________________
આચમન
જિત તનું દિયો તા.િ બિસરાયો
૧૯૨૬ની સાલની વાત કરી. બાપુ દક્રિયા તરફ ખાદી માટે પ્રવાસે નીકળ્યા હતા. તામિલનાડુનો પ્રવાસ પૂરો થયો હતો. આંધ્રમાં મોટર મારી પ્રવાસ ચાલતો હતો. અને ચિઠાકોર પહોંચ્યા. રાતના દસેક વાગી ગયા હશે. ત્યાં પહોંચ્યા તો જોયું કે સારી સારી કાંતનારી બહેનોની હરીફાઈ રાખવામાં આવી હતી. ચિકાકોલની ઝીણી ખાદી આખા હિન્દુસ્તાનમાં જાણીતી છે. અમે રાત-દિવસની મોટરની મુસાફરીથી થાક્યા હતા. અમે વિચાર કર્યો કે બાપુને હરીફાઈમાં હાજર રહ્યા વગર છૂટકો નથી. પણ આપણે નાહક હેરાન શા સારુ થવું ? સીધા જઈને સૂઈ જ જવું સારું. મહાદેવભાઈ અને હું અમારી જગ્યાએ જઈને ઊંઘી ગયા. બાપુની પગારી કરી રાખેલી હતી. તેઓ ક્યારે આવીને સૂતા તેની ખબર ન પડી.
સવારે ચાર વાગ્યે અમે પ્રાર્થના કરવા ઊઠ્યા. હાથોં ધોઈ પ્રાર્થના શરૂ કરીએ એ પહેલાં બાપુએ પૂછ્યું, ‘રાત્રે સૂતા પહેલાં તમે પ્રાર્થના કરેલી?’ મેં કહ્યું, 'રાત્રે આવ્યો ત્યારે એટલો થાકી ગયો હતો કે પડ્યો તેવો જ ઉંઘી ગયો. પ્રાર્થનાનું યાદ જ ન આવ્યું. હમણાં આપે પૂછ્યું ત્યારે યાદ આવ્યું કે રાતની પ્રાર્થના રહી ગઈ!' મહાદેવભાઈએ કહ્યું. 'હું પણ પ્રાર્થના કર્યા
પ્રબુદ્ધ જીવન
વગર જ સૂઈ ગયેલો. પણ આંખ મળે તે પહેલાં યાદ આવ્યું એટલે ઊઠીને પથારીમાં બેસીને જ
પ્રાર્થના કરી લીધી. કાકાને ન જગાડ્યા.'
·
પછી બાપુએ પોતાની વાત કરી : ‘હું કલાક દોઢ-થાક હરીફાઈમાં બેઠો. ત્યાંથી આવ્યો ત્યારે એટલો થાકી ગયો હતો કે હું પણ પ્રાર્થના કરવાનું ભૂલી ગયો અને એમ ને એમ ઊંઘી ગયો. બેઅંદી વાગ્યે આંખ ઉપડી એટલે યાદ આવ્યું કે સાંજની પ્રાર્થના કરી નથી. મને એવો આઘાત લાગ્યો કે આખું શરીર ધ્રુજવા લાગ્યું. પરસેવાથી રેબઝેબ થઈ ગયો. ઊઠીને બેઠો, ઘણો પસ્તાવો કર્યો. જેની કૃપાથી હું હું છું, મારા જીવનની જીવું સાધના કરું છું, તે ભગવાનને જ ભૂલી ગયો ! આ કેવી ગફલત ! ભગવાનની ક્ષમા માંગી. પણ ત્યારથી ઊંઘ નથી આવી. આમ ને આમ બેસી
તા. ૧૬ જુલાઈ, ૨૦૦૮
રહ્યો છું.'
પછી બધાએ મળી સવારની પ્રાર્થના કરી. દિવસનો કાર્યક્રમ પૂરો કરીને સૂતા પહેલાં પ્રાર્થના બાપુએ કહ્યું, 'મુસાફરીમાં પણ સાંજની પ્રાર્થના આપણે નિશ્ચિત સમયે જ કરવી જોઈએ. આખા ક૨વાનું રાખીએ છીએ એ ભૂલ છે. હવે આજથી સાંજના સાત વાગ્યે જ્યાં હોઈએ ત્યાં પ્રાર્થના કર
ક્રમ
કૃતિ (૧) વાંચન એક “હીબી (૨) કવિવર ટાગોર અને રાજકારણ (૩) હિંસા અને જીવન નિર્વાહ
(૪) ‘ઉપદેશમાલા’નું એક વિશિષ્ટ કથાગુચ્છ : ‘સગાં જ સગાંનો અનર્થ કરે છે’ (૫) અષ્ટમંગલ
(૬) શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધને ભેટ (૭) ડૉ. જયંત મહેતા : સફળ તંત્રી, સરસ લેખક (૮) જૈન પારિભાષિક શબ્દકોશ (૮) સર્જન સ્વાગત (૯) આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર
(૧૦)પી પંથે પાર્થેય : વાંચનપદનાં સંભારણાં
કે
અમારી મીટરની મુસાફરી ચાલુ હતી. સાંજે ગામડામાં, ત્યાં ને ત્યાં જ મોટર થોભાવી સાત વાગ્યે ગમે ત્યાં હોઈએ, જંગલમાં હોઈએ અમે પ્રાર્થના કરી લેવાનું શરૂ કર્યું.
[] મહેન્દ્ર મેઘાણી સંપાદિત ‘ગાંધી ગંગા’ માંથી. ***
સર્જન-સૂચિ
કર્તા
ડૉ. ધનવંત શાહ ડૉ. રણજિત પટેલ શ્રી રવીન્દ્ર સાંકળિયા
ડૉ. કાંતિભાઈ બી. શાહ શ્રી હર્ષદર્શી
પ. પૂ. મુનિશ્રી વાત્સલ્યદીપ ડૉ. જિતેન્દ્ર બી. શાહ ડૉ. કલા શાહ
પ્રા. પ્રતાપકુમાર ટોલિયા
શ્રી શાંતિલાલ ગઢિયા
પૃષ્ઠ ક્રમાં
૯
૧૧
૧૪
૧૬
૧૭
૧૮
૧૯
૨૦
પ્રબુદ્ધ જીવન : ગ્રાહક યોજના
- ૧ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૧૨૫/-(U.S. $ 9) · * ૩ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૩૫૦/-(U.S. $ 26) = ૫ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૫૫૦/-(U.S. $ 40) ૧૦ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૧૦૦૦/-(U.S. $75) • કન્યા કરિયાવર આજીવન લવાજમ રૂા. ૨૦૦૦/-(U.S. $ 100)
ક્યારેય પણ જાXખ ન લેવાની પ્રતિજ્ઞા સાથે ૧૯૨૯થી શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું આ મુખ પત્ર ‘પ્રબુદ્ધ જીવન' પ્રત્યેક મહિનાની ૧૬મી તારીખે અવિરતપણો પ્રગટ થાય છે અને ગુજરાતી પ્રજાને પ્રેરણાત્મક ચિંતન પીરસતું રહે છે.
• શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના પેટની, આજિવન સભ્યો અને ગુજરાતના સંતો તેષ જ વૈચારિક મહાનુભાવોને “પ્રબુદ્ધ જીવન” વિના મૂલ્યે મક મહિને અર્પણ કરાય છે.
આર્થિક રીતે નુકસાનીમાં પ્રગટ થતા આ ‘પ્રબુદ્ધ જીવન'ને સદ્ધર કરવા ‘પ્રબુદ્ધ જીવન નિધિ'ની સ્થાપના કરેલ છે જેમાં દાનવીરો યથાશક્તિ પોતાના દાનનો પ્રવાહ મોકલી રહ્યા છે.
વિચારદાનના આ યજ્ઞમાં આપને પણ આપના તરફથી ધનદાન મોકલવા વિનંતી છે.
‘પ્રબુદ્ધ જીવન નિધિ’ અને ‘કન્યા કરિયાવર આજીવન લવાજમ' આપનારને આવકવેરાની 80 G કલમ અન્વયે કરમુક્તનું પ્રમાણપત્ર આપવામાં આવશે.
• ચેક ‘શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ’ના નામે મોકલશો.કોઈ પણ માસથી ગ્રાહક બની શકાય છે.
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધ, ૩૩ મહમદમિનાર, ૧૪મી બેતવાડી, એ.બી.સી. ટ્રાન્સપોર્ટની બાજુમાં, મુંબઈ-૪૦૦૦૦૪. ટેલિફોનઃ૨૩૮૨૦૨૯૬
મેનેજર