ne e pachI vyAkhyAno temaja lakhANomAM saMskRta-pracura bhASA punaH jIvita thaI te TheTha sudhI rahI. ahIM mAre jaNAvavuM joIe ke zrI bhogIlAla sAMDesarA ane mane kaoNlejamAM AgaLa abhyAsa karavAnI preraNA ApanAra prAdhyApaka zrI yazavaMtabhAI zukla hatA. e pachI to amo traNeya mitro kaoNleja-yunivarsiTImAM prAdhyApako banyA. yazavaMtabhAI gujarAta kaoNlejamAM rahyA e daramiyAna sAMDesarA ne huM baMneya emanA vaDA vidyArthIo'. vaDA e arthamAM ke sAMDesarAe khAssAM traNa varSa napAsa thavAmAM gALyAM ne meM nokarImAM...eTale vayamAM 'vaDA'. ane kaoNlejakALa daramiyAna zrI bhogIbhAI ne huM akkeka saMtAnanA huM pitA paNa kharA. ekI sAthe be Azrama! zukla sAheba amane bI.e.mAM pro. ba. ka. ThAkoranAM 'mhArAM soneTa' zIkhavatA. dehayaSTimAM praoN. ThAkora ane praoN. zukla sAhebane thoDuMka sAmyeya kharuM. bhaviSyamAM ko'ka nATakamAM emaNe praoN. ThAkorano rola paNa bhajavelo-saraLa rIte. gujarAta kaoNlejamAM, lekca22 tarIkeno temano A tAjo ja anubhava hato. suamAM ema.e.nuM bhAtA hatA tyArano emanA guru mAM. vi. 2. trivedI sAhabano temane A prakArano anubhava hato...emanA ja zabdomAM : 'huM surata gayuM. ema.e.mAM gujarAtI mukhya viSaya laIne viSNubhAIno vidyArthI banyo...varga levAya Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana tA. 16 oNkTobara, 2008 tyAre paNa teo dhIme dhIme bolatA, svAdhyAyamAMthI je kaMThikAo vivecana-viSayaka eka pustaka pragaTa thayeluM. "prajAbaMdhu'mAM enI pasaMda karI hoya te vidyArthIo pAse vaMcAvatA athavA utarAvatA samIkSA karatAM yazavaMtabhAIe evo abhiprAya pragaTa karelo ke ane jUja sthAnoe vacamAM aTakAvIne potAne je kahevAnuM hoya A pustakamAM to jyAM tyAM pro. rA. vi. pAThakanA ja vicAronA te kahetA.' A emano ema.e. vakhatano anubhava...jyAre paDaghA paDatA saMbhaLAya che.' hIrAbahene emanI "noTsa'nI vAta yazavaMtabhAI amane bI.e.mAM "mahArAM soneTa' bhaNAvatA tyAre karI to yazavaMtabhAIe kahyuM ke e to "DITekzana' paNa hoI zake ! phula phormamAM hoya, vargamAM chello vidyArthI paNa jo "baherAmakhAna' A be ghaTanAo banyA bAda paNa, tyAre ne bhaviSyamAM emanA hoya to paNa TaTTAra banI jAya...kaleDAmAM pANI phUTe tema vicAro saMbaMdho, 'sAhityapriya' ane zrImatI hIrAbahena pAThaka sAthe madhura sphare ne asmalita saMskRta-pracura bhASAmAM ApaNane tANI jAya! rahelAM, balake vadhu pragADha thayelA. mahArAM soneTa'mAMnAM prema-viSayaka kAvyo para janarala bolI, amadAvAda choDI yazavaMtabhAI muMbaInI 'bhAratIya vidyA pratyeka soneTano bhAvArtha kahI jaI vivaraNamAM potAno pratibhAva bhavana'mAM gayA. sAMDesarA ema.e.mAM pharsTa kalAsa AvatAM evo darzAve ke ApaNane kaika navIna-maulika pAmyAno ahesAsa amadAvAdanI vidyAsabhA' mAM prAM. rasikalAla parIkha, prAM. ke. thAya. zrI bhogIbhAI sAMDesarA vicAra ane muddAnI noTsa le kA. zAstrI ne prAM. umAzaMkara joSI sAthe adhyApaka tarIke joDAyA jyAre bhAI zrI upendra paMDyA to lagabhaga akSarazaH zukla sAhebanuM ne huM pIlavAinI zeThazrI giradharalAla cunIlAla hAIskUlamAM vyAkhyAna no rUpe pAme. huM to sAMbhaLavAmAM ja noTsa levAnuM upAcArya tarIke nimAyo...ne Ama amArI tripuTI chUTI paDI. bhUlI jAuM. sAMbhaLeluM, lagabhaga moTA bhAganuM smRtimAM sacavAya. yazavaMtabhAI bhAratIya vidyAbhavanamAM hatA tyAre tyAM mArA keTalAka mahArA' soneTanAM praNaya-viSayaka kAvyanA svAdhyAya bAda mitro ema.e.nA vidyArthI tarIke ne adhyApaka tarIke paNa hatA. bhaviSyamAM mArAM 'cakravAka ne 'snehazataka' pragaTa thayAM temAM pro. DaoN. harivallabha bhAyANI, zrI upendra sI. paMDyA jeo sane zukla sAhebanI pradhyApakIya preraNA paNa kharI. 1943mAM ema.e.mAM pharsTa kalAsa AvyA bAda bhAratIya vidyA pro. zukla sAhebanI dehayaSTi prabhAvaka ne khaDatala paNa AMkho bhavanamAM joDAyelA ne zrI mahendra paMDyA-jeo ema.e.no ekadama nabaLI. AMkhonI takalIphe emane AkhI jiMdagI pajavyA. abhyAsa karatA hatA-e sarvenI pAsethI mane yazavaMtabhAInA High Myopia - TUMkI najara, bhAre mAInasa naMbara - motiyo avAranavAra samAcAra maLatA rahetA. amadAvAdamAM emane jeTaluM AvatAM vaMcAya ja nahIM. 'phIjhIkala phITanesa'mAM e UNA utaryA AtmIya lAgatuM hatuM teTaluM muMbaImAM lAgatuM nahotuM. yazavaMtaeTale sarakArI nokarI emane pharajiyAta choDavI paDI...ane chatAMye bhAInA kahevA pramANe emane anya karatAM rUpiyA pacAsa pagAramAM jiMdagIbhara ThIka ThIka vAMcyuM. vAMcyA vinA emanAthI rahevAya ja vadhAre maLatA hatA. AnA saMdarbhamAM ekavAra temaNe mArI ne pro. nahIM. amadAvAda choDI teo muMbaImAM zrI kanaiyAlAla munazInI sAMDesarAnI upasthitimAM khUba ja haLavAzathI paNa ghavAyelA hRdaye 'bhAratIya vidyA bhavana" saMsthAmAM joDAyA. munazI sAtheno eka kisso kahelo. munazI sAthe koI mudde matabheda ema.e. thayA bAda teo "gujarAta samAcAra'ne prajAbaMdhu'mAM thatAM adhikArInI adAthI yazavaMtabhAIne dhamakAvI to nAkhyA joDAyA te vakhatanI be bAbatono ahIM nirdeza karavo joIe, pachI vAtane vALI letAM haLavAzathI munazIe yazavaMtabhAIne jethI emanI vikasatI vivecanazaktino paNa khyAla Ave. sane aMgrejImAM kahyuM: Mr. Shukla' Do you know, why I pay you 1936mAM jyAre teo amadAvAdanI gujarAta kaoNlejamAM bhaNatA fifty rupees more? to threaten you.' paNa yazavaMtabhAInuM khamIra hatA tyAre temane, jI.esa. TreveliyananuM, ItihAsa vidyAnI carcA eka svataMtra vidhAnanuM hatuM. taka maLatAM ja teo emanA AtmIyo karanAruM pustaka- klIo, emyujha enDa adhara esejha'-bhaNavAmAM vacce amadAvAdamAM AvI gayA. hatuM. be sAla bAda, emane zrI cunIbhAI vardhamAna zAha (sAhitya je loko prophesara tarIke sane 1980 pahelAM nivRtta thayA priya)nI navalakathA-karmayogI rAjezvara' nAmanI aitihAsika temanA pagAra AjanI tulanAe nagaNya gaNAya. praoNphesarano skela navalakathAnuM avalokana karavAnuM AvyuM tyAre, etihAsika hato rU. 1500-100-2500. DaoN. sAMDesarA, prAM. zukla navalakathAo kevI hovI joIe ne 'karmayogI rAjezvara' mAM kaI sAheba ne mArI vacce vayano eka be sAlano ja phera. DaoN. sAMDesarA kaI nUTio che te temaNe nirbhayapaNe darzAvIne avalokana ma. sa. yunivarsiTImAMthI pacIsa sAlanI nokarI bAda (1950'buddhiprakAza'mAM mokalyuM ne pragaTa paNa thayuM. zIrSaka rAkhyuM hatuM : 1975) gujarAtI bhASA-sAhityanA adhyakSa ane prAcya vidyA gujarAta : navaso varSa pahelAM'. eka be matabheda sivAya "sAhitya maMdira (orienTala InsTITyUTa)nA DAyarekTara tarIke nivRtta thayA priye" emanA avalokanane svIkAreluM, AvakAreluM. bIjI eka tyAre emano pagAra hato rU. 2100/- ne huM ogaNIsa sAlanI ghaTanAno paNa huM sAkSI chuM. e ja arasAmAM hIrAbahena pAThakanuM nokarI bAda, prophesara-adhyakSa tarIke sane 1977mAM nivRtta thayo Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNkTobara, 2008 tyAre mAro pagAra rUA. 1680 hato. zukla sAhebane meM kyAreya pagAra saMbaMdhe pUchyuM nathI paNa DaoN. sArDasarA karatAM ocho ne mArA karatAM vadhAre hovo joIe. paNa jyAre penzanano prazna Ubho thayo tyAre amadAvAdamAM praoN. Ara. yu, jAnIe, praoNphesaronuM eka yuniyana ubhuM kareluM jemAM nivRtta prophesaronA penzananA bhAta bhAtanA praznone hala karavAmAM mArgadarzana ApavAmAM AvatuM ne jarUra jaNAtAM kAyadAno Azraya paNa levAmAM Avato. sabhya phI hatI rUpiyA pAMcaso. zarUmAM praoN. zuklane sabhya banAvavAno prayatna karyo paNa emaNe potAnA prazno svataMtra rIte hala karavAnI IcchA darzAvI, sabhya na thayA, paNa jyAre penzanano prazna gUMcavAyo tyAre sAmethI praoN. jAnIne phona karI sabhya banavAnI IcchA darzAvI paNa sabhya-phInA rUpiyA pAMcaso kakaDe kakaDe Ape to cAle ke kema?...evo prazna pUchyo. DaoN. sAMDesarA ane zukla sAhebe vidyAsabhAmAM sAta ATha sAla nokarI karI paNa tyAM proviDanTa pheDanI suvidhA nahotI, eTale penzananI gaNatarImAMthI e varSo bAda thaI gayAM. meM paNa naDiyAdanI kaoNlejamAM ATha varSa nokarI karI. tyAM proviDanTa phaMDanI vyavasthA to hatI paNa niyama evo hato ke daza sAla nokarI kare tene ja proviDaMDa phaMDano pUro lAbha maLe. mAre be varSa khUTatAM hatAM eTale kApa veThavo paDyo. mAro kahevAno Azaya e che ke AThamA dAyakA sudhInA nivRtta praoNphesarone sabhya-phI peTe rUpiyA pAMcaso ApavAmAM paNa takalIpha paDatI hatI jenuM pratyakSa pramANa pro. zukla sAheba hatA. yazavaMtabhAIne guMjana-gAyanano Agavo zokha hato. rAganA gharamAM rahIne e madhura kaMThe asarakAraka rIte gAI zakatA hatA. kavitAnuM paThana bhAvapUrNa ne adyotaka rahetuM, amane kaMThathI meM je traNeka kAvyo sAMbhaLyAM che tenI smRti adyApi jIvanta che. suMdaramnA 'ghaNa uThAva, mArI bhUjA'nuM kAvya-paThana evI rIte karatA ke jANe uThAvelA ghaNe badhuM ja A-zIrNa-bhAMgavA yogya bhAMgIne bhUkko karI dIdhuM che. pachI kaheH 'suMdarame' A soneTamAM emanI jJAtinA khamIrane prakRtidatta pratIka dvArA mUrta karyuM che, jIvaMta karyuM che. emane kaMThethI hRdayasparzI rIte gavAyelAM bIjAM be gIto te-eka kavi umAzaMkaranuM, 'sUraja DhUMDhe ne DhUMDhe cAMdAnI AMkhaDI, navalakha tArAnAM ToLAM TaLavaLe ho jI" ane bIjuM, kavivara nhAnAlAlanuM 'parama dhana lejo prabhumAM loka'-A be bhaktigIto. umAzaMkaranA 'jhaMkhanA' bhaktikAvya mATe kaheH 'kavinuM A uttamamAM uttama bhaktikAvya che. jo ke paraMparA ane purogAmIonI asara jhIlI che paNa ene evI rIte AtmasAt karI che ke kaze varatAya ja nahIM. A be kaDIo gAtAM teo bhAva-vibhora banI jatAH brahmAMDa bharIne potrA, kIkImAM mAro ko cA no ke lona leto rahe to jI, prabuddha jIvana 15 gagana gherIne Aja darzana varaso re vhAlA ? ure jhUre mAro mA bharyaMco to AnI sAthe zukla sAheba, kavivara nhAnAlAlanuM 'mArAM nayaNAMnI ALasa re, na nirakhyA harine jarI' yAda karatA ane 'paramadhana prabhunAM lejo loka' gAI, kavinAM A be mikta gItone khUba khUba biradAvatA. kavitA mATeno emano lagAva adbhuta hato. 'bresTa rIDIMga kavitA' ne 'boTala phIDIMga kavitA'no bheda e tarata ja parakhI jatA. sane 1950 thI 1958 sudhI huM naDiyAdanI sI. bI. paTela ArTsa kaoNlejamAM gujarAtI bhASA sAhityano prophesara ne adhyakSa hato. sane 1953mAM jyAre gujarAtakhyAta AcArya DaoN. ke. jI. nAyaka prinsipAla hatA tyAre huM vAIsa prinsipAla hato. te kALe, carotaranI anya kaoNlejo karatAM amArI kaoNlejanA prophesaro pramANamAM vadhu lAyakAta dharAvanAra hatA. cAreka to te kALe pIeca.DI. hatA. aMgrejInA praoNphesara-adhyakSa DaoN. lakSmaNa eca. TeMgaze ane poliTIkala sAyansanA praoNphesara-adhyakSa ema. jI. pAraMkha sAthe DaoN. ke. jI. nAyakane bane nahIM. nahIM banavAmAM A be vidvAna, saMnniSTha praoNphesaro doSita nahotA paNa prinsipAla nAyakanI vahAlAM-davalAMnI nIti ane 'DIvAiDa enDa rUla' karavAnI khoTI paddhati ja javAbadAra hatI. DaoN. TeMgo ne pro, pArekha to saMsthAnA, are koIpaNa yunivarsiTInA bhUSaNarUpa hatA ne vidyArthI jagatamAM paNa atizaya lokapriya hatA. koI paNa nimitte pri. nAyaka temane kADhavA mAgatA hatA, eTale koIpaNa vartamAnapatramAM e be viSayanI jAherAta Ave eTale pri. DaoN. nAyaka, e jAherAta nIce lAla lITI dorI je te prophesarane mokalI Ape. AvI, yu Ara anavonTeDa' nItithI vAja AvI gayelA A be prophesaroe mane vAta karI. meM e baMnenA bAyoDeTA sAthe amadAvAdanI eca.ke. ArTsa kaoNlejanA AcArya zrI yazavaMtabhAI zukla je mArA parama mitra hatA, temane AgrahapUrvaka bhalAmaNa karI. tAkaDe emane A be viSayonA prophesaronI AvazyakatA paNa hatI, eTale 'InTaravyU' levAmAM ne baMneya mAna ne gauravapUrvaka vadhAre pagAre nimAyA. A be praoNphesaroe e kaoNlejanuM nAma rozana karavAmAM moTo bhAga bhajavelo. DaoN. TeMgono 'ArTa opha TArgora' zodha-prabaMdha to pragaTa thaI gayelo ne praoN. pArekha, DaoN. rAdhAkRSNananA tejasvI vidyArthI hatA. zrI nagInadAsa pArekhanI preraNAthI teo gujarAtImAM lakhatA thayelA. mi. zuklano A mArA upara khUba khUba moTo upakAra hato. ekavAra praoNphesaronI miTIMgamAM mane uddezIne pri. DaoN. nAyaka bolelAH mArI vicAra to e beune naDiyAdanI zerIomAM bhIkha mAMgatA karavAno hato pA vacce A (huM) dAnezvarI karNa AvI gayo ne yazavaMta zuklanA anugrahathI Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 oNkTobara, 2008 mArI mananI manamAM ja rahI gaI! AjathI ardhI sadI pUrveno navalakathA lakhelI-temAM nAyaka huM houM evuM ghaNAM mitroe mAruM zaikSaNika-vizvano A kisso baMne AcAryonAM vyAvartaka lakSaNo dhyAna doreluM. pro. IzvaralAla davee to chAtI ThokIne kaheluM. meM, ne badhI ja rIte lAyaka prophesaronI lAcArIno dyotaka che. zivakumArane e bAbatamAM pUchI joyuM to emaNe paNa mArA AMkhonI takalIphe yazavaMtabhAIne AkhI jiMdagI pajavyA. High vyaktitvanA aMzo ane jIvana prasaMgomAM potAnI kalpanA Myopia - TUMkI najara, bhAre mAInasa naMbara, motiyo AvatAM bheLavIne mAro AkAra racavAnuM kabUleluM. pachI to e kRti mane vaMcAya ja nahIM. gujarAta kaoNlejanI sarakArI nokarI paNa A arpaNa karelI." khera, chellA be mAsamAM be vAra ApaNe alapaAMkhonI takalIphe ja choDAvI ane chatAMye jiMdagIbhara ThIka ThIka jhalapa maLyA teno AnaMda manamAM ghUTuM chuM. yazavaMtanA praNAma. vAMcyuM, lakhyuM, vAMcyA-lakhyA vinA emanAthI rahevAya ja nahIM. mAro A lekha to kevaLa saMsmaraNAtmaka ja che. vivecaka tarIke ghaNIvAra to Arthika lAcArIne kAraNe e karavuM paDyuM. mUlavavA to svataMtra lekha lakhavo paDe. meM to emane jANyA-mANyA meM emanAM aneka jAhera vyAkhyAno sAMbhaLyA haze. bhASA, che. eka abhyAsaniSTha adhyApaka tarIke , sAMprata samayanI svarAghAta, uccAra, abhivyakti sAdhIne ekadama sacoTa, saMskRti samasyAonA ciMtaka ane lokadharmI patrakAra tarIke , prabhAvaka ne saMskArathI opatuM emanuM AgavuM vyaktitva. bolAtuM gadya kevuM vaktA tarIke ane sAmAjika saMbaMdhonI mAvajata karanAra sajjana hovuM joIe e zukla sAhebane sAMbhaLatAM supere samajAya, ane tarIke aMtamAM A kAvyAtmaka aMjali. jeTalI AMkho nabaLI ethI vizeSa suMdara emanA suvAcya, yazavaMta zukalanemaroDadAra, motI jevA akSaro. guru-mitra ca mArgadarzaka sane 1982mAM ekavAra murabbI zrI yazavaMtabhAI eka rAta vyavahAra ati snehavardhaka, mAre tyAM rokAyA. tyAre vAtavAtamAM emaNe kahyuM: 'anAmI'! yazavanta hatA, gayA tame nivRttimAM be kAma karo. eka to tamArA pragaTa a-pragaTa aneka maravAnI guNa-saMpadA have. kAvyomAMthI varaNI karIne eka kAvyasaMgraha teyAra karo ne bIjuM, zI khumArI hatI avAjamAM ! dIkarAne, tyAM amerikAno ekAda AMTo mArI Avo ne tamAruM parisaMvAda viSeya tarkamAMalsara maTADo.' AMgaLI cIMdhyAnuM eka puNya to phaLyuM jyAre mAro abhivyaktinI AgavI adA, sAtamo kAvyasaMgraha nAme "raTaNA' sane 1983mAM pragaTa thayo smaraNe aMkita, mANavI sadA. paNa purANI-prItane kAraNe hojharI-alsare mAro sAtha hajI sudhI kSaNane karatA zuM sArthaka ! to choDyo nathI! lAge che ke prANa sAthe e ya prayANa karavAnuM. pravRtti-azva ghaNA palANatA, eka samaya evo paNa hato jyAre huM je te gujarAtI dainikomAM kaMI kaMI karavAnI kAmanA AvatI dhArAvAhI navalakathAo niyamita vAMcato. ekavAra meM kSamatA, dhRti, kazI mahA manA ! candrakAnta bakSI ane zivakumAra joSInI navalakathAomAM vikRti TaLI, prakRti sahI yazavaMtabhAInA vyaktitvanA keTalAka aNasAra joyA ne tatsaMbaMdhe smaraNe jIvana-niyati rahI. emane tA. 3-11-1978nA roja patra lakhyo to emano (tA. 24-10-1999) * * * tA. 6-11-1978no patra A pramANeno hato: 22/2, aruNodaya sosAyaTI, alakApurI, vaDodarA-7 priyabhAI anAmI, phona : (0265) 6621024 tamArA tA. 3-11-78nA patrathI mAruM kutUhala uttejita | (varasa 2007-08 mAM praveza thayelA navA lAIpha membarsa thayuM. "saMdeza" to roja ghera Ave che paNa hapate hapate prasiddha thatI maniSa mahetA 5000 12-9-07 vArtA huM vAMcI zakato nathI. ekAda haptA upara amastI najara |bipina nemacaMda zAha- 5000 13-9-07 paDatI ane temAM yazavaMtabhAI AMkhe caDelA, paNa huM emanAmAM hInA esa. zAha 5000 15-9-07 mane bhALI na zakyo. bakSI mAruM aMtaraMga pakaDI zake eTalA najIka navinacaMdra ratilAla zAha- 5000 28-9-07 AvI zakyA nathI, jo ke mArA upara haMmezAM temaNe sneha varasAvyo maheza kAMtilAla zAha- 5000 28-9-07 che. tame niyamita vAMco cho tethI nAma sAdRzyanI pAra rezmAbena bipinacaMdra jaina- 5000 27- 10-07 vyaktitva-sAdazyanA aNasAra tamane parakhAyA hoya, paNa zA 5000 3-9-08 meLamAM parakhAyA? mane lakhazo to kRtinI akhaMDa prasiddhi pachI vijayabhAI DI. ajamerA- 5000 3-9-08 huM vAMcI jaIza. bhAI zivakumAra joSIe 'cirAga' nAmanI menejara, Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNkTobara, 2008 prabuddha jIvana divALI kArDa bhagavAna zrI taraphathI! malukacaMda ratilAla zAha (kAmadAra) divALInA tahevAra hamaNAM ujavAI rahyA che. dara varSanI jema kuTuMba sukha, sainya, zastra, dhana, yaza, Arogya, vaibhava vagere, bIjA A varSe paNa dipAvalInI zubhecchA ane nUtana varSAbhinaMdananI badhAM karatA tane vadhAremAM vadhAre prApta thAo. aneka TapAla maLI che. emAM judA judA prakAranI zubhecchAo che. uparanA bemAMthI koI eka mAgI le, tane maLaze ja. koIe lakhyuM che ke navA varSe tamArA bijhanesamAM vadhu pragati li. bhagavAnazrI thAo, yaza ane riddhisiddhimAM vRddhi thAo to bIjA patramAM, svapna to uDI gayuM. paraMtu prazna mUkI gayuM. khUda bhagavAnanuM 'ArogyapUrNa dIrgha jIvana prApta thAo, pArivArika jIvanamAM vacana-ema banavAnuM ja to zuM mAguM? Avo aNamola avasara sukhazAMti vadho to trIjA patramAM lakhyuM che ke tamArA jIvanamAM to bhAgye ja maLe. eTale vicAra Avyo ke mAgavAnuM mana thAya navA varSe vadhumAM vadhu dhana, yaza ane sarva sAMsArika sukhanI prApti e nahi paraMtu zreyArthIe kharekhara je mAgavAnuM ucita gaNAya e sAthe AdhyAtmika sAdhanAmAM vega AvIne tamane prabhupadanI prApti ja huM mAMguM. zuM mAMguM? A praznano javAba jaDI gayo. dharmazAstrano thAo ema lakhyuM che. to koIe evuM paNa lakhyuM che ke navA varSe pelo prasaMga smRtimAM caDI AvIne zuM mAMgavuM tenuM mArgadarzana tamane je joItuM hoya te badhuM ja parama kRpALu paramAtmA meLavI ApI gayo. A rahyo mahAbhAratamAMno te prasaMga. Apo'-evI amArI prArthanA che. - pAMDava ane kauravo vacce samAdhAna zakya nahi banatAM banne A badhuM vAMcIne huM vicAramAM paDI gayo ke navA varSe mAre pakSe yuddhanI taiyArI AraMbhAI rahI che. tevA samaye eka divasa kharekhara zuM joIe che ema manane vicAromAM joDatA khyAla Avyo bapora bhagavAna zrIkRSNa jamIne palaMgamAM ArAma karI rahyA hatA ke A jIvane zuM joIe chIe ema nahi paraMtu zuM nathI joItuM tyAre yuddhamAM vijayI thavA, duryodhana zrIkRSNanI madada meLavavA temanA eja prazna che. A jIvane A ane te badhuM ja joItuM hoya che. nivAse AvI pahoMce che. bhagavAnane nidrAdhina joIne, palaMga TapAla lakhanArane AvI vRttino khyAla che ja eTale to ApaNane para temanA mAthA pAse besI jAya che. thoDI vAra pachI arjuna pUchyA vinAya, teo nirAMte bhUla vinA lakhI zake che ke tamane paNa te ja hetuthI tyAM Ave che. bhagavAnane sUtelA joIne, A maLo ane te maLo. bhagavAnanA caraNa pAse Asana le che. thoDIvAramAM bhagavAnanA | 'prAptamAM asaMtoSa ane aprAptanI jhaMkhanA'--evI sAdhAraNa cakSu khUlatA prathama arjuna najare caDe che pachI duryodhana. pahelA mAnava mAtranI prakRti rahelI che evI TapAlalekhakane khabara che ja arjunane joyo tethI prabhu prathama tenI vAta sAMbhaLe che ane pachI eTale teo to lakhe ke tamane A ke te maLo. evA patronA duryodhananI. bannenA Agamanano hetu jANIne zrIkRSNa eka prathamavAMcanamAM mArA jevAne e zubhecchAo gamI paNa jAya. darakhAsta mUke che ke nIcenI be bAbato paikI koI eka prathama manamAM thAya ke mitronA lekhana mujaba je maLI jAya te cAlaze arjuna pasaMda karI le ane pachI duryodhana. ane gamaze! paraMtu adhyAtmanI sAdhanAno dAvo karato mArA zrI bhagavAna kahe cheH- (1) yuddhamAM eka pakSe huM ekalo vyaktitvano bIjo eka bhAga, uparanA vicArone rokIne hRdayamAM niHzastra rahIne sAtha ApuM, athavA (2) bIjA pakSe mAruM sarva UMDo prazna pedA kare che ke-navA varSe huM zuM IcchuM chuM ane kharekhara dhana, sainya, zastrAdi maLI zakaze. bola, "arjuna, A bemAMthI tuM mAre zuM IcchavuM joIe? eka mAgI le." ciMtana ke kSobhamAM jarAya samaya gumAvyA sivAya, AvA vicAronI chAyAmAM rAtre huM niMdrAdhina thaI gayo. svapna arjuna kahe che ke "prabhu, mAre to Apa ja joIe. jevA cho tevA AvyuM. svapnamAM "bhagavAnazrI'-evI sahIvALuM divALI kArDa ApanA vinA mArI bIjI gati nathI. zastra, sainya bhale duryodhanane TapAlamAM maLyuM! temAM lakhyuM hatuM: "Atmapriya, navA varSanA hArdika maLe." bhagavAne tathAstu kahI arjunanI mAMga svIkArI lIdhI. abhinaMdana! AjanA maMgaLadine nIcenI be paikI tuM je nakkI kare duryodhana to arjunanI mAMga sAMbhaLIne rAjI rAjI thaI gayo ke te koI eka bAbata A navA varSe tane avazya prApta thAo evuM mUrakhano jAma che ne ke sainya, zastro, dhanAdine choDIne ekalA mAruM zubhecchA vacana cheH kALiyAne (zrIkRSNa)ne mAgI lIdho ! arjunane prathama mAMgano (1) navA varSe huM paramAtmA jevo chuM tevo sarvAze tane prApta cAnsa bhale maLyo paraMtu kAma to mAruM thaI gayuM che. thAuM, tane maLuM. ane kathAnakanI AgaLanI vAta to ApaNe jANIe ja chIe (2) A duniyAnA tamAma dunyavI sukho, Indriya bhogo, ke yuddhamAM-jIvana saMgrAmamAM-vijaya to arjunano ja thayo. je Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 prabuddha jIvana pakSe prabhu hoya che tyAM ja vijayazrI, sarvasukha ane maMgala pravarte che. dhana, sattA, sainya, dunyavI sukhonI IcchAvALo duryodhana to sarvanAza pAmyo. Ama A kathAnakamAMthI bhagavAnazrInI TapAla aMge jIvanamAM zuM mAMgavA jevuM che teno javAba maLI gayo. kathAnaka pramANe to arjuna sAme AvI pasaMdagIno prazna jIvanamAM eka ja vAra Avyo che. paraMtu ApaNo aMtarAtmA to pratyeka prabhAne ApaNane prazna kare che ke nAre pramAzikatA - paramAtmA joIe chIe ke che apramANikatA (lAMca, rUzvata, chetarapiMDI, zoSaNa vagerethI maLatI dhanasaMpatti, sattA va.)? zuM thavuM che? duryodhana ke arjuna? AvI pasaMdagI karavAnuM sadbhAgya paNa sahu koIne prApta thatuM nathI. evuM sadbhAgya to arjunane ja che eTale ke paramAtmAnA caraNa pAse besanArane ja, evA nirAhaMkArI namra jIvAtmAne ja ane jenA para paramAtmAnI prathama amIdraSTi paDe tevAne ja evI suvarNa tA. 16 okTobara, 2008 taka sAMpaDe che. paramAtmAne mAthe besanAra duryodhanane-ahaMkArIne evI taka maLI zake nahi. baDabhAgI kahevAya e zreyArthI jIvo ke jemane nityajIvanamAM ke nUtanavarSe evo prazna, evuM maMthana jAge che ke jIvanamAM zuM meLavavA yogya che? zreya ke preya? paramAtmA ke dhanasaMpatti ? ApaNe evA zreSTha bhAgyanI pratIkSA karIe ke svapnamAM nahi. paraMtu pratyakSamAM bhagavAnazrI taraphathI AvI pasaMdagInA praznanI TapAla maLe ane arjunathI paNa vizeSa cIlajhaDape ApaNe paramAtmAne mAgI laIe ane prabhu te ja paLe Apo temanA hRdayakamaLamAM svIkAra kare - e divasa kharekhara dhanya haze. bhagavAnazrInA divALI kArDano Aja che to marma, nirvicAra", bI/8, vardhamAna kRpA sosAyaTI, sattAdhara pAse, solA roDa, amadAvAda-380061 maeNna : (079) 2748 0601 vANI : aNamola varadAna - zAMtilAla gaDhiyA samagra vizvamAM phakta bhAratIya saMskRti evI che, je jaDacetana sRSTinAM vibhinna tattvomAM divyatAnuM nirUpaNa kare che. bhUmi, jaLa, anna, agni, Rtucakra Adi padArtho ane ghaTanAone devIdevatAnA rUpamAM jovAmAM Ave che. mAnavadehanAM pravartano paNa temAMthI bAkAta nathI. vANI tenuM eka udAharaNa che. vANI eTale yAgIrI, arthAt sarasvatI. vAgyAna, vAgyethI, vAyajJa vagere vibhAvanAo vANI sAthe saMkaLAyelI che. vANI zabda vinA saMbhave nahi ane zabdane 'brahma' kahyo che. kevI ramya ne bhavya kalpanA che! pacAsa varSa pahelAnA kALakhaMDamAM mAruM mana jaI pahoMce che. atItanI pele pAra smRtinuM phUla laherAya che. amArA ghara najIka nAnuM zuM cogAna hatuM. rAtanA nava pachI vAhanonI avarajavara ane lokonI cahalapahala ochI thaI jatI. tyAre paraprAMtanA eka sAdhvI sannArI rAmAyaNanI kathA zarU karatA. sAmAnyataH kathAmAM vayaska vaDIlo upasthita hoya, paNa A mahilAnuM kathAmRta jhIlavA AbAlavRddhe tamAma loko AvatA. kAraNa hatuM emano madhura avAja. 'rAmAyaNI zakuMtalAdevI' nAmathI teo oLakhAtA. jhAMjharanI ghUgharIonA raNakatA avAja jevo emano mRdu mITho kaMTha. zrotAoM zarUAtamAM ghoMghATa karatA hoya, paNa jevA zakuMtalAdevI vyAsapITha para sthAna grahaNa kare ane bhagavaddnAmathI emanI vAgdhArA zarU thAya ke tarata TAMkaNI-zravaNa zAMti patharAI jAya. jANe koI IlamIe badhAnA mAthA para jAduI lAkaDI pheravI hoya ! vaktAnI bhASA ane vANI kevuM gajabanuM saMmohana UbhuM kare che eno A purAvo che. grIka dArzanika ane nItikathAonA lekhaka Isapane koIke pUchyuM, 'A vizvanI kaDavAmAM kaDavI vastu kaI ?' 'jIbha', IMsape javAba Apyo. 'jIbha anekanAM jIvatara kaDavAM jhera karI nAMkhe che.' ane jagatamAM mIThAmAM mIThuM zuM ?' 'jIbha ja . e ja to amRta che. koInI karUNAbharI madhura vANI anyanA hRdayane sukhazAMti bakSe che.' ApaNA thI bolAto pratyeka zabda e dhAtunA pAtramAM khakhaDato kaMkara nathI, balke brahmano ja aMza che, evI sabhAnatAthI vANI uccAravI joIe. ApaNo kaMTha amInuM jharaNuM che. emAMthI amI vahevuM joIe, nahi ke viSa. daMtAvalinI pAchaLa beThelI lUlIbAI bhAre caMcaLa che. eka vAra zabdanuM tIra chUTI jAya pachI ApaNA hAthanI vAta rahetI nathI. nahi bolAyelA zabdanA ApaNe mAlika chIe, bolAI gayelAnA nahi. bahudhA mAnava-mAnava vaccenA saMgharSanuM kAraNa apriya vANI hoya che. satyam vrUyAt priyam vrUyAt zAstravacana pothImAM saMgopita he che. kAzAne 'kANo' kahevAthI ene manaduHkha thAya che. pariNAme ubhaya pakSe visaMvAditA UbhI thAya che. tethI zreyaskara e che ke ApaNe bhAvathI pUchIe, bhAI, tamArI AMkhane kaI rIte kSati pahoMcI? kabIrano mArmika dohI AnuM ja gita - Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNkTobara, 2008 prabuddha jIvana esI bAnI boliye manakA ApA khoya karavo joIe. dhAro ke vaktAnI vANImAM kyAreka kaThoratA praveze, orana ko sItala kare A5hu sItala hoya. to paNa zrotAe vAgyuddhamAM kheMcAvuM joIe nahi. bAlAzaMkara ApaNo doSadarzI vadhAre chIe, guNadarzI ochA. sAmI kaMthAriyAnI zIkha kAne dharavA jevI chevyaktinA doSa jhaTa pakaDI laIe chIe ane marmabhedI vacano kahI kaTu vANI suNe jo koInI, vANI mIThI kaheje enuM dila dubhavIe chIe. tethI parasparanA vyavahAramAM kaDavAza parAI mUrkhatA kAje, mukhe nA jhera tuM leje. UbhI thAya che. AmAMthI bacavAno rasto che vyaktinuM guNadarzana sAmI vyaktinuM bolavAnuM ApaNane ruce nahi athavA ApaNe karavuM ane be mIThA bola bolavA te. vANImAM prema, madhuratA enI sAthe saMmata na thatA hoIe evuM banI zake, paNa ene ane sauhArda lAvavAnuM kaThina nathI. baMga bhASAnA kavie bhArata bolatI baMdha karI devI e asatyatA che. bolavAno ane adhikAra mAtA mATe "sumadhura bhASiNI' zabdaprayoga karyo che. kahe che-mIThI che evI ApaNA taraphathI ene pratIti thavI joIe. bhASA bolatI bhAratamAtAne vaMdana! so mATe vaMdanIya vyakti kavacit tamArI vANInI mohinI zrotAgaNane evo AMjI banavAno A ja eka rAjamArga che. saMbaMdhonI duniyA virATa che. de che ke teo tamane harSanAdathI vadhAvI le che. tyAre ahaMkArathI jiMdagI TUMkI che. to be ghaDI bhAvasaMpanna vANIthI sAmI vyaktinA phUlAzo nahi. balka evuM mAnajo ke tamArI bhItarano Izvara tamArA AMtaramanane ajavALI laIe. mukhane mAdhyama banAvIne bolI rahyo che. paryuSaNa parvamAM eka vANI mananuM darpaNa che. manuSyanA zIla ane saMskAra vANImAM jJAnI zramaNa pravacana karatA hatA. pravacana pUruM thayA bAda temaNe pratibiMbIta thAya che. paraMtu mAnava gajabanuM cAlAka prANI che. eka zrotAne pUchyuM, "keTalA hatA zrotAo?" "ame dasa hatA, vANI parathI enA manane pUrepUruM kaLavuM kyAreka muzkela bane che. mahArAja,' javAba maLyo. 'ane eka huM, eTale agiyAra zrotA jIbhethI madha jharatuM hoya, paNa hRdayamAM haLAhaLa jhera bharyuM hoya. thayA.pelAne Azcarya thayuM, paNa zramaNanA mukha paranI AbhA AvA daMbhI mANasane oLakhavAnuM beromiTara zodhAyuM hota to joI dRSTi DhALI dIdhI. pachI zramaNe spaSTatA karI, "huM vANIno kevuM sAruM hatuM ! zArIrika AdhAra hato, paNa sUkSma svarUpe bhagavAna mahAvIra svayaM mana, vANI ane kAyA dvArA thatA karmamAM ekavAkyatA hovI bolI rahyA hatA. bolatI vakhate mane potAne lAgatuM hatuM ke huM joIe. vyaktinI vANImAM kaMIka hoya ane mananI gatividhi tethI koIkane sAMbhaLI rahyo chuM." viparIta hoya to te pote sukhathI vaMcita rahe che. eka jijJAsue aMte eka vAtasaMtane pUchyuM, "mahArAja, dinarAta mALA pheravuM chuM, nAmasmaraNa kyAreka sthULa zabdo karatAM mona pote anAhata dhvani banI karuM chuM, paNa manane zAMti kema maLatI nathI?" saMte javAba Apyo, rahe che. zabdo karatAM maunanI asara prabhAvaka hoya che. * * * mALA phare che, jIbha phare che, paNa takalIpha e che ke mana daze dizAmAM e.6, gurukRpA sosAyaTI, zrI muktajIvana svAmI bApA mArga, phare che." vaDodarA-390 006. phona : (0265) 2481680. bhale ApaNI vANI koInuM hita na kare, paNa e niMdA tarapha paryuSaNa vyAkhyAnamALInA to na ja vaLavI joIe. zekha sAdInA bAlyakALanI vAta che. pitA sAthe makkA jatA hatA. emanA kAphalAnI khAsiyata e hatI ke - pravacanotuM zravaNa veba sAITa upara pitA madharAte paNa namAjha paDhavAnI IcchA kare to badhA temane 27 oNgasTathI 4 sapTembara sudhI zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha anusaratA. eka divasa pitAputra namAjha paDhatA hatA. bIjA badhA dvArA yojita paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA sattara vidvatAbharyA sUtA hatA. putra kahe, 'A loko kevA edI-ALasu che ! namAjhA pravacano have Apa ApanA kaoNpyuTara www.mumbaipaDhatA nathI.' jainyuvaksangh.com upara DAuna loDa karI ghera beThAM sAMbhaLI 'tuM paNa nA UThyo hota to sAruM thAta. vahelA UThIne A zakazo. ku. rezmA jaine mAhitI sabhara A AkarSaka ane kalAtmaka lokonI niMdA karavAnA pApamAMthI UgarI gayo hota,' pitAe veba sAiTa taiyAra karI che. DAuna loDa karavA mArgadarzana mATe zrI hiteza mAyANIne uparakathita vaktAnAM keTalAka kartavyo che, to sAme pakSe |9820347990 ane zrI bharata mAmanIA naM. 022-23856959 zrotAnAM paNa kartavyo che. zrotA bolanAranA zabdano vAcyArtha Apa saMparka karI zakazo. (sIdho-dekhIto-artha) pakaDI le che, paNa vaktAne kaMIka bIjuM ja A pratyeka pravacanonI sI. DI. paNa pragaTa thaI che, e meLavavA abhipreta hoya che. ahIM zabdanI vyaMjanA (aMtanihita gUDha artha) saMghanI oNphisano saMparka karavA vinaMtI. mahattvanI hoya che. zrotAe pairyapUrvaka ene grahaNa karavAno prayatna menejara) kahyuM. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. prabuddha jIvana tA. 16 oNkTobara, 2008 (1) pustakanuM nAma : veda paricaya sAgarajI mahArAja tathA bhakta suradAsa vagere (Rgyeda, sAmaveda, atharvedano saMkSipta paricaya) sajana svAgata jIvana prasaMgo munizrInI kalame vAMcIe tyAre lekhaka: jagadIza zAha (M.A.LL.B. eNDavokeTa) | nDo. kalA zAha te mAtra vArtA ke ghaTanA na banI rahetA jIvanane prakAzaka: ena.ema. ThakkaranI kaMpanI, preratI aMtarane sanmArge doratI kalAkRtio bane 140, prinsesa sTrITa, muMbaI-400002. je kAMI bInAo banI rahI che te jotAM tIvra che jemAMthI ItihAsa, mUlyabodha ane dharmadhArAnuM mUlya rU. 75, pAnA 108, AvRtti-bIjI. manomaMthana ghaDI AvI gaI lAge che. koma-koma rasapAna thAya che. navembara-2006. vacce ane dharma-dharma vacce ATaluM vaimanasya XXX bhAratIya saMskRti tathA saMskRti tathA saMsAronuM ghUMTAyA karaze to aneka dharma-bhASA ane jAti (4) pustakanuM nAma : hirade meM prabhu Apa zAzvata mULa te ApaNuM vaidika darzana che. ananta vagerenA saMgama tIrtha evA bhAtIgaLa dezanI (paramazraddheya saMta zrI AtmAnaMdajAna jatanazakiao evA A veda sAhityano sArasparzI saMkSipta vividhatAmAM ekatAnI ujjavaLa paraMparA lekhaka: prA. jayaMta moDha. paricaya ApavAno lekhaka jagadIza zAhano namra chinnabhinna thaI jaze. prakAzaka: zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra, prayAsa prazaMsanIya ane AvakAradAyaka che. AvA saMjogomAM dharma vizenI vinobAnI zrI satkRta sevA sAdhanA kendra saMcAlita ApaNAM amulya vArasAno paricaya karAvatuM A UMDI ane vizada marmagrAhI chaNAvaTa ghaNI kobA-382007 (ji. gAMdhInagara, gujarAta) A pustaka "veda-paricaya... dareka bhAratIe vAMcavuM upayogI thaI paDaze. A nAnakaDA pustakamAM zarUmAM mUlya rU. 100, pAnA 198, AvRtti-prathama. ghaTe. saMskAraniSTha, sArasvata zrI jagadIzabhAIe mukhya cha dharmono paricaya bhArobhAra samabhAva- 2006. bhAratIya saMskRtinA pracAra prasAra ane saMvardhana pUrvaka ane mamabhAvapUrvaka karAvyo che. 'sekyu- hirade meM prabha Apa'-A eka jIvanakatha mATe sthapAyelI tattvajJAna vidyApIThamAM pAMca varSa lArIjhama' eTale dharmahInatA nahI paNa parIzuddha na banI rahetA jIvana yAtrA che, jIvana yAtrAno sadhI pAyAnA pathara tarIke adhyApana kArya karyuM dharmabhAvanA. jhadhaDo kadApI be dharmo vacce thato Alekha che. jemAM bAhya ghaTanAo dvArA vAcake che. tethI bhAratIya mulyone jIvanamAM utAryA che. ja nathI, je jhaghaDo thAya che te be adhamo vacce jIvananI divya ane AMtarika zaddhanI prakriyAnI ugADyA che. A pustakamAM teo bhItaranA vaibhava thAya che. khoja karavAnI che. tarapha aMgUlinirdeza karI, adhyayananI dizA zANA samajadAra vAcako e A graMthamAM azuddhimAMthI zuddhi taraphano jhoka cIMdhavAnuM mitra kArya paNa kare che. pustikA vAMce ane sAcI dharmasamaja keLave e ja che. gujarAtI bhASAmAM ApaNAM cAra vedo abhyarthanA. vyaktimAMthI avyaktatAnI zodha che. Rgvada, yajurveda, sAmaveda ane atharvaveda vize XXX dhULamAMthI sUkSma taraphanI gati che. saraLa bhASAmAM mAhitI ApatA khUba ochAM (3) pustakanuM nAma : kIrtikaLaza aMtarayAtrA e kalAnI hoya che. A pustako upalabdha che. tyAre 'veda-paricaya'mAM cAre lekhaka : pUjya munizrI vAtsalyadIpa jIvanakathAmAM jIvana yAtrA-bAhya yAtrAnA vedo vize saMkSipta ane zAstrokta mAhitI prakAzaka : gurjara graMtha ratna kAryAlaya, anubhavanI sAthe sAthe mAnava hRdayamAM cAlatI jagadIzabhAIe rajU karI che mATe sau saMskRti ratana poLa nAkA sAme, amadAvAda, ane cittane samRddha karatI mAnasayAtrAno anubhava premIo ane pustakapremIo A anokhI bhAtanA mUlya rUA. 50, pAnA 84, AvRtti-prathama. paNa thAya che. pustako AvakAraze ane bhAratIya saMskRtinA 2007. pU. saMtazrI AtmAnaMdajInuM jIvana saMdezarUpa gauravanA gAyako gaNeza stavanasamAM A pustakane jaina zAsananA pratiSThita vidvAna, tejasvI che. A Atmacaritra-jIvanacaritra AtmAnI svIkAraze. ciMtaka, prabhAvakanA ane uttama sAhityakAra tarIke urdhvayAtrA che. hRdayamAM prabhubhakti hoya to jIvana XXX jANItA munizrI vAtsalyadIpanuM sthAna vartamAna kevo AkAra pAme teno Alekha che. (2) pustakanuM nAma : garvathI kahuM chuM huM hiMdu jaina sAhityakSetre ati mahattvanuM che. temanuM preraka, rasaprada mAhitIsabhara ane mArgadarzaka chuM, musalamAna chuM, khristI chuM, bauddha, zIkha, sAhitya sarjana deza-videza sarvatra, temanI rasamaya puravAra tha jena chuM. zailIne kAraNe lokapriya rahyuM che. preraNAnA pIyUSa prApta thaze. lekhaka : vinobA 'kIrtikaLaza'mAM jaina kathAonA kula 51 XXX prakAzaka: yajJa prakAzana, bhUmiputra, prasaMgone ati saMkSiptamAM hRdayasparzI bAnImAM (5) pustakanuM nAma : prabho aMtaryAmI hujarAta pAgA, vaDodarA-390001. munizrIe AlekhyA che, jemAM prabhu mahAvIra lekhaka: ravIndra sAMkaLiyA ane gautamasvAmI, siddhArtha rAjA ane trizalA prakAzaka: ena.ema. ThakkaranI kaMpanI, punarmudraNa-chaThuM, oNkTobara-2007. mAtA, bhImadeva ane maMtrI vimaLazA, mRgAvatI 140. [ vartamAna samayamAM bhAratanA rAjakAraNamAM ane candana, kamaTha ane pArzvakumAra, buddhi- mulya rU.45, pAnA 48, AvRtti-prathama, 2008. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 okTobara, 2008 zrI ravIndra sAMLiyAe lakhela A nAnakaDA pustakamAM bhagavadgItA ane upaniSadanuM ciMtana rasALa zailImAM rajU karyuM che. zrI kRSNe arjunane svinajJanA lakSaNo varNavyA hatA teno tAdazya anubhava ahIM thAya che to sAthe zekhake vinobAjIne AtmasAta karyA che tenI anubhUti paNa thAya che. prabuddha jIvana mUlya rU. 25, pAnA 80, AvRtti-1-2007 varSo pahelAM bhAvanagarathI prakAzita 'jaina dharma prakAza' nAmanA mAsika patramAM kramazaH deza haptA rUpe upAdhyAya yovijayajI mahArAje lakhelA be ponuM vivaraNa pU. munirAja punAravijayajI mahArAja sAhebe lakhela tenuM A pustaka rUpa che. prastuta baMne patro te zrAvakonA AvelA kAgaLonA javAbarUpe lakhAyelA che. zrAvakoe pU. upAdhyAyajI mahArAjazrIne lakhela patra kevA kevA prakAre lakhela te upalabdha nathI; paraMtu A po uparathI temanA pUchelA praznono paricaya thAya che. patronI keTalIka vizeSatAo noMdhapAtra che. jemAM patranA prAraMbhamAM ISTadevane namaskAra, je gAmathI patra lakhAyo hoya tenuM nAma, jene patra lekhavAnI hoya temanA gAmanuM nAma, patra (6)pustakanuM nAma : dharma sAhityanI ArAdhanA lekhanAranuM tathA patramAM vAparela zrAvako mATenA lekhaka : cArulanA modI X X X prakAzaka : ena.ema. ThakkaranI kaMpanI, 140, prinsesa sTrITa, muMbaI-400002. mUlya rUA. 100, pAnA 86, AvRtti-1 dharma ane sAhityanI jIvanabhara ArAdhanA karanAra viduSI lekhikA zrImatI cArulatAbene 'dharma sAhityanI ArAdhanA' pustaka dvArA sAhityamAM premadharma, mAnavatA, adhyAtma temaja bhASAnI navapallavitatA prakaTa karI che. lekhomAM vaividhya che. jJAna, bhakti ane niSkAma karmanA mahimAno traveNI saMgama jovA maLe che. A ciMtanAtmaka saraLa gadya khaMDomAM pratIti thAya che ke ravIndrabhAIe bhajana ane gItonA zabdone mamabhAve, samabhAve oLakhyA che, bhajananA marmane pAmyA che. rojabarojanA jIvanamAM upayogI thaI paDe evuM A saraLa pustaka che. be khaMDamAM - gadya ane padyamAM vibhAjIta A pustakamAM 22 lekho ane paMdara svaracita kAryo che; jemAM bhagavadagItAnuM tattvajJAna, saMskRta sAhitya pratyenI abhirUci, dharma, karma, tapa vagerenI bhAvAbhivyaktinI anubhUti thAya che. kAvyomAM nArI hRdayanI urmionuM bhAvapUrNa nirUpA thayuM che. bhASAnI saraLatA UDIne AMkhe vaLage che. sAhityapremIone A pustakanA vAMcanamAM rasa paDaze. X X X (7) pustakanuM nAma :patramAM tatvajJAna (upAdhyAya yazovijayajI mahArAjanA be patronuM vivaraNA) vivaraNakAra : munizrI purandhara vijayajI prakAzaka : zruta jJAna prasAraka sabhA, amadAvAda, ATha vizeSaNo. A patro dvArA baMne zrAvako mATe pU. upAdhyAyajI mahArAjanA hRdayamAM kevo sadbhAva hato te vyakta thAya che. prakAzaka : hemaMta ena. Thakkara, ena.ema. ThakkaranI kaMpanI, 140, prinsesa sTrITa, muMbaI-400002. mUlya rUA. 150, pAnA 160, AvRtti-bIjI. prabhAta kompleksa, ke.jI.roDa, beMgalora-560009 pArUla, 1580, kumArasvAmI je AuTa, beMgalora-560038. mUlya rU. 25/- pAnA 24 AvRtti-1, 2007 X X X jANItA saMgItakAra ane skolara pratApakumAra ToliyAnI putrI nAnI vadhu akasmAtamAM mRtyu pAmela sva. pArula racita A kAvyasaMgrahamAM tenI AMtara saMvedanAnI abhivyakti anubhavAya (8) pustakanuM nAma : akhA bhagatanA chappA saMpAdako : prA. bhUpendra trivedI, DaoN. anasUyA che. pArula potAnI AjubAjunI samagra sRSTine bhUpendra trivedI sAtvika snehanA AzleSamAM bAMpI leta, te mAtra manuSyo ja pratye ja nahi paNa pazu-paMkhI sameta samagra sRSTi pratye eno samabhAva ane prema vistaryA hatA tenI pratIti tenA kAvyo dvArA thAya gujarAtI sAhityamAM vaidAnI kavi akho bhagata zreSTha to che ja sAthe lokapriya paNa che.enuM sarjana vipula che. akhAe bahujana samAjane sarjana vipula che. akhAe bahujana samAjane potAnI kAvya kRtio dvArA vedAnta darzana karAvyuM che. A pustakamAM akhAe racelA chappAmAMthI 1 thI 264 chappAno, prastAvanA, vistRta bhAvArtha, zabdArtha, TippaNa Adi sahita ApavAmAM AvyAM che. 21 adbhuta sAmarthyathI rajU karao jJAnI kavi akho ApaNA 'gujarAtano kabIra' ema kahIe to kazuM khoTuM nathI. akho saMta to che ja paNa asAdhAraNa koTino jJAna-bhakti-vairAgyanI triveNImAM snAna karIne harirUpa banI javAno kImiyo akhAe tenI kRtiomAM darzAvyo che. jemAM tenuM bhASA prabhutva, vAkchaTA ane kavitvazakti sahajabhAve vyakta thayAM che. vedAMtanA gahana siddhAMtone gujarAtImAM kavi che. paMDitanuM pAMDitya ane zAstrajJAna tema ja samartha kavino kalpanAvaibhava ane vANInI anokhI camatkRti 'akhA bhagatanA chappA'mAM dRSTigocara thAya che. gujarAtI sAhityanA rasikajano khAsa karIne zikSako, prAdhyApako ane vidvAnone sahAyarUpa thAya tevuM A pustaka che. X X X pustakanuM nAma : pArula prasUna (pArula kRti) lekhaka : sva. huM. pArula ToLiyA prakAzana : jinabhAratI varSamAna bhAratI InTaranezanala phAunDezana, samagra pustakamAMthI pArulanA AtmAnI chabI upase che. nIcenI paMktio hRdayane sparzI jAya che. 'samaya ! tuM thaMbhI jA, thoDIvAra mATe paNa ! keTalIka vikharAyelI kSaNo punaH sameTI lauM, utArI lau dilanA UMDANamAM sadAne mATe, pharIne mane choDIne cAlI na jAya...' *** bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, gokula-dhAma, goraMgAma (IsTa), muMbaI-400 063. maeNna : (022) 22923754. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 2. prabuddha jIvana tA. 16 oNkTobara, 2008 jaina pAribhASika zabdakoza nDaoN. jitendra bI. zAha | (sapTembara-2008nA aMkathI AgaLa) (488) bhogazAlI : -baMtaranikAyanA devano eka prakAra. -vyaMtara jJAti ve veva aaN praznAra | -One of the sub-type of Vyantara - nikaya. (489) bhogAMtarAya : -aMtarAya karmanI eka prakRti che. je karma kAMI paNa bhogavavAmAM aMtarAya UbhA kare. -aMtarAya karma kI eka prakRti hai| jo karma kucha bhI eka bAra bhogane meM antarAya-vighna khaDA kara detA hai| -Subtype of the Antaraya-Karma. The Karmas which place obstacle in a once for all consumption of something. (490) bhogopabhogavrata : -zikSAvratano eka prakAra che. jemAM bahu ja adharmano saMbhava hoya tevAM khAnapAna, ghareNAM, kapaDAM, vAsaNamUsaNa vagereno tyAga karI, ochA adharmavALI vastuonuM paNa bhoga mATe parimANa bAMdhavuM te. -zikSAvrata kA eka prakAra hai / jisameM adhika adharma saMbhava ho - aise khAna-pAna, gahanA, kapaDA, bartana Adi kA tyAga karake alpa adharmavAlI vastuoM kA bhoga ke lie parimANa bAMdhanA / -One of the sub-type of Shikshavrat. To refrain from such a use of food and drink, ornaments, clothing, utencils etc. as involves much un-virtue and to fix a limit even for such a use of these things as involves littleunvirtue. (491) bakuza : -jeo zarIra ane upakaraNanA saMskArone anusaratA hoya, Rddhi ane kIrti cAhatA hoya, sukhazIla hoya, avivikta sasaMgaparivAravAlA hoya ane cheda tathA zabala (aticAra) doSathI yukta hoya te. -jo zarIra aura upakaraNa ke saMskAro kA anusaraNa karatA ho, siddhi tathA kIrti cAhatA ho, sukhazIla ho, avivikta sasaMga parivAra vAlA aura cheda - caritra paryAya kI hAni tathA zabala aticAra donoM se yukta ho| -He who indulges in decorating his body and his implements, who desires miraculous powers and fame, who is case-loving, who while not leading of lonely life keeps the company of on encourag, who suffers from the moral defects designated cheda-that is degradation of conduct and sabala that failure of conduct. (492) baMdha : -kaSAyanA saMbaMdhathI jIva dvArA grahaNa thatAM karmapudgalo. -kaSAya ke sambandha se jIva karma ke yogya pudgaloM kA grahaNa karatA hai| - It is the karmic matter adjoined to a soul. (493) baMdhacchada : -karma pudgalono saMga tUTavo. -rma purAta ne saMke I amAva | - The breaking down of a karmic bondage. (494) baMdhatattva : -jaina darzanamAM prasiddha nava tattva aMtargata eka tattva che. -jaina darzana meM prasiddha nava tattva aMtargata eka tattva hai| -One of the tattva among the nine tattvas mentioned in jain-darshan. (495) baMdhana (nAmakarma) -grahaNa karela dArika Adi pudgalosAthe navA grahaNa karAtAM tevA pudgalono saMbaMdha karI ApanAra karma. -prathama gRhIta audArika Adi pudgaloM ke sAtha navIna grahaNa kiye jAnevAle pudgaloM kA jo karma saMbaMdha karatA hai| -The Karma which causes the newly received physical particles to be associated with the earlier received similar particles audarika etc. 20, sudarzana sosAyaTI, 2, nAraNapurA, amadAvAda-380013. mobAIla : 09825800126 (vadhu AvatA aMke) Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNkTobara, 2008 prabuddha jIvana | 2 3 zrI kasturabA sevAzrama, marolI, ji. navasArI (Arthika sahAya karavA mATe noMdhAyelI kamanI yAdI) saMghanA upakrame 2008nI 74nI paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna zrI starabA sevAzrama, marolIne Arthika sahAya karavAnuM TharAvavAmAM AvyuM hatuM. amane jaNAvatAM AnaMda thAya che ke Azare rUpiyA tevIsa lAkha thI vadhAre jevI mAtabara rakama noMdhAI che. e mATe dAtAonA ame khUba RNI chIe. yAdI nIce mujaba che. rUpiyA nAma rUpiyA nAma rUpiyA nAma 1,25,000 zrI bipinacaMdra kAnajIbhAI jaina ceriTebala TrasTa 9,000 zrI kusumabahena narendrabhAI bhAu ceriTebalaTrasTa (nAnIkhAkhara- 15,000 zrI anilA zazikAMta mahetA 9,000 zrI dipti nitina sonAvAlA kaccha) 15,000 zrI zAmajIbhAI TI. vorA 9,000 zrI ramAbahena jayasukhalAla vorA 1,08,000 zrI pramodacaMda somacaMda zAha (amarasansa) phAunDezana 9,000 zrI zAMtilAla ujamazI enDa sansa parivAra 15,000 zrI enkaravAlA parivAra ceriTI TrasTa 1,00,000 zrI pIyUSabhAI zAMtilAla haste zrI dAmajIbhAI-jAdhavajIbhAI 9,000 zrI mahendra bI. vorA koThArI 15,000 zrI vasaMtalAla kAMtilAla zAha 9,000 zrI AzanA ketana zAha 1,00,000 zrI sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTa 15,000 me. puSpamana phorajIMga 9,000 zrI e. pI. zeTha ceriTebala TrasTa 1,00,000 zrI kAMtilAla nAraNadAsa zAha 12,000 zrI zarmAbahena praviNabhAI bhaNazAlI 9,000 zrI zAMtibhAI maMgaLajI mahetA ane taLAjAvAlA 12,000 zrI dipAlI saMjaya mahetA zrI zarmiSThA zAMtilAla mahetA (ke. ena. zAha ceri. TrasTa) 11,111 sva. rAkeza khuzAladAsa sojapAra 9,000 zrI maphatalAla bhikhAcaMda phAunDezana 1,00,000 zrI kAkulAla chaganalAla mahetA gaDAnA smaraNArthe. haste zrI 9,000 zrI gulAbacaMda talakacaMda ceriTebala TrasTa 51,000 zrI praviNabhAI zAMtilAla khuzAladAsa sojapAra gaDA 9,000 zrI Izvara vijaya ceriTebala TrasTa koThArI 11,000 zrI pratApabhAI bhogIlAla 7,500 zrI muktAbahena lAbhubhAI saMghavI 51,000 mAtuzrI ratanabAI ceriTi TrasTa, 11,000 zrI raMjanabahena harSadabhAI zAha 6,000 DaoN. dhanavaMtarAya tilakarAya zAha haste zrI mulacaMda lakhamazI sAvalA 11,000 zrI prakAza ena. koThArI 6,000 zrI bhAnu ceriTI TrasTa 51,000 zrI amIcaMda Ara. zAha 11,000 zrI sarojarANI zAha ceriTebala TrasTa hastaH uSAbahena zAha 51,000 zrI bipinabhAI vI. jhaverI 11,000 zrI piyuSa sI. zAha proparAITara, 6,000 zrI dilIpabhAI kAkAbaLiyA 51,000 me. ekselanTa ejInIyarIMga me. piyuSabhAI enDa kaMpanI 6,000 zrI razmibhAI bhagavAnadAsa zAha korporezana haste: ramezabhAI 11,000 zrI bhAnu ceriTI TrasTa, 6,000 zrI gAMgajI popaTalAla zeThiyA phemilI ajamerA haste: praviNabhAI zAha 51,000 zrI ramaNikalAla umedacaMda zAha 11,000 zrI varSAbahena rajubhAI zAha 6,000 zrI nalinIbahena mahetA parivAra 11,000 zrI jyoti TrasTa 6,000 zrI maNilAla TI. zAha 51,000 zrI kAMtilAla pArekha hasteH Indubahena umedabhAI dozI 6,000 zrI aruNA ajita cokasI 51,000 zrI konTesTa pablika ceriTebala TrasTa 10,000 zrI azvina lilAdhara mahetA 6,000 zrI Dolarabahena maganalAla zeTha 40,000 zrI onavarDa phAunDezana, 10,000 zrI minAkSIbahena sudhIrakumAra ojhA 6,000 sva. narmadAbahena maganalAla zeThanA haste zrI harIzabhAI zAMtilAla 9,000 zrI rasikalAla laheracaMda zAha smaraNArthe haste zeTha bradharsa mahetA 9,000 zrI caMdrakAMta dIpacaMda zAha 6,000 zrI ratilAla odhavajI gohIla 25,000 eka bhAI taraphathI 9,000 zrI nirubahena subodhabhAI zAha ceriTebala TrasTa haste zrI paMkaja visariyA 9,000 sva. jyotsanA bhUpendra javerInA 6,000 zrI hIrAbAI mahetA ceriTebala TrasTa 25,000 zrI vikTara pharnAnDisa smaraNArthe 6,000 zrI hasamukhalAla gulAbacaMda zAha 25,000 zrImatI jayAbahena girajA zaMkara haste zrI bhUpendra DAhyAbhAI javerI 6,000 zrI bhUpendra rasikalAla zAha zeTha ceriTebala TrasTa 9,000 prA. tArAbahena ramaNalAla zAha 6,000 zrI prakAza DI. zAha 25,000 me. bhaNazAlI enDa ku. 9,000 zrI caMdrakAMta dhuDAbhAI gAMdhI 6,000 zrI puSpAbahena bhaNazAlI haste zrI jItendra ke. bhaNazAlI 9,000 zrI dilipabhAI mahendrabhAI zAha 6,000 zrI harSA vI. zAha 21,000 zrI eka bahena taraphathI 9,000 zrI yazomatIbahena zAha 6,000 DaoN. snehala saMghavI 15,000 zrI suzIlA dalapatalAla parIkha 9,000 zrI ramaNikalAla bhogIlAla zAha 6,000 zrI aMjana DAMgaravAlA TrasTa Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpiyA nAma 6,000 me. AkAra ArTasa 6,000 zrI eka bahena taraphathI 6,000 zrI eka bahena taraphathI 6,000 zrI rekhA dhanezabhAI zAha 6,000 me. prinsa pAIpsa enDa phITIMgsa prA. lI. 6,000 me. alakA pI. khArA 5,000 zrI ghelANI ceriTebala TrasTa 5,500 zrI apUrva lAbhubhAI saMghavI 5,000 zrI vADIlAla esa. gAMdhI ceriTebala TrasTa 5,000 zrI devAMga mukula nagarazeTha 5,000 zrI rasilA mahendra jhaverI 5,000 me. vorA bradharsa enDa kaMpanI 5,000 DaoN. dhirubhAI vI. zAha 5,000 zrI rasikA vI. zAha 5,000 zrI vinoda je. mahetA 5,000 me. je. ke. phAunDezana 5,000 zrI saMjaya sureza mahetA 5,000 zrI jayaMtIlAla zAha 5,000 zrI dipIkAbahena paMkaja dozI 5,000 DaoN. jazavaMtarAya Ara. zAhanA smaraNArthe haste: DaoN. atula zAha 5,000 zrI eka bhAI taraphathI 5,000 zrI DIkesI ceriTebala TrasTa 5,000 zrI vanitA bahena zAha 5,000 zrI jI. Ara. kapAsI eca. yu. epha. 5,000 zrI surezabhAI pI. mahetA 5,000 sva. uSAbahena nAthAlAla parIkhanA smaraNArthe haste: gItA parIkha 5,000 zrI nalInIbahena zAha 5,000 zrI zAha pablika velphara TrasTa sva. DaoN. jayaMta esa. zAhanA smaraNArthe haste: DaoN. jyotibahena zAha 5,000 zrI eka bhAI taraphathI 4,000 zrI sucita azvina dozI 3,500 zrI zilpA je. mahetA phAunDezana 3,500 zrI bhAIcaMda ema. mahetA ceriTebala phAunDezana 3,333 zrI caMdulAla gAMgajI phremavAlA 3,000 zrI vasubahena caMdulAla bhaNazAlI 3,000 zrI tArAbahena mohanalAla zAha ceriTebala TrasTa haH puSpAbahena sI. parIkha 3,000 zrI kalAvatI zAMtIlAla mahetA 3,000 zrI vIramatI khetazI zAha prabuddha jIvana tA. 16 okTobara, 2008 rUpiyA nAma rUpiyA nAma 3,000 zrI Ara. pI. jhaverI 3,000 zrI jitendra Ara. haMsoMdI 3,000 zrI jayavaMtIbahena mahetA 3,000 zrI pratImA cakravatI 3,000 zrI maniSA dhIrena bhaNazAlI 3,000 me. polIthIna prinTIMga enDa silIMga varkasa 3,000 zrI AnaMdalAla tribhuvana saMghavI 3,000 zrI harSadabhAI je. zAha 3,000 zrI caMdrakAMta khaMDerIyA 3,000 zrI urmiza e. zAha 3,000 zrI uSAbahena parIkha hasteH kusumabahena 3,000 zrI rezamA yu. zAha 3,000 zrI rUpAbahena mahetA 3,000 zrI vinayacaMdra umedacaMdra zAha 3,000 zrI hetala eca. vorA 3,000 zrI rAjula vinayacaMda zAha hasteH sarojabahena eca. vorA 3,000 zrI kezavalAla kalAcaMda ceriTebala TrasTa 3,000 zrI nIlA caMdrakAMta zAha 3,000 zrI riteza maNilAla polaDiyA 3,000 zrI bhagavatIbahena sonAvAlA 3,000 zrI maNilAla kAnajI polaDiyA 3,000 zrI mAyAbahena ramaNIkalAla gosalIyA 3,000 zrI kusuma maNilAla polaDiyA 3,000 zrI ramaNikalAla gosaliyA 3,000 sva. jazumatIeca. kuvADiyAnA smaraNArthe 3,000 zrI mInAbahena gAMdhI haste DaoN. hemaMta eca. kuvADiyA 3,000 zrI Ara. ena. dozI ceriTebala TrasTa 3,000 DaoN. hemaMta eca. kuvADiyA 3,000 zrI anIza zaileza koThArI 3,000 zrI rakSAbahena hemaMta kuvADiyA 3,000 zrI guNavaMtIbahena praviNacandra zAha 3,000 DaoN. hasamukhalAla sI. kuvADiyA 3,000 zrI vasaMtabahena rasikalAla zAha 3,000 zrI kAMtilAla zAha 3,000 zrI latAbahena dozI 3,000 zrI pArUla jhaverI 3,000 zrI zazina ke. zAha 3,000 DaoN. mANekalAla morArajI saMgoI 3,000 zrI zamika ke. zAha 3,000 zrI eka bahena taraphathI 3,000 zrI jitendra ramaNikalAla vorA 3,000 zrI eka bahena taraphathI 3,000 zrI dinAbahena jitendra vorA 3,000 zrI mAmesA hasteH yazomatIbahena 3,000 zrI nayana jitendra vorA 3,000 zrI kalpanA sI. javerI 3,000 zrI nIlamabahena nayana vorA 3,000 zrI ramAbahena desAI 3,000 zrI devAMsa nayana vorA 3,000 zrI mInAbahena ema. zAha 3,000 sva. kAMtilAla hirAcaMda gosalIyAnA 3,000 zrI rekhAbahena harSa kApaDiyA smaraNArthe haste: dinAbahena je. vorA 3,000 zrI kezarIcaMda jesaMgalAla zAha 3,000 sva. zAMtAbahena kAMtilAla gosalIyAnA 3000 zrI IlAbahena modI smaraNArthe haste: dinAbahena je. vorA 3,000 zrI e. Ara. cokasI 3,000 sva. bhAnumatI mahendra saMghavI 3,000 zrI lInA vI. zAha hasteH vencArDa TuDIo 3,000 zrI niraMjana Ara. dhIllA 3,000 me. vI. Ara. TreDarsa 3,000 zrI sunaMdAbahena ravindrabhAI mahetA 3,000 berisTara vipulabhAI zAha 3,000 zrI bonAnjhA InDasTrIala esTeTa prA. 3,000 zrI atulabhAI zAha li. hastaH hemaMtabhAI zAha 3,000 zrI devakuMvarabahena jesaMga rAMbhiyA 3,000 zrI jazavaMtIbahena praviNacaMdra vorA 3,000 zrI eka bhAI taraphathI ceriTebala TrasTa 3,000 zrI ratanazI rAmajI rAMbhiyA 3,000 me. phrenDalI prinTarsa 3,000 me. lAThiyA inDasTrIala rolara prA. lI. haste: bharatabhAI mAmaNIyA 3,000 zrI rohana sI. nirmala 3,000 zrI vijaya karasanadAsa zAha 3,000 zrI tRpti sI. nirmala 3,000 DaoN. ke. ke. zAha 3,000 zrI alakA pI. khArA 3,000 zrI vijapAra sAmata nIzAra haste zrI virAga pI. khArA 3,000 zrI maNIbahena vijapAra nIzAra 3,000 zrI aMbAlAla eca. jena 3,000 zrI bhAratI dilIpa zAha hae. , Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 oNkTobara, 2008 rUpiyA nAma 3,000 zrI rameza pI. daphtarI ceriTebala TrasTa 3,000 zrI jayeza dalIcaMdabhAI gAMdhI 3,000 zrI saMtokabA jeThAlAla desAI ceriTebala TrasTa 3.00 zrI puSpAbahena sureza bhaNazAlI 3,30 mAtuzrI maMjulA nemacaMda cheDA 3,000 zrIpraviNabhAI jamanAdAsa zAha 3,000 ke. eca. DI. inDasTrIjha 3,000 zrI sAdhanA TrasTa 3.00 zrI harSadarAya ke. dozI 3,000 zrIharIzabhAI zAha 3,000 zrI kanubhAI Ara. zAha 3,000 zrI vasaMtalAla ena. saMghavI 3,000 me. avanI enTara prAija 3,000 zrItajJAbahena vipinabhAI zAma 3,000 mAtuzrI je. DI. smRti pratiSThAna 3,000 zrI zAradAbena bAbubhAI zAha 3,30me. proTona enTaraprAijha 3,000 zrI sumanabahena zAMtilAla parIkha 3,000 me. lakSmI masAlA 3,000 zrI nirmalA je. zeTha 3,000 zrI kiraNa eca. zAha 3,000 zrI suvarNAbahena dalAla 3,000 zrI caMpAbahena jayaMtIlAla zAha 3.00 zrI aMjanAbahena dhanezabhAI jhaverI 3,000 zrIsUrpAyone azvina pratApa 3,000 zrI vikrama Ara. zAha 3,000 zrI IndumatI ane harikezana udANI ceriTebala TrasTa 3,000 zrI eka bahena taraphathI 3,000 zrI mahendra viracaMda mahetA 3,000 zrI rameza esa. zAha 3,000 zrI mahendra amRtalAla zAha 3,000 zrI sureza cImanalAla cokasI 3,000 zrI rasikalAla choTAlAla zAha 3,000 zrI sarasvatIbahena rasikalAla zAha 3,000 zrI bhogIlAla sukhalAla zAha 3,000 zrI bAbulAla choTAlAla zAha 3,000 zrI zAMtilAla kAlIdAsa dozInA smaraNArthe hasteH prakAza zAMtilAla dozI 3,000 zrI saralAbahena zAMtilAla dozInA smaraNArthe hasteH prakAza zAMtilAla dozI 3,000 zrI minAkSIbahena vijaya mahetA prabuddha jIvana rUpiyA nAma 3,000 sva. maNikabhAI puMjAbhAi parIkhanA smaraNArthe hasteH vimalAbahena 3,000 zrI atula ane nItina parIkha 3.00 zrI bhAratIbAna hemaMta majhamudAra 3.00 che. naMduM parsa hasteH pAvarabhAI 3,000 me. Tekano zersa enDa sToksa li. 3,000 zrI rasikalAla TI. zAha 3,000 zrI rameza pI. mahetA 3,000 zrI devacaMda jI. zAha 3,000 zrI zazikAMta sI. zeTha eca.yu.e. 3,000 DaoN. atula na. zAha 3,000 sva. kAMtilAla jhaveracaMda-vApI 3,000 zrI rAjeza puMjAlAla cokasI 3,000 zrI pUrvIbahena bAbubhAI jhaverI 3,000 zrI hasamukhalAla vI. mATalI 3,000 me. popaTalAla jesIMgabhAI enDa kaMpanI 3,000 zrI haMsAbahena ke. zAha 3,000 zrI vanalIlA naTavaralAla mahetA 3,000 zrI ke. pI. zAha 3,000 1, gulAbadAsa enDa kaMpanI hasteH hasamukhabhAI 3.03 zrI vanalIlA mukuMdabhAi voza 2,501 zrI Ara. e. saMghavI 2,400 zrI ramIlAbahena mahAsukhalAla zAha 2,000 zrI zazikAMta maNIlAla mahetA 2,000 zrI mInAbahena zAha 1,500 zrI rAmajI velajI vIrA 1,pa00 zrI lalitakumAra prANalAla lAvALI 1,111 zrI mAlA dIpaka vArIyA 1,001 zrI prabhAbahenanA smaraNArthe 1,001 zrI gujAvanIbahena cokasI 1,000 zrI saMyuktA pravINa mahetA 1,000 zrI kAMtAbahena je. zAha 1,000 zrI eka bhAI taraphathI 1,000 zrI uSAbahena Ara. jhaverI 1,000 zrI eka bahena taraphathI 1,000 zrI maMjulA mahetA 1,000 zrI neNasI ravajI vIrA 1,000 zrI eka bahena taraphathI 1,500 eka hajAranI ochAno saravALo 23,52,958 25 have smaraNamAM.. pUNya DaoN. maheravAna bhamagarA ane mahAnubhAva zrI umedabhAI dozI gasTa-sapTembaramAM A saMsthAnA A be umadA mahAnubhAvo dehathI A jagatathI vikhuTA paDI gayA. potAnA viSayanA aneka pustakonA sarjaka DaoN. bhamagarA to savAyA jaina hatA. kaparI bimArImAM paNa A kudaratI upacAranA tapasvI pracArake hiMsaka auSadhano upayoga na karyo. emanA guNonI to gAthAo lakhI zakAya. pUNya smaraNa umedabhAI to zrI, sarasvatI ane sevAnA triveNI saMgamanA prayAga svarUpa hatA. eozrIe jIvanabhara A traNe umadA bhAvone AtmasAta karyA. zreSThio, sArasvato ane sAmAjika kAryakaro mATe eozrInuM jIvana preraNA rUpa hatuM. jIvananA aMtima paDAve jyAre emane emanA jIvalaNa vyAdhinI jANa thaI tyAre eka uttama tapasvI zrAvaka tarIke eozrIe gajabanI samatApUrvaka potAnA pUrva janmanA karmo khapAvyA, A vaMdanIya ghaTanA che. A banne mahAnubhAvonA jIvana caritra lakhAvavA ja joIe. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha paNa emano parivAra che. eTale koNa kone AzvAsana Ape ? A banne AtmA je aMtarikSamAM ho tyAM zAMta haze ja, evA emanA pUchya karmo hatA... OMOM zAMti !! -zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha parivAra Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpiyA prabuddha jIvana tA. 16 oNkTobara, 2008 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe noMdhAyelI rakamanI yAdI 2008 nI 74mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna dAtAone apIla karavAmAM AvI. teno sAro pratisAda maLyo che. e mATe sarve dAtAonA ame RNI chIe. saMghane vividha khAtAomAM bheTa maLI tenI yAdI nIce mujaba che. rUpiyA nAma rUpiyA nAma nAma 40,000 me. navarDa phAunDezana 3,000 zrI prakAza DI. zAha 5,400 zrI bindubahena zrIkAMta zAha hastaH harezabhAI zAMtIlAla mahetA 3,000 DaoN. hemaMta eca. kuvADiyA 5,400 zrI pramodacaMda somacaMda zAha27,000 zrI rasilA manasukhalAla goviMdajI 2,500 me. phrenDalI prinTarsa eca.yu.epha. ceriTebala TrasTa 5,000 zrI DI.ke.sI. ceriTebala TrasTa hasteH bharatabhAI mAmaNIyA 16,000 zrI caMdrAbahena piyuSabhAI koThArI 2,500 zrI zarmIbahena praviNabhAI bhaNasAlI 3,000 zrI varSAbahena rajubhAI zAha 6,000 zrI kusumabahena narendrabhAI bhAu 2,500 zrI mahendra bI. vorA 2,500 zrI eka bahena 2,500 sva. a. so. kaMcanabenahasamukhalAlanA 5,500 zrI apurva lAbhubhAI saMghavI 2,500 zrI arUNA ajIta cokasI smaraNArthe hastaH hasamukhalAla eca. 5,000 zrI rasikalAla laheracaMda zAha 2,500 zrI e. Ara. cokasI dodhIvAlA 5,000 zrI caMdrakAMta dIpacaMda zAha 2,500 zrI kezavalAla kilAcaMda ceriTebala TrasTa 2,501 zrI bharatakumAra ema. zAha 5,000 zrI nirUbahena subodhabhAI zAha 2,000 zrI tArAbahena mohanalAla zAha ceri 2,000 eka bhAI 5,000 zrI dhanavaMtabhAI tilakarAya zAha Tebala TrasTa haste puSpAbahena sI. parIkha 2,000 zrI mahendra Ara. zAha 5,000 sva. jyotsanA bhUpendra javerInA 2,000 zrImatI kalAvatI zAMtilAla mahetA 2,000 zrI harIzabhAI zAha smaraNArthe haste zrI bhUpendra DAhyAbhAI 2,000 zrI vasubahena caMdubhAI bhaNazAlI 1,000 zrI kalAvatIbena zAMtilAla mahetA javerI 2,000 zrI mInAbahena gAMdhI 1,000 zrI dhanezabhAI bI. jhaverI 5,000 praoN. tArAbahena ramaNalAla zAha 2,000 zrI vinodacaMdra harIlAla mahetA 1,000 zrI caMdrakAMta maganalAla zAha5,000 zrI caMdrakAMta dhuDAbhAI gAMdhI 2,000 DaoN. dhirUbhAI vI. zAha muMbaI 5,000 zrI dilIpabhAI ema. zAha 2,000 zrI e. pI. zeTha ceriTebala TrasTa 500 zrI azoka esa. mahetA 5,000 zrImatI ramAbahena jayasukhalAla vorA 2,000 zrI alakA pI. khArA 501 zrI bhAratI koThArI 5,000 zrI yazomatIbahena zAha 2,000 me. popaTalAla jesIMgabhAI enDa kaMpanI 250 zrI dhanasukhabhAI chAjaDa 5,000 zrI ramaNIkalAla bhogIlAla zAha 1,500 zrI jayaMtIlAla zAha 11,74,570 kula saravALo 5,000 zrI vinoda je. zAha 1,001 zrI guNavaMtIbahena cokasI zrI kizora TiMbaDiyA keLavaNI phaMDa 5,000 zrI dilIpabhAI kAkAbaLIyA 1,000 zrI eka bhAI taraphathI 25,000 zrI manaharalAla amarItalAla 5,000 zrI gAMgajI popaTalAla zeThIyA 1,000 zrI zAradAbahena bAbubhAI zAha puMjANI ceriTebala TrasTa phaeNmilI ceriTebala TrasTa 1,000 zrI caMdrakAMta basaMtalAla narasiMgapurA 5,000 sva. praviNacaMdra maganalAla 5,000 zrI razmIbhAI bhagavAnadAsa zAha 1,000 zrI sucita azvina jozI hasteH mInA suryavadana jhaverI 5,000 zrI nitInabhAI sonAvAlA 1,001 zrI zilpA je. mahetA phAunDezana 30,000 kula saravALo 5,000 zrI bhAnu ceriTebala TrasTa haste 1,000 zrI pratimA cakrartI zrI jamanAdAsa hAthIbhAI mahetA anAja uSAbahena praviNabhAI zAha 500 zrImatI caMdrIkAbahena kuMbhAI rAhata phaMDa 5,000 me. je. ke. phAunDezana 500 zrI atula zAha 20,000 zrI uSA jhaverI ceriTebala TrasTa 5,000 zrI amIcaMda Ara. zAha 500 zrI zaileSabhAI kAjI 15,000 zrI tArAbahena DAhyAlAla ceriTebala 5,000 zrI vasaMtalAla kAMtilAla zAha 500 zrI kAMtilAla je. zAha 5,000 zrI zAMtilAla maMgaLajI mahetA 2,72,503 kula saravALo 35,000 kula saravALo 5,001 sva. vijayAbahena ane sva. durlabhajI zrI prabuddha jIvana nidhi phaMDa zrI premaLa jyoti bhAI parIkhanA smaraNArthe 11,00218 30-6-08 sudhIno saravALo 15,000 zrI caMdrAbahena pIyUSabhAI koThArI 10,000 zrI arUNabhAI yu. saMghavI hasteH ramezabhAI parIkha 1,000 zrI rasikalAla ena. vorA 5,000 zrI eka bahena taraphathI 10,000 eka bhAI 1,000 zrI surekhAbahena zAha 5,000 zrI mInAbahena azvina koThArI 7,000 zrI lInA vI. zAha 17,000 kula saravALo 5,000 zrI kinnara kezavalAla zAha 5,400 zrI pramodacaMda somacaMda zAha 3,500 zrI siddhArtha lAbhubhAI saMghavI 5,400 zrI zrIkAMta pramodacaMda zAha * * * TrasTa Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bh m h h h h h h tA. 16 sapTembara, 2008 prabuddha jIvana 27. OMno jApano camatkAra zrI namaskAra maMtranAM cAra nAmo (anusaMdhAna pRSTa bIjAnuM cAlu) (1) Agamika nAma : zrI paMca maMgala mahAzruta skaMdha hatI. pro. morgananA mata pramANe (2) saiddhAntika nAma : zrI paMca parameSThi namaskAra mahAmaMtra jeone bahu phAyado nahoto thayo temanA (3) vyavahArika nAma : zrI namaskAra mahAmaMtra daradanI tIvratA vadhu hatI. tauparAMta bIjo (4) rUDhigata nAma : zrI navakAra maMtra prazna eka e hato ke amuka vyaktioe piMgaLazAstranI daSTie navakAramaMtramAM hrasva ane dIrgha svara nazAmAMthI mukti meLavavA mATe prayoga karelo ane teoe pahelAM A prayoga karI | hrasva | dIrgha lIdhelo hato. pro. morgananA mata mujaba 1. namo arihaMtAnuM | na, , ri 3 | mo, huM, tA, baM 2, namo siddhApa | na | 1 | mo, zi, dvA, | 4 svastha mAnavI paNa OMnA jApathI moTI umara sudhI bImArI-one dUra rAkhI zake 3. namo mAriyA | na, ya, ri mo, nA, yA, 4. namo uvajjhAyANaM na, u | mo, va, jJA yA, pa jApanI asara kevI rIte thaI [5.nama nI vasAhu | na, tra | 2 | mo, to, , 3, sI, huM, zuM pro. maoNrgananuM kahevuM che ke judI judI 6. so paMvanamuvAro, | 2, nA | , so, paM. mu. RA, ro laya ane dhvaninA utAra caDhAvathI utpanna 7. savvapAvapUchAsa | jha, pa, sa | 3| sa (pahello akSara) pa, va, [[, [ 5 thatA kaMpano mRta koSo (Cells)ne punaH 8. maMdanAnuM sarvesi | , va 2 | me, nA, , sa, ve, si | 6 jIvita kare che ane navA koSonuM nirmANa 9. paDhamaM hava maMtti | 5, 8, 2, 3, 2, | 6 | meM, meM, ne 3. kare che. OMnA jApathI mastakathI laIne nAka, ra 4 44 gaLuM, hRdaya tathA peTamAM tIvra taraMgono covIsa hrasva svara covIsa tIrthaMkaranA pratikarUpa banI rahe che, ane 44 dIrgha svara saMcAra thAya che. Ane lIdhe samasta zarIramAM covIsa tIrthakara tathA vIsa viharamAna jinezvara ema maLIne 44 arihaMta paramAtmAnA lohInuM bhramaNa suvyavasthita thAya che. pratikarUpa banI rahe che. ApaNA zarIranA moTA bhAganA dedo navakAramaMtramAM kha, gha, cha, Ta, Tha, Da, pha, ba, bha, za, Sa jevA vyaMjano vaparAyA nathI. raktadoSane lIdhe thatA hoya che tethI OMnA navakAramaMtra ardhamAgadhImAM hovAthI temAM za, Sa jevA vyaMjanone avakAza nathI. jApa raktavikAra dUra karI zarIramAM skUrti zrI rajanIbhAI cunIlAla zAha (U.S.A.) kRta 'zruta saritA'mAMthI jALavI rAkhe che. (saMkalita) puSpAbena parIkha kAbAzarIphanI parikramA karatA karatA bApujInA bApujIe eka najara e vyakti ane plAsTIkanI thelI para nAkhI. pachI gorA caherA paMthe paMthe pAtheya : bApujI : khAdImAM manamAM vicAra jhabakyo, '20 lAkha rUpiyA judA judA mANaso pAsethI para smita pAtharatA kahyuM, lapeTAyeluM anokhuM vyaktitva levAnA nIkaLe che. e tamAmane tANamAM rAkhI 'haribhAI, meM to khudAnA darabAramAM A rakama (anusaMdhAna pRSTa chellAthI cAlu) huM to nirAMte haja paDhI rahyo chuM. mAre te leNuM mApha karI dIdhI che eTale te mArAthI na levAya. bApujI ane cekane hataprabha najare tAkI rahyA. mApha karIne AvavuM joItuM hatuM." tamAre khudAnI rAhamAM jyAM tene kharcavI hoya, paNa bApujI to, ane kAbA zarIphanI parikramA pachI bApujIe tyAM te kharcI zako cho.' paisAnA vAMke chokarAone have pachI AvI e vicArane amalamAM mUkyo. kAbAzarIpha sAme ane 72 varSanA bApujI lAMbA DagalA mAMDatA sajA kyAreya na karazo." UbhA rahI temaNe allAhanA nAme te tamAma havAmAM ogaLI gayA. tyAre temanA ema kahI lAMbA DagalA bharatA havAmAM leNuM mApha karI dIdhuM. hajayAtrA-ethI parata AvyA jIvanaAdarzanuM peluM sUtra havAmAM comera sugaMdha ogaLI gayA. pachI eka divasa eka hindusvajana plAsTIkanI prasarAvI rahyuM hatuM, AvI ghaTanAonI bApujInA jIvanamAM navAI thelImAM rUpiyAnA thokaDIo laIne Avyo ane "sva mATe to so jIve paNa so mATe paNa na hatI, paNa tene yAda karavAnuM teo kyAreya bApujInI sAme mUkatA bolyo, jIve te sAcuM jIvana." * * * pasaMda na karatA. bApujI hajayAtrAe gayA. Ama | 'bApujI, A ApanI amAnata rUA. pAMca 'sukuna', to hajayAtrAe janAra potAnuM tamAma devuM, karaja lAkha. ApanI pAsethI uchInA lIdhA hatA, paNa 405, prabhudAsa taLAva sarkala, cUkate karIne jatA hoya che. paNa bApujInA kesamAM have mAre tenI jarUra nathI. eTale parata karavA bhAvanagara- 364 001. AthI ulaTuM thayuM. hajayAtrA daramyAna Avyo chuM." phaoNna:09825114848 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I. 6067/57 Licence to post without prepayment No. South-81/2006-08 Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001.On 16th of every month. Regd. No. MH/MR/SOUTH-146/2006-08 PAGE No. 28 PRABUDHHA JIVAN DATED 16 OCTOBER, 2008 1954nI sAla hatI. gAMdhIjInI vidAya chatAM bhAratanI havAmAM haju gAMdhIvicAro dhabakatA hatA. | 'phI nathI bharI to mA-bApane sajA karavI yuvAnomAM gAMdhIghelachA prasarelI hatI. evA joIe. tamArA jevA mAsUma bhUlakAMone thoDI yugamAM eka yuvAnanI zAdInI zahenAI bApujI : khAdImAM lapeTAyeluM sajA karAya?' dhAmadhUmathI vagADavAnI tenI mAnI manokAmanA anokhuM vyaktitva ATaluM bolatA to bApujIno avAja bhIno adhUrI rahI gaI. nava varSanI vaye yuvAnanA pitAnuM | DaoN. mahebUba desAI | thaI gayo. vyathita hRdaye lAMbA DagalAM bharatAM avasAna thayuM hatuM. mAe kaSTo veThIne putrane teo skUlamAM pravezyA. ucheryo hato. eTale putranA nikAha dhAmadhUmathI karI lAMbA DagalAo bharato gaphAravaTathI nikAha "kyAM che A zALAnA AcArya ?' karavA mA utsuka hatI. paNa yuvAna gAMdhI raMga paDhavA nIkaLyo ane nikAha saMpanna thayA. khAdInA sapheda kaphanI leMghAdhArI vRddhane joI raMgAelo hato. zrI manubhAI paMcoLI, zrI dasakAo vityA. yuga badalAyo. navA vicAro AcArya doDI AvyA. vajubhAI zAha ane zrI lallubhAI zeTha jevA prasaryA. jiMdagInI utAra caDAvamAM gaphAre ghaNA 'vaDIla, huM AcArya chuM. Avo, mArI rUmamAM gAMdhIjanonA saMgamAM tAlIma pAmelo hato. te anubhavo meLavyA. caherA para proDha rekhAo besI zAMtithI vAta karIe.' haMmezA kaheto, upasI AvI. saMgharSoe gaphArabhAIne yArI ApI. 'AcAryasAheba, ApanI cembaramAM jarUra 'sva mATe to sau jIve, paNa sau mATe je jIve taMgInA divaso badalAyA. nANAMnI bharatIthI besIzuM, paNa phI na bharanAra mA-bApane sajA. te sAcuM jIvana.' gaphArabhAIne khudAe navAjhavA, chatAM karavAne badale tame AvA mAsUma bALakone zA ane eTale ja yuvAne potAnI mAne kahI gaphArabhAI na badalAyA. sAdagI, sadbhAva ane mATe sajA karo cho ? sau prathama tame e bALakone klAsamAM besADo pachI ApaNe tamArI cembaramAM dIdhuM hatuM, 'mA, mArI zAdImAM khoTA kharcA na saune mATe jIvavAnI bhAvanA akabaMdha rahI. e besIe." karazo. zAdInI ujavaNI pAchaLa thanAra kharca ja sapheda khAdInI kaphanI, eDIthI UMco pahoLo jarUratamaMdomAM vaheMcI dejo." leMgho, pagamAM caMpala, proDha caherA para mIThI khAdIdhArIvRddhanI vinaMtIne svIkArI AcArya thoDA zaramAyA. bALakone turata vargamAM besADavA mAe kamane putranI IcchA svIkArI ane muskAna ane madhuravANI gaphArabhAInI pahecAna sUcanA ApI, pachI potAnI rUma tarapha bApujIne manane ema kahI manAvI lIdhuM ke, 'bhale beTA, banI gayA. jo ke have sau gaphArabhAIne 'bApujI' dorI jatA bolyA, dhAmadhUma nahi karIe, paNa navA kapaDAM ane tAjA kahevA lAgyA hatA. 'vaDIla, 35 vidyArthIonA phInA lagabhaga gulAbanA phUlono zahero tane paherAvI zAdIno eka divasa bApujI eka kAryakramamAM hAjarI 35 hajAra bAkI che. amAre paNa zALA calAvavA AnaMda mANIzuM.' ApavA jatA hatA. potAnI kAramAM zeThanI jema paisAnI jarUra to paDe ja ne. eTale bALako para yuvake teno paNa saAdara asvIkAra karyo ane pAchaLa besavA karatA DrAivaranI bAjumAM besavAnuM jarA sakhatI karavI paDI che." kahyuM, 'gulAbano zahero nahi paheruM. navAM kapaDAM bApujIne gamatuM. kAraNa ke chellAM vIsa varSathI AcAryanI cembaramAM khurazI para sthAna letA paNa nahi paheruM. mAtra khAdIno kaphanI leMgho, caMpala DrAivara tarIke kArya karato anila temanA svajana ane gaLAmAM sUtaranI AMTI paherIne ja nikAha bApujInA caherA para AchuM smita patharAI gayuM jevo banI gayo hato. kAra pUrapATa doDI rahI ane manomana teo bolI uThyA, paDhavA jaIza.' hatI tyAM ja temanI najara 30-35 gaNavezadhArI 'ATalI rakama mATe mAsUma bALakonA lAkha nAnakaDA gAma vaMDAmAM vAta prasarI gaI. gaphAra zALAnA vidyArthIo para paDI. bharabapore lAkha rUpiyAnA caherAne taDakAmAM ratumaDA karAtA to khAdInI kaphanI-leMgho ane sUtaranI AMTI ozIyALA cahere bALakone ubhelA joI paherI cAlato nikAha paDhavA javAno che. gAmamAM bApujIe kAra UbhI rAkhI. kAramAMthI bahAra ane bAjumAM ubhelA DrAivara anilane kahyuM, joNuM thayuM. gaphArano navI tarahano varaghoDo jovA AvI teo vidyArthIo pAse AvyA. eka anila, jarA vidyArthIonI phInA rUA. pAMtrIsa gAma AkhuM bheguM thayuM, paNa gaphArane tenI jarA bALakanA mAthe hAtha pheravatA bApujIe pUchyuM, hajAra bharavAnI vyavasthA karazo ?' paNa paDI na hatI. gorovAna, dUbaLo-pAtaLo, "dIkarAo, AvA bharataDakAmAM ahIMyA kema anile turata mobAila para saMdezo Apyo UMco bAMdho, AdarzomAM rAcatI AMkho, sapheda UbhA cho?" ane ekAda kalAkamAM pAMtrIsa hajArano ceka khAdInI kaphanI, eDIthI UMco pahoLo leMgho, 'dAdA, sAme ja amArI zALA che. ame phI AcAryanA Tebala para AvI caDyo. tyAre AcArya nathI bharI eTale amane skUlamAMthI kADhI mUkyA pagamAM caMpala ane gaLAmAM sUtaranI AMTI dhAraNa (vadhu mATe juo pAnuM 27). Printed & Published by Nirubahen S. Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai 400004. Temparary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. haze ?' Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vArSika lavAjama rUA. 125/- tA. 16 navembara, 2008 chUTaka nakala rUA. 10/- 1 * * * zrI muMbaI jeta yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra * * * prabuddha jIvana vikrama saMvata : 2065 vIra saMvata : 2535 kArataka vada - tithi - 2 jina-vacana parama vijaya jo sahassaM sahassANaM saMgAme dujjae jiNe / egaM jiNejja appANaM esa me paramo jao / / -uttarAdhyayana-6-34 durjaya saMgrAmamAM dasa lAkha zatruone mANasa harAve tenA karatAM potAnA AtmA upara vijaya meLave e ja parama vijaya che. jo manuSya durjeya saMgrAma meM dasa lAkha yoddhAoM ko parAjita kare, isa kI apekSA koI apane Apa ko jIte yahI parama vijaya hai / In war a man may defeat a million invincible enemies but conquering one's own self is the greatest victory. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita "nina-vana mAMthI) E - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 navembara, 2008 Ayayana dozI, abhiSeka bI. jena tathA videzamAM zodhakartAo, sAhityakAro tathA vidvAnone mATe to A atyottama ane zrI mahendra sI. vorA (yuesae), hemIna vizvano mahAna koza graMthAdhirAja ema. saMghavI (laMDana), darzIla DI. dozI upayogI kArya thayuM che. vebasAITamAM A 'abhidhAta-rAjendra' | (beMgakoka)nA satata parizramathI ATalA mahAnagraMthanA kartA jainAcArya zrImad have InTaraneTa para vizALa graMthanI WWW. rAjendrasUrIjInuM jIvanacaritra paNa hindI, rajendrasurinet.com saMskRta tathA prAkRtamAM 60,000 -1121-12 aMgrejI tathA gujarAtImAM vAMcavA maLe che. vebasAITano prAraMbha karavAmAM Avyo che. zabdonA jJAnabhaMDArano amUlya khajAno 2 puSpAbena parIkha evo graMthAdhirAja "abhidhAna-rAjendra' have InTaraneTa para upalabdha che. kalikAla kalpatarU sarjana-sUci. kartA vizvapUjya jainAcArya zrImada vijaya pRSTha kramAMka rAjendrasUrIzvarajIe 73 varSanI uMmare (1) zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha : eka yazagAthA DaoN. dhanavaMta zAha (2) "dharma ciMtananA cAra sUtro' zrI vasaMtabhAI khokhANI lakhavAnI zarUAta karI pUrA cauda varSonI AkarI jahemata bAda A graMtha pUrNa karyo (3) baLApo DaoN. raNajita paTela hato. 10,560nA pRSTho vALA A (4) buddhinA pagalAthI prAraMbhAtI sukha-yAtrA A. vijaya pUrNacandra sUrIzvarajI ma. (5) AvuM kema? DaoN. praviNabhAI sI. zAha kozamAM lagabhaga 4thI 5 lAkha zlokono (6) prAcIna nagara bajaraMgagaDha gItA jaina samAveza karavAmAM Avyo che. A (7) zrI jena-zraddhA yoga-mahAvIra gItA : pa. pU. muni zrI vAtsalyadIpa graMthAdhirAjanA sAta bhAga che ane tenuM eka darzana kula vajana lagabhaga 35thI 40 kilo che. (8) cAlo! dAdAnA divya dhAmane oLakhIe DaoN. abhaya AI. dozI rASTrasaMta jainAcArya zrImad vijaya-jayaMta (9) jaina pAribhASika zabdakoza DaoN. jItendra bI. zAha senasUrIzvarajInA AzIrvAdathI temanA (10) sarjana svAgata DaoN. kalA zAha ziSya munirAjazrI vaibhavaratnavijayajInI |(11) paMthe paMthe pAtheyaH khumArIno khoMkhAro pa. pU. A. zrI pradyumnasUrijI ma.sA. 28 preraNAthI bhAratamAM saMcAlaka bhAvuka DI. (12) Acamana : "abhidhAna-rAjendra puSpAbena parIkha dozI, AkAza ema. adANI, guru je. prabuddha jIvana : grAhaka yojanA 1 varSanuM lavAjama rUA. 125/-(U.S. $15) *3 varSanuM lavAjama rU. 350/-(U.S. $ 40) 5 varSanuM lavAjama rUA. 550/-(U.S. $ 65) * 10 varSanuM lavAjama rU. 1000/-(U.S. $120) kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama rU. 2000/-(U.S. $ 150) * kyAreya paNa jAXkha na levAnI pratijJA sAthe 1929thI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM A mukha patra "prabuddha jIvana pratyeka mahinAnI 16mI tArIkhe aviratapaNe pragaTa thAya che ane gujarAtI prajAne preraNAtmaka ciMtana pIrasatuM rahe che. * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA peTrano, AjIvana sabhyo ane gujarAtanA saMto tema ja vaicArika mahAnubhAvone "prabuddha jIvana' vinA mUlya pratyeka mahine arpaNa karAya che. * Arthika rIte nukasAnImAM pragaTa thatA A "prabuddha jIvana'ne saddhara karavA "prabuddha jIvana nidhi'nI sthApanA karela che jemAM dAnavIro yathAzakti potAnA dAnano pravAha mokalI rahyA che. vicAradAnanA A yajJamAM Apane paNa ApanA taraphathI dhanadAna mokalavA vinaMtI che. * 'prabuddha jIvana nidhi" ane "kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama' ApanArane AvakaverAnI 80 G kalama anvaye karamuktanuM pramANapatra ApavAmAM Avaze. * ceka "zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA nAme mokalazo.koI paNa mAsathI grAhaka banI zakAya che. * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 1menejara * Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: info@mumbai_jainyuvaksangh.com Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 0 varSa : (50) + 18 0 0 aMka: 11 0 0 tA. 16 navembara, 2008 0 0 0 0 zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra 0 0 0 UGI& GAG 0 0 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 vArSika lavAjama rU.125/-0 0 chUTaka nakala rUA. 10-0 0 mAnad maMtrI : dhanavaMta ti. zAha zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha H eka yazagAthA muMbaInI dhanajI sTrITanA eka oraDAmAM samAna vicAradhArAnI saMgha patrikA' evuM nAmAbhidhAna rAkhyuM. tA. 31-8-29 thI be-traNa vyakti ekatrita thaI ane jaina dharmamAM temaja samagra tA. 22-10-32. pachI 'prabuddha jaina" (tA. 29-10-1932 samAja ane vizeSataH jaina dharmanA keTalAMka kAryo ane rivAjothI thI tA. 9-9-1933). pra.jI.nA amara araviMda uparanA eka asaMtuSTa evA e vicAravaMta mahAnubhAvoe potAnA e navA lekha upara briTiza sarakAranI lAla AMkha thaI, paNa "prabuddha jaina" vicAra vaheNane samAjamAM umeravA eka saMgaThananI sthApanA karI, jhukyuM nahi ane 'taruNa jena' nAma dhAraNa karyuM. tA. ane zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano janma thayo, e divasa hato tA. 1-1-1934 thI tA. 1-8-1937 sudhI. pharI pAchuM, tA. 3-2-1929no. 1-5- 1939 thI 'prabuddha jaina" nAmAbhidhAna dhAraNa karyuM. paraMtu roTarI ane lAyansa kalaba have 'prabuddha jaina' mAtra eka jevI anya sAmAjika A aMkanA saujanyadAtA varganuM ja na rahetA samagra saMsthAono janma A rIte zI kAntilAla ramaNalAla parIkha-dilhIvALA gujarAtanuM banI gayuM hatuM. thayo hato ane vartamAnamAM enI beThaka 'navajIvana' ane e badhI saMsthAo vizALa smRti: sva. zrImatI kaMcanabena kAntilAla parIkha "harijana baM dha"nI najIka vaTavRkSa banI potAnA kSetre hatI. kAkA sAheba kevA bhavya kAmo karIne vizvanA samasta mAnava jIvanane keTalI kAlelakaranuM e lADakuM ane 5. sukhalAlajI jevA anya ciMtako badhI upayogI thaI rahI che eno Aje samAja sAkSI che. temaja sAhityakAronuM e mAnItuM banyuM eTale anya bauddhika Aje 79 varSanI uMmare paNa A saMgha enI anekavidha RSioe 'prabuddha jaina'ne vistAravAnI salAha ApI ane tA. pravRttiothI yuvAna che. 1-5-1953 thI 'prabuddha jaina" "prabuddha jIvana' banyuM, je varSothI vicAraka paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA enA mukhya sutradhAra, ApanA karakamaLamAM AvI rahyuM che. ane pachI to kAravAM banatA gayA! keTalAM badhAM mahAnubhAvo! Ama A mukhapatrane paNa 79 varSa thayA. gujarAtanA boddhika prakAMDa paMDita sukhalAlajI, kAkA sAheba kAlelakara, jamanAdAsa RSioe ene huMpha ApI che ane A jJAna jyotane pravajavalita amaracaMda gAMdhI, DaoN. vRjalAla meghANI, caMdrakAMta sutariyA, rAkhavA zrImaMtoe udAra hAthe dAnano pravAha vaheto karyo che. A tArAcaMda koThArI, maNilAla mokamacaMda zAha, cImanalAla cakubhAI eka virala ghaTanA che eTaluM ja nahi, e varganI sAhitya ane samAja zAha ane DaoN. ramaNalAla zAha. pratyenI jAgRtinI sAbitI che. saMsthAnuM mukhapatra : A mukhapatra, taruNa jaina, prabuddha jaina-jIvanane je prAraMbhamAM e samaye potAnA vicArone samAja samakSa rajU karavA saMsthAne sAptAhika, pAkSika ane have mAsika che enuM jamanAdAsa gAMdhI, potAnA eka mukhapatranuM prakAzana karavAnI IcchA thaI, ane caMdrakAMta sutariyA, ratilAla koThArI, maNilAla mokamacaMda zAha, sthApanA pachI tarata ja cha mahinA bAda tA. 31-8-1929nA tArAcaMda koThArI, paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, cImanalAla cakubhAI mukhapatranuM prakAzana zarU thayuM. prAraMbhamAM 'zrI muMbaI jaina yuvaka zAha ane DaoN. ramaNalAla cI. zAhe taMtrIsthAna zobhAvyuM; emAMya Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 navembara, 2008 DaoN. ramaNalAla zAhanI taMtrI sthAne sevA to avirata lagabhaga pramukhasthAna zobhAvyuM ane prati varSe A vyAkhyAnamALA ucca 24 varSanI. zikhare birAjatI rahI. A mukhapatrane gujarAtanA sarve samartha ciMtako ane sAhitya- ozo rajanIza jyAre AcArya rajanIza hatA tyAre muMbaImAM kAronI kalamano lAbha maLyo, maLato rahyo che, ane e kalame sau prathama eozrInuM vaktavya A paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM prabuddha jIvana'nA vAcakone potAnA jIvanane prabuddha bhAva tarapha prastuta thayuM hatuM. AvA to aneka mahAnubhAvo A gati karavAnI preraNA ApI che. keTakeTalA saMto, ciMtako ane vyAkhyAnamALAmAM padhAryA che. keTakeTalAnA nAma yAda karIe? have sAhityakAronA nAmano ullekha karuM? sarvene nata mastake amArA to A vyAkhyAnamALAnA vaktavyo sI.DI. uparAMta veba sAiTa vaMdana. upara paNa bIje ja divase sAMbhaLI zakAya che. A "prabuddha jIvana' saMghanA AjIvana sabhyo temaja gujarAtanA A vyAkhyAnamALA jema jema haraNaphALa bharatI gaI ane enI ciMtako, sarjako ane sAhityakArone vinA mUlya dara mahine arpaNa yazogAthA guMjatI gaI ema ene sthiratA ApavAnI javAbadArI karAya che, uparAMta Arthika sahAya mATe jAxkha na levAno saMsthAno paNa upasthita thaI. haoNlanA bhADA, vidvAna vaktAone puraskAra, aphara nItiniyama rahyo che. eTale svAbhAvika che ke "prabuddha jIvanane pravAsa kharca ane anya vahivaTI kharca, temaja pratyeka varSe moMghavArI! Arthika khoTa sahana karavI paDe ane ethI kadAca enI sthiratA paraMtu zubha kAmano sAda sau sajjano sAMbhaLe ema sevaMtIlAla paNa jokhamAya. A kAraNe 'prabuddha jIvana nidhi'nI sthApanA karI kAMtilAla TrasTe A vyAkhyAnamALA mATe kAyamI bhaMDoLa ApyuM ane kAyamI bhaMDoLa mATe samAjane vinaMti karI. temaja AjIvana ane e vyAjanI rakama ochI paDI tyAre pharI kAyamI rakama vadhArI, sabhyone pUraka rakama mokalavAnI vinaMti karI; sAthosAtha pratyeka eTaluM ja nahi hajI paNa dara varase khUTatI rakama saMghane e TrasTa aMka mATe saujanya yojanA paNa prastuta karI. 'prabuddha jIvana'nA taraphathI maLatI rahe che. vAcakoe A yojanAo vadhAvIne utsAhapreraka sAtha saMghane 1985mAM vyAkhyAnamALAnA e vakhatanA pramukha DaoN. Apyo. saMskArIjano keTalAM badhAM kadaradAna che enI A uttama ramaNabhAIne eka umadA vicAra Avyo ke paryuSaNa parvanA uttama pratIti. divaso daramiyAna zrotAone mAtra vANI zravaNano ja nahi, anya paryuSaNa vyAkhyAnamALA: dAnano paNa lAbha Apavo joIe eTale gujarAtanA pachAta je rIte navA vicArone samAja tarapha vahAvavA mukhapatrano vistAramAM sAmAjika, keLavaNI, vaidakiya temaja anya kSetre kAma prAraMbha karyo. e ja rIte 1931mAM prajJAcakSu paMDita sukhalAlajIe karatI jarUratamaMda saMsthAo mATe dAna ugharAvI e saMsthAne pahoMcatuM paryuSaNanA ATha divasa daramiyAna paryuSaNa vyAkhyAnamALAnI karAya to muMbaImAM raheto nAno dAnI paNa moTA dAnano lAbha parikalpanA saMgha samakSa mUkI. AvI vyAkhyAnamALAno prAraMbha eka laI zake ane e saMsthA paNa sthira thAya ane potAnA sevA kSetramAM varSa pahelAM amadAvAdamAM thaI cUkyo hato, je hajI Aje pragati karI zake evo vicAra saMgha samakSa mUkyo. saMsthAnA kAryakaro 77-78 varSathI cAle ja che. evI jarUratamaMda saMsthAonI mulAkAta laI Ave, saMsthA nakkI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA kAryakaroe pU. sukhalAlanA A kare ane ATha divasa daramiyAna e saMsthA mATe dAnanI vinaMti sUcanane vadhAvI lIdhuM ane muMbaInA sI. pI. TenkanA hIrA karavAmAM Ave, pariNAme 1985 thI Aja 2008 sudhI kula bAgamAM-1931mAM A vyAkhyAnamALAno prAraMbha thayo. A 24 saMsthAo mATe dAnanI vinaMti karI ane lagabhaga traNa karoDa vyAkhyAnamALAne paNa Aje 77 varSa pUrA thayAM, paraMtu vacce rUpiyA saMghe e saMsthAone pahoMcADyA che. 1933, 34, 35 mAM koI kAraNosara A vyAkhyAnamALAnuM A rIte paryuSaNa vyAkhyAnamALA mAtra eka jJAna jijJAsu Ayojana na thaI zakyuM eTale vyAkhyAna maNakAnI dRSTie 74 sAMskRtika ghaTanA ja na banI rahetA samAjanA nava utthAna mATe maNakA pUrA thayA ane have 2009 mAM A vyAkhyAnamALA 75 mA tapa karatI saMsthAone Arthika rIte upayogI thavAno potAno maNakAmAM praveza karaze. dharma bajAvI rahI che. A vyAkhyAnamALAe jijJAsu zrotAonA AMtara jIvanane zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane Aje jyAre potAne mATe ja sthAI ghaDyuM che. atyAra sudhI seMkaDo vidvAna vaktAo ane hajAronI bhaMDoLa ekatra karavAno samaya Avyo che tyAre amane evA sUcano saMkhyAmAM zrotAoe enA zravaNa-mananathI potAnA jIvanane AvyA ke eka paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM bahAranI saMsthA mATe lAbhAnvita karyuM che, ane AvI vyAkhyAnamALA aneka sthaLe yojAya Avo projekTa na letA saMsthA potAnA bhaMDoLa mATe vinaMti kare. evI preraNA ApI che. Aje sarvatra e AkAra pAmI che. paraMtu e sarve sUcano svIkArIe to saMghane rakama maLe to kharI paMDita sukhalAlajIe 30 varSa, prA. gorIprasAda jhAlAe 10 ja, paraMtu koI eka jarUratamaMda saMsthAne bhoge? amAre amArA varSa ane DaoN. ramaNalAla zAhe satata 33 varSa A vyAkhyAnamALAnuM dharmamAMthI cUta thavuM? koI saMsthAne maLatA dAnanuM nimitta banavAne Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 navembara, 2008 prabuddha jIvana badale aMtarAya rUpa banAvuM? saMgha mATe to samAja pAse khAsa saMghane bhaMDoLanI jarUra paDI tyAre eka ceriTI zonuM Ayojana karyuM nimitta laIne jaIzuM. ane ame Aje ApanI pAse Tahela laIne hatuM ane dAnavIroe huMphALo pratisAda ApI saMghanI jhoLI bharI AvyA chIe. zraddhA che ke dAnIjano saMghane nirAza nahi ja kare. dIdhI hatI. vaTavRkSa jevA saMghanI pravRttionI to aneka zAkhA-DALIo have Aje 34 varSa pachI saMgha pharI ApanA haiyA pAse AvI che. pratyeka sevA pravRttinI vigato lakhavA besIe to pAnA bharAya TakorA mAre che. A saMsthAne saddhara karI AvatI peDhInA hAthamAM eTalo e pravRttiono ItihAsa che. enuM sukAna soMpIe e ApaNo sevA dharma che, je ApaNe saMghanI potAnI 2500 ke. phUTanI jagyA muMbaInA kendra samA bajAvavo ja rahyo, je rIte ApaNA pUrvajoe e dharma bajAvyo vI. pI. roDa upara che je Aje navanirmANane paMthe che. lagabhaga hato e rIte. cAra pAMca varSamAM e jagyA ApaNA saMtAnone FUND RAISING COMMITTEE saMghane punaH prApta thaze. e saMskAra, sthiratA ane samRddhi kramAMka nAma TelIphona naMbara mobAIla naMbara jagyA upara pustakAlaya, ApI javI e jema ApaNI ramakaDAM ghara, cazmA beMka, 1. zrI caMdrakAnta DI. gAMdhI 66361333 9819590002 pharaja che ema AvI eka asthi sAravAra zibira, 2. zrI lalitabhAI pI. zAha 66227575 9821053133 tapaniSTha saMsthAne paNa evI bhakti saMgIta, carcA 3. zrI dilIpabhAI ema. zAha 22624735 9821095968 sthiratA ApI ene dIrtha pravacano vagere pravRtti 4. zrI rasikalAla ela. zAha 23641037 - Ayu Sya bakSavuM e paNa niyamita thatI rahetI hatI, 5. zrI caMdrakAnta DI. zAha 23821719 9820646464 ApaNo sAmAjika dharma che. je punaH zarU thaze. 6. zrI dhanavaMta TI. zAha 24999600 9820002341 pU. DaoN. rAkezabhAI vartamAnamAM je zubhecchake 7. zrI bhUpendra DI. javerI 65211205 9820031480 jhaverInA pramukhasthAne tA. vahivaTI kAma mATe sevA 8. prA. tArAbahena 2. zAha 25922673 1 0 - 1 - 2 0 0 9 nA bhAvathI jagyA ApI che, 9, zrImatI uSAbahena pI. zAha 23646375 9819782 197 zanivAre muMbaInA ravIndra tyAMthI pAM ce ka karmacArI 10. zrI ramaNIkalAla bI. zAha 23885589 9892727709 nA maMdiramAM eka "bhakti dvArA vartamAna pravRttino 11. zrI caMdrakAnta ke. parIkha 238736 11 9920276881 yAtrA'no kAryakrama rAkhela che, vahivaTa thaI rahyo che. 12. zrI nItinabhAI sonAvAlA 23520136 9820062159 jenI vizeSa vigato have pachI zrImatI vidyAbahena 13. zrI nirUbahena esa. zAha 23631285 prastuta karIzuM. mahAsukhabhAI khaMbhAta 23682270 phaMDa ekatrita karavA mATe eka vALA prerita, premaLa jyoti phaMDa rejhiMganI kamiTInI racanA zIrSaka dvArA jarUriyAtamaMda vyaktione davA, zALA yuniphorma, karI che jenI vigata ahIM rajU karI che. kapaDAM, skUla phI niyamita apAya che. zrI dIpacaMda tribhovanadAsa A saMsthAne jyAre 100 varSa pUrAM thaze tyAre enI sevA pustaka prakAzana TrasTamAMthI niyamita jaina dharmanA graMthonuM prakAzana gAthAno graMtha to lakhAze ja, A 79 varSanI saphare to mAtra A thAya che. zrI jamanAdAsa mahetA anAja rAhata phaMDamAMthI thoDAM pariccheda ja. jarUriyAtamaMda kuTuMbane niyamita anAja pahoMcADAya che. kizora dharma, samAja, artha, karuNA ane vicAra ema aneka kSetrone TibaDiyA keLavaNI phaMDamAMthI zALA-kaoNlejanA vidyArthIone phInI AvarI letI AvI saMsthAonI saMkhyA zodhavA jaIe to alpa rakama apAya che, uparAMta bhakti saMgItanA vargo paNa niyamita saMkhyAmAM paNa bhAgye ja maLe, e rIte A saMsthA advitIya che ja, yojAya che. ane ATalA varasothI enA kAryamAM satya-tattva hoya, enA pUrva 79 varSathI pravRttithI dhamadhamI ane maghamaghI rahelA A zrI muMbaI kAryakaronI sevAmAM "tapa" ane "niThA'no bhAva bhaLyo hoya to jaina yuvaka saMghanI AjanI ApaNI cothI peDhInA hAthamAM enuM sukAna ja e ATalI lAMbI sevA yAtrA karI zake. che. dareka peDhIe potAnI peDhIne paisA ane pravRttiothI saddhara karI e rIte A saMsthA eka 'sevAratha' che ane enI dora samAjanA bIjI peDhInA hAthamAM enuM sukAna soMpyuM che ane e peDhIe savAI sarve janoe pakaDavAnI che ane e rathane sevAbhAva tarapha gati sevA pragati karI che. e hakikatothI samAja vidita che. karAvavAno che. emAM ja ApaNI saMskAritA che. e ja e pUrva AjathI lagabhaga 34 varSa pahelA tA. 16-3-1974nA tapasvIo pratyenI ApaNI sAcI zraddhAMjali ane tarpaNa che ane A rIte ja ApaNI bhaviSyanI peDhI mATeno ApaNo prema kendrita Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana dharmaciMtananA cAra sUtro' - zrI vasaMtabhAI khokhANI (zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha saMcAlita 74 mI paryuSA vyAkhyAnamALAmAM pATakara kaoNla-muMbaI khAte tA. 27 ogasTa-2008 budhavAranA roja rAjakoTanA prakhara tattvaciMtaka ane prabhAvI vaktA zrI vasaMtabhAI khokhALIe Apela vyAkhyAnanI saMkSipta noMdha. pUrvAcArya viracita zrI gautama kulakanI gAthA 12mAM jJAnI bhagavaMta pharamAve che ke na dhammakA paramatthi karjA, na pANihiMsA paramaM akajyuM na premarAgA paramalthi baMdho, na bohilAbhA paramatyi lAbho / / dharmakAryo samAna utkRSTa bIjuM koI kArya nathI, jIvahiMsA samAna nikRSTa-jaghanya koI akArya nathI. premarAganA baMdhana samAna koI bIjuM utkRSTa baMdhana nathI ane bodhilAma samAna utkRSTa bIjo koI lAbha nathI. (1) dhammA paramandhi karja / dharma e jIvane dhAraNa kare che. dharma jIvane adhogatimAM jatA aTakAve che. dharma e ja ke jethI AtmAne nijasvarUpanI prApti thAya, e ja dharma utkRSTa ane baLavAna che ke je dharma jIvane saMsAra parikSaNa karavAmAM uttama hoya ane jIvane nijasvabhAvamAM sthiti karAvavAne baLavAna hoya. dharmano mihamA varNavatA jJAnI bhagavaMta karyo che ke sarva kaLAone eka dharmaLA te che. sarve kathAone eka dharmanI kathA ane che. sarvabaLone eka dharmanuM baLa jItanArUM che ane sarva prakAranA sukhone dharmanuM (samatAnuM) sukha jIte che. vastuno svabhAva te dharma che to AtmAno svabhAva samatA che mATe samatA e dharma che. kahyuM che ke 'dharmAt zreSTha paraM nAsti'. dharmathI uttama ke caDiyAtuM anya kazuM ja nathI ema vicArIne sarva voe zIprAtizaghra dharmanI ArAdhanA karavI joIe. dharmanI ArAdhanA mATe mAnavadehathI uttama ane utkRSTa bIjA koI deha ke bhava nathI. AthI ja zAstramAM kahyuM. che ke jyAM sudhI Indriyo zithila thaI nathI, vRddhAvasthA AvI nathI, roga ane vyAdhinA vikAro zarIramAM jAgyA nathI, mRtyu haju samIpa AvyuM nathI tyAM sudhImAM he! jIva tuM zAstrovihita dharmakAryo dvArA dharmanuM ArAdhana karI le. 'dharmAt sukhaM' - dharmathI ja sarva sukho prApta thAya che. manuSyo, rAjAo ke devone je kaMI sarvottama sukho maLe che te dharmakaraNInA ja pariNAmo che. bIja vAvyA vinA mAtra pANI pAIne koIe khetaramAM anAja pakavyuM hoya tevuM sAMbhaLyuM che? to pachI dharma vinA sukhaprApti thAya e kaMI rIte zakya bane. Ama dharma ja sarvasukhonuM bIja che. tA. 16 navembara, 2008 zAstromAM dharmakAryonuM svarUpa A pramANe che. 1. prANaghAtA nivRttiH| - prANAtipAta athavA hiMsAthI nivRtta thavuM. 2. paradhana haraNe saMyama| - acaurya. paradhana kadI na karavuM. 3. satya vAkyam| - satyavANI uccAravI 4. kAle zakatyAM pradAno - yathAkALe yAzikta dAna karavuM. 5. parastrIkathA mUkabhAva - parastrI saMbaMdhI vArtAmAM maunabhAva -udAsIna rahevuM. 6. tRSNA stroto vibaMgo) - tRSNAnA mULane chedavuM. 7. guruSa guNIjana ca vinayaH| 7. gurujI guNIjana ca vinayaH| - gurujana, guNIjana prati vinayavaMta thavuM. 8. sarvabhUtAnukaMpA| - prANImAtra prati anukaMpA rAkhavI. zreyadhAma aSaH panyAH / dharmakAryanA graMthano A ja mArga che. sarva jIvonA kalyANa, hita ane maMgalano A dharma-AcAra sAmAnyataH sarvazAstromAM upadezyo che. je dharmamAM vidhIthI virAga, kAryono tyAga, guomAM prIti (pramodabhAva) ane kriyAomAM apramAdIpaNuM eTale ke apramattatA hoya te dharma ja jagatamAM jIvone mokSasukha ApavAvALo banI zake che. zrImad rAjacaMdrajIe kahyuM che ke Adhi, vyAdhi ane upAdhinA sarva prakAranA tApa, uttApa ane saMtAparUpa A kalezamaya saMsAramAM kevaLa dharma ja jIvone zaraNabhUta che. sarvajJano dharma surNa jANI, ArAdhdha, ArAdhya prabhAva ANI anAtha ekAMta sanAtha thAze, enA vinA koI na bAhyastAze.' jagatajIvonuM jivitavya azAzvata arthAt kAlavartI, aniyata kAlika ane kSaNabhaMgura kahyuM che. tethI huM bhavyo jinezvara bhagavAne upadezelA suMdara ane hitakArI dharmamAM ja pravarto, sarvajJa jina kathita dharma ja rakSaNa karanAra, zaraNabhUta ane sadgatine ApanAro che tene ja ArAdho. Ama 'na dhammakajjA paramatthi kajyuM'| dharmasamAna utkRSTa bIjuM koI kArya nathI. (2) na pANihiMsA paramaM akajja / jIvahiMsA jevuM nikRSTa - janya bIjuM koI kArya eTale ke pApa nathI. zAstra pharamAve che ke sarvo pANA Na saMtavA prANImAtra sarve avadhya che. savvesi jiviyaM pIyaM sarva jIvone jIvavuM priya che, maravuM koIne gamatuM nathI. eka pAMca Indriya, traNa bala (mana, vacana, kAyA) eka zvAsa tathA Ayu ema daza prakAranA prANa dhAraNa karIne prANIo jIvana jIve che jemAM ochAmAM ochA cAra tathA vadhumAM vadhu daza prANathI jivAba hoya che. pANihiMsA eTale ke prANAtipAta, vadha ke ghAtanuM svarUpa A Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 navembara, 2008 prabuddha jIvana prakAre kahI zakAya. nahIM karavI. jIvanathI adhika priya koI vastu nathI. abhayadAna (1) prANInA prANono atipAta karavo. ane prANIrakSA jevuM uttama kArya nathI ane prANI hiMsA jevuM koI (2) jIvone prANathI pRthaka karavA. akArya - duSkRtya ke pApa nathI. (3) jIvonuM jivitavya samApta karavuM. Ama na pANihiMsA parama akarja | (4) jIvone prANaghAta dvArA kadarthanA, kaSTa ke pIDA upajAvavI. jIvahiMsA jevuM nikRSTa - jaghanya bIjuM koI pApa nathI. save akkanta duHkhAyA - prANaghAtanA duHkha ane pIDAthI sarva (3) na premarAgA paramaOi baMdho / jIvo AkrAMta thAya che. premarAganA baMdhana samAna moTuM koI baMdhana nathI. zrImad rAjacaMdra ajhaMta du:khA tasa thAvaro | jIva trasa ke sthAvara sarvane duHkha jaNAvyuM che ke rAga vinA saMsAra nathI ane saMsAra vinA rAga apriya che. nathI. sarve pANihiMsA akaraNa - ghora pApo badhA ja prakAranI janma-mRtyu, gatiAgati, bhavaparibhramaNa A badhA jIvane prANahiMsA akArya eTale ke akaraNIya che, ghora pApa che. baMdhananA lakSaNo che. jenA kAraNamAM ajJAna ane moha che. vividha jIva saune vahAlo che. jIvana sone pyAruM che. jIvadravyanI baMdhana e rAga-dveSa ane mohanA pariNAma che. premarAga e apekSAe sarva jIvo samAna che. jinAgamamAM kahyuM che ke "AyAtule rAgajanya moha che. A saMsArI premano prakAra che jemAM svArtha, payAsu'T eTale sarvane potA samAna jANo. Atmavat sarva matalaba ane mamatva mukhya hoya che. Asakti e AvA premarAga bhUteSu. e bhAratIya saMskRtino mahAmaMtra che. zrImad rAjacaMdrajIe ke saMsArI premanuM svarUpa che. rAgamAtra baMdhanuM kAraNa che. paNa "amUlya tattvavicAra'nA zIrSaka heThaLa mokSamALAmAM temanI AvA premarAganA mukhyatve traNa prakAro kahI zakAya (1) suprasiddha kAvya racanAmAM paNa teoe jaNAvela che ke "sarvAtmamAM sneharAga (2) kAmarAga ane (3) dRSTirAga. samadaSTi dyo, A vacanane hRdaye lakho.' 1.sneharAga : saMbaMdhonA jagatamAM jIvatA jIvo mATe saMsAranA hiMdu dharmanA mahAna prabhAvI udghoSaka svAmI vivekAnaMdajIe vividha prakAranA saMbaMdho jevA ke mAtA, pitA, bhAI, bahena, paNa zikAgonI vizvadharma pariSadamAM ghoSaNA karI hatI ke 'EACH kAkA, mAmA, putra-putrI Adi saMbaMdho A sneharAganuM svarUpa SOUL IS POTENTIALLY DIVINE'. pratyeka jIva eka divyAtmA che. jemAM potAnA svajana-parijana pratye mArApaNAno bhAva, che. pRthvI, pANI, vAyu, agni, vanaspati ke pazu, pakSI, prANI, mamatva, mamatA, Asakti, prIti, atisneha Adi pramukha che. deva, dAnava ke mAnava koIpaNa rUpamAM rahela AtmA e divyAtmA A badhA saMbaMdho dehAdika paryAya AdhArita hoI anitya ane che. mAnavanA bhoga, upabhoga, AhAra ke auSadha koIpaNa hetu vinAzI che. temAM mithyA mamatva ane gADha prIti-Asakti mATe jIvonI hiMsA nyAyocita ke kSamya nathI paNa sRSTi ane prakRti thavI e jIvanA mohapariNAma hoya kevaLa baMdhanuM kAraNa che. pratye jaghanya aparAdha che. DIVINITY IS GREATER THAN 2.kAmarAga :- saMsArI saMbaMdhomAM kAmabhoganI IcchAthI, viSayaHUMANITY. mAnavatA karatAM divyatA - prANI cetanA mahAna vAsanApUrvakanI bhogecchAthI anya jIva pratye je viSayAsakta che. vAstavamAM to prANIhiMsA ja jIvasRSTi ane mAnavajAtinI prIti thavI te kAmarAga che. A kAmajanya rAga tIvra kAmAsaktinuM durgati ane adhogatinuM pramukha kAraNa che. pariNAma che ane te jIvane mahAbaMdhanuM kAraNa che. indriyanA jIvamAtrane tene tenA prANathI pIDita karavo ke tenA prANono viSayonA bhogaupabhoga kiMpAkaphaLa samAna che je prAraMbhamAM ghAta karavo te hiMsA eTale ke ghora pApakarma che. prANaghAtathI pIDita AkarSaka ane mIThA hoya che kiMtu pariNAme dAruNa svabhAvaprANIonA pIDAnA mojAM vAtAvaraNamAM utpanna thAya che te vALA eTale ke mRtyu nipajAvanArA hoya che. kahyuM che ke "sarvedriya pRthvInA gurUtvAkarSaNanA mojAM o sAthe visaMvAditA ane prItiH kAma' samasta indriyone je AlAdita kare che te "kAma" asaMtulana UbhuM kare che je bhUkaMpamAM pariName che. vaijJAnika prayoga che. IndriyanA viSayabhoganuM ciMtana karavAthI te utpanna thAya ane saMzodhananA nAme pratidina je asaMkhyAta jIvonI nRzaMsa, che. viSayonuM ciMtana e saMkrAmaka roga che je khasaroganI nirdhvasa ane nirdhaNapaNe je kaleAma thAya che tenA kAraNe utpanna khaMjavALa mAphaka vRddhigata thato ja rahe che ane AvA viSayonA thayela amaryAda pIDAnA mojAMonuM vibhAjana ane tenI asaronuM viSacakranA baMdhanamAM jIva phasAto ja rahe che. kAmarAganA A vaijJAnika pRththakaraNa ane anveSaNa karatAM evA coMkAvanArA baMdhanamAMthI chUTavAnuM jIvane duSkara banI rahe che. pariNAmo jANavA maLe che ke chellA saikAomAM vizvamAM thayela 3. dRSTirAga : jIvanA saMbaMdhonI duniyAmAM koI vyaktivizeSa, bhayAnaka bhUkaMpo jemAM asaMkhyAta jIvonI jAnahAni temaja saMpradAyavizeSa, graMthavizeSa ke matamAnyatA vizeSa pratye jIvane mAlamilkatonI agaNita nukasAnI pAchaLa A amApa, agaNita vivekahIna, aMdhabhaktiyukta anurAga ke abhiniveSanA ane amaryAda prANIhiMsAnA paribaLo javAbadAra che. pariNAma te dRSTirAga che. dRSTirAganA pariNAmamAM jIvanI AthI pratyeka jIva pratye samAdara rAkhavo, koI prANInI hiMsA mohajanyamUDhatA ane mUchajanya pratibaMdha mukhya kAraNabhUta che. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 jethI jIva satyaprati sanmukha thaI zakato nathI. jIvanI dRSTi ekAMta, ekAMgI ane saMkIrNa thayela hoya te vastu ane padArthanA anekAMta ane anekavidha thathArtha svarupane joI zako nathI. kozeTAnA kIDAnI mAphaka potAnA ja dRSTirAgathI nirmita pratibaMdha e ja tenA avirata duHkho ane baMdhananuM kAraNa banI he che. prabuddha jIvana bIjI dRSTie putreSaNA, vitteSaNA ane lokeSaNA e paNa A premarAganA ja prakAro che. koIne putra-saMtAna pratye moha, koIne dhana-samuddhino moha, koIne pada-pratiSThA to koIne yaza-kIrtinA moha jovA maLe che. A badhA baMdhananA svarUpa che. kAraNa ke saMtAna, saMpatti, prasiddhi ke pratiSThA ai bharatI oTa taDakA-chAMyA jevA caDatI-paDatIrUpa saMogo che. anukuLatAne sukhakArI ane pratikuLatAe saMtApakArI hoya che. A badhA rAgajanya prema aMte to jIvane baMdhanamAM ja pariName che. jJAnIo pharamAve che ke paMkhInA meLA temaja vaTemArgunA saMgama jevA svajana - parijanonA saMyoga asthAyI, anitya ane kSaNika che. sattA, saMpatti ke kIrti paNa pataMganA raMga jevI che, kSaNajIvI che. AvA premarAgamAM rAcavA jevuM nathI. zAstramAM kahyuM che ke kijjaI na rAgadoso, chinnajaI teNa saMsAro.' rAgadveSa na karavA Ama karavAthI ja saMsAranA baMdhanono uccheda thaI zake che. premarAganA dRSTimohathI darzana vikRta thAya che ane jJAna asamyak bane che je pariNAmamAM adhogati ane durgatinA baMdhano hetu thAya che. Ama na premarAgA paramamitya baMdhA premaroganA baMdhana samAna moTuM koI baMdhana nathI. 4. na bohilAbhA paramamita lAkho / bodhilAbha samAna utkRSTa bIjAM koI lAbha nathI. bodhilAbha eTale svarUpajJAna, bIjajJAna, samyaktva. jJAnI bhagavaMta pharamAve che ke vadhAre kahevAthI zuM ? he mahAsattvazALI bhAgyazALI bhotamone tattvavacana kahuM chuM te sAMbhaLo - mokSanA paramasukhanA bIjarUpa AtmajJAna-bodhilAbha ja jIvone sukhakArI che arthAt bodhilAbhanA yoge ja jIvo paramazAMtirUpa mokSane meLavI zake che. mokSamArganA heturUpa samyakdarzana, samyajJAna ane sabhyacAritrarUpI ratnatrayadharmanI prApti e bodhilAbhanuM phLa che. bAra bhAvanAmAM A bodhidurlabha bhAvanA mATe kahyuM che ke anAdikALathI saMsAramAM bhamatA AtmAne samyakajJAna-darzananI prApti thavI. durlabha che; vA samyajJAna - darzana pAmyo to cAritra arthAta sarvavirati pariNAmarUpa dharma pAmo durlabha che. tA. 16 navembara, 2008 tamone praNAma karavAthI mane duHkha ane karmano kSaya tathA samAdhimaraNa ane bodhilAbhanI prApti thAo. logassa sUtramAM paNa mAgaNI che ke lokamAM uttama siddha thayA che evA covIze jinezvara zrI tIrthaMkaraprabhu mane (bhAva) Arogya, bodhilAbha (samakita) ane uttama samAdhi ApI. e ja rIte prArthanAsUtra evA jayavIrAya stotramAM paNa yAcanA che ke he nAtha bodhilAbhanI durlabhatA darzAvatA jJAnI bhagavaMta kahe che ke dharmavaNa karatAM chatAM te dharmatattvane dhAraNa karavuM arthAt AtmapariNAmI karavuM durlabha che. zraddhA thavA chatAM tenA pravartanarUpa saMyama pariNati to ethI paNa durlabha che. uttarAdhyayanasUtranA trIjA adhyAyamAM tIrthaMkara bhagavAna zrI mahAvIradeve pharamAvyuM che ke (1) manuSyapaNuM (2) sodhazravaNa (3) tenI pratIti zraddhA ane (4) saMyama dharmamAM pravartana dharmanA A cAra aMgo jIvane prApta thavA uttarottara durlabha che. bodhi e AtmAnI oLakhanI upalabdhi che. bodhithI ja jIva saMbodhi eTale muktine prApta kare che. saMbodhi eTale svayaMne oLakhI svayaMmAM sthita thavuM - bujhavuM. zrI sUyagaDAMga sUtramAM jaNAvyuM che ke, zrI tIrthaMkara vAraMvAra upadeza karatA hatA ke 'jIvo ! tame bUjho, samyak prakAre bUjho, manuSyapaNuM maLavuM ghaNuM durlabha che.' mahAvIre caMtakozikane daSTibodha karyo ke bujhjha, bU, caMDakauzika, saMbuta kiM na bUjhaI.' ke caMDozika tuM bUjha, samyak prakAre bUjDa kema nathI bUkto ? 'saMbohi khalu pethya dullA' - bodhi pAmavI durlabha che. jJAna, darzana ane cAritra e traNeya bodhi che ane troyanuM AtmArUpa ekatva ane avirodha pariNAma e ratnatrayarUpa saMbodhi che, AtmAnI muktinAM acUka upAyarUpa amodha mokSamArga che. paramArtha mArganI saghaLI sAdhanAnuM lakSa bodhi eTale ke samyaktvanI prApti che. bodhinA abhAvamAM koIpaNa prakAranI sAdhanA kAragata thatI nathI ke saMsArapravAha prakSINa thato nathI. vAstavamAM to sAdhakane baudhinuM na maLavuM e ja sAdhanAnI daridratA che. A AMtarbodha thayA pachI sAdhakane tIvrabaMdhana nathI, anaMta saMsAra nathI, aMtaraMga mohinI ke atyaMtara duHkha nathI. bodhiprAptinI A balihArI che! jenI dRSTi samyak nathI, jenI dazA samyak nathI, jenA vicAro pavitra nathI, jenA AcAro saMyata nathI, jenuM aMtaHkaraNa zukla nathI tene bodhinI prApti durlabha che. paraMtu jenI duSTi aMtarmukha che, je saghaLA bAhya sukhomAM virakta che, jenuM hRdaya aMtarbhedane pAmyuM che, jenI vRtti parama ahiMsaka che, jenI pravRtti tIvra jijJAsA sAthe svayaMnI zodhamAM che tene bodhinI prApti sulabha che. jene bodhi sulabha che tene saMbodhi paNa sulabha che ane jene saMbodhi sulabha che tene AtmAnI mukti arthAt mokSa sahaja che. Ama na bhauzilAbho pa2mitva lAbho / bodhilAbha samAna utkRSTa bIjo koI lAbha nathI. astu...jaya jinendra 2, gulAbanagara, 'ojasa', raiyA roDa, rAjakoTa-360 007. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 navembara, 2008 prabuddha jIvana baLApo DioN. raNajita paTela (anAmI) mArA traNacAra mitro varSothI mAre ghare Ave che, ne sukhaduHkhanI ja." vAto nikhAlasapaNe kare che. e vAtomAM moTebhAge aMtarano bIjA sabhya baLApo vyakta karatAM Akroza ne puNyaprakopa sAthe baLApo hoya che. e baLApAnAM betraNa daSTAMta meM judAM tAravyAM kahyuM : "AjakAlanAM keTalAka vartamAnapatro ne sAmayikomAM jAtIya che ne mane emano baLApo yogya lAgyo che. praznonI praznottarI ke lekho AvatA hoya che. emAMnA keTalAka lagabhaga badhA ja mitrone jUnI ane navI peDhInI khAsiyatono prazno to banAvaTI lAgatA hoya che. ne uttara ApanAranAM nAma khyAla che. rasoInI ja vAta laIe. emanuM kahevuM che ke emanA aMge paNa zaMkA jAge che. svapnadoSa ne hastamaithunathI thatA jamAnAmAM rasoI ghare ja thatI ne hoTela-vazI-resToranTamAM to vIryapAtane khUba ja haLavAzathI levAmAM Ave che. jAtIyatAnA bhAgye ja javAnuM thatuM. gharamAM jamanAra Dajhana hoya to paNa be ke praznane vividha rIte galagaliyAM thAya te rIte cagAvavAmAM Ave traNa vastuthI calAvI levAtuM. e je be ke traNa vastuo bhojanamAM che ne seksolojIsTano havAlo ApI vIryapAtane ovaraphlo hoya te zuddha ne AhArazAstranI dRSTie pauSTika hatI. Arthika gaNAve che ne arja AvatAM hastamaithuna karavAnI salAha paNa rIte kuTuMbane poSAya tevI hatI. jyAre Aje aThavADiyAmAM keTalAka ApavAmAM Ave che. vIryarakSaNa ane brahmacaryane khUba haLavAzathI kuTuMbo to be divasa hoTelanuM khAvAnuM ja pasaMda kare che. emAM levAmAM Ave che. enAthI zarIra svAthya, smRti, kAnti, verAyaTI ghaNI hoya che paNa zuddhi ane poSaNanI dRSTie hitAvaha buddhizakti upara kazI ja asara thatI nathI evuM ThokI ThokIne nathI. ane pAMceka jaNa jamanArA hoya to pAMcaso rUpiyA to kahevAmAM Ave che. 'vIryanA eka biMdunA rakSaNamAM jIvana che ne bIla Ave ja. ghare rasoI kare to pramANamAM e kharca ochuM ja patanamAM maraNa che' evA prAcIna abhiprAyanI ThekaDI uDADe che. Ave. mAMdagI, samayano abhAva ke evAM anya vyAjabI kAraNo AjanI yuvAna peDhInAM mukhakamala nihALajo. emanI kAryakSamatA hoya to samajI zakAya paNa A to eka 'Teva' ja paDI gaI che. ne kAryadakSatAno aMdAjha kADhajo ..are banI beThelA sAdhuone kizora kizorIone Ano sAco khyAla na Ave paNa vaDIloe dhArIne jozo, vIryarakSaNa ne brahmacarya pAlana nahIM karanArA 'dakana' samajavuM joIe. jUnA samayamAM keTalIka jJAtio to evI paNa kevAM plAna hoya che ne emanA jIvanamAM kevo pramAda hoya che ! hatI ke hoTela-vIzImAM javAmAM nAnama samajatI hatI. yuvAna jIvanto ovara seksanI bAyaproDakTa lAgaze. AnA marajAdIonI vAta judI che. "anna tevo oDakAra' eTaluM ja nahIM samarthanamAM, je. kRSNamUrtino jAtIyavRtti aMgeno abhiprAya paNa anna tevA AcAravicAra paNa! veja-nonavejano paNa viveka TAMkatA sabhya kahyuM, "khAvuM e tamane praznarUpa nathI tema rahyo nathI. khAdyAkhAdya-vivekano abhAva vadhato jAya che. kelarI, jAtIyabhoganI kriyAe tamane praznarUpa nathI'... sinemA, mAsiko, viTAminsanI vAto jANe che paNa vyavahAramAM pothImAnA rIMgaNAM. vArtAo, poSAka paheravAnI strIonI rIta-saghaLuM tamArA A jamAnAmAM mAMdA paDavuM e pApa che, ne DokTarone zaraNe javuM jAtIya bhoganA vicArone puSTi ApI rahyuM che. sinemAmAM javuM e guno che..chatAMye A pApa ne gunAnI vRddhi uttarottara vadhatI ane paDadA para strIone nIrakhavI, viSayI vicArane uttejita kare ja jAya che. hojarImAM dAMta hotA nathI. eTale jIbhane pUchIne evAM pustako ke ardhanagna citrovALAM mAsiko vAMcavA, strIo nahIM paNa hojarIne pUchIne jamavuM joIe. ApaNA ghaNA roga che tarapha dRSTi karavAnI tamArI rIta, arasaparasanAM kapaTI nayanoprajJAparAdhane kAraNe thatA hoya che. ApaNo pramAda ghaNA rogone A saghaLuM ahamne prabaLa banAvavAmAM manane khoTI rIte uttejana AmaMtraNa pAThave che. ApI rahyuM che. jAtIya bhoganI kriyA praznarUpa nathI, paNa mana mArI vAtamAM sudhAro sUcavatAM eka mitre kahyuM, 'AjakAla praznarUpa che ! paradeza janArAnI saMkhyA vadhI che. paradezamAM emane ahIMnA jevuM keTalAka vartamAnapatro svadezI-videzI abhinetrIonA caTAkedAra bhojana maLe nahIM eTale jyAre dezamAM AvavAnuM bane "pojha' ApatAM hoya che, je lagabhaga ardhanagna jevA hoya che. che tyAre caTAkedAra bhojanano 'TezaDo' karI letAM hoya che. emane evA pojha na apAya to kaMI AkAza tUTI paDavAnuM nathI, hA kAraNe kuTuMbanA anya sabhyone paNa Teva paDI jatI hoya che. vAtamAM emanA thoDAka grAhako para asara paDe. e lagabhaga ardhanagna atizayokti hoya to paNa sAva pAyA vinAnI vAta to nathI abhinetrIonA phoTA nIce suMdara, mohaka pojhane badale AmaMtraNa Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10 prabuddha jIvana tA. 16 navembara, 2008 ApatI naphphaTa strI lakhyuM hoya to paNa cAle. AMtaradezIya lagno paNa virala rahyAM nathI. trIjA sabhya kahyuM : ApaNI saMyukta kuTuMba saMsthAnI jema mArA eka snehI mitranA lagabhaga pAMtrIsa varSanA pautra ApaNI lagnasaMsthAne paNa dinapratidina lUNo lAgato jaNAya caccAravAra lagna karyA che, chatAMye prasanna dAmpatya-sukhanA che. keTalAMka lagno to varNasaMkara koTinAM hoya che. mArI jANamAM anubhavano abhAva che. mArA bIjA eka prophesara-mitranI evA keTalAka vicitra dAkhalA che ke jANIne koIne paNa AghAta kaoNlejakanyAe eka videzI chokarA sAthe lagna karyA. lagna karyA lAge. bAlikAbhUNa hatyA, snehalagno ane chUTAcheDAnI saMkhyA bAda khabara paDI ke ene cAra sAsuo hatI. ne sasaro putra ane paNa vadhatI jAya che. vicitra lagnanI vAta karuM e pahelAM enI putravadhUne gharamAM rAkhavAnuM mAsika bAraso rUpiyA bhADuM leto pUrva bhUmikArUpe eka satya saMvAda rajU karuM chuM. amArA khetaramAM hato. hAIskUlamAM prinsipAla tarIke rahI cUkelAM eka bahene raDatAM kAma karanAra eka harijana mahilA hatI. khUba bolakI ne raDatAM ApavItI jaNAvI ke emanA sapUte emanA bhAInI dIkarI hAjarajavAbI. lagabhaga sADAcha dAyakA pUrvenI vAta che. sAthe lagna karyA che. amuka jJAtiomAM e cAle che paNa A vAtavAtamAM e bahenane meM kahyuM : juo pazIbahena! have to ucca bahenanI jJAti emAM AvatI nathI. bIjA eka vidUSI, ati komano hoya yuvaka harijana kanyA sAthe lagna kare to sarakAra amuka zikSita bahene emanA baMne sapUtoe premalagna karyA. bAda kazA rakama (pAMca-cha hajAra) Ape che. tarata ja mArA vidhAnano virodha paNa chocha ke doSabhAva vinA asaraparasa evA saMbaMdho keLavyA che karatAM kaheH nA bhA! amAre evA rUpiyA joItA nathI. amArI ke-emanI ja bhASAmAM kahuM to sItA dIyara lakSmaNane prema kare che kanyAo ucca vargamAM paraNe eTale amArI jJAtinA chokarAo ne urmilA jeTha rAmanA premamAM che. e cAreya pAtro kAMI khoTuM karI vAMDhA rahe. vANiyA-brAhmaNa-paTelanI koI kanyA amAre tyAM rahyAM che evuM jAgRta avasthAmAM to ThIka paNa svapneya lAgatuM AvavAnI che? Aje paristhiti badalAI che. ucca varNanA ghaNA nathI. baLApo na thAya to bIjuM zuM thAya? nabIrAoe harijana ke AdivAsInI kanyAo sAthe lagna karyA * * * che. paradezamAM paTela-lavANA (Thakkara) sAtheno lagnavyavahAra to 22/2, aruNodaya sosAyaTI, sAmAnya thaI paDyo che. hiMdu-muslimanAM lagna virala che paNa alakApurI, vaDodarA-7. nathI ja thatAM ema nathI. AMtarajJAtiya, AMtaraprAMtIya ane phona naM. : (0265) 6621024 buddhinA pagalAthI prAraMbhAtI sukha-yAtrA 3 AcArya vijaya pUrNacandra sUrIzvarajI mahArAja A saMsAramAM sukhane to koNa nathI icchatuM? bhoga ane AvI bhAvanAo bhAvI zake che ane buddhinI zuddhi-vRddhi to upabhogathI bhAgI chUTelA yogI hoya ke bhogI hoya, A baMnenuM abhyAsa dvArA ja meLavI zakAya che. dhyeya to sukha ja che. jene sukhanI aDhaLaka sAmagrI maLI hoya, e buddhithI sukha sudhInA A mArgane barAbara pIchANI levA jevo zrImaMtanI AMtarecchAya sukha ja che. jhUMpaDImAM divaso kheMcatA che. A mArganA musAphara banyA vinA koI sukhI banyuM nathI, banatuM garIbanuM svapna paNa sukha ja che ane jaMgalanI vATe cAlI nIkaLelA nathI ane banaze ya nahi! mATe A mArgadarzana para khUba ja ciMtanasaMtanuM dhyeya paNa sukha ja che. A badhAnI sukhanI kalpanA judI judI manana karavuM rahyuM. che, e vAta hAla bAju para rAkhIe ane sAmAnya rIte sukhanI sAcI-khoTI cIjanI jANakArI mATe buddhi Avazyaka che. AmAM prAptino mArga vicArIe, to sau prathama eka subhASitane barAbara jJAnane AvaranArA karmono kSayopazama to mukhyatve Avazyaka che samajavuM ja paDe, sukhane pAmavAnA mArgonI zRMkhalA darzAvatuM e ja. paNa A pachI mahattvanI koI agatyatA hoya to te abhyAsanI subhASita kahe cheH lagananI che. A abhyAsamAM evI tAkAta che ke ethI buddhinuM abhyAsanI lagana vinA buddhi na maLe, abuddha bhAvanA jAgaraNa thAya, athavA jAgelI buddhi vadhu ne vadhu zuddhi-vRddhi pAme. bhAvanAno adhikArI nathI, bhAvanA vinA zAMtinI prApti zakya AvI buddhinA baLe je buddha-jJAnI bane, enAmAM ja anityAdi nathI. ane azAMtane to sukha kyAMthI maLI zake ? mATe sAmAnya bAra ane maitrI Adi cAra bhAvanAo bhAvavAnI yogyatA pragaTa rIte sukhAnubhUti karavA zAMta banavuM joIe. anitya Adi thAya. buddhinuM phaLa ja kharI rIte A bhAvanAonuM bhAvana che. ethI bhAvanAonA bhAvanathI ja zAMti prApta thAya che. buddhizALI ja zuddhi pAmelI buddhi to A bhAvanAonA sarovaramAM ja satata Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 navembara, 2008 prabuddha jIvana 1 1 sahelagAha mANatI rahe. Aje buddhinA bAdazAha gaNAtA, bhAvanAnA bhaMDAra lekhAtA, bAra ane cAra bhAvanAothI je bhAvita bane, enA jIvanamAM zAMtinA zilpI manAtA ane sukhanA sAgarasamAM dekhAtA paNa zAMtinuM ekachatrI sAmrAjya sthapAI cUkyA vinA na ja rahe! kema jo sAcI sukhAnubhUti pAmavAmAM pAMgaLA sAbita thatA jovAmAM ke anitya, azaraNa, saMsAra, ekattva, anyattva, azuci; A cha AvatA hoya, to cokkasa samajI levuM ja rahyuM ke, abhyAsapUrvaka bhAvanAonA ciMtana-mananathI e buddha saMsAra upara virAga keLavI emaNe buddhi meLavI nathI. prAptabuddhine emaNe bhAvanAothI cUkyo hoya. ane Azrava, saMvara, nirjarA, dharma, lokasvarUpa, bhAvita banAvI nathI, ane bhAvanAnA bhAvanathI pedA thatI bodhidurlabha : A cha bhAvanAonA bhAvanathI eno mokSarAga dRDha zAMtinuM sAmrAjya emaNe hAMsala karyuM nathI. mATe ja "jala bIca banI cUkyo hoya. temaja maitrI, pramoda, kArUNya mAdhyastha : A mIna piyAsI' jevo ghATa ghaDAyo che ane sukhAnubhUtithI e vaMcita cAra bhAvanAnA baLathI bhava-virAga ane ziva-rAga svarUpa rahyA che. dharmadhyAnane daDhAtidaDha banAvavA e samartha banI cUkyo hoya. sukha-du:kha, unALo-ziyALo, A ane AvA aneka dvandronA bhAvanAno Avo prabhAva enA jIvanane zAMta-prazAMta-upazAMta dariyA vaccenA vasamA vasavATanI paLe ya jo sukhAnubhUtine atUTabanAvI de, emAM koI Azcarya nathI. pachI e Aga jevA vAtAvaraNa akhUTa rAkhavI hoya, to sau prathama abhyAsa dvArA buddhi meLavIe vacce ya zAMta rahI zake, kema ke bhAvanAno mArga ja zAMti sudhI ane maLelI buddhine bhAvanAnA bhavanamAM ekAgra banAvI daIne pahoMcADanAro che. zAMtinuM sAmrAjya hAMsala karIe! pachI A zAMti-sAmrAjyamAM jenA jIvanamAM AvI svayaMbhU zAMti patharAya e to pachI sukhI to sukhAnubhUti sivAya koInuM astitva zodhyuM jaDe ema ja kyAM ja hoya ne? enuM sukha to anupama koTinuM hoya! zrImaMtAI ke che? garIbAI emAM bAdhA rUpa na banI zake. kahevAtI sukhaduHkhanI sAmagrI e sukhAnubhUtinA sUryodayane DhAMkI na zake. Ama, AvI kalyANa prakAzana maMdira, kelAsa cembarsa, pATaDIyA garlsa skUla buddhinA pagalethI prAraMbhAyelI sukhayAtrA ja maMjhila ke mukAmane sAme, surendranagara-363001. AMbI zakavA samartha banI zake. phonaH (02752237627) AvuM kema ? 2 DaoN. pravINabhAI sI. zAha koIpaNa bAbatane chUpAvyA vinA game tevA mahApuruSonA nirIkSaNa karatAM coMkI javAya che, cetI javAya che ane prazna thAya jIvananI ghaTanAno sAco vRttAMta rajU karavAmAM jainadarzana haMmeza che ke kevo chuM? basa A prazna udbhave ane cetI javAya to A pratIti karAve che ke A sarvajJanuM nipakSapAtatAthI bhareluM satya lekha vAMcyAno A lekha lakhyAnuM kArya sArthaka thAya. darzana che. jyAM jyAM kudaratanA sidhdhAMtono bhaMga thayelo dekhAya, A lekhamAM kathAnA vistRta varNana ApavAno Azaya nathI tenA je pariNAmo AvatA dekhAya, karmasattAe jyAM jyAM potAnuM paNa vicitra dekhAya evA kathA prasaMgono ullekha karI coMkI javAya jora ajamAvI vicitra ghaTanAone sAkAra banAvI hoya te tamAma ane jAtane parivartana karavAnI vicAraNA uThe evA rahasyo mAhitI koIpaNa jAtanA pheraphAra ke pakSapAta karyA vinA zAstromAM samajAvI jainadharmanI-vitarAga sarvajJa prabhunA upadezanI sAcI rajU thayelI che. asaMkhya daSTAMtothI bharelA kathA sAhityamAM AvatI samaja meLavavAnI che ane jAta sudhAraNA mATe AtmakalyANano aneka ghaTanAonuM varNana vAMcatA sAMbhaLatA vicAratAM prazna thAya mArga nakkI karavAno che. kathAmAM AvuM kema? nA rahasyane jANavA ke AvuM kema banyuM? na mAnI zakAya, na vicArI zakAya, na kalpI sau prathama ApaNA manane oLakhIe. zakAya, na dhArI hoya evI ghaTanA AkAra le eTale prazna thAya ke yAda rahe duniyAnuM sUtra che kare tevuM pAme, vAve tevuM laNe. jaina Ama kema? darzanakAro kahe che ke kare ke na kare, vAve ke na vAve paNa vare tevuM basa A praznamAMthI jaina darzananI sAcI samaja, karmanA siddhAMto, pAme. tame jenI sAthe mana-vacana kAyAthI varelA cho, baMdhAyelA pUrvAparanA saMbaMdho, aneka bhavonA saMbaMdhonI sAMkaLa vagere upara cho, saMkaLAyelA cho, pratyakSa ke parokSa, tamArA karmabaMdha cAlu ja ciMtana karavAnuM mArgadarzana maLe che. ApaNA jIvananA vicAra- rahevAno. kAraNa ke tame manathI virAma pAmyA nathI, cheDo phADyo vANI-vartana sudhAravAnI preraNA maLe che ane ApaNA jIvananuM nathI, saMbaMdha toDyo nathI. A mATe mananA adhyavasAyanI philasUphI Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 samajavI paDe. sauthI prathama adhyavasAya zuM che? mana eTale zuM ? te samajIe. duniyA jene mana mAne che te dravyamananI vAto che. jenuM mahattva adhyAtmanA vikAsamAM mAtra 1 TakA che. jyAre bAkI 99 TakA jeTalo AdhAra bhAvamana upara che. adhyavasAyano zabdArtha karIe to adhi+a+vasAya. vastunuM cAre bAjuthI parijJAna jenA dvArA thAya te caitanyanuM pariNAma tene adhyavasAya kahe che. pratikSA parAvartanazIla ApaNuM je bhAvamana che tene adhyavasAya kahevAya. mananA be bheda che. (1) dravyamana (2) bhAvamana. dravyamana e jaDa racanA che. AmAM zarIramAM phelAyelI narvasa sisTama che. magajanuM senTara khoparImAM che. A racanAne jaina paribhASAmAM mana paryApti kahe che. AtmA potAnI AsapAsanA vAtAvaraNamAMthI movargaNA grahaNa karI dravya mananI racanA kare che. je vicAra karavAnuM sAdhana bane che. jema AMkha e jovAnuM sAdhana che, AtmA Akha dvArA jue che, AMkha pote jotI nathI tema AtmAe grahaNa karelA manavAmAMthI banelA mena dvArA AtmA vicArI zake che. Ama duniyAe je mananI vicAraNA karI che te A dravyamana dvArA thatA vicAra aMgenI che. paNa hakIkatamAM jIvanA tamAma zubha-azubha karmabaMdhamAM A vicAranI asarakArakatA nahivata jevI che. magaja ke mana vicAratuM nathI paNa AtmA vicAre che. jJAnataMtuonuM kendra magaja ane magaja karatAM mana sUkSma che. manano bIjo prakAra bhAvamana che. bhAvamana e pariNAtmakasaMvedanAtmaka mana che. bhAvamana e AtmAnuM pariNAtmaka caitanyamaya pariNAma che. prabuddha jIvana tA. 16 navembara, 2008 mananI sapATI upara AvatA vicAro e pUrNapaNe mana nathI jema kompyuTaranI memarImAM lAkho akSaro pramANe DeTA hoya che paNa skrIna para to thoDA pramANamAM ja DeTA joI zakAya che. je paDadA para dekhAya che teTalI ja mAhitI nathI, paNa tenAthI karoDa gaNI mAhitI kompyuTaranI memarImAM saMgrAhelI che ane jyAre jovI hoya tyAre paDadA dvArA joI zakAya che ema dravya mana dvArA jeTalA vicAro karIe chIe eTalo ja manano vyApAra nathI pA tenAthI anaMtagaNo adhyavasAya bhAva manamAM dharabAyelo rahelo che. bhAvamananA be prakAra che. (1) upayoga mana-jAgRta mana Cuncious (2) labdhi mana-ajAgRta mana Subconcious. upayoga manamAM 24 kalAka mananuM kAmakAja cAlu che. uMghamAM paNa bhAvAtmaka lAgaNIo thAya che. sukhanI saMvedanA, duHkhanI lAgaNIo ajAgRta rIte thAya che. A lAgaNIo badhI smRtipaTa upara rahetI nathI. A saMvedanAmAM bhaLelA bhAvo rAga-dveSa-kaSAyo vagerethI ajANapaNe karmabaMdha satata cAlu ja hoya che. vicAro game tevA hoya paNa jIvane covIsa kalAka aviratinuM pApa lAgatuM hoya che. dravyamana jaDa che paNa karmabaMdhanuM kAraNa bhAvanamana eTale jIvanA adhyavasAyo che. A rIte jotAM upayoga mana ke vicAranI vizuddhi e saMpUrNa zuddhi nathI paNa bhAvAtmaka mananI vizuddhi e sAcI vizuddhi che ane tyAre ja mananA mAlika banI zakAya. vicAra, vRtti, prakRtti, pAthanI pariNitio vagere jANavAthI bhAvamana jANI zakAya. upayoga mana ke vicAro koIpaNa vastu samajavA mATe uttama sAdhana che. upogAtmaka manamAM je gusso Ave che te kharekhara to bAhya nimittothI AMtarika labdhimanamAM bharAyelA asaMkhya bhAvomAMthI gussAno bhAva mananI sapATI upara Ave che. nimittane anurupa lAgaNIo aMdaranA moTA koThAramAM bharelA saMgrahamAMthI bahAra Ave che. krodha, lobha, abhimAna vagere doSonA nimitto maLavAthI te te prakAranA bhAvo mananI sapATI upara taravare che. A bhAvo aMdara paDelA hatA tethI ulecAIne bahAra Ave che. aMdara rahIne AtmAne satata karmabaMdha karAve che. karmanI lIlA samajavI atharI nathI. divALImAM sAuliyAnA phaTAkaDA AMgaLInA veDhA jevA hoya che. paNa saLagAvatAM lAMbA lAMbA tAra nIkaLe che. tArAmaMDaLanI Toca saLagAvo cAre bAju asaMkhya taNakhA jovA maLe che. eTamabombanI diveTa saLagAvatAM bhayaMkara tArAjI sarjAya che ema bhAvamanamAM eka saMskAranuM bIja vAvyuM bhale ghaTanA thoDA samayanI dekhAya paNa e AtmAmAM bIjarupe paDelI vikRtti AtmAne karmarAjA bhavonA bhava sudhI potAno paraco batAve che. sAcI samajaNa e che ke bIja vAvavuM nahi ane vAvyuM hoya to jAgrata rahI pazcAttApa, tapasyA jevA yogya upAyo laI jaDa mULathI ukhADI nAza karI devo jethI thoDA pApabaMdhanA phaLa bhogavI AtmA vizuddhi banI jAya. hA, sArA saMskAronA bIja niraMtara vAvavA, ucheravA, munine khIra vahorAvavAnA zAlIbhadranI jema supAtra dAnanA saMskAra vagere ropavA jenA moTA banelA vRkSo cheka mokSa sudhI javAnA guNonA phaLo jIvane ApyA kare che. bhavonI paraMparA toDavAno Aja rasto zreSTha che. A vAta samajavA zAstramAM ApelA keTalAka draSTAMto tapAsIe. (1) prabhu mahAvIrasvAmInA jIvana prasaMgo : RRSabhadeva prabhuno bharI sabhAmAM bharata cakravartinA praznano javAba A sabhAmAM sauthI zreSTha puNyavAna tAro putra rica che jenA bhAgyamAM cakravartipaNuM, vAsudevapaNuM ane chelle nIrthaMkara thavAnuM zreSTha puNya lakhAyeluM che. A sAMbhaLI bharata cakravarti bhAvi Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 navembara, 2008 prabuddha jIvana tIrthakara tarIke bhara sabhAmAM maricine vaMdana kare che. A sAMbhaLI pahoMcADanArA mokSa mArga viruddhano upadeza, saMsAramAM bhaTakAvI maricie kuLamada karI nIca gotrano karma baMdha karyo ane asaMkhya AtmAnuM ahita karanAro dharma A dehAdhyAsano rAga ane bhavo sudhI A karmane toDatA toDatA cheka covIzamAM bhavamAM mokSamArganA dharma pratye dveSa-saMsAravRddhinA be bhayaMkara kAraNo mahAvIrasvAmI tarIke 82 divasa devAnaMdanI bAhmaNInI kukSImAM rAga-dveSa enA saMskAra jaDabesalAka maricinA jIvanamAM vyApI nIcagotramAM rahevuM paDyuM. ahIM prazna thAya ATalI nAnI paNa sAcI gayA. jyAM sudhI A vidharmanA vicArothI pAcho nA haThe tyAM sudhI vAtamAM kuLamadanI AvI bhayaMkara sajA? AvuM zA mATe ? A kusaMskAra bhavonA bhavo sudhI saMsAra rakhaDapaTTInI bheTa ApyA jainadarzanakAro pApanA anubaMdhanI vAta vistArathI samajAve kare. cheka asaMkhya bhavAnI rajhaLapATa pachI 16mA bhavathI gADI che. pApano vicAra ke bhASaNa ke vartana thoDA samaya mATe hoya che pATA upara AvI ane 20mA bhave chUTakAro thayo. paNa evA pApanI lAlasA-ruci-saMskAra-AnaMda-anumodanA (3) caMDakauzikano prasaMga : jeTalA samaya sudhI AtmAmAM rahelI hoya te jyAM sudhI prAyazcitta jeNe jIvanabhara dRSTi viSathI jaMgalanA tamAma jIvone haNI karI kADhI nAkhavAmAM na Ave tyAM sudhI asaMkhya bhavonA ane sannATo phelAvyo, AkhA pradezamAM verAna sAmrAjya phelAvyuM, traNa asaMkhya bhavo sudhI pApanA poTalA AtmAne vaLagI rahe che. traNa bhavothI krodhanI Aga jharatI vezyA laI pharato are prabhu maricino Igo kuLamadanuM abhimAna asaMkhya bhavo sudhI emanI mahAvIrane DaMkha mArI mArIne jIvatA pachADavAno, motane zaraNe sAthe rahI rahIne karmanI jaDa ropavAno abhimAna kaSAya emanI mokalavAno ati utkRSTa krodhabharyA viSanI vALA pheMkI e asaMkhya bhavAnI rajhaLapaTTInuM kAraNa banyo. caMDakauzika eka tiryaMcanA kAne zabda paDyA bujha bujha caMDakauziyA have ApaNI vAtaH bujha ATalA zabdonA zravaNa mAtrathI narake janAro caMDakauzika AvA judA judA viSayanA abhimAno, Igo, I am some- devalokamAM gayo AvuM kema? thing "e zuM samaje che?' "mArI AgaLa nA cAle?" "kaMI jema uparanA kusaMskAronA bIjamAMthI UbhA thayelA vRkSanA kama nathI?' AvA bhAvo jIvanabhara poSanArAnuM zuM thaze? je kaDavA phaLa jema asaMkhya bhavo sudhI rakhaDAve tema pazcattApanA zubha bAbata ke prasaMgathI AvA bhAvo Ave che te thoDA kalAka mATe saMskAranA bIja aneka bhavonA pApakarmo bALI nAMkhe che. hoya che paNa beMkanI ephaDIAranA vadhatA vyAjanI jema AtmA prabhunA zabdo sAMbhaLI, jAtI smaraNa jJAnathI potAnA pUrvanA sAthenA kusaMskAranA guNAkAranA azubha bhAvo je vaLage che bhavonI bhayaMkara bhUlo yAda AvI, uttarottara halakA bhavamAM tenAthI AtmAnI bhayaMkara durdazA thAya che te tarapha dhyAna doravAnI janmavAnI durdazAno itihAsa samajAyo ane eTale caMDakauzike jarUra che. sahaja nabaLAIthI AvA bhAvo vyakti pratye ke samaya daramAM potAnuM moTuM rAkhI cALaNI jevuM zarIra thaI gayuM tyAM sudhI saMjoga pramANe Ave paNa e bhAva azubha che ema svIkArI samatA dhArI, jIvonI utkRSTa dayA ciMtavI jayaNA pALI ane covIsa kalAkamAM enA tarapha napharata karI evA bhAvo kADhI nAMkho, khoTA mArge jatI vezyAne mULamAMthI pheravI nAMkhI. cAra zabdo pharI na Ave enAthI sAvaceta rahI evA kunimittothI dUra raho. sAMbhaLyA, pazcAttApa karyA e ghaTanA thoDA ja samaya mATenI hatI A samaja nahi Ave to jainazAsana sAcI rIte samajyA nathI, paNa krodhanA bhayaMkara bIjane jaDamULathI ukhADI nAMkhyo, samatAno ane bhavonI paraMparAmAM rajhaLavAnI vRddhi thavAnI e vAta nakkI utkRSTa bhAva jAgyo, prabaLa zubha adhyavasAyano pracaMDa dhodha jAgyo samajavI. teNe asaMkhya bhavonA pApo azubha bhAvonA bIja saLagAvI (2) prabhu RSabhadeva pAse dIkSA laI maricie tridaMDI veza nAMkhyA. pariNAma? devaloka. dhAraNa karIne ziSyanA mohamAM kapilane kahyuM ke IApi dhamma ApaNe e ja vAta samajavAnI che ke vrata-niyama-paccakakhANa tahiyaMpi dhamma ahIM mArA vezamAM paNa dharma che ane tyAM prabhu -anuSThAna-ArAdhanA vagere zubha saMskAronA bIja AtmasAta RSabhadeva pAse paNa dharma che. jaina darzanakAro kahe che ke A utsutra karyA hoya to tenAthI viruddha azubha bhAvo uThavA ja na joIe, bhASaNathI maricie asaMkhya bhavonI rakhaDapaTTIno saMsAra vadhAryo ekavAra caMDakauzika pazcAttApamAM Avyo pachI tamAma prakAranI ane jaina sAdhupaNuM 16-16 moTA bhavo sudhI gumAvyuM. zarIranI bhayaMkara vedanA sahana karavAmAM utkRSTa samatA bhAva, kSamA pharIthI e ja prazna thAya che ke ATalA amathA vAkyathI karoDo bhAva keLavyo. palyopama sudhI bhavabhramaNA karavAnI sajA? prazna e che ke ApaNA zubha bhAva, zubha AcaraNa takalAdI che ziSyano moha thayo kAraNa zarIrano rAga ane zarIranI suzruSA, jethI enI viruddhanA azubhabhAvanA nimittomAM ApaNA dehAdhyAsabhAva ane tridaMDI vezamAM dharma eTale AtmAne mokSamAM zubhabhAvanA bIja ukhaDI jAya che ane aneka prakAranA mana-vacana Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana tA. 16 navembara, 2008 IcchAonI 1 kAyAnA pApa baMdhAtA jAya che. pariNAma? asaMkhya bhAvonI dRDha thatI jAya che. cothA guNasthAnakamAM rahelA jIvone sukha rakhaDapaTTI sAthe azubha bhAvonA mULiyA UMDA karI moTA moTA ApanArA padArtho choDavAlAyaka ja che evI buddhi pedA karAve che. vRkSo banAvI vadhu ne vadhu halakA bhavomAM rajhaLavAnuM. ane evI mAnyatA aMtaramAM dRDha thatI jAya che. AvA jIvone e ekavAra A janma gumAvyo pachI uce AvavAno bhava kyAre padArthono tyAga karavo e saraLa thatuM jAya che. eTale koI jJAnI maLaze ? bhagavaMta maLe ane ene sAcI samajaNa prApta karAve to A caMDakauzika nasIbadAra ke gAma lokoe nA pADI chatAM padArthone choDavA ene mATe sahaja bane che. AthI jJAnI bhagavaMto karuNAsAgara prabhu mahAvIra caMDakauzikanA udhdhAra mATe tyAM padhAryA kahe che ke duniyAnA padArthone sAcA arthamAM sukharupe vairAgI ane caMDakauzikane TarniMga poInTa maLyo. jIvo ja bhogavI zake che. rAgI jIvo e padArthone sukharupe bhUtakALanA asaMkhya bhavonA kusaMskAro pramANe ApaNI mana- bhogavI zakatA ja nathI. kAraNa ke vairAgIjIvone e padArthano vacana-kAyAnI azubha pravRttimAM racyApacyA rahIne vItarAga bhogavaTo karatAM bIjA padArthonI IcchA pedA thatI nathI. jyAre sarvajJano dharma jANyA pachI TarniMga poInTa na Ave to samajo rAgI jIvone e padArthanA sukha bhogavatAM bIjA padArthonI halakI gationI rajhaLapATa nakkI. IcchAono pAra raheto nathI. mATe verAgI jIva e padArthonA khuda prabhu mahAvIrane 16-16 bhava sudhI jainazAsanano marma bhogavatAM tIvrakarmabaMdha kare che. Ane jainazAsananI kharekharI jaDa na maLyo. 27 bhava sudhI nIcagotra karmano pravAha cAlyo. kahevAya che. jo A cAvI ApaNA hAthamAM pedA thaI jAya ane jo caMDakauzikane sAdhupaNuM gumAvI tApasa dharmamAM AvavuM paDyuM. barobara AtmAmAM sthira banI jAya to saMsAranA padArthone tyAMthI manuSyapaNuM gumAvI tiryaMcamAM janma levo paDyo ane pachI bhogavavA chatAM paNa narakagatino baMdha ane tiryaMcagatino baMdha zuM thAta? narakanI gatio taiyAra karIne beThelo paNa bacI gayo. jyAM sudhI e pariNAma Takyo rahe tyAM sudhI e baMdha thato aTakI TarniMga poinTa maLI gayo. jAya che. eTale ke e jIvo durgatino baMdha karatAM ja nathI ane ApaNe kyAre TarniMga poinTa meLavIzuM? sagatino baMdha karyA ja kare che. A vAta aMtaramAM barobara jo jaina darzananI thiyarI pramANe jyArathI jIvane zuddha pariNAmanI samajAI jAya to duniyAnA koI padArthamAM tAkAta nathI ke AMzika anubhUtinI IcchA pedA zarU thAya tyArathI puNyAnuM baMdhI ApaNane rAjIpo pedA karAvIne rAga pedA karAvI zake. atyAra puNyano baMdha pedA thato jAya che ane e puNyAnubaMdhI puNyano sudhI ArAdhanA karatAM karatAM AvI sthiti prApta thaI che kharI! baMdha eka aMtamuhUtamAM tarata ja udayamAM Ave che ane e udayamAM AvI sthiti prApta karavA mATe huM A ArAdhanA karI rahelo chuM AvatAM puNyathI maLelA padArtho tuccha rupe lAgatAM lAgatAM e evI vicAraNA paNa aMtaramAM che kharI! suMdaramAM suMdara rIte padArthonuM sukha mAre je sukha joIe che e sukhane ApanAra nathI ArAdhanA karavA chatAM paNa bhagavAnanI bhakti svadravyathI karavA paNa e sukhane nAza karavAmAM sahAyabhUta thanAra che AvI chatAM paNa UMcI koTInA dravyo lAvIne bhakti karavA chatAM paNa vicAraNA aMtaramAM pedA thatI jAya che. Ane AMzika jJAna garbhita sArA bhAvathI bhagavAnanI stuti karavA chatAM paNa tema ja sArA vairAgya kahevAya che. AvA jIvo puNyathI maLelA sukhanA padArthone bhAvathI bhagavAnanA guNagAna gAvA chatAM paNa ane cetavaMdana sukharUpe bhogavIne tarata ja choDI de che. temAM rAga, dveSa na thaI ane stavana paNa sArA bhAvathI bolavA chatAM paNa tema ja jJAnano jAya, mamatva buddhi pedA na thaI jAya enI kALajI rAkhIne e upayoga kharAba pariNAma pedA na thaI jAya, azubha vicAro pedA padArthono bhogavaTo karavAnI zakti pedA thatI jAya che ane e na thAya enI kALajI rAkhIne jIvana jIvavA chatAM paNa jo rIte bhogavaTo karatAM karatAM sAthe sAthe puNyAnubaMdhI puNya bAMdhatA vairAgyabhAva pedA karavAnI IcchA na hoya to ane bhakti karyA bAMdhatA bhogAvalI karmone bhogavIne nAza karato jAya che. A pachI anukULa padArthomAM bhogavaTo karatAM karatAM ene sAcavatAM rIte jyAre rAga-dveSa pedA thavA de nahi ane eno jeTale aMze ene meLavatAM, e cAlyA na jAya enI kALajI rAkhatAM aMtaramAM saMyama pedA thato jAya ene ja jJAnI bhagavaMtoe IcchAnirodha jo rAjIpo pedA na thAya enI kALajI rAkhIne jo sAcavavAmAM rupe je sukhanI AMzika anubhUti e ja mokSanA sukhanI AMzika Ave to samajavuM ke mithyAtva maMda paDeluM che. paNa jo bhakti karyA anubhUti kahelI che. pahelA guNasthAnakamAM rahelA jIvo A rIte pachI bAkInA TAImamAM puNyano bhogavaTo karatAM karatAM rAjIpo mithyAtvanI maMdatA karatAM karatAM jJAnagarbhita vairAgyabhAva pedA pedA thato jAya, meLavavAmAM AnaMda pedA thato jAya, sAcavavAmAM karatAM karatAM mithyAtvanA udayakALamAM sukha ApanArA mAne che ane e padArthone TakAvavAmAM rAjIpo ane AnaMda pedA thato ane du:khanI paraMparA vadhAranAra A ja che AvI mAnyatA aMtaramAM jAya to samajavuM ke ATalA varSothI ArAdhanA karavA chatAM paNa Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 navembara, 2008 prabuddha jIvana mithyAtvanI maMdatA thayelI nathI, eTale ke mAruM mithyAtva maMda thayeluM zrI caMdrakAMtabhAI parIkha nathI. jainazAsanamAM praveza karavAnI eTale dharmakAramAM praveza have smRti zeSa...! karavAnI kharekharI cAvI ja A che. Uge ne Athame varSo oTa ne bharatI bharyA. koIpaNa zubha bhAva AtmA sAthe jaDabesalAka karavo hoya to snehathI saMcaryA sAthe devI ! te dampatI taryA. tenA viruddhano azubha bhAva kAyama mATe choDavo paDe. koIpaNa zrI caMdrakAMtabhAI kezavalAla parIkha ane eozrInA kulavadhU zrImatI saMjogomAM e azubha bhAva jAgavo joIe nahi. tapasyA karanAra puSpAbahena parIkha dAyakAothI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA saMniSTha jIva AhAra saMjJAnA tyAgano abhyAsa jaDabesalAka banAvavA kAryakaro ane yuvaka saMghanI pratyeka pravRttimAM tana-mana-dhanathI preraka vrata paccAkhaNa vinA paNa khANI pINIno AnaMda ke lolupatA baLa. A yugalanuM jIvana eTale eka Adarza ane uttama dAmpatya jIvana. batAvI zake nahi. ane aNahArI pada meLavavAnA dhyAnamAM khAvuM tA. 28-10-2008nA roja rAjasthAnanA udayapuramAM A dAmpatya ene sajA jevuM lAge. A pramANenI AtmadazA koIpaNa zubhabhAva dithI khaMDita thayuM. zrI caMdrakAMtabhAI A dharatIthI ekAeka vikhuTA paDI ke AtmaguNa mATe AjIvanamAM jo kAyamanI thAya to zrAvaka jIvana gayA! saphaLa thayuM gaNAya. AnA mATe jainadarzanamAM batAvelI 12 | zrI caMdrakAMtabhAie potAnuM jIvana pote ghaDyuM ane anyone preraNA bhAvanA ke anya jiNoNa sajajhAyamAM ApelA zrAvakanA 26 | ApI. zrI caMdrakAMtabhAI kuTuMbapremI, kuzaLa vepArI, sAmAjika kAryakara kartavyomAMthI koIpaNa eka guNa AtmasAta karavo joIe. ane vizeSa to bahuzruta vidvAna hatA. vividha bhASAnA aneka graMthonuM bAkI rahelI jIMdagImAM badhAmAM mahenata karavAne badale koIpaNa eozrIe adhyayana karyuM hatuM, amArA mATe eo pUchavAnuM eka sthAna eka guNa AtmasAta karavA mATe ApaNA jIvanano TarniMga poInTa hatA. eozrInA deha vidAyathI mAtra emanA kuTuMbane ja nahi paNa kyAre Avaze e ja vicAravuM joIe. samAja ane A saMsthAne na pUrAya evI khoTa paDI che. vitarAganI AjJA viruddha lakhAyuM hoya to micchAmi dukkaDaDam. e bahuzrata AtmA jyAM haze tyAM zAMtimAM ja haze. amArI | zraddhAMjali ! 94, lAvaNyA sosAyaTI, vAsaNA, amadAvAda-380007. pramukha: zrI muMbaI jena yuvaka saMgha phonaH (079) 26604590 prAcIna nagara bajaraMgagaDha TgItA jaina mohanakheDA tIrthathI ame zivapurIno pravAsa AraMbha karyo- potAnA saMpUrNa thAkane bhUlI zake che. AnI sAme rANIvAsa paNa varasAde amArA pravAsanI dizA badalI nAMkhI. AgaLa jaI Avelo che. A mahelanI sAme banelA cAra kuMDomAM hoLInA divase zakAya ema na hoI ame gunAmAM vizrAma ane rAtrirokANa mATe raMgotsava manAvavAmAM Avato hato. dareka kuMDa 20 phUTa lAMbo jagyAnI zodhamAM lAgyA. emAM niSphaLatA maLI, paNa eka anokhA ane 6 phUTa pahoLo che. A jotAM ja dhuLeTIno AnaMda ApaNA tIrthamAM javAno mArga khulyo. jillA mukhyAlaya gunAthI mAtra 7 manamAM paNa chavAI jAya che. ki.mI. dUra dakSiNa dizAmAM gunA-Arona-siroMja mArga para sthita saMvata 1872nI cUtravadI ekame jyAre phrAMsanA senApati bajaraMgagaDhamAM rAtavAso karavAnI sagavaDa maLI raheze jANI ame sara jona beTise A killA para rAtrinA samaye caDhAI karI tyAre haMkArI mUkyuM ! tatkAlIna mahArAjA jayasiMha sAthe enuM dhamasANa yuddha thayuM hatuM. copeTa nadInA kinAre vaseluM bajaraMgagaDha gAma navembara 1992 potAnI hArane pAmI gayelA mahArAjAe potAnI rANIonA sudhI jillAnuM mukhyAlaya hatuM. ahIM Aje paNa seMkaDo varSa satItvanI rakSA mATe, emane A rANIvAsanI pAchaLanI bAjue pahelAMno vizALa killo A gAmanI bhavyatAnA darzana karAvavAnI jIvatI divAlamAM caNI dIdhI hatI. sAthe potAnuM aitihAsika gaurava svayaM prastuta kare che. killAmAM killAnI aMdara rAkhavAmAM Avela "rAmabANa topa' potAnA prasiddha hanumAna maMdira paNa che. killAnI aMdara sthita motImahala vaibhavanI gAthA pote ja kahe che. enI para lakhela lekhathI pragaTa tatkAlIna mahArAjAnuM vicAravimarza sthaLa pratIta thAya che. ahIM thAya che ke enI pratiSThA "mAgha sudI 1 bRhaspativAra saMvata besIne gAmanA pratyeka khUNekhUNA para najara rAkhI zakAya evI 1775'mAM karavAmAM Avela tathA jANakArI maLe che ke ene enI racanA che. motImahalanA pAMcamA mALe besIne caupeTa nadInA banAvavAmAM e samaye 32,000 rU.no kharca thayo hato. A kalakala ninAdathI ane ThaMDI havAnI laherakhIothI koIpaNa pravAsI topa bAra phUTa lAMbI che. killAnI aMdara ATha dhAtuthI nirmita Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 navembara, 2008 aneka topa vikharAyelI paDI che. Aje paNa killAmAM aneka vAva atizaya kSetranA rUpe prakhyAta che. praduSaNa ane kolAhalathI dUra, ane kuvA mojuda che je purAtana hovA chatAM navanirmita jevA palAza ane anya ghaTAdAra vRkSonI chAyAthI gherAyela tathA Aje lAge che. saMpUrNa rIte khaMDeronuM gAma banI gayela bajaraMgagaDhanI gauravagAthA kALanI lapeTamAM ane paryApta saMrakSaNa vagara niraMtara dhvasta A atizaya kSetranA kAraNe ja janamAnasane potAnI tarapha thaI rahelA A killAnI marammata karatA rahIne ApaNA aitihAsIka AkarSita karI rahI hoya evuM lAge che. gauravane jALavavAno prayAsa karavo joIe. zrI pADAzAha dvArA bajaraMgagaDhamAM zrI zAMtinAtha digambara jaina bajaraMgagaDhamAM pravezadvAranI samIpa ja eka vizALa taLAva che. maMdiranA nirmANa ane pratimAonI sthApanA sivAya bonajI, A "sUbA sAhabavAlA taLAva' kahevAya che. A taLAvanI vacce caMderI, paporAjI (ma.pra.) tathA rAjasthAnamAM cAMdakheDImAM paNa eka moTo kUvo che. unALAmAM taLAvanuM pANI khalAsa thaI javA aneka jinAlayonuM nirmANa karavAmAM Avela. chatAM A kUvAmAM bAremAsa pANI rahe che. ItihAsamAM evo ullekha maLe che ke zrI pADAzAhanA pADA ahIM eka suramya pahADI para zrI bIsa bhUjA devInuM maMdira che. A kSetramAM rAtanA rokAyA hatA ane eka pADAnI lokhaMDanI mUrti para raMga baMgALI vezabhUSA pramANe karavAmAM Ave che. pAse sAkaLa sonAnI thaI gaI hatI. zodha karavAthI emane e sthAna ja zrI maMzApUraNa hanumAnajInuM maMdira paNa sthita che. bajaraMgagaDhamAM para pArasa paththaranI prApti thaI. enAthI prabhAvita thaI emaNe kyAreka 108 maMdira hatA ema ahIMnA loko kahe che. Aje paNa tyAM ja eka bhavya jaina maMdira banAvavAnI pratijJA lIdhI. A tIrtha thoDA thoDA aMtare dekhAtA maMdironI je saMkhyA maLe che, te 108nA kSetra pADAzAhanI udAratA, niSThA ane zilpakAronI kAryaAMkaDAnI prAmANikatAne svaMya prakaTa kare che. bajaraMgagaDha gAmanI kuzaLatAnuM adbhuta pramANa che. vacce eka sAta mALanuM vizALa bhavana che. A bhavananA nIcenA cAre taraphathI parvatamALAothI gherAyelA A ramaNIya traNa mALa jamInanI aMdara ghusI gayA che. bajaraMgagaDhamAM aneka rAjAoe potAnA zoryanuM pradarzana karyuM bajaraMgagaDhamAM AThaso varSa prAcIna bhavya jaina maMdira AveluM che. A kAraNe A nagaranAM nAma badalAtA rahyA. eka hajAra varSa che. A maMdiranI pratiSThA saMvata 1236mAM zrI pADAzAhe karAvI pahelAM A nagaranuM nAma mUsAgaDha hatuM. killA para jhiravAra hatI. A jinAlayanI guphAmAM bhagavAna zrI zAMtinAthajInI 18 radhuvaMzIonuM rAjya sthapAtAM A nagaranuM nAma jharakhosa phuTa UMcI ane 17-17 phuTa UMcI zrI kuMthunAthajInI tema ja zrI rAkhavAmAM Avela. rAjA jayasiMhe killAnA nIcenA hissAnuM nAma aranAthajInI khaDagAsana pratimAo darzanArthIne AkarSe che. je jainAnagara rAkhyuM hatuM. e vakhate A nagaramAM 200 ghara jainonA bhaktajanone vItarAgatAno anupama upadeza Ape che. A vihaMgama hatA paNa pAchaLathI killAnI aMdara sthApita bajaraMga maMdiranA pratimAo lAla pASANathI nirmita che ane dhyAnastha mudrAmAM che. nAma para AnuM nAmakaraNa bajaraMgagaDha thayuM. guphAmAM sthita A pratimAo manane bhaktirasamAM otaprota karI AgrA-bombe roDa upara AvelA gunA mATe gvAliyara, Indora, asIma zAMtino anubhava karAve che. A jinAlayamAM manoramya ujajaina tathA bhopAlathI pratyeka samaye basa maLI rahe che. bajaraMgagaDha samavasaraNanI racanA karavAmAM Avela che. jamInathI zikhara sudhI pahoMcavA mATe gunA, siroMja tathA AronathI basa, jIpa tathA 90 phuTanI UMcAI dharAvatA A jinAlayanI bhItaranI divAlo rikSA maLI rahe che. para bhavya citrakArI aMkita che. maMdiranI cotarapha bhIMtomAM sthApita gunA-madhya relavenA bInA-koTA-makasI relave lAIna para aneka prAcIna pratimAo vAstukalAnA anupama udAharaNa che. e AveluM che. ahIM AvavA mATe bInA, ujjaina, koTA tathA uparAMta zilAlekha, bhIMtacitra paNa kaLAnA suMdara namUnA che. kalA sAbaramatI eksapresa dvArA amadAvAdathI paNa AvI zakAya che. ane adhyAtmano A durlabha saMyoga che. paurANika kathAnako para ahIM be vizALa dharmazALAo che jemAM eka zrI zAMtinAtha AdhArita A citro potAnI nirmitimAM pUrNataH maulika ane atizaya kSetramAM che. jemAM lagna, dhArmika ane anya sAmAjika advitIya che. prasiddha ItihAsavida Do. vAkaNakaranA matAnusAra Ayojano mATe pUrNa suvidhAo upalabdha che. bahArathI AvanArA A citro "ajaMtA-IlorA zailI'nA che. yAtrIo mATe rahevAnI yogya vyavasthA che. A dharmazALAmAM rUma, ahIMA cAraso varSa prAcIna be anya jaina maMdira paNa che. osarI ane sabhAkakSa che. bhojana banAvavAnI vyavasthA paNa che. eka-mukhya bajAramAM zrI jhItuzAha dvArA nirmita zrI pArzvanAtha AvI suMdara-pavitra jagyAe rAtrimukAma karavAnI aNamola jinAlaya che. tathA bIjuM-zrI candrAprabhu jinAlaya-jenuM nirmANa taka sAMpaDatAM pravAsano saghaLo thAka dUra thaI gayo. bIje divase zrI harizacandra TarakAe karAvela. traNe jinAlayanI vaMdanA eka savAre darzanAdi karI ane zivapurI tarapha nIkaLI paDyA. parikramA dvArA pUrNa thAya che. prAkRtika sauMdaryathI paripUrNa A suramya TekarIonI godamAM 12, hIrAbhavana, kuNAla jaina coka, muluMDa (pazcima), vaselI A aitihAsika nagarI bajaraMgagaDha Aje digambara jaina muMbaI-400 080. (022) 25649352 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 navembara, 2008 prabuddha jIvana | 17 zrI jaina-zraddhA yoga-mahAvIra gItA : eka darzana ppa. pU. munizrI vAtsalyadIpa prathama adhyAyaH zraddhA coga baMneno chaMTakAva prakaTe che. temanAM graMtharatnomAM 'karmayoga', kAlpanika adhyAtma mahAvIra' vagere mukhya che. temaNe traNa ('prabuddha jIvana'nA oNkTobara aMkamAM 'zrI mahAvIra gItA' upaniSada lakhyAM cheH 1. jainopaniSada, 2 ziSyopaniSada. 3 jaina vize prAstAvika vigata prastuta karI hatI ane graMthanA vividha dRSTie IzAvAsyopaniSada. temaNe sAta gItAo AlekhI che: adhyAyano pU. munizrI vAtsalyadIpa ApaNane svAdhyAya karAvaze 1. Atmadarzana gItA, 2. premagItA, 3. gurugItA, 4. jaina evuM jaNAvela, e mujaba atre prathama adhyAyano svAdhyAya prastuta gItA, 5. adhyAtma gItA, 6. zrI jaina mahAvIra gItA, 7. karIe chIe. havethI pratyeka mahine eka-eka adhyAyanA kRSNagItA. 'karmayoga' nAmanA graMthane AvakAratA lokamAnya svAdhyAyano ApaNane lAbha maLaze. bA.gaM, TiLake mAMDala jelamAMthI lakheluM ke "jo mane pahelethI khabara yogAnuyoga pU. munizrI vAtsalyadIpane 18 navembaranA hota ke tame A karmayoga lakhI rahyA cho to huM mAro karmayoga amadAvAdamAM parama pUjya AcAryazrI kIrtisenasUrijInA varad kadI na lakhata. A graMtha vAMcI huM prabhAvita thayo chuM.' haste AcArya pada pradAna thaI rahyuM che. paMca parameSTinA trIjA pade zrImad buddhisAgarasUrijIe gadya ane padyamAM samAna kheDANa AcArya sthAna virAjamAna che. karyuM che. temanA aneka kAvyagraMtho paNa che. temaNe kAvyo, gajhalo, pa. pU. yoganiSTha AcAryazrI zrImad buddhisAgara sUrIzvarajI bhajano, pado, stavana, gahulI vagere lakhyAM che to pUjAo paNa samudAyanA pa. pU. AcAryazrI durlabhasAgara sUrIzvarajI ma.sA. pAse aneka sarjI che. temanAM bhajanonA 11 saMgraho prakaTa thayAM che. pU. munizrI vAtsalyadIpe eozrInI agiyAra varSanI bALa vaye bhajanapadasaMgraha-1nI to cha cha AvRttio te samaye prakaTa thaI dIkSA grahaNa karI hatI. -dhanavaMta zAha) hatI. ghaNAM graMthonI aneka AvRttio thaI. temaNe potAnA bhakto vi.saM. 1957thI vi.saM. 1981 samayakALamAM paramapUjya tathA ziSyone saMbodhIne aneka preraka patro lakhyA che. tenA 3 yoganiSTha, jainAcArya zrImad buddhisAgarasUrijIe nitya, niyamita bhAga prakaTa thayA che. zrImadjI pratidina DAyarI lakhatA. e aneka lakhyuM che. dIkSAjIvananuM prathama cAturmAsa sUratamAM thayuM te samaye DAyarIo prakaTa thaI che. hajI thoDI bAkI paNa che. temaNe jayamala parmIMga nAmanA khristIe pravacano karIne jainadharma para jIvanacaritro, padonA bhAvArtha, pratimAjInA zilAlekho vagere prahAra karyo. jaina zAsanane potAnA jIvananA pratyeka aNumAM aneka graMtho saryA che. Ama, temanI lekhanadizA vividhatApUrNa ramamANa karI cUkelA ane jaina dharmanA satyane pAmI cUkelA zrI ane vizada rahI che. temanAM pravacano 'adhyAtma vyAkhyAnamALA'nA buddhisAgarajI mahArAje mA zAradAnuM smaraNa karIne kAgaLa tathA nAme maLe che. pensila hAthamAM lIdhAM ne tatkALa eka graMtha saryo ne prakaTa karAvyoH AjathI 375 varSa pUrve thayelA upAdhyAya yazovijayajI pachI jaina dharma ane khristI dharmano mukAbalo." zrImad buddhisAgarasUrIzvajI jevuM vipula upadezAtmaka sAhitya anya e graMtha pragaTa thatAM ja jayamala pamIMga sUratamAMthI nAsI gayo. koIe lakhyuM nathI. e mULa jaina sAdhu hato. zrI mohanalAlajI mahArAjano ziSya, zrImad buddhisAgarasUrijInAM aMtima be graMtharatno temanI jitamuni tenuM nAma. pachI khristI thaIne teno pracAraka thayo. paNa hayAtI pachI prakaTa thayAM che ne teNe paNa itihAsa sarjyo che. kahe che ke tyAra pachI te kadI sUratamAM na Avyo ! jIvananA aMtima samaye temaNe potAnA aMtevAsI ane gurubhakta zrImad buddhisAgarasUrijIne jIvananA prathama pagathiye maLelo kavi ma.mo. pAdarAkarane "kAlpanika adhyAtma mahAvIra' ane 'zrI dharmayuddha mATeno prathama vijaya apratima pratibhAzALI puravAra jaina mahAvIra gItA'nI hastaprata soMpI ane kahyuM ke "mArA mRtyu karanAra nIvaDyo. pachI eka pacIsI vIte prakaTa karajo.' dIkSAjIvananAM 24 varSamAM zrImad buddhisAgarasUrijIe akhaMDa bhagavAna mahAvIrane adhyAtma dRSTie nihALavAnI e graMthomAM lakhyuM che. temanAM lagabhaga 140 pustakomAM vaividhya ane vidvattA koziza thaI che. kiMtu zrImad buddhisAgarasUrijI samajyA ke hajI Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 teno aMtaradhvani samajavAnI dRSTi samAjamAM prakaTa thaI nathI, to vivAda prakaTa na karatAM e graMtho thoDAM varSo pachI bhale prakaTa thAya. prabuddha jIvana kiMtu ema thayuM nahi. lagabhaga 40 varSa pachI graMthonI hastaprata zrImad buddhisAgarasUrijInA paTTaparaMpaka ziSya paramapUjya zAMtamUrti, AcAryazrI durlabhasAgarasUrijI mahArAjanA hAthamAM AvI. temaNe prakAzanakArya prAraMbhyuM tyAre pracaMDa virodha UThyo. aneka muzkelIo AvI. paraMtu A. zrI durlabhasAgarasUrijI mahArAjanI pracaMDa AtmazraddhA ane avarya gurubhaktithI e graMtho chevaTe vi.saM. 2025mAM prakaTa thayA ! zrI ratilAla dIpacaMda desAIe pU. zrI. durlabhasAgarasUrijInI gurubhakti ane graMthaprakAzanane jaina saMghanI mahattvapUrNa ghaTanA kahI che. 'zrI jaina mahAvIra gItA' yoganiSTha AcArya zrImad buddhisAgarasUrIzvajI mahArAjanI vilakSaNa kRti che. zrImad buddhisAgarasUrIzvajI prayogazIla sarjaka rahyA che. jaina paraMparAmAM upaniSada ke gItA athavA kAvyakRtiomAM bhajana ke gajhala jovA maLatAM nathI. A prAraMbha temaNe karyo ane vidvAno tathA bhAvakone temaNe AkarSita karyA. zrImad buddhisAgarasUrIzvarajInI kRtiomAM UMDANa ghaNuM che. emanA kathanano marma samajavA mATe gahana ciMtana ane abhyAsa anivArya che. emaNe svayaM lakhyuM che : mu. vijApura, saM. 1978, caitra suda sAtama 'mArA lakhelA lekho, graMtho vagere sarve sAta nayonI sApekSa dRSTi anubhavavA, yogazAstrano abhyAsa karI teno anubhava karyo hoya, jeoe tA. 16 navembara, 2008 teone koIpaNa jAtanI zaMkA rahetI nathI ane teo AtmAne paramAtmA banAvavAnI AdhyAtmika dRSTi pariNatine prApta kare che. (patra sadupadeza, bhAga bIjo, pAna naM. 210) 'zrI jaina mahAvIra gItA'nuM adhyayana ka2nAre A dRSTibiMdu sAthe rAkhIne cAlavuM paDe. zrImad buddhisAgarasUrIzvajInA tamAma sarjanamAM ane A graMthamAM mukhyatve 'AtmA' ja kendramAM che. AtmA zudhdha che, buddha che, niraMjana nirAkAra che, paramAtmA che- A dhvani satata guMjato rahe che. AtmA ane AtmakalyANa sivAya koI vAtano sparza kyAMya jovA maLato nathI paNa 'AtmA' ane tenA kalyANa mATe zuM ka2vuM joIe, konuM dhyAna karavuM joIe, jaina dharma kyAM sahAyaka che, jinendra bhagavAna ja upakArI che, jinatattvanA Azraya vinA nahi ja cAle te satata samajAvavA lekhaka prayatnazIla cheH Ama karavAmAM teo je lakhe che temAM nizcaya naya ane vyavahAra nayane samajyA vinA teonA kathanano marma pArakhI zakAto nathI. mAtra sUkSma nahi, paNa susUkSma buddhithI nayasApekSa buddhi rAkhIe to ja 'zrI jaina mahAvIra gItA'nuM yathAtatha jJAna thaI zakaze. jeoe jaina dharma zAstrono AdhyAtmika ane vyavahAra dRSTie temaja nayasApekSadraSTi rAkhavAmAM na Ave to arthano anartha thatAM ke sAta nayonI dRSTie abhyAsa karyo hoya jeoe cAra veda, ekasoATha upaniSado, gItAo, vaidAMtika adhyAtmika graMtho tema ja jaina adhyAtmika graMthono abhyAsa karyo hoya, mArA graMthono abhyAsa karavAmAM gurugamanI tathA apekSA dRSTi jarUra che. uparyukta jJAnIo mArA lakhelA Azayone samajAvI zake che mATe- viparIta arthaghaTana thatAM vAra lAge tevuM nathI. 'zrI jaina mahAvIra gItA'nuM hArda pAmavA mATe nayaviveka joIe. pIThikA 'zrI jaina mahAvIra gItA'nI racanAmAM 'zrI bhagavada gItA'nI paddhatinuM darzana thAya che, nAmAbhidhAnamAM paNa ghaNuM sAmya che. paraMtu baMnenA maMDANanA kSetra bhinna che. baMnemAM bodha che, upadeza che, kartavya samajAvavAnI bhAvanA che paNa baMne graMtharatnonI samAnatA ATalA pUratI ja che. 'zrI bhagavad gItA'nuM prAkTaya jeoe zvetAMbara, digaMbara tattvAdika graMthono abhyAsa tema ja anubhava yuddhabhUmimAM thayuM che. zrI kRSNa arjunane yuddhanI, kartavyanI, hiMsAnI karyo hoyapreraNA Ape che. arjunane dhanuSa-bANa uThAvavA zrI kRSNa kahe che. 'zrI bhagavad gItA'nA prathama adhyAyamAM arjunanI mathAmaNa samajAya che. te kahe che, 'he zrIkRSNa ! yuddha mATe mArI sAme UbhelA teo gItArtha jJAnIo banelA hoya che, teonI pAse rahIne temanI sevA bhakti karIne mArA graMthone gurugama grahI vicAre che vartamAnamAM vartanArA tathA bhaviSyamAM mArA Azayone apekSAe satya jANanArA jJAnIonI sevA-bhaktimAM arpAI javuM.' Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 navembara, 2008 prabuddha jIvana | 19 mArA svajanone joI mArA gAtro gaLI rahyA che, mukha zoSAI 2952 zloka pramANa graMtha che. rahyuM che, zarIra dhrujI rahyuM che, roma khaDAM thaI rahyAM che, gAMDIva mArA saraLa racanAzailI, anuSTrapachaMda ane nitAMta jinabhakti tathA hAthamAMthI paDI jAya che, mAruM mana bhamI rahyuM che, mArAMthI ahIM AtmakalyANanI bhAvanA sAthe khaLakhaLa jharaNAnI jema vahetA A ubhA rahevAze nahi. he goviMda! mane vijayanI IcchA nathI, mane graMthamAM DUbakI mArIe chIe tyAre ApaNane eka avarya rAjyasukho joItA nathI, te svAmI! mAre cAlyA javuM che. ahIM AnaMdadAyaka anubhava saMprApta thAya che. pUrvasUrionI jema, zrImad yuddhamAM je mArI sAme ubhA che te mArA vidyAgurujano che, kAkAo buddhisAgarasUrIzvarajInI A kRtimAM tattvabodha to che ja, che, pitAmaho, putro, potro, mAmAo, sasarAo, sALAo kartavyabhAvanAnI preraNA savizeSa jhaLake che. AtmakalyANa e ane snehIo che. huM rAja mATe, sukha mATe hathiyAra uThAvuM? pratyeka mumukSunuM aMtima lakSya che paNa je jIvanamAM te jIve che tenA kauravone mAravAthI zuM vaLaze? mAre yuddha nathI karavuM." dvArA ja abhyadaya prApta thaze mATe te jIvana paNa mAnasarovaranA ahIM zrIkRSNa samajyA ke arjuna jo pAcho vaLe to AkhI nirmaLa jaLa jevuM uttama ane navapallavita puSpa jevuM manohara joIe pAMDavasenA hArI jAya. A bhUmikAmAMthI zrI bhagavad gItAno te preraNA paNa ahIM saMprApta thAya che. madhura bhASA, avirAma prAraMbha thAya che. "zrI bhagavad gItA' arjunane kuTuMba mATe, kartavya vicAradhArA, je kahevuM che te spaSTa ane svaccha dRSTi sAthe "jaina mATe, nyAya mATe uttejita kare che. mahAvIra gItA' paraMparAgata jaina graMthothI bhinna che, paNa teja zrI jaina mahAvIra gItA'nI bhUmikA Style sAva judI che. tenuM AkarSaNa che. "jaina mahAvIra gItA'nuM A sAva judI tarI rAjagRhI nagarI che. devasarjita samavasaraNa che. gaNadhara zreSTha AvatuM racanAsvarUpa ja, sUkSma jayadRSTithI avalokavuM anivArya gotama ane munio, sAdhvI zreSThA caMdanabALA ane sAdhvIgaNa, che tenI sUcanA kare che. jenAgamomAM prazna ane uttara jovA maLe mahArAjA zreNika ane magadhajano, indrAdika devatAo, devIo, che paNa tyAM ja aTakI jAya che. ahIM 'jena mahAvIra gItA'mAM prazna nara-nArIo, tIrthaMca pazu-paMkhIo, sarve dezanA sAMbhaLavA utsuka ane uttara che ane uttaramAM prabhu svayaM joDAI jAya che ane che. prabhu zrI mahAvIra svAmI caturmukha dezanA kare che. jJAnI 'AtmA' kendramAM AvI jAya che. "jaina mahAvIra gItA' samajavA gautamasvAmI, rAjA zreNika ityAdi AtmAnA kalyANa arthe prazno mATe anya graMthono abhyAsa, ciMtana anivArya che kema ke kare che, prabhu nizcaya ane vyavahAra dRSTithI aneka uttarathI samAdhAna samanvayAtmaka dRSTikoNathI ja A graMtha AtmasAt thaI zake. kare che, saunI jijJAsA tRpta thAya che. e samAdhAnasAra eTale (3) jaina mahAvIra gItA. zrI jaina mahAvIra gItAmAM pahelo adhyAya zraddhAyoga che. zrI jaina mahAvIra gItA'nI bhUmikA A che. tenA 64 zloka che. (2) zrImada buddhisAgarasUrIzvarajI sau prathama adhyAya zradhdhA vize zrI jaina mahAvIra gItA'nA kula 2952 zloka che. temAM Alekhe che te sakAraNa che. jaina dharmano pAyo ja zraddhA che. prAraMbhanA 16 adhyAya che. tenA 2255 zloka che. te A pramANe tatvArthasUtramAM samyagu darzananuM mahattva prathama mUkAyuM che teno hetu che. 1. zraddhAyoga. 2. premayoga. 3. karmayoga. 4. dharmayoga. 5. A che. zraddhAthI ja mokSa maLe. A jainadarzanano sAra che. tattva para nItiyoga. 6. saMskArayoga. 7. zikSAyoga. 8. zaktiyoga. 9, zraddhA avicaLa joIe. tattvanI zraddhA e ja samyaga darzana. kiMtu dAnayoga. 10. brahmacaryayoga. 11. tapoyoga. 12. tyAgayoga. zraddhA muzkela che, durlabha che. jenAgamomAM zraddhA parama durlabha kahI 13. satsaMgayoga. 14. gurubhaktiyoga. 15. jJAnayoga. 16. che. jene samyakatvanI prApti thAya te ja mokSamAM thAya. te ja karmathI, yogo pasaMhArayoga. ahIM sudhInA 2255 zloka che. maMtrayoganuM saMsArathI, bhavabhramaNathI mukta bane. zraddhA joIe. deva, guru, prakaraNa te pachI che. tene kartA svataMtra mUke che. tenA 141 zloka dharma para avicaLa zraddhA joIe. jIvananI mAmUlI vAtamAM paNa che. te pachI anukrame che, gotamastuti zloka: 41, vizvAsa sivAya cAlatuM nathI, to jenAthI saMpUrNa sukhanI prApti zreNikAdistuti, zloka: 17, ceTakAdi stuti, zlokaH 363, maLavAnI AzA che te dharmamAM akhaMDa zraddhA na joIe? zraddhAnuM zaktiyoga anumodanA, zloka: 23, IndrAdi stuti, zloka: mahattva ghaNuM che. jainadharma, zraddhAne samyak darzananA svarUpe oLakhAve 109, maMgalama, zlokaH 3, Ama jaina mahAvIra gItA' saMskRtamAM che. samakitI jIva tarI jAya che. eTale zraddhAnuM baLa aciMtya che. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 prabuddha jIvana tA. 16 navembara, 2008 jaina mahAvIra gItAmAM zraddhAyoga prathama che tenuM kAraNa zraddhA ja rAjalokamAM ghUmI vaLatI ane bhaktane aMtarathI, aMdarathI DhaMDhoLI dharmanuM paheluM pagathiyuM che. A pagathiyA para prathama caraNa mUkIne nAMkhatI mahAvIravANInI prabhAvaktA ApaNane satata sparze che kramazaH AgaLa vadhatAM javAnuM che. ane te paNa ochuM romAMcakArI nathI. vaLI, A racanAzailInI 'zraddhAyoga'mAM maMgalAcaraNa Ama che: navinatAmAM kyAMya jinatattvanuM ke paraMparAnuM anusaMdhAna khaMDita praNamya zrI mahAvIraM, gaNezA gautamAdayaH / thatuM nathI. bhUpAlA zreNikAdyAzca, prapacchu prema bhaktitaH / / 1 / / 'zraddhAyoga'nA thoDAMka zlokArtha joIe: 'paramAtmA zrI mahAvIrane vaMdana karIne zrI gotama gaNadhara ane 'potAnI zaktithI huM sarva vyApaka chuM ane pUrNa zraddhAthI jJAnAdi zrI zreNika vagere rAjAoe prema bhaktipUrvaka pUchayuM." anaMta svarUpa utpanna thAya che." (gAthA 9) jaina pUrvasUrionI paraMparAnusAra zrImad buddhisAgarasUrIzvajI potAnA tamAma dharma graMthanA prAraMbhe 3% maraMma lakhyAM pachI prathama 'pUrNa zraddhAnA pravAhathI huM bahAra ane aMdara (aMtaramAM) vasuM zlokamAM jinezvara bhagavAnane vaMdana karIne prAraMbha kare che. bIjA, chuM. mArA svarUpane zraddhAvAna jANe che paNa nAstika jANato nathI." trIjA, cothA zlokamAM gotama gaNadharAdinI vijJapti sAMbhaLIne (gAthA 10) prabhu mahAvIra kahe cheH mama'nanya parobhakto, matsvarUpo na cAnyathA / 'seMkaDo zAstrone tyajIne zraddhApUrvaka mane ja bhajo. huM tamane macchradhdhA dharma yogene, mucyate sarva karmataH / / 5 / / badhA ja doSomAMthI bhAvapUrvaka choDAvIza." (gAthA 12) mAro ananya bhakta, mArA svarUpane jANe che ane mArA paranI zraddhAnA dharmayogathI sarva karmothI mukta bane che.' mahAna pApI mANaso paNa mArI bhaktithI tarata ja svarga zraddhAyAM mama vAso'sti,zraddhArvAMllabhate zivam / janArA bane che. mArA bhakto zubha bhAvathI muktine meLave che." macchradhdhA bhraSTa jIvAnAM, durgati :vasaMzayaH / / 6 / / (gAthA 18) 'zraddhAmAM ja mAro vAsa che, zraddhAvAna kalyANane prApta kare che, (meLave che) mArI zraddhAthI bhraSTa thayelA jIvanI durgati thAya che traNe bhuvanamAM evA koI sarvajJa ane zaktimAna nathI je temAM zaMkA nathI.' vANI dvArA pUrNapaNe zraddhAnA uttama mahimAne varNavI zake." (gAthA sarvanAma svarupAdiyogaiH sarvatra sarvathA / 19). arhan rAmAdi sacchabdai bhaktA gAyantimAM sadA / / 7 / / sarvatra ane sarvathA nAma ane svarUpanA yogathI 'arihaMta' "apUrva evI mArI zraddhAne nAstika (mANaso) kevI rIte meLavI ityAdi pavitra zabdo vaDe bhakto haMmezAM mArAM guNagAna kare che.' zake? (kAraNa ke) bAhya buddhi ane seMkaDo tarkathI huM meLavI zakAto zrI bhagavada gItA'mAM jema zrIkRSNanI vANI che, tema ahIM nathI." (gAthA 20) jaina mahAvIra gItAmAM zrI mahAvIra vANI cheH "zraddhAyoga'mAM zrI mahAvIra svAmI pratyeka zlokamAM, pratyeka zabdamAM bhaktanI "zradhdhALu manuSyomAM jevI zakti che tevI zakti nAstikamAM zraddhAne majabUta kare che, zraddhAne daDha banAve che. zraddhAyoga'mAM hotI nathI. anaMta zaktisvarUpe badhA ja prANIomAM mAro vAsa zraddhAno mahimA varNavAyo che ane te jinasvarUpanA mahimAgAna che." (gAthA 48) vaDe varNavAyo che. zrI arihaMta paramAtmA anaMta jJAna, darzana, cAritryanA prakaTa svarUpane pAmelA hoya che ane temanA para bhaktanI 'zradhdhAnA lIdhe ja zraddhAvAnomAM zakti prakAze che. A pRthvI akhUTa zraddhA hoya che. A anaMta sAmarthyavAna svarUpane bhagavAna para mArA paranI zraddhAne kAraNe ja jIva prabhu samAna jaNAya che." svayaM ahIM kahe che ke "huM Ama chuM,' ane tema kahIne bhaktane (gAthA 49) adhikAdhika zraddhAvAna, karmamukta, mokSagAmI banAve che. zailInI bhinnatAnuM jema ahIM A graMthamAM AkarSaNa mukhya che tema, coda 'sarva prANIomAM dharmanA AcaraNano pravartaka vizvAsa che. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 navembara, 2008 prabuddha jIvana | 21 AtmavizvAsanA nAzathI mANasonI zaktino nAza thAya che.' meLavI zake che. samudromAM huM sAgara chuM. nadIomAM huM gaMgA chuM. (gAthA 51) sarvazaktiomAM zakti huM chuM, bhaktonI bhaktinuM kAraNa huM chuM. 000 Ano artha e thayo ke AtmA sarva vyApaka che, Izvara sarva 'deva gurU dharma paranI zraddhA aneka rUpe zubha karanArI che. te vyApaka che. zraddhA sarva vyApaka che. arthAt sakala vizva jinasvarUpa zraddhA mAruM ja svarUpa jANIne (AtmAmAM jANIne) mane bhajo' che. zrI siddhasena divAkarasUrinuM vacana juoH (gAthA 54) jino dAtA jino bhoktA, jina: sarvamidaM jagat / nino nathati sarvatra, yo: nina: saudameva | mArAmAM zraddhAvALA dehadhArIo (manuSyo) janma, mRtyu ane (zustava) ghaDapaNathI para che. teo kALane jItanArA, muktidhAmane pAmanArA arthAta "jina pote ja dAtA che, jina pote ja bhoktA che, che." (gAthA 59) A pUrNa vizva paNa jina che, jina sarvatra jayavaMta che, je jina che 000 te ja huM pote chuM." kutarko ane badhI zaMkAone tyajIne (je) AtmAmAM mane bhaje zrImad buddhisAgarasUrIzvarajI zraddhAne zaktisvarUpa varNavIne che, te zraddhAvALAono saMpUrNa uddhAra karIne huM mArA svarUpavALA sukhadAyaka, mokSapradAyaka kahe che te satya che. zraddhA sUrya samAna banAvuM chuM.' (gAthA 62) che, jeno prakAza jyAM paNa paDe che tyAM ujAsa prakaTe che, cetana dhabake che, akhUTa sukha patharAya che. 'vipattiomAM paNa mArAmAM zraddhA rAkhanArA bhakto mane priya (kramazaH) che ane je bhaktomAM zraddhA che teonA hRdayamAM huM vasuM chuM." (gAthA jaina upAzraya, 7, rUpamAdhurI sosAyaTI, saMghavInA relve 23). krosIMga pAse, nAraNapurA, amadAvAda-380 013. zraddhA e parama brahma che, zraddhA e ja baLa che, zraddhA jyotionI yAtrAsaMghonuM vizuddha vizeSaNa kyuM? che 'rI pAlita ke 6 "rI' pAlaka? paNa jyoti che, zraddhAthI ja badhI saMpatti prApta thAya che." (gAthA (anusaMdhAna pRSTa chellAthI cAlu) 35) 'pAlaka' zabdamAM kartavAcaka 3 pratyaya hovAthI teno artha zrI jaina mahAvIra gItA"nA "zraddhAyoga'nA keTalAka zlokanA pAlana karanAra' evo thAya che. bhavasamudrathI tAre tene tIrtha kahevAya ane bhavasamudrathI taravAnI artha upara mUkyAM che, temAMthI zraddhAno apUrva prabhAva, vistAra, bhAvanAvALo hoya tene yAtrika kahevAya. zakti, sAmarthya samajAya che. A vAta chevaTa to AtmAnA ja tIrthayAtrA daramiyAna yAtrike pALavAnA AcAroH anusaMdhAnamAM che. zraddhA jeTalI gahana, teTalI AtmAnI zakti 1. hRdayamAM samyakatva dhAraNa karavuM. 2paga vaDe cAlavuM. 3. mahAna che tema samajavAnuM che. keTalAka zloka joIe: ekAsaNuM karavuM. 4. sacitta AhArano tyAga karavo. 5. brahmacarya jino'haM sarva jainaSu, buddho'haM bauddhadharmiSu / pALavuM, 6. saMthAre zayana karavuM. vaiSNavAnAmahaM viSNu: ziva: zaiveSu vastutaH / / 15 / / A 6 AcAra pALanArane- samyatvadhArI, pAdacArI, kRSNo'haM vAsudevo'haM, mahezo'haM sadAzivaH / ekAzanakArI, saMcittaparihAri, brahmacArI ane bhUmisaMskArakArI kahevAya che. sarvaguru svarupo'haM, zraddhAvAnyAM prapadyate / / 16 / / A chae zabdone aMte "rI' akSara Avato hovAthI TUMkamAM sAgarA'haM samudreSu, gaDagAhaM syAndiSu ca / tene 6 "rI' kahe che. A 6 prakAre "rI'vALA yAtriko je yAtrAsaMghamAM sarvazaktiSu zakto'haM, bhaktAnAM bhaktikArakaH / / 17 / / hoya tene 6 "rI' pAlaka yAtrAsaMgha kahe che. sarva jainomAM huM jina chuM. bauddhadharmIomAM huM buddha chuM. vaiSNomAM 6 "rI' pAlaka yAtrA saMgha eTale 6 "rI'nuM pAlana karanAra huM viSNu chuM. zavomAM huM ziva chuM, huM kRSNa chuM, huM vAsudeva chuM. huM yAtrikovALo (yAtrA) saMgha. maheza chuM. huM sadAziva chuM. sarvagurasvarUpa huM chuM. zraddhAvAna mane '6 'rI' pAlaka saMgha' arthanI dRSTie susaMgata hovAthI ema ja lakhavuM ane pracAravuM yogya che. * * Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 2 prabuddha jIvana tA. 16 navembara, 2008 cAlo! dAdAnA divya dhAmane oLakhIe a DaoN. abhaya AI. dozI. zrI tIrthakara bhagavaMtonI pratimAthI yukta koI paNa sthaLa e AdinA prAcIna derAsaro temaja adabadajI, ajIta-zAMtinI derI paramAtmAnuM pavitra dhAma ja che, paraMtu e pratimA jyAre prAcIna- Adi paNa samAveza pAmyA che. girirAja para birAjamAna manohara prabhAvaka hoya tyAre e sthaLane tIrthanuM gaurava prApta thatuM hoya jinamaMdironI zreNI joI upAdhyAya yazovijayajIe potAnA che. temAM paNa jyAM 'bhAvanikSepa' evA jinezvaradevoe vicaraNa stavanamAM gAyuM, karyuM hoya athavA temanI kalyANakabhUmi hoya evA tIrthano mahimA ujjavala jinagRhamaMDaLI, tihAM dIpe uttegA, to vizeSa hoya che. paraMtu A sarva tIrthomAM 'tIrthAdhirAja'nuM mAnuM himagiri vibhrame, AI aMbhaga gaMgA." apUrva pada to zatruMjaya girirAjane ja prApta thayuM che. A zatrujya parvata para bhavya jinamaMdironI maMDaLI zobhI rahI A girirAjanI AvI apUrva mahimAmayatAnuM kAraNa A che. jANe himAlayanA bhramathI svargagaMgA ahIM AvI UtarI hoya kSetramAM raheluM apUrva siddhigati denArUM baLa che. anaMta avasarpiNI evo A bhavya-ramya dekhAva zobhI rahyo che. ane utsarpiNInA samayamAM anaMta jIvoe A girivaranuM zaraNa sidhdhAcala giri para birAjamAna A jinamaMdironI zobhA svIkArI siddhigatine prApta karI che. ethI ja A covIzInA prAraMbhe bhaktahRdayane sadA AkarSe che, eTaluM ja nahi, parvata para yugAdideva zrI RSabhadeva prabhu navANuM pUrva vAra A giri padhAryA birAjamAna maMdironI nagarI tarIke anokho kIrtimAna dharAve hatA, tema ja zrI neminAtha prabhu sivAyanA bIjA bAvIsa tIrthakaro che. paNa A girivara para padhAryA hatA. - jUnA samayamAM tIrthayAtrA karanArA sAdhu bhagavaMto Ama to, A girivaranuM kSetra ja mahA mahimAzALI che, paraMtu "caityaparipATInI racanA karatA "caitya' eTale maMdira, 'pari' eTale bhavyajIvone AlaMbana maLe e mATe zrI bharata cakravartIe A tIrtha cAre bAjuthI 'pATI' tenI gaNatarI, sparzanA Adi. AvI para zrI RSabhadeva prabhunI bhavya pratimA ane bhavya jinamaMdironI racanAmAM te tIrthano mahimA, tIrthanA mULanAyaka, anya pratiSThA karAvI hatI. vividha samaye kALanA aMtare aMtare ahIM jinabiMbonI saMkhyA, yAtrA saMgha sAthe karI ke ekalA Adi aneka jinamaMdirono jIrNodhdhAra thato rahyo che. atyAre saMghavI zrI vigatono samAveza raheto. AvI "caityaparipATI' athavA karmAzAe karAvelA uddhAra samayanA paramaprabhAvazALI zrI 'tIrthamALA'nuM aitihAsika dRSTie paNa ghaNuM mahattva che. A AdinAthadAdA girirAjanI mukhya TUMkanA mULanAyakarUpe birAjamAna tIrthamALAo tIrthonI te samayanI paristhitino ItihAsa mATe che. mahattvano dastAveja banI rahe che. ApaNane jaina sAhityamAM tIrthAdhirAja zrI AdinAthaprabhuno mahimA aparaMpAra che. paMDita saMskRta, prAkRta, prAcIna gujarAtImAM aneka caityaparipATIo zrI vIravijayajI mahArAje navANuprakArI pUjAmAM dAdAno mahimA prApta thAya che. gAtA kahyuM cheH zatruMjya parvata samIpe AvelA bhAvanagaramAM mukhyarUpe sthAyI 'sidhdhAlaya zikhare dIvo re, AdIzvara alabelo che.' thayelI acalagacchanA pU.A.zrI kalyANasAgarasUrinI paraMparAmAM A alabelA AdIzvara dAdAno parivAra paNa rAjAdhirAjane vakhasAgarajInA ziSya bhAvasAgarajInA ziSya jhaverasAgarajIe zobhe evo che. mukhya zikhara para aneka jinamaMdiro zobhI rahyA zatrujya tIrthanI vAraMvAra yAtrA karI hatI. vaLI temanA hRdayamAM che. kavi kahe che ke, sidhdhagiri siddhazilAnI saMkirNatA vimalAcala giri pratye aparaMpAra bhaktibhAva rahyo hato. temaNe (khIcokhIcapaNA) ane chatAM sarvane samAvavAnI vizALatA dharAve zeTha hemAbhAInI bhAvanagara peDhInA munimanA suputra zrI che. to anya zikhara para mukhyarUpe amadAvAda tema ja muMbaInA lallubhAInI premapUrNa vinaMtI dhyAnamAM rAkhI zatruMjya giri paranI paMdaramA- soLamA zatakathI o gaNIsamA zataka sudhInA vividha TUMkomAM rahela jinezvaradevonI saMkhyA varNavatI A caitya paramAtmabhakta evA zreSThivaryonI anupama paramAtmabhaktithI paripATI athavA tIrthamALA racI che. prerita thayelI navaTUMko zobhI rahI che. A nava TUMkomAM saMpratirAjA A tIrthamALA kevaLa saMkhyA varNavI detI hota, to tenuM Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 navembara, 2008 aitihAsika mUlya to avazya hota, paraMtu ahIM kavihRdayano bhaktibhAva bhaLatAM A samagra tIrthamALA nava TUMko mATenI manoha2 bhaktibhAvabharI stavanamALA paNa banI che. e arthamAM A tIrthamALA athavA caityaparipATI kAvyAtmaka, bhaktisabhara ane vilakSaNa banI che. prabuddha jIvana 23 janma lAho lIje re hemAvasI vaMdana kIje (zrAvaka vratatarU phaliyo) ame motIvasIne have vaMdiye (vrata sAtame virati AdarUM re lola). Ama, A yAdI batAve che ke, kavie paMDita zrI vIravijayajI AdinI vividha pracalita pUjAonI dezIone potAnI tIrthamALAmAM prayojI che, jene lIdhe A racanAnI geyatA, madhuratA ane saraLatA ApaNA hRdayane tatkALa sparze che. kavinI A racanA rItine kAraNe A tIrthamALAmAM pratyeka TUMkanI saMkhyA gaNatarIe mukhya lakSa hovA chatAM, samagra racanA kavinA AMtarika bhaktibhAvano paricaya karAve che, ane ApaNA hRdayamAM tIrthaprati bhaktibhAva jAgRta kare che. kavi paramAtmAne parama upAsya ane AdaraNIya gaNe che. AtmAnA zuddha svabhAvanI prApti e sAdhakanuM parama lakSya che ane A lakSya jenuM siddha thaI cUkyuM che evA paramAtmAnI sAcA hRdayanI zaraNAgati ja sAdhakamAM prachanna rahelA zuddhasvabhAvane pragaTa karavAmAM sahAyabhUta bane che. A satya kavihRdayamAM barAbara anubhavAyuM che. AthI ja kavi bAlAvasInI DhALamAM kahe che, 'Aja sanAtha thayo huM svAmI, moha viDAraNa rasiyo re; alabelo AdIzvara pAmI, AnaMdavana guNa vasiyo.' to naMdIzvara dvIpanI DhALano prAraMbhe paNa kahe che, 'cAla cAla sakhI Aja naMdIzvara, bhAvana comukha bhALI, ati zuddha thAvAM AtamasattA, jJAnaguNe ajuALI.' kavie Ama vividha DhALomAM prabhu pratyenA bhaktibhAvanI abhivyakti karI che. kavi bhakta to che ja, paraMtu jaina tattvajJAna ane anya darzananA paNa sArA abhyAsI che. kavie motIzA TUMkanI DhALamAM potAnA darzanazAstranA jJAnano suMdara paricaya Apyo che. to pAMDavaTUMkamAM pADaMvo, kuMtAmAtA ane draupadIne varNavatAM rUpakAtmaka rItino Azraya laI kavi pAMca pAMDavone pAMca mahAvrata samAna ane kuMtAmAtAne vratonI mAtA zraddhA samAna ane draupadIne vratonI pariNati samatAnA rUpakathI oLakhAve che. e ja rIte chIpAvasahInA traNa maMdirone ratnatrayI-darzana-jJAna-caritra ane derIone dazavidha yatidharma tarIke oLakhAve che. A sau kavinI kavie A soLa DhALo mATe pUjA AdimAM pracalita manohara bhakti ane vidvattAno paricaya karAve che. kavie pratyeka DhALane dezIone suMdara rIte prayojyA che. aMte potAnA traNa guruonuM smaraNa karyuM che, te kavinA aMtaHkaraNanA pragaTelA apUrva vinayaguNano paricaya karAve che. kavi potAnA acalagacchIya-dIkSA guru bhAvasAgarajI, tapAgacchIya vidyAguru amaravijayajI ane AdhyAtmika pada racanAra sarva TUMkomAM mULa evI zrI dAdAnI TUMka-vimalavasahImAM zrI AdIzvara dAdAnA maMdirane varNavatA bIjI DhALamAM kavi kahe che; 'mUlanAyaka jinarAjanuM manamohanajI, mahA caitya uttuMga AkAza manaDuM, mAnuM e merU bIjo haze manamohanajI Ave cosaTha Indra ullAsa manaDuM, zudhdha cetanA rANI taNo manamohanajI mAnuM maMDapa e kalAkAra manaDuM, maMDapa AdIzvarA manamohanajI mUlanAyaka pratimA sAra manaDuM.' 'premavAsI' nAma para zleSa karatAM kavi kahe che: 'prema janita zradhdhA jihAM, jhaLake Atama udyota, premAvasI TUMka pAMcamI, anubhava bhAvo dyota.' kavi hemAbhAI, premAbhAI, motIzA zeTha, dIpacaMda zeTha, sAkaracaMda zeTha AdinI udAratA ane dharmapriyatAnuM vigatasabhara bayAna vividha DhALomAM Alekhe che. kavi jhave2sAgarajIe potAnI 'zrI zatruMjya tIrthamALA' racanAmAM A nava TUMkone paramAtmaguNonA navanidhisamAna oLakhAvI che. kavie A TUMkonA nAma para manohara zleSa karyo che. hemA-hema-suvarNa, motI, dIpa-jyotirmaya, chIpa-motInuM utpattisthAna Adi noMdhapAtra che. kavie DhALane prAraMbhe TUMkanA mULanAyaka jinezvaradevonI atyaMta bhAvabharI stavanA karI che. caumukha TUMkanA mULanAyaka zrI cartumukha AdinAtha bhagavAna brahmA sAthe sa2khAve che, tema ja temanI sahaja samAdhinuM bhAvapUrNa varNana kare che. chIpAvasahInA mULanAyaka zrI zAMtinAtha prabhune saMsArasAgaramAM bhaTakatAM jIvo mATe paramazAtAdAyaka tarIke oLakhAve che, to sAkaravasahInA mULanAyaka zrI pArzvanAtha svAmIne AtmArUpI loDhAne zuddha pArasarUpa ApanAra viziSTa pArasamaNi kahI kavi temano mahimA gAya che. to zrI motIzAnA mULanAyaka zrI AdinAtha nimitte vizva utpattino AdhAra prathama 'a' svarano mahimA gAya che. comukha brahma maLyA re vAlAjI (Avyo chuM AzAbharyA) pAMDava TUMka trIjI bhalI mArA vAlAjI (mArA vAlAjI re) zrI zAMtinA bhUpAla evI cothI te TUMka rasAla (have zakra sughoSA bajAve) manuSya Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 prabuddha jIvana tA. 16 navembara, 2008 cidAnaMdajI (dharmaguru) ema traNe guruone pratyeka DhALane aMte samakAlIna lekhaka dvArA lakhAyeluM hovAthI vizeSa mahattvanuM banI bhAvapUrvaka smare che. kavi acalagacchIya hovA chatAM tapAgacchIya rahe che. A TUMkanI pratiSThA tapAgacchanA aMtima zrIpUjyomAMnA guruo pAsethI vidyA prApta karI, temAM te-te guruonI vizALatA eka zrI devendrasUrie karAvI, tema ja tyAM birAjamAna ane kavi ratnaparIkSakanI vidyAprItinA paNa darzana thAya che. gurupAdukAomAM jinendrasUri ane kavinA vidyAguru kavie anya gacchonA gurujanono bhAvapUrvaka svIkAra karyo amaravijayajInA pAdukA paNa che. te vigata vizeSa noMdhapAtra che. hovAthI kavinuM mAnasa vizALa banyuM che, AthI ja kavi TUMkanI e ja rIte rAyaNapagalAMno jIrNoddhAra premAbhAI zeThanA bhAvanagara pratiSThA karanAra zrAvako tema ja karAvanAra AcArya bhagavaMtono peDhInA munima jayacaMdanA putra khemacaMde karAvelA jIrNoddhAranI paricaya ApatA temanA gacchono AdarapUrvaka ullekha karyo che. vigata maLe che te noMdhapAtra che. prastuta racanA "zrI acalagacchIya jhaverasAgarajI "ratnaparIkSaka' bhAvanagaramAM mukhyatve sthiratA rAsasaMgraha'nuM avalokana karatA mArI najare caDhI, ane pU. munizrI karI rahelA bhAvasAgarajInA ziSya hatA. kavi te samayanI dravyAdika sarvodayasAgarajI ma. pAse tenI para saMkSipta vivaraNa sAthe A dhAraNa karanAra yati paraMparAmAM dikSita thayA hoya e vizeSa tIrthamALA svataMtrarUpe pragaTa thAya evI bhAvanA meM darzAvI. pU. saMbhavita che. pote cidAnaMdajI samAna niHspRha-yogIjanonA munizrIe saMkSipta vivaraNa lakhavAnI javAbadArI mArA para choDI. paricayamAM AvyA pachI zuddha sAdhutvano bodha prApta karyo haze, motIzA zeThanA putrane aMgrejamaMDaLI salAma bharatI. premAbhAIe paraMtu paraMparA tema ja manamAM rahelA moha para saMpUrNa vijaya ghaDiyALa sthapAvI vagere yuga parivartananI sUcaka vigato paNa meLavavA asamartha rahyA hoya, evuM temanI racanA parathI jaNAya samAveza pAmI che. A rIte mane sidhdhagirirAjanI bhakti karavAno che. mATe ja kavi "ratnAkara paccIsI'nI yAda apAve evA avasara prApta thayo che, tene huM mAruM sadbhAgya mAnuM chuM. aMtaratamanA pazcAtApanA udgAronI abhivyakti kare che. zrI zatruMjya tIrthanI yAtrAno mahimA to apAra che ja, paraMtu 'trikaraNa joge siddhagirimAM, mAguM eka pasAyo tenA dhyAnano mahimA paNa anokho che. iNa bhavamAM yativeza dharIne, bhraSTa se adhika gaNAyo re, paMDita vIravijayajI 21 khamAsaNanA duhAmAM kahe che. kaMcana kAminI neha rame hajI, mana dhIraja nahIM chAyo, 'vimalAcala parameSTinuM dhyAna dhare mAsa guru kRpA zraddhA kachu bhAse, zuddha kriyA ghara nAyo re, teja apUrava vistare, ghUme saghalI Asa." jJAna kriyA saMpUraNa pragaTe, saMvara bhAva dIpAyo. to anya kavie paNa kahyuM che, Atama aMga abaMdha prakAze, dIye e vinaMtI suNAyo re.' 'vimalagiri dhyAvo re bhavikA, vimalagiri dhyAvo, kavinuM A nikhAlasa Atmakathana ane urdhvagamana mATenI ghera beThA paNa bahu phaLa pAvo." prArthanA ApaNA aMtarane sparze che. kavi jhaverasAgarajI paNa prAraMbhika duhAmAM kahe che, kavie tIrthonI jinapratimA saMkhyAnI to gaNatarI karI ja 'samare nitya savAramAM, nija ghara beThA jeha che, paraMtu A tIrthAdhirAjanA pratyeka aMga AdaraNIya che, pAvana tIratha jAtrA phaLa liye, je bhavi bhaNaze eka." che, ethI kavi tyAM rahela munimUrtio, zeTha-zeThANI, Ama, A tIrthamALA (muni sarvodayasAgarajI dvArA maThArAyelI marUdevAmAtA, anyaSTionI mUrtio, mArgamAMnA vRkSo AdInI maMtroccArayukta karAyelI pUjA) bhavya jIvone zrI siddhagirinI gaNatarI paNa mUkI che. kavie prastuta karelI vRkSasaMkhyAne AdhAre navaTUMkayukta bhAvayAtrA karavAmAM sahAyaka bane, tema ja zrI vartamAnakALamAM girirAja para punaH vRkSa sthApanAnA kAryane vega girirAjanI yAtrA karanArane navaTuMkanI yAtrA vizeSa maLyo che. bhAvabhaktipUrNa banI rahe ane sau AtmAo vimalagirivaranA codamI DhALamAM pAlItANA nagaramAM te samayanA be derAsarothI dhyAne nija AtmAnI vimalatA pragaTAvI sidhdhagirinA AlaMbane mAMDI zrI zatruMjya parvata paranA sarva pagalAM Adi varNavyA che. be siddhapadane prApta karanArA thAo e zubhecchA. derAsarono ullekha paNa itihAsa dRSTie mahattvano che. saranAmuM : e/31, gleDaharTa, phirojha zAha roDa, sAMtAkrujha samagra tIrthamALAnuM aitihAsika dRSTie mahattva niHsaMzaya che (vesTa), muMbaI-400 054. ja, paraMtu temAM paNa zrI jinezvarasUrinI TUMkanI pratiSThAnuM varNana phona naM. : 26100235 | 98926-78278 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 navembara, 2008 prabuddha jIvana | 2 5 jaina pAribhASika zabdakoza B DaoN. jitendra bI. zAha (oNkTobara-2008nA aMkathI AgaLa) (496) baMdhahetu : -karma baMdhanuM mukhya kAraNa. -karmabandha kA mukhya kAraNa / -Cause of Karmic bondage. (497) bali (iMdra) : -bhavanapatinikAyanA asurakumAra prakAranA devomAMnA eka indranuM nAma. -bhavanapatinikAya ke asurakumAra prakAra ke devoM me se eka indra kA nAma hai| -One of the indra of Asurkumar as a sub type of Vyantara-nikaya. (498) bahu (avagraha) : -aneka (vyaktinI saMkhyA samajavI). pAMca Indriya ane eka mana dvArA thatA aneka matijJAnano avagraha. -aneka (vyakti kI saMkhyA samajanekI) pA~ca indriyA~ aura eka mana ina chaha sAdhanoM se honevAle matijJAna kA avagraha / -many (here consider the number of people) The different mati-jnana avagraha originated by the five indriyas manas. (499) bahuvidha : -aneka prakAra, kisama athavA jAtinI saMkhyA samajavI. -aneka prakAra, kisma yA jAti kI saMkhyA se hai / - That possessed of many forms. (500) bahuzruta bhakti : -bahuzrutamAM zuddha niSThAthI anurAga rAkhavo, tIrthaMkara nAmakarma nA baMdhahetu rUpa che. -bahuzruta bhakti meM zuddha niSThApUrvaka anurAga rakhanA, tIrthaMkara nAmakarma ke baMdhahetu rUpa hai / -feeling of devotedness towards a tirthankara, a highly learned person age, a preceptor. (101) bAdara (nAmakarma) :-jenA udayathI jIvonAM carmacakSune gocara evA bAdara zarIranI prApti thAya, te bAdara nAma. -jisa karma ke udaya se jIvoM ko carmacakSu gocara sthula zarIra kI prApti hotI hai use bAdara nAma karma kahate hai| - The Karma whose manifestation causes the possession of such a gross body as is observable to ordinary eyes. (502) bAdarabhaMparAya : -navamA guNasthAnakanuM nAma che. jemAM saMparAya-kaSAyano bAdara eTale vizeSapaNe saMbhava hoya te bAdara-saMpAya. -nauveM guNasthAnaka kA nAma hai / jisa meM saMparAya - kaSAya kA bAdara arthAt vizeSa rupa meM saMbhava ho / - The ninth gunasthana, so designated because Samparays or Kasaya is present in it in a particularly maifest form. (503) bAlata5 : -yathArtha jJAna vinAnA mithyAdRSTivALAonuM je agnipraveza, jaLapatana, chANabhakSaNa, anazana vagere tapa. -yathArtha jJAna se zUnya mithyAdRSTi vAloM kA agnipraveza, jalapatana, gobara Adi kA bhakSaNa, anazana Adi tapa / -An act of penance like entry into fire, diving into water, eating cowdung etc, that is mithyyadrsti devoid of genuine knowledge. (504) bAhyatapa : -jemAM zArIrika kriyAnI pradhAnatA hoya ane je bAhya dravyanI apekSAvALuM hovAthI bIjAo vaDe dekhI zakAya. -jisa meM zArIrika kriyA kI pradhAnatA hotI hai, tathA jo bAhya dravyoM kI apekSA yukta hone se dUsaroM ko pratyakSa ho use bAhyatapa kahate hai| -Penance in which there is predomince of bodily activity and which being dependent on things external, is capable of being seen by others. 20, sudarzana sosAyaTI, 2, nAraNapurA, amadAvAda-380013. mobAIla : 0982 5800126 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarjana svAgata prabuddha jIvana tA. 16 navembara, 2008 (1) pustikAnuM nAma : ciMtana (4) pustakanuM nAma : zikSaNa vicAra prakAzaka: ciMtana phAunDezana, bhUpendra ela. dozI lekhaka: vinobA 3, gAMdhI Teresa, kAmAlena, ghATakopara (vesTa), nDaoN. kalA zAha prakAzaka: yajJa prakAzana, bhUmiputra, hujarAta pAgA, muMbaI-400 086. phona : 25136 167. vaDodarA-390001. mobAIla : 9324196 167. mUlya rUA. 30, pAnA 124, AvRtti-prathama, mUlya rUA. 25, pAnA 112, AvRtti-prathama mulya rU. 10, (jJAna pracAra arthe) pAnA 32, punarmudraNa-2006. punarmudraNa-me 2005, 2006, 2007. AvRtti-1. jUna-2007. - vijJAna, TekalaoNnaoNjI ane vikAsa vagerenI "gAMdhIjIne ekavAra korTamAM pUchavAmAM jJAna yajJano vyApa vadhe ane bALako tathA nIce mANasa dabAI na jAya tenI sAme nImANo AveluM ke 'tamAro dhaMdho zo che ?' to emaNe yuvAna vargamAM tenuM niyamita vAMcana karI zake na banI jAya paraMtu e badhAMne potAnA tema ja kahI dIdheluM ke 'kAMtavAno ane vaNavAno' vinobA tevA hetuthI preraNAdAyaka suvicArone 'ciMtana' sRSTinA kalyANa mATe prayojI zake evuM ApaNe kahe 'mane jo pUchavAmAM Ave, to huM kahuM ke pokeTa buka dvArA prasiddha karela che. karavuM ghaTe che. e mATe mANasane kendramAM rAkhIne mAro dhaMdho zikSakano che." AjanA pradUSita vAtAvaraNamAM 'ciMtana'nuM badhuM vicAravAnuM che. badhuM navesarathI goThavavAnuM vinobAnA zikSaNa aMgenA vicAronuM saMkalana sAttvika vAMcana khoTA vicAronA vamaLamAMthI che. A ja kharI kAMti che. AvI AzAbharI A nAnakaDA pustakamAM saMgrahita che, emaNe jaDatAne kADhI nAkhaze ane caitanya prakaTAvI krAMtino vicAra tema ja tenI AchIpAtaLI raparekhA Apela dAvA krAMtino vicAra tema ja tenI AchIpAtaLI rUparekhA ApelAM aneka pravacano, vaktavyo ane lekhonuM jIvananI vAstavikatA samajAvaze. erika phroma A pustakamAM ApI jAya che. saMkalana ane saMpAdana karI A pustaka taiyAra AvI preraNAdAyI pustikAnI prabhAvanA thavI 1968nA varasamAM Aje amerikA je karyuM che. joIe. paristhitimAM che tenA saMdarbhamAM A pustaka lakhAyuM vinobA lakhe che, 'zikSaNa eTale - X X X che. Aje ApaNe eka tribheTe AvIne UbhA yoga-udyoga-sahayoganI keLavaNI. zikSaNa dvArA (2) pustakanuM nAma : vaoNlTa DijhanI chIe. eka rasto ApaNane aNuyuddha bhaNI ane sAkSaratA ja nahIM, jIvananI sArthakatA sAdhavI che, lekhaka: gulAbabhAI jAnI-uSAbahena jAnI tene lIdhe sarjAtA sarvanAza bhaNI laI jAya che. mANasanA sarva guNono vikAsa karavo che, mUlyo prakAzaka: sisTara niveditA pablikezana, bIjo rasto mAnavatAvAda tema ja AzAnA badalIne samAjane badalavo che. sahune udyogazIla C/o sisTa2 niveditA ceriTebala TrasTa, punarutthAna bhaNI laI jAya che. bemAMthI kayA mArge ne vicArazIla banAvavA che. arthasUci ne yunivarsiTI roDa, rAjakoTa-36007. phona naM. javuM tenI pasaMdagI karavAnI ghaDI pAkI cUkI che. sAmyayoganA saMskAra ApavA che.' : (0281) 2575061, 2573857. sahunA manamAM A prazranI spaSTatA thAya te A AvI zaikSaNika krAMti mATenuM aNamola mUlya rUA. 15, pAnA 32, AvRtti-bIjI, pustakano uddeza che. ciMtana-manana vicArabhAthuM tema ja anubhavabhAthuM Disembara-2006. pazcimanA vicArakomAM erika phroma A pustaka pUruM pADe che. amerikA janAra dareka jaNa lagabhaga DijhanI agrasthAne che. temaNe lakhela A mULa aMgrejI varlDanI mulAkAta le te svAbhAvika che. DijhanI uparathI zrI kAnti zAhe gujarAtImAM utAryuM che. bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, varlDa eTale jAduI nagarI-abhuta AbAlavRddha AjanA vidhi paribaLo vize svastha samaja meLavavA e-104, gokuladhAma, goregAma (IsTa), saune AnaMda ApatI A nagarIno AnaMda lekhake icchatA vAcako A pustako nakkI AvakArazo. muMbaI-400063. mANyo ane jANyo, ane tenA sarjakanuM jIvana x x x phonaH (022) 22923754. saMkSiptamAM A pustikAmAM lekhake karyuM che. vaoNlTa DijhanIe sarjela "mIkI-mAusa'nA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA prakAzita pAtre asAdhAraNa lokapriyatA prApta karI che. AvA DaoN. ramaNalAla cI.zAha likhita navA graMthonuM prakAzanA svapnIla, bALapremI, karmaTha ane sAhasika volTa | 1. jinatattva graMtha-1-AvRtti bIjI, julAI-2007, pRSTa saMkhyA-503, mUlya rUA. 300/DijhanInA jIvanano paricaya A pustakamAM maLe 1 thI 5 bhAgamAM vitarita A graMthamAM jainadharma viSayaka 47 lekho che. che. volTa DijhanInA cAritryanI ghaNI badhI uttama 2. jinatattva-graMtha-2, oNgasTa-2007, pRSTa saMkhyA-364, mUlya rU. 240/- cha thI bhAga lAkSaNikatAo sarasa, suvAcya ane saMkSipta rIte sudhI vistarita A graMthamAM jaina dharma viSayaka bIjAM 26 lekho che. A pustakamAM lekhake nirUpI che. 3. prabhAvaka sthaviro (bhAga-1 thI 6) AvRtti-bIjI mArca-2006, pRSTa saMkhyA-6 12, x x x mUlya-rUA. 350/-. (3) pustakanuM nAma : AzAnI krAMti (mAnavIya cha bhAgamAM vistarita A graMthamAM 25 jaina prasiddha ane siddha sAdhu bhagavaMtonA caritranuM vigate TekanaoNlaoNjI bhaNI) Alekhana thayuM che. lekhaka : erika phroma 6 pustako eka sAthe kharIdanArane 25% DiskAunTa. prakAzaka : yajJa prakAzana, bhUmiputra, hujarAta menejara, pAga,vaDodarA-39001. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 navembara, 2008 yAtrAsaMghonuM vizuddha prazna-1. cha 'rI' pAlita saMgha 2. 6 'rI' pAlaka saMgha 3. 6 'rI' pALato saMgha. uparanA traNa zabdasamUhomAMthI vyAkaraNazAstradRSTie kyo zabdasamUha yarthAtha gaNI zakAya ? uttara-1 cha 'rI' pAlita saMgha. A zabdaprayogamAM cha 'rI' ane 'pAlita' A be aMzonI vicAraNA karavAnI che. temAM prathama aMza cha 'rI' aMge vicAraNA zAstranI dRSTie yogya jaNAto nathI. naM. smaraNa nrutyaprabhu 1 zrI namaskAra mahAmaMtra | paMca parameSThi |2 uvasaggaharaM zrIpArzvanAtha 3 saMtikaruM 4 nipaotta 5 miuNa 6 ajitazAnti 7 bhaktAmara 8 kalyANa maMdira 9 bRhad zAMti zrI zAntinAtha | 14 | sahastrAvadhAnI zrI munisuMdara suri zrImAnadeva sUrijI 170 tIrthaMkara | 14 zrI ninAma prabhu samaya zrI pArzvanAtha prabuddha jIvana vizeSaNa kyuM? cha 'rI' pAlita ke 6 'rI' pAlaka? karatAM ema lAge che ke 'cha' ane 'rI' sAthe vAMcatAM zAka samAravAnI'charI'no bhrama thavAnI zakyatA che. tethI AvA prayogamAM zabdane badale saMkhyAMka (AMkaDA)no upayoga vadhu upAdeya che. arthAt cha 'rI' niha, paNa 6 'rI' lakhavuM vadhu sAruM che. bIjA 'pAlita' aMzanI vicAraNA karatAM 'pAlita saMgha' evo zabdaprayoga vyAkaraNa parama zrI mahAprabhAvika tavasmaraNa kartA gAthA kartA bhASA vizeSanA 9 5 ardhamAgadhI | paMcamaMgala mahAdbhuta skaMdha ardhamAgadhI | upasargo-upadravo-vighnone haranAra-visaikuliMga muntra varga vibhUSita zrI ajitanAtha zrAntinAtha zrI RSabhadeva zrI pArzvanAtha mukhyatve kAntinApa prabhu-deva devI-sA rakSaka devo anAdi aMtima cauda pUrvadhara zrI bhadrabAhu svAmi 24 | zrImAnatuMga sUrijI (bIjA) 40 zrI naMdiSaNa muni 44 | zrImAnatuMga sUrijI (bIjA) 44 zrI siddhasena divAkara sUri zrI neminAtha prabhunA mAtAjI samaya anAdi vIra saMvata 170 svargamana vikrama saMvata 1503 giranArathI svargagamana vikrama saM.401 vikrama saMvata 731 'pAlita' e saMskRtamAM 10mA gaNanA pAta (pAnayaMtti) dhAtunuM karma- bhUtakRdantanuM rUpa che. teno artha 'thI-vaDe paLAyelo-rakSAyelA' evo thAya che, je vadhu abhipreta nathI,. 2. 6 'rI' pAlaka saMgha ane 3. 6 'rI' pALato saMgha-A baMne prayogo zuddha ane abhipreta che. pAlaka" zabda saMskRta bhASAno che ane 'pALatA' zabda gujarAtI bhASAno che. (vadhu mATe juo pAnuM 21muM) prathama sadI zrI neminAtha prabhuno samaya ardhamAgadhI | zAntine karanAra-utkRSTa sukha saMpattidAtA be mantro sUrimantra mAMthI utaravA ardhamAgadhI zrI mahAvIra nemInAtha samaya vikrama saMvata 731 | saMskRta 27 ardhamAgadhI | pApanAzaka, upasargahara, bhaya nivAraka, irAka-paMcamahAbhUta bIjanA saMpuTa vaDe maMtrokta maMtra bhayaha2-aDhAra akSaranA viSahara siddha mantra vaDe samApita upasargahara, rogahara, pApakara, jayaka2, zAMtikara, 28 chaMdonI racanA ardhamAgadhI ardhamAgadhI vasaMtatilakA chaMda-bharatakSetranA 24+20 viharamAna=44 tIrthaMkara dareka zlokamAM garbhita mantra-Rddhiazvino samAveza vasaMtatilakA chaMda-24+20=44 tIrtha karI ujjaina nagarImAM utpatti -maMtrAnAo vaDe saMputi dvArikAnagarI dahana veLAe utpatti snAtra-pratiSThA mahotsavanI zAnti arthe uccArakA-pAkSika, cAmAsika ane sAMvatsarika, pratikramaNano aMta bhAgamAM uccAraNa-saghaLA sahAyaka devadevIone prArthanA. zrI rajanIbhAI cunIlAla zAha, (U.S.A.) kRta 'zruta saritA'mAMthI saMskRta saMskRta Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No.R. N. I. 6067/57 Licence to post without prepayment No. South-81/2006-08 Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001.On 16th of every month. Regd. No. MH/MR/SOUTH-146/2006-08 | PAGE No. 28 PRABUDHHA JIVAN DATED 16 NOVEMBER, 2008 khumArIno khokhAro mULa nAma karasana. pachI rojIMdA paMthe paMthe pAtheya... hota to lIlA lahera thaI jAta! vyavasAyanA kAraNe te copadAra divasa hato vijayAdazamIno. kahevAyo. meM tene joyo nathI paNa devajI mALI pAsethI jANyuM. jyArathI jANyuM bahAdurasiMhajInI savArI nIkaLelI. tyArathI tenI khumArI ane khamIra yAda Aje jyAM pAkA baMgalA che tyAM eka rahI gayA. AvuM khamIra ApaNAmAMya khIjaDAnuM jhADa hatuM ane nIce eka Ave tevI IcchA prabaLatA dhAraNa kare oTalo hato tyAM mitro sAthe karasana papa. pU.AcAryazrI pradyumnasarijI ma. sA beTho hato. cha phuTa lAMbo sIdhA soTA jevA savArImAM hAthInA hodde karasana roja girirAja (DuMgara) caDhe. ThAkora samayasara AvyA ane karasane bahAdurasiMhajI hatA. koke kahyuM ke helo caDhe ane dAdA Adezvarano chaDI pokArI. eno lalakAra ThAkoranA olo karasana chaDIvALo A sAme beTho. gabhAro khale te sAthe ja chaDI bole. manamAM vasI gayo. khuzAlIthI mana bahAdurasiMhajIe karasanane kahyuM ke A tenuM mukhya kArya, chaDImAM evuM to bharAI gayuM. prasanna mana kAMIpaNa alyA pelI chaDI bola. karasana kahe ke dila parove ke hInA zabdomAM dilano nyochAvara karavA taiyAra thaI jAya che. cheDI dAdA pAse ja bolAya. dhabakAra saMbhaLAya. pagamAM eka savA zera sonAno loDo bahAdurasiMhajI kahe ke tane gheTI gAma vaLI dAdAno prakSAla zarU thAya te hato te ApavA mana karyuM. sAthenA ApuM. karasana kahe ke gheTI gAma zuM AkhI pahelAM chaDI bole, chaDI bolatAM pahelAM sevakane kahI pagamAMthI toDo hAthamAM duniyA mahArAja Apo toya chaDI to khoMkhAro khAya. te pahelAM karasana nhAI lIdho. karasanane ApavA mAMDyo. karasane dAdA pAse ja bolAze. ghaNAMye dhoI pILo khesa ane lAla dhotIyuM levA mATe DAbo hAtha dharyo. ThAkoranI samajAvyo. tAruM ghara navuM thaI jAze. paherI mukhakoza bAMdhI dAdAnI adaba jhINI najare turata noMdha lIdhI. kahyuM dIkarInA lagna levAze. jALavIne laLI laLIne praNAma karIne karasana ! jamaNA hAthe levAya. jamaNo paNa karasane vAta pakaDI rAkhI. AvI e hAthamAM hAtha muke ke rANI chApa hAtha dhara. karasana kahe ke jamaNo hAtha vaphAdArI ane khumArI ApaNA bane to rUpiyo rokaDo hAthamAM Ave, karasananI dAdA AdIzvarane devAI cUkyo che. bAkI kevuM sAruM! vaphAdArI ane niSThA dRSTAMtarUpa hatI. baccA te A DAbo hAtha che. paisAne, sattAne, saMpattine sAva gauNa eka vAra evuM banyuM ke karasananI nA, mahAre to jamaNA hAthe le to gaNavI ane tenI dAdA pratyenI AsthA chaDInA paDaghA cheka darabAragaDha pahoMcyA ja Apavo che. kevI bhavya! ane mana kevuM vizALa? bahAdurasiMhajI ThAkorane IcchA thaI, Akhare toDo pAcho pagamAM varSonI dhULa ene DhAMkI nahIM zake! sAMbhaLIe to kharA karasananI chaDI paherAvAI gayo. pachI to pUjArI kALa ene aDI nahIM zake! ATalI badhI vakhaNAya che to kevI che! vageree samajAvyo ke toDo laI lIdho * * * Printed & Published by Nirubahen S. Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai400004. Temparary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 vArSika lavAjama rUA. 125/- tA. 16 Disembara, 2008 chUTaka nakala rUA. 10/- 1 * * * zrI muMbaI jeta yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra * * * prabuddha jIvana vikrama saMvata : 2065 vIra saMvata : 2535 mAgasara vada - tithi - 5 jina-vacana zraddhA ane puruSArtha suiM ca laDhe suddhaM ca vIriyaM puNa dullahaM / bahave royamANA vi no ya NaM paDivajjaI / / -3ttarAdhyayana-rU-20 dharmazravaNanI taka maLyA pachI ane emAM zraddhA thayA pachI paNa saMyamanA AcaraNa mATeno puruSArtha to durlabha ja che. ghaNA jIvo dharmamAM ruci dharAvatA hovA chatAM tene AcarI zakatA nathI. dharmazravaNa karane para aura usa meM zraddhA prApta hone para bhI saMyamapAlana meM puruSArtha honA atyaMta durlabha hai / dharma meM ruci rakhate hue bhI kaI loga usa ke anusAra AcaraNa nahIM karate / Even after hearing the sacred scriptures and having firm faith in them, it is very difficult to have enough strength to practise self-control. There are many who are interested in it, but are not able to do so for want of strength. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita "bina-vevana'mAMthI) E - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 Disembara, 2008 teka krama Iyasana chIe. mArA manane asthita banAvanArI Doga lArasane sAcuM ja kahyuM cheH 'The aneka bAbato mArgamAM ADI Avaze, ke oppertunity knocks, but most of the pralobhano Avaze paNa huM ekavAra nakkI time we are sleeping.' karelA mArga upara ja AgaLa vadhato vadhato mArA mATe cokkasa jIvanapaddhati nakkI darekanA jIvanamAM koI ne koIvAra taka mArA dhyeyane pahoMcIza. karIza. AvatI hoya che. jo A taka jhaDapI levAmAM mArA jIvanano mArga nakkI karIne te Ave to sahelAIthI jiMdagI banI jAya. mArge ja AgaLa vadhIza. paNa moTAbhAganA loko taka jhaDapavAno parizrama karatA nathI. taka temanA dvAre sarjana-sUci AvIne cAlI jAya, to paNa temane kartA pRSTha kramAMka aphasosa thato nathI. joke pAchaLathI jyAre (1) merA bhArata mahAna DaoN. dhanavaMta zAha teo temanA mitro ane saMbaMdhIone (2) AtmadarzI virala vibhUti AgaLa nIkaLI jatAM jue che tyAre pastAya - DaoN. rAkezabhAI jhaverI prA. tArAbena ramaNalAla zAha che. uttama taka vAraMvAra nathI maLatI. tethI (3) jayabhikhkhuM jIvanadhArA DaoN. kumArapALa desAI takanI kIMmata jANavI joie. vyavasAyamAM (4) chinna bhinna rASTranuM vyAkaraNa DaoN. raNajita paTela to A bAbata ghaNI lAgu paDe che. jo sodo (5) gurU gautamasvAmI zrImatI bhAratI bhagubhAI zAha patI jato hoya ane phAyado thato hoya to, (6) zrI jaina mahAvIra gItA : eka darzana-2 pa. pU. AcArya zrI vAtsalyadIpa vAra na lagADavI joIe. bedarakArI ke (7) nezanala seminAra "spekTrama opha ALasa na karavo joIe. kahevAya che ke jainijhama Ina sadharna InDiyA' DaoN. reNukA poravAla takane pAMkho hoya che ane te tarata UDI ||(8) sarjana svAgata DaoN. kalA zAha jAya che. evuM nathI ke taka ApaNane IzAro (9) jaina pAribhASika zabdakoza DaoN. jItendra bI. zAha nathI karatI. te ApaNane tenI hAjarInI (10) paMthe paMthe pAtheya: khabara Ape ja che. paNa ApaNe tenI noMdha AMsunI pracaMDa tAkAta zrI zAMtilAla gaDhiyA letA nathI ane pachI pastAvo karyA karIe 0 prabuddha jIvana : grAhaka yojanA *1 varSanuM lavAjama rUA. 125/-(U.S. $15) *3 varSanuM lavAjama rUA. 350/-(U.S. $ 40) 5 varSanuM lavAjama rU. 550/-(U.S. $ 65) * 10 varSanuM lavAjama rU. 1000/-(U.S. $120) kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama rU. 2000/-(U.S. $ 150) * kyAreya paNa jAXkha na levAnI pratijJA sAthe 1929thI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM A mukha patra "prabuddha jIvana pratyeka mahinAnI 16mI tArIkhe aviratapaNe pragaTa thAya che ane gujarAtI prajAne preraNAtmaka ciMtana pIrasatuM rahe che. * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA peTrano, AjIvana sabhyo ane gujarAtanA saMto tema ja vaicArika mahAnubhAvone "prabuddha jIvana' vinA mUlya pratyeka mahine arpaNa karAya che. Arthika rIte nukasAnImAM pragaTa thatA A "prabuddha jIvana'ne saddhara karavA "prabuddha jIvana nidhi'nI sthApanA karela che jemAM dAnavIro yathAzakti potAnA dAnano pravAha mokalI rahyA che. * vicAradAnanA A yajJamAM Apane paNa ApanA taraphathI dhanadAna mokalavA vinaMtI che. * 'prabuddha jIvana nidhi' ane 'kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama" ApanArane AvakaverAnI 80 G kalama anvaye karamuktanuM pramANapatra ApavAmAM Avaze. ceka "zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha'nA nAme mokalazo. koI paNa mAsathI grAhaka banI zakAya che. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296, 1menejara * Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: info@mumbai_jainyuvaksangh.com Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 7 varSa : (50) + 18 7 aMka : 12 7 tA. 16 Disembara, 2008 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra prabhuTTu jIvA prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 7 7 vArSika lavAjama rUA.125/- 0 0 chUTaka nakala rUA. 10/mAnad taMtrI : dhanavaMta ti. zAha merA bhArata mahAna...? merA bhArata mahAna ane Aje dareka bhAratavAsI aMdarabahAranA AtaMkavAdIthI che parezAna!! mAtra daza AtaMkavAdIoe ApaNA 'mahAna' bhAratane hAMphatuM karI dIdhuM !! sAmI chAtIe aneko AvyA hota to ApaNAM sainye enI zI dazA karI hota ? tyAre bhArata 'mahAna'nA nagArA vAgata ja. najIkanA bhUtakALa pAse jAva, ApaNA sainiko A bhAratane mahAna sAbita karI cUkyAM che. bhArata sarva kSetre mahAna ja che, mahAna rahevAnuM ja che, enI mahAnatAno 'tAja' adAlatamAM khaDA karavA joIe. 26 mInI ghaTanAthI pratyeka nAgarikanuM mana kSubdha banI gayuM che. lohI ukaLI UThyuM che. jemaNe akAraNa jIvana gumAvyA che-ane e thakI je je kuTuMbo ane bALako chinna bhinna thayA che e ghaTanA mATe koI dharma ciMtanano tALo besato nathI! daza AtaMkavAdIo ke emanI pAchaLa rahelAM emanA AgevAnonuM A badhAe A janmamAM to kAMI bagADyuM nathI ja. to ? pUrva janmamAM A badhAMe e AtaMkavAdIonuM kAMI bagADyuM haze? e paNa samUhamAM ! ko karmano siddhAMta ahIM 'kAma' lAge che? zUnyamanaska thaI javAya che!! badhAM graMtho thothAM A aMkanA saujanyadAtA zrImatI IlAbena modI smRtiH caMpakalAla modI koI chInavI zakaze nahIM. kAraNa ke A bhAratanA bahusaMkhya nAgarikanA jIvanamAM satata puruSArtha che, hiMmata che, jIMdAdilI che, niDaratA che, buddhi kauzalya che, sahiSNutA che ane ciMtana che. jevA lAgavA mAMDe che. kadAca ApaNA jJAnanI maryAdA haze!! nakkI A ghaTanA dharma jhanUnanuM ja pariNAma che. jene kArla mArkase 'aphiNa' kahyuM che. bALapaNathI AvA 'aphiNo' pAvAvALI zALA vahelI take jagatanA sarve sthaLe baMdha thavI joIe. mAnava je dharmamAM janmyo hoya ke pachI pAchaLathI eNe je dharma apanAvyo hoya, to ene potAno dharma zreSTha che e anubhavavAno haka che, paNa 'mAro ja dharma sarva zreSTha che, sarvathI zreSTha che' evuM kahevAno ene koI adhikAra nathI ja. e mAtra bAlizatA ja che. mULamAM A 'kepha' che paraMtu A mahAnatA TakAvavA mATe A guNonI sAthe 'jAgRti'nI paNa eTalI ja jarUrata che. jevo jana Akroza ane jAgRti tA 26 navembaranI ghaTanA pachI umaTyo hato, e TakI rahevo joIe ja. nirmAlya ane bejavAbadAra rAjakIya AgevAnone pratyeka cUMTaNI samaye cUMTI cUMTIne emanA ghara bhegA karavA paDaze. A te kevI lokazAhI? nirdoSa nAgariko ane vaphAdA2 sipAIonA jIvana haNAyA hoya, prajA asurakSitatAnA bhayamAM taDapatI hoya, AkraMda ane Akroza hoya tyAre 'rAjInAmuM'ane ApI ghara bhegA thaI javAnuM? kapaDAM khaMkherIne bhAgI javAnuM ? AvA rAjakIya netAone to adAlatamAM khaDA karI emano 'hisAba' mAgavo joIe. janatAne paise 'jalasA' karavAvALA ane lAkhonA kharcathI surakSA kavaca sAthe pharanArA e badhAM rAjanetA ane sanadI adhikArIone emanI javAbadArInI niSphaLatA mATe kaDakamAM kaDaka zikSA thavI joIe, loka A 'kepha'mAMthI ja badhAM vinAza UbhA thAya che. jeNe 'jannata' joyuM nathI, jenA astitvanA koI pUrAvA nathI, ene pamADavAno 'pAno' ane zurAtana caDAvAya che, ane gulAbanAM phUlone dhatUrAnA phUlo banAvI devAya che. mahAvIre eTale ja 'anekAMta'vAdano siddhAMta jagatane Apyo. mAtra A eka siddhAMtano pracAra thAya to jagata vizvazAMtinA Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 Disembara, 2008 hiMcake hiMcoLaze enI khAtrI. bAMdhavonA bhAIcArAne bhayamAM mUkanAra badhI "senA' A divase IslAma jevA ucca koTinA dharmane enA ja baMdAo apamAnita kayA pATiyA zaNagAravA gaI hatI? karI rahyAM che. sAco dharma samajyA nathI, eTale emAMnA "sAca'ne haju UMDA utarIe to jaNAze ke ApaNA sAMsada sabhyo ane samajAvavAnI pAtratA e dharmadhUraMdharomAM nathI. ane 'kAcA' yuvAnomAM pradhAno ApaNA sanadI adhikArIonA keTalA badhAM gulAma che kAcA'nuM AropaNa thAya che. bhAratanA muslima baMdhuo bhAratamAM e ApaNane khabara che? A pIDha ane rUkSa tvacAnA adhikArIo duHkhI nathI ja. sarakAre emane khobale khobale ApyuM che, e badhAM ApaNe cUMTelA pratinidhine spaSTa saMbhaLAvI de che ke "tame to ahIM surakSita che. eTale have e badhAMe ja jagatanA AtaMkavAdIone traNa ke pAMca varasa mATe cho pachI to tamAre tamArA kAma karAvavA potAno saMdezo pahoMcADavo paDaze. je potAnA dharmane sAcI rIte amArI pAse ja AvavuM paDaze !!' eTale deza upara rAja to amApa samajyA che emaNe A saMdezo jagatane pahoMcADavAno che. A emano sattAdhArI A sanadI adhikArIo ja kare che!! e badhAmAM keTalA dharma' che. jo e badhAM A saMdezAnI 'bAMga' nahi pokAre to emanI bhraSTAcArI che e prajA jANe ja che. aMgrejoe ApelI A badhI bAMgamAM zabdo haze, paNa khudAne pAmavAno ane e paravaradigAra 'sisTama'ne mULamAMthI badavAnI jarUra che. A adhikArIo potAnI pAse pahoMcavAno dhvani nahi hoya. pharajamAM kyAM gAphela rahyAM enI tapAsa zarU thaI? bhraSTAcAranI 26 mInI ghaTanA vize ghaNuM lakhAyuM. ghaNAM Akroza thayA. noTonA baMDalo sarakArI adhikArIonA gharamAMthI maLyA che e bhIkhyA bhaTakyA, viSTi, vinavaNI, hakIkata pUravAra thaI cUkI che. kIdhAM sujananAM karma, have to pratyeka dezavAsIoe potAnuM rakSaNa karavA pote ja Arya sujanatA dainya gaNI to sakSama thavuM paDaze. yuddha e ja yuga dharma, have hara paLa sarvee eka ja prArthanA karavAnI ke A sarva pArthane kaho caDAve bANa, AtaMkavAdIo potAnA dharmane (AtaMka dharmane nahi) "sAcI' rIte have to yuddha e ja kalyANa. samaje. e sAcI rIte samajaze tyAre e sarvene buddhi prApta -kavi nhAnAlAla thaze. evI sabuddhi emane prApta thAva evI prArthanA pratyaka jIva jyAre jyAre AvI koI kaTokaTI Ave che tyAre ApaNane kare ane AvI ghaTanAothI koInA paNa manamAM napharatanA bIjanuM kavi nhAnAlAle emanA mahAkAvya "kurukSetramAM kRSNaviSTi saMdarbhe ropaNa na thAva!! lakhelI uparanI paMkti yAda AvI jAya che. ane ApaNe "yuddha e kSamA, prema, karuNA ane sadgaddhi mATe prArthanA e ja sAcA ja kalyANa' evA aMtima pokAro paNa karIe chIe. paraMtu yuddha ane sukhanA mArgo che. A ciMtanamAM ja bhAratanI mahAnatA che. e kyAreya kalyANa nathI. e mAtra zakti ane ahaMnuM pradarzana che. ane eTale ja jagate bhAratane mahAna kahyo che. e jo 'kalyANa' hota to kurukSetranI agaNita hiMsAno AkraMda na je je nirdoSa mAnava jIvonI hatyA thaI che e sarvenA AtmAne uThata ane ghaNuM ane ghaNAMne gumAvIne badhuM meLavyA pachI paNa prabhu zAMti arpe. e sarvanA kuTuMbIjanone ane mitrone A du:kha badhuM mUkIne pAMDavone himAlaya javuM na paData. sahana karavAnI parama kRpALu paramAtmA zakti arpe. ApaNe badhAM 'tame Ama karyuM eTale have ame Ama karIzuM, ame paNa kiMcita rUpe e sarvene upayogI thaIe. vyathita hRdaye muMbaI zaktizALI chIe' evA pokAro bauddhika ke saMskArI abhigama jaina yuvaka saMgha parivAranI A zraddhAMjali! nathI. e AkrozathI to AvI ghaTanAnA guNAkAra ja thavAnA, ane pharI niSkriya rAjanetAo ane bhraSTa adhikArIo paraMtu evuM" ane "AvuM' na bane e mATe enA mULano talasparzI ApaNAthI cUMTAI na jAya enA mATe sajAga ane satarka rahIe. abhyAsa karavo jarUrI che. matadAnanA divase rajA gALavA bahAragAma javuM ane mata ApavA nirdoSa ane vaphAdAronI A zahidI mATe mahArASTra ke rASTranA na javuM e rASTrIya aparAdha che. ApaNe sajAga nahi rahIe to pradhAna maMDaLe sAmUhika prArthanA karI? e badhAM to navA netA pachI AvI ghaTanA vAre vAre thavAnI ja. cUMTavAnI svArthI kasarata karavAmAM vyasta hatA!! ApaNo deza ane lokazAhImAM pheraphAra karavAno temaja yovana lohI jemanAmAM ApaNI jAta jemane ApaNe soMpI che emanI A saMskAritA!! thanaganatuM hoya, jemanAmAM sarjanAtmakatA ane dezane sarva rIte emanA karatAM to zahida thayelA adhikArIonA kuTuMbIjanone arpaNa karavAnI bhAvanA hoya evI niSThAvAna vyaktione salAma ke jemaNe koI Arthika madada levAnI vinayapUrvaka nA pADI. rAjakAraNamAM pravezavAno ane evA navA pakSanA udayano samaya AvA samaye eka karoDanI ke lAkhonI madadanI ane potAnA hamadardI pAkyo hoya evuM lAge che. svabhAvanI pablisiTInI taka kayA rAjakAraNI jatI kare ? koNa OM zAMti... OM zAMti... jatI kare ? AvA che ApaNA mahAnubhAvo ! bhASAnA nAme dezanA dhanavaMta zAha Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 Disembara, 2008 prabuddha jIvana AtmadarzI virala vibhUti DaoN. rAkezabhAI jhaverI prA. tArAbena ramaNalAla zAha vartamAna samayamAM mANasa jeTalo kudarata nirmata ApattithI mahAnibaMdhanA viSaya tarIke temaNe tene pasaMda karyo. duHkhI che tenA karatAM mAnavasarjita ApattithI vadhu duHkhI che. A AtmasiddhizAstranI bhASA saraLa che paNa temAM nirUpAyelA du:khamAMthI mAnavane bacAvavo te duniyA sAme moTo paDakAra che. bhAva ati gaMbhIra che. AvA gaMbhIra viSaya mATe muMbaI A paDakAra jhIlavAnI zakti kevaLa dharmamAM che. AvI zakti dharmane yunivarsiTInA gujarAtI vibhAganA adhyakSa, jenA darzananA prakhara jANanAra, jIvanAra ane lokone tenA mATe mArgadarzana ApanAra abhyAsI DaoN. ramaNalAla sI. zAhane temaNe mArgadarzaka tarIke pasaMda dharma-puruSomAM che. vartamAna samayamAM AvI vyaktiomAM jemanuM karyA. khUba mahenata karI zodhaprabaMdha lakhyo. nAma AdarapUrvaka, premapUrvaka levAya che tevI eka vyakti Do. A nibaMdhamAM adhyAtmapathanA abhyAsIne jarUrI sAmagrI maLe rAkezabhAI jhaverI che. che. vaLI sAdhanA saMbaMdhI aneka praznonA khulAsA ucita rIte temaNe muMbaImAM tA. 26-9-66nA zubhadine suratanA vatanI mAtA temAM samAvI lIdhA che. pratyeka gAthAmAM rahelA gUDha rahasyane samartha rekhAbahena ane pitAzrI dilIpabhAI jhaverIne tyAM rAkezabhAIno rIte temaNe samajAvyuM che. gAthAnA vivaraNane vAMcatA temAM janma thayo. bALapaNathI ja temanAmAM ucca koTInA dharmasaMskAronuM AtmasAdhanA, Atmazuddhi ane AtmasiddhinI prakriyAno paricaya siMcana thayuM hatuM. cAra varSanI vaye teo prabhubhakti, dhyAna thAya che. temAM vairAgya, gurubhakti ane svarUpajJAna e traNeno sAmAyika Adi dharmaArAdhanA karatA thaI gayA. temanI ATha varSanI bodha che. sahaja, saraLa ane viSayane ucita bhASAmAM lakhAyelA vaye temanA asIma puNyodaye temane kRpALudeva zrImad rAjacaMdranA A prabaMdhamAM saMkSiptamAM mokSamArgane saMpUrNapaNe darzAvyo che. citrapaTanA darzana thatAMnI sAthe "A mArA guru che' evI zrI rAkezabhAIe khUba parizrama laI Atmasiddhi zAstranA AtmaskUraNA thaI. pUrve temaNe karelI ArAdhanAnuM temane zatAbdI varSa 2012mAM tA. 27-10-96nA divase 2052 anusaMdhAna thayuM. apAra harSa, advitIya puruSArtha ane ananya pAnAnuM lakhANa zrImad rAjacaMdrajInA caraNakamaLamAM arpaNa karyuM. bhaktibhAvathI temanI adhyAtma sAdhanA zarU thaI. uttarottara vegIlI tA. 2-12-98nA dine A zodhaprabaMdha mATe muMbaI yunivarsiTI banI, siddhinA sopAna sara karatI gaI. sAdhanA karatAM nAnI vayamAM taraphathI zrI rAkezabhAine Ph.D.nI DigrI maLI. Atmasiddhi ja temane saMsAra tyAganI bhAvanA jAgI paraMtu temanA zAstranuM AvuM gahana vivecana e zrI rAkezabhAInI abhyAsaniSThA mAtApitAe temane saMsAratyAga karatAM pahelAM adhyAtmanA koI ane AtmasAdhanAnuM ujjavaLa pariNAma che. viSaya para Ph.D. DigrI mATe zodhanibaMdha lakhavA mATenI IcchA zrImad rAjacaMdrajInA A parama aizvaryasabhara vArasAnI, gahana darzAvI che temaNe khUba AdarapUrvaka mAnya rAkhI. tattvajJAnanI lokomAM prabhAvanA thAya, lokone teno sarvAMgI vidyArthI tarIkenI temanI kArakirdI ati tejasvI hatI. paricaya thAya e hetuthI A vistRta lakhANavALA graMthane 'zrImad 1983mAM 1.C.S.. nI parIkSA ApI. hetupUrvaka abhyAsa rAjacaMdra AdhyAtmika satsaMga sAdhanA kendra' cAra bhAgamAM chapAvyA choDyo paraMtu Ph.D. mATe M.A.nI DigrInI jarUra hatI. tethI che. osmAniyA yunivarsiTImAMthI 1988mAM bI.e.nI, 1989mAM mumukSuo UMDANathI abhyAsa kare e mATe dareka gAthA para tattvajJAnanA viSaya sAthe M.A.nI DigrI suvarNacaMdraka sAthe meLavI. praznapatro taiyAra karavAmAM AvatA ane mumukSuo hoMzabhera tenI 1985thI 1991 sudhImAM temaNe Sadarzana, jaina zvetAMbara ane lekhita parIkSA ApatA. Ama A lakhANa aneka mumukSuonA digaMbara zAstronA, nyAya ane saMskRta bhASAno abhyAsa karyo. AtmasAdhanA mATe preraNArUpa banyuM che. pIeca.DI. mATe have temano mArga mokaLo thayo. temanuM vAMcana gujarAtI bhASAmAM lakhAyelA zodhaprabaMdhomAM ATalo dIrgha vizALa che. grahaNazakti, dhAraNazakti ane smaraNazakti zodhaprabaMdha A pahelo ja haze. DaoN. ramaNabhAI zAha graMthane Azcaryajanaka che. jhaDapathI vAMce, vicAre, samaya pramANe upayoga biradAvatAM temanA AvakAravacanamAM lakhe che-zakavartI banavAne kare. sarjAyelA temanA Ph.D. graMthanuM vAMcana adhyayana, parizIlana, parama kRpALudeva zrImad rAjacaMdrajInA sarvazreSTha sAhityasarjana manana aneka mumukSuonA kalyANanuM nimitta banI zake che. AtmasiddhizAstra'no temanA jIvana para ghaNo moTo prabhAva che. zrI rAkezabhAInI jinezvarabhakti prazasya che, te temane Atmasiddhi zAstramAM mokSamArganI saraLatama vidhinuM digdarzana vArasAmAM maLI che. zrImad rAjacaMdra Azrama, dharamapuramAM nAnuM thayuM che. A adbhuta zAstrano mahimA karavA ane jijJAsuo paNa ati ramaNIya derAsara baMdhAyuM che te RSabhadeva, zaMkhezvara tene vAMcI, vicArI kalyANamArge vaLe e hetuthI Ph.D.nA pArzvanAtha ane mahAvIra svAmInI suMdara pratimAothI zobhAyamAna Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 Disembara, 2008 che. bhagavAnanuM pUjana, arcana, bhakti, AratI, maMgaLadIvo AdaraNIya pAtronI vizeSatA zrotAne rasa paDe te rIte mUlave, AzramavAsI sArI saMkhyAmAM upasthita rahI niyamita rIte kare che. rajU kare. anya dharmanI UjaLI bAju rajU kare paNa kadIe teo pUjA vagere zuddha rIte thAya te mATe vidhi samajAvatuM sAhitya pUruM AkarI TIkA karatAM nathI te temanI vizeSatA che. pADavAmAM Ave che. rAkezabhAinI jinabhakti khUba samajapUrvakanI kRpALu deva zrImad rAjacaMdra pratyenI bhakti ane sarva che. dareka varSe judA judA tIrthonI yAtrA bhAratanA ane paradezanA samarpaNabhAva adbhuta che. jANe ke temanA zvAse zvAse temAM yAtrIone samUhamAM karAvavI, badhA tIrthakaronI paMcakalyANaka kRpALudeva vaNAI gayA che. hRdayanA pratyeka dhabakAramAM temane jhIlI bhUminI bhAvapUrvaka sparzanA karavI, tIrthakaranA jIvanano mahimA rahyA che. temanA dareka kAryamAM kRpALudeva pratyeno pUjyabhAva vyakta samajavo, samajAvavo te temanI priya pravRtti che. rAkezabhAI mahAna thAya che. Ph.D. nA viSayanI pasaMdagImAM vaLI saMsthA, Azrama, sAdhupuruSo, bhakto dvArA lakhAyelA dharmaviSayaka graMtho, caritro, haoNspiTala, dareka TrasTa darekane temaNe potAnA guru rAjacaMdrajInuM stavano koI paNa jAtanA paMtha, gaccha, phirakA ke saMpradAyanA bheda nAma ApyuM che. dareka pakhavADiye dAdaranA yogI sabhAgRhamAM vinA vAMce che. AnaMdaghanajI,yazovijayajI, devacaMdrajI, yojAtA parama satsaMgamAM zrImad rAjacaMdrajInA "vacanAmRta'mAMthI mohanavijayajInI covIzI eTale ke covIsa bhagavAnanA koI patra ke patramAMno gadyakhaMDa laI tenA AdhAre ucita dRSTAMto stavanonA bALapaNathI abhyAsI che. AnaMdaghanajInI covIzInA sAthe satsaMga karAve che. dareka patra vizenA rAkezabhAInA vizada dareka stavanomAM dareka tIrthakara bhagavAnanA jIvanano mahimA temaNe vizleSaNa pachI zrotAone patranuM hArda samajAya che, spaSTa thAya vigate samajAvyo che. stavanonuM temanuM vivecana arthabhara, che ane kRpALu deva prati athAga prIti-bhakti jAge che. marmagrAhI ane bhagavad bhaktimAM vRddhi karanAruM bane che. Atmasiddhi zAstra savAre prArthanAmAM ane sAMje gurumaMdiramAM paryuSaNa daramiyAna jemano svAdhyAya karAvyo che te graMtho cha niyamita gavAya che. zrI rAkezabhAInA mate kRpALudevanuM eka eka DhALA, samAdhi taMtra, anubhavaprakAza, yogasAra, tattvajJAna vacana kohinUra jevuM che ane temano eka eka patra hIrAnI khANa taraMgiNI, bhaktAmara stotra, Ibdopadeza, AtmazAsana vagere che. jevo che. kRpALudevanA sarva sAhityane vAMce, vicAre, samaje, upAdhyAya yazovijayajI kRta 'jJAnasAra' jevA kaThina graMthanA judAM jIvanamAM utAre tevA prayatno thaI rahyA che. Ama, Azrama ane judAM aSTako temaNe bhAratanA mahatvanA zaheromAM ane paradezamAM tenI mAnava hitalakSI vividha yojanAo jotAM kRpALudevane ati yu.ke., amerikA, keneDA, zrIlaMkA jevA sthaLe jaI lokone nIkaTatAthI samajavAno, kRpALudevanI sanmukha thaI zakIe evo samajAvyA jethI bhaktomAM jainadharma pratye bhaktibhAva jAge. dharma 'apUrva avasara' rAkezabhAIe ApaNane Apyo che. kRpALudevanA vizenI temanI samaja UMDI, vyApaka ane athAga che. teo dharmane sAcA bhakta kevA hoya tenA darzana ApaNane temanAmAM thAya che. mAtra gatAnugatikatAthI nathI svIkAratA paraMtu tarka, buddhi ane zrI rAkezabhAInuM mahattvanuM yogadAna te yuvAvargane temaNe navI aMtaranI UMDI anubhUtithI, jAgRtithI svIkAre che. dharmatatvano dizA batAvI. yuvAvarga vipula pramANamAM temanA pratibhAzALI vizALa arthamAM vicAra kare che. jena, jainetara, bhAratanA ane tejasvI vyaktitva, asAdhAraNa jJAna ane guNasaMpadA, apratima bhAratanI bahAranA dharmone samajavA tatpara rahe che, tenA zubha puruSArtha, adbhuta zistapAlana ane krAMtikArI vicArone kAraNe aMzone AvakAre che. temanA tarapha AkarSAyo. samAjano zikSita varga, DokTara, AM no bhadrAH kratavo yantu vizcataH / enjiniyara, cArTarDa ekAunTanTa, adhyApaka vagere jaina ane jainetara, cAre dizAethI uttama kalyANakArI vicAro prApta thAva. bhAratanA ane bhArata bahArano yuvAvarga moTI saMkhyAmAM A saMsthA RgvadanuM A vAkya temanA jIvanamAM caritArtha thayeluM jovA sAthe joDAyo che. yuvAnomAM zakti ane saguNa pragaTe, maLe che. yuvAzakti vidheyAtmaka kalyANakArI mArge vaLe, potAnuM ane dharmanA marmane samajI ucita dRSTAMto dvArA samajAve che e rIte vizALa samAjanuM hita kare evI vividha yojanAo AzramamAM mumukSunI vicAranI kSitijone vistAra che. AzramamAM jaina dharmanA thAya che. sAdhu-sAdhvI mahArAja, AcArya kulacaMdrajI, AgamauddhAraka temanA vyaktitvanA vikAsa mATe zrImad rAjacaMdra yutha vIMganuM jaMbuvijayajI, AcArya janakavijayajI, bhAnuvijayajI, mahAsatI nirmANa thayuM. yuvAnone vividha prakAranI javAbadArI soMpAI. lalitAbAI, DaoN. tarUlatAbAI ane anya dharmanA saMto morArI- rasoDAthI mAMDI phoTogrAphI, oDiyo-vIDiyo saMcAlana, bApu, zrI zrI ravizaMkara, guru mAM AnaMdamUrti vagerene AmaMtre, lekhana-chApakAma, saMsthAmAM judAM judAM TrasTono vahIvaTa temane sanmAna kare ane temanAM vaktavyo goThave, anya sthaLe jAya tyAre soMpAya che. nAnI uMmaranA paNa utsAhapUrvaka, kunehapUrvaka, boddha bhikhkhao, molavIo, pAdarIone maLe. temane sanmAna niHsvArthapaNe javAbadArI upADatA yuvAna TrasTIo A AzramamAM Ape. A sahu pAsethI rAkezabhAI paNa prema, vAtsalya ane Adara jovA maLe che. pAme che. anya dharmanA mUlyavAna vicArone, anya sAhityanA yuvAnono sarvAgINa vikAsa thAya te mATe vividha prakAranA Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 Disembara, 2008 dhyAna, yoga, bhakti saMgIta, nATaka, nRtya, bhASAono abhyAsa, paryaTana, vaktRtva, svarakSaNanI tAlIma mATe mAtra gujarAtanA ja nahi paraMtu para prAMtIya ane AMtararASTrIya staranI vyaktionI madada paNa levAya che. temanA anuyAyIo rAkezabhAIne ananya zraddhAthI bhaktibhAvathI ane chalakAtA premathI cAhe che. temane 'gurudeva', 'sAheba" ke 'bApA'nA nAme saMbodhe che. potAnA anuyAyIne soMpelI javAbadArIne temaNe 'sevA' nAma ApI 'sevA' kAryanuM ane zabdanuM gau2va karyuM che. tene navuM parimANa ApyuM che. jene 'sevA' karavAnI maLe te potAnI jAtane dhanya mAne. sevAnuM kAma atyaMta cIvaTapUrvaka, vaphAdArIthI, utsAhathI kare. bhUla thAya to prAyazcita le. AvA yuvAna vargane lIdhe AzramamAM cAre bAju anokhA utsAhanuM, jIvaMtapaNAnuM, vinayanuM, sahakAranuM, samarpaNanuM vAtAvaraNa jovA maLe. AvA tejemaDhyA, AnaMdathI chalakAtA yuvAna caherAnuM darzana te AzramanI vizeSatA che. tyAMnA proDho ane vRddho paNa hoMzathI 'sevA' kare che. rAkezabhAInA mate sevA te beDI nathI paNa rUmajhUmatuM jhAMjhara che, ema samajIne karIe to e kArya zobhA ane gauravanuM pratIka banI rahe. bhakto mATe eka kAyamI vyavasthAnI jarUra hatI. 2001mAM mahAvIra jayaMtInA maMgaLa dine gujarAtamAM valasADa jillAmAM dharamapura najIka mohanagaDha TekarI para 'zrImad rAjacaMdra Azrama'nI sthApanA thaI. A sthaLanI pasaMdagI pAchaLa eka mahattvanuM kAraNa che. vi. saM. 1956mAM caitra suda ekamathI vaizAkha vada pAMcama sudhI lagabhaga 35 divasa sudhI zrImadjIe A dharatI para vicaraNa karyuM hatuM. AsapAsanA jaMgalomAM temaNe ekAMta ane asaMga sAdhanA karI hatI. Ama, A dharatI temanA pavitra carakArathI pAvana thaI hatI. TekarI para kudaratI vAtAvaraNamAM 223 ekaranI jamIna kharIdI tenA para Azramano keTaloka bhAga nirmANa thayo. AzramanA prAMgaNamAM ramaNIya jinamaMdira che, jeno bhakto lAbha le che. AzramanuM mukhya makAna je pUrve mohanagaDhanA rAjAno taddana khaMDiye2 avasthAmAM mahela hato teno jIrNodvAra karI adyatana sagavaDothI sajja karyo che. te haju mahelane nAme ja oLakhAya che. temAM guru maMdira che-jemAM zrImad rAjacaMdrajInI pratimA che. jyAM dhyAna ane vAMcananI anukULatA che. maryAdita saMkhyAmAM bhakto mATe Adhunika sagavaDavALuM sAdhaka nivAsa che. jemAM satsaMga ane dhyAna mATe vAtAnukUlita sabhAgRha che. dhyAnakhaMDa, sAdhanA kuTira, pustakAlaya, saMgrahAlaya, bhojanAlaya, zAMtithI besI dhyAna mATe ane prakRtinA ramaNIya dazyo mANI zakAya mATe be nAnA gArDana banAvyA che. ekamAM bhagavAna buddha ane bIjAmAM bhagavAna kRSNanI mUrtio che. AvanAra bhakto mumukSuo bhakti, satsaMga, sAMcana, dhyAna dvArA dharmArAdhanA kare che. aMtarmukhatAnA gahana abhyAsa mATe sAdhanAbhaThThI rakhAya che. jemAM traNa divasa mauna ane dhyAnanuM avalaMbana levAya che. varSamAM be vAra, caitra mAsamAM prabuddha jIvana bhagavAna mahAvIra janmakalyANaka ane Aso mAsamAM divALI samaye bhagavAnanA nirvANakalyANakano bhavya mahotsava ujavAya che. jemAM bhAratamAMthI ane paradezamAthI AvI bhakto vizALa saMkhyAmAM bhAga le che. temane rahevA mATe sagavaDavALA taMbunI vyavasthA karavAmAM Ave che. baMne mahotsavamAM utkRSTa bhaktisaMgIta uparAMta gaccha ke phirakAnA bheda vinA sAdhu mahAtmAonA vidvAnonA dharmaviSayaka vyAkhyAno goThavAya che. yuvAvargane, moha, raMgarAganA AkarSaNamAMthI mukta karavA 31mI Disembare akhaMDa rAtrino sAtvika manoraMjanavALuM vividha prakArano utkRSTa bhaktisaMgIta sAtheno kAryakrama goThavAya che. jemAM bhakto ghaNI moTI saMkhyAmAM hAjara hoya che. bhagavAna mahAvIra ane zrImad rAjacaMdranA upadezamAMthI maLelI pre2NA jhIlIne zrI rAkezabhAIe bhaktonI svakalyANanI dharmapravRtti sAthe sarvakalyANanI pravRtti karavA 'zrImad rAjacaMdra sarvamaMgala TrasTa'nI sthApanA karI jemAM mukhyatve ArogyaviSayaka, zikSakaviSayaka ane jIvadayAviSayaka pravRttio zarU karI. ArogyaviSayaka pravRtti mATe 2003mAM dharamapuramAM 'zrImad rAjacaMdra haoNspiTala ane temAM elopathI ane homiyopethI banne prakAranA davAkhAnA cAlu karyA, tyAM sthAnika lokone mAtra be rUpiyAnI phI laI davAo apAya che. sarva prakAranA roganidAna mATe ane anya suvidhA mATe eksa-re mazIna, sonogrAphI, petholojI leboreTarI, AI.sI.yu., oparezana thiyeTara, enDoskopI sahita Adhunika sAmagrIthI susajja haoNspiTalamAM anubhavI niNAMta DaoNkTaronI sevA upalabdha hoya che. AsapAsanI grAmINa janatAne sarvaprakAre upayogI ArogyasevA maLe che. uparAMta netrayajJa, vikalAMgayA, hRdayaroga, strIonA jAta jAtanA roga, DAyAbiTIsa va.nA nidAna kempa yojAya che. sAmAnya vargane rogamukta karavA ghaNA prayatno thaI rahyA che. "zrImad rAjacaMdra ejyukezana TrasTa'nA nejA nIce zikSaNanI vividha yojanAo zarU karI che. khUba UMcA, umadA hetu sAthe nAnA bALakono yogya dizAmAM cAritra vikAsa thAya, tevA zikSaNa mATe zrImad rAjacaMdra 'mejika Taca'nA muMbaI, muMbaInA parAMomAM, bhAratanA mahattvanA zaheromAM, paradezamAM yu.ke., amerikA, keneDA, dubaI va. ThekANe kula 28 thI vadhu kendra kholyA che. sADA traNathI sAta varSanA bALakone TreInIMga lIdhelI baheno - dIdIo aThavADiye eka vAra be be klAka bhaNAve che. jemAM dhyAna, bhakti, mahAna vyaktio khAsa karIne bhagavAna mahAvIra, buddha, Izu ne keTalAka mahAna bhaktonAM caritro, citro, vArtAo, kaThapUtaLI dvArA bhaNAvavAmAM Ave che. philDa TrIpa, paryaTana, saMgIta, nATaka vagere dvArA bALakanA hRdayamAM divyatA ane mAnavatA pragaTAvavAnuM kArya thaI rahyuM che. AnaMdanI vAta e che ke muluMDamAM paNa 'mejika Taca' 8mI mArce zarU thaI rahyuM che. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 Disembara, 2008 TrasTe dharamapura vistAramAM AdivAsI bALakonA sarvAgINa banAvavAmAM Ave che. AvI nirdaya hiMsA aTakAvavA, lokone utkarSa mATe AMgaNavADI, prAthamika zALA, mAdhyamika zALA zarU yogya jANakArI ApavA ane abola jIvo pratye prema pragaTAvavA karI che. jemAM temane ucca guNavattAvALuM Adhunika zikSaNa maLe Ahimsa Awareness Exhibition vakhatovakhata yojAya che. e mATe dharamapura najIka tAmachaDI gAmanI eka AzramazALAne ahiMsaka cIjonuM vecANa paNa thAya che. A Exhibition joIne dattaka laI tene 'zrImad rAjacaMdra ghaNI vyaktio AvI vastu nahi vidyAvihAra' nAma ApyuM che. temAM satata 80 varSathI sAmAjika ane vaicArika kSetre ) vAparavAnI pratijJA kare che. dara varSe kramazaH dhoraNa vadhAratA jaI viziSTa sevA pradAna karatI saMsthA AzramamAM saMgIta, nRtya, nATaka dasamA dhoraNa sudhInA vargo zarU karyA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha uparAMta judA judA grupa vacce che. Ama, dharamapura zaheranA, A zubha avasare yoje che jJAnavardhaka viSayo para spardhAo gAmaDAnA ane AdivAsI - bhakti yAtrA yojAya che. khAsa karIne jIvananA bALakone ane yuvAnone AzIrvacana vyaktavya vividha kSetramAM Management para keLavavAnA prayatna thaI rahyA che. DaoN. rAkezabhAI jhaverI yuvAno sArI taiyArIpUrvaka carcA kare 'zrImad rAjacaMdra jIvadayA TrasTanA gAyaka kalAkAro che khAsa vizeSatA ke A pravRtti koI nAme jIvadayAnI vividha pravRttio pagAradAra mANaso nahi paNa kumAra ceTarjI moTA pAye thaI rahI che. 105 varSa zrImanA bhakto ja sevAnA bhAvathI haMsikA Ayara pahelAM dareka dazerAe dharamapuranI A kare che. solI kApaDiyA dharatI para pazuonI nirdaya rIte vibhAvarI joSI AzramanuM samagra saMcAlana hatyA thatI hatI te zrImad sukhI, suzikSita, mAhitIthI pravakatA : rAjacaMdrajIe aTakAvI. Ama, susajja, vinayI, dIrghadarzI, aMkita trivedI jIvadayAnA bIja to navAI gayA parikalpanA : rAtadivasa joyA vinA guru AjJAne hatA. temAMthI preraNA laine zrI nItInabhAI sonAvAlA bhAvapUrvaka mAthe caDAvatAM samarpita rAkezabhAie "zrImad rAjacaMdra sthaLa : ravindra nArya maMdira sayAnI roDa, prabhAdevI, evA pramukha sahita, TrasTIonA jIvadayA TrasTanI sthApanA karI. muMbaI-400 025. hAthamAM che te gauravano viSaya che. AzramanI najIka 33 ekaranI tArIkha : 10-1-2009, vAra: zanivAra Ama, A AzramamAM jamIna pazupakSIonI sukhAkArI samaya : sAMje 7-45 kalAke sarvajIvahitalakSI jAtajAtanI ane rakSaNa mATe kharIdI che. tene nimaMtraNa kArDa mATe saMghanI oNphisano saMparka karavA vinaMti. | yojanAo thAya che paNa te to zrImad rAjacaMdra maitrIdhAma' evuM saranAmuM : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha maNakA che. A maNakAo mAM arthapUrNa nAma ApavAmAM AvyuM che.] 33, mahaMmadI mInAra,14 mI khetavADI lena, parovAyeluM mUla sUtra doro to temAM pazupakSIne sarva prakAranI e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004 AtmajAgRti, AtmasAdhanA ane suvidhA maLe tevI adyatana phona : 23820296 AtmakalyANa che ane te ja A pAM jarApoLa, gozALA, mathurAdAsa TAMka : mobAIla : 9833576421 AzramanuM sarvopari dhyeya che. pazu nivAsa, cabutarA, havADA, praviNabhAI darajI : mobAIla :9222056428 Ama vartamAna samayamAM virala haoNspiTala, pazuone lAvavA laI -menejara) vibhUti tarIke pU. DaoN. rAkezabhAI javA mATe mobAila sAdhano, jhave rInuM nAma sanmAnapUrvaka saMgIta ane vizeSataH prabhudarzananI vyavasthA paNa vicArI che. levAya che. Ph.D.nA abhyAsa daramyAna zrI rAkezabhAinI pazuone katalakhAne jatAM ane pakSIone sauMdaryanA ane auSadhanA zakti ane mahattAno paricaya DaoN. ramaNabhAIne thayo ane kAraNe vadha thatAM aTakAvavA, temane rAkhavAnI, temanA nibhAvanI, temaNe eka sukhad AgAhI karI ke samagra yuga para chavAI jAya temanA ArogyanI vyavasthA karavI e A TrasTanI mahattvanI tevI mahAna vyakti e banaze. Aje te AgAhI sAcI paDaze kAmagIrI che. LOVE LIFE' "pratyeka jIvane prema karo', temanI tevA eMdhANa vartAI rahyA che eno ApaNane saune AnaMda sAthe maitrIpUrNa vyavahAra rAkho' te A TrasTanuM sUtra che. che. * * * A uparAMta hajAro pazupakSIone akathya trAsa ApIne, trideva, naM. 1, 3je mALe, phleTa naM. 301, nirdaya upAyo yojI, temano vadha karIne temanA zarIramAMthI mAnava bhakti mArga, mulunDa (vesTa), muMbaI-400 080. mATe jAtajAtanA khorAka, phezananI vastuo ane davAo phona : 25922673 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 Disembara, 2008 prabuddha jIvana jayabhikhkhuM : jIvanadhArA nDaoN. kumArapALa desAI jayabhikhkha 26-6-1908 : 24-12-1969 [ "mA zAradA have huM kalamane khoLe chauM' sAhitya kSetre AvI pratijJA lenAra ane evuM jIvana jIvanAra vIra narmada pachI bahuM ochA sAhityakAro gujarAtI sAhitya jagatane prApta thayAM che. potAnA jIvana kALa daramiyAna sAhityanA vividha svarUpanA lagabhaga 300 pustakonuM vipUla sAhitya sarjana karanAra vidvAna sarjaka 'jayabhikhkhuM" AvI pratijJA lenArAmAMnA eka. gujarAtI sAhitya ane samAMtare ja jaina sAhityanI 'jayabhikhkha'nI sevA eka avismaraNiya ane virala ghaTanA che. mAtra 61 varSanA AyuSya kALamAM 40 varSa emaNe kalamane khoLe dharyA. 'jayabhikhu'nuM sAhitya jevuM umadA ane preraka, evuM ja emanuM jIvana. emanA "javA marda', "eka kadama Age' ane 'gaI gujarI' jevA pustakomAM emanuM bALa jIvana vAMcIe to vAcakane apekSA jAge ke ApaNane emanI pAsethI eka uttama AtmakathA kema na maLI? paraMtu "jayabhikhkha' sarvadA "sva'thI para ja rahyA ane 'sarva'nA banI rahevAmAM ja emaNe potAno jIvana Adarza mAnyo, eTale ja emaNe sarvane mATe sAhitya dIkSA lIdhI. jayabhikhkha" to emanuM sAhitya nAma. janma nAma to bAlAbhAI ane hulAmaNuM nAma bhIkhAlAla, patnInuM nAma zrImatI vijayAbahena. A banne nAmono samanvaya karI sAhitya nAma dharyuM 'jayabhikhkhuM." "nyAyatIrtha" ane "tarlabhUSaNa" jevI padavI prApta karanAra ane dhUpasaLI jevuM jemanuM jIvana ane zabdo che, temaja pratyeka paLe "premanA UbharA' jevuM jIvana jIvanArA A sarjakanA sAhitya sarjana ane jIvana upara DaoN. naTubhAI Thakkare pIeca.DI. mATe eka zodha prabaMdha to lakhyo che ja, paraMtu emanA preraka jIvana prasaMgo ane jIvana caritrathI gujarAtI sAhitya vaMcita rahe to gujarAtI prajA mATe e moTI khoTa gaNAya ja. Adarza vyaktinuM jIvana caritra lakhavA mATe mAtra traNa vyaktio ja adhikArI che, emanA saMtAno, ziSyo ane bhakto. mitra kumArapALabhAImAM 'jayabhikhkha" mATe A traNeno samanvaya to kharo ja uparAMta poteya zabdazilpI che. 2008 nuM varSa "jayabhikhkha'nuM zatAbdI varSa. A varSa daramiyAna ja emanI preraka jIvanakathA "prabuddha jIvana'nA vAcakane prApta thAya evI amArA manamAM maMchA UgI, ane kumArapALabhAine ame premAgraha karyo. emaNe saMkoca darzAvyo, svAbhAvika che. paNa carcA-ciMtanamAM ame emane premathI mahAta karyA. pariNAme A aMkathI artha-rasa bharI "jayabhikhkhuM jIvana dhArA' vAcakonA hRdaya kamaLamAM dharatA ame anero AnaMda anubhavIe chIe. zraddhA che ke A preraka jIvana kathAnA AMdolano ApanA jIvanane eka prabuddha bhAva tarapha nakkI dorI jaze. A kathA ane kumArapAlabhAInA zabdonuM ApaNe aMtarathI svAgata karIe. -dhanavaMta zAha]. 1. tArAnI sRSTimAM mAtAnI zodha pArvatIbahenanI AMkhamAM mAtAne sahaja evo AnaMda eTalA mATe AjathI ekaso varSa pUrve kAThiyAvADanA eka khUNAmAM boTAda ocho varatAto ke emane mAruM A bALaka vidhAtA chInavI to pAse AvelA nAnakaDA viMchIyA gAmamAM bAlAbhAI nahIM le ne evo bhayano othAra mana para satata jhaLuMbA karato ('jayabhikhkhuM')no janma thayo. e samaya hato vi. saM. 1964nI hato. jeTha vada terasa ane zukravAranI savAranA sAta vAgyAno; paraMtu e pArvatIbahenanI dazA evI dohyalI hatI ke eka bAju putraprApti samaye gharamAM ke AsapAsa putra-janmano leza paNa AnaMda nahoto. mATe keTalIya bAdhA-mAnatA rAkhatA hatA ane bIjI bAju putra mAtA pArvatIbahenanI eka AMkhamAM udAsInatA ane bIjI prApta thayA pachI e jIvaze ke nahIM enI ciMtA emane korI khAtI AMkhamAM putrajanmano ullAsa hato. udAsInatA e mATe ke A hatI. navajAta zizune koI ekAda roga AvIne chInavI to nahIM agAu emanI kUkhe be putra ane traNa putrIo-ema pAMca saMtAno jAya ne evI dahezata emane rahetI. janmyAM hatAM, paraMtu emAMthI cAra saMtAno be ke cAra varSanI vaye kArabhArI vIracaMdabhAInA bharyAbhAdaryA kuTuMbamAM saMtAna tarIke gujarI gayAM hatAM. mAtra eka dIkarI hIrAbahena (hulAmaNuM nAma "bhIkho' - evuM hulAmaNuM nAma dharAvatA eka mAtra bAlAbhAI zakarIbahena) jIvatI hatI. ethI putrano janma thato tyAre hatA. 'bhIkho' nAma paNa nAnakaDA bAlAbhAI para koInI mUDI Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana tA. 16 Disembara, 2008 najara na lAge mATe rAkhyuM hatuM. AmAM bALakane eka varSa sudhI AmAM khuvAra thaI gayAM hatAM. mAsAe saTTo khelyo, emAM saghaLI bIjAnA kapaDAM paherAvIne bhikhArI jevo rAkhavAnI mAnyatA hatI. saMpatti gumAvI dIdhI. mAsInA jIvanamAM Aphata AvI, paNa teo vaLI jema pitA vIracaMdabhAIne tyAM, tema mAmAne tyAM paNa koI sahejeya hiMmata hAryA nahIM. mAsI bALapaNamAM bharatagUMthaNano saMtAna nahotuM. AthI bALaka bhIkhAno khUba lADakoDathI uchera kasaba zIkhyA hatA. jhIkasatArAnuM kAma zIkhyAM hatAM. duHkhanA thavA lAgyo. saukoI emanI saMbhALa rAkhatAM. ene bhAve te divasomAM A kasaba madade Avyo. mAsI AmAMthI sArI evI khAvAnuM lAvI ApatAM, bALakano bAMdho nabaLo hato, svabhAve rakama meLavatA ane mobhAthI ghara calAvatA. mAsInuM paheluM vahAla bIkaNa hato ane emAM lADakoDamAM UcharavAnuM maLyuM. zarUAtanA bhIkhA para hatuM. AthI e mAge eTalA paisA ApatA ane e cAreka varSa to khUba lAlanapAlana pAmyA. Icche eTalo samaya enI pAchaLa pasAra karatA. hIradorInA pAraNe hIMcoLAIne bhIkhAlAla cAra varSanA thayA. mAsAnA jIvanamAM AvelI Aphata aMge emaNe kyAreya dhIre dhIre sahune AzA jAgI ke A bALaka jIvatuM raheze. eno vasavaso karelo nahIM. baMnenA svabhAva sAva judA, paraMtu virodhI sukalakaDI bAMdho joIne mAmAne ciMtA thatI. mAtA enA jatanamAM svabhAvavALA hovA chatAM ekabIjAnI kSatinI pUrti karatAM hatAM. koI khAmI rAkhatA nahIM. bhAre lADakoDamAM bhIkhAlAle cAra varSa bALaka bhIkhAlAle bALapaNamAM AvuM dAMpatya joyuM. bhIkhAlAle pasAra karyA. evAmAM ekAeka mAtAnuM suvA rogamAM avasAna thayuM. nizALe javAnuM zarU karyuM. enI sAthe eka chokaro bhaNato hato dAyaNanA hAthe suvAvaDamAM vadhu paDatuM lohI paDatA zarIra phikku paDI e thoDA divasa maLyo nahIM eTale enI tapAsa karI to khabara jatuM ane dhIre dhIre zarIra ghasAtuM jatuM. cAra varSanA bALakane mAtAnA paDI ke e chokarAnI mAtA mRtyu pAmI hatI. potAnI mAtA paNa avasAnanI jhAjhI to zI samaja paDe ? paraMtu mAtAnI vidAyathI eka vAra mRtyu pAmI hatI e vAta bhIkhAlAle bALagoThiyAne enA jIvanamAM eka navI paristhitinuM nirmANa thayuM. karIne prazna karyo ke mA ApaNI pAsethI kyAM jatI haze ? ApaNA emanI mAtAnA avasAnanA samAcAra sAMbhaLI mAsI doDI vinA e kyAM rahetI haze? AvyAM. "mA marajo paNa mAsI na marajo' e kahevata pramANe mAsIe e chokarAe kahyuM, "mArI mA AkAzamAM gaI che. rAte sUto A cAra varSanA bALakanI saMbhALa levAnuM zarU karyuM. varasoDAmAM sUto huM ene tArAonI vacce zodhuM chuM." kArabhArI tarIke kAma karatA vIracaMdabhAI dUraMdezI dharAvanArA puruSa bALaka bhIkhAlAla paNa rAte pathArImAM paDyo paDyo AkAzanA hatA. emaNe joyuM ke A dIkarAnI barAbara saMbhALa levAya te tArAone Tagara Tagara najare joyA karato hato. pazcima bAju jue, jarUrI che. ema thAya to ja vaMza cAlu rahe. AthI emaNe pUrva bAju jue, vizALa AkAzamAM cArekora AMkha pheravyA kare : mAsA-mAsIne enI soMpaNI karI. viMchIyAthI tene bIje gAma kyAMka mAno cahero dekhAI jAya che ? ! kyAMka mAnI bhALa maLI laI gayAM. e gAma moTuM zahera paNa nahotuM ane taddana nAnuM gAmaDuM jAya che? ! jarA ene pUchI lauM ke mane ahIM ekaloaTUlo mUkIne paNa nahotuM. mAsIne bhIkhA para agAdha prema hato eTale ene te Ama AkAzamAM kema rahe che? tArA vinA mane gamatuM nathI to mAnI khoTa varatAvA dIdhI nahIM. vaLI mAsInA rAjamAM tane mArA vinA kema game che? aMdhArI rAtre tArAonI sRSTimAM bhIkhAlAlane lahera paDI gaI. Akho divasa ramavAnuM, pharavAnuM mAtAnA caherAne pAmavA mATe nAnakaDA bALakanI AMkha AkhA ane mAsInA hAthanuM mIThuM jamavAnuM ! mitro sAthe koDIe rame AkAzanA vizALa paTamAM pharI vaLatI hatI. ane vakhata Avye kajiyA-kaMkAsa vahorI lAve. mATInA zivaliMga bALaka bhIkhAlAle AvI to keTalIya rAto pasAra karI. banAve ane pUjA-utsava mANavA paNa doDI jAya. kyAreka maMdironA AzAthI AMkha mAMDe ane lAMbA samaya bAda nirAzAthI sUI jAyaH nagArA phoDI Ave to kyAreka lIdhelI lata pUrI karavA jamIna para 'kema dekhAtI nathI mArI mAtA?' ALoTe athavA kapaDAM phADI nAkhe. mAsI bhIkhAne khUba jALave, kyAreka pelA goThiyAne pUche to e paNa e ja javAba Ape enA dhIMgAmastI sahana kare. mA-vihoNo A bALaka bAra ke "huM paNa mArI mAne roja rAte tArAonI duniyAmAM jovA maLyuM bAdazAhI mANato hato ! chuM paNa e kyAMya dekhAtI nathI. keTalIye rAtrio e rIta pasAra bhIkhAlAlane mAnavInA khamIrano pahelo khyAla mAsI pAsethI thaI gaI ane bhIkhAlAle mA-zI (mA jevI) mAsIthI potAnA maLyo. jiMdagIne jhiMdAdilI mAnanAra A sarjaka emano pahelo manane manAvI lIdhuM. mAsInI premALa chAyAno, mAnA sAnnidhyano pATha e mArI pAsethI zIkhyA. jIvanamAM bharatI ane oTa AvyA anubhava karatAM bhIkhAlAlanA hRdayanA siMhAsana para mAnA sthAne kare che ema mAsInA jIvanamAM bharatI pachI ekAeka oTa AvI. mAsIbAnI mUrti birAjamAna thaI rahI. e jamAnAmAM saTTAno chaMda ghaNAne lAgyo hato. keTalAMya kuTuMbo eka vAra bAlAbhAInA khabaraaMtara pUchavA emanA pitA Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 Disembara, 2008 prabuddha jIvana | 11. vIracaMdabhAI AvyA. zerImAM ramatA bAlAbhAIne mAsIe koInI bhIkhAlAla A digvijaya meLavavAmAM kAryarata hovAthI pitAnA sAthe khabara kahevaDAvyA ke "tArA pitA tane maLavA AvyA che." AgamananI khabara khAsa kAne dharI nahIM. kAryasiddhi meLavIne e ghera bhAIbaMdho sAthe zerImAM ramatA bAlAbhAIe e vAtanI darakAra pAchA AvyA. vahAlI mArI pAse khaukhau levAno samaya thaI gayo karI nahIM. manamAM ema mAnyuM ke 'bhale AvyA, emAM zuM?' hato. pitAe pAse bolAvyA, paNa kazoya javAba ApyA vinA AnuM kAraNa e hatuM ke A bALaka eka moTI bahAdurInA kAmamAM bhIkhAlAla khaukhau laIne bahAra doDI gayA. atyaMta zaramALa evA gUMthAyelo hato. ghaNA divase gAmanA taiyaba vorAnI bAMDI bakarI bhIkhAlAlane pitAjI pAse jatAM zarama AvI. pitA vIracaMdabhAI pakaDAI hatI. enA AMcaLa evA ke e cAle tyAre jamIna para aDe be divasa rahyA. sahunA kSemakuzaLa jANyA ane bhIkhAlAla mATe mIThAI, ane ene hAtha aDADe eTale dUdhano kuvAro chUTe! AthI taiyaba enA bharata bharelI TopI ane ramakaDAM ApIne pAchA pharyA. para kapaDAMnI eka kothaLI bAMdhI rAkhe, kAraNa ke ene A chokarAonA mAsInA rAjamAM bhIkhAlAlane ati sukha hatuM. mAsI sadAya tophAnanI khabara paDI gaI hatI. chokarAonI najara teyaba para rahe eka ja dhyAna rAkhatAM ke A namAyA bALakane koI rIte ochuM na ane teyabanI najara chokarAo para rahe. Ama baMne vacce vahema ane Ave. bhIkhAlAla nabaLA bAMdhAno hato. AthI e bimAra paDe tyAre veranI gAMTha baMdhAI gayelI. chokarAo enA ghara pAsethI ThAvakA mAsI rAtonI rAtonA ujAgarA karatI. pote bhUkhI rahetI athavA thaIne nIkaLyA hoya topaNa taiyabane zaMkA jAya ke nakkI A bakarIne to thIMgaDAMvALA aDadhA kapaDe calAvatI, paraMtu bhIkhAlAlane ochuM mATe AvyA che. AthI chokarAone jue ke tarata emanA para AvavA detI nahIM. A kAraNe bhIkhAlAla potAnA ghara bAra gAmanI apazabdono varasAda varasAve. sAme koI bole to chUTe hAthe ghA bAdazAhI hoya evA abhimAnathI jIvatA hatA! kare. koIpaNa bhoge bakarI pAse pahoMcavA na de. Ama beyane sAmasAme eka divasa cazmA caDAvIne mAsI jarIbharata karatA hatA. koNa vera baMdhAyAM hatAM ane cora-polIsanI A ramatamAM koNa phAve te jANe zuM thayuM ke ekAeka emanA hAtha dhrujavA lAgyA. hAthamAMthI jovAnuM hatuM. bAlAbhAI ane goThiyAo mATe bakarI ane enA soya paDI gaI ane tarata bhoMya para sUI gayAM. paDozIo doDI AMcaLanuM dUdha mahApaDakAra samuM hatuM. AnI sAme teyaba bALakono AvyA ane mAsInI AsapAsa ToLe vaLIne sahu potapotAnI duzamana banI gayo hato ane emane emanA peMtarAomAM koI paNa rIte roganuM nidAna karavA lAgyA. eka anubhavIe pAkuM nidAna bhoge saphaLa thavA deto na hato. karatA nirNaya Apyo ke sopArInAM zokhIna mAsIne khAvAmAM kharAkharIno khela jAmyo hato. eka bAju taiyabanI cokIdArI sopArInuM mIMja AvI gayuM lAge che ane tethI AvAM cakkara AvyAM ane bIjI bAju ApaNA bAlAbhAI eTale ke bhIkhAlAla ane che. thoDI vAramAM sAruM thaI jaze. emanI maMDaLIno dUdha meLavavA mATeno moraco! evAmAM eka paDozIothI gherAyelA mAsIne AvI rIte jamIna para krUjatAM divasa mAhitI AvI ke teyabanI kerInuM vegana sTezana para AvyuM sUtelAM joIne bALaka bhIkhAlAlanA manamAM bhayanuM lakhalakhuM che ane e mATe te sTezane javAno che. A kAmamAM ghaNo samaya pasAra thaI gayuM. ene mATe to mAsI e ja jagatamAM sarvasva hatAM. jaze, evIye mAhitI maLI. AthI maMDaLImAM AnaMda thaI gayo. emane mATe mAtApitA, sagAMvahAlAM ke parivAra-badhuM ja e mAsI taiyabanI bakarInI tapAsa cAlI ane te jhaDapAI. eka galImAM e hatAM. emane kaMI thayuM to? pahelAM to sopArInA mIMjanI vAta bakarIne AMtarI lIdhI. yuddhamAM duzmanane jhabbe karyA jeTalo AnaMda sAMbhaLIne bhIkhAlAlanuM mana zAMta thayuM. mAsInA roganuM nidAna thayo. eka sAthIe bakarInA kAna pakaDyA, bIjAe paga pakaDyA maLyuM ane potAnA mananuM samAdhAna thayuM. e jANato hato ke ane trIjAe mATInI nAnI evI kulaDImAM dohavA mAMDyuM. mATInI mAsIne sopArI khAvAno ati zokha che. AthI enI jANakArI kulaDI bharAtAM keTalI vAra? AthI sahue vArApharatI e pIvAnuM ane roganuM nidAna baMneno meLa besI gayo.paNa lAMbo samaya zarU karyuM. be mitro AjubAju najara noMdhIne beThA hatA. nakkI karyuM A sthiti rahI nahIM. cAreka divasa bAda pharI eka vAra roTalI hatuM ke dUrathI dADhI dekhAya eTale raphucakkara thaI javuM. vaNatAM-vaNatAM mAsInA hAtha jhalAI gayA. hAtha cAle ja nahIM, corInA bora mIThA lAge ema A dUdhano svAda bhIkhAlAla pharI cakkara AvyAM. bALaka bhIkhAlAlanI duniyAmAM navo cakravAta ane emanA mitrone amRta samo lAgyo. vaLI keTalAya samayanI dhasI Avyo. (kramaza:) mahenata pachI taiyabanI bAMDI bakarInuM dUdha pIvAnA kAmamAM vijaya 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, meLavyo. eno vaLI AnaMda adakero hato ! bALapaNamAM banatI pAlaDI, amadAvAda-380007 nAnI-zI ghaTanA citta para sthAyI ane virATa prabhAva pADe che. e phona : 079-26602675 siddhino AnaMda anokho ane avarNanIya hoya che. mo. : 09824019925 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 prabuddha jIvana tA. 16 Disembara, 2008 chinna bhinna rASTranuM vyAkaraNa 2i DaoN. raNajita paTela (anAmI). tAjetaramAM rAjadhAnI dilhImAM 'rASTrIya ekatA' saMbaMdhe vicAra che teTalI ja bhinnatA rASTra-viSayaka vibhAvanAmAM che. pazcimanA vinimaya karavA eka samiti maLI. 'rASTranI bhAvAtmaka ekatA' saMbaMdhe dezomAM pota potAnA rASTrIya svArthanuM prANapaNe rakSaNa ane poSaNa gaMbhIra rIte vicAra karavA mATe AjathI lagabhaga ardhI sadI pUrve karavAmAM koI AMtarika matabheda nathI. e bAbatamAM teo ekAgra (I. sa. 1961)mAM dilhImAM maLelI rASTrIya ekatA pariSade A prabaLa ne niSphara hoya che, jyAre rASTrane badale saMkIrNa jAtinuM rakSaNa prANaprazrane aneka dRSTibiMduthI chaNyo hato. e pariSadamAM, rASTrIya karavuM e ApaNA UMDA saMskAra che. etihAsika dRSTie rASTrIya ekatA hAMsala karavA mATe lagabhaga 400 thI vadhu sUcana AvalAM. ekatAnI bAbatamAM bhArata gaurava laI zake tema nathI. pro. humAyune kabIra ane DaoN. paNIkare, "rASTrIya ekatAnA rASTra ane rASTrIya ekatAne daDhAvanAruM eka paribaLa che. samAna abhAvano vadhu paDato UhApoha thAya che.' evo svataMtra sUra kADhelo. rAjakIya AkAMkSAo (Common Political Aspirations). ApaNI rAjakAraNe ane cUMTaNIoe rASTra-aikyanI dIvAlamAM moTuM gAbaDuM svArthabuddhi ane bhedabuddhie ApaNane prajA tarIke eka thavA dIdhA pADyuM che, ema DaoN. jhAkIrahusene kaheluM. dezamAMthI bhASAkIya rAjyo nathI. dharma ane saMpradAyanI saMkucitatAe samagra rASTrano vicAra nAbUda karavAM, deza mATe eka ja sarakAra racavI, jJAtivAda, komavAda, karavA dIdho nathI. eka ja jAti, (Race) eka ja sImita pradeza, bhASAvAda nirmULa karavAM. dharma-koma-jJAtinuM rAjakAraNa sAthenuM nivAsa, eka ja bhASA, eka ja dharma ke saMpradAya, eka ja itihAsa, gaThabaMdhana toDavuM, yogya prakAranI keLavaNI para bhAra mUkavo, eka ja paraMparA, samAna hito, samAna rAjakIya AkAMkSAo, samAna sahiSNutA ne samanvayabuddhi vadhAravAM, rAjakIya-sAmAjika, Adarzo-ethI rASTra bane ane rASTranI akhaMDitatA jaLavAI rahe e Arthika, sAMskRtika, zaikSaNika ne dhArmika-badhA prakAranAM saMvAdI paNa saMpUrNa satya nathI. ekatAno bhAva janmAvanAra sUkSma paribaLo kArya dvArA rASTrIya ekatAne daDhAvavI-AvAM AvAM aneka sUcano to temanAM prajAkIya sAmUhika puruSArtha, samAna bhavya itihAsa, thayAM hatAM. rASTrIya ekatA IMTa, cUnA ke paththarathI hAMsala na thAya, kalA, sAhitya ane ujjavaLa saMskRtimAM paDelAM hoya che. aikyanAM e to zikSaNanA mAdhyama dvArA ja saphaLatApUrvaka hAMsala karI zakAya." pelAM bAhya paribaLo karatAM A paribaLo atizaya sUkSma rIte kAma ema DaoN. rAdhAkRSNane sAcI vAta uccArI hatI. pariSadanI pUrNAhUti karatAM hoya che. rASTrIyatA e to eka prabaLa bhAvanA che, je vizeSataH samaye paMDita javAharalAla naherue kahyuM hatuM ke "A pariSada ApaNA prajAnA aMtaramAM ugatI hoya che, je samagra prajAne saMvAdI jIvana saunI zraddhA darzAve che.' pariSade 3500 zabdonuM vistRta nivedana jIvavA satata prere che. keMka aMze e AdhyAtmika vRtti jevI che. e paNa bahAra pADyuM hatuM. A pachI to yamunAnAM ghaNAM pANI vahI bhAvanAtmaka ekatAvRtti game tevA pratikULa saMjogomAM paNa prajAne gayAM! ane dinapratidina vartamAna patromAM ApaNe vAMcIe chIe jIvaMta ne akhaMDita rAkhe che. sva. aMbAlAla sAkaralAla desAinA ke rASTrIya aikyane badale prAdezika saMkIrNatAnuM rAjakAraNa dezanA mate kharA svarAjya ane kharA prajApaNAnA vikAsane mATe mAtra aneka bhAgomAM khelAI rahyuM che. prAdezika saMkIrNatAne kAraNe dezanA rAjyataMtranI sudhAraNA ke rAjakIya calana valana pUratAM nathI. jarUra rAjakAraNamAM aneka nAnA pakSoe mukhya rAjakIya pakSonI hAlata to che prajAmAMnI jIvaMta prajApaNAnI ekyabhAvanA! pro. ba. ka. kaphoDI karI mUkI che. pakSapalaTo ne AyArAma-gayArAmanI bhavAI ThAkoranA mate gujarAta pUratI vAta karIe to ApaNAmAM prajApaNAnI cAlyA ja kare che. jANe ke rAjakAraNanI koI AcArasaMhitA ja na bhAvanA hajI baMdhAI nathI. saMghazaktinA guNomAM hajI ApaNe bALaka hoya! rAjakAraNa e jANe boDI bAmaNInuM khetara hoya! jevA chIe. hiMdu saMskRti mATeno AdarabhAva ane TekamAM ApaNe lokazAhImAM vadhumAM vadhu traNa pakSothI jhAjhAne avakAza na hovo moLA chIe. joie. gaThabaMdhananI lokazAhInI bhavAie dezanuM bhayaMkara ahita "gAMDI gujarAta' nAmanA eka lekhamAM (sane 1916) teo karyuM che, enA karatAM to je be bahumativALA rAjakIya pakSo hoya prajApaNAnI uNapa aMge vAstavika citra ApatAM lakhe cheH temaNe saMyukta sarakAra racavI joie. ApaNI 'nAtariyA 'ApaNA pArasIo gujarAtI nathI, ApaNA musalamAno lokazAhI'e zakti, saMpatti, samaya ane garimAnuM lIlAma karyuM gujarAtI nathI, ApaNA kAThiyAvADIo gujarAtI nathI, ApaNA che. yu. ke., yu.esa.e.nI lokazAhImAMthI ApaNe kazuM ja zIkhyA kacchIo gujarAtI nathI, ApaNA gAyakavADIo gujarAtI nathI, nathI. jeTalI bhinnatA bhAratIya saMskRti ane yuropIya saMskRtimAM ApaNA iDariyA gujarAtI nathI, ApaNA muMbaIgarA gujarAtI Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 Disembara, 2008 prabuddha jIvana | 13 nathI, ApaNA gujarAtIo paNa sau koI gujarAtI che te karatAM hoya'...bahAra je che te mAruM paNa che ane tamAruM paNa che, evo te amadAvAdI ke suratI ke carotarI ke paTTaNI ke mAravADI, agara bhAva Ave tyAre, samAja nirmita thaI zake to ApaNI vacce to nAgara ke brAhmaNa ke vANiyo ke anAvila ke jaina ke paTela ke ekatA, saMgaThana, nikaTano saMbaMdha ane parasparanuM avalaMbana bIjuM kaMI vizeSa che. matalaba ke prajApaNAno ke ekyabhAvano ApaNane eka sUtre bAMdhe' paNa bhAratanA dharmoe aMtarmukhatA abhAva anya karatAM vizeSa che. AnI tulanAe amerikAnA 219 zikhavI, saMpa, sahakAra dvArA samAjaghaDatara thAya che te na zikhavyuM; varSanA lokazAhInA itihAsamAM barAka obAmA prathama azveta eTale A dezamAM samAja, rASTra ke dezanA ejyanI bhAvanA jAgrata pramukha tA. 4-11-08nA rojanI cuMTaNImAM vijayI nIvaDyA na thaI zakI." zrI rajanIzajI rASTra-aikya ane rASTra nirmANamAM tyAre aDhI lAkhanI medanI samakSa pravacana ApatAM kahyuM: 'lokonI, bIjI aDacaNa darzAvatAM kahe che ke vyaktine potAnAM pUrvajanmanA loko dvArA, loko mATe, cAlatI sarakAra be sadI pachI paNa A karmaphaLa bhogavavA paDe che, teonA mate garIbI vyaktinA karmanuM pRthvI parathI bhUMsAI gaI nathI. amerikAnI kharI tAkAta tenAM phaLa nathI, paraMtu samAjanI vyavasthAnuM pariNAma che. samULI zastro ke saMpattimAM nahIM paNa tenA siddhAMtomAM che. amerikAnI krAntimAM mazarUvALAe darzAvela che te hajAro varSathI maLelI khUba ja sTeTsa (DemokreTa ane ripablikana) tarIke vaheMcAyelAM varNavyavasthAne rajanIzajI trIjA aMtarAyarUpa gaNe che. rASTra-ekya rAjyono samUha nathI. ame haMmezAM "yunAITeDa sTeTsa opha amerikA ne rASTranirmANa mATe teo lakhe cheH "bhAratane eka rASTra banavuM hatAM ane rahIzuM.' ApaNe tyAM AvI rASTra-aikya-bhAvanA che? hoya to 'lagna upara dareka dharme mUkelAM baMdhana toDI nAMkhavA joie. siddhAMta-vihoNuM rAjakAraNa ApaNI nAlezI che, ane eNe dareka jAti ane varNane ekabIjAnA kuTuMbamAM praveza pAmavAnI ApaNA rASTrane chinnabhinna karI dIdhuM che. nadIonA pANInA chUTa hovI joie. to, eka bIjAmAM praveza karanArAnA tANAvANA jhaghaDA, sarahadonA jhaghaDA, yu.pI., bihAra ane mahArASTranA gUMthAI jaze, ane e tANAvANAnI gUMthaNImAMthI ja rASTra nirmANa tAjetaranA bAliza jhaghaDA lokazAhI rAjyanA lAMchanarUpa che. thaze." cityakoTinuM A vidhAna 'thiyarI'mAM sAruM ne satya lAge ApaNA mUrdhanya ciMtaka sva. kizoralAla mazarUvAlAe "samULI che, paNa vyavahAru daSTie e zakya che? krAnti' nAme eka nAnakaDuM paNa atizaya mUlyavAna pustaka lakhyuM emanuM A vidhAna satya che ke "bhAratanAM badhAM rAjyomAM che. temAM temaNe ApaNI prajAnA hADamAM hajAro varSathI ghara karI jJAtivAdanuM rAjakIya stare poSaNa thaI rahyuM che. enAM aniSTa beThelA janmajAta UMcanIcanI bhAvanA ane adhikAravAda ApaNA pariNAma ApaNe bhogavI rahyA chIe ane bhogavatA rahIzuM-jo tamAma prajAkIya aniSTonA mULamAM che evuM nidAna kareluM. jJAti-prathAne ja jaDamULathI ukhADIne pheMkI nahIM daie to prajAmAnasanI saMkIrNatAnAM mULiyAM A bhUmimAM UMDAM prasarelAM rAjanetAo, dharmanA vaDAo ane sAmAjika kAryakaro, dharmonA che. mazarUvAlAnA mate to A be maryAdAo ja, itihAsakALa nAme thatA anyAyone samajI tene dUra karavA kamara kasIne AgaLa daramiyAna hiMduonA hADanA kensararUpa nIvaDI che. Aje paNa Avaze to bhArata jarUra eka rASTra banaze ane to ja e AMtara ApaNA samAja-zarIramAM evA kensaranuM kAma karI rahI che. rASTrIyatAnA phUlane paNa khilavI zakaze.' 'samULI krAnti'mAM mazarUvALA be vastuo icche che: 'ApaNA * * * lohImAMthI jJAti bhAvanAno saMskAra ane samAjamAMthI 22/ 2, aruNodaya sosAyaTI, alakApurI, vaDodarA-7 jJAtisaMsthA nAbUda karavAnI. phona naM. : (0265) 6621024 rASTrIya ekatA mATenA rajanIzajInA vicAro paNa krAntikArI che. teo lakhe cheH 'huM pote rASTrabhAvano virodhI chuM. koIpaNa zrI kasturabA sevAzrama marolI, ji. navasArI sImA, game teTalI moTI kema na hoya, paraMtu e jo manuSyanA nA vadhArAnA rUA. bhAgalA pADatI hoya to te mAnavavirodhI che. rASTrano bhAva agAuno saravALo 23,52,958 mAnavIo vacce divAlo UbhI karato bhAva che, chatAM kamanasIbI (1) zrI maganalAla ema. saMghavI 3,000 che ke ApaNo deza hajI eka rASTra paNa banI zakyo nathI.' enA (2) zrI praviNacaMdra pI. zAha 3,000 mukhya kAraNamAM te kahe che ke "bhAratamAM dharmane khoTI rIte samajAvAyo (3) zrI dhairyakAntA pI. zAha 3,000 (4) zrI jAdavajIbhAI somacaMda mahetA 3,000 che." "bhItara je che te ja satya che, bahAra che te badhuM mAyA che, (5) zrI prabhAvatIbena jAdavajI mahetA 3,000 svapna che, jUThuM che.' samAjanI dhAraNA tyAre ja pedA thaI zake jyAre 23,67,958 bahAranA saMbaMdho paNa sArthaka hoya, bahAranA saMbaMdho paNa satya Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana tA. 16 Disembara, 2008 gurU gautamasvAmI bhAratI bhagubhAI zAha jema hindu dharmanI aMdara koIpaNa zubhakArya karatAM pahelAM hRdayamAM jevI mahAvIra svAmI mATe bhakti hatI tevI ja bhaktino zrI gaNezAya namaH' ema maMtra bolavAmAM Ave che tevI ja rIte bhAva ApaNe paNa mana-hRdayamAM bharIe. jaina dharmamAM dareka mAMgalika prasaMge tema ja prAtaH smaraNIya nAma pUrva dizAmAMthI tejomAna sUryanuM biMba pragaTe, ema mAtA bolAya che te che bhagavAna mahAvIranA prathama ziSya ane prathama pRthvInI ratnakukSimAMthI avatAra pAmyA hatA te gotama svAmI, gaNadhara zrI gautama svAmI. A nAmano mahimA ja aparaMpAra che. AkAzamAMthI teja lisoTo dorato dhumaketu pragaTa thAya ema pitA ApaNAM sAdhu bhagavaMto paNa jyAre sUrImaMtranI sAdhanA karavA vasubhUtino saMskAra vAraso laIne te A pRthvI para AvyA hatA. pIThoDAmAM sAdhanAmAM bese che tyAre teo paNa gautama svAmInA khANamAMthI tejasvI lAkheNo hIro maLe ema magadha dezanA nAnAM jApa cokkasa ja kare che. temanA mATe te anivArya che. dareka sarakhAM gobara gAmamAM brAhmaNakuLamAM teo janma pAmyA hatA. sAdhu-sAdhvI bhagavaMtone ApaNe vaMdana karIe tyAre temanA temanuM mULa nAma IndrabhUti hatuM. ane temanA bIjA be bhAIo mukhethI mAMgalika saMbhaLAve che temAM paNa gautama svAmIne yAda agnibhUti ane vAyubhUti hatA. pitA zrI vasubhUtie traNe kare ja che. divALI parvamAM copaDA pUjanamAM 'zrI gautama svAmInI putrone veda-vedAMta bhaNAvI taiyAra karyA hatA. IndrabhUti labdhi hojo" A maMtrarUpe lakhAya che ane to ja copaDAnuM pUjana veda-vedAMta, smRti-purANa Adino abhyAsa karIne 14 vidyAmAM thAya ema mAnavAmAM Ave che. kArataka suda ekama, eTale ke besatAM pAragAmI banyA hatA. mA sarasvatInA tejasvI putra evA zrI varSanA prathama divase ja prAtaHkALe gautama svAmIno rAsa sAdhu IndrabhUti vizvanA vidvAnonI paMktimAM khyAti pAmyA. jyAM jyAM bhagavaMto vAMce che ne tyArabAda ja navA varSanI ApaNe zarUAta jJAnanAM vAda-saMvAda-parisaMvAda yojAtA tyAre IndrabhUti sarvazreSTha karIe chIe. tenI AgalI rAtrIe, eTale ke divALInI madhya vijetA banatA. tethI temanI khyAti vadhu ne vadhu deza-videzamAM rAtrI bAdanA prataH prahare sauprathama zrI gautama svAmInA maMtrano phelAtI gaI. temano 500 ziSyono parivAra hato. A e ja jApa karavAmAM Ave che. gautama svAmI che ke jeNe eka nAnI pAtrImAM rahelI khIrathI mahAvIra prabhunAM nirvANa bAda jaina dharma ane jaina zAsananuM 1500 tApasIne pAraNuM karAvyuM hatuM. kevI labdhi hatI emanI A badhuM kArya jo pUruM thaI gayuM hota to prabhunA divyajJAnano pAse? AvA lablinidhAna gautama svAmInA virATa ane bahurmukhI lAbha ApaNane kevI rIte prApta thAta? prabhue ApelI tripadI vyaktitvane pAmavuM saraLa nathI. guru ziSyanI e kevI joDI hatI dvArA uccArAyelA e tattva biMduone jhIlIne dvAdazAMgInI racanA ke jemano meLApa eka itihAsa sarjI gayo ane vizvane karI prabhuno saMdezo, tattvajJAna ApaNane kyAMthI jANavA maLata? gaNadharavAdanuM mahAna tattvajJAna maLyuM. to A badhuM ApaNAM sudhI pahoMcADanAra koNa ? A paraMparAne temanuM bAhya vyaktitva paNa gauravazALI ane atyaMta tejasvI vahetI rAkhanAra paNa koNa? e che ApaNAM parama upakArI, prathama hatuM. temano deha sonalabharyo hato. zarIre hRSTapuSTa hatA. bhagavAna sthAne, prathama gaNadhara, prathama ziSya, anaMtalabdhinA svAmI guru mahAvIra karatAM teo 8 varSa moTAM hatA. jyAre temaNe bhagavAna gautama svAmI. jaina dharma, jaina zAsananI AjanI dhUrA je caturvidha pAse dIkSA lIdhI tyAre bhagavAna 42 varSanA ane indrabhUti 50 saMgha saMbhALI rahyo che teno saMpUrNa yaza guru gautamasvAmIne maLe varSanA hatA. bhagavAna karatAM ATha varSa moTA hovA chatAM te khUba che. mahAvIra to ApaNAM parama upakArI che. paraMtu apekSAe ja AjJAMkita ane vinamra hatA. jyAre teo prathamavAra bhagavAnane mahAvIra karatAM paNa gautamasvAmI vadhAre upakArI che. jemaNe maLyAM tyAre 14 pUrvanA jJAnI hatA. paraMtu bhagavAnanA ziSya Agamo dvArA zrutajJAnanI ArAdhanA karAvI. banyA bAda cauda pUrvadharanA jJAtA banyA. eTale dvAdazAMgInuM jJAna jyAM sudhI ApaNe gautamane nahIM jANIe, nahIM oLakhIe prApta karyuM. ane jyAM sudhI temane vaMdana nahIM karIe tyAM sudhI mahAvIrane vaizAkha suda 10 nA divase bhagavAna mahAvIra svAmIne paNa oLakhI nahIM zakIe ke nahi to jaina dharma, jaina zAsanane kevaLajJAna prApta thayuM ane teo vaizAkha suda 11nA divase oLakhI zakIzuM ke jANI zakIzuM? Aje ApaNe sau sAthe maLIne apApAnagarImAM mahAsana udyAnamAM padhAryA. e ja samaye A guru gautama svAmI sAthe ApaNI cetanAnuM joDANa karIzuM ane nagarImAM saumila brAhmaNane tyAM yajJa thaI rahyo hato. te yajJamAM prabhu mahAvIra tathA guru gotama baMnene jANIzuM. guru gotamanA mahAna paMDitone AmaMtraNa ApavAmAM AvyuM hatuM. 11 * : Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 Disembara, 2008 prabuddha jIvana mahApaMDito temanA 500 ziSya parivAra sAthe tyAM padhAryA hatA. prabhunA caraNomAM namAvI dIdhuM." temAM IndrabhUti gautama paNa potAnA 500 ziSyo ane be prabhue tenI zaMkAnuM nivAraNa karatAM jaNAvyuM keH "AtmA che bhAIo vAyubhUti ane agnibhUti sAthe temanAM paNa 500, ke nahi? tene pratyakSa pramANathI sAbita karI zakAto nathI. paraMtu, 500 ziSyo sahita padhAryA hatA. banyuM evuM ke tyAM najIkamAM ja che ! gautama ! najare vastu joI zakAya nahi athavA pratyakSa pramANathI prabhu mahAvIranuM samosaraNa racAyuM hatuM. AkAzamAMthI devonA siddha thaI na zake tethI tenuM astitva ja nathI tema mAnI zakAya ToLAM nIce dharatI upara AvavA lAgyA. A joine IndrabhUtine nahi. ane kahI zakAya nahi. jagatamAM be prakAranA padArtho che-jaDa thayuM ke: "vAha! A yajJano prabhAva kevo che. hA...hA, zuM ane cetana. zaMkA ke saMzaya thavo, prazno thavA, samaja paDavI, vicAra maMtroccArano ane karmakAMDano prabhAva che. jenA kAraNe amAre Avavo te guNa caitanyano che, jaDano nathI. tethI AtmAne tyAM devo AvI rahyA che." paraMtu acAnaka A devo saumila jJAnamaya, vijJAnamaya mAne che. jJAna prApta thayuM hoya to ja samajaNa brAhmaNanA maMDapa pAsethI pasAra thaI gayA. samavasaraNamAM javA Ave che. samaja Ave che to svIkAra paNa thAya che. traNe kALanI lAgyA. IndrabhUti potAnI jAtane vidvAna ziromaNI mAnatA ane pratitI zarIrane nahi, paNa mukhyatve AtmAne thAya che. "huM Avyo, temanuM aham ghavAyuM. jANavA maLyuM ke A badhAM devo prabhu huM AvIza, huM Avyo hato? A anubhava kone thAya che? AtmAne mahAvIranI dezanA sAMbhaLavA ane darzana karavA AvyA che tyAre ekavAra zarIramAMthI AtmA nIkaLI jAya pachI te zarIra jaDa che IndrabhUtine thayuM ke; "are sarvajJa to huM chuM, ane A gAmamAM tene koI pratIti thatI nathI. vyaktinA guNo ke avaguNo ApaNe bIjAM sarvajJa AvyA kyAMthI?" eka guphAmAM be siMha rahI zake joI zakIe chIe. tenA sArA-kharAba anubhavo paNa karI zakIe nahi. tema ja eka myAnamAM be talavAra paNa na rahe. AkAzamAM chIe. cetana evA AtmAmAM A guNo rahe che. je pratyakSa dekhAya paNa be sUrya ekasAthe saMbhavita na hoI zake. A to koI mahAna che. tethI AtmA che te mAnavuM paDe. agni ane dhumADo baMne sAthe Thaga che. IndrajALa phelAvIne lokone phasAvA mAge che ane tarata ja joI zakIe chIe tema vizvamAM je koI bhogya padArtho che te te potAnA 500 ziSyo sAthe prabhu mahAvIrane parAbhavita karavA, bhogave che zarIra paNa AtmA teno bhokatA che te mAnavuM ja paDe. vAdamAM parAjita karavA, yajJamaMDapamAMthI bahAra nIkaLI jJAna pAmavA mATe AtmAne zarIra sahAyaka bane che. mAtra jaDa samosaraNamAM pahoMcI jAya che. zarIrane jJAnacetanA thAya nahi. IndrabhUtie jIvanamAM 50 varSa sudhI je kAMI adhyayana karyuM Ama vividha dRSTAMto ane dalIlo dvArA bhagavAna mahAvIre hatuM te badhuM jJAna mithyAjJAna hatuM. kema ke koipaNa saguruno IndrabhUti gautamane saMtoSa thAya e rIte mIThI-madhura vANImAM bheTo temane thayo nahoto. samyagdaSTinA abhAve temanuM jJAna 'AtmAnI zaMkAnuM ucita rIte samAdhAna karI ApyuM. Ama prabhunA e saMpUrNa jJAna na kahevAtuM. IndrabhUtine manamAM eka kAyama zaMkA caraNomAM gautama svAmI potAnA 500 ziSyo sAthe ane bAkInA rahetI ke; "AtmA haze ke nahi?' temane lAgatuM ke "jJAnapiMDa paMDito paNa potAnA ziSyo sAthe e divase prabhunI pAse dIkSita AtmA paMcabhUtathI utpanna thaine temAM ja vinAza pAme che. tethI banI gayA. eka ja divasamAM 4411 AtmAone saMyama-dIkSA paralokamAM janAra AtmA jevI koI cIja nathI." mahAsana udyAnamAM ApIne zAsananI sthApanA karI. IndrabhUti Adi 11 paMDitone pahoMcatA ja temanI najara prabhu mahAvIranI sAme paDe che. gaNadhara padavI ApI ane sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikA ema zAMta-saumya mukhamudrAmAM prabhune nihALe che ane temanA bhAvanI caturvidha saMghanI sthApanA prabhu mahAvIre karI dharmatIrthanI sthApanA zuddhi thatI jAya che. IndrabhUtine thAya che keH "are, A zuM? mArAM karI. bhagavAne IndrabhUtine eka tripadI ApI. A eka jaina pariNAmo kema badalAI gayA?' tyAM to prabhuno vAtsalyabharyo zAsanamAM krAMtikArI ghaTanA kahevAya. avAja saMbhaLAya che ke, "Avo Avo IndrabhUti gautama? A 'upannaI vA, vijhA meI vA, dhuveI vA' saMbodhana sAMbhaLIne vaLI pAcho teno ahama jAgI UThe che. "joyuM, jagata parivartanazIla che. AkhuM vizva samaye samaye parivartana kevo mAro prabhAva! mane koNa na oLakhe ?' e ja vakhate bhagavAna thatuM jAya che. gautama svAmInI bIja buddhi, sarvAkSara sannipAta bIjuM vAkya bolyA ke; "tArAM mananI aMdara eka prazna ghUMTAI rahyo labdhi e tripadImAMthI dRSTivAda sahita 12 aMganI racanA karI. che ke; "AtmA che ke nahi?' tyAre IndrabhUtine thayuM ke; "are! A prabhunA caraNakamaLamAM jIvana samarpaNa karI dIdhuM. IndrabhUti atyAra prazna to meM mArA aMtevAsI ziSyane paNa kahyo nathI, to Ane sudhI vidvAna paMDita hatA. have jJAnI banI gayA. ane temano ahaM kema khabara paDI? kharekhara teo mananI vAta jANanArA sarvajJa to vilIna thaI gayo. mahAmithyAtvanA aMdhakAramAMthI bahAra AvI che ane tarata ja IndrabhUtie vinaya-vivekathI potAnuM mastaka gayA ane paramAtmAnA prathama gaNadhara banavAnuM saubhAgya meLavI Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 Disembara, 2008 lIdhuM. A rIte prabhu mahAvIra ane gautama svAmIno je vArtAlApa bhagavatIsUtra uparAMta, uttarAdhyayana sUtra, caMdra prajJapti, thayo, je saMvAdo thayA, praznottarI thaI te gaNadharavAda kahevAyo. sUryaprajJapti, vipAkasUtra vigere AgamomAM paNa A saMvAdo paryuSaNa parvamAM prabhu mahAvIranA janma vAMcana pachInA bIje divase sacavAyA che. AcArya jinabhadra zrama zramaNe 42 gAthAno A gaNadharavAda dareka upAzraye sAdhu bhagavaMtanA mukhethI jinavANI "Avazyaka niryukti graMtha' nirUpyo che. sAMbhaLavA maLe che. jemAM jIva, jIvana ane jagatane lagatA atyaMta AvA gautama svAmIne eka paLavAra paNa prabhu mahAvIrathI mahattvanA AdhyAtmika prazno gUMthavAmAM AvyA che. jaina dharmamAM judA paDavuM gamatuM nahi. tethI ghaNIvAra chaThTha karI letA. teo sAdhu-sAdhvI bhagavaMtanI vaiyAvacca'ne lagatAM paNa savAla-javAba svAvalaMbI hatA. aneka ziSyono potAno parivAra hovA chatAM che jemAM prabhu traNa loka, traNa kALa, cAra gati temaja cAre potAnI gocarI pote jAte ja vahorI lAvatA. potAnA hAthe anuyogane AvarI le che. bimAra sAdhu-sAdhvI bhagavaMtanI vastrAdinuM paDilehaNa karatA. koIpaNa kAma karateM pahelAM teo 'vaiyAvacca' e prabhu bhaktino mArga gaNavAmAM Avyo che. bhagavAnanI anujJA letA. kyAreka kAma mATe bahAra javuM paDe to gautama svAmI bhagavAnane pUche cheH "he bhagavAna! je bImAra paNa bhagavAnanI AjJA letA, ne bahArathI AvIne paNa so prathama sAdhunI mAvajata kare te dhanya che ke je ApanA darzana pAme e dhanya bhagavAnane mAhitI ApatA. temanI sevAmAM ja potAnI sArthakatA che? mahAvIra kahe che ke: "he gautama! je bImAra sAdhunI sevA kare che tema mAnatA. dinacaryA custa rIte pALatA hatA. divasa ane che te mane darzanathI pAme che. bhagavAna mahAvIra ane gautama svAmI ratrinA maLIne ATha praharamAMthI cAra prahara teo adhyayana karatA. mAtra eka bhavanA nahi, paraMtu aneka bhavanA sAthI hatA. dareka be prahara dhyAna dharatA. mAtra eka ja prahara nidrA ne eka prahara anya dareka bhavamAM gautama svAmIe bhagavAnanI koI ne koI svarUpe Avazyaka kAryo tathA gocarI mATe rAkhatA. tema chatAM prabhu mahAvIra sevA karI che. emane samajAvatA ane kahetA ke; "mAnavanuM jIvana kevuM kSaNika 1. ekavAra bharata cakravartIno putra marIci bImAra paDyo. ane kSaNabhaMgura che. tethI he gautama! kSaNano paNa pramAda na kara, koIe enI cAkarI na karI, ethI ene bahu mAThuM lAgyuM. paNa darbhanI aNI para rahelAM jhAkaLanA biMdu jevuM mAnavanuM jIvana che." pachI potAnA mananuM samAdhAna karI eNe nakkI karyuM ke; "jo A ekavAra prabhunI AjJAthI temanI caraNaraja mastaka para caDhAvIne mAMdagImAMthI bacI jAuM to to koIne paNa huM mAro ziSya gautama svAmI AnaMda zrAvakane tyAM gayA. AnaMda zrAvake potAnI banAvIza.' marIci sAjo thayo. eNe koIka kuLaputranI jAtane dhanya dhanya mAnI. ane vivekapUrNa bolyAM, "he prabhu ! ApanA dharmabhAvanAne jAgRta karI, e marIcino ziSya banyo enuM nAma darzanathI mArI AMkho pAvana banI gaI che. mArI buddhi nirmaLa kapila. dhIme dhIme marIci ane kapila jANe eka ja kAyAnI be banI gaI che. Ape darzana ApIne mane kRtArtha karI dIdho che. Apa chAyA banI gayA. A kapila e ja gautama svAmI. padhAryA cho to mArA mananI eka vAta Apane kahI dauM, "A 2. tripuSTha vAsudeve jyAre tuMgagirinI kaMdarAmAM eka kesarI saMthArAmAM mane avadhijJAna thayuM che. gautamasvAmI bolI uThyAM siMhanI kadAvara kAyAne cIrI nAkhI tyAre e siMhano AtmA chUTato ke; "ATaluM moTuM avadhijJAna zrAvakane na thAya. tame saMthAro karyo nahoto. jANe aMtaranI koI UMDI vedanA enA jIvane jakaDI rAkhatI che. ArAdhaka banavuM hoya to asatyanuM prAyazcita laI lo." tyAre hatI. tyAre tripuSTha vAsudevano je sArathi hato, tenuM aMtara siMhanI paNa pUrNa vinaya-vivekathI AnaMde kahyuM ke; "zuM jaina zAsanamAM vedanAthI vyathita thaI gayuM. te siMhane sAMtvana ApavA pahoMcI satyanuM prAyazcita hoya ke asatyanuM?' gautama svAmI tyAMthI prabhu gayo. e sArathi te pelA kapilano ja jIva, ane parAkramI tripuSTha mahAvIra pAse AvyA ane AnaMda-zrAvakanA avadhijJAna vizenI e ja kALAMtare tIrthakara mahAvIra tarIke avataravAnA hatA. sArathi vAta karI. bhagavAne kahyuM ke; "satya haMmezAM caturvidha saMgha mATe ane tripuSThano A aDhAramo bhava hato. Ama teo maLatA rahyA, sarakhuM ja che." sUrya para vAdaLA DhaMkAya jAya che to paNa sUrya to judA paDatAM rahyA, paNa temanA aMtarano snehano dora to akhaMDa sUrya ja che. AnaMda zrAvakanI vAta sAcI che. he, gotama tame tene ja rahyo. jaIne khamAvo ane pApanI AlocanA karo." tarata ja gautama A baMneno saMvAda sUtrarUpe "bhagavatI sUtra'mAM sacavAyo che. svAmI pAchA AnaMda zrAvakanA ghare jAya che ane prAyazcita karI, pethaDazA maMtrIe 'bhagavatI sUtra'ne sonAnI zAhIthI lakhAvyuM. temanI mAphI mAMgI temane vaMdana kare che. ane temAM jeTalI vAra "he gautama', "he goyamA' saMbodhana Ave ati ugra tapa, uttamottama bhAva ane dhyAnanA kAraNe gautama teTalIvAra tenA para sonAmahora mUkI tenuM pUjana karatA. A rIte svAmIne AtmAnI adbhUta zaktio je camatkArika kahevAya tevI 36,000 sonAmahoro mUkIne bhAvollAsapUrvaka pUjana karatA. labdhio prApta thaI hatI. potAnI anaMta labdhionI jANa temaNe Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 Disembara, 2008 prabuddha jIvana koIne karI nahotI. te haMmezAM potAno paricaya ApatAM eTaluM che. teo vadhu ne vadhu aMtarmukha banIne potAnA dhyeyanI vadhAre ja kahetA ke; "huM zramaNa bhagavAna mahAvIrano ziSya chuM.' temanI najIka pahoMcavAnA che. A badhuM ja bhagavAna jANatA hatA. paNa labdhio paNa kevI hatI? temanA hAthano jene paNa sparza thato karUNAsAgare gautamano viSAda dUra karavA kahyuM ke, "he goyamA! tenA duHkha, darda, dInatA dUra thaI jatAM. jJAnanI labdhi, tapanI tIrthakaronuM vacana sAcuM hoya ke devanuM?' "tIrthakaronuM'-to pachI labdhi, nAma karma, vacana labdhi evI aneka prakAranI labdhionA tame jarA paNa adhIrA banazo nahIM, ne zaMkA rAkhazo nahIM. tame svAmI hovA chatAM temane kevaLajJAna prApta thatuM nahotuM. A aMge A bhave ja mokSa javAnA cho ne pachI mAruM ne tamAruM eka ja potAnI zaMkA temaNe prabhu mahAvIra pAse vyakta karI. prabhue sarakhuM-svarUpa banI raheze." vaLI AgaLa prabhue khulAso karatAM kahyuM ke; "je vyakti aSTApada para jaI jinabiMbanA darzana kare tene kahyuM ke "he ! goyamA, huM ya tame mArI sAthe ghaNAM kALathI, snehathI kevaLajJAna jaldI prApta thAya." gautamasvAmIe aSTApada tIrtha upara baMdhAyelA cho. A ja sneharAga tamArA kevaLajJAnane ane mokSane javA mATe temanI be labdhiono upayoga karyo. 'jaMghAcaraNa labdhi rokI rahela che. prabhunA mukhethI A badhuM sAMbhaLIne gautamanA ane akSINa mahAnasI labdhi' A zaktithI sUryakiraNo pakaDIne romaroma AnaMda sarovaramAM laherI uyA. aMtaramAM svasthatA, parvatanA zikhara upara maMdiramAM pahoMcI gayA. jyAM temaNe prabhu zAMti ane saMtoSano triveNI saMgama anubhavI rahyA. basa! mArAM AdinAtha dAdA ane anya tIrthakaronI stuti, vaMdanA karatAM karatAM prabhu e mane khAtarI ApI dIdhI che. have bIjuM zuM joIe ? bhAvavibhora banI prabhu pAse "jaga ciMtAmaNI sUtra' racyuM. ane gau=gAya, kAmadhenuM samAna, teetarU, kalpavRkSa samAna, mai=maNi, Atmazuddhi dvArA karmo dUra karIne AThamA guNa sthAnake pahoMcyA. ciMtAmaNi ratna samAna. te samaye 1500 tApaso tapa karavA chatAM aSTApada para caDhI AvA gautamasvAmI! zrAvasti nagarImAM koSTaka udyAnamAM zakyA nahi. sau koI thoDe thoDe aMtare jaI aTakI jatA. padhAryA hatA. to bIjI bAju kezIsvAmI je pArzvanAthanA gaNadhara A tApasoe jyAre tapasvI, tejasvI, lablinidhAna gotama hatA te sarve paMcaraMgI vastromAM potAnA ziSya parivAra sahita svAmInI zaktio joI tyAre temanA ziSya banavAnuM vicAryuM. A ja nagarImAM padhAryA che. eka che avadhijJananA svAmI ane teo so upavAsI hatA. temane pAraNuM karAvavA gautamasvAmI bIjA che 14 pUrvadhara ane 4 jJAnanA svAmI. gocarI mATe eka nAnI pAtrImAM khIra laIne AvyA. khIra thoDI hatI. eTale te zrAvastImAM pharatAM pharatAM baMnenA ziSyo ekabIjAne jue che ne khIra sahune pahoMce e mATe temaNe potAnI akSINa mahAnasI baMnenA manamAM zaMkA thAya che ke; "A kevA prakArano dharma?' jaina labdhino upayoga karyo. potAno amRtajharato aMgUTho khIranA saMto hovA chatAM baMnenA AcAramAM, vezamAM taphAvata kema? baMne pAtramAM mUkyo ane badhAM ja tApasIne saMtoSapUrvaka pAraNuM muktinA lakSyathI sAdhupaNuM svIkArI sAdhanA kare che. chatAM A karAvyuM. tApasomAM zubha jAgyo ane tApasone kevaLajJAna thayuM. taphAvata kema? gautama svAmI ane kezI svAmInA ziSyo potAnA khIra nimitta banI. tema chatAM gautama svAmIne kevaLajJAna prApta gurune A zaMkA jaNAve che. teo baMne ema vicAre che keH "Avo na ja thayuM. prazna Aje amArA ziSyo vacce thayo che to kAle gRhastha varga aMgUThe amRta vase, labdhi taNAM bhaMDAra, ane zrAvakavargamAM paNa A prazno ubhA thaze. badhAne thaze ke sAco zrI guru gotama samarIe, vAMchita phaLa dAtAra.' dharma kyo?' tenI zaMkAnuM samAdhAna karavuM jarUrI che nahi to loko A stuti ApaNe mAMgalika rUpe bolIe chIe. kavivara lAvaNya jaina dharma ane jaina zAsanathI vimukha thaI jaze." samayajIe guru gautama svAmIno mahimA varNavatAM suMdara zabdomAM samAdhAna kyAre thAya? sAmasAmA bese to. gautama svAmI chaMda banAvyo che. to vinaya ane namratAnI sAkSAta pratimA. pote to badhuM jANe 'vIra jinezvara kero ziSya, gautama nAma japo nisadiza'. che. kezI svAmI karatAM aneka rIte mahAna ane moTA che. paraMtu zuM potAnI aSTApada yAtrA paNa niSphaLa jaze? evI zaMkA pArzvanAtha bhagavAnanuM kuLa moTuM che. bhagavAna mahAvIranuM kuLa emanA aMtarane pharI pAchI satAvI rahI. bhagavAna mahAvIra sarvajJa nAnuM che. tethI te kezI svAmIne sAme cAlIne maLavA jAya che. hatA. teo gautamanI ciMtA ane nirAzAthI jarA paNa ajANa na sAthe potAno ziSya parivAra che. tika udyAnamAM temane potAnI hatA. gotama A ja bhave kevaLajJAna pAmIne mokSe javAnA che pAse AvatA joIne kezI svAmI paNa tyAM ja Asana parathI UbhA tenI temane khAtarI hatI. tApasInA kevaLajJAnathI gautamane je thaine gautama svAmIno Adara-satkAra kare che. "padhAro, bhaMte ! AghAta lAgyo che te saravALe emanA mATe lAbha ja banI rahevAno padhAro' 28-28 labdhinA dhAraka sAthe ke zI svAmI jevA Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 prabuddha jIvana tA. 16 Disembara, 2008 sahAyaka thavAmAM ja che e barAbara samajatA hatA. kALanA parivartanane kAraNe potAnA samayamAM zramo vastro taraphanI moha-mAyAthI mukta rahI nahIM zake, tethI jUnI prathA cAlu rAkhavAnuM jokhama dekhAyuM. teo mAnatAM ke bAhyaveza e oLakhANanuM ane saMyama nirvAhanuM eka mAtra sAdhana che. kharo dharma to darzana, jJAna, caritrano svIkAra ane pAlanamAM ja che. puNyazALI, mahAtmAnA milananI khabara paDatAM ja nagarajano, saMnyAsIo, devo-dAnavo, gaMdharvo, yakSa vagere paNa A baMneno saMvAda sAMbhaLavA AvI jAya che. kezI svAmI, gautama svAmInI anujJA mAMge che. gautama svAmI kahe cheH 'bhaMte! tamArAM manamAM je IcchA hoya te kaho, tamAre je prazna pUchavA hoya te pUchI zako cho.' che. dezI svAmI pahelo prazna pUche che ke; "bhagavAna mahAvIranA zAsanamAM pAMca mahAvratarUpa dharma ane bhagavAna pArzvanAthanA zAsanamAM cAra mahAvratarUpa dharma che Ama kema?' tyAre gautama svAmI prathama praznano uttara Ape che. kahe che ke; "pahelAM tIrthaMkaranA loko Rju ane jaDa hatA te samaya hato yugaliyAno. tethI tenA kAryo maMda hatA. teo saraLa hatA ane sukhI hatA. teomAM samajaNa ochI hatI. jeTaluM kaho teTaluM ja kare. AgaLa-pAchaLanuMvRtti bahu samajI na zake. vacalA bAvIsa tIrthaMkaranA saMto Rju to hatA; paNa temanI prajJA vikasatI gaI. kyAMka pApa lAgI jAya to? ane teo guru pAse jaIne tarata ja prAyazcita laI letA. temanI pAse samajaNa ane saraLatA baMne hatI. bhagavAna mahAvIranA zAsananA jIvo prAyaH karIne vAMkA eTale ke vakratA ane jaDatAvALA che. UMDI samaja nathI paDatI, satya samajavuM nathI, basa dekhAdekhInA gADariyA pravAhamAM rahevuM che. avaLAI choDavI nathI. A jIvanamAM karavA jevo che eka Atma puruSArtha, mohanI sAme yuddha karavAnuM che. A jIvo ghaNI-ghaNI vAra paramAtmAnI vANI sAMbhaLe che chatAM paNa chelle korA dhAkora. AnuM nAma ja pAMco Aro. vaLI A ArAmAM vakra jaDa loko strIne parigraha na samaje to ? tethI cAra mahAvratamAMthI pAMca mahAvrata karyAM. bhagavAna pArzvanAthanA zAsanamAM loko cothA aparigraha mahAvratamAM Apa meLe ja brahmacaryano samAveza karI letA. paNa potAno samudAya A rIte samajI jAya evI buddhizALI ane saraLa na lAgatAM bhagavAne pAMca mahAvratonuM pratipAdana karyuM. bIjo praznaH baMnenA samayamAM vastromAM taphAvata kema? bhagavAna pArzvanAthe kiMmatI ane raMgaberaMgI vastrono paNa upayoga karavAnI anumati ApI che. tyAre bhagavAna mahAvIre sAdhuone sAdhvIjIo alpamUlya, jIrNakSIrNa, sAdA ane zveta vastrono maryAdita pramANamAM upayoga karavAnuM kahyuM che. temAM paNa sAdhuone mATe vastrahIna rahIne sAdhanA karavAnuM pharamAvyuM che. tema chatAM je zramaNa AvI utkaTa koTie pahoMcavA samartha na hoya tene thoDI chUTa ApI che. vaLI bhagavAna pArzvanAthanA samayanA zramo mUlyavAna vastrono upayoga ka2vA chatAM enA taraphanI AsaktithI lepAtA nahIM ane game tevA uttama vastrono mukhya upayoga kAyAnuM jatana karavAmAM ane e rIte saMyama yAtrAmAM trIjo prazna : hajAro duzmano vacce rahevA chatAM ane satata humalo karavA chatAM Apa emane parAjita kevI rIte karI zako cho? gautama svAmI javAba Ape che ke; 'huM eka duzmanane jItI lauM chuM to sAthe bIjAM pAMca duzmana jItAI jAya che. pahelAM huM mArA AtmAne vazamAM lAvuM chuM. enA upara kAbU maLatAM ja kAryArUpI duzmano nAsI jAya che. tethI paMcendriyanA bhogonI para paNa kAbU AvI jatA duzmano para vijaya meLavI levAya cotho prazna : ke gautama ! hRdayanA UMDANamAM eka vela Uge che. ene viSa jevA jherI phaLa bese che e viSavela kaI? ane Ape ene kevI rIte jaDamULathI ukhADI nAMkhI? gautama kahe che ke; hRdayamAM uMDe uMDe ghara karIne rahelI AzA-tRSNA e jIvaleNa viSarvala che. enA phsa mokSane bharakhI jAya che. e jherI hoya che. enA pratApe saMsAra vadhato rahe che. ane AtmA janmamaraNanA cakarAvAmAM niraMtara duHkhI thato ja rahe che. jinezvaranA dharmanI ArAdhanA karIne e viSavelane mULamAMthI ja ukhADI nAMkhI che. pAMcamo prazna H he gautama! hRdayamAM chupAyelo koIka sarvanAzI agni AtmAnA sukha-zAMtine bhasma karato, satata baLyA karato hoya ema lAge che. e agni karyA ane kevI rIte zAMta thaI zake ? gautama svAmI uttara ApatAM kahe che ke; 'e agni eTale jIva sAthe anAdikALathI joDAyelA kaSAyo, je jJAna, zIla ane dAna, tapanI jaladhArAthI zAMta thaI jAya che. kraSArthI, zAMta thAya eTale citta zAMta thAya, ane AMtarika sukha-zAMti maLe. chaThTho prazna : manano ghoDo khoTA mArge jaIne, kheMcI jaIne, sAdhakane paNa pachADI de tevA tophAnI ane bekAbu hoya che. enA upara kAbU kevI rIte meLavI zakAya? gautama svAmI * manarUpI tophAnI ghoDAne zrutajJAna (zAstrAbhyAsa)nI lagAmathI kAbUmAM laIne dharmAcaraNamAM joDavAthI tophAno zamI jAya che. AvA aneka prazno kezI svAmI karatA rahyA ane gautamasvAmI potAnI saumya ane satyathI pavitra thayelI vANI dvArA uttaro ApatA rahyA. A saMvAdo sAMbhaLIne kezI svAmI ane emanA ziSyo tathA hAjara rahelA sarve zrotAonA saMzayo dUra thaI gayA. saunA aMtaramAM satyano sUrya prakAzI rahyo. A saue kezIsvAmI sAthe bhagavAna mahAvIranA pratikramaNa ane pAMca mahAvratavALA Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 Disembara, 2008 prabuddha jIvana dharmano svIkAra karyo. gautama svAmI prasannatA anubhavI rahyA. A samAcAra jyAre devazarmA pAsethI pAchA pharatAM gautama svAmIne be saMtonuM milana eka ja dharmanI be paraMparAonA saMgamarUpe na maLyA tyAre temane asahya AghAta lAgyo ane khUba khUba vilApa zAsananA itihAsamAM amara banI gayuM. (kesI-gautamabodha karavA lAgyA. bhagavAnane saMbodhIne bolavA lAgyAM ke; "he vIra prabodhamAMthI A praznottarI lIdhI che.) prabhu! have huM kone praNAma karIza? mArA mananuM samAdhAna koNa gautama pRcchA' nAmanI sajhAyamAM gautama svAmI bhagavAna karaze? mane "goyamA' kahIne vAtsalyabharyuM koNa bolAvaze? mAre mahAvIrane prazna kare che. ne tamAre to bhavobhavano nAto hato. ane mane ekalo mUkI prazna : kayA karmanA udayathI jIva ekendriyamAM jAya? bhagavAna tame cAlyA gayA?' Ama teo vilApa karatAM karatAM zubha kahe che; "pAMca Indriya jeNe vazamAM na karI hoya te karma ekendriya vicAradhArAe caDe che. bhagavAna to vitarAgI hatA. nirmaLa ane jIvamAM jAya ane jeNe pAMca Indriya vaza karI hoya te karme paMcendriya nirvikArI hatA. temane potAnA ziSya pratye rAga zA mATe hoya? jIva hoya. vaLI AgaLa kahe che ke: 'pAMca Indriyono jo sadupayoga mane temanAthI dUra rAkhyo. tenI pAchaLa koIka sAro Azaya temano thAya to jIva IndriyAtIta dazA sudhI pahoMcI zake che. tyArabAda hovo joIe. mATe mAre paNa rAga choDavo joIe. Ama vicAratA gautama svAmI aSTamI (AThama tithi) vizenA mahattva mATe paNa vicAratA temanA paNa rahyAM-sahyAM karma baMdhano tUTyA ane bhagavAnane pUche che tyAre bhagavAna AThamanI tithino mahimA divALInI rAte Aso vada amAse madhyarAtrIe bhagavAna nirvANa varNavatAM kahe che ke; "he goyamA! AThamanI vada suda baMne vakhate pAmyA ane kArataka suda 1nA divase, eTale ke besatA varSe 80 ATha bhagavAnanA vividha kalyANako thayAM che. RSabhadeva, varSanI uMmare gautama svAmIne kevaLajJAna thayuM. ('logassa sUtra ajitanAtha, saMbhavanAtha, abhinaMdana, munIsuvrata, nemanAtha, eka divya sAdhanA'-A graMthanA lekhaka che sAdhvI zrI DaoN. divya naminAtha, pArzvanAtha A kAraNathI A tithino mahimA moTo che prabhAzrIjI.) ane je jIva A tithi pALaze, sAdhanA, ArAdhanA karaze, tenA pustakamAM teo jaNAve che; "bhagavAnanA nirvANa bAda ane AThe karmono kSaya thaze. prAtaH samaye gautama svAmIne kevaLajJAna thAya che. e vaccenA prabhu mahAvIra to sADA bAra varSanA temanA sAdhanAkALamAM samayamAM (praharamAM) gautama svAmI je manomana vilApa kare che to mauna ja rahyA hatA. paraMtu jyAre gotama svAmIe temane prazno ane bhagavAna sAthe je saMvAdo kare che tenA pariNAma rUpe 'logassa pUchyAM tyAre ja teo e jenA uttaro ApyA. te badhuM ja sUtra'nI racanA "cartuvijJAMti stavana'-jemAM covIsa tIrthakaronI 'uttarAdhyayana sUtra' ane bIjA AgamomAMthI dharmakathA, jJAna, bhAvapUrvakanI tUtI, stavanA karavAmAM AvI che. prathama tIrthaMkara AcaraNa, tattva, dravya vagere zrAvakone upayogI siddhAMto maLe zrI RSabhadevanA pautra covIsamA tIrthaMkara zrI mahAvIra svAmI che; jemAM prabhu mahAvIre potAnA aMtima samayamAM je dezanA ApI sudhInA sarve jinezvaronI bhaktirUpa A sUtra che. hatI te gautama-gaNadhare jhIlI hatI. prabhu mahAvIre gautama svAmIne kevaLajJAna thayA bAda bAra varSa sudhI gautama svAmI vicaryA bIjI paNa traNa vAto batAvI hatI. ane zrI jaMbusvAmIne jaina zAsananI dhUrA soMpI 92 varSanI vaye jahAM jIva bakjhati=jIvo kevI rIte baMdhAya che? guNIyAjI (bihAra)mAM teo nirvANa pAmyA. jahAM jIva kilIrasaMti=jIvo kevI rIte kaleza pAme che? AvA mahAna labdhidAtA guru gautama svAmInA nAma smaraNathI, jahAM jIva muaiti=jIvo kevI rIte mukti pAme che? temanuM dhyAna dharavAthI vighno dUra thAya che. AtmajAgRti thAya che. jIvo pahelA rAga, dveSa, moha, mAyAnA kaSAyothI baMdhAya che. AvA mahAna guru gautama svAmInA caraNomAM natuM mastake vaMdana ane pachI kaleza pAme che. paNa jo A baMdhana ne kalezamAMthI mukta karIne ApaNe sau mokSa mArganA yAtrI banavAno puruSArtha karI, thAya to ja tenI mukti thAya che. mAnavajIvana sArthaka tarIke te ja abhyarthanA. astu. prabhue gautamane 36-36 vAra kahyuM che ke; "he goyamA ! pramAda na kara,' to pramAda kevo ane keTalo bhayaMkara haze. jarAka jeTalA pramAdane zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha yojita paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM kAraNe anaMtA caudapUrvIo naraka ane nigodamAM cAlyA gayA. eka tA. 28-8-2008nA ApeluM vaktavya. aMtarmuhUtano pramAda paNa tArA cAritrane bhasmIbhUta karaze.' potAno aMtaHkALa najIka che te jANIne bhagavAne gautama deg gautama dhana, phleTa naM. 26, 6ThTha mALe, dAdAbhAI roDa, svAmIne devazarmAne pratibodha pamADavAne bahAne potAnAthI dUra che vilepArle (vesTa), muMbaI-400 056. mokalyA, jethI teo rAgamukta thAya. bhagavAna nirvANa pAmyAnA rAsa - 2 vAta nivA pAna phona : 26715575 | 9324115575 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 prabuddha jIvana tA. 16 Disembara, 2008. zrI jaina mahAvIra gItA H eka darzana-2 pa. pU. AcAryazrI vAtsalyadIpa dvitIya adhyAya : prema coga prabhu che! A zraddhAmAM je prakaTe che te ja che prabhuno vAsa. kyAreka (2) koI maMdiramAM prabhunA darzana thayAno bhAsa thAya che. prabhunuM divya zrI jaina mahAvIra gItA'mAM bIjo adhyAya premayoga che. AbhAmaMDaLa-devine ora-je sAkSAtkAra sarje che, te ja che prabhuno zrI jaina mahAvIra gItA'mAM sauthI vadhu zloka A prakaraNamAM che. vAsa. zrImad buddhisAgarasUrIzvarajI A marmane vaizvika svarUpe A tenA 440 zloka che. zlokamAM prakaTAve che tyAre temAMnuM uDANa dhyAnArya banI jAya che. prema eka viziSTa, vizALa artha dharAvato zabda che. premano "premayoga'no bIjo zloka juo: saMbaMdha saMpUrNa jIvana sAthe che ane premano saMbaMdha samagra vizva bhaktiyoga raso boddha: premeva vyakta harSadaH / sAthe che. prema zabdane je svarUpe jovAya ke mUlavAya che tevuM mUlyAMkana vyakta DrIM mahAma, matkApti premato bhavet | ahIM nathI. jainAcArya zrImad buddhisAgarasUrIzvarajI krAMtikArI (premayoga, zloka 2) sAdhupurUSa che tethI temaNe A viSaya Subject pasaMda karyo che ane bhakti ane yoganA rasane jANavo joie. prema eja vyakta tenuM mahAvIra vANI rUpe vyApaka arthaghaTana prarUpyuM che. prema zuM che? thayelo AnaMda che, vyakta thayela brahma e mahAprema che, mArI prApti mAtAno bALaka mATeno prema, pitAno putra mATeno prema ItyAdi premathI ja thaI zake.' ApaNe jANIe chIe. bhaktano prabhu mATeno prema paNa ApaNe prabhu pratyeno bhaktisUra hRdayamAMthI ubhavita thAya tyAre jANIe chIe. "jaina mahAvIra gItA"mAM "premayoga'mAM A dhULa prakaTato prema yogarUpa hoya che. A vidhAnamAM kevuM satya jhaLahaLe premanI vAta nathI paNa prabhuno so jIvo mATeno prema, saunA che ke prabhunI prApti prabhu pratyenA premathI ja thaI zake! dUnyavI utthAna mATeno prema, sau jIvone mukti prApta karavA mATe upadeza premanuM mUlya, prabhu pratye jAgelA prema pachI rahetuM nathI. mahAyogI ane premanuM sUkSma darzana pratyeka zlokamAM jhaLake che. AnaMda ghanajInuM amara stavana, 'RSabha jinezvara mAharo re!' zrI mahAvIra svAmI kahe che : hRdayamAM guMje che tyAre je svAnubhava thAya che te koI divya cetanAnA nAhaM svarge ca pAtAle, bhaktyAM vAso'sti me sadA / AdhyAtmika sparza jevuM anokhuM che! mIrA "lAgI kaTArI premanI mad bhaktA yatra tatrAhamAnandA 'dvaitarupataH / / re!' kahe che te AMtarika anubhavano paDagho che. upA. yazovijayajI, (premayoga, zloka. 1) "aba mohe aisI Aya banI' ema kahIne zrI pArzvanAtha prabhunA huM svargamAM ke pAtALamAM nathI paNa jyAM bhakti che tyAM haMmezAM stavanamAM je varNave che te alaukika che: mAro vAsa che, jyAM mArA bhakto che tyAM huM AnaMda ane advaita rUpe mithyAmatI bahu jana he jagameM, pada na dharata dharanI; unakA aba tuM ja bhakti prabhAve, bhaya nahiM eka kanI! zrI bhagavad gItA'nI jema, huM vyApaka rUpe chuM tevuM nirUpaNa zrImad buddhisAgarasUrIzvarajI premayoganA 4thA zlokamAM "mane ahIM prakaTa thAya che tyAre ApaNane sarva jIvo samAna che te jaina vizuddha premano AdhAra jANavo' tema kahIne zrI mahAvIra svAmInuM dharmanuM vidhAna yAda Ave che ane huM prabhu tAro, te prabhu mAro' pAradarzaka svarUpa kahe che. prabhu nirmaLa che, niraMjana nirAkAra che. e stavanakAranI kaDI sAMbhare che. jyAM bhakti che tyAM prabhuno saccidAnaMda svarUpa che mATe te vizuddha premano AdhAra che! "brahma vAsa che te vAta ja bhakta mATe kevI sAMtvanAdAyaka che! bhaktinuM eTale zuM? "premayoga'nA 7mA zlokamAM 'badhA jIvo zAzvata che baLa ke bhaktinuM sAmarthya je jANe che tene khabara che ke bhaktithI ane brahma svarUpa che. mAtA brahma che, pitA brahma che, svayaM gurU paNa prabhune paNa bhakta potAnI pAse kheMcI lAve che ! bhaktinI zakti brahma svarUpa che!" tema kahe che. narasiMha mahetAnI vANI yAda Ave asAmAnya che. bhakta pAse paramezvara pratye agAdha zraddhA joie, che? "akhila brahmAMDamAM eka tuM zrI hari! avicaLa bhakti joie, apAra prema joie. AvA bhaktano premanuM kAma ja AkarSaNa pedA karavAnuM che. e sUkSma premane pokAra, AvA bhaktanI prArthanA uMce caDhe tyAre prabhunA AzIrvAda jyAre vAsanAno DhoLa caDhe tyAre zuM thAya te sau jANe che. nIce utare. Prayers go up, blessings comes down. A 'premayoga'mAM 9mAM zlokamAM kahyuM che: 'viSayavAsanAvALo AzIrvAdanuM avataraNa e ja prabhuno bhaktamAM vAsa. kyAreka azubharAga (prema) jIvone mATe karmabaMdhaka che. sAco prema dharmanuM mULa bhaktane potAnI AjubAjumAM koI divyatattvanI hAjarIno che je sarvatra vizvAsakAraka che." 10mA zlokamAM kahe che: "sAco prema anubhava thAya che. kyAreka tene lAge che ke potAnI najIkamAM ja eTale zraddhA. je saunA AkarSaNanuM kAraNa che. bhakta pavitra premathI Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 Disembara, 2008 prabuddha jIvana advaita evA AnaMdane pAme che." 16mA zlokamAM kahe che: "premanA tIrthayAtrA mATe kahyuM che: "sarva jAtinA mArA bhakto vizvane zAMti yoga vinA vidvAna paNa mArA svarUpane joI zakato nathI. je aMtaramAM ApanArA tIrthonI sArI rIte yAtrA karIne Atmonnati pAme che." ane bahAra (vizvamAM prakaTa) prabhune nirakhato bhakta (chevaTa) prabhurUpa (premayoga, 262) banI jAya che." prabhu ane bhaktano AtmA eka samAna che vALI vAtano nirdeza premanuM jIvanamAM mahattva aneruM che. jIvananA ane jagatanA juozrI mahAvIra kahe cheH "teo (bhakto) dehamaMdiranA devo che, tamAma kSetromAM premanI gUMja koI ne koI rUpe saMbhaLAtI ja hoya mAruM rUpa ane temanuM rUpa eka ja che, teo saMsAranA sarva kAryo karatAM che. bALakane snehathI bolAvIe tyAre tenA mukha para je smita hovA chatAM temAM tanmaya thatAM nathI.' (premayoga, 274) jainadharma patharAya che te premanuM kevuM nirmaLa svarUpa che! AkAzamAMthI varasatA mAne che ke sAco dharmI saMsAramAM nirdoSa rahIne, dharmakAryo karIne, jaLabiMdu dharatIne hariyALI banAve che. dharatI parano e kevo suMdara unnati mATe paryatnazIla hoya che. samakitI jIva mATenI eka prAcIna prema che! saMgItanA madhura sUrathI manamAM caitanya prakaTe che. jIvana kaDI juo eTale uparyukta zlokArthano mahimA vadhu spaSTa thazeH pratyeno kevo suMdara prema che e ! premanA Ama aneka paryAya samakitavaMto jIvaDo, kare kuTuMba prati pALa nihALavA maLe che. jaina dharmamAM AtmAnA anaMta guNa kahyAM che. aMtargata nyAro rahe, jIma dhAva khilAvata bALa! navapadajInI pUjAmAM zrI padmavijayajI 'jinaguNa anaMta anaMta (samakitI AtmA sAMsArika kAmo kare paNa manathI temAM lipta che' tema kahe che. zrI jaina mahAvIra gItAnA "premayoga'mAM eka thAya nahi. jema dhAvamAtA rAjarANInA putrane tenI sagI mAtAthI viziSTa vidhAna 18mA zlokamAM jovA maLe cheH mananA : prema paryAyA: savAyo sAcave, uchere paNa manathI jANe ke A mAro putra nathI, zuddhAzuddha svarupata: eTale ke zuddha ane azuddha svarUpI premanA anaMta tema !) paryAya che ane karmAnusAra jIva bhogave che. saMsAra paribhramaNamAM zrI mahAvIra svAmI bolyA: AtmAne mahattvano bhAga AMtarika saMvedana bhajave che. prabhu prItyartha "jeo bhogya padArtho ane bhogamAMthI mamatA choDI de che teo sevelo utkRSTa prema zuddha hoya che ane te ja tAraka banI zake. mArAmAM prema rAkhIne jIve che. temane huM zAMti ApuM chuM.' (pramayoga, mananA khela pArakhyA vinA sAdhaka sAco sAdhaka banato nathI ane 275) unnati pAmato nathI. mArA bhakto kadI dehabhAvathI jIvatA nathI, teo sAcA premathI dharmazAstro haMmezAM kahe che ke je dharmanuM rakSaNa kare che tenuM dharma dehadhArI banIne Atma bhAvamAM jIve che." (premayoga, 276) rakSaNa kare cheH tharmo kSati rakSita: 'premayoganA' 21mAM zlokamAM "mArA premarUpI amRtane prApta karanArA bhakto paisA, zarIra, bhoga A vidhAna AvuM cheH "mAro premI dharmanA rakSaNa mATe jIvananI AhUti vageremAM mamatvano tyAga karIne bhakti kare che ane kadI moha pAmatA ApI de che. ane pachI tarata kahyuM che, "e vAsanA taraphathI nathI." (premayoga, 277). AkarSAIne mohAMdha thato nathI.' 20mAM zlokamAM kahe che: "mRtyu mATe bhagavAnane kayA nAme ApaNe jANIe chIe? aneka nAme jene dveSa nathI ane jIvana pratye je rAgI nathI tevo mArA pratye premavALo jANIe chIe. zrI mahAvIra svAmI kahe cheH "sarva deza, kALa ane bhakta jaina zAsananA vikAsa mATe jIve che." sAco dharmI kadIya du:khathI bhASAomAM mArA anaMta nAmo tame jANo." (pramayoga, 295) gabharAya nahi, ulaTuM, duHkhane sAmethI AmaMtraNa ApIne paDakAre A nirdezamAMthI maLatI vyApakatA juoH "AthI samagra vizvanA ane karmane khapAvavA mATe pracaMDa Atmika purUSArtha kare. loko dvArA huM sAmyatvathI prApya chuM. sarva lokomAM sAmyatvathI huM mukti 'premayoga'nA 190/191mAM zlokamAM zrI mahAvIra vANI Ama ApuM chuM.' (premayoga, 296) "samagra vizvanA loko dvArA cheH "je thAya che te badhuM ja sArA mATe ja thAya che, ema bhakta mAne che. premabhaktinA pracArathI mahAvIra evA mArA nAmathI mAruM dhyAna dharavuM AthI ja te moha pAmato nathI ane AtmAnI unnati karI zake che. joie.' (premayoga, 297) mArA bhaktanI upara paDatA mahAna duHkho temane mATe moTA utsava rUpa jaina zAsananI prabhAvanAnuM lakSya pratyeka dharmInA aMtaramAM hoya hoya che. tenAthI temanA karmano nAza thAya che ane AtmAnI unnati te mAnI zakAya tevuM che, paraMtu te vize vartamAnakALamAM nakkara athavA noMdhanIya kArya ochuM thAya che te paNa satya che. zrImad zrI jaina mahAvIra gItAno premayoga' bhakti mATe satata preraNA buddhisAgarasUrIzvarajIe jina zAsananI prabhAvanAnA aneka kAryo Ape che. zrI mahAvIra svAmI bhaktanI sAthe che ane bhakta prabhunI karyA che ane te mATe ghaNuM lakhyuM paNa che. "jaina dharmanI prAcIna sAthe che tevI ekAtmatA ahIM vAraMvAra prakaTa thAya che: "huM bhaktano ane arvAcIna sthiti' nAmaka graMthamAM temaNe pramANita karyuM che ke bhaktiyajJa chuM, satkarma karanArano karmayajJa chuM, jJAnI mATe jJAnayajJa chuM AjathI 2500 varSa pUrve jainonI saMkhyA 40 karoDa hatI! Aje ane sarva dehadhArI mATe premayajJa chuM.' (premayoga, 192) samagra vizvamAM kadAca 1 karoDathI vadhAre nathI ! zrImad thAya che." Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aii rIte prabuddha jIvana tA. 16 Disembara, 2008 buddhisAgarasUrIzvarajInA krAntikArI ciMtanathI bhareluM pustaka jenopaniSada' vAMcavAthI jinazAsananI prabhAvanA zuM cIja che "jema sUryanA tejamAM badhA teja AvI jAya che tema vividha te samajAze. "zrI jaina mahAvIra gItA'mAM mahAvIra vANI juoH deva-devIonA maMtra mArA maMtramAM AvI jAya che." (gAthA, 335) jaina dharmano pracAra karavAthI bhakti thAya che, bhakti mahAna dharma che. ane tenAthI lokonA moha vagere karmano nAza cokkasa thAya che.' "kaliyugamAM mArA nAma maMtramAM sarva vedano samAveza thAya che, sarva (premayoga, 316) zrI tIrthaMkara paramAtmA vize kahe che: "sarva tIrthanI yAtrAnuM phaLa mArA nAmanA japathI maLe che.'(gAthA, 340) tIrthakaro mArA rupathI bhinna nathI. deza ane kALa pramANe teo dharmatIrtha pravartAvanArA che. (premayoga, 318) 'huM dhana athavA bAhya ADaMbarathI prApya nathI paNa je mane aripUta paramAtmA anaMta zaktinA nidhAna svarUpa che tema AtmasamarpaNa kare che tene ja huM prApya banuM chuM.' (gAthA, 344) ApaNe jANIe chIe. "premayoga'mAM zrI arihaMta deva zI rIte sahAyaka bane che teno ullekha Ama cheH "huM mArI gupta zaktithI 'vIra vIra ema smaraNa karatAM tIrthaMca paNa devagatimAM jAya che, mArA bhaktonI zAMti mATe ane temane anyAyI loko taraphathI thatAM mArA nAmane yAda karanAra deva-devIo paNa mane pAme che. (gAthA, dukhamAM rakSA mATe kArya karuM chuM.' zrI bhagavad gItAmAM mAmekaM zaraNaM 347) vaina (tuM mArA zaraNe AvI nihALavA maLe che tema ahIM 'premayoga'mAM paNa sAMbhaLavA maLe cheH "sarva bhavya lokoe sarva "sUrimaMtra sarvazaktimAM ziromaNI ane mahAna zreSTha che. te sarva zaMkAno tyAga karIne bhaktipUrvaka mAro Azraya laIne manmaya banavuM zakti ApanAra che. ane AcAryo teno prAta:kALe japa kare che.' joie.' (gAthA, 354) jaina dharmamAM maMtro tathA deva devIno paNa mahimA che. jenAgamomAM paNa maMtra ane tenI zakti vize prakAza pADavAmAM "aSTa karmonA karanArA, chatAM je mArA bhakto che te mAro Azraya Avyo che. zrImad buddhisAgarasUrIzvarajI svayaM sAdhaka mahApurUSa laine rahenArA che ane thoDI kSaNa aMtarmukha bane che to te kevali thAya hatA. mahuDI tIrthamAM temaNe zAsanadeva zrI ghaMTAkarNa mahAvIranI che." (gAthA, 371) sthApanA karI hatI, jyAM Aje prati varSa lagabhaga 50 lAkha yAtrALuo Ave che. zrI jaina mahAvIra gItAnA "premayoga'mAM "mArA bhakto, tyAgIo, sAdhuo mArA svarUpane jANe che tethI maMtra ane sAdhanA ane prabhAva vize thoDIka gAthAo jovA maLe svAbhAvika rIte ja mArA bhakto ane tyAgIonI AgaLa huM rahuM chuM. (gAthA, 399). caitra sudi trayodazInA divase mArA maMtranuM ArAdhana karavAmAM Ave che te zreSTha che. ane dipAvalInI rAtrIe ArAdhanA karavAmAM Ave che "yogIonA maMtra, taMtra ke mahAyaMtrathI labhya nathI, huM to tenAthI sarva kArya siddha thAya che." (gAthA, 327) sarva prANIomAM je mArAM bhAvane dhAraNa kare che temanAthI labhya chuM. (gAthA, 42 5) mArA nAmanA japathI karoDo pApa karanAra pApIono uddhAra thAya che, mArA nAmanA zravaNathI prANIono uddhAra thAya che.' jaina sAhityanI paraMparAgata zailIthI bhinna zailImAM hovAthI (gAthA, 327) uparyukta kathana navIna banI rahe che paraMtu naya-sApekSa dRSTithI tenuM ciMtana karavA mAMDIe chIe tyAre tenuM mArmika arthaghaTana mArA nAmanA zravaNathI bhUta vagere paNa zAMta thAya che, ane yakSo ApaNAM hRdayane koI navA ja vicAra AkAzamAM dorI jAya che. vagerene mArA nAmanA zravaNathI puNya maLe che." (gAthA, 329) uttama sAhityanI vibhAvanA e ja hoya che ke je ApaNAM dilane mArA maMtro asaMkhya che, paraMtu temAM zraddhA rAkhavAthI ane gurU DhaMDhoLe. sAcA sarjakanI racanA ApaNo pIcho choDatI nathI, kemake pratye bhakti rAkhavAthI ja te phaLa Ape che." (gAthA, 332) tenI asarakArakatA UMDI hoya che. "zrI jaina mahAvIra gItA' eka sAhityanA marmI sAdhupurUSanI AvI ja racanA che je ApaNane kaLiyugamAM bhakti sarvazreSTha che, anya (dharmI)ne paNa mahAna phaLa potAnA banAvI mUke che. "zrI jaina mahAvIra gatA"nuM jema jema ApanArI che, tethI alpa dharma mATe paNa tenI upAsanA karavI joie.' adhyayana karatA jaIe chIe tema tema ApaNAM manane vadhu ne vadhu (gAthA, 333). khUlluM thatuM anubhavIe chIe ane vadhu ne vadhu preraNAthI ApaNuM che: Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 Disembara, 2008 prabuddha jIvana | 2 3 aMtara pulakita thAya che. "zrI jaina mahAvIra gItA'nuM adhyayana karyA bhAga 1 nI 6 AvRttio pragaTa thaI hatI ! vaDodarA rAjyanI pachI evuM paNa lAge che ke A to ApaNe jANatA hatA, AvuM skulomAM temanA 14 pustako pAThya pustaka tarIke bhaNAvAtA kaMIka ApaNe vAMcyuM hatuM, AvuM kaMIka ApaNe sAMbhaLyuM hatuM-AvuM hatA! paNa thAya che. jo thoDoka paNa jaina sAhitya ane tattvajJAnano "zrI jaina mahAvIra gItA'mAM prema' jevo viSaya pasaMda karIne paricaya hoya to AvuM thAya che. paNa to ya zrImad eka vizALa adhyAyanuM sarjana karanAra zrImad buddhisAgarasUrIzvarajI buddhisAgarasUrIzvarajI racita "zrI jaina mahAvIra gItA'nuM sthAna saMtulana (Balance) jALavIne AgaLa vadhe che teno ullekha karavo sAva bhinna, uMcuM ane svataMtra che te yAda rahe che kemake te zailImAM rahyo. Ama karavAmAM teonuM sarjakatva ane sAdhakatva banne samAna nAvinya che ane pragADha ciMtanano ane utkRSTa tattvajJAnano temAM rAhe cAle cheH kadAca ema kahI zakAya ke "zrI jaina mahAvIra gItA'nA puTa caDhelo che. zrImad buddhisAgara sUrIzvarajI uttama sAhityakAra "premayoga'mAM zrImad buddhisAgarasUrIzvarajInI sAdhutA soLe che te A adhyayanathI ApaNuM bhItara svIkAre che. zrImad kaLAe khIlI uThI che! * * * buddhisAgarasUrIzvarajI mAtra jainonA nahi paNa sarvajAtinA priya pUjya AcAryazrI vAtsalyadIpa, jaina upAzraya, lekhaka che te saMbhAravuM rahyuM. temanA samayamAM, temaNe racelA 7, rUpa mAdhurI sosAyaTI, saMghavInA relve krosIMga pAse, 'bhajanapada saMgraha'nA 11 bhAga pragaTa thayA hatA ane temAMthI nAraNapurA,amadAvAda-380013.0 phaMDa rejhIMga kamiTI FUND RAISING COMMITTEE kramAMka ' nAma TelIphona naMbara mobAIla naMbara 1. zrI caMdrakAnta DI. gAMdhI 66361333 9819590002 | 2. zrI lalitabhAI pI. zAha 66227575 9821053133 3. zrI dilIpabhAI ema. zAha 22624735 9821095968 4. zrI rasikalAla ela. zAha 23641037 - DaoN. jitendra bI. zAha racita jaina pAribhASika zabdakoza prati mAse prabuddha jIvanamAM pragaTa thato A zabdakoza - have pustaka svarUpe. jaina dharmamAM vipula sAhityanuM nirmANa thayuM che. prAcIna kALathI adyAvadhi hajAro graMtho racAyA che. temAM aneka pAribhASika zabdono upayoga thayo hoya che. vartamAnakALe te pAribhASika zabdonI samaja lupta thaI rahI che tethI jijJAsuone te graMtho vAMcavA ane samajavAmAM kaThIna lAge, che. te kAraNathI uttama sAhityanA adhyayanathI vaMcita rahI, jAya che. A mATe eka pAribhASika zabdakozanI atyaMta AvazyakatA ubhI thaI che. tenI pUrti rUpe eka pAribhASika zabdakoza taiyAra karavAnI vicAraNA karavAmAM AvI hatI. tenA ja eka bhAga rUpe "prabuddha jIvanamAM chellA be varSathI pAribhASika zabdonA artho gujarAtI, hindI ane aMgrejImAM prakAzita karavAmAM Ave che. paraMtu A badhA zabdono saMgraha pustakAkAre pragaTa thAya to badhAne ja upayogI thAya te mATe prathama bhAga rUpe atyAra sudhI pragaTa thayela zabdonA eka graMthanuM vimocana tA. 10-1-2009nA roja 'bhakti yAtrAnA kAryakramamAM DaoN. rAkezabhAI jhaverInA zubha haste | thaze. A graMtha maryAdita saMkhyAmAM chapAvavAno hoI, jijJAsuone vinaMti ke potAne joItI nakalonI vigata yuvaka saMghane patrathI jaNAve. 5. zrI caMdrakAnta DI. zAha 23821719 9820646464 6. zrI dhanavaMta TI. zAha 24999600 9820002341 7. zrI bhUpendra DI. javerI 65211205 9820031480| 8. prA. tArAbahena 2. zAha 25922673 9. zrImatI uSAbahena pI. zAha 23646375 9819782197 10. zrI ramaNIkalAla bI. zAha 23885589 9892727709| 11. zrI nItinabhAI sonAvAlA 23520136 9820062159 12. zrI nirubahena esa. zAha 23631285 13. zrI gAMgajIbhAI pI.zeThIyA6635 977 9833702220 14. zrI kiraNabhAI zAha 22425517 9820024491 -menejara Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16 Disembara, 2008 nezanala seminAra "spekTrama opha jainijhama Ina sadharna InDiyA' a DaoN. reNukA poravAla ke. je. somaiyA seMTara phora sTaDIjha Ina jenijhama, somaiyA pAMDe pallava, hoyazAlA vagere rAjAoe jena basadI ane maMdiro vidyAvihAra kempasamAM tA. 20-21 okTobaranA dine baMdhAvyA hatA. kAMcI, kAlugumalAI, madurAI, tirUmalAI, dvidivasIya rASTrIya seminAra bhavyatAthI saMpanna thayo. A zaikSaNika tirUnArUgoMDAI vagere nagaromAM jaina maMdiro hatA. samArohamAM jaina vizvabhAratI-lADanU tathA bhArata jaina mahAmaMDaLa 2. bIjA vaktA DaoN. sAgaramalajI jainanA tattvajJAna ane muMbaInuM paNa yogadAna hatuM. jaina dharma ati prAcIna samayathI purAtattva saMbaMdhI ghaNA pustako prakAzita thayA che. temaNe svakharce dakSiNa bhAratamAM phelAyelo hato. A vize lokone vadhu mAhitI vatanamAM eka prAcya vidyApIThanI sthApanA karI che jyAM ghaNAM sAdhu, maLe te hetuthI A ucca kakSAno seminAra yojavAmAM Avyo. sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikAo ema.e., pIeca.DI., DI.lITa viSaya hato, vagereno abhyAsa kare che. A saMsthA madhya pradezamAM Indora zahera 'dakSiNa bhAratamAM prasArita jaina dharmanI raMgIna jhalaka' najIka zAjApura nagaramAM che. temanI lAIbrerImAM 10,000 thI *[Spectrum of Jainism in Southern India) paNa vadhu pustako jaina dharma, hiMdu dharma ane bauddha dharmane lagatA che. A samAraMbhamAM somaiyA TrasTanA onararI sekreTarI DaoN. sAgaramalajI jaina potAnA zodha patra "yApanIya saMgha' vize zrI raMganAthanajIe mukhya atithi muMbaI yunivarsiTInA provAIsa jaNAvyuM ke yApanIya saMgha e jaina dharmano eka saMpradAya hato je cAnselara DaoN. aruNa sAvaMta tathA anya mahemAnonuM svAgata karyuM. pAMcamIthI paMdaramI sadI sudhI hayAta hato. A saMpradAyanA 60 kAryakramano zubhAraMbha mahAnubhAvo dvArA dIpa prajvalIta karIne jeTalA zilAlekho dakSiNa bhAratamAMthI maLyA che. emanA maMtavya karavAmAM Avyo. prathama DaoN. kokilA zAha tathA Do. reNukA poravAle pramANe bhagavatI ArAdhanA, svayaMbhU racita pAuma cariyuM, bRhata kempasa stuti ane navakAra maMtrathI maMgalAcaraNa karyuM. somaiyA kathAkoSa, kaSAya pAhUDa, harivaMza purANa vagere graMthonA racayitA vidyA vihAranA TrasTI zrImatI lIlAbahena koTake dakSiNa bhAratanA yApanIya saMpradAyanA AcAryo che. halasI nAmanuM nagara je tAmilanADu, keraLa, AMdhra, karNATaka, mahArASTra vagere rAjyomAM vartamAnamAM karNATaka rAjyamAM AveluM che. tyAMthI pAMcamI sadIno jaina dharmanI prAcIna ane arvAcIna sthApatya ane sthiti para eka zIlAlekha maLyo che. halasInA e zIlAlekhamAM jaina saMghanA prakAza pADyo. bhAratabharamAMthI padhArela vidvatajanoe potAnA cAra mukhya saMpradAyono spaSTa ullekha jovA maLe che-(1) nigraMtha zodhapatro rajU karyA. e nibaMdhono sArAMza ane vaktAno paricaya saMgha, (2) yApanIya saMgha, (3) zvetapaTTa zramaNa saMgha, (4) kurcaka TUMkamAM nIce mujaba cheH saMgha. yApanIya saMgha digaMbara paraMparAnI jema sAdhuonI nagnatAno 1. samArohanA prathama mukhya vaktA DaoN. haMpA nAgarAjaiyAnAM svIkAra kare che to sAthe sAthe zvetAMbara paraMparAnI jema kevalI atyAra sudhImAM 70 jeTalAM pustako prakAzita thayA che. emaNe bhakti ane strI muktinI mAnyatAno svIkAra paNa kare che. emanA nibaMdha vAMcanamAM bhArapUrvaka jaNAvyuM ke-jaina dharma 3. trIjA zodhakartA Do. javAharalAla haidarAbAda myujhiyamanA tAmilanADUthI thaI zrIlaMkA I. sa. pUrve cothI sadImAM pahoMcI DAyarekTara hatA. temanI zodhano viSaya AMdhra pradezanA prAcIna gayo hato. zrIlaMkAno rAjA pADUkAbhaya jaina dharmano AzrayadAtA jinAlaya vizeno hato. ahIM temaNe "AMdhra pradezanA jaina maMdironA hato. jaina sAdhusaMtoe dakSiNa bhAratanI mukhya bhASAo kannaDa, sthApatya' viSaya para zodha nibaMdha prastuta karyo hato. AMdhra pradezanA tAmila, telugu vagere samRddha karI. tyAMnI saMskRti para jaina dharmanI maMdiro vizenI mAhitI ApatAM temaNe darzAvyuM ke ahIM 200 amITa chApa jovA maLe che. uparAMta dakSiNanA rahevAsIonA jeTalA prAcIna jinAlayo alaga alaga jillAomAM AvelA AdhyAtmika saMskAranA vikAsamAM jaina dharmaguruono phALo vizeSa che. A badhA maMdiro ane tyAM birAjIta pratimAo ane sthApatyanuM rahyo. rASTrakUTa vaMzanA samayanI vAta karatAM DaoN. haMpAe kahyuM ke te nirIkSaNa karavA jAte bethI vadhu vAra mulAkAta lIdhI hatI. temaNe samaye dakSiNanI 1/4 vastI jaina dharma pALatI hatI. have e saMkhyA kahyuM ke ahIMnA suzobhita maMdiromAM kulapAkajI, ratnAgirI, ghaTIne phakta 1 Tako thaI gaI che. teo temanA nibaMdhamAM AgaLa penukoMDA vagere prathama paMktimAM Ave che. temaNe tyAMnA jaNAve che ke jyAre bhadrabAhusvAmIe dakSiNa bhAratamAM sthaLAMtara zilAlekhono abhyAsa karyo emAM jaina maMdiro mATe alaga alaga karyuM tyAre AMdhra vagere rAjyomAM jaina vasatI hatI tathA colA, paryAya zabda dRSTigocara thAya che. jema ke jinAlaya, basadI, vasadI, Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 Disembara, 2008 prabuddha jIvana | 25 jinabhavana vagere. DaoN. javAharalAle potAnA 9 pAnAnA zodha- ApI ke jaina sAdhuoe I. sa. pUrve trIjI sadIthI ja jaina marAThI patramAM alaga alaga jillAomAM AvelA maMdironA sthApatya bhASAno upayoga karyo che. tyAranA samayathI lagabhaga paMdaramI vize bharapUra mAhitI ApI che. sadI sudhI zvetAMbarAcAryonI e priya bhASA rahI. (4) cothA vaktA DaoN. e. ekAMbaranAtha madrAsa yunivarsiTInA 13. DaoN. kriSNakAMta coraDIyAe I. sa. pUrvanI prathama sadIno prAcIna itihAsa ane purAtattva vibhAganA prophesara che. temaNe graMtha thIrUvalluvara para vivecana karatAM jaNAvyuM ke e graMtha sarvamAnya 'tAmilanADUnI jaina kalA' vize zodha nibaMdha rajU karyo. temaNe graMtha che. emAM pAMca mahAvrata ane saptabhaMgInI carcA che. tAmilanADUnI prAcIna guphAo vize jANakArI ApatAM kahyuM ke samArohanA aMtamAM AcArya pravara zrI hemacaMdra prAraMbhika kALanI guphAo jaina tapasvI sAdhuo mATe banAvavAmAM sAgarasUrizvarajIe saMskRtamAM vyAkhyAna ApyuM. gurudeve bhArapUrvaka AvatI hovAthI tyAM phakta zIlAlekha ane pahADa kApIne banAvela jaNAvyuM ke ApaNI saMskRtinA hRAsanuM mukhya kAraNa ApaNe suvA mATenA pattharanI pathArI ane takiyA ja zreNIbaMdha jovA apanAvelI AMglabhASA aMgrejI bhASA che. ApaNe tene eTalI maLe che. ahIM teo pANI uparathI paDe nahi mATe guphAnI upara ja hade apanAvI che ke ApaNI khANI-pINI ane paheraveza para nIka dvArA bheguM karI zakAya evI vyavasthA jovA maLe che. paNa enI spaSTa asara jovA maLe che. ApaNe aMgrejInI sAthe 5. samaNI Agama prajJAjIne karNATaka, vijayanagara ane sAthe mAtRbhASA ane ApaNA saMskArane paNa eTaluM ja mahattva tAmilanADUnA maMdironA sthApatya vize potAno zodha nibaMdha ApavuM ati Avazyaka che. gurUdeve jainadarzananA vikAsamAM AcArya prastuta karyo. sAmaMtabhadranuM yogadAna vize paNa vistRta carcA karI. 6. vaktA DaoN. padmajA pATIle dakSiNa bhAratanI jaina sarasvatI samApana samArohanA pramukha zrI dhanavaMtabhAI zAhe AvI suMdara mAtAnI pratimAo para prakAza pAtharyo. jJAnavardhaka samAroha mATe dhanyavAda ApyA tathA evA samAroha 7. sAtamA vakatA cennaInA yogasiddha risarca senTaranA varasovarasa thatA rahe evI IcchA vyakta karI. DAyarekTara TI. ena. gaNapatie tAmila graMtha "nIlakezI' para nibaMdha aMtamAM jaina seMTaranA DAyarekTara DaoN. gItA mahetAe AmaMtrita prastuta karyo. temaNe jaNAvyuM ke A graMthamAM cArvAka, Ajivika, mahemAno pratye AbhAra vyakta karyo. * * * vaizeSika, sAMkhya vagere paraMparAnI suMdara vicAraNA che. 10, dIkSita bhavana, 148, pI. ke. roDa, 8. madrAsa yunivarsiTInA prophesara dhanyakumAre tAmilanADUmAM muluMDa (vesTa), muMbaI-80. surakSita jaina hastaprato para potAnuM zodhapatra prastuta karyuM. phona naM. : 26490164, mo.: 9819102060 9, samaNI ramaNIya prajJAjIe dakSiNa bhAratanA sAmAjika vikAsamAM jainonuM yogadAna viSaya para ghaNI carcAo karI. temAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA prakAzita vartamAna AcAryo kevI rIte kArya kare che te darzAvyuM. DaoN. ramaNalAla cI. zAha likhitA 10. DaoN. vIrAja zAhe dakSiNa bhAratanA guphA maMdiro ane tyAMnI pratimAo vize vistRta mAhitI ApI. dakSiNa bhAratamAM jaina navA graMthonuM prakAzana 1. jinatattva graMtha-1-AvRtti bIjI, julAI-2007, pRSTa guphAo vizeSa pramANamAM jovA maLe che, jyAM jaina sAdhuo saMkhyA-503, mUlya rUA. 300/- 1 thI 5 bhAgamAM vistarita A dharmadhyAna karatA hatA. A guphAonI lAkSaNikatA e che ke ahIM graMthamAM jainadharma viSayaka 47 lekho che. pattharo kotarIne zaiyA ane sAthe ozikAnI jema UMcAI rAkhIne 2. jinatattva-graMtha-2, oNgasTa-2007, pRSTa saMkhyA-364, mUlya sAdhuonA suvA mATe taiyAra karelI pathArIo spaSTa nirakhavA rUA. 240/- cha thI bhAga 9 sudhI vistarita A graMthamAM jaina dharma maLe che. viSayaka bIjAM 26 lekho che. 11. zrI laMkaTeza yunivarsiTI-tirUpatinA DIna prophesara DaoN. 3. prabhAvaka sthaviro (bhAga-1 thI 6) AvRtti-bIjI mArca-2006, kiraNakAMta codharIe AMdhra pradezanA rAyalasImAbhAga sAthe pRSTa saMkhyA-612, mUlya-rUA. 350/-. joDAyelA mahAna AcAryo kuMdakuMdAcArya, AcArya siMhanaMdI ane cha bhAgamAM vistarita A graMthamAM 25 jaina prasiddha ane siddha AcArya padmaprabhujInA zIlAlekho tathA anya jANakArI ApI. sAdhu bhagavaMtonA caritranuM vigate Alekhana thayuM che. 12. pUnA yunivarsiTIthI padhArela DaoN. nalinI joSIe "jena 6 pustako eka sAthe kharIdanArane 25% DiskAunTa. mahArASTra bhASA' para potAno zodhapatra rajU karyo. temaNe mAhitI menejara ha Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 pustakanuM nAma H kArtikI punama niAjanI ghaDI raLiyAmaNI ke pravacana dAtA : zAsana samrATa, zrI nemi-amRta deha hemacaMndra sUri ziSya-A. zrI pradyumnasUri mahAjAja prakAzaka : zrI zrutajJAna prasAraka sabhA, amadAvAda-14. prApti sthAna : zrI jitendra kApaDiyA, ajita prinTarsa, lAbha cembarsa, 12-bI, sattara tAlukA sosAyaTI, po-navajIvana, amadAvAda-14. mUlya rUA. 20, pAnA 24, AvRtti-prathama. pU. AcArya zrI pradyumnasUri mahArAjazrIne 'navapada pravacano' prakAzita karAvyA bAda 'nava parvanA pravacanonA pustakanI mAMgaNI vAcakavarga tarathI thatI ta ane pUjyazrIne avakAsa maLatAM e pravacano lipibaddha karyA. temAMnuM eka A pustaka che. 'navaparvanA pravacano' e zreNInuM A cothuM prakAzana che. pU.A. pradyumnasUri mahArAja jaina sAhityamAM temanI rasayukta AlekhanazailI mATe khyAtanAma che. temanA dareka graMthamAM teo dharmagurU hovAnI sAthe eka acchA sAhityakAra tarIkenI pratIti karAve che. kArtikI pUnamano mahimA ane zatruMjayanI pAtrAnuM mahattva anokhuM che. A nAnakaDI pustikAmAM zatruMjayanI bhAvayAtrA karAvatAM karAvatAM gurudeve keTalIka anya bAbatone saraLa ane sa-rasa rIte AlekhI che. temAM sAdhu-sAhInI samAcArI tathA zrAvakonA vyavahAranI samaja ApI che. zatruMjayanI bhAvayAtrA karAvatI vakhate jayAM Avazyaka hoya tyAM tenA bhakti bhAvabharyA stavano, dRSTAMta kathAo, anya prasaMgo vagerenuM Alekhana vAcakane rasa taraboLa karI de che. taLeTIthI prAraMbha karIne AdIzvara dAdAnA bAra sudhInI bhAvapAtrAmAM dareke dareka bAbatonuM-sthaLonuM jhINavaTabharyuM nirUpaNa vAcakane ghera beThAM zatruMjayanI yAtrAno anubhava A pustaka dvArA thAya che. mukhapRSTa tathA aMdara ApelI anya tasavIro manorama che. X X X prabuddha jIvana sarjana svAgata ghaDaoN. kalA zAha pustakanuM nAma : kSaNano sAkSAtkAra lekhaka : kumArapALa desAI prakAzaka : sAhitya saMgama, bAvA sIdI, paMcolI vADI sAme, gopIpurA, surata-395001, phonaH (0261)2597882/2592563 mUlya H rUA. 60/- pAnA H 168. AvRtti : prathama, 2008. kumArapALa desAIe 'gujarAta samAcAra'nI ravivAranI pUrtimAM pragaTa thatI 'pArijAtano saMvAda' kolamamAM lekhane chelle A vicAra 'A kSaNono sAkSAtkAra' nAme pragaTa karyo che. pustakanuM zirSaka AkarSaka ane mananIya che. nadInA pravAhanI jema vahetA mAnavajIvanamAM keTalIka zo vizeSa-khAsa banI jatI hoya che. jemAM e paLe, e to ene koI vizeSa anubhUti thAya che, kazAkano sAkSAtkAra thAya che, ane e kSaNa jIMdagInI aneka kSaNone AnaMdita karanArI banI jAya che. e kSaNa koI vicAra, koI ciMtana athavA jIvana jIvavAnI rIti darzAvI jAya che. A pustaka dvArA thato 155 kSaNono sAkSAtkAra anubhavagamya ane AkarSaka che. khAsa karIne lekhake ApelA e kSaNonA zirSako dvArA lekhaka potAnI vAta paMdara vIsa lITImAM kahI de che te che. darekanA AlekhanamAM prathama lITI ane aMtima lITI banne vacce bhAvakane thato kSaNano sAkSAtkAra kyAreka ene vicAramAM mUkI de che, kyAreka mAnavalathI dharmanI pratIti karAve che to kyAreka gahana jIvanadarzana karAvI jAya che. mAnava jIvananI nAnI moTI vAtothI zarU karIne cheka addezya tattva sudhI bhAvakane kheMcI javAnI lekakanI kalamane salAma karavAnuM mana thAya che. maitrI, mRtyu, saMsAra, adhyAtma, zraddhA, bhaya, nirbhayatA, prema, mana, vyathA, kSamA, ahaMkAra vagere viSayonuM soTa ane soMsaruM Alekhana tathA dareka pRSTa paranA viSayane chatAM skeca (citro) mananIya che. TUMkamAM kahIe to saMthripsa, sIdhuM, saraLa ane soTa Alekhana, AkarSaka zirSako, prAraMbha ane aMta.. rasapradarzIzI ane skeco vagerethI maMDita A tA. 16 Disembara, 2008 pustaka saMvedanazIla bhAvakone sparzI jAya tevuM ochI kiMmatanuM A pustaka vasAvA jevuM kharUM X X X pustakanuM nAma H loko jue che mATe... (bhAratIya kavitAono anuvAda) anuvAdaka : uSA paTela prakAzaka : zubham prakAzana, 303 (e) kRSNA vihAra, TATA kampAunDa, esa.vI.roDa, vile pArle (5.) muMbaI-400056. phona : 26,7048 76. vikretA H hemaMta kara., ena.ema.ThakkaranI kaMpanI prinsesa sTrITa, muMbaI-400002. phonaH 22010633. mUlya H rUA. 75/- pAnA 84. AvRtti : prathama phebruArI, 2007. A saMgrahamAM uSA paTele bhAratIya bhASAouDiyA, koMkaNI, tamiLa, telugu, paMjAbI, rAjasthAnI, saMskRta, siMdhI, hiMdI temaja eka baMgALI, marAThI, maNipurI, malayAlama, maithilI, videsI kRtionA anuvAdo karyA che. to sAthe sAthe keTalAMka hAiku ane bhigI bhASA marAThI tathA rASTrabhASA hindI kAvyonA anuvAdo paNa AmAM samAvyA che. zrI sureza dalAlanI kAryazALAmAM taiyAra thayela uSAbahene pasaMda karelA kAvyomAM temano bhAvalakSI ane bhAvakalakSI abhigama chato thAya che. nArI hovana lIdhe nArI saMvedanAnI ane nArI vAdane vyakta karatI kRtio saMkhyAmAM vadhu hoya te svAbhAvika che. nArI cetanAne tAgavA mathatI pacAsa kRtiomAM nArIcetanAnI saMkulatA, nArI svabhAvanI akaLa gati, paraMparA sAmeno virodha ane vidroha, Adhunika jIvanI yaMtraNAmAM phasAyelI mAtAnA vedanAmaya jIvananI karUNatA ane samakAlIna jIvana pratyeno kaTAkSa vagere bhAvakanA hRdayane sparzI jAya che. anuvAda kAryanI saMkulatAone nAthavA matatA uSAbena paTele anuvAda kAryanI mahattA siddha karI che. bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, gokuladhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-400063. phonaH (022)22923754. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 Disembara, 2008 ghaDaoN. jitendra bI. zAha (navembara-2008nA aMkathI AgaLa) (505) bAhyopadhivyutsargaH -dhana, dhAnya, makAna, kSetra Adi bAhya vastuomAMthI mamatA uThAvI levI. - dhana, dhAnya, makAna, kSetra Adi bAhya vastuoM se mamatA haTA lenA bAhyopadhi vyutsarga hai / (506) buddhodhita (508) bauddhadarzana (59) brahma (510) brahmacarya prabuddha jIvana jaina pAribhASika zabdakoza -Those who receives instruction from a spiritual expert attain emancipation (507) bodhidurlabhatyAnuprAH -prApta thayela mokSamArgamAM apramattapaNuM keLavavA ema ciMtavavuM ke, 'anAdi prapaMcajALamAM, vividha duHkhonA pravAhamAM vahetA ane moha Adi karmonA tIvra AghAto sahana karatA jIvane zuddha dRSTi ane zuddha cAritra prApta thavAM durlabha che.' - prApta hue mokSamArga meM apramattabhAva kI sAdhanA ke liye aisA socanA kI 'anAdi prapaMca jAla meM, vividha duHkhoM ke pravAha meM bahate hue aura moha Adi karmoM ke tIvra AghAtoM ko sahana karate hue jIva ko zuddha dRSTi aura zuddha cAritra prApta honA durlabha maiM| (512) brahmarAkSasa (513) brahmaloka -To set aside the feeling of ownership in relation to the external things - like money, corn, house, field, etc. -jeo bIjA jJAnI dvArA upadeza pAmI siddha thAya te. -jo dUsare jJAnI se upadeza pAkara siddha banate hai / : (511) brahmacaryANuvrata -potAnI paristhiti pramANe kAmAcArano maryAdita tyAga karavo. -kAmAcAra kA apanI paristhiti ke anusAra maryAdita tyAga karanA / 27 -When the pathway to moksa has been attained then with a view to cultivating an attitude of non-negligence in relation to it one must reflect: `For a jiva caught up in the beginingless jungle of tangles, in the stream of multifarious affictions and suffering the mighty stroks of the karmas like moha etc. it is difficult to attain a tight viewpoint and right conduct. : -zivAda Adi ne mAnanAruM darzana -kSaNikavAda Adi ko mAnanevAlA darzana / -The Buddhists system of Philosophy. (A darshan which believes in monetary system.) -jUnA pAlana ane anusarAthI sad guNo vadhe che. - jisake pAlana aura anusaraNa se sadguNoM kI vRddhi ho / -Whose observance is conductive to an amgmentation of virtuous merits. : -khAmIo TALavA jJAna Adi sadguo keLavavA temaja gurunI adhInanA sevavA mATe gurukuLamAM vasavuM te - truTiyoM ko haTAne ke lie jJAnAdi sadguNoM kA abhyAsa karanA evaM guru kI adhInatA ke sevana ke lie gurukula meM basanA / -With a view to removing short-comings, cultivating meritorious qualifications like jnana etc., as also to practising the state-of- dependence in relation to the preceptor, a residence at the preceptor's quarters. -To refrain from all incontinence that goes beyond the limit set for one-self by keeping in view one's specific conditions of life. : -cakSasa jAninA eka aMtara devano eka prakAra che. - rAkSasa jAti ke eka vyaMtara deva kA eka prakAra hai / -One of the sub-type of Raksasas type of Vyantaras Dev. : -eka prakAranA devalokanuM nAma che jyAM vaimAnika devono nivAsa che. -eka prakAra ke devaloka kA nAma hai jahAM vaimAnika devoM kA nivAsa hai| -The residing place of Vaimanika Dev. 20, sudarzana sosAyaTI, 2, nAraNapurA, amadAvAda-380013. (vadhu AvatA aMke) Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMsunI Regd. With Registrar of Newspapers for India No.R. N. I. 6067/57 Licence to post without prepayment No. South-81/2006-08 Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001.On 16 of every month. Regd. No. MH/MR/SOUTH-146/2006-08 PAGE No. 28 PRABUDHHA JIVAN DATED 16 DECEMBER, 2008 harekanA jIvanamAM kaDavA-mIThA prasaMgo na hato. UMcI AMkha karI zakatA na hatA. banatA hoya che. mArA vyAvasAyika paMthe paMthe pAtheya... kASThanA pUtaLAM joI lo. jIvanamAM eka prasaMga evo banyo hato, rAte bichAnuM taiyAra karI thoDo samaya je kaTu-madhura baMnenuM mizraNa hatuM. te atre bahAra AMTo mArIne huM pAcho Avyo. TAMkuM chuM. kyAMya cena paDatuM na hatuM. huM sUI gayo. - 1963mAM ema.e. (manovijJAna) savAre UThyo. pathArI upADatAM ozIkA karyA pachI mArI ja kaoNlejamAM rIsarca Da tAkAta nIcethI phUlaskepa kAgaLamAM lakhelI lAMbI AsisTanTa tarIke eka varSa kAma karyuM. ciThThI maLI. vidyArthIoe mArI jANa bahAra projekTa eka varSano ja hato. eTale e pUro zAntilAla gaDhiyA mUkI dIdhI haze. lakheluM ke sAheba, ame thayA pachI kAyamI adhyApakanA vyavasAyanI tamane bahu AghAta pahoMcADyo. tamane zodhamAM hato. sadnasIbe uttara gujarAtanA mAro upahAsa karatA hoya ema bhaMgamAM ATaluM badhuM lAgI Avaze, evuM ame kaDI gAmamAM nokarI maLI gaI. mane kahe, "sAheba, tamane to agAunI dhAreluM ja nahi. ame bahu khoTuM karyuM. amane prakRtie huM saMvedanazIla vadhAre. kadAca nokarImAM ghaNAnI oLakhANa haze, nahi?' mApha karI do. ATalI amArI vinaMtI che... Izvare mAro piM , ghatI vakhate meM kahyuM, 'hA, kema nA hoya?' emane pAse bolAvI kahyuM, 'juo, saMvedanazIlatAnuM drAvaNa bharacaka ThAlavI tarata bIjo prazna, "sAheba rAmanI tamane pastAvo thayo emAM ja badhuM AvI dIdhuM haze. tethI hRdaya khUba DhIluM. vAta mAtAnuM nAma zuM?' e ja kSaNe mArA manamAM gayuM. hRdayathI karelo pastAvo Izvara paNa vAtamAM AMkhe AMsunA toraNa baMdhAya. koI tALo besI gayo ke A lokoe patra vAMcyo sAMbhaLe che ane mApha karI de che. basa, bhUlI be zabdo kahI jAya to kALaje korAya. ja che ane eTale ja AvI vicitra bhASAmAM jAva badhuM." mAtA-pitA ane bhAI-bahenathI pahelI vAta kare che. huM samasamIne rahI gayo. adhyApaka tarIkenI mArI kArakirdIno e vA2 dU2 thavAnuM banyuM hatuM. gAmamAM koIno patra kholIne vAMcavo e to corI prAraMbhika tabakko hato. kadAca eTale ja tAtkAlika ghara zodhavAnuM hatuM. kaoNmarsa kahevAya. vaLI mane asahya duHkha e vAtanuM cAra dAyakA vItavA chatAM uparano prasaMga vibhAganA adhyApaka mitra che te samaya hatuM ke vidyArthIo e eka bahena pratyenA smRtimAMthI khasato nathI. eTaluM spaSTa kahI mATe be vidyArthIo sAthe rahevAnI goThavaNa mArA nirmaLa ne nikhAlasa saMbaMdha viSe zaMkA zakAya ke lAgaNIzIla mANasoe sahana karI ApI. daramiyAna juduM sAruM ghara maLaze karI hatI. mAruM aMtaramana bolatuM hatuM, bahu karavuM paDe che. alabatta, krodha rUpI hiMsA tyAre bA ane bahenane teDAvI laIza ema 'arere, huM kaMI duniyAmAM Avyo chuM? karatAM A mArga niHsaMdeha kalyANakArI che. vicArya, divaso pasAra thatA hatA. avAra bhagavAna, te mane kevA lokonI vacce lAvI lAMbA gALe ApaNI zuddha lAgaNI sAmI navAra ghera ane mitrone patra lakhato. jyAM mUkyo !" vyakti jhIle ja che. hRdayanI zuddha lAgaNI meM rIsarca AsIsTanTa tarIke kAma kareluM tarIke kAma kareluM vedanAthI mAruM hRdaya kapAtuM hatuM. huM raDI AMsu vATe vahe che tyAre kALamIMDha paththarane tyAMnA sahakarmacArI kauzalyAbahenane paNa paDayo. codhAra AMsue raDayo. baMne paNa pIgaLAvI de che. eka divasa patra lakhyo. teo mArAthI vidyArthIo hebatAI gayA. mArI vedanA sIniyara ane uMmaramAM moTA hatA. emano tUTaka tUTaka zabdomAM vyakta thaI, 'tamane javAba Avyo. IglenDa leTara hato. patranI koI bahena che? sagA, dUranA, mAnelA sthiti parathI lAgatuM hatuM ke mArI koI bahena to haze ne? amArA saMbaMdha e-6, gurukRpA sosAyaTI, gerahAjarImAM pelA be vidyArthIo e viSe gaMdI kalpanA karatAM pahelAM tamAre zrI muktajIvana svAmI bApA mArga, vaDodarA-390 006. kutUhalavaza patra kholIne vAMcyo haze. huM vicAravuM to hatuM! kevuM bolI gayA tame phona : 2481680 kaMI bolyo nahi. pachI sAMje e vidyArthIo mArA mATe !' vidyArthIo pAse koI javAba Printed & Published by Nirubahen S. Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai400004. Temparary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah.