Book Title: Parv Mahima
Author(s): Santbal
Publisher: Hemchandracharya Jain Gyanmandir Patan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005341/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parva mahimA saMtabAla | mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtabAla graMthAvali pupa-bIju parva mahimA saMtabAla * saMpAdaka ja manu paMDita tyima 2 kapa mahApIla amadAvAda mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira hakIbhAInI vADI, amadAvAda - 380004 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : prakAzaka : manubhAI ja. paMDita maMtrI, mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira, haThIbhAInIvADI amadAvAda - 380004 A pustakanA prakAzanamAM zrI bhegIlAla zivalAla zAha tathA breDave sAIkala enDa meTara kaMpanI khADiyA - amadAvAdane Arthika sahayoga prApta thayo che te badala saMsthA temanI AbhArI che. prathama AvRtti tA. 6 eprila 1989, (guDI paDavo) kiMmata rUpiyA che | mudraka : AkRti prinTarsa 8, aDavANI mArkeTa, dilhI daravAjA, amadAvAda-4 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa prema Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tahevAronuM mahattva vadhArIe ApaNA moTA bhAganA tahevAronI pAchaLa sAmudAyika pharajonI yAdI tAjI thatI hoya che. dA.ta., gurupUrNimA, jJAna paMcamI, divALI vagere. keTalAka tahevArA vyaktigata ane sAmUhika sAdhanA arthe preraka bane che. jema ke, rAmanavamI, mahAvIra jayaMtI vagere. svarAjyanI laData bAda sAmudAyika pharajo sUcavatA svAta Mtrya pratijJAdina, AjhAdI prAptidina vagere tahevArA. dAdAbhAI navarAjI, tilaka, gAMdhIjI vagerenI jayaMtIe ke puNyatithie (avasAna dina) vyaktigata ane sAmUhika sAdhanAnA pUraka che. A badhAnuM mahattva e tahevAro pAchaLanI samaja ane tyAganRta upara avala'khe che. bhAratamAM Aje tahevArAnuM mahattva dhaTatuM jaNAtuM hAya tA tenAM mukhya be kAraNeA che H 1. maneAbaLa, zarIra svAsthya ane AtmaprayAsa e traNeya ghaTayAM che. ane-- 2. tarkA vadhyA che, paNa mULabhUta bhAganA ghaTI ja che. bhAratamAM tyAga-tapanI pratiSThA vadhaze, sAMkaDI manAIttane badale vizvavizALa dRSTi pragaTaze, eTale A badhA tahevArAnuM mahattva aneka gaNuM vadhI jaze. vyakti ane samAjanA ghaDataramAM ahIMnAM paf- tahevArAtA phALA nAnAsanA nathI, ane nahIM hoya ! A dRSTie sau Ie tahevArAnuM mahattva jIva ta sAdhanA dvArA vadhAravuM ja rahyu. tA. 20-2-1982 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only. sa tamAla Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ premanI jhAlarI pava-mahimA : e munizrInI premanI jhAlarI che. mAnava jAtanI ekatAmAM, tenI sevAmAM je je sAMskRtika paribaLe temane upayogI lAgyAM temAMnAM bhAgye ja koIne temaNe avagaNyAM haze. tIrtho, maMdiro, utsa, bhajanamaMDaLIo, jJAtIya saMmelane, lokameLA, parve vagere-A badhAMne saMskAryA, tenuM pUruM mahatva samajAvIne saMskAryA. AmAMthI pa ke tahevAre aMgenuM eka nAnakaDuM chatAM rUpakaDuM citra ahIM ApaNane jovA maLe che. ahIM badhA tahevAronI vigato maLatI nathI. zakya teTalI temanA sAhityamAMthI zedhIne mUkI che. paraMtu ATalA uparathI paNa ApaNe A sAMskRtika vArase UjavIne kema jALave ene saMketa maLI rahe che. - je prema ane bhaktibhAvathI teo mahAvIra ane buddhane mare che e ja prema ane bhaktithI teo payagaMbara sAheba, Izu khrista ke gAMdhIjIne paNa smarI zake che. kAraNa ke teo jeTalA dharmapremI che teTalA ja premadharmI paNa che, sarvadharmapremI che. A vAta temanA eka zraddhALu samitrane samajAtI nathI. tethI teo eka vakhata pUche che : "ApanI prArthanAmAM Ape mahAvIranI sAthosAtha zrIkRSNa ja nahIM, khuda hajarata mahaMmada jevA puruSane paNa eka haroLamAM besADI dIdhA che. ane jyAM jyAM emanAM nAma Ave che, tyAM tyAM mAthuM paNa namAvo che, e vAta kaMI gaLe UtaratI nathI." mahArAjazrI temane samajAve che. "jainadharma vaidika dharma upara Ubhe che ane vaidika dharma mAnavatA upara Ubhe che. vedika ane jaina vacce bauddhadharma eka pula same che. te ja rIte mAnavatA mATe Izu khrista, hajarata mahaMmada ane aSajarathuSTra e traNeyanAM vidhividhAne vizvane jarUrI che. ATaluM gaLe Utare te ja je sAta puruSanAM nAmo sarvadharma prArthanAmAM Ave che, tenuM yathArthapaNuM jaNAyA vinA nahIM rahe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [6] AjanA jagatane eka vyAsapITha upara khesADavA mATe sava dhama samanvaya vinA bIjo keAI saphaLa ukela nathI. e dRSTie huM e sAteya puruSone gALamejI pariSarUpe sAthe besADu' chuM. vaLI temanI najIkamAM je guNA mUkavA che, te ja enA sAcA krama batAvI Ape che. mArA namaskAra tA guNA sAthe rahelI kalpanAmUrti mahApuruSone ja che, mAtra vyaktione nahI. eka arthamAM kahIe tA Isu, hajarata maha Mmada ane aSa! jarathuSTre temanA jamAnAmAM temanI pAsenI janatAmAM je jAgRti ANI teNe mAnavatAne taiyAra karavAmAM mahAna phALA ApyA che. evI mAnyatA upara ja rAma ane kRSNanA upadezA TakI zake, ane ATalI mAnava yeAgyatA pachI ja khruddha ane mahAvIranI zramaNa saMskRti kAma ApI zake. Ama jainadhama kAI vADA nathI, paNa A badhAMnuM samanvaya kara nAruM eka amalI baLa che." ane tethI ja teeA dharma amArI ekamAtra e sava dhama sevA karavI, dhyeya amAruM che vatsalatA vizvamahI ene bharavI. A dhyeyamaMtra laIne ghUmyA. AnaMda ane ullAsa, bhAIcArA, birAdarI ke maitrI-mahobbata mATe mAnave utsA yeAjyA paraMtu Aje tA dezamAM avAranavAra phATI nIkaLatAM chamakalAM kAMka ekAMgI dhama jhanUna, kayAMka jJAtIya saMkucitavAda ke kayAMka kAmI uzkerATAthI ApaNA prajAkIya ullAsane jhUTavI te che, ane pariNAme AmaprajAnI sAMskRtika keLavaNI sAthenu nirdoSa manAra jana paNu vagAvAya che. munizrInI A premanI jhAlarI Apazune pa...purve -prema, audArya ane sahiSNutAnA sAda sa MbhaLAvyA kare che, evA nAda ane sAda jeNe sAMbhaLyA che te A sAMskRtika virAsatathI bhAvi peDhIne vaMcita kema rAkhI zake ? navI peDhInA hAthamAM A pamahimAne premApahAra mUkIe ! Jain Educationa International manu paMDita saMtrI, mahAvIra sAhitya prakAzana madira For Personal and Private Use Only. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tahevArAnuM mahattva vadhArIe......... premanI jhAlarI.... kArataka sAgazara ASa sahA sUtra phAgaNu jeTha navuM varSa, bhAIkhIja, devadevALI, zrImadrAjadra jayaMtI, jJAnezvara jayaMtI anukramaNikA hIravijayasUri jayaMti, gItA jayaMtI, accheru datta jayaMtI, narasiMha mahetA jayaMtI, zAradAmaNi devI jayaMtI makara saMkrAMti, pASIpUnama vasaMtapa camI, mahAzivarAtrI, bhISmASTamI kastUrabA puNyatithi heLA, zivAjI jayaMtI vaizAkha .saMtakhAla * manu paMDita gUDIpaDavA, rAmanavamI, sahenada svAmI jayaMtI, mahAvIra jayaMtI, hanumAna jayaMtI aSADa akSayatRtIyAH varasI tapa pAraNAM, jIddapUrNimA vaTasAvitrI Jain Educationa International hAlArI varSa, jagannAthanI rathayAtrA, guru pUrNimA, gaurIvrata, cAturmAsa, divAsA For Personal and Private Use Only. 3 * 1 thI 12 13 thI 18 19 thI 23 24 thI 28 29 thI 33 3 thI 45 4Ga thI 48 parathI 5 49 thI 51 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8] zrAvaNa 58 thI 44 gharaAThama, baLava-zrAvaNI pUrNimA kRSNa jayaMtI bhAdara 15 thI 2 RSipaMcamI, palaNa, reTiyA bAraza,(gAMdhI jayaMtI) Ase noratAM, dhanateraza, kALIcaudaza, divALI, mahAvIra nirvANa dina dazAvatAra varAha, vAmana, narasiMha, kUrma, nArada bhakta jayaMtI hajarata mahaMmada payaMgabara nAtAla, Izukhrita Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 va ma himA 3 navuM varSa 1 bhAIbIja 1 devadivALI 1 zrImad rAjacaMdra jayaMtI 1 jJAnezvara jayaMtI kA ra ta ka navA varSanI zubhecchAo 1. A abhinava vikrama varSa saune maMgala preraka bane. 2. ahiMsAne pUrA arthamAM vijaya thAo. 3. vizvanI sarva prajAomAM zAMti, zAMti, zAMti, vistara. 4. vizvavatsalatAne mArga saraLa bane. 5. sI zreyAthIonI pragati maiyA (jIvana ane jagatanA mahAniyama) pratye vaLe. navuM varSa navA varSane navala prabhAte have pachI je samAja ghaDatara karavAnuM che tene anurUpa nIcenAM sUtro copaDAmAM lakhatAM ane AcaraNamAM mUkavAM jarUrI che. mahAvIranI ahiMsA prasarajo. islAmanI birAdarI koma lagI na rahetAM jagata lagI pahoMcajo. rAmanAM ekapatnIvrata ane vacanapAlana samAja sAme raheje. IzunI kSamA ane jarathustranI pavitradilI pragaTaje. navuM varSa saune maMgala preraka thaje. mAnava mAnava vacce kazA ja bhedabhAva na raheje. vizvanI sarva prajAomAM zAMtino ja nAda ha. sANaMda, tA. 6-11-47 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ annakUTa utsava saMvatanI zarUAta kArtika suda ekamathI thAya che. anakaTa divasa e svarganA IMdrane badale pRthvInA pitA parvatanI pUjAne sUcaka che. vAsudeve gepagopIone cIMdhyuM hatuM ke prabhunI pratimA pAse annakUTa dharavAno rivAja maMdiramAM cAle che. Aje samAjamAM prANuo rUpI deva pAse ApaNI pAsenI sarva kaMI saMpadA dharIne temAMthI thoDI prasAdI laI saMtoSa mAnavo evo saMdeza A parvamAMthI tAravavo joIe. dezamAM prajA vadhI che ane annanI taMgI che tyAre koIne bhUkhe na maravA devA mATe "e chethI calAvavuM ane anivArya jarUriyAta karatAM vadhu na saMgharavuM." e sUtra amalI banAvyA vinA chUTako paNa nathI. bAIbIja Aje bahenane tyAM bhAI jamavA jAya te narakanuM duHkha paNa TaLe ane vagIya tathA bhautika baMne prakAranAM sukho maLe" A jAtanI kathA pracalita che. saMsAranA sarve nehAmAM bhAIbenane sneha sauthI niHsvArtha sneha che. pitAnA pati karatAM paNa bahena potAne vIrAne nehathI vadhu navaDAve che. Thesa lAge tyAre paNa khammA mArA vIrAne !" e uddagAro enuM javalaMta pramANe che. snehamAM svarga ApavAnI tAkAta che, emAM kaNa nA pADaze ? saMpUrNa niravAthI neha to mokSa paNa ApI zake to svarga zI visAtamAM? "prema e ja prabhu e khristI dharmanuM vAkya A vakhate yAda Ave che. kArtika pUrNimA A divase devadivALInA tahevAra tarIke jANIto che. zaMkara bhagavAne devone rAkSasothI nirbhaya karyA tethI temaNe dIpotsava karyo mATe e parvanuM nAma devadivALI paDayuM; evI vAta cAle che. ApaNuM zarIrarUpI maMdiramAM paDelA kAma ane dharUpI rAkSasone adhyAtmabhAvarUpI zaMkara dvArA dUra karavA prayatna karavo e A parvanI saphaLatA che. jainasaMghanA sAdhake Aje caturmAsanI chellI tithinuM moTuM pratikramaNa karatA hoya che. jaina sAdhusAdhavIonA caturmAsano A chello divasa hoya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ havenA je ATha mAsa ughADA rahevAnA hoya che temAM jAgRti rahe ane dravya, kSetra, kALa tathA bhAvanuM baMdhana na thAya te vicAravAno paNa A chelle divasa che. dharmaprANa lokAzAha ke je jainadharmane mahAna krAMtikAra thayA che, temanI paNa A ja jayaMtI gaNAya che. saMvata paMdaraso trIsanI sAlamAM emanI dharmakAtie te vakhatanA jainasaMdha upara jabaro prabhAva pADyo hate. yUropanA dharmakrAntikArI mArTina lyutharanI krAntinI pahelAM A cetanavaMta puruSa pAko hate. dharmamAM dhananuM ke sattAnuM prabhutva hoI zake ja nahi; e emane mukhya maMtra hato. mUrtipUjA, dAnanI tyAranI prathA vagere sAme emaNe uThAvelA virodhanI pAchaLa e maMtranuM baLa hatuM. emanI mAnyatAno vAraso mukhyapaNe je samAje upADela tene sthAnakavAsI samAja tarIke oLakhavAmAM Ave che. Aje e samAjane paNa dhamaMkrAMtinI eTalI ja jarUra che jeTalI lokAzAhanA kALamAM hatI. AjanI dhamakAntino mukhya jhoka sarvadharma samanvaya tarapha haze ane e tarapha ja hovo joIe. jJAnezvara jayaMtI [kArataka vada 13] nAnI ummaramAM paNa AdhyAtmikatAnI jyota kevI rIte jhaLahaLI UThe che, te jJAnezvarI gItA vAMcatAM saheje jaNAI rahe che. virala buddhibhava ane agAdha takapratibhA chatAM emaNe hRdayanI je uccatA ane avazya tyAga ane tapa sAyAM hatAM te ja jJAnezvara mahArAja pratye hRdaya namAve che. zuddha hRdaya AgaLa buddhi namI paDe tethI te kazuM gumAvata nathI paNa ujajavaLa thaI vizvavyApI dIpti dhAraNa karI zake che, tevuM paNa jJAnezvaranuM saMtajIvana svAbhAvika kahI jAya che. pADAne mukhe vedoccAra karAvanAra ane nAnI ummaramAM gItA jevA graMtha para alaukika TIkA racanAra jJAnezvara mahArAjanA nAmathI koI paNa mahArASTrastha mAnavI bhAgye ja ajANa haze. jJAnadeva e khare ja jJAnamUti hatA. "sastu sAhityavardhaka kAryAlaya taraphathI jJAnezvarI gItA bahAra paDyA pachI A puruSa ane emanAM bhAMDuothI gujarAtane vAcaka varga paNa suparicita thaI cUkyo che. e puruSanI janmajayaMtI hatI. gItA A vizvamAM jyAM lagI jIvaze tyAM lagI jJAnezvaranuM nAma ane emanuM jIvana ApaNAthI bhUlyuM nahi bhulAya. nivRtti jJAnadeva-sopAna mukatAbAI-ekanAtha-nAmadeva tukArAma tukArAma" e dhUnane madhurAsvAda jANe lIdhA ja karIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zrImad rAjacaMdra jayaMtI [kArataka sudde pUnama zrImad athavA kavine nAme oLakhAtA zrImad rAjacaMdra saurASTranA meArI pAse AvelA vavANIyA nAmanA gAmamAM saMvata 1924nA kArataka suda pUnama (vavANIyA mukAme) janamyA hatA ane 34mA varSe saMvata 1957nA caitra vada pAMcame rAjkoTamAM tevu avasAna thayuM hatuM. bacapaNathI ja temane sadhama samanvayanI sahaja tAlIma maLI hatI. temanAM mAtAjI sapradAye jaina paikInA sthAnakavAsI samAjamAM janmelAM, ane pitAzrIthI teone vaiSNava dharmo paikItA svAmInArAyaNa dha prApta thayelA. temanI smaraNuzita adbhuta hatI. tyAga-vairAgyanAM divya bIje emanA jIvanamAM tANA-vANAnI jema vaNAI gayAM hatAM. emanAM pustakamAM 17mA varSanA Ayu pahelAM emaNe je gadyo ane padyo racyAM che, te khAtarI karAvI Ape che ke te UMDuM ane sakriya chatAM sahaja adhyAtma jJAna dharAvatA hatA. kavi thatA nathI paNa janme che, te vAta temanAM kAvyomAM Dagale ane pagale jaNAI rahe che. gItAmAM ane rAmAyaNa AdimAM je janakamahArAjanu ane bhagavAna kRSNanuM kavana ane jIvana jovA maLe che tenI bar chAyA zrImanAM ka byamaya jIvanavyavahAramAM Dagale ne pagale jovA maLe che. ahIM theA prasagA joIe kalpanA kare. eka jhaverInI dukAna che. eka yuvAna beThA beThA jhaverAtanA sAdA kare che. grAhakene samajAve che. dhIkatA vepAra kare che ane jevuM e TALuM vikharAya che ke hAthanAMdha lakhavA besI jAya che. e hAthaneAMdhamAM kevA kevA udgArA nAMdhAya che te joIe : "Apa Aparka bhUla gayA Inase kA ghera, samara samara aba hasata hai, nahIM bhUle ge phera. jahAM kalapanA jalapanA, tahAM mAnuM du:kha chAMI. mITe kalapanA jalapanA taLa vastu tIna pAI. khAja pIMDa brahmAMDakA, patA teA laga jAya, yahI brahmAMDI vAsanA jaba jAve tama... mAraga sAcA mIla gayA, chUTa gaye saMdeha, hAtA se| teA jala gayA bhinna kIyA nI deha. Apa Apa e zeAdhase Apa Apa mila jAya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jakha jAnyA nija rUpakeA-taLa jAnyA sakha loka. nahIM jAnya| nija rUpakA, saba jAnyA se phAka. ZsaMtapaNuM ati ati durlabha che. e tyAgI paNa nathI, atyAgI paNa nathI. e rAgI paNa nathI, vItarAgI paNa nathI. khacita te satya che ema ja sthiti che. [sava indriyAnA sayama karI, sa` para dravyathI nija svarUpa vyAvRtta karI yeAgane acala karI, upayogathI upayAganI ekatA karavAthI kevaLajJAna thAya. Hsa' cAritra vazIbhUta karavA mATe, saM pramAda TALavA mATe, AtmAmAM akhaMDa vRtti rahevA mATe, mekSa saMbadhI sarva prakAranAM sAdhananAM jayane arthe brahmacaya adbhuta sahAyakArI che athavA mULabhUta che." na eka gRhasthAzramI ane jhaverAtanA vepAramAM mazagUla vyApArI jo grAhako gayA pachI muMbaI jevI meAhamayI nagarImAM jyAM comera dheAMdhATa ane bhautikatA vistarelI che, tyAM AvuM lakhI zake e zuM batAve che? jaina AgamA kahe cheH eka samaye eka ja upayoga hAI zake e na heAI zake." te A vepArIne upayAga jhaverAtanA vepAramAM che ke cetanamayI vyavasAyamAM che? ahIM ApaNA jAtaanubhava paNa vicArI laIe te vadhu spaSTa khyAla AvI jaze. bhojananA samaya thayA che. bhAjanAlaya tarapha vidyAthInAM pagalAM paDe che. kakaDIne bhUkha lAgI che. paga cAlavAnu kAma kare che. mADhuM bIjA vidyAthI sAthe vAta kare che, paNa mana ane mana sAthenI cetanA te bheAjanAlayamAM vahelI vahelI pahoMcI jAya che. basa A ja vAta zrImandvanI che. te badhuM ja kare che. paNa enI AMtaracetanA AdhyAtmika bhAjanamAM ja tameALa che. kAraNa jaDa ane cetananI bhinnatA e enA potIkA anubhava che. gAMdhIjInA prasaMga che. mRtyu pahelAMnA. dilhImAM biralAhAusamAM chellI vAtA saradAra sAthe rAjakAraNanI thAya che. tyAM prAthanAne samaya thatAM UThe che. prAthanA karavA jatAM pahelAM nAthurAma geDasenI goLI vAge che ane 'he rAma" kahIne DhaLI paDe che. savAla thAya che : gAMdhIjIne upayoga rAjakAraNamAM hatA ke he rAma !"mAM hatA ? gosvAmI tulasIdAsajI mahArAja kahe che tema "janama-janama munie apAra parizrama kare che, tapa kare che. chatAM aMtima vakhate he rAma' ne badale vAya-mA' ane 'hAya-mA' yAda Ave che. kAraNa AMtara-mana ane cetanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAramAM che. AtmAmAM ke prabhumAM nahIM ! zrImadda ane gAMdhIjInI A rIte tALo maLe che ke baMnenuM AMtara-mana ane cetanA mAtra AtmAmAM, rAmamAM hatI. zrImadu ane gAMdhIjI zrImadda ane gAMdhIjI ane meLApa kAkA kAlelakara kahe che tema gAMdhIjIne vilAyata jatAM pahelAM thaye. paNa te chevaTa sudhI akhaMDa rahyo ane dine-dine vadhato gayo. eka prasaMge zrImahUjI TopI oDhatA hatA. temAM cAmaDAne paTTo gAMdhIjIe joI lIdho; ane Takora karI: "A muDadAlI cAmaDuM nathI, halAlI che" kazI ja dalIla karyA sivAya te ja paLe te kImatI TopImAMthI zrImade te cAmaDAnI paTTI ukheDI nAMkhI. zrImadane mana A svAbhAvika hatuM, paNa gAMdhIjIne mana A asAdhAraNa hatuM. temaNe potAnA manathI gAMTha vALI lIdhI ke "A sata puruSa jevuM bole che tevuM ja AcaranAra che ane je vicAre che te ja bele che." tethI ja gAMdhIjIe kahyuM che ke "bhAbhajIe lakhavA khAtara lakhyuM nathI, je skUryuM che, te AlekhyuM che." AvA to aneka prasaMge zrImanA jIvanamAMthI ApaNe tAravI zakIe. paNa zrImadda ane gAMdhIjI e bannene oLakhanArA emanA anuyAyIo zrImadjI ane gAMdhIjIne joDI zakatA nathI, kAraNa gAMdhIjI kamayoga hatA, zrImad AdhyAtmayogI hatA. vega eTale zuM? pataMjala yogazAstramAM kahyuM che ke yoga eTale cittavRttine nirodha, jainaparibhASAmAM upayoga zabda vadhAre pracalita che ane jIva tathA AtmAnuM mULa lakSaNa paNa upaga che. jIvadazAne kAraNe ajJAnanuM AvaraNa AvatAM upayoga paNa ajJAnamaya banI jAya che. e ajJAnane vaza thatAM e ja AtmA jaina AgamomAM ane gItAmAM kahyuM che tema durAtmA athavA AtmAno duzamana banI rAga-Savaza saMsAramAM bhaTake che, emAMthI je sata-puruSano bhegA thatAM jJAnane jhabakAro thaI jAya, vicAra ane vivekanA pAyAthI brahma-jijJAsA pAkI thaI jAya, to e ja upayoga sAco upayoga bane che ane AtmAnuM joDANa thaI te ja sAce yoga bane che. uparanA prasaMge AtmaganA prasaMge che. eTale karmamAtranI pachavADe AvA puruSane Atmaga kAyama hoya che. e dRSTie je gAMdhIjI karmayogI hatA, te zrImad paNa karmayogI hatA, ane zrImad adhyAtma yogI hatA to gAMdhIjI paNa adhyAtma yogI hatA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAstavikatA kharI rIte gAMdhIjInA traNa preraNA pAtra puruSA che : (1) kAunTa liye TATAya, (2) raskIna, (3) zrImad rAjacaMdra. garIbI ane amIrAta vacce zrama--niSThA ane dhana-niSThA eTalA ja phera che ne ? jyAre sAcuM dhana zramathI nIpaje che dhanathI zrama nIpajatA nathI. zrama kharIdAya te judI vAta che. kharIdAgelA zramamAM vecanAra ane kharIdanAra hArdika ekatA bhAgye ja anubhavI zake. jyAre zrama karanAra te sau sAthe hArdika ekatA jarUra anubhavI zake. ethI dhama zrama sAthe rahe che. dhanane ane mane teA gAMdhIjI kahe che tema hADavera che, eTale ja kabIra sAheba jevA bhakata cAdaranuM vaNATakAma karatAM karatAM jIva, zarIra ane ziva e traNene ekAkAra banAvI de che, anubhavapUrNa temanA A udgAre vicAravA jevA cheH "mana lAgA mere yAra phakIrIme, je sukha pAvA nAma bhajanameM se sukha nAhI amIrIme." eTale ke garIbImAM IzvaranAM je darzIna thAya che, te amIrAtamAM nathI thatAM.. eTale amIrAe peAtAnI amIrAtanA upayAga garInAM dila jItavAmAM karave joIe. A vAta AcarIne acarAvanAra zrI iMya pAsethI gAMdhIjI zIkhyA. ane tethI ja erisAnAM eka mAtAjInA "beTA ! badalavAnuM vastra nathI" eTalAM vacana gAMdhIjIne haiye vAgI gayAM. "rAmamANa vAgyAM hoya te jANe" ema temaNe tyArathI lageTa dhAraNa karI lIdhA ane zramane reTiyA dvArA vizvapratiSti karyAM. zrI raskInanA pustaka 'ana Tu dhIsa lAsTa'mAMthI vALa ane vakIla vacce dhadhA judA hovA chatAM mUlyanI ke gauravanI daSTie koI halakuM ke UMcuM nathI. ema teeAe jANI lIdhu ane Acayu``acarAvyuM . paNa A badhAnI pAchaLa je mULabhUta vizvacetanA che, ene ane AtmacetanAnA Dagale ne pagale sAkSAtkAra te temane thayA zrImad rAjacaMdranA kathana ane AcaraNa bheIne. te jAte ja kahe che. huM dayAdhama jo kAInI pAsethI zIkhyo hAu te te zrImad rAjacaMdra pAsethI ja." ahiMsaka samAjaracanA mAnava mAnavanI najIka AvyA che paNa tanathI AvyA che, manathI najIkaH lAvavAnuM kAma AdhyAtmika jagata dvArA ja thaI zakaze. A mATe Aje sauthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhu jarUra satya ane ahiMsAnA prayogo ghera-ghera ane Thera-Thera thavA joIe te che. saddabhAgye gAMdhIjIe tenI bhArata dvArA ane bhAratanI eka ghaDAyelI rAjya saMsthA dvArA je pahela karI che tenuM anusaMdhAna je cAlu rakhAya te bhArata dvArA jagatamAM moTuM kAma thAya ane te zrImadjInI je bhAvanA hatI je ApaNe upara joI che te barAbara pAra paDe. eTale gAMdhIjI ummaramAM bhale zrImathI nAnA hoya paNa zrImanI "karo satya dharmane uddhAra" e bAbatamAM zrImathI AgaLa che. vaLI A yuga paNa samAjagata sAdhanAne yuga che. e daSTie paNa samAjagata sAdhanAnA je prayogo varSothI sthagita hatA te yuganA saMdarbhamAM gAMdhIjIthI ja cAlu thayA gaNAya. A rIte je gAMdhI-prayogone joIzuM te AjanA bhAratane ane jagatane zrImad vicArene samajyA vinA ane amalamAM mUkyA vinA nahIM cAlI zake, kAraNa ke zrImanI vyAsapITha mULathI ja ApaNe upara joI tema dhArmika-AdhyAtmika che. ane te ja bhUmikA vizvanI mAnavajAtane eka karavAmAM ane mAnavatAne mekha karavAmAM upayogI thaI zake tema che. mAnavajAta mAnavatAmaya bane te ja gAMdhIjIe kahyuM che tema prANImAtranA vAlIrUpe mAnava sAco bhAga bhajavI zake. je kAyamI vizvazAMti mATe anivAryapaNe jarUrI che. dharmamaya samAjaracana satya ane ahiMsAnA prayogomAM gAMdhIjIe tapa-tyAgathI rasAyeluM temaja sAdu bhavya jIvana pasaMda karyuM hatuM ane enI pratiSThA sArvatrika sthApI hatI. zrImaddana jIvanaprasaMgothI tame e paNa jANI zakazo ke teo AMtabA sAdhutA meLavavA mATe saMpUrNa tyAga ane sAdhuveza paheravAnI taiyArI karatA hatA. temAM vaccethI kALa temane harI laI gayo, ane e ja adhUrI vAtane brahmacarya ane vAnaprasthI jevuM jIvana jIvIne gAMdhIjIe AgaLa dhapAvI. have A bane mahApuruSonuM kavana ane jIvana joIne bhArate ane jagate e vAta AgaLa dhapAvavAnI che. zrImaddanuM zikSaNa ane anubhava jJAna AjanA zikSaNamAM sAkSarI vadhe che, paNa keLavaNI ke saMskAro vadhe che ke kema ? te tarapha javAtuM nathI. AthI zikSita bekAranI phoja jeTalI vadhI che, teTale aMze dezamAM zista, binajavAbadArI ane jiMdagInI jarUriyAta ja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhI che. je ahiMsaka samAjaracanA athavA dharmamaya samAjaracanAnA vAtAvaraNa mATe bAdhaka che. AthI A zrImad zibiramAM A viSaya vize paNa gaMbhIrapaNe vicArI levAya to ThIka raheze. kAraNa ke bhAlanalakAMThA prayoga mULe gAMdhIprayoganA anusaMdhAnamAM ja che. ane gAMdhIjInA traNa preraNApAtra puruSomAM zrImadanuM sthAna sarvoparI che. AthI zrImaddanuM jIvana ane anubhave joIne ApaNA deza uparAMta duniyAnA mAnava jagatane sAruM evuM bhAtuM maLI zakaze ema lAge che. zrImad rAjacaMdra (athavA rAyacaMdabhAI kavie) vavANIA sivAya kayAMya abhyAsa karyo nathI. vavANiyA jevA gAmamAM e jamAnAmAM hAIskUla paNa nahatI. eTale jene Aje ApaNe cAlu zikSaNa gaNIe chIe, te zikSaNa te temaNe ApaNuM pAyAnA kAryakartA aMbubhAI jeTaluM gujarAtI sAteka copaDInuM ane meM jema nAmanuM aMgrejI zikSaNa (mArA gRhasthAzramavAsamAM mosALa bAlaMbhAmAM lIdheluM, tema kadAca aMgrejI zikSaNa paNa lIdhuM haiya! paraMtu Aje jyAre bhAratamAM ane jagatamAM zikSaNanI je dhodhamAra dhArA cAle che, te hisAbe te sAva nahIMvata jeTaluM ja zikSaNa gaNAya. ane chatAMya jyAre temanuM sAhitya (po ane kAvyomAM) vAMcIe chIe, tyAre e vAtanI khAtarI saheje thaI jAya che ke badhA vidyA sA vimuktaye mokSamArgamAM upayogI thAya tenuM ja nAma sAcuM zikSaNa. AvuM sAcuM zikSaNa janmAMtarathI ane AjanmathI temane je anubhava jJAna ane khAsa karIne AtmajJAna ane svayaM sUjha hatAM te ApaNane eTale ke bhAratanI ane gAmaDAMnI janatAne ghaNuM ghaNuM AzAjanaka citra darzAvI jAya che. zikSaNamAMnAM bhayasthaLe zikSaNa vadhatAM abhimAna-uDatA-vaccheda vagere dUSaNa vadhe che, te bhayasthaLa vyakti ane samAja banane mATe ghaNuM moTuM che. kadAca ethI ja kahevAyuM che. - sAkSara; je viparIta mArge vaLe to "rAkSasa" banI jAya che. "sArA" -zabdane ulaTAvIe to "rAkSasa' zabda ja banI javA pAme che. bhagavAna mahAvIra ane bhagavAna buddha bane pitAnuM UMDuM adhyAtmajJAna lokabhASAmAM ja Ape che ane bha. mahAvIre to "je saMkhayA tuccha parapavA te pijajadaSANu gayA parabbA" eTale ke je zikSaNavaMta "mAtra bhASA jJAnane ja AtmajJAna mAnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjAo upara temane (tuccha mAnI) humalAo karavA mAMDe che, teonuM AtmajJAna vAtemAM rahe che. teo rAga-dveSa vaza thaI jAya che ane adhamI banI jatAM temane vAra lAgatI nathI." A bhAvArthane sUcavatI e uttarAdhyayana sUtranI cothA adhyayananI teramI (chellI) gAthA jIvananuM parama rahasya pAmavA mATe-mAnava jIvana mokSAthe ja che, te batAvavA mATe-ghaNuM ghaNuM kahI jAya che. jaina AgamomAM je ATha padasthAne batAvyAM che, temAM paNa vidyA athavA bAhya zikSaNane padanuM sthAna kahyuM che. upaniSad (IzAvAsya upaniSada)mAM paNa avidyA karatAMya vidyAne bhayaMkara batAvI che te AvAM kAraNone lIdhe ja batAvela che. eka bhakta kavine kahevuM paDyuM che : banAdo buddhihIna bhagavAna, banAdo buddhihIna bhagavAna tarkazakti sArI hara lo, haro jJAna vijJAna" zrImadjIe paNa mahAtmA gAMdhIjInI praznottarImAMnA (zrImad rAjacaMdra prathama vibhAga paikI) pR. 448mAM covIsamAM praznanA uttaramAM sApha jaNAvyuM ja che ke "bhASAnAna; motane hetu che tathA jene (bhASAjJAna) na hoya, tene AtmajJAna na thAya, evo koI niyama saMbhavato nathI. kharI rIte to jJAnIjana pAsethI ja ke temanI zraddhAthI prApta karyA pachI ja bhASAjJAna meLavavuM sAruM ane te ja te mokSa sAdhaka banI zake. khuda bhatRhari pitAne anubhavathI kahe che: "jyAre huM thoDuM mAtra bhASAjJAna jANavA lAgyo ke tarata mahAmadAMdha che paNa have jJAnIjana pAsethI jarAka jANa thAya ke tarata mane mAruM mUkhapaNuM dekhAyuM ane mithyAbhimAna rUpI tAva tarata nAsI gayo." - zatAvadhAnane nimitte zrImaddajI jevA sAdhAraNa bhASA jJAnane paNa mahAna viThAne taraphathI "sAkSAta sarasvatInI padavI maLI, te paNa AvI khAtarI ApI jAya che. paNa Ano artha che ke ema laI le ke "bhaNavuM ja nahIM, nirakSaraabhaNa athavA ajJAna rahevuM te e paNa arthano anartha thaI jaya." mULe. akSarajJAnanI jarUra to che ja. gaNita ane akSarajJAna jeTaluM vadhu teTalA jIvananA gahanakeyaDAo ukelavAmAM madada maLI zake, paraMtu gItAnI paribhASAmAM kahIe te vyavasAyAmikAbuddhi banAvavA mATe ene sAdhanarUpe ja upayoga tha joIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdI bhASAmAM kahIe te "bhaNo bhale, paNa bhaNataranuM abhimAna choDe ane bhaNataranI sAthe gaNatara bheLavI do." gaNatara eTale keLavaNI athavA sUjhane vikAsa. AcaraNano vikAsa. ethI ja kahyuM che: "vidyA vinA mane vidyA vinayathI zobhe che. "AtmasiddhizAstramAM zrImad te tyAM lagI kahe che ke ziSya bhale pUrNajJAnI (sarvA) thaI jAya ane guru bhale sAva adhUrA rahI jAya, toye evA alpajJa gurune paNa vinaya na cUkavo." guru rahyA chadmastha paNa, vinaya kare bhagavAna" (A. zA. gAthA 19bhI). A daSTie bIje sthaLe zrImad tyAM lagI paNa vade che ke - "adhamAdhamaadhika patita, sakala jagatamAM huMya; e nizcaya AvyA vinA, sAdhana karaze zuMya." huM AkhAya jagatamAM vadhumAM vadhu adhama-patita chuM e nizcaya AvyA vinA sAdhanA badhI ja nakAmI che." zrImanI vizeSatA e che ke teoe je kahyuM che, te ja rIte temaNe temanuM pitAnuM jIvana banAvyuM che. gAMdhIjI e mATe spaSTa kahe che: "meM ghaNuMnA jIvanamAMthI ghaNuM lIdhuM che, paNa sauthI vadhAre koInA jIvanamAMthI meM grahaNa. karyuM hoya te te kavizrI (zrImad rAjacaMdra)nA jIvanamAMthI che...temanAM lakhANa e temanA anubhavanAM bindu samAM che. te vAMcanAra, vicAranAra ane te pramANe cAlanArane mekSa sulabha thAya... zrImannAM lakhANa adhikArIne sAru che. badhA vAMcanAra temAM rasa nahIM laI zake. TIkAkArane tenI TIkAnuM kAraNa maLaze. paNa zraddhAvAna to temAMthI rasa ja lUMTaze. temanAM lakhANomAM sata nItarI rahyuM che evo mane haMmezAM bhAsa Avyo che. temaNe pitAnuM jJAna batAvavA sAru, eka paNa akSara nathI lakhyo. lakhanArane hetu vAMcanArane potAnA AtmAnaMdamAM bhAgIdAra banAvavAnuM hatuM. jene Atmakaleza TALavo che, je pitAnuM kartavya jANavA utsuka che tene zrImannA lakhANomAMthI bahu maLI raheze evo mane vizvAsa che; pachI bhale te hiMdu che ke anya dhamAM ho !.." ahIM ApaNe sattara varSanI emanI ummara pahelAnAM ja DAM gadyo ane pavo joIe: Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhu prAthanA nIti-prIti, namratA, bhalI bhaktinuM bhAna, A prajAne Apaze, bhaya--bhaMjana; bhagavAna. hara; ALasa-edIpaNuM, hara; adha(pApa)ne ajJAna; hara, bhramaNA bhArata taNI, bhaya-bhajana, bhagavAna,' vyatIta rAtri ane gai jiMdagI para daSTi pheravI jAe-mULatattvamAM kaya bheda nathI, mAtra STimAM bheda che. gema gaNI-Azaya samajI pavitra dharmAMmAM pravana karaje. * * tuM kArIgara hA, teA ALasa zaktinA gera upayoganA vicAra karI jaI AjanA divasamAM praveza karaje. bai tuM strI hAya tA tArA pati pratyenI dharmokaraNIne saMbhAra. doSa thayA hoya tenI kSamA yAca ane kuTu Mba bhaNI diSTa kara. je tuM yuvAna hoya te udyama ane brahmacaya bhaNI STi kara. te tu samajaNA bALaka hoya te| vidyA bhaNI ane AjJA bhaNI daSTi kara. bhAgyazALI ha| te tenA AnaMdamAM khIntane bhAgazALI karaje; paraMtu durbhAgyazALI hA teA anyanu bUru karatAM zakAI AjanA divasamAM praveza karaje. julamIne, anADIte uttejana ApatA ho te aTakaLe. tuM game te dhadhAthI' hA, paraMtu AjIvikAthe anyAya saMpanna dravya upArjana karIza nahIM. pavitrAnu` mULa sadAcAra che. sAyaMkALa pachI vizeSa zAnti leje. AjanA divasamAM ATalI vastute bAdha na gaNAya, te| ja vAstavika vicakSaNatA gaNAya : (1) ArAgya, (2) mahattA, (3) pavitratA ane (4) pharaja. Aje tArAdhI koI mahAna kAma thatuM na hoya, te tArAM sarva sukhane bhAga paNa ApI deje. vikArane ghaTADo karaje. satapuruSane samAgama citavaje." ATalA zabdone paNa vicAratAM teenuM adhyAtma zuSka hatuM; paNa sAcA rasavALuM hatuM. vyavahAru paNa hatu ja e dekhAI rahe che. vaLI teo bhAratanA bhaktivALA ane bhAratanI A pratta dvArA jagatanuM kalyANa (AtmArtha' paramA sAdhaka) karavAmAM (tee) mAnatA hatA. A badhAM parathI sadha' samanvaya ane gAMdhIjIne soga vagere temanA sa-janmA sAthenA parama puruSArtha te paNa sUcavI jAya che ja. ATalu ciMtana Aje karIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jast harivajayasUri jayaMtI 1 gItA jayaMtI I acheTuM H datta jayaMtI 1 narasiMha mahetA jayaMtI zAradAmaNidevI jayaMtI 70eo) 046 s mA ga za 2 zrI hIravijayasUri jayaMtI [mAgazara suda noma) mAgazara suda nomano dina e zrI hIravijayasUrino janma, dIkSA ane AcAryapadane divasa che. hIravijyasUri akabara bAdazAhanA jamAnAnA eka samartha jainAcArya hatA. akabara upara hiMdudharmanI gADha asara sAthe jeTale aMze jIvadayAne UMDo saMskAra hato, temAM A AcAryanI asara ochI nathI ema jaNAya che. gevidha pratibaMdhaka kAyado, mAMsAhAra taraphanI upekSA, sarvadharma samanvayanI bhAvanA vagere akabaranA rAguNomAM aneka nimittoe bhAga bhajavyo haze, temAMnA A AcArya paNa eka nimitta hatA. AjanA jainAcAryo - pAMcama, dIkSA mAre che ane tapa utsavomAMthI UMcA AvI AjanA rASTraghaDataranI subhagapaLe zrI hIravijayasUrinA jIvananAM AvAM pagalAMne anusare to kevuM sAruM? gItA jayaMtI [mAgazara suda ekAdazI] gItAne mAtAnI upamA ApI che. ane enI godamAM poDhIne tatvarUpI dUdha pIvAnI IcchA pragaTa karI che. gItA mAtAnI gAdamAM javA pahelAM e mAtAnI godane vega ApaNe banavuM joIe. sadAcArI, zraddhALu, guNalakSI daSTivALo sAdhaka yogya gaNAya che ane te gItA mAtAnuM dUdha pI zake che. vaLI e dUdha pacAvavA mATe sAdhakanI hojarI paNa tevI ja majabUta joIe. gItAnuM gAna gAnAra zrIkRSNa gurue ajuna pAse e ja vAta karI hatI ke, "tapa ane bhakti thI gItAmAtAnuM dUdha pacI zake che." H For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 bhagavAna zrIkRSNa : pitAnuM nAma vAsudeva, mAtAjInuM nAma devakI. mAmA kaMsanA trAsathI bacAvavA A bALakane emanA mAbApa naMda-yazodAne tyAM mokale che. bALapaNathI ja temanAmAM nIDarapaNuM, paropakAra, prema khIlelAM hatAM, gepa gopIkAonA teo vallabha bane che. gopAlana ane khetInA teo rasika che. dvArikAnI rAjyadharA lIdhA pachI hiMdanI saMskRtinA teo sUtradhAra bane che. mahAbhAratanA teo pradhAna puruSa che. arjuna, pAMDunA putra che. yudhiSThira ane bhImathI e nAnA che paNa vIra che, jijJAsu che, draupadInA prANapriya che. - zrIkRSNagurunA ziSya banIne e gItAmAM dIpI UThe che. gItAne atyaMta saMkSepe sAra | gItA mahAbhAratanA yuddha prasaMge arjunane uddabhavelA mohanuM nirasana karato zrIkRSNaguruno addabhuta bedhamaya prasaMga che. saMjaya nAmanA sArathi, duryodhana rAjAne pitA-dhRtarASTra rAjAne zrIkRSNaguru tathA ajunane saMvAda kahI saMbhaLAve che. te gItAnuM svarUpa che. zrIkRSNa tathA arjunanA gItArUpI -saMvAdamAM evuM batAvavAmAM AvyuM che ke sthULa rIte ghora dekhAtuM karma paNa moha vaza thaI cheDavuM e mahAbhayaMkara che. kAraNa ke - niyata karmano kadi saMnyAsa upaje nahi, chatAM mohavaze tyAge, te tyAga tAmasI kahyo. [18-7] vaLI kama pote dUSita nathI paNa kartAne ahaMkArane lIdhe kama dUSita thAya che athavA gavAya che. eTale mAtra karma tajavAthI patatuM nathI ane jyAM "lagI kAyA che tyAM lagI- kSaNeya na rahe koI, kadI kArya karyA vinA avazaya sau kare karma, prakRtinA guNe vaDe. [3-5]. to pachI je kriyA karyA vinA chUTako ja nathI te karmabaMdhanathI chUTavAna eka ja upAya che ke, lAbhAlAbha sukhadu:kho hArajIta samAMgaNI (2-36) kartavyaparAyaNa rahevuM. AvI samatA e ja gItA mahele coga che. samava yoga lakSaNa. (2-48) samatA vinAnuM kartavya bhUlapAtra banavAne saMbhava che. paraMtu samatA AvyA pachI paNuM kartavya te karavuM joIe. "asakta AcArI karmo, purUSa pAmato paraM (3-19) AnuM ja bIjuM nAma Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 karmakauzalya. e veganuM bIju pAsuM che (2-50) game te mArge jAo game te Azrama svIkAre, paNa ATaluM dhyAna Apo eTale basa che. yuktA''hAravihAra yuktaceSTasya karmasu / yukta svapnA'va boghasya yaugo bhavati duHkhaha // je AvI yuktatA, kartavyAkartavyane viveka-jAte zodhAya te sauthI uttama kAraNa ke prabhu saunA hyadayamAM beTho che. (18-61) chatAM ema na bane te sarva kartA sahita saddaguru zaraNe javuM (18-36 ) ane ema paNa na bane te sarva karmaphaLane tyAga karavo (12-11). sava karmaphaLatyAganI bhUmikA mATe nirapekSapaNuM, AMtarika ane bAhya pavitratA, udAsInatA Adi sadguNe mahattvanA jarUrI che. (12-16) chevaTe te guNAtIta ja thavAnuM che, tyAre ja mokSa che. (14-20). | sadaguru zaraNe janArAmAM sarva bhUtanuM hitaciMtana ane samarpaNa Avazyaka che. (12-13-14) ane (1) prabhu zaraNe janAramAM nirbhayatA ane eka nizcaya jarUrI che. (2/41-16/1). prabhu to sarvathI nirlepa ja che eTale prabhubhakta nirlepatA pAme temAM zI navAI che? huM rUpa AtmA, paramAtmA, kSetrajJa sarvatra che. (a, 7, 8, 9, 10, 11, 13, ) jagata ane jIvana joDAyelAM ja che. (2) sAcA saddaguru te aMtaryAmI ja che. eTale tyAM namratA, jijJAsA ane sevAbhAva sahita (4-34) javAthI zAMti maLe temAM navAI ja zI ? tathA karmamAM ja mAnavIno adhikAra che. kamaMphaLasiddhimAM mAnavIne ekale. puruSArtha kArya karato ja nathI. tyAM ahaMkAra zA khapane ? (2-47 ). ahaMkArathI karelI haTha aMte nirarthaka nIvaDe che ane AtmapAta ja thAya che. ( 18-59 ) ahaMkAra choDanAra AsaktijIta kamaLanI jema saMsAra rUpI vRkSathI (15-1) nilepa rahe che (5-10) daivisaMpatimAna ajuna A vAtane samajI javAthI ene moha jato rahyo eTale svayaM potAnuM kartavya samajAyuM. ane ene janmele kheda (1-47) naSTa thayo. (18-73). >> tatsata e trividha brahmanAM nAma para zraddhApUrvaka japa karAvato te japayajJa dvArA paNa kartavya bhAna pragaTe che. kAraNa ke brahma nirdezamAMthI saMskRti, zAstra ane yajJarUpI dhamaMya puruSArthanI utpatti che. (17-23) Ama gItAne chello vani e che ke jyAM taTastha buddhi ane kartavyavIratA che tyAM vijaya, zrI vibhUti ane ayaLa nIti eTale ke sUkSma ane sthaLa banne prakAranAM sukha che ja. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 Acheru [mAgazara suda agiyArasa] mAgazara suda agiyArasane dine mallInAthatItha karanI janmatithi ane dIkSAtithi banne gayAM. mallInAtha e jaMtAnA cAvIsa tI karo paikInA ogaNIsamA tItha kara che. dgi kharA temane puruSa mAne che. zvetAMbarA temate A dehadhArI mAne che. kharI rIte puruSanuM ke strInuM cihnabhAna navamA guNasthAnanI bhUmikA pachI UMce janArane hotuM nathI ema jainatattvajJAna svIkAre che raeNkeTale deha strI hoya teAye AtmadRSTie puruSa manAya te svAbhAvika che, strIone nayana, saMnyAsa ane meAkSanA adhikAro tA jaina darzana svIkAre ja che. uparAMta tIthaMkara jevA sarvoparIpadane paNa zrI dehe pAmI zakavAnI A vAta eNe svIkArI che. Ane vamAna jaina leke acche. eTale ke A gaNe che, ema gaNavA chatAM eka paNa bAbatamAM deha amuka pada ke amuka adhikAra nathI meLavI zakatA ema nahi, ATalA svIkAra thaye eTale patyu. mallInAthane prasaMga pratyeka strIne sava' prakAranAM adhikAra tarapha puruSA karavA ane huM aLA huM; eDhaNuM eDhanArathI zu` vadhe ?'' e jAtanI lAghava thi tevAnuM AhvAhana kare che. 25 "C datta jyaMtI [mAgazara suda 15] mahArASTrIne mana gurudattanA mahinA agAdha che. mAgazara suda 15 dattAtrayane jayaMti dina che. gurudattAtraye je eka mahAsUtra ApyuM che, te ApaNI sAdhanA mATe rasAyaNarUpa che. vizvamAM eka paNa vastu, eka paNa vyakti ke eka paNa nAva evA nathI ke jemAMthI jJAna na maLI zake. Ana MdamAtranuM mULa paNa jJAna ja che. mAtra jijJAsA joie. jijJAsA meLavavAnI nathI koI dukAna ke nathI ene zIkhavAnI koI zALA. jijJAsA te bhItaramAMthI ja lAdhe che. jijJAsA je bhItaramAMthI pragaTe tevu bhItara banAvavA mATe suviyAra ane suviveka banne joIe. suvicAra e jema jagatanI DALInI sAthe jamaNI bAju paNa batAve che tema suviveka DAthI cheDavAnu ane jamaNI pakaDavAnuM zIkhave che. Jain Educationa International 'dattAtraya' khelatAM ja 'gurudatta' zabda yAda Ave che temane gurupade besADayA aMte pAte ja vizvanA guru banI gayA. prAya: gurudattanAM pagalAM ja pujAya che For Personal and Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 ete atha e thAya ke; e puruSane pagale pagale cAlavu joIe." eve pagale cAlanAre prathama potAnI jAtane vizvamAM vilupta karavI joIe. je potAnI jAtanuM vileApana karI zake, te ja vizvanuM premabhAjana athavA pUjApAtra khetI zake. sAdAInI pratibhA ane namratAnI vibhUtirUpa gurudattane pagale cAlavAnu saune sadbhAgya hA. bhaktamaNi narasi'ha mahetA [mAgazara vada sAtama] mAgazara vada sAtamane divasa, zrI narasiMha mahetAnA janmadivasa che. jUnAgaDhanI nAgarI nAtamAM thayelA narasiMha mahetAthI kaI gujarAtI ajANa nathI. bhASA yuganA bhaktomAM emanuM nAma jhaLahaLatuM jaNAya che. saguNApAsako paikInA narisaMha mahetA jJAnapUrvakanA bhakata hatA. eTaluM ja nahi paNa krAntikArI bhakta hatA. mahAtmAjInuM atipriya bhajana, vaiSNava jana teA tene kahIe " e ja parama vaiSNava puruSatu hatuM. atyannene harijana nAmathI biradAvanAra ane emanI sAthe. sakriya AtmIyatA sAdhanAra e prathama paMktinA sAraDI sa Mta hatA. mahAvipadA sahI. ghaNAM pralAbhane UbhAM thayAM paNa e na DagyA, ke na pADyA. narasiMha mahetAnI janmatithie pratyeka gujarAtI harijanane hRdayathI apanAvavAnuM mAtra eka ja kiraNa le, teAya ghaNuM che. jyAMlagI AtmA tattva cinyo nahi tyAMlagI sAdhanA sarva juDI.' evA hRdayaspathI vacane uccAranAra jUnAgaDhanA nAgarazirAmaNu--narasiMha mahetA khare ja bhaktamaNi mALAone merusamAvaDA che. jJAtivAda ane savavAdanA cokAmAMthI emanI vyApaka vicArasaraNIe aspRsyeAnA jhUMpaDAMekamAM jaIne bhAvanAratne zeodhI kADhavAM hatAM. saMsArI chatAM saMsAranA vAyarAe e AtmavegavaMta narazreSDane nahAtA DolAvye. e kicana mAnavInI dUMDIe svIkAravA mATe nArAyaNane doDavuM paDatuM. giranAranA girirAjanI yAtrA sAthe narasiMhanA deha sparzelA dAmA kuMDanAM darzana atUTa rIte sakaLAyelAM che ane raheze. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zAradAmaNidevI [mAgazara vada daza ] mAgazara vada dazama e che zAradAdevIne jayaMtidina. zAradAmaNidevInuM nAma zrI rAmakRpALu paramahaMsanAM nAma sAthe sarva paricita che. kastUrabAe bApujInI chAyArUpe rahI jema rASTrane vega Apo tema zaridA devIe paramahaMsanA saMnyAsI padane samarthana ApyuM eTaluM ja nahi balake emanA mizanane emanI gerahAjarI pachI paNa calAvyuM ane daDha banAvyuM. strImAM kSamA, tyAga, tapa ane svArpaNa uparAMta zAsaka zakti paNa kevI hoya che ene paraco Ape. bhAratavarSanI AryAnArIoe pitAnAM ziyaLa ane samarpaNathI je hiMdaghaDatara karyuM che, tenuM ciMtana keIpaNa taTasthaciMtakane AnaMda ApyA vinA nahi rahe. AMtararASTrIya khyAti pAmelA vidvAna ane yogI vivekAnaMdasvAmInA hRdayaguranAM patnI ane pachIthI-mAtAnuM biruda pAmanAra zAradAmaNidevIne yAda karatAM haiyuM pulakita banI jAya che. AMtaratyAgI ane tapa mUrti patidevanI pAchaLa kaSTamaye jiMdagI gujAravA tatpara thayelAM zAradAmaNi ekamAtra patiparAyaNatonA Adarza sivAya navajIvananA patha para pagaluM kema mAMDI zakyAM haze ? araNyamAM ekalI aTulI e mahAna ane vIra nArIne bhIladaMpatinuM mArgadarzana kaI divyasaMpattinA baLe maLyuM haze? A badhuM vicAratAM aMtaHkaraNa ApoApa namI paDe che. rAmakRSNa paramahaMsanI jIvanamuktinAM-anokhI preraNuM ApanAra-sArathirUpa ane emane dehavilaya bAda aneka anuyAyIjanAM hRdayanAtharUpa e zAradAmaNidevInI janmajayaMti nArIjagatane mATe sanAtana padArthapATha che. jhAMpa, tA. 8-1-48. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ZmakarasaMkrAMti [pASI pUnama makara saMkrAMti [14 mI jAnyuArI] makara rAzimAM sUya pesIne ka` rAzi lagI paheMce teTalA cha mAsanA gALAne uttarAyaNa kahe che. gItAmAM uttarAyaNanuM avasAna khAdya gatinuM denAra lekhAyuM che. jo ke huM Ane sthULa bhAve nahi paNa sUkSma bhAve lauM chuM purANAmAM paNa A mahinAete dAna mATe sarvA ttama gaNyA che. ApaNe jANIe chIe ke ochAmAM echu. uttarAyaNanA AraMbhane divase prajAnA vage dAna ApavA khAsa prerAya che. AnA a huM e besADu chuM ke hiMdu khetIpradhAna deza che. dakSiNAyananA mahinAe moTe bhAge pAkanA Ave che, e mahinAomAM kudarata pAsethI levAnuM Ave che. mATe A uttarAyaNa AMtarika sUryanA prakAzanA amAM lauM chuM je sUrya ApaNA mAnava zarIranA bhItaramAM che, peASI pUnama 'bhAlanalakAMThA prayAganI pachAta paDI gayelI kemeAnA navI samAjaracanAnI dizAmAMnA punarutthAnanI dRSTithI je mAMgalamaya zarUAta saMvata 1995 nA poSa suda pUnamathI thayelI, te divasa khare ja vizvAsakSanA dhyeye dharmoMmaya samAja racanAnA bhAlanaLakAMThA prAyogika saMghanI pravRttimAM aitihAsika ane mahAmUluM saMbhAraNuM che. 'kALA' kahevAI rahelI e AkhI kAmane leAkapAla paTelarUpe je gauravaprada navu nAma maLyuM te e prasa MgathI zarU thayu che, pauSadha pUrNimA Jain Educationa International poSa mAsa poSI pUnama nAme leAkAmAM mahimA pAmelI A pUnamanA bhAI-bahena vaccenA nimaCLa premanI vizuddha ane vatsala premanI puSTi karanArI tarIke mahimA che, te bahene Aje ta leze ane bhAIne pUchaze : 'bhAInI bahena jame ke rame' ane bhAIne je game te karaze. sayama ane sneha vaccenA AvA suMdara For Personal and Private Use Only. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 saMvAdano kuTuMba jIvanamAM je saMgama jovA maLe che te ja saMgama vizvajIvanamAM jovA maLe tevA saMtabAlajI mahArAjanA manoratha che. ene pragaTa karavA mATenI A tithi anukULa-gAnuyoga che. ApaNe paNa A divase ApaNuM nirmaLa nehanI bhAvanAne puSTa karavAno saMkalpa karIe te ISTa che. pauSadha pUnamanI ujavaNI jaina ane bauddha paraMparAmAM pUnamane divase zramaNe ane sAdhake pIche eTale pauSadha vrata kare che. te divase adhyAtma tatvane puSTa karavA mATenI sAmUhika upAsane sama gaNAya che. te divase sAdhaka vicAre che. jIva mAtramAM-caitanya mAtramAM vadhate. oche aMze jJAnanI jyota jalatI hoya che. A jJAnata mArAmAM paNa che A prakAza dvArA(1) huM satyamaya jIvana jIvavA prayatna karIza. satyanI zraddhA dvArA AgaLa vadhIza. (2) sAttvika jIvana jIvIza. ane evI rIte jIvatAM je saMjoga ke AjIvikA prApta thAya tethI saMtoSa mAnIza. (3) sau jIvane mArA samAna mAnI, sau sAthe samabhAva ane AdarapUrvaka vatIza. (4) jIvananAM pratyeka kAryamAM ane mANasa sAthenA vyavahAramAM rUDhatA-mUDhatA. tajI vivekapUrvakanuM-jJAnapUrvakanuM vartana karIza. (5) adhyAtmajIvanane puSTa karatA sadUguNanI ane sutranI vRddhi karato rahIza. (6) AtmA ane samAjanuM zreya thAya te prakAre mana vacana ane kAyAthI vizuddha vyavahAra rAkhI sarva-zuddhimAM surithara rahIza. (7) jIvamAtra sAthe ane khAsa karIne manuSya sAthe huM vAtsalyapUrNa vyavahAra rAkhIza. mArI sagavaDa ane sAdhanasAmagrImAMthI tenA sukha nimitte vibhAva eTale ke bhAga ke dAna ApIza. (8) suvicAra, satyanA prayoga ane satyamaya jIvanano prabhAva vadhe tevuM jIvana jIvIza. A ATha prakAranA AcArano saMkalpa kare te samyaka darzanane puSTa karanAra manAya che. saMkalpa pragaTa thAya che cAritra dvArA, zIla dvArA. zIla ke cAritranA vikAsa mATe hiMdu dharmanI traNeya mahAna zAkhAe je kahyuM che te aSTAMga yogarUpe hiMdu darzana heya, aSTAMga mArgarUpa buddha darzana heAya ke aSTa pravacana mAtA rUpe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina darzana hoya tenI tAtvika carcAmAM paDyA vinA saMtabAlajI mahArAje- dhama amAre eka mAtra e sarva dhama sevA karavI dayeya amAruM che vatsalatA vitha mahIM ene bharavI. e caraNamAM sarvadharmanA AcArane sArA suMdara rIte gUMthI lIdho che. tene je AcarIe te ApaNuM cAritranI suvAsathI ja ApaNuM prayogakSetra maghamaghI rahe. A cAritra pAlanamAM dareka dharmanA Adarza puruSonuM jIvana ApaNane preraNuM ApatuM rahe te dRSTie dareka dharmanA prANu puruSanA pragaTa guNane grahaNa karanArI prANimAtrane rakSaNa ApyuM" vALI prArthanA paNa ApaNane baLa ApanArI thaI paDaze. Ama A divasa zubha saMkalpa, zubhatrApAlana, ane zubhaprArthanAthI ujapIe. A UjavaNI zuSka na banI rahe paNa AnaMda ane utsAhanI vRddhi karanArI ane te mATe samUha bhojana, samUha carcA, satsaMga ane sAmUhika saMkalpa dvArA sAmUhika netRtva ane guNavRddhinA kAryakramo ane je zubha ane satkArya thayuM heya tenuM prakAzana ane pradarzana jI vyakti tathA samUhane AdhyAtmika tema ja naitika puSTi maLe tevI rIte A divasa ujavI saune protsAhana ApIe. sAthesAtha je puruSanA prayoga nimitte A divasanI ujavaNI karIe chIe te puruSa ane tenA jevA prayogo karanAra anya kRti sapuruSo ApaNA samAja, rASTra ane vizva aMge je aramAne seve che, AzAo rAkhe che ane prayAso kare che tene abhyAsa karI AvatA varSa mATe kAryakrama ane Ayojanane Acho Alekha paNa karI levo joIe. e daSTie vinobAjI ane saMtabAlajI jevA krAMta saMte gAMdhIjInA satyanA prayogonI paraMparAne kevI rIte vikasAvI tenuM saMvardhana karI rahyA che ane ApaNI pAse kevI AzA rAkhI rahyAM che tene ApaNe kevI rIte caritArtha karI zakIe te aMge mane je sUjhe che te tamArI pAse rajU karuM chuM. saMta taraphanI cAdarabhakti puSTa kare saMtabAlajI ane vinobAjInI adhyAtma sAdhanA kevaLa vyaktigata mukti pUratI nathI jaNAtI. paNa vyakti-samaSTinA dharmAnubaMdhathI vikasita ane pravRtti-nivRttinA suyogathI grathita sarvAgI jIvanavikAsanI sAdhanA che. saMtabAlajI kahe che ke mAbApanuM vizuddha vAtsalya jema bhAI bahena vacce pavitratA, udAratA, nirdoSatA ane saralatA vadhAre che tema saMtanuM nirmaLa ane vizvavatsala Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvana paNa samAjamAM saccAI, prema, nirbaLatA ane sarala satya vyavahAra ne karuNa vadhAre e rIte pragazIla rahevuM joIe. sakala samAja sAthe saMtone A vatsala anubaMdha samAjanA dhArmika, sAMskRtika, zaikSaNika, vyavahArika ane rAjakIya jIvanane paNa satya ane ahiMsAthI paripuSTa karaze ane gharamAM jema janetAnAM premanuM anuzAsana cAle che, mA jema sarvane samAnabhAve rAkhatAM ane rahetAM zIkhave che, tema saMte paNa samAjane samatA ane samAnatAthI premapUrNa vyavahAra karatAM zIkhavaze. AvA saMto janmejane sudhI sakala jagatanI sevAbhakti jacaze. ane evI bhaktimAM ja mukitanI moja mANaze. "sakala gatanI banI janatA vatsalatA sahumAM reDa" evA AdarzanI Ahaleka jagAvanAra saMto e ja 34 maiyAnI jIvatI jAgatI pratyakSa ane pragaTa mUrti che. ApaNuM kArya te AvA saMtanI AjJA pramANe jIvI jANI, tenA anuja tarIke e jevo che che tevo AcAra pragaTa karavAnuM che. IzvarakRpAe bhAratane AvA jagavarala saMtanI satata bheTa maLyA karI che. mahAtmA gAMdhIjIe vyApaka ane vizALa bhUmikA AvA vAtsalyanA prayogo karIne bhAratanI saMta paraMparAnuM tAdaza rahasya pragaTa karyuM che. puruSa hovAthI ApaNe ene bApunA nAme bhale navAjIe. paNa tenuM hRdaya ane vAtsalyabharI kSamA jotAM manubene "bApu mArI mA"nI upamA ApI che te yathArtha che. kharekhara gAMdhIjI rASTranA pitA uparAMta sAdhanAkSetre te Apa saunI mAtA samAM hatA. AvA saMtane jene kAyanA piyara eTale jIvamAtranA mAbApanuM utkRSTa bIruda Ape che. saMtabAlajI paNa mahAvIranA kAyanA pIyara samA thavAnA Adarza ane gAMdhIjInA te Adarzane jIvanamAM pragaTa karanAra vyavahArane varyA che. jAtaanubhave tattva ane vyavahAra samanvayanuM emane je darzana thayuM che tene te dharmadaSTie samAjaracanA rUpe rajU kare che. e darzanane samAjanA pratyeka aMgane dharmane anubaMdhathI joDavAne anubaMdha prayoga kahe che. Avo prayoga vizvapremane puSTa kare che. AvA prayogane AraMbha 1995 nA poSa suda pUname thaye e paNa suMdara yogAnuyoga che. ApaNuM premane puSTa karanAra pauSadha pUnama ApaNAM pauvadha vratarUpI anubaMdha yogane saMta taraphanI Adarabhakita dvArA puSTa karo, puSTa kare. enA kAryakara banI baDabhAgI banIe saMtabAlajI mahArAjano prayoga gujarAtamAM che. ane ApaNe ema ja kSetranA kAryakaro chIe e ApaNuM mahAbhAgya che. paNa ApaNe tenA kAryakaro Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banavAne gya tyAre jaNAIe jyAre ApaNe enA AdezanuM samajapUrvaka, svecchAe ane zistabaddha pAlana karIe. kevaLa emanI saMsthAmAM kAma karavAthI kAryakara nathI banI javAtuM evA kAma karanArAnuM ApaNe jarUra gaurava karIe. ApaNI saMsthAmAM kheDakhetI karavA AvanAra sAthI-dADiyA, kamoda kaDavA AvanAra, kAMtanArA, silAI karanArA, vargo lenArA dukAna ke bhaMDAra calAvanArA, hisAbo. rAkhanArA, vyavasthA karanArA ema aneka prakAranAM kAma karanArA bhAI bahene vacce eka parivAranA aMga chIe, bhAIbhAnDara jevA chIe tema mAnI ekabIjAno Adara karIe. sukhadu:khamAM sAthe rahIe ane paraspara vizvAsa keLavIe ane vadhArIe eTaluM to ApaNe avazya karIe ja. paNa te uparAMta saMtabAlajI je kArya laIne beThelA che, je jIvanasaMdeza laIne beThA che, je prayogane ene ahIM AraMbha karyo ane jenA DhaMDhero pITIne pracAra karI rahyA che te kAryane, te saMdezAne anurUpa jIvana jIvIne, tenI sAthe baMdha bese tevo jIvanavyavahAra zarU karIe. te ja ApaNe tenA sAcA kAryakara kahevAIe. AvuM jIvana jIvavAne puruSArtha te kare ja joIe. bhale emAM caDhIe, paDIe. bhale emAM bhUlacUka thAya. ane te sudhAratA rahIe. bhale ene so TakA amalamAM mUkavA asamartha hoIe. zakaya hoya teTalAthI AraMbha karIe. paNa pUrNatA lale ja zarUAta thavI joIe. je lakSa che tene anurUpa-tenA anubaMdhamAM ja ApaNAM jIvanane pravAha vahete joIe.1 (vi. vA. 1-2-1972) 1. A lekha zrI dulerAya mATaliyA pratirUpe ahIM Apyo che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |_| vasaMta paMcamI || mahAzivarAtri {] bhISmASTamI [1] kasturabA puNyatithi ma hA mA sa vasaMta paMcamI [mahA suda pAMcama] A mAsamAM vasaMtapaMcamInuM parva AvI jAya che. joke vasaMtapaMcamIne utsava A mitine badale phAgaNa vada pAMcame thAya che ane ene raMgapAMcama kahevAmAM Ave che; paraMtu vasaMtaRtuno AraMbha A divase ja thaI jAya che. e daSTie A parvane mahimA che. "sAhelI re AMbe mahariyo' e gIta sAthe nArI mAtranuM vasaMtaRtu pratyenuM AkarSaNa kudaratI ja jaNAI rahe che. vividha prakAranAM puSpo khIlI UThe che ane comera pherama pherave che. hiMdamAM udyAna ane kuMje khUba ja hatAM ethI, e tarapha ahIMnI prajA prathamathI ja mugdha rahelI che. zrI kRSNavAsudevane kuMjavihArI vizeSaNa khAsa lagADAeluM che ane vRndAvananI yAtrAne mahimA AjaparyaMta cAlyo Ave che. - zrI rAmanA nAma sAthe paNa daMDakAraNyanI vanazrIno khyAla satata cAlu rahyo che. Ama hiMdI saMskRtinA e baMne sUtradhAra ane vasaMtane paNa saMbaMdha saheje Ubho thAya che. jema vasaMtamAM AMkhane ane nAkane ruci pedA karanAruM sRSTisaudarya nIpaje che, tema pati patnInA jAtIya-AkarSaNamAM paNa saheje Umere thAya che. A kAraNe vasaMtane kAmadevane mitra gaNavAmAM Ave che. rAmAyaNamAM jyAre pitAnI patnI umA pratye udAsIna banI zivAjI kevaLa tapamAM lIna thAya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, tyAre kAmanI madadamAM vasaMta pragaTa thavAnI vAta Ave che. patipatnInuM jAtIya-AkarSaNa mohamAM na pariName athavA vikRtavikAra lagI na kheMcI jAya te mATe, vasaMtapaMcamImAM viga pUjAnuM vidhAna che. eka suzIla patnI pitAnA jAtIyavegane viSNurUpa patimAM ApI de eTale e vega upara saMyama ApoApa AvI jAya che ane saMyamanI lagAma AvI gayA pachI, pati-patnI sAme rAga preraka prabaLa nimitta Ave te paNa vikRta-vikAranI hada lagI teo jaI zakatAM nathI. AvuM saMyamI joDe je prajotpatti kare che te prajA paNa ucca keTInI thAya te samajI zakAya tevuM che. vasaMtapaMcamInA parvamAMthI unmAda nahi, paNa saMyama, ukhalavega nahi, paNa ThaMDI tAkAtano upadArthapATha levAno che. eTaluM pUjA karanAra ke utsavamAM bhAga lenAra strI-puruSo avazya yAda rAkhe. bhImASTamI [mahA suda 8] bhISmanuM nAma letAM ja mahAbhAratanuM eka mahAna pAtra ApaNI sAme khaDuM thAya che. e pAtrane je eka ja saguNa laIne nyAya Apavo hoya, te evA sadguNa tarIke temAM saMka9pabaLano sadaguNa lekhAvI zakAya. AryasaMskRtinA gurujI vyAsamunie saMkalpabaLanI dizAmAM e pAtrane anokhuM ja cItayuM che. bhISma pAtranA pitA zAntanane matsyagaMdhA sAthe sneha lAgyo. matsyagaMdhA zakanyA hatI. kSatriya rAja pati ane mAchImAranI kanyA patnI. Aje keTalAkane navAI lAge, paNa tema nathI. zudra ane kSatriya banane varSo vaccenA roTIbeTI vyavahAra svAbhAvika ja hatA, eTale emAM keIe vadhe ja nathI lIdho, le tema na hatuM. karNane haju sUtaputra tarIke (kaMIka UNapavALuM e pAtra hoya ema.) ugAre mahAbhAratamAM dekhAya che, paNa zAntanune A zakanyA sAthenA lagna mATe ke potAnA pitAe kanyA sAthe lagna karyA te sAru bhISma mATe koI kazI ja UNapa uccAratuM nathI ane rAjavI zAntanune potAne paNa emAM kAMI hINapata dekhAtI ke lAgatI nathI. UlaTuM mAchImAra kahe che, je mArI putrI para sAce sneha hoya te eno putra ja Apane khare gAdIvArasa gaNAvo joIe." zAntanuM vimAsaNamAM paDe che, te jotAM ja A vimAsaNane bhISma vaNakaNe dUra karAve che ane zapatha le che, "huM gAdIe te nahi ja -besu paraMtu bhaviSyamAM mArI prajA paNa e dAvo Ubho na kare te mATe huM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagnajIvana nahi chavuM" ane A bhISaNa saMka9pane te jiMdagIbhara TakAvI rAkhe che. bhISmamAM mahAtyAganI upajelI A zaktinAM vakhANa karavAM che enI pitRbhaktinAM vakhANa karavAM ? AMtarika premathI eNe brahmacaryane akhaMDa nibhAvyuM. A badhuMya mAtra enA saMkalpabaLane AbhArI hatuM. alabatta droNanI sAthe bhIma paNa duryodhananA pakSamAM vacana ApIne jaI beTho, te kAraNe eTalI e patramAM jhAMkhapa lAge che, paraMtu eNe e pakSamAM javA chatAM pAMDavonA--potAnA -para zastraprahAra na karavAnI Teka sAMgopAMga nibhAvI rAkhI che. bhISma paDe che, vAM bANazayyA para rahyAM rahyAM mahAbhAratakAra emanA mukhe mahAna tattva upadeza karAve che. cheDo sudharAvI Ape che. eTale mAnavuM joIe ke jene aMta sAre tenuM sau sAruM." bhamanA saMkalpabaLe A tyAga, A tapa ane A tAkAta janmAvyAM hatAM. ne bhInuM saMkalpabaLa pAMDavapakSe nyAyadaSTie prathamathI DhaLyuM hota, to to. kadAca mahAbhAratanuM yuddha paNa saheje khALI zakAyuM heta ane bhISmapAtra aNIzuddha AdarzarUpa banI gayuM hatuM, chatAM enA bAkInA paNa lokottara jIvanamAMthI e badha maLe che ke, saMkalpabaLa e eka jIvanasAdhanAnuM ane kartavya kSetranuM mahAna jarUrI pAse che; paNa e pAsAne vikasAvyA bAda paNa sAcI dizAmAM ene aviratapaNe vaLAMka ApavA mATe emAM akhaMDa jAgRtinI AvazyakatA che. bhImapAtramAM rahelI akhaMDa jAgRtinI khAmIe ja e pAtrane thoDI paNa, jo gupa lagADI che, chatAM aMta vakhate paNa te pAtra eTalI paNa UNapa samajI cheDe sudhArI le che, te enI saMkalpabaLamAMthI nIpajelI siddhine kAraNe ja. ApaNe evI mahAna siddhinA mULarUpa saMkalpabaLanA ajoDa sadgaNane bhISmASTamI divase hajAra hajAra vAra rasapUrvaka saMbhArIzuM ane emanA jIvanaprasaMga dvArA savarNa-aspRzya varNane nAme UbhI karelI khoTI dIvAlane dUra karIzuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 mahAzivarAtri [mahA vada 13] mahAdevanAM maMdire ghaNuMkharuM nadIkAMThe athavA gAma bahAra svaccha havAmAM hoya che, kAraNa ke mahAdevane parigraha ja nathI. mahAdevanuM devaLa haMmezAM abhaya hoya che. bIlIpatra jevI sAmAnya sAmagrI ane pANInAM TIpAMthI teo tRpta rahe che. AthI emanI pUjA paNa bhAre nathI paDatI. sAdAI, svacchatA ane saMyama e saddaguNa tripuTI je mahAdevanA nAmamAMthI laie to polIsa ke rAkanuM zaraNa levA deDavuM na paDe. hiMdanI prajAne A Adarza ja AgaLa dhapAvI zakaze ane hiMda duniyAnAM rASTra samakSa gurupada apAvI zakaze. zivanAM be svarUpa che : 1. saumya, 2. raudra, paheluM saummasvarUpa kAmadevane jItavAnuM bhagIratha prayAsa karanAruM che. anya maMdiromAM mUrtipUjA thAya che, jyAre mahAdevanA devAlayamAM liMgapUjA thAya che enuM rahasya e che ke brahmacarya pALavuM joIe. jema pArasI lokone "Ataza baherAmanuM pratIka aMtarAtmAnA prakAzane covIse kalAka jAgRta-cetato rAkhavAnuM sUcave che, tema mahAdevanI liMgapUja paNa e ja sUcave che ke vIryapAta thayo AdhyAtmika mRtyu ! vIya rakSaNa e ja kharuM jIvana che." mahAdevanI bIjI viziSTatA temanI pULanI che. temane bIlIpatra tathA dhaturAnAM phUla caDe che. ApaNI dhArbhika kriyAmAM vaidyakIya daSTi paNa vaNAyelI che te tame dareka sthaLe joze. bIlIpatra ThaMDAM che, vaLI zivajI upara kAyama jala reDAya che. e pratIka ema batAve che ke brahmacArIe magaja ThaMDuM rAkhavuM joIe.. khAnapAna zIta vIryavardhaka ja levAM. dhaMturAnA phUlane hetu e che ke dhaMtura kelI che. tema Atma mastInA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kephamAM zivajI rahelA tema zivapUjaka paNa rahe. Aje je kakkaDa leke ke zivapUjako gAMjAAdithI magajamastI lAve che te kurUDhi che. kharI vAta to e che ke, zivajI jema saumya ane bheLA hatA, mAtra kutti sAme ja rudrA banatA tema sAdhake khoTI vRttio sAme yuddha karIne kharI AtmamastI keLavavI joIe. dareka devanI prasAdI dareka jaNathI jamI zakAya, paNa mahAdevanI to atithi ke pUrI tapodhana ja laI zake bIjA nahIM enuM zuM kAraNa? mahAdeva e tapasvI ane tyAgI puruSa che eTale tyAgInI prasAdI tyAgI mATe ja hoya e svAbhAvika che. tyAgInuM kane pace ? tyAgIne ja pace ne ! atithi paNa niHsvAthI che. pUjArI paNa ni:svAthI hovo joIe. e tyAgI ke ni:svAthI TaLe ke pachI e prasAdI enAthI na ja jIravI zakAya. (prA. prAmAMthI) rASTramAtA kastUrabA mahAzivarAtri e jema zivanI yAdI Ape che tema hiMdanI eka mahAnArInA mRtyunI paNa yAdI Ape che. rAmAyaNamAMthI jema sItA kheMcI levAmAM Ave te karuNarasano AtmA nIkaLI jAya che, tema mahAtmAjInI Aja lagInI AMtara ane bAhya kartavya sAdhanamAMthI kastUrabAne bAda karavAmAM Ave to e (sAdhanA) paNa aTUlI banI jAya che. haju teo lAMbu jIvyAM hatA te AjanI noAkhalInI navasAdhanAmAM sArI pUti thAta; paraMtu Aje to e jIvaMta mUti mAtra kalpanAmUti thaI cUkI che. bahu ja ochuM akSarajJAna chatAM kaparA saMyogomAM svataMtra rIte nirNaya lenArI buddhi jenAmAM javalaMta hatI; zarIre strI chatAM svabhAve je marda hatI; jeNe bharajuvAnImAM tyAga, tapa tathA bhAvanAnI dIpamALAmAM dIvelanI garaja sArI; ane jeNe kArAgRhamAM prANa hoye te bhAratanI jagadaMbA samovaDI kasturabAnI mRtyutithi TANe AjanI pratyeka hiMdanArI kaika ne kaika kartavyanI nivApAMjali dhare ane evI puNyazAlinI banI dezane puNyabhUmi banAve. (vi. vA. 1-7-47) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [][] hALI zivAjI jayaMtI hALI [phAgaNa suda pUnama] phI ga NamA sa 'hutAzanI,dhULeTI tathA raMga maheotsava' pa'triveNI A mahinAmAM Ave che. hALInA divase keTalAka upavAsAdi kare che, teA keTalAka loko aziSTa uccAro kADhe che. rAtre hutAzanI pragaTe che. dhULeTIne divase bALako kAdava ane raMga uDADe che. bIjane divase vaiSNava samAjamAM harSAthI hArI khelAya che ane kezuDAM phUlaraMga uDADavAnI prathA che. A traNe divasamAM A pa triveNImAM sArAMnarasAM banne taaAnu mizraNa che. huM A pa triveNImAM hiraNyakazipu, prahalAda ane viSNunI tripuTIne keMdramAM gaNu chu . jee gALAgALI kare che, chANu uDADe che, leAkeAnAM vastra ragathI bagADe. che, hoLI pragaTAvavA mATe chANAM lAkaDAM corI lAve che, bibhatsa citravicitra veze ke pratimAe khaDI kare che, te hiraNyakazipunA vanane anusare che. A dAnavIvRttinA vArase che. Jain Educationa International jee upavAsa kare che, hoLI pragaTayA pachI ja bhojana kare che, ane prabhunAma, le che te pradlAdanA vartanane anusare che. A bhaktimaya daivIvRttine vArasA che. jee horI khele che, vasa'ta RtunA utsava mANe che, te viSNubhagavAnanI prAsAdika vijayavRttine anusare che. AvA varga te potAnA jIvanamAM paNa prasAda ane vijaya bhare te emAM ullAsa sAthe samarpaNa paNa AvI jAya che. bIjI rIte jotAM hiraNyakazipune huM mAha gaNuM ..., tenI bena holikAne tRSNA kahyu` chuM. prahlAdane prathama ajJAna ane viSNunI ethe jJAnane sthAne gADhavuM chuM. menu bALaka ajJAna che. jemake eka vastu para meha thayA, te temAMthI te vastunA kheAkhA pAchaLa doDavAnA ke meLavIne cUMthavAnA vikalpa pedA thavAne.. For Personal and Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 A che ajJAnanuM svarUpa. paNa sarcane! prakAza o paDe te te ajJAna jJAna banI jAya che. matalaba ke vastunA kheAkhA pAchaLa deDavAnI ke cUMthavAnI vRttine badale vastunA vastuvatuM jJAna ane e jJAnajanya AnaMda mANavAne bhAva pedA thAya che. ajJAna mULe tA mehamAMthI janmyuM hatuM, paNa e ja ajJAna jJAnamAM palaTAtAM peAtAnA janaka mAhune haNe che. Ama, hiraNyakazipurUpI mehumAMthI pedA thayelA abhedha pradlAda viSNurUpI jJAna zaraNe jatAM jJAnI banI jAya che ane satyanA hAthe peAtAnA meharUpI pitA hiraNyakazipune mArI nakhAre che. tRSNArUpI : kheta jJAnane khALavA jatAM pote ja maLI jAya che. Ama A patriveNImAM hALIne divase ApaNe jIvananuM Ama mayana anubhavIe. daivI ane AsurI banne vRttienA yuddha pachI dhULeTIne divase daivI satyane vijaya mANIe. ane bIjane divase satyane sarvA Mge samarpita thaI jaIe. javAraja tA. 247-48 [gaI hoLInA tahevAramAM mahAvIranagara AM. kendra ciMcaNInA bhavya daravAjo aniSTa tattvAe bALI mUko. khALI mUkanAra vyaktiene satbuddhi maLe tevI prabhu prAthanA mATe mahArAjazrIe pAMca upavAsa karelA. A upavAsa daramiyAnanu eka prAta: pravacana] A divaseAmAM gALAgALI thAya che. kAdava UchaLe che, bibhatsa cenacALA thAya che. paraMtu A prathA pAchaLa ko itihAsa haze ? te saMgeAdhanano viSaya che. UI tarapha vera hoya te AvA vakhate enA badalA levAnA meDA maLe che... bhAi gaI kAle AvyA ane kazuM te keTalu du:khada che! temaNe tenA dIkarAne kahyuM 'tArI viSTA tArAM mAtAjI sApha kare, te tuM sApha karatA nathI. jyAre hoLInA bibhatsarasamAM masta banI bIjAnI viSTA hAthamAM laIne khIjAte tyAM nAkhe che te kevA nyAya ? koInI cIjavastu bALavAnA vicAra keTalA kharAba che? mIrAMene pavanAramAM joyu ke vinobAjI hoLInI kaMika vidhi kare che. je kacarA nAkhI devAnA hAya che te ekatra karI hoLInuM pratIka banAvI bhALI de che, hutAzanI upara bIjI cIne thAya che te sArI thAya che. khAMDanA hAraDA banAve che. dhANI caNA banAve che ane saMbadhIone ghera Ape che. ane sau haLImaLIne AnaMda kare che. khArAkamAM Rtu pramANe kaI kaI cIjone upayega karavAnA hoya che te vaidika daSTi paNa emAM samAyela che. saurASTra-kacchamAM dhANInA pracAra vadhu che. dhANI sAthe hAraDA ane khajUra paNa vaparAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 ApaNA tahevAro kaMIka ne kaMIka dhArmikatA upara ujavAya che. vyaktinA jIvanamAM dharmane praveza kema thAya deva ane dAnavo e be vacce sanAtana yuddha cAle che. AMtarika rIte joIe te kubuddhi-saddabuddhinuM gharSaNa cAle che temAM sabaddhi jIte che te itihAsa A hoLIne che. phAIbA holikA prahalAdane bALavA taiyArI kare che. bAthamAM laIne citA upara bese che. te prasaMgamAMthI A aniSTa bhaLI gayuM lAge che. rAkSaso vicAra karatA hoya ke ApaNe vijaya thaze ane emanI pAse to gaMdI vastu hoya eTale gALAgALI karavI, gAdI cIjo nAkhavI ane ujavaNI karavI. jyAre sajajana loke prahUlAdane bacAvavA prArthanA kare che. upavAsa kare che. ane ujave che. lAkaDA coravA koIne herAna karavA e to dAnavI pAsu che. ApaNe tyAM chokarAM lAkaDAM mAge che, chANuM mAge che. loko Ape che paNa na Ape to herAna kare che. nALIe caravA tene mUrata mAne che. mAgIne le te eka judI vAta che ! dhANI Ape, khajUra Ape, bALakone AnaMda thAya ane utsava sArI rIte ujavAya e jarUrI che. mAravADa vadhAre Ujave che. yu. pI. e paNa hutAzaNInA tahevArane vadhu mahattva ApyuM che. banArasamAM pArzvanAtha thayA tema mathurAmAM zrIkRSNa jamyA, rAmacaMdrajI ayodhyAmAM janmyA. e mahApuruSe uttarapradezamAM thayA eTale tyAM vadhu ujavAya che. paNa tyAM gulAla, raMga evuM uDADe che. paMDita naheru jevA paNa emAM bhAga letA. matalaba ke tahevAra ujavavA pAchaLa AnaMda sAthe guNa vikAsane hetu samAyelo che e bhUlavuM na ghaTe ! upavAsanA bIjA divase prArthane pravacanamAM hoLInA tahevAranA saMdarbhamAM A pravacana thayuM hatuM.] A divasomAM prabhuprArthanAnuM rahasya samajavuM joIe ke A badhA mAnavo ane prANIo kharekhara to Izvarane ja eka daSTie aMza che. eno artha eka e thAya ke Izvara e saMpUrNa che emAM koI guTI che ja nahIM. sattAtA, sarvadrA, saccidAnaMda svarUpamAM masta rahenAro che. paraMtu eka bIjI bAju paNa che. te e ke AsaktimAMthI UbhI thayelI sthiti. ja Asakti nA hota to koI prazna ja na hatA. jena Agamoe joyuM ke vAstavikatAne svIkAra karavo joIe ane parama vAstavikatA che tene paNa vicAra karo joIe. AsaktivALAmAM kAma, krodha, moha, mAna, joDAyelAM che. parama vastavikatAmAM zuddha buddhane aMza che tethI tene lepa lAgatuM nathI. mAnavanuM vizeSa mUlya eTalA mATe che ke baMne vAstavikatAnuM mUlya samajIne ene AcAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 mAnavI ja goThavI zake che. e AyarIte mAnavI jIvana uparAMta jagatane vahevAra gAvI le che athavA temAM sahAyaka bane che, dareka ThekANe sajjanatA ane dujanatA rahevAnI, zubha paNa rahevAtu ane azubha paNa rahevAnuM. AvA saMjAgeAmAM ja kAma karavAnu che. have jo ApaNe jenAmAM dUSNu vizeSa dekhAya che tene dUSita ja mAnIzu te tenI sAthe ApaNe tAdAtmyatA nahIM AcarI zakIe. Darane kAraNe ke bIjA kAraNe AMkha ADA kAna karIzuM te ApaNAya vikAsa nahIM thAya ane tene sudhArA paNa nahIM thAya. dUSaNamAMthI bhUSaNamAM javAnI tene taka nahIM maLe ane samAjamAM evI chApa UbhI thaze ke bhAI ! ApaNe ApaNuM sabhALA, Abhane thAMbhalA devAya nahI.. pagane vizvamAM laI javA hoya te joDA ja paherI levA. eTale DaMkha rAkhyA sivAya dUdhAne dUra karavAnA prayatna karavA oIe. peAtAnAM dUSaNo paNa dUra karavAnAM che. manuSyamAM je doSa che te AkhA vizvane pADe tevA che. te dUSaNA kema dUra thAya ane ApaNAM bhUSaNeA kema vadhe tene mATe evaDI javAbadArI uTAvavAnI che. A mATe ja saMsthAnI utpatti thaI che. bha. khudde ane bha. mahAvIre saMdha sthApyA, tame tarA ane bIjAne tArA. saMsthA dUSaNe te vicAra karaze ane bhUSaNAnAzuddha yuddhanA mAnavI vicAra karaze. ahIM ja jaina dharmAMnI vizeSatA che. te samaje che ke bIjAnAM dUSaNA potAnI jAte nahikADhI zake. teNe potAnI Ate paNa prayatna karavA paDaze. vAMkI lAkaDI ApI paNa paga UMcA nahi kare to te mera nahi pADI zake. rasto batAvanAra batAvaze. paNa cAlavAnuM potAnA pagathI che. hA; nimitta to khIjAe banavu paDaze. lAhInA sabadhAvALAnI vadhAre asara thaI zake che. nikaTanAM sagAM snehIo vadhAre naitika dabANa lAvI zake che. saMsthA ke saMdha te kAma kare paNa sAmAjika naitika dabANa Ave te gunegArane sudharavAnI pharaja paDe che. rAjya daMDa Ape che paNa tethI DaMkha rahI jAya che. gUDA dvArA gUDAgIrInA upAya levAya to gUDAgIrI khamaNI rIte phAle che. eTale ApaNe traNa dabANa lAvavAnI vAta karIe chIe. saMteAnA hAtha paga sevake nahi hoya te paNa kAma nahIM thaI zake, sevAne janatAnA sAtha nahI hoya te paNa kAma nahI thaI zake ane janatAne saMsthAnuM mAga daza na nahi hoya to ToLAMzAhI 35 khanI jaze. rAjyanu dayANa te chevaTanu che. tAmasI prakRtivALAne sarakArI pagalAMnI asara kare che. paNa tAmasI leAkeAnA TakA samAjamAM bahu ochA hoya che. Ama ekabIjAne vyavasthita anubhadha oDAya te dareka prazna yogya rIte hala thaI zake ane ahiMsAneA vikAsa cAlupaNe rahyA kare! (vi. vA. 1-8-75) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 zivAjInI smRti [ phAgaNa vada 3] zivAjInuM nAma letAMnI sAthe ja mAre mana eka Adarza rAjataMtravAhakanuM citra khaDuM thAya che. dharma sattAnI doravaNI nIce rAjasattA cAlavI joIe ane te ja te svaccha rahe, lokazAhIne nyAya ApI zake tathA lekazAhIne vikasAvI zake. . zivAjI javAbadAra rAjataMtra ja nahi balake prajAtaMtranA suyogya saMcAlakanuM pratIka hato: paNa zivAjIne prajAe nahote ghaDe, prajAnA prANezvara saMnyAsIe ghaDe hate. samartha ane enA sAdhuo eka tarapha prajAmAM zivAjInI jIvanacaryA ane pravRttio pAchaLanA Adarzane zuddhabhAve pracAra karatA hatA ane bIjI tarapha zivAjI AgaLa prajAnA AMtaranAdano saMdezo pahoMcADI tene mArgadarzana ApatA hatA. ekalo zivAjI lokazAhI nI sthApI zakata. ekalA sAdhu saMnyAsIo lokazAhIne na nyAya apAvI zakata. brAhmatva ane kSatriyatna bannenA suyoge rASTrane AtmA ane rASTranuM zarIra bane sacavAya che. bhAratane AMgaNe Aje bhAre suMdara taka che. rAjyataMtranA vAhake atyaMta suyogya che. mAtra khAmI che prajA ane taMtra-vAhaka vaccenI kaDI sAMdhanAra sAcA sevakonI. evA sevake nathI ja ema to na kahI zakAya. paNa bahu ochA che. ApaNu dezamAM sAdhusaMnyAsIo ghaNuM che. paraMtu keTalAka rAjakAraNathI nilepa rahe che, keTalAka sAcA arthamAM sAdhusaMnyAsIe ja nathI. samartha jevA kaDI sAMdhanAra sevakonI Aje khUba jarUra che ane te sAdhusaMnyAsI vargamAMthI saheje sAMpaDI rahe tema che. jarUra che dharmakAraNanA siMdhu sAthe rAjakAraNanA akhAtane meLavavAnI. gAMdhIjIe camAM ane dazya bane mUkyAM che. A para lagADI devAnI khAmI ApaNe saue maLIne purI karavAnI che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gUDI paDe-saMta saMtabAlajInI nirvANatithi Jain Educationa International nava ra h " {] hanumAna jayaMtI [] gUDIpaDa || rAmanavamI mahAvIra jayaMtI sahajAnaMda svAmI jayaMtI - - ke kema ? * * * * * * * * UHAN HH maiyA zaraNa mama For Personal and Private Use Only ca = ciMcaNu (ji. thANuM : mahArASTra)nA samudra taTe munizrInI samAdhi sarvathA sau sukhI thAo samatA sau samAcare; sarvatra divyatA vyApe, sarvatra zAMti vistare, "saMtabAla mA sa Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 rAma navamI [catra suda 9] eka rAma dazaratha ghara DA...le, eka rAma ghaTa ghaTa hI le... eka rAmane kiyA pasArA, eka rAma hai sabase nyA...rA, Jain Educationa International dazaratha putra rAmanuM jIvana ApaNe rAmAyaNamAM joI zakIe chIe. rAmAyaNa eka evA graMtha che ke nAnu` bALaka ho ke moTo paMDita hA, yAgI ho ke bhAgI hA sa kAI vAMcI zake. ane tuM anukaraNa karI zake che. evuM nirdoSa sAmAjika jIvana rAmanu che, jyAre mahAbhArata sarva sAmAnya janatA mATe anukarNIya nathI. tene samajavA mATe yogya adhikArI vyaktinI jarUra paDe che. eve e gabhIra graMtha che, eTalA ja mATe rAmane yu jAnayeAgI kathA che. ane kRSNane yuktayeAgI kathA che, te harSa ke zAkamAM, siMhAsana upara ke yuddhamAM game tevI sthitimAM aTala samatva jALavI rahyA che. jyAre rAma sItA virahamAM rahe che. ane sItA milanamAM hoMdrekI banI jAya che kharA ! koIvAra AzAva ta thAya che to koIvAra nirAza paNa thAya che. AvuM ApaNA jIvanamAM paNa bane che. savAla eTalo ja che ke hRdayanI saraLatA heAvAne kAraNe Ama sadAya nyAya nIti ane zIlane pakSe rahyA che. ApaNe lobha ane bhayane kAraNe emAM DhIlA paDI jaIe chIe. rAmAyaNutA eka ja guNu, ekapatnI vrata guNa keTalo badhA preraka che? potAnI avivAhita dazAmAM jyAre rAmacaMdrajI sItAne bagIcAnA gaurImaMdiramAM jatAM jue che tyAre mAhamugdha banI jAya che. paNa huM pAchaLathI bhAre pastAvA thAya che ke raghuvaMza jevA pavitra vaMzanA huM chatAM mate Ama kema thaI gayuM? turata potAnA nAnA bhAI lakSmaNane AvelA vikAramaya vicArA jaNAvI de che eTaluM ja nahi guru vizvAmitrane paNa jaNAvI de che tyAre ja saMtoSa pAme che. paraNyA pachI paNa yajJa vakhate jyAre sItAnI jarUra paDI tyAre tenA pratIka rUpe mUrti banAvI, paNa bIjI strInI kalpanA zu nA karI. eTalA ja mATe jyAre sItAjInuM apaharaNa thayuM. tyAre tenI zASa vakhate khuda zivapatnI umAjIe sAkSAt sItAnuM rUpa dhAraNa karI chetaravAnA prayatna karyo tyAre rAmacaMdrajI turata ja oLakhI gayA. sItA sivAya AkhIya duniyAnI strIjAta mAtA, bhagInI ke putrI rUpamAM mAnI lIdhI hatI. sItA eka che bIjI sItA Ave tyAMthI ? e ja vakhate azoka vATikAmAM sItA eka sthAnika AsIne sarasa kahe cheH "bahena ! mArA manamAM For Personal and Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 rAmanuM eTaluM badhuM smaraNa thayA kare che, eTalI badhI tallInatA jAge che ke jANe mAruM zarIra strI maTIne (rAmarU5) puruSanuM banatuM na jatuM hoya ! tema lAge che, ane kadAca huM rAma banI jaIza te rAmanuM zuM thaze ?" tyAre pelI kahe che : tuM ciMtA nA karIza. tAruM zarIra jyAre rAmamaya banI jaze tyAre rAma paNa sItAnI eTalI badhI ekAgratAthI ciMtana kare che ke rAma rAma maTI sItA banI gayA haze ! eTale rAma-sItAnI joDI akhaMDa ja raheze !..." bIjA rAma je vizvanA nAnA moTA prANImAtramAM birAje che ane khAsa karIne mAnavajAtamAM vizeSe karI birAje che te aMtaryAmI rAma che. ApaNA hRdayamAM rAma ane rAvaNa, bhagavAna ane zetAna bane birAje che. aMtaramAMthI bIjAnuM bhaluM karavAne, UMce javAne vicAra Ave che te avAja bhagavAnane avAja che paNa koIne herAna karavAno, jUThANuM, corI-lUMTa, vyabhicAra karavAne ke nIce pADavAne vicAra Ave che te avAja zetAnane avAja che. zetAnanA avAja karatAM aMtarayAmIne avAja khUba jorathI Ave che, paNa jyAre ApaNe tene gaNakAratA nathI tyAre te maMda paDI jAya che ane zetAnI avAja manane kabajo laI le che...ane mana gayuM eTale Idriya evA ja kAme lAgI jAya che. trIjA rAma ke jemaNe AkhA vizvanuM sarjana karyuM che. gItAnA agiyAramA adhyAyamAM je virATadarzanane (vizvarUpadarzanane) prasaMga Ave che tenAthI A vastu sArI rIte samajI zakAya che. sagAM-saMbaMdhI jaDa, cetana ane pRthvI uparanAM badhAM dazyo sanAtana che. teno kartAhartA eka bhagavAna che. ApaNe to mAtra nimitta chIe. e bhAva tAravIne nara banavAnuM che. bhagavAnane sRSTikartA A bhUmikAmAM mAnavAne kAraNe mANasane "huM karuM, A. / meM kyu e ahaMkAra kudaratI rIte dUra thAya che. ane cothA rAma je niraMjana nirAkAra che te che. A jagatanA kartA Izvara nathI. Izvara pApa puNyano ApanAra nyAyAdhIza nathI. vaLI, pApa puNya paNa te lete heta nathI. ajJAnathI jJAna DhaMkAyeluM che, tethI mANasa mUMjhAya. che. ane janmamRtyunA cakrAvomAM paDe che. jherane mANasa sAthe vera nathI, paraMtu te kera pIe te tenuM pariNAma te Ape che. ema karmAdhIna jagata che. jevAM karma karIe tevAM ja phaLa maLe che." A sanAtana satya che. (vi. tA. 1-7-1975) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacAvIne rAkhuM, karuNarasa rAmAyaNa tuMne.." rAmAyaNanuM nAma letAM ja karuNa rasanI jamAvaTa thAya che. enA praNetA Adikavi krauMca pakSInA yugala paikInA ekane tIraMdAjIthI mAranAra zikArInA hAthamAM paDelA e praNayI yugalanI viraha vedanA joI dayAna bhAre vyathita thAya che. e rAmAyaNanI zarUAtanuM citra che. rAmAyaNa sarva vaidika kAvyamAM AdikAvya che. [pati patnI viraha] (bAlakAMDa sava 2) dazaratha rAjA mRgayA khelavA jatAM vRddha, AMdhaLA ane apaMga mAbApane parama bhakta zravaNa jevA tapasvIne vIMdhI nAkhe che. [mAbApa-putra viraha] (ayodhyAkAMDa sa. 63, 64) | rAvaNanA mAmA mArIca, mRgarUpe daMDakAraNyamAM Ave che. araNyavAsa sevatAM mahAtyAgI satI ziromaNi sItA enuM cAmaDuM meLavavAne lebhAya che. rAmane mokale che. lakSmaNane paNa chevaTe mokale che ane pariNAme laMkAmAM rAvaNanA bhISaNa paMjAmAM sItAjIne javuM paDe che. [pati viraha svajana-viraha] (arayakAMDa sa0 43 thI 54) kekeyIdevI jevI saraLa mAtA, rAjamAtA thavAnI lAlace bharamAya che, ane dazaratha rAjA pAse be vacana mAge che. pariNAme vidhavA bane che. ane pitAnA putrane upAlaMbha pAme che. (adhyAkAMDa sa. 8 thI 14. sa. 73 thI 74.) parastrI-sItAne bhogavavAnI lAlacamAM sapaDAI jatAM rAvaNa pote ja bhogavAI jAya che [ayodhyAkAMDa sa. 11.] - vAlI; nAnA bhAI sugrIvanAM patnI para Asakta thatAM prANu gumAvI beTho. Ama zikAralAlasA, rUpalAvazyalAlasA ane rAjyasattAlAlasAnAM piMjaramAM paDelA duHkhane varNavI e bhAge janArane rAmAyaNa lAlabattI dharIne roke che. rAmAyaNa eTale sAMsArika kartavyomAM svarga batAvatI sajIva chabI. dazaratha pAse vizvAmitra RSi jyAre rAmanI mAgaNI kare che, ane putra sneha tarapha jyAre rAjA DhaLe che ke tarata ja vaziSTha RSi ene cetavI de che. ane e Adarza pitA pitAnuM kartavya pALavA putrane pAThave che. [bAla. vA.rA.sa. 20 21] rAmAyaNanA e nAyaka rAma Adarza putra che, Adarza rAjA che ane Adarza pati che. raghukula rAti sadA calI Ai, prANa jAya varu bacana na jAI" tanaya mAtu pitu teSaNa dvArA durlabha jananI yaha saMsAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "koM subhAva zapatha rAta meMhI sumukhI mAtuhita rAkhoM tohI." "zeciya nRpati je nItina jAnA je hita prajA priya prANu sAmanA" (tu. ra. a.) - sItAjI, Adarza patnI ane Adarza putravadhU che. patinI sAthe vanavATa levA mATe te kare che ne kahe che : prANanAtha karuNAyatana, suMdara sukhada sujAna, tuma binuM raghukula kumuda bidhu, surapura naraka samAna, jIva binu deha nadI binu vAri, taise hI nAtha puruSa binu nArI kaMdamUla phala abhiya ahAru, avadha sIdhazata sarasa 5hArU. "binati bahuta karoM kA svAmI ? karUNAmaya ura aMtarayAmI." [ayo. kauzalyAjI samakSa e sItAjI kema vartatAM hatAM ? e viSe rAmAyaNa jAI sAsa pada kamalayuga, baMdi beDI zirAI, (ayo. 59) ane kauzalyAjInuM vartana paNa kevuM hatuM ? "dInha azIza sIsa mRdubAnI, atisukumAra dekhI akulAnI." (a) AvAM Adarza sAsu ane Adarza vahu hoya tyAM ramatte tahevata e vacana kema khATuM paDe ane tethI ja strIpUjA e rAmayugane pradhAna javani hato. rAma te daMDakAraNyamAM jAya paraMtu navoDhA patnIvALA aparamAtAnA putra lakSmaNajI zA sAru ene anusare ? ahIM ja bhAtRnehanI khUbI jAme che ane sumitrAjI e putrane vidAya ApatAM paNa kevI zikhAmaNa kahe che ? rAma dazaratha viddhi mAM viddhi bnk'tm| . ayodhyAmaTavIM viddhi gaccha tAta yathA sukha // (vA. rA. ayo.) tAta ! tumahAra mAnu vaidehI, pitA rAma sabati sanehI avadha tahAM jahe rAma nivAsu, tahAM divasa jaheM bhAnuprakAza (tu. rA. ayo.) noMdha : munizrI saMtabAlajI racita "abhinava rAmAyaNa-navajIvana prakAzana maMdira, amadAvAdathI pragaTa thayela che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 Anu" nAma te Adarza mAtA, ane lakSmaNajIe e ja AjJAne zira sATe pALI che. cauda cauda varSa lagInA vanavAsamAM lakSmaNajInuM brahmaya ajoDa che, jyAre sItAjInAM vanyaphUlanAM AbhUSaNe eLakhavAne vakhata Ave che tyAre rAmane te kazI ja khabara nathI. kevA e valkaladhArI tapasvI ane yAgI ! ayAkhyAnAM rAma ane sItA, ane vananAM rAma ane sItA judAM ja hatAM. lakSmaNajI paNa kahe che ke keyUra naiva jAnAmi jAnAmi naiva nUpara jAnAmi tasyA : pAdApyA mAtA sItAnA caraNa sevanathI enA paganuM AbhUSaNa eLakhuM chuM; khIjA nahi. ahIM kavi e ja batAvavA mAge che ke eNe hAtha, mAM ke bIjA aMga joyAM ja na hatAM. are rAvaNa jevA rAkSasa paNa sItAne lalacAve che. (araNyakAMDa sa. 55) chatAM baLAtkAranI hade gayA ja nathI. e rAkSasanI putravadhU sulAcanA kevI patibhakta strI che? (la'kAkAMDa tu. 2) bharata ane hanumaMta jevA Adaza sevaka paNa rAmAyaNamAM tyAgamUrti che. kaMkaNa N / sevanAt // rAmAyaNa AthI ja jhaLakI UThayuM che. emAM nIti ane sadAcAra upara kaLaza caDhele che. pratyeka gRhasthe e nitya vAMcavuM ja joIe, enI Athe jIvana ghaDanAra saMsAramAM khare ja sva anubhavaze. A rIte karuNarasa rAmAyaNamAM pradhAna hAvA chatAM viziSTa nItipreraka hAIne te hradayamAM ane vartanamAM rAkhavA lAyaka che. e rAkhavAthI gItA mAtAnuM dUdha pacI zake che. rAmAyaNanAM mukhya pAtrA Jain Educationa International dazaratha : ayAdhyAnA rAjavI. rAma : dazarathanA putra, lavakuzanA pitA, kauzalyAjI emanAM mAtA thAya. sItA : rAjA janakanAM putrI, rAmacaMdrajInAM patnI, lakSmaNuM: rAjA dazarathanA sumitrA nAmanAM patnInA putra hanumAna: aMjanI putra, Adaza sevaka. rAvaNa H rAkSasI zaktimAna, prati nAyaka. For Personal and Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o sahajAnaMda svAmI jayaMtI caiitra suda nema] A rAmanavamIne dina jema adhyAvAsI rAmanI janmajayaMtI dina che, tema e adhyA nikaTa chapaiyAnA vAsI zrIjI mahArAjane paNa janmadina che. A mAsamAM svAmIjIno prAgaTayotsavadina AvI jAya che. paMcAlanA cAlu pravAsamAM kAThI komano je kaMI paricaya thAya che tathA vAte saMbhaLAya che, te jotAM AvI komamAM ane AvA sthaLe jemaNe saMskArabIja vAvyAM ane ajJAnajanya dUSaNone UlecyAM te puruSanI smRti tAjI thAya che. bhAratavarSanI dhamakAyAnA sarjana mATe AvA seMkaDo zrIjI mahArAjanI jarUra che. emanA janmadina prasaMge saMnyAsImAtra AvI bhAvanA rAkhe. sahajAnaMda svAmInI jIvanalIlA paNa camatkAmAMthI bahAra kADhIne nihALatAM ghaNI vAra muzkela thaI paDe che. thoDA vakhata pahelAM zrIjI mahArAjanA maMdire, amadAvAda huM gayela ane bhalA evA sAdhujane mArI AsapAsa vIMTaLAIne emanI camakAra kathA varNavavA lAgI gayA. tyAre tyAM je kahyuM hatuM e ja pharIne kahyuM - - "cAritrya e ja moTo camatkAra che." "camatkArane namaskAra" te sUtra bIjA kazAne nahIM, paNa cAritranA A moTA camatkArane ja lAgu paDe che. sahajAnaMda svAmInI pratibhA, jemaNe viziSTAdaita matanuM jJAna, vAsudeva bhakta uddhava saMpradAyanI bhakti ane spharita tamaya vairAgyanI triveNImAM snAna karyuM hatuM. jemaNe kAThI, keLI, mocI, DheDa, muslima, pArasI Adi aneka nAnI moTI kamane mAMsa, dArU choDAvI na vaTalAvuM na vaTalAvavuM rUpa sarvadharmanI zuddha dIkSA ApI hatI. jemaNe gAMDalanA darabAra haThIbhAIne eka prajApatine tyAM gUNapATe besADI kuMbhAranI Ijajata rAjAthI vizeSa che, mULa prajApati e che, e siddha karyuM hatuM, ane jeo dharmavIra muktAnaMdasvAmIne paNa ApI zakyA hatA, te ghanazyAma uphe sahajAnaMda svAmIne eka dharma sudhArakane badale, camatkArika vizeSaNa ApavuM e keTalI nAnama darzAve che! satsaMgIo avadhAre ! ATaluM vicAre to sAdhuo dvArA lakSmIne kAyAsparza bhale na thAya, paNa manasparza thAya che. brAhmaNa ane itarakemanA sAdhuo vacce paMktibheda Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 thAya che, dhanadAtA ane zramadAtA vacce bheAjanabheda rakhAya che. dhanapati AcAya'nI para parAe gAdIvaTa sacavAya che tema ja paisAnA vahIvaTane lIdhe amaladArI taMtranI khuzAmata tathA zramajIvIonA zramaneA geravAjakhI upabhAga vagere aniSTo poSAya che, ane mAMheAmAMhe jAgIra ane jamInanA jhaghaDA thAya che, te badhAne aMta AvI jaze. ane zrIjI mahArAjatA AtmA jyAM haraze tyAM sAcA arthamAM prasanna thaze. zrIjI mahArAjanA custa premIjane amArI A namra vinaMtI avadhAraze te| zrIjI mahArAjanI lIlA pachI dADha saukAne aMtare A samAjanA navadhAtara yugamAM navuM dhoma lAvavAmAM te khacita madagAra banaze. guMjALA, tA. 18-3-47 (pravAsamAM) (vi. vA. 7-4-47) vizvavatsala mahAvIra jayaMtI [ caitra suda teraza ] mahAvIrane 'saMskRtinA ghaDavaiyA' ke 'jIvanakalAkAra' jevuM kAI vizeSaNa nahi; paNa 'vizvavatsala' vizeSaNa ja emanA jIvanane nyAya ApavA mATe ameAne pUratu lAge che. te sAcA zramajIvI hatA mATe zramaNa kahevAya che; aizvaya' ane jJAnamaya hatA mATe bhagavata kahevAya che. aMtaranA duzmanAAte tyA pachI bIjAMne e paMthe doratA hatA mATe tee mahAvIra, jaina, tIthaMkara kahevAya che; bAkI emanuM mULanAma teA vadhu mAna hatuM. siddhA` kSatriyanA e sapUta hatA ane trizalA vIrAMganA emanI prasUtA hatI. Jain Educationa International gaNusattAka paddhativALAM surAjyAmAM e UrSyA ane poSAyA. bihAra prAMta emanA mukhya pradeza hatA ane rahyo. nAnapaNathI ja e bahAdurI, sneha ane udAratAnA paricaya pAmI gayA yazeAdA nAmanI kanyA sAthe emanAM pukhtavaye lagna thayAM ane eka ja putrI thayA pachI emaNe brahmacaryanA rAha lIdhA. mAkhApanI emaNe hAniza sevAcAkarI karI hatI. mAbApanA avasAna pachI paNa bhAIne eca ApavA khAtara temaNe sAdhuveza paheravAmAM DhIla karI; sAdhutAnI taiyArI te cAlu rAkhI ja. trIsame varSe teo dIkSita thayA ane 'vasudhaiva kuTuMbaka'" sUtra sAme rAkhIne anAya kahevAtA leAkeAmAM pharyA ane sAdhanA AdarI dIdhI. te khUba khUba mauna seve ane vicaryA kare. te masANamAM paNa rahe ane yakSasthAnamAM paNa rahe. vanamAM paNa rahe ane vasatImAM paNa rahe. te lAMbA lAMbA upavAseA karyA pachI aDadanA bAkaLA paNu khAya ane erakUTa paNa khAya. emanI pAse ekAMtamAM aDela Asane AtmaciMtana karatA hoya tyAM koI kulaTA badamAgaNI For Personal and Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 paNa karavA Ave ane kaI pUjavA paNa Ave. hiMnnapazuo paNa Ave ane gAye paNa Ave ne aMga cAlyA kare. koI kAnamAM khIlIo paNa nAkhe ane kaI sevA zuzruSA paNa karavA maMDI paDe. AvI pralobhana ane saMkaTonI jhaDImAM teoe mananI samatA sAdhI tathA ahiMsA saMyama ane tapanI triveNIrUpI nagadadharma siddha karyo. caMDakezika jevA viSadhara sa5ne emaNe mahApremathI vaza karyo tyAre ja teo vizvavatsala biruda pAmI zakyA. mahAvIra jainadharmanA covIsamA tIrthakara kahevAya che. paNa emanuM tIrtha RSabhanAthanA tIrtha sAthe ja maLatuM Ave che. RSabhe gRhasthAzramamAM jagatane khetI, zastra ane lekhanavidyAnA kamaMgane saMdeza Apyo hate. mahAvIre gRhasthAzramamAM strIpuruSanI samAnatAmAM ja samAjarAjya tathA prajA rAjya e ja sAcuM rAjya e puruSArtha saMdeza Apyo hato. saMnyAsa lIdhA bAda temaNe - rASTra, samAja ane vyaktinA pradezamAM tyAga e ja sAce upaga che. ahiMsA ane premanuM rAjya ja saMpUrNa sArvabhaumatva che. jIvavuM hoya to nAnA moTA jIvajaMtu mAtrane jivADatAM zIkhe. jIvana ane jagatane oLakhavuM e ja sAco dharma che. nivRtti mArga ane pravRtti mArga baMne sAdhana che AtmakalyANa ane vizvakalyANa baMnene arasaparasa saMbaMdha che. bahAranAM veza, Azrama ke bIjAM cihna e to mArA oLakhANa pUratAM che. AvuM vartana karyuM ane e vartana dvArA teoe kevaLajJAna eTale ke saMpUrNa AtmajJAna prApta karyuM , ethI ja jainadharma e kevali prarUpita dharma kahevAya che. tattvamAM svAvAda ane AcaraNamAM satyalakSI vivekapUrNa ahiMsA e che jainadharmane sAra. e jainadharma janmathI nathI maLate paNa sAdhanAthI sAMpaDe che. jene e vADe ke karmakAMDa nathI paNa kakSA che. eTale emAM dhamaMkrAntine vAraMvAra avakAza che. strI, puruSa, gRhastha, saMnyAsI, brAhmaNa, kSatriya, vaizya, zaka, yUropiyana, hiMdI athavA kahevAtA muslima ke hiMdu sau are ! janAvara sudhdhAM jainatvanAM adhikArI che. evuM e chellA jinavare cekhe cekhuM kahyuM che. mATe ja e mahAvIra vizvavatsala vizeSaNane pAtra che. emanA dharmazAsanamAM naMda nAmanA deDakAne paNa svargamAM sthAna che ane mANasa paNa anItine lIdhe rAkSasa je hoya te tene paNa narakamAM sthAna che. mahAvIrane nAmathI bhajanAra emanAM A vacanone vAraMvAra vicAre-sAcI daSTithI vicAre. jIvanavyavahAramAM sAco vicAra beDe pAra utAraze. athavA chevaTe enA jena tarIkenA mithyA ghamaMDane hAMkI kADhavAmAM to e saphaLa thaze ja thaze. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 jene lakSamAM levA jevuM [1] zvetAMbara zAstromAM vAta Ave che- devAnaMdA nAme brAhmaNI mAtAnI kUkhamAMthI deve zrIvardhamAnanA garbhanuM haraNa karyuM ane trizalAnI kukSImAM mUkyuM. Ano artha e rIte ghaTAvA ke, brAhmaNInI kukSI eTale jJAna ane trizalAnI kukSI eTale vIratA. matalaba kevIratAnI pUrve jJAna hovuM joIe evuM e rUpaka kahI jAya che. [] sarvajJa badhuM jANe ene artha jagatanuM tatva jANe jagatanI vigata nahi. Ama mAnIe te ja dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI cAvIvALI vAta ghaTI zake ane karmakAMDe tathA bAhya vyavahAramAM sudhArA vadhArA karIne jaina zAsanane vyApaka ane svaccha rAkhI zakAya. [3] jene bhUgoLa ane khagoLanI vAta sApekSa che eTale AtmalakSyamAM sahAyaka thAya te rIte levI. sApekSa rIte e vAtane jotAM bAhya bhUgoLa tathA khagoLanAM navAM saMzodhanothI emAM sudhArAne pUrepUro avakAza che ja. [4] mahAvIranI AsapAsa je devI ghaTanAo joDAyelI che temAM mahAvIranuM sAcuM nakkara cAritrya chUpAI gayuM che tene bahAra lAvavuM joIe. cAritrya AgaLa, camatkAra te mAtra paDachAyArUpa ja che. ane guNapUjaka jainadharmamAM "atizaya zabda ja zuM "atizayokti nathI sUcavI dete ' [5] savastrapaNuM ke namrapaNuM, mUrti ke muhapatI vagere mAtra bAhyacihno che. jaina AcAranA AtmAne enI sAthe mukhya saMbaMdha nathI. [6] sarva kevaLI e jame ke na jame, bele ke na bole tevI tathA svarga, naraka ke avadhijJAna ane jAtismaraNa jJAnanI vAta karatAM cittanI zuddhi ane samatAnI vAto para vadhAre dhyAna ApavuM. kAraNa ke, jainadaSTi pramANe te ja trikAlAbAdhita satya che. bAkInuM keTaluMka anubhavagamya che ane keTaluMka sApekSa che. (vi. vA. 1-3-47) mahAvIradIkSA jaina Agama kahe che ke mahAvIrane prAthamika AtmasAkSAtkAra thayo tyAra bAda paNa emaNe zrAvakanAM vrato AcaryA ane ATalI pUrvabhUmikA taiyAra thayA pachI ja saMnyAsanI dIkSA lIdhI. dIkSA lIdhA pahelAM emanAM mAbApa (trizalA siddhArtha) palekavAsI thaI cUkyAM hatAM. moTA bhAI naMdIvardhananI paNa IcachAne potAnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanA cAlu rahetAM, meLa besADI teo bIjAM be varSa gRhastha veze sAdhu samA rahyA. mahAvIra dIkSA pahelAM gRhasthAzramI banyA hatA. temanuM mULa nAma vardhamAna hatuM. temanAM patnInuM nAma yazodA hatuM. yazodA ane vardhamAna vacce zuddha praNayanI goThaDI hatI. te baMnee eka ja putrIratnathI saMtAna-saMtoSa mAnI lIdho hato. mana mUMDayA vinA tana mUMDavAmAM jokhama che. gRhasthAzrama ane saMnyAsa baneno AtmA to saMyama ja che. rAjavI te DAghaNuM bhAga para rAjaya kare che, jyAre maharSi to vizvanA hRdaya para sarvatra zAsana kare che. AvuM AvuM mahAvIra dIkSAnA smaraNadine vicArI zakAya. hanumAna jayaMtI [caitra suda pUnama) caitrI pUrNimAno divasa e mahAnayAtrAdina gaNAya che. hanumAna jayaMtIno paNa e ja divasa che. bahAdurI ane brahmacarya e be bAbatamAM hanumAnanuM citra ajoDa che ane e dRSTie joke ene mahAvIra paNa kahe che. rAta ke divasanI paravA rAkhyA vagara mAtra eka rAmanI sAme ja joI akhaMDita sevA ApanAra bhaktomAM te ajoDa AdarzarUpa che. lakSamaNanI mUrchAe rAmane akaLAvyA hatA tyAre durgama pahADamAMthI auSadhi lAvI ApanAra sevaka e eka ja hatA. chevaTe sItAjIe inAmamAM motInI mALA ApI tyAre e motImAMthI paNa jeNe rAmanuM nAma zodhavA prayatna karyo ane rAma na dekhAvAthI e mALAne phagAvI denAra paNa e ja puruSa hatA. hanumAnanuM pAtra hiMdabharamAM prakhyAta che. zanivAra e hanumAna mATe Aga divasa che. te divase lake tela lAvIne hanumAnanI mUrti para caDAve che. hanumAna naiSThika brahmacArI hatA, bhakta hatA. emanA pratIkamAMthI janatA bhinnabhinna rIte seMkaDe varSothI preraNA jhIle che. bhakti mAthuM mAge che. eTale ke vIratAbharyo tyAga mAge che. rAvaNe e tyAga batAvyo ane e zivabhakta banyo. paraMtu zuddha bhakti tyAga uparAMta saMyama ane mUMgI kAryazakti paNa mAge che. hanumAnamAM e sarva guNa hatA eTale ja teo zrIrAmanA ekaniSTha bhakta tarIke mahAmUluM sthAna meLavI gayA. hanumAna jayaMtInA parvadine vIratAbharyA tyAga uparAMta saMyama ane mUMgI kAryazakti meLavI rAmanA Adarzone bhAge pragati karavAnI ApaNe sau hiMdIo preraNuM jhIlIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 rAma eTale satya ane sItA eTale ahiMsA evo bhAva levAthI satya ane ahiMsAnI bhakitamAM saMpUrNa nispRhatA, ekaniSThatA, vIratA ane brahmacarya e cAre guNa jarUrI che tevuM te puruSanI jayaMtIne dine hiMdavAsIe yAda rAkhavuM joIe. te ja "zamalakSamaNa jAnakI jaya be hanumAnakI siddha thaI zake. viramagAma, tA. 10-4-47 AyaMbilanI oLI caitra ane Aso ema varSamAM be mAsa oLInA Ave che. jenonA ve. mUrtipUjaka saMpradAyamAM A be mAsamAM oLIno khAsa mahimA che. chellAM varSothI sthAnakavAsI samAje paNa e apanAvela che. te banne bhAsomAM nava divasa lagI AyaMbila karavAmAM Ave che. te te mAsanI nomathI mAMDIne pUrNimA lagI A vrata thAya che. AyaMbila eTale svAda jItavAne prayoga, chAsathI mAMDIne ghI sudhInA. keIpaNa dUdhajanya padArtho cheDavAnA hoya che. tela, ghI, sAkara, goLa va. paNa tajavAnAM hoya che. koIpaNa jAtanA mevA, phaLa ke mukhavAsa paNa te vratamAM laI zakAtAM nathI. mIThuM maracuM paNa cheDavAnuM hoya che. mAtra anAja kAcuM ke rAMdheluM laI zakAya che. jene zekeluM, bApheluM ke rAMdheluM ja le che. joke have . mIThAne sthAne seMdhava ane maracAne sthAne marI levAno cAla thaI gayo che. vidhipurasaranuM A vrata zArIrika Arogya mATe bhAre mahattva dharAvI zake che. zarIra e je dharma sAdhana che to enA ArogyanI kiMmata AdhyAtmika daSTie paNa ochI te nathI ja. mAtra eka ja vakhata nIrasa sAduM bhojana ekIsAthe nava nava divasa lagI levuM e AdarapAtra prayoga che. A rIte svAdavijaya brahmacaryamAM keTalo agatyano bhAga bhajave che te jaina AgamomAM seMkaDe varSa pahelAM vicArAyuM hatuM. mahAtmAjIe pitAnAM vratamAM ene sthAna ApyuM hatuM. A rIte svAdavijayane A prayoga sIdhI ane ADakatarI rIte AvyAtmika sAdhanAmAM upayogI che. chelle chelle aneka cIjo ane svAdavardhanane prayatna e vratamAM paNa thatuM jAya che, te sudhAre mAgI le che. ane A aDhAra divasanuM bacata ghI, rasALa ane bIje khorAka jemane nathI maLato ene apAya. te A vrata vartamAna yugane lagatI vidheyAtmaka bAju paNa pUrI karI zake. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akSaya tRtIyA : varasItapa pAraNAM [] buddha pUrNi'mA : vizaSya buddhadeva ve zA kha mA sa akSaya tRtIyA [ vaizAkha suda trIja ] varasItapa pAraNAM akSaya tRtIyAnA tahevAra vaidika saMpradAyAmAM kRtayuganA Aiidana tarIke prasiddha che. jyAre jaina saMpradAyamAM e dina varasItapanA pAraNA tarIke prasiddha che. jaina AmnAya anusAra kahevAya che ke Adi tIrthaMkara RSabhadevajIe satata varSAM paMta upavAsA karyA hatA ane A divase temanA pautre turasathI pAraNu karAvyu hatu. hamaNAM jaina saMpradAyamAM ane khAsa karIne jaina sthAnakavAsI saMpradAyamAM varSoM sudhI ekAMtara (eka divasa pAraNu eka divasa upavAsa) e rIte vrata dhAraNa karIne chellu pAraNu. vaizAkha suda trIjane divase karavAnI prathA cAle che. kAI vaLI (be divasa upavAsa ane eka pAraNu ema) e rIte paNa vI tapa kare che. Jain Educationa International zArIrika tapa mATe vaidika ane bauddha banne dhama`sa MpradAyo karatAM kahevAtA jainA khUba kaDaka che evI janasAmAnya mAnyatA che. jainasUtramAM zArIrika tapa tarapha eka apAyA che e sAcuM; paraMtu enuM sthAna jJAna, darzIna ane cAritra pachItuM che, jayAM lagI gheADA aMze paNa rAgadveda dUra na thayAM hoya athavA te dUra karavAnI dRSTi paNa na hoya; tyAMlagI zArIrika tapathI vyaktine ke samAjane koI moTo lAbha thatA hAya, ema mane jaNAtuM nathI; UlaTu khATA AtmasASa ane ArogyahAni paNa paheAMcavAnA saMbhava che; eTale A prathAmAM ATalA sudhArA thavAnI jarUra che ke jene e vrata karavuM hoya te, te sa MpradAyanA sAcA agraNIonI A vrata karatAM pahelAM saMmati levAnI vRtti rAkhe. For Personal and Private Use Only. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhapUrNimA + vizvazareya buddhadeva "jyAM lagI jagatamAM eka paNa prANI duHkhI che tyAM lagI mane nirvANanuM paramasukha paNa khapatuM nathI." AvAM vacane aMtarathI uccAranArane khoLe javAnI koNa nA pADe ? eTale "buddha zaraNaM gacchAmi" e mAtra bauddhone uccAra nahi paNa jIvamAtrane uccAra che ema mAnIne ja buddhadevane vizvazareyanuM vizeSaNa meM mUkyuM che. mAyAvatI mAtA ane zuddhodana pitAnA e sukumAra putranuM mULa nAma siddhArtha hatuM. zAkayanItinA kSatriyono putra hoI teo zAkyasiMha nAme paNa oLakhAya che. janetAe te janma pachI sAtame ja dahADe kAyamI vidAya lIdhI hatI paNa emanI aparamAtA mahAprajApati gautamI ane snehALa pitAe enAM lADakoDa ane sukhacenamAM maNa AvavA dIdhI nahotI. himAlayanI taLeTI pAse UbhelI e kapIlavastu nagarInA rAjakumAranI juvAnI yazodharA nAme lAvaNyavatI strI sAthe viye jatI hatI. eka sukhIsaMsAranI dRSTie kaI ja khAmI siddhArthane nahotI, paNa ene pitAnA jIvanamAM kyAMka UNapa ja UNapa che, ema lAgyA karatuM. channa nAmanA sArathi joDe udyAnakrIDA karavA jatAM vRddha, rogI ane mRtaka e traNa dazya emaNe joyAM ane e maMthanamAM paDyA. zuM janma sAthe raga, jarA ane mRtyu evI evI sthitio joDAyelI ja che to A manuSya zarIrane aMtima hetu za?meMka divasonA sAcA vicArane aMte emanAmAM udAsInatA jAgI. e kaze ja nirNaya karyA vinA eka rAtrie yazodharA, nava prasUta putra rAhula, mAtApitA ane mAyALu mitrone choDI koIne maLyA vinA gayA te gayA ja. nAnA kuTuMbarUpI jharaNIne choDI vasudhArUpI kuTuMbanA mahAsAgaramAM maLavAnuM temaNe mahAbhiniSkramaNa karyuM. hajAreno annadAtA Aje cAMDAlathI mAMDIne brAhmaNa sudhInA kahevAtA dAtAone bhikSuka bane. AdhArakAdhAma ane udraka e be RSio pAse zAkayasiMhe ziSyabhAve jJAna lIdhuM paNa chevaTe e jJAnane jAte anubhavavA pote ja potAne guru banya, bAhya tapasyAnI dhUnamAM ne dhUnamAM e tapasvIe hada vaTAtI dIdhI. enAM pITha ane peTa ceTIne eka thayelAM dekhAyAM. cAlavAnI paNa zakti eNe gumAvI. ekadA e siddhArtha ativilAsane mArge hatA, Aje e tapasvI siddhArtha atityAgane mArge hatA. rUpakamAM ema kahevAya che ke "rate cAlatI vArAMganAo pitAnA vAghakArene saMbodhatAM kahe che : vINAnA tArane na ati Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 DhIlA karaze ke na ati tANaze. mAphakasara rAkhaze te ja mRtyagIta sAthe saMvAdana thaze" A vAkyane pitAnA viSe A tapasvIe pakaDI lIdhuM ane madhyamamArga svIkArI chevaTe teo bedhisavane pAmyA. buddhadeve je upadeza karyo tene cAra AryasamAM samAvI zakAya. tenAM nAma A che: du:kha, samudaya, nirodha ane mArga duHkhanuM mULa tRSNa che ane ene nirodha thAya te nirvANa che. nirvANano mArga e ja mArganAmanuM Aryasatya. mArga nAmanA AryasatyanA ATha aMtabhede hovAthI tene aSTAMgika mArga paNa kahevAya che. buddhadeva ane mahAvIra bane zramaNa saMskRtinA sUtradhAre hatA. samakAlIna hatA. te vakhatanA vaidika dharmanAM vikRta aMge sAmenA samAna krAntikAro hatA. jina, ahaMta vagere keTalAMka vizeSaNo paNa emane samAna lAgu paDatAM hatAM saMdha ane ziSyonI praNAlI, keTalAka niyamo ane vihAra sthaLo e bannenAM pitA potAnI eka vilakSaNa vizeSatA hatI ja. mahAvIre vizvathI nirlepa rahI vAtsalyane baMdha karI sva-anuyAyIo sAme vizvAtmavAda pravartAvyo ane buddhadeve lekhasaMgraha sAdhavAno bedha karI vizvakAruNyavAda pravartAvyuM. Aje te e bane mahApuruSonA kahevAtA anuyAyIo pitAnuM mArga saMzodhana mAge ja che- , (vi. vA. 16-5-1947) che buddha zaraNaM gacchAmi che + buddhalIlA sArasaMgraha tathA "buddha-mahAvIramAMthI vigate lIdhI che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || vaTasAvitrI [] jeTha suda pUrNimA jeTha mA sa vaTasAvitrI vrata [jeTha suda pUrNimA] sAvitrI eTale strI sAdhanAnI parAkASThA. satI sAvitrInA nAmathI keNuM ajANa haze? dhoma dhoma dhagadhagatI dharatIveLAe "vaTasAvitrI vratane utsava Ave che ane sAvitrInuM zILuM hIma jevuM carita ApaNuM savaMtApane zamAvI de che. vaDanI smRti enI sAthe joDI devAnAM ghaNAM kAraNo hoI zake? (1) vaDa evuM vizALa ane ghaTAdAra vRkSa che ke jyAM unALAnI RtumAM tApa saheje na lAge. (2) vaTavRkSa ciraMjIva paNa che. eTale sAvitrIe potAnA patine ciraMchavIpaNuM apAveluM tenuM smaraNa paNa tAjuM thAya. (3) gItAnA azvattha vRkSano artha paNa vaDa thaI zake eTale jenAM UMcethI mULiyAM nIce jAya evA saMsAranuM vaDanI vaDavAIone lIdhe sAcuM svarUpa paNa samajAya. sAvitrIe paNa AvA saMsAranuM rahasya meLavI lIdhuM hatuM. tethI ja te patinI khAtara bharavA khuzIthI taiyAra thaI zakI hatI. ApaNe tyAMnAM parvo ke tahevAre khAIpIne unmatta thaI gAnatAnanA jalasA uDAvavA nathI, paNa parvanA kendramAM bhUtakALanA ApaNuM pUrvajono Adarza ApaNuM jIvanamAM utAravAnI preraNuM bhare che. kAkA kAlelakare "tahevAro sAthe "jIvatA vizeSaNa baMdha besatuM ja ApyuM che. . Y Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 kANu jANe zAthI paNa ApaNe tyAM strI-jIvanane unnatta ane kAryakSama rAkhanArI ApaNAM dha zAstromAM ghaNI vAto che. temAM AvatA mA` mAtra ekataraphI ja nathI. sAvitrI evA khajAnAmAMnuM ja eka uttama ratna che. sAvitrInAM mAbApe khUba keLavaNI ApI ane sAvitrIe tene jIvanamAM vaNI sAkhApanAM kALajA kAryo. potAnI meLe vara zodhavAnI e putrIne pitAe paravAnagI ApI ane ghumatsena pitAnA putra satyavAna jevA varane eNe pasa Mda karyo; chatAM peAtAnA mAbApanI mahAra chApa na maLe tyAM lagI satyavAnane kema kahevAya ke, "tane huM manathI varI cUkI chu." eTale mAtApitAnI mahAra chApa mATe pAchI ghera AvI. dharamAM nAradajIne joyA ane namI paDI. nAradajI yogAnuyoge ja ahI AvI pahoMcyA hatA. nArajIe vigate jANI lIdhA pachI kahyu, "dIkarI! khare ja te guNu ane zIla bannemAM tArA samAna ja pati zodhI kADhyA che. juvAna strI jAte AveA pati tyAre ja zeAdhI zake ke jyAre rUpa ke khAva bhabhakAmAM tenuM mana caMcaLa ane vikArI na banavA pAme. beTA ! aMdha ane rAjyalakSmIthI rahita evA pitAnA ekanA eka putranI pasaMdagI karI te' ukaraDAmAMthI ratana kheALavA jevuM kAma karyu che. pa... vAMdhA eka che ane te mATA che. tenI AvaradA have mAtra eka ja varasanI bAkI che;" sAvitrInAM mAbApa to A vAtathI DadhAI ja gayAM. nArachanA meAM para paNa duHkhada bhAve spaSTa vaMcAtA hatA. sAvitrIe saune dhIraja ApatAM kahyuM, "murabbI ! meAta e te anivAya' dazA che. vahelAM meDA saune javAnu che. satyavAnanA guNazIla sAthe mana joDAyu che; e jo barAbara che, teA haze huM mArA mananI sAthe ApanI saMmati meLavI tana ane sAdhana paNa joDI daIza." dRDha saMkalpa zu na kare ? sAvitrI paraNI cUkI. satyavAna ane sAvitrI zarIre me hatAM paNa mananI ekAgratAe eka hatAM. sAvitrI je zayanamAM rabhA, bhAjanamAM mAtA, kA"mAM maMtrI ane karaNamAM dAsI te satyavAna paNa zayanamAM iMdra, bhajanamAM putra, kArya mAM sakhA ane sevAmAM cAkara hatA. 'patImAM ekatA tA tyAre ja pragaTe ke jyAre AvI rIte paraspara ekabIjAnu pAtApaNuM barAbara hoya rAvaNane sItA paNa na maLI zake ane rAmane zUpaNakhA AkaSI paNa na zake. satyavAnane jIva levA yama AvyA paNa sAvitrIe javAba ApyA, levA AvyA che. te bannene laI jAe." zu A premalApremalInI lukhkhI vAtA hatI? nA, e te praNayI prabhumAM prasanna thayelI priyAnA UMDA aMtaranAda hatA. kahevAya che ke yamarAjA satInI ajoDa bhaktithI khuza khuza thAya che ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satyavAnane sajIvanapaNuM ane lAMbu AyuSya te ApyuM ja, balake sAthe sAthe satyavAnanA pitAne cakSu tathA rAjalakSmI paNa pAchAM apAvyAM. sAvitrIne pratApe e AkhuM kuTuMba saneha, saMpatti ane zakti sAthe AtmajJAna paNa pAmyuM. dhanya che e sAvitrIne ! dhanya che e sAvitrIne ghaDanArAM mAbApane ! dhanya che e sAvitrI jevI satIne kheMcanAra satyavAna patine ! ane dhanyAti dhanya che e daMpatInI kadara bUjhanAra ghumasena rAjavIne! ' sAvitrInA kissAmAMthI kanyA keLavaNuM, varanI pasaMdagImAM kanyAnI svataMtratA, svataMtratA maLavA chatAM ene sadupayoga, pati patnIne AtmapraNaya, sAsusasarA pratye vahunI pharaja, vahu pratye sAsusasarAnuM vAtsalya evAM aneka to sAMpaDe che. vaTa sAvitrI vratane divase je A sAra levAya to eka eka gRhasthAzramI deva banI jAya ane saMsAramAM svarga Utare ! satI sAvitrInuM pavitra nAma nArI jagatamAM jANItuM che ane satata jANItuM rahe emAM ja hiMdI nArI ane hiMdanI zobhA che. vaTasAvitrIvratane divasa e yAdIne tAjI karAve che. pavitratA, brahmacarya, pati-patnI vacce akhaMDa prema A badhAM to maryalokamAM rahelA nAzavaMta zarIramAM paNa avinAzI amarapaNunuM bhAna jagavI zake che, e Adarza duniyAnA mAnavI jagata mATe keTale bhavya ane preraka che! satI sAvitrIe yamane paNa namAvyuM che, kALanI gatine suvaLAMka Apyo che. gRhasthAzramamAM rahelI eka abaLA AvuM prabaLa kArya karI zake che. bhagIrathane vakhANavo ke sAvitrIne ? eka pavitra gaMgAne svargathI utArI matyalokanI bhUmine rasALa ane nirmaLa banAve che. eka hRdayanA ekAgra baLathI metyalokanA zuSka dilamAM rasa ane pAvitrya siMce che. anna vinA prajAnA prANane TakAva nathI ne zIla ane sadAcAra vinA : prajAnA AtmAne uddhAra nathI. - yugayuga che e banne zaktio !. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H hAlArI varSa 1 jagannAthanI rathayAtrA I gurupUrNimA I gaurI vrata H cAturmAsa | divAse. aSA Da mA sa hAlArI varSa ApaNe tyAM zAlivAhana zaka ane vikrama saMvata bane jANItI sana che. IsvI saMvata te briTana amala daramyAna ja vadhu pracalita thayela che. hAlAra vibhAgamAM varSanI zarUAta aSADha mAsathI karavAmAM Ave che ane ene hAlArI saMvata kahevAmAM Ave che. hAlArI saMvata kheDUtone game tevuM varSa che. vAvaNa thAya ane varSa bese e varSAraMbha kheDUtone mIThe lAge che. comAsAnI paNa zarUAta ane varSanI paNa zarUAta. e bannene sumeLa ke suMdara lAge che ! bIjA badhA dezo karatAM hiMda to vizeSe khetIpradhAna deza rahyo eTale kheDUtanuM navuM varSa e ja hiMdanuM navaluM varSa. e vadhAre baMdhabesatuM paNa che. A dezamAM khetI jeTalI samRddha teTalA ja ApaNe sau samRddha. kheDUta eTale rasika teTalA ja ApaNe sau rasika, evI sthiti che. A dRSTie hAlArI varSanI janA uttama che. jo ke ApaNe tyAM vikrama varSa ane tene Agale divase AvatI divALIno mahimA eTale badhe vyApaka thayo che ke kArtika mAsanI jema aSADha mAsa ApaNane goThe tema nathI, chatAM vyApArI copaDA ke makAnanI sAphasUphI karatAM khetI je ApaNe mana mukhya heAya te kharuM varSa to aSADhathI ja zarU thayuM kahevAya. je varSe varasAdane sukALa te AkhuM varSa ApaNe mATe saphaLa. je varSe varasAdamAM uNapa e ApaNe mana UNapavALuM varSa. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa jagannAthanI rathayAtrA [aSADa sudgha bIja] amadAvAdanI jagannAthanI jagyA jillAbharamAM jANItI che. dara varSe aSADhI bIjane rAja jaganAthano vagheADaeN nIkaLe che. amadAvAdamAM e AkhA divasa phare che. saune jagannAtha para pyAra che. temAMya pachAta gaNAtI janatAne te khAsa, kAraNu, tyAM haMmezAM sadAvrata cAlu hoya che. bhUkhyAMne bhejana tyAM maLavAnuM ja. jo ke Aje duniyAnI ane hiMdanI paristhiti badalAI gaI che; eTale have jUnI cAlI AvatI praNAlikAmAM pheraphAra thavAnI jarUra che. jagannAthajInI jagyAnA mahaMtajI ane TrasTIo A jAtanA bhAjanane badale zrama karavAthI roTI maLe te rIte gRhaudyogA, mAmAdyoga tathA zikSaNasaMskAranI pAchaLa jo peAtAnI jagyAnA dAnapravAhane mukhyapaNe vALe tA ghaNuM ja uttama. alabatta, tyAM geApAlananI vyavasthA che, auSadhAlaya ane vidyAlayanI yeAjanA thavAnI che, ema mane mAhitI maLI hatI, paNa have te koIka apavAda sivAya vinA vaLatare khAvAnuM baMdha thAya e ja ISTa che; nahi te bhikhAruvRtti ane ALasa ja pASAya che. evI khATI TevAne jagannAthajInI jagyA dvArA TekA na ja maLavA joie. amadAvAdamAM jagannAjInI rathayAtrAnA mahimA khUba che. A vakhatanA carcApatrAmAM varagheADA vakhate bIDI ane sabhyatA viSe thADI carcA chApAMmAM AvI che, me` amadAvAdanA nivAsa daramyAna A madiranI mulAkAta lIdhI hatI. gAyAnI sevA ane bhUkhyAne bhojana e e vAte te mane gamI ja che. paraMtu e sevAe yugAnulakSI khAsa sazAdhana mAge che ane tyAM vasatA ke Aga Mtuka sAdhu bAvAjIenA cAlu vartAvamAM (aMtarga rIte na kahI zakuM paNa) Adya rIte khUba sudhArA mAge che. A mATe the!DIka sUcanA karu chuM. (1) gaMjIphA ke cApATa sAdhu na rame. (2) ADI, gAMjo vagere kephI cIjo na pIe. (3) bhASAmAM khUba saMyama jALave, (4) na kAIne DarAve, na koi anyAyathI Dare. Jain Educationa International matalaba ke jagannAthajInA mahimAne dIpAvavA tarapha khAvA mahaMtajI tathA lAgatAvaLagatA sau dhyAna Ape. For Personal and Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 gurupUrNimA mahimA : gurutattvanA ke gurutananA? gAviMda karatAMya guru mahAna che mATe guru ane gAvida banne sAthe UbhA hoya te paheluM namana gurute karavuM, gAviMdane nahI. matalaba bhagavAna karatAM guru meTA che ane te eTalA sAru meTA che ke gurunA bhAda nathI ja bhagavAna prApta thaI zake che,' 'ApaNA satA ane bhaktoe e paNa gAyuM che. 'nagurAno saMga na karavA.' A badhuM spaSTa batAvI Ape che ke guruno mahimA A dezamAM pAra vagarano che, ane jene guru che nahIM, teno tA kAI vizvAsa paNa na kare ane tenuM samAjamAM gaurava mAna paNa nahIM. kAraNa ke AkhAye bhAratIya saMskRti dhama tattva upara UbhI che, ane dhama no vyaktigata rakhevALa tA ekamAtra guru che. AthI ja upaniSadomAM carcA guruziSya upara prAya: AvatI hoya che. mAccAramAM paNa sahanAvavatu sahanau bhunakatu evA maMtra guruziSya vaccenI AtmIyatA batAvavA AvyA kare che. paNa guru kone mAnavA ? e savAla UThaze. eka kALe brAhmaNAnA hAthamAM ja samAjanuM gurupada hatuM. paNa brAhmaNe mekraTe bhAge gRhasthAzramI tathA vAna prasthAzramI hoI jyAM lagI sanyAsa pAmelA vAlmIki jevAnu --te jaMgalamAM rahevA chatAM-samAja para AdhyAtmika prabhutva hatu. tyAM lagI te jANe brAhmaNA tyAgatapamAM AgaLa rahyA ane teoe dhama ane samAjanA nAnAmAM nAnA mANasane nyAya maLe te jAtanI viziSTa nyAyarakSA karyAM karI. kSatriyAnA hAthamAM sattA heAvAthI tenA dvArA kAIne anyAya na thaI jAya athavA temanAthIye viziSTa ane sAcA nyAya maLe, kSatriyA pote sAcA nyAyamAM gaphalata na kare tema ja kSatriyA jAte paNa vilAsa vaibhava ane sattAmadamAM nIce na paDI jAya, tenIce cokI rAkhyA karI. paNa saMnyAsI varganuM prabhutva samAjamAMthI dUra jaMgalamAM rahevAne kAraNe nIkaLI gayuM eTale brAhmaNe paNa kAM te sattA lAlasAne mAge vaLyA ane kAM te kSatriya rAjAe sAthe sAMThagAMTha karI vaibhava vilAsamAM lalacAyA. ane brAhmaNAtu sAcu varcIsa nIce paDI gayuM. yugapuruSa zrIkRSNano kALa AvA lAge che. tethI teA mahAbhAratanuM yuddha thayuM ane brAhmaNeA kAM te! sAva namAlA puravAra thayA. draupadInI lAja samAja sAme du:zAsane levAnI naTAI karI. A karatAM Ano kaDavo namUno khInne kayA hAya ? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa sabhAge bha. mahAvIra ane bha. buddha AvyA ane temaNe be vAte vadhu siddha karI ApI : (1) sattA karatAM satya moTuM che ane (2) AkhA samAjane ahiMsAmAM AgaLa vadhAravAmAM saMsthAnuM mahatva sarAsara vyakti karatAM ghaNuM moTuM che. Ane lIdhe dhameM sAmudAyika rUpa pakaDayuM ane bAhmaNa pAsethI gurupada nIkaLIne zramaNavarganA hAthamAM AvyuM. zramaNavarga parivAjakapaNe guru saheje banI gaye. 'zAMti pamADe tene saMta kahIe sAcA gurunuM A lakSaNa che. athavA guru eTale ziSyane ziSya eTale gurunA ziSyane paNa ziSya. arthAt guru paNa namra hovA joIe ziSya to namra saheje hoya ja. guru ane ziSya baMne dhyeyalakSI hoya te sAruM nahIM te - guru lobhI ziSya lAlacu, dono khele dAva DUbe bicAre bApa! baTa patthara kI nAva. ema kaMDI bAMdhe evA guru te ghaNaya maLI rahe che. ziSya karavAmAM gurunI jvAbadArI che ne guru karavAmAM ziSyane paNa takedArInI jarUra che. guru tarIke temanAmAM aMta:karaNane zuddha prema have joIe. je mANasa guru tarIke hoya te mANasa daMbhI na hovo joIe, paNa namra hovo joIe. ane te parakhAyA vinA raheto ja nathI. ATaluM ziSya khAsa jue. vaLI ziSya paNa je Dagale ne pagale gurunAM AcaraNe jue te sAruM na kahevAya. paNa manane preraNAmAM, ane daravaNImAM buddhine rAkhI vicAravuM to kharuM ja. guru pratye zaMkAzIla na banavuM. paNa guru je a-kArya karavA preravAnuM kahe te eNe ekadama gherAvuM nahIM, paNa te bAbatamAM cokasa karavuM. matalaba ke A sthaLe vadhAre jAgrata rahevuM. vaLI guru ane ziSyane saMbaMdha nirlepa rAkhavo ne dUra rahI preraNuM jhIlavI, nahIM to rAgabaMdhanamAM paDI javAno mahAbhaya paNa rahela che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaurIvrata gorIvratamAM gaDabaDagoTo mahAdevane Aryoe pitAnA ISTa deva tarIke apanAvyA ane brAhmaNoe sudhdhAM temane devAdhideva mAnyA. tyAre mahAdevanuM raudra svarUpa gauNa thaI saumya svarUpa vadhu bahAra ' AvyuM che. gaurI eTale pArvatI. zaMkara bhagavAnanAM te satI strI che. eka pativrata mATe prayatna karanAra strIomAM te AgevAna che. zivajInA mahAna tapazcaryAkALa lagI te dhIrajapUrvaka TakI rahe che. gaurIvrata e evI satInA saMbhAraNanuM vrata che. A kumArikAonuM vrata che. kumArikAo ekAsane besIne moLuM moLuM khAIne, A vrata kare che; pArvatIne pUje che ane mAge che, "garbhamA ! geryamA! mane kahyAgaro pati maLe, snehALa naNaMda maLe" vagere. paNa bIjI bAju teo phUTavAnI, rovAnI, bibhatsa gALa devAnI jANe rItasaranI tAlIma le che. kyAM ucca kuTuMbanI Adarza kalpanA ane kyAM A bibhatsa karuNatAnI tAlIma ! A banne vacce keTale paraspara ghera virodha che? kyArathI A gaDabaDagoTo peTho haze te prabhu jANe. paNa Aje te vaDIlo ane DesImAo sudhdhAM ene sahaja mAnIne calAvI le che. - sANaMdamAM A varSe A gaDabaDagoTe dUra karavAno prayatna thayuM. temAM je ke saMpUrNa saphaLatA na maLI, paraMtu bIja sArAM naMkhAyAM che ema mAnuM chuM te badala kAzIbena, maNibena ane mIrAbena tathA temanA prayatnane AvakAra ApanAra bAlikAone huM dhanyavAda ApuM chuM. kAraNa ke, te prayatna dvArA temaNe keTalAMka benene garabA, vArtA ane ramatanA kAryakrama dvArA navasaMskaraNanI daSTi ApI. cAturmAsa ene ja bhaMDAra che. ghaNuMkharAM parvomAM jugAra, anAcAra, khAuM khAuM, vahema vagere gaDabaDagoTA peThA che. te parvonuM navasaMskaraNa karI bhAratIya saMskRtinA nirmaLa nIrane gaMdu karanArAM tattvone haTAvavAnuM kArya samAjane deranArA loke avazya kare. hutAzanI ane go e bane tahevAro Ave tyAre huM, ciMtAtura banuM chuM kAraNa ke te dahADe ApaNI bibhatsa ane hiMsakavRttione ughADe chege rajU karavAno beTo rivAja haju ApaNAmAM hastI dharAve che. rAjakoTamAM meM sANaMda karatAM A pramANu najIvuM joyuM. chokarIo doDe ne badale daDo" bolatI hatI ane phUTavAne badale tALIo pADatI hatI. joke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAya hAya te sAthe hatuM ja. bibhatsa gALo meM kyAMya na sAMbhaLI, UlaTuM moTerAM bene paNa A divasomAM pUjana karavA utsAhabhera cAlI jatI jyAM tyAM dekhAtI hatI. mahArASTrIya benAnA vatapUjananA divaso yAda Ave evuM rasamaya dazya khaDuM thatuM hatuM. ApaNuM AvA pavitra ane utsAhapreraka parvomAM hAya hAyanA ane kaThora vANInA prayogo dUra thaI jAya te parvo kevAM dIpI UThe ! _ cAturmAsa [aSADI pUrNimAthI kArtikI pUrNimA ] cAturmAsano artha cAra bhAsa thAya, paNu varSA ane zaradanA cAra mAsane ja caturmAsa tarIke oLakhavAmAM Ave che. khUbI e che ke A RtumAM dhAnya pedA karavAno mahAyajJa maMDAya che ane pachI pUro paNa thAya che. pAchettarapAka je ke pachI Utare che paNa teya sudhdhAM A RtuomAM ja vavAI te javAne ja. cAturmAsanI zarUAta vaidika saMpradAyamAM aSADhI agiyArasathI thAya che ane jaina saMpradAyamAM aSADhI pUrNimAthI thAya che. A caturmAsa daramyAna saMnyAsIo moTe bhAge eka ja sthaLe nivAsa karI rahe che. jaina sAdhue te pUrA cAramAsa-kArtikI pUrNimA-sudhI rahe che, jyAre saMnyAsIo paikInA keTalAka be mAsa rahe che. vaidike ane je varSo ane zaradamAM tapazcaryA-upavAsAdi kare che. sAmAnya rIte jema comAsAmAM zarIrane upayogI evAM annavastra mATe jema kRSikAre samAjanI sevAyajJamAM lAgI jAya che, tema sAdhusaMnyAsIo ane upadezakAre saMskArazikSaNa mATenA samAjasevAyajJamAM parovAI jAya che. keTalAka vaLI ATha mAsa sudhI thaele zaktino vyaya puna: saMcita karI levA mATe adhyayana, dhyAna, nivRtti, ekAMta vageremAM jAI jAya che. divAse [aSADhI amAsa ] divAsAne tahevAra eka rIte parvanA so dahADAne puragAmI parva divasa che. divA+=divAso. aSADhI amAsa pachIthI TheTha kArtikI ekAdazI paryata se divaso. nuM pajhUmakhuM. A divasamAM bene rAtrI jAgaraNa karIne rAso dvArA saMskArasiMcananuM kAma kare che. joke A rAtrI jAgaraNamAM paNa jugAra, ThaThThAmazkarI, zRMgAragIto vagere dvArA seLabheLa thayelA kusaMskAro para jAgRta cekInI jarUra to che ja. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 ghare AThama | baLeva : zrAvaNI pUrNimA H kRSNa jayaMtI zrA va Nu mA sa dharo AThama zriAvaNa suda AThama) zrAvaNa mAsa puNyazALI che, kAraNa ke temAM badhA dharmonA tahevAro Ave che, jevA ke jaina dharmanAM paryuSaNa, zvetAMbara sthAnakavAsI ane zvetAMbara maMdiramArga tathA digaMbaramAM paNa pajusaNane sthAna che ja. te ja pramANe bauddha dharma temaja vaidika dharmanAM kRSNa jayaMtI parva paNa A ja mAsamAM Ave che. te rIte AmAsa pavitra gaNAya che. ApaNA dezamAM dharonI vanaspatie ThIkaThIka phALo Ape che. ane e kAraNe enuM paNa smAraka thAya e khoTuM nathI. vAsudeve Ikane badale govALIAe pAse parvatane pujAvyo hato. parvata eTale auSadhibhaMDAra. auSadhi khorAka ApI jema zarIrane poSe che, tema zarIra bagaDe to bagADa paNa dUra kare che. pazudhanane poSavAnuM ane taMdurasta rAkhavAnuM kAma ghAsa kare che. sAmAnya rIte RSimunionAM AsanomAM paNa ene upaga saheje thato hoya che, ane hajuye smArakarUpe lagna athavA evA evA maMgala samAraMbhamAM rAkhavAmAM Ave che. zrAvaNI pUrNimA-baLeva zrAvaNu pUrNimA e traNathara tahevAra cheH (1) janoI badalavAne divasa, (2) rakSAbaMdhananA divasa ane (3) samudrapUjanane divasa. (1) mAnavajAtane moTo varga janmathI ja saMskArapUrNa nathI hoto, eTale hiMdanA RSimunioe saMskAradIkSA mATe prajAne dorI che. jino artha brAhmaNa nahi paNa saMskAra pAmela kaI paNa jAtine puruSa. Aje e dvijanuM saMskAra smAraka-parva che. hAlanA samayamAM janmagata varNa vyavasthA niSphaLa nIvaDI che. hiMda paNa varSonI gulAmImAMthI AjhAda banyuM che; eTale A janoInA trAgaDAo badalAvavAnA cihnamAMthI mAtra amuka varge nahi paNa AmaprajAe pitAnAM nIti ane sadAcAra sudhAravAnI preraNuM jhIlavAnI che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) hiMdanI strI jAtinA gauravane A mahAna divasa che. strIo Aje pitAnA pati, putra, bhAI vagerene rakSAcihna mokale che. iMdrANIe iMdrane rAkhaDI mokalAvI tenA saMbhAraNAno A dahADo hoya ke kuMtImAtAe putrane mokalAvelI rAkhaDIne A divasa hoya, enI carcAmAM paDavAnI jarUra nathI. bahenomAM sAmarthya che, tema komaLatA paNa che. saMkalpa-baLano vArasa to temanAmAM che ja. mAtra emaNe ATaluM bhArapUrvaka samajavAnuM rahe che ke, havenuM emanuM kSetra rAMdhaNiyAnI cAra dIvAla pUratuM ke nAnakaDA kuTuMba jeTaluM ja nathI, paNa e rASTra ane vizva, sudhI pahoMce che. kSetramAM vRddhi thAya che eTale strIoe jAtanA ane samAjanA guNo vadhAravA ja rahyA. (3) ApaNAM jahAje hiMdanI saMskAritAno vAvaTo laI ene dUra dezAvaramAM pracAratAM. hiMdanA vepArInI sAkha dezedezamAM hatI. paM. javAharalAle AjhAdInI uSA TANe gayA varSe rASTradhvajane azokacakra mATe AvI ja AgAhI IrachI hatI. dariyAnI sapharathI sAhasa, dezadezAMtaranA saMbaMdha ane arasaparasa saMdezA ne sahAya pahoMce che. e badhuM jotAM have te rUcine jagADavAnI khAsa jarUra che. dezavidezanuM paryaTana paisA khAtara ja karanAra mANasa game teTalAM nALiyerethI je paNa te samudrapUjana sArthaka nathI. e paryaTana te saMskArIpaNuM ane upayogIpaNuM poSavA ane pracAravA mATe ja hoI zake. 38 kRSNa jayaMtI [zrAvaNa vada AThama Ajane divasa kRSNa yaMtIne che. eTale prathama jayaMtI viSe thoDuM kahuM : To conquer jitavuM te. je jayanuM jIvana jIvI gayA hoya temanA vijayI jIvanane saMbhArIne ApaNe have e mArge javAne saMkalpa karIe to te jayaMtI UjavI sArthaka gaNAya. jenI jayaMtI ApaNe UjavavA mAgIe chIe te koNa hatA ? temane jagatanI sAthe paralaukika ane aihika saMbaMdha zuM che ? te pikI huM AMhIM mAtra aihika saMbaMdhanI ghaTanAo kahevA mAguM chuM. eTale ke devI ghaTanAothI dUra rahI vAta karIza. mAro namra mata e che ke mahAtmAonA . jIvanamAM bhAgavatI bhAga hoya ja che, paNa bhAgavatI ghaTanAo upara atizayoktino saMbhava hovAthI temane ApaNe judI pADIe chIe. sArAMza ke kRSNane jyAre paramAtmA kapIe chIe tyAre aMtara paDe che. vyAsajIe e aMtara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 sAMdhavA mATe khUba ja prayAsa karyAM che, ke jethI ApaNane temAMthI suMdara Adaza levAno maLe ane ApaNe te mAge prerAIe. jema kRSNa nAnA hatA, khelatA hatA, tema ApaNe paNa khecyA chIe, temaNe dUdha pIdheluM. bhojana karatA vyavahAramAM paDayA hatA ema ApaNe joIe ane emanA jIvana tarapha prerAie teA tethI khUba rasa laI zakIzu . have emanA jIvana aMge kahyuM : A bhAratavarSamAM mukhya traNa dharmAM thaI gayA. (1) vaidika dhamA~ (2) jaina dhama' (3) khauddha dharmAM, bAkInA bIjA dhameryAM bahArathI AvelA che ane keTalAka che te mULanI zAkhArUpa che. te traNa dhU'mAM cAra mahAna puruSA thayA che (1) vaidikadhama : rAma ane kRSNu. (2) jainadhama : tIthakara mahAvIra. (3) yuddhadharma' : mudde athavA zAkasi. A cAra puruSa| paikInA A eka kRSNa che. te vasudevanA putra hatA. have temanuM jIvana tapAsIe. tenA be bhAga paDAya : (1) pUrvAdha : bALapaNano rasika bhAga bhAgavatamAMthI maLe che. (ra) uttarAdha : uttarAdhanuM nakkara jIvanaghaDatara mahAbhAratamAMthI maLe che. temAM paNa gItA e te emanA AdhyAtmika jIvananu pAradarzIka dohana che. kRSNa kevA hatA e gItA parathI kalpI zakAya tema che. zrIkRSNa e dehadhArI tarIke eka mahAtmA hatA, yukta yogI hatA. eTale ja emane paramAtma kATIne sAkSAtkAra anubhavagata hatA. paNa te aneka janmanA paripAka hatA. AvA puruSo janma dhare che tyAre temano janma kaSTamayaprasaMge cAya che. gItA jema kahe che tema yadA yadAhi dharmAMsya......che.' paritrANAya sAdhunAm...te sAmAjika rAjakIya ane dhArmika rIte joIe teA bhAratanu jIvana evI kaSTamaya rIte pasAra thatuM hatuM ke te vakhate evI vibhUtinI jarUra hatI. kAlidInA pANImAMthI rAtre cekI vaTAvIne vrajamAM laI javAne temanA khALajIvanamAM keTalI saMkaTagrasta sthiti hatI teno khyAla Ape che. 'muzkelI ja mahApuruSAte janmAve che, mahAtmA mAjhIjhane vahetA pravAhamAM peTImAM mUkavAmAM AvyA hatA. AvI rIte dareka moTA puruSane bALapaNathI ja kaSTamaya jIvanamAMthI pasAra thavAnu hoya che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte teo vrajamAM naMda yazodAne tyAM ghera mukAya che. devakI jevAM mAtAjI kevAM duHkhI thayAM haze, temanuM mAtRhRdaya keTaluM ghavAyuM haze, kaMsa te nimittamAga che. devakInA bALakane jovAnuM sukha ane saubhAgya, devakIjIne badale yazodAne maLyuM. ema e vrajamAM uchare che. tyAM parvatanI havA, cAre bAju lIlAMchama khetare ane jamIno, khaLakhaLa vahetAM jharaNAM ane gAyanAM jutha vageremAM te khaDatala bane che. e zizu jarA moTe thAya che tema tema govALa sAthe ramavA jAya che. ughADe DIle ! ene zaradI zI ? jananI jaNaje bhaktajana kAM dAtA kAM zUra A rIte e bhAratavarSanuM saMtAna eTale "nirbhayatAnI mUrti vIratAnI pratimA. evuM enuM jIvana baMdha Ape che. kAraNa ke temane mAkhaNa khAvuM te sahaja vAta hatI, pIDe moMmAM mUkatA hatA. dUdha, chAsa, malAI ane mAkhaNathI zarIra sudaDha bane temAM navAI zI ? vrajavAsIo emane dUdha mAkhaNuM vagere khavaDAve che. AvI rIte naMdane tyAM e dulAre moTe thAya che. te chAnomAno gopIone tyAMnAM dUdha mAkhaNa khAIne herAna kare che. gopIo yazodA pAse phariyAda mATe jAya che. gopIo paNa premapAna kare che, karAve che tyAM teo kudaratI jIvana upara jIve che. mahaMta thAya evI emanI jIvanacarcA to rAjA thayA tyAre paNa hatI. zarIrano bAMdhe vrajamAM ghaDAyo hato. kyAM e vrajanI hAthiNI jevI gAya! hiMdustAnamAM kareDe gAya hatI. paNa hAla bahu ja thoDI che. evI gAyo te rAja thayA pachI brAhmaNane hajAre dAnamAM ApatA. hAla bheMsa bahu najare paDe che. paNa gAyanI zI dazA thAya che e keNa jue che ? pahelAMnA jevuM gAmonuM sthAna atyAre kyAM che ? jene satro upAsaka dazAMgasUtra mAMhelA zrAvakane gokuLamAM te vakhate. 20, 30, 35 ke 40 hajAra gAya hatI. bIjA paNa darekane ghera eka ke tethI vadhAre gAya to jarUra hatI. have dhIre dhIre e sthiti badalAI gaI che. hAla gAya durlabha thaI gaI che. zrI kRSNajI, mAkhaNacora kahevAya che, geviMda, gopALa kahevAya che paNa emane bhajanArA gAyanuM lakSa ja bhUlI gayA che. gAyane pUjya mAne che, paNa e pUjyanI dazA zI che ene khyAla e bhAgye ja kare che. vanaspatyAhArI mATe gAya e to amaravela che, temanAM dUdha, dahIM, chAsa malAIthI pauSThika ta ane sAtvika bhAvanA maLe che. hiMdanA vaDavAoe gAyamAtAne kela Apelo ke "amane tuM piSa, ame tane pivIzuM. tuM pUjya che." Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C 62 ' gaubrAhmaNa pratipAla ' emAM paNa mAya pahelI chatAM Aje e bhavya bhAvanA AtmA bhulAI gayA, zrIkRSNanA jIvanamAMthI pahelA mAdha e maLe che ke khaDatala zarIra banAve! ane e sAru gAyAnAM gAkuLA, pharIthI AryAvRtta thAya evuM AcareA. paropakAra ane prema gAvALIA sAthe e gAyA tyAre che, tamahenata kare che, bhAicAro pAthare che. gAvALA sAthe nAstA kare che, roTalA, chAza keraDAMnuM athANuM e emanI sarasa UjANI, comera prema ane mitratAnuM sAmrAjya phelAve che, e prema enI vAMsaLInA gAnamAM mUrtimaMta banato. gAvAlA kahetI ke H kAnUDA tArI vAMsaLI re, amane duHkhaDAM dice che dADI dADI' kayAM du:kha ? premanI bhrUkhanAM ? e prema keTale divya ! emanI baMsIthI jamanAnAM nIra thaMbhI jAya che. evI e saMgItanI aMdhArI rAte e madhura svaramUrtie khaDI kare che. vAMsaLImAM zuM hatuM ? paNa ? ekAgratAmAM hatuM tethI ja Atmarasa UtaratA. kalpanA te karA; e bhAMgyAnA bheru hatA. temanI vAMsalaDIthI vraja gAMDuM banyuM hatuM. gAmaDAnAM mANaso anaghaDa haze e kharuM, paNa temanAM hRdaya anaghaDa na hatAM. hRdaya hRdayane sAkSI pUre che, eTale e bAlakRSNa pAchaLa gAMDA banyA. eka prasaMge iMdrayajJanA saMbaMdhamAM emaNe naMdabAvAne kahyuM, parAkSane pUjavA karatAM pratyakSane pujavu joie, gAya, brAhmaNa ane parvatane mAnIe. IjAne zA mATe ? A parathI te kALe bhAratamAM jaMgalo hatAM ane lAkaDAM sahune saheje maLatAM. katyAM te sthiti ane kathAM AjanI sthiti ? tyAre memAM mAgyA varasAda varasatA. Aje jagale tArAja thaI gayAM ane aganagADI AvI. jyAre gADI na hatI tyAre loko gADAmAM jatA, nadInIra AvatAM tyAM esI TI`maNu karatAM, gAmaDAMnI saMskRtinA lAbha maLato. A grAmajane gAMDAtura zAthI hatA ? premathI. ane prema paNa keTalA paropakAra pUrNa ! dra muzaLadhAra dRSTi cheDe che, vraja DUbADUba thAya che. kizAra zrIkRSNa enI vahAre dhAya che. ane geAvanane upADI vrajane nIce mUke che. A ghaTanAmAM alaukikatAnA bhAga dUra rAkhIe teAya eTaluM teA che ja ke temaNe vrajane sAru potAnuM baLa khacI nAkhyu. je premamAM svAtyAga che te ja sAtvika prema che. A parathI ApaNA ane gAmaDAtA prema pArasparika kevA hovA joIe e che. have uttarAdha` tarapha vaLIe. Adarza maLe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo jyAre rAjakAraNamAM paDe che tyAre temane vyavasAya vadhI jAya che tyAre paNa teo bALapaNanA premALa saMbaMdhone bhUlatA nathI, uddhavajI te temanA mitra ane gRhasaciva. emane teo vrajamAM saMdezo ApIne mokale che. teone e badhuM dazya yAda Ave che. ane AMkhamAM harSAzruo AvI jAya che. teo dvArakA, govALIya-gevALa ane hastinApuranAM dazyomAM ane tyAMnAM dazyamAM keTaluM aMtara bhALe che? kyAM uparano ziSTAcAra ane kayAM hRdayanI premabhAvanA ! A temanI anAsaktino purAvo che. gopIonA premamAM paNa verAga keTalo? citaDuM mAruM cArI lIdhuM re, vahAlA hete ja! hari nAma, kaika kAmaNiyAM elI kubajAe kIdhAM, bheLA che bhagavAna emanI nirlepatAnA bIjA prasaMgo paNa joIe. sudAmA Ave che. kyAM e ciMtharadhArI bhikSuka ane kyAM rAjA zrIkRSNa. chatAM hete bheTe che. caraNane pakhALe che, sAMdipanI RSinA AzramanAM smaraNo yAda kare che, ke e nispRha saMbaMdha ! satyabhAmA, rukimaNI jevI rUparANuo vacce beThelA zrIkRSNa sudAmAnA pauMA le che. A uparathI mULa teo kevA hatA ? tene khyAla Avaze. rAjakAjanA prasaMgamAM uparathI to teo jANe prapaMcamAM bhaLatA hoya tema dekhAya che. chatAM aMtarathI keTalA nirlepa che te beeka ghaTanAothI samajAze. jyAre bhArata upara AphatanAM vAdaLAM varasI rahyAM hatAM, duryodhana garvanI Toce caDyo hato, bhayaMkara yuddhanA bhaNakArA thatA hatA te veLA mAnava saMhAraka yuddha khALavA mATe pote jAte pAMDavanA dUta banI hastinApuramAM jAya che. duryodhane dabadabA bharelI taiyArI karelI tyAre teo sApha kahe cheH rAjakumAra ! atyAre tuM ane huM saMbaMdhIne nAte nathI maLatA paNa huM ajunanA dUta tarIke e nAte tane maLuM chuM. mAre e svadharma che ke e kArya mATe paheluM karavuM. teo duryodhananA sanmAna ane mevA tajI vidurane tyAM cAlI calAvIne jAya che. keTalI tyAgavRtti ! keTaluM pharajanuM jAgRtabhAna ! dezanA ane samAjanA netAone AmAMthI dhaDe maLaze. temaNe potAnA aMgata saMbaMdhe ane saMsthAnA saMbaMdhe vacce kyAM ane kevI rIte vartavuM ghaTe te zrIkRSNanA jIvanamAMthI temane maLI raheze. bIjo prasaMga e che ke enI viSTine Thokara mAranAra, haDahaDatuM apamAna karanAra duryodhana paNa jyAre zrIkRSNanI sahAya mAgavA jAya che, te samaye arjuna paNa pahoMce che. zrIkRSNa hasIne nyAya teLe che ane kahe che : ajuna nA che. emane pahele pasaMdagI karavAno adhikAra che. mArI pAse be cIja che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 tame be lenAra che. melA : 'eka bAju huM' ane 'bIjI bAju mAruM sainya' je te eka pasaMda kare. aju nane paNa bIju zu joItu hatu ? eka ja zrIkRSNa basa hatA. duryodhanane sainya neItuM hatuM. te temane paNa maLyuM. matalaba ke eka bAju satyabaLa bIjI bAju saMkhyAbaLa. e bemAMthI eke eka lIdhu khInae bIjuM lIdhuM. ahIM zrIkRSNanI naitika-daSTi, kamakuzaLatA, sthirabuddhi, virAdhI pratye paNa sAmyavatana dekhAi Ave che. (1) emanA vizALa jIvanamAMthI grAmya saMskRti prema (ra) gAyetu' pAlanapUjana. (3) grAmavAsIonA mIThA hRdaya saMbaMdha (4) svArtha tyAga (5) saujanya samAja ane rAjanItimAM paNa satya prema ane nyAyane suMdara sumeLa evuM ghaNuM ja tAravI zakIe chIe. e rIte ja e bhAratanA zreSThapuruSa che. jaina sUtreAmAMnA AvatI cAvIsInA e tIyakara bhagavAna che. ema sau bhAratavAsIonA e hRdayapremapAtra puruSa che. dara varSe gAkula aSTamIe emanI janmajyaMtI ujavAya che. e yatIne kharA atha te tyAre ja sare ke jyAre emanA jIvana prasaMgomAMthI madha laI ApaNA peAtAnA jIvanamAM tene vaNavA prayAsa karIe. ('praznottarI ane prAsa Mgika'mAMthI) (1940) vasudeva suta deva kRSNa cANuramanama dhruvakI paramAnaMdam kRSNa vade jagadguru Jain Educationa International For Personal and Private Use Only. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H rASipaMcamI 1 pajusaNa 1 reTiyA bArasa : gAMdhI jayaMtI bhA 6 2 vA trASipaMcamI [bhAdaravA suda 5] A divase sAmA nAmanuM khaDadhAnya khAvAno rivAja pracalita che. matalaba ke, vAnaprastha thayelA RSio AvA dhAnya ane sulabha kaLathI AkhI jiMdagI gujAre te ApaNe navuM dhAnya khAtAM pahelAM A khaDa dhAnyane eka divasa paNa upayoga karIe evI samAjanI kalpanAmAMthI A vrata AvyuM hoya ema lAge che. A deza RSimunionA pUjaka deza che. ene Adarza "tyAgapUrvaka bhega" e che. vadhumAM vadhu ApavuM ane ochAmAM ochuM levuM enA smArakarUpe nakkI thayelo A divasa RSipAMcama tarIke mahattvane che. keTalIka bahene A parvane rajasvalA dhamanI cUkanA prAyazcittarUpe paNa pALe che. jo ke Aje to e azucanA cAra divasa pALavAne rivAja dhImedhIme ochA thatA jAya che, ane khAsa karIne zikSita ane potAnI jAtane sudharelI mAnatI bahene te te pALatAM ja nathI. mane lAge che ke A divase pALavAmAM bahenanuM ne samAjanuM baMnenuM hita che. te divasomAM je azuci-dravya bahAra vahe che temAM evAM jatuo hoya che ke, jenI asara bhojana vagere vastuo para paDe che. AnA para pazcimamAM paNa prayogo thayA che ane phUla upara rajasvalAnI asarane abhyAsa karatAM jaNAyuM che ke temAM vahetAM azuci dravyone kAraNe prathama divasanI rajasvalAnI asarathI kula jaladI karamAI jAya che, bIjA divasanI rajasvalAnI asara ochI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che ane trIjA divasanI tethIya ochI thAya che. ApaNe tyAM paNa varSane mATe bharI rAkhavAnA padArtho-athANa, pApaDa vagere para chAMye na paDI jAya tenI kALajI rAkhavAmAM Ave che. eTale zuddhatAnI daSTie kALajI rAkhavI e jarUrI che. bIju e divasamAM bahenane ArAma maLe te paNa khAsa jarUrI che. je ke Aje to bane che UlaTuM. gharanAM badhAM ja vAsaNo, kapaDAM ene ja dhovAnAM hoya. phakta rasoImAMthI ja bAda. vAstavamAM tene ArAma maLe ane kAMI suMdara vicArI zake evI taka maLavI joIe. te divasomAM garama UnanA dhAbaLA ke kaMtAnanAM godaDAM ja vAparavAnuM kahevAmAM AvyuM che. svacchatAnI daSTie Una azuci jaMtu jaladI grahaNa karatuM nathI. zArIrika dRSTie paNa A sAruM che. Una ane kaMtAna vagerenI garamIne kAraNe ja saMpUrNa rIte vahI jAya ane azuddhithI vahI javAnI apUrNatAnAM dardomAMthI bacI javAya che. cothuM ane agatyanuM kAraNa e che ke te divasomAM strIne yA puruSane vikAre UThe ane je saMbhoga karavAmAM Ave che temAMthI goriyA jevAM bhayaMkara dardo nIpajavAne bhaya rahe che. A daSTie amone lAge che ke, svacchatAnA, svAsthanA ane patipatnI vacce sparzanA niyamo paLAya e samAja ane bahenone pitAne mATe jarUrI che. zikSita baheno A aMge vicAre ane aMdhaanukaraNathI bace. jarUra emAM je jaDatA AvI gaI hoya te dUra thavI joIe, paNa saMzodhanane aMte je sAruM hoya te te svIkAravuM ja joIe. pasaNa parama parva : paryuSaNa paryuSaNa e jinopAsaka sAdhakanuM parama pava che. sAdhakanuM parva eTale sAdhanAnI suvarNa paLa. AtmAnI nikaTatA prApta karavI e A parvane mahimA che. maMgaLa mahatsava maMgaLatA ja mAge che. dharma e parama maMgaLa che. vibhAvathI svabhAva tarapha-para gharathI nija maMdira tarapha vaLavuM e sadudhamanuM rahasya che. nija vatana tarapha vaLatA vaTemArgunI-aho kevI prasannatA ! ahe kevI rasikatA ! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucca prasannatA, sAcI rasikatA janmAve te dharma. rasikatA ane prasannatA kyAMthI maLe ? AtmanimajajanAthI. eTale ja paryuSaNa parva AtmanimajajanAnI vimaLa saritA che. e dvArA parama Atmasa siMdhunAM darzana thAya che. paryuSaNa parva paryuSaNanuM parva sAmAnya rIte jainonA sarva phirakAone mAnya parva che. AkhA varSamAM je bhUla thaI hoya e badhI nAnI moTI bhUlane zodhIne vyaktio ane samAje Aje sApha karavAnI che. AtmavikAsa sAthe vizvavikAsanA bhAge kUca karavAnI che. e mArgamAM upayogI thAya tevAM thoDAM sUtro ahIM TAMkuM chuM. (1) traNe (zvetAMbara, maMdiramAgI, digaMbara ane . sAdhu mAga) mukhya ane bIjA peTA phirakAo! tame badhA eka mAdhyamika saMsthA racI keMdrita bano. (2) kayo phirake jane, sAco ane UMce evA khyAla na rAkhatAM laghutA jALa. (3) jaina e kema ke jAti nathI paNa vikAsanI ga kakSA che. (4) kurAna tathA bAIbalathI mAMDIne vaidika ane bauddha sAhityane paNa jene apanAvavuM joIze, kAraNa ke te svAvAda ane sUkSma ahiMsAmAM mAnanArA darzanane anuyAyI che. (5) saMkhyAlobha, hAlebha, mamata, vezapUjA, dhanapratiSThA vagere jaina tarIke oLakhAtA lekamAM zebhe ja nahi. (6) kuTuMba, samAja, rASTra, saMsthAo tathA vizvarASTra sudhI jene je mahatvane phALo ApavAno che, te guNupUjA dvArA pitAnA aMgata ane samAjagata vikAsathI ja ApI zake, bIjA kazAthI nahi. jenasamAcabAnAM sUcano paryuSaNanA divase te jaina sAdhakanA mahAparvanA divase che. cAtumAsanA ekasovIsa dahADA pUrA hoya to ogaNapacAsame divase saMvatsarI AvavI ja joIe, e jene sUtromAM ullekha che. saMvatsarI pahelAMnA saptAhathI payuSaNa parva AraMbhAya che ane saMvatsarIe khatama thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ATha dahADAmAM vyakti ane samAja baMnenI samAlocanA thAya e ja e mahAparvane uddeza che. paMdaramI ogasTathI hiMda AjhAda thAya che. tUTI phUTI paNa A ahiMsAnI ja javalaMta siddhi che. jaina dharma ahiMsAnI pUjAmAM mAnato Avyo che. eTale e javalaMta siddhine yaza sAcA jainane phALe jAya temAM kazuM ja khoTuM nathI. kahevAtA jainavargamAMthI paNa sAcA jano nIkaLyA haze. paNa have te kahevAtA jainoe sAcA jainone mArge javuM joIe athavA te jananA birudane choDI devuM joIe. A bemAMthI pahelI pasaMdagI karanAre kevI rIte vartavuM joIe te aMgenuM sUcana Aje paryuSaNa parvanI samAlocanAne TANe khUba upayogI ane mArgadarzaka banaze e apekSAe ahIM e (sUcana) (1) milo ane evAM ja mahAyaMtrone samarthana na ApavuM kAraNa ke emAM mahAna AraMbha che ane mahAnahiMsA che. jeno jaina dharmamAM khule khullo virodha che. (2) khetI ane gopAlana tarapha vaLavuM athavA eTalI hade na pahoMcAya te kheDUta, zramajIvI ane gopAlakone nANuM, buddhi, lAgavaga tathA dhananI madada karavI. mahAraMbhamAMthI alpAraMbha tarapha javAne A eka mAtra mArga che. AthI ja dazapAlaka sUtramAM hajAro gAyAnA pAlananI spaSTa bInA zrAvako mATe Ave che. (3) yaMtrono gulAma bane tevAM yaMtronI gulAmImAMthI mANasane choDAvavo. saMgraha khAtara saMgraha nahi paNa sevA kAje ene upayoga karavo e ja amacchane pratyakSa upAya che. zrImaMta nANuM pitAnAM nahi paNa samAjanAM che ema mAnIne tene koI jainathI vyAja upara te jivAya ja nahi; joIe te karatAM vadhu makAna para haka rakhAya nahi ane dharma ke kemane nAme bhedabhAva pilI zakAya nahi. (4) svapati ke svapatnImAM paNa maryAdA bahAra maithuna mArge javAya nahi. saMtati hada bahAra vadhavA devAya nahi. je samAjamAM patinA avasAna bAda patnI bIjo pati na karI zake te samAjamAM patnInA avasAna bAda pati paNa pharIthI lagna na karI zake. (5) prANijanya davAo vecAya nahi tathA mAMdagImAM levAya nahi. vilAsI cIjono vepAra thAya nahi. saMgraha karavAne bahAne pAtAnuM gAmaDuM choDAya nahi ane cheDayuM hoya to pAchuM pakaDI ja levuM joIe. atithine ApyA vinA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jamAya nahi. jAnamAlanI bIkane choDIne samAjanA koI paNa varganA anyAya sAme ane vRttio sAme jhajhUme e ja sAce jaina. A badhI vAtane ullekha jainonAM bAra vratomAM Ave che. Aje mULabhUta rIte Ano vicAra karI AcAramAM utAraze to ja kahevAtA jaino sAcA jeno banaze ane emanuM sthAna AvatIkAlanA hiMdamAM ajoDa ane aDela raheze. bAkInA mAtra nAmazeSa rahelA jainonI sthiti nahi gharanA ke na ghATanA jevI thaze e spaSTa dIvA jevuM dekhAya che. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, ane zrAvikA- sau A para vicAre. saMtabAla reMTiyA bAraza [ bhAdaravA vada bAraza ] janmagAMThe UjavavAno rivAja prAcIna kALathI cAlyo Ave che. keInI janmagAMTha te pote ja Ujave, koInI janmagAMTha enuM kuTuMba Ujave gAMdhIjInI janmagAMTha hiMdanI Ama janatA utsAhathI ujave che. hiMda bahAranI janatAnA hRdayamAM paNa gAMdhIjInuM nAma che ja. paNa Ama janmagAMTha UjavAya, ethI gAMdhIjI phUlAI jatA nathI. teo kahe che, "mArI janmagAMTha UjavavI ja hoya to reMTiyAbArasa tarIke ujavo" eTale ke emane reTi vAre che, teTaluM pitAnuM nAma pyAruM nathI. haripurA mahAsabhAmAM emaNe potAnI jarI purANI e ja vAta karI hatI, 'huM maruM tyAre mArA eka hAthamAM reMTiyAne hAthe ane bIjA hAthamAM pUNI heya te kevuM sAruM !" eka vakhata dezacaLavaLamAM mukaddamo cAlato hato jyAre emane mejisTreTe nAta pUchI tyAre emaNe "vaNakara" ane kheDUta kahI hatI. ane sau hasI paDyA hatA paNa emane te e hAsyanuM paNuM Azcarya thayuM. kAraNa ke emaNe e vAkya kaMi vinodamAM nahotuM kahyuM. bIralA ghanazyAmadAsajIe eka veLA pUchyuM : "bAputamArAM mahattvanAM ane priya kAya kayAM ?" emaNe kahyuM : aspRzyatAnivAraNa ane khAdI". A parathI emanI khAdIprItine AMka nIkaLe che. e te ghaNIvAra kahe che ke, "mAro reMTiye huM calAvIne jyAre ekatAna banuM chuM, tyAre abhuta rasa Ave che, mArI ekAgratAnuM e abhuta sAdhana che. reMTiyAnA sUtarane tAMtaNe svarAjya e emane mudrAlekha che. A reTiyAnI prIti kyArathI jAgI? teo kahe che : sane 1908 lagI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ go to meM sALa paNa nahAtI joI. emane Aje 72 pUrAM thayAM tyAre 39 vanA te| haze ja te ? emanu bALapaNa kevuM hatuM, te tame! jANeA ja che. miSTha pUtaLIbAInA e putramAM mAtAnA saMskAra ane nyAyI pitA karamacaMdabhAInA nyAyanA saMskAra emane vArasamAM maLyA hatA. ghaNA khADATekAmAMthI e bALapaNu vitAvI mAMDamAMDa bhaNyA. vilAyata jaI berisTarI pAsa karI. AphrikAmAM erisTara thaIne gayA. paNa tyAM te khIjI erisTarI ja emane phALe AvI. basa, e hiMdIonI apamAnita dazA badalatAM lAgelA phaTakAe emanA jIvananuM parivatana karI nAkhyuM. tyAM emaNe satyAgraha AdaryAM. ane Aje paNa e ja cAlu che. emanA ahiMsA ane satyanA akhatarAo nira Mtara cAlyA ja kare che. TheTha Arthika, AhArasaMbaMdhI, bhASA saMbaMdhI ane sAmAjika kSetrathI mAMDIne rASTrIya kSetra lagI tee e prayAga karatA paheoMcI gayA che. nyUTane eka sapharajananA paDavA parathI gurutvAkarSaNanA niyamane prAyogika kSetramAM ANI nAmanA meLavI. gAMdhIjIe ahiMsA jo dhArmika kSetre saphaLa che tA rAjakIya kSetre kAM nahi ? e vicAre prayoga AdaryAM. lAkoe ThekaDIe karI. zu` kAvAdAvA, jUTha ke hiMsA vinA rAjataMtra cAle ke ? Ama prazna karanArA Aje thAkayA che ane thAkaze ja evA gAMdhIjIne vizvAsa che. DanamAM aMgreja juvAnAe karelAM apamAna ane tADana, mIra Alama nAmanA paThANu bhAIe da. A.mAM mArelo sakhata mAra AvA AvA du:khada sogAmAM paNa emaNe jALavI rAkhelI apratikAraka kSamA, emanI ahiMsAprItinA purAvAo che. paNa Aje vizvamAM mAnavasaMhAraka yuddha cAlI rahyuM che. tenuM zuM ? gAMdhIjIne mana hiMdanI mukti upara e badhA praznonA ukela lAge che. ane hiMdanI muktine ukela samAjavAda upara che. paNa samAjavAthI kAI na ceAMke ! gAMdhIjIne samAjavAda eTale grAmeAdyoganuM punarjIvana ane emAM khAdI emane mana mukhya che. temane prayAga sivAya gamatu` nathI. temanA prayogo pAchaLa bharacaka vaphAdArI ane taTasthapaNu hAya che. tethI te pravRttiene vega paNa ApI zake che, tema breka paNa mArI zake che. ane tethI ja te te mahAsabhAnA ajoDa sukAnI tarIke gauravava Mtu sthAna dIpAvI rahyA che. ane chatAMya namra che. khAdImAM Asakta che. khAdIzAstra eTalu` chaNAyuM che ke anahada ! chatAM aneka dRSTie RNuAya e yeAgya ja che. amArA pa. pU. gurudeve jaina janatAmAM jyAM teo gayA tyAM bhAre prayAsa karI khAdIpragati sAdhI che. tee kahe che, ahiMsAnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 dRSTie khAdI jeTaluM zuddha vajra nathI. jee bIjo sagraha rAkhe che, teA hAthe kAMte, ane vaNe sarvAMttama ane je na kAMte na vaNe tee . zuddha khAdI avazya pahere'. upadezanI saceATa asara kAThiyAvADamAM thaI che. chaganalAla joSIe khUba tArIph karatAM eka vakhata mane jAmanagaramAM kaheluM ke "pU. munijI jevA dilanA khAdI prema haju mArAmAM paNa haze ke kema, e za`kA che.' e vAta sAcI ja che. jainasAdhu khAdIpracAramAM ATalA rasa le e temane navIna ja lAge. paraMtu temAM navAI pAmavA jevuM nathI, jainasAdhuo khAdI pratye rAjakAraNa mAnIne alaga rahe che te yathA` nathI. kharI rIte jema abhakSyAhAra cheDavAnI pravRttimAM rasa levAya che, tema cIvALAM ke yaMtrAtpanna vasro che.DAvavAnI pravRttimAM rasa levAya te sakriya ahiMsAnuM aMga che. yaMtravAdane jANe ajANye jeTalA TekA che. maLe teTalI mAnavatA ane ahiMsAnI ujajavaLatA che. parigrahanu jainazAsana kaTTara viredhI che parigrahavAda ane yaMtravAda ane janmajanaka bhAve Aje jagata para svAmitva jamAvI beThAM che. eTale khAdI aneka rIte maMgaLakara che ema mAnyA vinA cAlatuM nathI. khAdI pracArathI lokone bhUkhamarA ane tene lIdhe-bhUkhamarAne-lIdhe janmatAM, cArI lUMTa AdinAM dUSaNA tathA vyasanakhArI ghaTe che. e pramANeA maLyAM che. bhAI tAlamajI lakhe che tema eka abaja rUpiyA khAdIthI hiMdamAM bace e Arthika dRSTinA lAbha paNa nAtA mune nathI. bIjuM te A chevaTe bAvalA paratve eTaluM ja ke ahIMnA khAdIbhaMDAra pramANamAM ThIka cAle che. e AMkaDA meM jANyA che. A bhaMDAra yuvakoe te jAtamahenata para UbhA karyA che. gAmanA TekA sudara che. ane ahI niryumita kAMtanArA trIse jagu che. paraMtu bAvalA gAme ATalethI ja sa MtApa na mAnavA joIe, ethI vadhu pragati karavI joIe ane mAtAomAM khUba navarAza che, te vakhate tee ThIka DIka phALo ApI zake tema che, haju khAdIe mAtAomAM praveza e karyo che. mAtAe te! A mAga mAM AgaLa paDatA bhAga letAM thavAM joIe. bAvaLA e dhALakA tAlukAnu atra gAma che. ahIM ghaNAM gAmaDAMonu mAr che. ene sahue hRdayapUrvaka pramANikatApUrvaka dIpAvavu joIe. [reTiyAbArazane dine bAvaLAmAM Apela jAhera pravacana.] 1940, 'prAsaMgika ane praznottarI' mAMthI 1. chaganalAla na. joSI, satyAgraha AzramanA varSo sudhInA maMtrI, ane jANItA rijanasevaka. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 gAMdhI jayaMtI bApunA janmadivasane gAMdhI jayaMti nahi paNa reMTiyAbArasa tarIke bApue pite ja lekhAvI che. A divase reMTiyAnA pratIka dvArA zramanI pratiSThAne khAsa mUlavIe. tema ja reMTiyAnI sAthosAtha bApue je racanAtmaka kAryakramo deza sAme mUkyA che, temAMnA komIaikya, aspRzyatAnivAraNa ane strI unnatinI tripuTIne te khAsa yAda karIe. gujarAtanA parIkSitabhAI jevA sevakonI harijano pratyenI hRdayasparzI apIla ane zrI nAraNadAsakAkA (nAraNadAsa gAMdhI) jevAnI reTiyAnI apIla amalI banAvavAnuM A divasomAM khAsa vicAravuM ghaTe. (1) nAnAmAM nAnI vAtathI mAMDIne cheka moTAmAM moTI vAta sudhI pitAne je sAcuM lAge tene ja pUrNa vaphAdArI. (2) bhUlonI zodha ane svIkAra. (3) sAmAjika kAryomAM sAmA pAtranI samajane paNa saMpUrNa nyAya ApavAnI jAgRti. (4) satyano Agraha sAthe sAthe kadAgrahano tyAga. (5) bApu sArAye samAjane potAnuM ja aMga mAnatA ane tethI sAthI kAryakaronI bhUlane pitA upara oDhI letA ane e rIte jAgRti lAvavA prayatna. A pAMca mudAonA jAgRta AcaraNathI eka vakhatanA mAMsAhArI, viSayAMdha ane corI karanAra, sAmAnyamAM sAmAnya mANasa mahAna netA ane sArAye vizvanA preraka bApu banI zakyA. - riMTiyA bArasane pavitra divase rASTrIya zALA rAjakoTamAM bALAsAheba kheranA pramukhapade maLelI sabhAmAM yugapuruSanA jIvananI samAlocanA karatAM mahArAjazrIe je muddA tAravyA hatA te ahIMyAM ApyA che.] enuM jIvanakArya akhaMDa tape, ama vacce bApu amara rahe enA jIvanamaMtra same carakho, prabhu! bhAratamAM pharate ja rahe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H neratAM H dhanaterasa 1 kALI caudasa I dIpAvalI | mahAvIra nirvANa dina A so mA sa noratAM [vijayanI pUrva taiyArI] vijayAdazamI pahelAMnI navarAtrio "noratAM" tarIke jANItI che. navarAtra zabdanuM dezyarUpa "noratAM" thaI gayuM che. A navarAtriomAM puruSa ane strIo pitA potAnAM kuLadevIonAM pratIka gaThavIne pradakSiNaM pharatAM pharatAM garabA garIbIe gAya che. gujarAtanAM ghaNAM bALakonA vALa haju tyAM utarAya che. A kuLadevIe kaI eka komamAM nahi paNa gujarAtanAM banI gayAM che. e bahucarAaMbAmAtanA saMbaMdhano cheDe ahIMnA ArSadraSTAoe zivazakti-jagadaMbA sudhI meLavI dIdhA che; eTale A rIte gujarAtanAM naranArIo A rAtriomAM zaktinuM AhavAhana karIne tenI upAsanAnA A divaso bhAre utsAhapUrvaka ujave che. savAla te e che ke A netAno utsAhapUrvaka utsava varSothI UjavavA chatAM gujarAta Aje kahI zakaze kharuM ke eNe zaktino saMcaya karyo che ? ene sAcI dizA tarapha vALavo e ja A UjavaNInuM kharuM mApa che. Aje te e eka bAjuthI zaktinA pUjA sUcaka gItaDAM gAya che ane bIjI bAju nIti anItino khyAla karyA vinA "paise mAruM sarvasva" karI rahyo che. gujarAte have jAgavuM joIe ane sAcI zaktino saMcaya karI ene sumArge vALavI joIe. A noratAMnuM parva e mATe mArgadarzaka banajo. noratAM ane vijyAdazamI satyAgraha ane savinaya bhaMganAM UMcA sAdhanono hiMdamAM jIrNoddhAra karAvyo bApue. bApu Aje hAjara nathI. paraMtu emanuM AraMbheluM bhagIratha kAma ApaNI sAme che ja. tene ApaNe vega ApIe. samAjanI kurUDhiorUpI rAkSaso Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara vijaya meLavIe. rAme rAvaNa sAme laDIne ane pAMDavoe kaura sAme ' laDIne jema vijaya meLavyo ane enA pratIkarUpe vijayAdazamInuM parva ujavAya che, tema Aje navarAtri ke je zaktinA saMyama mATe che, tema prathama zakti. saMyama karI pachI te saMyamano samAja ane dharmasaMpradAyamAM namra ane nikhAlasa paNe thayelI krAMtimAM upayoga karAvIe. Ama karavA karAvavAmAM ja e bane vatanI khUbI che. dhanaterasane dhAnyaterasa banAve dhanaterasa, kALIcaudasa ane divALI e traNa tahevAro saLaMga tahevAro che bhAratanI lakSmI mAtra rokaDanANamAM samApta nahotI thatI. bhAratanI lakSmI to viSNunI patnarUpa hatI. eTale ke jenI pachavADe satya, prabhu che tevI ja lakSmIno e Adara karatuM. gItAne chelle leka enuM jIvaMta pramANa che. ApaNe tyAMnA bAhya cAra sukhanI kalpanAmAM paNa kayAMya paisAno ullekha ja nathI. pharIthI Aje e cAra sukharUpI lakSmInuM AvAhana karavuM joIe. te cAra sukha A rahyAM. (1) naravI kAyA (2) dharma saMtAna (3) patipatnIno nirmaLa sneha ane (4) dhAnyanA DhagalA, Aje te hiMdanI sAme tAtkAlika prazna dharma sAthe dhAnyano che. kheDUtanAM nyAya, nIti AbAda rahe. e jagatAtanI pratiSThA vadhe. dhAnya pakavanAra ane khAnAra bane satyaparAyaNa bane." dhanaterazane A dRSTie sau ujavaje. - lakSmIne pUjavI e dhanaterasanA divasanuM rahasya che. bhArata haMmezAM saMskRtinI lakSmInuM ja pUjaka rahevAthI saMskRtine TakAvI zakahyuM che. chellA saikAothI temAM zithilatA AvI che, paNa have hiMda AjhAda thayuM che, have nItinA DhIlA baMdhane teNe majabUta karavAnA che. dhanaterasane pavitra divase nItinI lakSmInuM dilathI pUjana karI jIvanamAM apanAvIe. kALIcaudaza aMdhArI caudasa bhUtAdi sAdhanA mATe prasiddha gaNAya che. paNa ApaNe te vahema ane anucita TIkArInI vRttinuM bhUta je ApaNuM rageragamAM ghUsI gayuM che tene kADhakyA vagara ApaNe chUTake nathI. A caudase bhUtane sAdhavAno nahi paNa A bhUtane kADhavAno saMkalpa karIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIpAvalI : sonuM vahAlasoyuM parva [Aso vada amAsa pragaTe sakhI prAMgaNa dIpakalI, muja saMga-suhAgaNa AtmakalI; vilase tulase vikase navalI, rasa UmibharI rajanI UjaLI dIpAvalI prakAza zuddhimaya upAsanAthI ja zobhAyamAna ane siddhimAna bhAse che ghara ane makAno dhoLAya che, kaLA ane zrI Ubhaya pUjAya che, e enI AgAhI che. zuddhi ane sauMdaryano amara sahacAra che. "khAtAM cokhAM karo', vyApArIne sUra kAne athaDAya che, ane sAdhaka cAMkIne jAgRta thaI jAya che. abhedatA ! tAruM amara saMbhAraNuM, che ekI sAthe ghara ghara pragaTatI dIpazikhAo, tyAM nava ke, varNabheda, nava ke, vargabheda, nava ko, vezabheda, dIpAvalI sonuM vahAlasoyuM parva che. divALInuM parva e hiMdanI prajAnuM aNamela parva che. divALI sAthe. mahAvIra nirvANa ane vIra vikrama baMnenI yAdI joDAI gaI che. te divasomAM vyApArIonA copaDA cokhA thAya che. ghara sAphasUpha thAya che. dIpamALA pragaTe che. ane ghera ghera maMgaLagIta gavAya che. utsAhamAM phaTAkaDA phoDavAno rivAja choDI daI bAkInI upalI rIte A parvamAM dabadabApUrvaka cAlu rahe temAM kazuM ja khoTuM nathI. divALI e mahAvIra nirvANanuM saravaiyuM tapAsavAnuM ane sAphasUphI karavAnuM A dezanuM mahA parva che. te dahADe bAhya saphAIne sthAna ApI bhaMgI ke mane pratiSThA ApIe. AkhA varSamAM guNadoSanuM tAraNa kADhIe. doSone dUra karI guNone sthApIe ane vadhArIe. AvI rahelA trIjA vizvayuddhane khALavA mATe mahAvIre ahiMsAnI je jayotano vAraso mUkyo ane mahAtmAjIe tene je rIte teja karyo te vArasAne gAMdhIvihoNuM hiMda AgaLa ne AgaLa dhapAve temAM ApaNe sUra purAvIe ! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra nirvANa dina siddhArthane naMdana vardhamAna, sopAna sAdhaka sAdhanAtaNuM caDI mahAvIra thaI kRtArthanirvANa pAmyo pragaTI dIpAvalI. dIpAvalI samAraka che sadAnI, saMbodhatI sAdhakanI sukAnI zraddhAna siddhipadanuM divALI, navAjatI jyati navInatAnI. timira TALe saghaLAM dIpAvalI, Dara nivAre dilanA dIpAvalI, prakAza puje prajaLe dIpAvalI, ne sarvanuM parva bane dIpAvalI. rahe rahe thaI sadA dIpAvalI, chone prabhAte palaTe dIpAvalI, toye amArA dilanI dIpAvalI, phIkI na thAje kadIye dIpAvalI, jema vedika graMthomAM covIsa avatAranI ghaTanA che tema jaina sUtromAM covIsa tIrthakaronI bInA che. gaI "covIsImAM chellA tIrthakara mahAvIra thaI gayA. emanuM mULa nAma vardhamAna. pitAnuM nAma siddhArtha. mAtAnuM nAma trizalAdevI. e gRhastha thayA ane emane eka putrIratna thayeluM. bALapaNathI ja te eTale viveka samajatA hatA ke "bIjAne jIvADIne huM jIvuM prathama e sUtra kuTuMba upara ajamAvyuM. pachI samAja ane deza upara ane chevaTe vizva upara ajamAvavA sAruM e pUrNa brahmacArI thaI parama sAdhanA mATe paricita pradeza che hI aparicita sthaLe nIkaLI paDyA. trIsa varSanA yuvAna vaye emaNe sarvasaMga parityAga karyo, emane tyAga e nAnI nijhaMraNanuM vizvanA mahAsAgara sAthe milana karavA je hate. sADabAra varSa ane paMdara dahADAno emano sAdhanA kALa vidhavidha kasoTI che. emaNe prakhara virodhIone paNa premanA nAduI maMtrathI vaza karyA che. koI pATha che ema emanI vicAraNAmAM hatuM ja nahi. anArya pradezamAM paNa emaNe kaSTa sahIne paNa premanI ajaba asara upajAvI. jaMgalanAM bhayaMkara jherI jAnavare tarapha paNa emaNe prema sudhArasa dI ane pIdhe. kAnamAM khIlAo nAkhanArane paNa premathI navaDAvyA. mahAsevakonI ati bhaktine paNa emaNe pacAvI lIdhI : arthAta tyAM rAgI na thayA. A rIte khare ja e ahiMsAnI mUrti hatA. emanI ahiMsA pilI na hatI. sakriya hatI. prazamarasa eTale zAMtasa ane siMdhu adhipati Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale mahAsAgara. te premI, caMDakauzika jevA pracaMDa viSadhara upara emaNe e. maMtra phekyo ane bhavya mArgadarzana karAvyuM. saMpUrNa Atmadarzana pachI emaNe e siddhAMtanuM vizvavyApI byugala bajAvyuM. jagatane "vo varNa akSa" e kicaDa sUtramAMthI kADhI "vo kavaca rakSa' rUpI divya bhUmikA para prerI gayA. pRthvI, jaLa, vAyunA sUkSmajImAM paNa e paramaprakAza teo patharAele jetA. vizvanAM sakaLa to emane pitA ane guru mAnI pravartatAM hoya evI emanI dazA hatI. jANe zAMtarasane mahAsAgara kema uchaLato na hoya evI emanI pratibhA hatI ! rome reme prema jharaNAM karatAM AMkha niraMtara abhIbhInI rahetI arjuna mAlI jevA durAcArIne paNa emaNe uddhAra karyo, gozALala jevA mahAavinIta ziSyanuM paNa bhaluM ja IcchayuM. nAtajAtanA, dezanA ke vaganA agara liMganA bheda emaNe teDavA. prANImAtramAM ja je cautanya che, te daSTie tamo sahu eka che. A abhuta sutra jIvaMta AcarI batAvyuM. eTale ahiMsAe paraMdhamaM banya. satyalakSI jIvananI kiMmata pUrepUrI thaI. AnA mULamAM evuM tapa hatuM ke je tapamAM vAsanAya IcchAonA cUrecUrA nIkaLI gayA hatA. ene lIdhe Atmateja comera vyApta lAgatuM. ApaNI prArthanAnI prathama kaDImAM evA bhagavAna mahAvIra pote paramapada pAmyA ane jagatane prerI gayA. temane vaMdana che. "ahiMsAnI mUti, prazamarasa siMdhu adhipati, amInI dhArAo, ragaraga jhame premajharaNuM; tapasvI tejasvI, paramapada pAmI jagatane, tame preryuM vaMduM, para prabhu mahAvIra tamane. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varAha avatArAnI pAchaLa eka UMDuM rahasya e che ke, emAMthI prANImAtranA kramika vikAsanA surekha khyAla AvI rahe che. ane sAthesAthe judAjudA yugomAM samagra mAnavajAtine spatI sAdhanA kevI rIte vikAsa pAmI tene paNa khyAla AvI rahe che. varAhAvatAramAM Izvarane bhUMDarUpadhArI kalpavAmAM AvyA che, ema kahevAte badale bhUDamAM rahele Izvara pRthvI para rahelAM pAtAnAM bhAMDune pralayanA sapATAmAMthI bacAvI le che, e kalpanA AtmAnA guNAne bhUyAni paNa aTakAvI zakatI nathI enI pratIti Ape che. jaina trAmAM deDakA jevuM prANI paNa samakitI (samatva yukta jJAnI) hoya zake che. ane rAmAyaNamAM gIdha jevuM prANI anyAyanA sAmane karavA mATe rAvaNa jevA sama rAkSasa sAme jhajhUmI zake. A badhu vikAsa pAmelA mAnava mATe Adaza rUpa ane preraNArUpa che. 6 zA va tA 2 vAmana alirAjA pAse vAmana-mAnavIrUpe jaI traNa DagalAM dharatImAM te| AkhuM vizva mApI lenAra e avatArI puruSa jagatane zuM kahevA IcchatA hatA ? pRthvI nAnI che, ane paga moTA che. athavA vAmana zarIramAM paNa je anaMta zakti pragaTa thaI zake che te, athavA zuM Teka e mAthA sATe che; evuM evuM ghaNuM emAMthI tAravI zakAya che. Jain Educationa International daza avatArAmAM uttarAttara ghaNAM rahasyA bharelAM jaNAya che. avatArI puruSo yugeyuge pedA thAya che tene badale kSaNe kSaNe pedA thAya che. paraMtu jaDatAnA aMdhArAmAM aTavAtI mAnavajAta yuga pachI ene nihALI zake che, ema mAnavuM vadhAre ucita che. For Personal and Private Use Only. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ si'hAvatAranA sAra dhaDa naranuM ane mAthu siMhatu. eve izvarI avatAra te nRsi Mha avatAra. na pUrA mANasa na pUrA siMha, mANasa kharA ane siMha paNa; AvuM svarUpa te nRsiMhasvarUpa. anyAyanI sAme nyAya ApavAmAM mAtra mANasa ja kAma ApI zake. jAnavara nahi; e khAbatane nRsiMha avatAramAM thayeluM A kA" paDakAra Ape che ane e siddha kare che ke game te yoni, gati ke zarIra sAthe rahetA AtmA sattAzAhI jabaradastInI sAme baLavA pAkArI ja UThe che, zuddhatA hAvI joIe. mAtra e AtmAmAM zarIranA AtmAmAM jeTalI zuddhatA teTaluM ja te zarIrInuM Izvaratva varNavI zakAya. naLakAMThAnA eka gAmamAM rabArIne lUMTanArA lUMTArAthI gAyoe rakSaNa ApyuM hatuM. eka gAmamAM eka baLadane pALiyo joyo. te baLade dhADapADu sAme potAnI zaktinA sadupayoga karIne anyAyanI sAme jhajhUmatAM jhajhUmatAM mRtyune AvakAryuM hatuM. nRsiMha avatAra koI paNa sattAnA anyAyanI sAme macaka na ApavAmAM tathA anyAyanI sAme jhajhUmanAra bhale ekalavAyo hoya to tene paNa sAtha ApavAmAM ja Izvaratva che, ene khyAla Ape che. koNa jIte ane koNa hAre? nRsiMha jayatI tA. 3 jI me e che nRsiMha jayaMtInA divasa. nRsiMha eTale prahalAdanA pitA hiraNyakazipunI madAMdhatA tADanAra puruSAttama puruSa. paurANika kathA rUpakamAM Ama ghaTI zake, hiraNyakazipue (rAkSasI vRttie) potAnA bhAI (mAha)nA saMhAraka (satyajJAna)nuM vaira levA mATe yajJa (sakAma karmI) karI brahmA (AtmA) pAsethI evuM varadAna meLavyuM hatuM ke, te divase paNa na mare, rAtre paNa na mare, te bhUmi para paNa na mare, AkAzamAM paNa na bhare, dharanI aMdara paNa na mare, bahAra paNa na mare, devathI paNa na mare, dAnavathI paNa na mare, mAnavathI pazu na bhare, pazuthI pazu na mare-A uparAMta aNimAdi siddhiene ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhilekane e svAmi hatA. chatAM te asurane devAdhideve mAryAM eTale ke, AdhyAtmika dRSTie zvetAM rAkSakSI vRtti upara satyano chevaTe vijaya ja thAya che, pachI satyano bhakta bhalene prahalAda jevA AkhA rAkSasI rAjayamAM mAtra eka bALaka ja hoya. satyapakSe laghumatI naDatI ja nathI. sAmAjika dRSTie A vAta spaSTa ja che ke hiraNyakazipu jevA satra tAkAta ne paLavAramAM enI kalpanA paNa na Ave e rIte reLAI gaI te khIcArA A jagatanA hisra tAkAta para mustAka rahenArA kSudra jIvaDA zA visAtamAM che ? potAnA ja dharanA thAMbhalAmAMthI nIkaLI nakhathI sAMjate vakhate deva, dAnava, pazu ane mAnavathI juduM ja evu nRsiMha rUpa dharI potAnA ja kheALAmAM A rIte vadha karaze enI ene svapna paNa zI khabara heAya ? pazubaLa para ghamaMDI banelA sAmrAjyavAdIe tAjA yugamAM ja kAMya roLAI gayA ane hiMdamaiyAno lAla, e DosA, mUThThIbhara hADakAM laIne aDIkhama ema te ema UbhA che. kahevu ja paDaze naitika baLa ja jIte che, AdhyAtmika khaLa ja jIte che. bAkI badhAM maLeA thoDA vakhata game tevAM laTakAM caTakAM lagAvI de chevaTe teA e hAre che, hAre ja che. (vi. vA. 16-5-1947) nArada jayatI ane dhUma' jayaMtI bhAgavata purANanA chaThThA skaMdhanA AThamA adhyAyamAM batAvelA covIsa avatArAmAM paMdaranuM nAma nAranuM Ave che ane sALamAM nAma kUtu Ave che. X jenAmAM sAmAnya manuSyatattva karatAM UMcuM tattva teno bhagavAnanA avatArAmAM samAveza jaNAya che. ane A gaNanAmAM bhUMDa, mAchaluM ke kAcabAne paNa sahAnubhUtipUrvaka samAvyAM che e lAkSaNika vizeSatA che. nArada pAtra sAmAnya lokamAnyatAmAM UtaratuM che. je banne pakSane judI judI rIte caDhAvIne laDAvI mAre ane pachI kajiyAnI majA lUTe te nArada. amArI daSTie nArada e anokhu pAtra che. x geApAladAsa jIvAbhAI paTele je cAvIsa avatAre te pramANyA che. temAM bArame naMbara krU'no Ave che ane nAranuM nAma ja nathI. [zrImad bhAgavatano gujarAtI anuvAda saM. geA. jI. paTela] Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nArada eTale jaMgama vidyApITha; ane te paNa svarga naraka ane pAtALa e tribhuvananuM jJAna ApanAra vidyApITha. enA hAthamAM vAgha ane mukhamAM prabhunuMnAma te pAchuM gUMjatuM ja hoya. teo AbAlavRddha saunA aTapaTA praznonA Ukela Ape. bhagavAnanA zrImukhanI vAto saMbhaLAve ane AgAhIo kahI cetavI Ape. bhaktonA pratinidhi tarIke bhagavAna AgaLa phariyAdo pahoMcADe ane bhagavAna pAse paNa pitAnuM dhAryuM karAvavA temane pharaja pADe. AvA zaktizALI chatAM namra, lokasaMgrahI chatAM prasanna ane nilepa nAradajInI jIvanalIlA ghaNuM ghaNuM preraNuM ApI jAya che. kuma jyoti IzvaranA paurANika avatAramAM kUrmanuM paNa sthAna che. kAcabo pitAnI pITha para pRthvIne dhAraNa karI sevA ApI rahyAne ulekha lekamukhe jANItuM che. kAcabAnI upamA jainazAstra ane gItAmAM Ave che. kAcabAnI pITha khUba majabUta hoya che ane aMga kemaLa hoya che. komaLa aMgane prasaMga AvyuM te turata saMkerIne pITha nIce laI le che ane aneka bhayothI UgarI jAya che. sAdhaka mAtra mATe A kAcabAnA jIvanamAMthI maLato upadeza bhAre AzAjanaka che. anyAyanI sAme laDavuM, nyAyane sAtha Apavo temAM ja IzvaratvanI pUrNAhuti nathI paNa kaMIka ne kaMIka upakAranuM ke jagatane Adarza pUrA pADavAnuM kAma karavuM temAM paNa Izvaratva che e paNa emAMthI jaNAI rahe che. karNAvatAramAMthI mAnavI eTalo bodha le ke kAcabo e paNa eka bhagavA-- nano aMzAvatAra che, temAM paNa bhAgavata tava hoI zake che, te zaMkara pAse nivAsa pAmI zake che ane pRthvIne paNa upakAraka thaI zake che. kAcabo e phekI devA jevuM ke khAI javA jevuM prANI nathI, tenA pratye paNa ApaNe sahAnubhUtibhayuM valaNa rAkhavuM joIe. jaina sUtramAM paNa deDakA jevA prANIne suddhAM AtmajJAna thayAnI vAta Ave che. "sarvabhUta hite rata" nI bhAvanAne AvI rIte ja khIlavI zakAya. vi. tA. 16-5-1947 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta jayaMti bhakta nA devi'emAM huM nArada chuM." e vAkaya gItAmAM Ave che. purANAnA covIsa avatArAmAM paNa e nAma che nArada eTale eka rIte jotAM nile patAnI mUti hAsya ane prabhugIta banne enA vadana para pharakatAM ja hAya. svanAM sukha, narakanAM duHkha ke matya leAkanAM sukhaduHkha emAMnuM kazuM ya ene aDe nahi. zarIramAM jo nAradane dhaTAvIe te te aMtarAtmA rUpa gaNAya. paramAtmA ane bahirAbhA-mAyAmaya jIva-khannenI vacce ene rahevAnu rahyu.. amRta ane viSa bannene e joyA kare. na gava dhare na roka kare. bIjI rIte vaLI nArada eTale pAyAnA sevaka. A pAyAneA sevaka lokazAhI sarakAranA mukhya madhikArI pAse paNa paheAMcI jAya ane adanAmAM adanA prajAjananA jhUMpaDAMmAM paNa pesI jAya. mAtra TapAlInuM ja niha paNa sAthe sAthe preraNAdAyaka kAma paNa karyA ja kare. AjanA hite AvA pAyAnA sevakonI sauthI vadhu jarUra che. pArzvanAtha pArzvanAthanuM nAma ItihAsaprasiddha che. teonI yAdI sAthe ja eka ati sakaTamAM aDela rahenAra yAgIzvaranuM citra khaDu thAya che. pUjanmonA potAnA sagA bhAI chatAM nararAkSasa-jevA kamaThane nava nava janmA sudhI sahIne potAmAMnu AtmAmRta cakhADI hRdayapalaTo karAvanAra A puruSa jainAnA trevIsamA tIrthaMkara tarIke thaI gayA che. avivAhitapaNe ja pratrajyA laIne emaNe jagata sAme naiSThika brahmacaryanI sAdhanA svAbhAvika ja che e ucca khyAla mUkayo che. vizvavAtsalya'nI sAdhanAmAM je prahmacaryaMnI mahattA che, te vratamAM A puruSanuM nAmasmaraNa khUbakhUba upayAgI thAo ! '. pAnAtha aitihAsika vyakti tarIke prasiddha thayA che. emanuM sthAna jaina ane vaidika banne prathAmAM che. jaina graMthamAM teone naiSThika brahmacArI gaNAvAya che. uparAMta potAnA navanava bhavanA vairI kamaThane pArzvanAthanA yeAge premI banAvyAne! prasaMga paNa nAMdhAyA che. hRdayapalaTAnA zAstramAM dhIraja ane naiSThika brahmacaya nI sahajatA medhavA mATe pArzvanAthanuM citra sama che. jainacArya hemacaMdrAcAya sAhitya ane rAjakAraNamAM gujarAtane zrImad hemacaMdrAcAye' je ApyuM che, tethI Aje kAI paNa gujarAtI bhAgye ja ajANa haze. kumArapALa paramacaiva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (zivabhakta) paramahaMta (jaina) banI zake che; e dazya sarva dharma samanvayanI jhAMkhI karAve che. eka jainamuni zaivamaMdiramAM jaI zivane sadaguNothI pUje che, te sarva dharma upAsanAne namUne pUro pADe che. eka jaine tyAgI rAjadvArI rahasya maMtraNAmAM sakriya bhAga le che; e citra dharmakAraNa evuM udAra ane nirlepa che ke rAjakAraNanA lepathI abhaDAI jatuM nathI, evuM vidhAna kare che. - hemacaMdrAcAryanI jIvanacaryAne upalA traNa ja prasaMge daSTisaMpanna jaina sAdhuone A kALanI potAnI pharajanuM bhAna karAvo ! saMta kabIra - kabIra eTale dharmakrAntinI virala ta. keTakeTalI enI zikhAo varNavIe : (1) hiMdu-muslima ekatAnA sADApAMca varSa agAunA e uttama pratIka hatA. gAMdhIjInA goLIbArathI nIpajelA mRtyue kemavAdanuM jhera ughADuM to pADyuM paNa haju e kemavAnuM zaba pUrepUruM daphanAvavAnuM kAma patyuM nathI. e kArya cAlu rAkhavA saMta kabIrane pagale pratyeka dharmaguru lAgI jAya te kevuM uttama? ' (2) gRhasthAzrama sAre ke saMnyastAzrama ? ene jovA sAru emaNe potAnuM ja jIvana ughADuM mUkI jagatane navadarzana ApyuM che, eTaluM ja nahi balake cAdara vaNatAM vaNatAM AdhyAtmika vikAsa kema thAya te emaNe jIvIne batAvyuM che. pravRttio baMdhanakartA nathI. nivRttio malakartA nathI, baMdhana ane mokSane AdhAra bhAvanAmAM che, hakIkata emaNe siddha karI batAvI che. (3) ucca karatAM nIca gaNuM kADhelI jAtione dhamaMphanI vadhu jarUra che ane teo e dUphene jhIlIne pacAvI paNa vadhu zake che. 0 (4) bhakti eTale vevalApaNuM nahi paNa jagatanA jIvamAtra pratyenI potAnI arpaNatA. evuM paNa emaNe jIvI batAvyuM che ane kahyuM : "kara sAhibakI baMdagI aura bhUkhe ke kucha de." che . (5) sAkAra-nirAkAra pUjAne bheda paNa temaNe teDyo che. hAlatAcAlatA mAnavamAM deva jovAnI emanI bhalAmaNa mahAna artha sUcaka che. mANasa pote sAkArI che paNa emAM rahelI cetanA e nirAkArI che. sAkArI mAnavImAM rahelA nirAkAra Izvarane zodhI emAM lIna banavuM evI sIdhIsAdI chatAM rahasyabharI kathA kabIra jevA anubhavI saMta ja kahI zake. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hajarata mahaMmada sAheba - mahammada sAhebanA jIvanamAMthI ane temanA priya graMtha kurAne zarIphamAMthI je vAte tAravI zakAya che, te samAjajIvananI tAjagI bhATe bhavya che. (1) koI paNa jAtanI gulAmImAMthI mAnavajAtane mukata karavI. (2) satya sivAya koIne pradhAnapaNuM na ApavuM. (3) strI jAtine pUjA dvArA UMce uThAvavI. (4) harAmanuM anAja peTamAM na nAkhavuM. (5) dhanasaMcaya na kare ane kare paDe to tyAM enuM vyAja na levuM. (6) badhA dharmane pegaMbarane potAnA pegaMbara mAnavA. ramajAna Ida ramajAna Idane saMdezo : rajAnA pavitra tahevAromAMthI taraboLa thaI Idane divase muslima birAdare bahAra Ave che, tyAre temane "IdamubArakano saMdezo ApavAnuM saheje mana thAya. mane chellAM varSothI ghaNIvAra e savAla uThe che ke murilamalIganetAonI doravaNIthI maulavI sahita deravAI gayelI moTAbhAganI muslima AmajanatAe je kRtya karyA che, te kRtyathI IslAmI UMce gayo ke nIce paDyo ? javAba vedanAbharyA zabdomAM nirAzA ja sAMpaDe che. jyAM ekezvaranA nejA nIce rahelI prANijata pratyenI birAdarIne saMdeza ane kyAM A lUMTa, Aga, atyAcAra, baLAtkAra ane bhayaMkara vaTALavRtti. tAjetaramAM dilhInA AgevAna muslimoe zrI. jhINAsAheba sAme hITalaranI jema kesa calAvavAnI rASTramUhanA peTA paMcane je vinaMti karI che, te temane roSa bAda karatAM je emanuM hRdayaduHkha che, tenI kahevAtA binamuslima kadara bUjhaze ane A hRdayadu:kha mATe hiMdIsaMghanA muslima momIna sabhAnA pramukha che. ansArInI hAkalane AcarI batAvI chellAM varSomAM pitAnI ane pitAnA bhAMDanI bhUlone sApha karI nAMkhaze evI khAsa apekSA che. bApujIe potAnA balidAna dvArA kemavAdanA jherane ughADuM pADI dIdhuM. have kahevAtA muslimoe pAkistAna tathA hiMdIsaMghanI prajAne e dekhADI ApavAnuM che ke teo komavAdanA jherane samULuM okI kADhI hiMdIsaMghanI vizva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 vyApI prItimAM potAnAM tana, mana ane sAdhana sadhaLuM pAtharavA harapaLe taiyAra che. kahevAtA hiMduo paikInA je lAke bhUlecUke thADuM ghaNuM paNa kAmavAdanuM jhera hiMdanA pradezAmAM phelAve che te jherane jaDamULathI dUra karavAmAM AjanA kahevAtA muslimAe vadhumAM vadhu phALeA ApavA ja rahyo. bakarI idra akarI idano divasa gAya ke bakarAM mArIne UjANI karavAne nahi; paNa potAnI vahAlAmAM vahAlI vastu paNa IzvaranI ja bakSIsa che, IzvarI cIja mAnIte ja teno upayAga thaI zake, A jAtanI jIvana preraNA meLavavAno A parva divasa che. muslimA potAnA pAkapayaga khareAnI sAcI kurabAnIno sa Mdeza jhIle ane nirdoSa pazuonI katlanuM kRtya dhama ke pavitratAne choDI de. paropakAra ke tyAgaddArA kurabAnIne sAcA arthamAM siddha karI IslAmane zobhAve. tathA khATI rUDhimAM dhasaDatA rUDhicusta lokone sAce paMthe dore ! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAtAla kSamA siMdhu pyArA, Isu ura tane vaMdana karu dulhArA tekAnA, ramadila mAhammada smaruM, ahIM Isu hRdayane ApaNe vaMdana karIe chIe. kAraNa ke isu hRdaya, kSamAnu` sAgara hatuM. IsunA pramANapUrva upadezane khAtara, varasAvIne emanu dheAra apamAna karanAra ane vadhasta Mbhe Isue krodha nahateA karyAM. jema mitrane bheTe tema (mAtthI pra. 27) Isu para kheAka jaDI denAra pratye paNa mRtyune bheTayA. te esanA medha A jAtanA hatA. nIcA karAze; ane je kAI potAne ridrIe ! tamane dhanya che kema ke devanuM rAjya tamAru che." (mAtthI pra. 59) "salAha karanArAone dhanya che, kema ke teo devanA dIkarA kahevAze" (sa N5) A 'bhAIe ! mArA nAmane sAru tamArA dveSa (lAkA) karaze paNa aMta sudhI Takaze te tAraNa pAmaze' (mAtthI 10-22) zarIrane jee mArI nAkhe che, paNa AtmAne mArI nAkhI zakatA nathI. tethI bIemAM paNa enA karatAM AtmA tathA zarIra e bannene nAza (narakamAM) je karI zake che tenAthA khIe (mAtthI 10-28) "je kAI pAtAne UMcA karaze, nIceA karaze te UMcA karAze." (namratA) 'niyama zAstra [musAmasIhanu] athavA pramAdhakonI vAtano nAza karavAne huM Avyo chuM, ema na dhAre. hu nAza karavA te| nahi paNa pUNuM karavA Avyo chuM. [mAtthI 5-17] hatyA na kara ema agAu kahevAyuM che, huM kahuM hyu` ke je kAMI potAnA bhAI para amathA krodha kare che, te aparAdhI karAvavAnA jokhamamAM Avaze [mAtthI pa-3] vyabhicAra na kara ema agAu kaheluM hatuM, paNa huM tamane kahuM chuM. ke strI upara je khATI najara kare che, teNe eTalAmAM ja peAtAnA manamAM tenI joDe vyabhicAra karyA che. [mAtthI 5-27 28] tArA verI upara dveSa karuM ema agAu kahevAyeluM hatuM, paNa huM tamAne kahuM chuM ke tamArA verIe para [paNa] prema karkaza ane jee tamArI pUMThe lAge che tene sAru prAthanA kare. e mATe ke tameAkAzamAMnA tamArA bApanA dIkarA thAye; kAraNa ke te potAnA sUrajate bhUMDA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA bhalA para ugAve che, ne nyAyI tathA anyAyI para varasAda varasAve che. [mAthI 5-43 thI 45] o heMgIo tamane aphasa che kemake tame dhoLelI kabaranA javA cho, je bahArathI zuddha che, aMdara hADakAMthI azuddha che. tema tame paNa mANasonI AgaLa bahArathI ThIka dekhAo cho kharA, paNa mAhe DhoMga tathA bhUMDAIe bharelA che. [mAtthI 23-27-28] te agAunA niyamomAM phAragatInI chUTa hatI, paNa huM kahuM chuM : vyabhicAranA kAraNa sivAya chUTAcheDA je pati kare te svapatnIne vyabhicArane bhAge preravAne gunegAra Thare che. (mAtthI 5-31-32] 'tArAmAM je ajavALuM che, te aMdhakAra na hoya mATe sAvadhAna rahe." (luka 11-35] jenI pAse be aMgarakhAM che, jenI pAse eke nathI tene eka Ape. jenI pAse khAvAnuM hoya te paNa tema kare. (luka 3-11] jyAre tuM dAna dharma kare tyAre tAre jamaNe hAtha kare te DAbe na jANe. [mAthI 6-3] upadezasAra dharmanA khokhAne nahi paNa AtmAne vaLage. svayaM svIkArelI garIbAImAM prabhudayA jaladI varase che. namratA rAkho. sAvadhAna raho, prema e prabhu svarUpa che. te zraddhA, sadavartana ane aparNatAthI sadhAya che varI para paNa prema kare, koInA vairI na thAo. dayA kare. jana sevA kare. - A upadezamAM sadAcAranI parAkASThA che ane dharma krAntinI prabaLa ti che. IsunI oLakhANa Isu khrista athavA jisasa krAIsTane nAme teo oLakhAya che. teo yarasAlemamAM thayA. emanI mAtAnuM nAma mariyama. pitAnuM nAma yusupha. emanA anuyAyIo emane devaputra kahe che. kurAnamAM emanuM sanmAna karAyuM che. islAmIbhAIo temane hajarata (naha) nUhA, hajarata IbrAhIma ane hajarata musA (ha. masAne sinIya parvata para yahovAha deva pAsethI jJAna maLyuM hatuM.) te pachInA cethA pegaMbara tarIke svIkAre che. IsunuM potAnuM lakhANa nathI. paraMtu emanA mAthI, luka, mArka gehAna Adi anuyAyIoe karelo saMgraha ane bIjuM sAhitya che. Ane bAIbalane navA karAra tarIke oLakhAvAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUnA karAramAM musAne upadeza tathA jUnA kALathI saMgrahelA niyamone samAveza che. e niyamonuM-saMzodhana karAyuM che. mATe IsunA upadezanAM saMgraha ane IsunI camatkArika prazaMsAne navA karAranuM nAma sAMpaDeluM che. jeo hajarata IbrAhImanA pautra yAkubanA anuyAyIo che. temane IsrAela kahevAya che. yahudAnA anuyAyIo yahUdI (athavA yahUdAhamAM rahevA parathI paNa yahudI) kahevAya che. A banne prajA jUnA karAramAM mAne che. jUnA karAramAM sAmAnya rIte sadAcAranA niyamo ane yajJane lagatI vAte vizeSa che. khristIonA ghaNuM saMpradAyo che chatAM sahu jUnA karAra ane navA karAra bannene mAne che, eTale ApaNe ahIM "Isu urane vaMdana karyA, emAM A pramANenI paraMparAe teo badhA AvI jAya che. Isue yajJa ke sAbbAtha divasane mahattva nathI ApyuM, paNa jIvana vartanane mahattva ApyuM che. bakarAnAM ane vAcharaDAnA yajJane nAme yahudAha devane arpaNa karAtAM balio choDAvI jIvadayAnuM eNe abhuta kArya banAvyuM che, e viSe kahebrIone patramAM Ama lakheluM che. "Isu bakarAnA tathA vAcharaDAnA raktathI nahi paNa potAnA ja raktathI (mANasone sAru, sanAtana uddhAra meLavIne parama pavitra sthAnamAM eka ja vakhata gayo hato." (9-12). kemake godhAonuM tathA bakarAonuM rakta; pApo dUra karavA samartha nathI." (10-4) sArI vastuo thavAnI hatI tenI pratichAyA (jUnA karAra) niyama zAstramAM che kharI, paNa te vastuonI kharI pratimAo (kharo AtmA) teomAM nahatI, mATe je ekanA eka varSo varSo varSa teo haMmeza karatA hatA. tethI tyAM AvanArAone paripUrNa karavAne (janA karAra rU5) niyama zAstra kadI samartha nahatuM. je ema heta, te yajJa karavAnuM zuM baMdhana thAta ?" (10 ) - IsanA raktane nAme drAkSArasa A rIte levAya che. Isu mahAtmAnI pahelAM to nirdoSa pazunA raktathI vastrone pavitra karAyelAM manAtAM. A parathI IsunI bhUta dayA, prema, kSamA Adino khyAla AvI rahe che. yahUdI ane IsrAela prajAne sAbbAthadina eTale zanivArano mahimA che. IsunA anuyAyIo ravivAra pALe che. ane IslAmIo zukravAra pALe che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , mag & QGB gi? # @ @ @ @ @ @ # @ @ @ saMtabAla paricaya pustikAo saMtabAla paricaya pustikA Qzna kSa{ {C/{ +Q munizrI saMtabAlajInA dhArmika, AdhyAtmika, sAmAjika, naitika, dAna, dharma, brahmacarya, nyAya zuddhi, zuddhi prayoga, thavaSA sau sukhI e gAMdhIjI, zrImad rAjacaMdra, gurudevanArAMdrajI jevA vividha viSayo upara taiyAra thayela A pustikAo munizrInA citananA artha samI che. $#gznaQrUQzna Q meTA TAI5, 3ra pAna kiMmata mAtra be rUpiyA 3 + de # TAITala : kuNAla kiTasa" o amadAvAda-1, Te, na'. 20145