________________
-
દેવી પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧૬ જાન્યુઆરી, ૨૦૧૮ આયમન
બોલાવીને કહ્યું: “આ હરિજનોને તારો મોટો અને એ હરિજનોને બાએ પોતાના મોટા ઓરડો આપીશ ને?'
ઓરડામાં સગવડ કરી આપી. બાપુની સામે જ ઉપવાસ કરવા આવેલા એ.
0 મહેન્દ્ર મેઘાણી આપણો વૈદિએ તો કદ પડે હરિજનોને બાપુ જાતે જ આવી સગવડ આપે
સંપાદિત ‘ગાંધી ગંગા' માંથી. હરિજન પ્રશ્નને અંગે બાપુએ 1932 માં અને પોતાને નાહવાની ઓરડી વાપરવાની પ્રત્યેક ગુજરાતીના ઘરમાં પુસ્તક અવશ્ય હોવું યરવડા જેલમાં આમરણ ઉપવાસ આદર્યા હતા. સ્થિતિમાં મૂકે એ બાને રુચ્યું નહીં. બાએ ટકોર જાઇએ જ. ઉપ૨ાગ થયા પછા છે
જોઈએ જ ઉપયોગ થયા પછી પસ્તીમાં પધરાવાતી તે વખતે બા સાબરમતી જેલમાં હતાં.
કરતાં કહ્યું: “એમને તમે દીકરા કરીને રાખ્યા તે મોંઘી કંકોત્રી સાથે એકાદ પુસ્તિકા પણ ભેટ પોતે બાપુની પડખે નથી એનો બાને મનમાં તમારી ઝૂંપડીમાં જ બેસાડો ને!'
મોકલાય તો લગ્નપ્રસંગ શુભેચ્છકોના જીવનમાં ખૂબ ઉચાટ રહ્યા કરતો. પોતાના પતિની જિંદગી
બાપુએ હસતાં હસતાં કહ્યું: “હા, એ મારા હૃદયંગમ બની જાય. આમ હોડમાં મુકાયેલી જોઇને બાને દિલમાં શુંનું
દીકરા તે તારા પણ ખરા ને!' શું થઈ જતું! આ વાતનો વલોપાત કરતાં બા એક વાર જેલની બહેનોને કહેવા લાગ્યાં: “આ
સર્જન-સૂચિ ‘ભાગવત' વાંચીએ છીએ, ‘રામાયણ'
પૃષ્ઠ ક્રમાંક (૧) મોતીડે વધાવો...ધન્ય ધન્ય ગુજરાત “મહાભારત' વાંચીએ છીએ, એમાં ક્યાંય આવા
ડૉ. ધનવંત શાહ (૨) ઇસ્લામ અને અહિંસા
ડૉ. મહેબૂબ દેસાઈ ઉપવાસનીવાતો નથી ! પણ બાપુની તો વાત જ
(૩) પશ્ચિમનું સર્જન અને ચિન્તનજુદી. એ આવું જ કર્યા કરે છે ! હવે શું થશે?' | જૈન દર્શનના સંદર્ભે
શ્રી રસિકલાલ જેસંગલાલ શાહ એટલે બહેનો કહેઃ “બા, બાપુને સરકાર બધી (૪) છાંયડો ઊભો રહ્યો
ડૉ. ગુલાબ દેઢિયા સગવડો આપશે, તમે શા માટે ફિકર કરો છો?' (૫) શાંતિલાલ શેઠ: સંસ્થાના એક સંન્નિષ્ઠ ત્યારે બા કહેઃ “બાપુ કશી સગવડલે તો ને! ' કાર્યકરની વિદાય
ડૉ. ધનવંત શાહ એમને તો બધી વાતનો અસહકાર! એમના જેવું (૬) દેવચંદ્રજી રચિત શ્રી ચંદન જિન સ્તવન : શ્રી સુમનભાઈ એમ. શાહ માણસ તો મેં ક્યાંય નથી સાંભળ્યું! પુરાણની (૭) સર્જન સ્વાગત
ડો. કલા શાહ ઘણી ઘણી વાતો સાંભળી છે, પણ આવું તપ (૮) જૈન પારિભાષિક શબ્દ કોશ.
ડૉ. જિતેન્દ્ર બી. શાહ ક્યાંય ન જોયું!' (૯) આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર
પ્રા. પ્રતાપકુમાર ટોલિયા પણ થોડી વાર અટકીને બા પાછાં કહે: ‘જો કે (૧૧) પંથે પંથે પાથેય : શું આ શક્ય છે? ડૉ. રણજિત એમ. પટેલ (અનામી) ૨૦ કાંઈ વાંધો નથી. એમ તો મહાદેવ છે, વલ્લભભાઈ છે, સરોજિનીદેવી છે; પણ આપણે હોઇએ તો
પ્રબુદ્ધ જીવન : ગ્રાહક યોજના ફેર પડે ને!'
, ' ભારતમાં
પરદેશ ‘મારા દીકરો તે તારા પણ ખરાને ?'
૧ વર્ષનું લવાજમ
રૂા. ૧૨૫/- U.S. $ 9-00 ૩ વર્ષનું લવાજમ
રૂ. ૩૫૦/- U.S. $ 26-00 એક વખતે મધ્ય પ્રદેશના કોંગ્રેસ પ્રધાન- ૫ વર્ષનું લવાજમ
રૂા. ૫૫૦/- U.S. $ 40-00 મંડળમાં હરિજન પ્રધાનને લેવા માટે નાગપુરના
કન્યા કરિયાવર આજીવન લવાજમ રૂ. ૨૦૦૦/- U.S. $100-00 કેટલાક હરિજનોએ બાપુ સામે સત્યાગ્રહ જાહેર
ક્યારેય પણ જાxખ ન લેવાની પ્રબુદ્ધ જીવન'ની નીતિ હોઈ એના ગ્રાહકો અને શુભેચ્છકો કર્યો હતો.
તેમ જ દાતાઓ જ આ સત્ત્વશીલ સામયિકને જીવંત રાખી શકશે. (૭૭ વર્ષની અવિરત સેવા છે પાંચ પાંચ હરિજનોની એક ટુકડી સેવાગ્રામ મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના મુખપત્રોની) ગુજરાતી ભાષાના સામયિકો જીવશે તો જ ગુજરાતી ભાષા આવે ને ત્યાં ચોવીસ કલાક બેસીને ઉપવાસ કરે. અને ગુજરાતી સંસ્કાર સંસ્કૃતિ જીવંત રહેશે. પછી બીજી ટુકડી આવીને ઉપવાસ કરે. આમ | જૈન ધર્મ અને સર્વ ધર્મના ચિંતનો આવા સામયિકોથી જ વર્તમાન અને ભવિષ્યની પેઢીના] ટુકડીઓ બદલાયા કરે.
હૃદયમાં રોપાતા જશે. એ વિરોધ કરનાર હરિજનોને બાપુએ પ્રેમથી | પુનિત પુત્રીતો ‘દુહિતા’ અને ‘દેહલી દીપક' છે; એટલે બન્ને દિશા અને બન્ને ઘરને અજવાળે આવકાર આપ્યો અને એમને આશ્રમમાં બેસવા એવો ઘરના ઉંમરાનો એ દીપક છે. લગ્નમાં આપણે લાખો રૂા.નો ખર્ચ કરીએ છીએ, લાખોના તથા રહેવાની સગવડ પણ કરી આપવા તૈયારી
કરિયાવર અને ઘરના સંસ્કાર સાથે પુત્રીને વિદાય આપીએ છીએ તો કરિયાવરમાં ‘પ્રબુદ્ધ જીવન બતાવી. જગ્યા પસંદ કરવાનું હરિજનોને સોંપ્યું. ન આપી શકીએ ? પુત્રીના જીવનમાં એ સદાય જીવંત રહેશે. પથદર્શક બનશે. સુશેષ કિ બહુના...? | તે લોકોએ બાની ઓસરી પસંદ કરી.
ચેક “શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘ'ના નામે મોકલશો.કોઈ પણ માસથી ગ્રાહક બની શકાય છે. - બાની ઝૂંપડીમાં એક મોટો અને એક નાનો
- કન્યા કરિયાવર આજીવન ગ્રાહક લવાજમ ભરનારને આવકવેરાની 80 G કલમ અન્વયે એમ બે ઓરડાઓ હતા. નાની ઓરડી નાહવા કરમુક્ત છે એવું પ્રમાણપત્ર જુદું આપવામાં આવશે
a મેનેજર અને કપડાં બદલવા માટે હતી. બાપુએ બાને