Book Title: Neminath Prabhu Charitra
Author(s): Atmanandji Jain Sabha Bhavnagar
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/011566/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I ja vAra haThIsaMga jhaveracada graMthamALA nabara bI. na S che bALa bahAra AvIzamAM jinezvara - zrI nekhanAtha pralunuM caritra. -- - - --- (jemAM satI rAmatI. zrIkRSNavAsudeva, naLa-da- yatI, pAMDava-kaurava, satI draupadI vagere uttara mahApurUSa ane satIonA vRttAMto AvelA che.) 1 virA haThIsaMgabhAI jhaveracaMda bhAvanagara nivAsI Arthika sahAya prasiddhakartA, zrI jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara, II TENiti - E I navata 2450 vikrama saMvata 1980 isa. 1927 AvA savana 28 ( = = = bhAvanagara-dho Anada prinTIMga presamA zAha gulAbacada la9hulAIe chApyuM E == kata rUA.2--0 ka zrI AtmAnaMda jana graMthamALA naMbara 46 % che. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ d' -- stuti. yaduvaMza samudranduH karmakaca hutAzanaH ariSTanemirbhagavAn, bhUyAdvo'riSTanAzanaH ' bhAvA yAdava vaMza rUpI samudrane ullAsa pamADavAne caMdramA samAna, jJAnAvaraNAdi aa karma rUpI vanakhaMDhane zukaladhyAna rUpI agnie karI - dahana karanAra tevA zrI ariSTanemi--zrI temanAtha bhagavAna te tamArA sakaLa upadravanA vinAza karanArA thAo, Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyAmbhonidhi zrImad vijayAnandasUrIzvarajI (AtmArAmajI ) mahArAja. 2. VOL." BN PAN Or ANS.. . Budoor NM SRA t. / SM N AGAR yaJcAritraguNe sadAti vimalairAkRSNamurvItalebhavyaM bhAratajainamaNDalamidaM yasya smaratyAturam , yacchiNyA hi vihatya sadaguruyaza saMtanvate tadguNai tasmai zrI guruve namo'stu vijayAnandAya satsUraye // jemanA ati nirmaLa evA cAritranA guNethI A pRthvI upara bharatakSetranuM bhavya jaina maDaLa AkarSAyu che ane te Atura thaIne jemanu sadA smaraNa karI rahyuM che ane jeonA ziSyo te bharatakSetramAM vihAra karI teonA guNAvaDe guNanA ujvaLa yazane viratAre che evA te zrI vijayAnaMdasUrine namaskAra che. Anada kI presa-bhAvanagara Page #6 -------------------------------------------------------------------------- Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ verA haThIsaMgabhAi jhaveracaMda graMthamALA saMbaMdhI che HTTEE che. be bola. R ement A zaheramAM agragaNya svargavAsI baMdhu verA haThIsa gabhAI jhaveracade pitAnI haiyAtimA, saMvata 194nI sAlamAM jaina kenapharansanuM chaThuM adhivezana A zaheramAM thayuM, te vakhate zrI saMghanI bhakti pote karelI tenI khuzAlI nimitte jJAneddhAranA kArya mATe rUA. eka hajAranI rakama sabhAnA dhArA mujaba temanA nAmanI graMthamALA (sIrIjha) prakaTa karavA mATe amane bheTa ApelI che. je mujaba A graMtha temanI graMthamALA tarIke bIjuM puSpa che. AvA upayogI thaze prasiddha karAvI ne ddhAranA ucca kAryo karavA te prazaMsanIya hoI teo dhanyavAdane pAtra che ane tenuM anukaraNa karavAnuM zubha pagaluM bharavA anya badhuone sucanA karavAmAM Ave che. %%E3 prasiddha kartA. %E3% Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adNdd rNddgaa..crores 10. aljddi kNttiniNdd abhNloo aNdNtt aNttuNdiraalNbaaddN. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JUI; R -) RIT prastAvanA, saMskRta ane mAgadhImAM pAraMgata thayelA prAcIna mahAtmAonI prathA A saMsAramAM zikSA rUpe sArA prasaMga upayogamAM levAno uttama hetu rAkho, te vidvAnoe aneka jAtanA pravartana karelA che te pravanA upakArI kAryo tarIke gayA ane padyarUpe aneka graMtha ApaNI daSTie paDe che ke jemAM cAra anuyAgano samAveza karelo hoya che. bIjA anuyAga karatAM caritrAnugane prAdhAnyapaNa ApavAnuM kAraNa eTaluM ja che ke tenAthI janasamUha sahelAIthI sadAcAra ane sabaMdhanA zikSaNa meLavI zake che, eTalu ja nahIM paraMtu temanA hRdaya upara kathAnuyogathI jeTalI asara jaladI thAya che teTalI bIjAthI kadi thaI zakatI nathI. A asAra saMsAramAM cirakALa rahI zake tevI vastuono je dravya ane bhAvarUpe vicArIzuM te bhAva vastunI sthiratA vadhAre jovAmAM Avaze ghaNA caMdra ane tArAo AkAzamAM ugI ane asta thai gayA ane temanI mahAna samRddhi paNa kaI kAmamA AvI zakI nahIM, paraMtu temanA je pavitra nAma prAtaHsmaraNIya rahelA che, e temanA bhAva kAryane lIdheja, kavya e bahArane dhama che tyAre bhAva te hadayano dharma che ane divya te bhAvanuM kAraNa che ane te bhAva vagara ekaluM dravya upayogI thaI zakatuM nathI. AvA pavitra bhAvane pragaTa karavA mATeja caritAnugano prAdurbhAva che ane te sarva aze tethIja vithI nivaDela che. bIjA prANI karatAM manuSya vivekavRttine dhAraka hoI sArAsAra samajI zake che. bIjA prANI karatAM manuSyamA ATalI zakti vizeSa hevAthI tene pradarzita karavAnuM dvAra paNa te zaktine anurUpa joIe ane te dvAra te subodhaka grathanu vacana che. pitAnA vikAsa pAmelA aMtakaraNamAM sArAsAra vicAra thaI zuM viveka thayA che, e pradarzita karavA mATe vAMcanamAM AvelA subodhaka prasa ge vicArane ane aneka subuddhinA vikAsane poSaNa Ape che. A rIte buddhine vAMcanathI keLavavAnI jarUra che, te chatA te keLavAyelI buddhine zI rIte upayoga kare? e samajavuM paNa Avazyaka che, tethI AvA subedhaka pustakonA vAMcanathI vAcake temAM AvatA sayurUnA caritramAMthI sAra laI pitAnA caritra upara tene prakAza pADavA prayatna karavo joIe. dharma, nIti, vinaya, viveka, cAturya vigere uttama guNone grahaNa karavA ane durgaNAne dUra karavA zIkhavuM joIe; evA zubhahetunI dhAraNAthI AvA uttama graMthonuM vAMcana Avazyaka che. hAlanA vakhatamA ghaNu manuSyamAM game tevA navalakathAnA pustako vAMcavAne eka prakArane Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasa bahu jaeNvAmAM Ave che. kAMmrapaNu kANu maLatA tene kaMpana asaMbaddh yAnA AkAramAM gekavI athavA iMglIza navalakathA uparathI navIna pA nayAra karI,kalpita sa lanA anAvI navalakathAnA pukhtA paNa pragaTa thAya che ane tevA keTalAka navalakthAnA camA tA pAtrane dhama ke nItinA uddeza vagara jemanema nacAvavA ane janamamUhane AzcaryamA lIna kavA ke khecAlu karavA, aneka prama gA upasthita karI ne prasiddha thatA heAvAthI tevA vAMcanathI namaLA magajanA janasamRdrane kharAba raste devA jevuM ane che, AvA graMthAnA vAthanamA lIna cavuM tene ja ame game tevu vAcana kahIye chIye. vigeSa karIne navalakathAnA uddeza bahu ucca hovA joIe kAraNa ke navalAlIkAnA vAcavAmAM bahudhA prakAre Ave che. AvA navalakthAnA kalpina graMtha bhale te ucca uddezavALA lakhAyetra yanA je prAcIna mAna puSonA caritrA je ke zAstromA sarakRta, mAgadhI, gala padyAtmaka racAyelA che, tene navalakathAnA AkAramAM goThavI janasamahatanI AgaLa mUkavAmAM AAve te tethI vanAre thAbha thavA saMbhava che. dharma bhAvanAnA je addabhUta ane samRddhidAyaka tattva, brahmAcarya, tapasyA ke AgadhananA phaLarUpa lAMkAmAM prasiddha thayA hAya, tenuM mahAtmya pragaTa karavAthI janasamUhanI ke te samAjanI dharma bhAvanA-zraddA vRddhi pAme che, te sAthe sAsArika unnatinA kAraNabhUta nItinA mArganuM sArI rIte avalaMkana thAya che. e ucca hetucIja A zrI.temanAtha prabhunA caritranI ceAjanA karavAmA AvI che ane tene navalakthAnA rUpamAM saMskRta uparathI bhAAMtara karAvI prakaTa karavAmA Avela che. manuSya jIvananA sukSma avalokanamAMthI dhAmikattinA ataHkaraNI hamezA sukhAdhane sAthe che ane tenuM nirUpaNu kare che. A anAdi anaMta sasAramA manuSya e vizena lakSya kheMce tevI vastu che ane aneka prakAranI lAgaNIthI bharapUra che. kSaNe kSaNe navA navA taragI ane navI navI vRtti tenA hRdayamA utpanna thAya che ane tenI asara tenI kriyAnA pravarttana upara thayA che, tethI mAnava hRdayamA sArA sArA tage, sArI sArI abhilASA ane uttama uttama vRttieMDa utpanna thAya tevA vAcananI jarUra che te jarUrIAta A zrI temanAtha prabhunuM caritra sa rIte pUrI pADe che. A upayogI thAnA graMthamAMthI je AnaMda utpanna thAya che te pUrva apari mina che, tenI aMdara sa Mcaya thayelA uttama dha nirmaLa AtakaraNAmA addabhUta AnanA pravAha kaeNDe che ane A trinI aMdara AvatA udAra, puNya prabhAvaka, dharmavIra ratnAnA vyastrinu smaraNa karAvI vAMcakAnA hradayamA unnata bhAvanA jAgRta OM che. A graMthamAM tevA puNya prabhAvaka sthA drApurUSA ane sannArIonAM uttama caritro AvelA che ke jethI dhyeAllAsa pragaTa thavA sAthe uccabhAvanA manuSyane pragaTa thAya che te nIcenI hakIktathI jaNAne A uttama caritramAM zuM jogA khAtrIzamA gatpati zrI temanAtha prabhunu nava bhavatu apUrva varNana, temanAya prazna ane satI rAjematIne nava bhavanA uttarettara Adarza prema, pati patnInA alokika sneha, sanI gamatInA vairAgya ane satIpaNAnA vRttAnta, prabhunI bALa koMDA, kSiA, vaLAna ane mokSagamana vagere prasa geAnI jANuvA ceAgya hakIkatA; temaja zrI varudeva gajanu caritra ane ucca prakAranI puNya prakRti ate tenA mISTa hetuM vaNaeNna, zrIkRSNu vAsudevana caritra, vaibhava, prAma, rAjyavaNuMna, pranivAsudeva jarAsadhA vadha, zrIkRSNunI nemanAtha prabhu pratyenI apUrva bhaktitaddana mAphaLamAM zrIkR NuvAsudevanA putre zAkha ane pradyumnanu ghvanattAta maddApurUSa ane : Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satI naLa damayatAnuM jIvana caritra ane naLarAjA pitAnA badhu kubera sAthe jugAra ramatA hArI jo pitAnA vacananuM pAlana karavA karele rAjyatyAga, sevelo vanavAsa, satI damayaMtIne patithI vikhuTA paDatA pahelA aneka kaSTo (je vAcatAM darekanI cakSumAM asunI dhArAo Ave che, temA paNa rAkhelI akhUTa zairyatA, ziyala sAcavI batAvele apUrva mahimA, ane satI damayaMtInI zAMti ane pati parAyaNutA, jenonuM mahAbhArata, pAMDanuM jIvana caritra karakSetramAM pAMDava kauravona (nyAya anyAyanuM) yuddha, satI draupadIne svayavara ane pAchalA bhavanu varNana, pADo sAthe lagna, satI draupadIne jaina dharma pratye nikaTa prema, pati sevA, ziyala sarakSaNu, cAritra ane mekSa e vagere varNane ATalA ATalA mukhya caritro, temaja atargata bIjA paNa suMdara vRttAto, ane zrImanAtha bhagavAnanA paMcakalyANukanA vRttati, janma mahotsava, dezanA, parivAra ane chevaTe mekSa vagerenuM varNana A grathamA graMthakAra mahArAja zrI guNavijyajI vAcake eTaluM badhu vistArathI, sudara ane saraLa rIte ApyuM che ke, atyAra sudhInA zrI nemanAtha prabhunA prakaTa thayelA caritra karatAM A prathama patie Ave che - A zrI neminAtha jinezvara caritra nAmanA saMskRta gadhAtmaka grathanA kartA bhImAna hIra vijaya surIzvaranI pATa upara thayelA zrI kanavijyajI patinA ziSya zI vAcakavarya vivekaharSa mahArAjanA ziSya zrI guNavijayajI gaNi mahArAja che. saurASTra dezamA surapAna zaheranI pAse Avela gabadaramAM savata 1686nA azADa pacamIe A prathA zarU karI zrAvaNanI cho pUrNa karela che. A graMthamAM mULa zloka 5285 ka pramANamAM zrI jItavijayajI gaNinI prArthanAthI racelA che, ema A graMthanA kartA zrImAna guNavijayajI gaNi mahArAje aiya pAchA ganI prazaritamAM jaNAvela che A graMthamA graMthakAra mahArAje tera paricacheda (vibhAga)mAM Akhu caritra Apela che kayA kyA pachidamAM zuM zuM adhikAra hakIkata che ane te A graMthamAM kayA kyA pAnAthI kyA kyA pAnA sudhI te adhikAra che, te TukAmAM nIce pramANe batAvavAmA Ave che jethI AkhA grathanuM rahasya kahe ke caritra kahe te kathAnA sAra rUpe mahene samajI zakAze, te uparAta vizeSamAM A zrI nemanAtha prabhunuM caritra mULa saMskRta chatA gujarAtImAM bhASAMtara karAvavAmAM Avela che, ane upara batAvyA pramANe te navalakathAnA svarUpamAM taiyAra karela hevAthI maLa pramANe ja bhASAtara chatAM temAM viza prakaraNe pADI navalakathA (nevela ) nA graMtha rUpe ja prakaTa karavAmA Avela che ke je prakAranI anukramaNikA A prastAvanA pachInA bhogamA ApavAmA Avela che have kyA kayA paricachedamAM zu zu hakIkata che te jaNAvIe chIe (kathAsAra.), prathama paricacheda. prathama maMgaLAcaraNa ane abhidheya batAvI pachI graMthakAre pitAnI mati kalpanA karIne A graMtha racyuM nathI evuM kahevA mATe zrIhemacaMdrAcArye racelA caritrane anusAre A caritranI racanA karI che. pAna Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIneminAtha ane rAimatIne pahele tathA bIje bhava-acaLapura nagaranA vikramadhana rAjAnI dhAriNI nAmanI rANIe svapnamAM AmravRkSa je, ane te svapnamAM jo koI purUSe AvI "A AmravRkSa nava vAra utkRSTa utkRSTa phaLa Apaze ema kahyuM. svapna pAThakone pUchatAM temaNe "A svapnathI mahA parAkramI putra thaze ema kahyuM. paraMtu nava vAra utkRSTa utkRSTa kuLadevAnuM je kahyuM temAM temaNe pitAnuM ajJAnapaNu jaNAvyuM. pachI pUrNa samaye putra janma thaye. tenuM dhana nAma pADyuM. kusumapuranA rAjA siMhane vimaLA nAmanI patnIthI utpanna thayelI dhanavatI nAme kanyA hatI. te ekadA vanamAM kriIDA karavA gaI. tyAM teNIne eka citrakAra maLe. tenI pAse citrapaTamAM dhananuM citra ALekheluM hatuM, te joI dhanavatIne tenA para rAga . teNIne kamalavatI nAmanI sakhIne sAMtvana hyuM. tyArapachI ekadA te kusumapuramAM acaLapurathI eka dUta Avye. teNe siMha rAjA pAse dhananA rUpa, guNa ane kaLAdikanI prazaMsA karI. te sAMbhaLI siMha rAjAe pitAnI dhanavatI kanyA sAthe dhana kumArane saMbaMdha karavA mATe vikrama dhana rAjAnI pAse te ja dUtane mokalyA. dhana ane dhanavatIe paraspara prItino patra lakhI mokalyA. chevaTe te bannenAM lagna thayAM ekadI acaLapuranA udhAnamAM caturkInI vasu dhara nAmanA muni padhAryA tene vaMdanA karavA mATe vikramadhana rAjA kuTuMba sahita gayA. tyAM rAjAe svanipAThakae nahIM jANeluM dhAriNInA zela svapnanuM phaLa pUchayuM, tyAre gurUe mana:paryava ane avadhijJAnathI kevaLIne pUchI nava bhavavALuM zrIneminAthanuM cAratra jANa saMpUrNa ravananuM phaLa kahyuM. ekadA dhana kumAra dhanavatInI sAthe kriIDA karavA sarovaramAM gaye. tyAM teNe eka mUcha pAmelA munine joyA. teNe upacAra karI munine sAvadhAna karyA munie temane dharmopadeza saMbhaLAvyo. dhana ane dhanavatIe zrAvakadharma agIkAra karyo. chevaTe pitAnA tyaMta nAmanA kumArane rAjya para sthApana karI dhanadatta ane dhanadeva nAmanA bhAIe ane dhanavatI rANI sahita dhana rAjAe vasuMdhara muninI pAse dIkSA grahaNa karI. chevaTe te sarve saudharma devalokamAM gayA. triI tathA e bhava-vaitADhaya parvata upara surateja nAmanA nagaramAM sura nAme vidyAdhara rAjA hatA. tene vivRtmatI nAmanI rANI hatI. tenI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulimAM dhanane jIva utaryo. te citragati nAme putra che. tathA zivamaMdira nagaranA ravAmI anaMgasiMha rAjAne zaziprA nAmanI rANI hatI. tenI kakSimAM dhanavatIne jIva putrIpaNe avataryo. tenu ratnAvatI nAma pADyuM. ekadA anaMgasiMhe naimittikane pUchayuM ke-"A navatIne bhartA koNa thaze ?" nimittiAe javAba Ape-ja tamArUM kharatana khuMcavI leze, tathA sidAyatanamAM jenA upara AkAzamAMthI puSpavRSTi paDaze te ratnAvatIne pati thaze." A avasare cakapura nagaranA sugrIva nAmanA rAjAne yazasvatI ane bhadrA nAmanI be rANIo hatI. te bannene anukrame sumitra ane padma nAmanA putro hatA. ekadA oramAna mAtA bhadrAe sumitrane viSa ApyuM ane pachI bhaya pAmavAthI te nAzI gaI. tevAmAM AkAza mArgathI citragati kumAra tyAM AvyuM. teNe sumitranuM vipa utAryuM. pachI te bannene paraspara daDha maitrI thaI ekadA banne mitro kevaLI pAse gayA. tyAM dhama sAMbhaLI citragatie zrAvaka dharma agIkAra karyo. pachI te pitAnA ghera gaye ekadA anaMgasiMhanA putra ane ranavatInA bhAI kamaLa sumitranI bahena nanuM haraNa karyuM. te jANI mitranI bahenane pAchI lAvavA mATe citragati kumAra zivamaMdira nagaramAM gaye. tyAM teNe kamaLane mArI nAkhyo. pachI tene anaMgasiMha sAthe yuddha thayuM. temAM teNe tenuM kharka mucavI lIdhuM ane sumitrane tenI bahena pAchI lAvI ApI. pachI sumine dIkSA grahaNa karI. ekadA te sumitra muni dAyetsage rahyA hatA, te vakhate tenA oramAna bhAI pa tenI chAtImAM bANa mAryuM. tethI maraNa pAmI te muni brAdevalekamAM gayA. te vakhate padmane sarpadaMza thayA, ane te marIne sAtamI narake gaye. ekadA citragati kumAra sihAyatanamAM yAtrA mATe gaye. tyAM ratnavatI sahita anagasiMha AvyA hatA. te vakhate brahAlekathI AvelA sumitra deve citragati upara puSpavRSTi karI. citragatine joI ranavatI kAmAtura thai, te joI anaMgasiMhane ratnavatInA varane nizcaya thayA pachI teo pitApitAne ghera gayA. ekadA ranavatInI sAthe citragatine saMbaMdha karavA mATe anaMgasiMha rAjAe sUra rAjA pAse pitAne pradhAna purUSa mokalyo ane te bannene vivAha thaze. pachI mane gati ane capaLagati nAmanA pitAnA bhAIo tathA ratna Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vatI priyA sahita citragatie yAtrA karI. pachI citragati rAjA thA. avasare puraMdara nAmanA potAnA putrane rAjya para sthApana karI bane bhAIo ane ratnavatI sahita citragatie dIkSA grahaNa karI. chevaTa te cAre bAheMdra devalekamAM gayA. pAMcamo tathA chaThTho bhava-pazcima mahAvidehamAM pa nAmanI vijayane viSe siMhapura nAmanuM nagara che. temAM harinadI nAme rAjA hatA, tene priyadarzanA nAmanI rANI hatI tenI kuNimAM citragatine cha varSathI cavIne utaryo. samaya pUrNa thaye putrajanma thaye, tenuM aparAjita nAma pADyuM tene pradhAnanA putra vimaLabedhanI sAthe maitrI thai. ekadA te banne daDAne mATe nagara bahAra gayA tyAM viparIta zikSAvALA ayo te bannene moTA araNyamAM harI gayA. teTalAmAM "rakSaNa kare, rakSaNa kare." ema belate eka purUSa temanI pAse AvyA. kumAre tene zaraNa ApI zAMtinu vacana kahyuM, tevAmAM rAjAnA ArakSako tyAM AvyA, temane kumAre te purUSa seve nahi, tethI teoe kumAranI sAthe yuddha karyuM kumAre teone parAjaya karyo, te jANI tyAre kesala rAjA pote yuddha karavA Avye. tyAM pitAnA mitra harinadIne ja A putra che ema jANuM sanmAnapUrvaka te bannene te rAjA pitAne ghera laI gaye tyAM te kesalarAjanI kanakamAlA nAmanI kanyAne paraNI mitranI sAthe rAtrine samaye gupta rIte nIkaLI gaye. ekadA rAtrie kAlikAdevInA maMdiranI pAse kumAre koI strInuM rUdanA sAMbha, te vakhate kumAra vimaLabodha sahita tyAM gaye, te ThekANe ughADA kharkavALA eka vidyAdharane tathA eka kumArIne joyA. kumAre vidhAdhara sAthe yuddha karI tene tIkaNu prahAravaDe mUrNita karyo. pachI tenAja kahelA maNi ane mULIyAvaDe kumAre tene sajaja karyo. vidyAre pitAne vRttAMta kahI kumArane maNi tathA mUlikA arpaNa kyAM, temaja vimaLAbedhane veSanuM parAvartana karanArI guTikA ApI. tevAmAM tyAM te ratnamALA nAmanI kumArInA mAbApa AvyA. temaNe aparAjita kumAra sAthe ratnamALAne vivAha karyo, pachI zvasuranI rajA laI aparAjita mitra sahita AgaLa cAlyA mArge cAlatAM eka araNyamAM AvyA tyAM kumAra tRSAtura thI vimaLabodha jaLa levA gaye, jaLa laIne Avyo tyAre teNe kamArane te sthaLe ja nahIM, tethI te Amatema tenI zodha Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tzi karavA lAgyo. tevAmAM tene be vidyAdharo maLyA samaNuM vimaLabaMdhane kahyu * ke--" bhAnu nAmanA vidyAdhara rAjAnI kamalinI ane kumudinI nAmanI e putrIne paraNavA mATe ameA bhAnu rAjAnI AjJAthI aparAdhina harI gayAM chIe. te kumAra tArA viyeAganA duHkhathI paraNatA nathI. " ema kahI te vimaLabodhane tyAM lai gayA; pachI kumAra te banne kanyAone paraNyA. tyArapachI kumAramitrasahita zrImadira nAmanA nagaramAM gayA. tyAM churikAnA prahArathI pIDA pAmelA suprabha nAmanA rAjAne kumAre maNi ane mUlikAvaDe sajja karyAM; tethI prasanna thayelA rAjAe pAtAnI 2bhA nAmanI kanyA sAthe kumArane paraNAnyA. tyAMthI nIkaLI kumAra mitra sahita kuDapura nagaramAM gayA. tyAM teNe kevaLInI pAse dhama dezanA sAMbhaLI. pachI hu bhavya chuM ke abhanya ? ema teNe kevaLIne pUchyuM, tyAre kevaLIe tene kahyuM ke--"hai kumAra ! tu AgAmIkALe khAvIzamAM tIrthaMkara thaiza ane A vimaLaSeAdha gaNadhara thaze." te sAMbhaLI te banne tyAMthI anyatra gayA. ahI janAnaMda nAmanA nagaramAM jitazatru nAme rAjA hatA, tene dhAriNI nAmanI rANI hatI, tenI kukSimAM ratnavatInA chatra sAhedrakalpathI cyavIne utaryAM, ceAgya samaye kanyAnA janma thaye; tenu prItimatI nAma pADyuM. te kanyA yuvAvasthA pAmI tyAre jitazatru rAjAe tene pUchyuM ke-' tane kayA vara sAthe paraNAvuM ? " te khAlI ke--" mane je kaLAmAM jIte te mArA vara thAya. " te sAMbhaLI rAjAe svayaMvara karyAM. aparAjita mitra sahita tyAM AnyA, kumAre guTikAnA prayAgathI peAtAnuM sAmAnya rUpa dhAraNa karyuM. kaLAnA vivAdamAM kumAre prItimatIne jItI lIdhI, eTale teNIe tenA ka MThamAM varamALA nAMkhI; te joi irSyAthI bhUcara ane khecara rAjAoe kumAra sAthe yuddha karyuM, kumAre te sarvanA parAjaya karyAM. rAjAe lakSaNothI kumArane oLakhyo, pachI kumAra ane prItimatInA vivAha thayA. ekadA janIna nagaramAM harinI rAjAnA dUta AnyA. teNe kumArane tenA vicAgathI mAtApitAnA duHkhanI vArtA kahI. te sAMbhaLI kumAra pUrve paraNelI sAva strI sahita mATu' sainya lai si'hapuramAM gayA ane te mAtA pitAne maLyA. ahIM mATe dra devalAkathI vIne maneAgati ane capaLagati aparA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 12 jitanA nAnA bhAi sUra ane sAma nAmanA thayA. ekadA aparAjita udyAnamAM krIDA karavA gayA, tyAM eka moTI samRddhivALA zreNIputrane vilAsa karatA jocA . ane bIje ja divase tene marelA jocA, tethI vairAgya pAtrI aparAjite banne bhAI ane prItimatI sahita dIkSA grahaNa karI. chevaTa te cAre AraNa nAmanA devalokamAM gayA. sAtamA tathA AThamA bana--hastinApuramAM zrIdhe rAjAnI rANI zrImatInI kukSimAM aparAjitanA jIva nyA, avasare zaMkha nAmanA putranA janma thayA. tene matrInA putra matiprabhanI sAthe maitrI thai. ekadA zaMkhakumAra samaraketu nAmanA pIpatinI sAme yuddha karavA cAlyeA. temAM teNe pallIpatinA parAjaya karyAM. pAchA AvatAM mArgamAM adharAtre kumAre kAi srInA karNe svara sAMbhaLye, te svarane anusAre kumAra gaye, yAM eka avRddha strIne joi. te strIne kumAre zavAnu kAraNa pUchyuM', tyAre te khelI kre- jitArI rAjAnI kanyA comatI zakhakumAra upara rAgavALI che tenI hu dhAvamAtA chuM. ekalA maNizekhara nAmanA vidyAdhare comatInuM haraNa karyuM, huM paNa sAce hatI, tethI mane te vidyAdhare ahIM paDatI mUkI; A kAraNathI huM rUdana karUM chuM. ' te sAMbhaLI kumAra vizALazrRMga nAmanA parvata upara gayA, tyAM maNizekhara sAthe yuddha karI tenA parAjaya karyAM, chevaTa capA nagarImAM zaMkha ane yazAmatInA vivAha thayA. pUrvabhavanA bhAie je sUra ane sAma hatA te A bhavamAM paNaza khanA nAnA bhAIo thayA pachI zrISeNu rAjAe zakhane rAjyapara sthApana karI DhIkSA grahaNa karI anukrame tene kevalajJAna utpanna thayu. ekadA zaMkha rA devaLIne vAMDhavA gayA. tyAM teNe yazeAmatInI sAthe adhika rAga thavAnu kAraNa pUchyu. vaLIe pUrvabhavanA saMbadha tathA AgAmI kALane vRttAMta kahyo, pachI yazodhara ane guNadhara nAmanA bhAi ane yazeAmatI sahita zaMkha rAjAgye dIkSA grahaNa karI. arhadbhakti vigere vIza sthAnAvarDa teNe tIthaeN kara nAmakama upArjana karyuM. chevaTa te cAre aparAjita devalokamAM gayA. ATalI kathA pahelA paricchedamAM Ave che. pA01 thI pa026 ( prakaraNa 1 thI 4 ) jo pariccheda-harivaMzanI utpatti, aMdhakavRSNui rAjAne daza putro gayA. te dazArha nAme prasiddha thayA. ekA adhavRSNui rAjA supratiSTha Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmanA munine vAMdavA gayA. tenI pAse potAnA sarva putromAM vasudevanAmanA putranuM Adhaka rUpa saibhAgya thavAnuM kAraNa pUchayuM. tyAre munie vasudevane pUrvabhava kahyo, pachI samudravijya nAmanA meTA putrane rAjya para sthApanA karI aMdhakavRSNi rAjA dIkSA grahaNa karI anukrame mokSapada pAmyA. kaMsane janma. nadImAM vahetI mUkelI peTImAM sthApana karelA kaMsane subhadra nAmanA eka vaNike grahaNa karyuM, ane te vasudevane Ape. vasudevanI sAthe kaMsa kaLAbhyAsa karavA lAgyo. jarAsaMdha nAmanA prativAsudevane janma, tenuM rAjagRha nagaramAM rAjya. ekadA jarAsaMdha rAjAe siMhapuranA rAjA siMhAthane bAMdhI lAvavA samudravijayane AjJA ApI ane je purUSa siMhane pakaDI lAvaze tene mArI chavayazA nAmanI putrI tathA Icchita nagaranuM rAjya ApIza." ema kahyuM. siMharathane bAMdhI lAvavA vasudeve kasane sAthe rAkhI prayANa karyuM, ane kaMsanI sahAyathI te siMhane bAMdhI pitAnA nagaramAM lA. jIvathazA pitAnA pati ane pitAnA kuLane kSaya kare tevA lakSaNavALI che ema samudravijaye vasudevane ekAMtamAM kahyuM. jarAsaMdhanI pAse kasanA parAkramanI stuti karI, jarAsaMdhe prasanna thaI kaMsane pitAnI putrI chavayazA paraNAvI. ane tene mathurAnuM rAjya ApyuM. kaMse potAnA pitA ugrasenane pAMjarAmAM nAkhe. vasudevanuM sauMdarya je zairyapuranI strIo tenApara meha pAmavA lAgI, ane teo lajAno tyAga karI tenI pAchaLa bhamavA lAgI. tethI purajanoe samudravijayarAjA pAse vijJapti karI. tyAre rAjAe vasudevane gharamAM ja rahevAnI zikhAmaNa ApI. ekadA zivArANIe kujA nAmanI dAsI sAthe samudravijayane mATe sugaMdhi dravya mokalyuM, te tenA hAthamAMthI vasudeve khuMcavI lIdhu, tyAre dAsIe krodhathI tene mArmika vacana kahyuM ane gharamAM pUrAI rahevAnuM kAraNa kahyuM. te sAMbhaLI vasudeva guTikAnA prayogathI rUpanuM parAvartana karI nagaramAMthI nIkaLI gaye, ane pite agnimAM praveza karyo che evA bhAvArthavALA be kaleka eka kAgaLamAM lakhI te kAgaLa thAMbhale laTakA. bIja dIvase yAdae te kAgaLa vAMcI vasudevane praveza mAnI tenuM mRtakArya karyuM. vasudeva vikheTa nAmanA nagaramAM gaye. tyAM sugrIva rAjAnI zyAmA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane vijayasenA nAmanI be kanyAone te kaLAnA jayanA pazuvaDe paraco vijayasenAe akSara nAmanA putrane janma Ape. pachI vasudeva vijayaTathI nIkaLe. anukrame eka aTavImAM jaNAvarta savAramAM eka hAthIne teNe kheda pamADe, tethI prasanna thayelA azanivega nAmanA vidyAre pitAnI zyAmA nAmanI kanyA tene paraNAvI. ekadA sutelA vasudevane aMgAraka nAmanA vidyAdhara harI gaye. tenI sAthe yuddha thayuM. temAM teNe AkAzamAMthI vasudevane mukI dIdhA, te eka savaramAM paDaze. tene tarIne te bahAra nIkaLe. tyAM maLelA eka brAhmaNanI sAthe te capA nagarImAM gaye. tyAM gAMdharva vidyAnA vijayanA paNavaDe te cArUdatta nAmanA zrerIe ApelI gaMdharvasenAne para tathA sugrIva ane yazogrIvanI zyAmA ane vijayA nAmanI kanyAone paNa paraNyA. cArUdane tene gaMdharvasenAne vRttAMta kahyo pachI siMhadaSTrarAjAnI nIlathazA nAmanI kanyAne te paraNyo. tenI sAthe te hImata parvatapara gayA. tyAM koI mAyAvI mayUre nIlayazAnu haraNa karyuM vasudeva paNa tenI pAchaLa eka vrajamAM gayA. ane anukrame giri nadIne kAThe rahelA gAmamAM gaye tyAM vedanA jayanA paNavaDe sAmagrI nAmanI kanyAne para. vasudeva udyAnamAM gaye. tyAMthI zirmAe zibikAmAM besADI tenuM haraNa kyuM. pachI te zibikAmAMthI utarI tuNaka nAmanA gAmamAM gayA. tyAM devakuLamAM gAmanA lekene bhakSaNa karanAra rAkSasane teNe mAryo. lekae kaheluM rAkSasanuM vRttAMta sAMbhaLyuM, ane teoe ApelI pAMcase kanyAone te 5ra. pachI vasudeva acaLa gAmamAM gaye. tyAM mitrazrI nAmanI sArthavAhanI putrIne para, pachI vedasAma nAmanA puramAM gaye. tyAM azvanuM mardana karavA pUrvaka kapila rAjAnI kapilA nAmanI kanyA paraNa. kapilAe kapila nAmane putra prasacaeN. pachI vasudeva sAlagRha puramAM gayA. tyAM bhAgyasena ane meghasenanI madamAvatI ane avasenA nAmanI putrIo paraNyA. pachI te bhahilapuramAM gayA tyAM muMdra rAjAnI puMdrA nAmanI kanyAne paraNya. teNine viSe pRddha nAme putra utpanna thaye. pachI aMgAraka vidyAdhare vasudevane gaMgA nadImAM nAkhe. tene tarIne te ilAvardhana puramAM gaye. tyAM ratnatI nAmanI sArthavAhanI kanyAne paraNaze. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 pachI sArthavAhanI sAthe te mahApuramAM gayo. tyAM potAnI pUrvabhavanI patnI somathIne te para ekadA vasudeva upavanamAM gayA. tyAM vegavatIe tene patipaNe ravIkAra karyo, pachI vasudevane mAnasaMga nAmane vidhAdhara harI gaye, ane tene gaMgAmAM nAMkho. vasudevanA prabhAvathI caMDavega nAmanA vidyAdharane vidyAnI siddhi thaI. tethI teNe vasudevane AkAzagAminI vidhA ApI. pachI vasudeva amRtadhAra nagaramAM gayA. tyAM te madanagAne para. pitAnA vighuga nAmanA zvazurane mUkAvavA mATe teNe vizikharanI sAthe yuddha karI tene vinAza karyo. madanegAe anAvRSTi nAmane putra prasa. pachI vizikharanI patnI sUrpaNakhIe vasudevanuM haraNa karyuM, ane tene mArI nAkhavA mATe AkAzamAMthI paDatA mUko, paraMtu te rAjaguhanI samIpe ghAsanA DhagalA upara paDaze. tyAM jarAsaMdha rAjAnA manuSyae tene pakaDI parvata uparathI paDatA muko, tyAM vegavatI nAmanI dhAtrIe tenuM rakSaNa karyuM. pachI vegavatInA meLApathI te bALacaMdrA nAmanI kanyAne paraNyo. pachI vasudeva kumAra zrAvatI nagarImAM gayo. tyAM kAmadata nAmanA zreNInI putrI baMdhumatine tathA gAMdharva vivAha karIne priyaMgusuMdarIne te paraNyo. pachI samazrInI sakhI prabhAvatI tene suvarNapuramAM samazrI pAse laI gaI. samazrIne mATe vasudeva ane mAnasavegane paraspara vivAda tha, ane yuddha thatAM mAnasarane parAjaya thaye. pachI khecare ane sAmagrI sahita vasudeva mahApura nagaramAM gaye. tyAMthI cUpake vasudevane harI gaMgAnA jaLamAM nAkhyo. tyAMthI te tApasanA AzramamAM gaye. tyAM naMdiSeNA nAmanI jarAsaMdhanI putrIne kAmaNa rahita karI. pachI jarAsaMdhanA purUSo tene pakaDIne rAjagRhamAM vadhyarathAne laI gayA. te vakhate gaMdhArapiMgala nAmanA vidyAdhare pitAnI putrI prabhAvatInA vivAha mATe bhagIrathI nAmanI dhAtrIne rAjagRhamAM melI. te vasudevane gaMdhasamRddha, nagaramAM laI gaI. tyAM te prabhAvatIne para. pachI vasudeva kezalA nagarImAM gayA. tyAM kAzala nAmanA vidyAdhara rAjAnI kezalA nAmanI kanyAne paraNyA. ahIM bIje pariccheda pUrNa thAya che, pA27thI pa056 (prakaraNa 5 thI 6). trI pariccheda-peDhAlapura nagaramAM harizcadra rAjAe pitAnI putrI kanakavatIne svayaMvara karyo. tyAM vasudeva ga. kubera paNa tyAM gaye. vasudeva Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuberanA datarUpe kanakavatInI pAse gaye. bannene paraspara vANIne vineda thaye. kanakavatIe kuberane patipaNe svIkAra na karyo. svayaMvara maMDapamAM kanakavatIe vasudevanA kaMThamAM varamALa nAMkhI te bannene vivAhatsava thaze. vasudeve kuberane kanakavatInA svayaMvaramAM AvavAnuM kAraNa pUchyuM. kubere pitAnA pUrva bhavane vRttAMta kahetAM kanakavatI sAtheno saMbaMdha kahyo. temAM naLa damayatInuM caritra Ave che. ahIM trIje pariccheda sa pUrNa thAya che. pA. 57 thI pA. 101(prakaraNa 7 thI 8). cothe pariccheda-sUpaka vidyAdhare peDhAlapuramAMthI vasudevanuM haraNa karI tene godAvarI nadImAM nAMkhyA. te tyAMthI nIkaLI kelApura nAmanA nagaramAM gaye. tyAM te padmazrI nAmanI rAjaputrIne paraNyA. tyAMthI nIlakaMTha nAmanA vidyAre tenuM haraNa karI tene caMpA sarovaramAM nAkhe. tyAMthI nIkaLI te caMpA purImAM jaI matrInI putrIne paraNa. tyAMthI sUke tenuM haraNa karI gagAmAM nAMkhe. tyAMthI nIkaLI te pallImAM gaye. tyAM pallIpatinI jarA nAmanI kumArIne te paraNa. te jarAne viSe jarAkumAroM janma thayo. tyArapachI te avaMtisuMdarI, naraSiNI, jIvayazA ane surasenA vigere hajAro rAjaputrIone te para. pachI arikhapuramAM rUdhira rAjAnI rohiNI nAmanI kanyAnA svayaMvaramAM te vasudeva rUpanuM parAvartana karIne gaye. tyAM jarAsaMdha vigere ghaNA rAjAo AvyA hatA. rohiNee vasudevanA kaMThamAM varamALa nAMkhI, te joI IrSothI bIjA rAjAo tenI sAthe yuddha karavA lAgyA. te sarvane vasudeve parAjaya karyo. pachI jarAsaMdhanI AjJAthI samudravijaya rAjA judA rUpane dhAraNa karanAra vasudevanI sAthe yuddha karavA taiyAra thayA. banne bhAIonuM yuddha thayuM. pachI vasudeve samudravijayanI AgaLa pitAnA nAmanA cinhavALuM bANa nAkhyuM. te vAMcI samudravijayane harSa thayA. viyAgavALA bane bhAIone meLApa thaye, pachI vasudeva tathA rahiNane vivAhesUva thaze. pachI vasudeva AkAzamArge gaganavallabha puramAM gaye. tyAM te kAMcana nAmanA vidyAdharanI bALacaMdrA nAmanI kanyAne paraNa. pachI pUrve paraNelI sarva patnIo sahita vasudeva zauryapuramAM AvyuM ane samudravijaya vigere sarva svajanene te mAnya. ahIM paricheda pUrNa thAya che. pA. 101 thI 104 (prakaraNa 8). Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamo pariccheda-baLadevanA pUrvabhavane vRttAMta. vasudevanI patnI rahiNane viSe baLadevane janma. kaMsanA AmaMtraNathI vasudeva mathurAmAM gaye. kase pitAnA kAkA devaka nAmanA rAjAnI devakI nAmanI kanyA paraNavA mATe vasudevane prArthanA karI. tethI vasudeva kaMsanI sAthe kRtikAvatI nagarImAM gaye. tyAM devakInI sAthe vasudevanAM lagna thayAM. karamecananA utsavamAM devaka rAjAe vasudevane naMda nAmane daza gokuLane svAmI Ape. pachI naMda ane devakI sahita vasudeva ane kasa mathurAmAM AvyA. kase mathurAmAM pitAnA mitra vasudevane vivAhetsava karyo. te vakhate madirApAnathI unmatta thayelI kaMsanI patnI jIvayazAe atimukta nAmanA muninI kadarthanA karI. tethI te munie tene zApa Apyo ke "jene nimitte A mahesiva che tene sAtame garbha tArA pati ane pitAne haNaze." te vRttAMta teNIe kaMsane kahyo. kase vasudevanI pAse jaI devakInA sAta garbhanI yAcanA karI, tethI vRttAMta nahIM jANanAra mugdha vasudeve tenI mAgaNI svIkArI. bhajilapuramAM vasanArI sulasAnA marelI putrI rUpa che garbhe sulAsAe ArAdhana karelA nigamelI deve devakInA udaramAM mUkayA, ane devakInA putra rUpa cha garbhe sulasAnA udaramAM mUkayA. marelI putrIrUpa cha ga devakIe prasanyA tyAre kase tene zilApara aphaLAvyA. sulasAne viSe saMcAra karelA devakInA cha garbhe sulatAe putrarUpe prasavyA. te putro sulasAne ghera vRddhi pAmyA. ekadI devakIe garbha dhAraNa karyo, te vakhate teNe sAta mahAne joyAM. avasare putrajanma thaze. te vakhate adhiSThAyaka devatAoe cakI karanArA kasanA purUSane suvADI dIdhA. tethI vasudeva te putra naMdane ghera lai gaye. tenuM kRSNa nAma pADyu. devakI gAyanI pUjA karavAnA niSathI nadane ghera javA lAgI. tyArathI gAyanI pUjAnuM vrata pravaryuM. sUrpakanI be putrIo tathA eka putra naMdane ghera kRSNane mAravA gayA. paNa adhiSThAyaka devatAoe ulaTA temane ja mAryA. kRSNanA rakSaNa mATe naMdane ghera vasudeva baLadevane rAkhe. ekadA rAtrine chele pahere zivArANIe cauda mahAsvapna joyAM. te vakhate anuttara vimAnamAMthI zaMkhane jIva cavI teNInI kukSimAM avataryo. samaya pUrNa thaye zrAvaNa zukala pacamIne divase bhagavAna zrI neminAthano janma thaze. dvioe AvI tene nAtra mahotsava karyo. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekadA kase pitAnA zatrunI khAtrI karavA mATe vRMdAvanamAM ariSTa, kezI, khara ane meyane mokalyA. kRSNa te sarvane mArI nAMkhyA. pachI kase mathurAmAM zAM dhanuSanI pUjAne matsava karyo te vakhate anAvRSTinI sAthe kRSNa paNa mathurAmAM gayo, ane teNe te dhanuSa caDAvyuM. pachI kase malla yuddhane bhatsava karI rAjAone AmatraNa karyuM. temAM rAma ane kRSNa paNa gayA. malla yuddhamAM rAma ane kRSNa muSTika ane cANura nAmanA malene mArI nAkhyA. pachI kRSNe kaMsane paNa mArI nAMkhe. ane jarAsaMdhanA sainikone samudravijaye hAMkI kADhayA. patine vinAza karavAthI kapa pAmelI kasanI patnI vayazA pitAnA pitA jarAsaMdhane ghera gaI. yAdavee viMdhyAcaLa tarapha prayANa karyuM. jarAsaMdhane putra kALa nAmano kumAra temanI sAthe yuddha karavA AvyuM, paraMtu mAyAthI phasAIne teNe anipraveza karyo. pachI yAdavo saurASTra dezamAM gayA. saudharmedranI AjJAthI kubere dvArakA nagarI banAvI temAM kRSNano rAjyAbhiSeka thaze. ahIM pAMcame pariccheda pUrNa thAya che. pA. 105 thI 126 (prakaraNa 9 thI 11). - chaThTho pariccheda-pradhunane janma. dhUmaketue pradyumnanuM haraNa karyuM, tene kAlasaMdhara nAmane vidhAdhara rAjA potAnA nagaramAM laI gayo, ane tene putra tarIke rAkhyo. pradyumnanA pUrva bhavanuM vRttAMta. pAMca pAMDavonI utpattinuM varNana. dvipadIne svayaMvara. paDavAnI sAthe dropadIne vivAha mahotsava dropadInA pUrva bhavane vRttAMta. pAMDavo ghUtamAM parAjya pAmI gharakAmAM AvyA. kAlasaMvaranI rANI kanakamAlAe pradhumnanI pAse bheganI yAcanA karI, ane tene gaurI tathA prApta nAmanI be vidyAo ApI. pavitratAnA nidhAna rUpa pradhune tenI yAcanA svIkArI nahIM. pachI tedArakAmAM A, ane teNe tyAM vividha kautuM pragaTa karyo. ahI cha pariccheda pUrNa thAya che. pA. 12thI 151 (prakaraNa 1ra thI 13). sAtame pariccheda-pradyumna jevA putranI prApti mATe satyabhAmAne kAgraha thavAthI kRSNa haribhegamethI devanuM ArAdhana karyuM. pachI jAMbavatIthI zAMba ane satyabhAmAthI bIkaNa svabhAvavALA bhAnukane janma che. zAba sahita pradyumna bhojakaTa puramAM gaye. tyAM te vaidane para, uddhata zAbane kRSNa dvArakAmAMthI kADhI mUka. pradyumna paNa zAMba sAthe ramazAnamAM jai rahyo. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satyabhAmAe bhAnukane paraNAvavA mATe navANuM kanyAo ekaThI karI. temanI sAthe pradhumnanI sahAyathI zAbane vivAha thaze. sAtame pariccheda saMpUrNa. pA. 15ra thI 160 (prakaraNa 14) AThame paricacheda-jarAsaMdhe yAdava sAthe yuddha karavA prayANa karyuM. , yAdavoe yuddha mATe sajaja thaI senapallI gAmanI pAse sainya sthApana karyuM. jarAsaMdhanA pakSanA vidyAdharane nigraha karavA mATe pradyumna, zAMba ane vidyAdhAne sAthe laI vasudeva vaitADhya parvata para gaye. jarAsaMdhanA maMtrI hase yAdavonA baLanuM varNana karyuM. te sAMbhaLI jarAsaMdhe tenuM apamAna karyuM. jarAsaMdhanA sainyamAM cakravyuhanI racanA karavAmAM AvI, ane yAdavenA sainyamAM garUDa bUhanI racanA thaI. baMne sinyanuM yuddha thayuM. yuddhamAM duryodhana vigere kaurane ane zizupALa, hiraNyanAbha vigere vinAza thaye. krodha pAmelA jarAsa dheyAdanA sainyamAM jarA vidyA mUkI tene dUra karavA mATe kRSNa dharaNuMdranI ArAdhanA karI. teNe ApelA zrI pArzvanAthanA bibanuM nAjaLa chAMTavAthI yAdavenuM sainya jarA rahita kyuM. jarAsa dhe kRSNa upara caka mUkyuM, te kRSNanA hAthamAM AvyuM. pachI kRSNa jarAsaMdha upara caka mUkyuM, tenAthI jarAsaMdhanA mastakane cheda thaye. AThame pariccheda sapUrNa thaze. pA. 161 thI 5. 177 (prakaraNa 15) navame pariccheda kRSNa jarAsaMdhanA putra sahadevane rAjagRha nagaranuM rAjya soMpyuM. traNa vidyAdharIo kRSNa pAse AvI. temaNe vidyAre sahita vasudevanA AvavAnI vadhAmaNI ApI. vasudevanuM dvArakAmAM AvavuM thayuM. jIvayAe agni praveza karyo, senApallI gAmane ThekANe A dapura nagaranI sthApanA karI. kRSNa zaMkhapura nAmanuM navuM nagara vasAvI temAM zrIpAnAthanA biMbanI pratiSThA karI. kRSNa bharatAdha sAdhyuM. magadha dezamAM rahelI kaTi zilA teNe vAma bhujAvaDe upADI. yAda sahita kRSNa dvArakAmAM AvyA. tene vAsudeva padane abhiSeka thaze. ane soLa hajAra kanyAo sAthe tenuM pANirahaNa thayu. ugrasena rAjAnI dhAriNI nAmanI rANInI kukSimAM yazomatIne jIva aparAjita devalokathI cavIne avataryo. rAmatIne janma thayA. ugrasenanA putra nabhasenane mATe kalpelI kamalAmelA nAmanI kanyAne sAgaracaMdra para. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaitADhya upara pradhumnanA putra anirUddhane bANanI putrI uSA sAthe gAMdharva vivAha thaze. te jANuM bANe anirUddhane rULei. kRSNa AvI bANa sAthe yuddha karyuM. ane bANane mArI nAkhyo. navame paricacheda saMpUrNa. pA. 178 thI 12(prakaraNa 16). dazame pariccheda ekadA zrInemikamAre zasazALAmAM praveza karI pAMca janya zaMkha vagADaze. te jANI camatkAra pAmelA kRSNa tenI sAthe bhuja vALavAnuM yuddha karyuM. temAM kRSNano parAjya thaze. raivatAcaLa parvata upara vasaMta Rtune viSe vanakrIDA ane grISma RtumAM jaLakrIDA karI, kRSNa vigeree zrInemikamArane vivAha mATe prArthanA karI. chevaTa teNe svIkAryuM. kRSNa ugrasenane ghera gayA. rAjImatI sAthe vivAho nizcaya karyo. zrI neminA vivAhotsavanI taiyArI. vadhane mATe ANelA pazuonA zabda sAMbhaLI zrI nemi kumAre pitAne ratha pAchA vAje, samudravijaya vigere kheda pAmyA. rAmatI mUcha pAmI. zrI neminAthe dIkSA grahaNa karI. rathanemie rAjImatI pAse bheganI yAcanA karI. teNIe tene pratibaMdha karyo. zrI neminAtha prabhune kevaLajJAna prApta thayu.kevaLajJAnane mahotsava ane gaNadharanI sthApanA. dazame pariccheda samApta. pA. 183 thI 199 (prakaraNa 17). agyAramo pariccheda-nArada dropadIne ghera gayA. te avirati hevAthI teNIe tene satkAra karyo nahI. tethI kapa pAmI nArade dhAtakIkhaDamAM amarakaMkA nAmanI nagarImAM jaI pa rAjAnI pAse draupadInA sauMdaryanuM varNana hyuM. pa rAjAe deva pAse dropadInuM haraNa karAvyuM. pAMDa sahita kRSNa dhAtaDIkhaDamAM gayA, pAne parAjya karI draupadIne laI pAchA dvArakAmAM AvyA. devakInA garbhamAM utpanna thayelA AsAnA cha putroe bhajilapuramAM zrI neminAtha pAse dIkSA lIdhI. prabhunI sAthe teo dvArakAmAM AvyA. prabhue de. vakI pAse temane vRttAMta kahyo. devakIne putra lAlana karavAnI utkaMThA thaI. tene mATe kRSNa naigameSInI ArAdhanA karI, tethI devakIne viSe gajasukumAla putrane janma thaye, te dIkSA grahaNa karI bese gayA. zrIneminAthe kRSNanI pAse gajasukamAlane pUrvabhava kahyo. nava dizAhe ane zivAdevI vigeree svAmI pAse dIkSA lIdhI. kanakavatI ane sAgaracaMdra dIkSA laI mokSe gayA. koI deva kRSNanI parIkSA karavA AvyuM. deve prasanna thaye teNe rogane zAMta karanArI Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharI ApI. kRSNa prabhu pAse vaitaraNi ane dhanvatAra vaidyonI gati pUchI. vaitaraNi vaidyane AgAmI bhavane vRttAMta. kRSNanA putra DhaDhaNamAre dIkSA grahaNa karI. tenA pUrva bhavana vRttAMta. tene kevaLajJAnanI prApti. zrI neminAtha giranAragiri upara samavasaryA. pAlake dravyathI ane zAbe bhAvathI prabhune prathama vaMdana karyuM. agyArame pariccheda samApta. pA. 200 thI 215(prakaraNa 18). bArame pariccheda-kRSNa zrI neminAthanI pAse kArakAnA vinAzanuM kAraNa pUchayuM. zrIneminAthe dvaipAyanathI dvArakAne dAha tathA jarAkumArathI kRSNanuM maraNa thaze ema kahyuM. kRSNanI rakSA mATe jarAkumAra vanamAM gayA. siddhArtha dIkSA laI varge ga. zabAdika kumAroe madirApAna karI paththarevaDe dvaipAcana munine prahAra karyA. kaipAyana kopa pAmyA. dvArakAmAM dharmanI pravRtti. kaipAyana agnikumAramAM deva the. teNe krodhathI dvArakAne dAha karyo. kRSNane viSAda thaye. rAma ane kRSNa pAMDumathurA tarapha prayANa karyuM. mArgamAM kRSNa kSudhAtura thayA. bhAjana lAvavA mATe baLabhadra haritaka5puramAM gayA. tyAM dhRtarASTranA pune tenI sAthe yuddha karyuM tene teNe parAjya karyo. rAma ane kRSNa dakSiNa dizA tarapha prayANa karyuM. mArgamAM kezAba nAmanA vanamAM kRSNane tIvra tRSA, lAgI, baLabhadra jaLa lAvavA gayA bhavitavyatAne cAge te vanamAM jarAkumAra AvyuM. teNe sutelA kRSNane sUga dhArI tenA pAkane taLe zara mAryuM. kRSNa jAgI gayA, pararapara oLakhANa thaI, jarAkumAra khedathI mRchI pAmyA. kRSNanA kahevAthI jarAkumAra pAMDe pAse gaye. kRSNa raudradhyAnathI mArI trIjI narake gayA. bArame paricacheda samApta, pA. 216 thI 224 (prakaraNa 19 ).. teramo pariccheda-jaLa lai balabhadra AvyA. kRSNane marelA joI pUchI pAmyA. bhAinA nehathI moha pAmelA baLabhadra kRSNanuM kalevara rekadhapara AropaNa karI parvatAdikamAM bhramaNa karavA lAgyA. siddhArtha deve AvI vividha chAtavaDe baLabhadrane pratibodha karyo pachI teNe dIkSA lIdhI. ekadA-baLabhadra muni bhikSA mATe nagaramAM praveza karatA hatA, te vakhate kavAne kAThe rahelI koI strIe muninuM rUpa joI vyagra thavAthI ghaDAne badale Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA putranA ja kaMThamAM doraDuM bAMdhyuM. te joI baLabhadra munie nagaramAM ja praveza na kare evo abhigraha lIdhe vanamAM koI jAti maraNa pAmela mRga baLabhadra munine sevaka thaye ekadA muni vanamAM mRge dekhADelA rathakAranI pAse bhikSA mATe gayA. te traNe upara vRkSa paDavAthI marIne teo brahmalokamAM gayA. - baLabhadradeva brahmakathI trIjI narakamAM kRSNa pAse gayA, teNe kRSNanA kahevAthI bharatakSetramAM kRSNa ane baLabhadranA mAhAbhyanI prasiddhi karI. pAMDa e dIkSA grahaNa karI. zrI neminAthane parivAra. prabhu girinAra parvata upara gayA, tyAM chellI dezanA ApI. chevaTa zrI neminAtha prabhu tathA pradyumna vigere munio nirvANa pAmyA. zrIneminAtha prabhunA darzana karavA utkaMThita thayelA pAMDavamunio hastikalpapuramAM AvyA. tyAM zrI neminAtha prabhunu nirvANa sAMbhaLI kheda pAmI teo zrI zatruMjaya parvata upara gayA. tyAM temane kevaLajJAna ane mokSa prApta thayuM. dropadI brahmalokamAM gaI. pA. rarapa thI 231 (prakaraNa 20) gatha prazasti pA. 232. upara pramANe AkhA caritrano sAra sa pamA Ape che chevaTe atyaMta magaLarUpa pitAnA gurUnI 5TTa paraparA pracAra mahArAje ApI pitAnI gurubhakti ane laghutA batAvI A zrI manAtha prabhunuM caritra sa pUrNa karela che. A gratha khAma paThana pAThana karavA jeva, AlhAda-Atmika Anada utpanna karanAra, jJAna darzana cAritra prabhAvane pragaTa karanAra, brahAcaryanA mahimAne jaNAvanAra heI sAdharmi badhu bahenanA vAcavAmAM Ave to temanAmAM sAsArika unnatinI, anubhava siddha dharmakAryanI, nItinA nirmaLa bodhanI ane AtmajJAnanI bhAvanAone syurIna thAya, temaja pitAnA ucca AzayonuM ane nirmaLa samyakatvanu mahAna baLa pragaTa thatA dareka vAcaka pitA mATe mokSa najIka lAvI zake tema che tevA zubha irAdAthI A bAvIzamA zrI neminAtha bhagavAnanA caritrane A graMtha prakaTa karavAmAM Avela che jene mATe vadhAre varNana karavA karatA pUrNa vAcI javAnI namra sucanA karIye chIye. sadarahu grathanI zuddhine mATe yathAzakti prayatna karavAmA Avyo che, chatA daSTi ke presa doSa laIne temaja bIjI rIte kei paNa sthaLe khalanA jaNAya te mithyA duSkRta pUrvaka kSamA mAgIye chIye. zrI AtmAnada bhavana gAMdhI vallabhadAsa tribhuvanadAsa. sekreTarI. lekhaka na 5camI saMvata 1980 Atma saMvata - 28 vIra saMvata 2450 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sabhA taraphathI khAsa vAMcavA jevA pragaTa thayelA upagI gujarAtI graMthA. 1 zrI jaina tavAdarza (zAstrI) 5-0-0 ! 29 samyakatva stava bhASAtara sAthe. 1-4-0 2 navatAnA sudara bodha 01-0 ) 30 zrI zAhaguNa vivaraNa 18- ka devasIrAI pratikramaNa 0-3-0 : 31 capakamALA caritra ja jIvavicAra vRtti 0-6-0] 32 kumArapAla caritra (hindI) nathI 5 ajJAna timira bhAskara 2-80. 33 zrI samyakatva kaumudI 6 jaina dharma viSayika praznottara -8-0 34 prakaraNa puSpamAlA bIjI ratna 0-8-0 7 jainatanavasAra mULa tathA bhASAMtara -6-0 35 anuyAgadvAra sUtra 8 daDaka vicAra vRtti mULa avasUri 0-9-0 36 adhyAtmamata parIkSA 9 nayamArgadarzaka ' 0 12-0 7 guruguNa chatrIzI 10 hAsavida (zAstrI) * 0-1200 38 zrI zatrujya tIrtha stavanAvalI 7-5-0 11 vividha pUjAsagraha 39 zrI AtmAnita prakAza 12 kumAra vihAra zataka maLI avari 40 jJAnAmRta kAvyaja (nAnasAra ane bhASAtara sAthe (zAstrI) 1-9-0 aTaka gala, pada, anuvAda sahita) 120 13 jaina nandasAra bhASAMtara 41 zrI deva bhakitamALA prakaraNa 1-0-0 14 prakaraNa sagraha. 0-40 kara zrI upadeza saptatikA 100 15 navvANuM prakArI pUjA artha sahita 0-8-0 43 sabodha sittarI 16 Atmavallabha stavanAvalI jaja guNamAlA (pacaparameSinA 108 guNanuM 17 ekSapada sopAna varNana aneka kathAo sahita) 1-8-0 18 dharmabindu graMtha, mULa TIkA ane ka5 sumukhapAdi kathA 1-00 bhASAtara sAthe 2-8-0. 46 zrI neminAtha prabhunuM caritra 1-8-0 19 praznottara puSpamAlA (zAstrI) 0-140 20 dhyAnavicAra (gujarAtI) chapAyelA jaina aitihAsika graMthe. 21 zrAvaka kalpatarU 22 AtmaprabaMdha graMtha (zAstro) (zrImAna pravartaka zrI kAntivija 2-00 23 Atmonnati 0-100 thai graMthamALA. ' 24 prakaraNa puSpamAlA prathama puSpa 0-6-0 1 vijJapti triveNuM 25 jabusvAmI caritra 0-28-0 2 kupA rasakeka 1-00 26 jaina graMtha gAiDa (gujarAtI) 1-0-0 3 zatrujya tirthodvAra prabaMdha 1-- 27 paratna mahodavi bhAga 1-2 4 prAcIna jenalekhasaMgraha bhA. 1lo 100 tamAma tapa vidhi sAthe 0-8-0 | 5 draupadI svayavara nATaka 04-0 28 vividha pUjAsagraha (bI. AvRtti) 1-4-0 6 prAcIna lekha saMgraha bhA 2 je. -8-0 tamAma napho jJAnakhAtAmA vaparAya che. A sivAya jaina dharmanA tamAma graMtho paNa amAre tyAMthI maLaze nabara 8-5-11-18-20-23-24-02-34-38 inA nabara 2-3-4 ATalA prathA sIlIka nathI. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaNikA prakaraNa 1 - - : : . . 8 9 0 : : + paka 8 : : : : : : 10 : : : : viSaya. zrI neminAtha prabhunA pUrva bhava varNana-pahelA bIjA bhavanuM varNana . ' - trIjA cothA bhavanu varNana * * * - pAcamA chaThThA bhAvanuM varNana * * * 14 sAtamA AThamA bhavanuM varNana. * * zrI neminAtha prabhunA navamA bhavanuM varNana, harivaza kuLanI zatpati ane deva rAjAnuM tAta. ** * * * * kasa rAjanI utpatti . .. kanakAvatI sAthe vasudeva rAjAne vivAha - : zrI naLa damayatInuM caritra. . . . zrI kRSNavAsudeva ane baLabhadrajIne janma ane bALakrIDA. e , 105 zrI neminAtha bhagavAnano janma .* * * * - 11 vAsudeva tathA rAmanuM parAkrama. (kasano vadha).. . .. zrI nemanAtha prabhunuM bAlya jIvana. kimANInuM zuM kareluM haraNa ane praNanano janma 140 zakumAranuM jIvana vRtAta prativAsudeva jarAsaMdha ane zizupAlano vadha. . . .. zrI kRSNavAsudevane rAjyAbhiSeka .. . . zrI nemanAtha prabhunI bALakrIDa-baLa parikSA, caritra ane lagnanI taiyArI, dIkSA mahesava, utpanna thayeluM kevaLarAna ane karela tIrtha sthApanA 183 satI draupadInuM haraNa, zrI nemanAtha prabhunA vihAranu varNana ane gajasukumALa kumAranuM tathA haTaNa muninuM jIvana vRtAta * * 200 dvArakAdahana kRSNa vAsudevanuM avasAna . . ' - - 16 zrI baLabhaLanuM cAritra grahaNa, zrI neminAtha prabhunuM mokSagamana ane e karele nirvANa mahatsava ane prabhunA parivAranuM varNana .. . . 225 gratha prazasti~thakartAnuM nAma, kyA gAmamAM kai sAlamA rao tenI hakIkta. 232 - 127. thI pAca pAvonI utpatti yauvanAvasthA ane DhIne samatA - * 152 . 178 17 18 21 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja . 6 bALabrahmacArI bAvIzamA jinezvara zrIne manAtha prabhunI caritra. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nogaeNcA ja zrImad-guNavijayagaNi viracita. zrIneminAtha pratunuM caritra. prathama pariccheda. pUrvabhava varNana. 6 A A duniyAmA brahmArUpe vaMdanIya thayelA, jemanA caraNeta vRghabhanu lAMchana virATa dU che chata che, tathA jagatamA bhavya dhamrajano jemane namaskAra karI rahyA che, evA chegrISabhadeva svAmI jayavata varte che. traNa bhuvanamA sarva samAna, lavijanarUpI kamaLane vikasita karavAmA kAraNarUpa, manmathanuM mAna mADanArA tathA pRthvImaDalamA prasiddha thayelA evA zrI trizalAnaMdana jayavatA varto. AgamarUpa kamaLane vikAsa pamADavAmAM ravi samAna, evA mArA sadagura cirakAla jyavata rahe, ke jemanI addabhuta pratibhA (buddhi), ziSyanA ati AgrahathI icchA pUrvaka jANe matine unnata banAvatI hoyanI? dedIpyamAna kevala jJAnarUpa suryane dhAraNa karanArA evA zrI puMDarIka gaNadhara svAmIthI mADIne gautamasvAmI sudhInA tamAma gaNadhare gatane pAvana kare che. kanakanA nirmaLa kuMDaLane dhAraNa karanArI, jagatane pUjanIya, suvionA mane vAchitane pUrNa karanArI, evI zrI sarasvatI devI sAkSAta agaNita sukhane upajAve che. Upara rahyA te jinezvare, gaNadharanA tathA zrI sarasvatInI, parama bhaktithI prItine upajAvanAra tathA mAnasika sukha karanAra evA caraNakamala-yugalane praNAma karIne zrI neminAtha, rAma, kRSNa, jarAsaMdha, emanuM sarala caritra huM (guNavijayagaNi) racu chu. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 1 luM. pahele tathA bIjo bhava. 6je khUdvIpanA bharatakSetramA pRthvIrUpa zrInA tilaka samAna evuM acala pura nAme nagara hatuM. tyAM raNasaMgrAmamAM premALa e vikamadhana nAme rAjA rAjya karatA hatA. te rAjAne dhAriNe nAme rANI ke che je tene bahu priya hatI. eka divase te rANIe rAtrI deDI bAkI " rahI hatI te vakhate svapnamAM bhamarA ane kelagaNathI vyAsa, mAjaranA gucchAomAthI pUraNa AmravRkSa dIThe te sahakAra tarUne kaI rUpavAna purUSa hAthamAM laIne A pramANe kahevA lAgyA-A "sahakAra Aje je tArA AgaNe repavAmA Ave che, te keTalAka samaya jatAM nava vAra anya anya sthaLe sthApanA karatA utkRSTa ne utkRSTa phala ApanAra thaze" mA pramANe svapna joIne te rANI ene potAnA valabha (svAmI)ne kahyuM eTale rAjAe te svapnane savanapAThake pAse nirNaya karavAno vicAra calAvyuM. tyAre svakhapAThakee tenuM kula kahI batAvyuM ke tamAre eka suMdara putra thaze, paraMtu anya anya sthaLe ropavAthI nava vAra uNane utkRSTa kula ApanAra thaze, te bAbata ame jANatA nathI. e to kevalI jANe." A pramANe temanuM vacana sAMbhaLIne rA bahuja khuzI thaI ane tyArathI bahuja sAvacetIthI pRthvI jema nidhAnane dhAre tema te garbha dhAraNa karavA lAgI. tyArapachI samaya AvatAM teNue pavitra rUpayukta, pUrva dizA jema dunIyAne Anada upajAvanAra evA sUryane pedA kare tema putrane janma Ape te vakhate te rAjAe meTA mahotsava pUrvaka putrane janma- bhatsava karIne dhana evuM nAma rAkhyuM, mAtApitAnA mane rathanI sAthe te bALaka vadhavA lAge. dhAvamAtAonI jema rAjAonA eka kheALAmAMthI bIjA mALAmAM jatAM kalpavRkSanI jema vRddhi pAmatA te ATha varasane thaye. te vakhate adhyApaka pAse tene badhI kaLAo zIkhavavAmA AvI, ane anukrame te manmathanA kIDAvana samAna evA vanane pAkhyA 1-"ghaga-dhabaI sAhamma, citagaI khayaroga synnbii| mAhida aparAjiya pIyamaI mAraNe vatA / 1 / sakhA jasamaI mannA, tatto aparAjie vimANammi | nami-gaImaI citra navamabhava devi ni" 25. artha_pahele bhava dhanane dhanavatI, bIja saudharma leka, trIje vidyAdhara citragani ne ranavatI, cothe mAhe ke, pAcame aparAkti ne prItimatI, cha AraNa devalo sAtame zakhane yazomatI, AThame aparAjita vimAne, ane navame neminAtha ne gamatIe ane amara AtmAone huM vakta karuM chuM" Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahele tathA bIje bhava. . evAmAM kasumapura nAmanA nagaramAM siha nAme rAjA che, te raNagaNamAthI yaza pAmela ane mahA balavAnuM che, tene caMdranI lekhA samAna nirmaLa vimalA nAme paTarANuM che. tenI kukhe utpanna thayelI dhanavatI nAme kanyA che, te rati, prIti ane raMbhA vigerenA rUpane jItanArI tathA samasta kaLAonI eka piTI samAna che. eka divase vasaMta Rtu AvatA te pitAnI sakhIonA parivAra sahita upavanamAM gaI. te udyAna, aneka sahakAra, rAyaNuM, caMpaka azoka, pArijAta vigere sArA vRkSonI zreNithI suzobhita hatuM. rAjahaMsa, bhamarA tathA sArasa pakSIonA joDalAthI te sasevita hatuM. gAyana karatI vanamAlinI (mAla) AthI te mane hara hatuM tathA zelaDInA vADha jage jaze tyAM jovAmAM AvatA hatA. evA ullAnamAM vividha vinedane nihAlatI te rAjakumArIe azoka vRkSanI nIce pitAnA hAthamAM jeNe eka citra dhAraNa karela che evA eka citArAne je, ane tenI eka kamalinI sakhIe te citArAnA hAthamAMthI te chabI balAtkArathI chInavI lIdhI. te chabImAM dhanavatIe, manane AnaMda upajAvanAra evA eka purUSanA rUpane dIThuM. te rUpathI atyaMta Azcarya pAmatI te citArAne pUchavA lAgI ke -"he bhadrA A kenuM rUpa che? AvuM rUpa te sura, asura, ane manuSyamAM saMbhavatu nathI. athavA to pitAnI caturAI batAvavA te vabuddhithI A citra A pyuM haze! kAraNake ghaNu mANasane ghaDavAthI thAkI gayela ane jarAthI jarjara thayela evA vidhAtAne AvuM rUpa banAvavAnI zakti kayAMthI hAya?" A sAMbhaLIne citAre jarA hasIne kahevA lAgyo ke-"he mugalacane! (mRga jevA lenavALI) meM jevuM rUpa joyuM che, tevuM AlekhavA jatA te A citramAM eka lavamAtra paNa mArI caturAI vAparI nathI. A citrapaTamA je purUSane meM ALe che, te acalapurane svAmI vikramadhanane dhana nAme putra che. meM maMdabuddhithI A citra banAvyuM che, paNa sAkSAta te dhanane joyA pachI A citrane je jue, te jarUra vAraMvAra mArI nidAja kare. te ene je nathI, tethI A mArUM citra joIne kuvAnA deDakAnI jema kharekhara! tuM vismaya pAme che, vaLI he bhadra! tenuM rUpa joIne devAganA paNa moha pAmyA vagara na rahe te mAnavIonI zI vAta? meM te mAtra pitAnI AMkhanA vinadanI khAtara A rU5 citarela che." A badho vyatikara, dhanavatI tyA ubhI ubhI sAMbhaLatI hatI. ane jeTalI vAra te citrane joI rahI, teTalI vAramAM te kAmadevanA bANathI ghAyala thaI gaI. te citranA bahuja vakhANa karIne kamalinIe lecananA vidane mATe te mAgI lIdhuM, ane te gharabhaNa ravAnA thatA tenI sAthe dhanavatI paNa pitAnA ghare gaI, paraMtu tarataja te zUnya hRdayavALI banI Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaI. tyArathI te, rAjahaMsI jema marU dezamA tema kayAMya paNa saMtoSa na pAmI, eTaluM ja nahi paNa vanamAMthI pakaDI ANela viyegI hAthaNInI jema te sudhA tRSAne paNa jANatI na hatI ane rAtre nidrA paNa letI na hatI citrapaTamA citrala ane kAne sAbhaLela dhananA rUpanuM vAraMvAra smaraNa karIne te kAlajIne lIdhe gAla u5rathI pitAne hAtha alaga karatI na hatI. dhanakumAranA dhyAnane vaza thayelI te je kaI ceSTA karatI, te bIjA janmamA jANe karela hoya, tema tenA smaraNamAM rahetuM nahi. ceginI jema ISTadevatAne ane nirdhana mANasa jema dravyane ciMtave, tema te eka dhananuM ja dhyAna dharavA lAgI dhanavatInI AvI hAlata joIne eka divase kamalinIe tene pUchayuM ke-"he kamala lecane! tane evI te kaI pIDA satAve che ke jethI tu AvI durbaLa banI gaI che?" tyAre dhanavatI bolI ke he sakhI kamalinI! eka parAyA mANasanI jema tuM mane zA mATe pUche che? zuM tane e bAbatanI khabara nathI ? tuM te mArA bIjA hadaya samAna che, tuM mArA jIvitavya tulya che, te A prazna karIne mane zA mATe zaramAve che?" kamalinI belI- he sakhi ! te mane Thapake dI te vAjabI che. huM tArA mananuM satya samajI gaI chuM, ke dhananI prAptine, tArA hRdayamAM meTAmA mATe mane ratha che. pelA citrane jotAja tuM dhanane hAya che evI me khAtrI karI lIdhI. eka ajANanI jema meM tane je pUchayuM, te te meM eka hAMsImAtra karI tAro A anurAga ucita sthAne jANIne meM eka jJAnIne pUchayu- mArI sakhI e ciMtavela vara zu tene prApta thaze? temaNe kahyuM-te maLaze" mATe he sakhiI tuM dhIraja dhara. tArA maratha a5 samayamAM siddha thaze." A pramANe teNe AzvAsana ApyuM eTale dhanavatIne dhIraja AvI. eka vakhate dhanavatI, dIvya vastra ne alaMkAra dhAraNa karIne te pitAne praNAma karavA AvI tene nihALIne rAjA AnaMda pAmyA, pachI tene vidAya karIne te vicAravA lAge ke- mArI A putrI varavA lAyaka thaI che, ene lAyaka pati ke zuM thaze?" A pramANe rAja vicAra kare che, tevAmAM pUrve pote mokalela dUta vikama dhana rAjA pAsethI Avye. te rAjakArya badhuM nivedana karIne beThe, eTale siMha rAjAe te dUtane pUchayuM ke tyAM jatA te kAI Azcarya ?" te chelya-meM vimadhana rAjAnA putranuM rUpa joyu. tenA jevuM rUpa deva, manuSya kevihAthamA nahi hoya te vakhate e vicAra karyo ke A vara dhanavatIne cagya che, mATe je emane saMgama thAya, te vidhAtAne prayAsa saphala thAya." ema sAbhaLIne rAjA bahu saMtuSTa thaIne bolyA- ahA ! tuM pAta mArA kAmanI kAlajI rAkhe che. sutAnA varanI ciMtArUpa samudramAM huM nimagna Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhana ane dhanavatInA lagna. --- --- PAR ^^^~^AMA awn wvana h ~www top must wat A thaI gayA hatA, tethI te Aja mArA uddhAra karyAM, huve pA tu tyA jA ane mArA kahevA mujaba dhanane dhanavatI ApavAnI rAjA pAse mAgaNI kara, masalata thatI hatI te vakhane dhanavatInI nAnI bena cadravatI, pitAne praNAma karavAne tyAM AvI hatI, teNe badhA samAcAra jANI lIdhA. dUta peAtAne ghera gayA, ane ca'dravatI paNa khuzI thatI thatI dhanavatI pAse AvIne kUtanI vAtA khadhI tene kahI sabhaLAvI. eTale dhanavatI kahevA lAgI ke huM nhena ! tArA elavAthI mane khAtrI thatI nathI, tu ajANapaNe khele che, paNa kharI vAtanI tane khabara nathI. te dUtane kAi bIjA kAma mATe mokalyA haze, paratu huM bheALI ! tu temAM mArI mAmata samajI beThI." evAmA kamalinI khAlI---- huM sakhi! te kUta tA hajI paNa mahija che, tene pUchavAthI badhI khakhara paDaze. hAthanA kakaNu jovAne AArIsAnI zI jarUra che ? " ema kahI tenA bhAvane samajIne kamalinI te kRtane teDI lAvI. eTale tenA sukhathI ardhuM yathArtha sAMbhaLIne dhanavatI peAtAnA manamAM atizaya AnaMda pAmI, ane dhananA nAme teNe eka lekha lakhIne te tane sApyA. pachI te kUta acalapuramA AnyA. tene tarataja pAchA AvelA joIne vikramadhana rAjA vismaya pAmyA ane beTTa sahita kahevA lAgyuMA-siharAjA kuzaLa te ene ? tu jaIne pAcho tarata kema Avyo ? mATe vikalpAthI amArU mana bahu sujAya che, ' dUta kahevA lAgyuM ke rAjana ! siMhurAjA tA kuzala che, paNa tarata pAchA AvavAnuM kAraNa sAbhaLeAte rAjAnI dhanavatI kanyA, tamArA putra dhanane ApavA mATe lekha sahita ane ahIM mAka che. dhanakumAra jevA svarUpavAna che, tevIja te rUpavatI che, mATe emanA ceAga mahu ucita hAvAthI tarata thAo. ' vaLI tamArA ba MnenA prathamathI paNa paraspara sneha cAlyA Ave che, ane A saMdhathI jema varasAdathI vrukSA vadhAre vistAra pAme, tema te vadhAre gADha ane vistRta thaze. " A sAbhaLI rAjAe te vAta kabula rAkhI ane dUtanA satkAra karIne tene visarjana karyo, te vakhate kumAra vanamA hatA, tethI te dvArapAlanA nivedanathI tyA gayA, ane kumArane namana karI nIce besIne peAtAnA AAvavAnu kAraNa jaNAvI te lekha kumArane ApyA. kumAre te kharAkhara vAcce. temAM eka nIcenA zleAka hatA.-- "vizepitazrI: zaravA, cauvaneneva vinI / parimlAnamukhIvAJchatyAdityakarapIDanam " // 1 // ** " artha " zaradaRtuthI vizeSa zAbhAyukta thayela padminI glAnamukhI thatAM jema sUnA kiraNanu dabANu hAya che, tema yauvanathI khIlatI yuvati kheda pAmatAM patinA karapIDanane Icche che,' A zlokane manamAM dhArIne te samajyA ke A dhanavatI mArI upara Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI manAtha caritra. rakta che, pachI pote eka lekha lakhIne hAranI sAthe te dUtane saMpIne visarjana karyo. te potAnA nagare AvyA, ane tyAM banelI vAta badhI pitAnA rAjAne kahI saMbhaLAvI, tethI rAjA baDaja saMtuSTa thaye. pachI dUta dhanavatInI pAse jaI, namana karIne te hAra ane lekhe tene ApyA. eTale te bIla lekha phADIne te jeTalAmA vAce che, tevAmAM nIceno ekazleka tenA vAcavAmA AvyA.... " yat pramodayate sUryaH, paminIMkarapIDanAt / / sAya:svabhAvasaMsiddho, nahi yAcyAmapekSate " // 1 // artha-"sarSa, pitAnA karapIDavathI patinIne je Anada pamADe che, te bAbata svabhAvathI siha che, temAM yAcanA karavAnI jarUra paDatI nathI" A pramANe vAMcIne dhanavatI bahu harSa pAmI ane vicAravA lAgI ke- A kalAkanA arthathI ema lAge che ke mArA manane bhAva dhananA jANavAmAM AvI gaye che vaLI svabhujalatAnA AliMganamAM kalarUpa A hAra, gaLe baheravAne mane mokalela che." ema citavane te te hAra pitAnA gaLAmAM nAkhe, ane tane bakSIza ApIne vidAya karyo. have rAjae sArA muhane vRddha pradhAna sAthe parama samRddhi sahita dhanavatIne acalapura taraphavidAya karI, paraNavAne jatI dhanavatane tenI vimalA mAtA zikhAmaNa ApavA lAgI ke -"he putrI sAsu, sasaro ane pati upara deva jevI bhakti rAkhaje. vadhAre zuM kahevuM? sapatnIo (zAka) sAthe sadA atula thaIne raheje patinI maherabAnImAM uddhatAI rahita ane apamAnamAM kheda rahita thaje ItyAdi pitAnI mAtAnI hita zikSAne zirapara caDAvIne viraha vedanAthI AkhamA Asu lAvI vAraMvAra AliMgana daIzimikAmAM besIne chatra, cAmara sahita te acalapura tarapha cAlI. anukrame tyAM pahoMcatA nagara vAsI janee bahuja Azcarya pUrvaka joyuM ke- A te sAkSAta lakSamI pote dhanakumArane varavA AvI lAge che. pachI moTA mahatsava pUrvaka te banene vivAha thaye te vivAhanI khUbI jevAne dejo paNa AvyA hatA. te naveDhA navI paraNelI strI) thI dhanakumAra bahuja zAbhavA lAge, ke jema sepArI nAgalatAthI, jaladhara vIjaLIthI ane kAmadeva jema ratithI zobhA pAme pachI te ramaNInI sAthe bhegabhegAvatA keTalekakAla teNe eka muhurtAnI mAphaka vyatIta karyo eka divase sarva alaMkArathI vibhUSita thaIne kumAra azva upara ArUDha thaIne vanamAM gaye. tyA cAra jJAnane dhAraNa karanArA ane dezanA ApatA eka munine teNe joyA, ane bhAvathIvadana karI ucita sthAne besIne kAnane amRtanA pAraNA samAna te dezanA sAbhaLavA lAgyuM. te vakhate vikamadhana, Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanakumAra ane dhanavatIe grahaNa karela zrAvaka dharma. dhAriNI, dhanavatI vigere kuTuMba paNa tyAM AvI cunine vadana karIne dezanA sAthaLavA lAgyuM. dezanAne aMte vikramadhana rAjAe sAdhane puchayuM ke-"he kSamA zramaNa? dhana garbhamAM hatA, tyAre enI mAtAe svamamAM sahakAra vRkSa jo, ane "uSa ne utkRSTa phala ApanAra tenuM anya anya sthaLe nava vAra AropaNa thaze." ema eka purUSe kahyuM hatuM, teno artha samajAve. kumAranA janmathI bIjI savama phala te mArA jANavAmAM AvI gayuM." ema rAjAnuM vacana sAMbhaLIne samyapha jJAnanA lAbhane mATe te sAdhue pitAnA manane prayujIne dUra rahelA eka kevalI bhagavAnane pUchayuM. eTale kevalI bhagavAne tyAM rahIne ja nava bhavarUpa zrI neminAtha caritra kahI batAvyuM. mana:paryava ane avadhijJAnathI munie te caritra rAjAne kahI saMbhaLAvyu. ke--"he rAjana tAre putra dhana, A bhavathI utkRSTa ne utkRSTa nava bhava pAmaze ane A bhavathI navame bhave A bharata kSetramA yaduvaMzane viSe ariSTanemi nAme bAviza tIrthakara thaze" e pramANe muninu vacana sAMbhaLatA badhA harSa pAmyA ane jinadharma upara sahune vadhAre bhAva thayA. pachI vikramadhana rAjA te mahAtmAne namaskAra karIne dhanAdikanI sAthe potAnA sthAne AvyuM ane munie anya sthaLe vihAra karyo ahI dhana vividha vinAda ane aneka prakAranI krIDA karatAM dhanavatInI sAthe dezRMdaka devanI mAphaka viSaya sukha bhogavavA lAgyA. eka divase dhanavatInI sAthe majA kIDA karavAne te krIDA sAvarapara vA. tyA azoka vRkSanI nIce tuSAthI Akrata, tApathI mUcha khAIne nIce paDatA evA keI suni, dhanavatIe patine dekhADyA. te daMpatIe aneka upacAra karIne te sunine svastha karyo. pachI te sunine vaMdana karIne dhana kahevA lAge ke-"ahA ! Aje mArAM bhAgya phaLyAM ke marU dezamAM kA5vRkSanI jema ApanA mane darzana thayA, vaLI he mahAtmana ! ApanI AvI avasthA zAthI thaI? je Apane kheda na upaje te kahI saMbhaLAve. " sAdhu bolyA-"he rAjana ! paramArthathI te saMsArane vAsa te khedarUpaja che. paraMtu A eda te vihArathI thayela che, tethI te zubha mATe che. pUrve huM sunicadra nAme sAdhu, gurU tathA bahu sAdhuonI sAthe vihAra karavAne cAlyo, paNa rastAmAM sArthathI braNa thaIne huM dimUDha banI gaye. tyAthI huM ahIM AvyuM ane mUcha AvatAM paDI gaye. eTale tame sajaja karyo. he rAjana! tane dharmalAbha thAo. jema kSaNavAramAM huM be bhAna thaI gaye, tema sarvanI AvI ja gati thavAnI che, mATe pitAnuM bhaluM IcchanAra purUSe dharma sAdhavo joIe. " tyArapachI munie te rAjAne ucita samyakatavamUla guhastha dharma kahI batAvyuM. te sAbhaLIne dhanavatI sAthe dharma samyakatva mUla zAvakadharmane svIkAra karyo, ane te munine pitAnA ghare lAvIne anna-pAnAdikathI ane temane parilAlyA. dharma sAbhaLavAnI IcchAthI ane te Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 zrI namanAtha caritra. sAdhune tyAM keTaleka vakhata rAkhyA. pachI dhananI AjJA laIne suni pitAnA ga7mA AvIne maLyA. eka dharmamAM rakta hovAthI dhana ane dhanavatI vizeSathI prItivALA thayA. have pitAne A tasamaya pAse AvatA pitAe dhanane rAjyAbhiSeka karyo ane te pRthvInuM rAjya karavA lAgyo eka divase udhAnapAlake AvIne vadhAmaNI ApI ke-"he svAmina ! pUrve AvI gayelA vasuMdhara nAmanA muni vanamAM padhAryA che. " te sAbhaLatA rAjA harSa pAmI dhanavatInI sAthe AvIne munine teNe vaMdana karyuM, ane dezanA sAbhaLIne te sa sArathI virakta thaye. pachI dhanavatIthI utpanna thayela jayaMta kumArane pitAnA rAjyapara sthApana karyo. ane pote dhanavatI sahita dIkSA agIkAra karI. te vakhate dhanata ane dhanadeva nAme dhananA be bhAI hatA, temaNe paNa dhananI sAthe cAritra lIdhuM. pachI dhanarSi gurUnI pAse tapa tapatA ane zAane abhyAsa karatA te gItArtha thayA, eTale gurUe tene AcAryapade sthApana karyo. dhanasUrie ghaNA rAjAone pratibadhdhA ane ghaNAne dikSA ApI. pachI chevaTe dhanavatInI sAte anazana laI eka mahine maraNa pAmIne bane sAdhama devaleke zakanA sAmAnika deva thayA, tathA dhananA bhAI dhanadatta ane dhanadeva paNa sIdharma devaleke deva thayA temaja dhananA pratibodhelA bIjA rAja vigere paNa akhaMDita vrata pALane sAdharma devaloke devatA thayA. prakaraNa 2 ju. zrI nemanAtha prabhune trIjo ane cothe bhava. ve Aja bharatakSetramAM vaitADhya parvatanI uttarazreNImA surateja nAme nagaramA sUra nAme khecara cakravatI hate. tene vighumatI 8 nAme rANI hatI tenI kukSine vize dhanane jIva pitAnuM Ayu pUraNa karIne utpanna thaye. samaya pUre thanA vidyummatI rANIe sa pUrNa lakSaNa vALA eka putrane janma Ape. pachI pavitra divase moTA ADaMbarapUrvaka pitAe citragati evuM tenuM nAma rAkhyuM. anukrame vRddhi pAmatAM te sakala kalAne jANu tha. - have dhanavatIne saMbadha kahe che-teja vaitADhya parvantanI dakSiNa eNipara zivamaMdira nAme nagaramAM anatasiMha nAme rAjA hatA. tene zaziSabhA nAme rANI hatI. tenA udarane vize dhanavatIne jIva AvIne avataryo. samaya thatAM te Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citragati ane ratnAvatInI kathA. - - - - - - - - - - - - - - - rAe eka putrIne janma Ape. bahu putronI upara kanyA avataravAthI te bahuja vallabha thaI paDI. sAre divase rastavatI evuM tene nAma rAkhavAmAM AvyuM. jaLathI sicana pAmela latAnI jema te vRddhi pAmI ane alpa samayamAM strIone ucita badhI kaLAo teNe grahaNa karI lIdhI. ne anukrame te vana avasthA pAmI, evAmAM tenA varanI citAmAM rAjAe eka nimittiyAne pUchayu. te betye ke-"he rAjana ! je tArU khagna chInavI leze ane siddhAyatana (siddhamadira) ne vaMdana karatA jenI upara devatAo puSpavRSTi karaze, te tamArI putrIne paraNaze A sAbhaLI rAjAne vicAra thaye ke "je mArA hAthamAMthI khaga chInavI leze, te te baLavAna ja haze ahe ! mArI putrInuM bhAgya sArU che." ema manamAM bahuja AnaMda pAmI teNe te naimittikane satoSIne vidAya karyo. * have Aja bhAratakSetrane viSe cakrapura nAme nagaramAM sugrIva nAme rAjA hate tene yazasvatI ane bhadrA nAme be strIo hatI. te baMnene sumitra ane padha nAme be putro thayA temA sumitra guNavAnuM hatuM ane panna guNaraNita hate. eka vakhate bhadrAe vicAra karyo ke-A sumitra chavo haze, te mArA putrane rAjya malaze nahi, ema ciMtavIne duSTabuddhi bhadrAe sumitrane utkaTa viSa dIdhu, tethI te mUcha pAmIne jamIna upara paDI gayo. evAmAM sugrIva rAjA pradhAna sahita tyAM AvyuM, ane maMtra, tatrAdika aneka upAya karavAmAM AvyA, chatAM viSane vega zAMta na thaye. bhadrAe viSa dIdhuM, evI kemAM jAherAta thaI, eTale bhadrA bhaya pAmIne kayAka bhAgI gaI rAjAe putranA jIvana mATe jinapUjA ane zAtyAdi karma karAvyA. putranA guNa saMbhArI saMbhArIne rAjavilApa karavA lAgyuM. sAmaMta ane maMtrIo badhA nirUpAya thaI gayA. evAmA krAnimite AkAzamAM pharatA citragati tyAM AvyA, ane joyuM te nagara badhuM zokAtura jaNAyuM. tyAM viSanI vAta jANI pitAnA vimAnamAMthI nIce utarI vidyAthI maMtrelA jaLavatI kumArane siMcana karyuM. eTale tarataja " A zuM ? ema prana karate rAjakumAra viSanA vegathI rahita thaIne ubhe thaze. tyAre rAjA bolyA--"he kumAra! tane tArI oramAna mAtAe viSa dIdhu hatuM, paraMtu niSkAraNa baMdhu A mahApurUSe tane viparahita karyo. A pramANe sAbhaLatA hAtha joDIne sumitra citragatine kahevA lAgyA "he mahApurUSa! A paropakAra karavAthI tAruM kuLa mArA jANavAmAM AvI gayuM, tathApi potAnA kuLanI barAbara oLakhANa ApIne mArI utkaMThA pUraNa kara. moTA jananuM kuLa jANavAnI kene IcchA na thAya?" te vakhate citragatinA pradhAnane putra pAse beThe hatuM, teNe vaMzAdikanI badhI oLakhANa ApI te sAbhaLatAM sumitra harSa pAmIne kahevA lAgyA-heniSkAraNa badhe! Aje oramAna mAtAe Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha castri. maneviSa ApatAM mArI upara mATe upakAra karyo kAraNake nahi te tArUM darzana ane kayAthI thAya? te kevaLa mane vitadAna nathI dIdhuM, paraMtu pratyAkhyAna ane namarakAra hIna evA mane dutimA paDate bacA. jIvitadAna ApI upakAra karanAra tAre huM zuM pratyupakAra karuM ?" eTaluM belI zAMta thatA sumitrane citra gatie kahyuM- he sumitrA have potAnA nagara tarapha javAnI mArI IcchA che." sumitra bolyA- "he brAta! suyazA nAme kevalI atyAre najIkanA pradezamAM vicare che, te have ahIM AvavAnA che, temane vaMdana karIne pachI tAre javuM ucita che" citragatie e vAta mAnya rAkhI pachI tenI sAthe krIDA karatA keTalAka divasa cugalIyAnI mAphaka vyatIta karyo. evAmAM kevalI bhagavAnanA Agamanane saMdeza sAbhaLIne tene temane vaMdana karavA gayA, tyAM kevaLIne vAdyA, sugrIve paNa AvIne vaMdana karyuM, ane badhA tyA besIne dezanA sAbhaLavA lAgyA. dezanA pUrNa thatAM citragatie sunIne pUchayuM "kRpALu evA Ape mane Ahata dharmane barAbara jJAtA banAvyA che. bhUminI aMdara rahela nidhAnanI jema kuLa paraMparAthI Avela evA zrAvaka dharmane paNa huM jANuM zaka nahi. mArA bhAgyame mane sumitra malI gaye, eNe mane ApanAM darzana karAvyA." ema kahI te kevalI bhagavaMta pAse teNe samyaka mUla zrAvakadharmane svIkAra karyo. pachI rAjAe kevalIne vaMdana karIne pUchayu- mArA putrane viSa daIne te duSTa bhadrA kayA gaI?" suni belyA-te ahIthI bhAgIne aTavImAM gaI tevAmA bhUSaNadika chInavI laIne bhIlae teNIne pIpatine sopI, ane palipatie eka vANIyA pAse te vecI. tyAMthI paNa bhAgIne AgaLa cAlatA mahA dAvAnaLathI baLI raidrasthAnathI maraNa pAmIne te prathama narake gaI tyAthI cavIne te caMDAlanI strI thaze. tyAM paNa sagarbhA thatAM sapatnI zakaya)nI sAthe kaMkAsa thaze. eTale sapanI tene charIthI mArI nAkhaze, te marIne trIjI narake jaze. tyAthI tiryaMcagatimAM jaze ema anAva bhava sudhI te jIva duHkhane anubhava karaze. tenuM kAraNa mAtra samyagadaSTi tArA putrane viSa dIdhuM te A pramANe kevalI bhagavaMtanA vacana sAMbhaLIne sugrIva rAjA saMsArathI virakta thaze ane tene saMyama levAnI bhAvanA thaI. pachI sumitra rAjAne praNAma karIne kahevA lA -mane dhikkAra thAo ke je hu mAtAnA AvA duSakarmamAM kAraNarUpa thaye. mATe sadgare!kRpA karI bhavasAgarathI mAre uddhAra karo." ema bolatA sumitrane AjJAthI aTakAvI rAjyapara besArIne rAjAe pote saMyamane svIkAra karyo sugrIva naSi kevalI bhagavaMtanI sAthe vicAravA lAgyA. ane sumitra janakane namIne citragatinI sAthe potAnA nagaramAM Avye. bhadrAnA putra ane sumire keTalAka gAma ApyA. paraMtu teTalAthI asaMtuSTa thaI urvinIta te rAjadhAnImAMthI nIkaLIne kayAMka cAlyA gaye. citragati sumitranI Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citragati ane navatInI kyA. mahAmahenate rajA meLavIne potAnA nagara tarapha cAlya, ane jaine pitAnA mAtapitAne maLe, tethI sahune ati AnaMda thaye. pachI citragati devapUjAdika purayakarmamAM tatpara rahetAM te pitAnA mAbApane bahuja priya thaI paDyo. have ahIM sumitranI bahenane kaliMgadezanA rAjAnI rANune agasiMha : rAjAne putrane ranavatIne bhAI kamala haraNa karI gayA. potAnI bhaginInuM haraNa thavAthI sumitra zokAtura thaI gayA. te vAta kaI vidyAdharanA mukhathI tenA mitra citragatinA sAMbhaLavAmAM AvI. tethI potAnA vidyAre sumitranI pAse mokalyA. tyAM jaIne temaNe sumitrane kahyuM ke- tamArI benane amAre svAmI lAvI Apaze, AthI tene AzvAsana maLyuM. pachI citragati sumitranI bahenanI zodha karavAne tarata ukyo. evAmAM paraMparAthI tenA sAMbhaLavAmAM AvyuM ke-tene kamala haraNa karI gayela che. AthI te pitAnA sarva lazkara sahita zivamaMdira nagaramAM AvyuM. tyAM gaje jema kamalakhaMDane ukheDI nAkhe, tema kamalane teNe herAna karyo. evAmAM potAnA putrano parAbhava thate jANIne anagasiMharAja siMhanAda karate pitAnI senArahita de. pachI vidyA, sainya ane bhujabaLathI te baMnenuM mahAyuddha thayuM. paNa asaMgasihe varIne durjaya' samajIne devatAe Apela ane kuLamathI Avela evA khaDyaratananuM smaraNa karyuM. eTale tarataja seMkaDe me javALAothI zvAsa ane zatrune suprekSya evuM khaDugaratna tenA hAthamAM AvIne paDayuM. tethI te jAramAM AvIne citragatine kahevA lAgya-are! bAlaka! dUra bhAgI jA, nahi te tArA mastakane huM kamalanA nAlanI jema chedI nAMkhIza, tyAre citragati kahevA lAgyA-are mUDha! eka lehanA kaTakAthI garva zuM kare che? tane dhikkAra che ke je potAnI bhujAnA baLathI rahita che." ema bolIne citragatie vidyAnA baLathI aMdhakAra vistA, eTale badhA verIo citramA jANe ALakhyA hoya tevA thaI gayA, ane kaMi paNa joI zaktA nahatA. evAmAM asaMgasiMhanuM khagra citragatie tarata chInavI lIdhuM ane sumitranI bahenane laIne te cAlyA gayA. kSaNavAra pachI aMdhakAra dUra thaze, tyAre ane gasiMhe potAnA hAthamAM khaDaga dIThuM nahi, temaja zatru paNa jovAmAM na AvyuM. tethI kSaNabhara tene kheda thayo. paraMtu pachI te naimittikanuM vacana yAda karyuM ke, "khaDagane laI janAra mAre jamAI thaze" ema dhArIne harSa pAmI manamA A pramAche ciMtavavA lAgyA-te have mArA jANuvAmA zI rIte Avaze? evAmAM pharI tene yAda AvyuM ke-siddhAyatananuM vadana karatAM tenA zirapara puSpavRSTi thaze." ema dhArIne ane gasiMha pitAnA ghare gaye. ane citragati akhaMDa zIlayukata sumitranI bahenane lAvIne tene samarpaNa karI, eTale sumitrane bahu AnaMda thaye. citragatinA guNenA te vAra vAra vakhANa karavA lAgyA. sumitra te prathamathI ja Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritra. saMsArathI virakta hatA, ane vaLI bahenanA haraNathI kAmadevanuM viSama svarUpa samajIne tene atizaya vairAgya thayuM. pachI pitAnA putrane rAjyapara besArIne pite suyaza kevalInI pAse dIkSA lIdhI. citragati sumitrane namana karIne pitAnA nagaramAM AvyuM. pitAnA gurUnI pAse buddhizALI sumitra kaIka cUta nava pUrva bharyo. pachI gurUnI AjJA laI ekAkI vicAratAM te magadha dezamAM eka gAmanI bahAra kAnsa rahyA. tyA oramAna mAtA bhadrAne putra paddha bhamatA bhamatAM AvI caDaze dhyAnamAM rahelA tene parvatanI jema sthira je. pachI pApI pave kAna sudhI khecela bANathI te munine hadayamA ghAyala karyA eTale mAtAne maLavAne mATe kubuddhi pa narakanI sanmukha thaIne e bhAtu lIdhuM che? te vakhate sAdhu citavavA lAgyA ke "A bicArA pitAnA AtmAne narakamAM nAkhIne mane svarga mokale che, mATe enA karatAM vadhAre hita karanAra bIje koNa che? ene me rAjya na ApyuM, tethI ene apakAra karyo, te A kSamA kare." e pramANe dharmadhyAna karatAM namaskAra mitranA smaraNa pUrvaka te vedanAthI maraNa pAmIne brahmadevalokamA sAmAnika deva thaye, ane padya tyAthI lAgatuM hatuM, tevAmAM tene kALA saDakha mAryo, tethI maraNa pAmIne sAtamI narake gaye. have sumitranA maraNathI citragatine bahu zoka thaye, tethI mahAmati te sidvAyatananI yAtrA karavA cAlyA. tyA bIjA ghaNA vidyAdhare bhegA thayA hatA. anagasiMha paNa ratnAvatI sAthe AvyA hateM citragatie baja bhaktithI zAzvata arihatanI vividha prakAre pUjA karI. have avadhijJAnathI A badhuM jANIne sumitradeva tyA AvyA, ane AvatAja citragati upara bIjA devatAo sAthe puSpa vRSTi karI. te vakhate badhA vidyAdhara A pramANe citragatinu camatkArI svarUpa jeIna atyaMta Azcarya pAmyA. AthI potAnI putrInA vara ana gasiMhanA jANuvAmAM AvI gaye. te vakhate sumitradeva pratyakSa thaIne kahevA lAgyA--huM citragati ! tu mane oLakhe che ke nahi?" tyAre citragati be -tuM mahAna deva che." ema sAbhaLIne deve pitAnuM svarUpa batAvavA mATe sumitranu rUpa karyuM citragati tene prItipUrvaka bheTIne A pramANe bA -"he mitro tArA prasAdathI huM dharma pAmyo." sumitra paNa bA--"he citragati ! tArA mahacathI A saddhi huM jIvitadAnanA badalAmA pAmyo. nahi te pratyAkhyAna ne namaskAra rahita huM manuSya paNa na hota." e rIte paraspara puNayanI prazaMsA karatA zrI sUracakI pramukha vidyAdhara rAjAo temanI prazaMsA karavA lAgyA tyA rUpa ane guNothI asAdhAraNa evA citragatine jotAM ratnavatI kAmadevane AdhIna thaI gaI. pitAnI putrInI evI avasthA joIne asaMgasiMharAjA citavavA lA -" ahe! naimitakanuM vacana barAbara maLatuM AvyuM, kAraNa ke eNe mArU khaga chInavI Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citragati ane ratnapatInI kathA. lIdhuM, vaLI enI upara kusumaviSTa thaI, ne enAmAM mArI putrIne anurAga paNa thA mATe jJAnIe batAvela mArI putrIne eja vara thAo. ahIM devasthAne sabaMdhAdika kahevuM ucita nathI, " ema ciMtavIne agasiMha parivAra sahita pitAnA ghare gaye, ane sumitradeva tathA bIjA vidyAdharane satkAra karIne citragati paNa pitAnA pitAnI sAthe ghera Avyo. have asaMgasiMhe sUracakrIne eka pitAne pradhAna mokalyo. te jaI rAjAne namana karIne vinati karavA lAgyo ke -"he svAmina ! tamAre putra citragati ane mArA svAmInI putrI ratnAvatI e baMne ratna sadaza che. mATe ApanI A jJAthI pANigrahaNapUrvaka emane vega bhale thAya" sUracakrIe paNa harSa pAmIne e saMdezAne svIkAra karyo. pachI mahA mahotsava sahita te banenA vivAha thayo. ane citragati ratnAvatInI sAthe viSayasukha bhegavavA lAge. have dhanadeva ane dhanadattanA jIva cavIne mane gati ne capalagati nAme tenA ladhu badhu thayA te banenI sAthe ratnAvatI sahitacitragati naMdIzvarAdi mahAtIrthonI yAtrA karavA lAgyA. ekadA sUracaThThIe citragatine rAjyapara besArI pote dikSA laIne te paramapadane pAmyA. citragati paNa bahu vidyAne bhaMDAra hovAthI aneka khecara rAjAone vaza karatAM potAnuM rAjya pALavA lAgyo. eka divase maNicaMDa nAme tene sAmata maraNa pAmyuM. tenA zazI ane zara be putra rAjyane mATe yuddha karavA lAgyA. te rAjyanA vibhAga karIne citraga tie te baMnene rAjya ApyuM, ane sArI sArI yuktio sahita dharmavacana saMbhaLAvI sanmArgamAM temane sthApana karyA, tathApi eka vakhata teo mane para spara yuddha karIne maraNa pAmyA. te sAbhaLIne citragatine vairAgya thaye, ane manamAM ciMtavavA lAgyA ke-aho ! sa sArarUpa jaMgala baha viSama che, jemAM prANIo du ane anubhava kevI rIte karI rahyA che," ema citavI ratnatIthI utpanna thayela puraMdara nAme moTA putrane rAjyapara besArIne potAnA ane ladhu badhu sAthe ratnavatI sahita citragatie damadhara nAme AcAryanI pAse dIkSA lIdhI, ane cirakAla cAritra pALI pApagamana anazana karIne citragati mAhedra devalokamA mahAna deva thayA, tathA te mane laghu khAdhava ane ratnavatI paNa teja devalokamAM paraspara prItivALA devatA thayA. - - Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ir zrI temanAya caritra pAMcamA ane chaThTho bhava. ve pazcima mahAvidehamA pujJa nAme vijayamAM sidghapura nAme nagara che, tyAM harina MdI nAme rAjA ane priyadarzInA nAme tene rANI hatI. mahA svapnathI sUcita citragatinA jIva tenA uDhare AvIne avataryAM. samaya thatAM teNe eka putrane janma Apyo ke jema pAMDukanananI bhUmi kalpavRkSane pedA kare. rAjAe tenu aparAjita evu nAma zakhyuM, dhAvamAtAonA lAlana pAlanathI te krame krame vRddhi pAmavA lAgyA. anukrame te badhI kaLAo paNu zIkhyA ane cAvana vaya pAmyA tene vimalakhadha nAme pradhAnanA putra mitra hatA te ane kumArI eka vakhata kIDA karavAne azva upara ArUDha thaIne ahAra gayA, paraMtu te azvo kuzikSita hAvAthI temane koI mahA araNyamAM upADI gayA, tyAM avA thAkyA tyAre te mane eka vRkSanI nIce utaryo. eTale rAjaputra vimalASane kahevA lAgyA- ~ huM mitra ! A avA jo ApaNane ahIM upADI lAvyA na hota. te ApaNe A Azcarya maya bhUmi kyAMthI joi zakata ? vinAdane mATe jatAM jo mAmApanI rajA levA jaIe, te ApaNe viraha sahana na karI zakavAthI te ApaNane kadI paNa javAnI rajA na Ape, mATe sArU thayu, " A kumAranu` vacana pradhAna putre paNa mAnya rAkhyuM. ' . evAmA tyAM koIka purUSa * mane macAve, mane bacAvA ' ema AlatA ane bhayathI kAMpatA ka MpatA kumAra pAse Avye eTale ekadama tene zaraNe Avela joIne bhIti na rAkha' ema kumAre tene AzvAsana ApyuM. te vakhate pradhAna putra eklyA huM mitra ! jarA vicArIne enI rakSA karI, jo e anyAya karanAra haze, te enu rakSaNa karavuM sArUM nathI. ' aparAjita bence--e anyAyI haiAya ke nyAyI hAya. paNa zaraNAgatanuM rakSaNa karavuM, e kSatriyAnA dharma che, thyA pramANe hajI kumAra Ave che, evAmA mArA mArA' ema khelatA rAjapurUSa hAthamA tIkSaNa taravAra laIne tyAM AvyA, ane kahevA lAgyA ke-- 'tame e musAfA dUra khasI jAe, A cArane amAre mArA che, eNe amArUM samasta nagara lUMTyuM che, " A sAMbhaLI kumAra hasIne melye.- mA mArA zaraNe AvelA che. te tene keMpaNu mArI na zake, te bIjAnI zI vAta A sAMbhaLI ArakA krodhI anI tene haNavAne taiyAra thayA, tevAmAM taravAra laI si'huM jema mRgalAone sAre tema kumAra temane mAravA doDyo. tethI temaNe tarata nAzIne potAnA svAmI kAsalarAjane te mAmata kahI. eTale rAjAe paNa cAranA ; Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparApti ane ratnamAlAnI kathA. rakSakane vadha karavA asainya mokalyuM. te sarvane aparAjite harAvyA. te sAMbhaLIne rAjA pote senA sahita tyAM AvyuM, tene Avato joIne taskara pradhAnaputrane pIne kumAra yuddha karavAne cAlyuM. pachI hAthInA dAMta para siMhanI jema paga daIne bhasthalapara AvI skadhapara beThela mahAvatane teNe mArI nAMkhe, ane teja hAthI upara besIne aparAjita yuddha karavA lAgyA. tevAmAM eka maMtrIe tene oLakhIne rAjAne kahyuM ke--he svAmin ! A kumAra te harinaMdI rAjAne putra che, bIje nahiM. ema jANuM rAjAe pote hukama karIne sainikone yuddha karatA aTakAvIne te kumArane kahyuM ke--he kumArI tuM mArA mitra harinadIne putra che tArA baLathI huM satuSTa thaye chuM. sihanA baccA vinA hAthInI sAme thavAne kaNa samartha che? mATe he mahAbhujIta have mArA ghare cAla. ema kahI tene bheTIne pitAnA hAthI upara besArI pitA jema putrane laI jAya, tema rAjA tene pitAne ghera teDI gaye. pradhAnaputra paNa cArane choDI daIne aparAjitanI sAthe cAlyo. te baMne kesalarAjAnA mahelamAM AnaMdathI rahyA. tyAra pachI kesalarAjAe bahuja Anada sAthe kanakamAlA nAme pitAnI kanyA aparAjitane paraNAvI. tyAM keTalAka divasa rahI jatA viddha na thAya" ema vicArI rAjAne jaNAvyA vinA pitAnA mitrasahita kumAra rAtre bahAra nIkaLI gaye. raste jatI kumAre kAlikAdevInA maMdiramA "ahA! A pRthavI zu purUSa vinAnI thaI gaI?" e pramANe najIkamAM rAtre rUdana sAbhaLyuM, eTale manamAM te samajI gayeA ke--"A koI strI rUdana kare che. ema dhArI zabdAnusAre te AgaLa cAle. tyA maLatI jvAlAnI pAse beThelI eka strI ane tIkSaNa zastra jeNe khecI lIdhu che evA eka purUSane je. evAmAM pharIne paNa "A adhama vidAdhara pAsethI ke purUSa hoya te mane bacAva" e pramANe zikArInA hAthamAM Avela pakSInI jema te strInuM rUdana kumAranA sAMbhaLavAmAM AvyuM. eTale kumAre te adhama vidyAdharane AkSepathI kahyuM keje purUSAdhama! laDavAne mATe taiyAra thA. A bicArI abalA upara tArUM baLa kema ajamAve che?" A sAMbhaLI pele vidyAdhara "A strInI jema tArI upara ajamAvatA paNa mArU baLa hake tema nathI." ema bolate te kumAranI sAthe yuddha karavA lAgyA. te bane yuddhamAM kuzaLa hovAthI parasparanA ghAne cukAvatA ghaNe vakhata kha yuddha karyuM ane pachI bhujA yuddhamAM pravartI. te yuddhamAM kumArane na jItI zakAya te mAnIne vidyAdhare aparAjitane nAgapAzathI bAMdhI lIdho, paNa kumAre te nAgapAzane eka jaNe deraDInI jema teDI nAMkhyA. eTale pharIne paNa vidyAre vidyAnA prabhAvathI asurakumAranI mAphaka vividha zothI kumArane prahAra karyA, paraMtu pUrvapuNyanA prabhAvathI ane dehanA sAmarthyathI kumArane te leza paNa prahAra lAgyA nahi. evAmAM sUryodaya thaye, tyAre rAjaputre te khecarane khagavatI mAthAmAM Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - zrI neminAtha caritra prahAra karyo. te prahArathI te mUcho pAmIne te khecara jamIna para paDI gaye. te vakhate kumAranI jANe spardhA karatuM hoya tema kAmadeve te strIne potAnA bANathI ghAyala karI. pachI kumAre upacAra karIne te vidyAdharane svastha banAvIne kahyuM hajI paNa je tArAmAM baLa hoya, to yuddha kara " tyAre vidyAdhara belyo-"he kumAra ! te mane barAbara jItI lIdhA eTaluM ja nahi paNa avadhanA pApathI narakamA paDatA mane bacAvyo. have sAbhaLa mArA vizvanA cheDAnI gAThamA maNi ane jaDIbuTTI che, te maNinA jaLathI mULIyAne ghasIne mArA vaNapara lagADa" kumAre tema karyuM, eTale vidyAdhara sajaja thayA, pachI kumAre pUchayuM tyAre te pitAno vRttAta A pramANe kahevA lAgyo-"jhINuvidyAdharane surakAMta nAme putra chuM. ane A strI rathanapura nagaranA svAmI amRtasena rAjAnI ratnamAlA nAme putrI che, eka vakhata jJAnIe kahyu hatu ke--harinadI rAjAno putra aparAjita ene vara thaze. tethI e tenI upara anurakta thaI bIjA keImA tenuM mana na thayuM. eka vakhate meM ene joI ane vivAhane mATe mAgaNuM karI, tyAre e kahevA lAgI ke-aparAjita mArU pANigrahaNa karaze, athavA te agni mArA dehane bALaze, te zivAya bIjI gatI nathI ? e prakAranA tenA vacanathI huM kapAyamAna thA ane nagaranI bahAra AvIne sAthe vidyAne sAdhavAlAge, vaLI pharIne paNa aneka upAyathI me enI mAMgaNuM karI, paraMtu eNe jyAre kaI rIte mAnyu nahi, tyAre huM haraNa karIne ene ahIM upADI AvyA. kAraNa ke kAmA purUSe zu nathI karatA? Aje huM ene kApI kApIne agnimAM nAMkhavAne taiyAra thaye hatuM, paNa te mArAthakI ene bacAvI, ane mane durgatimAM paDate bacAve. ema banne uparate upakAra karyo, have he mahAbhuja kahe ke tu kANu che?" A pramANe te vihAdhare kumAranA kulAdika pUchayA, eTale pradhAna putre badhuM kahI batAvyuM. te vakhate ratnamAlA paNa ISTa samAgamathI harSa pAmI. evAmAM pAchaLathI ratnamAlAnA mAtapitA kItimatI ane amRtasena tyA AvyA ane vRttAMta pUchatA matriputra vItaka vAta badhI kahI batAvI potAnI putrInuM rakSaNa karanAra teja paraNanAra samajIne te bane Anada pAmyA. pachI temaNe aparAjitane pitAnI kanyA paraNAvI ane temanA vacanathI ja aparAjite sUrakAMtane abhayadAna ApyuM pachI kumArani spRha hevAthI sUrakAMte prathamanI be maNi ane jaDI buTTI tathA veSa parAvartana karavAnI goLIe pradhAnaputrane ApI have aparAjite pitAnA sasarAne kahyuM ke - mArA svasthAne gayA pachI tame tamArI putrIne tyA teDI Avajo ema kahIne cAlate thaye. eTale putrI sAthe amRtasena ane sUrakata vidyAdhara aparAjitane yAda karatA pitapitAne sthAne gayA. have kumAra pradhAna putranI sAthe AgaLa cAlatAM mahATavImAtRSAtura thaye. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparAjita ane prItimatInI kathA. 17. tyA eka sahakAra vRkSanI nIce beThA, ane pradhAnaputra pAchuM lAvavAne gayA. tyAM dUra jaI pANI lAvIne matriputra Avya, evAmAM sahakAra nIca kumArane teNe je nahi. eTale ciMtavavA lAgyA ke-"zu te A sthAna na haze? zuM bhrAMtithI huM ahI AvI caDyo ? athavA tRSAtura thaIne kumAra pite pANu levAne gayo. haze?"ema dhArI kumAranI zodha karavAne dareka vRkSa AgaLa te bhamavA lAgyA, para tu kumAra kyA paNa na jevAthI te mUccha khAIne dharaNa para DhaLI paDyo. pavanathI sAvadhAna thatA pAcho uThIne te karUNa svarathI rUdana karavA lAgyA-"he kumAra! tuM tArA svarUpane dekhADa virahathI mane zA mATe satAve che. tAre apakAra ke prahAra karavAne koI purUSa samartha nathI. he sakhe ! tu adazya thatA amaMgalanuM koI kAraNa nathI, tu jyA gaye haIza, tyA sukhanuM bhAjana thaIza " A pramANe baha prakAre vilApa karIne pAche tenI zodha karavAne prAmAdikamAM bhamatA te nadipura nagaramAM AvyuM tyA hAra udyAnamA bese chetevAmAM be vidyAdharo AvIne tene kahevA lAgyA-"he matriputra bhuvanabhAnu nAme vidyAdhara rAjA eka mahela vikuvIne mahAvanamA rahe che tene kamalinI ane mudinI nAme be kanyAo che temane vara tAre mitra aparAjita thaze-ema jJAnIe kahyuM che. tene lAvavAne mATe amArA svAmIe amane mokalyA. te vananI aMdara AvatAM tame be amArA levAmAM AvyA te vakhate tuM pAchuM lAvavA gayela hovAthI kumArane laIne ame amArA svAmI pAse mUka. udaya pAmelA sUrya samAna tene joIne bhuvanabhAnuM ekadama ubhA thaye ane ratnanA bhadrAsanapara tene besAryo. pachI te vidyAre kumAranI guNa stuti karI pitAnI ane kanyAnA vivAhanI kumAra pAse mAgaNI karI, paraMtu te tAre viyegI hovAthI koI paNa javAba ApI zakaze nahi. eka tArI ciMtAmAja te muninI jema mena besI rahe. eTale tane lAvavAne mATe amArA svAmIe amane hukama karyo. pachI Amatema jotA atyAre ame ahIM AvyA chIe, ane bhAgyane tuM hamaNAja jovAmAM AvI gaye. mATe he mahAbhAga uTha ane tarata cAla, tArA virahane lIdhe kumArane vivAha aTakI paDyo che." ema sAbhaLIne pradhAna putra bahu harSa pAmyA ane te banenI sAthe AvI jANe sAkSAt harSa hoya ema te kumArane maLe. pachI kumAre te bane kanyAnuM pANigrahaNa karyuM tyA aha5 samaya rahIne prathama pramANe mitra sahita kumAra anya sthAne javA nIkaLyo. jatA jatAM te ane zrImadira nagaramAM AvyA ane tyAM sUkAte Apela maNithI manavAMchita pUrNa karatA rahevA lAgyA. eka divase te nagaramAM moTo hAhArava thaze. zastrathI sajaja thayelA subhaTe jevAmA AvatA hatA. tyAre kumAre pradhAnaputrane pUchayuM ke- A zuM che?" Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - 2 zrI neminAtha caritraeTale te lekenI pAsethI jANIne bAlya-huM mitra! ahI suprabha nAme rAjA che, tene eka purU chaLa karI churIthI mArI nAkhe che te rAjAnA rAjyane dhAraNa karanAra putrAdika koI nathI tethI potAnA rakSaNa mATe vyAkula thayelA loka badhA nagaramA bhamI rahyA che, ane tethI A tumula hAhArava thAya che" A sAMbhaLIne kumArane bahu kheda thaye. te vakhate sa rehazeSadhithI paNa rAjAne prahAra vadhatA joI eka kAmalatA nAmanI pradhAna gaNikAe mukhya maMtrIne kahyuM-"he maMtri' A nagaramAM sAkSAta deva samAna ke paradezI purUSa Avelo che, te kaMI paNa udyama karatuM nathI chatA sarva rIte sukhI che. tethI mATe prabhAva.' zALI lAge che. mATe tenI pAse kaMI evadha haze " te sAMbhaLI matrIo kumArane vInavIne rAjAnI pAse laI gayA dayALu kumAre ghAta joIne mitra pAsethI maNi ane mULIyu laI, maNijaLathI te mULIyuM ghasIne rAjanA ghApara lagADayuM. eTale rAjA tarata ja thaye, ane kumArane kahevA lAgyA-"he akAraNa bAdhava! tu ahIM kyAthI Avela che?" A sAMbhaLI tene badhe vRttAta pradhAnaputra rAjAne kahI saMbhaLAvyuM. te sAbhaLIne rAjA kahevA lAgya-"he matrIo ! A mArA mitra harina dIne putra che. aho! pramAdathI huM jANuM na zako." ema kahI tenA guNathI rajita thayela rAjAe AgrahapUrvaka pitAnI raMbhA nAme kanyA tene paraNAvI tenI sAthe bhega bhegavatA thoDo vakhata tyA rahIne prathamanI jema mitra sahita kumAra dezAtara cAlI nIkaLyo. ane anukrame te kaMDapura nagaramAM AvI pahoMcyA tyAM ughAnamA kevalI bhagavaMtane jeyA. temane vATIne teNe dezanA sAbhaLI dezanA pachI kumAre kevalIne pUchayuM ke - he bhagavana! hu bhavya chuM ke abhavya ? kevalI belyA- tu bhavya che pAcame bhave tuM bAvIzamo tIrthaMkara thaIza, ane A tAre mitra gaNadhara thaze." ema sAbhaLI te bane Anada pAmyA ane te suninI sevA karatA keTalAka divasa tyA rahyA. pachI muni vihAra karI gayA, tyAre te ane dareka sthaLe tyavadana karatA karavA lAgyA. have janAnaMdapuramA jitazatru nAme rAja hatuM, tenI dhAriNI nAme rAnA udaramA ratnAvatIne jIva AvIne avataryo sa pUrNa kAla thatA te rANIe eka putrIne janma Ape. zubha divase pitAe tenuM prItimatI evuM nAma rAkhyu te anukrame vRddhi pAmI ane badhI kaLAo zIkhI. pachI tene jaivanavatI joIne pitA vicAravA lAge--je ene jevA tevA vara sAthe paraNAvIza, te e maraNa pAmaze ema dhArIne rAjAe tene ekAtamAM bolAvIne pUchayuhe putrI tane kaye vara pasada che?" te belI-he tAtI je kaLAmA mane jIte, te vara mane pasaMda che" A tenuM vacana rAjAe kabula zabyu. A tenI pratijJA Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparAjita ane prItimatInI kathA da badhe ThekANe phelAI gaI. tyAra pachI ghaNu rAjAo ane rAjaputre vadhAre vadhAre kalAbhyAsa karavA lAgyA. ekadA jitazatru rAjAe hAra maMDapa baMdhAvIne temAM mADA rakhAvyA, ane pachI rAjAe tathA rAjaputrone bolAvyA. te vakhate manuSya gajAo ane vidyAdhara rAjAo potapotAnA kumAra sahita tyAM AvyA. mAtra eka harinadI putraviyogAtta hovAthI na AvyA. evAmAM paryaTana karatA devage aparAjita tyA mitra sahita AvI pahoMce anukrame goThavelA mAcaDA joIne te vimaLabodha mitrane kahevA lAgyA-"he mitra! ApaNe barAbara samayapara AvyA chIe. ahIM kalAvata purUnu kaLAkezalya ane te kanyAne ApaNe joI zakIza." pachI pote oLakhAya nahi eTalA mATe pelI zuTikAnA prabhAvathI pitAnuM sAmAnya rUpa banAvIne rAjakumAra mitra sahita tyA svayaMvara maMDa5mAM A . ane badhAe vikRta rUpadhArI temanI tarapha daSTi karI. have dIvya vastrAlaMkArane dhAraNa karI jene cAmara DhaLI rahyA che evI prItimatI pitAnI sakhIo ane dAsIo sahita tyAM svaya vara maMDapamAM AvI. eTale mAlatI nAmanI sakhI potAnI AMgaLIvatI nAma darzAvatI belI-he sakhI! A pitAne guNa mAnanAra evA nara rAjAo ane khecara rAjAo ahIM AvyA che. A kadaMba dezano rAjA bhuvanacaMdra ke je pUrva dizAnA bhUSaNarUpa che. A dakSiNa dizAne alakArarUpa samaraketu rAjA che. uttara dizAmA kubera samAna A erarAja che. zatruonI strIothI azrAta (yAkarahita) ane kIrtirUpa latAvanane vadhAranAra A samaprabha rAjA che. bIjA paNa dhavala, zUra, lIma vigere rAjAo AvelA che. A vidyAdharone svAmI maNicUDa nAme rAjA che, A ratna samAna kAtivALe ratanacUka rAjA che, A mahAbhujAvALA maNiprabha rAjA che ane A sumana, sUra, soma, vigere khecara rAjAo che. he sakhI A badhA kalAvatane joI le ane parIkSA paNa karI le." A pramANe kahIne teNe svaya vara maDapamAM beThelA rAjAo batAvyA. te vakhate prItimatI je je rAjA tarapha najara karatI hatI, te te rAjAo kAmadevanA bANathI ghAyala thatA hatA pachI vasaMtaRtumA masta thayela keyalanI jevA svarathI sAkSAta sarasvatInI jema pUrvapakSamAM rahIne vAda karanAra evI teNue pUrvapakSa karyo eTale save bhUcara ane khecara hatabuddhivALA thaI gayA. jANe gaLAmAM pakaDAyA hAtha tema uttara ApI na zakayA strI sa ba dhathI sarasvatIe eno pakSa karyo lAge che ke je ApaNe keIthI paNa na chatAyA, temane atyAre A kanyAe jItI lIdhA." ema vilakSa ane zyAmamukha karatA vividha kalpanAthI bolavA lAgyA have jitaza rAjA vicAravA lAgyuM ke "za vadhAre prayAsa karI ane banAvatA thAkI javAthI vidhAtAe ene cagya pati batAbena haze? pRthvI para rAjAo Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritra, te ATalAja che emA te mArI putrIne lAyaka vara dekhAtA nathI. athavA te koI hInavara thaze, te enI zI gati?" te vakhate bhAvane jANanAra pradhAna kahevA lAgyo-"he rAjana ! kheda na kare. jagatamA balavaMta karatAM paNa balavata hoya che. kAraNa ke "vahunanA vasudhara' eTale A vasudhA ghaNA ratnone dhAraNa kare che. mATe have evI cheSaNa karAve ke -"rAjaputra athavA bIje kaI je A mArI putrIne jIte, te ene vara thAya." A sAbhaLI "bahu sArI salAha ApI" ema kahIne rAjAe te pramANe cheSaNa karAvI te gheASaNa sAMbhaLIne ane parAjita vicAravA lAge strI sAthe vivAda karatA purUSane vijaya thAya, tepaNu kAImoTA malatI nathI pharI A pramANe te citavavA lAgyA-utkarSa thAya ke na thAya, paNa ene mAre jItavI te kharI." ema dhArIne kumAra tarata prItimatI AgaLa AvyuM te vakhate jo ke teNe sAde veSa paheryo hate, chatAM pUrva janmanA nehAnubhAvathI prItimatInI tenA para prIti thaI pachI prItimatIe pUrvapakSa karyo eTale te ja vakhate tene turata nirUttara banAvIne aparAjite jItI lIdhI tethI teNIe kumAranA kaThamA harSapUrvaka varamAlA nAkhI te joIne bhUcara ane khecarane krodha caDaye "amo hAjara chatA A eka kApeTika zu paraNuvAne hate?" ema bolatA ne baDabaDatA badhA rAjAoe ghoDA ane hAthIonA svAsa sAthe zastrasajaja thaIne laDAI zarU karI eTale kumAra paNa chalaga mArI koIka gaja savArane haNIne tenA hAthI para besI hAthInA kavacamAM rahelA tenA zastrothI yuddha karavA lAgyA kSaNavAra pachI eka ratha hAkanArane mArI te rathamAM besIne prahAra karavA lAge. kSaNavAramA jamInapara ane kSaNavAramA pAcho hAthI para besIne sa grAma karavA lAge evI rIte pote eka chatA jANe aneka hoya tema vIjaLInI jema rAyamAna thaI teNe zatrusainyane bhAgI nAkhyuM A vakhate te rAjAo citavavA lAgyA-prathama te strIe ApaNane zAstravAdamAM jItI lIdhA ane atyAre eNe ekalAeja zastrathI jItI lIdhA " ema lajajA pAmatA te pharI paNa yuddha karavAne taiyAra thayA. eTale kumAra somaprabha rAjAnA hAthI upara caDyo, evAmA te rAjAe keTalAka lakSaNa ane tilakethI tene oLakhI lIdhe, ane atyaMta snehapUrvaka bheTI paDyo. "he aparimita balavALA! tu mAre bhANeja che, barAbara mArA jANavAmA Avyu che "ema mATe sAde bolatAM te badhA rAjAone kahevA lAge eTale te badhA yuddha karatA ba dha thayA pachI teja badhA svajane thaIne vivAhamaha5mA beThA, ane zubha divase jitazatru rAjAe aparAjita ane prItimatIne vivAha karyo, te vakhate kumAre pitAnuM asala rUpe pragaTa karyuM pachI jitazatru rAjAe badhA rAjAone satkAra karIne temane visarjana karyA ane aparAjita prItimatInI sAthe legavilAsa karate tyA raho te vakhate rAjAnA maMtrIe po Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nana na + a a - - - - - - - - - aparAjita ane prItimatInI kathA. tAnI putrI vimalabene paraNAvI ane te paNa te strI sAthe ja sArasukha legavavA lAgyo. eka divase harinadI rAjAne dUta Avye, tene joIne kumAra harSa pAme, ane potAnA mAta-tAtanuM snehapUrvaka kuzala pUchatAM, te dUta AkhamA Asu lAvIne bolyA-"he kumAra! zarIrane hajI dhAraNa kare che, eTaluM ja mAtra temane kuzala che. tArA viyogathI te ghaNA dukhI che. tAruM navuM navuM caritra sAbhaLatAM mAtra teo pramoda pAme che. tArA virahathI mUcha temane cheDe mUkatI nathI. mane atyAre tane belAvavA mokalela che mATe te svAmi ! have mAbApane khedamA nAkhavA tane cogya nathI. A pramANe sAbhaLatA kumAra gadagadita thaIne bo -"mAbApane duHkha denAra evA mArA jevA putranedhikAra che. pachI jitazatru rAjAnI anujJA laIne aparAjita pitAnA nagArabhANuM cAlyA. te vakhate potAnI be putrIo sahita bhuvanabhAnuM vidyAdhara tyAM AvyuM, ane pUrve kamAra jemane varaNa hatuM, te bIjA rAjAo paNa potapotAnI putrIone laIne tyA AvyA. vaLI abhaya ApanAra kumAranI sAthe sUrakAMta paNa tyAM Avyo. e pramANe prItimatI vigere patnIo sahita tathA bhUcara ane khecara rAjAothI parivarelo aparAjitakumAra, moTA sainyathI AkAzane AcchAdana karate theDA divasamA siMhapura nagaramAM AvI pahApe, tyAM vinayathI bhUpITha para ALoTatA evA kumAranI pAse AvI harina dIrAja tene potAnA khoLAmAM besArI tenA mastakapara vAra vAra cuMbana karavA lAgyA nehathI jenI AkhamA AMsu AvI gayA che, evI mAtAe paNa praNAma karatA kumAranI pITha thApI, ane zirapara zu bana karyuM. pachI prItimatI vigere strIo potAnA sAsu sasarAne page lAgI, ane vimalabApe dareka vadhanI nAma laIne oLakhANa ApI pachI kumAre badhA bhUcara ane khecane mAna ApIne vidAya karyA, ane pote mAbApanA netrane Ana da pamADato tyA sukhapUrvaka rahevA lAgyuM. have mane gati ane capalagati ane mAhe devalokathI cavIne aparAjitanA sara ane sema nAme laghu badhu thayA. ekadA harinadI rAjAe aparAjitane rAjyapara sthApIne pote dIkSA aMgIkAra karI, ane tapa tapIne paramapada meLavyuM. have aparAjita rAjAne prItimatI paTarANa, vimalabodha matrI tathA be badhu mAMDalika rAjA thayA, tyA aparAjita rAjA potAnI putrInI jema prajAne pALavA lAgyA. sasAra sukha bhogavatA, te aparAjitarAjAe lAkho game jinacetya ane yAtrAo purUSArthothI avaMcita rahI teNe bahu kAla vyatIta karyo. eka divase rAjA udAnamAM gaye, tyAM potAnA mitrothI parivAre potAnI strIo sAthe krIDA karate, yAcakajanene dAna Apate, khadIjathI gavAte e Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sara zrI neminAtha caritra ' ' eka mahaSTika sAthe patinA putra tenA jovAmA Avye. tene joIne rAjAe pAtAnA eka sevakane pUchyu -- e koNa che?' te mAlyA-- e samudrapAla sA vAhanA ana gadeva nAme putra che ' te sAbhaLIne ' maheA ! huM dhanya chu ke jenA gajyamAM AvA udAra ane mahatvika vepArIo vidyamAna che" ema prazna sA karatA rAjA pAtAnA ghare gayA, pachI bIje divase bahAra jatA rAjAe, cAra purUSAe upADela, pAtAnI chAtIne kuTatI, keza chuTA karIne rAtI evI strIe jenI pA chaLa cAlI rahI che evA eka muDadAne joyu tyAre A kANu marI gayeA che ? ' ema rAjAe puchyu, eTale sevA melyA-- he svAminlR / jene tame kAle 1namA joce hatA, teja A ana gadeva visUcikAthI maraNu pAmyA. ' te sAtaLIne sasArathI virakta thai mahA vairAgyane dhAraNa karatA rAjA kheDhu pAmatA - tAnA ghare Avye, ane keTalAka divasa te gharasaMsAramA rahyo have je teNe kuMDa puramA kevalIne vAdyA hatA, te bhagavata jJAnathI tene yAgya jANIne upakAra karavAne tyA padhAryAM. temanI pAse dhama sAMbhaLI, prItimatIthI utpanna thayela padma nAmanA putrane peAtAnA rAjyapara sthApIne AjAe dIkSA lIdhI. te vakhate prItimatI, sUra ane sAma khAdhavA, ane vimalabodha matrIe paNa tenI sAthe dIkSA lIdhI ane tapa tapI, maraNu pAmIne bharaNu devale ke paraspara prItivALA keMdra sAmAnika devatA thayA. prakaraNa 4 yu. zrI nemanAtha prabhunA sAtame ane AThame bhava. jabudvIpanA bharata kSetramA kurU nAmanA dezamA hastinApura nagarama zrISeNu nAme rAjA hatA tene zrImatI nAme rANI hatI teNe eka vakhata rAtri thoDI zeSa rahI te vakhate peAtAnA mukhamA praveza karatA pUrNacakrane jocA, ane prabhAte te svagna teNe peAtAnA patine kahI sabhaLAvyu eTale rAjAe svapna pAThaka pAse tenA niNaeNya karAvye ke e svapnanA prabhAvathI samasta zatrurUpa adhakArane haNanAra evA rANIne putra thaze' have aparAjita devalAkathI cavIne rANInI kukhe AvIne utpanna thayA, ane samaya thatA rANIe sarvAM lakSaNe pUrNa evA putrane janma mAkhyA, pitAe tenu zaMkha evu nA rAkhyu. anukrame vRddhi pAmatA te sarva kaLAo zIkhyA ane cAvanaya pAmya havevimala Ayano jIva zrISeNu rAjAnA pradhAnane atiprabha nAme putra A Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMkhakumAranuM varNana. 3 * 1 - - - - - - - - - - thaye, te bAlyAvasthAthI zakhakumArane premapAtra mitra thaye. eka divase te dezanA lokee AvI pakAra karIne zrISeNa rAjAne vinatI karI ke- "he svAmin ! tamArA dezanA sImADAmA atyata viSama e vizAlazaMganAe parvata che, te casamAna zizirAnIthI sa yukta che te parvatanA durgama samaraketu nAme pallIpati rahe che. te nizakapaNe amane luTe che, mATe tenA trAsathI amane bacAve A pramANe sAbhaLI tene vadha karavAne rAjAe prayANa karavAnI bhAbhA vagaDAvI. te vakhate zakhakumAre praNAma karIne rAjAne kahyuM- he tAta! AvA eka paddhIpati jevA sAmAnya jana5ra tame pote ATalo badho AkSepa zAmATe karo che? kAraNa ke zIyAlapara siMhane parAkrama zobhe nahi. mATe je AjJA Ape te huM tene bAMdhIne ahI laI AvuM. tenA vacana sAMbhaLatA rAjA bahu harSa pAmyuM ane senA sahita zaMkhakumArane palapatine nigraha karavAne rAjAe vidAya karyo. pitAnA nagarathI kumArane Avate sAbhaLIne pahIpati durgane zUnya mUkIne kapaTa pradhAna e te bIjI kaI guphAmAM pesI gaye, eTale kuzAgrabuddhi kumAre te durga nagaramAM majabuta senA sahita sAma tane mokalya, ane pote senA sahita eka guphAmAM rahyo have pallI patie chaLa karIne durgane rodha karyo ane "he kumAra! have tuM kyA javAno che?" ema jeTalAmAM gajanA kare che, teTalAmAM kumAre aneka subhaTe sahita te pallI patine gherI lIdho. eTale eka bAju durgamAM rahela rAjasubhaTe tene prahAra karavA lAgyA ane bIjI bAju kumAranA subhaTee madhyamAM rahela tene vyAkula banAvI dIdho, tethI te dIna thaI gaye pachI potAnA kaMTha5ra kuThAra nAkhIne te kumArane zaraNe AvyA, ane belyo ke-"he svAmin ! mArA mAyAmatronuM haraNa karanAra eka tuM ja che, have hu tAre dAsa thaIza. A badhu grahaNa kara ane mArA para maherabAnI kara." pachI za nakumAre je je teNe lIdhuM hatuM, tene te cerAyelo mAla badhe suprata karyo, ane pote tenI pAsethI daMDa laI te pallI5tine sAthe teDIne pAcho pharyo. evAmAM sAMja thatAM rastAmA paDAva nAkhIne teNe senAne sthApanA karI. tyAM ardharAtre te zayyAmA sutele che, evAmAM karUNa svara tenA kAne paDayA, eTale kharzane hAthamAM laIne zakhakamAra te svaranA anusAre cAle. AgaLa jatA eka adhavRddha strI tenA jevAmAM AvI. kumAre tene pUchayuM ke-"he bhadra! tuM tArA duHkhanuM kAraNa kahI saMbhaLAva." A tenA vacanathI kaIka AzvAsana pAmIne te belI-" aMgadezamA ca pA nAmanI nagarImA jitArinAme rAjA che, tenI prItimatI nAme rANI che, tene bahu putra upara yazomatI nAme putrI che pitAne lAyaka vara na jevAthI tenI daSTi kaIpaNa purUSamAM ramatI nathI. have eka divase guNapAtra evA zrISaNa rAjAne putra tenA sAMbhaLavAmAM Ave tyArathI teNe pratijJA karI ke zakhakumAra mane paraNaze." Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrI temanAtha caritra cegya purUSa para tene anurakta jANIne tenA pitA Anada pAmyA pachI te kAmane mATe rAjAe jeTalAmA peAtAnA mANase zrIveNu rAjA pAse mAyA, teTalAmA maNizekhara nAmanA vidyAdharanA rAjAe te kanyAnI mAgaNI karI eTale jitAri rAjAe kahyuM ke~~ A kanyA za kumAra vinA bIjA kAi purUSane IcchatI nathI ? pachI eka divase te vidyAdhara rAjAe tenu haraNa karyuM huM tenI dhAvamAtA snehathakI tenI sAthe AvI chu, paraMtu te duSTa vidyAdhare khalAtkArathI ane ahIM mUkI dIdhI ane saMsAramA sArabhUta evI te kanyAne upADIne pelA vidhAdhara kyAka cAlye gaye. tethI huM ahIM vilApa karU chu " A maAA vyatikara sAbhaLIne kumAra Aye he mAta ! tu dhIraja rAkha huM te vidyAdharane jItIne kumArIne lai khAvu chu * ema kahI tenI zodha karavAne zakhakumAra mahA aTavImA bhamavA lAgyuM. evAmA sUryAMya thayA, eTale kumAra vizAlazRMga parvatapara gayeA tenI eka guphAmA yazeAmatIne paraNavAnI prArthanA karatA te duSTa vidyAghara tenA jovAmA AvyA tyA khecarane AA pramANe kheAlatI te kanyAnA khela teNe sAsatyA~ acAnya mAgaNI karanAra huM khecara 1 tu mane vRthA zAmATe kheDha pamADe che mArA pati tA zakha samAna ujvaLa guNavALA evA zakumAraja thaze, bIjo kAI thavAnA nathI ' A tenA vacanathI kumAra pramAda pAce, evAmA kumAra te manenA jovAmA AnyA. tyAre khecara huSTa thaIne elyu-- huM anna khALA ! daivayeAge AkuSTa thayelA jo, A tArA priya zakha mane vaza thayeA che. huM have tArI AzAnI sAthe ene haNIne khalAtkArathI tane paraNI peAtAnA ghare laI jaIza " A pramANe khelatA te khecarane za kumAra kahevA lAgyA are ! parastrInu haraNa karanAra nIca / have taiyAra thaI jA. A khaDgathI tArA zirane hamaNAja jamInadosta banAvI dauM chu ? pachI hAthamA taravAra laIne khalavatA temane pAtapeAtAnA maLathI jANe parvatane paNa kapAvatA hoya tema paraspara laDavA lAgyA. paraMtu vidyAdhara jyAre peAtAnA bhujamaLathI kumArane jItI na zakI, tyAre vidyArthI viSu lA tapelA leADhAnA geLA vigere aothI te laDavA lAgyo, paNa kumAranA bhAre puNyane lIdhe te kaMIpaNa tene lAgyA nahi sAmA AvatA keTalAka asrone teA kumAre potAnA khaDgathIja bhAgI nAkhyA pachI atyata kheda pAmIne besI rahela te vidyAdhara pAsethI teNe dhanuSya chInavI lIdhu, ane teja aNuthI teNe tene chAtImA vIMdhI nAkhyA, eTale te mUrchA khAIne jamInapara paDI gaye te vakhate zakhakumAre vAyunA upacArathI tene sajja karIne pharI laDavAne mATe khAlAngeA eTale khecara AkSe--" he kumAra ! tu vIzirAmaNuM che, manuSya chatA te mane vidyAdharane jItI lIdheA, tethI he aliSTha'tu sAmAnya mANusa nathI, he vIra! A yazAmatI jema tArA guNuthI rajita thai, tema huM paNa tArA parAkramathI A Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakharAja ane yazomatInI kathA. 25 nanana raMjita tha chuM. mAre je kAMI aparAdha thaye, te kSamA kara." tyAre kumAra bolyA- he khecara ! tArA bhujabaLa ane vinayathI huM raMjita thayo chuM. mATe che mahAbhAgA bAla, tAruM zuM karuM?" A sAMbhaLI khecara belyA- je prasanna thaye hoya, te vaitADhya parvata para Ava, tyA tArI siddhAvatananI yAtrA thaze ane mArA para anugraha thaze." zakhakumAre tenuM vacana mAnya rAkhyuM, ane ramatI prada pAmI. evAmAM tyAM maNizakhara becaranA padAtio AvyA, vItela vRttAta jANIne temaNe popakArI kumArane namana karyuM, pachI kumAre tyAM sainyamAM be vidyAdhara mokalI potAnI badhI hakIkata jaNAvI, ane te sainyane tarata hastinApura tarapha ravAnA karI. pachI comatIe vidyAre mekalIne pelI dhAvamAtAne pitAnI pAse aNavI, eTale dhAtrI ne yazomatI sahita zaMkhakumAra vaitADhya parvatapara gayo, tyAM yazAmatInI sAthe teNe siddhAyatananI yAtrA ane pravara (zreSTha) pUjA karI. pachI maNizekhara tene kanakapuramAM laI gaye, tyAM deva samAna mAnIne potAnA ghare teNe kumAranuM bahumAna karyuM. te vakhate vaitAlyavAsI leke Azcarya pAmIne vAraMvAra zaMkhakumAra ane yazomatIne jevA lAgyA. vaLI verijayAdithI prasanna thayelA bIjA paNa keTalAka vidyAdhara kumAranA padAti thaI rahyA, ane teo potapotAnI putrI kumArane paraNAvavA lAgyA, paNa zakhakumAra kahevA lAgyo ke-yazomatIne paraNIne pachI emane paraNaza,pachI eka divase maNizekhara pramukha vidyAre potapotAnI kanyAone laIne yazomatI sAthe zakhakamArane 2 pA nagarImAM laI gayA. eTale jitAri rAjA badhA vRttAMta jANIne potAnI putrInI sAthe Avela ane vidyAdharethI paravArela evA varanI sAme te pramAda pAmIne AvyuM, ane moTA occhava sAthe tene nagarImAM praveza karAvyuM. tyArapachI zubha divase mahotsavapUrvaka teNe zaMkhakumArane potAnI putrI paraNAvI, ane vidyAdharanI putrIone paNa te paraNyA. tyAM zrI vAsupUjya bhagavatanA caityenI teNe bhaktipUrvaka yAtrA karI. pachI keTalAka divasa tyA rahI yazomatI vigere strIo sahita te hastinApuramAM AvyA. have AraNa devaka thakI cavIne pUrva bhavanA bAdhava sUra ane sema, te zakhakumAranA yazodhara ane guNadhara nAme be ladhu badhu thayA. ekadA zrISeNa rAjAe zaMkhakumArane rAjya ApIne gaNadhara gaNadharanI pAse dIkSA lIdhI. tyArapachI zrISaNa muni kevalajJAna prApta karI devatAnA parivAra sahita vidhie vihAra karatA hastinApura AvyA. eTale vanapAlanA mukhathI kevalInuM Agamana sAMbhaLIne zakharAjAe bhaktithI temane vAMdyA ane dezanA sAMbhaLI. pachI dezanAne aMte kumAra balya-bahe bhagavAna ! jina dharmanA prabhAvathI huM samajI zakuM chuM ke A saMsAramAM koI koIne ja Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nemanAtha caritrasaMbadhI nathI, badhA mAtra svArthanA saMbaMdhI che, tema chatA A yazomatI upara mane adhika mamatva zAthI? te mane kahI saMbhaLAve, kevalI bolyA ke e dhanabhavamA tArI dhanavatI strI hatI, pachI saMdhi paraspara prItivALA bane devatA hatA. bAda citragatinA bhavamA e ratnAvatI tArI priyA hatI, pachI maheMdra devake bane mitra devatA thayA. tyAMthI aparAjitanA bhavamAM e prItisatI tArI strI hatI, tyAthI AraNa devaloke baMne mitra devatA thayA. pachI A sAtame bhave e tArI yazomatI patnI thaI che. te kAraNathI pUrvabhavanA rAgane lIdhe tAre enI upara adhika neha che. have ahIMthI aparAjita nAmanA anunara vimAnamA jaI tyAthI cavIne A bharata kSetramAM tu neminAtha nAme bAvIzamo tIrthakara thaIza ane A rAmatI, tu ene na paraphayA chatAM anurAga dhAraNa karI tArI pAse dIkSA laI paramapadane pAmaze. " e pramANe sAbhaLI zaMkharAjAe vairAgya bhAvathI puMDarIka nAme pitAnA putrane rAjya ApI, te kevalInI pAse ane bAdhava, maMtrI ane cazamatI sahita dIkSA lIdhI, ane anu me te gItArtha thaye. pachI arihaMtanI bhakti vigere viza sthAnakanA ArAdhanathI teNe tIrthakara nAma kama upArjana karyuM, ane prAte pAdapagama anazana karI pratApI zaMkha muni aparAjita vimAnamAM gayA ane vidhivazAta yazomatI vigere paNa tenI pAchaLa teja vimAne gayA. e rIte zrI guNavijaya gaNi viracita zrImadariSTha neminA caritramAM zrI neminAthanA pUrvabhava varNanarUpa prathama pariccheda samAsa thaye. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . . * ! . che tA dvitIya pariccheda. prakaraNa 5 muM. gi DAM - zrI neminAtha prabhune navama bhava. harivaMza kuLanuM vRttAMta. INDIA ve A bharata kSetramAM AvelA vatsa nAme dezamAM zAMbI naga rImA sumukha nA rAjA hatA. teNe vIra vaNakaranI strIne harIne pitAnA ataHpuramAM rAkhI. te vanitAnA vicArathI vIra gAMDA thaI gaye, ane te rAjA ane strInA jovAmAM Avye. tethI te bane ==ii saMvega pAmyA. evAmAM akasmAtathI vIjaLI paDatAM te baMne maraNa pAmyA ane harivarSa kSetramAM yugalIyA thayA. ahIM vIra paNa ajJAna kaNa sahana karIne sAdhama devalokamAM kilibaSI deva thaze. pUrvabhavanA vairathI te bane cugalIyAne haraNa karI ca pA nagarImAM laI jaI, tyAM putrIyA caMdakIrti rAjAnuM rAjya ApI, devazakitathI AyuSya TUMka karI tathA zarIra pAcaso dhanuSya pramANa banAvI temanA hari ane hari evAM nAma rAkhI, temaja mA, mAsAdinuM bhakSaNa zIkhavIne te deva svasthAne gayA. accherArUpe harivaMzanI utpatti thaI have saivIra dezamAM yamunA nadIthI zobhatI mathurA nAme nagarI che. tyAM harivaMzanA kuLamAthI utpanna thayela vasurAjAnA putra bahathvajathI ghaNA rAjAo vyatIta thayA pachI ya nAme rAjA thayA. tene pUranA putra thayo. zUranA zari ane savIra nAme be putro thayA. pachI zarine rAjyapara ane suvIrane yuvarAja padapara sthApI zararAjAe vezacaMthI dIkSA lIdhI, paNa zarie mathurAnuM rAjya suvIrane ApI pote kuzAd dezamAM AvI tyA zairyapura nAme nagara vasAvyuM. te zari gajAne aMdhakavRSNi vigere putro thayA, ane suvIrane bhejavRzizu vigere mahAbhAgyazALI ane pRthvImAM prakhyAta purI thayA. pachI suvIra mathurAnuM rAjya bhejavRSNuine ApI, pote siMdhu dezamAM vIrapura vasAvIne rahyo, tathA zarirAjA adhakavRSNine pitAnA rAjyapara besArI sumatiSa muni pAse dIkSA laI mANe Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrI neminAtha ca.i gaye. have bhejavRNine ugrasena nAme putra thaye, ane aMdhakavRSNuine subhadrA devIthI daza puro thayA te samudravijaya, abhya, tamita, sAgara, himavA, acala, dharaNa, pUraNa, Arthika ane vasudeva, evA nAmathI jakhyAta thayA, e daze dizAha evA eka nAmathI lekamA prasiddha thayA. temane kahI ne mADhI nAme be nAnI bahena hatI. hatI paraMtu rAjAne paraNI ane mAdrI, damaghoSa ne paraNI. eka divase aMdhakavRviNa rAjAe supratiSTa nAmanA avadhijJAnI munine pUchazuM-"he svAmina! dazame vasudeva mAre putra atyaMta rUpa, sabhAgya ane kaLAone bhaMDAra zAthI che ?" eTale supratiSa muni kahevA lAgyA- magadha dezamAM nadI gAmane vize eka daridra brAhmaNa hatuM, tene somilA nAme strI hatI. temane nadipaNu nAme putra hate. atyaMta maMda bhAgyane lIdhe bAlyAvasthAmAM ja tenA mAbApa maraNa pAmyA. kurUpa, itura (moTA dAMtavALa) ane aniSTa hovAthI svajanoe paNa tene tyAga karyo. pachI te majurIthI jIvatAM ekadA mAmAnA jovAmAM AvyuM, eTale te nadiSaNane pitAnA ghare teDI AvyuM. tenA mAmAnI sAta kanyAo vivAhagya thai hatI. tethI nadiSaNane tenA mAmAe kahyuM-eka kanyA huM tane ApIza.' te kanyAnA lobhathI te badhuM gharanuM kAma karavA lAgyuM. have prathama kanyA te vAta jANIne kahevA lAgI-je pitA mane A nadiSeNa) paraNAvaze, te huM maraNa pAmIza."nadiSeNa A vAta sAMbhaLIne baha kheha pAmya, eTale tenA mAmAe pharI tene kahyuM- he vatsa! tuM kheda na kara, huM tane bIjI kanyA ApIza. te sAMbhaLIne bIjI kanyAe paNa teja abhigraha karyo, eTaluM ja nahi paNa bAkInI badhI kanyAoe paNa teja pramANe anukrame teno pratiSedha karyo. eTale mAmAe tene kahyuM-"he bhadra! tuM vyAkula na thA, tane bIjA koInI kanyA mAgIne paraNAvIza." pachI nahiSaNa vicAravA lAgyuM ke mane kurUpAne A mAmAnI kanyAonathI vAMchatI, te bIjI kanyAo zI rIte Icchaze?" ema vicArI vairAgya AvavAthI tyAMthI nIkaLIne ratnapuramAM te AvyuM, tyAM kIDA karatA dapatIone joIne te pitAne niMdavA lAgyuM, ane duHkhathI maravA te upavanamAM gaye. tyAM sarita nAmanA sAdhune joIne teNe praNAma karyA. eTale sAdhu paNa jJAnathI tene bhAva jANuM laIne kahevA lAgyA"he bhadra! tuM maraNanuM sAhasa karIza nahi, dukha thavAnuM kAraNa te adhama che. mATe sukhanA athI e dharma AzaSa joIe, AtmaghAta karavAthI sukha thavAnuM nathI." e pramANe muninAM vacana sAMbhaLIne pratibaddha pAmI teNe dIkSA aMgIkAra karI anukrame te gItArtha che, ane sAdhuonI vaiyAvacca karavAne teNe abhigraha lIdhe. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasudevanA pUrva bhavana vRttAMta. 29 " eka divase mAla glAnAdi sAdhuonI vaiyAvacca karatAM paNa pAtAnA manamAM jarApaNa kheda na pAmanAra evA nardiSaNanI indre potAnI sabhAmAM praza"sA karI, paNa IMdranA vacanane na mAnatAM ztAna sAdhunA zarIrane dhAraNa karanAra kaI eka devatA ratnapuranI najIka AvyA, ane khIje sAdhuveza dhAraNa karIne nidveSaNanI vasatimAM gayA. te vakhate pAraNuM karavAne prathama kALIyA teNe upADayA hatA, tevAmAM te daiva nardiSaNune kahevA lAgyA are ! vaiyAvaccanI pratijJA laIne atyAre tu zI rIte AhAra karI zakIza ? kANu ke bhAra kSudhA ane tRSAthI pIDita ne atisAra rogavALA eka muni beThA che.' te sAMbhaLatA tarata anna mUkI, prAcuka jaLa levAne te nIkaLyA. paNa deva pAtAnI zakitathI te madhu aneSaNIya ( sadeSa ) karavA lAgyA, paraMtu labdhiva Mta te muninA prabhAvathI te deva vighna kara vAne samartha thaI zakayA nahi. eTale kyAka zuddha jaLa munine prApta thayuM, laIne glAnaRSinI pAse te gayA. tyAM te mAthA munie naSine kaheNu vacanathI nibhraMchyA ke huM AvI avasthAmAM paDyo chuM ane tuM bhAjanamA la paTa thaIne tarata mAnye nahi. mATe tAza vaiyAvaccanA abhigrahane dhikkAra che. ' te sAbhaLI na'kriSaNa olyA mArA e aparAdhane kSamA karo, tamane huM sajja ( sAjA ) karIza. A jaLa Apane cita che. ' ema kahI pANI pIvarAvIne * uThA ? ema te AvyA. eTale glAnamruti kholyA-- are ! suMDhA ! huM mazakta chuM. te thru tuM joI zakatA nathI ? / pachI te mAyA munine pAtAnA skaMdhapara besArIne nardiSa mAgaLa cAlyA. te vakhate te mAyAmunie nardiSaNunI pagale pagale nibhraMchanA karI ke~ are ! utAvaLathI jatA bahu AMdolanathI mane zA mATe dubhave che ? jo tAre vaiyAvacca karavI hAtha, tA haLave haLave cAla.' ema tene kahyu', eTale nardiSaNa ati haLave cAlavA lAgyA, tyAre te mAyAmunie tenA para viSTA karI ane phrI kahyu ke-- mAma veganA bhaMga zA mATe kare che, ? tema chatAM na dveiSaNa RSie tenA kaTu vacanapara dhyAna ApyuM nahi. paraMtu * mA sAjA kema thAya ? ema te citavavA lAgyA. tyArapachI jJAnathI mana, vacana ne kAyAnI DheDhatA jANIne viSTA dUra karI tenI upara saMtuSTa thaIne te devatAe puSpa vRSTi karI, ane traNa pradakSiNA ApIne nardiSaNa RSine teNe vadana karyuM, ane iMdre karela prazasA narma kahI sabhaLAvI. pachI khamAvIne devatAe kahyu ke--"huM tane zuM A tyAre RSie kahyu ~~~~ he deva ! parama durlabha evA dharmane huM pAmyo che uparAMta kaMi sAra nathI ke je huM tArI pAse mAguM. " ema jyAre yu itu, tyAre deva pAtAnA sthAne gayA. " have nardiSaRSi khAra hajAra varasa dustapa tapa tapyA, ane ana karI teNe pAtAnA dArbhAgyanuM smaraNa karyuM. pachI " mA tapanA phA Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zrI temanAtha cora. varlabha thAuM ' evuM nidAna ( niyANu) karIne te mahAzuka devalAkamAM devatA thayA. tyAMthI cavIne A tArA vasudeva nAme putra thayA che. vaLI niyANunA prabhAvathI te ene valabha ane rUpa tathA sAbhAgyazALI thayA che. " e pramANe muninA vacana sAbhaLI ma dhakavRSNui vairAgya pAmI, samudravijayane rAjyapara sthApI, pAte supratiSTha sAdhu pAse dIkSA laIne mekSe gayA ane bhAvRSNuie paNa dIkSA lIdhI pachI mathurAnA rAjA ugrasena thayA tenI dhAriNI nAme paTarANI hatI. prakaraNa 6 huM. *sanI utpatti. * divase ugrasena mhAra jatA hatA, tevAmA teNe ekAMta sthAne eka mAseAyavAsI tApasane dIThA. tenA evA abhigraha hatA ke--eka gharathI lIdhela bhikSAe mAre pArazu karavuM, anyathA nahi,? te mahine mahine eka gharanI bhikSAthI pAraNu karIne ekAta sthAne rahetA hatA, paNu khIjA ghare te bhikSA letA na hatA, have tene nimatraNa karIne ugrasena ghare AvyA, mane tApasa paNa tenI pAchaLa AnyA, paraMtu rAjAne te vAta yAda na rahI. pachI bhAjana karyAM vinAja te tApasa tarata pAtAnA sthAne cAhyA gayA, ane te pramANe bIjA mahinAnA upavAsa teNe dhArI lIdhA. evAmA eka vakhate ugrasena tyA jai caDyo ane pAchA te tApasane teNe joyeA. ane pachI te nimaMtraNanI thayela gaphalatanI teNe mIThA vacanathI kSamA mAgI. teja vakhate pharIne paNa nima traNa karyu ane teja rIte pA paNa te bhUlI gayA. eTale leAjana karyA vinA AvIne pharI pAchI te pAtAnA sthAne gaye. eTalAmAM rAjAne yAda AvavAthI pUrvanI jema teNe tApasa pAse kSamA mAgI, ane jyAre phrI nima traNa karavA lAgyA, tyAre tApasane krodha caDhyo ke huM A tapathI lavAtaramA enA vadha karanAra thAuM ? e pramANe niAna karI, anazana ArAdhI, maraNa pAmI, ugrasenanI dhAriNI nAme rANInA udaramA putrapaNe utpanna thayA pachI garbha nA prabhAvathI patinu mAMsa bhakSaNa karavAnA dohelA tene utpanna thayA. eTale lajjAne lIdhe na kahI zakavAthI te divase divase kSINa thavA lAgI. pachI mahA AgrahathI teNe patine peAtAnA dohelAnI vAta kahI sabhaLAvI. eTale pradhAnAe rAjAne a dhArAmA besArI, tenA udare zazalAnu mAsa mAMdhI, te rANInA dekhatA mAsa kApI kApIne tene ApavA lAgyA. A tenA dAhada pUrNa thatAM te pAchI bhUla svabhAvamA AvI gai, mane khAlI ke-- pati vinA jIvatara ane A garbhathI paNa zuM ? ' ema dhArI te vakhate maravAne taiyAra thayelI rANIne 9 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaisanI utpatti 31 pradhAnAe kahyuM ke...sAta dinamAM tane rAjAne jIvatA ame batAvIzuM. ' e rIte tene svastha rAkhI, sAtame divase temaNe tene rAjA batAvyA. eTale teNe moTA Acchava karyAM. have pASa mahInAnA kRSNapakSanI caturdazInA divase caDhamA mUla nakSatramA gayA, tyAre rANIe rAtre putrane janma ApcA. eTale ANI tA dADhudane lIdhe te garbhathI bhIti pAmI hatI, tethI janmatAMja tene pUrve karAvI rAkhela kAMsAnI eka peTImAM teNe nakhAvye ane pachI rAjAnA ane peAtAnA nAmanI e vIMTI sahita tathA patrikAyukta te ratnAthI bharelI peTIne dAsI mAraphate teNe yamunA nadInA jaLamAM nakhAvI ane rAjAne kahyu ke-- putra janmatAMja maraNu pAmyA. have nahI te peTIne zApuranA dvAra AgaLa laI gaI. tyAM prabhAte zAcakarma karavA AvatA subhadra nAme eka rasanA vepArIe te peTI dIThI ane jaLacakI tene mhAra kheMcI kahADI. tenI aMdara patrikA, ratna ane vIMTIsahita ALacadranI mAphaka te khALakane teNe joce. pachI tene ghera lai jaIne mRtavatsA ( jenA khALaka marI jatA hoya te) evI peAtAnI srane te ha pUrvaka teNe suprata karyo. te da MpatIe phaMDasa evu tenu nAma pADyuM. te vRddhi pAmatA lahuM karanAra hAvAthI mALAne kuTavA lAgyA, tethI te vaNikane leAkeA upAla bha devA lAgyA eTale tene daza varSa thatA tenA pitAe vasudevakumArane sevaka tarIke sApyA. te tene bahuja priya thai paDacA. pachI vasudevanI sAthe kasa khakhI kaLA zIkhyA. tenI sAtheja ramatA ane cauvana pAmyA. te vasudeva ane kasa eka rAzimAM AvelA sAma ane maMgala jevA zobhatA hatA have thaktimatI nagarImA vasurAjAnA putra suvasurAja ke je kAryaka kAraNathI bhAgIne nAgapuramAM cAlye gaye. tyA tene bRhadgatha nAme putra thayA. te rAjagRhamAM thayA. tyA tenI sa'tatimA jayadratha zA hato tene pracaMDa mAjJAvALA, ane traNa khaMDanA svAmI jarAsadha nAme prativAsudeva putra thayA. eka divase teNe dUtanA sukhathI samudravijaya rAjAne A pramANe Adeza karyo baitADhaya parvatanI pAse siMhapura nagaramAM duHsahu evA si Mhasthane mAdhIne ahIM laI mAvA. si'haeNrathane lai AvanArane mArI jIvayazA nAme putrI ane manavAchita eka nagara ApIza. " e pramANe dUtanu vacana sAMbhaLIne samudravijayane namaskAra karI, jarAsaMdhanI AjJA duSkara chatA tema karavAne vasudeve mAgaNI karI. tyAre samudravijaya mAlyA~~ huM kumAra ! hajI tuM sukumAra che, mATe yuddha karavAnA tArA avasara nathI, mATe e mAgaNIthI sa' eTale vasudeve pharIvAra AgrahapUrNAMka rAjane vinatI karI, tethI na chuTake tene ghaNI senAnI sAthe vidAya karyo eTale ahuja harSathI tarataja prayANulabhA vagaDAvIne vasudeva kasanI sAthe si Mhapura tarapha cADhyA, ane cAThAMja divaseAmAM te siMhapura AvI pahoMceA. pachI pararAjyanuM Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra zrI neminAtha caritra. sainya Avela jANIne siharatha paNa sihanI jema siMhapurathI bahAra nIkaLe, ane bane senAonuM moTuM yuddha thayuM evAmA si hariye vasudevanI senAne kSaNavAramA parAsta karI dIdhI. eTale kasane sArathi banAvIne vasudeva pote sa grAma karavAne taiyAra thaye, ane vijayane IcchatA te bane paraspara yuddha karavA lAgyA. evAmAM karA sArathipaNAne tajIne mArA eka sugarathI si harathane ratha tarata bhAgI nAkhe, tyAre kasane haNavAne kodhathI jAjavalyamAna siMhara taravAra khecI kahADI. eTale vasudeve bhurama (bhAlA) vatI tene muSTi pradezamA bhANI nAkhI. pachI chala ane baLathI utkaTa thayela kese, bakarAne jema varU upADe tema siMharathane upADI bAdhI laIne vasudevanA rathamA nAkhyuM. have siharathanuM sainya bhagANu pAmatAM vijayI vasudeva siMha rathane laIne kasasahita pitAnA nagaramA Avyo. pachI samudravijaye vasudevane ekAtamAM kahyuM ke-"koki nAmanA jJAnIe mane A hitavacana kahyuM che-"A chavayazA je jarAsa dhanI kanyA che, te sArA lakSaNa rahita che, mATe pati ane pitAnA kuLano kSaya karanArI thaze. ane vaLI jarAsaMdha siharathane lAvavAmAM tane InAma tarIke te kanyA Apaze, mATe tene tajavAne keI upAya zodhI kahADaje."te sAbhaLIne vasudeva bolyA-"raNamA siMharathane kasa bAdhI lAvyuM che, mATe jIvayazA tene apAvavI. eTale rAjA kahevA lA-te vaNikaputra che, mATe tene meLavavAne te IcchatuM nathI. paraMtu parAkrama jetA te te kSatriya jevuM lAge che ? pachI gada ApIne kaMsanA sAbhaLatA teNe rasavaNikane pUchayuM, eTale AdithI mADIne teNe tene vRtAMta badhA kahI batAvyA. ane ugrasena tathA dhAriNInA nAmanI be vITI ane patrikA teNe rAjAne sopI. te patrikA vAcatA badho vyatikara rAjanA jANavAmAM AvI gaye. tyArapachI "A ugrasenane putra mahA bhujAvALo yAdava che, nahi te AvuM baLa kacAthI hoya? " ema badhAnI AgaLa kahI, kaMsanI sAthe jaI savijaye jarAsaMdhane siMharatha so, ane kasane parAkrama kahI saMbhaLAvyuM. eTale saMtuSTa thaIne jarAsaMdhe potAnI jIvayazA kanyA ane pitAnA rASathI teNe mAgela mathurA tene ApI. pachI jarAsaMdha pAsethI lazkara meLavI, mathurAmA AvI, atyaMta krUra ane duSTa evA kase potAnA pitAne bAdhIne pAjarAmAM nAkhI dIdhA. ugrasenanA atimukta vigere putro thayA, paraMtu te vakhate atimukta pitAnA duHkhathI vairAgya pAmIne dIkSA laI lIdhI. pachI kase te rasavaNika subhadrane zairyapurathI bolAvI kRtajJamAnI teNe suvaNadikanuM dAna ApIne tene satkAra karyo. eka divase dhAriNI rANue pitAnA patine sukta karavA kaMsane kahyuM, paraMtu tenA vacanathI paNa koI rIte kaMse pitAne chUTe na karyo. eTale te dhAriNI Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - vasudevakumAranuM vRttAta. niratara kaMsanA mAnItA lokonA ghare jaIne kahevA lAgI-- tene me kAMsAnI peTImAM nAkhIne nadImAM vahete karyo te ugrasena rAjAne khabara paNa na hatI, te sarvarIte niraparAdhI che e te mAreja aparAdha hato, mATe A mArA patine suta karI. tenI bhalAmaNathI kasane samajAvatAM paNa teNe pitAne mukta na karyo pUrvabhavanuM nidAna zuM anyathA thAya? have samudravijaya, jarAsa dhathI satkAra pAmI potAnA baMdhuo sahita te pitAnA nagaramA gayo evAmA vasudevane zairyapuramA bhamate joIne jANe mAtrathI AkRNa thaI hoya tema rUpa, saubhAgyathI mohita thaIne strIo tenI pAchaLa pAchaLa pharavA lAgI. e pramANe krIDAthI Amatema bhamatAM vasudeve keTaleka kAla vyatIta karyo eka divase mahAjane AvIne rAjAne ekAtamAM kahyuM- he svAmina! vasudevanA rUpathI strIoe pitAnI maryAdA mUkI dIdhI che je ekavAra paNa vasudevane jIe che, te tene vaza thaI jAya che. to je strIo tene vAravAra pharate jue che, teonuM te kahevuM ja zu? "mahAjananuM A vacana sAbhaLI rAjAe kahyuM ke-he mahAjane! tamArI dhAraNA pramANe huM karIza.' ema kahI temane visarjana karyA pachI parivArane rAjAe kahyuM ke-A vAta vasudevane keIe kahevI nahi. 'have eka divase namaskAra karavA Avela vasudevane pitAnA khoLAmAM besArIne samudravijaye kahyuM ke"he bhrAta 1 ramatamAM rakhaDatA tuM kRza thaI gayA che, mATe have tamAre bahAra nIkaLavuM nahi. mArA ghare ja raheje, ane tyAM navI navI kaLAo zIkha ane prathamanI zIkhelI che, tene yAda kara kalArvata purUSanI gaNIthI tane AnaMda thaze." vinItA vasudeve te kabula karyuM ane tyA gIta, nRtyAdinA vidathI divasa gALavA lAgyuM. eka divase tyA AvatI gaMdhavAhinI kujIne teNe pUchayuM ke- A gaMdha kone mATe che?" te bolI ke-"he kumAra ! A gaMdha zivAdevIe samudravijayane mATe mokalela che. tyAre te mane paNa e kAma Avaze" ema bolatA vasudeve jarA mazkarI karIne te gaMdhadravya chInavI lIdhuM. tethI teNe roSamAM AvIne tene A pramANe kahyuM-tArAmAM AvA kulakSaNa che, tethI ja tuM A badhAmA paDaze che.te - e zI rIte ?" eTale dAsIe ja bhayabhIta thaIne nagaravAsIone vRttAMta mUlathI kahI saMbhaLA, kAraNake chAnI vAta strIonA hadayamA. vadhAre vakhata rahI zakatI nathI. te sarva vyatikara sAbhaLatA vasudeva vicAravA lAgyo- strIonI pitAnA tarapha rUci vadhAravAne A mATe vasudeva bhrAtA nagaramA bhame che" ema rAjA mAre mATe vicAra dharAve che, te mAre have ahIM rahevAnuM zuM kAma che?" ema ciMtavI, pelI dAsIne visarjana karI, saMdhyA vakhate guTikAthI veza badalAvIne tenagaranI bahAra nIkaLI gaye. bahAra jaIne zamazAnanI Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritra- najIka rahelA kANathI teNe eka citA taiyAra karI, ane temAM eka anAtha kaI muDadAne saLagAvI dIdhu. pachI vaDIlone namAvavA pitAnA hAthe eka patramA che kaleka lakhIne tene eka thAMbhalAmAM laTakAvI dIdhuM. te A pramANe "doSatvenAbhyadhIyanta, gurUNAM yadguNA janaiH / tti jIvana pUrama, vAvavA nokavirAra" | Pin tataH santamasantaM vA, deoSa me svavitarkitam / sArtha gurava ziva pUrvata" 2. artha--jenA guNone lekee vaDIle AgaLa deSarUpe kahI batAvyA, tethI jIvatAM chatA pitAne mRta samAna mAnanAra vasudeve agnimAM praveza karyo. mATe potAnIM kalapanA pramANe mAre deSa hoya ke na hoya, chatA he vaDalA! tame te badhuM sahana karo ane nagaravAsIo paNa mUlathI sahana kare ? e pramANe lakhI, potevipravezane dhAraNa karI, ADe mAge bhamatA sanmArga pAmIne te AgaLa cAlyA. tene joIne potAne pIyara jatI rathamAM beThelI kaIka strIe potAnA mANasene kahyuM ke-"A thAkI gayelA vipra susApharane rathamAM besAre. eTale te lekee tema karyuM, tethI vasudeva sukhapUrvaka eka gAme pahee tyAM nAnA ane bhejana karI sAMje eka yakSanA madiramAM gaye. have zaryapuramA "vasudeve agnimAM praveza karyo ema jANavAmAM AvatAM parivAra sahita badhA yAdavoe AkaMda karIne tenA mRtakArya karyA. A vAta sAMbhaLIne vasudeva nizcita thaI vijaya kheTa nagaramAM gaye. tyA sugrIva rAjAne thAmA ane vijayasenA nAme kalApAtra be kanyA che. tyA kaLAthI jItavAnI zaratathI vasudeva te banene para te banenI sAthe ramata karatA vasudeva sukhapUrvaka tyAM rahyo. pachI vasudevanI vijayasenA patnIthI bIjA vasudeva je addhara nAme putra thaze. pachI te nagarathI paNa teNe AgaLa prayANa karyuM, ane mahA aTavImAM AvatA jaLanI apekSAthI te jalAvara nAme saravara para gaye, tyAM jagama vidhya parvata samAna eka hAthI tenI sAme deDyo. mRgeMdranI jema tene kheda 5mADIne kumAra tenI upara caDI beThA. tene gajarUDha joIne amiAli ane pavanajaya nAme vidyAdhAe kuMjarAvarta udyAnamA laI jaIne kumArane chaDI mUkyo. tyAM azanivega vidAdharapatie tene potAnI zyAmA nAmanI kanyA ApI. ane tenI sAthe te sukha bhogavavA lAgyA. tyAra pachI tenI vINA vagAkavAnI kaLAthI saMtuSTa thayela kumAre tene varadAna ApyuM, eTale teNe tamArI sAthe mAre viyeAga kadI na thavuM joIe." evuM varadAna mAgyu. A pramANe vara mAgavAnuM teNe kAraNa pUchayuM, eTale te bolI ke Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasudevakumAranuM chattAMta vaitADhya parvatapara kiragIta nagaramAM acijAlI nAme rAjA hatA, tenA talaga ane azanivaga nAme be putra thayA. javalanavegane rAjyapara besArIne arNimAlIe dIkSA lIdhI. have javalanaganI vimalA rANIne aMgAraka nAme putra thaye ane huM azaniveganI suprabhA rANuthI janmelI putrI chuM. pachI javalanaga azanivegane rAjya ApIne svarge gaye. eTale pitAnI vidyAnA baLathI tene bahAra kaDhADIne aMgArake rAjya laI lIdhuM. pachI mArA pitA adhyA"pada parvata para gaye ane tyAM AMgirasa nAmanA eka cAraNamunine teNe pUchayuM- "he bhagavana! mane rAjya maLaze ke nahi?? tyAre muni bAlyA ke "tArI zyAmA putrInA patinA prabhAvathI tane rAjya maLaze ane te jalAvartanA hAthIne jItavAthI oLakhAze." pachI suninA vacana5ra vizvAsa rAkhI, mAre pitA ahIM nagara vasAvIne rahyo che, ane tyA jalAvarta para niraMtara be vidyAdharane mokale che. tyAM hAthIne jItIne tame tenA para beThA eTale te vilAe tamane joyA. eTalA mATe che svAmina ! tamane ahIM laI AvyA che ane azanivega mArA pitAe tamArI sAthe mane paraNAvI. ane vaLI pahelAM dharaNendra ane vidyAdharee maLIne e nirNaya karyo che ke - Ahata caityanI najIka ane sAdhunI samIpe rahela jI sahita ene je mAraze, te vidyArahita thaI jaze. e kAraNa mATe te svAmina ! meM tamArA aviyAga mAge, ke jethI aMgAraka ekalA tamane na mAre." e sAMbhaLI kumAra tenI sAthe kalAbhyAsanA vinodamAM vakhata vItAvavA lAgyA. eka divase potAnI strI sAthe sutela kumArane rAtre aMgAraka upADI gaye. evAmAM vasudeva jAgrata thatAM mane koNa upADI cAlya?" ema vicAra kare che, tevAmAM yama samAna mukhavALA aMgArakane "ubhuM rahe" ema bolatI ne khaDagane dhAraNa karatI zyAmAne teNe dIThI. eTale aMgArake teNanA be kaTakA karI nAkhyA. AthI pIDA pAmatA vasudeve bane bAju aMgArakanI sAthe yuddha karatI be zyAmA joI eTale A mAyA che, ema dhArIne vasudeve te aMgArane mAthAmAM suSTi prahAra karyo. e prahAranI pIDAthI teNe kumArane AkAzamAMthI paDatA mUko ane te caMpAnagarInI bahAra sarovaramA paDaze. haMsanI jema te sarovara tarIne tenA taTapara AvelA upavanamAM rahela zrI vAsupUjyabhagavaMtanA caityamAM teNe praveza karyo, bhagavaMtane vaMdana karI, bAkInI rAtri vItAvIne te bhegA thayelA eka vipranI sAthe caMpAnagarImAM gaye, tyAM sthAne sthAne vINA vagADatA yuvAnane joIne tenuM kAraNa teNe pelA brAhmaNane pUchayuM. eTale brAhmaNa bolyo ke "ahIM cAdara nAme eka zeTha che, tene gadhavaranA nAme kanyA ke je atyaMta rUpavatI ane kalAvatI che, tene evuM paNa che ke "sa gItamAM mane je jItaze, te mAre bhartI thaze. tethI A badhA loko vINu vagADavAmAM tatpara thaI gayA che mahine mahine sugrIva Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha triane cazAgrIva nAme saMgItAcAryonI pAse atuma (parIkSA) thAya che. A pramANe vipravacana sAbhaLI tyA ekI sugrIvanI pAse te vipra vage jaIne kahevA lA-"huM tamane skIdila nAme brAhmaNagaMdharvasenAnI IcchAthI tamArI pAse saMgIta zIkhIza. dara dezathI AvelA ane tame ziSya banAvIne rAkhe. AtA mUkha lAge che ema dhArIne sugrI mada buddhithI anAdarapUrvaka tene pAse rAkhyuM. have vasudeva grAmya bhASAthI lene hasAvatA ane potAnA svarUpane gopavate te saMgIta-adhyayananA sipathI sugrIva pAse rahyA pachI vAdane divasa AvyuM, tyAre sugrItranI zrIe potAnA putranA jevA sanehathI vasudevane be vastra ApyAM tenI pahelAM sthAmAe Apela vastra ane te be vastrane kumAre kene kAtuka upajavatAM paherI lIdhAM. te vakhate ke tenI mazkarI karI ke -Aje tuM cAla, gaMdharvasenAne vivAthI jItaje, tu saMgItane jANanAra che. eTale te lekene hAsyalIlAthI prema upajAvate te sabhAmA gaye. tyAM leAkAe upahAsapUrvaka tene uMce Asane besAryo, evAmA gaMdharvasenA tyAM AvI ane pitAnA dezanA ane paradezanA ghaNA sagIta jANunAone teNe jItI lIdhA. have tyAre pitAnA vAdane vakhata Avye, tyAre kumAre potAnuM rUpa pragaTa karyuM. te joIna kumArI tarata Abha pAmI, ane leke paNa A kaNa?" ema vismaya pAmyA. pachI tene je je vINA tene ApI, te te vINAe catura kumAre dUSita karI batAvI. eTale gaMdharvasenAe tene potAnI viNA ApI tene sajaja karIne te bhe-"he sabsaA vINAthI mAre zuM gAyana gAvuM?" te bolI-he saMgItajJa mahApA cakravatInA cha badhu viSNukumAranA trivikrama sabaMdhI saMgIta kara." pachI vasudeve evI rIte vagADazuM ke jethI sabhA sahita gaMdharvasenAne teNe jItI lIdhI badhA leke jANavA lAgyA ke A kAIka lakattara purUpa che pachI te rUdatta zreNI badhA vAdI-vagADanArAone visarjana karI vasudevakumArane ge rava pUrvaka pitAne ghera teDI ga, ane vivAha samaye chIe tene pUchayuM ke- he vatsa! kyA gotrane udezIne tane huM mArI kanyA Apu?" tyAre vasudeva jaNa hasIne be -je tamane ThIka lAge, te kuLa bole chIe kahyuM --A vaNika putrI che, eTalA mATe tene A eka hasavAnuM kAraNa maLyuM; paraMtu putrIne zarUAtathI vattAta te huM tane vakhata Ave kahI batAvIza." ema kahIne teNe vara kanyAne vivAha karyo pachI guNathI rajita thayelA sugrIva ane carogrIve paNa pitAnI zyAmA ane vijyA nAmanI be kanyA vasudevane paraNAvI. eka divase cArUdate vasudevane kahyuM ke-gaMdharva senAnA kulAdika sAbhaLo Aja nagarImA bhAnu nAme mahA dhanavAna vyavahArI hatuM, tene subhadrA nAme strI hatIputranA abhAve te mane kheda pAmatA hatA eka vakhate temaNe Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - vasudeva mAnuM vRttAMta cAraNa munine pUchayuM -"amane putra prApti thaze?? eTale te thaze ema kahIne cAlyA gayA. anukrame huM temane putra thayo. eka divase mitronI sAthe krIDA karatA siMdhu nadInA taTapara ke AkAzagAmI purUSanAM manahara pagalAM mArA jevAmAM AvyAM. temAM strInA pagalA levAthI "te sapriya che" ema mArA jANavAmAM AvyuM. AgaLapara vaLI kadalIgRha, puSpazacyA, DhAla ane taravAra mArA jevAmA AvyA, tyAM najIkamAM eka vRkSanI sAthe lehanA khIlAothI sajaDa karela eka vidyAdharane meM joye. ane tenI taravAranA sthAnamAM auSadhinA traNa valaya dIThA. temAM eka auSadhi prayoga karIne meM mArI buddhithI tene chuTa karyo, bIjI auSadhithI traNarahita karyo ane trIjIthI te saceta thaIne mane kahevA lA -"vaitADhya parvata para zivamadira nAme nagaramAM maheMdravikrama rAjAne huM asitagati nAme putra chuM. eka divase dhUmazikha ane gAramuMDa nAme be mitre sahita krIDA karate huM himata parvata para gaye. tyAM mArA mAmA hiraNyaroma tapasvInI sumAlika nAme eka ramaNIya kumArI meM joI. tyAMthI kAmA thaIne huM mAre sthAne gaye. mitranA mukhathI mArI tevI sthiti jANune mArA pitAe tarata te kanyAne teDAvIne tenI sAthe mane paraNu eTale tenI sAthe lega vilAsa karate huM tyAM raho.eka vakhata dhamazikha temAM Asakta che ema keTalIka igita ceSTAthI mArA jANavAmAM AvyuM. te paNa huM tenI sAthe pharate pharate ahIM AvyuM. pachI vizvAsaghAti teNe pramatta evA mane khIlAthI sajaja karyo ane sukumAlikAnuM haraNa karyuM. paNa A vakhate tame mane mukta karyo, te niSkAraNa mitra evA tAre huM zuM pratyupakAra karU ke jethI huM RNa mukta thAuM." eTale meM kahyuM-he suMdara! huM tArA darzanathI kRtakRtya chuM." pachI te vidyAdhara uDIne cAlyA gaye ane huM ghare gaye. anukrame huM vana pAmyuM, eTale mArA pitAe sarvArtha nAmanA mArA mAmAnI mitravatI nAme putrI, zubha divase mane paraNAvI. paraMtu huM kaLAmA Asakta hovAthI leza paNa tenI sAthe bhega bhegavavA tatpara na thaye, mArA mAtApitAe evu joIne " A mugdha che" ema jANyuM. pachI huzIyArI vadhAravA mATe mAta pitAe mane lalita (haka) gejhImAM jeDa. eTale huM mArI IcchA mujaba upavanAdikamAM pharavA lAgyA. kaliMgasenA vezyAnI vasatisenA nAme putrInA ghare bAra varasa meM vilAsa karyo. tyAM ajJAnathI seLa keTI suvarNa meM vyaya karyo. tyAra pachI " A daridra thaI gayo che ema jANIne kaliMgasenAe mane kahADI mUko. eTale mAbApanuM maraNa jANIne duHkhI thayela me haiye dharIne vyApAra karavAne mATe potAnI patnInAM AbharaNe lIdhA ane eka divase mAmAnI sAthe uzIravati nagara tarapha huM cAle tyAM te AbharaNenA badalAmAM me kapAsa kharIdyo tyAMthI tAlima nagarI tarapha jatA Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritrate mAre kapAsa dAvAnaLathI baLI gaye. eTale mane nirbhAgI samajI mAmAe tajI dIdho. pachI azvapara besIne huM ekale pazcima dizA tarapha cAlyo. evAmAM te azva paNa marI gaye, eTale huM pAdacArI (page cAlanAra) thaye, lAMbA mArgathI hu zuSA, tRSAthI vyAkula ane kalAta thAkela) thayA, ane vaNikalakethI vyAsa evA pricaMgupuramAM huM gaye. tyAM mArA pitAnA mitra suredra te divyane bhejanAdikathI mAre satkAra karyo ane huM sukha pUrvaka tyA raho. eka vakhate vepArathI vadhArela lakSa dravya laI teNe vAryA chatAM karIyANuM laIne huM samRddha para caDe. pachI yamunA dvIpamAM AvI tyAM AvelA nagarAdikamAM gamanAgamana karatA meM ATha kaTi suvarNa upArjana karyuM. pachI huM mArA dezabhaNI cAlyA, paraMtu devAze samudramAM vahANa bhAMgI gayuM. paNa mane eka pATIyuM maLavAthI sAta divasa taratAM taratAM udabAvatIvela nAme kinArA para huM pahoMce. tyAMthI mahAkaSTa rAjapura nagare AvyuM. tyAM hAra AzramamAdinakaramabha nAme triraMDIne meM joyA tene potAnA kulAdika meM kahI saMbhaLAvyA. eTale putranI mAphaka teNe mArI baradAsa karI. pachI eka divase te tridaMDIe mane kahyuM- "he vatsa! tuM thanAthI lAge che. mATe cAla ApaNe parvata para jaIe. tyAM tene rasa ApIza, ke jenAthI tame koTi gAme suvarNa prApta thaze." ema sAMbhaLI dhanane lobhI huM harSapUrvaka tenI sAthe cAlyuM. ane eka mahA aTavAmA AvI pahe. pachI te patinA madhya bhAgamAM jatAM huM ane tridaMDI, bahu yaMtrazilAthI vyAsa ane camanA sukha samAna durgapAtAla nAmanA mahakhila pAse gayA. tenA dvArane te tridaMDIe maMtrathI ughADyuM ane ame baMnee temAM praveza karyo, tyAM bahu bhamatAM cAra hAtha pramANa vistRta ane narakanA dvAra samAna bIbhatsa evA rasanA sthAnarUpa phapane ame je eTale tridaMDIe kahyuM- tu kuvAmAM utara ane A tumaDAmA rasa laI le," pachI teNe deraDI pakaDI ane huM mAMcIpara chesIne kuvAmAM utaryo. tyA cAra mAthA nIce utAratA mekhalAthI baMdhAyela rasa mArA jevAmAM AvyuM. pachI huM rasa levAne taiyAra thaye, tevAmAM koIe mane niSedha karyo, eTale huM - tridaMDI bhAgavatanI preraNAthI cArUdata nAme vaNike meM ahIM praveza karyo che, te mane zA mATe niSedha karavAmAM Ave che?'te --"huM paNa dhanane lobhI vANuM chuM. te diDIe mane kuvAmAM nAkhe che ane pApI te pote cAlyA gaye. rasathI mArA zarIrano nIceno bhAga khavAI gayo che, mATe tu ahIM praveza na kara tArA tuMbaDAmA huM rasa nAkhI - pIza." pachI meM tene tuMbaDuM AvyuM, eTale teNe rasathI bharIne mArI mAnI nIce bAMdhI dIdhu. te rasa joIne meM deraDI kapAvI, tethI te tridaDIe deraDI kheMcI ane lagabhaga kuvAnA kAThA najIka AvatA teNe mArI pAse rasa mAge, Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasudevakumAranuM vRttAMta paNa mane te vhAra kahAvate na hatuM. eTale tene rasalukhya ane hakArI jANIne rasane meM kuvAmAM nAkhI dIdhe, AthI teNe mane paNa mAcI sahita kuvAmAM nAkhI dIdhA. huM kuvAmA vedI (bAdhela bahAra paDate eka bhAga) upara paDe eTale akAraNu baMdhu evA teNe pharIne mane kahyuM -"te kheda karIza nahi, tuM rasanI aMdara paDaye nathI. vedikA upara rahyo che. mATe ahIM jyAre gedhA (gha) Ave tyAre tenuM pUchaDuM pakaDIne tAre nIkaLI javuM. tenI rAha have jeyA kara." A tenA vacanathI keTaleka kAla huM te kuvAmAM paDI rahyo, ane vAra vAra namaskAra gaNatAM tenAM AvAsanAthI huM svastha thaze. evAmAM te purUSa maraNa pAmyuM. eka divase me bhayaMkara zabda sAMbhaLyo, ane manamAM cakita thaye, paNa tenuM vacana yAda karIne "te gha AvatI haze" ema mArA manane nizcaya thaye. evAmAM te gha rasapAna karavAne AvI, ane vaLatA tenA pUchaDAmA hu coMTI paDaze. te pUchaDAthI huM bahAra nIkaLyo. pachI tene meM mUkI dIdhuM. ane mUcchita thaIne huM dharaNapara DhaLI paDaze. kSaNavAra pachI sAvadhAna thaI ja galamA bhamatA mane eka ja galI pADAe je. evAmAM ha eka zilA upara caDI gaye. te zilAne potAnA uMcA zIMgaDAthI mAratA te pADAne ajagare pakaDaye. te banenu yuddha cAlatA huM utarIne bhAgya ane vegathI ja galanA cheDe Avela eka gAmaDAmAM pahoMce tyA mAmAnA mitra rUda mane dITho ane mArI baradAsa karI. pachI kaIka nyUna eka lakSa dravyanA bhADa laIne te sthAnathI rUdradattanI sAthe suvarNabhUmi tarapha huM cAlyuM. pachI ISavegavatI nadI UtarIne ame baMne girikuTa (parvatanA zikhara) para gayA. tyAM vetravanamA TakaNapradezamAM pahocyA. tyAM be bakarA laI tenI para ArUDha thaine te ajapatha (bakAthI javAya te mAga)ne ame oLa. eTale rUdra cheche A sthAnathI page cAlanArAone mArga maLe tema nathI. mATe ApaNe A be bakarAMne mArIne tenAM mAsane bhAga bahAra karI ane vALane bhAga Adara rAkhI be dhamaNa banAvIe ane tenI aMdara ApaNe praveza karIe, pachI ahIM AvatAM bhAraMDa pakSIo mAMsanA bramathI ApaNane upADIne suvarNabhUmimA laI jaze." tyAre meM kahyuM ke jemaNe ApaNane viSamabhUmithI pAra UtAryA, te potAnA baMdhu samAna e bakarAMone ApaNAthI kema haNAya? e rIte mAruM vacana sAMbhaLIne te be - A bakarA kaI tArA nathI! ema kodhathI bolIne teNe potAnuM bakaruM mArI nAkhyuM. eTale bIju bakarUM dIna ane kAyara daSTithI mane jovA lAgyuM. tene meM kahyuM ke tAruM rakSaNa karavAne hu samartha nathI. zuM karuM? te paNa jainadharma tAruM zaraNu thAo saMkaTa paDatA te dharmaja badhu, pitA ane mAtA samAna che. pachI meM kahela dharmane teNe zira jhukAvIne svIkAra karyo. ane navakAra maMtranuM zravaNa karyuM. evAmAM rUdradatte tene mAryo eTale te devaleke gaye. have ame bane charI laIne Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritrate dhamaNunI adAra peThA. pachI tyAM AvelA be bhAraDa pakSIoe amane upADyA. eka mAMsanI IcchAthI te baMne vacce yuddha cAlyuM, tevAmA hu sarovaramAM paDa. eTale charIvatI te dhamaNane phADI, sarovara tarIne huM bahAra nIkaLe. AgaLa cAlatA eka aTavImA mahAparvatane meM dIThe tenI upara caDatA me kAtsa rahelA eka munine necA ane vAdyA. eTale dharmalAbha ApIne te muni belyA -"he cArUdatta ! A viSama bhUmimA tu zI rIte AvI caDyo kAraNa ke ahIM devatA ane vidyAdhara zivAya anya koI AvI zakatA nathI. jene tame pUrve mUkAvyuM hatuM, te ha amitagati cha, te vakhate AkAzamAM uDatA meM te varIne aSTApada parvata pAse pakaDe eTale mArI prIne tajIne te aSTApadanA zreSTha viSama sthAnamAM bhAgI gaye pachI te paDatI evI sArI strIne laIne potAnA sthAne gaye tyArabAda mArA pitAe mane rAjyapara besArIne pote hiraNayaka ane suvarNakabha muninI pAse dIkSA lIdhI. have mArI mAramA strIe siMhayazA putrane janma Ape. ane bIjo mAre varAhagrIva putra mArA samAna parAkrama vALe thaye vaLI bIjI vijayasenA patnIthI sarva saMgItamAM nipuNa evI gaMdhavasenA putrI thaI. pachI rAjya, rAjya ane vidyAo mArA ane putrane ApIne me paNa pitA-gurUnI pAse sayama svIkAryo, A lavaNasamudramA Avela kalakake nAme dvIpa ane kaTaka nAme parvata che. have tuM kahe, ke ahIM zI rIte Ape." e pramANe munie pUchatA meM badhuM mAruM sakaTa kahI saMbhaLAvyuM. evAmAM tenA samAna be vidyAre tyAM AvyA, ane temane namyA. tenI sadaza hovAthI te ane tenA putra haze ema anumAnathI huM samajI gaye. pachI sunie temane kaho ke -are! tame cArUkatane praNAma kare " eTale "tAta tAta ema chelatA teo mane praNAma karIne beThA. evAmA AkAzamAMthI eka vimAna utaryuM. temAMthI eka deve utarIne prathama mane traNa pradakSiNA ApIne vaMdana karyuM, ane pachI sAdhune teNe vadana karyuM eTale A vaMdana-viparyaya (vidhi joIne te be vidyAdharae tene pUchatA te kahevA lAgyA-"A cArUdatta mAro dharmAcArya che. te A pramANe kI nagarImA vedane jANanArI sutA ane sulasA nAmanI parivrAjakkA be bhaginI hatI. temaNe ghaNA vAdIone jItI lIdhA hatA. eka divase tenI vAda vArtA sAbhaLatA mahAvAdI yAjJavalkaya nAme mahAna tApasa paradezathI AvI caDyo. teNe te mane jItI lIdhI prathama karela paNane lIdhe te tenI dAsI thaI gaI. navatarUNa cusAte navataraNa yAjJavalkayanI zuzruSA karatI hatI, tevAmAM te kAmAbhilASI va. kAzInI najIkanA sthAnamAM rahetA te tenI sAthe kAmakrIDAmAM Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R vasudeva kumAranuM vRtAMta. paDyuM. tema karatA yAjJavalkayane tenAthI putra thaye. eTale lokeSavAdanA bhayathI te bane. bALakane pIpaLAnI nIce mUkI daIne kayAka bhAgI gayA. te jANune zubha drAe te bAlakane putra tarIke svIkAryo. potAnI meLe mukhamA AvI paDela pimpalalane khAte joIne tenuM pippalAda evuM yathArtha nAma teNIe pAyuM. pachI tene te ucheravA lAgI ane vedAdika bhaNAvatI hatI. te mahA buddhizALI ane vAdInA garvane gaMjanAra thaze. tenI sAthe vAda karavAne sulasA ane - yAjJavaya tyA AvyA. te banene teNe vAdamAM jItI lIdhA. pachI te banene pitAnA mAbApa jANI " emaNe mane janmatAja tajI dIdhe " AthI phodhamA AvIne teNe mAtA-pitRmeya pramukha yonI sthApanA karIne pitAnA mAtapitAne vadha karyo. hu pippalAdane ziSya vAmbalI nAme Ama tema pazu medhAdika ya karAvatA ghara narakamAM gaye. narakamAthI nIkaLIne huM pAMca vAra pazu thaye, ane krUra brAhmaNoe vAraMvAra yajJamAM mane mAryo. pachI TaMkaNu dezamAM huM bakare thaye. tyA rUdranA mAratAM A cArUdatte mane dharma saMbhaLAvavAthI haMsA dharma devaleke gaye, tethI cArUdatta mAre dharmAcArya che, eTale meM tene prathama namaskAra karyo, ane kramane oLage nahi." te deve pelA vivAdhane e pramANe kahIM, eTale te baMne kahevA lAgyA--A cArUdatta jema tAre upakArI che, tema amArA pitAne te jIvitadAna ApanAra che. pachI te devatAe mane kahyuM che cArUdattA A loka-saMbadhI tAro huM zu pratyupakAra karUM?" meM kahyuM ke--samacapara tAre AvavuM" pachI te deva svasthAne cAlyA gayA. tyAthI baMne vidyAdhara mane zivamaMdira nagaramAM laI gayA. tyA te ane vidyAdharee, temanI mAtAe temanA baMdhuoe tathA bIjA vidyAre e mArA satkAra karyo ane adhikAdhika mAna pAmatA huM tyAM rahyo. A gaMdharvasenAne dekhADIne mane te ane A pramANe kahevA lAgyA-"amArA pitA dIkSA letA amane A pramANe Adeza karI gayA che--amane jJAnIe kahyuM che ke tamArI A bahenane kaLAmA jItIne vasudevakumAra paraNaze, mATe mArA badhu cArUdatta bhUmicarane A kanyA sapaje, ke jethI vasudeva bhUmicara ene sukhe paraNuM zake " mATe tArI putrI samAna evI A kanyAne tuM laI jA." ema temanA kahevAthI te kanyAne laIne jeTalAmAM huM mArA nagara tarapha javAne taiyAra thaye tevAmA te deva AvyA. pachI te deve, ane vidyAdhare, temanA sevake ane bIjA vidyAre himAnathI lIlA karatA kSaNavAramA mane ahIM laI AvyA, ane suvarNa mANijya ane sUtAphaLa kaTi game mane ApIne te deva ane vidyAre pitapotAnA sthAne vAcA. pachI prabhAte me sarvArtha mAmAne, mitravatI strIne ane bAdhela veNIvALI Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritravasa senA vecAne joI, he vasudeva! A gadharvasenA kanyAnI ukSatti meM tane kahI batAvI. mATe ene vaNiputrI samajIne kadIpaNa tu tenI avajJA karIza nahi." e pramANe cArUdattanA mukhathI vRttAta sAMbhaLIne vasudeva te ga dharva senA sAthe adhika ramavA lAgyA. eka divase caitra mahine AvatA tenI sAthe rathamAM besIne udyAna tarapha jatA mAta ganA veSavALI ane mAtaga lekethI gherAyelI evI eka kanyAne teNe joI te banene paraspara vikArasahita joIne gadharvasenA rakata netra karI sArathine kahevA lAgI--"he sAthiA rathane jaladI calAva."teNe rathane utAvaLathI calALe, eTale tarata upavanamA jaI, tenI sAthe krIDA karIne pAche vasudeva ca pApurImA AvyuM. evAmAM te mAtaga samUhamAthI eka vRddha mAtagI AvI, AzISa daI, besIne A pramANe vasudevane kahevA lAgI pUrve zrIhave rAjya, vibhAga karIne pitAnA putrone ApyuM. te vakhate devage tyA nami ane vinami na hatA. eTale te bane rAjyane mATe sayamI prabhunI sevA karavA lAgyA. temanI sevAthI saMtuSTa thayela dharaNe ke vaita Dhatha parvataparanI be zreNinuM judu judu rAjya temane ApyuM. avasare pitAnA putrane rAjya ApI, te bane prabhu pAse dIkSA laIrukitamAM bIrAjamAna evA svAmIne jANe jevAneja mokSe gayA namisuta mAtaMga dIkSA laIne svarge gaye. tenA vaMzamA prahasita nAme vidyAdhapati che, ane huM tenI hiraNyavatI nAme bhArthI chuM. mAre putrasihadaSTa ane tenI putrI nIlayazA ke jene te joI che, he vasudeva kumAra' tene tuM paraNa. te tane joIne madanAtura banI gaI che. A samaya zubha che, te vilaMbane sahana karI zakatI nathI." A sAMbhaLIne vasudeva bolya'ta prabhAte Avaje huM vicArIne kahIza. te bolI-tyA AvIza ke huM ahIM AvIza, e koNa jANe che?" ema kahIne te kayAMka cAlI gaI. eka divase zrImatumA vasudeva sAvaramA kIDA karIne gaMdharvasenAnI sAthe sute. evAmAM tene hAthamAM majabUta pakaDIne "u" ema vAraMvAra bolatA evA bhUtane teNe sRSTi mAryA chatA te vasudevane harIne eka citA pAse laI gaye. tyAM vasudeve jAjavalyamAna arina ane bhayaMkara rUpavALI hiraNyavatI vidyAdharIne samakSa jaI "he bhUta ! tane svAgata che" ema teNue bhUtane kahetA te teNIne vasudeva sepIne kSaNavAramAM adazya thaI gaye. eTale te paNa jarA hasIne vasudekane kahevA lAgI he kumAra! te zuM vicAryuM che sudara! amArA uparAdha (Agraha) thI hajI paNag vicAra karI le. evAmA tyA pUrve joyelI, asarAonA parivArasahita lahamIdevInI jema potAnI sakhIo sahita nIlayazA tyA AvI. pachI pitAmahI (pitAnI mAtA) hiraNayavatI e kahyuM ke-tu tArA varane grahaNa kara" ema sAbhaLatA te vasudevane laIne AkAzamAM cAlI gaI. prabhAte hiraNaya Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasudeva kumAranuM vRttAMta vatIe vasudevane kahyuM-"he kumAra! meghaprabha vanathI vyAsa A hamAna parvata che. cAraNa munionA AzrayarUpa A parvatamAM javalanane putra aMgAraka, vidyAbhraSTa thavAthI karIne ahIM te vidyAone sAdhe che. tene vidyAo lAbA kALe siddha thaze, paraMtu tANa darzanathI te tarata siddha thaze. mATe tenA para upakAra karavAne tAre tyA javAnI jarUra che." vasudeva be -ene jevAthI sarSa" eTale hiraNayavatI vaitADhayapara zivamaMdira nagaramA tene laI gaI. pachI siMhadaMSTra rAjAe potAnA ghare teDI jaIne tene nIlayazA potAnI kanyA paraNAvI. evAmAM tumula zabda sAMbhaLatAM vasudeve tenuM kAraNa pUchayuM. eTale dvArapAla be -"ahIM zakaTaTyuba nAme nagara che. tyAM nIlavAnuM nAma rAjA ane tenI nIlavatI nAme rANI che. temane nIlAMjanAM kanyA ane nIla nAme putra che. jAtA ane bhaginI vacce prathama evA saMketa thayA ke- ApaNu putra putrInuM paraspara pANagrahaNa karavuM. nIlAMjanAnI putrI A tArI priyA nIlazA thaI, ane nIlakumArane nIlakaMTha nAme putra thaye eTale nIle pitAnA saMketa pramANe putrane mATe tenI mAgaNI karI, paraMtu e kanyAnA pitAe buhaspati nAmanA munine pUchatA munie kahyuM hatuM ke-adha bhAratane svAmI viSNuno pitA, yadukuLamAM utpanna thayela ane manmatha samAna rUpavAna e vasudeva eno vara thaze. tethI vidyAnA baLe rAjAe tane ahIM aNajo ane tuM e kanyAne paNa tene mATe nIla Avelo che ane te hArI gaye tethI A tumula zawda thAya che." ema sAbhaLI tenI sAthe krIDA karatA kumAra harSa pAmyA. eka divase zaradatamA vidyA ane auSadhione mATe hImAna parvata tarapha jatAM vidyAdharane kumAre joyA. eTale teNe nIlayazAne kahyuM ke-vidyAdAnamAM huM tAre ziSya chuM ! AthI teNe tene laIne hImAna parvata para AvI. tyAM kumArane kIDAbhilASi jANIne kadalIgRha vimuvIne te kumArane ramADavA lAgI. evAmAM teNIe eka mayUrane je ane te tene varNavavA lAgI-ahA!mayUra pUrNa kalApa (pILI) vALa lAge che. pachI te vismaya pAmIne pote ja tene lAvavAne mATe deDI, ane te mayUra pAse gaI eTale te banAvaTI mayUra tene potAnA khabhA upara besArIne garUDanI jema AkAzamAge upADI cAlya, AthI vasudeva paNa tenI pAchaLa doDatAM eka vrajI (gAye pUravAnuM sthAna) mAM AvI caDe. tyA gopIoe tene satkAra karyo. pachI rAtabhara tyAM rahIne prabhAte te dakSiNa dizA tarapha cAlya, ane giritaTa gAme AvyuM. tyAM praDha vedadhvani sAMbhaLatA keI brAhmaNane tenA pAThanuM teNe kAraNa pUchayuM. eTale te brAhmaNa be -"he kumArI pUrve rAvaNanA vakhatamAM divAkara nAmanA vidyAre potAnI putrI nAradaSine ApI. tenA vaMzamAM suradeva nAme brAhmaNa gAmane sukhI che. tenI kSatriyA nAme patniAthI vedane Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zrI nemanAtha caritra jANanAra evI sAmathrI nAme putrI utpanna thaI che. tenA varane mATe pitAe karAla nAmanA jJAnIne pUchatAM teNe kahyuM ke-- vaidyamA je ene jItaze, te ane paraNaze.' mATe tene jItavAne A loko vaidyAbhyAsamAM tatpara thayA che ahIM brahmadatta nAme upAdhyAya veda bhaNAvanAra che " have kAtukI kumAra pAte brahmaNa thaIne te veDhAcAya ne kahevA lAgyA. ha gatama gotrIya sthadila nAme brAhmaNu, tamArI pAse veda bhaNavA AgnyA che. eTale tenI anujJA thatA te veda bhaNavA lAgyA, pachI anukrame vedamA sAsannIne jItIne te paDye tenI mAthe bhAgavilAsa karatA vasudeva tyA rahyo eka divase vasudeva udyAnamA gaye, tya IMzamAM nAmanA IMdrajALIyAne teNe jocA, tenI camatkArika vidhA joine kumAre tenI mAgaNI karI eTale te bolyA ke~ A manane mAha pamADanArI vidyAne grahaNa kara. sAMje sAdhavAnA Ara'la karatA e vidyA ravinA udbhaya thatA sudhI siddha thAya che. paraMtu emA ahu upasarga thAya che kAI, sahAyakArI jarUra joie." kumAre kahyu ke huM paradezIne sahAyaka jyAthI hAya ? ? ema sAbhaLIne te mace~ he bhrAta huM tArA sahAyaka. A tArA bhAinI strI vanamAlA paNa tevIja jAguje,' idrajALIe ema kahyu, eTale vasudeva te vidyAne sAdhavA lAgyuM. vidhipUrvaka japa karatA te kapaTI ijALIe zikhikAthI tenuM haraNa karyuM . chatA kumAra te upasa ne vicAratAM te vidyAnA jApa karavA lAgyA pachI prabhAte te mAyA jANIne zikhikAthI nice utaryAM, ke tarataja iMdrazordika pAchaLa deoDatAM chatAM paNa vasudeva mAgaLa cAlatA cAlatAM dinazeSa rahetA te tRNuAASaka sanniveza(gAma) mAM mAnyA. tyAM devakulamA sutelA vasudevane eka rAkSase AvIne tarata uThADayA, kumAretene suSTi vatI kuTayA pachI lAkhA vakhata paraspara bAhuyuddha karatA te rAkSasane vasudhruve khAdhI lIdhA ane dheAkhI jema zilApara vajrane pachADe, tema tene jamInapara pachADIne mArI nAce.. pachI prabhAte leke pazu te rAkSasane marelA joI, satuSTa thayuM, vasudevane rathamA esArI vAjAnI jema vAjItranA nAda sAthe tene gAmamA laI gayA. tyAM temaNe pAMcaseA kanyA ApatA vasudeva teonA niSedha karIne bence ~ ahI A rAkSasa kANu ? ' tyAre kAIka khalyA ke " kaliga dezamA kAMcanapura nAme nagaramA jitazatru nAme rAjA che, teno sAdAsa nAme mA putra che, te svabhAvathIja mAsano leyupI che, ane rAjAe tA chavAne abhayadAna Apelu che. paratu te putra pAtAnA pitA pAse darAja eka mayUranuM mAsa mAgyuM eTale te pAtAne aniSTa chatAM putranA snehane lIdhe teNe te vAta kabUla rAkhI pachI rasAyA dararoja pakAvavAne mATe ma girimAMthI eka mayUra laI mAvatAM hatA. eka divase mArela mayUrane Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimavi kumAra zAMta. bilADo laI gaye. tethI tenA rasayAoe eka mRta bALakanuM mAsa pacAvIne tene ApyuM. te mAsa khAtA kumAra che ke Aja vadhAre svAdiSTa mAMsa kema che?" ema kumAre pUchatAM te lokee satya vAta kahI dIdhI. te sAbhaLI kumAre temane hukama karyo ke have pachI mayurane sthAne mANasanuM mAMsa pacAvavuM." ema kahIne kumAra pite dararoja bALakenuM haraNa karatuM hatuM, te rAjAnA jANavAmAM AvyuM. eTale kola AvatA tene dezamAthI kahADI mUko. pachI pitAthI bhaya pAmI ahIM durgamAM rahetA te dararoja pAca cha mANane mArUM hatuM, tene mArI nAkhatA te sArU karyuM" ema tenA kahevAthI vasudeva kumAra pramoda pAmIne te kanyAone paraNaye, ane tyAM eka rAta rahIne te acala gAmamAM gaye. tyAM sArthavAhanI putrI mitrazrIne para, pUrva jJAnIe tenA vara tarIke vasudeva kahI batAvyuM hatuM. te sthAnathI vedasAma nagare jatAM te vanamAlA "he devara! Ava, Ava," ema kahIne pitAnA ghare teDI gaI, ane tyAM teNae A vasudeva che" ema oLakhANa ApatAM tenA pitAe tene svAgata pUchIne kahyuM- ahIM kapila nAme rAjA che, tene kapilA nAme kanyA che. jJAnIe tenA vara tarIke giritaTa gAmamAM rahetAM he mahAtmana ! prathamathI tane oLakhAkhyo che. vaLI "sadilaga vadana nAmanA azvane te damaze ema teja jJAnIe tane oLakhavAne upAya kahI batAve che. pachI tane lAvavAne mATe mArA jamAI ijAlika idrazamane rAjAe paraMtu tuM vacamAMthI ja cAlyA gaye, ema teNe AvIne kahyuM. have tuM bhAgya ge ahIM AvI gayo che, mATe azvane dama," ema teNe kahyuM, eTale vasudeva te azvane damAvIne kapilAne paraNa. pachI te rAjAe ane azumAna zALAe Agraha karIne vasudevane keTalAka divasa tyAM rAja, ane kapilAthI tyA kapila nAme putra utpanna thaze. eka divase kumAra gajazALAmA gaLe tyA eka hAthIne bAdhIne te tenI upara caDI beThe. evAmAM kapaTathI tene AkAzamAM uDate joIne kumAre tene eka muSTi mArI. eTale sAvaranA tIre paDatA te nIlakaMTha nAme vidyAdhara thaI gaye, ke je nIlathazA vivAha vakhate saMgrAma karavA AvyuM hatuM. pachI te sthAnathI kumAra sAlaguha nagaramA gaye. tyA bhAgyasena rAjAne teNe dhanada zIkhavyuM eka divase bhAgyasenanI sAthe tene moTebhAI meghasena yuddha karavAne Avye tene kumAre jItI lIdhe eTale bhAgyasene potAnI padmAvatI putrI vasudevane paraNavI, ane meghasene paNa potAnI azvasenA kanyA kumArane paraNAvI. tyAM te baMnenI sAthe lAMbo vakhata bhegavilAsa karIne kumAra bhaddilapuramAM gaye. tyAM putra vinA maraNa pAmela DuMdragaja rAjAnI pudrA nAme kanyA oSadhinA prayogathI nararUpa Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha carivebanAvIne rAjya karatI teNe joI. eTale pitAnI matithI tene strI jANIne sAnurAga thayelI teNIne te paraNya, tenAthI punAme putra te rAjA thaye. eka divase rAtre aMgArakavidyAdhare haMsa kapaTathI vasudevane harIne gaMgAmAM nAkhI dIdhA. tyAthI tarIne prabhAte IlAvardhana nAme nagaramAM game tyA sAthe vAhanA hATapara tenI anujJAthI te beThe kumAranA prabhAvathI tene eka lAkha senAmahArane lAbha thaze. eTale e tene prabhAva jANune sArthavAhe tene garavathI bAlA, ane suvarNa rathamAM besArIne tene ghare laI gayA. tyAM pitAnI ratnAvatI nAme kanyA tene paraNAvI. eka vakhate imahotasava thatAM pitAnA sArAnI sAthe dIvya rathapara caDIne vasudeva mahApuramA gae, te nagaranI bahAra navA makAne joIne teNe sasarAne pUchayuM- A nagaramAM badhAM navA makAna dekhAya che, tenuM zuM kAraNa haze?" sArthavAhe kahyuM ke ahIM simadatta nAme rAjA ane tenI sAmagrI nAme kanyA che. tenA svayaMvarane mATe A makAno banAvavAmAM AvyA che, ane ghaNA rAjAone bolAvyA, paNa teo vadhAre cAlAka na hovAthI temane visarjana karavAmAM AvyA. ema sAbhaLI vasudeve AvIne zakataMbhane namaskAra karyA. tyA pUrve Avela rAjAnuM aMtaHpura zakataMbhane namIne cAlyuM, evAmAM madonmatta rAjagaja potAnA AlAnastaMbhane ukheDIne tyA AvyuM. teNe akasmAta rAjakumArIne rathaparathI pADI dIdhI, eTale dIna ane zaraNurahita te kumArIne joI, AgaLa AvIne kumAra te hAthInI tarjanA karavA lAge. evAmAM krodhAyamAna thayela te hAthI kumArIne tajIne vasudeva tarapha deDa. te durdhara ane mahAbaliSa hAthIne teNe kheda pamADIne vaza karI lIdho. pachI te kumArIne eka gharamAM laIne pavanAdikathI tenu AzvAsana karyuM, eTale dhAvamAtAo te kumArIne ghera laI gaI pachI pitAnA sasarAsahita vasudevane kuberasArthavAha bahuja gauravathI potAnA ghare teDI gayo tyAM snAna ane bhojana karIne jeTalAmA kumAra beThe, tevAmAM rAjapratihArI tyA AvI ane jayanI AziSapUrvaka te bolI ke-"he kumArasemadatta rAjAnI sAmagrI nAme kanyA che, teno svayaMvaramA vara varavAno prathama vicAra hatA, paraMtu sarvANu sAdhunA kevalajJAnanA mahAtasavamAM AvelA devatAone jevAthI tene jAtismaraNajJAna upanna thayuM, tyArathI te kumArI mana dharI beDI, eka vakhata me tene ekAtamA pUchayuM, eTale te bAlI ke-mahAzuka devalokamA deva hatA, te janmamAM teNe mArI sAthe atyaMta premathI bhegA bhagavyA, eka divase mArI sAthe ja ariha teno janmamahotsava ane nahizvAdikanI yAtrA karI svasthAna tarapha ame pAchA pharyA, ane jeTalAmA brAdevake AvyA, tevAmAM te deva caDI gaye, eTale zekanI mArI huM tene zodhatI zodhatI bharatakSetranA kurUdezamAM gaI tyA be kevalIne meM pUchayuM- - mArA pati Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G vasudeva kumAranuM vRttAMta. svargathI cavIne kyA usanna thaye che ? " te bolyA ke--"tAre pati harivaMzamA rAjAnA ghare avataryo che, tuM paNa cavIne rAjaputrI thaIza. jyAre ImahotsavamAM hAthI thakI te tane choDAvaze, tyAre karIne paNa teja tAro pati thaze." ema sAbhaLI, pramoda pAmI, temane vAdIne huM svasthAne gaI, tyArapachI svargathakI cavIne huM somadatta rAjAnI putrI thaI, sarvANu sAdhunA kevalamahotsavamA devatAone jevAthI mane jAtisamaraNa jJAna usanna thayuM. tethI karIne A badhu meM jANI lIdhuM, ane te kAraNathI manapaNe rahI chuM." kumArInu A badhu kathana meM rAjAne kahI saMbhaLAvyuM. tethI karIne svayaMvaramA AvelA badhA rAjAone visarjana karyA. have te hAthI thakI tene sukAvI, tethI tene vizvAsa thayo che, eTalA mATe tane belAvavA mane mokalI che. mATe he vIra ! tyA AvIne tene parazu." pachI tenI sAthe vasudeva rAjAnA ghare AvIne somazrIna para, ane tenI sAthe IrachA mujaba bhegavilAsa karavA lAgyA. eka divase nidrAmAthI jAgrata thatA kumAre temagalecanIne dIThI nahi. tethI karUNa svare rUdana karatA te traNa divasa zUnya cittavALA thaI gaye. pachI upavanamAM jatAM vasudeva tene joIne bolyo -he su darI! tuM zA aparAdhathI ATalo vakhata mane satAvI rahI che?" te bolI ke-"he prANeza ! tArA mATe meM eka viziSTa niyama karyo che. tethI traNa divasa mAna dharIne huM rahI chu. ahI evA prakAra vidhi che ke A devIne pUjIne pharIne tuM mArI sAthe pANI grahaNa kara." eTale vasudeve badhuM te pramANe karyuM pachI A devInI zeSA che" ema kahIne teNe vasudevane madirA pIvarAvI. eTale te teNanI sAthe kAmadevanI jema atizaya ratisukha bhogavavA lAgyA. rAte teNanI sAthe sutAM nidrA dUra thatAM tene anyarUpavALI jaIne vasudeva kahevA lAgyA - he subru! tuM koNa che? te bolI ke-"dakSiNa eNimA suvANubhA nagaramA citrAMga nAme rAjA hatA. tene aMgAravatI nAme rANuM hatI. temane mAnasavega putra ane ane vegavatI hu kanyA chu. mAnasavegane rAjya para besArIne mArA pitA citrAga rAjAe dIkSA lIdhI. te svAmIna / te nirlajaja mArA bhAIe tArI strInuM haraNa karyuM, ane tenI sAthe ratisukha bhogavavAne mArA sukhathI teNe vicitra mIThA vacana tene kahevarAvyA, paraMtu mahAsatI tArI patnIe tene savIkAra na karyo, ane mane sakhI banAvIne tene lAvavAne mATe Adeza karyo. eTale ahIM AvatA tene jotA kAmAtta thaIne me AvuM karyuM, have kulIna kanyA evI mA tuja vivAhita pati che. pachI prabhAta kAle vegavatIne joIne badhA leke vismaya pAmyA. pitAnA patinI AjJAthI lokomAM teNue somazrInuM haraNa pragaTa karyuM.. eka vakhate rAtre rati vilAsa karatA zramita thaIne kumAra pitAnI strInI Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nemanAtha caritra. sAthe sute, tevAmAM pitAne mAnasavega khecara haraNa karI jAya che ema jANune kumAre tene eka yuvatI prahAra karyo, tethI vyAkula thaine teNe kumArane gaMgA jaLamAM nAkhyuM. paNa tyA rahIne vidyAne sAdhatA caDaga vidAdharanA skadhapara paDatA vasudeva tenI vidyAsiddhamA kAraNarUpa thayo eTale te vidyAdhara - he mahAtmana ! tArA prabhAvathI mane vidyA siddha thaI, mATe tane zuM ApuM ?te sAbhaLI kumAre tenI pAse AkAzagAminI vidyA mAgI, eTale vidyAre te vilA tene ApI pachI vasudeva kanakhalapuranA dvAra AgaLa te vidyA sAdhavA lAge evAmA caDaveganA gayA pachI vidvega rAjAnI madanagA nAme putrIe tyA AvatAM vasudevane dITho tane jotA madana vaza thaIne tene vaitADhya para laI jaI puSpazacana nAme udAnamAM mUkyuM, ane pote amRtadhArA nAme nagaramAM gaI pachI prabhAte te kumArInA traNe bhAIoe tyAM AvIne kumArane namaskAra karyA. temanAmAM prathama khi , bIje daDaga ane trIjo caDaga ke je kumArane vidyA ApanAra hate te traNee vasudevane nagaramAM laI jaIne te madanagAnI sAthe tene vivAha karyo. ane te tenI sAthe bhegavilAsa karavA lAge tyAra pachI eka divase kumArane prasanna karIne madanagAe vara mAgatA teNe te A eka vakhate dAsukha vasudevane namaskAra karIne nIce pramANe chelya-divastika nAmanA nagaramA trizikhara nAme rAjA che teNe potAnA putra sarSakane mATe mArApatA pAse madanagAnI yAcanA karI, paNa mArA vidyuvegapitAe te ApI nahi. ekadA mArA pitAe cAraNa kaSine putrInA varane mATe pUchatA, te bolyA harivazamA pedA thayela vasudeva tArI putrIne vara thaze, ane te gaMgAmAM vidyA sAdhatA caDaganA audha upara rAtre paDaze ane tethI caDeveganI vidyAo tarata siddha thaze." ema sAbhaLIne mArA pitAe tene kanyA naja ApI. AthI balagarviSatrizikhara rAjA reSathI mArA pitAne bAdhIne pitAnA nagaramAM laI gaye. mATe have svapatnI manaregAne pote Apela varane yAda karIne tArA zvazurane choDAva. ane huM sALA upara maherabAnI kara. amArA vaMzanuM mUla te nami che tene putra pulatya, ane tenA vazamA meghanAda thaye te surezvara rAjAne jItanAra, pitAnA sasarA meghanAdane saMtuSTa thayela sulUma cakravatI jAmAtAe be zreNi tathA brAhma, AyAdika ane AdhyA, tenA vazamAM rAvaNa ane pababhISaNa thayA, vidyadega mAre pitA bibhISaNanA vaMzamA thaya mATe he mahAbhAgaI kaLapara parAthI AvelA che ane te svIkAra kara, tane te jarUra upayogI thaze. ane nirbhAgI amAre mATe te vRthA che" ema kahI teNe Apela astro laIne vasudeva vidhipUrvaka tene sAdhavA lAgya, puNyathI zu siddha na thAya? have madanagA bhUcara (manuSya)ne apAgelI sAbhaLIne krodhAnithI dhamAla Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - AAN NAAMA MANANNNAA MI NA vasudeva kumAranuM vRttAMta. --- ------- -- trizikhara pate saMgrAma karavAne AvyuM. tyAre dadhimukhAdikathI paravala kumAra, vidyAdhare Apela, mAyAmaya suvarNanA ratha para besIne yuddha karavA lAgyA, ane idra saMbaMdhI asathI kSaNavAramAM teNe trizikharanuM zira chedI nAkhyuM. pachI divastika nagaramAM AvIne potAnA sasarAne teNe choDAvyA, tyArabAda zvasuranA nagaramAM AvIne vilAsa karatAM vasudevanI madanagA patnIthI anAvRSTi nAme satra thaye. ekadA vidyAre sahita vidyAdharIo rAgapUrvaka vAraMvAra jene joI rahI che evAvasudeve siddhAyatananI yAtrA karI ane yAtrA thakI AvatA "he vegavatI! Ava" ema teNe madanagAne kahyuM, eTale te krodhAyamAna thaIne zayAmAM cAlI gaI. te vakhate trizakharanI patnI surpaNakhA madanagAnA rUpe AvI, te gharane bALIne kumAranuM haraNa karI gaI. tene mAravAnI IcchAthI teNe vasudevane AkAzamAMthI pa te co, ane te rAjagRhanI pAse ghAsanI gaMjIpara paDyo. tyAM jarAsaMdhanuM nAma sAMbhaLatAM tene rAjagRha nagara jANIne te jugArIonA kIDAsthAnamAM gaye, ane dAvamA kaTi suvarNa jItIne teNe yAcakane ApI dIdhu. te joI rAjapu che tene bAdhIne rAjadarabAramAM laI gayA. te vakhate kumAre te subhaTane pUchayuM ke- aparAdha vinA mane kema bAMge che?" eTale te kahevA lAgyA ke- eka jJAnIe jarAsaMdhane kahyuM che ke-prabhAte suvarNa kATi jItIne je vAcakone ApI deze, tene putra tAre vadha karanAra thaze te huM pote che. tethI vinA aparAdhe rAjAnI AjJAthI tene mAravAmAM Avaze." ema kahIne temaNe vasudevane dhamaNamA nAkhyuM ane apavAdanA bhayathI chAnI rIte tene mAravAnI IcchAthI temaNe parvata thakI ALoTA. tyAre vegavatInI dhAvamAtAe tene paDate jhIlI lIdhuM. pachI te laI jatI hatI, tevAmAM vasudeve manamAM vacAra karyo ke mane lAge che kecArUdattanI jema AkAzamA bhAraMThapakSIe mane pakaDyo che. evAmAM teNe parvatapara mUkatA vasudeve vegavatInA be paga dIThA, ane te oLakhIne dhamaNathakI hAra nIkaLe. tevAmAM nAtha ! he nAtha!" ema rUdana karatI priyAne teNe AliMgana dIdhuM. pachI vasudeve pUchayuM ke -"tane huM kema prApta thayo ?" tyAre te AMsu luMchI ne belI ke-"he svAminI te vakhate zayana thakI uThatAM abhAgya ge meM tamane tyA joyA nahieTale sarva aMtaHpuranI strIo sAthe karUNa svarathI rudana karatI evI mane prApta vidyAe tamAharaNa ane patana kahI saMbhaLAvyuM. pachInajANatI evI meM vicAra karyo ke- mArA pati vakhatasara koI kavinI pAse gayA haze, tenA prabhAvathI vidyA kahetI nathI." tyArapachI tArA vigathI pIDita thaI keTaloka kAla tyAM rahIne rAjAnI AjJAthI tArI zodha karavAne huM jagatamAM bhamI bhamatA Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka jo temanAya ti bhramatAM siddhAyatanamAM maDhanavegAnI sAthe tane meM kheMce te caityathI nagaramAM AvatAM huM tarata tArI pAchaLa AvI. tyAM chAnI rahIne meM te je mArUM nAma lIdhuM, te sAMbhaLI lIdhuM, ane te vakhate tArA snehuthI lAMkhA vakhatanuM tArA viztunuM duHkha huM bhUlI gaI tesamaye krodhAyamAna thayelI maDhanavegAe gharanI aMdara praveza ko. pachI sUrpa chukhAe auSadhinA baLathI mAga lagAvI ane mAnavegAnA rUpathI teNeja tArUM haraNa karyuM. teNIe upADatAM tane pakaDavAne huM banAvI mAnasavega tuM rUpa karIne tenI pAchaLa DhADI, pazu nIce rahelI mane vidyA dhimAM sama evI teNIe eIne tarjanA karI. tyAMthI bhAgatAM mane cainya zaNI jatAM eka sAdhune meM oLaMgyA, ane tethI mArI vidyA bhraSTa thai gai. evAmAM mane dhAva. mAtA maLI, tene tArI zodha karavAne mAkalI. teNe kSamatAM kSamatA, parvatanA zikha2 parathI paDatAM tane pakaDI lIdhA. pachI huM prale! paMcanA hImata tIrthane vize teNe tane mUlye. " ema sAMbhaLIne tenI sAthe vasudeva tyAM tApasanA AzramamAM ro. eka vakhata nadImA nAgapAzathI mAMdhAyelI eka kanyAne teNe dIkI. eTale vegavatIthI gherAyela ane pote dayALu evA vasudeva kanyAne nAgapAzanA dhanathI mUkAvI. te kanyA mUrchA pAmela hovAthI jaLasiMcana karIne jhumAre tene sAvaceta karI.pachI traNa pradakSiNA ane te kanyA vasudevane kahevA lAgI--" he mahApuSa ! tArA prabhAvathI mArI vidyAo siddha thaI. tuve mArA saMbaMdha sAMbhaLa~~ : vaitADhya parvatanI dakSiNa zreNimAM gaganavAlapurane vize namiva zamAM viSNuda Ta nAme rAjA hatA. te eka vakhata pazcima mahAvidehamAM gace. tyAM pratimApArI eka munine teNe joyA, ane kahyuM ke are ! A kAi utpAta ( upadrava ) rUpa che, mATe ene varUNa pa tapara laI jaIne mArI nAkhA - ema kahetA vidyAdhare e ta munine madbhuja mAryA. paraMtu muktadhyAnanA cege te munine kevaLajJAna panna thayu. tyAre kevaLa mahimA karavAne dharaNe tyAM Avye, ane te muninA virAdhIAne teNe vidyAbhraSTa banAvI dIdhA. eTale te drIna thaine olyA ke he svAmin cA kAlu che ? te ame jANatA nathI. A muninI je me avajJA karI te te mAtra vidyuta dhUnI preraNAthIja. " te sAbhaLI poDa eksce. A munine upanna thayela kaivalajJAnanA mahAtsava karavA huM Avyo chuM. are! pApIe ! tamA ajJAnIone huM zuM karUM ? have ahu kalezathI pharI tamane vidyA siddha thaze. paraMtu ne tIrthaMkarA, sAdhue, ane zrAvako upara dveSa karaze, te kSaNavAramAM tame te vivAthI thaze. vaLI e hRSTa durmati viSNudraSTranetA zahiNI vigere mahA vidhA siddha thaze nahi. eTaluM ja nahi paNa tenA sa MtAnamAM srI ke purUSane paNa te vidyAe siddha thaze nahi paraMtu sAdhu ke mahApuruSanA darzInathI te siddha thaze. ' Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasudeva kumAranuM vRttAMta. ema kahIne dharaNe pitAnA sthAne gaye. te (vidyuta) nA vaMzamAM utpanna thacelI ketumatI nAme kanyA, prathama ahIM vidyAone sAdhatI hatI, tene puMDardika vAsudeva parahayA hatA. tenA vaMzamAM janmelI, tArA prabhAvathI vidAone siddha karanArI ane tene vaza thayelI evI mane bAlacaMdrAne tuM paraNuM ane mahApurUSa! vidyA siddhine mATe huM tane zuM ApuM?" eTale kumAra belyo ke-vegavatI vidyA mane ApapachI te vegavatI vidyA tene ApIne te gaganavalabha nagaramAM gaI ane vasudeva tApasAzramamAM AvyA. tevAmAM tatkAla vrata lenAra ane pitAnA parUSane niMdatA evA be rAjA tyAM AvyA. temane joIne kumAre udveganuM kAraNa pUchyuM. eTale te bolyAA " zrAvastI nagarImAM pavitrAtmA eNISaNa rAjA che. teNe potAnI putrI picaMmaMjarInA svayaMvara mATe ghaNA rAjAone bolAvyA, paraMtu tenI putrI temAMnA ke rAjAne varI nahi, tethI krodhAyamAna thayelA te rAjAoe maLIne saMgrAma Ara, paNa tenA ekaja pitAe te badhAne jItI lIdhA. eTale temAM keTalAka bhaya pAmIne bhAgI gayA, keTalAka parvamAM chupAyA, keTalAka jaMgalamAM nAkA ane keTalAka pANImAM pasI gayA. he mahApuruSa! ame be vRthAbhuja tApasa thayA." ema sAMbhalIne vasudeve temane jainadharmane upadeza Ape, eTale temaNe jenadIkSA aMgIkAra karI, ane kumAra zAstimAM Akhyo. tyAM uphAnamAM teNe traNa dvAravALuM eka devakula (devamaMdira) joyuM. temAM mukhya dvAre batrIza argalA TIpelA hovAthI tyAMthI praveza na thaI zakavAthI vasudeva pAsenA daravAjAthI temAM peThA. tyAM devagahamAM vasudeve eka RSinI, eka gRhasthanI ane eka traNa pagavALA pAhAnI, ema traNa mUrti joI. pachI teNe eka brAhaNane pUchayuM, eTale te kahevA lAge ke ahIM jitazatru nAme rAjA hatA tene mRgadhvaja nAme putra hateA. vaLI ahIM kAmadeva nAme eka zeTha hate. te eka vakhate pitAnA gee (DhAra bAMdhavAnA vADA) mAM gayA. tyAM daMDaka nAmanA potAnA gevALe tene kahyuM ke -" A bheMsanA pAMca putrane meM pUrve mArI nAkhyA che. have A chaThTho putra bahuja manehara rUpavALe thaye che, e janmatAMja bhayathI kaMpavA lAgyo ane calita nayane mArA page paDyo. tethI dayAne lIdhe meM tene bacAvyuM. mATe tuM paNa ene abhaya Apa, A kaI jAtismaraNa jJAnavALo lAge che." ema sAMbhaLIne zeTha dayAthI te pADAne zrAvastImAM laI gayA. tyAM zreSThIe tene abhaya ApavA rAjAne vinave, eTale rAjAe tene abhaya ApyuM, tyArathI te mahiSa (pA) nirbhaya thaIne pharavA dhAge. eka vakhate gavAja amAre tene eka paga chedI nAkhe, te jANIne rAjAe tene nicha, tethI teNe dIkSA laI lIdhI. pachI te pAse aDhArame divase maraNa pAmyA, ane mRgazvajane bAvIzame divase kevalajJAna utpanna thayuM. eTale sura, Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrI temanAtha caritra - asura, nara, vidyAdhara tathA rAjAoe AvIne temane vaMdana karyuM. pachI dezanAne prAMte jitazatru rAjAe kahyuM ke huM le! mahiSanI sAthe tamAre zuM vera hatu ? ? kevalI melyA ke pUrve adhagrIva ardhacakrI hatA tene harizmathru nAme pradhAna hatA, te pradhAna nAstika hovAthI dharmane niMdatA hatA, ane rAjA mastika hAvAthI dharmanuM saTTA sthApana karatA hainA e rIte rAjA ane pradhAnane vizeSa vadhatA gayA temane tripRSTha ane nacale mAryo, eTale te sAtamI narake gayA. tyAMthI nIkLIne te ane ghaNA bhavA bhamyA. pachI alagIvane jIva te huM tArA putra thaye ane hasmithanA jIva pADA thayA. pUrvanA verathI me tenA paga chedyo. te mahiSa maraNu pAmIne A lahitAkSa asura thaye, ke je atyAre mane vaMdana karavAne AvelA che. Aveza sasAnA khela che. " pachI RSine namIne leAhitAkSe magadhvaja RSinI, kAmadeva zreSThInI ane traNa pagavALA mahiSanI ahIM ratnamaya vaNu mUrti karAvI che, te kAmadeva zeThanA vazamAM hamaNAM kAmadatta nAme zreSThI che, tenI azrumatI nAme putrI che, eka vakhate zreSThIe tenA vara ne mATe jJAnIne pUchyuM, tyAre te AdhyA-- je devakulanA mukhya dvarane ughrADaze, te tArI putrIne vara thaze. ' te sAMbhaLIne vasudeve te dvAra ughADyuM. eTale tarata tyAM AvIne zreSThIe tema kanyA paraNAvI. te ( 1 ) ne levAne rAjaputrI priya guma jarI peAtAnA pitA sAthe tyAM AvI, ane tene joIne kAmavaza thai. pachI dvArapAle te rAjaputrInI avasthA ane eNIputra rAjAnuM caritra aMjalI joDIne vasudevane kahI saMbhaLAvyu ane kahyuM ke... prabhAte tAruM priya guma jarInA ghare avazya AvavuM ' ema kahIne dvArapAla cAcI gayA. pachI kumAre tyAM nATaka jotAM sAMbhaLyu ke-- namiputra vAsava vidhAdhara hatA. tenA vazamA bIjA vAmave thayA ane temAM purUSkRta thayA.te ekadA hAthIpara AruDha thaI, bhramaNa karatAM smAzramamAM gAtamanI ahalyAne joine tenI sAthe kIDA karavA lAgyA. eTale vidyAhIna thayela evA tenuM purUSacinha gItame eDhI nAkhyuM " te sAMbhaLI bhaya pAmIne vasudevapriya guma jarInA ghare na gayA. pachI rAtre a"dhumatInI sAthe sutAM kaMIka niMdrA dUra thatAM tene eka devIne naI A kANu ?' evA vicAra karatA vasudevane " he vatsa ! zu vicAra kare che ?' ema kahetA tene hAthamAM pakaDIne te azeka vADImAM lai gai, ane kheAlI hai - A latamA caMdanapuramAM amegharetasa nAme rAjA ane tene cArUmatI nAme rANI hatI tene cAca' nAme putra hatA. tyAM anaMgasenA vezyA ane tenI kAmapatAkA nAme putrI hatI eka vakhate te rAjAnA yajJamAM tApasA AvyA, teemAM vaizika ane nrubiMdu e upAzcAtha hatA. te anee rAjAne LA ApyA. eTale rAjAe pUchyuM ke " AvAM phaLa kyAMthI ? " tyAre te upA " Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAsudeva kumAranuM vRtAMta. thAyoe hari vaMzanI utpatti ane laI Avela kaha5vRkSathI mAMDIne badhI kathA kahI saMbhaLAvI. te vakhate tyAM churIpara nRtya karatI kAmayatAkAe cArUcaMdra kamA rahyuM ane kezika muninuM mana haraNa karI lIdhuM. pachI yajJa samApta thatAM cAracaMdra kumAre tene potAnA svAdhIne karI, ane zika rAjAnI pAse tenI mAgaNI karI. tyAre rAjAe kahyu-ene kumAre svIkArI che, ane e zrAvikA che. mATe eka patine svIkAra karyA pachI te bIje pati kavAnI nathI." ema rAjAe niSedha karatA koSa lAvIne kezika zApa dIdhA ke--cAracaMdra! je tuM A ramaNInI sAthe ramIza, te te ja vakhate jarUra marI jaIza pachI cAracaMdrane rAjya ApIne rAjA tApasa thaIne vanamAM rahyo. guma garbhavALI rANuM tenI sAthe vanamAM gaI. avasare patinI zaMkA dUra karavAne teNe garbhanI vAta pragaTa karI. pachI samaya thatAM teNe putrIne janma Ape. tenuM raSidatA evuM nAma rAkhyuM. pachI vakhata jatAM cAraNazramaNanI pAse te zrAvikA thaI, ane daivana pAmI, tenI mAtA ane sthAna mAtA maraNa pAmI. eka divase zilAyudha rAjA zikAra karavAne tyAM AvyA ane tenuM rUpa jevAthI te kAmavaza thaye. pachI tenuM Atithya vIkArIne tene ekAMtamAM laI jaIne rAjA tenI sAthe krIDA karavA lAgyA. te vakhate brASidanA belI ke - hutunAtA (gAtu pachI snAna karI zuddha thayela) chuM tethI je garbha rahI jAya, to kulIna kanyA evI mArI zI gati thAya?" rAjAe kahyuM-"huIvAku kuLane zrAvasti nagarInA zatAyuvarAjAne putra zilAyudhanAme rAjA chuM. je tane thAya, te te mArI pAse laI Avaje. huM tene ja rAjA banAvIza." ema kahe che, tevAmAM tenuM lazakara AvI pahocyuM. pachI tenI rajA laIne rAjA pitAnI nagarImAM AvyuM. have RSidattAe teadhI vAta potAnA pitA trASine kahI saMbhaLAvI ane samaya thatAM teNe putrane janma Ape, te prasUtinA rogathI raSidanA maraNa pAmIne kvalanapabha nAgakumAranI te paTarANI thaI. tene pitA amAgharetasa te bALakane hAthamAM laIne eka sAmAnya mANasanI jema zokathI bahu raDavA lAgyA. te vakhate devIpaNane prApta thayela javalanaprabhanI bhAryA huM mehathakI tyA AvI, mRgalI thaIne te bALakane ucheravA lAgI. ane tene lIdhe e eNuputra evA nAmathI prakhyAta thaye. have kezika maraNa pAmIne mArA pitAnA AzramamAM daSTi viSa sarSa thaye te eka vakhate mArA pitAne Do, eTale tenuM viSa meM harI lIdhuM. pachI pratibodha pAmela te sarSa maraNa pAmIne bala nAme deva thayA. eka vakhate raSidarAnuM rUpa banAvI, zrAvatimAM AvIne te bALaka meM rAjAne saspe. paraMtu teNe yAda na rahevAthI teNe bAlakane lIdhe nahi. eTale te bAlakane te rAjAnI pAse mUkI ane AkAzamA rahIne huM kahevA lAgI ke -"he rAjana ! Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha cari- jene te pUrve bhagavI hatI, te huM naSidanA chuM. A putra tArAthI thaye che. enA janmatAMja huM maraNa pAmIne devI thaI. paNa mAhathakI mRgalI banIne meM e bAlakane uche. mATe A eNIputra tAre suta che."te sAMbhaLI zilAyudha rAjAe te putrane pitAnA rAjyapara besAryo ane pote dIkSA laIne svarge gaye. eka divase saMtAnane mATe ahamatapa karIne eNIputre mArI ArAdhanA karI, eTale meM tene putrI ApI A priyaMmaMjarI enA te svayaMvaramAM eNaputra rAjAe ghaNA rAjAone bolAvyA, paraMtu ekane paNa e varI nahi tethI rAjAoe suha ArayuM, paNa mArI sahAyatAthI ekaja eNate badhA rAjAone jItI lIdhA. te pricaMzumaMjarI tane joine varavAne icche che. tAre mATe aThThama tapa karIne teNe mane ArAdhI, eTale meM Adezala dvArapAle tane kahI saMbhaLAvyuM, paNa ajANa paNe te avajJA karI. paraMtu have mArI AjJAthI te bolAve eTale te kanyAne tuM paraNuje ane kaMIka vara mAgI le." A sAMbhaLI vasudeva - huM saMbhAruM, tyAre tAre AvavuM e vara te devIe kabula rAkhyuM. pachI vasudevane badhumatInA ghare mUkI daIne devI pitAnA sthAne gaI. prabhAte dvArapAla vasudevane bolAvavA AvyuM, eTale tenI sAthe kumAra Ayatana (maMdira) mAM game tyAM prathamathI ja AvIne beThelI priyaMzumajarIne te gAMdharva vivAhathI paraNa. pachI aThArame divase dvArapAle rAjAne jaNAvyuM keevara devIe Apela che. te sAMbhaLIne parama prItithI rAjA tene pitAne ghare laI gaco. - have tAdyapara gadhasamRddhi nagaramA gadhAra piMgala nAme rAjA ane tene prabhAvatI nAme putrI che. te bhamatI samatI suvaNubhepuramAM gaI. tyAM semazrIne jotA tarata tenI sakhI banI gaI. tenuM pativirahanuM duHkha jANune prabhAvatI bolI- "he sakhI! tuM kheda na kara. huM tArA patine laI AvuM chuM." sAmagrI nisAsA nAkhatAM belI ke- "jema vegavatI laI AvI, tema tu paNa addabhuta sAbhAgyazALI mArA patine laI AvIza pachI huM vegavatI nathI" ema bolI, zrAvastImA AvI vasudevane laine te kSaNavAramAM tyA AvI gaI. kumAra pitAnuM rUpa 5TAvIne semazrInI sAthe rahyo. eka divase mAnasa veganA jANuvAmAM AvatAM teNe AvIne tene bAMdhI lIdhe. pachI lAhala thatAM vRddha vidyArAe vasudevane hA eTale duSTa mAnasa vege vivAda mAM, ane tethI te vivAdag nirAkaraNa karavA te mane vaijayaMtI nagarImAM maryAsiMha rAjA pAse gayA. te vakhate kumAranA vairI sUrpakAdika paNa tyAM AvyA. pachI mAnasavega che ke"samathI prathama mArI kapelI hatI, paNa A chaLathI para gaye, meM ApelI mArI bhaginIne e para che" kumAra balya-pitAe Apela sAmagrI Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vasudeva kumAranuM vRttAMta capa ne huM paraNe chuM, tene eNe haraNa karI. ane vegavatInuM te badhuM leke paNa jANe che e rIte vasudeve sabhA samakSa mAnasavegane asatyavAhI karAve eTale nIlakaMTha, sUryakAdika khecare sahita mAnasa vega gusse lAvIne yuddha karavAne taiyAra thaze. tyAre vegavatInI mAtA aMgAravatIe vasudevane divya dhanuSya ane be bhAthA ApyAM, tathA prabhAvatIe tene pragati vidyA ApI. e rIte vidyA ane divya astrothI balavAna thayela vasudeve te badhA vidyAthane lIlA mAtramAM jItI lIdhA. ane mAnasavegane bAdhIne semazrInI AgaLa mUkaze. paraMtu agAravatI sAsunA vacanathI te mukta thaye. pachI kikara samAna thayelA mAnasa vega vigere becaranI sAthe sAmagrI sahita vimAnamAM besIne kumAra mahApura nagaramAM AvyuM. ane tyAM te sAmagrInI sAthe bhoga vilAsa karavA lAge. eka divase kapaTI sUpaka azva banInete kumArane harI gaye. tene oLakhIne kumAre muSTine prahAra karyo. eTale teNe mUkI detA kumAra gaMgAnadInA jaLamA paDaze, ane gaMgA utarIne te tApasanA AzramamA ga. tyA kaMThamA jeNe hADakSanI mALA nAkhI che evI eka kanyAne teNe joI, eTale kumAre tenuM kAraNa pUchatA tApasa kahevA lAgyA-" A jitazatru rAjAnI prayA ane jarAsaMdhanI naMdipeNa nAme putrI che. ene eka parivrAjake vaza karI. tethI rAjAe tene mArI nAkhyuM. chatA paNa tenA daDha kArmaNane lIdhe A hajI paNa tenA hADakA potAnA kaMThamAM dhAraNa kare che. pachI matranA baLathI vasudeve tene kAmaNurahita karI, eTale upakAra karanAra kumArane jitazatru rAjAe potAnI kAmatI nAme bahena paraNAvI. evAmAM hiMbha nAmanA jarAsaMghanA dvArapAle AvIne jitazatru rAjAne ka- "naMdaNAnA kamiNane dura karanAra e upakArIne mokale." eTale "baha sAvuM ? ema rAjAnA kahevAthI vasudeva teja dvArapAlanI sAthe rathamAM besIne rAjagRha nagaramAM AvyA. tyAM rAjapurAe tene bAMdhI lIdho, eTale mAre bAvavAnuM kAraNa pUchayuM. te bolyA ke -" amArA svAmI jarAsaMdhane jJAnAe ema kahyA che ke tArI nadiSaNa putrIne je kAmaNurahita karaze, tene putra tane avazaya mAraNe ja te tuja che, ema amArA jANavAmA AvatA tane vadhasthAne laI jaIe chIe. " ema kahIne eka pazuno jema bAdhI teo kumArane tarata vadhasthAne laI gayA, ane tyA kumArane mAravAne ghAtaka leke sajaja thayA. evAmAM vaitAyapara ga dhasamRddhapurane svAmI gadhArapiMgala nAme rAjA hato. teNe potAnI prabhAvatIne mATe vara meLavavA vidyA pAse prazna karyo. eTale teNe vasudevanuM nAma batAvyuM, te sAMbhaLI tene lAvavAne mATe teNe bhagIrathI nAme dhAtrI (dhAvamAtA) ne mokalI, te rAjagRhamAM AvI, kumArane temanI pAsethI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI manAtha caritrachInavIne gadhasamRddhapuramAM laI gaI. pachI vasudeva-te prabhAvatIne paraNyA ane tenI sAthe bhegavilAsa karatA te sukhapUrvaka raho. ' e pramANe vidyAdhara rAjAonI kanyAo, sukezalA tathA bIjI mAnuSI kanyAone paraNane sukezalAnA ghare rahetA vasudeva potAnI IcchA mujaba niraMtara bhegavilAsa karavA lAgyA. e pramANe zrI guNavijaya gaNi viracita galAbaMdha zrI neminAthanA caritramAM bIjo paricacheda samAsa thayA. ' Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ re tRtIya pariccheda, - (c)LprakaraNa 7 muM. kanakavatInI sAthe vasudevane vivAha che ke te Aja bharatakSetranevize vidyAdhanAnagara samAna peDhAlapura nAme che ke nagara che. tyA harizcaMdra nAme rAjA, mahAddhithI idra samAna le hitamAM che. kRSNane jema lakSamI, tema tene lakSmIvatI nAme paTarANI che. te zIla, lajajA, prema, dAkSiNya, vinaya vigere guNethI patinA ja mana rUpa kumudane Anada pamADavAmA caMdrikA samAna che. vaLI te sarva kaLAothI palavita, lajajA, vivekAdi guNothI pupita (puSpayukta), ane patibhaktithI phalita jaMgama latA samAna zAle che. tyAra pachI te rANIe keTalAka kALe putrIne janma Ape. sarva lakSaNee pUrNa evI tenA janmatAMja ghare jANe sAkSAta lakamI AvI hoya, tema tenA mAbApa baha harSa pAmyA. tenA pUrva janmanA pati kamare mehathI te vakhate kanakanI vRSTi karI. te suvarNa vRSTithI atyaMta harSita thayela rAjAe tenuM kanakavatI evuM nAma rAkhyuM. dhAtrIonA eka kheLAmAthI bIjA kheLAmAM jatAM rAjahaMsInI jema te page cAlatA zIkhI, ane haLave haLave bALabuddhine tajatAM te kaLAe zIkhavA gya thaI, eTale rAjAe zubha divase tene kaLAcAryanI pAse mokalI, tyA krame krame aDhAra lipi, nAmamAlA, vyAkaraNa, nyAya, chaMdazAstra, alaMkArazAstra, ane kAvyAdika zI bIne te pAragata thaI, vacananI caturAInA vakhate mAnuSI ve te sAkSAta sarasvatI jevI lAgatI hatI. gIta, vAjiMtra vigeremAM te eka AcArya samAna bhAsatI hatI. vadhAre zu kahIe ? evI keIpaNa kaLA na hatI ke je tene AvaDatI na hoya. lAvaNyarUpa jaLanI nadI samAna te anukrame kaLA samUhane saphala karanAra evA thavanane pAmI. tene vanavatI joine tenA mAbApa, tenA guNa, rUpa ane vayamA samAna evA varanI tapAsa karavAmA tayAra thayA, paNa tene cagya vara najaramAM na AvatA temaNe svayaMvara maMDapanI racanA karI. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 zrI nemanAtha caritrahave eka divase te kanakavatI potAnA ghare sukhe beThelI che, evAmA eka samAta Avela, atyaMta prema upajAvanAra, azokavRkSanA palava samAna rakta caMcu, caraNa ane leAcanayukta, kapUra samAna dhavalaNathI suzobhita, sAra sAra zukala paramANuone laIne, vidhAtAe jANe banAvela hoya evA eka rAjahaMsane te kanyAe tyA dITho. jenA ka8suvarNanI ghugharIo khAdhela che, jene svara mIThe che ane gamana karatA jANe Amatema nAcatA hoya evA te hasane joIne te manamAM vicAravA lAgI--"A koI atula puNyavaMtanu vineda sthAna haze kAraNa ke svAmInA hAthamA gayA zivAya pakSIone bhUSaNa kayAMthI hoya? e bhale game tene hAya, paNa mane te vinAda karavAne basa thaze. vaLI ene jotA mAruM mana atyaMta utkaMThita thAya che." pachI te hasagAminI kanyAe gavAkSamA beThela te haMsane pote pakaDI lIdho, ane sukha spazI pitAnA kamaLa jevA kemaLa hAthavatI te kriIDA kamala samAna tene haLave haLave ramADavA lAgI, tathA zirISapuSpa samAna sukumALa pitAnA hAthavatI bAlakanA kezapAza tulya te rAjahaMsanA pIMchAone te sApha karavA lAgI. pachI teNe sakhIne kahyuM ke- suvarNanu pAjaruM lAva ke jethI A pakSIne temA purU, kAraNake pakSIo eka ThekANe sthira rahI zakatA nathI." have te sakhI kanakaparane lAvavAne mATe jeTalAmAM uThI, tevAmA rAjahaMsa manuSyabhASAmAM bolyA-"he rAjaputrI !tu vivekavALI che, mATe mane pAjarAmA nAkhIza nahi mAre kaMIka tane priya kahevuM che. mane chuTA kara." ema manuSya vAcAthI bolatA te rAjaha sane joIne vismaya pAmatI rAjakumArI, Avela paregAnI jema tene gauravathI A pramANe kahevA lAgI--"he haMsa! tu te kharepara prasAdane lAyaka che, mATe priya kahe, kAraNake adhurI vAta sAkara karatA paNa vadhAre mIThI hoya che 'hasa bole ke vaitADhya parvatapara kezalA nAme nagarImA kezala nAme vidyAdhara rAjAnI devI samAna kezalA nAmanI putrI che. tene yuvAna pati rUpane eka ja vAra che. tene jotA badhA rUpavaMta purUnI rekhA bhAgI jAya che te yuvaka rUpasaMpadAthI jema purUmA mugaTa samAna che, tema che suMdara! tuM strIomA mugaTa samAna che. tao banenu rUpa Adarza mA che, anya sthAne nathI. mATe tame banenu rUpa joIne tamArA sagamanI abhilASAthI tArU svarUpa te kumArane kahIne tenuM svarUpa meM tArI AgaLa hI batAvyuM. meM tenI AgaLa tAruM evuM varNana karyuM che ke tAro vayavara sAMbhaLIne svayaMvaranA divase te jarUra ahIM Avaze nakSatromAM cadranI. jema svayavara maDa5mAM ghaNu rAjAo, rAjakumArelI adara atizaya tejathI tuM tene oLakhI leje, mATe mane mUkI de, tArU kalyANa thAo " A pramANe sAbhabhaLIne kanakavatI vicAravA lAgI ke-ketukane mATe hasanA rUpane dhAraNa karanAra Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasudevakumAranuM vRttAMta A koI sAmAnya purUSa lAgato nathI." ema dhArIne teNe potAnA hAthamAMthI tene choDI mUko. eTale tarata AkAzamAM uDatAM teNe kanakavatInA kheALAmAM eka citrapaTa nAkhyA ane kahyuM ke-"he bhadre ! te yuvAnane je meM je, te ahIM ALekhe che. A citrane joI, ahIM Avela tene tuM oLakhI leje." AthI kanakavatI harSa pAmI, aMjalI jeDIne kahevA lAgI ke - he bhadra! tu keNa che ? tAruM svarUpa kahevAnI mArI upara maherabAnI kara." eTale haMsarUpe Avela vidyAdhara divya rUpe pragaTa thaIne belyo-"huM caMdrAta5 nAme vidyAdhara chuM. he caMdrAnane ! tArA bhAvI patinI sevA karavAmAM huM tatpara chuM. vaLI bIju vidyAnA prabhAvathI tane kahuM chuM ke- tArA svayaMvaranA divase te bIjAno dvata thaIne Avaze." ema kahenAra te vidyAdharane AziSa ApIne kanakavatIe vidAya karyo, ane pote vicAra karyo ke--mArA bhAgyane devatAnuM vacana satya thavAnuM!" pachI te paTamAM Alekhela patinA darzanathI atRpta ane virahanA tApathI pIDita evI te kanakavatI paTane vAraMvAra kSaNe kaMThamAM, kSaNe zirapara ane kSaNavAra hadayapara dhAraNa karavA lAgI. have te baMnenA saMgamane kautukI caMdratApavidyAdhara tarata kezalA nagarImAM gaye, ane vidyAzaktithI pavananI jema kyAM paNa khalanA na pAmatAM rAtre te vasudevanA vAsabhavanamAM peTho, tyAM strI sahita vasudevane teNe sutelo che. eTale caraNasevAthI tene sAvadhAna karyo ane kumAra paNa kSaNavAramAM jAgI uTha, kAraNa ke uttama purUSone alpa nidrA hoya che. rAtre akasmAta Avela te purUSane jotAM kumAra bhaya ke krodha na pAmyuM, paNa vicAravA lAgyuM ke- " A purUSa mArI upAsanA karavAthI virUddha te nahi, paNa zaraNuthI hA joIe, athavA keI mArA kAryanI ciMtA karanAra haze have je ene bolAve, to pricAnI nidrAne bhaMga thaze ane sevA karanAra A purUSanI upekSA karavI egya nathI. mATe sAvacetIthI uThI, priyAne jagADyA zivAya palaMgathI nIce utarIne ene bolAvuM." ema dhArI haLave haLave palaMgano tyAga karIne vasudeva anya sthaLe beThe eTale caMdrAlaya paNa tene sevakanI rIte nape. evAmAM 'jeNe kanakavatIne oLakhAvI te A caMdrAtaSa vidyAdhara che ema kumAre tene barAbara oLakhI lIdhe. pachI svAgata pUrvaka vasudeve tene AvavAnuM kAraNa pUchayuM. eTale caMdrAta5 caMdra jevI zItala vANIthI kahevA lAgyA--he vaMsadeva kumAra! tevI rUpavatI kanakavatInI tane oLakhANa ApIne tene paNa tArI oLakhANa ApI che. vaLI vidyAnA baLathI meM tane paTapara Alekhe, ane kanakavatInA sukhakamaLane vikasita karavAmAM sUrya samAna e te paTa meM tene sohe svAmina paTamAM rahela tane joIne harSathI tenA vecana caMdrakAtanI jema pANI jharavA lAgyA. tArA rUpathI virAjita paTane pitAnA virahasatAyane bhAga ApavA IcchatI hoya tema teNe ne paTane pitAnA hRdaya para dhAraNa karyo, Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritraane pachI aMjalI jeDI, gauravathI vAMcalane ucA karIne teNe prArthanA pUrvaka mane kahyuM ke-"he bhadra! mArA svayaMvaramA tu e mahApurUSane jarUra lAvaje. huM garIbanI upekSA karIza nahi, mATe he prabhe' Aje kRNa dazamIne divasa che. tyAra pachI zukalapaMcamIe divasanA pUrva bhAgamAM ene svasthavara thavAnuM che te he zvAmi tyA tamAre javuM joIe kAraNa ke tAre saMgama eja tenA jIvitavyanuM oSadha che. mATe tamAre tenApara anugraha karavAnI jarUra che. te sAMbhaLIne vasudeva bolyA- he caMdratApa ! prabhAte vajanenI rajA maLavIne huM te pramANe karIza. tu AnaMdamAM rahe mArI sAthe AvavAne tuM pramahavanamAM besaje. tArA, prayatnanuM phaLa to te tenA svayaMvaramAM jaIza." ema sAMbhaLatAM te vidyAdhara adazya thaI gaye, ane vasudeva ati harSa pAmIne palaMgamAM suI gaye. have prabhAte svajananI anumati laI ane strI janane jaNAvIne te peDhAlapura nagaramAM game tyAM haricaMdra rAjAe AvIne kumArane lakSamIrabhaNa udAnamAM utAre Ape. badhI jAtanA vRkSAthI bharapUra te udyAnane joIne raSTine vineda pamADate kumAra tyAM rahyo. pachI kanakAvatInA pitA harizcaMdra rAjAe vasudeva bahuja Adara satkAra karyo have te udyAnamAM pUrva taiyAra karAvelA moTA mahela ane makAnomA rahetA A purAtanI vArtA vasudevane sAMbhaLavAmAM AvI-pUrve zrI naminAthanuM samavasaraNa A udyAnamAM thayuM hatuM. te vakhate devAMganAo sahita lakSamI bhagavatanI AgaLa ahIM rAsa ramI hatI, tyArathI A lakazmIrasaNa nAme udyAna kahevAzuM." pachI tyAM caityamAM jinapratimAonI kumAre divya upahArathI pUjA karI, ane vaMdana karyuM, evAmA lAkhagame chavajAothI saMyukta, jANe jaMgama meruparvata hoya, maMgala vAjitranA nAdathI gAjad, baMdijanonA kolAhala sahita evuM AkAzathI utaratuM eka vimAna vasudevanA jovAmAM AvyuM. eTale Akula thayA vinA dheya dharIne kumAre AgaLa rahelA eka devaneM pUchayu-idra samAna A vimAna kayA devanu che?" te bolyo ke -"he mahApurUSa! A dhanada (kubera) nuM vimAna che. enI upara ArUDha thaIne te atyAre ke moTA kAraNane lIdhe pRthvI para utare che. have A caityamAM jinapratimAone pUjIne te tarata kanakavatIne svayaMvara jevAne jaze.' te sAbhaLIne vasudeva vicAravA lAgyA ke -"aho ! kanakavatI dhanya che, ke jenA svayaMvaranA maha5mAM devA paNa Ave che " pachI kare vimAnathI utarIne jinapratimAonI pUjA karI, vaMdana ane saMgIta karyuM. te joIne kumArane vicAra thaye ke-ahe? A deva mahAtmA ane parama zrAvaka che, vaLI puNyanA kAmamAM tatpara che ahA! zrI jinazAsana prabhAvanAnuM pAtra che. vaLI huM paNa dhanya chuM ke A Azcarya jene daSTigocara thayuM." e rIte kumAra vAraMvAra vicAravA lAgyA. pachI tyA cityamAM pUjA karI, AnaMda pAmIne dhanada AgaLa cAlyA. tevAmAM divya rUpadhArI vasudeva kumArane teNe joye, ane ciMta Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasudeva kumAranuM vRttAMta ! - -- vyu` ke-- mahA ! A purUSanu adbhuta rUpa che, ke je rUpa sura asura ane vidyAdharAmAM paNa nathI. ' pachI leAkeAttara rUpane dhAraNa karanAra kumArane joine vimAnamA beThelA kubere aMgulInI nizAnIthI sneha pUrvaka tene khelAvye eTale kratukI ane nilaya vasudeva tenI pAse gayA, tyAre dhanande peAtAnA svArthane lIdhe mitranI mAphka priya mAlApa ane satkArapUrvaka tenI sAthe vArtAlApa karyo. eTale svabhAve vinayavAna ane satkAra pAmela kumAra jali joDIne olyA hukama pharamAvA, huM zuM karI... ? A sAlaLI kAnane sukha upajAve tevI vANIthI dhanane tene kahyuM * 99 ' - he satpurUSa ! tArAthI sadhAya tevuM mArUM eka nuM kAma kara. A nagaramAM harizcaM' rAjAnI kanakavatI nAme kumArI che, tene mArA vacanathI A pramANe kahe ke- IMdranA uttara dikapAla kubera'tane paraNavAne icche che. tuM mAnuSI chatA devI khanI jA. ' mArI asAgha (niSphaLa na jAya tevI ) vANIthI vAyunI jema kyAM paNa skhalanA pAmyA zivAya tu nakavatInA sthAnane pAmIza. " pachI vasudhaiva paiAtAnA AvAsamA mAvI, dvinyAlaMkArAdikane mUkIne cAkane ucita malina veSane dhAraNa karyAM. e malina vaiSathI jatAM dhanade tene kahyuM ke- huM kumAra ! udAra veSa kema tajI dIdhA? kAraNa ke ADuM khara sarvatra pUjya che. ' tyAre kumAra AlgI ka-- malina ke ujjavala veSathI zuM kAma che. ? kAraNa ke vANI eja dUtapaNAnuM' bhUSaNa che, ane te mArI pAse che ja. * te sAMbhaLI dhanada AcA ' jA, tArU kalyANa thAA. 'e rIte dhanadathI punaH gerAyalA kumAra niHzaMka harizcaMdra rAjAnA gRhAMgaNA AvyeA. tyA hAthI, ghoDA, ratha ane sulatAdikathI sakINuM chatAM te rAjadvAramA kumAra pesI gayA, eTale ajana siddha ceAgInI jema sarvone aNya ane gatinI skhalanA rahita te AgaLa cAlyA, ane anukrame kaTibaddha thayelA chaDIdArAthI byAsa rAjamaMdiranA pahelA bhAgamA kumAre praveza karyAM. te indranIlamaNithI khAdhela bhUmivALu, krUratI kAMtinA taraMgathI virAjina ane jaLasahita vApI ( vAva ) nI bhrAMti karanAra evu sthAna kumAranA jovAmAM AvyuM, ane vaLI tyA divya AbhUSaNAthI vibhUSita apsarAe samAna suMdara rUpavALI ane samAna vayavALI evI strIonA samUhane teNe joyA. tyAMthI bIjA bhAganI adara ratnamaya pUtaLIo tathA skurAyamAna dhvajanuM yukta evA suvaNu nA sta' teNe joyA. tyArabAda cAdanI samAna kSIrzIMgavALA sAgaramA jema suggaja ( airAvaNu ) tema kumAre trIjA bhAgamA praveza karyo. tyAM divya AbhaNNAthI vibhUSita ane suranagaramAM na samAvAthI jANe apsarAo AvI hAya tevI strIone teNe joi, tyAthI ceAthe vibhAge jatA tyAM taragAthI caMcaLa ane rAjahaMsa, sArasAdikathI sevita jaLakuTTima ( jaLa samAna bhAsatI bhUmi ) ane temAM mAda vinA pAtAnA zarIrane jotI tathA zaNugAra sajatI evI aMganA Ane vasudeve joI, tathA zuka, senAothI khelAtu maMgala ane Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI temanAya tri gIta, nRtyamA tatpara evI dAsIe tenA jovAmAM AvI. pachI pAMcamAM bhAgamAM jatAM marakatamaNimaya bhUmi ke jyAM muktAphTa ane paravALAnI mALA sahita cAmarI tathA sArA veSa ane rUpavALI, ratnAla'kAranA bhAjanane dhAraNa karatI evI dAsIone teNe joi, tyAthI chaThThA bhAgamAM praveza karatA tyAM divya sarAvaranI jema cAre bAju padmothI vibhUSita evI padmabhUmi teNe joi, ane tyAM kRmiraMganA vastro dhAraNa karanArI jANe sAkSAt sa dhyAe DAya tevI ramaNIone teNe nihALI. pachI sAtamA bhAgamA jatA tyA lAhItAkSa ratnamaya staMbhasahita ane karyuM tana maNimaya evI bhUmikA teNe eI, ke jyAM kalpavRkSA, kusumAkSaraNeA, gaMgAjaLathI bharelA kaLazA, kaLAkuzaLa, mayA dezanI bhASA jANanArI, tathA jemanA gAlapara kuThela laTakI rahyA che evI ramaNI ane chaDIdAroda kumAranA jovAmAM AvI. te madhu jotAM kumArane vicAra thaye ke J chaDIdAraNAthI vyAsa A bhavanamA koIpaNa purUSanA paga saMcAra na thaI zake. e rIte kumAra ciMtave che, tevAmAM lIlAnA suvarNa kamaLAne dhAraNa karanArI eka dAsI khAjInA dvAramArge AvI. eTale te chaDIdAraNA utAvaLI thaIna tene pUchavA lAgI. svAmInI kanakavatI kyAM che ? ane zuM kare che ? ? te khelI ke, pramaDhavanane vize divya veSane sajIne, devatAe jene sahAya karela che evI svAminI mahelamAM ekalI eDI che te sAMbhaLatAM kanavatI tyAM beThelI jANIne vasudeva, dAsIe kahela mAjInA mArge nIkaLI gayA. te pramadavanamAM pahAcyA ane tyAM sAta majalAvALA mahelapara te caDhayA. tyAM divya vasala kArane pAraNu karanArI, sarva RtunA puSpAbharaNavALI jANe sAkSAta vanalakSmI hAya, rUpanI zAbhAthI te jANe vidhAtAnI janmabharanA anubhavathI thayela ekaja anAvaTa hAya, bhadrAmanapara beThelI, paTamAM ALekhela purUSanA rUpane jotI, evI kanakavatI kumAranA jovAmAM AvI, evAmA jANe paTanuM khIjuM rUpa hoya tema te kumArane joIne ISTanA AgamananA jJAnathI prabhAtanI kamalinInI jema te vikasita thaI pachI bhadrAsanathI ekdama unnI, aMjali joDIne te kumArane kahevA lAgI * he subhaga ! he rUpamanmatha ! ( rUpamAM kAma samAna )! mArA puNyathIja tu mahIM AvI caDhayA che, huM suMdara / huM tArI dAsI chuM.' ema kahIne te kumArane namavA lAgI. eTale namana karatI tene maTakAvIna kumAra ekScA ke-- - huM teA dAsa chuM. he mahAzaye ! mane praNAma na kara je tane cAgya hAya, te purUSane tAre namaskAra karavA cAgya che. mArA kuLanI eALakhANu vinA muja dAsa tarapha manucita nA kara." eTale te elI ke-- tArU badhu sArI rIte jANavAmAM AvI gayuM che. mArA pati tuja, ke je devatAe mane oLakhAvyA hatA, ane citramA mALekhela jene meM ha pUrvaka ciMtavyo, te tuja che ' tyAre vasudeva esthe--"he bhadre huM tArA pati nathI. devatAe je tane kahyo, tene huM dAsa chuM. tArA pati tA dhananda che. huM ---- Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasudevakumAranuM vRttAMta tene dUta chuM. tenI AjJAthI huM tArI pAse yAcanA karuM chuM ke devIothI sevAtI tuM tenI paTarANI thA." eTale te dhanadanuM nAma laI namaskAra karIne belI ke - "he sudara! kyA e Idrane dikapAla, ane kayAM huM mAnuSI kaTikA? teNe mane saMdezo mokalAvyuM che, te krIDAmAtra ane anucita che, kAraNa ke mAnuSI strIono samAgama devatAonI sAthe pUrve kadI paNa thayo nathI."te sAMbhaLIne vasudeva bolyA- "he suMdarI ! devatAnAM hukamano anAdara karavAthI tuM davatInI jema anartha pAmIza."kanakavatI belI dhanaMda evA akSare sAMbhaLatA ke pUrva janmanA saMbaMdhathI mArU mana bahu utkaMThA pAme che, paraMtu durgadhayukta edArika zarIranI gaMdha sahana karavAne sudhAhArI (deva) samartha nathI, evuM jinanu vacana che. tethI dUtapaNAnA bahAnAthI gupta rahele tuja mAro pati che. mATe tyAM jaIne uttara digapatine mArAM vacana saMbhaLAva ke "huM tArU darzana karavAne paNa lAyaka nathI. kAraNa ke hu mAnuSI mAtra chuM, sAta dhAtunA zarIra yukta evI mane te pratimA banAvIne pUjavA gya che." ema sAbhaLI harSita thayela kumAra koI na dekhe tema adazya thaIne dhanadanI pAse gaye. tyAM vRttAMta kahevAnI zarUAta kare che, tevAmA dhanada bolyA- badhu mArA jANavAmAM AvI gayuM che " pachI sAmAnika devatAenI AgaLa kare vasudevanI prazaMsA karI-A mahA purUSanuM AcaraNa nirvikAra che." ema prazaMsA karatA prasanna thaI tenA guNamAM lIna banelA dhanade vasudeva kamArane divyagaMdhathI vAsita ane Idrane priya evA be devaduSya vastra, suraprabha nAme sugaTa, dakagarbha nAmanA be kuMDala, zazimayukha nAme hAra, lalitaprabha nAmanA e bAjubaMdha, ardhazAradA nAme nakSatramALA, vicitra maNithI bhita sudarzana nAmanA be kaMkaNuM, smaradArUNa nAme kaTisUtra (kaNaderA) divya puSpo ane divya vilepana ApyAM, te badhA paherIne kumAra dhanada je banI gayo. e rIte karathI satkAra pAmela vasudevane jeIna sAthe AvelA tenA sALA vigere adhika pramAda pAmyA. pachI harizcaDhe tuka sAthe tyA AvI, aMjali joDIne dhanadane vinaMtI karI ke Aja tame bharatakSetrane pAvana karyuM. mAre svayaMvara maMDapa Aje devavimAna samAna lAge che. " ema kahIne teNe svayaMvara maDapane adhika taiyAra karyo ane manehara mAgaDA karAvyA, pachI devAganAnA pallava samAna kamaLa haste cAlatA cAmarethI vIMjAte, vidyamAna guNakIrtana karatA baMdijanothI gavAto e dhanada svaya vara maMDapa jevAne cAlyo, ane ratnamaya aSTamaMgalathI jenI kArabhUmi zobhita che, ratnanA lAkho AdarzothI akita, ane aneka terazAe mahita evA svayaMvara maDapamAM uttara dipAle praveza karyo. tyAM manana ane gagana spazI" uMcA eka siMhAsana upara devAganAothI paraMvala ane haMsa vAhanavALe e kubera beThe, ane vasudeva paNa yuvarAjanI jema tenI najIkamAM prasanna sukha karIne beThA, tathA bIjA rAjAo ane vidyAre paNa anukame beThA, Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha cari- pachI dhanade pitAnA nAmathI ati, anasuvarNanI banAvelI kuberakAtA nAme mudrikA kumArane ApI, tene teNe kaniSTha agulimA paherI lIdhI te vIMTInA prabhAvathI tyA rahelA badhA loko vasudevane dhanada je jovA lAgyA. aho ! dhanada be rUpa dhArIne ahIM Avelo che" evI rIte svaca vara maMDapamA moTo gaDabaDATa thaI paDyo. pachI sarva alaMkAra ane devaduSya vastrane tathA madanathI delA (hIcakA) samAna puSpamALAne dhAraNa karatI, sakhIothI paravarelI kanakavatI rAjaha sInI jema maMdagatithI te svaca vara maDapamA AvI, paNa tyA citramA joyela, ane dUtapaNamAM bhALela vasudevane na jevAthI sAyakALanI plAnamukhI kamalinInI jema te viSAdamaya banI gaI. jANe stabhapara lAgela putaLI hoya tema te kaMI paNa belI nahi jANe sarvasva harAI gayu hoya tema bIjI koI paNa rAjA tarapha teNe joyuM nahi. eTale te koI paNa rAjAne na varavAthI te vayaMvara maDapamA "zuM amArAmAM rUpa ke veSAdikane doSa jovAmAM AvyuM?' evI zaMkAthI rAjAe vAraMvAra petAne jovA lAgyA. tyAre sakhIe kanakavatIne kahyuM-"he su darI' hajI paNa kema vilaMba karI rahI che? keIne paNa varamAlA paherAvakanakavatI bolI ke-vara te pasaMda paDe te varAya. je mane rUpe che, abhAgaNa huM tene joI zakatI nathI.' pachI te manamAM ciMtavavA lAgI ke- mArI zI gati thaze? ke ISTa varane huM jetI nathI. te hadaya! priyanA virahathI tuM dvidhA (be bhAga) thaI jA e pramANe citAtura teNe dhanadane joI, praNAma karI, dIna thaI rUdana karatA aMjali joDIne vinaMti karI ke-"he devI pUrva janmanI patni samajIne mArI AvI mazkarI na kara huM je varane varI cukI chuM tene te chupAvI dIdho che ' ema sAbhachatAM dhanade hasIne vasudevane kahyuM--"he mahAbhAga 1 meM Apela kuberakAMtA vITIne hAtha thakI alaga karI de eTale dhanadanI AjJAthI te vITI hAthamAthI utAratA te potAnA svAbhAvika rUpamAM AvI gaye. tevAmAM pramoda pAmIne kumArIe jANe potAnI bhujalatA hoya tema svayaMvaramALA tenA kaThamAM nAkhI. te vakhate kuberanI AjJAthI AkAzamAM duMdubhinAda thayA, apsarAoe sarasa maMgalagAna karyuM ane ahA! harizcaMdra rAjA dhanya che ke jenI putrI jagatmadhAna varane varI" evI cAre bAju ucethI vANu thaI sadhavA strIo jema cAkhAne uchALe tema chenadanA pharamAnathI devatAoe sArI rIte vasudhArAnI vRSTi karI pachI atyaMta harSa pUrvaka vasudevanA kanakavatI sAthe lagna thayA. have kumAre dhanadane namIne vinaMti karIke- tame ahIM zA kAraNathI AvyA? te jANavAnuM mane kotaka che." eTale dhanade, jeNe hajI kaMkaNu mAdhela che evA nava pariNIta vasudevane kahyuM ke - kumAra ! mAre ahIM AvavAnuM kAraNa sAbhaLI le- Aja bharatakSetramAM aSTApadanI pAse saMgara nAme nagara che tyA maramANu Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAdevakumAranu' vRttAMta mmm^^^^^^^^^. 24A ----------- . 65 nAme rAjA ane tenI vIramatI nAme rANI che. ekadvivase te potAnI strI sahita zikAra karavAne cAlyA. tevAmAM tuccha mAzayavALA te rAjAe sAnI sAthe AvatA ane melathI malina evA eka sAdhune joyA. eTale A mArA mRgayA utsavamA vighna karanAra apazukana che ' ema mAnIne TALA thakI hAthInI jema te sAthe thakI tene alaga rAkhyA. ane vaLI strIsahita peAtAne ghera AvI khAra ghaDI sudhI rAjA te sAdhune satAvatA rahyo. tyArapachI anuka pA utpanna thatA te da MpatIe munine pUchyu ke--'tuM kayAthI Avye ane kayAM jAya che ? te kahe, ' muni khelyA-' huM rAhi takapurathI sAthenI sAthe cAhyA ane aSTApadapara jina pratimAone vadana karavA jatA hatA. he mahAmAnavALA ! tame sArtha thakI mane chuTA karyAM, tethI dharma kramanA AMdhela aMtarAyane lIdhe huM aSTApadapara jai zakraMcA nahi' eTale te i patI laghukrI hAvAthI te muninI sAthe vAtacIta karatAM du.svapnanI jema krodhane bhUlI gayA. tethI pApakArI munie paNa temane kAmaLa hRdayavALA jANIne jIvadayA pradhAna jinadharma kahI saMbhaLAvyeA. tyArathI te mane kaMika dharmanI sanmukha thayA, ane zuddha bhakta, pAnAdikathI bhaktipUrvaka te munine paDilAbhyA. pachI ka rAgathI pI. DAtA te a tene dharma jJAnarUpa mahA--ASadha ApIne te sAdhu temanI rajA laI aSTApadmapara gayA. have te ane sAdhunA saMsaga thI zrAvakannata svikArI kRpaNu mANusA jema dhananI rakSA kare, tema yatnathI vrata pALavA lAgyA. 9 eka divase dhama sthira karavAne zAsana devI vIramatIne aSTApadmapara laI gaI. kAraNa ke dhI Ane zuM prApta thatuM nathI ? tyAM surAsurathI pUjAtI jina pratimAone joIne bahuja Ana Mda pAmI, cAvIza jina pratimAone tyA bhaktibhAvathI vAdIne pAchI daivI zaktithI te potAnA nagaramAM AvI. pachI te tInA avalAkanathI dharma mA sthira buddhine dhAraNa karatI te vIramatIe eka eka jinane uddezIne vIza vIza mAkhila karyo, ane cAvIza jinanA bhaktipUrvaka ratnayukta dhruvaNunA tilaka karAvyA. ekadA parivAra sahita aSTApadapara jaIne snAtrapUrvaka teNe cAvIze jinAnI pUjA karI, ane jinapratimAonA lalATapara teNe te tilaMkAne sthApana karyo. vaLI te tIthaeN para AvelA cAraNa zramaNAdika mahApAtrAne yathAyogya dAna ApIne teNe tapane ujavyu, ane tethI jANe pAte kRtArtha thaI hAya; manathI jANe nRtya karatI haiAya tema puNyAtmA vIramatI peAtAnA nagaramAM pAchI AvI. pachI zarIra bhinna chattA eka manavALA tathA dharma kArya mAM sadA udyama vaMta evA te RR patIe keTaleka kAla vyatIta karyAM, ane Ayu pUraNa thatAM samAdhithI maraNa pAmIne te ane vivekI devaleAkamA deva ne devIrUpe daMpatI thayA. tyAMthI cavIne mamaNanA jIva, khahalI dezamAM pAtanapurane viSe yammila nAmanA bharavA Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritraThanI reNukA strInI kukhathI dhanya nAme putra thayo. ane vIramatIno jIva devalokathI cavIne teja dhanyanI dhuMsarI nAme bhAryA thaI. dhanya jaMgalamAM leze cArate hate. kAraNa ke bharavADa lekonuM e prathama kuLakArya che. eka vakhate pravAsIone mahAna virI samAna vaSAkAla Avya, varasAda varasatAM chatA dhanya bheMse cAravAne gAye.zirapara jaLane vAranAra eka meTA chatrane dhAraNa karI bhesenI pAchaLa araNyamA paryaTana karatAM dhanya, pratimAdhArI, eka page ubhA rahelA, nizcala manavALA, zIta parISahathI jenuM zarIra kapamAna che, tathA tapathI atyaMta kRza evA eka sAdhune joyA. tevA AkarA parISahane sahana karatA te sunine joIne jene anukaMpA utpanna thaI che evA dhanya pite temanA mastaka upara potAnuM chatra dhAraNa karyuM. eTale dhanya chatra dhAraNa karavAthI te muni kArahita thayA. have dArUDiye jema madyapAnathI na aTake, tema varasAda varasate baMdha na paDyo, tathApi chatra dhAraNa karatAM anyane kaMTALo na thaye. keTalAka vakhata pachI varasAda baMdha paDyo, eTale varasAda sudhI dhyAnane abhigraha karanAra muni paNa dhyAnathI nivRtta thayA. pachI tarata dhanya munine namana karI paga dabAvavA pUrvaka aMjali joDIne kahyuM ke he mahArAja! A kAla viSama che. kAdavathI pRthvI duHkhadAyaka thaI paDI che. AvA samayamAM tame kayAthI AvyA. munie dhanyane kahyuM ke- huM pADudezathI ahIM Avyo chuM. ane gurUnA caraNathI pAvana thayela evI laMkA nagarI tarapha javAne chuM. paNa jatA jatA A varSIkAle mane aMtarAya karyo. kAraNa ke varasAda varasatAM sAdhuone javuM thigya nathI. tethI vRddhine abhigraha laIne huM ahIM ja rahyo. have Aja sAtame divase vRSTi baMdha paDatAM abhigraha sapUrNa thavAthI atyAre huM kyAM vasatimA jaIza." dhanya belyo - he prabhu! mArA mahiSa(pADA) uparabese. kAraNake kAdavathI jamIna bahu vasamI che. muni bolyA- he govALa! sAdhuo cho upara besatA nathI, je kAmathI parane pIDA thAya, tevuM kAma kadI paNa karatA nathI, sAdhue sadA page cAlanArAja hoya che." ema kahetA muni tenI sAthe nagara samIpa gayA, eTale munine vadana karIne dhanya ba jeTa vakhata huM bese doha tyA sudhI tamAre ahIM rahevuM, ema kahI pitAnA ghare jaI,bhe sene tarata dehI ane dudhane eka ghaDe bharIne te muni pAse AvyA. pachI pitAnA AtmAne dhanya mAnatA evA dhanya te sunine pAra karAvyuM.bAda sAdhue patanapuramA eka rAtri gALI tyAthI IryAzuddhithI ucita mA jatA te ISTa sthAne cAlyA gayA. sAdhanA saMsargathI dhanya pitAnI strI sahita sthira samyakatvane dhAraNa karatA ghaNe kAla zrAvaka dharmanuM pAlana karyuM, ane avasare dIkSA laI, sAta varasa te ArAdhIne ane samAdhithI maraNa pAmyA, sAdhu dAnathI upArjana karela puNyathI te baMne hemavata kSetramAM cugalIyA thayA, ane tyAthI maraNa pAmI zIra hiMdIra nAme deva, devarUpe dapatI thayA. ' Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLa damayaMtInuM caritra * * * - - - prakaraNa 8 muM. 2 ' naLa, damayaMtInuM caritra. che , A chI tyAMthI deva cavIne A bharatane vize kozala dezamAM adhyA ja nAme nagarImAM IphavAku vaMzanA niSadharAjanI suMdarA rANIthI vika che utpanna thayela nala nAme putra thaye. have ahIM vidarbha dezamAM Dijha kaMDinapura nagarane vize bhImaratha nAme rAjA ane tenI puchapadatI nAme rANI che. tenA udaramAM kSIrIiMDA devI devakathI cavIne avanI, te vakhate zayanamAM sukhe sutelI rANIe lagabhaga rAtri samApta thatAM eka susvapna joIne teNe rAjAne nivedana karyuM -"he svAmina ! Aje mane svapna AvyuM ke dAvAnithI bhaya pAmIne mRta hAthI tArA mahelamAM peThe te te jANe sAkSAta tAre cazapuMja hate zuM?" te sAMbhaLIne zAzA samu. dvane pAragAmI rAja belyo ke suMdarI koI puNyavAna, jIva Aje tArA udaramAM AvyA che. e pramANe te rAjA rANe vAta karatA beThA che, tevAmAM jANe rAvaNane bhAI hoya e te hAthI sAkSAt tyAM AvyA, ane temanA puNayathI ja prerAyo hoya tema tarataja rASTra sahita rAjAne potAnA sakadhapara te besAya. pachI puSpamALAnA 5 pUrvaka lekathI pUjAte te hAthI nagaramAM bhamI, pAche rAjabhavanamAM AvIne teNe te baMnene nIce utAryA ane pite AlAnastaMbha pAse ubhe rahyo. pachI devatAo sthAne sthAne puSpa varasAvavA lAgyA. have rAjAe sugaMdhi lepanathI te hAthIne vilepana karI, sArA kusumathI pUjIne pachI tenI AratI utArI. have samaya thatA utpAtAdi deSa rahita divase rANIe kanyAne janma Acce. tenA lalATapara sUrya samAna savAbhAvika eka tilaka hatA ane tethI te bahuja zobhatI hatI. tenA janmanA prabhAvathI bhImaratha rAjA atula parAkamavALA ane bIjA sarva rAjAo pAse potAnI ugra AjJA manAvanAra tha. te udaramAM AvI te vakhate rANae svapnamAM agnithI bhaya pAmela ane pitAnA ghara tarapha AvatA hAthIne je hatA, tethI te svapnAnusAre eka mAsa pUrNa thatAM rAjAe tenuM vatI evuM nAma rAkhyuM. pachI jenA sugaMdhi sukhakamaLanA zvAsamAM bhamarAonI zreNi lubdha banI rahI che evI te davadatI divase divase vRddhi pAmatA page cAlatAM zIkhI, ane sAkSAt lakSamI samAna te gharanA, AMgaNe ramavA lAgI. tenA prabhAvathI rAjAne nidhAne prApta thayAM. pachI AThame varase kaLAo zIkhavavA mATe rAjAe pitAnI putrI kalAcAryane pI. paNa te subuddhi Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A zrI temanAya caritra MED Ta and on w AAAAAAAAR Van ann vALI hAvAthI upAdhyAya tene sAkSI mAtra thayA. AdarzomAM pratikhaM paDe, tema kaLA temAM dAkhala thaI gaI. te dhImatIe kama prakRti vigerenA abhyAsa ka. tenI AgaLa kAI paNa syAdvAda matanuM khaMDana karavA samartha na thayA. eka vakhate kaLAsamudranA pAra pAmelI te davadatI kanyAne upAdhyAya tenA pitAnI pAse laI AnyA. tyAM zajAnI AjJAthI zuzurUpa vanakhaMDamAM eka nIka samAna evI dhruvada tIe potAnuM sarva kaLAkozala sArI rIte dekhADI ApyuM. te vakhate teNe zAstrAnI caturAI evI rIte pragaTa karI ke jethI samyakatva dhArI janeAmA potAnA pitA prathama hRSTAMtarUpa thayA. pachI eka lAkhane eka hajAra seAnAmahArA ApIne rAjAe kaLAcAryane vidAya karyAM. have davaDhatInA puNyAtizayathI zAsanadevIe sAkSAt thaIne tene suvarNanI jina pratimA ApI ane kahyu ke he vase ! bhAvI. zrI zAMtinAtha jinanI A pratimAnI tAre dararAja pUjA karavI. ' pUchI sakhIenI sAthe ramatI te kAmI janerUpa haraNAne khAMdhI levAmAM pAza samAna evA cAvanane pAmI. tene caiAvanavatI joIne rAjA ane rANI tenA vivAhautsavane jovAne utsuka thayA, paraMtu tenA te te jINu samUhane lAyaka evA varanI ciMtAthI rAjA, rANI jANe aMtaramAM zalyathI Atura thayA hAya tema saMkaTamAM AvI paDayA. evAmAM vaDhatI aDhAra varasanI thaI, paNa tene lAyaka vara rAjAne kayAM prApta na thayA, pachI ahu mATI kanyAone svayaMvara yukta che ? ema citavIne teNe rAjAone khelAvavA pAtAnA Ane hukama karyo. tenA AmaMtraNa thakI lakSmI ane zANAmAM paraspara spardhA karatA ghaNA rAjAe ane rAjakumArA utAvaLathI kuMDinapuramA AvI pahaoNMcyA te vakhate rAjAonA dekhAtA moTA hAthIethI kaDinapuranI samIpanI bhUmi, vidhyAcalanI pAsenI bhUmi samAna ceAlatI hatI. te samaye pAtAnA nala ane kUbera ane putrAsahita niSadha rAjA paNa tyAM AvyA tyA bhImaratha rAjAe te rAjAonI sanmukha javApUrNAMka badhAnuM svAgata karyuM, pachI bhImaratha rAjAe zubha divase jANe pAlaka vimAnanA nAnA bhAI hAya tevA svayaMvara maMDapane taiyAra karAvyA, tenI aMdara vimAna samAna mAcaDA karAvyA ane te upara teNe suvarNa nA siMhAsanA racAvyA, eTale tapeAtAnA kumArA sahita divya ala kArA ane vastrone dhAraNa karatA rAjAo tyAM AvyA, te zakrasamAnika vA jevA zAlatA hatA. te badhA nAnA prakAranI ceSTAothI spaSTa peAtAnI kuzaLatAthI putrI dekhADatA yathAyeAgya mAMcaDAApara beThA. temanAmA kAika hastalIlAthI kenakakamalane pheravatA hatA, kAryaka sugaMdhi gajarAnA puSpAne bhramaranI jema suMghatA hatA, ane kAIka tA AkAzamAM jANe khIjo caMdra khanAvavA hAya tema hAthavatI puSpanA daDAne ulALatA hatA. ema tyAM nAnA prakAranI ceSTA karatA mayA rAjAe zeAlI rahyA hatA. have devI jema ' --- - Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAAAAAAAAAAAANA MAANA naLa damayaMtInuM caritra. devamaMdira jAya, tema pitAnI AjJA thatAM sakhIothI paravArelI jANe bIjI raMbhA hoya evI davadaMtI te maMDapane zobhAvatI tyAM AvI. te navayuvatine joIne rAjAo vizeSathI potAnuM cAturya pragaTa karavA lAgyA, ane temaNe pitAnA netrane temAM ja lagADI dIdhA. keTalAka tenA pANigrahaNane mATe pitAnI Iccha kuLade. vIne saMbhAravA lAgyA. pachI rAjAnI AjJAthI aMtaHpurane pratihArI davadaMtI AgaLa rAjAonAM nAma laIne kahevA lAgyA ke -"he svAminI! zizumArapurane svAmI tathA jitazatru rAjAne putra. A trApaNu rAjAne najarathI nihAla. IvAka vazamAM tilaka samAna zrI caMdra rAjAne patra A caMdrarAja che, ene varavAnI tArI IcchA che? A caMpAnagarIno svAmI, bhagavaMzamAM janmelo dharaNe rAjAne putra subAhu zA che, ene tuM vara, ke jethI gaMgAnA sugaMdhi jaLabiMyukta pavana tArI sevA karaze A rehatakapurano dhaNI, pavanane putra caMdrazekhara rAjA che, e batrIza lAkha gAmane svAmI tane rUce che? A jayakesarI rAjAne putra, manmatha (kAma) rUpa zazalakSamA tArA manane kheMce che? A sUryavaMzamAM mugaTa samAna, bhRgukacchane svAmI jahu rAjAne putra yAdeva che, he suMdarI! ene tuM hoya che? A bharatacaDhInA kuLamA tilaka samAna mAnavadhana rAjA che, vizvavikhyAta e varane tuM vara. A kusumAyudhane putra sukaTezvara che, mATe caMdrane jema rahiNI, tema tuM enI patnI thavAne lAyaka che. A kezalAdhipati niSadha nAme rAjA, ke je aSabhasvAmInA vaMzamA utpanna thaye che ane traNe bhuvanamAM prakhyAta che. vaLI enA naLa ane era nAme be mahA balavaMta puge che, temAM tame je pasaMda hoya, tenA gaLAmAM varamALA nAMkha." tyAre janmAMtaranA nehathI ane rUpathI mohita thayela davadaMtIe paNa tarataja nalakumAranA gaLAmAM kRSNane lakSamInI jema varamALA nAkhI. te naLane varI, eTale A DIka varI, DIka varI" ema AkAzamAM vidyAdharanI vANI thaI. evAmAM kRNarAjakumAre dhumaketu samAna khaDagane upADI, savara uThIne nalane kahyuM ke"are ! nala! davadaMtIe tArA gaLAmAM svayaMvaramALA vRthAja nAkhI, huM hAjara chatAM ene bIje kaI paraNavAne samartha nathI. mATe bhImaputrIne mUkI de, athavA te zastra laIne yuddha karavAne taiyAra thA. huM kRSNarAjane jItyA vinA tuM zI rIte kRtArtha thaIza?" A sAMbhaLatA nalakumAra hasatA hasatA bolyA ke- are kSatriyAyama1 dabadatI tane na varI, tethI vRthA kheda zA mATe kare che? davadaMtI mane varI che, te mahApApane vicAra na karatA tuM A parastrIne kema Icche che? tathApi tane e maLavAnI nathI.' ema kahIne agni samAna asahA tejavALo krodhathI adharane pharakAvanAra e nalakumAra camanI jIbha jevA bhayaMkara kharzane hAthavatI nacAvavA lAgyuM. te vakhate nala ane kRSNarAja banenuM sainya tarata sajaja Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CO zrI temanAya caritra . AAAAAAA ? thaI gayu, eTale davAtI vicAravA lAgI ke-- are! A mArA nimitte pralaya pAse AnyA. ahA ! huM zuM puNyahIna chuM ? - hai zAsana devatA ! je huM zrAvikA hAuM, tA . he mAta ! nalanA vijaya thAo, ane ane sainyane kuzaLa aa. ' ema hI, ' jaLakaLaza laIne vaDhDhIe zAMtine mATe tenA jaLathI traNavAra cha TakAva kI, eTale te jaLa chaMTakAvathI jenuM mastaka kamAi gayu che, evA kRSNarAja kSaNavAramAM mujhAI gayela agArAnI jema nisteja thaI gayA, ane zAsana devatAnA prabhAvathI kRSNarAjanA thakI vRkSathI paDatA pAkA pAMDAnI jema khaDga paDI gayuM. eTale hataprabhAvALA thaIne kRSNarAja citavavA lAgyA nI sAmAnya jana nathI, enA tarapha meM vicAra vinA kahyuM ane prayatna karyAM, paNa e praNAma karavA caiAnya che. * ema vicArIne kRSNarAja eka kiMkaranI jema naTane page paDyo, ane AyA ke hai svAmin ! meM vicAryAM vinA je karyuM, te mArA aparAdha ane avinaya doSa kSamA karI, ' eTale praNAma sudhI kApa karanAra mahA purUSa naLa kumAre praNAma karanAra kRSNAjane zacha karIne vidAya karI. jamAInA guNA jotAM bhImaratha rAjA potAnI putrIne puNyavatI mAnI ane khIjA sarva rAjAone satkAra pUrvaka visarjana karIne teNe naLa--dADha tInA vivAha mahAtsava karyuM, vaLI kara mAcanamAM rAjAe potAnA vaibhavane ucita hAthI, ghoDA ane sthAdiSTa jAIne ApyA, tyArapachI jemaNe kaMkaNu khAdhela che tathA pAtAnA caitranI vRddha sIe jemanA maMgalagIta gAI rahI che evA te nava pariNIta "patIe gRhacaityane vidhipUrvaka vaMdana karyuM. pachI bhImaratha tathA niSadha rAjAe mahA mahAtsava pUrvaka te manetu' kaMkaNamAcana karAvyuM. have bhImaratha rAjAe putra sahita niSadha rAjAne mahuja mAna ApIne visarjana karyo, ane cADI bhUsI sudhI te pAchaLa gayA. evAmAM peAtAnA patine anusaratI dhruvatIne tenI mAtA puSpanna'tI zikhAmaNa mApavA lAgI ke-- hai putrI 1 sa`kaTa paDatAM pazu deha chAyAnI jema patinA tu kadI tyAga karIza nahi. * pachI peAtAnA mAtapitAnI rajA laIne AvatI dhruva tIne naLakumAre rathamAM besArI ane pote paNa beThA, tyAra pachI bhImaratha rAjA pAtAnA putrasahita nagarabhaNI cAlye. rastAmAM hAthIonA maddajalathI teNe bhUmine bhInI karI sukI, azvonA bhurAthI dvamAyelI bhUmi kAsAnA tAlanI jema avAja karavA lAgI, gADAonI rekhA ( cIlA ) thI rastA citarAI gayA, uMTo ane khamacI mAnA vRkSAne patra rahita karavA lAgyA, sainyAe jetu pANI pI lIdhu' che evA kuvA, taLAva, vAveA, nahI ane kuMDa vigere jaLAzaya 5zeSa ( jemAM mAtra kAdava khAkI che) thaI gayA, ula senca rajathI gaganamAM pazu jANe bIjI bhUmi banI gaI. te vakhate potAnI nagarIne jovAnI IcchAthI AgaLa cAlatA niSadharAjA phArma rIte vacamAM aDhakA nahi, mAgaLa 3 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLadamayatInuM caritra 71 ------ jatAM adhakAra prasaryAM, ane tethI jaLa, sthaLa, khADA ke vRkSAdvika kaMi jovAmA AvatA na hatA. te vakhate aMdhakArane lIdhe lAcanabaLa aTakI javAthI caridriyapaNAne prApta thayela sainyane joIne naLakumAre peAtAnA kheALAmA sutela dhruvatIne kahyu ke-- huM suMdarI ! ApaNa sainya atyAre adhakArathI pIDita che, mATe tArA tilakarUpa bhAskara ( sUrya ) ne prakAzita kara. ' te sAMbhaLI davaDhatIe uThIne potAnA bhAlanuM mArjana karyuM, eTale te tilaka aMdhakAramAM sUrya samAna dIpI nIkaLyuM, tethI sainya nirvighna cAlavA lAgyuM, evAmAM AgaLa cAlatAM padmakhaMDanI jema bhramarAe jene vaLagI rahyA che evA pratimAdhArI eka sAdhu naLanA jovAmAM AvyA, eTale teNe peAtAnA pitAne kahyuM ke--" huM tAta! A maharSine jue ane tene vaMdana karaze, tathA mArganuM prAsa'gika phaLa hatyA. kAyAtsage rahelA A munine kAi monmatta hIthIe gaMDasthaLane khaMjavALavAnI IcchAthI vRkSanI mAphaka gharSita karyo che, bahu khaMjavALatAM tenA gaMDasthalathI lAgela majaLanA suvAsathI khe'cAi Avela bhamarA ane vAraMvAra dasyA chatA e pariSahune sahana kare che. madonmatta hAthIe paNu parvatanI jema nizcala page ubhA rahela, dhyAnathI na calela evA gmA muni mArgamAM puNyacAgeja ApaNA jevAmA AvyA. " pachI zraddhA jene utpanna thayela che evA niSadha rAjAe pAtAnA putra ane parivAra sahita prApta thayela tInI jema kSaNabhara te suninI sevA karI, tathA vAravAra tene tavI ane nirUpadrava anAvIne parivAra sahita rAjA Agala cAlyA. pachI anukrame kaiAzalA nagarInI samIpa AvatAM nalakumAre peAtAnI priyAne kahyu ke--"he devI ! jina caityeAthI vibhUSita A ApaNI nagarIne nihAla. ' eTale daI'tI paNa tenA uMcA caitya jovAthI mahuja utkaMThita thatI meghanA darzanathI mayUrInI jema te usAhayukta banI gaI, ane vAravAra te potAnA AtmAnI atyata praza sA karavA lAgI-- huM dhanya chu ke jene naLa jevA pati manyA, dararAja huM A caityAne vadana karIza. 'have cAre bAju tArA ane dhvajAdikathI nAnA prakAztA maMgalAcAra jemAM cAlu thaI rahyo che evI peAtAnI nagarImA putra sahita niSadha rAjAe zubha divase praveza karyo. pachI tyAM nala ane rava daMtI 6'patIe nakhamAMsanI jema prItibhAjana thaIne mahAsukhathI keTalAka kAla vyatIta karyAM. tyArapachI eka vakhate niSadha rAjAe nalane peAtAnA rAjyapara ane kuberane cAvarAjyapara besAryAM ane pote dIkSA laI lIdhI. have nalarAjA potAnI prajAne saMtatinI jema pALavA lAgyA, tenA sukhe sukhI ane tenA duHkhe du:khI rahevAthI te sarjaMdA prajApAlakaja banI gayA, buddhi, parAkrama ane bhujama sapanna te nala rAjAne jItavAne khIje kArya rAjA samatha na thaye, ^^^ an on ARA Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - hara zrI neminAtha caritrahave eka divase nalarAjAe kulakamathI AvelA sAmata ane pradhAna purUne pUchayuM ke-"zuM huM pitAe sAdhela bhUmine ja pAchu chu ke adhikane pALa che te bolyA ke---"niSedharAjAe traNa aMza nyUna bharatane ardha bhAga lega ane tame te samasta bharatA joga che, pitAthI putra adhika thAyae caktaja che. paraMtu ahIMthI base jana dara takSazilA nagarImA kadamAM nAme rIjA che, te tArI AjJAne svIkAratA nathI. tArA bharatA sAdhavAnA jathathI utpanna thayela addabhuta yazarUpa cakrane vize te ekaja kalaMka samAna bhAse che. leza vyApanI jema tame tenI upekSA karI, tethI Aje te atyaMta vRddhi pAmIne asAdhya thaI paDyo che, paraMtu tu je tenI upara reSathI kaThaNa mana kare, te parvatathI paDatA ghaTanI jema te bhAgI ja jAya. mATe prathama dUta mokalIne te unmatta kadaMbarAjAne samajAve. e rIte pUrvathI AvatA sAmatAdikanuM hitakArI vacana sAMbhahIne nalarAjAe mahAvAcAla hUtane zikhAmaNa ApIne moTA sainya sahita tyA javAnA hukama karyo. garUDanI jema durdhara e te dUta paNa tarata tyAM jaIne potAnA svAmIne na lajAvatA kada barAjAne kahevA lAgyA-"are kadaMbA mahAra3pa vanane dAvAnala samAna mArA svAmI nazajAnI tuM sevA kara, ane tAruM abhimAna tajI de. huM tArI kuLadevIthI adhiNita hAuM, tema tane hita kahuM chuM je nalanI AjJA mAnIza nahi, te tane bhaviSyamA saMtApa thaze." e pramANe hatanAM vacana sAMbhaLIne krodhathI gherAyelA kada , dAtanA agra bhAgathI haThane kara Data ane mUkhanI jema potAne na jANate te kahevA lAgyA-"he dUta! tAre svAmI zu gADe thaye che? athavA vAyunA sthAne sute che ke je vairirU5 sutA ( nAgaramotha ) ne ukheDI nAkhavAmA varAha samAna mane jANa nathI ? zuM tene sAmata, pradhAna ke purohitAdika nathI ke sutelA siMha samAna mane jagADatA nalane aTakAvatA nathI? mATe he dUta! tu jA, ane tAre savAmI rAjyathI uga pAmyuM hoya, te sagrAma karavAne bhale taiyAra thAya. A huM paNa tenA saMgrAmane atithi thaI beThA chu." A sAbhaLI kUta paNa tarata AvIne ahaMkArathI dArUNa te kadaMbanA vacane teNe nalane kahI saMbhaLAvyA. eTale sarva senAsahita navalarAjAe takSazilA nagarI upara caDAI karI, ane utAvaLathI tyAM jaIne badhI takSazilA nagarIne teNe gherI lIdhI. hAthI ene lIdhe jANe bIje kille banAvyo hoya, tevI te dekhAtI hatI te vakhate kadaMba paNa sainya sahita sajaja thaIne bahAra AvyuM. kAraNa ke siMha guphAnA dvAra pAse Avela bIjA siMhane sahana karatA nathI pachI bane sainyanA subhaTe laDayA ane cirakAla bANayuddha karatAM AkAzamA bANanA maMDapa banI gayA. pachI nale kadaMbane kahyuM ke" hAthIo vigerene zA mATe mAravA joIe ? ApaNe ane zarNa baMdhayuddhathI Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLadamayaMtInuM caritra : -------------- * * --~-- --- --- - laDIe, eTale nala ane kadaMba AsudhAdikavatI vaMdvayuddhathI laDayA. ane garvika kada be nala pAse je je cutanI mAgaNI karI, te te yuddhamAM vijayI nalathI te hArI game tyAre kadaMba vicAravA lAgyo ke - mahA baliSTha nalanI sAthe meM mApha kSatriyapaNuM telI lIdhuM. eTale have te teNe mane maraNanI hadasudhI pahahe che te pataMganI jema huM na maruM. mATe nalathI palAyana karIne huM dIkSA laI lauM. jenuM phaLa suMdara hoya, tevu palAyana paNa sAruM che." ema manamA ciMtavI, palAyana karI, bhavavirakata thaI vrata laIne kadaMba tyAM pratimAne rahyA. tene gatadhArI joIne nala bA -"he kAM a! temane jItI lIdhe, paNa manathI samAne tajIza nahi, tuM vijayavAna che." tyAre mahAvratadhArI dhIra kada be nalane kaMI paNa javAba na Ape. kAraNa ke nispRhana rAjAnI zI paravA? pachI kadaMbanI stuti karI, tenA savathI mastakane dhuNAvatA nalarAjAe tenA putra jayazaktine tenA rAjyapara besAryo. tyArapachI vAsudevanI jema vijayI nalarAjAne badhA rAjAoe maLIne bharatArthanA svAmI paNAne abhiSeka karyo. pachI potAnI kauzalA nagarI tarapha jatA nalarAjane bIjA rAjAoe bheMTaNAM ApyA. vidyAdharIo jenA balane gAI rahI che e nalarAjA davadatInI sAthe bhogavilAsa karatAM cirakAla pRthvInuM pAlana karavA lAgyA. have pitAnA kuLamAM aMgAra samAna rAjyalubdha kubera zAkinInI joksatyAnna nalanuM chaLa jevA lAge. nyAyavata chatA nalane jugAranuM vyasana hatuM. caMdramAne paNa kalaMka che ane ratna kayAM upadrava rahita che? "huM pRthvIne jItI lauM evA dhara AzayathI kubera nalane sogaThAvatI sadA ramADavA lAgyuM. te baMne lA be vakhata jugAra ramyA, paNa DamarUnI gAMThanI jema banene jaya thato hato. eka vakhate sogaThAne bAMdhI levAmAM ane chuTA karavAmAM samartha chatA devAze nala kamerane jItI zakaze nahi. IchatAM chatAM nalanA anukUla pAzAna pahayA. eTale tenA saMgaThane kara vAraMvAra mAravA lAgyA. tethI gAma, nagara, kada, kheTa, ane dvANadika hArI jatAM nala lakSamIthI hIna thato gayo, ke jema unALAmA sarevara jaLarahita thaI jAya. nala jAgAranuM vyasana na mUkavAthI badhA leke kheda pAmyA. paraMtu kuberanA vAMchita siddha thatA te bahu pramoda pAmyA, te vakhate nalanA anuzagI le tyAM hAhAkAra karavA lAgyA, te sAbhaLIne davadaMtI tyAM AvI, ane kahevA lAgI ke -"he nAtha! huM tamane prArthanA karuM chuM ke mArI upara maherabAnI karIne jugAra tajI de. tArA be pAzA zatrunI jema droha karanArA che. he nAtha! gaNikA gamananI jema sujJa ane jugArane eka kIhAmAtra samajIne seve che, paNa Ama dararoja sevatA nathI, e AtmAne aMdha banAvanAra ane sarva saMpadAra Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nemanAya caritra * sA nAza karanAra che. laghu badhu kUberane tu rAjI thaIne bhale rAjya ApI de, paNa alAtakArathI enI lakSmI gaI ? evA potAnA apavAda vhArI na le. te sekaTA yuhuthI upArjana karelI A vasudhA jugAramAM gai. he deva ! te kAraNathI e khAata pravAha vinA ghasaDAI gayela sikakyu ( veLu ) nI jema mane satAve che. pramANe te dhruvadaMtInAM vacanA naMLe sAMbhaLyA nahi, eTaluMja nahiM paNa teNe tenI sAme paNa na joyu, dazamI madAvasthAne prApta thayela hAthI jema kAi paNa jANI zakatA nathI, e rIte patithI atyaMta avajJA pAmela davada MtIe kulIna amAtyAne kahyuM ke-- nalane dhRta ramatAM maTakAve, ' sannipAtavALAne jema auSadha guNa na kare, tema temanuM vacana paNa nalane asara karI zakayuM nahi, jIgAramA bhUmine hArI gayA chatAM nala pAchA na hasyo, ane tethI navadaMtInI sAthe a ta:purane paNa te hArI gaye, pachI sarvasva hArI jatA potAnA zarIra thakI badhA bhAbharaNAdika, jANe dIkSA levA IcchatA heAya tema dAvamA mADI dIdhA. eTale mere naLane kahyu` ke-- are nala ! have ahIM na rahe, mArI bhUminA tyAga karI jA, tane pitAe rAjya ApyuM ane mane te A pAzAe zanya Apyu pachI 'malavaMta purUSone lakSmI dUra nathI, tuM mada na kara. ' ema khelatA nala mAtra uttarIya vastra paherIne tyAthI cAlatA thayA, eTale nalanI pAchaLa jatI dhruvadaMtIne mere aghaTita vacana kahyuM ke-- are su MdarI ! tuM jugAramAM chaMtAI gaI che, mATe jA nahi ane mArA aMtaHpurane pavitra kara. ' tyAre amAtyAdika duHmati merane kahevA lAgyA--" mA mahAsatI jIvadaMtI parapurUSanI chAyAne pazu sparza karatI nathI, mATe ene tuM aMtaHpuramAM rAkhIza nahi. * mATAbhAInI patnI mAtA jevI ane mATebhAI pitA samAna gaNAya ? ema AlakA paNa kahe che, huM kUbera ! tA paNa jo tuM balAtkArathI ema karIza, te A mahAsatI devadatI tane bhasmIbhUta karI nAkhaze, kAraNu ke khALavA vigerenI kriyA satIone duSkara nathI, he rAjana ! e satIne satAvIne tuM anane upAna na kara, paraMtu patine anusaratAM ane utsAhita manAva. nalane gAma, nagara, ke pattanAdika to bhale nahi vyApa, paraMtu bhAtuM ane sArathi sahita eka ratha te ene Apa. mA sAMbhaLatA kUbere davadaMtIne nalanI sAthe visarjana karI ane zaala tathA sArathi sAthe eka stha ApyuM. tyAre nala Avye ke je me bharatApa nA jayathI lakSmI meLavI, tenA krIDAthI tyAga karyo, te mane rathanI zI jarUra che ? ema sAbhaLIne lAMbA vakhatathI sevA karanAra pradhAnA kholyA ke--" huM svAmina ! ame paNa tArI pAchaLa AvIe, paNa kUbera maTakAve che. te jene rAjya Apela che evA mA tArA laghu bhrAtA amAre tajavA ceSya nathI. kAraNa ke A vaMzamAM je rAjA hAya, tenI sevA karavI evA amArA krama che. mATe huM mahAbhuja ! mane tArI sAthe AvavAne lA . "7 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75. naLadamayaMtInuM caritra anna. Mammann Manar non a mannanna. thaka nathI. atyAre tArI davadatI strIja tArA matrI, mitra ane padAti che, paraMtu he svAmina e satInI maryAdAne dhAraNa karanAra ane zirISa puSpa samAna sukamAra aMgavALI e davadasIne tuM rastAmAM pa calAvatAM zI rIte laI jaIza. rsathI tata thayela retIvALA mArgane kamaLanA garbha samAna komaLa paga taLIyAthI eMzI rIte sparza karaze? mATe henAthI prasanna thaIne amArA para maherabAnI kare ane rANInI sAthe A rathamAM besemArga kSema bane ane tamAruM kalyANa thAo e rIte vAraMvAra pradhAnee prArthanA karavAthI nalarAjA duvatInI sAthe rathamAM besIne cAlI nIkaLa. te vakhate jANe snAna karavAne taiyAra thaI hoya tema mAtra ekaja vasAvALI davatAne jaIne athajaLathI jemanI kAMcaLI bhIMjAI gaI che evI nagaranI strIo atyaMta revA lAgI. havenagaramAMthI jatAM nalarAjAe pAMcae hAtha uMcA ane vistInA AlAna samAna evA eka staMbhane je, eTale rAjyabhraMzanA duHkhane jANe jANatA ja na hoya tema kAtuthI lIlAmAtramAM hAthI jema kadalI (keLa)ne ukheDI nAkhe, tema nalarAjAe te staMbhane ukheDI nAkhyo, ane pAchA tyAMja beThI dIdho. tenuM A bala rAIna nagarajanA kahevA lAgyA aho! nalanuM bele. AvA balavAnane paNa saMkaTa naDe, te to devanAja cALA che. vaLI pUrve parvatanA udhAnamAM kuberanI sAthe na latA hatA tevAmAM eka maharSi jJAnI AvyA, ane temaNe kahyuM ke pUrva janmamAM sAdhune Apela kSIrAnanA prabhAvathI A nala ritAne svAmI thaze, ane je nagaranA madhyamAM rahela pAMcaso hAtha uMcA staMbhane calAvaze, te avazya bharatAnA svAmIjANu. A ane vAta satya thai. bharatAIne pati tela ane eNe staMbha calALe paNa nalanAM jIvatAM kezalAnagarImAM bIja zA thavAne nathI" ema je te maharSie kahyuM, te te asatya jevuM lAge che athavA te vizvAsapUrNa tenI vANI anyathA thAya nahi. kAraNa ke je kubera paDI bhAMge, te zuM thAya, te kene khabara che? pachI kadAcita ahIM nalAja pharI rAjA thAya. pavitra kIrtivALA nalanuM puNya vadhatuM rahe " e pramANa nagarajananAM vacana sAMbhaLate, ane atyaMta rUdana karatI davadatInA apravAhathI jene ratha bhIMjAI gayA che evA nala nagarIne tajIne dava'daMtIne kahevA lAgyo-"he devI! ApaNe have kyAM jaIzuM? kAraNake sthAnanA ni. IcavinA dakSa janene cAlavAnI kriyA na zobhe." ema pUchatAM tIkSaNa buddhivALI davatIe kahyuM ke he devI kanipuramAM cAle ane tyAM atithi thaIne tame mArA pitApara anugraha kare.' te sAMbhaLIne nala rAjanA AdezathI bhaktinA AdhAra35 sArathie hinapuranI dizA tarapha azvone calAvyA. evAmAM AgaLa cAlatAM vAghonA barADAthI bhayaMkara, kesarisiMhe mArelA hAthIonA datathI bhUtala jemAM tura(daMtayukta) thayela che tathA yamanuM jANe krIDA sthAna hoya evI mahA Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha cari- ghara aTavImAM nalarA AvI caDe. tyAM AgaLa jatAM jemaNe dhanuSyane kAna sudhI kheMcI lIdhela che ane sAme AvatA yamadata samAna evA pracaka bhIlane nalarAjAe joyA. temAM keTalAka bhIla jA cApAnamAM tatpara hAya tema nAcavA lAgyA, eka dAMtavALA hAthI samAna keTalAka rIMga vagADavA lAgyA, nATakamAM nAnI jema keTalAka kalakala zada karavA lAgyA, keTalAka evadhArAnI jema A varasAvavA lAgyA, keTalAka kasaratakhAja madhonI jema hAthathI thApa devA lAgyA. e rIte te badhA bolee legA thaIne hAthIne jema kUlaza reke tema nalane gherI lIdhA, eTale zyaparathI tarata utarI, myAnamAMthI taravAra kahADIne raMgabhUmimAM nartakanI jema potAnI sRSTimAM te tene bacAvavA lAgyA, te vakhate davadanI rathane tajI, nalanI bhujAmAM lAgIne kahevA lAgI- svAmina ! A lAkApara tame AkSepa kevA kare che? zazalA ke zIyALavA virapara siMha pitAnA parAkrama calAve che? he nAthA bharatApanI jaya lakSmInA vAsarUpa A taravAra A bhIlApara cAlatAM lajajA pAmaze.' ema kahIne davadatIe pitAnI Ibrasiddhine mATe vAraMvAra haMkArA mUkyA, satInA prabhAvathI choDavAmAM AvelA te huMkAre bhIlalekenA kAnamAM lehAnI sevA samAna thaI paDyA, eTale te dareka dizAmAM bhAgI gayA, ane te daMpatI temanI pAchaLa doDatAM rathathI dUra nIkaLI gayA, evAmAM bIjA bhalee temanA ratha laI lI. deva vAMkuM thAya, tyAM udhama zuM kAma Ave? pachI nala davadatIno hAtha pakaDIne jANe tene pANigrahanA eachavanI yAdI ApatA hoya tema bhamavA lA. te samaye davadatIe darbhanA kAMTAthI vidhAyelA pagamAMthI jharatA lehInA TIpAMthI jaMgalanI jamInane jANe che : (vinA mAmA) thI vyApta banAvI dIdhI. pUrva paTTaya (paTarANInI nizAnI) teNInA mastaspara hatA, ane te vakhate potAnuM vastra kahane nale tenA bane paga para pasaMdha (pATAne baMdha karyo. tyAre devadatI thAkIne vRkSa nIce satI, tyAre na pitAnA vAnA cheDAne page banAvIne tene pavana nAkhatA, hatuM, ane palAzanA patra (padAMDA) mAM pANI lAvIne pAMjarAmAM pUrAyelI menAnI jema tene te pIvarAvatA hatA. pachI davadaMtIe pUchayuM ke- A aTavI hajI keTalI che? ahIM rahetAM mAruM hRdaya jANe ebhAga thaI javAnuM hoya tema kape che. "eTale nava - priyA ! A aTavI so jananI che. ApaNe te hajI pAMca janaja cAlyA chIe, mATe manamAM dhIraja lAva." e rIte te mahA-araNayamAM vAta karatAM jatA te daMpatIne saMpattinI anityatA jANe jaNAvane hAtha tema sarNa asta thaye tyAre davadatI thAkI gaI ho" ema dhArI, azoka vRkSanA palava chedIne nalarAjAe tene mATe pathArI taiyAra karIne kahyuMhe devI! ahIM zayana karIne A pathArIne pAvana kare, ane vicAravAne mATe Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLadamayaMtInuM caritra liTara paNa che vidvAno samaya eka mitrarUpa che. evAmAM davadaMtI bAlI ke ka , . * : "... ---- -----~-- vI AthamaNuM bAju najIkamAM keIkano vAsa mane lAge che. kAraNa ke tenI khAtrI karavA gAnA haMbhArava (barADA) kAna daIne sAMbhaLe. mATe thoDI bhUmine oLaMgIne ApaNe AgaLa jaIe, tyAM rAtri sukhe nIkaLI jaze." eTale nala mAlyA-"ha bhIrU! (bIka) tyAM tApasInA Azrama che, teo sidhdhAdaSTi che, temanI saMgatathI samyakRva ratana nAza pAme che, jema kAMjIthI dUdha svAbhAvika rasa ne dhAdi rahita thaI jAya che, mATe ahaja sukhe suI jA. temanI tarapha marajI nakara, aMgarakSakanI jema huM tArA para bharIza." pachI te palava zasvApara nale potAnuM avasa pAtharyuM, eTale arihaMta devane vAMdI aneM paMca paramehInuM smaraNa karIne devadatI tyAM sutI. have tene nikA AvI jatAM nala citavavA lA-"jeo sasarAne zaraNe jAya che, teo jAtamAM adhama purU che, te huM davatInA pitAnA ghare zI rIte jAuM? mATe hRdayane vazamaya banAvI, davatIne ahIM tachane raMkanI mAphaka potAnI IcchA pramANe kayAMka cAlyo jAuMvaLI zIlanA prabhAvarUpa zAzvata maMtrathI A mArI priyAne koI upadrava thanAra nathI." ema vicArI, charIne meMcIne teNe pitAnuM avasa kApI lIdhuM ane davadaMtInA varApara pitAnA rUSirathI teNe nIcenA A be laka lakhyA-" ! - " vizveja jAvALA, rAjItavA ji. ' , gu ja rA yojanA nizcita che ! pAchA vayama, pitA vaca vA . * ahaM tu kApi na syAtu-mutsahe he vivekini ! " // 2 // atha vaDavRkSa je dizAmAM che tyAMthI vidarbha dezamAM javAne A mArga che ane tenI DAbI bAjue kezaladezane raste jAya che. te pavitra AzayavALI ! e bemAMthI game te eka raste laIne pitAnA agara sAsarAnA ghare jaje, paNa vikinI! kayAM paNa rahevAne mAruM mana thatuM nathI." e pramANe akSare lakhIne avAja kyAM zivAya rUdana karate nala ceranI mAphaka haLave haLave AgaLa javA lAgyuM. sutelI svapriyAne teNe siMhAvakanathI joI, te AgaLa eTale sudhI ke jeTale sudhI te adazya thaI. pachI te manamAM ciMtavavA lAgya-mahA-arthamAM anAthanI jema sutelI te bALAne je vAla ke siMhAdika khAI jaze te zI gati thaze? mATe rAtabhara tenApara najara rAkhIne tenI rakSA karUM pachI prabhAte meM batAvela game te raste e cAlI jAya." ema dhArIne teja pagale paDI gayela vastune levAne jema koI ciMtAtura mANasa thaze tema te pAcho vaLe, ane tyAM jamIna para ALoTelI pitAnI priyAne joine Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rAmanAtha caritra - pAche tene vicAra thayo - he! nalanuM aMtaHpura sUryane paNa na joI zake tevuM guma chatAM ahI eka vacce ane ekAkI ja rastAmAM paDela che. ahA ! mArA kamanA SathI A kulIna satI AvI dazA lagAve che. are! hatAza huM zuM karuM? huM pAse chatAM unmatta ke anAthanI jema A guNapAtra jamInapara sutI che. tethI mane vAraMvAra dhikAra che. vaLI ene ekalI suktA jAgI te jANe spathI AvI hoya tema mArI sAthe jIvita havAne paNa taiyAra thaze. mATe A bhakatane chetarIne bIje kayAM javAnI marajI thatI nathI. tethI mAruM jIvita kemaraNa bhale enI sAthe thAya. athavA te naraka samAna A arayamAM nAraka jIva samAna huM ekaja aneka hukamanuM pAtra thAuM, ane A priyA, e vasamAM lakhela AzA samajIne pote svajanonA ghare jaI sukhI thaIne raheze." ema nizcaya karI, tyAM rAtri vItAvIne potAnI patnI jAge te pahelAM nala utAvaLathI AgaLa cAlIna adazya thaI gaye. evAmAM rAtri khalAsa thatAM davadasIe svapna dIThuM -"phaLa, puSpa tathA patrayukta AmravRkSa para besI, jamaranA zabda sAMbhaLatI tenA phaLo khAtI hatI, tevAmAM akasmAta vana hAthIe AvIne te vRkSane ukheDI nAkhyo. eTale huM pakSInA iMDAnI jema jamIna para paDI gai. A kha jAIna dabadatI tarata jAgrata thaI, ane nalane tyAM na jevAthI sAtha(TeLA )thI chuTI paDela mRgalInI jema te cAre bAju jevA lAgI. tene vicAra Avyo ke -"ahA! mane zaraNa rahitane patIe paNa tajI dIdhI. athavA te mATe prANeza prabhAte sukhadhAvana karavAne kyAMka jaLanA sthAne pANI levAne gaye haze, ke kAI.vidyAdharI tenA rUpamAM mAhita thaIne jabarajastIthI tene ramADavA laI gaI ane teNIe kaI kaLAmAM mArA vajane lAbha pamADyo che. ke hajI paNa je AvyuM nahi. A vRkSo teja, parvate paNa teja, araya paNa teja ane pRthvI paNa te ja che, paraMtu kamala samAna lecanavALA eka nalane ja huM jetI nathI. e rIte ciMtAmAM paDelI teNe badhI dizAone vAraMvAra jotAM prANazane na jevAthI potAnA svapnane vicArI je sahakArane meM je te nalarAja, puSpa phalAdika te rAjya, phaLane AsvAda te zAsukha ane bhamarAo te mAre parijana, ane vaLI vanarAje sahakArane kekheDI nAkhe te huNa deva,mArA svAmIne rAjyathI bhraSTa karIne pravAsa karAvyA. huM vRkSathI je paDI, tenalathI jANa thaI. A svapnathI have naLanA darzana ane durlabha thaze." e rIte svananA ane nirNaya karIne buddhimatI te davadatIe vicAra karyo ke-"zalya ne svAmI keI na rA. mArA karmanA SathI A bane Aphata sAthe AvI pI." ema dhArI te mukta ka8 vilApa karavA lAgI, kAraNa ke zAmAM AvI paDela sIene dhIraja kyAMthI hoya? "he svAmina ! he mArA manarUpa kamaLanA madhukara te mane kema tajI dIdhI ? zuM tane huM bhArarUpa thaI Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLadamayatInuM caritra paDI? pitAnI kAMcaLI sapane kadI bhArarUpa thatI nathI. athavA te hAMsI karIne koI latAvanamAM tuM chAne chupAI gayo che, mATe pragaTa thA, bahu hAMsI kAMi sukhakArI nathI. he vanadevatAo! huM tamane vInavuM che ke tame mArA para maherabAnI karIne mane mAro prANeza naladekhADA, athavA te je mATe gayo hoya, te rastA batAve. he pRthvI ! pAkelA cIbhaDAnI jema tuM dvidhA (be bhAga) thaI jA, teM Apela vivara(pilANu) mAM praveza karIne huM nivRtta (zAMti) meLavIza." e rIte vividha vilApa karatI ane retI davadaMtI netranA agrujaLathI nIkanA jaLanI jema jaMgalanA vRkSane siMcavA lAgI. jaLa, sthaLa. vRkSachAyA, araNya ke parvata badhe ThekANe nala vinA javara pIDitanI jema tene leza paNa cena na paDayuM. evAmAM arathamA bhamatAM bhamatAM potAnA vastranA cheDe akSarane joIne nayana-kamalane vikasAvatI te harSathI vAMcavA lAgI ane teNe ciMtaLyuM ke "huM nizcaya tenA mana rUpa saMpUrNa sarovaranI rAjahaMsI samAna chuM. je evI na houM, te pati mane AdezarUpa prasAda paNa zAna Ape? A svAmInA Adezane huM gurUnA vacana karatAM adhika mAnuM chuM. tene hukama bajAvatAM mane sukha thazeja, mATe pitAne ghare jAuM, paraMtu pati vinA pIyara paNa strIone parAbhava rUpaja che, chatAM patinI sAthe paNa pIyara javA mATe me IcachA karI hatI, te Aje vizeSathI patinA Adezane AdhIna thaIne mAre pitAnA ghare javuM." ema dhArIne te vaTamAge javA lAgI, tyAM mAmA mukha phADIne beThelA vAgha bhakSaNa karavA uThayA. paNa aninI jemate satInI pAse AvI na zakayA, vaLI utAvaLathI jatAM rAphaDAne dhakSa lAgavAthI pragaTa thaelA meTA sarpo jANe sAkSAt jAMgulI maMtra hoya tema tenI sAme na AvyA, anya hAthInI zakAthI jeo potAnI chAyAne bhedavA jAya tevA madanmatta hAthIo paNa siMhaNanI jema davadaMtIthI dUra bhAgI gayA. ane mAga. mAM jatAM bIjA paNa upedra tene hakta karI zakayA nahi. kAraNa ke je strIo pativratA hoya, temane sarvatra kuzalaja hoya che. bhIlaDInI jema ati malina ane chuTA kezavALI, tatkAla jANe snAna karela hoya tema jaLathI ArTa ane dAvAnalathI bhaya pAmela hAthaNInI jema vegathI jatI evI davada tIne rastAmAM 'paDAva nAkhI paDela eka mahaddhika sAthe maLI gaye, tene jotAM teNe vicAra karyo ke je purayAge kai sAthe maLI jAya, te araNaya rU5 samudramAM te vahANa samAna thaI paDe che," ema vicAratA te svastha thaIne beThI. tevAmAM devasenAne jema are gherI le, tema cAree AvIne cAre bAjuthI sAIne gherI lIdho. eTale te corasenAne tenI kuLadevInI jema te kahevA lAgI--"he leka' tame bhaya na pAme. pachI davadatI te cerAne kahevA lAgI-are hada jane! tame. cAlyA jAo. A sAthenI huM rakSaNa karanAra thaI chuM, mATe tame herAna thaze." Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritra----- -- -- * * * * * * * * * ema kahA chatAM davadaMtIne bhUtagrasta ane vAtulanA jevI samajIne te caree kaMi darakAra na karI. tyAre sArthanA hitane IcchanAra davadaMtIe cerenA madane mADanAra evA haMkANa mUkayA, eTale tarataja ja galane badhira banAvanAra tenA hakArAthI cArA dhanuSyanA nAdathI jema kAgaDA nAse, tema palAyana karI gayA. tyAre sAthe leke bolyA ke -" ApaNu cukatathI AkaSAyela A kaI devI che, ke jeNe ApaNane cArAthI bacAvyA." pachI sArthavAhe mAtAnI jema bhaktithI tene praNAma karIne pUchayuM ke-"he mahAnubhAvA. A mahA araNayamAM tuM zA mATe bhame che? ane te che koNa? eTale lAcanamAM AMsu lAvIne baMdhunI jema te sAthe patine nalanA ghUtathI mADIne teNe pitAno badho vRttAta kahI saMbhaLAvyuM, te sAMbhaLatA sArthavAhe kahyuM ke-"he mahAsatI! tuM nala mahArAjAnI patnI hovAthI mane pUjanIya che. Aja huM bhAgyazALI thA. te cArethakI amane bacAvyA, tethI tAza upakAra taLe ame dabAyelA chIe, mATe mArA AvAsane pAvana kara. tAre je satkAra karIe, te svalpaja che." e rIte kahIne sArthavAhe tene pitAnA taMbamA lAvI devInI jema bhakti karIne tene thAka utAryo. evAmAM megha akhaMDa dhArAe varasavA lAgyA. pagale pagale vahetA jaLa pravAhathI te araNya eka jaLamaya thaI gayuM, ane sarva araNayamA bhuMDanI mane vAchA pUranAra e kAdava vadhI paDyo. te vakhate traNa divasa niraMtara utkaTa (jesa baMdha) vRSTi cAlu rahI, paNa davaDhatI jANe pitAnA ghare gaI hoya tema tyA sukhapUrvaka rahI. have megha varasatAM baMdha paDaze, tyAre davadaMtI te sArthane tajIne pharI paNa prathamanI jema ekalI te sthAnathI cAlI nIkaLI. nalanA pravAsanA divasathI mAMDIne upavAsAdika tapa karatI havatI dhIme dhIme mArga oLagavA lAgI. AgaLa cAlatAM davatIe, jenuM chalarUpa javAlAthI vikarAla sukha che, bhujaMganI jema bhayaMkara, tAlavRkSa jeTalA ucA caraNa(paga)ne dhAraNa karanAra, amAvAsyAnA adhikAra samAna jANe kAjaLathI banAvela hoya tevA zyAma zarIrane dhAraNa karanAra, zAlanA carmarUpa vastra pahenAra, bhISaNa prANuMo karatAM paNa vadhAre bhayaMkara evA yamaputra samAna eka zakSaNane je. eTale te rAkSase tene kahyuM ke"are mAnuSI ! bhUkhathI jenI ! kakha hI utarI gaI che evA mane lAMbA vakhatathI Aja khorAka maLe. mATe have tarata tArUM huM bhakSaNa karIza." ema sAbhaLatA davadaMtI bhaya pAmI, chatAM dhIraja dharIne kahevA lAgI--" are rAkSasa! mAruM vacana sAMbhaLIne pachI tane rUpe tema karaje. parama Ahata dharmathI mAruM mana vAsita che, tethI mane maraNanI bIka nathI, paraMtu tu parastrIne saparza karazanahi,je sparza karIza, tenuM sukhane AI besIza. manamAM jarA vicAra kara." ema tenuM dhIraja bhareluM vacana sAMbhaLI rANasa harSita thaIne bolyA- he bhadre ! huM saMtuSTa thA chuM, kahe tAre Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLadamayaMtInuM caritra. zu upakAra karuM? eTale te bolI ke -"he bhadra! je te saMtuSTa thaye che, te huM tane pUchuM chuM ke mArA pati sAthe samAgama kayAre thaze? te avadhijJAnathI jANIne bolyo ke -"he yazasvinI' pravAsanA divasathI mAMDIne bAra varasa pachI patinI sAthe tAre sAga thaze.pitAnA ghare rahetAM tane te maLaze, e mAruM vacana khAtrI pUrvaka tuM tArA manamAM dhArI rAkhaje. atyAre mananI akaLAmaNa tajI de. je tuM kahetI hoya te tane eka AMkhanA palakArAmA pitAnA ghare laI jAuM, rastAmAM zA mATe kheda pAme che?" tyAre te bolI ke-nalanA AgamananI vAtathI huM kRtakRtya thaI chuM. paNa 5ra purUSa sAthe huM jatI nathI.tAruM kalyANa thAya, tuM sukhethI jA. pachI te pitAnuM jyotimaya rUpa batAvIne vijaLInA pujanI jema tarataja AkAzamAM uDI gaye have patine bAra varasane pravAsa jANIne davatIe pitAnA satItvarUpa vRkSanA pallava samAna AvA abhigraha karyo tyAMsudhI nala nahi male, tyAM sudhI razela vastra, tAMbula, AbhAraNa vilepana ane cha vigayane huM laIza nahi." pachI varSAkAlane vItAvavA davadaMtIe eka parvatanI guphAmAM nivAsa karyo. tyAM zrI zAMtinAtha prabhunuM mATInuM biMba pote banAvIne sukAnA eka khuNAmAM thApata karI, te biMbanI bhakti pUrvaka pAte 55 lAvIne trikAla pUjA karatI hatI. upavAsAdika tapanA prAMte te parama zrAvikA, bIjarahita prAruka phaLathI pArAza karatI hatI. have sArthavAha nalapriyAne na jevAthI tena kalyANa thAo? ema citavate tenI pAchaLa AvyA, ane te zukAmAM AvatAM dabadatIne jinarmiMganI pUjA karatI joI, tene kSemakuzaLa nihALI, sArthavAha vismayathI vikasita nayane tene namIne pRthvI upara beTho. eTale jinapUjA saMpUrNa karIne davadaMtIe savAgata praznapUrvaka madhura vANIthI tene bolAvyo te avasare temane zabda sAMbhaLIne najIkamAM rahelA keTalAka tApasa utAvaLA tyAM AvyA ane sAvadhAna thaI agalAnI jema besI gayA. evAmAM megha muzaLadhArAe varasavA lAgyuM, eTale bhAlA samAna jaLadhArAthI AghAta pAmatA tApase bAlyA ke- atyAre ame kyAM jaIe ane A jaLathI kema bacIe, tyAre jaLanA bhayathI temane gabharAyelA joIne te satI "bIka na rAkhe" ema u&Na vacana belI, ane temanI cAre bAju kuMDALuM banAvIne saMtaziromaNi te karIne manahara vANuthI balI-je haMsatI, parama zrAvikA ane sarala cittavALI uM, te A kuMDAlAnI hAra megha varase." eTale tenA satItvanA mAhA bhyathI upara jANe chatra dhAraNa karela hoya tema te kuMDALAmAM lezamAtra paNa pANI na paDayuM. te camatkAra joIne badhA tApasa ciMtavavA lAgyA ke zuM A koI 11 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritra - devI haze? mAnuSImAM te AvuM rUpa ane AvI zakti na hoya." pachI vasaMta sArthavAhe tene pUchayuM ke -"he bhadra! kahe ke tuM A kayA devane pUje che?" teNe sAthe vAhane kahyuM- A arihaMta deva traNa lokanA nAtha, paramezvara ane vAMchitArtha ApanAra che. A devanI ArAdhanA karatA huM ahI nirbhaya thaIne rahuM chuM. enA prabhAvathI vyAghArika mane harakta karatA nathI ' ityAdika arihaMtanuM svarUpa batAvIne teNe ahiMsAmUla jainadharma sArthavAhane kahI saMbhaLA, vasaMta sArthavAhe te dharmane svIkAra karyo ane kahyuM ke - dharmanI kAmadhenu samAna tane meM bhAgya jene joI che. te vakhate tApasee paNa tenA vacanathI sadeha rahita jina dharmane svIkAra karyo, ane pitAnA tApasadharmanI niMdA karI, pachI vasaMta sArthavAhe tyAMja eka nagara vasAvyuM. ahIM pAMcase tApase pratibApa pAmyA, te kAraNathI te nagara tApasara evA nAmathI sarvatra prasiddha thayuM, vaLI te nagaramAM svArthane jANanAra sArthavAhe pitAnA dhanane kRtArthaka ravA zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM eka caitya karAvyuM. tyAra pachI te sArthavAha, badhA tApase, tathA te nagaranA badhA lokoe AhaMta dharma sAdhavAne tatpara thaIne keTaleka kALa nirgamana karyo. eka vakhate rAtre davadaMtIe parvatanA zikhara para udyota je, ane AkAzathI AvatA ane jatA sura, asura ane vidyAdharane teNe joyA. temanA jya jaya zakhathI jAgrata thayelA sAjana ane tApasa vismayathI jovAnI IcchAthI te satIne AgaLa karIne parvatapara caDayA. tyAM siMha kesarI sAdhune kevaLajJAna utpanna thayuM, te kevalane mahimA devatAo karatA hatA. pachI dvAdazAvarta vAMdaNAthI te sunine vaMdana karIne tenA caraNa samIpe satI sahita te badhA beThA. te vakhate te sAdhunA zurU yazAbhakari tyA AvyA ane potAnA ziSyane utpanna thayela kevalajJAna jANune temane vAMdhI ane AgaLa beThA, eTale kaNasAgara siMha kesarIe dharmadezanA ApI ke-"he bhavya ja ! saMsAramAM bhamatAM jI. vene manuSyabhava vadhAre durlabha che, te pAmIne tene saphaLa kara. manuSya janmanA phalarUpa jIvadayArUpa jina dharma aMgIkAra kare." kAnane amRtasamAna e rIte dharma samajAvIne te maharSi tApasakulapatinA saMzayane dUra karavAne bolyA ke - he tApasakulapateA davadaMtIe je tane dharma kahI batAvyuM, te barAbara che, e mahAsatI jinadharmamAM rakta hovAthI, anyathA kahetI nathI, eNe pitAnA satItvanA mAhAbhyathI kuDALuM karyuM, tethI tamane varasAdanA jaLane parAbhava na thA. te kAraNathI e para dekhADanArI mahA prabhAvavALI che. enA satIpaNuM ane zrAvikApaNune lIdhe jaMgalamAM paNa devatAo sadA ene sahAya kare che. tethI upadrava ene parAbhava karI zakatA nathI. pUrve A sAthe vAhanA sAthane Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLadamayatInuM caritra. www. MUM AN ovn ww r e mahA satIe huMkAra mAtra karatAM cArA thakI acAnyA hatA, e karatAM bIjo mATA prabhAva kevA ? " e pramANe kevalI tenuM varNana karatA hatA, tevAmAM tyAM kAika mahaddhika deva AbyA, te kaivalIne vAMdIne navadaMtIne kahevA lAgyA. huM bhadre ! A tAvanamAM kulapatinA kapUra nAme ziSya huM tapanA tejathI duprekSaNIya hatA. paMcAgninA sAdhaka chatAM tapAvananA tApasA mane pUjatA na hatA, ane vacanamAtrathI paNa mane te rAjI karatA na hatA, tethI huM abhimAnI te tapAvanane tajIne krodharUpa rAkSasane AdhIna thaIne ekadama khIje sthAne cAhyA gayA. rAtre nikhiDa adhakAra hAvAthI jatAM jatAM huM parvatanI guDhDhAmAM paDI gaye. ane mArA mukhane patanA patthara lAgavAthI badhAe dAMtanA jINuM chIMpanI jema bhuMkebhukA thai gayA. dAMta paDavAnI pIDAmAM Atura evA tyAM tevI sthitimAM sAta divasa paDhace rahyo, paraMtu te tApasAe duHsvapnanI jema mane melAvyA paNa nahi, ulaTI gharamAMthI jema sarpa cAlyA jAya, tema te sthAnathI hu cAlye. gayA, tethI temane bahu sukha thaI paDayuM', ane temanI upara lAyanA agni samAna mane du:khAnukha dhI krodha utpanna thayA. te krodhathI baLatAM saraNu pAmIne huM Aja tApasAnA araNyamA mahA sarpa thayA. eka vakhate pativiyeAgathI hu khita thayela evI tane raste jatAM huM izavAne dADhayA, eTale tu mArI gatine aTakAvanAra namaskAramaMtra khAlI. mArA kAnamAM paDela namaskAramatranA akSarAne lIdhe tatkAla jANe kAie mane sAMDhasAthI pakaDayA hAya tema huM tArI sanmukha AvavAne samatha na thayA. pachI hatazakti evA huM pharI kAI rIte paNa eka guphAmAM peThA ane tyAM deDakA vigere jIvAnu bhakSaNa karatAM huM jIvatA hatA. huM parama zrAvikA ! eka divase varasAda varasatAM tApasAnI AgaLa tuM AvA dharma kahetI hatI, te mAza sAMbhaLavAmA AvyeA-- je jIvAne mAre che, te saMte sAramA sarva sthAne mAravADamA jema musAfa saMkaTa pAme, tema te druHkha pAme che," te sAMbhaLIne meM vicAra karyuM ke huM sadAe jIvahiMsAmA tatpara evA sarpa chuM tethI mArI zI gati thaze? ' ema tarka vitarka karatAM mArA jANavAmAM AvyuM - A tApasAne meM kyAka joyA che ? ? e rIte vAravAra vicAra karatAM mane nirmaLa jAtismaraNa jJAna utpanna thayu'. eTale gai kAle karela kAryanI jema mane pUrva bhavanuM smaraNa ane mahA vairAgya utpanna thayA, te vairAgyane lIdhe me anazana karyuM, tyAMthI maraNu pAmIne huM sAdhamAM devalAkamAM deva thayA, te huM kusumasamRddha vimAnamAM kusumaprabha nAme dhruva chuM. tArA prasAdathI svarganA sukhA bhAgavatAM huM vakhata vItAvu chuM. jo tArU dha vacana mArA kAne na paDayuM' hAta, tA,pAparUpa pakamAM mahAvarAha ( mahAbhuMDa) samAna evI mArI zI gati thAta? atyAre avadhijJAnathI tane upakAra karanArI jANIne huM tArA darzana karavAne AkhyA " Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritra - chuM. havethI huM tAre dhamaputra chuM" e rIte davadaMtIne potAnuM svarUpa jaNAvIne te deva gAmathI AvelA jANe bAMdhavo hoya tema te tApasane mIThI vANIthI kahevA lAgyA-"he tApase! mArA pUrvabhava saMbadhI te kepanA AcaraNa rUpa aparAdhane kSamA karI ane vidhAnanI jema prApta thayela zrAvakadharmane barAbara pALA. ema kahI parvatanI guphAmAMthI te sarSanA zarIrane lAvI ane naMdivalapara te laTakAvIne te deva pharIne tApasIne kahevA lAgya-je koI mANasa kopa kare, te kepanA phaLathI A bhujaMga thAya, jema pUrve huM spera nAme ziSya hate." ema sAMbhaLIne kulapati ke prathamathI ja samyakatva dhArI hatA, chatAM te avasare bhAgyacine vizeSathI atizaya zigya pAmyuM. pachI kevalIne vAMkIne te tApasakulapatie vratanI yAcanA karI, eTale kevalI belyA- A mArA guru yazAsaksara tane vrata Apaze? tethI vismaya pAmela kulapatie te kevalimunIne pUchayuMhe bhagavAna ! tame dIkSA kevI rIte lIdhI ?kevalI belyA ke- kezalA nagarImAM nalarAjAne laghubaMdhu kubera rAjAne huM putra chuM. sagAnagarInA svAmI kerI rAjAe mamatI nAme pitAnI putrI mane ApI. pitAnI AjJAthI huM tene paraNaze ane te naveDhAne laIne huM mArI nagarI tarapha pAcho pharyo. raste jatAM meM aneka ziSyothI paravArela A gurUne joyA, eTale bhaktithI vAMdyA ane kAnane sudhAsamAna dezanA sAMbhaLI dezanAne aMte meM pUchayuM ke-"he svAmin ! mAruM AyuSya keTaluM che?" tyAre teNe upayoga daIne pAMca divasanuM AyuSya kahyuM, maraNane najIka jANIne atyaMta bhaya pAmyuM. eTale mane gurUe kahyuM ke "he vatsa! bhaya na pAma, dIkSA grahaNa karI le. eka divasa ArAdhela dIkSA paNa svarga ane mokSanAM sukhane Ape che. pachI A gurUnI pAse meM dIkSA lIdhI, ane enI AjJAthI huM ahIM Avyo chuM. zukala dhyAnamAM rahetAM ghAtakarmane kSaya thavAthI mokSa sukhane ApanAra evA kevalajJAnane huM pAmyo." ema kahI roganirodha karatA te sihasavI kevalI bhayagrAhI cAra kamane khapAvIne parama padane pAmyA. te kevalInA zarIrane devatAoe pavitra kSetramAM laI jaIne agnisaMskAra karyo. have yathArtha nAmadhArI te vimalamati kalapatie zrIyazobhadrasUrinI pAse dIkSA lIdhI, eTaledavavaMtIe paNatatkAlate mahaSine kahyuM ke-bhagavAna! mane paNa muktinI mAtA samAna dIkSA Ape. tyAre yazobhadrasUrie tene kahyuM ke-"he davadaMtI ! hajI tAre nalanI sAthe bhAga bhAgavavAnA bAkI che, tethI tuM atyAre vratane cogya nathI." pachI prabhAta thatAM gurUe parvata uparathI utarIne potAnA caraNakamalathI te tApasarane pAvana karyuM, tyAM zrI zAMtinAthanAcetyane sthApIne nagarajananA hRdayamAM temaNe samyakatvarUpa bIja vAvyuM. have davadaMtI ane malina vastra dhArI, dharmadhyAnamAM lIna thaIne sAdhavInI Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLadamayaMtInuM caritra jema te guphAmAM sAta varasa rahI. eka divase koI musAphare tene kahyuM ke- havatI ! meM amuka sthAne Aje tArA patine . ema sAMbhaLIne te tarata romAMcita thaI gaI. "A koNa mane vadhAmaNa Ape che? e jANavAne davadatI zabdavedhI bApunI jema te zabdanI pAchaLa deDI, paraMtu guphAmAMthI jANe AkarSaNa karavAmAM sAkSIrUpa haya, tema guphAthakI AkapIne te kayAMka aMtardhAna thaI gaye. teNe te musApharane na je ane te guphAne paNa tajI dIdhI, ema bane bAjuthI bhraSTa thayelI davadaMtI devage mahA araNyamAM paDIne kayAMka ubhI rahetI, kayAMka besI jatI, ane kayAMka duHkhathI bhUmipara ALoTatI hatI, tathA vAraMvAra te vilApa ane rUdana karavA lAgI. " huM zuM karuM? ane kyAM jAuM?" ema vicAra karatI davadaMtI AdarapUrvaka pAchI teja guphA tarapha cAlI, tevAmAM eka rAkSasIe tene joI, pitAnuM mukha pasArIne rAkSasIe tene kahyuM ke -"huM tane khAI jaIza.' tyAre satI davadaMtI bolI ke -"he sakSasI ! je mArA manamAM nala zivAya bIjA purUSane meM dhAryuM na hoya, te mArA satItvanA prabhAvathI tuM hatAza banI jA" e vacana sAMbhaLatAM te rAkSasIe zIlanA prabhAvathI tene khAvAnI IcachA tajI dIdhI ane tene namana karIne jANe svamamAM AvI hoya tema te rAkSasI kSaNavAramAM adazya thaI gaI. tyAra pachI AgaLa jatAM te satI nalavallabhAe, pANInA AkAre jemAM taraMgarU5 veNu thaI gaI che, evI jaLarahita eka girinadI (parvatathI nIkaLatI nadI) ne joI eTale tRSAkrAMta thayelI te bolI ke- je samyagdarzanathI mAruM mana vAsita hoya, te ahIM gaMgAnA jevuM nirmaLa pANI thaI jAya.' ema kahIne teNe potAnI pAnIvatI bhUpIThane prahAra karyo, tyAre tatkALa idrajALanI nadI samAna te pANIthI pUrNa thaI gaI eTale hAthaNInI jema davatIe potAnI IcchA mujaba te pANI pIdhuM. tyAMthI AgaLa cAlatA adhika parizrama pAmavAthI eka vaDanI nIce vaTavAsI devInI jema te beThI. evAmAM sAthe thakI AvelA susAkaree tene tenI sthitimAM joI ane kahyuM ke- bhahe! tuM koNa che? amane te tu devI samAna lAge che eTale te bolI - huM mAnuSI chuM, sAthathI naSTa thaIne jaMgalamAM rahuM chuM. mane tApasapuramAM javuM che, mATe mane raste caDAve. te balyA- jyAM sUrya asta thAya che, te dizAe tuM cAlaje, ame javAne utAvaLA chIe, tethI tane rasto batAvavA AvI zakatA nathI. pANuM laIne amAre potAnA sAthamA javuM che, te ahathI bahuja najIkamAM che. je tuM tyAM AvatI hoya, te tane ame kaIka nagaramAM laI jaIe."ema sAMbhaLIne harSa pAmatI davadatI te lekanI sAthe te sAthamAM gaI. tyAM karUNA tatpara dhanadeva sAthe. vAhe davadaMtIne pUchayuM ke-tuM keNa che? ane ahIM kyAMthI AvI che?" tyAre te bolI ke- huM vaNikanI putrI chuM, bhartAranI sAthe pitAnA ghare jatI hatI, paNa Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritra- rAtre nidrA AvI jatAM mArA pati ratAmAM mane tajIne cAlyA gaye. atyAre sahedara samAna tArA purUSo mane ahIM laI AvyA, mATe he mahAbhAga! mane ke vastInA sthAne laIjA.'sArtheza bA -huM acalapuramAM javAnuM chuM, mATe tuM paNa tyAM cAla. huM tane puSpanI jema laI jaIza." ema kahIne te dhama sAthe. vAhe potAnI putrInI jema te davadaMtIne suMdara vAhanapara besArIne tarata javAne prayANa karyuM. AgaLa jatA nijharaNAnA jaLayukta eka girinI kuMjamAM sArthavAha pitAnA sAthane bhAgye. tyA rAtre sukhe sutelI davadaMtIo sAthamAM rahela kaI purUSa namaskAra mahAmaMtrane pATha karate hatete davadaMtIe sAMbhaLyuM, eTale te sArthavAhane kahyuM ke- navakAra maMtrano pATha karanAra e mAre sAdharmika che, mATe tArI anujJAthI huM tene jovA IcchuM chuM " tyAre sAtheza paNa pitAnI jema tenI vAchA pUravAne tene laine te sAdharmikanI pAse gaye, ane bAMdhava samAna tyavaMdana karatA ane taMbumAM rahela jANe zarIradhArI zama hAya tema davadatIe tene ce, tyAM tevA moTA zrAvakanI anumodanAthI jenA lAcana azruthI pUrNa che evI davadaMtI caityavaMdana sudhI te sthAne besI rahI. vaLI te zrAvaka jene vaMdana karI rahyo che, kRSNa rananA samAna varNa sahita, ane paTamAM ALekhela evA AhaMta biMbane teNe joyuM, ane pote paNa te bibane vadana karyuM. cityavaMdana sasApta thatAM davadatIe tene bahumAnapUrvaka pUchayuM ke- bhrAta ! kayA jInezvaranuM A biMba che eTale te zrAvaka be -"he dharmazIlA A biMba, bhaviSyamAM thanAra ogasamA tIrthaMkara zrI madilanAthanuM che huM bhAvI tIrthakaranA bi bane zA mATe pUchuM chuM? he kalyANI ! te Aja mArA kalyANanA kAraNane sAbhaLa- kAzInagarIne huM vaNika chuM. eka vakhate tyAM jJAnavAna dharmagupta nAme muni AvyA, te rativallabha vananA eka bhAgamAM samesaryA. temane vaMdana karIne meM pUchayuM ke he bhagavAna! kyA tIrthakaranA tIrthamAM mArI mukti thaze?" tyAre te bolyA ke - mallinAthanA tIrthane vize devalothI cavIne mithilAnagarImA tuM prasannacaMdra nAme rAjA thaIza egaNazamAM tIrthakara zrI malinAthanA darzana pAmIne kevaLa jJAna prApta thatAM tu mokSe jaIza he dharma ! tyArathI zrImallinAtha bhagavaMta para bahu bhakti lAvI, tenA biMbane paTapara ALekhIne huM pUchuM chuM" e pramANe potAne vRtAMta kahIne te zrAvake te davadatIne pUchyuM ke--"he purAyavatI! dharma baMdhu evA mane kahe ke tuM ke che? eTale dhanadeva sArthavAhe teNe kahela pati viyAgAdika sarva vRtAMta - khamAM Asu lAvIne kahI batAvyuM te sAbhaLIne jenA lecanamA azru AvI gayA che evA te zrAvake kahyuM ke-"he mahAnubhAve! ze ca na kara. A dukha tArA karmodayathI ja thayuM che, paraMtu A sArthavAha tArA pitA ane huM tAre. zrAtA Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLadamayatInuM caritra chuM. mATe have turata sukhaja thaze." pachI prabhAte sArthavAha acalapura nagaramAM AvyuM, tyAM te satIne mUkIne te pote bIje sthaLe cAlyo gaye. have te tuSita thaIne nagaranA dvAra pAse rahela vAvamA peThI, tyA panIhArIoe tene sAkSAt jala devatA samAna joI, evAmAM te vAvamA peThI, tevAmAM godhA (ghe) e tene DAbo paga jaLamAM pakaDI lIdhA. kAraNa ke dukhIone duHkha jANe tenA mitrabhAvathI ja tarata AvI paDe che. e vakhate teNe traNa navakArane pATha karyo, tenA prabhAvathI davaDhatInA pagane godhAe mUkI dIdhuM. pachI mukha, caraNa, hastAdikane dhoIne, te jaLapAna karI haLave haLave rAjahaMsInI jema te vAvathI bahAra nIkaLI tyA thAkI javAthI te vAvanA taTapara eka vRkSanI nIce ane zIlarUpa ratnanA karaDIyA samAna evI teNIe daSTithI acalapuranuM avalokana karyuM. tyAM gaDatuparNa rAjA ane tenI caMdriyazA nAme rANuM che, tenI dAsIo paraspara hAsya karatI mastaka para suvarNanA ghaDA laIne teja vAvapara pANI bharavA AvI. teoe durdazA pAmela chatA te davadaMtIne devI samAna jeTha, kAraNa ke kAdavamAM magna chatAM kamalinI te te kamalinIja. teNunuM rUpa jotA teoe vismaya sahita vAvamA haLave haLave praveza karyo, ane haLave haLave te bahAra nIkaLI, tathA ghare jaIne temaNe davadaMtInA adabhuta rUpanuM potAnA svAmI pAse varNana karyuM, eTale caMdrayazAe temane kahyuM ke tene ahIM laI Ave. mArI caMdra vatI putrInI tene bahena banAvIzuM ? pachI te dAsIo tarata te vAvanA taTapara AvI, ane davadaMtIne nagaranI sanmukha lakSamInI jema joine bolI ke -"he subhAge! A nagaramA tuparNarAjAnI caMdrayazA rANuM tane bahumAnathI lAve che, ane kahe che ke-tu caMdrAvatI samAna mArI putrI che." mATe he bhadde! tyAM Ava ane dukAne jalAMjalI Apa. ahIM zUnya cittathI rahetA duSTa vyaMtare chaLa meLavI tArA aMgamA praveza karIne tene anartha upajAvaze."e rIte caMdrayazAnA vacanathI putrIpaNAnA snehane jANe tAbe thaI hoya tema AduM manavALI te tyAMthI AgaLa cAlI. "ravAminInI tuM dharmasutA che, tethI amArI paNa ta svAminI che" ema vinayathI bolatI te dAsIo tene rAjAnA bhuvanamA laI gaI. " cadrayazA mArI mAsI thAya" ema davadaMtIne khabara na hatI, ane caMdrayazAte * davadaMtI mArI bhANeja thAya ema jANatI hatI, paraMtu nAnapaNamAM jela havAthI caMdrayazA tene oLakhI zakI nahi, tathApi rANIe, dUrathIja tene putrInA jevA sanehathI joI, kAraNake ISTa ke aniSTane nirNaya karavAmA aMtaHkaraNuja pramANe che. pachI cadvayazAe davada tIne gADha AliMgana karyuM, eTale Asane varasAvatI ane prItitaLe dabAyelI davadaMtI rANunA page paDI, tyAre caMdvayazAe pUchayuM ke -"tu keNi che?" eTale tenI AgaLa paNa pUrve jema Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jha - - - zrI neminAtha caritrasArthavAhane kahyuM hatuM, tema teNe badhuM kahI batAvyuM. pachI caMyazAe davatIne kahyuM ke -"he kalyANI ! caMdravatInI jema tuM ane mArA ghare rahe." - have eka divase caMdrayazA rANIe caMdravatIne kahyuM ke -"mArI bhANeja davatI jevI A tArI bahena che, paNa te A pramANe ahIM Ave, e kaI rIte saMbhavatuM nathI, te ApaNuM svAmI nala rAjAnI rANuM che ane te nala ahIthI eka se cummAlIza ejana dUra kezalA nagarImAM rAjya kare che. mATe teNInuM ahIM Agamana zI rIte saMbhave? ane tenI AvI dazA kayAthI?" have te caMdvayazA nagaranI bahAra dIna ane anAthajanene dAna detI hatI. tene eka vakhate kavadaMtIe kahyuM ke_he mAta' huM ahIM dAna ApuM, vakhatasara mArA pati ahIM cAcaka AvI jAya. tyAre caMdrayazAe rajA ApI eTale tyArathI davatI patinI AzAthI dAna devA lAgI. dararoja te dareka vAcakane pUchatI hatI ke AvA svarUpavALe kaI purUSa tamArA jevAmAM AvyA che?" eka vakhata te dAnazALAmAM beThI hatI, tevAmAM jenI AgaLa kuvAdya vAgI rahyA che, ane rAjapurUSe jene bAdhIne vadhabhUmi tarapha laI jAya che evA eka cArane teNe che. tyAre te rAjapurUSane teNe pUchayuM ke-eNe zo aparAdha karyo che ke jethI tame ene vasthAne laI jAo che?" te bolyA ke A cAre caMdravatI devIne 2nakaDI ceryo che, te karmathI A vadha karavA cagya che. te vakhate care davatIne namIne kahyuM ke -he devI! mArApara tArI najara paDayA chatAM mane maraNata daMDa zAmATe maLe? tuM mArA zaraNarUpa thA." tyAre te rAjapura rUAne pAchA bolAvIne davadatI cerane kahevA lAgI--" are ! tuM bhaya na pAma, tArA jIvatarane harakata nahi thAya." ema kahIne davatI bolavA lAgI ke - je huM satI houM, te enA baMdhano cAre bAjuthI tUTI paDo." ema bolI kaLazAnA jaLathI teNe cArane traNa vAra chaMTakAva karyo, eTale tarata baMdhane ceta2phathI tUTI paDayAM. evAmAM tyAM keTalAhala jAge, tyAre "A zuM? ema vicAra karate thatuparNarAjA parivAra sahita tyA AvI caDe, ane vismayathI jenA lecana viravara che evA teNe davadaMtIne kahyuM ke-he putrI ! sarvatra eve zAne dhama che ke - nigraha kara ane ziSTanuM rakSaNa karavuM, pRthvIne kara lenAra rAjAe cArAdikanA upadravathakI tenuM rakSaNa karavuM, nahi te te cArAdikanA pApathI pote lepAya. mATe je A ratnanA taraskarane huM vigraha na karuM, te paradhanAdikanuM haraNa karavAne badhA leke nirbhaya thaIne yatna karaze. tyAre davadanI bolI ke he tAta! mArA dekhatAM je A prANa marAya, te muja zrAvikAnI dayA kevI? teTalA mATe ene aparAdha kSamA kare. A mArA zaraNe Avela che, enI zararATI duSTa reganI jema mArAmA paNa dAkhala Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLadamayatInuM caritra thaI che. e rIte te mahAsatInA atyAgrahathI tuparNarAjAe te cArane mUkI dIdho. mukta thatAMja te cAra "tuM mArI mAtA che ema kahetA bhUtalanI rajathI pitAnA lalATane tilakayukta karatA davaMdatIne tAbe thayA ane prANudAnathI upakAra karanArI te davadaMtIne niraMtara na visaratA te divase divase tene praNAma karato hate. eka vakhate davadaMtIe tene pUchayuM ke-tuM ke che? ane kayAMthI AvyA che? te badhA pitAne vRttAMta tuM nizaMka thaIne mane kahe che tyAre te bolyA ke- "tAyasapuramA mahaddhika vasaMta sArthavAhane piMgalanAme dAsa hate. vyasanathI parAbhava pAmatAM meM tenA ja ghare khAtara daIne bhaMDAramAMthI kIMmatI mAla upAze. cerIne mAla hAthamAM hovAthI pitAnI rakSA karavAmAM tatpara e huM bhAgya ane rastAmA hu TArAoe mane luMTI lIdhe. kAraNake dunuM kalyANa kayAMthI hoya? pachI ahIM AvIne trApaNuM rAjAnI meM sevA svIkArI, kAraNake manasvI (paMDita) keNa sevA kare? ane kare che te rAjAnI sevA kare. tyArathI rAjamaMdiramAM saMcaratA meM huNa buddhie caMdravatI devIne ratna karaMDIyo che. te ratnakAMDane jotA mAruM citta calAyamAna thayuM, eTale uttarIya vastrane pagesudhI laMbAvIne tenuM haraNa karIne huM tyAMthI nIkaLI gaye, evAmAM 'tuparNa rAjAe keTalIka ceranI ceSTAthI mane cAra samajIne mAre vadha karavAne teNe sIpAIone' so. te loke mane vadhabhUmi tarapha laI jatA hatA. evAmAM huM mahAsatA tane me joI. dUrathI tArU zaraNa letAM paNa vadhupaNAne prApta thayela bakarAnI jema te mane choDAvyuM. vaLI svAminI ! tApasapura thakI tArA javAM pachI vidhyAcalanA vicagI 'hAthInI jema vasa ta sArthavAha bhejana tajI dIdhuM ane sAta divasa upavAsa karyA, ane yazobhadrasUrithI pratibadha pAmela teNe ATha divase lejana karyuM. eka vakhate mahA kIMmatI bheTazuM laIne vasaMta kubera rAjAne jovA gaye. te bheraNAthI saMtuSTa thayela bara rAjAe chatra, cAmara sahita tene tApasapuranuM rAjya ApyuM, ane te sAthe patine sAmata banAvIne rAjAe tenuM vasaMta zrI zekhara evu bIju nAma pADyuM. pachI rAjAe visarjana karela vasaMta zrI zekhara bhaMbhAne vagADatAM tApasapuramAM AvyA, ane rAjyanuM pAlana karavA lAgyuM." e pramANe tenA mukha thakI sAbhaLIne harSa pAmela kavadaMtIe cArane kahyuM ke he vatsa te pUrve duSkarma karela che, have dIkSA laIne te duSkarmane khapAva. eTale teNe kahyuM ke- mAtAnuM vacana pramANa che. evAmAM tyAM be sAdhu AvyAkavadaMtIe temane cheSa rahita AhArathI pahilAbhyA, pachI te satI sAdhuone kahevA lAgI ke- bhagavaMta ! A purUSa je ya hAtha, te ene trata ApavAnI maherabAnI 12 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI memanAtha caritra kare."temaNe kahyuM ke e cagya che." eTale pigale dIkSAnI yAcanA karI, tyAre sAdhuoe devabhavanamAM jaIne tene tarata dIkSA ApI. have eka divase bhImaratha rAjAnA sAMbhaLavAmAM AvyuM ke- laghu badhu kukharanI sAthe jugAra ramatA nala rAjyalakSamIne hArI gaye, ane tethI mAre tene kahADI mUko. davada tIne laIne te eka moTI aTavImAM peTho. have koNa jANe te kayA gaye? jIvate che ke marI gaye?" rAjAnA sukhathI te samAcAra sAMbhaLIne puchyuMdatI rANI paNa atyaMta rUdana karavA lAgI. kAraNuke duHkha AvatA strIone lAcanajaLa (su) dUra nathI, paNa te pAse ja che." pachI bhImaratha rAjAe svAmIne hukama bajAvavAmA cAlAka evA harimitra nAmanA rAjakhaTune naLa ane dava8tonI tapAsa karavAne kahyuM, eTale te nala ane potAnA svAmInI putrI dabadatInI sarvatra zodha karatA acalapuramA Avya, ane rAjasabhAmA peThA. rAjAnI AgaLa beThela te harimitrane caDhayazAe pUchayuM-"he bhadra! puSpada tI ane tenA parivArane kuzaLa che?" te bolyA- he devA ! puSpada tI rANIne te sadA kazaLaja che, paraMtu nala ane vakatInuM kuzaLa ci tavavA gya che : tyAre caMdrayazAe pUchayuM ke-"he rAjabATo! zu bole che?" eTale teNe jAgArathI mAMDIne naLa, davadatAnI atyaMta duHkhadAyaka badhI kathA kahI saMbhaLAvI. tethI caMdrayazA rUdana karatA dukhavArtAthI dukhI thayela badhA loko revA lAgyA. tyAM rANuM sahita sakala janane khAtura joIne bhUkhathI jenI kukhe uDI utarI gaI che e rAjamaDha dAnazAlAmA gayA. tyA bhajana karavA beThA, tevAmAM dAnazALAne adhikAra calAvanAra, pitAnA savAmInI cutA davadaMtIne teNe oLakhI lIdhI, eTale rAmAne dhAraNa karatA teNe davadaMtIne vadana karyuM, ane bhUkhane visArIne vikasita nayane te davadaMtIne kahevA lAgyA- he devI ! A tArI zI avasthA? Aje bhAgya cAge jIvatI tane joI have badhAne zAti thai, ema kahIne teNe tarataja caMdvayazA rASTrane vadhAmaNuM ApI ke- tArI janazALAmA kavadaMtI che. te sAMbhaLI caMdvayazA ativegathI dAnazALAmAM AvIne romAMcita thatI evI te davada tIne bheTI paDI. jema rAjahaMsI kamalinIne Aligana kare tema. ane te bolI ke-"he vatsa! mane vAra vAra dhikkAra che ke AvA asAdhAraNa sAmudrika lakSaNathI cukata chatAM tane huM oLakhI na zakI. te rAsa rahIne mane kema chetarI che anaghe (nirdoSa)J devage kadAca durdazA AvI paDe, te paNa mAtAnA kuLamAM lAja zI ? he putrI ! zuM nalane te mUkI dIdho ke teNe tane mUkI dIdhI? kharekhara teNeja tane mUThI haze, tu te satI che, tethI tene kadi mUke nahi, je tuM paNa durdazAmA AvI paDela nalane tajI de, te nizcaya sUrya pazcima dizAmAM uge, he nala! te A satIne kema tajI dIdhI? mArI pAse Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLadamayaMtInuM caritra mUkI kema na ga? zuM Ama karavuM te tArA kuLane ucita hatuM ke mahAsatI bhAryAne te ekalI tajI dIdhI? he vatsa! tuM tAruM sukhalaI lauM, mAre aparAdha kSamA karaje ke tane meM oLakhI nahi. he satI! adhikArarUpa sarSane garUDa samAna tArA bhAla upara je savAbhAvika tilaka hatuM te kayAM che?" ema kahIne pitAnI thuMka vatI tenA bhAlanuM mArjana karyuMeTale tatkAla agnithI utarela suvarNapiMDanI jema ane meghathI yukta sUnI jema tenuM tilaka atyaMta caLakavA lAgyuM. pachI caMdvayazA rANIe davadaMtIne potAnA hAthe snAna karAvyuM. ane te mAsIe Apela maharata vastro davadatIe paheryA, eTale prasanna thayela ane harSaya jaLanI vAvaDI samAna evI caMdrayazA devI tene hAtha pakaDIne rAjA pAse laI AvI, te vakhate sUrya asta thaI gayo, ane pAyathI na bhedAya tevA adhakArathI sarva prakAza vyAsa thaI gayuM, paraMtu rAjasabhAmAM te aMdhakAra, jANe chaDIdAroe aTakAvyA hoya tema davatInA tilakanA tejathI te praveza karI zako nahi, tyAre rAjAe caMdvayazA devIne kahyuM ke sUrya asta thayA ane ahIM dI ke agni paNa nathI, chatAM paNa divasanA je A prakAza ke?" te bolI ke A davadaMtIne janmanI sAthe utpanna thayela, tejanA paMja samAna tilaka che, te tilanA mAhAsyathI A udyota sUrya, dIpaka, ane ratna vinA paNa dekhAya che.? tyAre ketakane lIdhe rAjAe potAnA hAthavatI te tilaka DhAMkI dIdhuM, tevAmAM sabhA tarataja parvatanI guphA samAna banI gaI, pachI hAtha dUra karIne davatIne rAjazAdikanI vAta teNe pUchI, eTale adhomukha karIne rUdana karatI davadaMtIe nalakUkharanA ghutathI mAMDIne sarva vRttAMta kahI saMbhaLAvyA. tyAre rAjAe potAnA uttarIya vAthI tenA locana luMchIne bolyA ke he putrI! tuM rUdana na kara, vidhAtA karatAM koIpaNa balavAna nathI. evAmAM AkAzamAMthI koI deva utarIne te sabhAmAM Avyo, ane aMjali jeDIne davatIne kahevA lAgyA- "he mAta ! huM piMgalaka nAme cAra che. tArI AjJAthI te vakhate dIkSA laIne vihAra karatAM huM kaIvAra tApasapuramAM AvyA, ane smazAnamAM pratimAe raDyo. evAmAM citAthI uchaLela dAvAnala dUra prasaryo, te dAvAnaLathI banyA chatAM huM dharmadhyAnamAM tatpara rahI, maraNa pAmIne piMgala nAme deva thaze. eTale avarSijJAnathI mArA jANuvAmAM AvyuM ke--te vadhathI bacAvyo ane prajA apAvI, tenA prabhAvathI huM surasukha letA thaye he "svAminI ! mahApApI evA mArI te vakhate je upekSA karI hatI te dharma pAmyA vinA maraNa pAmIne huM narakamAM jAta. he davadaMtI ! tArA prasAdathI huM devasaMpattine pApe, te kAraNathI huM tane jevAne Avyo chuM. tuM cirakAla vijaya pAma." ema kahI sAta koTi suvarNa varasAvIne te deva aMtardhAna thaze. e pramANe sAkSAta jinadharmanuM phaLa joIne jAtuparNarAjAe paNa Ahata dharmane svIkAra karyo Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - khAna + + zrI manAtha trike have avasara maLavIne harimira rAjAne kahyuM ke he devI davadavane pitAnA ghare javAnI rajA Ape. eno viraha lAMbA vakhatathI tene sAle che ? caDhayazAe paNa te vAtane AkhyA, eTale bhale khuzIthI jAya ema kahIne rAjAe davadalIne mukinapura javAne senA sAthe Adeza karyo. tene AvatI sAMbhanIne lImaccharAjA atyaMta snehathI sAme AvyuM. pitAne jotAMjapage cAlatI vihatI vikasita nayane harSa pUrvaka satvaraDIne pitAnA page paDI. lAMbA vakhate maLelA te pitA putrInA locanathI paDatA amrajaLathI jamIna kAdavavALI banI gaI evAmAM pitAnI putrIne AvelA jANIne methI romAMcita thayelI puSpavatI rANI saMgA jema yamunAne maLe tema ekadama tene bheTI paDI, tene gaLe vaLagIne ivahatI suto revA lAgI kAraNa ke iSTa jAna jovAmAM AvatA prANIone dukha jANe tAjuM thAya che. pachI tarataja jaLathI pitAnA sukha kamaLAIne ane 'paraspara dukhane pragaTAvavA pUrvaka vAta karavA lAgI. daladalIne potAnA meLAmAM esArIne putI kahevA lAgI ke huM AyuSyatI! tuM bhAgyA amAza jovAmAM AvI che, tethI hajI amAruM bhAgya jAgatuM che. tuM sukhe ApaNuM bahAra kAla nirgamana karatAM lAMbA vakhate paNa patine jaIza, kAraNa ke jIvatA nAra bhadrA pAme ?pachI saMtuSTa thayela bhImaratha rAjAe harimitra rAjakhaTune pAMca gAma bakSIzamAM ApyA, ane kahyuM ke- nalanA AvatA tane huM ardha rAjaya ApIza." pachI nagaramAM AvIne rAjAe dabadatInA Agamanane mATe eva kaya sAta divasa devapUjA ane gurUpUjA vizeSathI karI. AThame divase rAjAe putrIne kahyuM ke "he vatsa! huM e upAya karIza, ke jethI naLa potAnI meLe ahIM Avaze, mATe ciMtA karIza nahi, sukhethI zahe, haLave haLave badhuM sAruM thaze. eTale davatI tyAM pitAnA ghare bahuja AnaMdathI rahevA lAgI. . ' have nalane saMbaMdha kahe che-te vakhate davatIne mUkIne jaMgalamAM bhamatAM nI vananA eka bhAgamAM uchaLatA mane je. aMjana samAna. zyAma te dhUma, gagana talane pUravAne athavA te caMdra, sUrya ane nakSatrAdikane jANe zyAma manAvavAne uce caDate hatA, athavA te jenI pAMkha chedAyelI nathI evA keI parvata AkAzamAM jAya che. e jamA upajAvate hate. evAmAM kSaNavAramA javALAnI zreNi samAna vikarAla te dhUma cAre bAju prasarI gaye. tyAre mAtA vAsanA taDataDATa zabda ane jaMgalI prANIone AkaMda nalanA sAMbhaLavAmAM AvyuM. evAmAM baLatA dAvanalamAM teNe manuSyano zabda sAbhaLe. ke-"he IzavAkuLanA tilaka samAna nalarAjA ! he kSatriyottama! mane bacAva. jo ke purUSapratathI tuM nikAraNa upakArI che, teya he rAjana ! tArA5ra huM upakAra karIza." tyAre zabdanA anusAra AgaLa jatAM latAonA gucchAnA madhya bhAgamAM AvI gayela Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 1 15. naLadamayaMtInuM caritra ane "bacAva bacAva" ema bolatA eka moTA sane teNe je, ane tene pUchayuM ke bhujaMga tuM mArA nAma ene vaMzane kayAMthI jANe che ane manuSyanI bhASA te kema bole che tyAre te bolyA ke - pUrva janmamAM manuSya hatA, karmane lIdhe sarSa thayo chuM. te janmanA abhyAsathI mane mAnuSI bhASA AvaDe che. te cAnidhAnA mahA-uvala evuM mane avadhijJAna che, tethI tArUM nAma, tAre vaMza ane tane huM jANuM chuM. tethI anukaMpA utpanna thatAM nale kaMpatA bhujagane kheMcI kahADavAne latAnA vana upara pitAnuM vastra nAkhyuM eTale rAjAnA uttarIya vastranA cheDAne meLavIne tAranA taMtuthI jema vaTI vaTAya tema saE pitAnA zarIrathI tene vIMTI lIdhe. tyAre sarSathI vITAI garcala pitAnA uttarIya ane le kuvAmAMthI deraDInI jema kheMcI kahADayuM. pachI anirahita khAlI jagAmAM jaIne mUkavAne icachatA te rAjane bhurjage hAthamAM daryo. eTale parasevAnA khiMhanI jema te bhujaMgane jamInayara kone nala kahevA lAgyA - are upakAra karanAra mArI upara te ThIka upakAra karyo. je dudha pAye, tene paNa tamArI jAta daze che." ema vivAda karatA nalanA aMge paisaratA viSathI tenuM zarIra kapaDuM thaI gayuM. AzIviSa sarpanA - erathI grasta thayela nala pretanI jema pILA kezavALA thaI ga, uMTanI jema tenA hoTha lAMbA, 2kanI jema tenA hAtha, paga sUkSma, ane udara mArTa ema cavo che te bIbhatsa ane vikRta AkArane dhAraNa karanAra naTaDAnI jema kSaNavAramAM virUpa thaI gaye, eTale teNe vicAra karyo ke-AvA rUpathI have mAre jIvavuM vRthA che. mATe parelAkane sAdhavAvALI dIkSAne huM aMgIkAra karuM." ema ciMtAtura thaI mala vicAra kare che, tevAmAM te sarSa pitAnuM rUpa pheravIne divya AbharaNa ane vastra dhArI tathA mahAna tejanA paMjarUpa deva banI gaye, ane kahevA lAgyo ke huM nala! tuM kheda na pAma, huM tAre pitA niSadha chuM. te vakhate tane rAjya ApIne meM dIkSA lIdhI, tenA prabhAvathI huM brakamAM deva thayA, ane avadhijJAnathI zAne prApta thayela tane meM je meM mAyA sarSa thaine tArA zarIrane virUpa banAvyuM, te kevala kahavA ASadhanA pAnanI mAphaka tuM hitakArI samajI leje. kAraNake je rAjAone te potAnA sevaka banAvyA hatA, te tArA zatruo virUpatAthI na oLakhAya evA tane have harakata karI zakaze nahi. atyAre dIkSAne maratha karIza nahi, kAraNa ke tane cirakAla hajI bhAga jogavavAnA bAkI che. dIkSAne avasara huM tane jaNAvIza. mATe atyAre svastha thA! putra A bilvaphaLa ane ratnakaraMDakane tuM grahaNa kara, ane yatnathI enI rakSA karaje. jyAre tene potAnuM asala suMdara rUpa banAvavuM hoya, tyAre A phaLane tuM hI nAkhaje, tenI aMdara deva vacce tArA jevAmAM Avaze, ane te ja vakhatai' ratnakarakane ughADaje te Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI temanAya caritra www wannan AAAA A wahn~www temAMthI hArAdika bhUSaNA nIkaLaze. te vao ane bhUSaNAne dhAraNa karatAM tuM tarataja teja devanA jevA AkAra samAna pAtAnA rUpane pAmIza. " ema sAMbhaLIne harSa pAmatAM nale tene pUchyu` ke-- hai tAta ! tArI putravadhU jyAM mUkI hatI, tyAMja che ke khIje kyAya cAlI gaI che ? ' tyAre deve paNa te sthAnanA gamanathI mAMDIne kuDhinapuramAM AvavA sudhInA davadatInA adhA vRttAMta kahI saMbhaLAgye, ane nalane kahyu ke huM vatsa ! jaMgalamAM zA mATe bhame che ? jyAM tAre javAnI icchA haiAya, tyA huM tane laI jAuM.' eTale nala AyA kehe tAta! mane suSumAra puramAM laIne mUka.' tyAre eka AMkhanA palakArA mAtramAM nalane tyAM mUkIne deva potAnA sthAne cAlyA gayA. pachI kruja nale te nagaranI pAsenA nadenavanamAM siddhAcatana samAna eka prAsAda (caitya) jocA. tenI aMdara praveza karatA tyAM zrInaminAthanI teNe pratimA joi, eTale rAmAMcita thaI tene vaMdana karIne te nagaranA dvAramAM gayA. te vakhate tyAM AlAnastaMbhane ukheDIne eka madonmatta hAthI chuTA thaine bhramata hatA, te mahAvAyunI jema vRkSAne bhAMgatA hatA, vaLI mahAvatAne paNa te gaNu. kAratA na hatA. te hAthIne vaza karavAne asamartha thatAM duSipaNuM rAjA killApara caDIne uMcethI kahevA lAgyA~~~ je keAI mArA hAthIne vaza kare, tene vAMchita avazya Apu', are ! zuM hAthIpara caDhavAne koI samartha che ? 'te zAMtaLIne pelA kukhta maLyeA-- kayAM che te hAthI ? tamArA dekhatAM huM tene vaza karI lauM. ? ema te kahetA hatA, tevAmAM hAthI garjanA karatA tenI pAchaLa DhADayA, eTale kubja paNa paLe jANe pRthvInA sparzI na karatA hoya tema gajanI sAme doDatA te bhaya na pAmyA. te vakhate " are ! mAryAM jaIza, krUra khasI jA ema dayA lAvIne loko kahevA lAgyA, paraMtu te kesarInI jema doDatA thayA. pachI kubja daDAnI jema lAkhA thaI gayA pAchA krUra sarI gayA, pRthvIpara paDayA ane ALATace--e rIte hAthIne chetaratA vAraMvAra pUcchane jorathI dabAvatA mAtrika jema sarpane satAve tema te hAthIne teNe kheda pamADayA, eTale hAthIne thAkI gayela jANIne siMhanI jema tarata kudakA mArI, kaMThamA rahela sAMkaLapara paga rAkhIne tenA kadhapara caDI gayA, ane capeTA ( lapaDAka) thI kuMbhasthalane mAratAM teNe tenI gAMTha majajIta karI dIdhI. pachI aMkuzane nacAvatA, kubja cItkAra karanAra te hAthIne hAkavA lAgyA, eTale badhA leAkAe tenA jayajaya nAda jAhera karyAM. tyAre rAjAe peAte te kujanA gaLAmAM survaNunI sAkaLI nAkhI, ane kubja te kuMjarane matturahita karIne mAlAnastalapura laI gayA. pachI nirmaLa cazavALA ja nala praNAma karatA dRSipaNuM rAjAnI pAse beThI, eTale rAjAe tene kahyuM ke huM kubja ! zuM khIjuM paNa kAMI jANe che? vakhatasara jANatA haze. ' te maLye he rAjana! khIjuM tane zuM khatavuM? " ? anno vennnns w Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . naLadamayatInuM caritra, - - - - - - huM sUryapAka rasavatI (raI) jANuM chuM, te jovAnI zuM tArI IcchA che?' eTale rAjAe hA kahI, ketukathI pitAnA ghare AvI cAkhA vigerenI badhI sAmagrI tene arpaNa karI, tyAre teNe paNa tene sUryanA AtamA mUkIne sUryavidyAne saMbhAratAM tarata divya rasavatI taiyAra karI ApI. jANe kalpavRkSa : Apela hoya tevI te rasavatIthI Azcarya pAmatA dadhipaNuMrAjAe parivAra sahita bhojana karyuM. zramane dUra karanAra tathA parama harSane ApanAra evI te rasavatIne AsvAda laIne rAjA bolyA "AvI rasavatI to nala jANe che, bIjA keIne khabara nathI. nalanI sevA karatAM e rasavatIne mane lAge paricaya che. huM kaja ! zuM tuM nala che? paNa te A vikRta rUpadhArI nathI. baseM cAjana dara rahelA tenuM ahIM Agamana kayAthI? ane bharatAne svAmI te ekalo kayAthI heya? devatA ane vidyAdhare karatA tenuM adhika rUpa meM joyuM che, mATe tuM te nala nathI." pachI te mujapara tuSTa thayela rAjAe tene vastrAbharaNAdika, eka lAkhaTakA ane pAcase gAma AkhyA, eTale pAcaso gAma zivAya bIjuM badhuM teNe laI lIdhuM. tyAre rAjAe kahyuM- he kuja zuM bIjuM kAMI tane Apu?" te bolyA tyAre mAruM ATaluM vAchita pUra, ke tArA rAjyamAthI zikAra ane malapAna dUra kare." eTale tenA vacanane mAnya rAkhI rAjAe paNa potAnA rAjyamAM zikAra ane madyapAnanI vAtane paNa baMdha karI dIdhI. have eka vakhate dadhipaNu rAjAe kujane ekAMtamAM pUchayuM ke--tuM ke che? kayA sthAnathI AvyuM che? kayAne vasanAra che? tAre potAne badhe vRttAMta ane kahI . te bAhyo- huM kezalezvara nalarAjAne haMDika nAme rase che, tenI pAse huM kaLAo zIpa chuM. nalanA nAnA bhAI kUbare jugAramA tene jItI lIdhe, eTale badhI pRthvIne te hArI gayA tyAre davadaMtIne laIne te jaMgalamAM cAlyA gayA ane tyAM te maraNa pAmyA. tethI huM tArA nagaramAM AvyA chuM, paNa kapaTI ane kupAtrane poSanAra evA kuna 5 kRbarane meM Azraya na lIdho.? eTale nalanI maraNavArtAthI dathipaNu rAjA paNa jANe vajathI hAya hAya tema parivAra sahita atyaMta Akada karavA lAgyA, ane azupUrNa ane teNe nalanuM pretakArya karyuM. te vakhate muja manamAM bahuja hasavA lAgyA, eka divase dadhipaNu rAjAe davatInA pitA pAse kaIka kAraNasara ta moka. bhImaratharAjAe tene satkAra karyo. pachI tenI pAse keTalAka divasa sukhe vasatAM catara ziromaNi te dUte eka vakhate prasaMga nIkaLatAM kahyuM ke-hevAmina ! mArA savAmI pAse nalarAjAnA rasoyA che. tene nale zIkhavela che, tethI te sIpAka rasavatI karI jANe che."te sAbhaLI cakita thayelI davadatIe pitAne kahyuM ke he tAta! carapurUSa mokalIne tapAsa karo ke te rasa ke che? Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritra kAraNa ke sUrya pAka rasavatI nala vinA bIjuM kaI jANatuM nathI, mATe svarUpa gepavIne te nala ja rahyo haze. pachI svAmInA kAmamA kuzala evA kuzala nAmanA viprane bolAvIne satkAra pUrvaka bhImaratharAjAe Adeza karyo ke tuM susumAra nagaramA jaIne rAjAnA rasayAne jeje ke te kevI kevI kaLAne jANe che ane tenuM savarUpa kevuM che?" "ApanI AjJA pramANa che" ema kahIne te cA ane sArA zakunothI prerAyele te susumArapuramAM gaye, tyAM lekane pUchate pUchate te kujanI pAse jaIne beThe, vaLI tene sarvAge virUpa joIne te kheda pAme, ane manamAM ciMtavavA lAgyuM ke -"kayA nala ane kayA A? kyAM merU ane kyAM sarasava davatIne vathA nalane zrama utpanna thaye che, te paNa barAbara nizcaya karIza ? ema dhArIne nalanA avaguNa garbhita te nIcenA beka - " "nighRNAnAM nisrayANAM, niHsatvAnAM durAtmanAm / dhUrvahA nala parvakaH patnI tatyAja yaH satIm // 1 // suptAmekAkinI mugdhAM, vizvastAM tyajataH priyAm / rAte jaI jA, naiverAyaNa" | 2 | artha-baniya jane, nirlaja jane, nirbaLa 'jane ane durjanAmA eka nalaja agresara che, ke jeNe potAnI satI strIne tajI dIdhI. sutelI. e- kalI, mugdhA ane vizvAsu evI priyAno tyAga karatA ApaNuddhi nalanA paga kema cAlyA?" te vipra vAraMvAra e pramANe bolatA hatA, te sAMbhaLIne potAnI priyA yAda AvatA jenA locanathI anahada Asu gaLI rahyA che e nala revA. lAge. tyAre brAhaNe pUchayuM ke- tuM zA mATe rUdana kare che?" eTale te huMDika bolyo ke-"karUNarasamaya tArU gIta sAbhaLatA mane raDavuM Ave che. pachI kukhe ne artha pUcha, tyAre brAhmaNe jugArathI mAMDIne DinapuramA davadaMtIAvI tyA sudhI badhe vRttAta kahI saMbhaLAvyuM, ane pharIne te bA ke-"ahA muja! tuM sUryapAka rasavatIne banAvI jANe che, emadadhi parNarAjAnA phate bhImaratha rAjAne kahyuM. tethI "evI kaLAte nala zivAya bIjAmA nahAya, ema kahIne davadaMtIe potAnA pitAne vInavIne tane jovA mATe mane mokale che, paNa tane jotAM mane vicAra thayo ke virUpa AkArane dhAraNa karanAra tuM muja kyA? ane divya rUpane dhAraNa karanAra te nala kayA? khajuo kayA ane sUrya kayA?" ahIM AvatAM mane je zubha zakune thayA, te badhA kheTA paDayA, kAraNake tu nala nathI." pachI ja davatIne hAthamAM sabhAratA ane adhikAdhika rIte te viprane AgrahathI potAnA ghare teDI gayA ane bolyo ke-"he bhadra!mahAsatI davatInI ane mahApurUSa nala rAjAnI kathA kahenAra tArU hu zu savAgata karuM ?" ema Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLadamayatInuM caritra kahIne snAna, bhejanAdikathI tene satkAra karyo, ane dadhipaNuM rAjAe je AbharaNAdika ApyAM hatA, te teNe viprane ApI dIdhAM pachI kuzala vipra kuzale kuMDinapura paho ane tyA bhImaratha rAjAne jovAmAM Avela kujanuM svarUpa kahI batAvyuM. muje jema hAthIne vaza karyo hate, ane najare joyela sUryapAka rasa vatI teNe kahI saMbhaLAvI, tathA suvarNanI mALA, lAkha TakA ane vastra, AbharaNuMdika je kutte ApyA hatA te dekhADayAM, tathA pitAnA lekanuM gAna paNa kahI saMbhaLAvyuM te sAbhaLIne satI davadatI belI ke te nalaja AvuM vairUdhya koI AhAranA agara karmanA doSathI pAmyA haze. kAraNake-hAthInI zikSAnuM AvuM kezala, AvuM adbhuta dAna ane sUrya pAka rasavatIe nala vinA keIne hAya ja nahi. mATe he tAta! te kujane game te rIte ahI lAve ke jethI IzitAdi ceSTAthI huM pite joine parIkSA karUM." eTale bhImaratha rAjA bolyo-"he putrI ! tAro mithyA svaya vara mADIne dadhipaNuM rAjAne bolAvavAne dUta mokalIe, tAre svayaMvara sAbhaLIne dadhipaNuM Avaze, kAraNake te prathama paNa tArAmAM lubdha hatuM, paNa tuM to nalane varI. dadhipaNunI sAthe te muja paNa Avaze. kAraNake je te nala haze, te potAnI priyA bIjAne apAtI te sahana karI zakaze nahi, nala azvanI kaLA (parIkSA) ne jANanAra che, mATe je te kuja nala haze, te pite rathane calAvatA rathanA azvothI ja te jANavAmAM AvI jaze. kAraNake nalathI prerA yelA anya vAyunA vege jAya che, jANe te azvarUpe vAyu hoya tevA dekhAya che. he putrI! ApaNe najIkane divasa jaNAvIzuM tyAre je Avaze te nalaja haze. kAraNake strIne parAbhava kaI sahana karatuM nathI, tenalarAjAnuM zuM kahevu?" e nirNaya karIne bhImaratha rAjAe dUta mokalI dadhiparNane paMcamInA divase belA. tyAre tyA javAne usuka eve te rAjA manamAM ciMtavavA lAgyA-"davatIne meLavavAnI bahu IcchA che, paNa te bahu dUra hovAthI AvatI kAle tyAM kema pahecAya? * have zuM karavuM ?" ema ciMtavatA a5 jalamAM matasyanI jema te kheda pAmyuM. tyAre kuje vicAryuM ke- satI davadaMtI bIjA purUSane vAMche nahi, athavA Irache. te huM hayAta chatA bIje keNu tene laI zake? huM dadhipaNane cha pahoramA kaMDanapuramA poMcADI dau ke jethI enI sAthe mAre paNa prAsaMgika javAnuM thaI jaze? ema dhArIne teNe rAjAne kahyuM-rAjana ! tu kheda na kara, kAraNa kahI de. kAraNa ke rega jAthA vinA rAgInI paNa cikitsA na thAya"rAjA bolyA- "he kuja ! nalarAjA maraNa pAme, eTale pharIne paNa kAle caitrI zudI pAMcamanA divase te kavaMdatIne savayaMvara thaze, paNa te vakhatane have cha pahAraja bAkI che. A bahuja TuMkA vakhatamAM huM tyAM zI rIte jaI zakIza. dUta paNa je rastethI ghaNA divase pahae, te te huM deha divasamAM kema pahocuM? tethI tenA para hu vRthA lubdhA 13. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 zrI neminAtha cari- chuM' kuja elya-"he rAjana ! tu kheda na kara tane a5 vakhatamA paNa huM kuMThinapumAM laI jaIza, azvasahita ratha mane sepI de" eTale rAjAe khuzI thaIne kahyuM ke-tArI IcchA mujaba laI le pachI muje suMdara ratha ane nAmIcA be ghoDA lIdhA tene sarva rIte dakSa joIne rAjA vicAramAM paDayo ke A koI sAmAnya purUSa nathI, deva ke vidyAdhara haze." have rathane taiyAra karIne muje rAjAne kahyuM ke-"he rAjan ! ratha para bese. prabhAte huM tamane kuDinapura pahocADI daIza.' tyAre rAjA, sthagIdhara (pAna bIDu ApanAra) chatradhara, be cAmara dharanArA, ane kumbha-ema cha mANasa te ratha para beThA. pachI devatAe Apela bilDa ane ratnakaraDakane vasavatI keDamA gAMdhI, 5ca namaskArane saMbhArIne te ratha kheDavA lAgyuM. nala jenA azvo calAvI rahyo che e te ratha AkAzamAM deva vimAnanI jema cAle, evAmAM rathanA vegane lIdhe pavanathI uDela rAjAnuM uttarIya rasa paDI gayuM ane paDatA jANe nalanA ovAraNA letuM hoya tema jovAmAM AvyuM, tyAre rAjAe kujane kahyuM -eka kSaNavAra rathane thA, ke jethI pakSInI jema uI gayela vastrane huM laI lauM" ema teNe kujane jeTalAmA kahyuM, teTalAmA ratha pacIza pejana AgaLa nIkaLI gaye. eTale kuchaje hasatA hasatA kahyuM ke rAjana ! tAruM vastra kayA che? vastra paDayA pachI ApaNe pacIza jana AgaLa nIkaLI AvyA. A ave madhyama che, paNa je uttama heya, te eTalIvAramAM pacAsa vaijana kApI jAya." have dakSipaNe rAjAe dUrathI aneka phalathI trAsa evuM bibhItaka nAmanuM vRkSa joyu. tene jotA rAjAe sAra cine kahyuM ke- A vRkSamA jeTalAM phaLe che, te gayA vinA paNa huM jANuM chuM, pAchA vaLatA huM tane e ketuka dekhAIza." kuja be -he rAjana! kAlazepathI kema kare che? azvakaLAne jANanAra hu sArathi chatA tAre koI ciMtA na karavI. eka muSTi prahArathI tArI AgaLa huM badhA phaLa pADI nAkhIza." rAjA -"he kujI ! te tuM phalene pATha ane ketuka joile, te aDhAra hajAra che." pachI muje te phaLo pADayA ane gaNatAM te teTalAja thayA eka echuM ke adhika na thayuM, tyArabAda dakipaNe mAgaNI karatA kuMje azvaparIkSAnI vidyA ApI ane rAjA pAsethI teNe yathAvidhi saMkhyA vidhA lIdhI prabhAte jene kuja sAthi che e te ratha kaDikapuranI pAse AvyuM, eTale dadhipaNuM rAjAnuM sukha vikasita thayuM, teja vakhate prabhAte davatIe svapna joyuM ane harSa sAthe joyuM tevu teNe pitAnI AgaLa kahI batAvyuM ke-"he tAta! sukhe sutelI meM Aja prabhAte nitidevI joI, ane teNe ahIM lAvela kezalAnagarInuM udyAna meM A kAzamA joyuM, temAM puSpa ane phalayukta sahakAra (Amra) vRkSa joyuM, tenI A jJAthI huM te vRkSa para caDI ane teNe mane hAthamAM vikasvara kamala ApyuM. huM tyAM caDatAMja eka kaI pakSI pUre caDI beThuM hatuM te tarataja jamIna para paDI gayuM." Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLadamayaMtInuM caritra, ema svapna sAMbhaLIne bhImaratha rAjAe paNa kahyuM ke "he putrI! e svapna zubha che, te A pramANe-je nitidevI te tArI puNayarAzi jAgI, vaLI AkAzamAM kezalAnuM ullAnA joyu te tane kezalAnuM aizvarya ApanAra che, sahakArapara caDavAthI have tarata pati sAthe tAre samAgama thaze, vikavara kamala ApavAthI tAruM satItvanA cazarUpa kamala te nala sa gamarUpa sUryathI vikasvara thaze, tyA agAuthI caDI beThela je kaI pakSI paDayuM, te te kumAra rAjya thakI jarUra patita thaze." prabhAtakAle svapna jevAthI tane Aje nala nizcaya malaze. kAraNa ke A samaye javAmA Avela svapnasatvara phaLane ApanAra thAya che, ema pAThakenA zAsAmAM kahyuM che. evAmAM teja vakhate dalipaNarAjA nagaranA daravAjA pAse AvyuM, ane maMgaLA nAmanA koI purUSe tenuM Agamana bhImarAjAne kahI saMbhaLAvyuM eTale bhImarAjA paNa tenI sanmukha Avya, ane mitranI jema maLe, pachI sthAna ApavA vigerenuM Atithya karIne bhIma rAjAe tene kahyuM ke tAre rasake kumbha sUrya pAka rasavatIne jANe che, te jovAnI mArI IcchA che, mATe batAve. hamaNA bIjI vAtanuM prayojana nathI. eTale dadhIpaNe te rasava tIne mATe kujane hukama karyo, tyAre kalpavRkSanI jema teNe paNa te kSaNavAramA taiyAra karI batAvI. paMchI dathiparNanA AgrahathI tene svAda cAkhavAne parivAra sahita bhImaratha rAjA te rasavatI jamya, ane te vakhate tenA bhAtathI bharela thALa magAvIne davadaMtI paNa jamI, tenA rasAsvAdathI te mujane teNe nala jANuM lIdhe, ane kahyuM ke- mArA jJAnI AcAryo pUrve kahyuM che ke -"sUryapAka rasavatI A bharavakSetramAM nala zivAya bIje kaI banAvI zakaze nahi" A muja ke kuMDha (vAmana) game te heya, paNa temAM kaMIka kAraNu lAge che, paraMtu A nalAja che, temAM mane saMzaya nathI, vaLI nalanI eka parIkSA sUryapAka rasavatI che, ane bIjI paNa parIkSA kenalanI a zuline sparza thatAM huM avazya rAmAcita thAuM chuM. mATe A kuja jANe mane tilaka karatA hoya tema sparza kare. AmAM koI paNa nizAnIthI je A satya thaze, te nala ja che." tyAra pachI bhImaratha rAjAe nalane pUchayuM ke tu nala che, te be -tame bhUla kare che, ahe ! devatA svarUpa te nala kayA? ane bIbhatsarUpa huM kayAM?" tyAre ati Agraha karatA je potAnI A gulivatI tenI chAtImAM sparza karyo, eTale tarataja kadaMbavRkSanA puSpanI jema rAmacita thaI gaI. atyAnadathI tenuM zarIra karkoTaka nAganI jema ulka Taka thaI gayu, tethI te bolI ke- he priyatamA te vakhate sutelI vizvAsu mane tame gahana vanamA tajI gayA, paNa have kayAM jazo? lAMbA vakhate jovAmAM AvyA che." ema vAra vAra kahI, tene gharamAM lai jaine davadatIe vanavyuM ke- svAmina ! svarUpane prakaTa kare. eTale kuraja paNa tenA nehathI bilva ane kaDaka thakI vastrAlaMkAra hAra kahADI, tarata paherIne te potAnA Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. zrI neminAtha cariasalarUpamAM AvI gaye. tyAre yathArtha rUpavALA pitAnA patine joIne davadatIe ati premathI AliMgana karyuM, jema latA vRkSane AliMgana kare. pachI dvAra AgaLa Avela nala rAjAne bhImaratha rAjAe AliMgana daIne potAnA siMhAsana para mAryo ane kahyuM ke -ta mAre svAmI che. A badhuM tArU ja che, tArA Adeza pramANe ha karavA taiyAra chuM.' ema chaDIdAranI jema bolI bhImaratha nalanI AgaLa aMjali jeDIne beThe. evAmAM dAupaNuM praNAma karIne nalane kahevA lAge -"he nalabhUpAla! tuM sadA mArA nAtha che. ajJAnathI tArA tarapha meM ayukta AcaryuM ane avinaya karyo, te badhA mATe aparAdha kSamA karaje." tevAmAM te dhanadeva sAthe pati mATe leTarsa laIne bhImaratha rAjAne jevAne AvyA. tyAre davadaMtIe bhImaratha rAjAne kahIne pUrvopakArI evA tenuM potAnA banI jema gorava karAvyuM, pachI pUrvanA upakArane jANanArI tathA atyaMta utkaMThita evI davadatIe trApaNu gaja, tenI priyA caMdrayazA, tenI putrI caMdravatI, tApasapurane svAmI vasaMtazrIzekhara, sArthapatie badhAne tyAM pitAnA mANase mekalIne bolAvyA, ane navA navA Atithya pAmatA tathA bhImanA satkArathI manamAM AnaMda karatA te eka mAsa rahA. eka vakhate te badhA bhImanI sabhAmAM beThA hatA, tevAmAM prabhAte tejanA samUharUpa kaI deva AkAzathI utarI AvIne te satIne kahevA lAge che mahAnubhAvA! huM pUrve vimalAmati nAme tApasapati hatuM, ke jene te pratibaMdha pamADyuM hatuM. te maraNa pAmIne saudharma devalokamAM kesara nAmanA vimAnamAM kesara nAme deva thayo chuM; huM mithyASTi hatuM, chatAM te AhaMta dharmamA mane sthApe, te dharmanuM A sAha bhya che, tArA prasAdathI huM A surasaMpattino tA thaye chuM" ema kahI te deva sAta koTi suvarNa varasAvI, pitAnI kRtajJatA prakAzane kayAMka aMtardhAna thaI gayA. pachI bhImaratha, dadhiparNa, parNa vasaMtazrIzekhara tathA bIjA paNa mahA balavaMta rAjAoe nalane rAjyAbhiSeka karyo, ane nalanA AdezathI te rAjAoe vasudhAne sAkaDI banAvatA evA pitapitAnA ghaNA ne ekaThAM karyA, eTale zubha divase te rAjAonI sAthe potAnI rAjyalakSamI levA Icchate evA atula baliinala rAjA AzA sanmukha cAlyA ane sainyanI rajathI sUryane adazya karate nala keTalAka divase azcinA rativallabha nAme upavanamAM AvyA, nalane Avela jANIne kabara jANe prANa AvyA hoya tema atyaMta vyAkula banI ga. pachI nale dUta mokalIne tene kahevarAvyuM ke-pharI pAzA laIne ramata kara, tArI lakSmI mane Ave athavA mArI lakSamI tane maLI jAya." te sAMbhaLI kudara saMgrAmanI zaMkA dUra karIne pUrve vijayI hovAthI nalanI sAthe pharIne jugAra ramavA lAge, paNa bhAgyavAna nala badhI pRthvIne jItI gaye, ane kamara hArI gaye. kAraNa ke bhAgya sIdhu hoya te vijaya mANasanA karakamalamAM rAjahaMsa samAna Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLadamayaMtInuM caritra. 101 AvI jAya che. nale rAjya hAthamI jItI lIdhI chatAM atyaMta krUra paNa kUkharapara "A mArA nAnA bhAI che" ema jANIne teNe kkA marajI na karI. na pitAnuM rAjya barAbara meLavyuM ane kArane prathamanI jema teNe yuvarAja banAvyA. pitAnuM rAjya yAne davatI sahita nale ati utkaMThAthI kezalApurInA badhA ene vAdyA. have rAjyAbhika thatAM bharatAdhanA vAsI soLa hajAra rAjAo bhaktithI mAMga seMTaNAM laI AvyA. pachI sarva rAjAo jenI akhaMDa AjJA pALI rahI che evA nala rAjAe hajAre varasa bharatAdhatuM rAjya karyuM. eka vakhate svarga thakI divya rUpadhArI niSadha deva tyAM Avyo, ane viSaya samudramAM magna thayela nalane pratibodha ApavA lAgyA-"he vatsa! lavAraNyamAM AtmAnuM vivekarUpa dhana viSayarUpa cAre luMTI rahyA che, tenI rakSA na karavAthI tuM zuM purUSa che? meM pUrve tArI dIkSAno samaya jANavAnuM mAthe lIdhuM, mATe have tuM, AyurUpa vRkSanA phalarUpa dIkSA aMgIkAra kara ema kahIne te deva aMtardhAna thaI gaye. evAmAM tyAM jinasena nAme avadhinAnI AcArya AvyA, eTale nala ane davatIe AdarabhAvathI temane vAMdhA ane temaNe potAno pUrvabhava AcAryane pUchaye, te be ke - he rAjana! sAdhune kSIradAna ApavAthI tuM rAjya pAmyA ane pUrvabhavamAM krodhathI munine bAra ghaDI sudhI sAthathI chuTe karyo, temAMthI tamane ne bAra varasane viraha paDe." ema sAMbhaLI verAgya AvatAM potAnA muzkela nAmanA putrane rAjya ApI, te daMpatIe te AcAryanI pAse dIkSA lIdhI ane lAMbe vakhata pALI, eka vakhate bhagane mATe davadaMtImAM nalanuM mana gayuM, tyAre AcArye tene tyAga karyo eTale pitAe AvIne tene pratibodha Ape. pachI vrata pALavAne asamartha hovAthI nale anazana karyuM, ane temAM anurAga DivAthI dava datIe paNa teja rIte anazana karyuM, pachI nala maraNa pAmIne huM phaera thaye ane davadatI mArI strI thaI. he vasudeva! te cavIne kanakavatI thaI che. pUrvabhavanA patnI tarIkenA nehathI huM atizaya mohita thaIne ahIM Avyo chuM, kAraNa ke sneha se janma sudhI paNa pAchaLa jAya che. he cAkaLa rUpa vanamAM jaladhara samA na ! A tArI patnI kanakAvatI Aja bhavamAM karma khapAvIne mokSe jaze. pUrva mahA videhamA InI sAthe vaMdana karavA jatA mane vimalasvAmI tIrtha kare kahyuM hatuM" e pramANe kanakvatInA pUrvabhava saMbaMdhI kathA vasudevane kahIne dhanada kSaNa vAramAM adazya thaI gaye. e rIte cirakAlanA rAgane vaza thaI vasudeva kanakRvatIne paraNya ane vidyA dharIo sAthe gammata karate te devasamAna zobhavA lAgyA. A pramANe thI guNavijayagaNi viracita zrI neminAthanA candrimAM trIje paricacheda samApta thaye Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMTA kara caturtha pariccheda. divase sutela vasudevane peka vidyAdhara harI gaye vasudeve jAgrata ja thatA tene muNivatI mAryo. tyAre teNe vasudevane mUkI dIdhe, eTale te godAvarI nadImA paDaze. nadI tarIne te kellApura nagaramA gayA. tyA che padmazrI rAjaputrIne para. te sthAnathI paNa vasudevane nIlakaMTha vidyAdhara harI gaye, ane tADana karavAthI mUkatAM te caMpAnagarInA sarovaramAM paDaye, tenAthI pAra utarIne te caMpApurImAM pradhAnanI putrIne paraNya. tyAthI pAcho sUrpaka harI ga ane mUkatAM te gaMgAjaLamAM paDaye tyAMthI pAra utarIne musApharonI sAthe palamA gaye, tyA pallI patinI jarA nAmanI putrIne paraNaye ane tenAthI jarAkumAra putra thayo tyAra pachI vasudeva, atisuMdarI, naraviNu, sUrasenA, jIvayazA ane bIjI paNa hajAra rAjaputrIone paraNA. eka vakhate anya sthale jatA vasudevane devatAe kahyuM ke-rUdhira nRpanI rahiNI nAme kanyA svayaMvaramAM tane ApI tAre tyA paTa vagADe ? ema devatAe kahyuM, eTale vasudeva tarata arikhapuramAM svayaMvaramAM gaye tyAM jarAsaMdha pramukha rAjAonI samakSa pRthvIrapara utarelI sAkSAta zAhaNa (caMdranI zarI) samAna zahiNI kanyA AvI. tyAre potapotAnA rUpane rUcAvavAne te rAjAe vividha ceSTA karavA lAgyA, paNa potAne lAyaka na jevAthI tene koI pasaMda na paDaze. evAmAM veSa badalIne vasudeva vAIjha vagADanArAonI aMdara rahIne e rIte rakTAkSara paTala vagADavA lAge - mRgAkSI mRgalInI jema zuM jue che? Ava, Ava, tane lAyaka ha bhartAra tArA saMgamane usuka chuM te sAbhaLI ane tene joIne rAmAcita thatI rahie vasudevanA gaLAmAM tarata vayaMvaramAlA nAkhI. tyAre ene mAre mArA" ema bolatA rAjAomAM kolAhala jAgyA. "A kanyA vAdya vagADanArane varI ema te bahu hAsIpAtra thaI evAmAM kezalA nagarIne daMtavaka nAme rAjA atyaMta krura vacana bolanAra hovAthI rUdhira rAjAne naTanI jema hAsyapUrvaka uMcethI belyo- A kanyA je tAre paTala vagADanArane ApavI' hatI,to A kulIna rAjAone zAmATete bolAvyA? guNane na jANanArI A kanyA kadAca vAdavAdakane vare, paraMtu tenA pitAe upekSA na karavI joIe, kAraNake bAlyAvasthAmAM saMtAnone zikSaNa ApanAra pitA che " tyAre rUdhirarAja belyohe kezalezvara ! tuM A vicArane mADI vALa svaya varamA to kanyAo je varane Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vasudevanuM caritra 103 vare, te pramANa thAya. " te vakhate nyAyane jANanAra vidura rAjA be-te rAjana! e ThIka che, paraMtu e varane tenA kulAdika te pUchavA joIe." tyAre vasudeve kahyuM ke- kuLa kahevAne zuM A prasaMga che? kAraNake game tevA mane e varI. sahana na karanAra je A mArI strInuM haraNa karaze, tene bhujAnu baLa batAvIne huM mAruM kuLa kahIza " A tenuM uddhata vacana sAMbhaLIne krodhamA Avela jarAsaM che samudravijayAdika rAjAone hukama karyo ke-prathama te rAjAonI sAthe virodha karanAra adhama evo A rUdhira rAjA che, ane bIje A vAdaka paTaha vagADavAthI unmatta thaye che, kAraNake e rAjakanyAne pAmyo, chatAhe rAjAo ' juo te kha, eTalethI paNa e vRta thatA nathI. vAyunA vege nIce paDI gayela uMcA vRkSanA kulanI prAptithI vAmana (ThIMgaNa) nI jema e madAMdha banI gayA che. mATe A rUdhira ane vAdakane tarata mArI nAkhe. ema jarAsa dhanA kahevAthI te samudravijayAdika rAjAe saMgrAma karavA sajaja thaI gayA eTale dadhimukha vidyAdhara patie pite sArathi thaIne saMgrAmane mATe taiyAra thayela vasudevane rathamA besAryo, ane tyAre vigavatInI mAtA agAravatIe Apela dhanuSya ane be bhAthAne mahA balavAna vasudeve laI lIdhA. have jarAsa dha vigere rAjAoe rUdhira rAjAnuM sainya bhAgI nAyu, eTale vasudeve dadhisukha sArathinA hAthe azvo calAvyA ane prathama sAme Avela zatruMjaya vairIne teNe jItI lIdhe, daMtavaka rAjAne bhAgI nAkhyA ane zalyarAjane paNa bhAgI nAkhe, tyAre jarAsa che samudravijaane zaMkApUrvaka kahyuM-A vAdakamAtra nathI, paraMtu anya rAjAone e mArA muzkela che. mATe te pote uThIne ene mAra, ene mAratA rahiNI tArIja thaze, ane badhA rAjAone bhaMgANuthI thayela vailakSyanuM nivAraNa kara" tyAre samudravijaya be ke-parastrIthI mAre projana nathI, paNa tArI AjJAne lIdhe A balavatanI sAthe huM yuddha karIza." ema kahIne samudravijaya pitAnA be dhunI sAthe yuddha karavA lAgyA. te banenuM jagatane Azcarya pamADanAra cirakAla zastrayuddha thayuM. A koI mArA karatAM paNa samartha che." ema samudravijaya vicAratA hatA, tevAmA vasudeve tenI AgaLa sAkSara bANa cheDayuM, tyAre samudravijaya tene laIne te akSare vAMcavA lAgyuM ke-te vakhata kapaTathI bahAra nIkaLI gayela vasudeva tane namana kare che. eTale harSa pAmela samudravijaya "he vatsa ! he vatsa!" ema bAlate, sAkAle vAcharaDAne maLavAne uThita thayela gAyanI jema rathane tyAga karate te utAvaLathI de . tevAmAM tarataja ratha thakI utarIne vasudeva paNa tenA page paDaze, ane samudravijaya rAjAe tene upADIne potAnI bane bhujAthI tarata AliMgana ApyuM. "he vatsa ! varasa tu kayA hatA?" ema samudravijace pUchatAM vasudeve badhe vRtAta AdithI kahI saMbhaLAvyuM. tevA prakAranA parAkrama Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrI neminAtha cari- zALI badhuthI jema samudravijaya rAjA harSa pApe, tema tevA jamAIthI rUdhira rAjA paNa anahada harSa pAmyA, ane jarAsa dha paNa pitAnA sAmaMtane bhAI jANune pahita thaI gaye. kAraNake adhika guNavAna pitAnA sa ba dhI kene harSa na upajAve ne pachI prasage maLelA te rAjAo ane svajanonI samakSa pavitra divase rohiNI ane vasudevane meTA occhavathI vivAha thaye, eTale rUdhirarA jAthI satkAra pAmelA jarAsa dhAdika rAjAo svasthAne gayA ane yAda kaMsa sahita tyAM eka varasa rahyA. eka vakhate vasudeve rahiNIne ekAtamA pUchyuM ke he sudarI ! rAjAene mUkIne paTavAdaka chatA mane tu kema varI?" eTale te bolI ke-"huM prajJasi vidyAnI sadA pUjA karatI hatI, teNe mane kahyuM ke tAre vara dezamAM dazAha thaze, ane svaya vAramAM tene tu paTavAdyathI oLakhaje. evA tenA prA tyaya (paracA) thIja te vakhate hu tamane vI." eka divase samudravijayAdika badhA sabhAmAM beThA che, evAmAM kaI ardha gharaDI strI AziSa ApatI AkAza thI utarI, ane vasudevane kahevA lAgIhuM dhanavatI nAme bAlaca dvAnI mAtA chuM, putrIne mATe tene bolAvavA AvI chu bAlacaMdrA ane vegavatI nAmanI mArI be putrI che. te rAta divasa tArA virahathI vyAkula thaIne rahe che." tyAre vasudeve samudravijyanA sukha tarapha joyuM. eTale rAjA belya"he bhrAta' zubha kArya karavAne khuzIthI jA; paNuM prathamanI jema lAo vakhata rahIza nahi. pachI samudravijaya rAjAne khamAvIne te dhanavatInI sAthe vasudeva AkAzagAmI vAhanathI gaganavallabha nagaramA gayo, ane kaMsa sahita samudravijaya paNa pitAnA nagaramAM AvyuM, tyA vasudevane AvavAne mArga dara ja unmukha thaIne jete rahyo. have vidyAdharanA svAmI kAMcanada STra pitAe Apela bAlaca drA kanyAne vasudeva para pachI pUrve pANI grahaNa karela badhI strIone potapotAnA sthAnathI laIne vidyAdharethI paravArela Idra samAna e te anukrame lakSamInA nivAsarUpa zAryapuramAM AvyuM, ane vimalamaNi vimAna thakI utarIne jeTalAmA ba dhune te bheTe che, tevAmA nagara samasta atyaMta harSita thaI gayu, ane subhaTa jenA caraNa-kamalane namyA che, e zrI samudra pitAnA anuja bhrAtAne atyata gADha AliMgana detA bheTI paDaze. e pramANe zrI guNa vijayagaNi viracita zrI neminAthanA caritramA cAle paricacheda samApta thaye. - %ia- Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcama pariccheda. prakaraNa 9 muM. " 1) kRSNavAsudeva ane balabhadrajIne janma ane bALakriDA. Eii haEI ve hastinApura nagaramAM kaI zreSI hatA. tene lalita nAme putra je zA mAtAne atyaMta vallabha hate. eka vakhate zeThANIne atyaMta saMtApa* dAyaka e garbha rahyo, eTale teNe vividha prakAranA aneka dravyenA ja baLe pADatA paNa te garbha paDaze nahi. zeThANIe putrane janma Ape. che teNe kyAMka tajI devAne te dAsIne soMpe te zeThanA jovAmAM AvyuM, eTale teNe dAsIne pUchatAM te bolI ke-A aniSTa bALaka hovAthI zeThANIe tene tajAvyA che. ema teNe kahyuM, eTale chIe tene laIne bIje ThekANe chAnI rIte ucheryo pitAe te bAlakanu gagata evuM nAma pADayuM mAtAthI chAnI rIte tene lalita paNa hamezAM ramADatA hatA. eka vakhate vasaMtotsavamAM lalite pitAne kahyuM ke "he tAta! Aje gaMgadatta je sAthe jame, te sArUM." zoTha tye- je tArI mAtA tene jue, te sAruM nahi." lalite kahyuM- he tAta! mAtA na joI zake tema huM prayatna karIza." tyAre zreNIe rajA ApI. eTale lalite gaMgadattane bhejanane mATe harSathI paDadAnI aMdara besAryo, ane te zreNI tathA lalita pite bane AgaLa besI bhajana karatA gaMgadattane chAnI rIte bhejana ApatA hatA. evAmAM acAnaka vAyarAthI paDade upaDaye, eTale zeThAzIe gaMgadattane joI lIdho. pachI tarataja keza pakaDI, kuTIne teNIe gaMgadattane gharanI khALamAM nAkhI dIdho. tyAre kheda pAmelA mahAmati zeTha ane lalite zeThANa na jue tema gagadattane harAvIne zikhAmaNa ApI. evAmAM tya sAdhuo bhikSA mATe AvyA, eTale te banee zeThANInuM tenA putra para ghera thavAnuM kAraNa pUchayuM. tyAre eka sAdhu bolyA ke - 14 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja zrI neminAtha caritraeka saMnivezamA be bhAI hatA. te kAI levAne bahAra gayA. lAkaDAMnI gADI bharIne mATe bhAi AgaLa cAlyo, tyAM rastAmA ATatI cakahyuMDA jAtanI eka nAgaNa joI, tene jotA teNe gADI hAMkanAra nAnA bhAIne kahyuM bhAta ! A bicArI cakaluDAne gADIthI bacAvaje."te sAMbhaLIne te nAgaNa harSa pAmIne vizvAsu thaI. pachI tyAM kaniSTha baMdhue AvI tene joIne kahyuM ke moTA bhAIe ene bacAvI che, chatA huM enA hADakA bhAgavAthI thate svara harSathI sAbhaLavAne enI uparathI gADI calAvIza."te kare te ja pramANe karyuM. te sAMbhaLIne A koI mAre vairI che" ema citavatI te cakkalaMDA maraNa pAmIne he zreSinA A tArI strI thaI che te moTebhAI, ene putra lalita thA, pUrve rakSaNa karela hovAthI te atyaMta vallabha thayo che ane kaniSTha paNa eneja putra gagadatta pUrvanA vairathI aniSTa thaI paDaze. priya-apriyapazu pUrvakarmathI thayuM, te anyathA thatuM nathI." te sAMbhaLIne pitA ane baMne putroe virakta thaI dIkSA laI lIdhI zreNI ane lalita e bane mahAzuka devalokamA gayA ane ga gadatta paNa mAtAnI anitAne saMbhArate tathA vizva vallabhapANInuM nidAna karI maraNa pAmIne mahAzuka devalokamA gaye. tyAMthI AvIne lalitane jIva vasudevanI hiNIbhArthInA udaramA avataryo. eTale rAtrinA prAte rahie gaja, siMha, caMdra ane samudra-baladevanA janmane sUcavanArA e cArane potAnA sukhamAM praveza karatA svamamA dIThA, pachI samaya thatA rohiNIe cadra samAna putrane janma Ape. mAgadha vigeree tene janmotsava karyo. te badhAne ramaNIya lAgavAthI pitAe tenuM nAma evuM nAma pADayuM. badhAnA manane ramADate te anukrame vadhavA lA. gurUjananI pAse rAma badhI kaLAo zIkhI gaye. vadhAre zuM kahevuM? AdarzamAM jema pratibiMba paDe, tema tenAmAM badhI kaLAo dAkhala thaI gaI. have eka divase vasudeva tathA kasAdi parivArathI paravArela samudravijayarAja sabhAmA cheDe hatA, tevAmAM savacchada nAradamuni AvyA. rAjA vigere sarvee sanmukha AvIne tene satkAra karyo, temanI pUjAthI harSita thayela nArada bIje sthaLe javAne mATe AkAzamAM UDI gayA. kAraNa ke te hamezA svecchAcArI hatA. tyAre kaze pUchayuM ke-e keNa hatA?" samudravijayarAjAe kahyuM-pUrve A nagaranI bahAra eka caNAyazA nAme tApasa hatuM, tenI yAdanA nAme bhAryA hatI ane sumitra nAme putra hatA. sumitranI sAmayazA nAme patnI hatI, jalaka devatAemAthI kaI deva cavIne somayazAnI kukhe avataryo, te A nArada che. te tApase eka divasa upavAsa karIne bIje divase vanamA AvI kAIdhAna meLavIne hamezA pAra kare che. ekavakhate nAradane azokavRkSa nIce besArIne teo dhAravINavA gayA, evAmAM bhakaree te bAlane mahAkAMtivALe che, eTale avadhijJAnathI tene Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kRSNa vAsudevane janma. 17 pUrvano mitra samajIne tenA para rahelI azokanI chAyAne staMbhI dIdhI, ane pita pitAnA kAmane mATe gayA. pachI kAmasiddha karIne pAchA vaLatAM temaNe te bAlakane laI lIdhe, ane nehathI tene vaitADhya parvatapara laI gayA. te devee jenI chAyA stabhita karI e te azoka tyArathI pRthvIyara chAyAvRkSa evA nAmathI prakhyAta thaye. te bAlakane devee vaitAdyanI guphAmAM ucheryo ane ATha varSa thatAM tene prajJapti pramukha vidyAo zIkhavI. te vidyAone lIdhe e AkAzagAmI che. e A avasarpiNamA navamo nArada ane carama zarIrI che. nAradanI A utpatti trikAlajJAnI evA supratiSa munie mane kahI che. e svabhAve kalakapriya ane avajJA pAmatAM krodhAyamAna thAya che. eka sthAne sthira na rahetAM te sarvatra pUjAsatkArane pAme che eka vakhate mathurA nagarImAM Avela kase snehathI vasudevane belAbe, tyAre vasudeva samudravijaya rAjAnI rajA laIne mathurA nagarIe gayA. tyAM ekavAra chavayazA sahita kase vasudevane kahyuM-"he mitra! mRttikAvatI nAme mATI nagarI che, tyAM mAre kAke devaka nAme rAjA che, tene devakanyA samAna devakI nAme putrI che, tene tuM paraNu huM tAre A anucara chuM. mATe A mArI sneha prArthanAnuM khaMDana na kara." ema kahetAM dAkSiNya nidhAna vasudeva kaMsanI sAthe vRttikAvatI nagarI tarapha cAlya, evAmAM rastAmAM nAradane temaNe je, eTale vasudeva ane kase tenI pUjA karI ane tethI prasanna thayela nArade pUchayuM ke- tame bane zA kAraNe kyAM jAo cho?" vasudeva bolyo-"he devaka rAjAnI putrI devakIne kaMsa mitranI sAthe paraNavavA jAuM chuM." eTale nArade kahyuM ke A kAma ThIka AraMDyuM. AvuM karIne paNa lAyakane lAyakanI sAthe coga karavAmAM vidhAtA paNa mUrNa che. he vasudeva! yurUmA jema rUpathI tuM utkRSTa che, tema strIomAM te devakI rUpanI eka rekhA che. kAraNa ke devakIne jotAM tuM paraNIza te vidyAdharIone paNa vadhAre hIna mAnIza. A rogamAM kaMI vinA na thAya. mATe tyAM jaIne devakIne huM tArA guNo kahuM chuM." ema kahI gaganamAM uchaLIne te nArada devakInA ghera gayo. teNe pUjA karatAM nArade AzIrvAda Ape ke -"he kumArI! tane vasudeva vara maLe." tyAre teNIe kahyuM- vasudeva koNa?nArada bolyA- manmathanA rUpane mathana naranAra, yuvAna, tathA vidyAdharIone priya e dazamo dazAha vasudeva tArA sAMbhaLavAmAM nathI Avya zuM? te te AbAlagopAla siddha che. bIjuM te zu? jenA rUpa ane saubhAgyanI devatAo paNa barAbarI karI zakatA nathI te vasudeva." ema kahIne nArada adazya thaI gayA. tenA vacanathI vasudeve devakInA hadayamAM praveza karyo. have vasudeva ane kaMsa tarata kRtikAvatI nagarImAM AvyA, devaka rAjAe temane satkAra karyo ane gyAsane besArIne temane Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zrI neminAtha cari- AvavAnuM kAraNa pUchayuM. eTale kaMsa belyo - gya devakI vasudevane apAvavA mATe huM ahIM Avyo chuM, e AvavAnuM kAraNuM." tyAre devakalyA -kanyAne mATe vara pite Ave, e vidhi nathI mATe ene huM devakI ApIza nahiM." ema sAbhaLIne te bane vilakSa thaI pitAnA sainyanA paDAvamAM cAlyA gayA, ane devaka aMtaHpuramAM Acce, eTale devakIe harSathI tene namaskAra karyo, tyAre teNe AziSa ApI ke-"he putrI! tuM lAyaka varane pAma' pachI devake pitAnI rANIne kahyuM ke Aje kase vasudevane devakI apAvavA mATe mArI pAse mAgaNI karI, paNa tene viraha sahana karavAne asamartha evA me tene devakI ApI nahi." te sAMbhaLatAM rANa kheda pAmI, ane devakI paNa dukhAtura thaI revA lAgI, tyAre tene bhAva jANune devaka bolyo - kheda karavAnI jarUra nathI, tamane pUchavAne huM ahIM Avyo chuM eTale rANu belI-devakIne vasudeva vara lAyaka che, ene varavAne mATe lAgyo e pote ja ahIM AvI caDaze." ema sAMbhaLI devake maMtrIne mokalIne pUrve apamAna pahoMcADela kasa ane vasudevane tarataja bolAvyA pachI pavitra divase gavAtA dhavalamagala ane moTA occhava pUrvaka te vasudeva ane devakIne vivAha thaye. kAcanamA devake vasudevane bahu suvarNAdika ane koTi gAya sahita daza gokulane svAmI naMda ApyA pachI naMda sahita vasudeva ane kasa mathurA nagarImAM AvyA, ane tyAM kase mitranA vivAhane occhava mAryo. have pUrve je dIkSA lIdhI che e kaMsano nAno bhAI atisuktamuni tapathI durbaLa zarIravALA te pAraNune mATe kasanA ghare AvyA. tyAre kaMsanI jIvayazA patnI madyapAnathI unmatta thayelI te sAdhune joIne bolI-"he devara ! A mahotsavamA tuM ThIka AvI pahoMce. mArI sAthe tu nAca ane gAyana kara." e rIte tenA kaMThe vaLagIne teNIe gRhasthanI jema te sAdhunI aneka prakAre kadathanA karI, eTale te jJAnI kheda pAmatA bolyA ke--jenA nimitte A occhava thAya che, tene sAtamo garbha tArA pati ane pitAne mAraze. tenuM A bhayaMkara vacana sAMbhaLIne tatkALa bhayathI kaMpatI ane madyapAnanA madarahita thayela chavayazAe te sunine mUkI dIdhe, ane tarata jaIne teNe kaMsane te vAta kahI. tyAre kaMsa vicAra karavA lAgyA ke-vaja kadAca niSphaLa jAya, paNa sunie kahela vacana anyathA te naja thAya. athavA jyA sudhI keIne khabara nathI, tyAM sudhI devakInA sAte goMnI vasudeva pAse mAgaNI karI lau, pachI mAthAM chatAM je e vasudeva mitra garbhe mane Apaze nahi, te bIjo upAya laIza ke jethI pitAne harakta na thAya? ema dhArIne pote madarahita chatAM madAvasthAne batAvato te kaMsa vasudeva pAse gayo ane pharathI teNe Ajali jeDI, eTale vasudeva paNa ekadama Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kRSNa vAsudevane janma 100 uThI, tene gyAsane besArI, pitAne hAtha pheravatAM te - he mitra! tuM mArA prANa karatAM paNa mane vadhAre vahAlo che, tethI kaIka jANe kahevAnI tArI marajI hoya ema dekhAya che. mATe kahe, je tuM bele, te huM karuM tyAre kaMsa aM jali joDIne bolyA- "he mitra ! AgaLa paNa jarAsaMdha rAjA pAsethI chavayazA apAvatAM temane kRtArtha karyo, ane have devakInA tarata janmelA sAta ga tu mane sepI deje, atyAre tArI pAse huM eTaluMja mAguM chuM. te sAMbhaLIne sarala cittavALA vasudeve kabula karI lIdhu, paramArthane jANatI devakIe paNa kahyuM ke he kaMsa! bhale ema thAya. vasudevanA ane tArA putromAM judAI nathI. vidhAtAnI jema teM ja amAre coga karI Ape che. tethI Aja zuM tuM anadhikArI thaI gaye, ke Ama bele che?' vasudeva -"he subhra ! bahu bolavAnI jarUra nathI. tArA taratanA janmelA sAta gala kasane soMpI deje. te vakhate madirApAnane DALa rAkhIne karo vasudevane kahyuM ke tame mArI upara A eka meherabAnI karI." pachI te unmatta, vasudevanI sAthe madirApAna karIne potAnA ghare ga. pAchaLathI atimukta munine vRttAMta vasudevanA sAMbhaLavAmAM AvyuM, tyAre ahA! kaMsa mane chetarI gaye." ema satyavAdI te vasudevane pazcAttApa thaI paDyo. have bhadilapura nagaramAM nAga nAme eka moTe zeTha hatuM. tenI mulAsA nAme strI hatI. te bane parama zrAvaka hatA. sulasAne bAlyAvasthAmAM atisUkta cAraNurSie kahyuM hatuM ke--A bAlA mRtavatsA (mRta bAla jene avatare evI) ja thaze. tyAre tapathI teNe haribhegamethI devane ArAdhe, te saMtuSTa thaye, eTale tenI pAse putranI mAgaNI karI, tyAre avadhijJAnathI jANIne te sulasAne kahevA lAgyA ke "he sulase ! kaze mAravAne mAgelA devakInA garbhe garbhasaMcArathI huM tane ApIza" ema kahIne te deve potAnI zaktithI devakI ane salasAne sAthe rajasvalA karI, eTale te sAthe sagarbhA thaI ane sAthe prasava vALI thaI. te deve sulasAne mRta garbha devakImA saMcAryo ane devakIne garbha sulAsAne Age. e rIte te devakI ane alasAnA cha garbhonuM teNe parAvartana karyuM. kasa paNa te mRta garbhone zilApara gADha rIte pachADatA hatA. devakInA te chae putre te sulasAnA ghare pitAnA putra pramANe dhAvaNa dhAIne ucharyA. temanAM nAma nIce pramANe anIkathazA, anaMtasena, ajitasena, nihatAri, devayazA, ane zatrusena. - have eka vakhate tusnAtA devakIe prabhAte gaja, siMha, sUrya, vaja, vimAna, pAvara ane agni-A vAsudevanA janmane sUcavanArAM sAta svane joyAM, ane mahAzukra devalokathI gagadattane jIva cavIne tenI kukhe avataryo. nidhAnabhUmi jema ratnane dhare, tema devakIe garbha dhAraNa karyo, ane zrAvaNa Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zro temanAtha caritra na mahinAnI a dhArI RSTamInI rAtre zubha veLAe devakI rANIe devAnI sahAya sahita ane vairIenA kuLarUpa vanane kuThAra ( guhADA ) samAna evA putra ratna kRSNane janma ApyA eTale tenA adhiSThAyaka devatAoe pAtAnI zaktithI kaMse zakhelA paheza bharanArA purUSAne jANe jhera khAi sui gayA hoya tema suvADI dIdhA tyAre devakIe potAnA patine elAvIne kahyu ke huM priyatama 1 mitra chatAM zatru samAna evA pApI kase tamane vacanathI khAdhI lIdhA darekamAza putrane janmatA ja e mArI nAkhe che. mATe mAyA cIne paNa A mahAprabhAvI putraratnane macAve mALarakSaNa karavA jatA mAyA paNa pApane pAthatI nathI, mATe A Alakane laIne nadanA gAkulamA mUkI Ave. tyA meAsALamAM hoya tema e vRddhi pAmaze ' ema sAbhaLI 'sArU sArUM" e pramANe khelatA snehI vasudeva te khAlakane laIne jyAM paherAvALA sutelA che evA gharamAMthI bhAra nIkaLo gaye. te bALakanI upara devatAoe chatra dhAraNa karyuM, puSpAnI vRSTi karI ane ATha dIvAthI rastAmAM prakAza karyAM. vaLI te devatAoe ALakanI AgaLa thaIne dhavala vRSabhanA rUpe khIjAe na jANI zake tema nagaranA daravAjA ughADyA. vasudeva mukhya dvAra pAse ALye, tyA lAkaDAnA pAMjarAmA pUrAyela ugrasena rAjAe vismayathI pUchyuM ke A zu?" tyAre A kaMsanA nAza karanAra' ema kahI vasudeve te khALaka ugrasena rAjAne batAvatAM ha pUrvaka kahyuM ke he rAjana ! AnAthI tArA vairIne nigraha thaze ane enAthI tArA udaya paNa thaze, paratu tAre koine kahevu nahi bahu sArUM' ema teNe kahyu, eTale vasudeva nadanA ghare gayA. tenI bhAryAM cazeAdAe paNa teja vakhate putrIne janma ApyA, pachI vasudeve potAne putrayazeAdAne ApI, tenI putrI laIne tarataja devakInI pAse putranA sthAne mUkI dIdhI, ane vasudeva tyAthI vhAra nIkaLI gayA have te kasanA purUSaSa jAgyA ane * zuM janmyuM ? " esa AvatA tyAM te putrIne temaNe joi, eTale temaNe te khALA kasane seApI dIdhI. tyAre te paNa vicAramA paDyo. mane mAravAne je sAtamA garbha thavAnA hatA, te te strI mAtra che ! tethI muninA vacanane huM mithyA mAnu chuM. ene haNavAthI zuM ? ' ema dhArIne tenI nAAsakA kApI te mALA devakIne pAchI soMpI. Top have zarIre zyAma heAvAthI te khALakanuM kRSNe evu nAma rAkhyuM, ane devIethI rakSA karAte te nanA ghare vadhavA lAgyA. eka mAsa vItatAM devakIe vasudevane kahyu~~~ putrane jovAnI mane bahu utkaMThA che. mATe tyAM gokulamAM huM jaIza ' tyAre vasudeva AklyA akasmAt jatAM tuM keMsanA khyAlamAM AvI jaIza, mATe kaI kAra kahADIne huM subhage ! tyA vuM ucita che mATe bahu strI sahita cAtarapha gAyAnA raste gAyAne pUjatI tuM gokulamAM jA. * devakIe pazu temaja karyuM. tyAM devakIe zrIvatsathI jenuM hRdaya zAlita che, marakaTa ratna Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkRSNa vAsudevane janma jevI jenA zarIranI kAti che, jenA hAtha, pagamAM cakrAdinA lakSaNa che, vikavara puMDarIka samAna jenA locana che, je cahAnA khoLAmAM beThela che ane hRdayane Anada ApanAra evA pitAnA putrane je. pachI putranA virahane sahana na karI zakavAthI te ga-pUjananA bAnAthI darAja tyA jatI hatI tyArathI lekamAM ge-pUjananuM vrata pravRtta thayuM. - have sUIkanI zani ane putanA nAme be putrIo pitAnA pitAnA varathI vasudevane apakAra karavAne asamartha banI zAkinInI jema chaLa joIne yazodA ane nada rahita ekalA kRSNane mAravAne tyAM gokulamAM AvI. pachI zakuni gADApara caDI ane kRSNa te gADAnI nIce AvI jatAM te kaTu lAge tema roI ane pUtanAe kRSNanA mukhamAM viSalisa stana nAkhyuM tyAre tarataja kRSNane sahAya ApanAra devatAoe te ja gADAvatI prahAra karIne te banene mArI nAkhI. pAchaLathI tyA Avela nade ekAdI kRSNa, chuTuM thayela te gADu, ane mArI nAkhavAmA Avela te be vidyAdharIone joI. eTale "huM luTA" ema bolate naMda, kRSNane khoLAmAM laIne gavALAne dabAvIne kahevA lAgya--"are! A gADuM kema haTI gayuM? A baMne rAkSasInA jevI rakta lenavALI kezu? A mAre eka bALaka Aje bhAgyeja jIvate raho che." tyAre govALa kahevA lAgyA ke he svAmin ! A baLavAna tArA bALake gADuM vikherI nAkhyuM ane eNe eka lAeja A baMnene mArI te sAbhaLIne na de kRSNanuM AkhuM zarIra tapAsI joyuM, ane tene akSatAga joIne yazodAne te kahevA lAgyuM ke- bALakane eka mUkIne tuM bIjA kAmamA kema lAge che? have pachI tAre kayA paNa na javuM. Aje heja ene chuTe mUkatA vakhatasara e saMkaTamAM AvI paData. mATe ghInA ghaDA vacamAM laTAtA hoya chatAM kRSNane ekalA mUkIne have pachI tAre kayA paNa javuM nahi. tArAM bIjA kAme jotA nathI. ema sAMbhaLIne te yAda paNa "ahA! huM marANI" ema bolatI hAthathI hadayane phUTatI tarataja AvIne teNe kazune upADI lIdhA pachI badhAM agene joIne he putrI tane kayAMya vAcyuM to nathIne?" ema tene pUchatI yazodAe tene ziramAM cuMbana karyuM ane AliMgana karyuM, pachI te bAlakanI AdarapUrvaka te pote dararoja sabhALa rAkhatI hatI, paNa kRSNa utsAhazIla hovAthI chaLa joIne Amatema cAlyA jato hato. eka divase kRSNane peTe deraDIvatI bAdhI ane te deraDIne cheDe umaLe bAMdhIne tenA javA mATe bhaya pAmatI yazodA pADAsaNanA ghare gaI te vakhate sUrpakane putra dAdAnA varane saMbhArate tyA AvIne kRSNanI bane bAju najIkamAM teNe be ane vRkSo vikavya, eTale ukhaLa sahita kRSNane pIsI nAkhavAne te vidyAdhara ane vRkSonI vacamAM tene laI gayo, tyAre kRSNane sahAya karanAra devatAe Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11ra zrI neminAtha caritrate bane ne bhAgIne vidyAdharane mAryo. evAmAM hAthInAM baccAMnI jema kare be arjunavRkSane ukheDI nAkhyA ema govALanA mukhathI sAbhaLIne codAnI sAthe naMda tyAM tarata AvyuM, ane te bannee dhuLathI kharaDAyelA kRSNane mAhathI matamAM cuMbana karyuM. te bAlakane udaramAM dAmag(doraDI) bAMdhavAthI vALa tene dAmodara evA nAmathI bolAvavA lAgyA. gAvALe ane govAlaNane te ativallabha hevAthI teo rAta divasa tene hadaya, keLA ane mastaka5ra rAkhatA hatA. tenA ketukane jetI ane hArTa evI gopIonA aTakAva vinA capala havabhAvathI te temanI deNIomAMthI mAkhaNa laI letA hatA. kuSNa bAlatA, cAlatA, mAtA ane khAtAM paNa yadA, naMda ane bIjA vALane mahA AnaMdadAyaka thaI paDaye vinathI bhaya pAmelA teo te bAlakane jatA pakaDI zakatA na hatA. paNa kevala snehapAzathI baMdhAyelA che tenI pAchaLa pAchaLa jatA hatA evAmAM teNe zakunine pUtanA mArI, gADuM bhAMgyuM ane be arjunavRkSa lAgyA ema vasudevanA sAMbhaLavAmAM AvyuM, eTale te cittamAM ciMtavavA lAge ke-ahe! meM putrane gopa, chatAM pitAnA baLathI te prasiddha thato jAya che. te mA dui kasanA jANavAmAM na Ave te sAruM. kaI jANavAmAM AvatA te enuM amaMgala karaze. mATe kRSNane madada karavA putromAMthI kone mokala? je aAdika putra che, te te phraramati kaMsanA jANavAmAM che. mATe rAmane javAne Adeza karUM. ema nizcaya karIne vasudeve kezalA nagarIthI rAmasahita rahiNIne teDAvI bhalAmaNa ApIne tene zairyapuramA mAlI. pachI eka vakhate rAmane bolAvI. yathArtha vAta kahI. zikhAmaNa ApIne teNe naMda ane cadAne putra tarIke se. te baMne jAtA daza dhanuSa UcA, suMdara rUpadhArI, ane anya kAmane jemaNe tajI dIdhela che evI gepIethI jevAtA te svecchAe ramavA lAgyA.gevALAe jene upakaraNa A Apela che e kRSNa hamezAM rAmanI pAse dhanurveda tathA bIjI paNa kaLAe zIkhatA hatA keIvAra te mane bhrAtA thatA keIvAra mitra thatA keIvAra ziSya ne AcArya banI kSaNavAra paNa viga pAmyA vinA te vividha ceSTA ane krIDA karatA hatA. manmatta thaI jatA vRSabhene kRSNa pUchathI pakaDI lete hate bhrAtAnuM baLa jANato rAma udAsIna je thaIne joyA karate hatA, ane manamAM camatkAra pAmate. jema jema kRSaNa tyAM vRddhi pAmyuM tema tema tene jovAthI gepIene madanavikAra jAge, te kRSNane vacamAM besArIne gopIo ghasa ramatI ane vasaMtakrIDA karatI hatI jema bhamarIo kamalane kSaNavAra paNa mUkatI na hatI, tama gepIo eka kSaNa paNa tene sukatI nahAtI tene jotA gopIo jema potAnA locana mIcatI na hatI. tema kRSNa kRSNa ema bolatI te pitAnA putrane paNa baMdha karatI na Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha prabhunA janma. 113 www --- hatI. kRSNamAM temanuM mana gayela hAvAthI AgaLa paDelA vAsaNAne paNa na jANatI te geApAMganAe koIvAra jamInapara gAyA dAtI hatI. koivAra vimukha jatA kRSNane sanmukha karavAne tee asthAne paNa trAsa pAmavA jevA dekhAva karatI hatI. kAraNa ke te kRSNa sadA sarvatra bhayabhItanuM rakSaNa karavAmAM tatpara hateA. nirguDI vigere puSpAnI mALA guMthIne gopIe peAte svayaMvaramAlAnI jema kRSNunA kaMThamAM nAkhatI hatI kRSNanA mukha thakI zikhAmaNunA khAne prasAda vacananA mAlApa meLavavAne IcchatI te gopI gIta, nRtyAdikamAM buddhipUrvaka skhalana karatI hatI game te prakAre peAtAnA mantravikAra gApI na zakavAthI te geApI kRSNane gApedra kahetI ane pa`tI hatI. mayUranA pIchAne vibhUSita banAvanAra kRSNa, gaiApIoe nira'tara jenI zrutine pUrI dIdhI che evA te suMdara svaranuM vAjIMtra vagADIne gAyana karatA hatA. kAivAra prArthanA karAyela kRSNe agAdha jaLamAM rahelA kamaLAne huM sanI jema lIlAthI taratA lai AvIne te gopIone ApatA hatA. ' jotA A kRSNe amAza manane hare che ane na jotA jIvitane hare che. he rAma ! tArA bhAI mAvA che' ema koivAra te geApIe rAmane AlaMbhA detI hatI, koIvAra patanA zikharapara rahI madhura svare veNu vagADatA ane nAcatAM te rAmane hasAvatA hatA. kRSNegepedra nRtya karatA ane geApIe gAtI, tyAre gAcAryanI jema zama hastatAla detA hatA. e pramANe vividha krIDA karatA rAma ane kRSNanA agIyAra varasa suSamAkAlanI jema sukhe cAlyA gayA. **@@@* prakaraNa 10 muM. zrI neminAtha bhagavaMtanA janma, ve ahI gAya pura nagaramAM samudravijaya rAjAnI zivAdevI rANIe prabhAte A pramANe cAda mahA svapnA joyAM--gaja, vRSabha, siMha, lakSmI, puSpamAlA, caMdra, sUrya, dhvaja, kula, padmasarovara, sAgara, devimAna, ratnapu ja ane nima agni te vakhate kAti mAsanA kRSNapakSanI khArasanA divase citrAnakSatra sAthe caMdramAnA yoga thatA aparAjita anuttara vimAnathI zaMkhanA jIva cavIne zivAdevInI mukhe avataryo. tyAre aMtarmuha nAraka jIvAne paNa sukha thayu, ane traNe 15 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritra ------- - ---- ------------- lokamA ullata thaye- tIrthakaranA kalyANamA eTaluM avazya thAya ja, pachI zivAdevIe tarata jAgIne te svane patine kahI saMbhaLAvyAM rAjAe svapanAthe pUchavAne komyuki svapna pAThakane tyA bolAvatA te Avye evAmAM tyAM eka cAraNarSi AvyA, rAjAe ubhA thaIne temane vadana karyuM ane muni meTA Asana para beThA. pachI te svapna pAThaka sahita munine rAjAe svapananuM phaLa pUchayuM. tyAre teNe kahyuM ke- "he rAjana ! tAre putra traNa lekano svAmI tIrthakara thaze " ema kahIne te sAdhu cAlyA gayA. te rAjA rANuM jANe sudhArasathI nhAyA hoya tema ati AnaMda pAmyA. zivAdevI sukhakArI guDha garbhane dhAraNa karavA lAgI. udaramA rahela garbha mAtAnA dareka aMgane lAvaNya ane sAbhAgyane utkarSa ApanAra thaI paDyo. pachI zrAvaNa mahinAnI zukala paMcamIe rAte citrAvakSetra sAthe cadramAne pega thatAM zivAdevIe marata ratna samAna jenA zarIranI kAti che ane zaMkha lAinathI je suzobhita che evA putra ratnane janma Ave. tyAre chapanna dizikamarIoe pitapotAnA sthAnathI AvIne zivAdevI ane jinezvaranuM sUtikarma karyuM. ane sadharmedra AvI mAtA pAse prabhunuM pratibiMba mUkI, paMcarUpe banI, eka rUpathI prabhune lIdhA, be rUpathI be cAmara, eka rUpathI ujavaLa chatra, ane eka rUpathI bhagavaMtanI AgaLa vaza ulALatA nartakanI jema nAcate parama bhaktithI merU parvatanA zikhara para atiyAMkabalA nAme zilApara gaye. pitAnA meLAmAM prabhune sthApI zake te sihAsana upara che. eTale ayuta vigere tresaTha idroe bhaktithI bhagavatane harAvyA. pachI zahepaNu bhagavatane IzAne nA khoLAmAM besArIne vidhipUrvaka snAna karAvyuM, divya puSpAdikathI prabhunI pUjA karI, ane AratI racI, namana karI, hAtha joDIne bahu bhaktithI A pramANe stuti karavA lAgya-"he mokSagAmina ! he zivAdevInI kukharUpa chIpamA mukatAphaLa samAna ! he prabhe! zilAdevInA rasa amArA ka9yANa bhaNI thAo. bAvIzamAM tIrthanAthI mokSasukha jenA karatalamAM che, sarva padArthone jeNe jANyA che, vividha lakSmInA nidhAnarUpa evA tamane namaskAra che. he jagaddagurU A harivaza Aje pavitra thaye, tathA A bharatabhUmi paNa Aje pAvana thaI, jyA caramazarIrI tIthIdhirAja tame avataryo. he tribhuvana vallabhI latA samUhane meghanI jema kRpAnA tame ekaja AdhAra che. brahmacaryanA eka sthAna che, ezvaryanA Azaya eka tameja che. he jagatpati! ApanA darzanathI paNa prANIono moha nAza pAmatA dezanAkarma avazya siddha thAya che, ke harivaMzarUpa vanamAM jaladhara samAna ! tame niSkAraNa trAtA che, niSkAraNa vatsala che, ane kAraNa vinA sarva jInA bharaNa-poSaNa karanAra che, he prabho! Aje aparAjita anuttara vimAna karatAM paNa bharatakSetra uttama banyuM ke jyA lokone samyakatva Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kRSNa tathA rAmanu parAkrama ane kramanA vadha W e 15 ApanArA tame avataryo, he nAtha ! tamArAM caraNA mArA manarUpa mAnasarAvaramAM rAja sapaNAne pAme, ane ApanA guNagAna karatAM mArI vANI sala thA." e pramANe zrI jagatprabhune stavI, grahaNa karI ane zivAdevI mAtA pAse laI jaIne yathAsthitie mUkayA, ane bhagava Mtane mATe pAMca apsarAone dhAtrI tarIke Adeza karI pachI pAte naMdIzvaranI yAtrA karIne IMdra peAtAnA sthAne gaye. prabhAta kAle ugatA sUryanI jema mahA tejasvI putrane joi, atyaMta harSa pAmIne samudravijaya rAjAe tenA janma mahAtsava karyoM . A mAlaka galamAM Ange, tyAre enI mAtAe cauda svapna joyA pachI ariSTharatanI cakradhArA joI, te svapnanA anusAra rAjAe te khAlakanuM ariSTanemi evu nAma pADyu. aSTineminA jenma sAMbhaLatAM vasudeva vigere rAjAoe atizaya harSa thI mathuzanagarImA tene janma mahAtsava karyo. prakaraNa 11 su. zrI kRSNa tathA rAmanuM parAkrama ane kaMsanA vadha. * eka divase devakIne jovAne kaMsa vasudevanA ghare ALye, tyAre tyAM jenI nAsikA chedAyelI che evI te kanyAne joi, eTale bhaya pAmI ghare AvIne eka sArA nimittiyAne pUchyu ~~~ munie kahyu' hatuM -- devakInA sAtamA garbha tArA bhANeja tane haNanAra che.' e vAta khATI ke nahi ? ' te else-- RSinA mela meTA na thAya. devakInA sAtamA garbha, tArA ata ANunAra kathA vidyamAna che, tenI khAtrI karavAnA hetu sAbhaLa--aSTi nAme je tArA vRSabha, kezI nAme azva, dugheMta du:khe damana thaI zake tevA ) gadheDA ane gheMTA e madhAne vRMdAvanamAM mAkaLA mUka, tyAM icchAnusAra ramatA parvata samAna alavaMta evA emane je haNaze, te devakInA sAtamA putra tane haNuze. ane vaLI tArA ghare pUrvathI Avela zAMga dhanuSya ke jene tArI mAtA pUje che, tene je caDAvaze, teja tane haNanAra che ane jJAnIe kahela che ke anya purUSone du:sparza evu e dhanuSya, bhAvI thanAra vAsudevanuM avazya thavAnu che. vaLI te kAlIyanAgane damaze. cAramallanA ghAta karaze ane tArA padmottara ane caMpaka nAmanA hAthIonA te nAza karaze, " ema sAMbhaLI bhayabhrAMta thayela kaMse potAnA Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 zrI temanAtha caritra-- . ' zatrune jANavAne ariSTAdikane vRdAvanamA cheDI dvIdhA, ane cANra tathA suSTika malane kustI karavAnA hukama mAkhyA. have zaradaRtumA sAkSAt azubha samAna te ariSTa vrudAvanamA jatA gApa janAne upadrava karavA lAgyA te vRSabha zIMgaDAnA agra bhAgathI nadInA beMka ( kAdava )nI jema gAyAne uMce upADatA ane khuranA agra bhAgathI aneka dhRtabhAnAne uMdhA vALI dete hatA tyAre huM kRSNa ! he rAma ! amAne macAva, kheMcAva' e rIte atidIna gApa, gapIenA kAlAhala thaI paDayA, eTale rAmanI sAthe kuSNu * A zuM ? ' ema citavatA bhrama sahita tatkAla dADI abyA, ane AgaLa pahelA mahAbaLavAna vRSabha tenA jevAmA mAnye. te vakhate vRddha manuSyae kRSNane aTakAvatAM kahyu ke amAre gAyAtu kaI kAma nathI, ane ghInI paNa kai paravA nathI, mATe ahIMja esI rahe. ' A zikhAmaNane na gaNakAratA teNe vRSaNane jorathI hAka mArI, eTale peAtAnA zIMgaDAne uMcA karI rASathI mukhanesa kAcI ane pUchaDAne uMca vALatAM te aSTi vRSabha kRSNanI sAme doDhace, tyAre kRSNe tene zIMgaDAmA pakaDI tenA gaLArUpa nAlane vALI, zvAsa rahita banAvIne tene mArI nAkhyA. ariSTane mAratA gepIe sahita badhA gAvALA AnaMda pAmIne kRSNane pUjavA lAgyA, ane bahuja utkaMThAthI nimeSa rahita leAcane tene jovA lAgyA. . eka divase nadakumAra krIDA karatA hatA, tevAmAM camanI jema na joI zakAya tevA, tathA jeNe mukhane pasArela che evA kaMsanA kezI azva Avye peAtAnA dAMtavatI vAcharaDAone pakaDatA, garbhavatI gAyAne bhurAthI mAratA ane heSArava karatA evA te azvanI harie ahuja tarjanA karI. tyAre haNavAne AvatA te azvanA dAtarUpa karavatAthI bhaya kara ane prasarelA evA sukhamAM kRSNe vajA samAna peAtAnI bhujAne vALIne nAkhI dIdhI ane tethI DeAka sudhI tenu mukha evI rIte phATI gayu ke jethI te maraNa pAmyA. kavi kahe che kemaSTinA virahane sahana na karI zakavAyAM tene maLavAne utsuka banIne te anya yamapurImAM gaya zu ? eka vakhate kasanA mahAbaliSTha te khara ane maiSane bhaTakatA joI mahAbhuja kRSNe te ma tene lIlA mAtramA mArI nAkhyA have te badhAne haNAyA sAbhaLIne peAtAnA zatrunI khAkhara parIkSA karavAne krase pUjA--utsavanA mAne zAraMga dhanuSyane peAtAnI sabhAmA sthApana karyuM, tenI upAsanA karanAro potAnI mhena satyabhAmA kumArIne sadA te dhanuSyanI pAse rAkhI ane aneka prakAre ecchava karyo pachI teNe paTahanI udghASaNA karAvI ke je zAraga dhanuSyane upADaze, tene huM devAganA samAna satyabhAmA paraNAvIza, te sAbhaLIne dUra dezamAthI aneka rAjAo tyAM AvyA, paNa te dhanuSya upADhavAne Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kRgu tathA rAmanuM parAkrama ane kasane vadha kaI samartha na thaye te sAMbhaLatAM pitAne vara mAnanAra vasudevanA putra, madanagAthI utpanna thayela anAvRSTi vegazALI pradhAna ratha para beThA ane gokuLamAM AvatA suMdara ane yuvAna evA pitAnA be baMdhu rAma ane kRSNane joIne temane ramADatA te eka rAta tyAM rahyo, ane snehagaNI karI. pachI prabhAte rathapara caDI, laghu baMdhu rAmane visarjana karI tathA mathurAne mArga batAvanAra kRSNane laIne te cAle. moTA vRkSAthI saMkIrNa evA rastAmAM eka vaTa vRkSamAM tene ratha aTakI paDe, tene choDAvavAne anAdhRSTi samartha na thaze. tyAre padAti thaI cAlatA naMdaputre te vRkSane lIlAmAtramA, ukheDIne dUra pheMkI dIdhuM. tyArathI te rathamArgane sugama karI dIdhuM. anAdhRSTi tenuM A baLa joIne khuzI thA, ane rathathI utarIne tene bheTI paDaye vaLI rathapara pite tene besAryo, anukrame yamunA utarI, mathurAmAM AvIne bhegA thayelA aneka rAjAethI sakarNa evI te dhanukasabhAmAM te baMne gAyA, ane te dhanuSyanI pAse jANe adhiSThAyaka devI hoya evI kamalAkSI satyabhAmAne temaNe joI, ane satyabhAmA paNa IcchA pUrvaka kuNane jotA madana bANathI pIDita thaIne manathI te varane varI. evAmAM anAdhRSTi te dhanuSyane upaDavA jatAM paNa kAdavamAM lapasI jatA page jema uMTa paDe, tema te jamIna para paDI gayo. eTale jene hAra tuTI ga che, sugaTa bhAgI gayo che ane kuDala jenA nIkaLI gayA che evA te anAdhRSTine joIne satyabhAmA jarA lajajA pAmI ane bIjA rAjAo vikasita locane hasyA temanA hAsyane sahana na karanAra kezave tarata te dhanuSyane puSpamAlAnI jema upADayuM ane lIlA mAmA tene derI para caDAvI dIdhu. te vakhate idra dhanuSyanA daMDathI jema varasAda kAlane megha zobhe, tema kaMDalanI jema vaLela ane prabaLa teja yukta evA te dhanuSyathI kRSNa bahuja zobhavA lAgyo. pachI kRSNa sahita anAdhRSTipitAne ghare AvI, rathamAM rahela kezavane dvArapara besArIne pote aMdara gaye, ane pitAne kahyuM ke-"he tAta! bIjA rAjAo jene sparza karavAne azakta thayA, te zAraMga dhanuSyane me ekalAe caDAvyuM ' te sAbhaLatAM vasudeva tene jarA dabAvIne bolya-vahe anAdhRSTi tu ekadama utAvaLathI cAlyA jA je te dhanuSya caDAvyuM ema kaMsanA jANavAmAM Avaze, to te tane mArI nAkhaze"te sAMbhaLatA bhaya pAmela anAdhRSTi pitAnA gharathI nIkaLIne kRSNanI sAthe te ekadama naMdanA gokulamA AvyuM. tyA rAma-kRSNanI rajA laIne te ziApuramA gaye. evAmA "naMdaputra dhanuSya caDAvyu" ema cAre bAju vAta thavA lAgI. have dhanuSya caDAvavAthI dubhAyela kasakrodhathI dhamela agni jevuM banI gaye. teNe dhanuSya-utsavane aTakAvIne yuddhane mATe sarva bhIlane Adeza karyo. tyAM taiyAra karelA mAMcaDA para beThelA ane jovAnI IcchAvALA evA rAjAoe Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zrI neminAtha caritra- maTA mAcaDA para beThela kasa upara pitAnI draSTine gADha rIte sthApI dIdhI. tyAre kasanA durbhAvane jANanAra vasudeve pitAnA badhA ceka ba dhuone ane ajurAdika pitAnA badhA putrane bolAvyA eTale kaze sanmAna ApIne temane ucAmAM uMcA mAcaDA para besAryA, te vakhate te badhA tejathI suryanA jevA zobhatA hatA evAmA mallayuddhane utsava sAbhaLatA kuNe rAmane kA-"he bhrAta! ApaNe tyA jaIe ane mallayuddhanu kutUhala joIe, eTale rAme te kabula rAkhIne yazodAne kahyuM ke amAre mathurAnagarIe javAnuM che, mATe jJAnanI saga vaDa karI, tyAre tene kaIka Alasu joIne kRSNane badhuvane prasaMga batAvavAne rAme AkSepathIkahyuM - "he yazodA! pUrvane dAsIbhAva zuM tu bhUlI gaI che ke amAro hukama tuM atyAre tarata bajAvatI nathI, A vacanathI jhAkhA sukhavALA kRSaNane laIne vaza thayela balabhadra snAnane mATe tene yamunAmAM laI gaye, ane bolyo ke -"he vatsa! Aje zokAtura kema dekhAya che? tyAre goviMda bala. bhadrane gadagada svare kahyuM ke-"bhrAta! mArI mAtAne dAsInA AkSepathI kema mAlAvI?" eTale rAme kemaLa vacanathI kRSNane kahyuM-"he bhrAta! yazodA tArI mAtA nathI ane nai tAre pitA nathI devakarAjAnI putrI devakI tArI mAtA che, ane jagatamAM eka vIra ziromaNi ane suMdararUpane dharanAra evo vasudeva tAre pitA che. te devakI tane jovAnI IcchAthI pUjananA bAne rastananA dUdhathI bhUtalane jeNe siMcana karela che ane jenA lecana AsuothI pUrNa che evI te mahine mahine ahIM Ave cheApaNe pitA vasudeva kesanA AgrahathI mathurAmAM rahyo che, kAraNake te dAkSiNayane bhaDAra che. huM tArA mATe oramAna bhAI chuM, tArI upara saTa AvavAnI zakA rAkhIne pitAe tArI sabhAla rAkhavAne mATe mane ahIM mokalelache," e pramANe rAmanuM vacana sAMbhaLIne kezava ela-pitAe mane ahIM zA mATe mokale che?" tyAre rAmekasanA karela badhA bhrAtRvadhAdika kahI saMbhaLAvyA te sAMbhaLIne ke pAyamAna thayela ane krodhathI bhujaMga samAna bhacakara mukhavALA kRNe kaMsane mAravAnI pratijJA lIdhI pachI teNe yamunA nadImAM snAna karavAne praveza karyo. tyAre kaMsanA priya mitrane jANa jevAne icchatA hoya ane nadInA jaLamAM magna thayela, sAkSAta jANe kAla heAya e kAliyanAga kRSNanI sAme deDa. tenI phaNAmAM rahela maNinA udyotathI" A zuM!" ema rAma bolatA hatA, tevAmAM kRSNa tarataja uDIne kamaLanI jema tene pakaDI lIdho. pachI kamalanA nAlathI baLadanI jema tene nAkamAM nA (natha nAMkhI) ane upara caDIne lAMbA vakhata tene jaLamA calAvyo pachI nIjIvanI jema atyaMta kheda pAmela evA te bhujaMgane cheDI daIne hari nadInI hAra nIkaLe, eTale snAna karavA AvelA brAhmaNae AvIne UtakathI tene gherI lIdhuM tyArabAda zevALethI Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkRSNa tathA rAmanuM parAkrama ane kasane vadha. 119 paravarelA mahA balavaMta te bane rAma kRSNa mathurA tarapha cAlyA, ane mukhya dvAra pAse AvyA tyA kaMsanA hakamathI mahAvatee chuTA mukelA padyottara ane caMpaka nAmanA be maMdemata hAthI temanI sAme deDayA, eTale dAta ukheDatA ane suSTiprahAra karatA siMhanI jema harie padvattara hAthIne mArI nAkhe, ane cA pAkane baladeve khalAsa karyo, A nadanA ane putra ariSTAdikanA mAranAra che" ema anyonya bolatA nAgare ati vismayathI jemane joI rahyA che, nIla ane pIta vastrane dhAraNa karanArA vanamAlA ane AbharaNudithI alakRta tathA govALethI paravarela evA rAma-kRNa te mallonA akhADAmAM gayA tyA eka manahara mAcaDA upara beThelA lekane dUra haDaselIne nizaka ane parivAra sahita te bane beThA eTale rAme tene vairI kasa dekhADe. vaDIlonI pAchaLa pitAne pitA ane samudravijayAdikAkAo batAvyA pachI A deva samAna banekANu"ema paraspara vicAra karatA dareka mAcaDA5ra rahela rAjAo ane nagara jane temane joI rahyA. have tyA kasanA hukamathI ghaNu male kustI karatA hatA. pachI rAjAnI preraNAthI cANura mahala uTha ane azADa mAsanA meghanI jema gAjate hAtha vatI agapara avAja karAvate ane badhA rAjAo para AkSepa karate te ucethI belyo-"je koI virathI ja hAya, ane je kaI potAne vIra mAnate heya, te AvIne mArI sAthe yuddha kare, ane mArI cuddha zraddhAne pUrNa kare, tyAre mahAbhuja kezave cANuranu atimadanuM vacana tathA garvane sahana na karatA mAMcaDA parathI utarIne bhujAne avAja karA eTale kesarIsiMhanA pucchanA avAjanI jema jabarajasta vaniyukta tenI bhujAne AATa jANe AkAza-pRthvI pheDa heya tevuM lAge. evAmAM tyAM beThelA leke ciMtavavA lAgyA ke-A cANura vaya ane zarIre maTe che. kasaratathI jenuM zarIra karkaza che, mallakustIpara AjIvikA calAvanAra tathA sadAkUra che, ane A naMdaputra hajI dudha pInAra, kamaLanA garbha karatAM paNa kamaLa, sugdhatathA vanamA vasavAthI abhyAsahita che, mATe e banenu yuddha ucita nathI. are! e kAmane dhikAra che, e aghaTita che, ahA ! e vizva vidita che ema meTethI bolatA lokono mATe lAhala thaI paDa, pachI kasakopAyamAna thaIne bA -gAyanA dudhapAnathI unmatta thayelA A be govALone ahIM koNe bolAvyA che? kadAca pitAnI meLe ja AvyA lAge che pAte yuddha karavA taiyAra thayA che, te emane koNa aTakAve? A banenI pIDA hoya te alaga AvIne bele, e rIte kasanuM phara vacana sAMbhaLIne badhA lake cupa thaI rahyA. eTale jenA locanarUpakamaLa vikasita che e gAvida be ke-A gAzura rAjapiDathI purNa thaye che, niratara karela abhyAsathI zarIre samartha che, ane sarva mAmA vRddha che, paratu gAyanA duSpapAna para jIvanAra, gopAlane AlAka e huM, manmatta hAthIne siha bacacAnI Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zrI neminAtha caritra - jema Aje kema mArU chu.te jue, tenA A utkaTa vacanathI bhaya pAmela kase eka sAthe yuddha karavAne bIjA muSTika nAmanA mahAmatvane ekadama hukama karyo, eTale tene ukela joIne raNakarmamA kuzala evA rAme mAcaDAthI utarIne tene yuddha karavAne bAlAvyo. pachI kezava ane cANura tathA rAma ane suprika ema cAra jaNa nAgapAza samAna potAnI bhujAothI yuddha karavA lAgyA. temanA atyata daDha caraNanA nyAsa (sthApana ) thI pRthvI jAte kapatI hoya, ane hAthanA AzleTa ( thApa ) nA zabdothI brahmADa maMDapa jAte hAya-ema bhAsatuM hatuM te cANura ane muSTikane rAma-kRSNa uMce upADIne ghAsanA puLAnI mAphaka AkAzamAM uchALelA evA temane jotA leke harSa pAmyA, ane cANUra-sRSTike leza paNa uce uchALelA te bane subhaTene joIne rAtanA kamaLanI jema lekanA sukha plAna thaI jatA hatA. hAthI jema vegathI pitAnA datarUpa suzalavaDe parvatane mAre, tema kezave cANane suSTi mArI. eTale mAnavaDe durdhara ane jathamAnI evA cANUre vajAnA geLA samAna sakhta muSTi harinI chAtImAM mArI ane tenA prahArathI pIDAyela kRSNa, madhathI jema DeLA pharI jAya ane Akha mIcAI jAya tevI sthitimAM AvatA te jamIna para paDI game tyAre chaLane jANanAra kasathI prerAyela pApI cANura bebhAna gAvida tarapha pAche de, eTale mAravAne tatpara evA tene jANIne tarataja muSTikane eka bAju mUkI balabhadra cArane vaja samAna majabuta sRSTi mArI, tenA ghAtathI te sAta dhanuSya dUra haTI gayA pachI kSaNavAra AzvAsana laIne kRSNa paNa pAche tene cu mA bAlA, ane mahAna parAkramI govi de DhIcaNathI tene madhyabhAge dabAvI ane bAhathI mastaka namAvIne cArane sakhata suSTi mArI, tethI rUdhiranI dhArAne vamatA ane vidhura (nija) lenavALA evA tene kRSaNe choDI mUko, tyAre tarataja jANe bhaya pAmyA hoya evA prANee tene tajI dIdho. evAmAM bhaya ane kepathI kaMpatA kase kahyuM ke -"are! A be zevALanA bAlakane satvare mArI nAkho ane ane A be sapane jeNe ucherI moTA karyA, te duSTa saMdane paNa mArI nAkho, te durmatinuM sarvasva luTI laIne tene ahI laI Avo bIje ke tene bacAvavAne 5kSa kare ane vacamAM paDe, to mArI AjJAthI tene paNa samAna gunhegAra samajIne mArI nAkhe " eTale ke pAkAta ane rakta lecanavALA vida bolyo ke-"are pApichI cAra marAvA chatA tu hajI pitAne mRta tulya mAnatA nathI zu ? are! prathama mArA ghAtathI potAnuM te rakSaNa kara, pachI potAnI krUratAnA vicArane nAdAdika tarapha ravaje." ema karI kudake mArI, mAcatApara caDIne kezave tatkAla kasanA keza pakaDIne tene jamIna para pADI nAkhyo. ane jenA mugaTanA bhUka thaI gayA che, uttarIya vastra jenuM nIce paDI gayuM che, tathA Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkRSNa tathA rAmanuM parAkama-kasane vadha karaze jenA lecana capala thaI gayA che evA vasthAne bAdhelA pazu samAna te kaMsane goviMde kahyuM - are ! duSTa !te pitAnA rakSaNanI khAtara bAlahatyA phegaTa karI, atyAre have tuja nathI, are ! dui TNa! kRpApama' have tuM tArA karmanuM phaLa bhagava!" tyAre kasane jeNe pakaDela che, tathA jeNe khyAla (vikarAla)nuM rUpa dhAraNa karela che evA kezavane jatAM badhA leke Azcarya pAmyA. pachI jetaranA jevA badhathI muhikamalune zvAsa rahita karIne yajJamAM " vAvela bakarAnI jema mahAvIra rAme tene mArI nAkhe. evAmAM kaMsanI rakSA karanArA subhaTe hAthamAM vividha prakAranA zastro laIne kRSNane mAravAne dayA, tyAre mADAnA stabha upADIne balabhadre temane sakhata mAryA eTale madhapara rahela makSikAonI jema teo tarata vikharAi gayA. te vakhate kRSNa mastAra paga daIne kaMsane pADI nAkhe, ane keza pakaDIne tene maha5mAthI bahAra kahADaze. jema samudra jalacara jIvanA kalevarane bahAra pheMkI de che. evAmAM karI prathama lAvela jarAsa thanA sainIka rAma-kRNane mAravAne sajaja thayA. eTale samudravijaya rAjA samudranI jema AgaLa AvyA ane temane sajaja thayelA joIne te yuddha karavAne taiyAra thaye. kAraNa ke te eTalA mATe ja tyA AvyuM hatuM. tene sajaja thayela jANane jarAsaMdhanA subhATe ekadama bhAgIne tarapha cAlyA gayA. pachI samRdravijayanA AdezathI anAvRSTi rAmakRSNane pitAnA rathamAM besArIne vasudevanA bhavanamAM laI gaye tyAM samudravijayAdika badhA yAda sabhA bharIne beThA, ane potAnA ardha Asana para jeNe balabhadrane besArela che evA vasudeve arthapUrNa nayane kezavane kheALAmAM besADIne vAraMvAra zirapara cuMbana ApyuM. pachI A zuM?" ema bhAIoe vasudevane puchayuM, tyAre atisukattakamuninA vRttAMtathI mAMDIne teNe kRSNane badhe vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM. eTale samudravijaya rAjAe kRSNane pitAnA khoLAmAM lIdhA ane tenI saMbhAla rAkhavAmAM tatpara evA bhalabhadranI teNe vAraMvAra prazaMsA karI. evAmAM nAsikA jenI cheDAela che evI te putrInI sAthe AvIne devakIe eka usaMgathI bIjA utsa gamA saMcaratA evA kRSNane laIne AliMgana karyuM have subhaTa yAdavae AkhamAM AMsu ANane vasudevane kahyuM ke - "he mA hAbhujI tuM ekalo samasta jagatane jItavAne paNa samartha che, chatAM he vIra ! atyaMta nica kasa potAnA putrane janmatAMja mArato hato, te kema sahana karI zake? tyAre vasudeva bolA-" janmathI pALela satyavratanI rakSA karavAne e duSkarmane e sahana karI lIdhuM. devakInA AgrahathI A kezavane zekulamAM rAkhI ane A nadasutA lAvIne tene be bacAvyA che, Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra zrI temanAtha caritra ------ UMA A " eTale dhruvadInA sAtamA garbha srI mAtra che' ema avajJAthI te pApa buddhie eka nAsApuTa cheDhIne ene mUkI IdhI " pachI bhAI ane bhAyAtAnI samatithI samudravijaya rAjAe ugrasenane kedakhAnAmAthI cheDAvyeza, tenI sAthe samudravijayAdika rAjAoe yamunA nadInA taTaparkasanuM preta kArya karyuM. kaMsanI mAtA ane patnIoe te nadImA jalAjila ApI, paNa eka jIvayazAe na ApI, ane kahyu ke-- A zamakRSNa e gAvALa ane sa Mtati sahita daze izAni mAvIne mArA patinu huM preta kArya karIza, nahi tA jIvatI agnimA maLI marIza ?, ema uMcethI pratijJA laI tyAMthI nIkaLIne tarataja peAtAnA pi tAnA ghare rAjagRhanagaramAM gai. pachI rAmakRSNanI anujJAthI samudravijaya rAjAe ugrasenane mathurAnA rAjA anAvyA. teNe sthApela peAtAnI putrI satyabhAmAne niminDiyAe khatAvela zubha divase kRSNu yathA nidhie paraNyA. huve mahIM potAnA kezane jeNe chuTA mUkela che, atyata rUdana karatI ane jANe sAkSAta daridratA hAya evI te jIvayazAe jarAsa dhanI sabhAmA praveza karyAM, tyAre jarAsaMdhe pUchatA te mahAkaSTa atimuktaka muninA vrattAta ane kaMsanA macchunI kathA teNe kahI saMbhaLAvI. te sAMbhaLIne jarAsaMdha elyA--' ke putrI ! kaMse sArI na karyuM, ke devakIneja na mArI. kAraNa ke kSetranA abhAve kRSi kayAthI thAya ? he vatse have tuM rUdana na kara. kasanA ghAta karanArA temane bhUlathI sArI rIte haNIne temanI sIene rAvAvIza !, emIne kahI jAsa dhe sAsa nAmanA eka rAjAne samajAvIne samuddhavijaya rAjAnI pAse mokalyA. te mathurAnagarImA AAvIne samudravijayane kahevA lAgyuM kempa" he rAjana! tamArI te jarAsa dha svAmI Adeza kare che ke--jIvayazA putrI amane jIvatara karatA paNa vhAlI che, tenA snehathI tenA pati paNa teTaleAja vallabha hatA. te koNa nathI jANatuM ? tame amAza sevako sukhe raheA pazu ke'sane mAranArA A zudra rAma ane kRSNa mamane soMpI do. ane vaLI A devakInA sAtamA garbha pUrve paNa mAgelAja che, te hajI paNa ApI de ane tenI rakSA karatAM rAma paNa aparAdhI heAvAthI te pazu soMpI do. " A sAbhaLIne samudravijaya mAlyA-- mArA mAzutAM sarala cittavALA vasudeve kadAca cha garbha sAkhyA, te kharekhara ! sArU tA naja karyuM. have potAnA bhAIonA vadhanA verathI rAmakRSNe kaMsane mArco tethI te mapAthI zI rIte gaNAya ? ahIM amArA eka doSa ke vasudeva bAlyAva sthAthI svecchArI hatA, tenI buddhithI kase mArA cha putrAne mArI nAkhyA. have atyAre mArA prANa samAna A rAmakRSNane mAravAnI marajIthI mAgatA tAza svAmImA vicAranA leza paNa nathI. ' tyAre sAma krodha sahita melyA zrInA hukama majAvavAmAM sevakAne cuktAyuktanA vicAra karavA te kadApi ceAgyaja svA Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kRSNu tathA rAmanu parAkrama ane kasanA vadha 113 na kahevAya. he rAjana ! jyAM tArA cha putrA gayA, tyAM A e duti paNa bhI jAya. huM nRpa ! takSaka sarpanA mukhane khajavALa nahi. kAraNa ke khalavAnI sAthe karela virAdha te nAza karanAra nIvaDe che, tuM eka gheTA samAna, magadhezvara rUpa mahA madonmatta hAthInI AgaLa zuM mAtra che ? ' eTale kezava krodhathI elyA ane sAma ! mAza pitAe saralatAthI sneha saMbaMdha pALyo, tethI zuM tArA svAmI amArA dhaNI thaI paDyo ? jarAsadha asArA koI rIte svAmI nathI, paraMtu AvI rIte khelatAM tArA svAmI khIje kaMsa thavAne Icche che. mATe tyAM tarata jA ane IcchA mujaba tArA dhaNIne kahI saMbhaLAva' e rIte sabhaLatAM krodhathI dhamadhamIne sAma, samudravijaya rAjAne kahevA lAgyA huM dazArha ! tAza A putra kulAgAra samAna che, enI zAmATe upekSA kare che? A tenA vacanathI krodhe dhagadhagata anAvRSTi kumAra AlyA-- are sAma ! pitA pAsethI vAraMvAra ane putrAnI mAgaNI karatAM tuM zaramAtA nathI ? te jazasadha jamAInA vadhatho bhAcA che, tA ame cha bhAIonA vadhathI zuM nathI bhAcA ? mahAbhuja rAma, kRSNa ane bIjA akarAdika ame Avu khelanAra tane kardi sahana karanAra nathI. 'e rIte anAvRSTie krodhathI tene nimra chachyA, eTale samudravijaya rAjAthI upekSA karAyela sAmarAjA krodhathI dhamadhamatA zagRhamAM gayA. pachI bIje divase samudravijaya zajAe pAtAnA khAMdhavAne bhegA karIne naimittikAmAM uttama ane hitakArI evA phoSTika nAmanA nimittiyAne pUchyuM ke bhadra traNa khaMDanA svAmI evA jarAsa dharAjAnI sAthe amArA vigraha upasthita thayA che. te have zuM thaze, te kahe. " te AtcA ke - alpa samayamAMja A mahAbalavaMta zama--kezava, te jarAsa dhane mArIne traNa khaMDanA svAmI thaze, paraMtu tame atyAre samudra kinAra thaI pazcima dizAtarapha jAo. tamAre tyAM jatAMja zatrunA kSayanI zarUAta thaze. vaLI A satyabhAmA jyAM be putrane janma Apai, tyAMja nagarInI sthApanA karIne tamAre nizaMka thaIne rahevuM. * ema sAMbhaLIne rAjA hu pAmyA. pachI paTahunI udghASaNAthI potAnuM prayANa teNe pAtAnA saMbadhIone jaNAvyu. abhyAra phulakATisahita samudravijaya rAjAe mathurAnagarInA tyAga karyo. tyAMthI thAya puramAM jai sAta kulakATilaIne potAnI jJAtisahita cAlyA, ugrasena rAjA paNa tenI pAchaLa gA, ane badhA vidhyAcalanA madhya rastAmAM suge javA lAgyA. have sAmAjAe AvIne te badhuM jazasaMdhane kahI saMbhaLAvyuM eTale te kodhAyamAna thai gayeA. tene krodhIya joIne tenA putra kAlakumAre kahyuM ke--s tAta ! tamArI AgaLa e khINu yAdaveA zuM mAtra che ? mATe mane hukama karI ke temane samudra ke agninA madhyamAMthI ane dizAonA a`tathI kheMcIne mArIza, nahi ta huM agnimAM praveza karIza, paNa kAirIte pAchA haThIza nahi. ' tyAra pachI pAMcaMse' . Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI manAtha caritrarAjAo sahita tathA mahAsaMnyathI paravArela evA kAlakumArane teNe yAdavane ha. gvAne mATe Adeza karyo. eTale kAla potAnA bhAI yavana sahadeva sahita apazukana tathA duSTa nimittoe vAryA chatAM te pAcho na ho, ane yAdavenI pAchaLa pAchaLa jatA a85 samayamAja najIkamA kyA yAda vAsa karI rahyA che evI viMdhyAcalanI adhabhUmimAM te AvI pahoce. evAmAM kAlakumArane najIka Avela jeIne rAma-skRSNanI adhiSThAyaka devatAe eka kAravALe, vistIrNa ane unnata e eka parvata vikuoM, ane "ahI rahela yAdavenuM sainya agnithI bhasma thaI gayuM ema rotI eka strI ne citA samIpe vikavI. tene joIne kAlakumAra bAlyA- he bhadre ! tuM keNu che? ane Ama rUdana zA mATe kare che?* tyAre te bolI ke--jarAsaMdhathI bhaya pAmIne badhAe yAda nAzI gayA ane temanI pAchaLa kAlanI samAna vIra kAlakumAra daDo te pAse Avela sAMbhaLatAMbadhA yAdave cakti thaIne animA paThAM, darzIhA, tathA rAmakRSNa ahIM citAmAM peThA. te aMgenA vicagathI huM paNa animAM praveza karuM chuM.' ema kahIne te animA paDI tyAre devatAthI mAhita thaI kAle thavasa sahadeva tathA zrI rAjAne kahyuM ke_meM pitA ane enI pAse AvI tijJA karI che ke--anivigeremAMthI kheMcI kahADIne paNa cAdavene huM avazya mArIza.' mArA bhayathI agnimAM pekelA temane haNavAne satya pratijJAvALA huM paNa A baLatA agnimAM praveza karIza" ema kahI te kAla DhAla, talavAra laIne pataMganI jema agnimAM pa, ane devatAothI mAhita thayelA potAnA saMbadhionA dekhatAM te maraNa pAme. evAmAM sUrya asta thaye. tethI te yavana sahadevAdika tyAMja rAta rahyA. prabhAta thatAM te parvata ane citA temanA jevAmA nA AvI. te vakhate datAe AvIne temane kahyuM ke-- yAda dUra nIkaLI gayA." pachI vRddhonA vicArathI te devatAe karela saha jANIne cavanAdika pAchA pharI te badhu jarAsaMdhane kahI saMbhaLAvyuM. te sAbhaLatA jarAsa dha atyaMta succha pAmIne pRthvI upara paDI gayo, ane sAvadhAna thatA samakAle--hAkAlAhAkAla!hAsa! hAsa ema bolate te.karUNa svare jevA lAge havecAdAe jatA jatAM kAlanuM maraNa jANIne jemane vizvAsa Avela che evA temaNe parama AnaMdathI krokinuM pUjana karyuM. rastAmAM eka vanamAM rahetA temanI pAse atimuktaka te cAraNarSi AvyA, samudravijaye tenI pUjA karI. pachIte mahAmunine namIteNe pUchayuM ke-- he svAmIna ! A saMkaTamAM amAruM zuM thaze?" eTale te muni bolyA ke-"he gajanA bhaya na pAma.A tAre ariSTanemikumAra bAvIzamAM tIrthakara ane adilIya balavAna thaze, ane A rAmakRSNa baladeva ane vAsudeva dvArakAmAM rahetAM jarAsaMdhane vadha karIne ardha bhAratanA svAmI thaze." te sAMbhaLI harSita thayela Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRSNe karelI dvArakA nagarInI sthApanA 138 . " 9 samudravijaya rAjAe te munine pUchane visarjana karyo. pachI sukhe prayANa karatA yAdavA sAASTradezamAM gayA, ane tyAM giranAranI uttarane pazcime aDhAra kulakeATi sahita temaNe paDAva nAkhyA tyA kRSNanI patnI satyabhAmAe jAtya suvarNa samAna kAMtivALA bhAnu ane bhrAmara nAmanA be putrAne janma ApyuM. pachI krANu kIe khatAvela divase snAna ane alika karI ei aSTama tapa'karIne samuddhanI pUjA karI eTale trIjI rAtre lavaNasamudranA adhiSThAyaka susthita nAme deva AkAzamAM rahI a Mjali joDIne AvyA. teNe kRSNane pAMcajanya za Mkha tathA rAmane sudhASa za kha temaja divya ratna, mALA ane vastro mAkhyAM ane kahyuM ke- he kezava ! huM susthita nAme deva chuM. te mane zA mATe yAda karyAM che ? eTala, tArUM zuM kAma karUM ? ? tyAre kRSNe te devane kahyuM-- pUrve vAsudevAnI je ahIM dvArakA nagarI hatI, tene jaLathI DhAMkI sIdhI che, mAre vasavAne mATe tenuM sthAna pragaTa kara. eTale te devatAe mula zakhI te pramANe karIne IMdrane vinaMti karI, tyAre sAdhakeMdranI mAttAthI dhanade bhAra ceAjana lAkhI ane nava ceAjana vistRta evI ratnamaya dvArakA nagarI anAvI tenI cAre bAju maDhAra hAtha uMcA, nava hAtha pRthvImAM gayela, khAra hAtha paheALA tathA khAi sahita killo banAvyA. vaLI tyAM vRtta, caturasa, vyAyata, gikUiTa, svastika, sa tAbhadra, maMdara, avatasa, ane vamAna evA nAme lAkho game eka lAMyanA, e bheAthanA, traNa bhayanA, ema sAta bhAMya sudhInA mhelA anAvyA, vaLI vicitra ratna, mANikaya, suvarNa ane rUpAnA catvarA ( jyAM cAra rastA sAthe maLe tevA sthAnA )mAM, trikA ( traNa rastA bhegA thAya tevA sthAneA ) mA hajArA divya jinacaitya karAvyAM. temAM prathama agni khuNe killA sahita suvarNa nA svastika nAme skela - samudravijaya rAjAne mATe taiyAra thayA. tenA samIpe akSezabhya ane timitanA anukrame dru ( kATa ) sahita naDhAvartta tathA giriSkRTa nAme prAsAda thayA, naiRta khuNe sAgarane mATe uMcA aSTAMza nAme prAsAda thaye pachI himavAn ane acalane mATe vamAna nAmanA e prAsAda thayA, vAyavya khuNAmAM dharaNane mATe puSpapatra nAme prAsAda, pUraNane mATe AAkadana nAme prAsAda, ane tenI pAse abhicaMdrane mATe vimukta nAme prAsAda thayA. pachI izAna khuNe vasudevane mATe kuberacha' nAme prAsAda thA, ugrasenanA rAjamArganI pAse zrIvihArakSama nAme aiADha prAsAda thayA, badhA prAsAdo kalpavRkSo sahita, gajazALA ane azvazALAthI marhita, gaDhacusta moTADhAra ane dhvaja samUhane dhAraNa karanArA hatA te badhAnI madhyabhAgamAM vasu. dhruvanA cArasa ane moTA dvAravALA pRthvIjaya nAme mahAna prAsAda karavAmAM AnyA. te pachI aDhAra bhUmi ( bheAya ) vALA, nAnA prakAranA aneka gharo yukta evA sa tAla nAme prAsAda vAsudevanA thayA rAma kRSNanA prAsAdanI samakSa Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zrI snAka carira- vizada stra ane mAphikya maya tathA sudhamAM samAna evI sarvaprabhAsA nAme sabhA hatI. tyArapachI vizvakarmAe e ATha hAtha uMce, jina pratimAthI vibhUSita, merU zikhara samAna uca. maNi ratna, mANijya ane kenamaya, aneka leya tathA gAvA vigerethI virAjita, vicitra kananI vedikA sahita. ane manea e jina prasAda banAvyuM. vaLI sAvare. dIdhiMkA, vA, cai, udyAnamArga ane bIjuM badhuM tyAM dhanade eka asatramAM banAvI dIdhuM. e pramANe drapurI samAna vAsudevanI manahara dvArakAnagarI dhanade taiyAra karI ne nagarInI pUrva dizAe giranAra parvata, dakSiNa dizAe mAlyavAna parvata. pazcima dizAe manasa, ane uttara dizAe gadha mAdana-ema cAra moTA parvate hatA. have prabhAta thatAM pUrvanA ghaNA puNyane lIdhe kubere kRSNane be pILA vastra, nakSatra mAlA, mugaTa, stubha nAme mahAratna. zaga dhanuSya, akSaya bANavALA be bhAthA naka nAme aDaga mAdakI gadA, ane garuDadhvaja nAme ratha e badhA mApyAM. ane rAmane vanamAlA nAme AbharaNa vizeSa, hala, muzala e Ayudha, be va. tAvaja ratha, akSaya bANavALA be bhAthA ane dhanuSya e badhAM dhanade ApyAM. pachI panade daze dizAhane ratna ane bhUSaNe ApyAM. kAraNa ke teo rAma-kRSNane pUjanIya hatA. have badhA sAdAe kezavane zatruone kSaya karanAra aNIne harSa pUrvaka pazcama samudranA kinArApara tene rAjyAbhiSeka karyo. pachI siddhArtha sArathi sahita baladeva ane dArUka sArathi sahita kezava e mane vIre dvArakAmAM praveza. karavAne thapara beThA nakSatra vaDe caMdra-sUryanI jema rathamAM beThelA yAdathI para vilA te ane vIe jaya jaya nAdanI sAthe dvArakAmAM praveza karyo. te vakhate te nagarImA panade sADAtraNa divasa 2 maNi. mANijya, kAMcana, rajata, dhana, dhAnya ane vicitra vastrone vRddhi karI pachI kubere batAvela gharamAM sarva e sukhe vAsa karyo, have viSNu vigere badhA codavee te nagarImAM nivAsa karyo kubera temanI atula vAMchAne parate hate. vaLI e gharavALI dvArakAne suvarNa, dhAnya ane vividha vothI saMpUrNa rIte parita thatAM temAM saMpadAoniraMtara cotaraphathI tata sAvavA lAgI e pramANe zrI guNavijaya gaNiviracita zrImAnuM ariSTaneminA caritramAM pAMcamo pariccheda samApta thaye. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - * zA 44. 1296) SaSTha pariccheda. prakaraNa 12 muM. zrI neminAtha prabhunuM bAhya jIvana, zrIkRSNa karela ja , kimaNInuM haraNa ane pradyumna janma ve rAma sahita kezava daze dizAhane anusarate, yAdanA parivArathI paravArela krIDA karate te dvArakAmAM sukhe rahevA lAgyA. vaLI tyA dazAhane prameha pamADatA tathA rAmakRSNanA manane Anada pamADatA zrIneminAtha vRddhi pAmavA lAgyA. piote vRddha chatA laghu banIne sarva brAtAo svAmInI sAthe krIDA parvata para ane ullAnAdikamAM krIDA karavA lAgyA. daza dhanuSya ucA prabhu anukrame vanavaya pAmyA. paraMta janmathI kAmane jItanAra hovAthI te vikAra rahita che. mAta pitA, tathA rAmakUNAdika bAdhA divase divase paraNavAnI prArthanA kare che, tathApi bhagavaMta koI kanyAnuM pANigrahaNa kabula karatA nathI. have jANe zaka ane IzAna sAthe maLyA hoya tevA rAma ane kRSNa ane pitAnA baLathI ghaNu mAMDalika rAjA ene tAbe karIne rAjya karavA lAgyA. eka divase nArada RSi pharate phate kRSNanA ghare AvI caDyo. rAma sahita kathaze pote tene vidhi pUrvaka pUjo, pachI te kRSNanA aMtaHpuramAM gaye, tyAdarpaNamA pitAnuM svarUpa joti satyabhAmAe vyagra hovAthI AsanAdikavaDe tene Adara satkAra na karyo. eTale te krodhAyamAna thaIne tyAthI nIkaLI gayA ane viruddha ciMtavavA lAge ke zvAsudevamAM aMtaHpuramAM nArada badhA niratara Adara pAmyA che, ane A patine vallabha hovAthI garviSTha thayelI satyabhAmAe mArI sAme alayasthAna karavAnuM te dUra rahyuM, paraMtu mArI sAme paNa na je. mATe ene atyaMta rUpavatI evI sapatnInI prAptinA mahA sa kaTamA nAkhuM." ema vicArate nArada kaMDina puramAM gayA. tyAM bhImaka nAme rAjA hatA. tenI yazomatI nAme strI hatI temane kima nAme putra ane divya rUpane dhAraNa karanAra rUkiNI nAme putro hatA. tyAM nArada gayo, eTale rUkimaNue uDIne namaskAra karyo, tyAre nArada AziSa ApI ke-"artha bharatane dhaNuM kRSNa tane vara maLe." tyAre teNIe pUchayuM ke-e kRSNa koNa?" eTale nAde tenA adabhUta ane asAdhAraNa Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Re zrI temanAtha caritra INTERESTING THE --- ---- evA zAdika guNA kahI batAvyA. te sAbhaLIne rUkimaNI tatkAla kezava upara anurakta thaI, ane kRSNuneja mhAtI te madanAtura banI gaI. pachI nArade tenu rUpa paTapara AlekhI, dvArakAmA AvIne kuSNane khatAnyu. leAcanane amRta samAna te rUpa joIne kRSNe nAradane pUchyuM ke-- huM bhagavan! A kaI devIne tame paTapara AlekhI che? te kahA.' tyAre nArada hasIne elye ke he kezava! A devI nathI, pazu kuDhinapuranA svAmI rUkmi rAjAnI ena e kumArI che" te sAbhaLIne tenA rUpathI vismaya pAmela ane mAhita thayela gAvide tarata rUkmirAjA pAse mAjIsa mokalIne mIThI vANIthI rUkmiNInI mAgaNI karI. tyAre rUkmirAjA hasIne AtyA -- mahA ! A geTavALa hIna kuLavALA chatA mUDha mArI benanI mAgaNI kare che. A tenA manoratha kevA che ? enA rUpane lAyaka zizupAla rAjAne huM mArI ena ApIza, emanA ceAga zahiNI ane caMdramA jevA ucita thaze. ' ema tenA kaDhAra ela sAbhaLI te AvIne kRSNane kahI saMbhaLAvyA, have te vRttAta jANI pitAnI ena evI dhAtrIe rUkmiNIne snehathI ekAnamA khelAvIne kahyu ke-- "he putrI! mAlyAvasthAmAM tane mArA kheALAmA beThelI joine atimuktaka munie karyu hatu ke A kRSNunI paTarANI thaze ' tyAre me pUchyu ke kukhza zI rIte ALakhAze ?' te melyA ke pazcima samuddhapara dvArakA nagarIne sthApavAthI kRSNa jaNAze.' teNe mAgyA chatA rUkmie tane krRSNa sAthe na varAvI, para Mtu damaghASanA putraM zizupAlane te ApavA icche che." te sAbhaLIne rUkmiNI melI kaiM--mAta! RSionu vacana zuM anyathA thAya ? prAtaHkAlanA garava zu niSkula jAya ? ' e rIte kuchyu upara rUkmiNInA bhAva jANIne te dhAtrIe gupta dUtathI kRSNane jaNAvyu ke mAgha mAsanI ajavALI aSTamIe nAgapUjAnA mAne rUkmiNInI sAthe bhAra nIkaLIne huM udyAnanA mArge jaiza. jo tamAre rUkmiNIne parajIvI, hAya, to tyAM tame Avajo, nahi te tene zizupAla paraNI jaze. ' have ahIM kRmi rAjAe khelAvela zizupAla rUkimaNIne paraNavAne sainya sahita kuDhinapuramA AvyA. tyA rUkmiNInA pANigrahaNane mATe taiyAra thaI Avela zizupAlanA samAcAra `kalikutUhalI nArade kRSNane jaNAvyA tyAre kRSNe pazu potAnA sa ma dhI janA na jANI zake tema rAmanI sAthe vibhinna rathamAM besIne kuMThinapuramA gadhe, eTale te dhAtrI tathA anya sakhIe sahita rUkimaNI nAgapUjAnA Ane udyAnamA AvI, tyAre kRSNe paNa rathathI utarI, peAtAnu mUlathI svarUpa jaNAvI, te yAtrIne namIne rUkmiNIne kahyu ke-- hai suMdarI 1 mAlatI tarapha madhukara-bhramaranI jema tArA guNAthI kheMcAyelA huM kezava bahu krathI tArI pAse Abyo chuM. mATe mArA rathamA besI jA. ' eTale tenA bhAvane jANanArI dhAtrInI 9 1. phLa karAvIne dahela Azcaya pAmanAra 2 alaga nahi te Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkRSNa karelu rukimaNunuM haraNa. 129 preraNAthI romAMcita thayela rUkamaNI tarataja kRSNanA hadayanI jema sneha pUrvaka ratha para caDI. pachI goviMda kaIka dUra gayA, tyAre pitAne doSa TALavAnI khAtara te dhAtrI tathA bIjI dAsIoe ucathI pikAra karyo ke -"he rUkimana ! he rUkimana ! A tArI rukimaNI bahenane coranI jema rAma sahita kuNu balAtkArathI harI jAya che. evAmAM rAma-kRNe pitAnA pAMca janya ane suSa zakha vagADyA, tyAre samudranI jema rUminuM samasta nagara atyaMta kSobha pAmyuM. pachI mahAbhujavALA, mahAbalavALA ane mahA sacavALA evA kima ane zizupAla bane rAma-kaNanI pAchaLa devyA. te joIne meLAmAM beThela rukimaNIe cakita thaIne harine kahyuM ke-"he nAtha ! mAre bhAI kUra ane mahA balavAna che, tathA zizupAla paNa tenA jeja che, vaLI bIjA paNa temanA ghaNuM subhaTe ahiM AvatA dekhAya che. ane ahIM tame be ekalA che. tethI huM bhaya pAmuM chuM ke zI gati thaze?" tyAre hari hasIne bolyA- he suMdarI! tu bhaya na pAma, tuM kSatriya sutA che. mArI AgaLa A rUkima vigere bicArA zuM mAtra che? A mArU baLa je." ema kahIne tene vizvAsa pamADavA kaNe ardhacadra bANanA eka ghAthI kamalanAlanI eka paMktinI jema tAla vRkSanI zreNine chedI (vIMdhI) nAkhI, ane vaLI vIMTInI hIrAkaNIne aMguSa ane A gulithI dabAvatAM raMdhAyela masura dhAnyanA kaNanI jema lIlAthI tene daLI nAkhI. tyAre pitAnA patinA te balathI rUkamaNIne bahu AnaMda thaze. pachI gAviMde rAmane kahyuM ke- tame A rukimaNIne laIne jAo, huM pAchaLa AvatA rUNima vigerene mArate AvIza." tyAre rAma bolyA ke -"he brAta! tu jA, huM e badhAene mArIza." te sAMbhaLIne rUkimaNI bhayabhIta thatI elI ke mArA bhAIne bacAvaje." tyAre govidanI anumatithI rAme tenuM vacana kabula rAkhyuM ane yuddha karavAne tyAMja Ubho rahyo, tathA janArdana (kRSNa) rukimaNIne laIne cAlyA gayA. have saMgrAmamAM sAvadhAna ane mulAyudhane jeNe phekela che evA balabhadre, maMthanAcala jema samudrane maLe tema Avela sainyane valavI nAkhyuM. tenA muzala vaDe vajathI jema parvata paDe tema hAthIo pRthavI upara paDavA lAgyA, ane ratha ghaDAnA dIkarAnI jema bhAgIne bhukezukA thaI gayA. te rAme zizupAlanI sAthe kimanI senAne parAbhava karyo, tyAre vIramAnI rUkima balabhadrane kahevA lAgyo ke-are govALa! meM tane je. mArI AgaLa AvI jA A huM tArA ge-dudhanA pIvAthI caDela madane utArIza." tyAre rAme lIdhela vacanane yAda karatAM suzala mUkIne bANathI tenA rathane bhAMgI nAMkhape, tathA bautarane bhedI nAkhyuM ane vegathI ' azvone mArI nAkhyA. pachI lagabhaga maravAnI aNu sudhI pahocela rUminA 17. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI temanAtha caritre surapramANathI mAthAnA vALa suMDIne hasatA hasatA rAma tene kahevA lAgyA tuM mArA bhrAtAnI vadhUno bhAI che, mATe mAravA lAyaka nathI. are ! have cAlyA jA, tu bhale muDa suMDhAvela chatAM amArA prasAdathI tArI strIo sAthe bhAga vilAsa kara ' ema kahIne khaladeve tene choDI mUkayeA. te zaramanA mArca DinapuramA na gayA, paraMtu tyAja bhAjakaDha nAme nagara vasAvIne rahyo. 30 have kRSNe dvArakAmAM praveza karatAM rUkmiNIne kahyuM ke he devI ! devatAe racelI A mArI ratnamaya nagarI nihAla ke subhra ! ahIM kalpavRkSeAthI virAjIta bagIcAmA mArI sAthe tu sura sudarInI jema nira tara icchA mujaba sukhe krIDA karaje. ' tyAre rUkmiNIe kezavane kahyu` ke-- he priyatama ! tamArI sIe mATI Rddhi sahita ane moTA parivAra yukta temanA pitA vigere vaDIle e tamene ApI che, ane mane teA eka kedInI jema tame ekalA laI AvyA che, mATe te mArI mazkarI na kare, tema karo, ' te sAbhaLIne kRSNe kahyu ke-- tane temanA karatA adhika karIza ' ema rUkmiNIne kahIne tene satyabhAmAnA ghara pAse prAsAdamAM rAkhI, ane ga dhava vivAhathI tene paraNIne viSNue peAtAnI IcchA mujakha rAta bhara tenI sAthe krIDA karI. te vakhate kRSNe rUkmiNInA gharamA anya janane AvavAnA pratiba dha karyAM. evAmA satyabhAmAe maheja AgrahathI kRSNane kahyuM ke- huM priya ! navI paraNI lAvela patnI mane dekhADA.' tyAre gAviMda lIlA-udhAnamA lakSmI prAsAdamA lakSmInI pratimAne sajja karavAnA chaThThAne mahAnipuNa citrakArAnA hAthe dUra karAvI, ane tene ThekANe rUkmiNIne sthApana karI. vaLI tene bhalAmaNa karI ke-- ANIo Ave, tyAre tu devInI jema nizrcala esaje, " ema kahIne kRSNa potAnA sthAne gayA. eTale satyabhAmAe tene pharIne pUchyu ke navIna priyatamAne tame karyo ThekANe rAkhI che ? tyAre kRSNe kahyuM ke-- tene zrI ( lakSmI ) prAsAdamAM rAkhI che. ' te sAMbhaLIne sapatnI sahita satyabhAmA zrI prAsAdamA gai. tyAM zrInA sthAne eThelI ane nizrcala evI rUkimaNIne teNe kahyu ke-- aheA ! lakSmIdevInuM rUpa ! ahA ! kArIgarInI kuzaLatA ! ? ema kahI praNAma karIne satyabhAmAe vinati karI ke he devI ! hu hanI navIna patnIne rUpamA jItI jAuM, tema kara. A mAro maneratha jo saphaLa thaze, teA tArI pUjA karIza. ' ema kahIne te kRSNa pAse gaI, ane AlI ke tamArI priyatamA kyAM che ?' eTale hira satyabhAmA tathA khIjI > C strI sAthe zrI prAsAdamAM AvyA tyAre tyAM rUkmiNIe ukIne kahyu ke~ huM kAne namuM ? tyAre kRSNe tene satyabhAmA dekhADI. eTale satyabhAmA mAlI ke---- e mane zI rIte namaze ? ' kAraNa ke ajJAnathI huMja tene namI paDI. ? tyAre harie hasIne kahyu ke-- bhaginIne namatA zA doSa ? ' eTale satyabhAmA valakhI Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaNa vAsudevanI ATha paTarANIonuM varNana 131 thaIne potAnA sthAne cAlI gaI. pachI karaNe kimaNIne moTI sa pati ApI ane tenI sAthe te rane sudhArasamA nimagna thaIne vilAsa karavA lAgyA. eka divase nArada tyA AvyA, tyAre kezave tene pUjIne kahyuM ke he bhagavAna ! kaMI Azcarya dIThuM? kAraNa ke tame tenI khAtara sarvatra bhamyA kare che." nArada bolyA-sAbhaLavatAThya parvatapara jAbavAnuM nAme vidyAdhara rAjA che, tenI zivacaMdrA patnI che, temane vizvana nAme putra ane jAMbavatI nAme kumArI putrI che. rUpamAM te tenI samAna traNe jagatamAM koI joI paNa nathI ane sAMbhaLI paNa nathI. te rAjahaMsInI jema kIDA karavAne sadA gaMgAmA jAya che. AzcaryarUpa tene joIne huM tane kahevAnuM A chuM. te sAMbhaLIne vizu lazkara tathA vAhana sahita satvara tyAM gayo, ane sakhIothI paravArIne ramatI te jAbavatIne teNe joI. "nArade jevI ene varNavI, tevIja che ema bolatAM hari jAbavatInuM haraNa karI gayela tyAre mahAna kolAhala thaI paDI. tarataja hAla -taravArane dhAraNa karIne phodhI banate jAMbavAna tenI pAchaLa cAle, tene anASTi jItIne kRSNanI pAse laI gaye. e rIte vaza thayela jALavAne ja bavatI vipazune ApI, ane pote apamAnane lIdhe virakta thaIne dIkSA lIdhI. tenA vizvana putra sahita hari jAbavatIne laIne dvArakAmAM gayA. tyAM zevide tene rukimaNunA makAna pAse ghara ApyuM, ane bIjuM je kAMI tene jetuM hatuM te badhuM ApyuM. teNe rUkimaNunI sAthe mitrAi (saMgata) karI. eka vakhate siMhaladvIpanA svAmI zva@Ama rAjAnI pAse gayela te pAchA AvIne govidane kahyuM ke-"he svAmina ! slakSaNAma tamArI AjJA mAna nathI. vaLI tenI lakSmaNa nAme kanyA che, te lakSaNathI tameneja lAyaka che. te atyAre misena senApatinA rakSaNa nIce nAna karavAne sAgara5ra AvelI che ane tyAM sAta zatridivasa snAna karaze." ema sAMbhaLIne rAma sahita kRSNa tyAM gaye, ane te senApatine mArIne tathA lamaNAne laIne te cAlate thaye, pachI tene paraNIne teNe jaNAvatInA ghara pAse rAnagRhamAM rAkhI, ane parivAra Ape. have surASTra dezamAM AyurI nAme nagarImAM rASTravardhana nAme rAjA hatuM, tenI vijayA nAme rANa hatI. temane namuci nAme mahAbalavAna yuvarAja putra, ane rUpa saMpadAthI asAdhAraNa evI susImA nAme putrI hatI. divya Ayudhane je sAdhela che evo namuci kRSNanI AjJAne mAnatA na hatA. eka vakhate te susImAnI sAthe prabhAsa tIrtha para snAna karavAne gaye. tyAM chAvaNI nAkhIne paDela tene jANa, sabhya sahita AvIne kRNe tene mArI nAce, ane susImAne laI lIdhI. tene paraNIne lamaNAnA ghara pAse havelImAM rAkhI, kezave tene Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zrI neminAtha caritrapaNa mATI Ti ApI. te vakhate rASTravardhana rAjAe paNa asImAne parivAra tathA harinA vivAhane cagya hAthI, ghoDA vigere makalyA. pachI marUdezamA vItabhayanagaramA evu nAme rAjAnI gAdI nAme kanyAne kagaNa para ane tene susImAnA ghara pAsenA makAnamAM rAkhI. have amripura nagaramAM rAma sahita hari, hiraNyanAbha rAjAnI padmAvatI putrInA svayaMvaramaMDa5mA gayA. tyAM rohiNanA bhAI hiraNayanAbha rAjAe te baMne vIrane potAnA bhANeja samajIne harSapUrvaka vidhithI temane satkAra karyo. hiraNyanAbha rAjAnA saivata nAme ceSTha bhrAtAe pitAnI sAthe naminAthanA tIrthamAM dIkSA lIdhI, tenI raivatI, rAmA, sItA ane bahumatI evA nAmanI cAre putrIo pUrve hieNa putra rAmane Apela hatI, tethI badhA rAjAonA dekhatAM harie padmAvatInuM haraNa karyuM, ane svayaMvaramAM Avela tathA yuddha karatA badhA rAjAone te jItI gaye, pachI pota potAnI patnI sahita rAma-kRSNa dvArakAmAM AvyA. vide gArInA gharanI pAsenA mahelamA padmAvatIne rAkhI have gAMdhAra nAmanA dezamAM AvelI puSkalAvatI nagarImA nagnajIne rAjAne putra cArUdatta nAme rAjA hatA. tenI manane moha pamADe tevA rUpane dharanArI gAMdhArI nAme bahena hatI. pitA maraNa pAmatAM cArUdattane tenA bhAyAtee jItI lIdhuM. tyAre dUta mAraphate teNe kRSNa pAse zaraNuM mAgyuM. eTale harie tarataja gAMdhAramAM jaIne tenA bhAyAtane saMgrAmamA mArI nAkhyA, ane cArUdatta Apela gAdhArIne te para. tene padmAvatInA gharanI pAsenA makAnamAM rAkhI, e pramANe krame karIne ghare AvelI kRSNanI ATha paTarANIo thaI ekadivase rukimaNInA ghare atimukata kaSi AvyA. tene joIne satyabhAmA paNa tarata tyA AvI, rukimaNue namana karIne te munine pUchayuM ke- he bhagavAna! mane putra thaze ke nahi ? tyAre tane kuNu samAna putra thaze" ema kahIne suni cAlyA gayA. have satyabhAmA te muni vacanane potAne lAgu paDela mAnatI, rUkima ne kahevA lAgI-mane kuNu samAna putra thaze rUkimaNuM balI-chala karavAthI trASinuM vacana phalatuM nathI. e pramANe vAda karatI te satyabhAmA ane rukimaNuM ane kRSNa pAse gaI, ne vakhate tyAM Avela potAnA bhAI duryodhanane satyabhAmA e kahyuM-mAro putra tAre jamAI thaze." vaLI rukimaNue paNa tene teja rIte kahyuM tyAre duryodhana bolya-tamArA banemA ekaje putrane janma Apaze, tene huM mArI putrI ApIza. eTale satyabhAmA bolI ke jeNIno putra prathama paraNaze, tene vivAhamAM bIjIe potAnA keza ApavA A bAbatamAM sAkSI ane jAmIna baladeva, viSNu ane duryodhana ema kahIne te baMne pita pitAnA ghare gaI, Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pradyumnakumArane janma ane pUrvabhava 137 have eka vakhate prabhAte rukimaNue svapnamAM dhavala vRSabha5ra rahela vimAnamAM pitAne beThelI joI ane te jAgrata thaI teja vakhate mahAzuka vimAnathI cavela mahartika deva rukimaNuM rANunA udaramAM avataryo. teNue te svapana harine kahI saMbhaLAvyuM tyAre kRSNa kahyuM ke-tane jagatamAM eka vAra e putra thaze. evAmAM satyabhAmAnI dAsIe, viSNue kahela svapnane tevA prakArane artha sAbhaLI satyabhAmA pAse AvIne karNane duHkha upajAnAra te artha kahI saMbhaLAvyuM. tyAre teNue khATA savana kalpanA karIne kRSNanI pAse AvIne svana kahI saM. bhaLAvyuM-Aje meM arAvaNa je hAthI svapnamA je."tenI bAhya ceSTAthI kRNe te sthAne banAvaTI jAyA chatA A "gusse na thAya ema dhArIne kahyuM ke-tane sAro putra thaze. te vakhate devayAge tene paNa garbha ro, ane udaravavA lAgyuM, paNa rukimaNane uttama garbha hovAthI tenuM udarajevuM hatuM tevuM ja rahyuM. eka vakhate satyabhAmAe kezavane kahyuM-A tArI rUkimaNuM priyatamAe tane kapaTathI garbha kahe che. baMnenuM udara juo evAmAM teja vakhate kRSNane vadhAvatI eka dAsI doDI AvIne belI-"atyAre rUThimaNuM rANIe suvarNa jevI kAtivALA mahAtmA putrane janma Ape te sAMbhaLatA valakhI thayela ane krodhamA AvI gayela satyabhAmAe potAnA ghare jatAM ja bhAjIka nAmanA putrane janma Ape, have kRSNa harSa pAmate rukimaNanA ghare gayA, ane tyAM prathamasiMhAsana para besI putrane maMgAvIne teNe je. pitAnA zarIranI kAtithI e sarva dizAone protita karavAthI kuNe tene prazna evA nAmathI bolAvyo ane kezava kSaNavAra tyA ro. te vakhate pUrvabhavanA verathI dhumaketa nAme deva rukimaNanA veze AvI, bAlakane laIne vaitADhaya parvata para AvyuM ane bhUtakaramaNa udyAnamAM TekazilA upara jaIne vicAravA lAgya-zu Ane pachADIne mArI nAkhuM? paraMtu ema karavAthI A duHkhI nahi thAya. mATe zilA paraja mUkI dau ke jethI AhArarahita e kSadhAthI Akrada karate marI jAya" ema nizcaya karI te bAlakane tyAM mUkIne te pitAnA sthAne gaye. have te bAlaka carama zarIra hovAthI tathA nirUpakrama AyuSyavALA hAvAthI bahu pAMdaDAMthI vyApta pradezamAM te kaMI paNa khAdhA pAmyA vinA zilAparathI nIce paDe. evAmA prabhAte agnijavAla nagarathI pitAnA nagara tarapha jatAM kAlasaMvara vidyAdharanuM vimAna tyAM alanA pAmyuM. te khalanA kAraNane vicArate nIce utaryo, ane mahA tejasvI te bALakane teNe dIThA. "mArA vimAnanA khalanamA A kaI mahAtmAja kAraNa bhUta lAge che," ema jANI tene laIne potAnI kanakamAlA patanIne putra tarIke Ape. ane te vidyAdhara pitAnA meghakaTa nAmanA nagaramAM jaIne kahevA lAgyo ke mArI strIne guDha garbha rahyo hato, atyAre teNe putrane janma Ape." pachI te kAlasaMvara Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sara zrI temanAdha caritra pazu meTI Rddhi ApI. te vakhate rASTravana rAjAe pazu susImAne parivAra tathA harinA vivAhane ceAgya hAthI, gheADA vigere sAkalyA. pachI marUdezamAM vItabhaya nagaramAM merU nAme rAjAnI gArI nAme kanyAne kRSNa paraNyA ane tene susImAnA ghara pAsenA makAnamAM rAkhI. have ariSTapura nagaramA rAma sahita hari, hiraNyanAbha rAjAnI padmAvatI putrInA svacavara-saDapamA gayA. tyAM zahiNInA bhAI hiraNyanAbha rAjAe te ane vIrane potAnA bhANeja samajIne hu pUrva ka vidhithI temanA satkAra karyAM. hiraNyanAbha rAjAnA raivata nAme jyeSTha bhrAtAe pitAnI sAthe naminAthanA tIrthaM mA dIkSA lIdhI, tenI revatI, rAmA, sItA ane madhumatI evA nAmanI cAre putrIe pUrve zahiNI putra rAmane Apela hatI, tethI badhA rAjAonA dekhatAM hirae padmAvatInuM haraNa karyuM, ane svayaMvaramAM Avela tathA yuddha karatA badhA rAjAone te jItI gayA, pachI pota potAnI patnI sahita rAmakRSNa dvArakAmAM AvyA, gAvida gArInA gharanI pAsenA mahe. lamA padmAvatIne rAkhI ----- have gAMdhAra nAmanA dezamAM AvelI pukalAvatI nagarImA nagnajIta rAjAnA putra cArUdatta nAme rAjA hatA. tenI manane mAha pamADe tevA rUpane dharanArI gAMdhArI nAme mhena hatI. pitA maraNa pAmatAM cArUdattane tenA bhAyAtAe jItI lIdhA. tyAre kUta mAraphate teNe kRSNa pAse zatru mAgyuM. eTale harie tarataja gAMdhAramAM jaIne tenA bhAyAtAne sa MgrAmamAM mArI nAkhyA, ane cAItta Apela'gAdhArIne te paraNyA. tene padmAvatInA gharanI pAsenA makAnamA rAkhI, e pramANe krame karIne ghare AvelI kRSNunI ATha paTarANIo thai eka divase rUkmiNInA ghare atimutta RSi AvyA. tene joIne satyabhAmA paNa tarata tyA AAvI. rUkmiNIe namana karIne te munine pUchyuM ke-- he bhagavAn ! mane putra thaze ke nahi ? tyAre tane kRSNa samAna putra thaze' ema kahIne muni cAlyA gayA. have satyabhAmA te muni vacanane pAtAne lAgu paDela mAnatI, rUkmiNIne kahevA lAgI'mane kRSNa samAna putra thaze' rUkmiNI eTalI chala karavAthI RSinuM vacana letu nathI.' e pramANe vAda karatI te satyabhAmA ane rUkmiNI ane kRSNa pAse gaI, te vakhate tyAM Avela peAtAnA bhAI durvAdhanane satyabhAmA e kahyuM-- mArA putra tArA jamAi thaze.' vaLI rUkmiNIe paNa tene teja rIte kahyuM tyAre durgaMdhana maLye--tamArA A naisA ekaje putrane janma Apaze, tene huM mArI putrI ApIza.' eTale satyabhAmA eTalI ke-- jeNInA putra prathama paraNaze, tenA vivAhamA khIjIe pAtAnA kreza ApavA. A mAbatamAM sAkSI ane jAmIna khaladeva, viSNu ane duryodhana ' ema kahIne te ane pAta pAtAnA ghare gaI, Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pradyumnakumArane janma ane pUrvabhava. 127 have eka vakhate prabhAte rUkimaNue svapnamAM dhavala vRSabhapara rahela vimAnamAM potAne beThelI joI ane te jAgrata thaI teja vakhate mahAzuddha vimAnathI cala mahartika deva rukimaNuM rANunA udaramAM avataryo. teNIe te svapna harine kahI saMbhaLAyuM tyAre kRSNa kahyuM ke-tane jagatamAM eka vAra e putra thaze. evAmA satyabhAmAnI dAsIe, viSNue kahela svapanane tevA prakArane artha sAMbhaLI satyabhAmA pAse AvIne karNane dukha upajAnAra te artha kahI saMbhaLAvyA. tyAre teNIe khoTA vana kapanA karIne kRSNanI pAse AvIne svapna kahI saMbhaLAvyuM-Aje meM arAvaNa je hAthI vanamAM je."tenI bAhA ceSTAthI kRNe te svapnane banAvaTI jANyA chatA A "gusse na thAya ema dhArIne kahyuM ke--tane sAre putra thaze te vakhate devayAne tene paNa garbha ra, ane udara vadhavA lAgyuM, paNa rUkimaNIne uttama garbha hovAthI tenuM udarajevuM hatuM tevuM ja rahyuM. eka vakhate satyabhAmAe kezavane kahyuM-A tArI rUkimaNI priyatamAe tane kapaTathI garbha kahyA che. baMnenuM udara juo" evAmAM teja vakhate kRSNane vadhAvatI eka dAsI doDI AvIne belI- atyAre rUkimaNuM rANIe suvarNa jevI kAtivALA mahAtmA putrane janma Ape te sAMbhaLatA valakhI thayela ane krodhamA AvI gayela satyabhAmAe potAnA ghare jatAMja bhAvuka nAmanA putrane janma Ape have kRSNa harSa pAmato rukimaNInA ghare gaye, ane tyAM prathama siMhAsana para besI putrane maMgAvIne teNe je. pitAnA zarIranI kAtithI e sarva dizAone pratita karavAthI kRNe tene pradyumana evA nAmathI bolAvyo ane kezava kSaNavAra tyAM raho. te vakhate pUrvabhavanA verathI dhumaketa nAme deva rUminA veSe AvI, bAlakane laIne vaitADhaya parvata para Avyo ane bhUtanamaNu udyAnamAM TekazilA upara jaIne vicAravA lAgya-zu Ane pachADIne mArI nAkhuM? paraMtu ema karavAthI A dukhI nahi thAya. mATe zilA paraja mUkI dau ke jethI AhArarahita e sudhAthI AkraMda karate marI jAya" ema nizcaya karI te bAlakane tyA mUkIne te potAnA sthAne ga. have te bAlaka carama zarIrI hAvAthI tathA niyama AyuSyavALo hovAthI bahu pAMdaDAMthI vyApta pradezamAM te kaMI paNa bAdhA pAmyA vinA zilAparathI nIce paDaze. evAmA prabhAte agnijavAla nagarathI pitAnA nagara tarapha jatAM kAlasaMvara vidyAdharanuM vimAna tyAM khalanA pAmyuM. te khalanA kAraNane vicArate nIce utaryo, ane mahA tejasvI te bAlakane teNe dIThe. "mArA vimAnanA khalanamAM A kaI mahAtmAja kAraNabhUta lAge che, ema jANI tene laIne pitAnI kanakamAlA patanIne putra tarIke Ape. ane te vidyAdhara pitAnA meghaTanAmanA nagaramAM jaIne kahevA lAgyA ke--mArI jIne guDha garbha rahyo hato, atyAre teNe putrane janma Ape." pachI te kAlasaMvara Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u4 zrI neminAtha caritra - vidyAre putrane janma mahotsava karIne zubha divase dizAone protita karavAthI tenuM pradyumna evuM nAma rANuM. have rUkimaNue AvIne kRSNane pUchayuM ke-he nAtha! tamAre putra kyAM ? tyAre-"hamaNAMja te laI lIdha" ema viSaNue tene kahyuM. eTale-"he nAtha! mane zA mATe chetare che?" ema teNIe pharIne kRSNane kahyuM. tyAre--mane kaI chaLa karIne chetarI gayA che" ema jANI teNe putranI bahu rIte tapAsa karAvI, paNa putranA samAcAra kayAMthI paNa na maLavAthI rukimaNI mUccha khAIne dharaNapara DhaLI paDI, ane sAvadhAna thatAM parijanonI sAthe atyaMta karUNa svare te rUdana karavA lAgI. tene joIne cAda, yAdavAnI strIo tathA badhA loko saMtApa pAmyA, paraMtu eka satyabhAmA pitAnA parivAra sahita harSa pAmI, " AvA samartha kaNane hajI paNa putranA samAcAra kema na AvyA ?" ema bolatI kimaNIe kaNane atyaMta dukhI banAvI dIdho. evAmAM eka vakhate sarva yAdanI sAthe uga pAmela viganI sabhAmAM nArada AvI caDhyA, ane "A ?' ema be tyAre kRmaNe kahyuM-tarata janmele rUkimaNIne putra mArA hAthamAthI kaIka harI ga. he bhagavana ! tame kaMI tenA samAcAra jANe che?" nArada bolyAahIM mahAjJAnI atimukta RSi hatA, te te kSe gayA. atyAre bharatakSetramAM tenA jevA ke jJAnI nathI. mATe he kRSNa! pUrva mahAvidehamA jaIne huM simaMdhara svAeine pUchuM ema sAbhaLatAM harSa pAmela kRSNa ane anya yAdavee pUchane nAradane vInavyA, eTale te tarata simaMdhara savAmI pAse gayA. samavasaraNamAM birAjamAna jinaine namaskAra karIne teNe pUchayuM ke "he bhagavana! kRSNa ane rukimaNIne putra atyAre kayAM che?" bhagavaMta bolyA-pUrvabhavane vairI dhUmaketu devachalathI kRSNanA pradyumna nAmanA putrane harI gaye teNe vitAlya parvatamAM zilApara mUryo, paraMtu te maraNa pAmyuM nathI, kAraNake carama zarIrI hAvAthI Idra paNa tene mArI na zake. pachI prabhAte jatA kAlasa vara vidyAdhara rAjAnA te jevAmA Avye. teNe potAnI patnIne te putra tarIke Ape. atyAre tyAM sukha pUrvaka vRddhi pAme che." ema, sAMbhaLIne pharI nArade pUchayuM ke-pUrva janmamA tenI sAthe dhumaketunuM vera zI rIte thayu?" eTale bhagavaMta bolyA ke "Aja bharatakSetrane vize magadha dezamA AvelA zAligrAmamAM manorama nAme udyAna che. tene sumana nAme yakSa adhiSThAyaka hatA. te gAmamA sAmadeva nAme brAhA hatA tenI anilA nAmanI bhArthIne agnibhUti ane vAyubhUti nAme vedArthane jANanArA be putro thayA te ane tyA vidyAthI vikhyAta thayA ane civana pAmatA vividha kSega bhegavatAM te mahendrata thayA. eka vakhate te mane rama upavanamAM naMdivardhana nA AcArya padhAryA, lekae AvIne temane vAlA. paraMtu ' Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pradyumnakumArane janma ane pUrvabhava. 135 agnibhUti ane vAyubhUti bane garviSTha thaIne bolyA ke--"he jaina matathI vAsita mativALA ! he vetAbara! je kaI zAstrArtha jANatA hoya, te kahe" tyAre naMdivardhananA avadhijJAnI satya nAmanA ziSya te banene pUchayuM ke-tame kayAMthI AvyA cho?" eTale temaNe - zAligrAmathI AvyA chIe'ema tene kahyuM. tyAre satya munie pharI pUchayuM ke-are ! huM ema nathI pUchato, paraMtu kayA bhavathI tame mAnavapazu pAmyA-ema tamArI atIta vAta pUchuM chuM je kaMI jANatA hatA te savara bolo." tyAre jJAnavarjita temaNe lajajAne lIdhe nIce mukha karI dIdhuM. eTale satya temane pUrvabhava kahevA lAgyuM ke "aho ! brAhmaNe!pUrva bhavamA tame A gAmanA vanamA mAMsanA lupI be zIyALa hatA. eka vakhate kaI TuMbIe kSetramAM rAtre carmanI doraDI mUkI, te varasAdathI rajAI gaI, te tamAma te mane zIyALavA khAI gayA, atyAhArathI maraNa pAmIne pitAnA karmo tame baMne A bhave semadeva vipranA putra thayA che, pachI prabhAte te kheData badhuM khavAI gayeluM joIne pitAnA ghare gaye. keTalIka vakhata gayA pachI te kheDuta maraNa pAmIne pitAnI putravadhune putra thaye, ane jAtismaraNa jJAnane pAmatAM te-putravadhune mAtA ane putrane pitA zI rIte huM kahuM?" ema dhArIne 5TathI janmane su thaye che je tamane vizvAsa na Avato hoya, te tene pUche ke jethI potAnuM su gApaNuM tajInete A vRtAta tamane kahI batAvaze.tyAre vismaya pAmeleke tarataja te manI kheDutanA putrane tyA laI AvyA. eTale satyamuni belyA ke-"he kheDuta!tuM zarUAtathI potAne pUrva bhava kahe. pitA putra thAya ane putra pitA thAya, evIja prAya: A saMsAranI sthiti che. mATe pUrvajanma saM. baMdhI lajajA ane manane tyAga kara." tyAre pitAnI vAta sAMbhaLI harSa pAmela te kheDuta munine praNAma karIne sarva lokonA sAMbhaLatA te ja pramANe pitAne pUrvabhava kahI saMbhaLAvyA. tethI ghaNA janoe tyAM dIkSA lIdhI, te keTuMbika pratibodha pAme, ane te ane brAhmaNa, lekanA hAMsIpAtra tathA valakhA thaIne pitAne ghare gayA. pachI vaira karatA te baMne rAtre hAthamAM taravAra laIne te sunine mAravAne AvyA, tyAre sumanayakSe tarata ja temane khalI dIdhA, ane prabhAte temanA mAtApitA ane lokoe temane AkaMda karatA dIThA. te vakhate sumanayakSa pratyakSa thaIne bolya-sunine mAravAne taiyAra thayelA A durNa durmatione me sta bhI dIdhA che, je e bane dIkSA grahaNa kare, te emane mukta karUM, anyathA nahi." tyAre te bane bolyA ke- sAdhudharma duSkara che, mATe ame zrAvakadharmane svIkAra karIzuM" ema temaNe kahyuM, eTale yakSe temane mukta karyA tyArathI te ane yathAvidhi jena dharma pALatA hatA, paraMtu temanA mAtApitA te leza paNa Ata dharma pAyA nahi. pachI agnibhUti ane vAyubhUti maraNa pAmIne sAdharma Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritradevaleke cha palyopamanA AyuSyavALA devatA thayA, tyAMthI AvIne gajapuramA ahaMdRAsanA pUrNabhadra ane mANibhadra nAme be putra pUrvabhavanA kramathI zrAvaka thayA che. eka vakhate te nagaramAM maheMda muni AvyA, temanI pAse dharma sAMbhaLIne arvAsa rokIe dIkSA lIdhI. te pUrNabhadra ane mANibhadra paNa te munine vaMdana karavA jatAM rastAmAM caMDAla ane kutarI neI, eTale tarata temanA para sanehALa thayA. tethI suni pAse AvI, namIne temaNe pUchayuM ke-"he bhagavana ! e caMDAla kezu? ane kutarI kANa? ke jemane jotA amane sneha tha." tyAre sAdhu sthA-"agnibhUti ane vAyubhUtinA bhavamAM tamAre emadeva vika pitA ane anilA nAme mAtA hatAM. te pitA maraNa pAmIne Aja bharatatramAM zaMkhapurano jitazatru nAme rAjA thaye, te parastrImAM atyaMta Asakta hato. anilA paNa maraNa pAmIne teja nagaramA somabhUti brAhmaNanI ramaNa nAme sI thaI, eka vakhate potAnA gharanA AMgaNu pAsethI jatI te rUkamaNIne jitazatru rAjAe joI, ane tarata te kAmavaza thaI gayA pachI emabratipara eka Apa caDAvIne rAjAe tene potAnA aMtapuramAM rAkhI tethI te brAhmaNa, tenA virahathI Atura thate jANe agnimAM magna thaye hoya te thaI gaye. jitazatru rAjA teNInI sAthe eka hajAra varasa lega bhegavI, maraNa pAmIne narakamAM traNa pApamanA AukhAvALA nAraka thayo tyAMthI cavIne mRga thaye, tene zikArIoe mArI nAkhyuM. tyAMthI mAyAmaMdira (kapaTanA ghara) rUpANIne putra che. te paNa maraNa pAmIne hAthI thaye. devage jAtismaraNa jJAna thavAthI te hAthI anazana karIne mahArame divase maraNa pAmI traNa palyopamanA AyuSyavALe vaimAnika deva thaye. tyAMthI cavIne A caMDAla thaye che, ane te rUkamaNI ghaNA bha bhamIne A kutarI thaI che. tethI tamAre emanA para neha thAya che." te sAMbhaLI prApta thayela jAtismaraNa jJAnathI pUrNabhadra ane mANibhadre te caMDAla tathA kutarIne pratibodha Apyo tethI virakta thayela caMDAla eka mahinA anazana karIne maraNa pAmI te nadIzvara dvIpamAM deva thaye te kutarI paNa pratibAdha pAmI, anazana karI, maraNa pAmIne teja zaMkhapuramAM sudarzanA nAme rAjaputrI thaI. pharIne paNa te maheMdra sAdhu tyA AvyA, tyAre te ahacsanA putroe caMDAla ane kutarInI gati pUchatA munie badhu kahI batAvyuM. eTale temaNe ja pratibodhelI rAjakumArI dIkSA laIne devake gaI. tathA te pUrNabhadra ane mAni. bha8 zrAvakadharma pALI, maraNa pAmIne sAdhama devalokamAM sAmAnika deva thayA. tyAthI cavIne te mane hastinApuramA vizvasena rAjAnA madhu ane kaiTabha nAme trA thayAhave te naMdIzvaradvIpano deva cavIne cirakAla bhava bhamI vaTapuramAM kanakAla nAme rAjA thaye, ane te sudarzanA svargathI cavIne ghaNe saMsAra bhamI Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pradyumnakumAranI janma ane pUrva bhava. ---- . kanakaprabha rAjAnI caMdrANA nAmanI paTarANI thaI. have viSNusena rAjA madhune rAjyapara ane keTalane cAvarAjyapara besArI, pAte dIkSA laIne brahmadevale ke gayA. evAmAM jemaNe sarva vasudhAne vaza karela che evA madhu ane kaiTabhanA dezane chaLa karanAra bhIma nAme paTTIpati parAbhava pamADatA hatA. madhu tene haNuvAne cAlyA. evAmA raste vaTapuramA kanaprabha rAjAe bhejanAdithI tene satkAra karyo, ane bhAjananA aMte te sevaka kanakaprala rAjA svAmibhaktithI caMdrAbhA pAtAnI rANI sAthe bheTaNA lAvIne madhu rAjAnI AgaLa kheDA. madhune praNAma karIne te cadrAbhA pAchI aMtaHpuramA cAlI gaI. teja vakhate madhu kAmAtta thaIne alAtkAra karIne paNa tene levAne IcchatA hatA, paNa pradhAne vArdhA, tethI AgaLa cAlyeA. pachI bhIma paddhipatine jItIne pAcha phrIne te tyAM AvyA. eTale phanaprabha rAjAe pharI tenA satkAra karyAM, tyAre Albe!-- amAre tArA bheTaNAM jotA nathI, mane A caDhANAja sApI de, ' esa mAgaNI karatA paNu kanakaprale jyAre te na ApI, tyAre madhu te caMdrAbAne jabarajastIthI chInavIne peAtAnA nagaramA lai gayA. te vakhate duHkhita cai mUrchA khAIne kanakaprala pRthvIpara paDI gayeA, uThIne uMcethI te vilApa karavA lAgyA ane gAMDAnI jema bhamavA lAgyA. eka vakhate madhurAjA prathAnA sAthe kAIka nyAya karavA beThA, paNa tenA nirNaya karyA vinA te cadrANAnA ghare cAlyA gaye. tyAre teNIe tene pUchyu` ke mA2e phrema vilakha thayA ? ' te malyeA huM Aje pAradvArika vAdamA hatA. " tyAre te hasIne AlI ke-- te pAradvArikA tane pUjya che madhu khAlye. te pUjya zI rIte ? madhAe pAradArikane sajA karavI joIe, ' caMdrANA pharIne khelI-- jo evA nyAya karanAra tuM che, tA prathama peAtAne pAradArika krama jANatA nathI ? ' te sAbhaLatAM madhu pratibaMdha pAmIne lajita thai gayA. evAmAM gAtA, nAcatA ane gAMDAnI ceSTA karatA tathA khALakIe jene ceAtarapha gherI lIdhA che evA te kanakaprabhu tyAM AnyA. tene joIne cadrANAne vicAra thayo ke-- mArA viceAgane lIdhe A mArA pati mAvI durdazAne pAmela che, tethI paravaza evI mane dhikkAra che ! ' ema vicArIne te AvatA kanakaprabha madhune dekhADyo, eTale madhu paNa te peAtAnA, duSkarmathI pazcAttApa pAmyA ane vAravAra peAtAnA AtmAne nidmavA lAgyA. pachI dhu nAmanA potAnA putrane zajyapara besArIne keTala sahita madhu rAjAe vimalavAhana gurU pAse dIkSA lIdhI. hArA varasA ugra tapa tapatA dvAdazAMgIne dhAraNa karatA tathA sadA sAdhuAnI vaiyAvaccane sAdhatA te baMne prAMte anazana laI, AlecanApUrvaka maraNu pAmIne mahAcchuka devalAkamAM sAmAnika devatA thayA. te kanakaprabha rAjA paNa sudhA, > * 2 18 - 137 A Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zrI neminAtha caritratRSAthI pIDita thaI traNa hajAra varasa vItAvIne maraNa pAme, ane jotiSI demA dhUmaketu nAme deva thaze. teNe avadhijJAnathI madhune pUrva bhavane vairI jANIne avalokana karyuM, paNa te mahaddhika hovAthI tene joI na zakA, tyAthI cavI, manuSyapaNu pAmIne te tApasa the. tyA khAla tapa karI maraNa pAmIne te vaimAnika deva thaye tyA paNa mahartika madhune jevAne te leza paNa samartha na thaI zakaye. te sthAnathI paNa cavI, ghaNe saMsAra bhamIne karmavazAta karIne paNa jetiSI devAmA dhamaketu nAme deva thaye, evAmA madhune jIva mahAzukadevalAka thakI cavIne kRSNanI paTarANI rukimaNInA udaramAM avataryo tyAre pUrvanA verathI janmatAja te bAlakane dhUmaketu harI gaye. te duSTa mArI nAkhavAne tene saMkazilA upara mUko, paraMtu potAnA prabhAvathI leza paNa zarIre Ija thayA vinA tene kAlasavara laI gaye. soLa varasanA aMte te rUkimaNane maLaze." ema sAMbhaLIne pharI nArade prabhune pUchayuM ke-"he bhagavana ! e rIte rUkamaNIne putranI sAthe viga kathA karmathI thaye?" eTale bhagavaMta chelyA ke- "jabUdvIpanA bharatakSetre magadha dezamA lakSmIgrAma nAme gAmamAM semadeva nAme brAhmaNa hatA, tenI lakSmIvatI nAme strI hatI te kaIvAra udyAnamAM gaI. tyA mayUranA IMDAne joIne tukane lIdhe kukumathI ragelA hAthavatI tene sparza karyo. tenA sparzathI anya varNa ane anya ga dhane prApta thayela te IDAne A mArU che ema na jANatI te mAtAe seLa ghaDI sudhI tene tajI dIdhuM. pachI akasmAta varasAda thatA mUla rUpamAM AvI gayela te iDAne joIne mAtAe tenuM sevana karyuM, pachI vakhata jatAM te mayUra thaze. evAmAM te lakSamIvatI byurI tyAM AvI, ane te mayUrane ati ramaNIya joIne tenI mAtAnA rotA chatAM teNIe tene laI lIdhe. pachI pitAnA ghare suMdara pAjarAmAM rAkhIne anna-pAnathI saMtuSTa karatI teNIe tene nRtya evu zIkhavyuM, ke te atyaMta manohara nRtya karate hato, paraMtu tenI mAtAmayUrI putra nehathI baMdhAyelI ane karUNu svare bolatI teNe te sthAna na mUkahyuM, tethI lake te lakSamIvatIne kahevA lAgyA ke- tArU ketuka te kadI paNa pUrAze nahI, paNa A bicArI mayUrI mare che, mATe enA putrane chaDI mUkI temanA vacanathI tene paNa dayA AvI gaI. eTale je sthAnathI tene lIdho hatA, te sthAne La mAsanA vana pAmela te mayUra bALakane teNIe mUkI dIdhe. te pramAdathI teNIe seLa varasa sudhI potAnA putra viyegathI vehavA lAyaka evuM moTuM karma bAMgyu. pachI eka divase te darpaNamA pitAnuM svarUpa ane zugAra jetI hatI, tevAmAM tenA ghare samAdhigupta nAmanA sAdhu bhikSA levAne AvyA tyAre tenA patie tene kahyuM ke- A sAdhune bhikSA Apa." ema kahetA tene koI kAraNathI Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pradyumnakumArano janma ane parvabhava. 18 kAI mANase bolAvyuM, eTale te bahAra cAlyA gaye. tyAre "zu zu ema karatI teNIe kaThinAkSara bolIne te maharSine gharathI hAra kahADa, ane tarata dvAra baMdha karI dIdhuM. te niMdAnA karmathI sAtame divasa tene sarva gaLate keha thaze. te duHkhathI virakta thatAM te animA peThI, ane maraNa pAmIne teja gAmamA dhAbInA ghare gadheDI thaI. pharI maraNa pAmI teja gAmamA khAbocIyAnI bhuMDaNa thaI, ane te marIne kutarI thaI, te dAvAnithI maLI ane tenuM mastaka kuTI paDayuM te vedanAthI mArIne bhRgukaccha nagaramAM narmadAnA taTapara durgadhA ane durbhAgA evI kANu nAmanI dhIvara (macchImAra)nI putrI thaI, tenI durgadhane sahana na karI zakavAthI mAta pitAe tene narmarAnA taTapara mUkI dIdho, te anukrame cAvanavatI thatAM niraMtara lene nAvathI pele pAra utAratI hatI. evAmA devage zIyALAmAM te samAdhigama nAmanA vyaSi tyA AvyA, ane rAtre parvatanI jema niSkapa te kAcotsargamAM rahyA. "A mahAtmA AkhI rAta dusaha TADha zI rIte sahana karI zakaze?" e rIte Adra mana thatAM vicAra karIne teNIe te munine khUNethI DhAMkayA. rAtri khalAsa thatA te muninA page paDI. eTale munie paNa tene bhaka jANIne dharma saMbhaLAvyuM. pachI pUrve A maharSine ke kyAMka joyA che" ema lAge vakhata vicAra karI teNe munine pUchyuM, eTale munie tene pUrvanA bhave kahI batAvyA, ane pharI te maharSi velyA ke-sAdhunI niMdA karavAthI tuM ahIM dudhA thaI che. kAraNa ke badhuM barmAnusAre thAya che. mATe tene kSaya karavA yatna kara." A pramANe sAbhaLIne tene jAtismaraNa jJAna thayuM ane pUrvabhave karela sAdhujugupsA (niMda) ne te jANavA lAgI pachI te munine teNe vAraMvAra khamAvyA, ane pitAnI atyaMta niMdA karI, tyArathI te zrAvikA thaI tethI te kapALa munie dharmazrI nAmanI ArthIne te suprata karI. tenI sAthe vicaratA te bahuja sukhI thaI. pachI kaI gAmamAM gAyela dharmazrIe nAyala nAmanA zrAvakane te sopI tyAM ekAMtare upavAsa karatAM, sadA jinapUjAmAM Asakta rahetAM teNIe nAyalanA gharamAM bAra varasa sukhe gALyA. prAte anazana karI, maraNa pAmIne arcyureMdranI paMcAvana pApamanA AyuSyavALI sukhya idrANI thaI. tyAthI cavIne te kRSNanI rukimaNuM nAmanI paTarANuM thaI che. mayUrIne bAlakanI sAthe viyAga karAvavAthI te rukimaNI soLa varasa sudhI putravirahanuM dukha jogavaze " ema sAMbhaLI te bhagavaMtane namIne nArada AkAzamArge thaI vaitADhaya parvatapara meghaTa nAmanA nagaramAM gayA tyA "mahAbhAgye tene putra thaye" ema bolatA nAradano kAlasaMvare AdarasatkAra karyo, ane tene pradyumnakumAra dekhADaze. eTale nArada paNa tene rukimaNunI AkRtine maLate joIne vizvAsa AvatA te vidyAdhara rAjAnI rajA laIne dvArakA nagarImAM gaye, ane kRNAdikane putranA badhA samAcAra Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha 2i- kahI saMbhaLAvyA, tathA rUkmiNIne paNa lakSamIvatInA bhavathI mAMDIne badhA bhava kahI batAvyA. eTale te rUkamaNuM rANIe bhakti thakI aMjali joDI tyAM rahyAA chatAM sImaMdhara svAmIne praNAma karyA. soLa varasanA a te cutanI sAthe samAgama thaze ema AhaMta vacanathI te svastha thaIne rahI prakaraNa 13 muM. pAMca pAMDenI utpatti ane dvipadIne svayaMvara. INa ha ve pUrve zrI RSabhasvAmIne gurU nAme putra hatuM. jenA nAmathI ahIM karukSetra kahevAya che. te kararAjane hastI nAme putra hate. | jenA nAmathI hastinApura thayu. tenA saMtAnamAM anaMtavIya jijara rAjA thaye, tenAthI kRtavIrya ane ane kRtavIryathI subhUma --> cakravatI' thayA. tyArabAda asa khya rAjAo thayA pachI zAMtanu rAjA thaye. tenI gaMgA ane satyavatI be rANIo hatI. gaMgAne gAya nAme putra thaye, ane satyavatIne citrAMgada ane citravIrya nAme be putro thayAM. citravIryanI aMbikA, aMbAlikA ane aMbA nAme strIo hatI. te traNene traNa putro thayA, ke je dhRtarASTra, pAMDu, ane vidura evA nAmathI khyAta thayA. dhRtarASTra rAjyapara beThA, ane pAne zikArane zokha lAgyA vRtarASTra sabala rAjAnA putra, gadhAradezanA svAmI evA zakanI rAjAnI gAMdhArI pramukha ATha henane parahaye. temane dudhanAdika puro thayA ane pAnI kutIne yudhiSThira, bhIma ane ane e traNa putro thayA, tathA bIjI zalya rAjAnI bahena maDhI nAmanI strIne nala tathA sahadeva-e be putro thayA. e rIte A pAce siMha jevA zUravIra vidyAre paNa jemane jItI na zake evA tathA vidyA ane pitAnA bAhubalathI jabarajasta thayA. teo potAnA vaDIla badhu tarapha vinIta, anyAyane dUra karavAmAM tatpara thaI pitAnA leAkottara guNethI prajAjanene pramoda pamADatA hatA. eka divase kAMpilya nagarathI pada rAjAnA dUte AvI, namana karIne pAMDu rAjAne kahyuM ke-"hupada rAjAnI putrI, dhRSTadyumranI bahena ane culanI rANIthI utpanna thayela dropadI nAme kanyA che, tenA svayaMvaramAM daza dazAha, rAma-kezava damadata, zizupAla. rUkima, karNa, duryodhana tathA bIjA paNa mahAbalavaMta ghaNA Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca pAna utpatti 14 rAjAone ane kumArane mArA svAmIe bolAvyA che ane teo AvatA jAya che. mATe tame paNa A devakumAra samAna pAca putra sahita tyAM AvIne te svayaMvara maMDapane zobhA ema sAMbhaLatA pramudita thayela pADurAjA, paca bANothI jema kaMdarpa, tema te pAMca putro sahita tarata kApithapuramA gaye. bIjA paNa rAjAo tyAM AvyA. drupada rAjAe te sarva rAjAone satkAra karyo pachI AkAzamAM grahonI jema te svayaMvara maMDapamA badhA zobhavA lAgyA. have snAna karI kIMmati vepa, mALA ane adabhuta alaMkArane dhAraNa karatI, rUpamA devakanyA samAna evI dvapadI arihaMtane pUjIne sakhIo sahita, sAmAnika devatA samAna rAmakuNudithI alaMkRta evA te svayaMvara maMDapamAM AvI, tyA sakhIe sarva rAjA ne darzAvyA chatA te dvipadI kyA pAca pADa beThelA che, tyA AvI, tyAre teNue anurAga sahita te pAcenA kaThamAM samakAle varamAlA nAkhI. eTale "A zuM?" ema rAjAo tyA Azcarya pAmyA, teTalAmAM keI cAraNajhaSi tyAM AvyA. tyAre kRSNAdi rAjAoe pUchayuM ke-A dvipadInA pAca pati zuM thaI zake?' muni bolyA- "A pUrvabhavanA upArjalA karmane lIdhe nizcaya pAca pativALI thaze. ahIM Azcarya zuM che? kAraNa ke karmanI gati viSama che. te A pramANe - Aja bharatakSetramAM caMpApurIne vize emadeva, samabhUti ane semadata evA traNa bhAI vipra hatA. dhana, dhAnyathI bharapura evA temane anukrame nAgathI, bhUtI ane yakSazrI nAme strIo hatI. teo paraspara premALa hatA, tethI eka vakhate evI vyavasthA karI ke-"badhAe eka ekanA ghare vArA pramANe jamavuM." eTale teja pramANe teo badhA karatA hatA. eka divase emadevanA ghare jamavAne vAre AvyA tyAre nAgazrIe badhuM bhejana taiyAra karyuM. vividha bhojana pakAvatA ajANatA teNe kaDavuM tuMbaDuM pakAvIne zAka karyuM, eTale A kevuM thayuM haze?" te jANavAne teNe jarA cAkhyuM. tyAre "A khAvA lAyaka nathI" ema jANIne tarata ja teNe thukI nAkhyuM. "A vividha dravyothI meM vaghArIne taiyAra karyuM, paNa kaDavuM nIvaDayuM" e vicAra karatI ane manamA kheda pAmatI teNe te zAka gopavI rAkhyuM, ane te sivAya bIjA bhAjanathI kuTuMba sahita ghare AvelA pati ane devarene jamADyA. evAmAM te avasare subhamibhAga nAmanA udyAnamA jJAnavAna dharmaghoSa sUri padhAryA tene dharmaci nAme ziva mAsakhamaNanA pAraNe sema devAdinA gayA pachI somazrInA ghare AvyA. eTale "Ane ja A zAkathI saMtuSTa karU ? ema dhArIne te kaDavI tuMbaDInuM zAka teNe te sunine ApI dIdhuM, tyAre te ziSya paNa "mane apUrva dravya maLyuM ? ema citavatA sthAne AvI, pAtra dekhADavAne teNe gurUnA hAthamAM mUkayuM, gurUe Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha cariM- tenAgaMdhathI jANIne kahyuM ke-"he vatsa! tu mAnuM bhakSA karI, ne maNa pAmIza, mATe ene tarata paraThI de, ane bIje AhAra gAbara samajapUrvaka lAvIne pAchuM kara " e rIte gurUnA kahyA pramANe te muni bahAra nIkaLIne guDha sthAne che. tyA pAtramAthI eka tubabhyane biMdu pote jamIna upara paze. tyA lAgela dIone tene maratI che, tyAre te munie vicAra karyo ke AnA eka biMdagI paNa aneka cha mare che, te ene paraDanA keTalsa ine nAza thaze? mATe huM eka marI jAna bhale, pa ghA ke na mara." ema nizcaya karIne kahyuM evA te munie pita te zAkanuM bhANa karyuM, ane samyaka prakAre AgadhanA karI, samAdhipUrvaka majhu pAmIne sarvArthasiddhanA anuttara vimAnamAM amiTa deva thayA evAmA dharmasUriedharmacine vilaMba kema thaye? te jANuvAne bIjA sAdhuone Adeza karyo hAra jatA temane tene ma pAmela dIThA. eTale tenA jedaradika laI jaIne bahuja khedapUrvaka temane gurUne kahyuM tyAre atizaya jJAnanA upagathI teNe nAgathInuM badhuM duritra potAnA sAdhuone kadI sabhaLAvyuM tethI yAyamAna thayelA grAhu ane sAdhvIoe te rAmadeva pramukha kene kahyuM. ane vATe ghATe tathA cAra ke rAjamA nAgarInuM te duSkarma pragaTa karyuM. tyAre mAma deva vageree tene gharathI bahAra kADhI mUkI, eTalekethI ati niMdA ane nirakAra pAmatI te pApI nAgAthI sarva sthAne duHkhI thaIne bhaTakavA lAgI khAMsI, zvAsa, tAva ane kaDhavira bhayaMkara zALa rogathI pIDAtI te A samAja nakkapaNAne pAmI zudhita ane tRSAtura thatI jIrNa tathA khaMDavayukata ane A dhAra rahita bhaTakatI, te maraNa pAmIne chaThThI naraka gaI. tyAMthI nIkaLIne DherAmAM avatarI tyAMthI maraNa pAmIne sAtamI naragaI, tyAMthI nIkaLIne herAmAM ava tarI. tyAthI maraNa pAmIne sAtamI nagmagaI. tyAMthI nIkaLIne matsyAmAM upanI, pAchI sAtamI narake gaI ane pharI matsyAmAM utpanna thaI ema te pApaNI badhI badhI narakamAM be be vAra gaI, ane tyAthI pRthvIkAyAdimAM anekavAra utpanna thaI akAmanirjarAnAge bahu duSkamane te khapAvyA. ane tyArapachI te Aja caMpAnagaramAM sAgarata zreNInI subhadrA nAmanI strIthI upanna thela sukamA rikA nAmanI putrI thaI, tyAMja mahAdhanavAna evA jinadana nAme sArthavAhahate tenI bhaTA nAme zrI hatI, temano sAgara nAme putra thaye eka divase sAgara dattanA ghara pAsethI jatA jinadatta zreNIe vana pAmelI, ane gharanI uparanA bhAgamAM daDAthI ramata karatI te sukumArikA kanyAne joI, tyAre A kanyA mANa putrane ceAtha che" ema ciMtavane te pitAnA ghare gaye pachI baMdhasahita jinadare AvIne potAnA putrane mATe sAgaradata pAse sukumArikAnI mAgaNI karI. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAca pAMDAnI utpatti. 43 eTale sAgaradatta banyA- A putrI mane prANa karatA paNa vhAlI che. enA vinA huM rahevAne samartha nathI. jo tArA putra sAgara mArA ghara jamAI thaIne rahe, te dhanAdisahita huM tene mArI putrI ApuM.' tyAre 'vicAra karIza' ema kahIne jinadatta potAnA ghare gayA. ane te vAta teNe sAgarane kahI saMbhaLAvI, paNa te teA mAnamAja rahyo. pachI- niSedha na karyo, tethI kabula karyuM, evA nyAyathI tenA pitAe sAgaradattane mATe potAnA putrane gharajamAI tarIke rAkhavA kabula karyuM. eTale te kumArikAnI sAthe ane zreSThIe sAgara kumArane paraNAvI dIdhA, ane teNInI sAthe vAsagRhamAM jaIne te pathArIpara beThA. evAmAM pUrva karmInA vazathI teNInA sparza karatA RgAranI mAphka sakhta khaLatA sAgara mahA kaSTa kSaNavAra tyA rahyo, pachI nidrA karatI tene mUkI, ekdama bhAgIne pAtAnA ghare gayA, ane te kumArI nidrA lai jAgrata thatA patine na jovAthI atyaMta rIvA lAgI. have prabhAte vaDuM varanA dAtaNupANIne mATe subhadrAe dAsI mAkalI, tyAM patirahita ane rUdana karatI sukumArikAne teNe joi, eTale tarata AvIne teNe subhadrAne kahyuM, subhadrAe zeThane kahyu ane zreSThIe peAte jinadattane ThapakA dIdhe. tyAre jinadatte peAtAnA putrane ekAtamAM khelAvIne kahyu kemhe putra ! sujana sAgaradattanI putrIne mUkatA te sArU na karyuM he vatsa ! hajI paNa tuM sukumArikA pAse jA, kANu ke te vakhate me sajjanonI AgaLa AvI pratijJA lIdhI che. tyAre sAgara bAhye huM agnimA pesavAnuM kathula karIza, paNa sukumArIkA pAse have janAra nathI.'A vakhate bhIMtane AMtare rahIne sAgaradatte tenuM vacana sAMbhaLI lIdhuM, eTale nirAza thaine te ghare gayA, tyA sukumArikAne teNe kahyuM- tArApura sAgara virakta che, mATe anya pati zeAdhIne tane karI ApIza ke putrI ! kheda na kara.' ? have eka divase te sAgaradatta zeTha peAtAnI putrInA du:khathI duHkhita thaI gavAkSapara beThA che, evAmAM kara (TIMkarA) ne dhAraNa karanAra, jINuM ane khati vasane paheranAra, makSikAonA parivArathI paravarela tathA bhikSA mAgatA evA eka bhikSukane teNe jo. tene melAvIne zreSThIe tenA karAdi tAnyA; ane snAna leAjana karAvI, caMdanathI cIne teNe tene sukhI karyo. pachI zreSThIe tene kahyuM ke ~~ he vatsa ! tane A kumArikA meM ApI, enI sAthe bheAga bhAgavatAM bhAjanAdimA nizcita thaI sukhe mArA ghare rahe.' A zreNInA kathanathI te bhikSuka harSa pAmIne teNInI sAthe te vAsagRhamAM gayA, ane jItA. teNInA a ganA spa thakI jANe agnie dAjhayA hAya tevA banI gayA, eTale tarataja uThI ekadama peAtAnA vepa laIne te bhAgIja gayA, ane te kumArIkA prathama pramANe valakhI thai gai. tyAre pitAe tene tevI hAlamA joine kahyuM ke' he vatse ! mA tAruM pUrva karmanA uddaya che, khIju kaMI kAraNa nathI. mATe manane sthira rAkhIne ' Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritrasataSathI dAna ApatI mArA ghare rahe." tyAre te ja pramANe te dharmAsakta thaIne dAna ApavA lAgI have eka vakhate tenA ghare gapAlikA vigere sAdhvIo AvI, temane teNIe zuddha anna-pAnAdithI pahilAlI, ane temanI pAse dharma sAMbhaLI pratibodha pAmIne teNe dIkSA lIdhI, tathA caturtha, paNa, ahamAdi tapa karatI te gapAlikA sAthe vicAravA lAgI. koIvAra subhUmibhAga udyAnamAM ravimaMDalane jotA teNe sAdhvIone kahyuM huM ahI AtApanA lauM. tyAre temaNe kahyuM ke he varlsa! sAdhvIone potAnI vasati bahAra AtApanA na kape, ema AgamamAM kahyuM che. chatAM jANe sAbharyuM na hoya tema teNe sumibhAga udyAnamA AvI, sUryamAM daSTi sthApIne AtApanA AraMbhI. evAmAM eka vakhate eka kAmuke (AmIe) potAnA khoLAmAM besArelI, bIjAe jeNIne chatra dharela che, trIje jene vastranA cheDAvatI pavana nAkhI rahyo che, je jenA kezapAza bAdhI rahyo che, ane pAcamo jenA caraNane potAnA khoLAmAM karI rahyo che evI devadattA vesthAne te sukumArikAe joI. tyAre bheganI IcachA jenI saMpUrNa thaI nathI evI teNe evuM vicAruM karyuM ke-A tapanA prabhAvathI AnI jema huM pAca pativALI thAu, tyAra pachI te potAnA gaucamA baha tatpara thaI. eTale AryAe vAryA chatA pagale pagale sAme belatI teNe manamA citavyuM ke-pUrve hu gRhastha hatI, tyAre A AryAe mane bahumAna ApatI ane atyAre potAne vaza thayela bhikSAcArI evI mane eo vAra vAra game tema tarjanA kare che, mATe emanI mAre zI jarUra che?" ema dhArIne te alaga sthAne rahI, ekalI ane svecchAcAriNuM banIne teNe cirakAla dIkSA pALI. prAte ATha mahinAnI salekhanA karI, pApane AlocA vinA maraNa pAmIne sadharma devaleke nava pApamanA Aukhe devI thaI. tyAthI cavIne A drapadI thaI che. pUrvabhavanA niyANAthI enA A pAca pati thayA. emA Azcarya zuM che?" ema muninA belatA gaganamA "sArUM sArU evI vANI thaI, eTale kRSNAdika paNa "A pAMca pati thayA te DIkaja thayuM" ema bAlyA pachI pADavo svayaMvaramAM AvelA teja saMbadhI rAjAonI samakSa mahotsavapUrvaka padIne paraNyA. tyAthI pADurAjA jANe vivAhane mATe bolAvyA hoya tema dazA, rAma-kRSNa, tathA bIjA rAjAoe bahumAnathI pitAnA nagaramAM laI gayA. tyA lAo vakhata temano Adara-satkAra karI dazAha, rAma-kRSNa, tathA bIjA rAjAe rajA mAgatAM temane saMtoSIne pADurAjAe visarjana karyA. pachI pADurAjA yudhiSThirane rAjya Apane paraleke gaye, tenI pAchaLa maDhI paNa potAnA be putra kuMtIne seMpIne paraleke gaI. have pAMDurAjA maraNa pAmatA matsarI, dezalabdha tathA duSTa abhiprAyavALA evA dhRtarASTranA putrae te pADAne mAna na Apyu, duryodhane pAMDavenA Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAMDA caritra. 145 vRddha pradhAna, purAhitAhikane vinayAdithI saMtuSTa karyAM, teNe lAbhathI pADavAne nugAramAM jItI lIdhA. zaratamAM ( dAvamAM ) mUkela temanuM rAjya tathA dropadIne chatIne duryodhane chInavI lIdhA, paraMtu kopathI jenA leAcana lAla thai gayA evA bhImasenathI bhaya pAmatA teNe dropadI pAchI ApI. pachI kAravAthI avajJA pAmI dezathI dUra karAyelA te pAMce pAMDavAe vanavAsa svikArDa, cirakAla eka vanathI khIjA vanamAM bhamIne dazAnI nAnI chhena kuMtI te pAca pADavAne dvArakA nagarImAM laI AvI, divya AyudhathI laDanAra tathA vidyA tathA bAhubalathI jabarajasta evA te badhA prathama samudravijayanA ghare gayA. tyA samudravijaya tathA aAAbhyAdika dazAoe peAtAnI blena .ane bhANajone snehathI bahuja pUchyA, ane satkAra ne sanmAna Apyu, tathA kahyuM ke-- hai mhena ! te bhAyAtothI putrA sahita jIvatI tuM AvIne mane maLI-eja bhAgyanI vAta che.' tyAre kuMtI elI ke-- he baMdhuo ! saputrA paNa huM tyAreja jIvatI rahI, ke jyAre saputra evA tamane meM jIvatA sAMbhaLyA. vatsa rAmakRSNanuM leAkeAttara caritra sAMbhaLatA ha' pAmI temanA darzananI unka ThAthI ahIM AvI chu. ' eTale temaNe manujJA ApatA putro sahita kuMtI hiranI sabhAmAM gai. tyAM rAma kRSNa uThIne tenI sAme AvyA ane bhaktithI namyA. pachI rAmaiviMda ane pAMDavA yathApUrva anyanya AliMgana ane namaskAra karIne yathAyogya sthAne beThA eTale kRSNa melyA. * tame e sArU karyuM ke ahIM potAnA ghare AvyA. tamArI ane cADhavAnI lakSmImAM nizrcaya bhedabhAva nathI, ' tyAre yudhiSThira eklyA hai kRSNa ! jemane tu mAnya che, temanI lakSmI tA dAsI che, tA tane je abhimata ( mAnya ) hAya, temanuM te kahevuM ja zuM ? ke hare ! A amArA mAtRkula ( meAsALa ) ne pavitra karatA evA tAre lIdhe ame vizva ( khadhA ) karatAM pazu vizeSathI mahA alava ta chIe. ' e pramANe vividha vArtAlApathI kuMtI tathA temanA putrane mAna mApIne kRSNe temane alaga alaga prAsAdamAM utArI ApyuM. dazAIe lakSmIvatI, vegavatI, subhadrA, vijayA, ane ti--evI pAtAnI pAMca kanyAe pAMDama vene ApI. cAdaveA, kRSNa ane khalabhadrathI satkAra pAmatA te pAMce pADavA tyAM sukhe rahyA. have mahI jeNe "dhI kaLAe meLavI che ane ceAvanane pAmela evA pradyasna'kumArane jotA savaranI srI kanakamAlA kAmAtura thaI, ane vicAravA lAgI AvA rUpavAna tA kAI vidyAdharAmAM paNa nahi hoya. huM dhArUM chuM ke AvA deva paNa kAi nahi haze, teA manuSyeAnI zI vAta ? mATe pote vadhArela vRkSanA phUlanI jema AnA cAvananuM huM mULa lauM, enI sAthe bhAga lAgavuM, nahi ta ke 19 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '149 zrI temanAya caritra " C mArA janma paNa vRthA che 'ema citavIne te maneAhara vANIthI pradyumnane kahevA lAgI~~ ahIMja uttarazreNimA nalapura nAme nagara che, tyA gaurIvazane niSadha nAme rAjA che, tenI hu putrI ane naiSadhi mArA bhAi che. pitAe gaiArI nAmanI vidyA mane peAte ApI, ane prajJapti vidyA ApIne mane kAlasaMvara paraNyA. mArAmA te atyata rakata hovAthI anya strIne te IcchatA nathI. e vidyA jene siddha che evI mArA khalathI tene A jagata tRNavat lAge che. evI huM anurakta thatA tane varU chu mATe huM subhaga ! tu mArA svIkAra kara. ajJAnathI pazu tu mArA premanA bha ga karIza nahi, ' tyAre pradyumne tene kahyu ahA ! nakhAi jAya, A tu zu bele che ? huM tArA putra ane tu mArI mAtA che. mA kAma ApaNe bannene pApakArIja che. " te khAlI hai sudara ! tuM mArA putra nathI, paraMtu kAlasa varane nijavAlapurathI AvatA rastAmA kAryae tajI dIdhela tuM maLI AvyA. teNe mane ucheravAne ApyuM. tu khIA kAryanA putra che. mATe have nizaMka thaIne yathecchAe mArI sAthe bhega bhAgava, tyAre---- huM strI saTamAM AvI paDayeA 'ema vicAra karaztA te Aye he bhadre ! kAlasa para tathA tArA putrA mane jIvatA kema mUkaze ?' te AlI~~ huM subhaga ! tuM DarIza nahi. mArI pAsethI gArI ane prapti e khane mahAvidyAne grahaNa kara, ane jagatamAM ajayya thA. " pachI akAya tA nahija karIza ' ema manamA nizcaya karIne pra sna eksce-- mane te ane vidyA Apa. pachI tArU vacana mAnIza. 'tyAre kAmA tura teNIe harSa pAmIne tene te e mahAvidyA ApI eTale atizaya puNyanA cALe pradyumne paNa te ane vidyA tarata sAdhI lIdhI. pachI bhegane mATe teNIe pharIne tenI prArthanA karI. tyAre te elyA--hai anave! tu pUrve te mane uchera vAthI kevala mArI mAtAja hatI, paraMtu have teA vidyAdAna ApavAthI tu AcArya thai. mATe A pApa kA mA tAre leza paNa mane kahevu nahi. ' ema tene kahIne pradyumna nagaranI khahAra jai, kAlAmukI vAvanA taTapara humaNA thaIne beThI, ane kanakamAlAe te nathI peAtAnu zarIra traNa sahita karIne moTA kolAhala karI nAce. tyAre A zuM ? " ema utAvaLathI pUchatAM tenA putra tyA AvyA. eTale teNIe temane kahyuM durAtmA, madonmata evA tamArA pitAnA putra svecchAe pASaNa ApanArI evI' mane khIlADAnI jema nakhathI vIMkhI nAkhI che,' ema sAMbhaLatA te madhA kAlAjIkA vAvanA taTapara jaIne smare yApI !? e rIte khelatA te pradyumna upara prahAra karavA lAgyA. 'vidyAthI khalavAn evA pradhuA kAlasa vanA putrAne, kesarI jema mRgalAMne mAre tema lIlAmAtramA mArI nAkhyA. tyAre putrAnA vadhathI krodhAyamAna thayela kAlasa vara tene mAravAne AvyeA. > ' " Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - zrI pradyumanuM caritra 17 eTale vidyAthI utpanna karela mAyAvaDe te prAne tene paNa jItI lIdhuM. tethI kheda pAmela ane kanakamAlAno yathArtha vRttAMta mUlathI mAMDIne kAlasaMvarane kahI saMbha nAthe tyAre pazcAtApa pAmela vidyAdhare pradhunane satkAra karyo ane kanakamAlAne avaguNa jANuMne te manamAM bahuja saMtApa pAmyA. evAmAM nArada RSi pradyumna pAse AvyA. prajJapti vidyAthI jANavAmAM Avela nAradane kumAre pUryo, ane tene paNa kanakamAlAne badhe vRttAta kahI batAvyuM. pachI nArada sImaMdharasvAmIe kahela pradhuna ane rUkamaNane sarva vRttAta pradyumnane kahIne bolyA ke- pUrve tArI mAtAe sapanI satyabhAmAnI sAthe prathama putranA pANigrahaNamA keza ApavAne paNa karyo che, ane have satyabhAmAne bhAvuka putra pANi grahaNa karavAno che, tyAre nArI mAtAne tyAM paNathI hArela potAnA keza ApavA paDaze. keza ApavA nA dukhe tathA tArA vicAganI vedanAthI tuM putra hayAta chatAM te rUkamaNuM ane vazya maraNa pAmaze. mATe tyA AvavAne tuM ekadama taiyAra thA, ane badhAne AnaMdadAyaka nA darzana Apa. kRNAdika badhA madhukanI jema tArA sukha rUpa yazane javAne vAche che,' ema sAMbhaLatA mAtAnA mohathI mahina thayela ghadhanu, nAradanI sAthe pragati vidyAthI banAvela vimAnapara besIne tarata dvAcchA nagarImAM AvyuM. eTale nArade kahyuM--he kumAra ! A tArA pitAnI dvArakA nagarI, jene pite dhanade banAvIne ratnAdikathI bharI," tyAre pradyumna --"he munIvarya! tame ahIM ja vimAnamAM rahe, ke jyAM sudhI dvArakAmAM huM kaMIka camatkAra karU" tyAre nArade hA kahI, pachI AgaLa jatAM pradyumna tyAM satyabhAmAnA putranA vivAhanI thatI dhAmadhuma joI, eTale tarataja tene paraNavAnI kanyAne vidyAthI haTIne neve nAda pAse mUkI, tyAre nArade te kanyAne kahyuM keke varlsa! tuM karIza nahi A paNa kezavane putra che " pachI te manune vAdarAne dhAraNa karanAra purUSa banIne vanapAlakane kahyuM-mArA bhUkhyA vAnarane phalAdika Apo." tyAre te vanapAlake belyA---A bagIcAne ame bhAnukanA vivAhane mATe rAkhe che, mATe tAre kaI balavuM nahIM,"eTale ghaNA dhanathI temane lalacAvIne mane aMdara pesIne vAnara mAraphate te udyAna kulArirahita karAvyuM. pachI te nAmIcA gheDAne vepArI thaine ghAsanA bajAramAM gaye. tyAM dukAnothI pitAnA ane mATe vadhAre ghAsa mAgyuM, paNa prathamanI jema na ApatA evA temane dhanathI lalacAvIne pitAnI vidyAthI badhu tRNurahita karI dIdhuM. pachI te ja pramANe vidyAthI jaLapAna karIne mIThA pANInA sthAne jaLarahita karyA tyAMthI azva khelAvavAnA sthAne AvIne te pote azva calAvavA lAgyA. tyAre bhAnake tene azva joIne pucha -- A azva ne che?" eTale ketukI pradyumane kahyuMA azva mAre che, tyAre bhAvuka Adara sahita belyo-"tuM A De mane Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zrI nemanAtha tri . ." mApa. je tuM enI DImata mAgIza, te vadhAre chatAM tane mApIza, 'pradyumna Alye tu pArakhIne azva le, nahi te vinA paNadhe ane rAjadaMDa thAya pachI parikSA karavAne bhAnuka te gheADApara beThA. eTale vegathI dADhatA te ve tene jamIna para pADyo, pachI gheTA upara savAra thaIne pradyumna ghaNA nagara janone hasAvatA vasudevanI sabhAmAM AvyA, tyAM rahelA sarva rAjA, pradhAna vigerene khuba hasAvyA. pachI te brAhmaNa thayA ane su Mdara svarathI veda bhaNutA te dvArakAmAM peDhI, tyA trivATe ne cAvATe sarvAMtra bhramatAM teNe satyabhAmAnI kubjA dAsIne joI, tene vidyAthI tarataja netaranI soTInI jema sIdhI (sAjI) karI. tyAre te page paDIne ATalI ke tame kyAM cAlyA ? ' pradyumna matsye~~~ jyAM prucchAnuMsAra bhAjana maLaze, tyAM javAnA chuM. ' eTale pharI dAsI eTalI teA mArI svAminI satyabhAmAne ghare cAla, tyA putra vivAhane mATe taiyAra karelA mAdyArdi tane IcchA mujA ApIza. ' tyAre pradyumna te dAsInI sAthe satyabhAmAnA bhavane gayA. tene tArajI dvArapara mUkIne te dAsI satyabhAmA pAse gaI. tyAM satyabhAmAe puchyu ke-- tu kANu che ? ' te khAlI' kubjA chu? satyabhAbhAmAe phI kahyuM ~ tane sIdhI kANe karI ?? tyAre dAsIe brAhmaNane vRtAMta kahI saMbhaLAbyo. eTale satyabhAmA khelI-- te brAhmaNu kyAM che ? ' dAsI belI atyAreja meM tene teNudvAra para besAryuM che. ' tyAre satyabhAmAe hukama karyo ke---- te mahAtmAne tu ahIM laI Ava. ra eTale dAsI tarata doDIne te kapaTI viprane tyAM laI AvI. te AziSa ApIne eThe, tyA satyabhAmAe * huM brAn ! sapatnI rUkamaNI karatAM mane adhika rUpava'tI banAva.' mAyAvipra mA---- kharAkhara rUpatha'tI dekhAya che. zrIjI strIceAmAM kyAya meM AvuM rUpa joyuM nathI,, tyAre satyabhAmA khAlI~~~ huMbhadra ! e tu ThIka kahe che. tathApi mane rUpamA vizeSathI anupama khanAva. ' eTale te ATcA~~~ jo evI IcchA hoya, te prathama sarvAMge virUpa ( kadarUpI ) anI jA. kAraNa ke bhUlathI virUpa thatAM rUpa vizeSa thaI zake. ' tyAre satyabhAmAe puchyu ~~~ zuM karUM !' teNe Adeza karyuM ke- prathama mastaka suDhAva, pachI AkhA zarIre maza cApaDa, tathA jI, khaMDa, malina ane sAdhela vaane paherIne mArI AgaLa Ava ke jethI tane huM rUpa, lAvaNya ane grAbhAgyanI zANAsahita tarata banAvI I. ' eTale svArtha sAdhavA teNe tema paNa karyuM". tyAre te brAhmaNe kahyu ke huM atyAre kSudhAthI pIDita chuM, svastha nathI. mATe zuM karU ' tyAre satyabhAmAe tene jamADavAne mATe sAyAne hukama karyAM, pachI bhAjanane mATe jatA brAhmaNe satyabhAmAnA kAne sabhaLAvyuM ke huM anave ! . huM bhAjana kare, tyA sudhI kuLadevIenI AgaLa tAre 2 * haju lulu hatuM vulu vAdI ' A maMtranA jApa karyo karavA " tyAre satyabhAmA Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pradyumnakumAranuM citra 14 teja pramANe karatI rahI. have jamatAM te brAhmaNe badhI sArI rasoI vidyAnA balathI khalAsa karI eTale satyabhAmA thakI bhaya pAmatI jemanA hAthamAM jaLa pAtra che evI rasAyANIoe tene mahAkaeuTha uTha'ema kahyuM. tyAre teNe kahyuM-hajI mArI bhUkha bhAMgI nathI, jyAM tRpti thaze, tyAM jaIza, ema belate te mAyAvI vipra cAlyA gaye. pachI eka bAla sAdhuno veSa laIne te rUkamaNInA ghare gaye, teNue netrane AnaMda pamADavAmAM caMdra samAna evA tene je tene Asana ApavAne rukimaNa gharanI aMdara gaI, evAmAM te pUrve sthApela kRSNanA siMhAsana upara besI gaye. Asana laI luhAra nIkaLatAM tene tevI rIte beThela joIne visamayathI jenA locana vikasita che evI rUmiNI belI-"kRSNa ke tenA putra vinA ahIM anya koI bese, te devatA sahana kare nahi, tyAre te mAthA sAdhu bolya-amArA tapanA prabhAvathI devatAo kaMI karavAne samartha nathI." pachI teNue pUchayuM ke-ahI tuM zA mATe AvyuM che? teNe kahyuM-meM nirAhAra seLa varasa tapa karyuM. janmathI me mAtAnuM dudha paNa pIdhuM nathI mATe pAraNuM karavAne ahIM Avela chuM, kaMI yathocita Apa, tyAre rukimaNa balI-"he mune ! seLa varasanuM tapa meM kayAM paNa sAbhaLyuM nathI. paraMtu upavAsathI mAMDIne eka varasa paryatanuM tameM sAbhaLyuM che te be -" tAre A vicAra karavAthI zuM? je gharamAM kaMi hoya ane te devAnI je maracha heya, te Apa. je na bane te satyabhAmAnA bhavane jaIza," te bolI ugathI Aje meM kaMI rAMdhyuM nathI. teNe pUchayuM-'tAre khedanuM kAraNa zuM? eTale rukimaNI belI-"putranA viyoge tenA saMgamanI AzAe ATalo vakhata meM kuladevInI ArAdhanA karI. atyAre kuLadevatAone mArA ziranuM balidAna ApavAne taiyAra thatAM Dokyara meM je prahAra karyo, tevAmAM devI bolI ke-"he putrI ! ATalI badhI utAvaLa na kara jyAre A tAre sahakAra (AmravRkSa) akAle paNa pupayukta thaze tyAre tAre putra Avaze" A sahakArane te Aje mAMjara AvI, paNa mAre putra na Avye. mATe he mahAtmana ! lagna rAzi tapAsa ke putrane saMgama mane kayAre thaze." te - je khAlI hAthe hoya temane horA (lagnadirAzi) phaLadAyaka na thAya." tyAre rukimaNa balIhe mune ! bela, tane zuM ApuM?" te bolyo-"tapathI mArI mukha kSINa thaI che, mATe kAjI Apa" eTale kAMjIne mATe te dravya tapAsavA taiyAra thaI, evAmAM pharI sAdhu bole-"huM bahu bhUkhyo chuM. mATe game te dravyathI kAMI banAvIne mane Apa." tyAre te pUrve teyAra karelA modaka laIne kAMi karavA lAgI, paraMtu tenI vidyAnA prabhAvathI agni ja na saLagyuM. eTale tene ciMtAtura jene te bolya-je kAMjI teyAra na thaI zake, te ati sudhAtura mane A mAdakaja khAvAne Apa." tyAre te belI - A modaka kezava vinA Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , the zrI neminAtha cari- bIjAone pace nahi mATe che mune A mAdaka ApIne huM zaSihatyA karavAnI nathI, te bolya-tapanA prabhAvathI mane ajIrNa kaI thatu ja nathI, tyAre zakA sahita miNI tene eka eka modaka ApavA lAgI, ane ApelA badhA mAdakene tarata khAI jatA tene joI vismaya pAmatA te hasIne bolI kahe maha ' tu to mahAbalavAna lAge che." have ahIM pUrve kadA pramANe maMtrajApa karatI satyabhAmAne mANae AvIne kahyuM ke -"he svAminI' keIka parUpe bagIcAne phalarahita, ghAsanI dukAnone ghAsarahita, ane jaLAzane jaLa vinAnA karI dIdhA. vaLI tamArA bhAnu putrane keIe azva ApIne parAbhava karyo, ema sAMbhaLIne satyabhAmAe dAsIone pUchayuM-"te brAhyANa kayA gayela, tyAre dAsIoe tenI jela ceSTA badhI taine kahI saMbhaLAvI. eTale medAtura thaIne IrSyAthI teNI e kimanA keza lAvavAne hAthamAM TapalI ApIne dAsIone mokalI te jaIne rUmiNIne kahevA lAgI-mAninI ! svAminI satyabhAmAe pharamAvyuM che ke tArA keza amane tarata ApIde." tyAre te mAyAmunie te sAbhaLatA temanAja kezothI TapalI bharIne temane satyabhAmA pAse pAchI mokalI. "A zu? ema satyabhAmAe pUchatAM te dAsIe bola-he svAmInI! tane zu khabara nathI? je svAmI te parivAra temA Azcarya zuM ! AthI te bhramita ane kopAyamAna the Ine satyabhAmAe rUkamaNInA bhavanapara hajAma mekalyA eTale te mAyA munie zira ane cAmaDInA chedanapUrvaka temaneja muMDI nAkhyA suMDAIne Avela te hajAmane jotAM vadhAre krodhAyamAna thatI satyabhAmAe jaIne kRNane kahyuM- he nAtha! tame pote rUkimaNInA keza muDAvavAnA jAmIna thayA che. he kezava! te keza ApavAnuM paNa Aje mane apAve tame pote uDI rUmi ne tarata lAvIne muMDI karAve." tyAre vida hasIne be- atyAre te tuM poteja muMDI thaI che. te balI- Aje mazkarIne ADI vALe, paNa tenA keza ekadama mane apA." pachI kRNe mokalela rAma satyabhAmAnI sAthe rukimaNunA bhavane game tyA pradyumna vidyAthI kRSNanuM rUpa vikRdhyuM. tyAre rAma lAthI pAchA pharIne pUrvanA sthAne Avyo tyAM paNa kRSNane joIne te bolyA -A te mazkarI mAMDI che zu? tyA kezane mATe mane ekalI ane te jaIne pAchA ahIM Avye. vadhu ane amane samakAle te lajavyA. ' eTale-- tyA ha ga nathI ema sega da pUrvaka kRNe kahyuM. tyAre A tArIja mAyA che ema bolatI satyabhAmA pitAnA ghare gaI, ane viSNu tene ghera jaIne vizvAsa pamADavA lAgyA. evAmAM nArade AvIne rukimaNane kahyuM - A tAre putra pradyu. tyAre pradhumra paNa deva samAna pitAnuM rUpa Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triI pradyuna kumAranu ca.i 151 pragaTa karIne cirakAlanA duHkharUpa aMdhakAramAM suryasamAna che te mAtAnA page paDyo, eTale jenA dudhanI dhArA vahI rahI che evI rukimaNIe atyaMta sneha pUrvaka ane bhujathI tene bheTI paDI tathA hapazuthI jenA vecana bhIMjAI gayA che evI teNIe tene vAraMvAra zirapara cuMbana karyuM. zrI pradyumne tene kahyuM ke -"he mAta! jyAM sudhI pitAne huM kaMIka Azcarya batAvuM, tyAM sudhI tAre koIne paNa mArI oLakhANa na ApavI. eTale havAkula rukimaNIe tene kaMIpaNa javAba na Ape. pachI te ramaNIne mAyAcamA besADIne cAlatA thaye, zaMkhane pUratA ane lekane bha pamADane te bolyo ke- A huM rukimaNIne harI jAuM chuM, je kRSNa balavAna haiya, te rakSA kare tyAre- "e mUrkha durmati keNa maravAne tejhAra thaye che? ema be hari, zArga dhanuSane uchALate rinya sahita tenI pAchaLa do. pradyumna te senAne bhAMgIne daMtarahitagajanI jema harine zarahita kayAM. are viSNu pAmyAevAmAM tenI jamaNI bhuja pharakI, ekRNe tarata ja balabhadrane jaNAvyuM. tevAmAM nArada AvIne bolyA ke - he kRSNa! rukimaNI sahita A tArA putrane tuM zahag kara. have cutane mAThI vALa" tyAre pradyumna rAma-kRSNanA caraNane parza karatA namI paDaze, te bane atyaMta snehathI vAravAra zira cuMbana karatA tene leTI paDayA. jANe sAceja cAvana utpanna thayela hoya tevA devAnI lIlAne batAvatA tathA tenA manane kapamADatAM evA pradyumnane kezave pharIne pazu parama prItithI AliMgana karyuM. pachI rukimaNa sahita viSNue pitAnA putra pradyumnane kheALAmA besArIne nagarajane atyaMta AzcarthathI jene joI rahyA che evA te savAMDabara pUrvaka dvArakAmAM praveza karyo e pramANe zrI guNatrijayagaNi viracita zrI neminAthanA caritramAM chaThTho parida samAsa Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TAL saptama pariccheda. prakaraNa 14 muM. zAMba kumAranuM jIvanavRttAMta. ve dvArapara sthApela navIna teraNarUpa brakuTIne jaNe viSama karela che evI kAminI samAna te dvArA nagarImA pradyumnanA Agamanane mahotsava pravartamAna thatAM duryodhanane uThIne kezavane vinaMti karI che ke -"he svAmina! tArI patra vadhu ane mArI putrInuM atyAre kaI ra thI gaya che mATe kayAMka tapAsa karo ke jethI bhAkakumAra paraNe" tyAre kazuM bolyA-"huM sarvajJa nathI. je sarvajJa heya. te pradyumnane ke harI gayo, te hakema jANI na zakaze? eTaleprajJapti vidyAthI huM tene jANIne ahIM laI AvIza." ema bolato pradyumna te savayaMvara kanyAne tyAM laI AvyA. pachI viSNue te kanyA ApatAM chatAM "A te mArA bhAInI vahe che ema kahIne pradhu ne teMne grahaNa na karI ane bhAvuka para. have pradyumnanI IcchA na hovA chatAM mahAmahotsava pUrvakakuNe tene vidyAdhara rAjAonI kanyAo paraNAvI. pachI pradyumanane laI AvavAthI upakArI evA nAradane pUcha ne kezava-kimaNIe tene visarjana karyo. have pradAnanI mahA saMpatti tathA zvAghAthI saMtApa pAmatI satyabhAmA kepagrahamAM jaIne eka jIrNa mAMcaDA para paDI rahI. tyAM kRSNa acAnaka jaI caDatAM tene joIne bolyA-"he suSu! tAruM keIe apamAna karyuM che, ke jethI Ama te saMtApa pAme che?te belI-mArUM keIe apamAna karyuM nathI, parata je pradAna samAna ane putra nahi thAya, to nizcaya huM maraNa pAmIza." tene Agraha jANIne kRSNa hariNAmethI devane uddezIne aThThama tapathI paiSatrata lIdhuM, tyAre hari gamethI prA thaIne bolyA-"tamAruM zuM kAma karuM? eTale Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sAMgakumArane janma 15ke. kezave kahyuM - satyabhAmAne prAna samAna putra Apa, hariNAmelI be - je strImAM tAre putranI IcchA hoya, tene A hAra paherAvIne bhagavaje, tethI vAMchita putra thaze." ema kahI te hAra ApIne deva adazya thaze. tyAre kRSNa paNa harSita thaIne samAgamane mATe satyabhAmAne vacana ApyuM. evAmAM prajJapti vidyAe te badhuM pradyumnane kahyuM ane pradAne potAnI mAtAne vinatipUrvaka kahyuM ke -"he mAta! mArA samAna putranI vAMchA hoya te te hAra ." rukimaNI belI--"he vatsa! tuM eka putra vaDeja huM kRtArtha chuM. kAraNake A ratna vAraMvAra kadI prasuti karatI nathI." tyAre pradyumna be -"he mAta! sapanImAM tane kaI vaThThabha che ke jene huM putra ApuM." eTale rukimaNuM belI - he putra! tArA viyegamAM jevI huM duHkhI hatI, tevI pUrve bavatI dukhita hatI. tene bhale tArA samAna putra thAya" pachI pradyumnanI anujJAthI rukimaNue jAMbavatIne bolAvI. pradyumna vivAthI tene satyabhAmA sadaza banAvI ane rUkimaNIe e vAta samajAvIne sadhyA vakhate tene kRSNanA ghare ekalI. tyAM hAra ApIne kRSNa tene sanehathI bhegavI. teja vakhate mahAzukra devakathI keTala cavIne siha svamanA sUcanapUrvaka jAMbavatInI kukhe avataryo. pachI jAMbavatI bahuja harSa pAmIne, potAnA ghare gaI. have samAgamanI IcchAthI satyabhAmA kRSNanA ghare AvI. tene jotAM kRSNane vicAra thaye ke- ahA ! strIonI bhegAsakti keTalI? hajI atyAre ja A gaI ane tarataja vaLI pAchI AvI. athavA te pUrve satyabhAmAnA rUpathI mane keIe chetaryo? te paNa A valakhI na thAya.' ema dhArIne harie tene samAgama karyo. evAmAM satyabhAmAne te rati samaya jANIne mane vizvane vibha karanArI evI viSNunI lerI vagADa. tyAre "A bherI koNe vagADI? ema kulita thaIne kuNe pUchayuM. eTale parivAre kahyuM-pradyumane vagAhi?" te vakhate hari jarA hasIne manamAM vicAravA lAgyA ke nizcaya, eNe ja Aja satyabhAmAne chetarI che. kAraNa ke sapatnIne putra daza sapatnI samAna thAya che. kaMIka bhayarahita saMbhoga karavAthI satyabhAmAne bIkaNa, putra thaze. kharekhara bhavitavyatA kaI rIte TaLatI nathI." pachI prabhAte rUkimaNunA bhavana para jatA janArane te divya hArathI vibhUSita jAMbavatIne joI, ane nirnimeSa nayane jotAM kamane jAMbavatIe kahyuM ke-"he svAmina ! mane kema Ama joI rahyA che? teja huM tamArI patnI chu 'vizu bolyA- "are! A divya hAra tAre kayAthI?' te bolI tamArA prasAdathI, zu pote karela paNa jANatA nathI?.' pachI teNIe siMhanuM svapna kahI saMbhaLAvyuM. tyAre kezave kahyuM ke he devI!, tane pradhAna samAna putra thaze." ema kahIne te cAlyA gayA.' have sa pUrNa mahinA thatAM zubha Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha cari- * avasare jAMbavatIe siMhaNanI jema asAdhAraNa baLane dhAraNa karanAra evA zAMba nAmanA putrane janma Ape te vakhate sArathinA jayasena ane dArU tathA maMtrIne sukuMda e traNe zAbanI sAthe janamyA. satyabhAmAne bhAvuka nAme putra te hatA ane te rIte garbhAdhAnanA anusAra tene bhIrU nAme bIje putra thaye. kRSNanI bIjI strIone paNa bhadrahastAnA baccA jevA mahAbalavata putra thayA. have sArathi. ane maMtrInA putra sAthe zAbamAra vadhavA lAgyo ane anukrame badhI kaLAone teNe-lIlAmAtramAM grahaNa karI lIdhI. eka divase rukimaNae rUkimAMjAnI putrI vaidabhIne pradyumna sAthe vivAha karavAne bheTapuramAM eka purUSane mekare. te rUkimane namIne bolyA- tamone rUkamaNI devI kahevarAve che ke A tamArI vaidarbhI putrI pradyumana kumArane paraNa. pUrve mAre nane viSane ega te devanA baleje ucita thaze. ane have tArA hAthe prAnta ane vaidala bhale cegA thAya tyAre pUrvanA verane saMbhArate kima bolyA- "mArI putrIne huM cAMDAlAmAM paraNAvuM te bhale paNa viSNunA kulamAM te ApanAraja nathI. eTale dUte jaIne vItaka vAta kimaNane kahI saMbhaLAvI. tyAre potAnA bhAIthI apamAna pAmelI te rAtre kamalinInI jema svAna sukhI thaI gaI. evAmAM "he mAta! gAma kheda kema kare che? ema pradyumna pachatA potAnA mananA zalyarUpate rAmano vRttAMta teNue kahI saMbhaLAvyA. te te sAMbhaLI ane chelyA- he mAtA kheda na kara. te mAmA kemaLa vacanathI mAne tema nathI. eTalA mATe ja tuM jyAre paraNI, tyAre mArA pitAe tene u. cita karyuM hatuM. tema huM paNa tena ucita karIne tenI putrIne paraNIzaja-evI huM pratijJA karU chuM ema jhI, zAbanI sAthe uDIne te tarata bhejakapuramAM gaye. tyAM te bane cAMDAlarUpe thaIne kinnaranA jevA svarathI gAtAM temaNe mugalAMnI jema sarva nagarajananAM mana harI lIdhA. tyAre rUkima rAjAe paNa madhura svare gAtA te ane mAyAmAtaMgane bolAvI, pitAne meLAmAM putrIne dhAraNa karatAM saMgIta karAvyuM, ane temanA saMgItathI saMtuSTa thaI saparivAra kima rAjAe temane puSkaLa dravya ApIne pUchayuM-"tame ahIM kayA sthAnathI AvyA che? te tyAame svathakI dvArakA nagarI jevA AvyA chIe ke je geviMda mahArAjane mATe rAe banAvI te sAMbhaLIne harSa pAmatI udabhI e temane pUchayuM- tyAM kaccha kimaNInA putra pradyumnane tame jANe che tyAre zAMba elyA-rUpamAM kAmadeva samAna. pRthvInA alaMkAra ane tilaka samAna tathA mahA balavata evA pradyumna bhArane koNa jANatuM na hoya ?" te sAMbhaLatAM harSa pAmatI dalI rAga cakta ane kAThita thaI. evAmAM kaI madonmata hAthI AlAnatabhane ukheDIne do che ane sarva nagarajanene trAsa pamADavA lAge. vadhAre zuM kahevuM ? samasta Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pradyumnakumAranuM caritra 155 nagarane upadrava karate te tarapha bhamavA lAgyuM, keIpaNa mahAvata tene vaza karI zakaze nahi. tyAre rUkima rAjAe paTala vagaDAvyuM ke-je ke A hAthIne vaza kare, tene huM vAchita ApuM." paraMtu te pahane keIe dhAraNa karyo nahi, eTale zAMba-pradhune tene dhAraNa karyo, ane gIta-gAnathI temaNe hAthIne stabhI dIdhe. pachI te bane pelA hAthI para besIne tene tarata hatizALAmAM laI AlAna staMbhamAM bAMdhI dIdhe. tyAre nagarajanene Azcarya pamADatA te banene rAjae harSathI bolAvyA ane kahyuM ke tamane je IrNa hoya te mAgI le." tyAre temaNe mAgyuM ke-amane A vaidabhI Apa amArI pAse rAMdhanArI koI nathI. te sAMbhalI kupita thayela rUkimae temane nIranI khahAra kahAMDayA. eTale pradhune zabane kahyuM ke rukimaNamAM divase gALe che, mATe vaidezI kumArIne paraNAvavAmAM vilaMba kare ucita nathI." ema pradhune kahyuM, te vakhate nirmaLa zatri zarU thaI? pachI leke nidrAne AdhInuM thatA pradyumna vidyAnAM balathI jyAM videbhI hatI, tyAM prasAdanI sAtamI bhUmie gayo, ane teNe dilInA hAthamAM rukimaNunA snehano banAvaTI lekha occe te vAMcIne vaidabhI prIti pUrvaka bolI "he bhadra! bola, tane huM zuM ApuM?"te che locane mane ta tA AtmArja suprata karI de, jene mATe tArI mAgaNI thaI che te huM poteja pradyumna chuM tyAre-ahe ! daivayoge vidhAtAe sughaTIta ke " ema bolatI vaidarbhIe prItipUrvaka tenuM vacana svIkAryuM. pachI vidyAnA baLathA arina banAvI tene sAkSI' karIne kaMkaNa tathA zveta vastro pahera relAM che evI dalIne pradyumna paraNuM, ane IcchAnusAra vividha virlasathI teNIne bhagavI rAtri khalAsa thatAM te bolyo ke- suMdarI ! huM zAMba pAse jAuM chuM. mAbApa agara parIvAra tane puche, te paNa tuM kaMI bolIza nahi kAra ke tArA dehanA upadravanI meM rakSA karI che " ema kahIne pradyumna cAlyoga, ane vaidabhI bahu ujAgarAthI tathA ratinA zramathI suI gaI prabhAta thatAM paNa jAgrata na thaI. evAmAM tyA tenI dhAtri (dhAva) AvI. tenA kaMkaNadika vivAhanI nizAnI jene zaMkA AvatAM dhAtrie tene uThADIne pUchayuM paraMtu vaidabhI kaMI bolI nahi, eTale te dhAtrIe pitAnA aparAdhane TALavA bhayAtura thaI rUkima rAjA tathA rANIne te vAta kahI saMbhaLAvI, tyAre rAjA-rANue paNa tarata AvIne tene pUchayuM, paNa te kaI bolI nahi, temaNe pragaTa rIte saMga ane vivAhanuM cinha je. eTale rUkima rAjAe raSTa thaIne vicAra karyo ke - "are! A kanyA durAcAriNI, ane kulaTA che. paraNyA vinA paNa koinI sAthe IcchA mujaba kIDI kare che, mATe je A 'kanyA te e DAlAne ApI hata, te ThIka thAta. ema dhArIne roSathI chaDIdAra mokalIne te bane caMDAlene teNe bolAvyA, ane kahyuM ke- A kanyAne tame grahaNa kare ane evA Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 zrI temanAtha caritra sthAne jA ke huM tamane jouM ' nahIM' ema krodhathI khelatA rUkimae temane peAtAnI putrI ApI. tyAre temaNe vaidyane kahyu.. ke-- hai rAjaputrI ! amArA gharanu pANI, ca, tathA DhorI vigerenuM tuM vecANa karIza ? ' tyAre paramArthane jANunArI te mAlI ke deva mane kAma karAvaze te huM avazya karIza. devanI AjJA durla` ya che.' pachI te ane subhaTo tene laIne anya sthAne thayA. ', have rUkima zajA pAtAnI sabhAmA pazcAttApathI rovA lAgyA ke hA vatse ! huM vaidalI ! tu kyAM che? tAza sabaMdha ucita na thayeA. he putrI ! eka garIba gAyanI jema meM' tane ca'DAlanA DhAre nAkhI. kharekhara ! krodhane caDAla kahela che. te satya che vaLI mRtya ta hita vAMchanAra chatAM sarva svajanAe mArA hAthe putrI caDAlAne apAvI. rUkimaNIe pradhumnane mATe putrI mAgI, paNa krodhAya tathA maMdabuddhi evA maiM ApI nahi. vicAra vinA karanAra evA mane dhikkAra che,' ema rAtAM te rUkimae gabhIra vAjIMtranA avAja sAMbhanyA 'A kathAthI ?" ema pUchatA RSikArIoe mAhetI meLavIne kahyu ke svAmina ! pradyumna ane zAkha ane vaidalI sahita nagaranI bahAra vimAna samAna prAsAdamAM dehanI jema beThA che. bhATa, cAraNA ane adijanAthI gavAtA te zreSTha vAjItrathI manAhara evu sagIta-nATaka karAve che, huM prabhA ! tyAMthI nIkaLatA mA nAda ApaNe sAbhaLIe chIe.'e pramANe sAbhaLatAM harSita thayela krima rAjA te tene potAnA ghare Adara-mAnathI laI AvyA tathA bhANeja ane jamAinA snehathI teNe pAne tenI adhika pUjA karI. pachI rUkimanI rajA laI vaidalI tathA zAMba sahita pradyumna dvArakAmAM gayA. tyAre rUkimaNIne atyaMta mAnandanA a krura pragaTyA. navacAvanA vaidabhInI sAthe navIna rati sAthe kAmanI jema vilAsa kaztA nUtana caivanayukta pradyumna tyA sukhe rahevA lAgyA. vaLI zAMkha paNa hemAMga rAjAnI putrI, vezyAe prasavelI tathA apsarA karatAM adhika rUpavatI evI suhAriNI AnI sAthe bahuja mAnadathI bhega vilAsa karavA lAgyA. 7 have kutuhalI ane nitya kriDA karAvatA evA zAMkha bhIrUne mAratA tathA jugAramA ghaNu dhana hazavIne tene apAvatA hatA. : ' dhRtapaNAmA zuMka kahe che isanapanti rAnAna, sanmajyanti paTitA sAnyA paTvIyansa, niyaitAni sAphkta " || ? || atha kanyAe zokavA rAjAe ekavAra le che, pati ekavAra mele che, ane apAya che--e traNe. eka ekavAraja zAya che Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI zAba kumAranu gatri, 157 pachI zAMbe prerelI sArikA belI- "pu rAtre 2 nA ja paritA vaktA gata sahasrapu, dAtA bhavati vA na vA // 1 // artha "kaDa jamA ekAda zUravIra pAke che hajAramA ekAda pati pAke che, daza hajAramAM eka vaktA ane dAtA te thAya ke na paNa thAya." sArikA pharI bIjIvAra belI"3 rane nirmita karo, vidyA 7 ja pati. na vaktA vAkpaTutvena, na dAtA dhanadAnataH // 2 // artha-ba saMgrAmamAM na chatAya tethI te zUra na gaNAya, vivAthI, paMDita na gaNAya, vacana cAlAkIthI vaktA na kahevAya, ane dhananA dAnathI te dAtA na manAya pharI te trIjI vAra bolI- " indriyANA jaye zUro, dharma carati paNDitaH / savArI mada, tAtA mRtaiDamI. che ? artha-"Itine jaya kare te zUravIra, dharma Acare te paMDita, satyavAdI te vaktA ane prANIone abhayadAna ApanAra te dAtA kahevAya." AthI bhIrU eka lakSa hArI gaye, eTale kuNe tene bhaMDAramAMthI ApyuM. bIje divase dhanA saMvAdamAM bhIrU kRSNa-vilepanA karIne sabhAmAM AvyuM, eTale zAbe hiMga ane lasaNa vigerenI durgadhathI tene jItI lIdhe, tethI te be lakSa hArI gaye. trIje divase alaMkAranA saMvAdamAM kRSNanA alaMkAra paherIne bhIra sabhAmAM AvyA, ane zAMe Idra Apela zrI neminAthanA bhUSaNa paherIne tene jItI lIdhe, tyAre traNa lakSa hArI gayA, te kRNe ApyA pachI kuNe lIrUne zikhAmaNa ApI. jugAranA vyasanathI hArI jatAM tene harie vAryo, chatAM zAbanI sAthe ramatAM zIkhe tene kuTayo, tethI retAM rotA jaIne satyabhAmAne teNe kahyuM, tyAre teNue kRSNane pharIyAda karI. eTale, kezave zAbanuM badhuM ceSTitA jALavatIne kahI saMbhaLAvyu. tyAre ja bavatI belI ke - "ATalo vakhata zabane meM durvinIta sAMbhaLe nahatuM. te atyAre zAmATe upalabha Ape che?" tyAre vipazu bolyA-"siMhaNa sadA potAnA putrane bhadra ane sAmya mAne che, paraMtu te bAlakanI paNa kIDAne te hAthIAja jANe che. mATe Aje tenI kaMika ceSTA tane batAvuM." ema kahIne te bharavADa banyA ane jALavatIne bharavADaNa banAvI. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 zrI neminAtha cari- pachI te bane gorasa vecatAM dvArakAmAM praveza karatAM, niraMtara svecchAcArI evA zAmakumAranA jovAmAM AvyA. eTale teNe kahyuM- he bharavADaNa ! Ava, mAre gerasa kharIda che ema sAMbhaLIne te zAbanI pAchaLa gaI, ane te bharavADa paNa tenI pAchaLa gaye pachI zAMba eka devakulamAM peThe, ane tene teNe aMdara bolAvI eTale te bolI ha tyA AvanAra nathI. ahIM ja mane mUlya ApI de tyAre ahIM tAre avazya AvavuM paDaze ema kahI teNIne hAthamAM pakaDIne latAne jema hAthI tANe tema tANavA lAge evAmA bharavADe tarata tene kahyuM- are ! tu mArI strIne kema pakaDe che ema belatA bharavADe tene khuba mAryo pachI te bane jAMbavatI ane kRSNa pragaTa thayA tyAre potAnA mAta-pitAne joIne zAba lajajAthI mukha chupAvIne nAzI gaye. eTale harie jAMbavatIne kahyuM-putranI dRSTA tArA jevAmA AvI ? have bIje divase kRSNa jabara stIthI tene laI AvatA te zAMba eka khIlI ghaDato AvyA. ane kRSNa pUchatA teNe kahyuM ke--kAlanI vAta Aje je kaheze, tenA mukhamAM A khIlI nAkhavI, eTalA mATe huM ene ghaDuM chuM. tyAre kRSNa zeSa sahita-- are! tuM nirlajja kAmane vaza thaI svecchA pramANe game tema vividha ceSTA karyA kare che ema kahIne zAbane pitAnI nagarIthI bahAra kahADI mUka, ane pradyumna te aMtarathI nehI che tethI pUrva janmanA paNa baMdhu evA jatA zabane teNe prakRti vidyA ApI. tyAra pachI bhIrakane madatA (mAratA) pradyumnane satyabhAmAe kahyuM- are ! zAMba jevA durmuddhi! tuM paNuM nagarIthI kema nIkaLI jatuM nathI ?"te - kyA jAuM? tyAre te bolI-mazAnamAM jA. eTale teNe -"mAre kyAre AvavuM- ema pUchatA teNuM krodhathI belI-"jyAre zAbane hAthamAM pakaDIne huM ahI laI AvuM, tyAre tAre AvavuM. teNe kahyuM-'jevI mAtAnI AjJA - ema kahI pradyumna zamazAne gaye ane zAMba paNa bhamate bhamate tyAM AvI caDyo tyAM te ane smazAnamAM balAtkArathI bahuja dAhazuka(bALavAnuM TANuM) laIne nagarInA muMDadAM bALavA detA hatA - have satyabhAmAe pitAnA bhIrU putrane mATe rUpavatI navvANuM kanyA meLavI, ane prayatnathI hajI eka kakyAre te IcchatI hatI evAmA pradyumna te prajJapti vidyAthI jANIne senA vimuvI ane pite tarataja jitazatru nAme rAjA thaye.tathA zAkha devakanyA samAna tenI kanyA thaI. te sakhIo sahita ramatIlIrunI dhAtrInA levAmAM AvI. te jANIne teNIe tarata satyabhAmAne jaNAvyuM. tyAre satyabhAmAe mANasa mokalIne jitazatru pAse te kanyAnI mAgaNI karI. tyAre te bAlyA ke--je satyabhAmA ene hAtha pakaDIne dvArakAmAM praveza kare, te huM kaLyA ApuM vaLI vivAha vakhate eNune hAtha je satyabhAmA bhIrUkanA hAtha Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zAlakumAranuM caritra 159 upara karAve, te mArI putrI bharUkane maLe." ema sAMbhaLI te purUSe jaIne badhuM satyabhAmAne kahI batAvyuM. eTale kanyAnI AzAe satyabhAmA tema kabula karIne tenA sainyamA gaI. tyAre zAMba prajJaptine kahyuM ke satyabhAmA ane tene parivAra ane kanyArUpe juve, ane bIjA loke mane zAbarUpe juve." prajJapti vidyAe te pramANe karyuM, eTale satyabhAmAe jamaNe hAtha pakaDIne zAbane kArakAmA praveza karAvyuM, ane bhInA vivAha mahotsavamAM te tene laI AvI te joIne nagarajane ane strIo bolI ke- ahA! Azcarya ahA ! camatkAra!" pachI zAMba satyabhAmAnA ghare gaye. tyA manahara buddhivALe te bhIrUnA jamaNa hAthane upara rahela potAnA DAbA hAthathI pakaDIne ane jamaNA hAthe navANu kanyAonA hAtha samakAle pakaDIne te vidhipUrvaka agnine pharavA lAgyuM. tyAre zAbane jotAM kanyAo ataramA vicAravA lAgI ke -"amAre samAna pati evA tamAre puNyanA cage vidhAtAe ega karI Ape." have vivAha khalAsa thatA zAMba te strIonI sAthe vAsabhavanamAM game tyAM AvatA bhIrUne zAbe bhrakuTIne bhaya batAvIne bhagADI mUkateNe satyabhAmAne jaIne kahyuM, paNa vizvAsana AvatAM pite tyAM AvIne teNe zAMkhane dIThe. zAbe tene praNAma karyA have te krodha karIne belI ke-he dhRNa! tane ahI koNa lAvyuM che?" zAMba be -"he mAta! ahI mane tuMja laI AvI, ane te ja kanyAonI sAthe pANigrahaNa karAvyuM, ahIM sAkSI tarIke dvArakAnA badhA macastha leka hAjara che." zAbanuM AvuM bolavuM sAMbhaLI satyabhAmAe tyAM AvelA lekane pUchayuM, eTale te bolyAhe devI! tu kepa na kara teja zabane praveza karAvyo ane ame badhAnA dekhatAMja te ene kanyAonu pANigrahaNa karAvyuM. tyAre -kapaTI, kapaTIne putra, kapaTIomAM vasanAra, kapaTI mAtAthI janmelA evA te mane kanyArUpe AvIne chetaryo'- ema krodhathI belatI satyabhAmA potAnA ghare gaI. pachI badhA lokonI samakSa kaNe pite te kanyAo zAbane ApI, ane jAbavatIe me occhava karyo. have vasudevane namavA gayela zAba che - he tAta! tame to pRthvImAM bhramaNa karIne lAMbA kALe strIone paraNyA ane huM te bhramaNa karyA vinA ekaja ThekANe ekI sAthe navANuM kanyAone paro. ema tamArI ane mArI vaccenu meTa aMtara pragaTa dekhAI AvyuM " tyAre vasudeva bolyA-are ! kuvAnA dekA samAna zAMba ! pitAe kahADI mUkyA chatA tu ahIM cAlyA Avyo, mATe mAnahIna evA tane dhikkAra che! ane huM bhAInA apamAne vIravRttithI nIkaLe tathA sarva deza ane parvatamAM ammalita bhaye, vaLI bahu kanyAone paraNa. pachI yathA avasare maLelAM A bAMdhavoe Agraha karyo tyAre huM ahIM AvyuM, paraMtu tArI jema Agraha vinA nirlajaja thaIne pitAnI meLe huM AvyuM nathI.' eTale zAlakumAre pote karela pUjyanuM apamAna jANune aMjali jeDI, praNAma Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16e. zrI neminAtha caritra- karIne ucathI pitAmaha vasudevane kahyuM "he tAta! A badhu meM ajJAnathI kahyuM. A mArU du"ceSTita tamAre khamavA gya che. Apane guNee karI leAkottara che." e rIte zAbe pharI pitAne page lAgIne pitAne aparAdha khamALe, e rIte pitAnA balathI harine jItanAra evA pradyumna samAna,vidyAdhara bAMdhayukta, kSamA gamana karanAra kSaNavAramA zreSTha navAjI kanyAone pragaTapaNe paraNanAra, lIlAvata janamAM preDhi, asAdhAraNa guNenA sthAnarU5, ane saMsArasukhene bhAgavate e zAbakumAra eka devanA jevuM lAgatuM hatuM. ' e pramANe zrI guNavijaya gaNi viracita zrInemInAthacaritramAM saptama pariccheda samApta thaze. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTama pariccheda. prakaraNa 15 muM. jha prativAsudeva jarAsaMdha ane zizupAlane vadha. - ve yavanapathI jalamArge mahAbhAMDa (karIyANa) laIne keTalAka ve pArI vANIyA te dvArakA nagarImA AvyA. temaNe tyAM bIjI badhI vastuo vecI, paraMtu mahAkiMmatI ratnakaMbalene teo vecI zakyA. je nahi. eTale vizeSa lAbhane IcchatA te rAjagRha nagaramAM gayA. tyA vasanArA vepArIo AgaLa thaIne temane jarAsa dharAjedranI chavayazA putrInA ghare laI gayA. tyAM temaNe jIvayazAne ukAlamAM zItala, zIyALAmA garama tathA kemaLa rAmavALA evA ratnakale dekhADyA, eTale te ratnakaMbalenI teNae ardha kIMmata karI, tethI te te pikAraja karavA lAgyA ke-"ame dvArakAne mUkI ahI adhika lAbhanI IcachAthI AvyA chIe." tyAre jIvIzAe temane pUchayu- e dvArakA nagarI kaI? ane tyA rAjA koNa che?"te vANIyA bolyA "samuhe Apela sthAnamAM devoe navIna eka dvArakA nagarI banAvI che. tyAM devakIne vasudevane putra kuNu nAme rAjA che. te sAMbhaLatAM chavayazA tarata mahAzokAtura ane hRdayamAM zalyavALI banI rUdana karatI belI ke hA hA ! mArA patine mAranAra hajI jIve che ane pRthvIne bhagave che, jIva zAne tevI hAlatamAM jaIne jarAsaMdha rAjAe revAnuM kAraNa pUchayuM. eTale teNue kRSNane vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM. pachI Ajali jeDIne te bolI ke "he tAta! mane rajA Apo Ajeja huM agnimAM praveza karIza, ane mArI pratijJAne pUraNuM karIza have huM jIvanAra nathI " tyAre jarAsaMghe kahyuM- he putrI! tu rUdana na kara. A hu kasanA zatrunI mAtA, Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1dara zrI neminAtha caritrabahena ane strIone jarUra revarAvIza. " pachI have jagata cAdavarahita thaI jaze.' ema kahI magadhapati jarAsaMdha pradhAnoe vArthI chatA satvara prayANa karavAne sarva senAne hukama karyo. te vakhate mahAbalavaMta sahadevAdika putra, balavAmAM agresara caMdigaja, zizupAla, mahA parAkramazALI hiraNayanAbha rAja, tathA se bhAIonA balathI garvii ane saMgrAmamAM AgaLa paData bhAga lenAra e kuruvaMzI duryodhana rAjA, vadhAre zuM kahevuM? bIjA paNa ghaNA rAjAo tathA hajAre sAmate pravAha ke nadIo jema samudrane maLe, tema jarAsa dha mahArAjane AvIne maLyA. have prayANa vakhate mastakaparathI mugaTa paDI gaco, hadayaparathI hAra tUTI gaye, DAbI AMkha pharakavA lAgI, vasanA cheDAthI tene paga khalanA pApe, AgaLa chaka thaI, mahAbhISaNa kAla bhujaMga ADe utaryo, bilADo AgaLa thaIne garca, tenA mahAna hAthIe viTA-pesAba karyo, vAyu pratila thaye, gIdha pakSIo AkAzamAM bhamavA lAgyA, e rIte Asa janenI jema anya paNa ghaNuM animitta ane apazukana nathI azubha uttarakAla sUcita thayA chatAM jarAsaMdha prayANuthI jarApaNa pAcho na ho, mane mAtrathI paNa te aTaka nahI. sencethI uThela rajanI jema atizaya kolAhalathI sarva dizAone pUrate, atyaMta brAMta thayela hiMga janI jema mitalane kapAvate, kUra pratijJA karanAra, gaMdhahastIpara ArUDha thayela, tathA mahAbalavAna e jarAsaMdha rAjA pazcima dizA tarapha cA. tyAre jarAsaMdha rAjAnA AvavAnA samAcAra kalikadhalI nArade ane cazyAe tarata jaIne viSNune kahI saMbhaLAvyA eTale agninI jema sarva tejanA eka sthAnarUpa kRSNa paNa bhaMbhAnA tAnapUrvaka prayANa karavAne taiyAra thaye. tenA nAdathI sarva yAda ane rAjAo ekaThA thayA. jema suSAghaMTAnA ghoSathI sAdharma devalokamAM badhA devo bhegA thAya. have teomA samudranI jema atyata dudha e samudravijaya rAja sarva rIte sajaja thaine tyAM Avye, tenA A putre paNu-mahAnemi, satyanemi, daDhanemi, sunemi, tIrthakara zrI ariSTanemi, jayasena, mahIjaya, tejasana, naya, megha, citraka, tama, zvaphalaka, zivanaMda, ane vizvaksena-badhA meTA ratha sahita AvyA, samudravijayane nAne bhAI, virIe jenA baLane kSema na pamADe e akSezya tyA Avye, yuddhamA bahAdUra tene uddhava, dhava, Rbhita, mahAdadhi, anidhi, jalanidhi, vAmadeva ane dahavata--A ATha putro tyA AvyA. hitamita paNa tyAM AvyuM ane tenA umiyAna, vasumAna, vIra, pAtAla ane sthira e pAca putro tyA AvyA, have sAgara ane tenAniSTha 5, kaMpana, lakSamIvAna, kesarI, zrImAna, tathA sugAta-e cha putro tyAM AvyA. himavanuM ane tenA vighusmabha, ga dhamAdana ane mAlayavAna-e traNe Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prativAsudeva jarAsaMdhane vadha 163 page tyAM hAjara thayA. have acala ane tenA-maheM, malaya, saNA, giri,zaila, naga tathA bala-e mahAbalavaMta sAta putro tyAM AvyA. dharaNu ane tenAkarkoTaka, dhanaMjya, vizvarUpa, vetasukha, ane vAsuki e pAMca putro AvyA. pUraNa ane tenAdapUra, dukha, durdaza ane durdhara, e cAra putre tyAM dAkhala thayA. abhicadra nava dazAI ane tenA-caMdra, zazAMka, caMdrAbha, zazI, sema ane amRtaprabhae cha putro tyAM hAjara thayA. have devendra samAna balavAnuM e dazame dazAhe vasudeva tyAM AvyA. ane tenA balavaMta ghaNA pure tyA AvyA. temanA nAma A pramANe-vijayasenAnA akara ane kUra-e be, zyAmAnA be javalana ane azanivega, gaMdharvasenAnA traNa-sAkSAta agni samAna vAyuvega, amitagati ane mahekagati, maMtrIsutA pAvatInA-siddhArtha, dArUka ane sudArUe balavaMta traNa putra, nIlathazAnA siMha ane mataMgaja-e be putra semazrInA nArada ane marUdeva e be putra mitrazrIne sumitra, kapilAno kapila, padmAvatInA paddha ane kumuda-e be putra, azvasenAne azvasena, puMDrA , 2nAvatInA nagarbha ane vajIkhAhu-e be putra,sAmarAjanI putrI sAmagrInA be caMdrakAMta ane zaziprabha, vegavatInA be-vegamAnuM ane vAyuvega, madanagAnA traNe lekamAM prakhyAta balavaMta-anAvRSTi, dahamRSTi ane himaNie traNa putra, baMdhusatInA baMdhuNa, ane siMhasena-e be putra, piyaMzusuMdarInA saMgrAmamAM ziradAra zilAyudha, prabhAvatInA gaMdhAra ane piMgala-e be putra, jarArANInA jahumAra ane vAhalIka-e be putra, avaMtidevInA sumukha ane durmukha-e be putra, rohi NInA traNa mahAbalavata rAma, sAraNa ane viduratha, bAlaca dvArA vajadaMSTra ane amita prabha e be putra-e badhA raNAMgaNamAM hAjara thayA. have rAmanA ghaNu putro hatA, temAM mukhya A pramANe -umUka, niSadha, prakRtivruti, cArUdatta, va, zatrudamana, pITha, zIdhvaja, naMdana, zrImAna, dazaratha, devAnaMda, AnaMda, vipratha, zAMtanuM, pRthu, zatadhanuM, naradeva, mahAdhatu, daDhadhanvA --A badhA yuddhane icchatA tyAM dAkhala thayA. tathA kezavanA putronAM nAma A pramANe bhAnu, bhAbhara, mahAbhAnu, anubhAnu, bRhaduSyaja, anizikha, vRSa, saMjaya, akaMpana, mahAsena, dhIra, gaMbhIra, udadhi, gatama, vasudharmA, prasenajita, sUrya, caMdravama, cArUkRSNa, sucArU, devadA, bharata, zaMkha, pradyumna, ane zAMba evA bIjA paNa jayanA abhilASI mahAbalavaMta hajAro putra tyAM sa grAmamA sajaja thaI gayA. have ugrasena tathA tenA-dhara, guNadhara, zaktika, durdhara, caMdra ane sAgara-e putro paNa tyAM AvyA. je rAjAne kAko zAMbana ane tenA mahAsena, viSamitra, ajAmitra ane dAnamitra-e putro AvyA. mahAsenane putra suSeNa, viSamitranA hadika, sini ane satyaka, hadikanA kRtavarmA ane daDhavamAM satyakane yuyudhAna ane yuyudhAnane gaMdha Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 zrI temanAtha tri ---- nAme putra e adhA tyA AvyA. dazAonA bIjA putrA, rAma-kezavanA ghaNA putrA, pitAnI bahenanA tathA vhenAnA mahAkhalava taputrA tyAM sa'grAmamA sajja thai gayA. pachI koSNuki nimittiyAe batAvela zubha divase jenA dArUDha sArathi che nimitta evA dhvaja thapara ArUDha thaI sarve yAdavAnA parivAra sahita, zubha ane zubha zatrunAe jenA caitsava kharAkhara sUcavela che . evA kRSNa mahAnaredra izAna khuNA tarapha cAhyA sagrAmadakSa kezava peAtAnI nagarIthI pIstAlIza ceAjana AgaLa jaIne sinapallI gAmamAM maTakI rahyo jarAsa dhanA sainyanI A khAtu cAra caiAjana kuSNunu sainya rahetAM tyAM keTalAka khecA AvyA, teee samudravijayane namIne kahyuM ke he rAjana ! ame tArA bhAI vasudevanA guNune tAme chIe. jemanA kuLamAM bhagavAna zrI ariSTanemi jagatanI rakSA ane kSaya karavAmAM samartha che, mA rAma--kezava asAdhAraNa pAkramI che, pradyumna, zAMma vigere A karA pAtrA che, evA tamAne sagrAmamA bIjAnA sahAyanI zI jarUra che ? tA paNa avasara jANIne ke tamArI bhaktithI AvyA chIce. mATe amAza lAyaka kaMIka kAma pharamAve. huM prazne ! amane tamArA sAmatavarga mAM gaNI lejo.' eTale bhale bahu sArI vAta che' ema zajAe kahyuM, tyAre teo pharIne khelyA ke he rAjana ! A jazasa dha rAjA te mAtra kRSNane paNa tRNumAtra che, paraMtu vaitADhya parvata para jarAsa dhanA tAbedAra vidyAdharA che, tee jyAsudhI ahIM AvyA nathI, tyAMsudhI amene temanA tarapha javAnA hukama mAA, ane amArA senApati, pradyumna--zAma sahita tamArA ladhu AMdhava vasudeva thAe ema thatAM te jInAceja ' e pramANe sAbhaLI samruddhavijaya rAjAe kRSNanI AnAthI pradyumna-- zAMkha sahita vasudevane te vidyAdharA sAthe mAlyA tyAre zrI ariSTanemie janmasnAtramAM davAe AMtu dhela zavANI ASadhi vasudevane ApI. - have bIjA maMtrIonI sAthe AAvIne haMsa nAme matrIzvare jarAsa dhanevicArapUrvaka A pramANe kahyu ~ hai svAminAM purve tAza jamAI kaMse vagara vicAryuM karyuM, tethI te tenuM phaLa pAmyA. kAraNa ke matra ( vicAra ) zakti vinA utsAhazakti ane prabhuzakti pariNAme hR nIvaDe che. huM pasA ! zatru kru la ke samAna hAya, chatAM tene pAtA karatA adhika gaNavA--evI nIti che. tA pachI A mahAbalavAna kRSNe je peAtAnA karatA adhika che--tenI tA vAtaja zI karavI ? vaLI pAhiNInA svaca vA dazamA dazA vasudeve tamArA rAjAone adhakAramAM nAkhI dIdhA te tame pote joyuM che, te vakhate vasudevane jItavAne koIpaNa samatha na thayA. tenA moTA bhAI samudravijaye tArA sainikAne macAvyA hatA, te visaravu joitu nathI. vaLI vratamAM koTi dravyanA jayathI tathA tArI putrIne na Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prativAsudeva jarAsane vadha. 165 jIvitavya ApavAthI jANavAmAM Avela vasudevane mAryA chatAM potAnA prabhAvathI te mu nahi have atyAre te tene rAma-kRSNa mahAbalavata be putro thayA che, te mane ATalI badhI vRddhine pAmyA ke jemane mATe dhanade kAskA nagarI banAvI, e mahAzuravIra ddhA che, mahArathavALA pAMca pAMDee paNa saMkaTamAM jemanuM zaraNa svIkAryuM. vaLI jANe bIjA rAma-kRSNa hoya tevA zAMba ane pradyumna temanA be putro advitIya parAkramazALI che. temaja bhIma ane arjuna pitAnA bAhubalathI camane paNa bIvarAve tevA che. have bIjA ghaNu yoddhAo kahI batAvavAthI zu? temA eka ariSTanemi potAnA judaDathI pRthvIne lIlAmAtramAM svAdhIna karavAmAM samartha che he prabho! magadhAdhIzvara ! tamArA sencamA te zizupAla ane rUjhima agresara che, paNa temanuM baLa te rUkamaNanA haraNa vakhate balabhadranA saMgrAmamAM dekhAI AvyuM. kurUvazI duryodhana tathA gaLAdezane zani rAjA e bane te kutarAnI jema chaLathI baLa batAve tevA che, emanI vIra purUSomAM gaNanA nathI te prAmane zaMkA thAya che ke kRSNanA sinyamA te mahArathavALA kare game subhaTe che, temAM A agadezane svAmI kahyuM paNa sAgaramAM loTanI muDI samAna che, yAdava sencamAM nemi, zama ane kezava e traNe mahAyoddhA che ane tArA pitAnA lazkaramA te tuM ekaja mahAbalI che, tethI ane sainyamAM moTuM aMtara raheluM che. je samudravijayanA putrane agratAdika idro paNa bhaktithI namaskAra kare che. te zrI ariSTanemi sAthe laDavAne utsAha paNa keNa kare? tathA asuranI jema kuNunA adhiSThAyaka devee chaLa karIne tArA kAlakumAra putrane pADyo tethI tArUM devavimukha che- ema samajI leje. A yAda balavata chatAM nyAyane pramANa karatA mathurAnagarIthI bhAgIne dvArakA garImAM gayA, paraMtu te vize ! te te lAkaDInA prahAravatI milamAMthI kahADela sarSanI jema bolAvela kRNa tArI sanmukha Ave che, paNa pitAnI meLe A nathI ema badhA jANe che. eTale chatAM magadhAdhipati! enI sAthe tAre yuddha karavu egya nathI. tuM je laDavAnuM mAMDI vALIza, te kRSNa pite pAchA pharIne pitAnI nagarI tarapha jaze " A tenAM vacanothI krodhAyamAna thayela ardhacI jazasadha che ke- are durAzaya kapaTI yAdavee kharekhara tane bhedI nA che zatrabalane batAvatA tuM mane bIvarAve che-te vRthAja che are kAyara zIyALavAnA avAjathI siha kadi bIe khare? re tumane ! saina dharIne tuM tArA sukhane adazya karI le. A ekalo ja huM potAnA balathI gAvALAnA balane bharamIbhUta karI nAkhIza, saMgrAmathI nivana karanAra A tArA manorathane dhikkAra che ! " evAmAM bhika maMtrIe tenA bhAvane anusaratu vacana kahyuM-atyAre prApta thayela saMgrAmane avasara tamAre javA na de, sa grAmamAM sAmela mANasenuM maraNa thAya te paNa sArU, kAraNake te yaza ApanAra che paraMtu saMgrAma vimukha thatA purUSetu Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritrajIvita paNa vRthAja che, he prabhA! A nyAya che, ApaNuM senyamA cakarananI jema ajeya cakabUha racIne samIpe Avela zatrunyane ApaNe haNIzuM." AthI jagasaMdha sateSa pAmIne tene sAruM sArU ema kahyuM ane cakravyuha (maMThalAkAra sanya)ne mATe mahAbalavata senApatione teNe hakama karyo, eTale potAnA svAmInA hukamathI haMsaka ane bhika pradhAna tathA bIjA senApatioe senAne maDalAkAre goThavI tyA hajAra ArAvALA cakramAM pratyeka Are eka eka rAjA beThe. te rAjAomA darekane se hAthI, be hajAra ratha, pAca hajAra ave ane mahA balavata soLa hajAra padAtio hatA, tathA cakranAbhinA gherAvavAmA savA cha hajAra (625) rAjA hatA, tathA cakranA madhyamAM adhika pAMca hajAra rAjAo sahita magadhAdhipa jarAsaMgha beThe jarAsaMdhanI pAchaLa gAMdhAra rAjA, ane sAdhava gajAnuM senTa hatu, jamaNI bAju se kAra hatA, DAbI bAju madhya dezanA rAjAo beThA, AgaLa senApati e hatA, ane mAre zakaTayUha sahita pacAza rAjAo cakranAbhinI saMdhi sapiyara hatA. caturvidha senA judI kavAyatathI vacavacamA ubhI rahI senApatio ane mahAbalavata rAjAe cakacUDathI hAra paNa citra vyuha racIne ubhA rahA. have jarAsa dha rAjAe satyapratijJAvALA, mahAbalavaMta, mahAbhuja, vividha saMgrAmanI kuzalatAthI vikhyAta, tathA kezalAnagarInA nAyaka evA hiraNyanAbha rAjAne te cakravyuhanA senApatipadapara nImyA, tyAre mUrya asta thaye. have yAdavee rAtre cakabUhanI barAbara tathA zatruone dudha evA garUDa cUhanI goThavaNa karI e vyuhanA sukhapara mahA tejasvI ardha kaTi kumAre hatA, ane mokhare rAma ane ghaNu hatA, akrUra, kumuda, pava, sAraNa, vijayI, jaya, jaratyumAra, sumukha, dasRSTi, vidaratha, anAdhRSTi, durmukha, ane sumukha-e vasudevanA putra lakSaratha-sahita kRSNanA prakarakSaka hatA ane temanI pAchaLa koTiratha sahita ugrasena rAjA hate tenA paNa pRi rakSaka tarIke tenA cAra putro hatA putrasahita ugrasenanuM rakSaNa karavAne tenI pAchaLa-dhara, sAraNa, ca, dudhara, ane satyaka- e rAjAo hatA have jamaNI bAju mahAbhuja samudravijayarAjA potAnA bhrAtAo tathA temanA putro sAthe hate mahAnemi, satyanemi, daDhanemi, sunemi, ariSTanemiprabhu, vijayasena, megha, mahIjaya, tejasena, jayasena, jaya tathA mahAti-e kumAre samudravijayanI pAsamAM hatA, temaja pacIza lakSaratha sahita rAjAe putronI jema sasuvijaya gajAnA pAzvavatI hatA. ane DAbI bAjue rAmanA putra, tathA mahAyoddhA yudhiSThira pramukha pADa hatA, umUka niSadha, zatrudamana, prakRtivruti, sAtyaki, zrIdhvaja, devAnaMda, AnaMda, zAtanu, zatadhanvA dazaratha, dhava, pRthu,viprathu, mahAdhatu, daDhadhavA, ativIrya ane devana dana-e pacIza Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prativAsudeva jarAsaMdhane vadha. lakSa 2thI paravArelA tathA kairAne vadha karavAne udyata (taiyAra thayelA) te pAMDenI pAchaLa rahyA, ane temanI pAchaLa ca drayazA, siMhala, artha, kAbAja, kerala ane draviDa-e cha rAjAo sATha hajAra ratha sahita hatA, ane temanI pAchaLa dhIra janamAM parvata samAna e zAbana mahArAja hatuM. tenA pArvabhA gamA bhAnu, bhAmara, bhIraka, asita, saMjya, bhAnuka, vRSaNa, kapila, gautama, zatru jya, mahAsena, gaMbhIra, bRhadvaja, vasuvarmA, kRtavarmA, udaya, prasenajit, daDhavarmA, vikAMta ane caMdravarmAe hatA e pramANe kuNe garUDadhUhanI racanA karI. have bhrAtAnA snehathI laDavAne IrachatA zrInemine jANane saidharmendra pitAnA mAtali nAmanA sArathinI sAthe jyazIla zastrothI bharela potAne ratha sika, eTale jANe suryodayane vistArato hoya evA, ratnothI dedIpyamAna ane atyaMta tejasvI te rathane mAtali laI AvyuM, ane zrI ariSTanemi tenApara birAjamAna thayA pachI samudravijaya rAjAe pote kRSNanA jyeSTha putra anAvRSTine paTTabaMdha pUrvaka senApatinA pade sthApe, eTale samasta hari sincamAM jaya jayArava thaye, ane jarAsa ghanA sainyamA te cAre bAju sakhta #bha thaye have bane bUhanA subhaTee jANe aMjalibaddha hoya tema pakattimAMthI alaga thayA vinA prasaratA temaNe uddhata evA mahAyuddhane prAraMbha karyo. sugAte ucharI rahelA pUrva-pazcima samudranA kahelAnI jema bane bRhano saMgama thatA vicitra zastro uchaLavA lAgyA. bane senApatinA te bane bRha paraspara prahelikAnI jema niraMtara dudha thaI paDyA, lAMbA vakhata yuddha karIne jarAsa dhanA sainikoe svAmIbhaktimA atidaDha chatA kRSNanA agrasenikone bhAgI nAkhyA, eTale garUDabUhane jANe AtmA hAya tema viSaNu pite patAkA ane hAthane uce karatA te sainikane sthira karyA te vakhate bRhanI pAkhanI jema bane paDakhe rahelA mahAnemi ane arjuna tathA caMcanI jema bRhanI AgaLa rahela anAvRSTi-e traNe kapAyamAna thayA tyAre mahA tejasvI mahAnemie siMhanAdanA nAme za na dha. anAdhRSTie balAhaka nAme zaMkha ane ane devadatta nAme zakha dhape, eTale tenA nAdamAM yAdavee keTigame raNavAdya vagADyA. ane zaMbarAjanI jema zAkhAe za khanAdanuM anukaraNa karyuM. te traNa zaMkhanA nAdathI ane raNavAdyanA nAdathI parasercAmAM rahelA subhaTe mahA samudramAM rahelA pAThIna (mAvizeSa), magara, mAchalA tathA kAcanA vigere jema Abha pAme tema kSobha pAmyA. vikamamA tatpara ene bAne varasatA evA mahA nemi, anAvRSTi ane arjuna - e traNe senApatioe kapAta kALanA samudranI jema zakyusenAne gherI lIdhI. temanA bhujabaLane nahi sahana karanArA zatruo atyaMta bhaya pAmyA, ane te cakravyuhane traNe sthAnomA te trae bhAgI nAkhyo. jema manmatta vanarAje girinadInA taTane zatakhaMDa karI nAkhe, Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Mmv wwwmumuuawa. wwga nathI nemanAtha ca--i ane nadIonA pravAhanI jema jemaNe pote mArga karela che evA te traNe cakacUhamAM piThA temanI pAchaLa bIjI sainike paNa cakravyuhamAM piThA. have duryo dhana, rUdhirarAjAne putra, ane rUkima - yuddha karavAne chamachatA e traNe te sainikone dhIraja ApatA ucA mahArathavALA rAjAothI paravArela duryodhane arjunane, rUSiraputra anAvRSTine ane rUkimae mahAnemine regyA. te chae vacce anya vaMdvayuddha cAlu thayuM tathA temanA tAbedAra bIjA hajAro mahArathavALA rAjAo ane subhaTe vacce teja pramANe yuddha cAlu thayu tyA potAne vira mAnanAra ane durmada bolanAra evA rUkima rAjAne krodhAyamAna thayela mahAnemie zastra ane ratha rahita banAvI dIdho tyAre maravAnI aNI para Avela rukimanI rakSA karavAne zakata5 vigere sAta rAjAo vacamAM paDyA, eTale te sAtenA samakAle varasatA bANa ane dhanuSyone mahAnemie potAnA mAvatI eka kamalanAlanI jema chedI nAkhyA. tyAre zakataparAjAe lAbe vakhata yuddha karIne zatru upara zakti nAkhI, tene jAjavalyamAna joIne badhA yAda kSeAbha pAmyA. te zaktinA sukhathI utpanna thayelA vividha zastrone dhAraNa karanArA tathA atyata rakamI evA hajAre kikara vacamAM AvIne paDyA. te vakhate mAtali sArathie bhagavata ariSTanemine ka he bhagavan! A rAjA tapathI e zakti balIMka pAsethI pApe che, jema pUrve rAvaNu dharaNe dra pAsethI amArAvinyA zakti pAmyo hato. mATe e zakti vajIthI bhedAya tevI che" ema kahIne bhagavatanA hukamathI teNe tarataja mahAneminA bAjumAM ja sakamAvyuM, eTale mahAnemie te vakhANa cheDIne te zaktine tarataja jamIna para pADI dIdhI, ane te rAjAne zastra tathA rastha hita karI dIdho, tathA bIjA cha rAjAonA dhanuSyone chedI nAkhyA. tyAre bIjA rathapara caDelA rUkima pharIne paNa laDavAne taiyAra thayA te rUkima tathA zaEtapAdika pitAne vIra mAnanArA bIjA ATha rAjAoe bhegA thaIne mahAneminI sAthe yuddha AraMbhayu. kima je je manuSyane lete, tene mahAnemi chedI nAkhate ema te kimanA eka pachI ekavIza dhanuSe teNe chedyAM. eTale teNe mahAnemi upara ekadama kelerI nAme gadA phekI. te mAdAne mahAnemikumAre Aneya . bANuthI bhasma karI dIdhI. tyAre anyanA AkSepane sahana na karanAra kimae meghanI jema lA bANane varasAvanAra evu vacana-bANa mahAnemi upara pheMkyu. mahAnemie mAhe bANuthI tene paNa tarataja aTakAvI dIdhu, ane rUkimane teNe bIjA bANathI lalATamAM mAryo, tenA ghAtathI duHkhIta thayela tene zudArI laI gayA. pachI te sAte rAjAo mahAnemithI tarata upadrava pAmyA samudravijaye humarAjAne, svimite bhadrarAjane, ane aAbhe vasusenane jItI lIdhuM. sAgare parimitrane mArI nAkhe, himAvAna samAna sthira evA himavAne saMgrAmamAM dhUzunane bhAgI nAkhyo, Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prativAsudeva rAsa dhanA thaze 16 dharaNe aikanRpane, ane abhicakre utkaTa zatadhanvAne pADI nAkhyA. pUNe drupadane, yunemie kutilAjana, satyanemie mahApadmane tathA draDhanemie zrIdevane bhAMgI nAkhyA. e pramANe te yAdava ce AethI bhaMgANu pAmelA ripusainyanA rAjAe senApatinA pade rahela hiraNyanAbharAjAnA zaraNe gayA, have sUryanA bhayathI jema adhakAra badhI dizAmA bhAgI jAya, tema subhaTa lIma-arbuna, tathA mahAbalavaMta khalabhadranA putroe adhA karavAne hezana karyAM. paDatA arjunanA mAIIthI dizAomA adhakAra vyApI gayA, gAMDIva dhanuSyanA nidyopathI vighna paNa vidhura banI gayuM. khANAne vegathI kheMcatA, sAdhatA ane hATatA tenA a Mtarane AkAzamAM rahelA nimeSarahita devA paNa joI na zakayA. pachI duryodhana, kAsi, trigata, samala, kapAta, resamAja, citrasena, jayadratha, sauvIra, jayasena, zUrasena, ane seAmakae badhA kSatriyadhane dUra mUkI ekaThA thaIne a juna sAthe yuddha karavA lAgyA. sahadeva zakuninI sAthe, bhIma duHzAsananI sAthe, nakula ulUmanI sAthe, ane yudhiSThira zalyanI sAthe yuddhamAM kheDAye dropadIthI ja nmelA sanyasahita pADavaputro duSaNAdika cha caihA sAthe, ane rAmaputro khIjA rAjAe sAdha atyata yuddha karavA lAgyA. samakAle varasatA durgaMdhanAdi rAjAonA bANAne arjune potAnA bANeAvatI kamalanAlanI jema lIlAmAtramAM cheThThI nAkhyA, vaLI te arjune duAMdhananA sArathine mArI nAkhyA, tathA ratha ane azvone bhAMgI nAkhyA, tenuM bakhtara jamIna para pADI nAkhyuM. tyAre mAtra agazeSa rahela dAMdhana valakhA thaI eka padAtinI jema vegathI pakSInI jema zani rAjAnA rathapara kudakA mArIne caDI gayA, pachI arjune kAsipramukha daze rAjAne bANuvRSTithI herAna karyAM. jema jaladhara karAnA sAdathI hAthIene parAbhava pamADe che. have zattharAjAe bANathI yudhiSThiranA rathanI dhvAne TeDhI nAkhI. tyAre yudhiSThire tenuM zarasahita dhanuSya IMTI nAkhyuM. pachI te zakye anya dhanuSyane caDA vIne mahAkhANAthI yudhiSThirane DhAMkI dIdhA. jema meghaRtu vAdaLAMthI sUryane AcchAdana kare che. tyAre yudhiSThire zalya upara akALe utpanna thayela vijaLInA mAphaka huM:saha tathA vizvane zrAbha pamADanArI evI zakti cheDI. paramANuAthI askhalita vegathI paDIne gayA ( dheA ) ne jema azina ( agni ) tema te zaktie zalyane mArI nAkhyA, te vakhate ghaNA rAjA palAyana karI gayA. bhIme paNa durgaMdhananA bhAi du:zAsanane dyUta kapaTanA jayanI yAdI ApatAM lIlAmAtramAM tene mArI nAkhyA mAyAyuddha tathA zastrayuddhothI zanie bahu laDAvela sahadeve paNa vi tanA aMtane lAvanAra evu nANu cu, zani sudhI na pahoMcatAM kSatravratane tajI duryodhane tIkSaNa bAjuthI tene chedI nAkhyA. tyAre sahadeva tene uMcethI kahevA 2 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ice zrI temanAya caritre mamamama .. ---- lAgyA--mare dIdhana ! bhUtanI jema ramAM paNa tuM pragaTa chaLa kare che. paraMtu kAyara janAnuM te e paNa eka baLaja che. zIyALanI jema mahA kapaTI tame mane mane ThIka sAMpaDyA che, huM tamA khanene sAtheja mArIza . tame ane vacce viyeAga mA thAo. ' ema kahIne sahadeve tIkSaNa bANeAthI duryodhanane DhAMkI dvIdhe, jema zarUdAtu zuka pakSIovaDe vanane mAcchAdana kare. duryodhane paNa khANAvatI sahadevane pAlava pamADyo, tenA saMgrAmarUpa mahA vRkSanA mUlarUpa dhanuSyadayane IMDhI nAkhyuM pachI duSine sahadevanA vinAza kanvA maMtrapUrvaka yamanA mukha samAna eka khANu yu. tyAre marjune te khANane adhavaceja peAtAnA gar3hamANuthI durgaMdhananI yaAzA sAtheja tarata aTakAvI dIdhu, zakunie paNa megha jema parvatane gherI le tema atyaMta dhanuSya calAvIne sahadevane cAtarathI gherI lIdheA, tyAre sahadeve ninA sArathisahita aghvA tathA rathane bhAgI nAkhyA ane vRkSanA phaLanI jema tenuM mastaka kApI nAkhyuM, nakule paNa kiraNAvaDhe divAkaranI jema mANeAvaDa lIlA mAtramAM lUkane tharahita karIne tarata tene parAbhava pamADyo. tyAre te du - chunA capara gayA tedupaNu pramukha chae rAjAoe sainikasahita dvIpadInA putrAthI ekasa parAbhava pAmatAM duryodhananA smAzraya lIdhA. pachI durvAMdhana kAsi pramukha rAjAonI sAthe maLIne arjunanI sAthe yuddha karavA lAgyuM devAthI paravarela idranI. jema rAmanA putrAthI paravarela marjune vividha khANeAthI zatrusenAne vidArI pachI badhA zatruone dha banAvatA arjune duryodhananA jANe malaga rahelA prANa hoya tevA jayadrathane khaNuAthI haNI nAkhyA, eTale kAna sudhI jeNe dhanuSya kheMcela che tathA nIrajanAmA agresara evA kaNuM adharAIne dazate (karaDatA ) te arju nane mAravA DhADyo. kutUhalathI devA paNa jemane joi rahyA che evA kaNa ane arjuna ane vIra pAzAnI jema mANeAthI khelavA lAgyA anekavAra stha bhAgyA hatA ane bIjA ao khalAsa thayA chatA mAtra taravArane dhAraNa karanAra vIrakuMjara kahyuM ne arjune mANeAvatI mahA kaSTa pADyo tyAre bhIme siMhanAda karyA, arjune zakha vagADyo, ane arjunanA badhA sainikA vijayI banI gAjavA lAgyA. have DhAMdhana krodhAkAta thaI bhImasenane haNavAne ekAgra manathI mahAgajasenA sAthe dADhyo, tyAre bhIme rathanI sAthe ratha, azvanI sAthe azva ane hAthInI sAthe hAthI pachADI pachADIne duryodhananA sainyane khatama karI dIdhuM. e pramANe temanI sAthe yuddha karatAM paNa bhImasenanI yuddhazraddhA purI na thai. have peAtAne vIra mAnanAra duryodhana pAte pAtAnA sulaTAne mAndhAsana ApatA hAthI takjema hAthI DhADe, tema te bhImasena tarapha doDyo. meghanI jema gAjatA ane kesarInA jema krodhAyamAna te baMne vIrAe vividha zothI lAMbA vakhata cuddha karyuM, pachI vratanA vecana saMbhAratA bhImanene mATI gaThThA upADIne stha, andha tathA sArathitahita durgA Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prativAdeva jarAsaMdhane vadha. 17 dhanane yamanA madire pahoMcADI dIdhA. te haNatAM tenA nirNAyaka sainike hiraNyanA senApatinA zaraNe gayA. tathA DAbI-jamaNuM bAju rahelA pAMDa ane badhA cAdo anAdhRSTi senApati pAse AvyA. have vahANa calAvanAra jema vahANunA agrabhAge Ave tema senAnA agrabhAge Avela krodhI hiraNyanAbha yAdavene tiraskAra detyo. tyAre abhicaMdra rAjAe tene kahyuM- are pAdhama ! eka durjananI jema bakavAda zuM kare che? kSatriya vacanazara nahi paNa parAkramazara hoya che. tyAre hiracanA abhicaMdra tarapha tIkSaNa bANe kayAM, te badhAne pavana jema meghadhArAne che tema ane adhavaca ja chedI nAkhyA. eTale teNe arjuna tarapha paNa dukhe vArI zakAya tevI bAhupAkta cheDI, tyAre vacamAM AvIne bhIme gadAthI TheThanI jema tene rathamAMthI nIce pADI dIdhuM eTale lajijata thatAM pharone ratha para caDI kepathI haThane karaDatAM samasta yAdave upara teNe akhaDa dhArAe bANa varasAvyAM. te vakhate e koI ghoDesvAra na rahyo, e kaI mahAvata (hAthI para besanAra) na rahyo, evokeI ratha. para besanAra na rahyo ane ene kaI padAti na rahyo ke te mahA jabarajasta cAinI senAmAM te hiraNyanAbhanA bANathI je ghAyala na thaye heya. eTale dhAyamAna thayela samudravijayane putra jayasena dhanuSyadaMDane kheMcIne hiraNyanAbhanI sAthe yuddha karavAne taiyAra thaye-are! jAya (bhANeja)! vRthA yamanA sukhamAM zA mATe javA taiyAra thaye che?" ema bolatA hiraNyanAbhe jayasenanA sArathine mArI nAkhe. eTale jayasene tarata tenA kavaca, dhanuSya ane dhvajane chedI nAkhyA ane sArathine camanA ghare pahoMcADI dIdhuM. tyAre krodhAyamAna thayela hiraNyanAbhe marmavedhI daza kaThina bANathI senane prahAra karIne mA. evAmAM sAla taravArane dharanAra jayasenane bhAI mahIjaya rathathI utarIne hiraNyanAbha tarapha deDyo. tyAre dUrathIja hiraNyanAbhe bhuramabANathI tenA mastakane bhedI nAkhyuM. eTale be brAtAnA vadhathI krodhi thayela anAvRSTi yuddhamAM utaryo tathA bIjA jarAsaMdha vigere rAjAe paNa bhIma, anAdi cAda sAthe draDhayuddhathI alaga alaga laDavA lAgyA. jyotiSI enA patinI jema prAgatiSka (deza vizeSa) bhagadatta rAjA hAthI para rahetAM mahAnemi tarapha deDyo, ane bA -"huM kaI tArA bhAIne zALe rUkima ke amaka jevA nathI, paraMtu huM nArakIone vero cama (kRtAMta) chuM. mATe are! tuM hara cAlyA jA. ema kahIne teNe vegathI hAthIne calAve, tyAM sArathie mahAneminA rathane maMDalAkAre jamAvyuM. pachI mahenemie te hAthIne bANAvatI paganA taLIye vAge, eTale jarjarita paga thatAM bhagadattasahita te hAthI jamIna para paDyo. "tuM kima nathI!" ema hasIne mahA balavAna chatAM karUNA lAvanAra, mahAnemie dhanuSyanA agrabhAgathI te bhagadattane Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ga zrI temanAtha caritra www AAS Ann Aman as new ... spIne choDI mUkyA. have bhRthiva ane sAtyaki mane jarAsa dhane vAsudevanA yane IcchatA yuddha karavA lAgyA. devahastIo jema dAMtAthI tema divya tathA lAkhaDanA aothI yuddha karatA te ane traNe jagatane bhayaMkara thaI paDyA kSINu jaLavALA, meghanI jema lAkhA vakhata sudhI zasa khalAsa thatA mudRA suSTi karatA te ane peAtAnA bhujada DathI yuddha karavA lAgyA te vIrAe gADha patanA patanathI bhUmine kapAvI dIdhI. te mane bhujAnA spheTa zabdothI daze dizAone jANe gajAvatA hoya tema yuddha karavA lAgyA. have sAtyakrie bhUzivAne jotaranA dheM badhI, gaLAne pAchaLa vALI, DhIMcaNuthI hRdaya dabAvIne tene mArI nAceA. eka tarapha vIra banAdhRSTie hiNyanAbha rAjAnA dhanuSyane chedI nAkhyuM, eTale teNe paNa anAvRSTi para zatrunA ghAta karanAra sugara cheDhiyA, uchaLatA sphuliganI javALAnA samUhathI samasta dizAonA aMtarane prakAzita karanAra evA AvatA te mudgarane anAdhRSTie tIkSaNa mANeAthI tarataja bhAgI nAkhyA. tyAre te anAvRSTinA hRdayanI spRhAvALA hiraNyanAbha rathathI utarIne DhAla-taravAra hAthamA lai page doDyA, eTale anAvRSTie paNa satvara rathathI utarI hastakamaLamAM DhAla-taravAra laIne vicitra ghumarIthI krUratAM hiraNyanAbhane ahu vakhata kheda pamADaye. pachI laghu hastavALA anAdhRSTie chaLa joI karavatIthI kAinI jema taravAra vatI hiraNyanAbhanuM zarIra kheDI nAkhyu. tethI jarAsaMdhanA rAjA jarAsa dhanA zaraNe gayA te vakhate sUrya asta thayA te anAvRSTi paNa yAdava ane pAMDhavAthI satkAra pAmIne kRSNa pAse nA, eTale kRSNanI mAjJAthI cADhavAdika khayA potapotAnA paDAvamA gayA. . have jarAsa dha rAjAe teja vakhate vicAra karIne mahA malavAna, zizupAla rAjAne senApatinA pade nImyA. cAdave paNa kRSNanA hukamathI gaDha vyUha karI teja rIte prabhAte sagrAmabhUmimA hAjara thayA ane zizupAle prathama pramANe cakravyUha racce, eTale jAsadha sa grAmabhUmimA ALye, tyA jarAsa dhe pUchatA haMsaka maMtrI aMgulithI para sainikAne dekhADatAM te nAma laIne elpheTa- A zyAma anyavALA thathI jenI dhvajAmAM gajatu lAMchana che evA anAdhRSTi che, nIla azvavALA rathamAM A yudhiSThira che, zveta azvanA race jenI dhvajAmA kapinu cinha che. evA A arjuna che, A nIla kamaLanA putranI kAMti samAna abhya yukta rathamAM bhIma che, suvaNu nA vaNu jevA azvavALA rathathI jenI jamA siMhanu lAMchana che evA A samudravijaya rAjA che, zukavaNuM jevA azvayukta zai jenI dhvajAmA vRSaNa (baLada) nuM cinha che evA mA ariSTa nemi che, kAmara citra azvavALA rathamAM kadalI jenI jAmA cinha che. evA A krUra che, tItarane aDada jevA varNanA azvayukta rathamA mA sAtyaki che, kumudra jevI kAtivALA Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pranivAsudeva jarAsaMdhane vadha 17 azvasahita rathathI A mahAnemi kumAra che, A zukacaMcu jevA azvavALA rathamA ugrasena rAjA che, A pRSTha bhAga jene kanaka samAna che evA azva sahita mRgavaja jarakumAra che, A kaja dezanA azvothI lakSaNa rAmane siMhala nAme putra che, A mAMjarA ane rakta varNavALA azvayukta, jalakapidhvaja, siMdhu dezanA maMDanarUpa tathA zrI vItabhaya pattana (nagara)ne svAmI merAjA che. A padyaratha nagarane rAja pada samAna kAMtivALA azvothI padyaratha che, A yAdevA jevA varNanA athavA kamalavaja sArazurAjA che, pAca tilakavALA azvoyukta A bhathvaja rAmane vAtA vidaratha che, atyaMta dhavala aothI sanyanI aMdara rahela, garUDadhvaja, gaganamAM rahela balAkAvaDe vadaRtunA jaladharanI jema A tA zatru kRSNa che, e kRSNanI jamaNI bAjue rahela, riTa rananA varNa jevA azvo sahita, tAladhvaja, A jaMgama kalAsa samAna balabhadra che, ane bIjA paNa vividha azva, 2tha ane vijavALA bahAdara parAkramavata yAda che, te badhA atyAre kahI zakAya tema nathI." A sAMbhaLIne krodhathI dhanuSane uchALatA evA jarAsaMdha rAjAe rAma-kRSNa taraka tarataja potAno ratha vALI dIdhA. tyAre jarAsaMdhane putra yuvarAja pavanakumAra kepathI vasudevanA putra aphagAdine mAravAne deDa. jema aSTApadanuM siMhAnI sAthe tema mahAbhuja yavanane temanI sAthe saMhAra samAna bhISaNa mahAsaMgrAma tha. pachI asAdhAraNa balavAna rAmanA ladhu bhrAtA sAraNe varSAkAlanA meghanI jema vividha zastrone vasAvatAM te cavanane rokI dIdhA. tyAre teNe malayAcala jevA ucA malaya nAmanA hAthI vatI azvo sahita sANane ratha bhaMgI nAkhyA eTale te hAthInA namatAM sAro vAyuthI hAlatA vRkSanA kulanI jema tarataja taravAra vatI avananuM mastaka chedI nAkhyuM, ane te uThatA hAthInA IMDAdaDa tathA dAMta kApI nAkhyA, tyAre vaSokAlamAM mayurakulanI jema kRSNanuM sainya harSathI nAcavA lAgyuM, have potAnA putrane vadha joIne dhanurdhara jarA saMdha rAjA phodhAyamAna thaI siMha jema mRgalAone tema yAdavAne mAravA deDa, ane-AnaMda, zatrudamana, naMdana, zrI vaja, dhruva, devAnaMda, pITha, haripeNa, naradeva ane cArUdatta-raNumAM AvelAM e balabhadranA putrone thanamAM bakarAonI jema krothI jarAsathe mArI nAkhyA. kumArene vadha jevAthI kezavanI senA palAyana karI gaI ane gAyanA samUha pAchaLa vAghanI jema prahAra karato jarAsaMdha te senAnI pAchaLa gaye A vakhate zizupAla senApatie hasatAM hasatA kezavane kahyuM "he kRSNa! A kAI gokula nathI A te kSatrine saMgrAma che. tyAre kRSNa paNa bolyA-"he rAjana! cAlyA ja kAraNake pAchaLathI paNa tAre javuM ja paDaze. he zizupAla! kima rAjAnA saMgrAmamAM tu keTalo vakhata Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1w zrI neminAtha cari- Taka hate? te yAda kara." bANanI mAphaka te mamadhI harinI vANuthI vIMdhAyela mahAmAnIne phodhI te zizupAle dhanuSya uchALIne kezavane mAravAne tIkSaNa mANe choDayA. tyAre kezave bANathI tenA dhanuSya, kavaca ane ratha chedI nAkhyA. eTale te taravAra khecIne udhama agninI jema de. tenI sanmukha bakatA durmati zizupAlanA anukrame khaDaga, sugaTa ane mastaka viSNue chedI nAkhyA te cedirAjanA vadhathI krodhAyamAna thayela jarAsaMdha cama samAna bhISaNa banIne putro ane rAjAo sAthe do ane yAdone kahevA lAge ke- are! tame vRthA zAmATe mare che? te durmati be gopAla mane seMpI de. hajI koI bagaDayu nathI." tenA A bIlathI badhA yAda daMDathI kharaDAyela sapanA jevA krodhAyamAna ane bhISaNa brazuTIvALA banI gayA, ane pikAra karatA vividha zastro dhAraNa karatA te jarAsaMdha tarapha doDayA eTale eka chatAM jANe anekANane pAmyuM hoya tema jarAsa pe cAre bAju ghara mAthI zikArI jema mRgalAMone tema yAdava sainike vIdhI nAkhyA. te vakhate caDhAo, padAtio, rathIo, asavAra, temaja hAthInA savAre, mahAyoddhA jarAsaMdhanI AgaLa ubhA rahevAne samartha thaI na zakayA. vAyuthI kapela rUnI jema jarAsa dhanA bANathI pIDita thayela samasta yAdava sainya jema phAve tema vikharAI gayu. tyA saMgrAmamAM sarSanI jema jarAsaMdha yAdavane bhISaNa thaI paDe. ane yAdave te jANe cAre bAju deDakA jevA banI gayA athavA te yAdava sainyarUpa mahA sarevaramA pADAnI jema jarAsa che subhaTarUpa jalacara jIne carI nAkhyA diviSa sarpa samAna jarAsaMdhanA aThayAvIza putrae zarUpa viSane phekatA balabhadrane parAbhava pamADA. ane bIjA deva ne dAnanI jema jarAsa thanA gAtera paDyAe kezavane mAravAnI IcchAthI rikI dIdho. temanI sAthe rAma-kRSNanuM mahAyuddha thayuM. parasparanA zastrathI utpanna thayela skeliMga-kaNAnA varasAdane samaya Avye. ema tyA badhAe tarka karI lIdho have jarAsa dhanA aThayAvIza putrone haLathI khecIne rAme suzavatI cAkhAnI jema temane pIsI nAkhyA eTale- upekSA karavAthI A geyAla hajI paNa mAryA kare che" ema bolatA jarAsa pe rAmane vA samAna gadA mArI te gadAnA ghAtathI rAma rUdhira vamavA lAgyA tyAre samasta yAdava sainyamA mATe hAhArava thaI paDayo. karI paNa rAma upara prahAra karavAne IcchatA jarAsaMdhane veta vAhana ane vacamAM AvIne laDAvyuM te vakhate rAmanu vaidhurya (vyAkulatA) joIne krodhAyamAna thayela tathA adharane pharakAvatA kezave AgaLa rahelA jarAsaMdhanA egaNatera putrane mArI nAkhyA "A rAma te marazeja, arjunane mAravAthI zu? atyAre te kRSNane mArI nAkhu." ema citavIne jarAsa dha kRNu tarapha doDaze tyAre kRSNa paNa have muja" ema catarapha avAja thaI rahyo. evAmAM mAtalie thI Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarAsa'dha prativAsudevanA vadha. nemiprabhune kahyuM--" he bhagavan ! aSTApada AgaLa hAthInA maththAnI jema traNe lAkanA nAtha evA tamArI AgaLa A jarAsaMdha zu' mAtra che ? Aje tame upekSA karI, tyAre huM jagadIza ! e jagatane yAdava rahita karavAne ubhA thayA che, mATe kaMika Aje tamArA baLanI lIlA dekhADA, huM prabhA ! jo ke janmathI tame sAvadya - Wh -- 175 --- karma thakI to vimukha che, tathApi vairIe dakhAvela pAtAnA kuLa (svajana ) nI upekSA na karavI joIe. " e pramANe sArathInA kahetA vibhue krodha vinA pAradara ( idra sa MbaMdhI ) zaMkhane hAthamAM laIne meghanI garjanA chupAI jAya tevI rIte dhamyA. eTale mAkAza-pRthvInA udarane bharI mUkanAra tenA mavAjathI jarAsaMdhanA sainiko bahuja kSeAbha pAmyA, ane yAdavAnuM sainya samI saMgrAmane mATe samartha ne svastha thayuM. pachI zrI neminI mAjJAthI mAtalie sagrAmamA zthane samudranA Avata ( ghumarI ) nI jema bhamAvyA, ane svAmI navA meghanI jema keMdra dhanuSyane kheMcIne atyaMta duHsaha evI khANuzreNine vasAvavA lAgyA. tenA bhayathI parasenyanA badhA subhaTo cAtarapha trAsa pAmyA. svAmIe keTalAka vaiddhAonA dhvaja chedyA, keTalAkanA dhanuSya, tathA keTalAkanA ratha bhAMgyA, keTalAkanA mugaTa pAmyA. prahAranI vAta te dura rahI, paNa kapAta kAlanA sUryanI jema parasanyanA subhaTo prabhune sAme jovAne paNa samatha na thayA. ekalA svAmIe mugaTamaddha lakSa rAjAAne bhAMgI nAkhyA, kAraNa ke uchaLatA mahAsamudranI AgaLa parvate zu TakI zake? * prativAsudevane tA vAsudevaja mAre. ' A maryAdAne sAcavatA prabhue jarAsa dhane na mArca, sa parasenyAne rU zrIne vibhu ratha pheravI rahyA, eTale yAdava sainikA phrI utsAhamAM AvIne yuddha karavA lAgyA. A vakhate sugalAe ne sihonI jema pADavAe AkI rahelA kAravAne pAtAnA verathI mArI nAkhyA. pachI svastha thayelA rAme pazu muzala ane halazastrane upADI aneka zatrusainikAne laDAvIne mArI nAkhyA. evAmA cADhavAne huM ya jANIne jarAsaMdhe krodhathI samasta yAdavasainyamAM pAtAnI jarAvidyA cheADI. tyAre tatkAla te jarAvidyAthI yAdaveAnu sainya ni ya, tathA nizcita rIte bhUmitalapura jenA zasro paDI gayA che evu thaI gayu. eTale ciMtAtura kezave pAtAnA kAkAnA putra zrI aSTinemine samartha jANIne tena AgaLa sainyanA badhA vRttAMta kahI saMbhaLAvye te sAbhaLIne bhrAtAnA snehathI peAtAnA svapana ( snAtra) jaLanu mAhAtmya chatA mahApurUSanA lakSaNathI prabhu kRSNane jarA TALavAnA khIje upAya batAvavA lAgyA-- hai bhrAta ! pAtAlalAkanA nAyaka dharaNanAgendrane uddezIne RSTama ( aThThama ) tapa kara, tenA devagRhamA surAsura, vidyAdhara ane rAjAoe pUrve pUjela evu bhaviSyamAM thanAra trevIzamA tIrthaMkara zrIpArzvanAthanuM biMba vidyamAna che, tenA snAtra jaLathI badhA yAdaveAnI jaza TaLaze, mahI sadeha nathI. mATe tenI pAse tu te mitranI mAgaNI kara, tArA Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritraatizaya prabala puNayane lIdhe te tane Apaze." e pramANe ciMtAne dUra karanAra zrInemiprabhunuM vacana sAMbhaLIne kezave te pramANe yathAvidhi AThamatapa karI dharaNene satuSTa karyo. pachI teNe Apela zrI pArzvanAthanuM biMba laIne tenA snAtra jaLathI samasta pitAnA sainyamAM kezave traNavAra chaTakAva karyo. tenA mahimAthI samasta sainya jarArahita thayuM, ane prathamanI jema zasatya sAthe yuddha karavA lAgyuM. A jagamecanane adhikAra zrI zakhezvara pArzvanAthanA tIrthaMkapamAM tathA zrAvidhi vigere grathamA vidyamAna che. mATe ahIM koIe saMzaya na kara. have jarA vidyAnA balarahita cAdavanya potAnA sainyane mAratuM joI manamA valakhe thayA chatA mAnadhana jarAsaMdha kRSNane svAbhimAnayukta A vacana be -are gopAla ! ATale vakhata tuM zIyALanI jema mAthAthI ja jIvate rahyo che, mAyAthIja te mArA jamAI kaMsane mAryo ane kAlakumArane paNa mAyAthI ja mAryo. astravidyA rahita tArI sAthe saMgrAma ja na karavo joIe, chatAM Aje tArA prANenI sAthe ja mAyAno aMta lAvuM chuM ane mArI putrI chavayazAnI pratijJAne pUrNa karU chuM." tyAre hari hasIne be -"he rAjana! e tuM satya bele che. huM evuM chuM, paNa tArU zAstranuM zikSaNa te mane batAva. "huM ekaja" ema tArI jema huM AtmazlAghA karato nathI, paraMtu A eka vacana kaIka kahuM chuM ke- tArI putrInI pratijJA aha5 vakhatamAja ani praveza karavAthI pUrI thaze, bIjI rIte nahi. A mAruM vacana satya karIne ja mAnaje." e rIte vipazunA vacanathI krodhI banela jarAsaMdhe tIkSaNa bANe chelyA eTale harie te badhAne chedI nAkhyA, ane te bane jarAsaMdha ane kezava aSTApadanI jema cIDAIne yuddha karavA lAgyA, tathA dhanurdakanA zabdathI sarva dizAone bajAvatA te mane mahA sagrAma karavA lAgyA. temanA raNunA dhasArAthI samRddho kSobha pAmyA parvatA kaMpI uThayA ane vidyAdhare AkAzamAM trAsa pAmyA. parvata samAna temanA rathanA gamanAgamanane sahana na karatI vasudhAe paNa kSaNavAra pitAnu sarva sahaparA cheDI dIdhu. govide magadhezvaranA divya ane divya AvatI ane tenA lekhaDanA zastrone potAnA lekhakanA zastrovatI lIlAmAtramA bhedI nAkhyA eTale sarva a viphala thatAM amarSathI bharela chatAM vilakSa thayela jarAsaMghe anya astrothI dukhe vArI zakAya tathA ameghADha evA pitAnA cakaratnane sabhAthuM teja vakhate cakraratana AvyuM. tyAre jayanA abhilASI kapAya jarAsa pe cakane hAthavatI gaganamAM bhamAvIne kRSNa tarapha choDayu. tyA caka uca AvatA AkAzamAM vidyAdharA paNa kaMpI uThyA, tathA dInatAne pAmela kRNanAM senca paNa tarapha Abha pAmyAM tenA cakrane aTakAvavAnuM kahyuM, rAma, pAce pAMDa tathA bIjA ddhAoe pitapatAnA aso cheDayA, paNa vRkSAthI uce Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarAsaMdha prativAsudevane vadha. 1CG caDela nadInA pravAhanI jema te sarva astrothI alanA na pAmela te caka AvIne eka tuMbaDAnI jema kuNanA hRdayamA vAgyuM. eTale jANe bhedanItithI bhedAyela hoya tema potAnI pAse rahela, sajaja thayela jANe pitAne pratApaja hoya tema te cakrane kumaNe hAthamAM laI lIdhuM. tyAre-"bharatakSetramAM A navame vAsudeva utpanna thaye." ema bolatA dee AkAzamAMthI gadheraka ane puSpanI vRSTi karI, ane uMcethI te jayArava karavA lAgyA. have kRSNa dayA lAvIne jarAsaMdhane kahyuM-" A paNu zu mArI mAyA? hajI paNa samajI jA, hajI paNa potAnA ghare cAlyA jA, mArI AjJA mAnI le. pharI saMpadAthI atyaMta AbAda thA, dukhadAyaka mAnane mUkI de, gharaDe chatAM hajI jIvatA rahe, vRthA mara nahi." tyAre te abhimAnI - A cakrane lAMbA vakhatathI meMja lAlita kareluM che. tethI mane te e umuka (umADI) samAna che, athavA kuMbhAranA cakra samAna che. je tAre mUkavuM hAya te mUka." ema jarAsaMdhanA vacanathI krodhI banela kRNe jarAsaMdha upara te cakra choDayuM. ahA ! e paNa satya che ke paranA Ayudha puNyavatane pitAnA thAya che te zatrue chekela jarAsaMdha rAjAnuM mataka nIce paDyuM ane te cothI narake gaye tathA vAsudeva upara devoe puSpavRSTi karI, e pramANe zrIguNavijayagaNi viracita zrImAna ariSTaneminA caritramAM AThame pariccheda samApta thaye. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navama pariccheda. prakaraNa 16 muM. C2 zrIkRSNavAsudevane rAjyAbhiSeka, TE ha ve zrI neminAthe kRSNanA zatru rAjAone nigrahathI chuTA karyA eTale hajAra te a jali jeDI prabhune namaskAra karIne bolyA ke--bahenAthI jyAre yaduvaMzamAM traNa lenA savAmI tame avataryA tethIja amAre che. svAmI jarAsaMdha ane ame chatAyA eka vAsudeva paNa prativAsu "che. devane te haja che, temAM saMzaya nathI, te pachI tamArA je jAtA jene sahAya hAya, tyAre te pUchavuM ja zuM? pUrve ame tathA jarAsaMdhe A na jANya, te ame akArya karyuM, AvI bhavitavyatAne keNa oLaMgI zake? have Aje tamArA zaraNe AvelA ama sarvanuM kalyANa thAo. kAraNa ke jagatamAM tame eja niSkAraNa bAMdhava che tamArA zaraNamAM te zubhaja prApta thAya, mATe AyanI pAse ane kalyANanI yAcanA karIe chIe." ema kahIne ubhA rahelA te rAjAonI sAthe zrInemi hari pAse gayA, eTale rathathI utarIne kRSNa svAmIne gADha AliMgana ApyuM. pachI zrI neminA vacanathI te sarva rAjAone harie svIkAra karyo, tathA jarAsaMdhanA putra sahadevane samudravijaya kAkAnI AjJAthI magadha dezane e bhAga ApIne rAjagRhanagaramA tenA pitAnA pada para govide jANe pitAne kIrtistala hoya tema sthApana karyo, temaja samudravijayanA putra mahAnemine zairyapuramAM, hiraNayanAbhanA putra rUkamanAbhane kezalA nagarImAM rAjya na letA ugrasenanA putra dharane mathurA nagarImA-kuNe sthApana karyA. have sUrya asta thaye, tyAre neminAthe visarjana karela mAtalisArathi svargamAM gaye. kRSNa ane phaNunI AjJAthI bIjA paNa potapotAnA paDAvamAM gayA, ane samudravijya vasudevatA AgamananI rAha jotA raho, Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zrIkRNavAsudevane rAjyAbhiSeka have bIje divase samudravijaya sahita vAsudevane traNa vidyAdharIoe AvIne kahyuM ke he prabho! pradyuma, zAMba ane vidyAre sahita vasudeva atyAre ja A Ave che tenuM ceSTita sAMbhaLe A sthAnathI pradyumna, zAna ane vivAre sAthe vasudeva vaitAhavyapara gayo. tyApaka, nIlakaMTha, aMgAraka, mAnasaMga vigere badhA pUrvanA verIoe maLI maLIne tene laDAvyA. te yuddhamAM gaI kAle najIkanA devatAe kahyuM-jarAsaMdhane mArIne kRSNa vAsudeva thayA. te sAMbhaLIne badhA vidyAdharee saMgrAmatajIne vidyAdharanA svAmI madaravegane vinaMti karI. te sAMbhaLIne teNe paNa temane ja Adeza karyo ke"are! tame badhA bhegA thaI hAthamAM leTa laI Ave. vasudeva mAraphate ApaNe harinA zaraNe jaIzuM." ema kahI vasudevanI pAse jaI te vidyAdharapatie pitAnI hena pradyumnane ApI. bIjA tripatharSabharAjAe paNa potAnI putrI teneja ApI tathA devarSabha ane vAyupatha rAjAe potAnI putrIo paramAnaMdathI zAMkhakumArane ApI. te badhA vidyAdhara rAjAo vasudevanI sAthe Aje Ave che. agAuthI tamane kahevAne amane mokalI che" ema te vRddha vidyAdhadharIo kahe che. tevAmAM tarata vidyAdhara zAMba ane pradyumna sahita sarvane nayananA utsavarUpa vasudeva tyAM AvyA. te badhA vidyAdharae suvarNa ratna vividha suktAphaLa, hAthI, ghoDA ane padAtiothI harino satkAra karyo. pachI kezave jayasena vigerenuM preta kArya karyuM. sahadeve jarAsaMdha vigerenuM pretakArya karyuM. e rIte pati ane pitAne kuLa sahita saMhAra jaIne te jIvayazA jIvatI agnimAM peThI ane pitAnI pratijJA teNe pUrNa karI. jyAM thAe AnaMdakaryo, tyAM senApallI gAmane ThekANe janArdane AnaMdapura karyuM, tathA cheDe che. tyA zakhapura nAmanuM navIna nagara vasAvyuM ane tyA pote karAvela prAsAdamAM kRSNa mahArAje zrI pArzvanAthanuM biMba sthApana karyuM. pachI te sthAnathI vidyAre ane manuSyothI paravArela viSNue chamahinAmAM bharatArthane sAdhyuM ane pachI te magadha dezamAM gaye tyAM eka jana vistRta ane eka jana lAMbI tathA bharatArdhamAM rahetI deva-devIothI adhiSita evI TizilA nAmanI mahAzilAne kRSNa pitAnA DAbA hAthavatI pRthvIthI cAra aMgula uMce upADI. te mahAzilAne prathama vAsudeva bhujAnA agrabhAga sudhI upADe bIje mastaka sudhI, trIjo kaMTha sudhI, ethe chAtI sudhI, pAMcame hadaya sudhI, cho keDa sudhI, sAtame be ja ghA sudhI, AThama jAnuM (DhIMcaNa) sudhI ane navama vAsudeva bhUmithI cAra AMgaLa uce upADI zake che. kAraNa ke avasarpiNa kALamAM anukrame te kSINa baLavALA thatA jAya che. pachI kuNa dvArakAnagarImAM Avyo tyAM seLa hajAra rAjAo tathA dee bhaktipUrvaka vAsudevanA pada para tene abhiSeka karyo tyAra bAda viSNue pAMDane kurUdeza tarapha, tathA bIjA manuSyo ane vidyAdharane pita pitAnA sthAna tarapha vidAya karyo. have samudravijayAdika daza balavata Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 zrI neminAtha caritre- dazAha, baladevAdika pAMca mahAvIra, ugrasenAdika seLahajAra rAjAo, pradyumna vigere sADI traNa kaTi kumAra, durtIta zAbAdika sATha hajAra kumAra, vIra senAdika ekavIsa hajAra vIrA, mahAna vigere pacAsa hajAra mahAbalavaMta evA tAbedAra moTA mahartika, tathA bIjA paNa zeTha sAhukAra, sArthavAha vigere hajAro loko aMjali joDIne zrI kRSNanI sevA bajAvatA hatA. soLahajAra rAjAoe vAsudevane bhakti pUrvaka vividha ratna tathA be be suMdara kanyA ApI te batrIsa hajAra kanyAemAthI seLa hajAra kanyAone kRSNa paraNyA. ATha hajArane baladeva tathA ATha hajAra kanyAone bIjA kumAre paraNyA. pachI kRSNa, rAma tathA badhA kumAra ramaNIya ramaNIothI paravArI krIDA-udhAna tathA krIDAyAdimAM AnaMdathI ramatA hatA. - have temane krIDA karatA joIne samudravijaya rAjA tathA zivAdevIe zrI nemikamArane premapUrvaka mIThI vANIthI kahyuMhe vatsa! tane jotAM sadAya amArA lecanane AnaMda che. chatA cAgya kanyAnA pANuM grahaNathI te nayanotsavane adhika banAva' tyAre janmathI sasAra para vairAgya dharanArA traNa jJAnasahita zrI nemiprabhue kahyuM- gya kanyAo mArA jovAmAM kyAI AvatI nathI. A te dukhamAM nAkhe tevI che. tethI e strIonI amAre jarUra nathI. jyAre gya kanyAo maLI jaze, tyAre paraNIza." e rIte zrI nemie gaMbhIra vANIthI prakRtie sarala evA pitAnA mAtA-pitAne vivAha karavAnA AgrahathI aTakAvyA. have yazomatIne jIva aparAjIta vimAnathI AvIne ugrasenanI dhAriNuM rANInA udare avataryo. pUrNa mAsa thatA putrane janma thaye. pitAe tenuM rAjImatI evuM nAma pADyuM. asAdhAraNa rUpa ane lAvaNacavatI te anukrame vadhavA lAgI. have dvArakAvAsI dhanasena ekIe pitAnI kamalAmelA nAme putrI ugrasenanA putra nabhasenane ApI. eka vakhate nArada bhamate bhamate nasena kumAranA ghare AvyA paraMtu vivAhamAM vyagra mana hovAthI teNe tene mAna na ApyuM tethI tene anarthamA pADavAnI IcachAthI tenArada, rAmaputra niSadhanA putra-zAMba vigerene ati vallabha evA sAgaracaMdranA ghare gaye. sAgaracaDhe ubhA thai satkAra karIne tene puchayuM ke-"he devarSi! te thAmaNa karatA kAI Azcartha zuM? kAraNa ke huM kaika jevAmA premI che. te bece- jagatamAM AzcarthabhUta dhanasenanI kanyA kamalAlAne ahIMja meM joI che. ane te atyAreja nabhasenane ApavAmAM AvI ! ema kahI uThIne nArada anya sthaLe cAlyA gayA. tyArathI sAgaracaMdra teNImAM Asakta thaye, manamAM tene ja ciMtavate ane maMtranI jema mukhamA tenuM ja nAma jayate hatA.pittathI unmatta thayela jema satra kanakane jue, tema te sarvatra teneja jete hate. pachI tenAra kamalAlAnA ghare ga. tyAM satkAra karIne teNIe tene AzcaryathI puchayuM, tyAre te phaTamati be Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - matI gAmatinuM jIvana vRttAta 181 ke- he bhadra! meM be Azcarya dIThA. temAM eka rUpasaMpadAmAM sAgaracaMdrakumAra ane bIjuM kurUpamAM nabhasena." te sAMbhaLI teNu tatkAla nabhasenane mUkIne sAga racaMdramAM Asakta thaI. eTale teNIne rAga jANune nArade jaI sAgaracaMdrane kahyuM. teNInA virahasAgaramA paDela sAgaracaMdrane joIne tenI mAtA tathA bIjA kumAre bahu duHkha pAmyA. tyAre tyA zAmakumAra AvyuM, ane tevI avasthAmAM beThela sAgaranI teNe mazkarImA hAthavatI ane Akha DhAMkI dIdhI. tyAre sAgara bAlyA-aho! zuM kamalAmelA che?" zaba bolyA-A huM kamalAmelA (lakSamIno saMgama karAvanAra) chuM." eTale sAgAracaMdra pharI bA - tyAre te tuja mane kamalA meLavI ApIza. mATe bIjo upAya vicAravAnI zI jarUra che?" te vacanene svIkAra na kartA chatAM zabane badhA kumAroe prabala madyapIvarAvIne manAvyuM. pachI marAvasthArahita thatA te vicAravA lAgyA - are! A duSkara kArya meM kema kabula karyuM ? paNa have te tene bajAveja chuTake." pachI prakRti vidyAne yAda karIne zAMghakumAra bIjA kumAranI sAthe nabhasenanA vivAhanA divase udhAnamAM gaye. tyAM suragavATe gharathI kamalAmelAne maMgAvIne Asakta evI teNIne vidhipUrvaka sAgaracaMdranI sAthe gupta paraNAvI dIdhI. have gharamA tene na jevAthI tenA pIyara ane zvasurapakSanA mANaso Amatema jotA te udyAnamAM AvyA, tyAM jemaNe vidyAdharanuM rUpa karela che evA cAinA madhyabhAgamAM beThelI te kamalAlAne joIne te badhAe viSNune vinati karI eTale kRSNa gADha krodhAyamAna thatAM AvIne kamalAmelAne haranAra evA temane mAravAne mATe laDAvyA. kAraNa ke te kadI anyAyane sahana karate nahi. tyAre tarataja zAMba potAnuM svarUpa karI kamalAmelA sahita sAgaracaMdrane laIne kRNunA page paDyo. te badhuM jotAM kRSNa vilakSa thaIne bolyA- "are! A te zuM karyuM? ke bicArA Azrita A nabhasenane te A pramANe chetaryo. " "have Aje A zAkhane zuM karIe?" ema nabhasenane samajAvyA pachI kezave kamalAmelA sAgaracaMdrane ja ApI. eTale vera vALavAne asamartha nabhasena tyArathI sAgaracaMdranA sadA chidra jevA lAgyuM. ahIM pradhumnanI vaidabhI ane anirUda nAme putra thaye, ane te vana pAmyA. te vakhate tenADhya parvata para zubhanivAsa nAmanA nagaramAM mahA balavAna, mahA mAnI e bANa nAme vidyAdhara rAja hatuM tenI uSA nAmanI kanyA atyatarUpavatI hatI. teNIe pitAne lAyaka vallabha meLavavA moTA nizcayathI gaurI vidyAne ArAdhI, te saMtuSTa thaIne belI- kRSNa vAsudevane pAtra deva samAna anirUddha tAre vara thaze." vaLI bANe paNa gorI vidyAne priya evA zaMkara nAmanA devane ArAdha, teNe tene raNabhUmimAM ajANuM ApyuM. eTale Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka . zrI neminAtha caritragarIe zaMkarane kahyuM - tame je sarvatra aApaNAne vara Ape te yukta na karyuM. kAraNa ke me tenI putrI uSAne pUrve vara Ape che tyAre zaMkare bANane kahyuM hatuM kArya sivAya bIje aja thaIza." te varathI paNa mANu saMtuSTa thayo rUpanI saMpattine lIdhe te uSAne kayA kayA vidyAdhara ane manuSyae bANa pAse na mAgI? paraMtu teNe rUci vinA keIna te ApI nahi. have anurAga yukta uSAe citralekhA vidyAdharIne mokalIne anirUddha kumArane manamAM citavyA pramANe potAnA ghare teDAvyuM. tene gAMdharva vivAhathI paraNI teDIne te cAlato thaze. uSAne harIne huM A anirUddha jAuM chuM" ema te ucethI belyo. tyAre krodhI ne dhanurdhArI evA khANa vidyAdhara rAjAe mahA sainya laIne zikArI kutarAone laI jema vAha(bhuDa)ne reke tema anirUddha kumArane aTakAvyuM. eTale uSAe pAThasiddha vidyA patine ApI. te vidyAthI baliSa thaIne teNe bANanI sAthe lAMbA vakhata yuddha karyuM. pachI khANa vidyAre hAthInA baccAnI jema anirUddhane nAgapAzathI bAdhI lIdhI tyAre prajJasi vidyAthI teNe vizazune kahyuM. eTale tatkALa balabha, pradyumna ane zAna sahita hari tyA AvyA garUDezvajanA darzana mAtrathI te nAgapAza chuTI gayA tyAre zakare Apela vara ane AtmabaLathI garviSa tathA madenmatta thayela bANe kRSNane kahyu- tuM mArA baLane zuM jANatA nathI? teM sadA bIjI kanyAonuM haraNa karyuM che ane tethI tArA putra vigerene te paraMparAthI AvatI Adata thaI paDI. paraMtu tenuM phaLa huM Aje tane dekhADuM." tyAre kRSNa - he dukAzaya ! are vidyAdhAma! A tArI vacanakti kevI? kanyA te avazya game tene ApavAnI ja hoya che. te tenA varavAmAM za Sa che?" ema sAbhaLI vidyAthathI paravArela, jaTIthI jenuM mukha bhISaNa che ane dhanuSyane jeNe kheMcela che evA te bANe kRSNa tarapha mA pheMkayA. cheda karavAmAM kuzaLa evA kezave te bAne adhavacaja chedI nAkhyA. e pramANe te mane vIranuM khANayuddha thayuM. pachI kRSNa bhujaMgane garUDanI jema kRNe tene asahita karI, khaDa khaDa kApIne yamarAjAnA ghare memAnanI jema mokalI dIdhA. tyArabAda hari manmathanA jevA svarUpavAna uSAsAhata anirUddhane AnaMdapUrvaka teDIne balabhadra, zAkha ane pradyumnasahita ekadama te pitAnI nagarImAM AvyA. e pramANe zrI guNavijyagaNiviracita zrImAna ariSTaneminA caritramAM navame pariccheda samAsa thayo. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazama pariccheda . ---*******~ prakaraNa 17 su. zrInemanAtha bhagavAnanuM caritra ane maLa parikSA. vezrInemikumAre khIjA kumArI sAthe kriyA nimitte nagarImA bhramatAM caka, khaDaga, zaMkha gadA, dhanuSya vaDe zAlita evI vAsudevanI AyudhazALAmAM niHzaMkapaNe praveza karyAM. tyAM prabhue sUrya - nA khi banI jema atyaMta caLakatuM cakraratna dIThuM tathA cAMge dhanuSya, kAmudIkIgaDhA, nada khaDgane bhujagarAjanI jema bhISaNa dIThA. tema ja kumArInI sAthe zrInemie jANe kRSNanA yazanA mATeA khajAnA hAya, tevA ane yuddharUpe nATakamAM maMgalAcaraNunA vAjiMtra samAna evA pAMcajanya zakha joye. have kutuhalathI zaMkha levAne icchatA ariSTanemine jANIne zasrazAlAnA rakSaka cAr kRSNe praNAma karI kahyuM ke- huM pralA! jo ke tame hiranA bhrAtA che, ane mahAmalavAna che, tathApi zakha levAne paNa tame samartha nathI, tAtene pUravAnu sAma tA kyAMthI hAya ? A zaMkha levAne ane dhamavAne hari vinA koi sAmarthya nathI. mATe vRthA pazcima na karo. ' tyAre zrInemie hasIne te zakhane upADaye, ane lIlAthI dhUmyA, te vakhate prabhunA dAMta ane zamanI prabhA--e tetrIza caMdranI prabhA jevA cAlatA hatA. dvArakAnA gaDha sAthe athaDAtA, bharatI vakhatanA samudradhvani samAna te zaMkha zabde AkAza ane bhUmine pUrI dIdhI. te vakhate killA, parvatanA zikharA tathA prAsAde gajakarNanI jema kaMpavA lAgyA, rAma kRSNa, dazArNo tathA anya paNa mahAsulaTI kSeANa pAmyA. thAMbhalAne ukheDI ane sAMkaLAne tADAvIne hAthIe bhAgavA lAgyA, avApaNuM mukhakha dhanane dUra karI bhAgI gayA, IMdravAnA ghASanI jema tenA avAjathI nagarInA TAkAne mUrchA AvI gaI, zastrazALAnA rakSakA jANe maraNa pAmyA hAya tema paDI rahyA. have gAvida manamAM ciMtavyuM ke- A zaMkha kANuM vagADayA ? zuM kAI cakravatti pedA thayA ? athavA tA keMdra pRthvI upara Avye che ? huM zaMkhane pUrUM, tyAre Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 zrI neminAtha caritra sAmAnya rAjAone kSobha hoya, paraMtu eNe zekha pUryo, eTale mane ane rAmane paNa bha thaye " ema citavatA kezavane asarakSakae AvIne nivedana karyuM ke he prale !ariSTanemie lIlA karatAM pAMcajanya zaMkha pUryo. te sAMbhaLI viramaya pAmela kRSNa manamAM khAtrI na thatAM jeTalAmAM ubho thayo, tevAmAM zrInemi paNa tyAM AvI pahocyuM. eTale ucitane jANanAra kRSei AdarapUrvaka zrI nemine mati Asana upara besArIne gAdava sahita kahyuM-he jAta ! zuM Aje te A zaMkha pUryo ke jenA nAdathI samasta vasudhA hajI paNa bhamAM paDI che?"zrI nemie hA kahI, eTale pote bhujabalanI parIkSA karavAnA IrAdAthI kRNe tene gaurava ApavA sAthe kahyuM e pAMca janyane pUravAne mArA vinA bIje kaI samartha nathI, ane tame ene pUryo, tethI he bhrAtAM atyAre hu saMtuSTa thaye chuM, paraMtu he mAnada (mAna ApanAra) mane 'vizeSathI prasanna karavA tAruM bhujamala paNa batAva, he bAMdhava! mArI sAthe ja bAhu yuddha kara." zrI nemie "ThIka che? ema kahyuM, eTale kumArAthI paravarelA varakuMjara te nemi ane kezava ane AgrudhazALAmAM gayA. have svabhAve dayALu prabhue vicAra karyo ke-"mArA hadaya, bhuja ke pagathI dabAyela kezavanuM zuM thaze? mATe e anartha na pAme, ane mAruM bhujanala jANI jAya, tema mAre karavuM. ema dhArIne svAmIe kRSNane kahyuM-he bAta! vAraMvAra jamInapara ALoTavAnuM A yuddha ne sAmAnya leka che, paNa ApaNA baMnenuM te paraspara bhujAvALavAthIja yuddha thavAnuM." te vacana mAnIne kRSNa vRkSa zAkhAnI jema potAnI bhujA lAbI karI, eTale zrI nemie tene kamalanAlanI jama lIlA mAtramAM namAvI dIdhI. pachI te pramANe svAmIe pitAnI DAbI bhujA lAMbI karI. tenApara sarva balathI kezava vRkSapara vAMdaranI jema laTakI raho. zrI nemine bAya stabha kRSNa jarA paNa vALI na zakayA. mahA parvatanI patthara bhUmine zuM vanagaja vidArI zake? pachI zrI neminA bhujA tabhane mUkIne potAnI vilakSatA(valakhAI) ne chupAvate ane zrI nemine AliMgana Apate e vizu bo-"he bhrAta! mArA balathI rAma jema jagatane tRNavat mAne che, tema tArA chAlathI huM vizvane tRNava mAnuM chuM " ema kahIne teNe zrI nemine visarjana karyA. pachI rAmane kRNe kahyuM-"he brAta! tribhuvanamAM zreSTha evuM bhAIna baLa te joyu ? ha vAsudeva chatAM vRkSa para pakSInI jema enI bhujAmAM laTakI e, tethI huM dhAru chu ke AnA baLanI barAbarI kare evA cakravarti ke sureMdra paNa nahi hoya? AvA baLathI e samasta bharatakSetrane paNa zu na sAdhI zake? ApaNe e bAMdhava zu evAne eja raheze.?" tyAre rAma jema baLathI e cakravarti karatA paNa adhika che, tema zAta mUrtithI rAjyamA e nispRha ane nirlobhI dekhAya che. ema game kahyA chatAM zrI neminA balathI zakAmAM Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bI nemanAtha bhagavAnanI bALakIDA paDelA kRSNane joIne devI bolI- are kezava! tuM kheda na kara. jinavacana sAMbhaLa--pUrve zrInamijine kahyuM che ke zrInemi paraNyA vinA kumAraja tIrthakara thaze. tethI rAjyalakSmInI ene jarUra nathI. pitAnA avasaranI rAha jotA A zrInemi janmathI brahmacArI thaIne dIkSA leze. he kRSNa! tuM anyathA citava nahi." ema devIe kahyuM, eTale prasanna thayela kezave baladevane visarjana karyA, pite aMtaHpuramAM gayA. ane tarataja zrInemine bolAvyA. tyA ravamaya snAnAsanapara beThelA, tathA vArANanA mAraphate jaLakuMbha maMgAvatA te bane nemi-govide tatkALa snAna karyuM, pachI devadUSya vAthI aMgane sApha karI, divya caMdanathI vilita thaIne hari-nemie tyAja bhejana karyuM. eka vakhate aMtaHpuranA sarva nekara purUSane kRSNa kahyuM ke-A mAre zrAtA zrInemi mane potAnA karatAM hAle che, mATe keIe aMtaHpuramA jatAM ene aTakAvavuM nahi. bhAIonI badhI strIonA madhyamA rahIne nemikamAra bhale IcchAnusAra ramyA kare. temAM tamAre koI doSa na samajo." pachI satyabhAmA gira panIone vikarAe kahyuM- mArA prANa samAna A tamArA devara nemine mAna ApavuM. ane niHzaMkapaNe ene ramADa." ema tyAM atapuramAM kRSNa kahyuM. eTale jAtAnI te sarva jhIothI satkAra pAmela, nirvikAra ane gavilAsathI vimukha e nemikumAra saMcarate hate. prasanna thayela hari nemine potAnI samAna samajIne aMtApura sahita krIDAparvatAdimAM te tenI sAthe ramate hate. eka divase vasaMtaRtumAM daza dazAha, kumAre nagarajane tathA aMtApura sahita kezava nemi sAthe raivatAcalanA udyAnamAM gayA. tyA nadanavanamA jema surAsuranA kumAre khele, tema kumAra ane nagarInA leke vividha krIDA karavA lAgyA. keTalAka bakulavRkSa nIce bakulanI sugaMdha yukta ane madanane jIvADanAra auSadha samAna evI madirA pIvA lAgyA, keTalAka hAthamAM vINA laIne te vasaMtamA phAgarAga gAvA lAgyA, keTalAka madonmatta yuvAne kinaranI jema strIo sahita nAcavA lAgyA keTalAka caMpaka, azoka, bakulapramukha vRkSApara strIo sahita, puSpa haranArA vidyArAnI jema pupA vINavA lAgyA, keTalAka kuzaLa jano mALIenI jema pite puSmAbhara guMthIne pitAnI priyatamAonA aMgapara mUkatA hatA, keTalAka latA guhAmAM nava palalanI pathArI para potAnI strIonI sAthe kAMdapika devenI jema khelatA hatA, keTalAka bhAgI purUSe atyaMta zramita thatA jaLanInA taTapara sarponI jema malayAcalane vAyu (havA) levA lAgyA, rati-manmathane viTaMbanA pamADanAra keTalAka potAnI ramaNIya ramaNIo sahita kaMkalivRkSanI zAkhAomAM bAMdhela hIMcakApara hIMcakavAnI tIDA karavA lAgyA, 24 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI namanAtha caritra {8} ------- keTalAka pAtAnI prithAAnA caraNu ( pAda ) prahArathI ke kelivone, keTalAka madyanA kAgaLAvatI akulavone, keTalAka sAga Eie jovAthI tilakavRkSeAne, keTalAka gADha mAliMgana ApavAthI kavRkSAne, tathA khIjA kArrIjanA bhIMjA vRkSane Inta dedghadravaTa vizeSa puSpa ane phUla saMyukta karatA hatA. haeNve satyazAmA vigere AthI paravarela kRSNa zrInemi sAthe krITA karatA vanamAM ahIM tahIM vanAjanI janma bhamavA lAgyeo. nazine jotAM kRSNane vicAra AvyA -- jo neminu mana bhAgamAM cyAsakta thAya, te mArI lakSmI kRtArtha ane AMdhavapaNu sArthaka thAya, mATe AlaMbana ane udvIpanarUpa vibhAvathI mATe vAraMvAra ene anukUla thavuM. ema karatAM jo mArA manAya saphaLa thAya, te sArUM. 'ema ciMtavI kRSNe mAyA zucIne muktAhAra samAna te zrIneminA gaLAmAM nAkhI, vicakSaNa tathA pAtAnA patinA abhiprAyane jANunArI evI satyabhAmA vigere viSNunI badhI vicitra puSpAbharaNA laIne zrInemi pAse AvIne ubhI rahI. temanAmA kAi suMdarI pIna ane unnata potAnA stananA agrabhAgavatI spa phI snehathI te pAchA ubhI sTrIne zrI nagnine manahara puSpamAlAthI dhasmila ( puSpa guccha ) khAdhI hatI. kaiAIka AgaLa AvIne bhujalatA ucca karavAthI potAnA bAhumUlane pragaTa karatI harivallabhAe zrI neminA zipara sugaTAkhyA, kAIka pAtAnA hAthavatI kAna pakaDIne madananA jyadhvaja samAna karyuM bharaNu racavA lAgI, kAi zrInaminI sAthe krIDAnA kArlona karavAnI IcchAthI bAhumAM nRtana puSpa----khAnu dha vAraMvAra khAdhavA lAgI. e pramANe tee Rtune ucita zrIneminA upacAra kavA lAgI, zrInamie paNa ta pramANe temanI tarapha nivikAra upacAra karyAM, e rIte vicitra krIDA karatAM kRSNa rAta-divasa tyAM udyAnamAM svIne pachI parivAra sahita dvArikAmA AvyA. samudravijaya rAjA, anya darzAya, rAma, kezava ane bIjA badhA cAveA zrI neminA lAtsavamAM utsAhI ane utkaMThita rahyA. anukraai nemi sahita krIDA karatAM kRSNe vasata samaya vyatIta karyA. tyAra pachI manmathanI jema sUcana prADha banAvatI zrISmaRRtu AvI. ta vakhate khA--mAtapa paNa dezaLanA pratApanI jema asahya thai paDyeA. rAtre paNu prANIona karmanI jema garamI zAta thatI nahi, te RtumAM vilAsI yuvAna kadalInI A daranI tathA samAna, tathA kastUrI, karAdi sugaMdhI dravyathI mizra evA e vata vaane dhAraNa karatA hatA. maNIe jaranA karyuM samAna cacala paMkhAne manmathanA hukamanI jaima sucithI jarA paNa alaga karatI na hatI. vicitra sumarasathI dviguNu mugathI karela caMdana jaLathI cuvAnA mAtAne vAravAra sithatA hatA. kAminIAe cAre bAju hUMca para zakhelA kamaLAnALa muktAhAra Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha bhagavAnanI bALakrIDA. : - * ~ * * * karatAM paNa adhika zobhAne pAmyA. jalAne vAraMvAra hadayamAM gADha dabAvatA yuvAne vallabhAnI jema mUkatA nahi. evI rIte garamIthI bhISaNa grISmaRtumAM kRNa zrInemi sAthe aMtaHpura sahita raivatAcalanA udyAna-saravara para gaye. tenI aMdara majajanakIDA karavAne zrInemi tathA aMta:pura sahita kula mAnasarovaramA haMsanI jema praveza karyo. tyAM kaMTha sudhI nimagna thayela kRSNa-kAminIonA sukhane jotA tarata navIna utpanna thayela kamalinInA khaMDanI brAMti thatI, te vakhate harie pite kaIka kAminI taraphe aMjalijaLa pheMkayuM, eTale te kuzaLakAMtAe kegaLAnA jaLathI tenA tarapha prakSepa karyo. keTalIka jaLathI DaratI ane aMge lAgatI bIkaNu lalanAothI janArdana putaLIo sahita staMbha jevuM lAgatuM. kolanI jema vAraMvAra uchaLatI te mRgAkSIe vegathI kRSNanA urastaTa para athaDAtI hatI. jalAghAtathI harivanitAonA nayane potAnA bhUSaNa rUpa aMjana dhovAI javAthI utpanna thayela reSathIja jANe adhika lAlAzamAM AvI gayA kRSNa sapatnInA nAmathI bolAvela ke suMdarI kRSNane lIlA kALathI mAravA maMDI gaI. bIjI kAMtAne lAMbA vakhata sudhI jotA kezavane keIka strIe AvIne kamaLanA parAga mizrita jaLavatI mAryo. kRSNanI cAre bAju zepabhAvanI lIlAnI rAsa ramatane yAda karAvatI te suMdarIo vAraMvAra bhamavA lAgI. tyAM bhAInA AgrahathI zrInemi paNa hAsya yuta vacana bAlatI kRSNAMganAothI gherAyelA chatAM vikAra rahita krIDA karavA lAgyo. "he diyara! have kyAM javAnuM che?" ema kahIne harinI te priyatamAo samakAle capeTA-lapaDAkathI uchaLatA jaLavatI zrI nemine mAravA lAgI. jaLa chaMTakAvathI paDatA kekAva-kAminIonA hAthAvaDa jANe nava palavita vRkSa hAya tema svAmI zobhatA hatA. jaLakrIDAnA miSa (bAnA) thI strI sparza jaNAvavAne te phaNa kAtAo zrIneminA kaThe AleSa ApatI hatI, chAtI sAthe athaDAtI ane pitAnI bhujAo DhAMkI detI hatI. koI kamalAkSI krIDAthI zrI neminA mastaka para ata:puranI chatra dharanArInI jema chatranI jema sahastra5trakamaLane dhAraNa karavA lAgI. keI hAsyathI zrI neminA kaMThamAM kamaLAnALa nAkhavA lAgI, jema hAthInA kaThe AlAnazaMkhalA nakhAya che. keI lalanA kaMIka bAnuM batAvIne zatapatra kamaLathI madanabAjuthI paNa na haNAyela evA hRdayamAM mAravA lAgI. avikArI prabhu paNa kriyA-pratikriyAthI te badhI ramaNIone ramADavA lAgyA. kIDA karatA bAMdhavane jotAM kezava manamAM bahuja harSa pAmyA, ane tyAM jaLamA nadIvara gajanI jema lAMbo vakhata rahyo. pachI jaLakrIDA samApta karI hari sarovarathI bahAra nIkaLyA, tathI satyabhAmA cane rukimaNI vigere paNa kAMThe AvIne beDI. tyAre zrInemi paNa rAjahaMsanI jema sarovara thakI bahAra nIkaLyA ane Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha caritna kimaNI vigere tyAM beThI che, tyAM taTa lAgapara AvyA eTale rukimaNue pote uThIne tene ratnamatha Asana ApyuM, ane pitAnA uttarIya (uparanA) vasAvatI zrI nemInA ane luchayuM. tyAre satyabhAmAe hAsya ane vinayapUrvaka prabhune kahyuM- he diyara ! tame sadA amArA vacana sahana kare che. tethI bhaya vinA huM tamane kahuM chuM-he sudara ! soLa hajAra sIonA svAmI kezavanA brAtA chatA eka paNa kanyAne kema paraNatA nathI? tamAruM rUpa traNe lokamAM sarveda ane lAvAyakalApathI pavitra che, tathA vana paNa navIna che, tema chatA A tamArI kevI sthiti? mAta pitA, bhAIo ane ame brAtA patnIo vivAhane mATe tamane vInavIe chIe, te he devara! emano mane ratha pUro kare, patnInA parigraha vinA tame mAtra ekAga vAMkA rahIne keTalI vakhata kahADazo? aho! tame pote ja tamArA manamAM vicAra karo. he kumAra! tame zuM ajJa che? nIrasa (rasahIna) che? athavA kalaba (napuMsaka) che. te amane kahe strInA joga vinA tame araNyanA puSpa samAna che. jema Adi prathama tIrtha pravartAvyu, tema teNe ja pANigrahaNanA maMgala batAvyA che. te kAraNathI tame ekavAra strI para ane ga sukho bhegava. vaLI avasare yathArUci brahAvatane paNa svIkAraje, paNa gRhasthAvAsamA bAbata ucita nathI. mAtra jApa zuM azuci sthAne thAya?" have jA AvatI belI-"he devara ! tamArA vazamAM munisuvratavivAhita, putravALA ane tIrthakara thayA. pUrve paNa jinazAsanamAM pANigrahaNa karIne mokSe gayA saMbhaLAya che, te te tame paNa jANe che kharekhara tame eka navIna sumukSu jAgyA che ke mukta thayelAone mArga mUkIne janmathI zrI vimukha thaI beThA. evAmAM bahA kapa batAvIne satyabhAmA bolI-sakhI! Ane tame madhura vacanathI te vRthA samajAve che. e sAma sAdhya ja nathI kAraNa ke pitAe, vRddha bhrAtAe tathA bIjAoe paNa vivAhane mATe emane bahu AgrahathI kahyuM-paraMtu temane eNe mAnyA nahi mATe ApaNe badhI strIo maLIne ene rokIe je ApaNuM vacana na mAne te ene kaI rIte mUkavA nahi." tyArabAda lakSamaNI vigere belI-A devara te ArAdhavA gya che. ema kepa sahita bolavuM na joIe. ene rAjI karavA eja upAya che." ema kahetAM rukimaNI vigere harivalabhAe pANigrahaNa mATe AgrahapUrvaka prArthanA karatI te zrI neminA page paDI. temanAthI A pramANe prArthanA karAtA nemine joIne kRze paNa vivAhane mATe prArthanA karI, ane bIjA yAdavee paNa AvIne nemine vinatI kakkI- nemi! bhAInuM vacana mAna. zivAdevI samudravijaya tathA bIjA svajanene saMtuSTa kara." e pramANe AgrahapUrvaka te badhAe zaramAvela evA zrI nemie vicAra karyo-"aho ! emanuM ajJAna ane mArA A dAkSiNayane paNa dhikkAra che ! kevaLa e pote ja bhavasAgaramAM paDatA nathI, paraMtu bIjAone paNa Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI temanAthaprabhunA lagnanI taiyArI. 19 AMdhela sneharUpa pASANunI zilAthI temAM pADe che. have emanu vacana atyAre vacanamAtrathI mAnavuM paDaze, pachI avasare tA avazya Atmahita karavAnuM ja che, vaLI pUrva RSabhajine je vivAha karyAM, te te tenA bhAgAvali karmane lIdhe. kAraNu ke karmanI gati bhinna bhinna heAya che. ' ema vicArIne prabhue temanuM vacana mula rAkhyuM. te sAMbhaLIne samrudravijayAdika badhA harSa pAmyA C have grISmaRRtu vItAvIne parivAra sahita kezava nemi yAgya kanyA jovAne utsuka thatA dvArakAmAM AvyA, tyAM satyabhAmA khAlI... hai priyatama ! mArI nAnI ena rAjImatI nemine lAyaka kanyA che. ' tyAre kRSNe teNIne kahyu ke satyabhAmA ! kharekhara ! tuM mArI hitakAriNI che, ke nemine cainya kanyAnI citArUpa sAgaramAM paTela evA mArA te' uddhAra karyo, ' pachI kRSNa pAte uThIne cADhavA, tathA Azcarya pAmelA nagarajanAthI jovAtA te ugrasenanA ghare gayA. eTale ugrasene paNa arvAdiyo kRSNanA satkAra karIne si'hAsanapara besArI tene AvavAnuM kAraNa pUchyuM. tyAre kRSNe khelyA~ he rAjana ! tamArI rAjImatI nAme je kanyA che, te mArA ladhu bhrAtA guNe karI mArAthI adhika evA nemine cAgya che.'' eTale ugnasena Albe~ huM prabhA ! amArUM bhAgya phaLyu, ke hari ghare AvyA. ane amane kRtArtha karyo. mA ghara, mA lakSmI, A ame, A kanyA tathA A bIjuM badhu tamAre svAdhIna che. te hai svAmin! svAdhIna vastumAM prAthaeNnA kevI ? ' AvI vANIthI prameha pAmela gAviMde te jaine samudraliyane kahI saMbhaLAvyu. tyAre samudravijaya AhvA~~~ hai vatsa I vaDIlApara tArI bhakti ane bhrAtAopara gADha vAtsalya che ke amAne AnadakArI zrI nemine lAganI sanmukha karyAM. mATalA vakhata te mArA manAtha manamAja uDI gayA gayA hatA ke aSTinemi kanyA pANigrahaNa bula karaze. ' pachI kroTTuki nimittiyAne AlAvIne samudravijaya AjAe nemi zajImatinA vivAhanA zubha divasa pUchaye. tyAre kroki melyA hai rAjan ! bIjA paNuM zubha mAratA varSAkAlamAM cAgya nathI, te vivAhanI zI vAta ? eTale samudravijaya mAlyA-- ahIM kAlakSepa karavA ceAgya nathI. kRSNe mahA kaSTa ariSTanemine paraNavAne mATe taiyAra karyo che have vivAhamAM vighna na paDe, mATe najIkanA divasa kahe. tArI mAjJAthI gAMdha samAna vivAha thAya, ' tyAre vicAra karIne kroki melyuM-- huM rAjan ! e ema hAya tA zrAvaNa mAsanI ajavALI chaThThanA divase kArya karavA jevuM che ' te sAMbhaLIne samruddhavijaye te koSTakanA satkAra karIne te divasa manamAM dhArI lIdhA, ane ugrasenane paNa jaNAvI dIdhu. tethI ane taiyArI karavA lAgyA. kRSNe paNa dvArakAmAM pratihArTa, dareka daravAje ane dareka ghare adbhuta ratnanA mAMcaDA tathA tArAdi karAvyA, " * Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nemanAtha caritrahave vivAhano divasa najIka AvatAM daza dazAha, rAmakRSNa, uMcA svare gItagAna karanArI zivAdevI, rehaNa ane devakI vigere mAtAo, revatI vigere balabhahanI panIo, satyabhAmA vigere viSNunI strIo, tathA bIjI mATI dhAtrIo emaNe maLIne zrIneminAthane pUrvAbhimukha meTA Asana para besAryA. eTale balabhadra tathA kezave pote premathI tene snAna karAvyuM. pachI rAkhaDI bAMdhI ane hAthamAM ANu dhAraNa karAvIne govida ugrasenanA ghare gaye. tyA pUrNimAnA caMdra samAna mukhavALI rAmatI bALAne kezave pote teja vidhithI sthApana karI, ane pote pitAnA ghare gayo. rAtri vyatIta karIne vaivAhika ghare javAne zrInemine a ge mane karAvyuM. pachI zveta chatra. tathA manahara cAmarothI zobhatA, atyaMta uttaLa ane kera sahita ane dhAraNa karatA, mukatAbharaNAdikathI vibhUSita, atyata suga igazIrSa cadanathI jeNe age lepana karyuM che-evA zrIariSTanemi ta azvavALA ratha para beThA. nemikumAranI AgaLa avenA hevAranA avAjathI sarva dizAone badhira banAvanAra evA keTigame cadu kumAre cAlyA. ane bAju hAthI para beThelA hajAro rAjAo, ane pAchaLa daza dazAha tathA rAma-kezava cAlatA hatA vaLI mahA kI matizibikAo upara caDelI aMtapuranI badhI vanitAo tathA bIjI paNa suMdara suMdarIo gIta gAtI cAlI. e pramANe zrIariSTanemie AgaLa maMgaLa pAThaka ucethI magaLa paDhatAM rAjamArga prayANa karyuM. rastAmAM gRha, ane hAranI agAsI para beThelI pirastrIonI premA daSTie maMgalAkSatanI jema zrInemi upara paDI pAralekethI, paraspara dekhADavAtA, tathA harSapUrvaka vakhaNAtA evA zrInemi ugrasenanA gRha samIpe AvyA zrI neminA AgamananA tumula svarathI meghanA garjanathI jema mayurI, tema kamalalocanA rAjImatI atyaMta utkaMThita thaI. eTale bhAvane jANI lenAra sakhIeAe teNIne kahyuM- he suMdarI! tu dhanya che ke jene hAtha nemikumAra grahaNa karaze. he kamalalacane ! ke nemi ahI AvanAra che, te paNa utsuka thaIne gavAkSamA beThelI ame tene AvatA joIe chIe." sakhIoe pitAne mane gata bhAva kahevAthI harSita thayela ane sakhIothI paravArela te vahAlathI ekadama gavAkSa AgaLa AvI, ane cadra sahita meghanI jema mAlatI kusuma sahita ghanmila(puSpa gucchaka)ne dhAraNa karatI, kAnanA alaMkArarUpa be kamaLane pitAnA netrathI parAbhaya pamADatI, muktA(motI) nA kuMDa sahita karNathI zukitapuTane jItanArI, pAkelA phaLavALI jANe bimikA (latA vizeSa) hoya tema aLatAyukta adharavALI, kaMThamA hemanI mekhalAvALA zakhanI jema saniSka (kaThabhUSaNa) ne dhAraNa karatI, khisata tune grahaNa karela cakalAkanI jema hArabhUSita stanane dhAraNa karatI, kamalakha vaDe jema nadI, tema karakamalathI zobhatI, jANe manmathanI dhanulatA Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thiI nemanAthaprabhunI dIkSAnI taiyArI. heya tevA mudigrAhA (sukamAM AvI zake tevA) madhya bhAgathI dIpatI, jANe senAnI DhAla hoya tevA nita bathI mane hara lAgatI, kadalo samAna jenA ja ghAcugala che evI, ratna samAna jenA nakhanI paMkita che, caMdra samAna veta tathA dazI (kera) sahita jenA vastra che, gazIrSa caMdananA vilepana yukata, evI te rAjImatI vimAnanA madhyabhAgamAM jema devAganA tema te gavAkSamAM beThI. tyAM beThelI rAjImatIe pratyakSa kAmadevanI jema hRdayamA manane jAgrata karanAra evA zrInemine dUrathI joyA. daSTithI jotA te manamAM ciMtavavA lAgI ke -manane paNa agecara e A varSe durlabha che traNa lokanA eka bhUSaNarUpa e e vara paNa je mane prApta thAya, te mArA janmanuM phaLa zuM saMpUrNa na thayuM ? je ke A mane paraNavAnI IcchAthI pite Avela che, te paNa mane vizvAsa AvatuM nathI, kAraNa ke kayA puNyathI prApta thAya?' ema citavatAM te rAmatInI jamaNI Akha pharakI, ane jamaNI bhujA paNa pharakI zarIra ane manane satApa thaI paDaze. pachI phUvArAnI putaLI samAna bane netramAMthI apUrane varasAvatI evI teNIe sakhI ene te locanAdinuM raNa gadagadAkArathI kahI saMbhaLAvyuM tyAre sakhIo belI ke -"he subhage!he sakhI! pApa zAMta thAya ne amaMgala dUra jAya. badhI kuLade. vIo tane kayANakArI thAya. dhIraja dhara. pANigrahaNane mATe utsuka e A tAre vara Avya, mahAtsava pravartamAna chatAM A amaMgalanuM ciMtana kevuM? - have zrI nemie AvatA AvatA anekavAra prANIone karUNasvara sAMbhaLyo. pite barAbara jANatAM chatA prabhue "A zuM?' ema sArathine pUchayu. tyAre sArathi bA -"he pra! zuM tame jANatA nathI? A nAnA prakAranA prANaene tamArA vivAhamAM gaurava karavAne ekane mATe lAvavAmAM AvyA che. temAM gheTA vigere bhUcare, tItara vigere khecare, grAmya tathA aTavImAMnA e badhA maraNa pAmaze. he svAminuM ! rakhavALAnA hAtha nIce rAkhelA e prANIo vADAmAM barADA pADI rahyA che, kAraNa ke sarva jIne moTAmAM mATe prANubhaya che." ema sArathinA sukhathI sAMbhaLIne dayA vIra zrI nemie tene kahyuM jyAM A jIve bALyA (pUryA che, tyAM mArA rathane laI cAla. te sArathie tatkAla temaja karyuM. eTale tyAM bhagavAne prANanA apahAra bhayathI cakita (bhayabhIta) thayelA vividha prANIone joyA. temAM keTalAka deraDI vatI ke bAdhela hatA, keTalAka page bAdhela hatA, keTalAka pAMjarAmAM pUrelA hatA, keTalAka pAzamAM pADelA hatA, uce sukha karI rahelA, dIna lenavALA, zarIre kapatA evA te, darzanathI paNa AnaMda pamADanAra evA zrI nemine jovA lAgyA. pachI te badhA bhagavata pratye pita pitAnI bhASAmAM "bacAve, bacAve" ema bolyA. tyAre svAmIe pitAnA sArathine pharamAvIne te badhAne choDAvyA have te che pitApitAnA sthAne gayA, eTale Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI temanAya thIi--- - . bhagavate potAnA ghara bhaNI rathane pAchA vaLAvyeA. tyAre samudravijaya rAjA, rAmakezava, zivAdevI, rAhiNI, devakI vigere tathA bIjA paNa svajano pAtapeAtAnA vAhana mUkIne prabhu mAgaLa AvyA, samudravijaya tathA zivAdevIe netramAM AMsu lAvIne kahyuM ---- he putra / akasmAt A ecchava thakI tu zA mATe pAche! pharyo ?" ~huM eTale zrI nemie kahyuM-- A prANIo jema khaMdhanathI khadhAyA hatA, tema A paNe paNa kadhanAthI baMdhAyelA chIe, jema emane kha dhanathI mAkSa thayA, tema pAtAnA AtmAne paNa ka` dha rahita karavAne sarva sukhanA asAdhAraNa kAraNurUpa evI dIkSAne huM agIkAra karIza ' zrI neminlR te vacana sAMbhaLIne te zivAdevI ane samudravijaya ane mUrchA pAmyA, ane sarva yAdave pUrNAzru leAcane rAvA lAgyA, tyAre janArdane zivAdevI ane samuddhavijayane AzvAsana ApI, rUdana aTakAvIne zrI nemine kAmaLa vacanathI kahyuM -- huM mAnada / mane, rAmane ane tAtane tu sadA mAnya che. tArUM' anupama A rUpa ane cAvana nUtana che ane vaLI te kamala jevA lAcanavALI rAjImatI vadhu pazu devAMganA jevI anupama rUpavatI ane tane lAyaka che. mATe kahe, ke verAgyanu kAraNa zuM che ? je e jIva tArA jovAmA AvyA, temane te chuTA karAvyA. mATe have vaDIlA ane bhrAtAonA maneArathane pUNa kara. zAka sAgaramAM nimagna evA A mAta-pitAnI tAre upekSA karavI cAgya nathI. huM bhrAta ! temanA para paNa sarva sAdhAraNu evI dayA kara. jema dIna jIvAne te satuSTa karyAM, tema peAtAnA vivAha batAvIne kAmAdi bhrAtAone paNa AnaMda pamADe. " tyAre zrI nemie kahyu huM mAMdhava ! mAta-pitA ane tamArA zAkanuM kaI kAraNa mArA jovAmAM AvatuM nathI. mArA verAgyanu kAraNa cAra gatirUpa A sasAra che, ke jyAM utpanna thayelA prANIA bhaveAbhavamAM du.khanA ja anubhava kare che, jIvane bhave bhave mAtA, pitA, jAtA tathA khIjA paNa aneka sa badhA thayA, paraMtu karma phaLamAM koI bhAgIdAra thatA nathI, pAteja peAtAnu karma bhAgave che. huM hare ! jo eka, bIjAnA du:khane cheThThI zake, te vivekI purUSa mAta pitAne mATe potAnA prANa paNa ApI devA joIe, paraMtu putrAdi chatA prANI janma, jarA ane maraNunA duHkha pAte bhAgave che. kAinu kAI rakSaNa karanAra nathI, jo putrI pitAnI STine mAna pamADanArA thAya che, teA mArA vinA paNa mahAnemi vigere sukhanA kAraNarUpa te che, huM te vRddha susApharanI jema sa sAramArganA gamanAgamanathI kaTALI gayeA chu, mATe tenA heturUpa karmonA nAza karavA prayatna karIza, ane dIkSA vinA kaccheda sadhAtA nathI. mATe huM te dIkSAnAja svIkAra karIza. huM kRSNa ! vRthA tuM Agraha na kara pachI samudravijaya rAjA eksce-"he vatsa ! tu garbha thIja Izvara che, ane zarIre ati sukumAra che, te vratanu kai zI rIte saharna karIza ? he putra ! grISmakALanA mahA cAra Atapa " 4 "" 192 t Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nemiprabhunI dIkSA sahana karavA te dUra rahe, paNa chatra vinA anya kALane taDake paNa sahana kara ati muzkela che. sudhA, pipAsAdi parISahe anya purUthI paNa sahana na thaI zake, te he vatsa ! devagane lAyaka A zarIrathI tu zI rIte sahana karIza ?' tyAre zrInemie kahyuM- he tAta! uttarottara duHkhanA samUhane bhegavatA nAraka chone jANatA purUSe zuM Ane duHkha kahe ? tapanA duHkhathI te anaMta sukha karanAra mokSa prApta thAya che, ane vijaya sukhothI te anata du:khadAyI naraka maLe che. mATe tame pote ja vicAra karIne le. mANasene zuM karavuM cogya che? vicAra karatA badhAlAkA jANI zake ja. paNa vicAra karanAraja viralA hoya che. " te sAbhaLatAM mAtA-pitA rAma-kezavAdi tathA bIjA paNa zrI nemine dIkSA levAno nizcaya jANune ucca svare revA lAgyA. zrInemikuMjara te svajananA sneharUpa sAkaLAne tene sArathie calAvela rathI potAnA ghare gaye. evAmA avasara jANIne lokAtika deva AvyA, ane zrInemine namIne te bolyA- he nAtha ! tIrthane pravartA" pachI IMdrathI A deza pAmelA zubhaka dee pUrela dravyathI bhagavAna vArSika dAna devA lAgyA - have pAchA vaLela zrInemine joI ane tene tAbhilASI sAbhaLIne vRkSathI kheMcAyela velaDInI jema rAjImatI pRthvI upara paDI. eTale bhaya pAmelI sakhIoe tene sugaMdhi tathA zItala jalathI siMcana karyuM, tathA kadalI patrathI banAvelA pakhAvatI te pavana nAkhavA lAgI. pachI sAvadhAna thatAM uThIne kapAla - gala5ra jenA keza laTakI rahyA che ane azrudhArAthI kAMcaLIne jeNe A karela che. evI te rAmatI atyaMta vilApa karavA lAgI - e mane ratha paNa na hatuM kenemi mArA vara thaze. are deva ! tane ke prArthanA karI ke nemine te mArA para banAvyA? vaLI vara karIne kavakhate daMDapAtanI jema te viparIta zA mATe karyuM ? nizcaya tuMja eka mahAkapaTI ane tuM ja vizvAsaghAtI che athavA te pitAnA bhAgyanA vizvAsathI pUrve ja meM A jANuM lIdhuM ke traNe jagatamA ulzaka evo A nemi vara kyAM che ane maMdabhAgyavALI huM kayAM? he nemi! je tame mane pitAne agya jANa, te mAruM pANigrahaNa savIkArIne mane ratha zA mATe upajA? ane te svAmina! utpanna karAvIne mAre mane ratha kema bhAgI nAkhe? kAraNake mahApurUSoe svIkArela kArya jIvanaparyata paNa nicalaja hoya che. te vibha! jo tame paNa pratijJAthI calAyamAna thaze, te samudrI nakkI maryAdAne oLaMgaze. athavA te tamAre paNa doSa nathI e mArA karmane ja doSa che ke vacanathI ja huM Apanu pANigrahaNa pAmI. A manahara mAtaMgraha (mAre) A ramaNIya divya maM5, A ranavedikA, tathA bIjuM paNa ApaNA vivAhane 25 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 trI nayanAtha caritra ' mATe je karyuM te adhu vRthA thayuM. dhavalama galathI je gavAya che, te ardhuM satya hAtu nathI A lekti satya thai. kAraNake prathama tame mAtra pati kahevAyA, paNa thayA nahi. he nAtha ! pUrva bhave meM daMpatI (yugale ) nA vicAga karyo haze ? ke patinA kara sparzathI thatuM sukha paNa pAmI nahi. " e pramANe vilApa karatI te rAjImatI pAtAnA hAthavatI chAtI phuTavA lAgI. dvArane teNe tADI nAkhyuM ane kakaNA bhAMgI nAkhyA " A vakhate sukhIe tane kahevA lAgI ke-- 2 sakhI ! kheda na kara. tenI sAthe tAre saMbaMdha zA ? athavA tenI sAthe hava nAre zuM kAma ? te tA snehahita, pRhArahita, lekavyavahArathI vimukha, vasatithI jema vanavAsI jIva, tema gharavAJathI sadAya bhIrU ( khINa ) e kaMipaNa jANatA nathI dAkSiNyarahita, niSThura manavALA, svecchArI evI A verI nemi gayA, te bhale javA de, sAruM thayuM ke atyAramAMja e AvA jovAmAM AvI gayeA ta e tane paraNIne e rIte mamatArahita thayeA heta, te tane kuvAmAM nAkhIne deAraDI kApyA jevuM karata have tene javAde. mIMjA zAMma, pradhumna pramukha ghaNA rAjakumArI che, teomAM tane rUca te vara thaze. huM muO ! saMkalpamAtrathI tu nemine apAi hatI, paraMtu huM sugdha ! teNe svIkAra na karavAthI tuM hajI kanyAja che " tyAre kApAyamAna thatI za"matIlI huM sakhI ! amAza phulane kalaMkanA kANurUpa ane phulaTAnA kulasamAna A tame zu ele e ? nemi te traNe jagatamAM utkRSTa che, tenA samAna bIje vara kaye che ? athavA bhale sadaLa hAya, te paNa mAre tenI sAthe zuM kAma che ? kAraNake kanyAdAna ekaja vAra thAya, huM mana, vacanathI te neminanTa vI hatI ane vaDila nAnA upAya ( vadhAre Agraha ) thI teNe paNa mane jITI tarIke svIkArI hatI, chatAM paNa traNa lekamAM nAttama evA nemi mane paraNyA, te prakRtie anartha upajAvanAra evA bhAgAnuja mATe pratyeAjana nathI te ke vivAha karmamAM teNe mane hAcavatI sparzI nahi, tathApi dIkSA ApatI vakhate tenAja hAtha mana sparza karaze. " e pramANe jeNe pratijJA karela che evI te AimatI, anya varanI vAta melanAra sakhIjanane niSedhIne eka neminuM ja dhyAna dharatI samaya gALavA lAgI. Turve zrI nami divase divase dAna mApavA lAgyA, ane vedanA pAmatA sasuvijaya rAta vigere bALakonI jema rAvA lAgyA. prabhue lekanA mukhathI tathA tranu jJAnathI rAjImatInI te pratijJA ANI, te paNa pAte nirmama Inaja rahyA. anukrame vArSika dAna pUrNa thatAM zakrAdi devoe bhagavaMtanA dIkSAbhiSeka karyo. eTale uttaTa nAmanI ranna zibikA ke jaina devA ane manuSyeAe upADI che temAM prabhu beTA tyA prabhunI AgaLa mAmaiM hU ane IzAne, be cAmara caryA, sanansumAre Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nemiprabhunA dIkSA mahotsava 15 chatra, mAhe khaga, brakSedra darpaNa, lAtake pUrNakuMbha, mahAzuke svastika sahasAre dhanuSya, prANute zrIvatsa, amyuke naMdAvarta ane bAkInA cama re vigeree zastro dhAraNa karyA. have mAta-pitA, vaDIle, balabhadra, goviMda vigere bhrAtAethI paravArelA, mahA manavALA bhagavate rAjamArgo prayANuM karyuM ane jyAre potAnA ghara samIpe AvelA prabhune rAjImatIe dIThA, tyAre navIna usanna thayela zothI teNIne vAraMvAra mUracha AvI gaI. ane tyAthI revatA calanA bhUSaNarUpa, naMdanavana samAna upavana pratye khIlatA navIna ketakI pune lIdhe jANe hasatuM hoya, gaLIne paDI gayelA jaMbuothI jANe cotaraphanIlaranathI bAMdhela bhUmivALu hoya, kadaMbapuSponI zayyAmAM zayana karavAthI jemAM maMdhukarI unmatta banI gayA che, pI chAsamUhane uce karI rahelA mayUranA Arabhela kekAzava ane nATakathI manehara, kAmadevanA zastranA agArA samAna jemA kuTaja puSpane vanavibhAga khIlI rahyo che, mAlatI, juInA parAganA Amoda(sugaMdha) ne lIdhe pathika janene samUha jemA tarapha paDI rahyo che, evA sahastrAbra. vanamAM bhagavaMte praveza karyo. pachI zibikAthI utarIne prabhue AbhAradika je utAryo, te idde kazune ApyA janmathI traNa varasa vyatIta thatAM zrAvaNa mAsanI veta chaThThanA divase caDate pahere citrAnakSatrane cadramAnI sAthe roga thaye chate jeNe chaThTha tapa karela che, evA bhagavate paMca muSTithI leca karyo keza zakedra laI lIdhA ane bhagavaMtanA skaMdhapara devaduSya vastra mUkayu. te keza kSIra sAgaramA nAkhI AvI zake kene kolAhala vAryo eTale prabhue sarja sAmAyika lIdhuM teja vakhate jagazurUne caithuM mana:paryavajJAna utpanna thayuM, ane te avasare nAraka ivene paNa kSaNabhara sukha thayuM. nemi kumAranI sAthe eka hajAra rAjAoe dIkSA lIdhI, pachI Iddhi, tathA kezavAdika zrI nemine namIne pitA potAnA sthAne gayA. have bIje divase bhagavate gaNa (gAye baMdhAtI hoya tevuM sthAna) mAM varadatta vipranA ghare paramAtrathI pAraNuM karyuM. te vakhate gaMdakavRSTi, puSpavRSTi, bhInAda,vastravRSTi, ane vasudhArA ( dhanavRSTi) e paMca divya dee pragaTa karyA. ane harSa pAmatA te AkAzamAM "ahAdAna! ahAdAna !" ema vAraMvAra kahevA lAgyA. pachI karmabaMdhathI nivRtta thayelA ane ghAtakarmane kSaya karavAmAM udyamI evA zrI nemie anya sthaLe vihAra karyo. - have zrI neminA laghubhrAtA rathanemi rAjImatine jotA IkriyAne vaza banIne kAmAtura thayo. te sArI sArI vastuo roja rAmatIne mokalatA hatA. tenA bhAvane na jANatI sarala AzayavALI te sudhAe tene niSedha ta ka "bhAInA nehathI A ja mArI upAsanA kare che" ema teNIe mAnI lIdhu. ane "A mAre Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI nemanAtha caritra upacAra rAgathI grahaNa kare che ema te rathanemi mAnate ho. tuccha buddhivALA te darAja rAmatInA dhare jate ane zrApanInA bahAne tenI mazkarI karate. eka vakhate ekAte rahela rAmatIne rathanemie kahyuM ke - he sudhe! tane huM paraNa, tuM yevanane vRthA na gumAva. kAraNake loga sukhane na jANanAra mArA bApa tane tajI, paraMtu bhAga sukhathI te teja vaMcita thaze, temAM tAruM zuM gayuM che sudarI. prArthanA karatA chatA te te tAre vara na thayA, ane te tArI prArthanA karU chuM. amArA baMnemAM moTuM aMtara che. svabhAve saralAzavALI rAjImatIe tenA te bhAvathI teja vakhate pUrvopacAranuM kAraNa jANI lIdhuM. eTale dharma evI teNue dharmakathanathI tene pratibaMdha Ape. paraMtu te durmati te khoTA vicArathI na aTakyuM. eka vakhate mahA buddhivALI rAjImatI satIe kaMTha sudhI dudha pIdhuM ane te rathanemi Ave chate vamana karAvanAra evuM madanakuLa (mIMDhaLa) saMyu. pachI teNIe rathanemine kahyu-are! suvaNane thALa lAva." eTale kiMkaranI jema te tarata thALa laI AvyuM. tyAre teNue temAM pIdheladudha vasyuM ane- he rathanesa ane pIjA ' ema kahyuM. te chelya-zu huM kutarA chuM ke vamananuM pAna karavAne tu mane kahe che eTale te belI-tu paNa zuM A apeya che ema jANe che?" te bolyA-kevaLa huMja nathI jANatuM, paraMtu te bALake paNa jANe che ?" tyAre rAjImatI bolI - ere! tuM je jANe che, te nemie vamelI (tajI dIdhelI ) mane bhagavAne tuM kema vache che? tenA bhAI thaIne paNa evu karavAne kema Icche che? have pachI narakabaMdha nA kAraNarUpa AvuM bolIza nahi." ema rAmatInA kahevAthI lajita, kSINa mane rasthavALo ane vala thaIne gupacupa potAnA ghare cAlyo gaye. ane zrI nemimAM atyaMta rAgavatI ane savega pAmelI te rAjImati divasane soMsamAna vyatIta karatI besI rahI evAmA vratathI mADIne cepana divasa vicArIne zrI nemipaNa raivatagirinA sahasA vanamAM AvyA, ane tyAM vetasavakSanI nIce aThThama tapamAM rahela tathA dhyAnamAM vartamAna zrI neminA cAra ghAti karmo jINuM deraDInI jema tuTI gayAM. eTale A mahinAnI amAvAsyAnA divase caDate pahore citrA nakSatranI sAthe caMdramAne vega thaye chate bhagavaMtane kevalajJAna utpanna thayuM. tyAre Asana calA yamAna thatA suro tarata tyAM AvyA. ane traNa gaDhathI zAlita evuM samavasaraNa racyuM. pachI pUrva dvArathI praveza karI, tyAM rahela ekasovIza dhanuSya uMcA caityavakSane pradakSiNA ApI "tIna ' eTale "tIrthane namaskAra" ema kahIne te bA vIsamA tIrthaMkara zrI neminAtha pUrvasihAsana para pUrva dizA bhaNI beThA, tyAre tarataja bIjI dizAomAM, siMhAsana para rahela evA zrI neminAthanA traNa pratirUpa (pratibiMba) vyatara devoe viSuvya eTale cAra prakAranA deva-devIo athAsthAne Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI neminAtha prabhune utpanna thayeluM kevaLajJAna caMdramAmAM jema cakAra, temasvAmInA mukhamAM potAnI daSTisthApIne beThA. evAmAM te upavanamAM bhagavatasamesaryAnA samAcAra, udyAnapAlAe jaIne kazune saMbhaLAvyA. tyAre sADIbAra karI rUpiyA te vanapAlakone bakSIkSamAM ApI, gojArUDha thaI zrI neminAthane vAdavAmA utkaMThita ekazu cA ane daza dazArtho, mAtAo keTikumAre samasta aMta:pura,tathA soLahajAra rAjAothI paravArela hari mahAddhi pUrvaka samavasaraNu pAse AvyA. tyAMrathI hAthI parathI utarI, badhAM rAja cinhAne tajIne kezave uttaradvArathI te samavasaraNanA prAkAramAM praveza karyo, ane zrI nemine traNa pradakSiNA daI, vaMdana karIne sai dranI pAchaLa beThA. tyAM bIjA paNa yathAsthAne beThA pachI Idra ane goviMda prabhune punaH praNAma karIne bhAre bhaktigabhita vacanathI stuti karavA lAgyA-"he jagannAtha' samasta jagatanA upakArI, janmathI brahmacArI, karUNArUpa latAne jaladhara samAna, tathA bhavya jInA rakSaka evA tamane namasakAra . he prabhe! bhAgyathI cepana divasamAM zakala dhyAnathI ghAtikane tame khapAvyAM he nAtha! kevala yadukuLane tame vibhUSita nathI karyuM. paraMtu kevalajJAnanA prakAzamAM sUryarUpa evA tame A traNe jagatane alaMta karyA che hejiteM! he cahukuLarUpa gaganamAM divAkara. A bhavasAgara agAdha chatAM A5nA pAdaprasAdathI nizcaya gaSada (gAyane khuranyAsa) mAtra lAge. he tIrthanAtha! he yaduvaMzamaDana ! lalanAonA lAlityathI badhAnuM citta bhedAya che, paraMtu vA samAna hRdayavALo ane adyatana bhedAya te) te traNe gatamAM tuM ekaja che, bIje kaI nathI, te svAmIna 'tamArA pratye vrata grahaNa karavAne niSedha karanArI baMdhuonI vANa, atyAre tamArI A saMpatti jotAM amane te atyaMta pazcAttAya karAve che. sAruM thayuM ke te vakhate durAgrahI svajane tamane khalanA karanArana thayA have jagatanA puthI utpanna thayela akhalita kevalajJAnavALA heprabhe! saMsArasAgaranA patanathI amAruM rakSaNa karaze. game tyAM rahela houM chatAM, ane game te kAma karate hAuM, chatA mArA hRdayamAM tamo eka upasthita raheje bIjAnuM zuM pracAjana che?" ema stuti karIne te zaka ane kRSNa virAma pAme chate bhagavAna sarva bhASAne anusaratI vANuthI dharmadezanA devA lAgyA "sarva jIvenI saMpadAo vijaLInAvilAsa karatAM paNa vadhAre capaLa che, sago vanamAM prApta thayela padArtha jevA ane mahA viyoga lAvanArA che, thAvana meghanI chAyA samAna gamana svabhAvI che. prANIonA zarIra paNa pANInA parapoTA jevAM che, mATe asAra A saMsAramA sAra kAIpaNa nathI, eka darzana, jJAna ane cAritra AcaraNa-e sAra che na tonI zraddhA-te samyagdarzana gaNAya, yathAvasthita te tane bAdha-te jJAna ane sAvadyAgathI viramaNa, ane Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 zrI nemanAtha caritra makSanA kAraNarUpa te cAritra kahela che. te cAritra sAdhuone sarvathadI ane graha ne deza thakI hoya che. je dezacAritramAM virata leya, virationI sevA karanAra ane saMsAranA svarUpane jANanAra heya--te zrAvaka kahevAya. zrAvake mA, mAla, mAkhaNa, madha, pAMca jAtanAM uduMbara, anaMtakAya, ajANyA phaLa, rAtribhojana kAcA gerasa (dudha, dahIM ke chAza) mAM meLavela kaThera, vAsI bhAta, be divasa uparAMtanuM dahI, tathA kahI gayela ana-e badhAne tyAga karavo. e pramANe dayApradhAna zrAvaka bhejanamAM paNa vicArI vartanAra te anukrame saMsAra-sAgarane vistAra pAme che." e rIte bhagavaMtanI dezanA sAMbhaLIne varadattarAjA sa sArathI parama vairAgya pAmya ane dIkSA levAne usuka thaye. have kRSNa prabhune praNAma karIne pUchayuM ke- he pra. tamArA para te je ke badhA rAgI che, chatAM A rAmatIne vizeSa anurAga che-tenuM kAraNa zuM?" eTale bhagavate dhana-dhanavatInA bhavathI mADIne ATha bhava sudhInA tenI sAthe thayela potAnA saMba dha kahI saMbhaLAvyuM. pachI varadarAjAe ubhA thaI aMjali jeDIne svAmIne vinati karI ke-"he nAtha ! tamArAthI zrAvakadharma prApta thAya, te paNa prANIone mahAphalA dAyaka thAya. jema svAti nakSatranuM jaLa chIpamAM muktAphalanuM kAraNa thAya che. paraMtu tame zurU thayA chatAM teTalethI hu saMtApa pAmatA nathI. kAraNake kalpavRkSa prApta thatAM mAtra potAnA pAtra jeTaluM koNa meLavavA Icche? te kAraNathI huM tamArA prathama ziSya thavAne icchuM chuM. he dayAnidhAna ! dayA lAvo, ane sasAra-sAgarathI tAranArI AvI dIkSA Ape." ema kahetA te rAjAne prabhue pote dIkSA ApI. tyAra pachI be hajAra kSatrie dIkSA lIdhI. dhanabhavamAM dhanadatta ane dhanadeva je bAMdhavA hatA, tathA aparAjitanA bhavamAM vimaLabAdha je maMtrI hatA te traNe svAmInI sAthe saMsArabhamIne A bhavamAM rAjA thayA. te traNe tyAM samavasaraNamAM AvyA hatA. rAmatInA prasaMgathI pUrva bhavo sAMbhaLatA jAtismarazuksAna thavAthI parama ziSya pAmatAM teja vakhate temaNe bhagavaMtanI pAse dIkSA lIdhI. bhagavate temanI sAthe varadAdikane yathAvidhi agyAra gaNadhara sthApyA. prabhue temane utpAda, vyaya ane daivyarUpa tripadI ApI ane tripalInA anusAre temaNe dvAdazAMgInI racanA karI. pachI ghaNI kanyAothI paravArela yakSiNI rAjakanyAe dIkSA lIdhI, tene svAmIe pravatinInA pade sthApI, daza dazAe. rAma-kezava usanazajA, tathA pradAna, zAMbAdika-e badhAe zrAvapazu svIkAryuM. zivA devI, rezahiNe devakI rukimaNI vigere rANIoe tathA bIjI strIoe bhagavaMta pAse zrAvakadharma svIkAryo. e rIte te samavasaraNamAM prabhune saMgha thayo. prabhAte prathama peravImAM prabhue dezanA ApI ane bIjI pimIe varadatagaNadhare dezanA ApI. pachI bhagavaMtane namIne zAkAdi deva tathA kuNAdika rAjAo pota Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhue karela tIrthaM sthApanA. 99 -- - -------- peAtAnA sthAne gayA. have teja tIrtha mAM janmela traNa mukhavALA, vage zyAma, purUSa vAhanavALA jamaNA traNa hAthamA khIjapUra ( khInnerU ) parazu ane cakrane dharanAra, DAbA hAthe nakula, trizUla ane zaktine dharanAra evA gAmeya nAme bhagavatanA zAsanadeva thayA. teja tImAM janmela, suvaNaeN samAna kAMtivALI, siMhanA vAhanavALI, e jamaNA hAthe AmAnI luma ane pAzane dharanArI tathA DAbA hAthe putrane aMkuzane dharanArI kuSmAMDI evA bIjA nAmane dhAraNa karanArI abhikA nAma prabhunI zAsana devI thaI e pramANe te deva devIthI adhiSThita evA zrIneminAtha prabhu be RtunA cAra mAsa ( varSAkAla ) vItAvIne vihAra karavAne anyadezamAM cAlyA. itizrI guNavijayagaNI vicita zrImAn azrvineminA caritramAM dAmA pariccheda samApta thayA. 1 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . N ekAdaza pariccheda. prakaraNa 18muM. satI padInuM haraNa de ha ke pAza pADave kRSNa mahArAjanA prasAdathI harSita thaI rahelA ja ne vArAthI draupadInI sAthe bhogavilAsa karatA hatA. eka vakhate nArada bhama bhamata drapadInA ghare AvyA. paraMtu A "avirata che ema dhArIne teNIe ayutthAna ke Adara-satkAra tene mAna na Apyu. tethI A drapadI duHkhabhAjana kema thAya?" ema ciMtavavate kobAyamAna thale nArada virAdhI thaIne teNInA gharathI nIkaLI gayo, ane A bharatakSetramAM kRSNanA bhayathI teNInuM haraNa karanAra jovAmAM na AvavAthI te dhAtakIkhaDanA bharatakSetramAM gaye tyA ca pA nagarIne svAmI kapila vAsudevane sevaka tathA amarakaMkA nagarInuM rAjya karanAra evA padmanAbha pAse gayo. eTale te rAjAe ubhA thaI, satkArI, te nAradamunine ataHpuramAM lAvI potAnI strIo batAvatAM kahyuM- he nArada ! AvI strIo te kayA joI che ?" tyAre ahIM enAthI mAro artha siddha thaze." ema ciMtavate nArada bolyArAjana ! kuvAnA deDakAnI jema A strIothI tu zuM pramoda pAme che? jaMbudvIpanA bharatakSetramA hastinApuramAM pAMca pADanI mukhya paTarANI dvipadI atirUpavatI che tenI AgaLa A tArI badhI sIo dAsI samAna che ema kahI, uDIne nArada tyAMthI cAlyo gaye. have padInA abhilASI padmanAbhe pUrvanA sevatI pAtAlavAsI devane tapathI ArA. tyAre te pratyakSa thaIne zuM karuM? ema belatA devane paze kahyuM- ahIM 'padIne lAvIne mane sApa." te - pitAnA pAMca patine mUkIne dvApI anya purUSane vAMchatI nathI, paraMtu tArA AgrahathI laI AvuM chuM.' ema kahIne te deva hastinAsaramAM gaye. tyAMthI Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 291 satI padonuM haraNa avasthApinI nidrA daI rAte sutelI padanuM haraNa karI lAvIne teNe te pAne ApI. tyAM jAgrata thatAM pitAnA sthAnane na jotA vyAkula thayelI topadI- zuM A svana ke iMdrajALa che?" ema aMtaramAM vicAravA lAgI. tyAre paDyuM teNIne kahyuM- he mRgalAMcanA ! tuM DarIza nahi. meM tane ahIM teDAvI che. mArI sAthe tuM IchAnusAra bhega bhegava, A amarakaMkA nagarI che ahIM huM padmanAbha rAjA atyAre tAre pati thavAne icchuM chuM. eTale tAtkAlika buddhithI te satI pelA adhama rAjAne kahevA lagI-je eka mahinAmAM mAre saba dhI DeI ahIM nahiM Ave, te tAruM vacana mAnIza." tyAre- jaMbukIpavAsIonuM Agamana azakya che. ama ciMtavatA ka5TamA tatpara chatA e teNInuM vacana mAnI lIdhuM pachI-Asa paryate paNa bhAre vinA hujana nahi karu." ema zIlatratarUpa mahAdhanavALI evI dropadIe utkRSTa abhigraha lIdhe. have potAnA gharamA drapadIne na jevAthI pAMDavoe paNa jala, sthala, dhana, parvata ke guphA vigeremA teNuMnI bahu tapAsa karAvI. paraMtu teNunA samAcAra kyAM maLyA nahi. tyAre temanI mAtA kuMtIe AvIne kezavane kahyuM. kAraNa ke temane AdhAra teja hatuM, kadamAM teja rakSaNa karanAra ane bAMdhava hate. eTale hAsya ane kheda yukta evA kRSNa kuMtIne kahyuM ke-"he tAtabhaginI! aho! tArA putranuM subhaTapaNuM! ke pitAnI strInuM rakSaNa karavAne te samartha na thayA. have huM tapAsa karAvuM chuM, tame ghare jAo.' ema kRSNanA kahevAthI kuMtI pitAne ghare gaI. have kRSNa kAryamUDha banIne beThA che, tevAmAM pite karela anartha jevAne nArada tyAM AvyA. tyAre kRSNa satkAra karIne-tapadI kyAM tamArA jevAmAM AvI?" ema pUchatAM nArada bolyA-"huM dhAtakIkhaDe amarakaMkAnaga mAM gaye hato. tyAM padmanAbha rAjAnA bhavanamAM drapadI jevI eka strIne meM joI, bIjuM kAI jANa nathI.' ema kahI uDIne te anya sthAne cAlyA gaye. tyAre kezave jANyuM ke A kalipriya evA e nAradanuM ja kAma lAge che. pachI ka, pAne kahyuM- he bAMdho ! tamArI priyAne padyanAbha harI gayo che, patu jarApaNa kheda karazo nahi. huM tene laI AvIza." pachI pAMDe sahita kezava mahAsabhya laIne magadhanAme pUrva samudranA taTapara gayA, tyAM pADAe kRSNane kahyuM "he prabho ! saMsAranI jema mahAbhISaNa ane agAdhajaLapUrNa A sAgara jue. ahI parvate paNa pASANunI jema kyA nimagna thaI gayA che, kayAka jalacara cha parvata jevA lAge che, kathAka jaLane zoSavAnI pratijJA karanAra vaDavAnala ahIM che." mAchImAranI jema velaMdhara de kayAka rahe che, tathA ahIM moTA kalola kamaDaLa sadaza meghane paNa oLagI jAya che, Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 zo temanA caritra- * te kAraNathI A samudra manathI paNa kema oLaMgAya?" tyAre kRSNa tamAre zI citA che ?" ema kahI kinArApara besI aThThama tapathI nirmaLa mane sthita devanI ArAdhanA karI, eTale tatkAla te deva paNa pragaTa thaIne "huM zuM karuM?" ema belyA, tyAre kezave kahyuM- adhama padmanAbha dropadIne harI gayA che, tene ghAtakIkhaMDa nAmanA dvIpathI jema tarata lAvI zakAya, tema kara."deva be -jema padmanA pUrvasevatI deve tene harIne ApI, tema huM tamane lAvI ApuM. athavA ema je tamane pasaMda na haca, te sainya ane vAhanasahita pavane samudramA nAkhuM, ane pachI tamane Apu " kRNe kahyuM- he lavaNa samudranA adhiSThAyaka he surapuMgava! ema karato nahi, paraMtu mArA ane pAMDenA che rane jaLamAM nirvidha mArga Apa, ke jethI ame pote jaI te bicArAne jItIne dvipadIne laI AvIye. eja mArga amane yazazkara che." tyAre susthita tema karyuM. eTale pATha sahita kRSNa sthalanI jema sAgarane oLaMgIne amarakakA rAjadhAnImAM gayA. tyAM pote bahAra udyAnamA rahI dArUka sArathine zikhAmaNa ApIne kRSNe tene dUta banAvIne mokalyo. eTale padharAja pAse jaIne DAbA pagathI tenA pAdapIThane dabAvatA, braguTIthI dekhAvamAM bhayaMkara, tathA lalATapara jeNe trivali caDAvela che evA te te bhAlAnA agrabhAgathI te lekha tene Ape. pachIte dArUke tene kahyuM ke-are! kRSNa vAsudevanA bAMdhava evA pAMDenI priyA dvAparIne tuM jIpanA bharatamAthI lAvyo che. tethI pAMDanI sAthe samuhe paNa jene mArga Ape che evA te kRSNa mahArAja ahI AvI pahecA che mATe je have jIvavAnI vAchA hoya, te satvara te satI sopI de." eTale vagha paNa manamAM camatkAra pAmI pote krodha lAvIne bolya-te kRSNa te tyAM bharatamAja vAsudeva che, ahIMte chaThTho mArI AgaLa zuM mAtra che? mATe tuM jA, ane tene saMgrAmane mATe sajaja kara." tyAre dArUke AvIne tenuM kathana kuNane kahI saMbhaLAvyuM. evAmAM pavaeN tatkAla sajaja thaIne senA sAthe AvyA nya AvatAM vikasita lenavALA kezave pAMDane kahyuM- ahI padyanI sAthe zuM tame yuddha karaze ke tame rathamAja besIne yuddha karatA evA mane joyA karaze?" eTale pATha bolyA- "he prabho !padyanI sAthe ame Aje padharAjA cheke ame rAjA chIe." evI pratijJAthI yuddha karIzuM." pachI pAhe e pavanI sAthe yuddha karyuM. ene tarataja sabaLa senTavALA pagharAjAe pAMDane jItI lIdhA tyAre temaNe AvIne kRSNane kahyuM ke -"he svAmina A padya balavAna che ane balavaMta senca sahita che, tethI e amArAthI chatAya tema nathI ene tame jItI zakIzo mATe have rUce te karo." tyAre kezava hasIne bolyAtame te tyAreja tA ke jyAre Aje patra rAjA ke ame?" evuM vacana Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satI DrepadInu haraNu www. tamAe kahyuM, tyAre ' rAjA huM, padma nahi. ' ema kahIne kRSNa yuddha karavA cAlye ane megha jevA zabda karanAra evA pAMcajanya zaMkhane teNe vADhI. vistAra pAmatA si'nAdathI jema mRgalA bhAge, tema te zaMkhanAdathI padmanAbhanA lazkaranA trIjA bhAga bhAMgI gayA, pachI teNe zAMga dhanuSyanI TaMkArava karyo, tenA dhvanithI pharI tenA lazkaranA trIjo bhAga cha dAraDInI jema tuTI pacA eTale khAkI lazkaranA trIjo bhAga rahetAM te padma raNAgaNuthI bhAgIne ekadama amaraka kAmA pesI gayA, mane lAhanI alA (mAgaNI ) sahita nagarInA daravAjA baMdha karI dIdhA have kRSNe krodhathI jvalaMta thatA te ratha nIce utaryAM, ane vakriya samuddAtathI narasa'urUpane dhAraNa karyuM. tathA camanI jema pasArela sukha ane dADhAvaDe bhaya kara, jakharajasta gunA karatA evA teNe pAdaghAta karyo, tethI verIenA hRdayanI sAthe pRthvI ka'pI, killAnA kAMgarA ( maracA ) paDI gayA, devAlA jamIna dosta thayA ane narisahunA padAghAtathI maNithI mAMdhela taLIcAvALA bhavanA kharavA lAgyA. narasihunA bhayathI te nagarImAM kAi khADAmAM chupAI gayA, koI pANImA pesI gayA ane kAI mUrchA khAI nIce paDyA. te vakhate bhaya pAmela padma rAjAe dvIpadIne vinati karI ke-- huM dhruvI ! mArA aparAdha kSamA kara. yama jevA A kuSNathI mane khacAva. ' ema khelatA ane peAtAnA zaraNe zrAvela evA padmane joIne draupadI mAlI-- huM paNa ! mane AgaLa karI ane pAte tu strInA veSa laIne kRSNunA zaraNe jA. teA jIvI zakIza. khIjo upAya nathI. ' ema TrApaTTInA kahevAthI teNe tema karyu ane kezavanA page paDayA. tyAre A kANu " ema kRSNe pUchatAM tApanI elIjeNe tamArI aparAdha karyA, teja A padma rAjA che.' tyAre atyaMta krodhamAM AAvI hari olyA are ! adhama rAjA ! strIveSa dharyAM che, tethI tane cheDI dauM chu, are la paTa ! mArA prasAdathI cAlyA jA, ane tArA kuTuMane bheTa. ' eTale te kezavane nasI dvApadI soMpIne peAtAnA sthAne gayA, ane kRSNa paNa kaipadI ane pAMDava sahita satsvara rathamAM besI teja mArge pAchA vaLyA. ' w 203 ' evAmAM ca'pAnagarInA pUrNa bhadra udyAnamAM munisuvrata jina samAsaryo. tenI parakhaTTAmAM beThela kapila vAsudeve kRSNe pUrela zaMkhane avAja sAMbhaLIne bhagava'tane pUchyu'-- hai svAmin ! mArA za MkhanAdanI jema atyaMta camatkArI A zaMkhanAda kAnA ? ' tyAre svAmI AlyA jamUdrIpanA bharatAnA svAmI kRSNa vAsudevane A za`khadhvani che. ' ema bhagavaMte kahetAM-- zuM e viSNu eka sthale hoya ? ' e rIte kapile phrI prazna karyAM. tyAre bhagavate dropadI, padma kRSNa ane pAMDavenA vRttAta kahI saMbhaLAvyeA. eTale kapile kahyu-- huM nAtha! ahIM Avela mArA sAdharmika atithinuM zuM huM svAgata na karUM ? ? tyAre Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI temanAya caritra ------ svAmI elyA-- eka sthAne khIjo tIrthaMkara, cakravattI, vAsudeva, aladeva ane prativAsudeva e kdI maLatA nathI. te kAraNe kAmane mATe Avela e kRSNanI sAthe tArA melApa thaze nahi. ' ema jinavacana sAMbhaLyA chatAM atyaMta utkaMThAthI kRSNane jovAne kapila je mAge kRSNanA rathanA cIlA paDelA che evA samudrataTapara gayA. tyA samudramA jatA kRSNanA rUpA ane suvarNa nA pAtra samAna evI zveta mane pILI rathanI dhvajA jovAmAM AvI. pachI teNe- huM kapila vAsudeva tamAne jovAne Avye chuM: mATe pAchA vaLo.' evA akSayukta zaMkha dhamyA. tyAre kRSNe pazu- ame krUra AvI gayA chIe, mATe have tamAre kAMI kahevA jevu nathI * ema pragaTa akSare zaMkha pUryAM. tenA za khanA dhvani sAbhaLatAM sa pUrNa icchA thayA vinA te kapila pAchA pharyAM ane asarakakAmAM AvIne A zu' ? ' ema pakSane pUchyu. eTale teNe potAnA aparAdha kahI batAyaiA. ane kahyu` ke huM prabhA ! tamA vidyAmAna chatA jaMbudrIpanA bharatanA svAmI kRSNe mArA parAbhava karyAM. " te sAMbhaLIne kapila eklyA- are ! durAtman ! asAdhAraNa alavAna evA te kRSNa tAro mA anyAya zI rIte sahana kare ? huM paNa anyAyanA pakSapAtI nathI. ' ema kahI krodhAyamAna thayelA kapile pAne kAhADI mUkyA, ane tenA rAjyapara padmanA putrane sthApyuM. ? : 204 ww have kRSNe samudra utarIne pADavAne kahyuM-- huM susthita devanI rajA lau, tyAMsudhI tame gaMgA nadI utarA. ' eTale nAvapara besIne khAsaTha ceTajana vistIrNa ane atibhISaNa evA gaga nA pravAhane utarIne teo paraspara kahevA lAgyA------ Aje viSNunuM maLa joIe, nAvane ahIMja mUko, nAva vinA e gaMgApravAhane zI rIte utaraze ? ' ema sa keta karIne te gaMgAnA taTapara chupAi rahyA. evAmA kArya karI kRSNarAjA gagApara AtmyA. tyA nAvane na jovAthI eka bhukhtamAM anya sahita ratha lIdhA ane khIjI bhujAthI taravA lAgyA. jyAre gaMgAnA madhyabhAgamA AvyA, tyAre atyaMta thAkI javAthI kezavane vicAra thayA ke ahA ! mAMDavA keTalA badhA rAma ? ke nAva vinA gaMgA tarI gayA. tyAre tene thAkela joIne gagAe kSaNavAra peAtAnu pANI ochu karIne rastA ApyA. eTale kezava sukhethI te utarI gayA. tyAM pADaveAne teNe kahyu-- tame gaMgAnadI kema utaryA ? ' tyAre8 ame nAvathI utaryo ' ema teoe kezavane kahyu. eTale nAva pAchI vALIne kema na mokalI ? ' ema kRSNe pUchatAM te elyA---- tamArA malanI parIkSA karavAne ame nAva na mokalI ' tyAre kRSNa kruSIta thaIne melyA-- are! atyAre tame mArU ala jAvA beThA samudra taravAmAM ane amarakaMkAmAM padmane ya karatAM mArU khala tame na jANyuM ? ' ema kahIne hirae lAhaiDathI temanA ratha bhAMgI nAMkhyA. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 bI nemanAthaprabhunA vihAranuM varNana tyAM rathamane nAme nagara thayuM. pachI viSNue pAne kezarahita karyA. ane pite senca laIne dvArakAmAM gayA. have pAMDavoe pitAnA nagaramAM jaIne te vAta kuMtIne kahI. teNIe dvAra kAmAM AvIne vAsudevane kahyuM-'te mArA putre kahADI mUkyA te have te kayAM rahe? kAraNake A bharatArdhamAM evI bhUmi nathI ke je tArI na hoya. kuSNu pUrve krodhAyamAna hato, chatA tenA upAdhathI te bolyA- dakSiNa samudranA taTapara pAMDuM mathurA nAme navI nagarI vasAvIne tamArA putre tyAM rahe." ema sAMbhaLIne kuMtIe jaIne kRSNanI AjJA pitAnA putrone saMbhaLAvI. eTale teo samudranI bharatIthI pavitra evA pAMDu dezamA gayA. kRSNa hastinApuramAM pitAnI bahena subhadvAnA pAtra, abhimanyunA putra parIkSitane rAjyapara besAryo. have zrI neminAtha pRthvIpIThane pAvana karatA anukrame bhalipuramAM AvyA tyA sulasA ane nAganA cha putro hatA. je devakInA udarathI janmelA ane pUrve hari gamelI de ApyA hatA. teo dareka batrIza kanyA paraNyA hatA, paNa zrI nemi, nAthathI bAdha pAmIne te badhAe dIkSA lIdhI. badhA caramazarIrI, dvAdazAgIne dharanArA, mahAta2 tapatA evA te bhagavaMtanI sAthe vicAratA hatA evAmAM zrInemijina vihAra karatA dvArakAnagarImAM AvyA, ane sahasAcavaNanA ulAnamA sAsaryA. devakInA te cha putro chaThTha tapanA pAraNe traNabhAge be be suni thaIne dvArakAmAM peThA. teomAthI anidmaza ane anaMtasena bane devakInA ghare gayA. temane kRSNa sadaza joIne bahu pramoda pAmI sihakesarI modaka harAvyA. tyAMthI te gayA. tyAra pachI bIjA ajitasena ane nihathazatru be bhrAtA gayA. temane paNa teNIe paDilALyAtyArapachI bIjA devayaza ane zarusena AvyA temane namI aMjali joDIne devakIe pUchayuM-zu dizAnA moha (brAMti) thI tame vAraMvAra ahIM AvyA? athavA te tame te nathI, A mane manimeha thaye? athavA te sa padAthI svargagya evI A nagarImAM trASione ucita bhakta- pAnAdi nathI maLatAM?" tyAre te bane bolyA- amane dizAmAha nathI, A nagarImAM ucita annapAnAdikanI aprApti paNa nathI ane loko paNa bhAva vinAnA nathI, paraMtu ame cha bhAI bhadilapuranA vAsI phulasA ane nAnA putro chIe, zrI nemi prabhu pAse dharma sAMbhalIne ame cha e dIkSA lIdhI, ane traNa joDalA thaIne anukrame ame tamArA ghare AvyA.' te sAbhaLIne devakIne vicAra thayo ke-A chae kRSNa samAna kema lAge che? ema te tala paNa tala jevA thatA nathI pUrve atimuktaka munie jIvatA AThaputravALI mane kahI che. te kAraNathI A mArA putro te nahi hoya ?" ema dhArIne bIje divase saMzaya pUchavAne devakI samavasaraNamAM zrI neminAtha pAse gaI. bhagavaMte agAuthI ja Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 zrI neminAtha caritra tene bhAva jANIne kahyuM "he devakI ! A tArA cha putro gamelI deve jIvatA sulasAne ApyA hatA "bhagavaMtanA sukhathI te sAMbhaLIne jenA stanamAthI dudha savI rahyuM che evI te devakIe te chae putrane vAlA ane kahyuM-'he putro! mahAbhAgye tame jevAmA AvyA che. mArA putrone u&i rAjya hoya athavA dIkSA hoya paNa mane kheda eTaloja che ke tamArAmAMthI ekane paNa e ramADyo nahi " tyAre bhagavata chelyA-"he devakI! vRthA kheda na kara. e pUrvabhavanA karmanuM phaLa tane Abhave udaya AvyuM che. pUrva bhave te sapatInA sAta ro harI lIdhA hatAM. te revA lAgI tyAre eka rana te tene pAchu sevyu ' bhagavatanA mukhathI pitAne pUrvabhava sAbhaLIne pUrva janmanA pApane nidatI te devakI pitAnA ghare gaI, ane putra janmanI abhilASAthI citAra thaI rahI. tyAre kezave pUchayuM- he mAta! AvI duHkhI kema che te belI-tamArA niSphala jIvitathI zu? tuM naMdanA gekulamAM ucca ane tANa cha bhAIo sulAsA nAganA ghare vagyA, kAyalanA putra (satAna) nI jema meM saMtAna ucheravAne lahAvo na lIdhe, ane stanapAna na karAvyuM. he kRSNa mATe bALakane ramADavAnA kutuhalathI he putrane IcchuM chuM. te pazuo paNa dhanya che ke jeo pitAnA saMtAnane ramADe che. pachI " huM tArI vAMchAne pUrNa karIza.' ema kahI hari gayA ane aThThama tapathI IkanA senApati gamelI devane teNe ArAge. te pratyakSa thaIne be -"tamArI mAtAne AThamo putra thaze, paraMtu te puNyAtmA hovAthI vana pAmatAja dIkSA leze, te sAbhaLI kezava harSa pAmyA. tenA vacana pachI tarata devalethI cavIne eka mahAddhikadeva devakInA udare avataryo, avasare putra thaye, ane tenuM gajasukumAla evuM nAma pADayuM. rUpamAM kRSNa samAna ane devakumAra jevA te putrane devakIe pita Ana dathI khuba ramADa. mAtAne bhrAtAne prANa samAna vallabha ane temanA nevarUpa cArane caMdra samAna evo te anukrame vana pAmyo. tyAre zubha rAjAnI prabhAvatI kanyA atyaMta AgrahathI pitAe tene paraNAvI tathA kSatriyANuthI janmela ane somazarmAnI samA nAme kanyAne te icchA na hatA, chatA mAtA ane brAtAe AjIjIthI tene paraNAvI. have evA avasare sahamravaNumAM zrI nemi prabhu sAsaryA. temanI pAse strI sahita sAvadhAna thaIne gajasumAle dharma sAbhaLe. ane mahArAga thatAM bane strIo sahita teNe mAtapitA tathA bhAtAone mahAkaNe samajAvIne prabhu pAse dIkSA lIdhI. eTale tenA viyegathI vyAkula thayelA mAta pitA tathA kezava vigere bhAtAo baharAvA lAgyA pachI saMkhyA vakhate bhagavatane pUchIne gajasukamAla mazAnamAM pratimAe rahyA, tyA hAra nIkaLela mazarmAe dIThA, eTale tene Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 zrI gajasukumALa kumAranuM vRtAMta. dha thatAM ciMtavavA lAgyA ke - A pAMkhaDI durAzatha viDaMbanAne mATe mArI putrIne paraNa" e rIte bIjA bhavanA verathI kopAyamAna ane virUddhabuddhi evA teNe gajasukumAlanA mastaka upara baLatI citAnA agArathI pUrNa e phaTela ghaDAne kAMThe mAlyo te tApathI atyata banyA chatAM teNe badhuM samAdhithI sahana karyuM. pachI kamarUpa Idhanane bALI kevalajJAna pAmIne te mokSe gayA. - have prabhAte parivAra sahita ane gajasumAlane jevAne utkaMThita evA kRSNa ratha para besIne bhagavaMtane vAMdavA AvyA. dvArakAthI nIkaLatAM teNe bahAra eka vRddha viprane devamaMdira tarapha mAthe ITA upADe che. tenI anukaMpAthI kezave pite te ITanI bhaThThI AgaLathI eka ITa te devakulamAM laI gaye. eTale tenI pAchaLanA bIjA keTigameleke te rIte ITe laI gayA. e rIte te brAhANane kRtArtha karIne hari zrI nemipAse AvyA. ane jANe pite nidhAna mUkela hoya tevA gajasukumAlane tyAM teNe dIThA nahi. eTale kezave pUchayuM-mAre bAdhava gaja kayAM che?" tyAre bhagavate mazarmA brAhmaNathI laI mokSagamana sudhI gajasukumAlane vRttAMta kahI saMbhaLAvyA. tyAre govidane mUccha AvI gaI ane kSaNavAre sAvadhAna thatAM pharo vide prabhune pUchayuM- "bhAInA vadha karanArane mAre zI rIte oLakha." bhagavaMta bolyA-semazarmA upara tAre kepa na kara. te te tArA bhAIne tarata mAse pahocADavAmAM sahAyakArI thA, siddha lAMbA vakhate sAdhya chatA sahAya ceNe tarata prApta thAya che. jema te Aje te vRddha brAhyazune iTA ApavAthI tenI kAryasiddhi satvara thaI. je somazarmAe tArA brAtAne Ama na karata, to te kAlakSepa kavinA siddhi kema thAta ? atyaMta bhayagrAta thai, nagarImAM pesatA tane joIne je maraNa pAme, te tArA bhAIno vadha karanAra samAjache, tyAre bhagavaMtane namIne kezave pharI pUchayuM ke pratye mArA bhAI upara mazarmAnuM A bhavasaMbadhI vaira hatuM ke parabhavasaMbaMdhI?'bhagavaMta bolyAhe kRSNa! pUrvabhavamAM zIpaNAmAM tArA bhAInA pAse keIkramane mATe bahAra gayela tenI sapatIe pitA putra mUko. te strIe sapatInI ISyAthI te bAlakanA mastaka upara taratane pakAvela garama reTa mUke. tenA tApathI kAyama samAna te bAlaka maraNa pAmyA, ghare AvatAM tenI mAtAe je. tyAre tene baha dukha thayuM. pachI te bane strIo Ayu kSaya thatAM maraNa pAmI naraka, nigAde, ane taryacanA bhave bhamIne akAmanirjarAnA roge keTalAka karma khapAvatAM te baMne manuSya paNamA AvI. tyAthI puNAge ane deva devapaNAne pAmI ane tyAMthI ane deva cavIne somazarmA ane gajasukumAla thayA bAlakane jIva mA thaI ahIM paNa pUrva janmanA vairathI-A duSTa mArI putrIne paraNIne dukhI karI' evA miSe jevA mAtrathI krodhI banIne somazarmAe tArAbhAIne Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 o temanAya caritra-~~ eteen " e rIte mAryA. pUrva bhave upArjela ka anyathA thatA ( DhaLatA ) nathI. prabhunA sukhathI potAnA bhAInA pUrvabhavanA samadha sAMbhaLatA bhava svarUpa jANatA chatA mahAmAhuthI mAhita thayela ane ati kUdana karatA kezave pAtte bhAIne sarakArAdi karyo pachI peAtAnI nagarImAM pesatAM teNe sAmazarmAne suvelA dIA tene page dAraDI bAMdhIne mANasA pAse cAzathI cahuTAmA lamAgye. ane pachI nagarInI bhAra gIdha vigere ne te nRtana alidAna ApI dIdhuM. gajasukumAlanA zAkathI ghaNA yAdave ane vasudeva vinA nava dazArhAe svAmI pAse dIkSA lIdhI. bhagavatanI zivAdevI mAtA, sAta khAMdhava, ane bIjA paNa kRSNanA kumArIe prabhu pAse dIkSA svIkArI rAjImatIe paNa verAgyathI svA mIpAse dIkSA lIdhI. eka nAsApuTavALI nadakanyA tathA bIjI ghaNI yaduAe zrInemi pAse dIkSA lIdhI. kRSNe peAtAnI kanyAone na paraNAvavAnA abhigraha lIdhe tethI tenA badhI kanyAoe prabhu pAse cAritra lIdhu. kanakavatA, zahiNI ane devakI vinA vasudevanI badhI strIoe sayama lIdhe. peAtAnA ghare bhasthi tine citavatAM kanavatIne sakala kama tuTI javAthI kevalajJAna utpanna thayuM. eTale bhagava te kramAvela davAe teNInA mahimA karatAM te pAte dIkSA laIne prabhu pAse AvI tyAM prabhunA darzIna karI, vanamA jai trIza divasanu anazana karI maraNu pAmIne te kanakavatI mekSe gai. have rAmanA pAtra ane niSayanA putra sAgaraa' kumAre agAuthIja virakta bhAve hatA, teNe aNuvrata lIdhAM ane te vakhate teNe pratimAne dhANu karI, tathA hAra zmazAnamAM jaIne teNe kAcetsargI lIdhA, tyAM niratara tenA chidrane onAra evA nabhasene tene dIThA. ane kahyu --'are pAkhaDI ! A zuM kare che? atyAre malabelAne huNu karavAnA kapaTanuM phaLa meLavo le' ema kahI duSTAsaya te nabhasene tenA ziSara ghaDAne kAMThalA mUkIne te citAnA agArAthI bharyo. suSuddhi evA sAgaraca te badhu zAtithI sahana karI paca parameSThInA smaNa pUrvaka maraNu pAmIne te devalAke gayA. ' eka vakhate indre peAtAnI sabhAmA kahyu ke bharata kSetramAM kRSNa doSAne tajIne sadA guNa kIrtana ja kare che. ane adhama yuddhathI kadI laDatA nathI tenA vacanane satya na mAnatA eka deva dvArakAmA AnyA te vakhate te rathapara besIne IcchAnusAra krIDA karavA nIkaLyeA hateA. te dhruve rastAmA zarIre zyAma, smRtidarathI paNa durgaM dhathI badhA leAkAne AdhatA evA eka suvela to viSu tene joIne kezava melyA--ahA ! A syAmAMga kutarAnA krAta marakata ratnanA thALamA jema mAtI hoya tema atyaM ta cAle che.' pachI azvane haranAra banIne dhruve kRSNa,azvana haryuM" ane pAchaLa dADI AvatA sainikAne teNe jItI lIdhA, tyAre kRSNa pAte Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nemiprabhunA vihAranuM varNana 229 dezyA ane najIkamAM AvIne teNe chatI devane kahyuM-are! mArA azvarane kema hArI jAya che? have mUkI de. jyAM javAnuM che? tyAre te deva bolya-are! yuddhamAM mane jItIne tArA azvane laI le. kRNe kahyuM-te tuM rathane che kAraNa ke huM rathI chuM, tyAre deva be -bhAre ratha ke gajAdikanI jarUra nathI. ane bAhu yuddha vigere yuddho paNa nathI karavA paNa ApaNe bane pIThathI cuddha karIe tyAre kezave kahyuM teM mane jItI lIdhA, azvane laI jA kAraNake badhAne nAza thatA hoya te paNa nIca yuddhathI huM kadI laDate nathI. eTale te deve saMtuSTa thaI IdanI prazaMsAne vRtAta kahevA pUrvaka kezavane kahyuM-he mahAbhAga! vara mAga. kaNe devane kahyuM-atyAre dvArakA ganA upasargathI vyAkula che tenI zAMtine mATe kaMIka Apa." tyAre deve kRSNane bherI ApI. ane kahyuM-cha cha mahinAne aMte Ane tamAre nagarImA vagADavI. ene zabda sAMbhaLavAthI pUrvanA roga nAza pAmaze ane cha mAsa sudhI navA roga utpanna thaze nahIM, ema kahIne te deva cAlyA gaye. pachI kezave te rIte tevI ja rIte vagaDAvI ane nagarImAM rAge zAta thayA. evAmAM bherInI khyAti sAMbhaLIne dAhakavarathI pIDita kaI dhanADhya dezAMtarathI Avye ane lerInA rakSakane teNe kahyuM che bhadra! A lakSa dravya le ane palamAtra lerIne kaTake mane A5, eTale upakAra kara." dravyanA lebhamAM paDIne bharIpAle te bherIne eka kaTake tene Ape ane caMdananA kaTakAthI te be sAdhA pUrI dIdhA e rIte dravyabhI evA bherIpAle bIjAone paNa khaMDa khaMDa ApatAM te lerI mUlathI caMdananA cheda (kaTakA) cuta gAdaDI jevI thaI gaI. have eka vakhate nagarImAM upadrava thatAM kezave tene vagADI. paNa tene nAda uMdaranA je thaze ke je sabhA sudhI paNa pahoMcI na zako. tyAre harie pUchayuM- A zu ?" eTale vizvAsu purUSoe kahyuM- dhanalelI rakSake te bherIne godaDI jevI karI che. tethI kopAyamAna thayela kuNe te lerIpAlane mArI nAkhyA ane aThThama tapa karI deva pAsethI teNe bIjI lerI meLavI. kAraNake mahA purUne zuM duSkara che? pachI kezava regazAMtine mATe te bharIne vagADate, ane dhanavaMtari ane vetaraNi nAmanA be vidyone vyAdhinI cikitsAne mATe teNe Adeza karyo temAM taNi bhavya hovAthI jene je upAya hAya, te kahIne tene pratIkAra karato ane pote paNa oSadha Apate tathA dhavaMtari pApasahita cikitsA karatuM hatuM. tene munioe kahyuM-amane A ucita nathI. tyAre pApI adhyavasAya sUkta te sAme bolato ke- sAdhuone cogya keI Ayuveda huM bhaNayo nathI. mATe mAruM vacana na mAne," e rIte bane tevo te nagarImAM cikitsA karatA hatA. 27 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21e zrI neminAtha caritre eka vakhate kRSNa zrInemine pUchayuM-A be vaidyonI zI gati thavAnI ?" bhagavaMta bolyA-dhanvatarivadya sAtamI narakanA apratiSThAna nAmanA pAthaDAmA jaze ane vaitaraNIvela vidhyAcalamA vAnare thaze, ane tyAja yAvana pAmatAM te cUthapati thaze te vanamAM eka vakhata sAthenI sAthe ghaNA sAdhuo Avaze, temAM eka sAdhunA pagamAM kaTe bhAMgaze tenI rAha jotA anya sAdhuone te kaheze ke mane ahI mUkIne tame jAo. nahiM te badhA sAthe bhraSTa thaImaraNa pAmaze" eTale pagamAthI kaTe kahADavAne asamartha ane dIna manavALA evA anya sAdhuo tene nirjIva bhUmipara mUkIne jaze pachI te cUthapati vAMdara tyAM Avaze. AgaLanA vAdarAo te munine joIne kilakilATa karI mUkaze temanA kelA halathI rUi thayela cUthapati AgaLa Avaze ane te sAdhune joIne-AvA janane pUrve me-kyAMka je che" ema vAMdara citavana karaze ema takavirtaka karatA te pitAnA vaidya saMbaMdhI pUrvabhavane yAda karaze pachI parvatamAthI vizavyA ane rehi e be oSadhI te lAvaze ane vizalyA ASadhIne rAtathI cAvIne sAdhunA paga para mUkaze, eTale zalya (kaMTaka) rahita thayela te pagane zraNane rUjAvanArI rehiNuM ASadhithI te rUjAvaze. pachI- huM pUrvabhave dvArakAmAM vetaraNi paiva hato" evA akSare te sAdhunI AgaLa lakhaze. tenA caritrane sAMbhaLatA te muni tene dharma saMbhaLAvaze, eTale traNa divasanuM anazana karIne te vAnara sahasAra devalokamAM jaze. ane avadhijJAnathI te anazanamAM rahela potAnA zabanI pAse ubhA rahI namaskAra ApatA te sunine jeze. tyAre teja vakhate AvI bhAtathI munine namIne te e rIte kaheze- paropakArI sunI! tamArA prasAdathI A jabarajasta deva samRddhi ane prApta thaI. ema kahI te deva te sunine laIne AgaLa gayelA sAdhuo sAthe meLavaze tyA te sAdhu anya sAthaene vAnaranI kathA kaheze " e pramANe zrI neminA mukhethI sAMbhaLIne vizeSathI dharma bhAvane dhAra karatA kRSNa svAmIne praNAma karIne ravasthAne gayo ane bhagavata vihAra karIne anya sthAne gayA ekadA meghanI jema jagatane tRpta karanArA neminAtha prabhu varSIkAlanA prAraMbhe dvArakAmAM AvIne sAsaryA. tyAre sevA karatA kRSNa kahyuM-he bhagavana! tame ane bIjA munie varSIkalamA kema vihAra karatA nathI?" svAmI bAlyAvaNakAlamAM pRthvI nAnAprakAranA chathI vyAsa hoya che. te kAraNe chAne abhaya ApanArA munio tyA saMcaratA nathI. kRSNa elyA-je ema hoya te parivAra sahita vAraMvAra jatAM AvatAM mArAthI ghaNu jIne nAza thato haze, mATe varSAkAlamAM gharathI bahAra huM nIkaLIza nahi." e abhigraha laI hari pitAnA Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vIrA zALavInuM vRtAMta. ghare gayA, ane dvArapAlane teNe hukama karyo ke- varSAkAla sudhI keIne mArA ghare AvavA na devuM. have te nagarImAM vIra nAme zALavI (vaNakara) kezavane pUrNa bhakta hate. kezavane joI pUchane te jamate hate, anyathA nahi. te vakhate harinA ghare praveza na pAmatA dvAra5ra rahela te vIre kRSNane uddezIne divase divase pUjA karatA, parakRSNanA darzana na pAmavAthI te kadi jamate nahi. have varSAkAla vyatIta thatAM hari gharathI bahAra nIkaLyA, eTale bIjA badhA rAjAo ane vare tenI sevA karavA AvyA. tyA vAsudeve vIrAne pUchayuM-kema dubaLA paDI gae che?" tyAre dvArapAlAe darbalyanA kAraNarUpa tene vRttAta kahI saMbhaLAvyo te sAMbhaLAne kRSNa dayA lAvIne potAnA ghare AvavAne tene pratibaMdha dUra karyo. eka vakhate parivAra sahita kRSNa zrInemine vaMdana karavA gayA. tyAM bhagavate kahela yatidharma sAMbhaLIne teNe prabhune kahyuM -"he bhagavan! sAdhupaNumA huM samartha nathI, tathApi bIjAone dIkSA ApavAno tathA anumodavAne huM niyama lauM chuM. je kaI dIkSA leze, tene huM aTakAvIza nahi ane pitAnA putranI jema tene dIkSA mahatsava karIza." e prabhu pAse abhigraha laIne viSNu cAlyA gayA. anyadA vivAha yogya kanyAe kRSNane namavA AvI, temane harie kahyuM - "tameM svAminI (rANuM) thaze ke dAsI thaze?" tyAreame rANIo thaIza ? ema belatI temane kaNa kahetA ke-he bhadrAo! te zrInemi pAse dIkSA laI ha." ema anukrame vivAha cagya kanyAone te dIkSA levarAvate hate. eka vakhate kaI rANIe pitAnI ketamajavI putrIne kahyuM "he vatsa ! tane tAre pitA pUche, tyAre nizaMka thaIne kaheje ke -"he prabhe! mAre dAsI thavuM che, svAminI nathI thavuM." e rIte te vivAha yogya kanyAne zikhAmaNa ApIne mAtAe tene pitA pAse mokalI. tyAM pitAe pUrvavat pUchatAM teNIe mAtAnuM vacana kahyuM te sAMbhaLIne kRSNane vicAra thayo ke mArI putrIo bhavATavImAM bhaTakaze ane apamAna pAmaze, te to koI rIte cuktaja nathI. mATe have mAtAnI zikhAmaNa pramANe bIjI keI na bole tema karUM. " ema dhArI tA uThAvIne harie vIrA zALavIne pUchayuM te kaMI utkRSTa kAma karyuM che? te - utkRSTa kAma te meM kaMIja nathI karyuM " ema bolatA tene pharI kRSNa kahya-te paNa ta pUrato vicAra karIne bola ? tyAre vIrA zALavIe harSa pAmIne kahyuM- badarI (bAraDI) para rahela kAki pUrve pASANu mArIne pRthvI. para pADI nAMkhe, ane te maraNa pAmyA. tathA cakrathI paDela rekhAmA vaheta mArganuM pANI meM DAbA pagathI dabAvIne aTakAvI dIdhuM ane te dUrathI ja cAlya gayuM. temaja vastrapara rahelA ghaDAmAM paDela ane giNagaNATa karatI mAkhIne me Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasara zrI manAtha caritra tenA sukhapara DAbo hAtha daIne be vakhata pakaDI rAkhI." ema sAMbhaLIne kRSNa rAjI thayA, pachI bIje divase sabhAmAM AvIne kezave rAjAonI AgaLa kahyuM" are ! pitAnA kuLane anucita evuM A vIrA zALavInuM caritra che. eTale te badhA sAvadhAna manathI svAminI dIrdhAyuSI thAo ema bolatA sAMbhaLavA lAgyA. tyAre kupharIthI bAhyA-"jeNe badarIvanamAM vasatA raktakuNAnA ATevALA nAgane bhUmizathI mArI nAMkhe, te A zALavI kSatriya, jeNe cakrathI khaNAyela ane huSa jaLane vahetI evI gaMgAne DAbA pagathI aTakAvI rAkhI, te A vaghukara kSatriya, ane jeNe kalazIpuramAM vasatI tathA ghoSa karatI evI senAne DAbA hAthathI aTakAvI dIdhI, teja A kSatriya mATe he kSatriye! purUSArthamAM sArI rIte pragaTa thayela A jamAI mane cagya ja che." ema kahIne harie vIrAne kahyuM mArI A ketumArI putrIne tame grahaNa kare che tema karavAne Icchato na hate chatAM kRSNa bhrakuTI bhISaNa thaIne kahyuM. eTale vIra ketamajIne paraNIne potAnA ghare laI gaye tenA ghare teNI te mAtra pathArIparaja paDI rahetI, ane vIro niraMtara tene dAsa thaIne rahetA. eka vakhate kezave pUchayuM-bahe vIra!kejImajI tAre hukama barAbara bajAve che te bA -"he prabhe! kikaranI jema huM tenI AjJA barAbara uThAvuM chuM." tyAre kuNe tene kahyuM have potAnuM kAma je tuM tenI pAse jakharAthI nahiM karAve, te huM tane kedakhAnAmAM nAkhIza" eTale kuSNunA abhiprAyane jANuM vIrAe potAnA ghare AvIne ketumaMjavIne kahyuM ane mATe pANu kara, nizcita thaIne kema ekI che?" tyAre-keLI je tuM zuM mane jANa nathI?" ema bolatI teNIne vIrAe DhoSa lAvIne deraDIvatI niHzaMkapaNa mArI, eTale retI rAtI ke,maMjarIe pitA pAse jaIne pitAne te parAbhava kahI batAvyuM. tyAre kRSNa kahyuM- he putrI ! svAminI paNAne mUkIne te pote ja dAsIpaNuM mAgI lIdhu.te bolI-te tame mane hajI paNa ravAminIpaNuM Apo.kezava bA-atyAre te tuM vIrAnA tAbAmAM che. mArA tAbAmAM nathI." pachI atyaMta AjIjIthI teNue kahyuM, tyAre kRSNa vIrAne vATIne bhagavata pAse teNIne dIkSA apAvI. eka vakhate kuNe samasta munione yAdazAvarta vAMkaNe vAdyA, tyAre bIjA rAjAo nirmaLa ane khinna thaIne besI rahyA. paNa vAsudevanA anusAra kezavanI bhakitathI tenI pAchaLa vIrAe paNa badhA sAdhuone dvAdaza vAda vAMdyA. pachI kRSNa vAmane kahyuM- he bhagavAna !tra sATha saMgrAma karavAthI mane te thAka na lAge ke je thAka A vAMdavuthI lA. tyAre sarvisa bAlyA- he kezava! teM Aja ghaNuM putha upArjana karyuM. sArika samyakatva ane tIrthaMkara nAma karmane te Aje Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI DhaDhaNu muninu vRttAMta 213 wwwwwww~~N AV upArjana karyuM. vaLI sAtamI naraka ceSpa Ayune Tru karIne te trIjI narakaceAgya Ayu mAMdhyuM ane prAMte tu tene nikAcita karIza. ' ema sAbhaLatAM ha pAmIne kRSNe melyA. 'he nAtha ! huM karI vAMdaNA ApuM ke jethI prathamanI jema mUlathI mArU narakAcu tuTI jAya, ' svAmI mAlyA- have te tArA dravyavAMdaNAM thAya, ane phaLa te bhAva vAMdaNAMthI maLe ? tyAre kRSNe vIrAnu phUla pUchatAM bhagavaMte kahyu - ene kAcakaleza mAtra phaLa thayu kAraNake e te tArA nusAre vAde che. ' pachI bhagavaMtane vAMdI temanA vacanane manamAM bhAvatA kruSNa parivAra sahita dvArakAmAM gayA. . eka vakhate zrI neminAtha dezanAmAM aSTamI, caturdazI vigere pUrva dinanu mAhAtmya varNavatAM kRSNe majali joDI prabhune namIne vinaMtI karI ke--hai svAmIna rAja kArya mA vyagra hAvAthI badhA parva divaseAne ha ArAdhI zaktA nathI. varSa mA eka uttama divasa matalAvA. ' bhagavAna malyA je divase tI karAnA dvADhasA kalyANuka thayA che evA mAgazara mahinAnI ajavALI ekAdazInA divasa mATA che. pUrve paNa suvrata zreNI vigeree Azayela che.' tyAre kezave pharI bhagavatane pUchyu huM jinendra ! e suvRtta zreNI kANu hatA ? ' eTale prabhue te zreNInA badhA sabaMdha batAvyA ane kRSNa camatkAra pAmyA. pachI viSNue prabhune ekAdazI tapanA vidhi pUchI, ane bhagavate mota sahita guNaNAdi adhA vidhi kahI matAnyeA. te sAMzaLIne prajA sahita kRSNa te mauna ekAdazInA mahA parvaidinane ArAdhavA lAgyA. have kuSNunI DhaDhaNA rANIthI utpanna thaela DhaDhaNu nAme putra caiAvana pAmatAM ghaNI rAjakumArIone paraNyA. ekadA teNe bhagava'ta pAse dhama sAMbhaLatA virakatta buddhi thavAthI, pitAe dIkSA mahAtsava karatAM teNe dIkSA lIdhI, DhaDhaNu prabhunI sAthe vicaravA lAgyA, ghaNA sAdhuone te mAnya thai paDyo evAmAM tene tarAyakrama udaya AvyuM jyAM jyAM te gayA, tyAM te bhakta pAnAdika kaMi pAmI na zakayo. tenI sAthe je je muni gayA, te paNa zikSA na pAmyA. tyAre sAdhuoe zrI nemine vinaMtI karI ke he svAmin ! traNa leAkanA nAtha evA tamArA ziSya ane kRSNanA putra DhaDhaNuSTi, maTA zreSThI, dhArmika ane udAra janAthI bharelI A dvArakA nagarImAM bhIkSA ne paNa pAmatA nathI, tenuM zuM kAraNa haze ? tyAre prabhu mAlyA--ddha pUrve magadha dezamAM dhAnyapUraka nAmanA gAmamA rAjAnA adhikArI parAzara nAme brAhmaNa hatA. teNe grAmyajanA pAse rAjakSetro vavAvyA. have eka vakhate bhAjana AvatA paNa te brAhmaNe kheDutAne lAjanane mATe chuTA na karyAM. suSIta ane tRSAtura tathA thAkelA te baLado ane kheDuto pAse te vISe khetaramAM dareka pAse ekeka AMTA vadhAre devarAtcA, te aMtarAya kama khAdhI, maraNa pAmI, keTalAka sa sAra bhamIne A DhaDhaNu thayA che. atyAre te ka tene ucamAM AvyuM che. " te sAMbhaLIne saMvega pAmatA DhaMDhaSie bhagava tanI pAse-- palabdhithI maLela zikSA " Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214. zrI neminAtha caritranahi lau, e abhIgraha lIdhe te alAbhaparISahane sahana karatA ane anya labdhithI AhAra na letA teNe keTaleka kALa vItA. eka vakhate sabhAmAM beThela vAsudeve bhagavaMtane pUchayu- he bhagavAna ! A muniomA dura karanAra koNa che? svAmI bAlyA-A badhA munio kukara karanArA che, paNa alAbha parISahane sahana karanAra DhaDhaNa utkRSTa che, ke jeNe tema karatAM ATale kAla vItAvyuM," pachI prabhune namIne harSa pAmatA kuNe dvArakAmAM praveza karatA gecarIne mATe jatA DhaDhaNaSine joyA eTale tarata hAthIparathI nIce utarIne atyaMta bhaktithI kezave tene vadana karyuM. tyAre eka zreNie joIne vicAra karyo A ke dhanya che ke jene kuNu vadana kare che." pachI gocarIe bhamatA DhaDhaNu paNa teja zeThanA ghare gayA tyAre bahumAnathI tathA atya ta bhaktithI zreNIe tene modaka laherAvyA. have DhaDhaNe AvI bhagavaMtane namIne vinaMtI karI ke -"he svAminuM! mArU aMtarAya karma kSINa thayuM ke svalabdhithI huM bhikSA pAmyo.' svAmI bAlyA- tArU aMtarAya karma kSINa nathI thayuM, paNa A to harinI labdhi che, tane harie vAM, tethI bhakabhAvI zreSThIe tane pahilA." te sAMbhaLI rAMgArirahita te traSi "A paralabdhi che ema dhArI te zikSAne nijIva bhUmipara paraThavA lAgyA. ane tyAre-"aho ! jIne pUrva upArja lA ka hurata che." ema sthira dhyAna karatA ane bhavanuM svarUpa vicAratA te RSine kevalajJAna utpanna thayuM. eTale zrI nemine pradakSiNA daI, dee pUjita evA te DhaDhaNurSi kevalInI sabhAmAM beThA. have zrInemiprabhu grAma, Akara ane nagarAdika pratye vihAra karatA eka vakhate pApAdurga nagaramAM AvyA. tyA bhIma nAme rAjA ane tenI rAjagRhanA rAjA jitazatru ane kamalArANInI putrI sarasvatI nAme rANuM atyaMta mUrkha hatI. vaMdanane mATe Avela te rAjAe bhagavatane pUchatAM prabhu bolyA- "pUrvabhavamAM padharAjanI pavA ane caMdanA nAme be patnI hatI. rAjAe padhAne eka gAthAne artha pUcho, eTale teNue te kahI batAvyuM. tenA para patinuM mAna joIne caM. danAe copaDI (pothI) bALI nAkhI. te maraNa pAmIne te karmanA ge A tArI panI mUrNa thaI che." ema sAMbhaLIne te bolI-he svAmina' A mArUM jJAnAMtarAya karma kSINa zI rIte thaze?" prabhu belyA - jJAnapacamInI ArAdhanA karavAthI pachI teNIe jJAnapacamI ArAdhI ane tenuM jJAnAMtarAya karma kSINa thayu. tyArabAda tyAMthI vicaratA bhagavata pAchA dvArakAmAM AvyA tyAM svAmI rahete chate ekvAra akaramAta vRSTi thaI rathanemi gocarI mATe bhamIne svAmI pAse cAlyA, paNa te vRSTithI ekadama bhIMjAyela rathanemi eka guphAmAM paThA. te vakhate rAjImatI sAthvI paNu bhagavaMtane namIne pAchI pharI. tenI sahacArI sAdhvIo vRSTithI bhaya pAmIne badhI cAlI gaI, pazu rAmatI ajANatA teja Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAmatIrahaneminAM savAra ra15 guphAmAM peThA. pUrve paTela rathanemine aMdhakArane lIdhe na jotI ane upara rahela evI te rAjImatIe vastro sukavavAne mUkyA. tene vArahita joIne kAmapIDita rathanemi bolyA-"he suMdarI pUrve paNa tArI prArthanA karI che, atyAre saMgane avasara che. tenA svarathI tene rathama jANIne tarata potAnA agapAga gAvIne te bolI kulIna purUSane AvuM kadI na chAje ! sarvajJa bhagavaMtane tuM laghubhrAtA ane ziSya che. te ane lokathI virUddha evI A buddhi tane kema sujI ? huM sarvajJanI ziSyA hovAthI tArUM vAchita pUrIza nahi. AvI mAtra vAMchAthI paNa ta bhavasAgaramAM paDIza. zAstramAM evuM kahyuM che-cayavyane vinAza karatA, sAdhavIno zIlabhaMga karatA, Sine ghAta karatAM ane jinazAsananI hIlaNa karatAM prANa samyakavarUpa vRkSanA mUlamAM agni nAkhe che. arga dhakakuLamAM utpanna thayelA sarve maLatA agnimAM pesavAnuM kabula karaze, paNa pote vamela viSa bhagavAne te kadI nahi Icche. are apayazanA kAmI! tane dhikkAra che ke tuM jIvitenA kAraNathI vamelanuM pAna karavAne Icche che. te kAraNathI tane maraNaja kalyANarUpa che. huM ugrasena rAjAnI putrI ane tuM samuddhavijaya rAjAno putra, te agaka kulanA nAganI jema ApaNe vasela viSa bhegavavu na joIe jethI tuM nizcita thaIne nirmaLa cAritrane Acara. manmathathI pIDita thaI je tuM jItu vAchA karIza, te vAyuthI haNAyelA vRkSanI jema asthira banI jaIza." e pramANe rAjImatie pratibodhela te vAraMvAra pazcAtApamAM tatpara thaI, sarva bhecachAne tajIne tIvra vrata pALavA lAgyA ane te duzvaritra prabhu pAse AvI, eka varasa chazvAstha rahI zuddhamati evA te rathanemi munizrI kevalajJAna pAmyA have bhavyarUpa kamalane sUryasamAna bhagavAna anyatra vicArIne punaH ekadA giranAra parvatanA sahasAvanamA samesaryA. tyAre kezave pAlaka, zaba vigere patrAne kahyuM- are! prabhAte bhagavaMtane je prathama vAMdaze, tene huM mana mAnatA azva eNpIza." te sAbhaLI prabhAte zayyAthI uThIne ghare rahA chatAM zAmakumAre atyaMta bhAvathI zrInemine vAMdyA, ane pAlake moTI rAtre uThI, sArA azvathI tyAM ja abhavya paNAthI hadayamA Akroza pAmatA teNe prabhune dravyavadanathI vAMdyA. eTale pAlake darpakaazva mAgatA harie kahyuM- svAmI jene prathama vadanAra kaheze, tene huM azva ApIza." pachI tarata jaIne kezave prabhune pUchayuM-"prathama tamane keNe vAdyA. ?" prabhu bolyA-pAlake mane dravyathI ane zAMba bhAvathI prathama vaMdana karyuM " "eTale zuM ?" ema kRSNa pUchatAM bhagavaMta bolyA- A pAlaka abhavya che, ane jA bavatIne putra zAMba te bhavya dharmAtmA che. "te sAMbhaLIne kopAyamAna thayelA kesariSa kuNe bhAvahIna evA te pAlaka putrane kahADI mUkyo ane zAbane mana mAnate azva ApIne mahAmaMDalika banAvyA e pramANe zrI vijaya gaNI viracita zrI ariSTaneminA caritramAM agyArame parida samApta, Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- -- - --- - My, dvAdaza pariccheda. prakaraNa 19 muM. ta : dvArakAdahanaSNuvAsudevanuM avasAna. C e kavakhate vinItmA kezave zrI neminAthane namaskAra karI dezanAne aMte che aMjali jeDIne pUchayuM ke "he prI dvArakA, yAdave ane mAre kSaya zI rIte thaze? zu ke kAraNe? anya kaI karaze ke pita ja kAlanA vazathI thaze?" eTale bhagavAna belyA- zeryapuranI " bahAra AzramamAM parAzara evA nAme eka tApane agresara hatA. teNe yamunAdvIpamAM jaIne keI nIca kulanI kanyAne sevI, temane dvaipAyana nAme putra caca. yAdavenI sAthe maitrIbhAvathI ahIM rahetA, te brahyAcArI parivrAjakane madirAmAM adha banelA zAMbADika mAraze, tethI krodhAyamAna thayela te yAdavanI sAthe dvArakAne bALI nAkhaze. tArA bhAI jarAkumArathI tArU maraNa thaze." tyAre badhA yAdAe "are! A kulAMgAra"ema aMta:karaNamAM tiraskAra lAvIne jarAkumArane je. have te jarAkumAra "huM vasudevane putra thaIne zuM bhAtAne ghAta karanAra thaIza? mATe te badhuM TALavAne huM prayatna karU " ema ciMtavatA uThI, zrI nemine namI be bhAthAne dhAraNa karI dhanuSyadhArI evA teNe kezavanI rakSAne mATe vanavAsa svIkAryo, ane te dvaipAyana lekatithI te prabhunuM vacana sAMbhaLI dvArakA ane yAdavenI rakSA karavA vanavAsI thaye pachI kRSNasvAmIne namI ciMtAtura banIne dvArakAmAM Avye, ane A badho anartha madathI thavAnuM che" ema dhArIne mane aTakAva karyo. kezavanI AjJAthI pAsenA giranAra parvatanA kadabavanamAM kAdaMbarI guphAmAM rahela zilAkaDAmA pUrve karelA madha, dvArakAnA badhA leke gharanI pALanA nIranI jema upADI jaIne nAkhyA have siddhArtha nAme bAMdhava sArathi baLadevane kahevA lAge-"A nagarInI ane yadukuLanI AvI durdazA mArAthI kema jevAze? mATe mane chuTA kare ke jethI huM bhagavaMtanI pAse atyAre ja vrata laI lauM, kAlakSepa mArAthI sahana nahi thAya. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIrapranuM dAna-puNanuM mavasAna. tyAre atha mukatAM baladeva - brAta! A zuM tuM cagya bole che ke ba! visarjana karavAne asamartha chatAM meM tane visarjana karyo che, paNa tapa tapa maraNa pAmI devagatimA jatAM A jAtunehane yAda krI vipadamAM AvelA ane tuM bodha ApavA Avaje." pachI te kabula karIne siddhArthe svAmI pAse dIkSA lIdhI, . ane cha mahinA ustapa tapI maraNa pAmIne te devake gaye. have ahIM lokoe pUrva vilAkuMDamAM je madirA nAkhI hatI te nAnA prakAranA aneka nA puSpa paDavAthI bahuja svAdiSTa banI gaI. evAmA vaizAkha mahine zabakumArane ke purUSa bhamate bhamate tyAM gaye. tarasane lIdhe te madirA jene te pIdhI, ane harSa pAmatA te madirAthI masaka bharIne te zAbanA ghare gaye, te bhare tene ApI, eTale harSa upajAve evI te madirAne jenA harSa pAmanAM zabe tenuM khuba pAna karIne kahyuMhe bhadrA tane A kyAM hAtha lAgI?" teNe tenuM sthAna banAvyuM. pachI bIje divase madonmata kumAranI sAthe zAMba kAdaMbarI guphAmAM game tyAM kAdaMbarIguphAnA rogathI kAdarI nAmanI te madigane tRSAtaramanadInA jeIne pAme temate pramoda pAmyuM, ane phalelA vRkSanA vanamAM madirA pIvAna mATe eka sthAna banAvI nAkA pAse madirA magAvIne zabe mitro, bhAIo ane kAkAo sahita tenuM pAna karyuM. cirakAlathI prApta thayela, bahu junI. sAga dravyathI siddha thayela evI te madirAne pItA teo tRmi na pAmyA pachI madyapAnathI aMdha banelA ane kIDA karatA te kumAroe AgaLa te parvatane AzrIne rahela tathA dhyAnastha evA pAthanarUthine je. tyAre sAMje pitAnA saMbaMdhIone kahyuM ke A mArA nagarI ane kulane nAza kannAra che, mATe ene mAre. je ene mArI nAkhIzuM te pachI zI rIte e nAza karaze? AthI pina thayelA te badhA pASANa, pAdaprahAra, lapaDAka ane muNighAtathI vAraMvAra tene mAravA lAgyA. tene pRthvI pITha5ra pADI, maraNatola karIne te hAskAmA gayA, ane potapotAnA gharamAM peThA. te badhuM cara purU mAraphate kRNe jANI lIdhuM. te jAtA bAda kheda pAmI manamAM ciMtavavA lAgyo ke-ahA! kulane aMta ANanAra A kumAranI durdItatA! pachI rAmasahita kezava pAthana pAse gaye. tyAM kodhathI jenA nava rata che, evA daSTiviSa sarSa samAna te kaMpAyanane teNe dIThA, ane madanmatta hAthIne jema mahAvata tema mahAbhayaMkara te tridaMDIne kaNa zAMta pADavA lA -he tApasAsara! dha eja mahArI che, je ne mAtra Aja bhavamAM duHkha ApatuM nathI, paNa pachI lAkhe janma sudhI paNa te dukha Ape che. madyapAnathI aMdha banelA ane ajJAnI evA mArA putroe je tamArA aparAdha karyo, he maha! te kSamA karo. tamane amAM yukta nathI. ema 28 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rATa zrI neminAtha caritrakezave kahyA chatAM te tridaMDI zAMta na thaye, ane bolyA ke -"he kRSNa! tArA A zAma (kaMDa) vacanathI saryuM, tArA rUAe mane mAratAM leke sahita dvArakAne bALavAnuM meM niyANuM karyuM che ahIM tame be vinA bIje kaI chuTI zake tema nathI. pachI rAme kezavane aTakAvya-te bAMdhava! A parivrAjakta have vRthA manAve nahi. A adharmaziromaNi lAge che hAtha, paga ane nAka-e traNa jenA vAMkA hoya, haTha, dAMta ane nAka e traNa jenA sthala hAya, vecana jenA vilakSaNa hAya, ane agopAMga jenA hIna hoya evA purU krIya zAta thatA nathI mATe he bhrAta! ene sukumAla vacana kahA chatAM paNa je banavAnuM che, te kaI rIte TaLanAra nathI. sarvatanuM balavuM anyathA kadI thatu nathI." pachI zAkAtura kezava pitAnA ghare gaye, ane dvaipAyananuM niyANuM nagarImAM pragaTa thayuM. bIje divase paTAha vagaDAvatAM temAM kene evuM jaNAvI dIdhuM ke-"he lake! tame vizeSathI dharmamAM tasara thAo." tyAre badhA leke te pramANe karavA lAgyA have bhagavAna paNa revatAcalapara samasaryA tyAM jaI, vaMdana karI kRSNa jagatane mahA meharUpa nidrAnA aMdhakArane dUra karavAmAM sUryanI prabhA samAna dezanA sAMbhaLI. te dha-dezanA sAMbhaLIne prazna, zAba, niSadha, utsuka, sAraNa vigere keTalAka kumAree dIkSA lIdhI. tathA satyabhAmA, rukimaNa, vabavatI vigere yAdanI ghaNI strIoe varAca pAmI svAmI pAse dIkSA svIkArI. pachI ka pUchatAM prabhu bolyA-"vaipAyana bArame varase A dvArakAne bALaze" tyAre kezave vicAryuM ke- samudravijayAdi dhanya che ke jemaNe agAuthI dIkSA laI lIdhI. rAjyamAM lubdha ane dIkSArahita evA mane dhikkAra che. teno Azaya jANIne bhagavata tyA-"he kezava! vAsudeve kadI dIkSA letA nathI. lIdhI nathI ane leze paNa nahi. kAraNa ke teo nidAnathI vajInI argalA jevA banela hevAthI avazya agatimAM ja jAya che. tuM trIjI vAlukAprabhA nake javAnuM che te sAMbhaLIne kezava atyaMta vyAkula thaI gayA eTale sarvisa prabhu pharI vyA-bahe hare! tuM kheda na kara. kAraNa ke tyAMthI nIkaLIne manuSya thaze. tyAthI maraNa pAmIne vaimAnika deva thaze, ane tyAMthI utsarpiNuM kAla AvatA tAtyaparvatanI pAse puDhA nAme dezamA gagAdvAra nagaramAM jitazatru rAjAne putra amama nAme bA tIrthakara thaIza ane baladeva brahAdevakA jaze, tyAMthI cavIne manuSya thaze, tyAthI devagatimAM che, tyAMthI cavIne A bharatakSetramAM purUSa thaze. he kezava! amama tIra evA tAra tIrthamA te mokSe jaze." ema jhIne zrI nemi vihAra karatA anyatra cAlyA gayA ane tIrthakara padanI prAptine sAMbhaLavAthI harSa pAmela kazu paNa prabhune namIne dvArakAmAM game tyA harie pharIne nagarImAM teja pramANe ghaNA karAvI ane tethI badhA loko vize dharmamAM tamara thayA Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvArakAnuM dahana kRSNanuM avasAna. 19 have taipAyana macchu pAmIne agnikumAramA utpanna thaye, te pUrva vaine saMbhArIne dvArakAmAM AAgye, paraMtu tyAM te sure badhA lokone caturtha ( eka upavAsa), SaSTha, ane abhramAditapamAM rakta ane devapUjAmA tamara thayelA dIThA. tethI dharmanA prabhAvathI upadrava karavAne asamartha eve te dumati chidrone jotA abhyAra varasa tyAM rahyo. have mANyuM vasa besatAM loko vicAravA lAgyA ke--A tapathI dvaipAyana bhraSTa thayA ane chatAya mATe ApaNe sukhe krIDA karIe. ' eTale te i chAnusAra ramavA lAgyA, madyapAna sahita mAsa khAvA lAgyA. tyAre chidra jonAra dvaipAyanane vakhata manyA, pachI dvArakAmAM kalpAMta kAlanA ubhAta samAna ane thamama Mdirane dekhADanArA usAta pragaTa thayA, ulkApAta paDayA, nirbhrAta( gaDhagaDATa ) thayA, pRthvI kaMpavA lAgI, mahA dhUmaketu karatAM paNa adhika dhUma cheDavA lAgyA, chidra sahita sUrya maDaLa aMgAranI vRSTi karavA lAgyu, ca-sUryane akasmAt grahaNa thayuM, makAnAmAM rahelI anAvaTI pUtaLIe uMcethI hAsya karavA lAgI, citramAM ALekhelA devA brajhuTI caDAvIne hasavA lAgyA, te nagarImAM zIcALa pramukha vikrALa mAMsAhArI pazue pharavA lAgyA, ane te dvaipAyana asura zAkinI, bhUta, preta, vaitAla vigere sahita bhamavA lAgyA. tathA nagarajAe sva namAM potAne rakata vastrathI DhAMkela, kADhavamA magna tathA dakSiNa tarapha kheMcAtA joyA, khaLadeva ane vAsudevanA hala, cakrAdika ratnA badhA nAza pAmyA, pachI dvaipAyana asura sa va ka vAyu vivyo, te vAyu cAtarathI tRNu-kASThAdrikane nagarImAM upADI mAnyA, tathA cAre dizAmAM bhAgatA lokone paNa lAvI lAvIne nagarImA nAkhyA. te vAyuthI mAThe dizAmAM ukhaDI gayelA vRkSeA ane tRNu-kASThAdikathI sama sta dvArakA pUrAI gaI. pachI sAThe kulakATi bahAranA ane paheAte phulakoTi aMda nA, ema badhAne dvArakAmA bhegA karIne te asure Aga lagADI kalpAMtakAlanA vAyuthI uchaLela agni samAna, atyaMta nikhiDa dhUmasamUhathI jagatane paNa adha manAvatA te agni dhagadhagatA maLavA lAgyA. tyAre eka pagalu paNa javAne asamartha, bALakathI vRddha sudhI badhA paiAra leAkI jANe paraspara ma dhAyA hoya tema eka khIjAne maLIne coMTI rahyA. eTale rAma sahita gAviMde vasudeva, devakI, te rAhiNIne agnithI acAvavAne rathamAM besArI, paraMtu maMtravAdIethalelA sarpAnI jema tyAM te asure thalelA te azvo ane baLada eka pagaluM paNa AgaLa cAlI na zakyA. tyAre vAsudeva ane aLadeva pAte te rathane khecavA lAgyA, paraMtu tatkAla te rathanA e paiDAM vRkSanI DALInI jema taDataDATa daIne bhAgI paDyA tathApi te ane hA rAma ! hA kezava ! amane anyAya acAva ' evA vasudevAdvikanA AkraMdA sAMbhaLatAM manamAM dvIna thatA te rathane potAnA sAmarthyathI nagarInA dvAra sudhI laI gayA. eTale te asure dvAranA kapATa tarataja khaMdha karI dIdhA, ' - Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 zrI temanAya caritra ---- 49040 6e tethI rAme peAtAnA paganI eDInA prahArathI mATInA DhIMkarAnI jema te mane kayAtene bhAMgI nAkhyA, tepaNa jANe pRthvIe ganyA hoya tema te tha bhAra na nIkanyA. pachI te dvaipAyana deve rAmadevane kahyu are ! A tamArI mAha kevA ? ahA ! me tamane prathamathIja kahyuM che ke tamAza e zivAya ahIMthI kAI chUTI zakaze nahIM, kAraNake meM tapanuM vecANa karyuM. ' pachI te manene Dile kahevA lAgyA~~~ hai vatsA ! tame khane cAlyA jAo, tame mane jIvatA hazeA, tA badhA cADhavA jIvatAja che. amArA mATe tame saMpUrNa maLa vAryuM, paNa balavatI A bhavitavyatAja dulabdha che. nioMgI ame zrAnami pAse dIkSA na lIdhI, eTale have Aje svaka tu' phUla lAgavIzuM'. " ema aa chatAM paNa jyAre khalabhadraM ane kezava gayA nahi, tyAre vasudeva, devakI ane rAhiNI kahevA lAgyA-- have pachI mamAre trijagatanA gurU evA zrIneminAtha eja zatru che. atyAre ame caturvidha AhAranuM pratyAkhyAna karyuM. arihaMta,siddha, sAdhuane Arhata dha-zuraNAbhilASI evA ame e cArenA zaraNe prApta thayA chIe. ame koInA nathI ane amArA kArya nathI." e rIte pAte ArAdhanA karIne namaskAramAM tatpara thayA. pachI temanApara paNa dvaipAyana sure meghanI jema agni varasAvye, eTale vasudevAdi traNe maraNu pAmIne svarge gayA. huve mahAdu.khAtura evA rAma ane kezava nagaranI hAra jIrNodyAnamAM gayA te ane tyAM rahetAM maLatI pAtAnI nagarIne jovA lAgyA. mANikyanI bhItA pASANunA kaTakAnI jema cU thavA lAgI,gAzISa caMdananA maneAhara thAMbhalA palAlanI jema bhasma thavA lAgyA, killAnA kAMgarA taDAka zabda karatA tuTavA lAgyA, mAnAnA majalA avAja sAthe paDavA lAgyA, samudramA jema jaLa. tema tyA jvALAonA maMtara na rahyo, kalpAMtakAlanA eka sAgaranI jema adhu ekAnalarUpa thaI gayuM, jvALArUpa hAthavatI jANe agni nAcatA hAya, zabdothI jANe gAjate hAya, tathA dhUmanA miSathI dhIvara( macchImAra ) nI jema pArarUpa matsyA upara teNe jALa nAkhI. ? have ra . rAmane kahevA lAgyA~ are! dhikkAra che ! ke napuMsakanI jema atyAre taTastha rahIne khaLatI peAtAnI nagarIne joI rahyo chu, jema atyAre nagarInu" rakSaNa karavAne samartha nathI, tema jovAne paNa sama nathI, mATe huM A ! kahe, ApaNe jaIe ? atyAre te badhuM ApaNAthI virUddha che.' tyAre alabhadra khelyA- ApaNA mitrA sabaMdhI ane bhAI evA pADavA che. mATe ApaNe mane temanA ghare jaie. kRSNe Ayai-- te vakhate meM temane dezapAra karyA hatA, te pAte karela apakArathI lajjita evA ApaNe temanA ghare kema jaIzuM ? ' rAma AyA satanA potAnA manamAM sadA upakArane dhAraNa kyA ? Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 dvArakAnA dahana-kRNanuM avasAna. kare che, paraMtu kusvamanI jema apakArane kadI saMbhAratA paNa nathI. aneka prakAre satkAra pAmelA te pADe katajJa che, teo AyaNa satkAra jarUra karaze. mATe bAMdhava! bIje vicAra na kara." ema rAme kahetAM kezava pAMDanI pAMDu mathurA nagarI tarapha agnikhuNe cAlyuM. have nagarI baLatI hatI, tyAre rAmano putra, carama zarIrI e kajavAraka gharapara caDIne hAtha uce karIne bolyA-atyAre huM zrI neminAthane ziSya chuM. pUrve bhagavate mane carama zarIra ane mokSagAmI kahela che. je jinAjJA pramANuM hoya, te agni mane kema bALe che?" ema kahetAja jabhUkadeve tene upADIne prabhu pAse laI gayA. te vakhate zrI nemi paluvA dezamAM samAsaryA, tyA puNyAtmA mujjavArake dIkSA lIdhI. pUrva dIkSA na lIdhela evI rAma ane kezavAdinI strIo zrInemine saMbhAratI anazanapUrvaka maraNa pAmI, ane sATha tathA bahetara kalakeTa baLI gayA. e rIte te nagarI cha mahinA sudhI baLI ane pachI samudre tene palALI. have raste cAlatAM kezava anukrame hastika5 nagaramAM AvyA. tyAM sudhAnI pIDA thatAM teNe rAmane kahyuM eTale balabhadre tene kahyuM- he jAta ! tArI khAtara bhajana levAne huM A nagaramAM jAu chuM. tuM ahIM sAvadhAna thaIne raheze. je ahIM mane koI rIte kaSTa thaze, te huM siMhanAda karIza. te sAbhaLIne tuM Avaje." ema kahIne rAma te nagaramAM peThA. "A devatA che keNu che" ema AzcaryathI nagarajanoe tene je. pachI- dvArakA agnithI baLI gaI, tyAMthI nIkaLIne A rAma ahIM AvyA che. e rIte vicArajanya vAta lokomAM pragaTa thaI rAme pitAnI mudrikAne badale koI pAsethI vividha pakavAna ane madha vecanAra pAsethI kaDA (kaTaka) ne badale madha lIdhuM. te laIne balabhadra daravAjA pAse AvyA, tevAmAM tene joIne vismaya pAmelA sIpAIe rAjA pAse gayA. te nagaramAM dhRtarASTrane putra, ke jene kRNanA sevaka pAMDavoe pUrve mAtra haNyA vinA mUkela e achata nAme rAjA hatA. te ArakSakAe tene kahyuM- he svAmina ! tamArA nagaramAM koI purUSe mahA kImati mudrikA ane Taka (kaDuM) ApIne ceranI jema atyAre madha bhejana lIdhuM che, svarUpamA te rAma samAna che ane atyAre ja te nagara bahAra nIkaLe che. te cAra hoya ke baladeva hoya, paNa have ame kahenArAne aparAdha nathI. ema sAMbhaLI pitAnA zatrune pakSapAta karanAra te balabhadrane harAvIne te aca74ta rAjA tatkAla kaTakasahita Avyo ane daravAjAnA be kayATane baMdha karIne AgaLI (agalA) daI dIdhI. eTale maladeva paNa bhaktapAna mUkIne gajastaMbha ukheDI siMhanAda karIne sarva te zatrusainyane haNavA lAge. siMhanAda sAMbhaLIne kezava paNa deDa, ane paganI eDInA prahArathI daravAjAnA Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rarara zrI neminAtha cari- baMne kapATa bhAMgIne samudramAM jema vaDavAnala tema kuNu te nagaramAM peTho, ane te argalAne letA harie te ghaNA sainyane mAryo. pachI vaza thayela achadaMtane teNe kahyuM-hajI paNa amArUM bhujAela kayAM gayuM nathI, purUSanA zarIranA mala samAna evI lakSamI mAtra gaI che, te paNa zuM thaI gayuM ? mATe are tRpAdhama! teM karuM? have amArA prasAdathI pitAnuM rAjya cirakAla nizcala rIte bhagava. aparAdhI chatAM tane ame mukta karIe chIe. ema kahI page paDela tene choDI mUkI nagaranI bahAra udyAnamAM jaIne te banee bhajana karyuM pachI dakSiNa dizA tarapha cAlatAM te bane kazAMba vanamAM AvyA, ane tyAM madyapAnathI, lavaNa sahitanA bhejanathI, uNa kAlanA vazathI, thAka lAgavAthI, zAkathI, athavA te vadhAre zuM kahevuM? puNya kSINa thavAthI kezavane tIvra tuSA lAgI. tyAre kaNe balabhadrane kahyuM-brAta! tarasathI tALavuM cukAya che. tethI vRkSanI chAyAthI trAsa chatAM A vanamAM cAlavAne huM samartha nathI, balabhadra bAlyA-he bAMdhava! pANI lAvavAne huM jaIza, paNa A vRkSa nIce visAme khAtA te sAvadhAna thaIne raheje. " tyAre DhIMcaNa upara pitAne paga maka ane pIta ( pILA ) vajathI zarIra DhAkIne mArganA vRkSa nIce hari sutA ane tene nikA AvI gaI. jaLa lAvavA jatAM rAme pharI tene hyuM-"he prANuvalabha! jyAM sudhI huM pANI lAvuM, tyAM sudhI tuM kSaNavAra sAvadhAna raheje." pachI uce mukha karIne pharI baladeva bolyA,-"he vanadevatA! guNa vRddha mAre laghu bhrAtA tamArA zaraNe che. mATe vizvavalalabha evA enuM tamAre ja rakSaNa karavuM.' ema kahIne te pAchuM lAvavAne cAlyA. evAmAM te vakhate dhanuSyane dhAraNa karanAra, vyAghacarmanA vastrane paheranAra, lAMbA kezavALA ane karmathI kheMcAyele e jarA kumAra zikArI tyAM Avyo tyAM zikAra pAchaLa bhamatAM teNe te pramANe sutela kRNane joyA, ane mRganI buddhithI tene pagamAM tIkSaNa bANa mAryuM, tyAre kezava ekadama uDIne bolyA-are!aparAdhavinA chaLathI bolAvyA vinA mane pagamAM bANa koNe mAryuM ? kyAMI paNa meM jJAti ane nAma jANyA sivAya koIne mAryo nathI, te tame paNa tamArU gAtra ane nAma kahA eTale vRkSanA Atare rahela te cakita thaIne gAyaduvaMzarUpe samudramAM caMdramA samAna, evA vasudeva rAjAnI jarA rANathI upanna thayela jarA kumAra nAme huM rAma-kezavane mATe bhAI chuM. zrI neminuM vacana sAMbhaLIne kaThaNanI rakSAne mATe huM ahIM Avyo chuM. A sthAne rahetAM mane Aja bAra varasa vItI gayA, paraMtu ahIM kehavAra ke manuSyane je nathI, ane te e pramANe le che, te tuM keNa che?"kRSNa bAlyA-"he purUSa vyAkhra! Ava, huM teja tAre bhrAtA kRSNa chuM, ke jene mATe tuM vanavAsI thaye he bAMdhavA bAra Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvArakA dahanatkRSNanuM avasAna 23 varasane tAre prayAsa vRthA thaye. dimUDhatAthI labe oLagela mArga jema musApharane vRthA thAya che tema. te sAMbhaLatAM-zu ahIM A kRSNa?" ema bolate jarA kumAra ekadama tyAM AvyA, ane kRSNane jotAM mUccha khAIne jamInapara paDyo, mahAkaSTa saMjJA pAmatA karUNa svare rUdana karatAM teNe harine pUchayuMhA! hA! brAMta ! A zuM? ahI tArU Agamana kevuM? zu dvArakA baLI gaI? zu yAdavane nAza thaye? tArI A avasthAthI zrIneminI badhI vANuM satya thaI lAge che." tyAre kRSNa badhe vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM. eTale jarA kumAra pharI atyaMta rUdana karatA -"hA! ahIM Avela jAtAne zu meM A ucita karyuM? durdazAmAM magna, brAtAonu vAtsalya karanAra evA tane haNatA mane naraka-pRthvImA paNa kayAM sthAna maLaze ? tArA rakSaNanI buddhithI meM vanavAsa svIkAryo, paraMtu huM jANatA nathI ke vidhAtAe tArI samakSa A sthAnamAM pazu mane yamasadaza banAvI rAye ke pRthvI ! mAga Apa ke jethI huM Aja zarIre Aje te naraka-pRthvImA jAu have pachI ahI rahevuM, te naraka karatAM paNa vadhAre duHkhadAyI che. kAraNa ke sarva duHkha karatAM moTAmAM moTuM brAhatyAnuM dukha mane prApta thayuM. huM vasudevane putra ane tAre bhrAtA zA mATe thaye? athavA te huM manuSya paNa zA mATe thaye? ke je meM AvuM karma karyuM. zrIneminuM vacana sAbhaLIne te ja vakhate huM maraNa kema na pAmyA? he hare! tuM hayAta hoya te mArA jevA sAmAnya mANasanA maraNathI zu ochuM thavAnuM hatuM?" tyAre goviMda bAlyA- "he bhrAta! have zoka karavAthI tane zuM vaLavAnu che? tu ke huM bhavitavyatAne oLaMgI zaktA nathI. yAdavamAMthI tuMja eka bAkI che, mATe ciraMjIva have tuM ahIthI ekadama cAlyA jA. nahi te mArA vadhanA krodhathI rAma tane mArI nAkhaze. mArA kastubha ratnanI nizAnI laIne tu pAMDavo pAse jAya tyAM badhe vRttAMta kahe che te tane sahAya Apaze. vaLI tAre evI rIte viparIta page javu ke tArA paga pAchaLa AvanAra rAmane tuM tarata maLI na zake. pUrve ezvaryA meM mokalavA vigerethI kheda pamADelA te pAMDene tathA bIjA badhAne mArA vacanathI tuM khamAvaje." e pramANe kRSaNe vAraMvAra kahetA te jarAkumAra kastubha laI ane kRSNanA pagamAMthI bANa kheMcIne cAlyA gaye. have te jarAkumAra gaye chate paganI vedanAthI pIDAyela govidauttara dizAnI sanmukha aMjali joDIne kahevA lAgyA ke--"arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu-e sarvane mArA trividha namaskAra che. vizvanA svAmI bhagavaMtazrI ariSTanemine namaskAra thAo, ke je jidde ama pApIone tajIne pote pRthvIpara tIrtha pravartAvyuM." ema kahI ghAsanA sathArApara rahI, DhIcaNa upara paga mUko ane tene varasathI DhAkIne kezava pAcho citaravA lAgyA"te neminAtha Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrI naimanAtha caritra bhagavAna munya che, varadattAdi te gaNadhara dhanya che, pradyumna, zAMkha pramukha kumArI dhanya che, ane satyabhAmA, rUkimaNI vigere mArI strIo dhanya che, ke jemaNe sa'sAravAsanA kAraNarUpa gharavAsanA tyAga karIne dIkSA grahaNa karI viDaMbanAne pAmanAra evA mane dhikkAra che. " e pramANe vicAratA evA te kRSNanA smRga badhA tuTavA lAgyA jANe yamane brA tA heAya evA prabala vAyunA kAya thayuM. have tRSA, zAka, vAyu ane ghAtathI pIThi ta thayela ane tatkAla vivekathI bhraSTa thatA kRSNe phrI citaLyuM ke pUrve kAI manu dhyA ke TuvAe janmathI mane kadI parAbhava pamAhyo nhAtA, te mane dvaipAyana asure prathama kevI dazAne pamADyo eTalu thayA chatAM jo huM tene jovA pAmuM, hu peAte uThIne tenA aMta lAvu, te mArI AgaLa chu mAtra che ! tenu rakSaNa karavAne kANu samartha,che ! " ema kSaNavAra rIdhyAna pAmI, eka hajAra varasanu mAthu - chuM karI, maraNu pAmIne kRSNa nikAcita karmayoge pUrva upArjela trIjI naraka pRthvIne pAmyA. seALa vasa kumArAvasthAmAM, chapana vasa maMDalikapade, ATha varasa digvijayamAM, ane navaseA vIza (20) varasa vAsudevanA pade--e rIte kezavanA huMbAra varasanA AyuSyanu pramANe samajavu. je A bharatakSetramAM anAgata ceAvIzImA asama nAme tIrthaMkara thaze. jene idro namyA che evA te kRSNanA jIvane mArA nitya namaskAra thAe. e pramANe zrI guvijaya gaNi viracita zrI ariSTa neminA caritramAM bAramA pariccheda samAsa thaye.. Piao Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ za S trayodaza pariccheda. prakaraNa 20muM. baLadevajInuM cAritragrahaNu-zrI neminAtha prabhunuM mokSagamana. che balabhadra kamalapatranA daLIyAmAM pANI laIne apazukanathI khalanA pAmate tarata kezava pAse AvyA. tyAre-A sukhe sute che ema pitA dhArIne kSaNavAra besI rahyA, paNa kRSNanA zarIra para mAkhIo joIne ja tenA mukhaparathI teNe vaza khaseDI lIdhuM ane caraNa (paga)mAM prahAra vika che. eTale bhrAtAne maraNa pAmela joIne mUlathI chedAyela vRkSanI jema te tarata mUcha khAIne jamIna para paDye mahAkaSTa saMjJA pAmatA teNe sihanAda karyo te sihanAdathI jaMgalI prANIo badhA trAsa pAmyA ane vana kaMpI uThayuM. pachI te rAme A pramANe kA-ahIM sukhe sutela, jagatamAM eka vIra evA A mArA lai bAdhavane jema mahApApIe mAryo hoya, te pitAne pragaTa kare, je te subhaTa hAya, te mArI samakSa Ave, sutela, pramata, bAlaka, RSi ane strI-emane prahAra koNa kare?" e rIte ucethI zabada karatA rAma te vanamAM bhamyA, ane pAchA kezava pAse AvyA tene AliMgana daIne atyaMta karuNa svare ravA lAgyA--"hA brAta ! vasu dhAmA eka vIra' hA mArA usaMgamA ramanArA hA vaI kaniSTha chatAM guNe ka! vizvamAM eka zreSTha! mArA hadaya-kamalanA sAta yA beThA che? he kuNu "tamArA vinA hu rahevAne samartha nathI" ema ta prathama bolate hatA, paNa atyAre te tu potAnuM vacana mAtra paNa Apato nathI. he kezava! te tArI prIti kyAM gaI? athavA te pUrve me tAre kaI aparAdha karyo haze, tethI tuM mAna pakaDIne beThA che, paNa mane kazuM yAda nathI , te sAgara samAna gaMbhIra che mArA badhAM aparAdhane kSamA kara. athavA te pANI lAvavAmAM mane ja vilaba thaze, te kAraNathI tuM gusse thayA haIza. huM kabula karU chu ke te zeSa vAjabI karyo che. tathApi che vIrAdhivIra! uTha, surya asta 29 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 zrI neminAtha caritrathAya che. mahAtmAone A yuvAne vakhata nathI" e pramANe vilApa karatAM rAme te rAtri vyatIta karI ane prabhAte paNa-"he bhrAta! tu zAthI rUThe che? have uTha, uTha, mArApara prasAda kara ema te vAraMvAra kahevA lAgyA have kRNa ucA nahIM, eTale mohathI hita rAma uThI, tene potAnA khabhe upADIne miziguphA tathA vanAdikamAM te bhamavA lAgyA. bhAInA nehathI vimohita thayela baladeve kRSNanA kalevarane upADatA ane puSpAdikathI niraMtara tene pUjatA cha mahinA vItAvyA. e pramANe rAma tyAMja bhamate chate vakAra AvyuM tyAre devapaNAne pAmela te siddhArthe avadhijJAnathI joyuM, ane vicAryuM ke-ahA! bhrAtRvatsala mAre bhAI mRta kezavane upADI phare che mATe ene pratibodha ApuM. eNe mane pUrve prAryo che ke ApadA vakhate mane bodha Apaje ema dhArIne teNe parvatathI utarate pASANumI ratha vipharco. viSama parathI utarIne te ratha sama (sarakhA) sthAnamAM bhAgI gayo tyAre te deva kaNabIrUpe AvIne te rathane sAMdhavA lAge eTale balabhadre tene kahyuM- are mugdha! rathane sAMdhavAne zuM vAche che? ke je viSama parvatathI utarIne sama sthAne bhAgI gayo deva -hajAre yuddhomAM je na haNa, te yuddha vinA atyAre maraNa pAmyA e jIve, te mATe ratha paNa saja thAya. pachI te deva pASANumAM kamaLa ropavA lA. tyAre rAma bolyA- "are pASANumAM kamala zuM uge ? deva bolyo-je A tAre laghu brAtA marelA jIvate thaze, te A kamaLa paNa ugaze kaIka AgaLa jaIne pAche te deva baLelA vRkSane jaLa siMcavA lAgyA tyAre rAme kahyu -are banI gayela vRkSa, vadhyAnI jema siMcatA paNa zuM pallavita thAya? deve tene javAba Ave-je tArAkhajo rahela zaba jIvate thaze, te A paNa ugaze 'pAche te deva yaMtravikune veju pILavA lAge eTale balabhadre kahyuM-AmAthI tela nIkaLaze? teNe kahyuM-je tAre mRta bAMdhava jIvate thaze, te AmAMthI paNa telanI prAptithI mArI vAMchA pUrNa thaze. pharI te deva AgaLapara vALa banI gAnA kalevaranA mukhamAM jIvatI gAyonA sukhamA jema navIna dUrvA (ghAsa) nAkhavA lAgyuM te joIne balabhadra bolyA- are mUDha mAnasI hADakArUpa thayelI A gAye zu kadi kaI khAya kharI?" eTale deva -je tArA bhrAtA sajIvana thaze, te A gAya paNa ghAsa caraNe have baladeva manamAM citaravA lAgyA-zu mAre bhrAtA maraNa pAmyA te satya haze? ke A badhA alaga alaga eja eka vAta jaNAve che tyAre tenuM citita jANIne te deva paNa tarata tenI AgaLa siddhArthanuM svarUpa dhArIne -A huM tAre siddhArtha sArathi chuM. te vakhate dIkSA letA maraNa pAmIne huM devapaNane pApe ane tane pratidhavAne ahI Avela chuM. kAraNa ke te prathama tevI mAgaNI karela hatI. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI baLabhadrachanuM cAtri grahaNa rara7 zrInemie kRSNanuM maraNa jarAkumANanA hAthe kahyuM hatuM, te temaja thayuM. sarvAnuM kathana zuM anyathA thAya? kezave potAnuM kastabharanA nizAnI tarIke ApIne jarAkumArane pAMDavo ke ekalatAM te gaye. te sAMbhaLIne balabhadra satya mAnatA -"ra denama! te mane ThIka pratibodha pamADyo, paraMtu hamaNA bhra tAnA gagagurUpa dukhasAgaramA magna huM zuM karU?" tyAre siddhArtha -"have pachI zrIneminA bhAtA ane vivekI evA tane dIkSA vinA bIjuM kAMI ucita nathI.' eTale baladeve hA kahI, te devanI sAthe siMdhu saMgama5ra kRNanA dehane caMdanAdika kANathI anisaskAra karyo have rAmane dIkSAne abhilASa jANIne asAdhAraNa kRpAlu evA zrI nemiprabhue tarata eka vidyAdharaSine meka, tenI pAse rAme dikSA lIdhI, ane agikaparvatanA zikhara para rahIne te tIvra tapa karate ane siddhArtha niraMtara tene rakSapAla (rakhavAla) thaze. eka vakhate te rAma rAjarvine mAsakhamaNanA pAraNe koI nagaramAM praveza karatAM, bAlakasahita kuvAnA kAMThe rahelI keI strIe joyA tenA rUpane jotAM vyagra thayelA manavALI teNIe ghaDAne badale putranA gaLe doraDI bAMdhI, ane jeTalAmAM te kuvAmAM nAkhavA lAgI, teTalAmAM balabhadra sunie dIThI, ane vicAra karyo keA anartha karanAra evA mAga rUpane dhikkAra thAo. have pachI huM A gAma, nagarAdikamAM praveza karIza nahi, paraMtu vanamAM kANAdi lenArA loko pAse bhikSA laIne pAchuM karIza," pachI te strIne pratibaMdhIne teja vakhate balabhadramuni vanamAM gayA, ane mAsakhamaNadika ustapa tapavA lAgyA. pAraNAmA -kANAdi lenArA mANasee lAvela prAsuka bhakta-pAnAdi je teo Ape, te laIne muni AhAra karatA. have te tRNu-kASThAdi lenArA lokoe jaIne potapotAnA rAjAne kahyuM kekaIka devarUpa purUSa vanamAM tapa tape che. te sAbhaLatAM temane zaka thaI- ApaNuM rAjya levAnI IcchAthI e Avu tapa tape che? ke kaMI maMtra sAdhe che? mATe ApaNe jaIne tene mArI nAkhIe." ema ciMtavIne teo ekI vakhate sasanya laIne rAmamuni pAse AvyA. eTale niraMtara tenA sahAyakArI siddhArtha deve jagatane bhayaMkara evA anekasi hA vikuvya, tyAre cakita thayelA te rAjAo te mahA sunine praNAma karI potAno aparAdha khamAvIne cAlyA gayA. tyArathI baladeva narasiMha evA nAmathI vikhyAta thayA. pachI te vanamAM rahIne tapa tapatA balabhadra nI zreSTha pradezanAthI vAgha, siMhAdi ghaNA ja vAsita thaIne atyaMta upazama rasane pAmyA temAM keTalAka zrAvaka thayA, keTalAka bhadraka thayA, keTalAka kAryotsarga rahA, tathA keTalAke anazana karyuM. te badhA mAsAhArathI nivRtta thayA ane jANe tirtha carUpa dhArI ziSya hAya tema rAma mahAmuninA paripAka (paDakhe rahe. nAra) thayA. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bo nemanAtha cari- have rAmane pUrvabhavane saMbadhI jAtismaraNa jJAnathI ati saMvega pAmela evo koI eka mRga, rAmano sadA sahacArI thaye rAmarSinI upAsanA karI karIne te hariNa vanamAM bhamate, ane ana sahita kANa-tRNAdi lenArA mANasane zodhate. jyAre te jovAmAM AvatA, tyAre tarataja AvI dhyAnastha rAmaSine page mastaka aDADIne te bhikSAdAyakAnI sucanA ApatuM hatuM. eTale rAmarSi paNa tenA uparAdhathI kSaNabhara dhyAna mUkI agragAmI te mRga sAthe tyAM bhikSA mATe jatA hatA. eka vakhate te vana vibhAgamAM sArA kANane mATe rathakAra AvyA ane zreSTha tathA sarala evA ghaNA vRkSane temaNe kAkhyA. evAmAM tyAM bhamatA te mRgalAe temane joIne tarata zamarSine nivedana karyuM. tenA uparathI te mahAmunie paNa cAna pArTa pachI te rathakAre jamavA beThA. tyAre agragAmI te mRga sAthe mAsa khamaNanA pAraNe rAmarSi tyAM AvyA. eTale vRddha rathakara rAmamunine jotA prasanna thaIne citavavA lAgyo-"ahA! A mahAzayamA paNa jaMgama ka5vakSa samAna evA A sAdhu mane prApta thayA, ahA ! enuM rUpa! aA sUryasamAna enuM teja ! ahA mahAna upazama ka! A atithi munie sarvathA mane kRtArtha karyo. ema citavI paMcAga praNAmathI bhUpIThane spazI te rathakAre namana karIne balabhadra munine anna-pAnAdi vaherAvyA. tyAre rAmaei ciMtavyuM kekoI zuddhamati zrAvaka vargaphalarUpa karma upArjana karavAne mane bhikSA ApavA taiyAra thayo che. je A lisA huM grahaNa na karUM te enI sadagatino aMtarAya karanAra thAuM te kAraNathI A AhArane huM grahaNa karuM.' ema ciMtavI karUNArasa nA kSIrasAgara tathA potAnA zarIranI apekSA rahita chatA rAmaSie tenI pAsethI AhAra lIdhe. evAmAM uMce mukha karI rahela, ane azupAtanA jaLathI jeNe pitAnA netra yugalane bhI jagyA che evA te mRga, muni ane rathakArane jotAM ciMtavavA lAgyA ke-ahe kRpA nidhAna, potAnA zarIramAM paNa nirapekSa tathA tapanA eka sthAna evA Amunie rathakAra para anugraha karyo. aho! A rathakAra dhanya che ane eno avatAra saphala thaye ke jeNe A bhagavAna mahAmunine annapAnAdi laherAvyA. huM te mahAmadabhAgI, tapa karavAne tathA viharAvavAne asamartha chuM. tethI tiryaMcanA bhavathI dUSita evA mane dhikkAra thAo e rIte muni, rathakAra ane mRga e traNe jeTalAmAM dhama dhyAnamAM tatpara thayA tevAmAM mahA vAyuthI haNAyela evuM adha kApela vRkSa tatkAla paDI gayuM, eTale paDatA te vRkSathI traNe haNAyA. ane maraNa pAmIne brahmadevalekamAM pahotara nAmanA vimAnamAM devatA thayA. sATha mA khamaNa, sATha pakSakhamaNa, tathA cAra cAturmAsika vigere dustapa tapI so varasa vrata pALI, bAraso varasanuM AyuSya bhegavI pAcamA devalokamAM gayela te balabhadradeve avadhijJAnathI trIjA narakamAM rahela bAtAne je. eTale bhrAtAnA Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara9. :: baLadeva devo narakamAM zrIkRNane maLavuM. mehathI mohita thayela rAma kriya zarIra karIne goviMdanI pAse gayo, ane parama prItithI tene AliMgana ApIne bolyA-"ha rAma tAre vRddha bAMdhava, tArUM rakSaNa karavAne brahmadevalokamAMthI ahIM Avyo chuM. mATe kahe, tane prasanna karavA zuM karuM?" ema kahIne teNe kRSNane hAthavatI upADyo, paraMtu hAthamAMthI te pArAnI jema zIrNa thaIne (vIkharAIne) jamIna para paDI gaye, ane pharI maLI gaye. prathama AliganathI, tyArabAda pUrvabhava kahevAthI ane pachI upADavAthI jANavAmA Avela rAmane kezave ati harSathI uDIne namaskAra karyo pachI balabhadra tene kahyuM ke-"he bhrAta! zrI nemie te vakhate viSayajanma sukhane pariNAme duHkharUpa kahyuM, atyAre tane pratyakSa thayuM karmathI jakaDAyela tane devalokamAM laI javAne hu samathe nathI. mATe he hare! tArA mananI prItine mATe huM tArI pAse rahe tyAre zeviMda bo - he brAta! tAre ahIM rahetAM paNa zuM thaI zake? ta. ahIM hoya chatAM pUra upArjana karela A narakAyuM te mAreja bhegavavAnuM che. naraka karatAM paNa mane adhika duHkha te te thayuM ke A mArI avasthAthI zatruone harSa thaye ane mitrone kheda thaye, mATe tuM bharatakSetramAM jA ane cakra, zAMga dhanuSya ane gadAdhArI, pItava, garUDadhvajA ane vimAna para beTho hAu tevI rIte mAruM svarUpa lekene batAva. tathA nIlavastra, tAladhvaja, hala-suza. lazastrane dharanAra tathA vimAna para rahela evA tArA pitAnA svarUpane te sarvatra pagale pagale darzAva, ke jethI "rAma-kezava mahA balavaMta, avinazvara ane svecchA vihArI che" ema pUrvanA tiraskArane aTakAvAnAra proSa lAkamA jAhera thAya." e pramANe sAMbhaLI ane kabula karIne rAma bharatakSetramAM AvyuM, ane teja rIte te be rUpa banAvIne teNe sarvatra dekhADayA ane kahyuM ke "are lake! tame amArI suMdara pratimAo karIne sarvotkRSTa deva buddhithI svIkAro ane pUje. kAra ke ameja sRSTi, sthiti ane saMhAra karanArA chIe. ame devalokathI ahIM AvyA chIe, ane svecchAe devalokamAM jaIe chIe. dvArakAne ame banAvI hatI ane javAnI IchA thatA amoeja tene sahAra karyo, bIjo koI kartA (haranAra) nathI. svarga ApanArA paNa ame ja chIe " e pramANe tenI vANIthI badhA loke gAmanagarAdikamAM rAma-kezavanI pratimAo karI karIne pUjavA lAgyA. te deve pratimAne pUjanArA lokonI bahu unnati karI. tethI badhA leke temanA bhakta thayA. e pramANe rAmadeva brAtAnuM vacana bharatakSetramAM bAvane bhAInA du:khathI manamA dubhAte te pAchA devalokamAM gaye have jarAkamAre AvIne pAMDane kaibharatna ApyuM ane dvArakAnA dAha vigerenI vAta kahI, te sAMbhaLatA zokamAM nimagna thayelA bApanI jema eka varasa sudhI rUdana karatA temaNe kezavanA vizeSathI mUtakAryo karyA. temane dIkSA levAne Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nemanAtha caritra - - - - - - icchatA jANIne zrInemie pAcaso sunio sahita tathA cAra jJAnane dharanAra evA dharmaghoSamunine makathA atyata savega pAmelA te pADAe jarAkumArane pitAnA rAjyapara besADIne dvApalI vigere sahita te suninI pAse dIkSA lIdhI, ane abhigraha sahita tapa karavA lAgyA "he bhAlAnA agrabhAga vatI Apela uMcha (bhakta vizeSa) laIza" e abhigraha bhImasene lIdhe ane te cha mahine tene pUre thayo dvAdazAgInA abhyAsI evA te pRthvIpara vicaratA anukrame zrInemine vAdavAne usuka thaI cAlyA. have madhya dezAdimA vihAra karI, zrInemiprabhu uttara dizAmAM rAjaguhAdika nagare tarapha vicAravA lAgyA tyAthI hImAna parvatapara jaI aneka mleccha dezomAM vicaratA bhagavate rAjA, pradhAna vigere aneka vekene pratibodhyA. svAmI Arya- anArya dezomAM vicarIne pAchA hamAna parvata para AvyA tyAMthI jagatanA mAhane harata rA prabhu kirAta dezamAM vicarcA hImAna parvatathI utarIne dakSiNa dezamA svAmI bhavya-kamalanA vanakhaMDane sUryanI jema pratibodhatA vicaryA. e pramANe kevalajJAnanI utpattithI mADIne zrI neminAthanA vihAra karatA aDhAra hajAra sAdhuo thayA, subuddhivALI cAlIza hajA2 sAdhvIo thaI, cAra cAra pUrva dhArI thayA, padarasa avadhijJAnI thayA, paMdara se kriyaladhivALA ane kevaLajJAnI thayA, eka hajAra mana:paryavasAnI thayA, AsovAjI thayA, eka lAkha ogaNatera hajAra zrAvako thayA, traNa lAkha ogaNacAlIza hajAra zrAvikAo thaI, e pramANe caturvidha parivArathI paravArela, tathA surAsura ane rAjAo cuta bhagavAna pitAne nirvANu avasara jANune giranAra parvata para gayA. tyAM Ikoe racela samavasaraNamAM svAmIe vizvanI dayAnI khAtara atima dezanA ApI. te dezanAthI tyAM pratibodha pAmelA keTalAkAe dIkSA lIdhI, keTalAka zrAvaka thayA ane keTalAka bhadraka thayA. pachI svAmIe pAca chatrIza sAdhuo sAthe pArAyagamana anazana karyuM, ane ASADha mAsanI ajavALI aSTamInA divase citrA nakSatranI sAthe cadramAne bhegA thaye chate uttama zaileSa dhyAnamAM rahelA bhagavaMta zrI neminAtha te munionI sAthe sa dhyA vakhate nirvANa pAmyA prasa, zAMba vigere kumAre, kRSNanI ATha paTarANIo, bhagavaMtanA bhrAtAo, bIjA paNa ghaNuM sAdhuo, ane rAjImatI vigere sAlavIe paramapada pAmI cAra varasa gharavAsamAM, eka varasa chagharathapaNumAM, ane pAMca varasa kevalIpaNAmAM e rIte zrIrathaneminuM AyuSya jANavuM ke mArAvasthA, chaghasthAvasthA ane kevalajJAnAvasthAnA vibhAgathI rAmatInI paNa Ahusthiti evI ja hatI zivAdevI ane samudravijaya mAheMdra devaleke gayA. bIjA paNa dazArTI mahakideva thayA. kumArAvasthAmAM traNa varasa chadhasthAvasthA ane kevalAvasthAmAM Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nemanAthaprabhune mokSa tathA parivAra varNana sAta varasa-ema zrInemiprabhunu hajAra varasanuM AyuSya hatuM. zrI naminAthanAnirvANathI pAMca lAkha varasa vItatA bAvIsamA tIrtha karazrIneminAthanu nirvANa thayu. have sadharmedranI AjJAthI dhana zibikA vivI. pachI zake vidhipUrvaka bhagavatanA ane pUjIne pite tyAM sthApana karyuM. devAe naiRta dizAmAM nAnA prakAranA ratanI zilApara gazIrSacadana samAna IdhananI ciMtA karI, tyA sAdharmendra svAmInI zibikA upADIne lAvyA, ane citA upara prabhunuM zarIra rAkhyuM. tyArabAda zakanA AdezathI agnikumAra dee citAmAM agni saLagAvyo, ane vAyukumArae tarata tene baLato karyo. pachI meghakumAroe kSIrasamudranA jaLathI citA agnine kAryo zaTha-IzAnAdi ikAe bhagavaMtanI dADhAo lIdhI, bIjA dee zeSa hADakA, tenI devIoe puSpa, rAjAoe vastro, ane lokoe zrI nemiprabhunI bhasma lIdhI. tyAM svAmI zarIranA saMskAravALA vaidurya zilAtalapara Idra bhagavaMtanA lakSaNe tathA nAma vajathI kotaryA ema karIne sAdharmedrAdi idro potapitAnA sthAne gayA. have pAMDave te vakhate hastikala5 nagaramAM hatA, "A sthAnathI giranAra parvata bArajana che. mATe prabhAte zrI nemiprabhune vAMcIne ame mAsakhamaNanu pAraNuM karIza" ema paraspara prItithI bolatA temaNe te nagaramAM sAMbhaLyuM ke -"zrI nemiprabhu te te sAdhuothI paravArIne mokSe gayA te sAMbhaLIne pAMce pADo atyaMta zokAtura ane mahAvairAgyavata thaI zrI vimalAcaLa para gayA tyA eka mahinAnuM anazana karI, kevalajJAna pAmIne mokSe gayA, ane pachI brahadevake gaI. samasta de, Idro, ca, ane manuSyo jene namyA che evA bAvIzamA tIrthakara zrI neminAtha, kRSNa, baladeva ane asahya tejasvI temane zatru jarAsa gha- vizada guNothI prasiddha, manuSyamAM yaza pAmelA, pRthvItalamA prakhyAta ane atyaMta kIrtino nidhAnarUpa evA e cArene A graMthamAM varNavyA che. e pramANe atyata pramoda pamADanAra, nava bhathI viratIrNa, sulalita zreSTha gadyagaMdhayukta, vasudhAvallabha evA kasArikRSNa, baLadeva, jarAsaMgha emanI satkathAthI mane hara evuM zrImAna ariSTaneminu A caritra kAne sAMbhaLatAM sukhakArI thAya che e pramANe zrIguNavijyagaNi viracita zrImAnuM ariSTaneminA caritramAM terame pariccheda samApta thayo. che saMpUrNa. SEROX O ceangeance Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra3ra zrI neminAtha caritra zrIvaranA paTTApa kamaLane sUrya samAna evI jJAnarUpa kaNanI eka vyakti (vAvaNuM) jene prApta thaI evA sudharmasvAmI nAme bhagavatanA pAMcamA gaNadhara pRthvIpara ga7dhArI thayA, temanA pATAnupATe AvelA AcAryomA siMha samAna evA jagaccadrasUri prakhyAta thayA. ke jeNe sunionA eka zreSTha AdhArarUpa navarakriyAne uddhAra karyo (1285)mA varase addabhuta tapathI pRthvImAM prasiddha evuM tayA nAme jeNe birUda dhAraNa karyuM. tyAra pachI pRthvInA svAmI evA ghaNu AcA vyatIta thaye chate anukrame AnaMdavimala nAme AcArya thayA. tapAgaccha rUpa vRkSane megha samAna evA je AcArya satsAdhuone sukhakArI evo sa&iyAne uddhAra karyo. temanA pATe guNanA sthAnarUpa, pitAnA rUpathI Idrane jItanAra tathA pRthvImA prakhyAta evA zrIvicadAna sUri thayA. temanA paTTarUpa gaganamA sUrya samAna evA zrIhIravijyasUri thayA, jemaNe atyaMta pAparUpa aMdhakArane dUra karyo ane pleccha bhUpati akabarane jaMtu pratye dayALu banAvyuM. temanA mATe bhaTTAraka zrIvijyasena sUri virAjamAna thayA ke jemaNe zrImAna akabarazAhanI sabhAmAM jayavAda meLavyo hato zrIvijyadevasUri pramukha sAdhuonI zreNithI sadA virA jita tathA bhavirUpa kamaLane sUryasamAna evA te gurUva jagatamAM jayavata rahe. temanA zikhyAmAM gariSTha, budhajanemA meTA tathA potAnI vANunA sarasapaNAthI amRtane jItanAra evA, kanakavitya paDita thayA temanA padapakajamA rAjahaMsa samAna, tathA zrIvAcakavartha vivekaharSanA prasAdathI vizuddha vidyAne meLavanAra evA zrIguNavijya gaNi jANavA temaNe zrI hemacandra gurUe racela caritAnusAre atisugama evuM A caritra hita buddhithI gadAmA cu. zrImAna saiArASTra dezamA surapattananI pAse Avela DhaMgadha daramA samudrakinAre te AraMkyu ane tyAja saMpUrNa karyuM. savata (1968) nA varase aSADanI pacamIe karavA mADayu ane zrAvaNanI che te pUrNa karyuM. vyAkaraNa pramANa, sAhitya ke gaNitazAstrane hu jANata nathI. mATe buddhimatalee A bAla cApalyane sahana karI levuM. mUrkha zirAmaNi e huM je kaI pragaTa jANu chu, te Amra ane keyalanA nyAyathI sugaranuM mahA bhya che mehane lIdhe mArAthI kaI asaMmata ke phUTa lakhAI gayuM hoya, tA. mAtsarya rahita buddha janee kRpA karIne te badhusazodhI levu. chatavinya gaNinI prArthanAthI me e racyuM. prathama AdarzamAM svakRtyane mATe temaNe ja A lakhyuM A gadya zA mATe racyuM? ema kahIne keIe nidavu nahi, valapamativALAne durgama karatA A atisugama thaze. (5285) zleka gaNIne meM yathAbhUta kahela che. jyAM sudhI merU parvata, dizAo, sAta samudra jyAMsudhI cadra, sUryane graho samasta pRvI dharma mahAnareMdrathI poSaNa pAmela rAjya ane tyA sudhI jagata vidyamAna che tyA sudhI sadA sujJajanathI vaMcAtu A manejha caritra jyavaMta raho. rft kAraNa ke Page #265 -------------------------------------------------------------------------- _