Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aslesleshastastestaskoskastasiasesaslesiasleshablastaslesheshadka zrIrAjendrapravacanakAryAlaya-sirIja 12 zrIsaudharmabRhattapogacchasvacchAmbaravihAri-suvihitamUrikulatilaka-sarvatantrasvatantra-zAsanasamrAT-paramayogirAjajaGgamayugapradhAna-jagatpUjya gurudeva zrI zrI 1008 zrImadvijayarAjendrasUrIzvara-caraNAravinda sevAhevAka vyAkhyAnavAcaspatyupAdhyAya-zrImadyatIndravijaya-nirmitam / gadyapadyasaMskRtA''tmakaM shriicmpkmaalaacritrm| prakAzakazcAsyamarudharadezAntargata-khuDAlAnagarastha-zrIrAjendrapravacanakAryAlayaH / zrIvIranirvANasaM. 2459 / mudraka:-zA. gulAbacaMda lallubhAI, zrI madodaya priMnTIMga presa-bhAvanagara. vikramAde 1990 zrIrAjendrasUrisaM. 27 mUlyamardharUpyakam / / khistAbde 1933 For Persons & Private Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAnavAcaspatyupAdhyAya-zrImadyatIndravijayamunipravarANAM prazastipatram / jinamatajanatAtijAtamAnaH, ymniymaadigunnairviraajmaanH| munijanamanasi sudhAsamAnaH, jayatu yatIndra-'yatIndra' vandyamAnaH // 1 // guNigaNagaNanApragaNyamAnaH, zivapadavIpadavIM pravartamAnaH / bhavibhavabhavabhItibhajyamAnaH, jayatu yatIndra-yatIndra vandyamAnaH // 2 // aviratasutapastapasyamAnaH, zamadamazIlaguNaizca zobhamAnaH / jagati jaDajanAn vibodhyamAnaH, jayatu yatIndra-yatIndra vandyamAnaH // 3 // anupamatanudIptidIpyamAnaH, jinatatizAsitazAsane sumAnaH / kaviriva kavisaGghasevyamAnaH, jayatu yatIndra-yatIndra vandyamAnaH // 4 // janajananamRtividAryamANaH, satatasudurdharavIryadhAryamANaH / matimadatinato gatAbhimAnaH, jayatu yatIndra-yatIndra vandyamAnaH // 5 // jagati jaladhijIvatAryamANaH, sakalasadAgama marmapAryamANaH / madagadarahitaH pradhIpradhAnaH, jayatu yatIndra-yatIndra vandyamAnaH // 6 // tapana iva vibhA vitapyamAnaH janakamalaughamudA vikaasymaanH| akhilakhalakhalatvahApayAnaH / jayatu yatIndra-yatIndra vandyamAnaH // 7 // kalimalinamalaM balAdalaM yaH, dalatitarAM munimaNDalAyamAnaH / aparaparanare sadA samAnaH, jayatu yatIndra-yatIndra vandyamAnaH // 8 // stutirihara citA supuSpitAgrA, padarucirA ca yatIndravAcakAnAm / bhavatu suphaladA sadA tadeSA, dyutarulateva phalA supuSpitAgrA // 9 // zlokAnAM navakaM ramyaM, zabdArthAlaGkatizritam / vyAkhyAnavAkpatizrImadyatIndravijayasya vai // 10 // racitaM vAcakaprItyai shivshngkrshaastrinnaa| zAbde zAstre ca sAhitye, AcAryapadadhAriNA // 11 // Jain Education Themational For Personal & Private Use Only s
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ gadyapadyasaMskRtA''tmakaM zrIcampakamAlAcaritram / yasyodAraguNAvalImanupamAM lokatrayIvyApikAM, gAyaGgAyamakalmaSAH zivapadaM prApuH kiyantaH pare / tejaHpuJjamayaM praNamya tadahaM bhAsvatprabhAjitvaraM kurve campakamAlikAsucaritaM saddhImatAM prItaye // 1 // athAdau ziSTAcAraparipAlanAya vighnavighAtAya ca nijagurugauravapadanamaskArAtmakaM maGgalamAtanvAnaH sUcIkaTAhanyAyena prArIpsitakathAyAH pradhAnAGgatvena ca prathamaM zIlamAhAtmyaM varNayati-- yadyapi prAktanA vidvattamAH ziSTAcaturvidheSu dharmeSu sarvajIvopakAritvAd dAnasya prAdhAnyamAcacakSire / tathApi sakalanAstrapAradRzvAno mahAnta AptatamAstato'pi duSkaraM zIlamevocire, dhruvamamuSya garIyasaH zIlasyA'vanAyaiva navadhA guptIrnirmamire ca te / varIvRttyate ca yeSAmakhaNDitamAbAlyAcchIlamadaH samujjvalam / bobhUyante ca ta eva jIvA dhanyavAdArhAH paratra cAmutra ca / kiJcAdaH zIlameva cAritryavapuSaH preyaH prANamasti / prANaM vinA zarIraM yathA na zobhate, tathA zIlaM vinA sadapi cAritryamakiJcitkarameva jAyate / api cAnyeSAM tAdInAM bhagnatve'pi punaH sandhAnaM jAtucijAyatetamAm etacca bhagnatAmupagatazcet For Personal & Private Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIcampaka mAlA // 2 // paripakkatA nItaM mRNmayabhANDamiva punaH sandhAtuM kenApi naiva zakyate / kiJcAmuSya zIlasya samyagArAdhitasya lokottaro'tyadbhutaH prabhAvo jagatraye sameSAM bhavyAnAM supratIta eva jAgarti divAnizam / itthamamuSya sacchIlasyApi prAdhAnyaM jagatyAmAtatamAnAM mukhAdAlokamAno'pyahamapi yathAmati saMkSiptamupavarNya samprati prastutAM kathAM varNayAmi / tathAhi asmin bharatakhaNDe jambUdvIpe lakSmIdevyA manoharAgAramiva sakaladezalalAmabhRto mAlavo nAma janapado varIvati / yasyA'nupamavibhUtilavalezo'pi divA nA''lambhi / bhRzameSa svIyayA'tulayA dhiyA'marapuraM hepayamANo vicakAsti / ataH svargAdapi garIyAneSa mAlavo janapadaH sadaiva cAcakItitamAm , svarge yathA vimAnAni zobhante, tadvad yatra nagarANi mahattarANi nilimpAnAmapi cetoharANi zozubhyante / kizca yatra nagarANi vizAlatarANi sakamalAni zazvadamalajalaparipUrNAni sarAMsyasaMkhyAni darIdRzyante / lasanti ca teSu nagareSu sakalazAstrapAraGgatA vidyAcaNAH karmaThAH surA iva bhUyAMso bhuusuraaH| vibhrAjante ca teSu gaganacumbIni saptASTabhaumAni saudhAni / madayanti ca yeSu nagareSu vaimAnikA apsarasa iva saundaryagarvitAH sacchIlamaNDitAH susthirayauvanAH sakalAzca kaantaaH| dhruvamatra deze grAmaTikA api dezAntarIyanagarAd dIrghatarA eva samullasanti viSayagrAmA iva / viSayagrAme yathA vividhaviSayAH sukhArhA atisundarAH santi, tathaiva yatra mAlavIyapuryA kiyatyaH kAntA bAlAH sukomalAH, kiyatyastaDidgauravarNAH sutAruNyaparipUrNA yUnAM manoharAH susajitAH sadaiva virAjante / kiJca nAnAvidhakamanIyArAma-vApIkUpa-taTAkAnekamaNimayajinezvarIyagaganalihacaityaiH sumaNDitA laghugrAmA api viduSAM cetaHsu drutataramAhlAdaM janayituM paTIyAMsaH santi, cettatra mahAnagarANi suranagarato'pyadhikAni syustatra kiJcitram / kiMbahunA, yatra yAtAH kavayo momudyamAnA dyAmapi viSayagrAme yathA vividhAviSaNNa paripUrNA yUnAM manoharAH sAnAmA api viduSAM cetaH zAntarIyanagara sundarAH santi nakamaNimayAyaparipUrNA // 2 // ka 25 Jain Education For Personal & Private Use Only pra jainelibrary.org
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ naiva kAmayante / tanmanye surAsuragaNairmAmadhyamAno ratnAkarastadbhItyaivA'ntargatAni sAratarANi ratnAni pIyUSaJca tatraiva sthApayAzcakrivAn / taddezIyAH pumAMso'lpavidyAbhyAsenApi prakaTitakuzAgradhiyaste jhaTityeva pareGgitajJAH sannItiyuktisUktinipuNA vidyante / yatrodbhUtA lokAH parasparamaitrIbhAvameva samAzrayantaH sarvaprANiSu sAdhava iva kAruNyameva darzayantitamAm / upekSante ca durjanasaGgatim / sevante ca mahIyasAM sadgurUNAM vacAMsi / cekriyante ca sarvadA nijadevagurubhaktim / samuddharanti cAtidInajanAn duHkhasantateH / pAlayanti ca zazvadArhataM dharmam / tyajanti ca nitarAM sAvadyakarmANi / AkarNayanti ca pratyahaM gurumukhAtsavAkyAni / tatra mAlave bhUdevyAH zirazchatramiva niHzeSabhUjAtatApamapAharantI surapurImapi jayantI khalUjayinI nAma mahIyasI rAjanagarI zozubhyatetamAm / yAmabhitaH surasaridiva vividhajanmajAtaduritakSayakarI sakalasukhakarI vimuktinagarI sahacarIva manoharA ziprAnAmamahAnadI samullasatitamAm / tAM parita AnandakandajanakAni nandanavanAni bahUnyupavanAni cetoharANi santi / manye svasmAdadhikAni tAnyAlokyaiva vrIDAM bhUyasIM vidadhattannandanaM vanaM merumazizriyaditi / kayAcitprItimatyA yuvatyA juSTaH prItimAn pumAniva yasyAM pramattAlikulasujuSTakamala kulavilasitazItalA'gAdhajalasaMbhRtAbhiH parikhAbhirdurddharSAbhiH pareSAmabhizritaH prAkAro nitarAM zobhAmAdhatte / yatra puryAM svarNakalazalakSitazikharazobhamAnamuccaistamamAkAzalehinaikajinamandiraM navoditajagaccakSuH saMspRSTakanakAcalAnukAri bhAtitamAm / yasyAM nagaryAM mahebhyAnAM prAsAdazikharoparisaMsthApitA koTIzvaratvamanumApayantI samullasantI vaijayantI parisphuratitamAmasaMkhyAtA / dAtAro'pi tatra nagare bhUyAMso mahIyAMsaca yAcakagaNAya prArthitAdapyadhikaM For Personal & Private Use Only *%%%
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakamAlA // 3 // tathA vitarantitamA yathA kalpataruzcintAmaNirvA no dadyAt / tasyAM nagaryAM nijaujasA mahIyasA sahasA vitrAsitAzeSavipakSapakSaH samastajagatItalaprasArinaidAghabhAnukalpA'nalpatejA raNavikramI 'vikramAdityo nAma kSitipatiranvarthanAmA dharAmetAmazeSAM zAsti / - asau kila dhIratayA balabuddhiyogena cA'gnivetAlanAmAnaM vyantaradevaM vazaMvadaM vyadhAdupAsanayA mahatyA, sarvadaiva sa devastadAdezaM sampAdayati, tatprabhAvAdagamyadeze'pyeSa sukhena gacchati, ajayyamapi vidviSAM kulamanAyAsena jayati, divyamapi sukhaM maye'smin bhuGkte / sa kilAjanmanirmalamakhaNDitaM zIlaM paripAlayan , ripukulaM paribhavan , dInAnuddharan , sevakAn kuTumbAMzca sukhayan , guNijanAn satkurvan , kalikAle'pyamuSmin parastriyaM bhaginI jAnan bhuvaM nayena zAsti / itthaM viziSTasyAsya bhUjAnerAntaraM mithyAtvatamastomaM nirAkRtya mahAdbhutaprabhAvazAlI zrImAnasiddhasenadivAkarAcAryaH samyaktvarUpabhAnUdayaM tadantaSkaraNabhavane bhAvitavAn / ayaM hi nijaviracitA'pUrvapavitrastotramahimnA zivaliGgamadhyAcchIpArzvanAthaprabhormanoharaM bimbaM prakaTayAmAsa / tacca bimba pratyahaM vikramArko rAjA samarcayan bhRyasI camatkRti lebhe'syAJjagatyAm / sa hi khalu suvarNamayapuruSAdutpannaM kRtsnaM svarNa lokebhyo vitatAra / tathA jagajIvasadanAmimAM pRthvImanRNAM vidhAya svanAmnA samvatsaraM sarvatra sthApayAzcakAra / kiJcAyaM svayaM nAnAvidhAM klezaparamparAM sahamAnaH pareSAM duHkhAni sAkalyena dUrIkurvaJjImUtavAhanAdikathA satyApayAmAsa / kalAcAryaH ivA'zeSakalApAradRzvA bhavannapi svalpakalAjJAnavato'pi janAnadhikamAdarayannAsIt / ityAdibahuvidhasadguNagaNagarIyAn zrImAn vikramAdityabhUjAniH sakalazAstravittavidyAvajjanamaNDitAyAM samagraguNagaNavibhUSitAyAM sabhAyAM sukhAsInaH sudharmasabhAsInaH surezvara iva virAjatetamAm / tasyAM sabhAyAM kiyantaH paNDitAH // 3 // Educa For Persona & Private Use Only w.jainelibrary.org
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAviSayiNImatidurgamA cacA evaM zanA'khAdiviSayiNAma dRzIM nRpoktimAkaNya mulakA zastrajAH zAstrajAstathA kalAviSayiNImatidurgamAM carcA kurvantaH kSitipati sabhyAJjanAMzca modayanti sma / apare vidvadvarAstarkakarkasatattvavicAraNayA samagrasabhyAn raJjayantaH zuzubhire / evaM zastrAstrAdiviSayiNImativiSamAM vicAraNAM zRNvan rAjocivAn-'bho bhoH paNDitAH! yUyaM kathayata, yadahaM kAM viSamAM kalAM no vijAnAmIti ? / ' IdRzIM nRpoktimAkarNya mukhyAH sabhyA Ucire / svAmin ! | yAH kalAH suragurudaityAcAryo vA no vetti, tA api viSamAH kalA bhavAn veda, kizcAtra loke zastrajAH zAstrajAstathA buddhi-la l kalpitAH sakalA api kalA bhavadantaSkaraNe sukhena nivasantitamAm / ityAkalayya kazcitpaTIyAn suvidvAn zizire kAle | | zirasyabhiSikto nara iva ziraH kampayannavasarocitAM giraM jajalpa-rAjan ! amI sakalA api paNDitAH satyaM naiva nigadanti, kevalaM madhurAlApasaMlApena DramataM mana eva raJjayanti / yataHavAstavairvAstavairvA, saMstavaiH sNstvaissinnH| ye priyoktipriyAn nAthAn , raJjayanti jayanti te||1|| vyAkhyA samyakstotumicchanti svAminamiti yAvata , IdRzAH svAmistutikartAro janAH, priyoktipriyAnmadhurAlApamAtratuSTAn nAthAna-svAminaH vAstavairyathAthaiH, avAstavairayathAthaiH, saMstavaiH stotraH-prazaMsanairye rajjayanti modayanti te janA eva jayanti / ataH jalArthI cAtako nIradamivaite dhanArthino vidvAMso madhuroktyA bhavantaM raJjayanti, tattvaM kimapi na vimRzanti / deva ! satyaM pRcchasi cedahaM vAcAlatayA taduttaraM samucitaM dadAmi / yataH-'vAcAlaM vihAya ko'pyanyaH kSitipateruttaraM hai dAtuM naiva zaknuyAt / ' prabho ! sakalA api kalA bhavAn vetti, tatra nAsti sandehastathApi strINAM cAritryakalAyAmanabhijJatA Jain Education For Persona & Private Use Only I ntrary.org
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAcaritra zrIcampaka mAlA // 4 // meva vibharSi. yaH khalu sarveSAM tarkAlaGkAraprabhRtizAstrANAmatigUDhArthamavagacchati. vyavahAreSu cA'sImaM cAturyaM dhatte, tenApi strINAM mAnasIvRttirjAtvapi naiva jJAyate / yo'pi vidvAn pumAn nijabuddhicAturyA devAnapi vazcayati, so'pi manonukUlaM vividhaM ramamANayA yuvatyA lIlayaivA'vazyata / ' idamatra tAtparyam-viSayakrIDayA mahAntamapi kiyantaM dhIraM naraM sAdaraM vaJcitavatI yuvatiH, tAzca nijavividhavilAsacAturIkalAkalApenaindrajAlikavanmahatAmapi manAMsi saMmohayanti, dhIrAnapi kiGkarIbhRtAn kurvanti, tarhi ye khalu svarUpato mUDhAH santi narAsteSAM kiyatI zaktistaccaritramavagantumiti ?, 'striyo hi kSaNAdeva pItA satI madireva janAnunmAdayanti / ' yaduktam saMmohayanti madayanti viDambayanti, nirbhartsayanti ramayanti viSAdayanti / etAH pravizya sadayaM hRdayaM narANAM, kiM nAma vAmanayanA na samAcaranti // 2 // tathAsati yathA marubhUmau jalapUrNA nadI durlabhA vidyate, tathA tayonmattIkRtAnAM puMsAmantaSkaraNe tattvavicAraNAyAH zrAdurbhAvo'pi durApa eva saMbhAvyate / tasmAd he nAtha ! gagane samutpatatAM khagAnAM caraNau yathA kenApi jJAtuM na zakyete, jaleSu ca saJcalatAM mInAnAM caraNapaMkti tumazakyAsti, tathA strIcaritramapi dhImatApi puMsA jJAtumazakyameva / ato mayA jalapyatehai yad bhavAn kalAntareSu vijJatamo'pi strIcaritre'nabhijJatAmeva bibhartitamAm / ato'mI sabhyA bhavadane priyaM ruciraM vaca Alapa ntastatra bhavatAM mano raJjayanti / ityetannizamya tadvacasi zraddhAlU rAjA manasyevamacintayat-yadasau pumAnakhilanItivAkyavi Jain Education For Personal & Private Use Only A urjainelibrary.org
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58OMREERS dAmagresaro vartate, ayaM khalu sarva tathyamAcaSTe, nItizAstre yathA bhaNitaM tAdRzameva kathayatyasAvapi / 'apArasyApi pArAvAra sya matimantaH pAraGgantumupAyena zaknuvanti, kintu kulaTAyAH pAraM ke'pi nApuriti sakalA api nItijJA AhuH / ' yadIdaM | tathyamasti tarhi mayA'vazyamevaitatparIkSaNIyam / yataH loke khalUttamasya svarNasyApi parIkSaNaM kiM no kurvanti ? parIkSitAnyeva tAni santo gRhanti / tathA coktam ___ yathA caturbhiH kanakaM parIkSyate, nigharSaNacchedanatApatADanaiH / tathA caturbhiH puruSaM parIkSyecchutena zIlena kulena karmaNA // 3 // vyAkhyA-yathA skhalu lokaiH kanakaM svarNa caturbhiH prakAraiH parIkSyate-sadasajjJAyate, nigharSaNa-kaSoparivilekhana, chedanaM vedhanaM, tApo'gnisantApanam , tADanaM-kuTTanam , etaizcaturbhiH parIkSya yathA sadasaditi lokA vidanti, tathA zrutena zAstreNa, jJAnena vA, zIlena brahmacaryeNa svabhAvena vA, kulena-vizuddhavaMzena, karmaNA''cAreNa ca puruSaM-pumAMsaM striyaM vA parIkSyet= tatparIkSAM kurvIta / tathA'hamapi parIkSayiSyAmyevaitadityavadhArya sa pRthvIpatiH vikramArkaH samAgatAM bhojanavelAmAlokya sabhAM visRjya manohare snAnAgAre snAtumagamat / tatra vidhivatsnAtAnulipto nRpo mandiramAgatya jinezvaramabhyarcya bhojanAlaye yathAruci bubhuje / punaH sabhAmAgatya vidvadvandena satrA samAlapana divasaM vyatyait / itthaM dine'tIte patyA candramasA saGgatumaunsukyavatIM Jain Education a l For Personal & Private Use Only Iw.jainelibrary.org
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 mAlA zrIcampakalA rajanImabhilakSya gaganalakSmIrapi sandhyArAgacchalenAGgarAgamiva nitarAmazobhata / yasyaikadA khalUdayo jAyate tasyAnyadA'va- lAcaritrama. zyamastamapi jAyata eveti sUcayanniva tatra samaye divasamaNirapi zanaiHzanairastAcalazira Aruroha / astamitaM divAnAyakamAlokya tadviyogaduHkhamasahamAnA vihagA api paritacukruzuH / jagadAhAdakAriNi bhAnAvastaGgate cauravallokApakArIgADhAndhakAraH sarvAsu dikSu nitarAM prasasAra / tadA tatkAlameva preyAMsaM sahasrAMzumastamupeyivAMsamAlokya tadIyavirahakhinnAH kamalinyaH suSamojjhitAH satya iva mmluH| atha sAyantanI kriyAmazeSAM vidhivadvidhAya vikramAdityo mahIjAnirantaHpuramAgatya zayyAmalaGkRtavAn / tatra vAravilAsinIgaNairupacarito'pi manasi sadasi paNDitoktastrIcaritragocaropAyaM vimRzan manAgapi nidrAmalabhamAnaH socintayat-yaduktaM sabhAyAM tena vipazcitA strIcaritraM jJAtuM mahatAmapi duSkaramastIti tatkatividhamasti, kathaM vA tadahaM jJAsyAmi ? athavA mAdRzAM puMsAM tadavalokanAdi no yujyate / yataH 'khalA eva pareSAM chidrANi draSTumIhante, ziSTAstu tato vimukhA eva bhavanti / taduktamguNadoSau budho gRhNannindukSveDAvivezvaraH / zirasA zlAghate pUrvaM, paraM kaNThe niyacchati // 4 // vyAkhyA-yathA khalu Izvaro mahezvaraH samudramanthanAdatthitaM candramasaM zirasyadhatta, sakalalokaparAbhavadAyinaM | garalaM viSantu kaNThamadhya evAtiSThipat / budhaH sajjano janaH pareSAM guNadoSau gRhNan pazyan guNaM zirasA zlAghate-stauti, doSantu kaNTha eva sthApayate, kadAcidapi naivodaghATayate / // 5 // Jain Education a l For Personal & Private Use Only jainelibrary.org
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathApi tasya vidvattamasya tathokta parIkSAyai mayaitadavazyaM parIkSaNIyam / yadyapi tAdRzAM viziSTapuMsAM vacasyalIkatA kadApi no bhavitumarhati tathApyahametatparIkSiSye ' yasmAcchratasya sAkSAtkAre kRte sati prAmANyaM khalvadhikamutpadyate mahatAmapi / ' ityavadhArya deva iva zaktimAn nIlAmbaraM dadhAna ekAkI tIkSNAsipANiH sa rAjA zayyAM vihAya tatparIkSAyai guptyA nagare sarvatretastataH paryaTana kvacidekatra krIDantyau, rUpalAvaNyAdiguNotkare, caturatare, dve kanye'pazyat / tatrAvasare tayomithaH sambhASaNAdizuzrUSayA yAvadrAjA sthairyeNA'tiSThata, tAvattayorekA prakRtyA saralA kanyakA provAca-sakhi ! yadAhaM pariNItA satI zvazurAlayaM gamiSyAmi, tadA sotsAhena preyAMsamanavaratamasImayA prItyA vADhaM seviSye / yataH 'strINAM patisevanaM mahAphalaM sukhAvahaM svargApavargajanakamityuvAca niitiH|' kiJca gRhakRtyAdi yadyadAdekSyati patistadazeSaM zirasopanIya sukhena kariSye, atyuccairvRttimatisvAnte ca sthApayiSyAmi sarvadA / yasmAtpativratAyAH striyAH patireva devo nyagAdi, ataH svAmina AjJA pratipAlanameva strINAM sAdhIyAn dharmaH pratyapAdi nItizAstre / ' uktaJcana dAnaiH zuddhayate nArI, nopavAsazatairapi / avratApi bhavecchuddhA, bhartRhRdgatamAnasA // 5 // andhaM vA kubjakaM vAtha, kuSThaM vA vyAdhipIDitam / jIvitAvadhi bhartAraM, pUjayetsA mahAsatI // 6 // tyajetputrazca mitraJca, pitarAvapi zobhanau / jIvitAvadhi bhartAraM, na tyajet sA mahAsatI // 7 // itthaM naitikavacanamantrAkSarazravaNapraNaSTadhASTravaryA'haM svaprANanAthamAjanma bhajiye khalu / ityAkarNya zAThyaprakRtikA dvitIyA * Jain Education For Personal & Private Use Only Kinjainelibrary.org
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritram zrIcampakamAlA kanyA nyagAdIdevam-sakhi ! nUnamahametatkathanena tvAM mugdhAM jAnAmi, yadevamamidhatse, dhruvameSA te samuktistvayi jADyamAlasyazca vyanakti / yAH khalu vivekAdivikalAH sAlasA bhavanti yoSitastA eva tvamiva satItvamuzanti / mAdRzI dakSatarA kAmInI tu manonukUlameva kRtyaM saMsAdhayati / yadAhaM vivAhitA patyuH sadane vatsyAmi, tadA sakalayuvajanamanomohananAnAvidhahAvabhAvAdivividhaceSTayA bharimekAntamAsaktaM vidadhatI svIyacAturyayogAdatiramaNIyataruNatamapuruSAntaraH satrApi svairaM raMsye khalu / yataH-' vividharasAsvAdanamIhamAnA bhramarI khalvekameva taruM na juSate, kintvanekAMstarUneva bhajamAnA nijecchAM piparti / tadvadahamapi vividhaviSayarasAsvAdacikIrSayA bhUyAMso guNavato yuvajanAn sevamAnA nijayauvanaM sAphalyaM nayiSye / yataH 'striyo okasminneva prItikaraNAcAturya no labhante, kintvanekadakSAnurAgitaruNajanaiH sAkaM maitrIkaraNAdeva strIcAritryavaicitryamApnuvanti ' yuvatInAmihodbhutaprabhUtakAmAgniH kathaGkAramekena puMsA zAmyeta, naiva zAntimetIti rahasyam / vane kila pravardhamAno dAvAnalo ghaTamAtravArisekAdiva kazcitkAmazAstrapUrNo balIyAn pumAnapyekayA kAminyA no tRpyati tarhi sakhi ! tvameva kathaya ? yatpuMso'pekSayA'STaguNAdhikamArasAravatI yuvatiH sarvAGgasaJjAtakAmA satyekena puMsA kathamAtmana icchAM pipUryAt / yaduktamnAgnistRpyati kASThAnAM, nApagAnAM mahodadhiH / nAntakaH sarvabhUtAnAM, na puMsAM vaamlocnaaH||8|| __ vyAkhyA-yathA'gniH kASThAnAmindhanAnAM rAzinA na tRpyati-tRptimupaiti, yathA vA mahodadhiH-saritpatiH, ApagAnAM saMyogena na tRpyati, antako yamo vA sarvabhUtAn sarveSAM prANinAM nAzanAno tRpyati-santuSyati tathA bAmalocanAH striyaH Jain Educa t ional For Personal & Private Use Only INTww.jainelibrary.org
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ khalu puMsAM bahUnAM puruSANAM bhogAnna tRpyanti-santuSTA no jAyante / yA dakSA kAminI tAruNyaparipUrNA satItvaM vibharti sA khalu guNavatAM yUnAM puMsAmalAmAdeva, nAnyathA jAvapi sA tadvibhRyAt / yathA nadyo hi tadAzrayalAbhavazAttUrNameva sAgareNa milanti, tathaiva nAryo'pi prArthayituH sadbhAvAttena sAdhaM milantyeva / ataH sakhi ! tAnavamAlinyahAriNAM kAminAM yUnAM manAMsi vazIkartuM tAruNyapuNyamayaM siddhamaMtramadhigatA satyahaM tricaturazcaturAMstaruNAn puMsaH kAmaM sevitvA svIyamadastAruNyamabandhyaM vidhAsyAmi / itthaM tayorAlApamAkarNya naranAyako dadhyau aho ! atyAzcaryametata , anayoH parasparAlApo viruddhAbhAsaH pratibhAti / aho ! mahadadbhutametat , yadanayorekA sAdhvIyasI lakSyate, dvitIyA ca zAThyavatI pratIyate / kathametayoH zaizave'pi prakRtipariNatirbhidyate ?, kimvA drAkSAyAM naisargikaM mAdhuyamiva tumbyAzca svAbhAvikIGkaTutevaitayoH kumAryoH zaizavAdeva prakRtivaicitryamajAyate skhalu ?, yadyapi jyAyasIyaM satItvAtprakRSTatamAsti, tathApi mAmakInacikIrSitakAryopayoginIyaM dvitIyaiva mayA varaNIyA / yataH kasyApi padArthasya nirNaya vidhisUnAM lokAnAmeSa sarala evAstyupAyaH yasmAlloke hi svarNaparIkSA nikaSopala eva kartuM zaknoti mauktikenaiva / tena hetunA kilainAM kanyAmudvAhya zanaiH zanaiH svacikIrSitaM sAdhayiSyAmi / yatastvarayA kriyamANaM kAryamAyatAvApattereva nidAnaM bhavati / aparazna mayA khalu yuktyA parito'varuddheyaM svairaM kimapyAcaritamapi no zakSyati / tadAvazyaM khalvasyAH khalatApi cAturyAbhimAnena sahaiva gamiSyati / itthaM mAnase nizcitya gRhabhittau carvitatAmbUlaM niSThIvya svaM kRtakRtyaM manyamAno rAjA sAnandamAtmanaH sadanamAgAt / nisargAdevAtyalpaM nidrAlU rAjA guNasthAnabhUtAM divyAM zayyAM kSaNamAtraM niSevya kizcitsuptvA nisadivAnAcatya gRhabhittAnApa no zakSyati / kAryamAyatAvApAnI Jain Educati For Persons & Private Use Only ainelibrary.org
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakamAlA nizAvasAne punarajAgarIt / tatrAvasare nijArAtidinezAgamanaM sambhAvya palAyamAnamAtmatanayamandhakAramanugantuM nizApi lIcaritram samutsukA jAtA / tadAnIM rajanyAH svavallabhAyA bhaviSyatA viyogenAdhikaM khidyamAnazcandramA api satvaraM klezamApat, no cetkathaM tatkAlameva vicchAyatAmAyiSTa sH| kiJca nijabharturdurdazAmAlokituM vA nirAsayitumaprabhavanto grahagaNA api brIDitA | iva kSINatejasocirAdevA'dRzyatAmApedire / tadAtiraktA'ruNodayAvalokanena pUrvaparicayAtpramuditA khalu prAcI dik suprakAzacchalAddhasantI sandhyAmiSeNa vyaktataraM rAgaM vahamAnA nitarAmacakAt / samuditanijakiraNapaTalaiH praNAzitA'zeSatamastomaH sakalatejasvinAM kheTAnAzca prabhAbhimAnaM hAsayan sahasrakiraNastadodayagirizikhare mANikyamivA'zozubhyata / yathA prItimAn patiH prItyA nijapreyasI kuGkumAdilepena maNDayate, tathA divApatirapi mRdukaranikarairyAvApRthivyau vyabhUSayata / tatrAvasare preyasaH sUryasya karasparzAtpramuditAH kamalinyo vicakAzire / khagA api sakalA madhuravANyA divAkarasya svAgataM kRtavantaH, udayamadhi-10 6 gatametamAdareNa kuzalAdisamAcAramaprAkSuH khalu / itazca suprabhAte jAte mahIyasA tejasA jAjvalyamAnaM sAgarAdiva prAsAdAd-4 bahirAyAntaM vikramaM rAjAnaM bhAskaramiva sarve lokAH stotuM lgnaaH|| ___atha prAbhAtikaM kRtyaM sarva vidhivadvidhAya mahAmahimazAlI rAjA divApati?mamaNDalamiva sabhAmalaGkRtavAn / tadanu kaJcana sevakamAkArya tamevamAdiSTavAnnarendraH-bhoH! tvamadhunaiva tatra yAhi, yasya bhittau carvitatAmbUlasya SThIvanaM pazyestasya gehasyAdhipatimAnaya ?, atha nRpAdiSTaH so'nucarastadaiva tatrAgatya nRpAdezaM tasmai nigadya sahaiva taM zreSThinaM sadasi nRpAntikamAnayat / tadA samAyAntaM tamAlokya rAjA'bhyutthAnAdinA taM bhRzaM samarmasta / yogyAsane tamupAvezya saprazrayaM madhuravacasA rAjaivaM niga Jain Educatio n al For Personal & Private Use Only D r.jainelibrary.org
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ ditumArabhata-zreSThin ! yA te putrI strIjanocitacAturyapaTIyasI zrUyate, tasyAH pANipIDanaM mayA sAdhaM vidhehi / vartante ca me bayaH patnyastathApi te putrIM pariNinISAmi / yataH-'satISvapi mauktikamAlAsu kimiti guNavAn pumAn puSpamAlAM no paridhare?' iti nRpoktamAkarNya zreSThI jagAda-svAmin ! saharSamahaM te putrIM dadAmi / yatastvamasmAkaM svAmI nyAyI vinayI varttase, eSa sambandhastu vidyata eva, putrI pradAnenA'nyo'pi ghaniSTa AvayoH saMsargo janiSyate ca, ata evaitanmahAnandadAyi lAbhakAri ca manye / prabho ! yAM kumArImabhilaSasi, tAmapi sakalAsu lalanAsu garIyasIM manye, ziveneSTAM gaurImiva bhaviSyati caiSA samastAsu rAjJISu te mAnyA, yatastvamenAM svayameva kAmayase khalu / iti vyAhRtya svasadanamAgatya tAM kanyAM mahArhavibhUSaNavasanAdinA sarvAGgabhUSitAM vidhAya vikramAkArya tadaivAnIya tathA samArpayat, yathA purA kSIrodadhiH svasutAM lakSmI viSNave samArpipat / tadA naimittikanigadite sulagne tAM sAlaGkArAM kanyAmudavoDha vikramArkaH kSitipatiH / ramyeSTakanirmitaikastambhake saudhe tAmatiSThipacca / ekastambhAdhAre sudhAlepanAdatikomale tatra bhavane kITAdayo'pyupari caTituM praveSTuM vA no zaknuyustarhi manuSyaH kathampraveSTamISTAm ?, atyantAnurAgaM vibhrANo rAjA'gnivetAlabalena tatra bhavane naTarAja iva svayaM yAtumalagat / samastasajjanaziromaNiH kSitIzastasyai navoDhAyai kalpavRkSavad divyAnIcchitAni nAnAvidhabhojanAcchAdanAdIni tadyogyamahAIkauzeyavasanAni divyAni vibhUSaNAni ca dAtuM lagnaH, kiMbahunA yAM yAM sAmagrI kAmayAmAsa tAmazeSAM sAmagrI narapAlastasyai vittaar| ___ atha tatrAtikamanIye saudhe sA navoDhA manasyevaM vivecayitumalaga-aho ! aho ! ! akAraNamevaiSa kSoNIzaH zatruriva kA sArikAmiva piJjare mAmatra saudhe kArAgAra iva nyavIvasatkhalu / athavA balAdapi mAmIdRze janAntaraiH praveSTumazakye bhavane Jain Education For Personal & Private Use Only P ainelibrary.org
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakamAlA caritram. // 8 // nirudhya satItvaM cikIrSatyasau pRthvIpatiH, yasmAdasyAntaHpure santi khalvanyA api striyastAstvevamIharabhavane jAtvapi naiva sthApayati / ho ! mayA jJAtametannidAnam ? ' yasyAM rajanyAM sakhyA satrA ciraM sarva hRdyamahamAlapam , tadazeSameSa naSTacaryAyai paryaTannUnamazRNot / ata eva tatpratIkartumanA asau rAjA vicAravatAmagresaro bhavan dAkSiNyaziromaNiM mAmAzritya kAminIjanacAritryabubhutsayaiva matpANimagrahIt / ' tenaiva hetunA'hamanuminomi-yadeSarAjendrastIvabhAvAmatikAmukIM cAturyacaNAM mAM pariNIya koze kRpANamivezAvaruddhAgAre mAM rakSitumeva kila nyavAsayat / ' AstAmetat , yadyevameSa vijAnAti, tarhi jAnAtu, parantu vastusvabhAvamajAnaneSa mahIbharttA yadyetadicchayA vA kilaivamudyamamakRta, tathApi kadAcidapi mAmeSa rakSituM naiva prabhavet / yadadhunApi kimapi no gatam , alamidAnImamunA vicAraNA'sAreNa, sampratikAle yanme zreyaskAri tadeva mayA cintanIyamahamavazyameva vA vicAritaM kRtyamagre kariSyAmItthaM manasi nizcitya nijakArya siSAdhayiSayA kAlamapekSamANA yatamAnA kapaTavAripUrNA vApikA sA navoDhA nijA'sImacAturyakalayA rAjani bahiH prItimAviSkurvatI, antazca kapaTaM vidadhatI, caturataranarezvarasya manoraJjanAya manoharANi vacanAni nartayantI sarasavacanavAridhArAM varSituM lagnA / itthaM svasvabhAva prakaTayantImenAM dakSo'pi rAjA tasyAH kapaTapremNA mugdhIbhUya saralaprakRtikAmeva viveda / pUrvaparicitAM tadIyadakSatAM sarvathA visasAraiva / strINAM bharturAnukUlyadhAraNameva mahIyAn raso'stIti nizcayaM svAnte vibhratI sA nRpeNApreritApi narapaticittAnukUlAcaraNena tanmanaH prINayituM lagnA / tasyA niHsImAnukUlavRttyA raJjito rAjA tadanukUlIbhUyaiva tAmasevata / yasmAddhetoH 'sakalaM lokaM vazIkatuM maMtraM vinaivAnukUlAcaraNaGkArmaNaM bibharti yuvtijnH|' Jain Educati onal For Personal & Private Use Only Www.jainelibrary.org
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ athaikadA sA navoDhA kAminI rAjAnamityuktavatI-svAmin ! ahamatra bhavane parivArahInAH zarIramAtrasahAyA kathamekAkinI divasAn gamayAnIti / bhavAnapi tricaturdivasAnantaraM matsamidhAvAyAti, tadeva dinaM gaNayAmi, tAmapi rajanI kSaNamAtramahaM jAnAmi / tvadaGgasaGga yasyAM rajanyAM no labhe, sA rajanI tu vatsaradezyaiva pratibhAti / ato bhavatA prANakalpena viyuktA'haM yathA sukhena dinAni yApayAmi, tathA mayi kRpAmAdhAya vidhIyatAm / lekhanasAmagrI lekhinI masIpAtrAdikazca mahyaM dehi, yena tvadvirahakhinnA'pyahaM tatkarmavidadhatI kAlaM kSapayeyam / ata Aha kazcitkaviH . gaNayati dinamApa kalpaM, virahapIDitA nirudyamA naarii| __ manute saiva hi varSa, bharturaGkagatA kila ghasram // 9 // vyAkhyA-viraheNa-pativiyogena pIDitA-dukhitA, nirudyamA-lekhanapaThanAdisadudyogarahitA dinamekamapi kalpaM sRSTipralayavat gaNayati-jAnAti, saiva nArI bhartuH priyasyAGke gatA tasthuSI satI hi nizcayena varSamapi ghasra-dinaM manute / itthaM tayA'cirapariNItayA kAminyA prArthito rAjA tasyai lekhanAvazeSasAmagrImadAt / sApyantaraM rAgaM vinaiva bAhyarAgeNa rAjAnamAlAdayantI nitarAmamodata / itthaM kSoNIpatistAM vidagdhavanitAM sarvecchitapradAnena santarpitavAn sApi tadiGgitajJAnadakSA bAhyopacAraistamAnandayituM lagnA / shriisaudhrmbRhttpaakhybhuvnkhyaataacchgcchaadhip-shriiraajendrjgjjyissnnucrnnaambhojdvyaantesdaa| etasmin racite yatIndramuninA gadyaprabandhe mudA, jajJe campakamAlikIyacarite prastAva Ayo hyayam // 1 // Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only X w .jainelibrary.org
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha dvitIyaH prastAvaH praarbhyte| zrIcampaka mAlA // 9 // . athaikadA prastAve tatra nagare rUpeNa mAropamaH zrIvinirjitakuberaH kazcid gaganadhUli nAmA sArthavAha AgAt / sa ca prazastAni mahArhANi vastUni rAzIkRtya rAjJa upAyanaM dadivAn / amunopahAreNa babhUvAMzca rAjA tasmin kamalAkozAdhIzakalpe prasedivAn , kRtavAMzca vyAparjumAnItavastujAtazulkamocanam / dattAzcA'smai nivAsAya prAsAdamekamuttamamprajezvaraH / tatra saudhe sArthavAhaH sukhena nyavAtsIt / tamekadA nijasadananaikaTikena pathA rAjasabhAyAM yApyayAne niSadya yAntaM gavAkSasthA sA navapariNItA rAjJI prekSAJcakre / tamuvIkSya sA nijasvAnte vicintituM lagnA'ho ! asau rAjasammAnamupeto'sti pumAn , mAmake locane cakore pUrNapIyUSAMzuriva tarpayati, mano'pi me kairabamiva nitarAmullAsayati / varNo'pyasya mAninImAnanirAsadakSiNo'tIvakamanIyo varNanIyo darIdRzyate / saubhAgyamapyetasya lokottaraM vijJAyate / advitIyaM rUpamamuSya puMsazcetoharamAlokayAmi / tarkheSa pumAn sarvAsAM sImantinInAM manasi kathaGkAramadbhutazcamatkAraM notpAdayeta ? ahamume locane saphale manye, yadadya pareSAmatidurApaM mAropamaM saundaryasAgaramenamapazyatAm / kimadhikena, yA yuvatiH subhagaziromaNi mahApuruSamamuM nA''luloce, tasyA janirmudhaiva gateti mantavyam / vilokyApi yA vadhUTI gADhamenaM nAliliGga, tasyAstu janmaiva vaiphalyamAyiSTa / ata eva, vidhe ! satvaraM mAM pakSavatIM vidhehi / yasmAtkSipramuDDIya puMso'syAGke kamalopame kilopavizAni / re citta ! prasIda, dhairyamAdhehi, bhujayugalaprasAriNI vidyAmarpaya, yayA bAhudvayamprasArya zIghraM nijamanorathIkRtame Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only O w .jainelibrary.org
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ namAliGgaya sukhinI bhavAni / yathA'muSya darzanAdume nayane sAphalyamayAzcakrAte / tathaitadaGgasparzAdaGgamapi mAmakaM kadA saphalIbhaviSyati ?, itthaM viciyantI tameva pumAMsamekAgramanasA pazyantI sA rAjJI tasminnalakSyatAmupagate'pi yanmArgeNa gatavAn , tameva panthAnaM vilakSabhAvena vilokituM lagnA / punaH kSaNAntarAdeva sAvadhAnahRdayA sA manasyevaM cintituM lagnA-yadahametatpuMsAyogamantarA kSaNamapi jIvituM naiva zaknomi, ataeva madIyajIvitadhArakIbhUtasyAmuSya puMso gADhAzleSaM yathA''pnuyAM tathA mayA yatitavyam / yataH 'svaprANadhAraNAya yaH khalvAlasyaM vidhatte, vilambayati vA sa prAnte mahAkaSTamAmoti / ' ato mamaitadarthasAdhane vilambakaraNamanarthakAryeva syAt / ityavadhArya sA taruNI tasmai dhanavate sArthavAhAya svAbhiprAyaM bodhayituM nistrapA'kutobhayA tadaivaikasmin patre zlokayugalamidamalekhIt" nAtha ! pradoSasaMruddhasaJcArA pdmsdmgaa| bhRGgI samIhate cintA vyAptA mitra ! tavAgamam" // 1 // vyAkhyA he nAtha ! pradoSe sAyaGkAle saMruddhaH saJcAro gamanaM yasyAH sA nizAvaruddhagamanA, punaH padmAnAM kamalAnAM sadane gatA prAptA, ataeva cintAvyAptA=cintAkulA bhRGgI mitra :-sUrya ! tavAgamanaM samIhate-kAmayate, pakSe kAcinnAyikA puruSAntaraM nigadati-nAtha ! yathA niSiddhanaizikagamanA, kamalabhavanagatA, cintAkulA, bhRGgI svazreyase sUrya vAJchati, tathAhaM sadane niruddhA'timadanadahanadagdhIkRtAzeSagAtrA, tvAmeva kilaicchAmi / | " tadupekSAM bhavAn bhAsvan ! ,kartA cettdbhaagytH|htaashaa'ntsNyogN tadA sA lapsyate dhruvam // 2 // Jain Education Meena For Personal & Private Use Only mjainelibrary.org
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritram zrIcampakamAlA __vyAkhyA-bhAsvan ! he sUrya ! cedyadi tadabhAgyataH tasyA abhAgyataH-karmadoSAta, bhavAn tadupekSAm-tasyA upekSAm kartA-kariSyati, arthAnnAgamiSyati, tadA tarhi, avazyameva hatAzA-viphalecchA satI sA bhRGgI, antasaMyogam kRtAntasaMpakam lapsyate, arthAnmariSyatyeva tatra manAgapi saMzayaM mA kRthaaH| pakSe-madIyA'bhAgyayogAnmadupekSAM vidhAya nAgamiSyasi cettarhi naSTAzA'vazyameva mariSyAmIti viditvA mayi kRpAM nItvA'vazyamatra tvamAyAhi / / pazcAdetaddalaM parNavITikAntaritaM vidhAya gavAkSasthA tadAgamanakAikSiNI sA rAjJI pazcAttatrAgatasya sArthavAhasyAGke - ntaya'stadalAM tAM parNavITikAM kSiptavatI / tadA gaganAtpatitAM tAmAlokya kimenAM kAciddevatA'pAtayaditi dhiyA sArthavAho nijAM dRzamuparyakarot / tatrAvasare'dhaH pazyantIM gavAkSasthAM tAmuvIkSya tasyA rUpalAvaNyatAruNyAvalokanena pramatto mahAchAga iva gatabrIDaHsa nimeSazUnyayA dRzA tAmavalokituM lagnA, yasmAdIdRzAM kAminA lokalajjA rAjanItirvA kathamutpadyeta ? tAmevAbalokamAnaH sa manasyevaM dhyAtumalagat , nUnamepA rAjJI snigdhayA dRzA mAM pazyantI mAnasaM rAgaM darzayati, yasmAdAntararAgamantarA kAcidapyabalA kamapyevaM naivA'valokate / jAne sAkSAnmUrtimatI prItimevaiSA parNavITikAmimAM mAmArpipannu?, ata evaitadantaH kimastIti viTikAmudghAvya mayA samyagavalokanIyam / yataH 'rAgijanArpita sAdhAraNamapi bahumAnAhaM jaayte|' ityavagatya tAmunmucya tadantamUrtimatoM madanasyA''dezamiva manoramai patre karakamalAGkitaM zlokadvayamadrAkSItsArthavAhaH / tasyA mAnasikarAganidhejikalpaM zlokadvayaM vAcayitvA tadIyamanogatamAzayaM jAnAnaH sArthavAhastayA satrA saGgatumatyautsukyaM bibharAmAsa / evaM dhyAtavAMzca mAnase ahI! atyAzcaryajanaka raterapi rUpA'kharvagarvApahAri kilaitasyA rUpamasti / lAvaNyamapyasyA lokottaraM // 10 // Jain Educati onal For Persona & Private Use Only ainelibrary.org
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ %AARAKARE pazyAmi / tathaivA'syAdbhutaM dAkSiNyamasAdhAraNameva vibhAti / mayyanurAgamapyeSA kamapyagadanIyameva dhatte / evmnyoktilekhnkthnkaushlympylaukikmevaa'stysyaaH| itthaM tAM rAjJImAliGgituM yatheSTamAlokituM samutsukastasyAmatyantAnurAgI sArthavAhazcintayati-nUnameSA mayyanurAgiNI pratibhAti, ato hyasyA upekSaNaM mamocitaM no pratibhAti / satyupekSaNe madanazarajAlaparipIDitAGgI, hatAzA satIyaM rAjJI cedamariSyattarhi taddhatyA mamaivAlagiSyadato mayA yena kenopAyena tatsannidhau gantavyam / tatra gatvA yaducitaM drakSyAmi tathA kariSyAmi / iti vicintayannijasadanamAgAt / tatra kazcidekaM matimantaM premapAtraM sakhAyaM sarvametadavocata-mitra ! etatkAryamatIvaduHsAdhyamasti / yasmAdekastambhe sadane sthitAyAstasyAH saMyogaH sukaro nAsti, kintvatIva dusskrH| yadyahaM tatra no gaccheyam / tarhi sA'vazyameva paJcabANapAravazyamitA rAjJI mRti lapsyate, ato mayA kiGkaraNIyamadhunA, ekatra viSamA nadI paratra vA vyAghro'stIti nyAyo me samupasthitaH / athavA bhavataH sAhAyyena duSkaramapi kRtyaM saulabhyenAzu setsyatIti manye / yasmAdavarodharakSitakaJcukinaH prabhAveNa kauliko'pi rAjakanyAmasevata khalu, kizca dhUlikaNikApi vAyoH saMyogAtparvatasyApi zikharamArohati / pareSAM sAhAyyataH khalvasAdhyamapi sukaratAmabhyupaiti, maNiryathai| kapadamapi gantuM neSTe, athApi parakIyasAhAyyenAgamyamapi samupaiti / tathaitanmatkAryamasAdhyamapi matimatAmagresarasya te sAhAyyena jhaTityeva setsyati / iti sArthavAhoktamAkalayya tadIyaduHkhena khidyamAnaH sa sakhA tamevamagadat-sakhe ! avajJAtaH kazcijano yathA jalpettathA tvametatsakhedaM jajalpitha / etacca vRdvAn sevamAnasya mamAsAdhyaGkaSTasAdhyaM vA naivA'sti / mayaikadA purA vRddhamukhAdazrAvi-yatkhalu mahAbalIyAn bhavati candanagodhA, asAvagamyArohaNasadane'pyanAyAsena jhaTityevA''rohati Jain Educatio n al For Personal & Private Use Only I Mw .jainelibrary.org
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakamAlA // 11 // Jain Education khalu / ata Azu kutazcitsa AnIyatAm / yadasau jalena viyuktaM mInamitra tayA kAminyA viyuktaM tvAmatidukhinaM tasyA antikamacireNaiva neSyati / ataeva vAtapraNunno dahano yathA''zu kAnanaM dahati, tathA hemitra ! tvatpremaprerito'haM sarvametadanAyAsena kariSyAmi / yasmAdadhunaiSa tAvakImenAM cintAmapAharAmi / yataH - ' balavantaM matimantamapi pumAMsaM samutpannA cintA citeva nirdahatitamAm / ' yadAha citA cintA samAyoge, cintaivAsti garIyasI / citA dahati nirjIvaM, sajIvaM sphuTameva sA // 10 // vyAkhyA - citAcintayorubhayoryoge cintaiva garIyasI - klezAdhikyapradAnAdatigurvI vidyate / yataH - citA nirjIvam - mRtaM dahati cintA tu jIvantameva prANinaM haThAddahatIti / itthaM taM sArthavAhamAzvA'sya svayaM tadaiva kamapi grAmaM gatvA pUrvaparicitacaurapArzvAtsuzikSitaM candanagodhAmAdAya kvacitkalaze nidhAya sArthavAhena sArdha me kaikahastoparidattagranthikAM DorikAM mahIyasIM draDhIyasIM ca gRhItvA tasyAmeva rajanyAmekastambhabhavanasamIpamAyAtaH / tatrAgatya ghaTAccandanagodhAM niSkAzya tatkaTyAM tAM DorikAM badhvA vaMzadaNDoparyAropya tAmUrdhvamudakSipat / sApi tatkSaNameva caTantI satI tatsaudhIyavAtAyane gADhamAzliSya tasthau / tadanu sa sArthavAhastena sakhyA prerita ubhAbhyAGkarAbhyAM DorikAM gRhItvA padAGguSThamaGgulIzca DorikAmadhyabhAgakRtagranthiSu saMsthApya vaMzAgre mahAnaTa iva durArohamapi tadekastambhIitsar gavAkSe nirbhayaM tasthivAn / tatpazcAttadIyasakhA phUtkArasaGketena tAM candanagodhAmadha AnIya ghaTe saMsthApya tatraiva kvacidguptasthAne'tiSTat / ortal For Personal & Private Use Only caritram, // 11 // jainelibrary.org
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatrAvasare mahatA dIpakena pradyotamAne bhavane tAmekAkinImAlokya tasyA manasi pravizannivAntaH prAvizat / purAdRSTatvAtsApi rAjJI manasi mahAharSa dadhAnA pulakitagAtrA satI tatkAlamutthAya tadagramAgatya kamaladalaistamarcayantIva bhRzaGkaTAkSaM pAtayantI smerAnanA tamevamapRcchat-prANapriya ! svAgataM bhavatAmabhUt ?, ahantu tAvakAgamanameva kAsantI kilAsmi / ehi, nidrAtumasyAM zayyAyAM tiSTha, manasi saGkalpavikalpo jahIhi / satvaramidaM zayanIyaM punIhi, cirakAlikaM prematarumenaM saphalIkuruSva / tadanu tatra zayanIye samupaviSTaM sArthavAhaM sudhAdhikamadhurayA girA sA nigadituM lagnA-prANezvara ! yaddine yAntamanena pathA tvAmahamapazyaM tatkSaNAdanaGgo mAM nitarAM bAdhate, tAM bAdhAmagadanIyAmevA'vehi / madanazarajAlaviddhA'zeSA'vayavA tvAmeva kAmayamAnA na svapimi, no khAdAmi, na vA pibAmi, kevalaM tAvakasamAgamA'mRtapipAsaiva varIvRdhIti / etasmAdeva manasi mAM saMsmRtya tvamadhunA'trAgato'si, tatsAdhvakAri / yadetadbhavanaM rAjabhItyAspadaM durApamapyasti tathApi tatsarvaM vihAya yatkRpAM vidhAya samAgato'styatra tadatIva zreyaskaramajAyata / yathA tvamatrAgatya mAmakI prArthanAM phalavatImakathAstathA tvamaMI dhunA drutataraGgADhaM mAmAzliSya yovanazca me saphalaM naya ? tadanu sArthavAhastAnevamavocat-sundari ! taddine nAgavallIbITikAyAM nyastazlokadvayA'bhiprAyaM viditvA tvaccintApahArAya samAyAto'smi tavAntike, parantu tvayakA satrA viSayakrIDanaM kartumadhunAtra nAgato'smi / yataH-'dharmazAstrIyanaitikavacanAni smaratA puMsA parakAminI nopabhujyate jAtvapi / ' tvantu rAjadArAH stha, tarhi kathaM mayopabhujyethAH?, yadi paralokaviruddha viSaye ziSTA na pravarttante tarhi lokadvayaviruddha bhavatprArthite kRtye kathamahaM pravarteya? yadyapi bhavatyAH kathanenAnu Jain Education For Personal & Private Use Only Emainelibrary.org
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ GC zrIcampakamAlA // 12 // rAgeNa ca paralokabhItimadRzyatvAna gaNaye, parantu yadetallaukikaM darIdRzyate pratyakSaM rAjabhayaM tatkathaM tiraskuryAm ?, yena rAjJA- caritram. nyAyakarttAro mahAnto'pi janA badhyante, sa nyAyaniSTho rAjA svadArAbhoktAraM pumAMsaM kathaGkAraM no hanyAt ?, hiMsyAdeva / mahAntaH puruSA mitrAderapIdRzaM doSaM jAtvapi phaNIndrA iva na sahante, kadAcitsajanA maitrikamaparAdhaM kSamante'pi rAjAnaH soca kasyApyaparAdhaM naiva kSamante, sadya eva taducitaM daNDaM vidadhatyeva / ataH-akAlamRtyunidAnaM tvatsambhogaM mAmakaM manaH kathamicchet ?, kimajJA api stanandhayAstadazanaparipAkaphalamajAnantaH kimpAkaphalamaznanti ?, naivA'znanti / ato'haM sAdaraM tvAM prArthayesundara ! mAM parAvartitumanujAnIhi / yato'hametasmAttvatpremapAzAnmuktobhavan sukhena jIvituM zaknuyAm / yaduktamtAvadeva sukhaM yAvanna ko'pi kriyate priyaH, priye tu vihite sadyo, duHkheSvAtmA niyojyate // 11 // || vyAkhyA-yAvatkAlaM kenApi puMsA ko'pi priyo mitraM na kriyate vidhIyate, tAvadeva-tAvantaGkAlameva tasya puMsaH sukhaM zreyo vidyate / tu punaH priye vihite kRte sati sadyastatkAlamevA''tmA duHkheSu-kaSTeSu niyojyate-sthApyate / arthAdanya sminprItiM kurvatA puMsA dRDhatararajjubaddhena pazuneva kevalaM duHkhameva bhujyate / iti sArthavAhena nigaditaM zrutvA rAjJI jagAda-priyatama! tvaM madIyaduHkhajihAsayAtrAyAto'si, tarhi taDidgauravarNA tAruNyapUrNAM taDillatAmiva dedIpyamAnAM paJceSu vANajAlanitAntaparipIDitAmativihvalAM duHsthitAmekAkinI mAM bhajasva, gADhamAliGgatha sukhInI kuruSvA'laM vilambaM maakRthaaH| yataH ' yAvatvaM mayA satrA no raMsyase tAvadahaM svAthyaM naiva lapsye, ' iti | // 12 // Jain Education For Personal & Private Use Only M a inelibrary.org
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ | satyamavehi / yathA khalu tRSAkulo jano yatheSTaM vAri pItvaiva tAM zamayati, bubhukSito janaH khAditaiva svasthI bhavati nAnyathA / | tadvadeva tvadupabhuktA satyevAhaM svasthA bhavitumarhAmi, itarathA gatAsureva bhaviSyAmi / svAsthye satyeva jano nItivAkyAni 4 cintayati, paNDitoktiM zraddadhAti / vaiparItye tu niSiddhamapyAcarati,avAcyamapi jalpati, karttavyA'karttavye naiva jAnAti / yaduktam niSimeddhapyAcaraNIyamApadi, kriyAM satI nA'vati yatra srvthaa|| ghanAmbunA rAjapathe'tipicchale, kvacibudhairapyapathena gamyate // 12 // vyAkhyA-yatra-yasyAmApadi samAgatA''pattikAle janaH sarvathA kenApi rUpeNa satIM vidyamAnAmucitAM kriyAM sthiti maryAdAM nAvati-avituM-rakSituM na zaknoti, tatrApadi tena janena niSiddha-lokaviruddhamapyAcaraNIyamanuSTeyamiti yAvat / tadeva | dRSTAntena dRDhayannAha-ghanAmbunA-vRSTyAdhikyena rAjapathe-rAjamArge'tipicchale kvacibudhairapi nirupAyatvAdapathena gamyate / | ataH-Avayorapi nirupAyatayA niSiddhAcaraNaM no dUSaNaM, kintu bhUSaNameveti tattvam / tathA casvasthAvasthe zarIre hi, niSiddhaM sadbhirauSadham / viparyaye tu taireva, tadapyAdriyate dhruvam // 13 // vyAkhyA-zarIre dehe svasthAvasthe-nIroge satyeva sadbhiH paNDitairauSadhaM niSiddhaMnyaSedhi, viparyaye vyatyAse roga| sadbhAve tu taireva-paNDitaireva tadapi-auSadhamapi Adriyate-sevyate / anyadapi zrUyatAm-zAstre khalu sarvatrotsargA'pavAdau darzitau staH, iti hetoretasmin prastute'rthe sArtheza ! tvayApyapavAdamArga evA''lambyatAm / tathA sati kApi kSatina syAt / Jain Education international For Personal & Private Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritramA bIcampakamAlA // 13 // kina, yaH pumAn kAmukI pazceSuparipIDitAM prItyA paunaHpunyena rantumabhyarthayantIM svayamupagatavatI yuvatimupekSate, tAM no ramayatIti, sa pumAn mahApApIyAn bhavati tanmukhAvalokanAdapi lokAnAmagha utpadyate, cANDAlatAmevAdhigacchati sH| ityAdi nAnetihAsasmRtinItivAkyAni jAnatA tvayA kathamahaM vaJcaye, yatparadArA gamanaM no kAryamiti / sArtheza ! yadUcivAn bhavAn preyAn paralokayAtanAbhayAnezamakAryamanutiSThAmyahamityapi zobhanaM no pazyAmi, yadahaM pAralaukikaklezApekSayA tAvakaviyogajaM duHkhamevA'sahyaM manye / yataH pAralaukikaM tadadRzyaM laghIyaJca, ito'pi bhavadvirahajanyameva duHkhaM gurutaraM soDhumazakyazAstIti satyamahaM nigadAmi / bhavAntare yadbhaviSyati tattu sukhena sahiSye, paramadhunA tvadIyavirahamahaGkathamapi soDhuM naiva prabhavAmi / prANeza! prathamaM paraloka eva sandigdho varttate, tarhi tatra jAyamAnaM duHkhaM ko nAma matimAn zraddadhIta ?, itthaM paralokasya sandigdhatve sati tatratyA yAtanApi sandigdhaiva mantavyA / ataeva saMzayitapAralaukikaklezabhiyA ko matimAn pumAn ihatyaM pratyakSamIdRzaM sukhaM jahyAt ?, kopi netyarthaH / tadapyagAdIH pratyakSamihatyaM rAjakIya bhayamiti, tattu dvayorapi samAnamevAsti, yadAvayorIdRzamanyAyaGkarma rAjA jJAsyati cedAvAmeva haniSyati, nokaM tvAmeva / ahAne-yatte mayyanurAgaH svalpIyAnevA'stIti manasi rAjanItiM dhatse, ahantu tvayyanurAgiNI nitarAmasmi, atastadbhayaM manAgapi naiva gaNayAmi / kizca yo hi bhayAdinA vihvalatAmupaiti saeva pumAnAtmarakSaNAya nikaTavartino'pi sajjanasya susnehaM jahAti, yaH punaH zauryazAlI vikramI varttate sa tu sajjanakRtasnehavivardhanAya nijAsUnapi tRNAya manute / uktazca bhavatkRte khaJjanamaJjulAkSi !, ziro madIyaM yadi yAti yaatu| // 13 // Jain Education a l For Personal & Private Use Only ainelibrary.org
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazAnanenApi dazAnanAni, nItAni nAzaM janakAtmajArtham // 14 // vyAkhyA-khaJjanasya-khajarITasyeva majjule'kSiNI yasyAstatsaMbodhane hekhajanamaJjulAkSi ! bhavatkRte tava hetoryadi | madIya mAmakaM ziro mastakaM yAti-nazyati tarhi yAtu-nazyatu, nAhaM tato lezato'pi khidye / yataH dazAnanena-rAvaNenApi | janakAtmajArtha-sItAyAH kRte dazA''nanAni-dazApi zirAMsi nAzaM nItAni tarhi tava hetorekasya me ziraso nAze kimAzcaryamiti bhAvaH / yadyapi prANinAM lokAntare'pi prANA durApAH kIrtitAH, parantu tebhyo'pi satA satrA maitrI sarvathaiva durlabhAsti, ataeva nijaprANarakSaNakRte sajjanasya prema ko nAma dhImAn pumAn ujjhet, ko'pi netyarthaH / rAjA tu jAtvapyAvayoretatkRtyaM naiva jJAtuM zaknuyAt / jAnIyAccedathApi kadAcitkSameta, parantu bhakSitumudyato'sau puSpadhanvA hatAzA mAmidAnImeva vakSyedarthAnmRtimprApayettarhi kimahaM kuryAm / ataH sukRtin ! vaNigjAtIyasvAbhAvikI mItiM jahIhi, araM mAM madanAturAM bADhaM mardaya, mAmakaM duHkhamapAkuruSva, mayvanukampAmAnaya / tasyA itthamuktimAkarNya sArthavAho'vadat-sundari ! loke hi kAminIjanakRtaM prema parvatAgrAnnirgacchato jalapravAhAdapi capalaM bhavati / yatastAH kSaNamanurAgiNyo bhavantyo'pi kSaNAdeva vimukhyo bhavantyo mahAntamevAnarthamApAdayanti / api ca raktAstA dravyamAtramapaharanti, viraktAstu prANAnapi ghAtayanti / evaM sati taskRte prANApahAri kiledRzamakRtyaM ko nAma matimAn kurvati, ko'pi netyarthaH / kiJca kAminIcaritraM na kenApi jJAtuM zakyate, lokoktiriyaM satyA / tathA coktam For Persons & Private Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritram zrIcampakAno bhavanti, sarve puruSA api gADhasnehA naiva jAyante / yasmAdekajAtIyeSvapi sAMsargikamantaraM pratyakSameva lakSyate / yataHmAlA ___ AliGgatyanyamanyaM ramayati vacasA vIkSate cAnyamanyaM, // 14 // rodityanyasya hetoH kalayati zapathairanyamanyaM vRNIte / zete cAnyena sArddha zayanamupagatA cintayatyanyamanyaM, strI vAmeyaM prasiddhA jagati bahumatA kena dhRSTena sRSTA // 15 // vyAkhyA-yA strI anyaM puruSamAliGgati / zliSyati, punaranyamaparaM vacasA-madhurAlApena ramayati-krIDayati, ca punaranyamanyaM vIkSate-vilokate, anyasya hetoranyenaiva hetunA roditi-krandati, zapathaistatkaraNenA'nyaM kalayati-brUte, anyazca vRNIte-svIkurute, anyena ca sAdhU zete-svapiti, zayanamupagatA-zayyAM prAptA satI yA'nyamanyameva cintayati-dhyAyati, seyaM vAmA strI pratikUlA jagati loke prasiddhA vahumatA-sarvairAdRtA kena dhRSTena-vivekavikalena puMsA sRSTA-niramAyIti no vidm|| etacchruttvA rAjJI jagau-sajana ! bhavaduktiryadyapi sAdhIyasI vidyate, tathApi sarvAH striya ekAkArA naiva santi, na vA puruSA eva sarve samAnA jAyante, kiyantazca puruSA vajrasodarakaThoratarahRdayA dRzyante, amI khalu mantumantaraiva svIyaprANapriyA prANApaharttAro bhavanti / kiyatyaH striyo'pi svaprANapriyasya viyogaM soDhumasoDhAH satyo bhavanti / yatazca jAjvalyamAnamahAjbAlAyAM citAyAM patitvA kRtabhasmasAdAtmanaH kiyatyaH striyo jagati darIdRzyante / ataH sarvAH striyastAdRzyaH premayuktA // 14 // Jain Education a l For Personal & Private Use Only M ainelibrary.org
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ pumAnatrA''yAti sambhoktumenAM, so'pyahamiva siddhAJjanAdividyo bhaviSyati ?, no cetkathamatra prANApahAristhale samAgatyedRzamakRtyamAcaretko'pi / tena jAreNApIdAnImatraiva kvaciddUra eva bhAvyam, yasmAdeSA tatkAlakRtasambhogalakSaNA samIkSyate / itthaM vitarkayan vikramArko rAjA tajjArapuruSAvalokanAya tatra sarvatra dRzaM prasArayAmAsa, parantu kASThamadhye kITo yathA kenApi no lakSyate, tathaiva stambhAgre sthitaM taM jAraM naivA'drAkSIt / tadanu nidrAbhaGgAnnimIlitAkSyA rAjJA'viditAzaya eva rAjA nijastrIpremapathaH pAyinaM jAramArjAraM bubhutsuH svasadanamAyAtaH / punA rAtrau veSaM parAvarcya nAnAvidhAsampanna channatayA paryaTana, ekaM yoginamAlokata / jIrNatarakanthAchannasAkSAtkapaTamUrtimiva bhAsamAnaM jIrNakanthA''vRtagAtraM karadhRtamanoharAnekavidhamiSTAnnaphalapuSpAdikaM yoginamudIkSya manasi jAtazaGko rAjA vikramArko guptarItyA tadanupRSTamacAlIt / tatra maThe gatvA kamaTha ivAvRtAzeSagAtro'tiSTadalakSitaH kApi rAjA / tasya yoginazcaritraM jijJAsU rAjA kilaikAgracitto yAvadatiSThattAvatsa yogI sarvatra prasrute tamaHstome nijajaTAkalApata ekAM SoDazavarSIyAmatisundarIM yuvatimAvirakarot / tadanu prathamaM laghukaraNavidyayA laghIyasI kRtAM tAM vidyAntareNa taruNIM vidhAya miSTAnnAdikaM bhojayitvA tAmbUlAdikaM samarpya tato rantumArebhe / tayA yoginyA saha ciraM svairaM ramitvA suratazramAtsa yogI suSvApa / atigADhanidrAmupagate tasmin yogini sA yoginyapi nijAtilambaveNIta ekAmatilaghu DibbikAM niSkAzya tanmadhyataH sUryaprabhA padminI kozamadhyAdalimivAtilaghuM puruSaM prakaTIkRtya vidyayA taM taruNamatisundarAkAraM vidhAya tena satrA kAmaM rantuM prAvarttata / yathA kazcid vyAlagrAhI bhoginaM ramayitvA kRtakuNDalAkAramenaM karaNDake kSipati / tathA sA yoginI cirayabhanAtkRtakRtyatAM nItA satI vidyayA tamupapatiM laghuM kRtvA Jain Educatio Intional For Personal & Private Use Only %% ww.jainelibrary.org
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritram. bIcampakamAlA // 17 // tasyAmeva DimbikAyAM sthApayitvA tAM veNyAM dhRtavatI, tadanu bharturyoginaH pArzvaGgatvA ziSye / ArthavahaGkautukametadvilokamAno rAjA vismayamAnazcintayAmAsa-aho! yAmeSa yogI puruSAntaramaithunabhiyA vidyAyogApAntaravidhAnena zirasi guptyA rakSati, sApi jAreNa sAkamevaM svairaM krIDati, tItarAsAM kAminInAM satItvaM ko matimAn pumAn zraddadhIta ?, yataH satataM nijazarIre vidyAprabhAveNa rUpAntaraM vidhAya saMrakSitA kAminI yadi jAraM bhajamAnA pratyakSamaikSi, anyAsAM tarhi kA vArtA ?, svapatisannidhAvaharnizaM yA tiSThati sApi kAminIyaM bhItimapahAya jAraM bhajate tarhi kathamenAM nisargato bhIrumiti jalpanti ? athavA, tribhuvanavijitvarakusumadhanvanaH sAhAyyena nisargAdeva yuvatayo bhayamujjhanti / kimathavA ' supto jano mRtakalpo jAyate' iti kiM vadantyA suptaM svapatiM mRtaM jAnAnA nirbhIkA satIyaM puruSAntaraM sevate ?, kiye 'kamapi puruSAntaraM mAseveta' iti viyaivAsau yogI jAgRtaH sannetAM vidyAmahimnA vazIkRtya tato laghIyasI vidhAya sadA''tmapArzva eva rakSati / __asyAH khiyA IdRzAdAcaraNAditare mahAntaH santo'pi laghutAM prapadyante, IzA'nyAyatatparayoranayorvidyA'pyavidyeva zobhA no dhatte / kizveyaM 'kAminI puruSakamale saGkocavikAzau janayati,' tena jJAyate yathA bhAnorbhAnuH samAno no jAyate, tathA vidyApyeSA samAnA no bhavitumarhati, kiJca yathA'syA vidyAprabhAvataH sadapi kulaTAtvaM durjeyamasti, tathaivAhamapyAtmastriyA duzcaritraM jJAtuM na zaknuyAM jAtvapi / tasmAdadyAvadhi lokairatrAtamasyA dauHzIlyamatiguptaM mahArogaM bhiSagiva prakAzya svIyarAjyA api cirakAlikaM kauzalyaM yathA tathAvazyamahaM prakaTayiSyAmyeva, no cedane zobhanaM na syAt / yadyapi mAdRzAM parado // 17 // Jain Education For Persons & Private Use Only Alainelorary.org
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ podghATanaM no ghaTate, pApajanakatvAttathApi mahAdhUrtAnAM dhauryodghATane kathamapi doSo naiva lagati, pratyuta dharma evodeti, ityavadhArya nijasadanaM samAgatya rAjA zizye / punargatAyAM kSaNadAyAM prabhAta utthAya, tatra maThe sametya taM yoginamatyAgraheNa nimantrya tena satrA tatraikastambhabhavane samAgAdrAjA / tatrAgatya SaNNAM divyAM rasavatI bhojanasAmagrI paktumAdizadrAjJI kSitIzvaraH / teSAM bhojanAya ramyapradeze pRthaprathaka paJcAsanAni tAvanti jalabhRtanIrapAtrANi, tAvatIH sthAlIzca sthApayAzcakre / tataH kSitIndrastatra bhavane nizreNikA prayogeNA''rUDhaM yoginaM supayasA snapayitvA prathamAsane samupAvezyattadanu yoginaM rAjA''khyadevam-yogin ! yA te breyasI varttate sApi kSudhAparipIDitA''sIditi tAmabhojayitvA kathaM bhokSyase?, api ca tasyAM kSudAdhitAyAM / satyAM tvAM bhojayato mamApi patibhedajo doSo lagiSyati / ataH svajaTAtastAM striyaM prakAzya dvitIye'sminnAsane sthApaya ?, yataH sA mayA nija dRzai vA''loki, ato mAmetadviSaye mA vaJcaya?, jhaTiti tAM prakaTya bhojaya, etadevA'dhunA yuktaM manyasva / atyAgrahArikSatipateretadvacanamAkarNya yogyevaM mAnase dadhyau-haMho? yAM sUryo'pi draSTuM no zaknoti tAmeSa kathaGkAramapazyat / nUnamasau bhUjAnirnizi guptacaryAyAmitastataH paryaTan kadAcittAmadarzana, ataeva sAmprataM guptabhedamenaM rAjJA jJAtaM vazcayeyacedvaraM na syAditi vicintya maMkSu jaTAkalApatastAmAviSkRtya vidyayA ca prauDhAM vidhAya dvitIyAsane samupAvezayat / tatrAvasare tAmapyavak rAjAbhadre ! tvamapi nijaveNIsthitAyA laghuDimbikAyAH preyAMsaM jAraM prakaTaya ?, yataH svavallabhaM kSudhAturaM hitvottamAnAM janAnAM bhojanakaraNamanucitaM bhavati / tvAM bhajamAno yogyasau yathA yogAbhyAsasya jalAJjalimadAttathaiva jAraM sevamAnA tvamapi Jain Education M aconal For Personal & Private Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampaka caritram. mAlA // 18 // pAtivratyAya jlaanyjlimdithaaH| ataeva jAraprakaTane bhartuH kApi bhItistvayA naiva kAryA / yo doSo dvayostulyo'sti tatraiko dvitIyaM no dUSayatIti nyAyamatam / tathAca naiyAyikaHyatrobhayoH samo doSaH, parihAro'pi ttsmH| naikastatra niyoktavyastAgarthavicAraNe // 20 // vyAkhyA-yatrobhayoH samaH-samAno doSastatra parihAro'pi taddoSAvAraNamapi tayorubhayoH samAna eva bhavati, tatradvayormadhye tAdRgarthavicAraNe-tadoSaparihArAyaiko naiva niyoktavyaH, ubhayoH samatvAt / kiJcAtikAmuko yogyasau SaDbhilocanaistvAmaharnizaM gopAyati, tathApyahaM tadIyametadvRttaM yathA'jJAsiSam , tathaiva tAvakInamapi caritramatiguhyamahaM vemi, ata-eva bhayaM vrIDAM vA vihAya madvacanamAdRtya veNInyastaDimbikAsthaM jAraM bahiSkuru / itthaM | nRpAgraheNa bhItibhujjhitvA prathamaM DibbikAto'tihasvaM puruSaM prakaTya ? pazcAdvidyAyogena yathocitaM taM kRtvA tRtIya Asane | samupAvezayat / tadanantaraM rAjA rAjJImityAcakhyau-sundari ! tvamapi yoginIva madvacanaM matvA satvaraM svakIyaM jAraM prakAzaya ?, iti | rAjJa AdezamAkarNya manasi sAhasamAnIya sakopaM nigadituM lagnA-'svAmin ! kimahaM kulaTAsmi, yajAm seveya ?, IdRzamapogyaM kimAttha ?, ahaM satyamAlapAmi-yanme prANAdhAraH prANapriyastvamevAsi ko'pyanyo naivAsti / api ca mama rakSaNe vipadi vA zaraNabhUtastvamevAsi, kiJca, manmano'bhISTaphalapradAnAttvaM cintAmaNikalpo'si, matpoSaNAca jIvitavyamapi tvamevAsi / kimanyabigadAmi-kalpatarumiva sakalamanorathapUrayitAraM tvAM vimucya karIramuSTrIya puruSAntaraM kathaGkAramahaM svame'pi // 18 // Jain Education MIWILI For Personal & Private Use Only SONainelibrary.org
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ seveya, jAtvevaM naiva sambhavatIti tattvam / kizcAnyApi kulAGganA jAraM manasApi naiva bhajate, tarhi satkulajAtA mahIyasaste kulavadhUbhUtvA'haM puruSAntaraM seveyeti kadAcidapi naiva ghaTate / tasmAdvidvacchiromaNe! tava mukhAdIganRtA'sabhyavacanodgAraH kathaM niHsarIsarIti / tasyA IdRzaM vaca AkarNya rAjA manasi dadhyau-aho ! mahAdbhutametatkIdRzIyaM sAhasabhUmiH, mAmevA'nRtabhASiNaM prathayantI vilasantamapi doSamapalapati / haM ho ! strIcaritravedinAM mahatAM vacanamiyaM svIyaduzcaritraM jAnAnApi satyApayati / arthAt strIcaritratAyA durjeyatAmeva sarvathA vyanaktIyaM tathA tadvedinAM viduSAM bandhanamapi spaSTameva satyApayati / kIdRgasyA vaidagdhyaM sAhasazca vartate / mahadAzcaryametattathApyahaM kenopAyenainAM pratibodhya jAraM prakaTayiSyAmyeva, iti manasi nirdhArya tAmityAkhyadrAjA-ayi kAmini ! kadAcidapyahamanRtametanno jalpAmi, na vA'sabhyaM kamapi bhASe / yato'haGgante'hani prabhAtakAle'trAgato'haM tAtkAlikasuratacihnalakSitAM tvAmadrAkSam / yamanazca puruSamantarA naiva sambhAvyate / tasmAtpratyakSIkRtamarthaM mudhA kimapalapasi ?, ahaM satyameva vadAmi / tasmAdAtmopapatiM darzaya?, vRthA mAM mA pratAraya ?, mattazca taddarzane manAgapi bhayaM maakRthaaH| yatastvAM jAraM vA nAhaM haniSyAmi / svayameva cettaM darzayiSyasyadhunA tarhi yuvayorlezato'pi matto bhItirno bhaviSyati / anyathA vidyayAhaM prakaTIkariSyAmi ced yuvAmasaMzayaM nihaniSyAmyeveti satyaM vidAGkarotu bhvtii|| iti nRpoktimAkarNya bhayapavanavidhvastagADhakauTilyameghamAlArAjJI gaganavatsuprasannAsatI vacanalakSaNatArAgaNamuddyotayitumalagat-sarvasaha ! svAmin ! AvayorugrataramasahanIyamapi mantuM kSamasva, kriyatAM ca nigaditA vAk satyA, arthAt-'yatpra P Jan Educa For Persons & Private Use Only ww.jainelibrary.org
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakamAlA // 19 // tijJAtavAn mahIyAn bhavAn yuvAM naiva haniSyAmIti' tadavazyamastu satyameveti nigadya tatkAlameva saGketaM tasmai sArthavAhAyalA dattavatI / sopi jhaTityeva tatra prakaTIbhUya rAjAnaM vilokya sAgaro'gastimunimiva vitatrAsa / tatrAvasare vyAhikazItajvarajAtA'tivepathumiva sarvAGge kampraM dadhAnaM tamAlokya rAjA nyagAdIt-are ! mAbhaiSIH, tavAparAdhaM purA'hamakSamipi / tadA sArthavAho manasi dhairyamApadya prathamaM rAjAnaM namazcakre / tadanu harSAmbudhau nimagnatAmupanItaH sagadgagirA kSoNIzaM nigaditumArebhe-prabho ! mayA durAcAriziromaNinA yadIdRzamakAryamakAri tarhi sajjanaziromaNinA tvayA prabhuNA tatkSantavyameva, yataH-'pratikartumazaktasya loke kSamaNaM bhavatyeva tatra kizcitram ?, yo hi tatpratikriyAGkartumarhati, sa yadi kasyacidajJasya mahAntamapi mantuM saheta, tarhi tatsamo kSamI nAnyaH ko'pi / anyaH kSitipatistu mantumantarApi kravyAda iva lokAn kRtAntA'tithIn vidhatte / bhavAMstu-asahanIye'pyaparAdhe kSamAsAgara iva mAM lezato'pi nA'pIDayat / tasmAdyasyA'lpIyasI zaktirbhavati saeva vRzcika ivA'nyaM pIDayati / IdRzA durjanA yamunAsodarAkArAH pRthivyAM bhUyAMsaH santi, parantu phaNirAja ivA'tulasakalazaktimAn kRtAgasyapi jane krodhalezamapyakurvan bhavAdRzastu virala eva sambhavati / ayamabhiprAya:-zeSo yathA bahuzaktimAna bhUtvA kSamAM-pRthvIM dharate, tatrasthA lokA asahanIyAnapyaparAdhAn kurvate, tAnapi sahate, kadApi dhRtAM pRthvIM naiva jahAti / tathaiva ye rAjAnaH kSamA zAnti dadhate, prajAzca pAlayanti, te tu kRtAgasAmajJAnAmupari krodhamapahAya prasAdameva darzayanti / kiJca, sarvavidAM zaktimatAM kSamaiva sarvasvaM bhavati, ataste mahAtmAnaH kSamAkAle teSAM doSAnazeSAn vismarantyeva / yadyapi jagati zaktimatAM kSamA kutrApi na dRzyate, tathApi tvayi zaktizAlinyapi yadanupamA sahanazIlatA vidyate aa||19|| JainEducatio n al For Persona & Private Use Only lainerary.org
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatprazaMsanIyamevA'sti / iyaM jagatI tvAdRze kSamAkAriNi puruSaratne satyeva 'ratnagarbhA' ityucyate / tAmanvarthA tvameva kuruSe, nA'nyaH ko'pIti satyaM manyAmahe / itthaM cAturyeNa jalpantaM sArthavAhaM rAjA turyAsane samupAvezayat , tataH kApaTyaparipuSTatAM nItAM tAM svakIyAM rAjJI paJcamAsane samupAvezitavAn / tadanu rAjA svayameva tAn paJcApi sarasaM bhojyaM bhojayitvA svayamabhuta / tatastaM yoginaM satkArapUrvakaM visasarja, sArthavAhazcAntike samasthApayata hArdikapremA'mRtarasanirbhareNa / shriisaudhrmbRhttpaakhybhuvnkhyaataa'cchgcchaadhip-shriiraajendrjgjjyissnnucrnnaambhojdvyaantesdaa| etasmin racite yatIndramuninA gadyaprabandhe dvitIyaH zrIcampakamAlikIyacarite prastAva esso'nghH||1|| atha tRtIyaH prastAvaH prArabhyate athottamottamacchavI rAjA sarvAGgakamanIyasya tasya sArthavAhasya pratyaGgopAGgaM snigdhayA dRzA paripazyan sauvarNikAcampakamAlAmiva sArthavAhamUnisthitAJcampakamAlAmamlAnAmapUrvAmadrAkSIt / tAmAlokya manasyudbhUta mahAzcaryo rAjA tamaprAkSItsArtheza ! madaGgasaGgAtkusumasragacirAdeva mlAyati, bhavanmUrdhanyeyaM kusumamAlA kathaGkAramamlAnA lakSyate, kimiyaM devArpitA yanno mlAyatIti satyaM nigada / ityAzcaryavahaM kSitipatervacaH zrutvA sArthavAho rAjAnamavocata-prabho! yadahaM tatkAraNaM nigadAmi, Jan Educa For Persons & Private Use Only Tainelibrary.org
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampaka mAlA // 20 // REASACARRASSACREAK tadavitathameva jJAtavyamalIkaM mA vediiH| mama mUrdhani sthiteyaM mAlA matpatnyA akhaNDazIlaprabhAvAdeva na jAtvapi mlAnimAvahate / punarAha rAjA-zreSThin ! sampratikAle strINAmakhaNDaM zIlaM zazaviSANavadeva pratibhAti, mayA tu kAcidapyakhaNDitazIlA kAminI naivA''loki, tarhi kathametatsatyaM manyAmahe ? / ' sArthavAha uvAca-svAmin ! zrUyatAmetadAmUlataH aGgadeze sAkSAcchIsadanamiva sarvarddhizAlinI campA nAmnI nagarI mahIyasI cAcakIti / tatra kuberopamo dhannAbhidhAnaH zreSThayabhUt / tasya dhanakeli nAmA putro'smyaham / so'haM bAlacandramAH pratighasraM varddhamAno bhavan kalayA paripUrNIbhavaMzca yathA sAgaramAhAdayate tathA kramazaH pratyahaM navanavAH kalA gRhNan , zaizavaM tyajan, sallAvaNyapIyUSaiH pUrNIbhavan , tAruNyenollasaMzca nijakulodadhiM praidhayitumalagam / itazca kauzAmbyAM puyA~ vimalavAhamahebhyasya sAkSAllakSmIriva rukmiNI nAmnI tanayA''sIt / pitrA ca mahatAmahena tasyAH pANipIDanaM mayA'kAri / tatastAM prANato'pyadhikapriyAM svasadanamanaiSamaham / tato'haM tayA sAkaM nirbhAgyaprANidurApamanupamaM bhoga bhoktumalagam / athaikadA prastAva paNDitoktaM nItivAkyamahamazrauSam / tathAhi-yaH khalu | piturlakSmI bhuMkte sa pumAnmahApApIyAn devadArutarurikha pituH sukhAya naivArhati / yaduktam janakArjitA vibhUtirbhaganIti sunItivedibhiH sdbhiH| satpAtra eva yojyA, natu bhogyA yauvanAbhimukhaiH // 21 // vyAkhyA-janakena pitrArjitopArjitA vibhUtiraizvaryaM bhaginI svaseti sunItivedibhiH sannyAyajJaiH sadbhirmahAjanairniga // 20 // For Personal & Private Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ RECALCCARRORSCIRCRA ditAsti, ata eveyaM bhaginIrUpA vibhUtiH satpAtre yogyatame puMsyeva yojyA pradeyA, yauvanAbhimukhaistaruNaiH puMbhiH khayaM, natu-naiva svayaM bhogyA jAtvapIti bhAvaH / anyaccastanyaM manmanavacanaM, caaplmphetuhaasymtrptaam|shishurevaahti pAMzukrIDAM bhuktiJca pitRlakSmyAH / 22 / ___vyAkhyA-loke hi stanyaM-stanyadugdhapAnaM, manmanavacanaM yAdRzatAdRzajalpanam , cApalam-capalatAm , apahetuhAsyam= akAraNahasanam , apatrapatAm-lajjArAhityam , pAMzukrIDAM-dhUlIramaNam , pituryA lakSmIbhaginI tasyA bhukti-bhogazca zizurajJa evArhati kartumiti zeSaH, naivetaraH ko'pIti / iti nItivAkyamAkarNya jalamArgeNa dravyopArjanAya yiyAsuM mAM kadAcijalAdupadravaH sUnorme syAditi zaGkayA pitA nyaSedhIt / tato'haM vividhavikreyavastUni vRSabhopari kRtvA sthalenaiva vyApartuM dezAntaramagAm / tatra gatvA tAni vikrIyA'cintitaM lAbhamalapsi, tadanu taddezIyanAnAjAtIyakrItavastujAtabhRtalakSavRSabhAn nijagRhamAnIya nijapitaraM samatUtuSam / itthaM deze videze ca paunaH punyena vyApatu gamAgamau kurvannahamaparimitAM lakSmImupArjitavAn / tadA madIyavRSabhayUthakhurakSuNNA dhUlIpaTalotkSepArSartubhinnakAle gaganamandhIkRtaM vilokamAnA dine'pi sUryamapazyantaH khamanavarataM meghA''cchAditamiva jAnAnAH sarve lokA mAM gaganadhUliriti vakttuM lagnAstataH prabhRti sarvatrAhaM gaganadhUli nAmnaiva prakhyAtimagamam / tatrAvasare campAnagaryA kAcidekA sakalakAminIjanamUrdhanyA rUpalAvaNyA'varNyasaundaryasadanaM kAmapatAkA nAmnIrUpAjIvA nyavAtsIt / athaikadA gavAkSe sukhAsInA sA vezyA tenaiva pathA gacchato me manaH sahasaivA'pahRtavatI / yA khalu munInAmapi susthiraM Jain Educatio onal For Personal & Private Use Only Maharjainelibrary.org
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritrama. bhIcampaka mAlA // 21 // manacAlayitumuvaMzIva loke prathitAsti, mAmakaJcetaH kuTilakaTAkSAdipAtena kSaNAjahe tatra kimAzcaryam , tato'haM zarIrasadane sthitaM manovittamamUlyamapi tayA coritamAlokya nindanIyametaditi jAnannapi tadanurAgAdhikyAttAM preyasImakaravam / tadanu yathA balIvardo gAmanugacchati tathAhaM tatpremarajjusamAkRSTastasyA antikamayAsipam / tatrAvasare paGkajA''sInA lakSmIryathA nijA'sImatanuzriyA dazadizo vidyotayate, tathA sApi kAmapatAkA manoramasvIyasaudhAntaHsiMhAsanoparisukhAsInA nijaniravadyA'zeSagAtracchavizriyA dazadizaH prakAzayantI, sarvAGge ratnAbharaNAni mano-10 harANi dhArayantI, tribhuvanayuvajanamanovijetuM ratipateH sAkSAdasvamiva bhAsamAnA, menakA-rambhAdinilimpAGganA api tanutviSA hepayantI, zirISapuSpAdadhikatarapezalAGgI, taDidgauravarNA, sutAruNyapUrNA, nijAgaNyapuNyalAvaNyayogAdAsIkRtanRpendrAdizrImajjanA, madirAvadunmAdakArivimbAdharoSThI, daladaravindadalAyatAkSI, mayA''loki / athA'zeSavezyAzreyasI sApi sarasayuvazrImaJjanena saha prItiM kAmayamAnA tAdRzamanurAgiNaM mAmavalokya smaramukhI kaTAkSayantI nijAsanAdutthAya kuDmalIkRtapANipallavA jalpitumArabhata-sundara ! atrA''gaccha, mayi dAsyAM kRpAdRSTivRSTiGkaru, nijavAJchitaM kathaya ?, yacikIpasi tadvidhehi, mAmakaM yauvanaM tavAdhInameveti satyaM jAnIhi / rAjan ! tasyA itthaM vacanaracanA AkarNya tadIyaguNagaNAgaNyatAruNyarUpalAvaNyamohito'hamapi tasyAH sadane nyavAtsam / rambhAdivezyayA satrA devateva tayA sAkamanArataM krIDituM lagnazca / pratidinaJca yAvanti dhanAni sA'cIkamata, tAvanti pitrArpitAni dhanAni tasyai dAtumalagam , itthaM dvAdazavarSANi mama tatra vyatItAni / athaikadA dhanajighRkSayA // 21 // Jain Education 7 1 For Personal & Private Use Only Awainelibrary.org
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ svadAsI matpituH pArzvamapreSItparantu kRpaNAlayAd bhikSukamiva dhanaM vinA pratyAgatAM dAsImudIkSya mativikalArthamAtralolupA I sA vezyA mAmityavocata-aye pAmara ! tvamadhunA nirdhanatAM yAto'si, ataevA'taHparaM madIyabhogAzAM jahIhi, mama vAsaM tyaja, nijAlayaM braja / yataH mAdRzAM sadane nirdhanA naiva sthAtumarhanti kSaNamapi / yAH khalu rUpAjIvAH santi tAH samastAH sadhanAnAmaudAryazIlAnAM puMsAmeva vazyAstiSThanti jAtvapi tvAdRzAn raGkAn naiva kAmayante, iti sarve jAnanti / nirdhanatAgatavati tvayi mama prema kathaGkAramataHparaM jAyeta ?, nirdhanapuruSaM tu sakhA'pi vairIva pazyati / tatra hetuH-jalahInaM kamalavanaM padmabandhurbhUtvApi sahasrAMzuH kiM na zoSayati ?, apitu zoSayatyeva / kiJca kalAvantamapi zriyojjhitaM pumAMsaM matimanto janAH kadApi norarIkurvate, kintu kSINacandraM daivajJA iva tyajantyeva / ataH ito yAhi, mayi cirAdyathA''sIdanurAgastathAgre cikIrSasi ceddhanAnyupAyaM satvaraM punaratrA''yAhi, naanythaa| itthaM dhanamAtralolupAyAstasyAH kadvacaH saMzrutyA'hamityazocamhaMho ! nUnameSA dhanamAtraM kAmayate, dAkSiNyato manAgapi naiva trapate, yasmAdiyaM cireNa kRtAnurAgiNaM dattabhUridhanamapi mAmevaM jalpantI samujjhati / yA khalu dhanalobhAtkuSThinamapi madanamiva manyamAnA pariSevate, tasyAmarthamAtrasArAyAM tathyanu- rAgaH kutaH sambhavet ?, na kadAcidapi / tathA coktamjAtyandhAya ca durmukhAya ca jarAjIrNAkhilAGgAya ca, grAmINAya ca duSkulAyaca galatkuSThAbhibhUtAya c|| yacchantISu manoharaM nijavapurlakSmIlavazraddhayA, paNyastrISu vivekakalpalatikA zastrISu rajyeta kaH ? // 23 // mAmAyarAmAya Jain Education Triternational For Personal & Private Use Only wwwjainelibrary.org
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakamAlA // 22 // vyAkhyA-jAtyandhAya-janmAndhAya, durmukhAya-kurUpAya, jarayA vArdhakyena jIrNAni zithilIbhUtAnyakhilAGgAni yasya tasmai balarahitAya, grAmINAya-cAturyAdiguNavihInagrAmyajanAya, duSkulAya-nIcaistamakulajAya, galatA kSaratA kuSTharogeNAbhibhUtAya paripIDitAya, itthaMbhUtAya puMse'pi lakSmIlavasya stokadhanasya zraddhayA-lipsayA manoharaM nijavapuH svazarIraM yacchantISu-dadAnAsu viveka eva kalpalatikA kalpavallI tasyAH zastrISu-kartarISu paNyastrISu vezyAsu kaH pumAn rajyeta rAgaM vibhRyAt , na ko'pIti bhaavH| / iti manasi vimRzya svIyavasanA''bharaNAni sahasaivA''dAya kiJciddInamanAbhavaMstadAlayAdahaM niragaccham / bahudhA khidyamAnaH prasvedavinduvibhUSitagAtraH pathivrajana pratipadaM skhalaJchIghramahaM svasadanamAgAm / tatra cAraNyamiva zUnyaM naSTA'zeSabhavanaM sthalamAtramavaziSTamAlokya locanAbhyAmazrudhArAM moktuM lagnaH / tadAnIM vezyApamAnaduHkhAgnidagdhopari nijasadanadhanaparijanAI dikSayodbhUtA'sahanIyaM duHkhaM vraNopari sphoTakamiva mamAdhyajAyata / tadAnIM me yadabhU duHkhamavAcyaM tat khalu paramAtmaiva jAnAti / tadanu kathamapi svAsthyamavApya pArzvavartilokAnapRccham-yanme mAtApitarau va gatau ?, gRhAzca mamAtrA''san , te kathamatra WI no dRzyante ?, tathA mAmikA patnI kA'gAt 1. lokA avocan-bho Arya ! tvAM vezyAsaktaM viditvA putradhanaviyogenAtyantaM duHkhamanubhUya ca tava mAtApitarau mRtau / yato hi 'loke putraviraha eva duHsahaM duHkhamarpayati tarhi dhanaputrayorubhayorviyoge tAdRzI dazA jAyeta, tatra kimAzcaryam ?, kA tadanu tvatpatnI ' yanme bhartA vezyAsaktastadgRhe nivasati, gRhakRtyadakSAmapi mAM gRhAn lakSmIJcopekSate, kadApi sadane // 22 // Jain Education intona For Personal & Private Use Only aniaw.jainelibrary.org
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAyAti, zvazrUzvazurau ca me mRtyumadhijagmatuH, ataeva bhartari satyapi tena vinA mamaikAkinyA atra vAso na yujyate ?, samprati pitrAlaya eva duHkhinyA mama nivAsaH zreyAniti' nizcityA'vaziSTA''bharaNavasanAdikamAdAya krandantI, naSTaprAyamAlayamidaM jalAJjalimarpayantIva, yUyamasmadetatsadanaM nipatitaM rakSateti nijasambandhivarga sAdaraM muhurmuhurbodhayantI kaJcanaikaM bhRtya sArdhaM nItvA kauzAmbyA nijatAtasadanamagAditi tava pitroH patnyAzca vArtA jAnIhi / vayasya ! bhavitavyaM balavadasti, ye khalvatra mahIyAMso narottamA nalarAmAdayo jajJire te'pi tadarIkartumalaM naiva bbhuuvaaNsH| tathA coktam| netA yasya bRhaspatiH praharaNaM vajaM surAH sainikAH, svargo durgamanigrahaH kila harerairAvato vaarnnH| / ityaizvaryabalAnvito'pi balibhirbhagnaH paraiH sagare, tadvyaktaM varameva devazaraNaM dhidhigvRthA pauruSam // 24 // ___vyAkhyA-yasya harerindrasya bRhaspatirvAgIzo netA-nAyako mantrayitA, vajra praharaNamastram , surAH sainikAH senAH, anigrahaH parairapyadhigantumazakyaH, svargo durgam , airAvatastannAmA vAraNo vAhanam, itIdRzaizvaryabalAnvito'pi sa haririndro balibhirbalavadbhiH paraiH zatrubhiH saGgare-saMgrAme bhagnaH parAjitaH, tasmAdevazaraNaM-bhAgya-bhavitavyameva zaraNaM varaM zreSThamiti vyaktaM sphuTam , vRthA kriyamANaM pauruSamudyama dhira dhigastu / tathA camajjatvambhasi yAtu meruzikharaM zatru jayatvAhave, vANijyaM kRSisevanAdisakalAH puNyAH kalAH shiksstu| AkAzaM vipulaM prayAtu khagavatkRtvA prayatnaM paraM, nAbhAvyaM bhavatIha karmavazato bhAvyasya nAzaH kutH||25|| Jain Education For Personal & Private Use Only Mainelibrary.org
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakamAlA // 23 // vyAkhyA-iha saMsAre kazcidambhasijale majatu, meroH zikharamupariSTAd yAtu tatra gatvA tiSThatu vA, Ave=raNe zatru jayatu, vANijya vyApAra vA puNyAH pavitrAH kRSisevanAdikAH sakalAH kalAH zikSatu samabhyasyatu, athavA paramanyaM zreSThaM vA prayatnamudyogaM kRtvA khagavat=pakSIva vipulamativistIrNamAkAzaM prayAtu, kintu karmavazata: karmayogAd yadabhAvyaM tannaiva bhavati, yacca bhAvyaM tadanyathA nobhavati bhavatyeva, yato bhAvyasya bhavitavyatAyAH nAzaH kutaH kathamapi naiva jAyate, iti tattvam / | svAmin ! itthaM gRhAsannavartilokAnAmAsvataH pitrottiA nizamyA'gadanIyamananubhUtameva duHkhamabhUt , tadA'hamazocamhanta ! mAtApitrorIdRgduHkhadAtAraM, vyasanA''saktyA samudbhutaprabhUtaduHkhasadanaM, candrAvadAtamapi nijakulaM mAlinyaM nayantaM mAM dhigastu / haho ! mahati satkule samutpadyAhamIdRzaM nIcaistamaM vyasanamaseviSi, ato mAM dhira dhigastu, yato mayA kulakalakinA pUrvArjitamapi vittaM mahattvaJca vyanAzi / yathA vyomni navodito nabhomaNistamaHstomaM nirasya suSamAM dadhAti, tathA kiyantaH santaH putrA duHkhalakSaNaM dhvAntanicayamavadhUya nijavaMzA''kAzaM bhRzamuddyotayante, yAvajIvaM nirmalIbhUya zobhante ca / nisargato dedIpyamAne kule samudbhuto'hamivA'paraH ko'pi kulAGgArakalpaH piturnAmadhAmarakSaNA'sakto naivAsti / yadahaM pitro| maraNamapi nA'vediSaM vezyAsaktacittatvAt / ato me vivekaM gADhasnehaM dAkSiNyaM vinayazca dhigastu dhigastu / haho! vyasanIbhUya pUrvasaJcitA'zeSadhanavinAzI pitroratiklazotpAdI sujanavarge kathaGkAramAtmamukhaM darzayiSyAmIti / athavedAnIM yadabhUttasya zokenA'lam , yataH ' zoko hi matimatAmapi matiM vinAzayati tena hi pazcAtkSayaH samutpadyate, tasminnutpanne kramazaH kSINaM bhavadidaM // 23 // Jain EducationMahebional For Personal & Private Use Only Mw.jainelibrary.org
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ zarIrameva nazyati / ' ataeva bAlizeneva mayA tadartha naiva zocanIyam / kintu lakSmIlAbhanidAnaM vyApAraH ko'pi karttavyaH / yato dravyavatAmitare sakalA apyanAyAsena sidhyanti manorathAH / sati ca dravye punarapi mahattvAdikaM svayameva bhaviSyati / ' uktaJca nItizAstre yasyAsti vittaM sa naraH kulInaH, sa paNDitaH sa zrutavAn guNajJaH / sa eva vaktA sa ca darzanIyaH. sarve guNAH kAJcanamAzrayante // 26 // vyAkhyA-iha saMsAre yasya puso vittaM dhanamasti vidyate sa naraH kulahIno'pi kulInaH satkulavAn manyate, sa dhanavAn mUryo'pi paNDitaH vidvAn kathyate, sa zrutavAn zAstrajJaH, matihIno'pi matimAn nigadyate, sa guNajJaH guNAnajAnanapi guNagrAhItyucyate, saeva vaktA, darzanIyaH draSTuM yogyo jAyate, kimadhikaJjalpAmi sarve guNAH kAJcanaM svarNamAzrayante tamevAzritya vartante / / ___yathA khalu bIjamantarA'Gkarotpattirna sambhavati, tathA'rthamantarA kazcid vyApAro mayA kartuM naiva pAryate / mUlaM vinA yad vyApriyate pareSAM sevanAdikaM tattu paratantratvAdduHkhanidAnamevAsti, nA'haM tathA cikIrasmi, mamedAnImanyaH kazcidapi dhanaM no dadiSyate, zvazurapArthAdeva milituM sambhAvyate ?, nUnameva nijaputrIsnehAnmAmakImimAM duravasthAmAlokya samudbhUtA'dabhraduHkhapracayo dAsyatyeva vyApartuM dhanAni / yadyapi matimanto lokA zvazuraM jAtvapi dhanaM naiva yAcante, tadyAcanasyA'vahelanahetu Jan Education intematon For Persona & Private Use Only Mirainelibrary.org
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritram bhIcampaka mAlA // 24 // tvAt / tathApIdAnImupAyAntarA'satvAdanucitamapi tadvidhAtavyameva / tadAha akAryamapyAcaraNIyameva, dhanaivihInairadhikaM cikIbhiH / trailokyanAtho'pi bAla yayAce, kRtvA tanuM kharvatarAM hi viSNuH // 27 // vyAkhyA-adhika mahattvaM cikIrbhiH kartumicchabhiH puMbhirdhanairathaivihInairakAryamanucitamapyAcaraNIyameva karttavyameva / yataH trailokyanAtho viSNurapi tribhuvanAdhipatyecchayA kharvatarAMnIcaistarAM tanu-zarIraM kRtvA baliM yayAce yAcitavAn / ataeva nijasvImilanavyAjena tatra gatvA zvazurAddhanamadhigatya striyamatrAnIya vyApAra karavANi cedaramityavadhArya prathama patnImAnIya gRhadurdazAmapanIya pazcAlakSmyupArjanena dAridrathamapahAryamiti nizcitya zarIramAtrasahAyazcaraNamAtravAhanaH, prayANo dbhUtaprabhUtaprasvedalamadhUlipaTalaviliptA'zeSagAtrastathA'saMyatA'tivikIrNamUrdhajacchatrastarupatrabhojanapAtro'hamanukrameNa mahatA kaSTena kauzAmbImAsAdya zvazurAlayamAgAm , kintu raGkocitaveSadhAritvAttatra kepi mAM naiva lkssitvntH| nayetAvadeva, kintu dvAri-| gataM mAmantaH pravezAya pratihArI raGkamiva niSiSedha / rAjan ! kinte nigadAmi ?, tatrAvasare durdaivaH kiGkarttavyatAmUDho'haM bhikSuveSadhArIbhRya taiH sahAntaH prAvizam / tadAnIM sarvebhyo bhikSAM dadAnA matpatnI me'pi bhikSAM dattavatI, kintu bhartA'yamiti na jAnAti sma / cirAdarzanAdrakocitaveSAcca bhikSumadhyagataM mAM naiva pratyajAnIta yadA matpatnI, tadA'hamAtmaparicayamasyai dadyAmiti yAvadacchaM tAvad bhRkuTyA vilakSaNamukha // 24 // Jain Education For Personal & Private Use Only P lainelibrary.org
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAradapUrNacandrA sA mAmevamavocata - bhikSo ! labdhAyAM bhikSAyAM tvamatra ciraM kathaGkAraM tiSThasi kiM cikIrSasi 1, kiM vilokase vA ?, svasthAnaM yAhi 1, iti taduktimAkarNya tadgRhAnnirgatya kvacidAsanna bAhyapradeze samupavizya manasi khedamadhigacchannatiduHkhitamanA vyacintayam - hanta ! kIdRzaM me prArabdhamradait, yadahaM sarvatra tiraskRto bhavannatrApi matpatnyA'pi jJAnAdajJAnAdvA hatabhAgyatayA'pamAnito babhUvAn / aho ! kIdRzI karmaNo gahanAgatiH, yadA puMsAM bhAgyaM jAgRtaM vilasati, tadA vipakSo'pi sammanute sarvatraiva sukhamanubhavati / tadvyatyaye tu-hito'pyahitAyate, pade pade duHkhameva bhuGkte / yataH -- ' tribhuvanajiSNo rAvaNasya vilasati zubhAvahe prArabdhe sarve'pi devAH sevAyAmatiSThan, tasyaiva yadA punarazubhA dazA samait, tadA nirbhAgyaM dazagrIvaM nijabandhurapi vibhISaNaH pratipakSIbhUya tatyAjaiva / ' ataevA'dhunA mayA kimAcaraNIyam 1, atraiva katiciddinAni stheyamathavA svasadane gantavyam 1, athavA strIlakSmyAvubhe vinA gRhaGgatvApi kiGkariSyAmi ?, tasmAllakSmIstriyorubhayormadhyAdekasyAmapi maddhastagatAyAM satyAmeva mayA svagRhamprati gantavyamanyathA dezAntara eva nivasanaM zreyaskaram / yataH - - ' autsukyAtkAryANi na sidhyanti, apitu nazyanti / ' yadAha yazodhigantuM sukhalipsayA vA, manuSyasaMkhyAmativarttituM vA / nirutsukAnAmabhiyogabhAjAM samutsukevAGkamupaiti siddhiH // 28 // vyAkhyA - ye khalu mahattaraM yazaH = kIrttimadhigantumuzanti, sarvAdhikaM sukhaM vA lipsanti - labdhuM vAJchanti, manuSyasaM For Personal & Private Use Only ainelibrary.org
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ * zrIcampakamAlA * // 25 // khyAmativarttituM yatkenApi nA'kAri janmavatA tatkartumicchanti, teSAM nirutsukAnAM gRhaputrAdyutsukatA hitvA tadudyoginAM tatsiddhaye prayatamAnAnAM puMsAmata samutsukeva-samautsukyAdiva tatsiddhirupaiti, anAyAsena sidhyatIti bhAvaH / iti hetorahamatraiva tiSThAni, kadApi mAmabhijJAsyati cedabhISTaM setsyati / yataH sA me patnI mAM cirAnnA'pazyadataH kramazazcirAdeva lakSituM zaknuyAt / cirAdadRSTamAtmIyamapi janaM jhaTiti pratyabhijJAtuM ko'pi naivArhati / paricito'pi janazciraM vismRtazcedaraM smRtipathaM naivA''rohati / itthamanekavidhacintAsAgare nimagnasya vidhiprAtikUlyayogAdrakocitadazAmApannasya me dinAvasAnamadhyajAyata / tanmanye jagaccakSurapi madIyaM duHkhamAlokamAnaH prAtarudayamadhigacchAmi, sAyampunarastamupaimIti hetoH karmagatiM bhuGkSava, manAgapi mAzocIriti mAmAzvAsayanniva caramAcalamArUDhavAniti / yAte ca sUryAste kAntAvirahajanyA'da-18 bhraklezabhiyA cakravAko'pi mayA satrA priyatamAviyogAdatiduHkhamanubhavannatitarAM cukroza / tatrAvasare vezyArAga ivA'sthiraH sandhyArAgaH sarvatrA pusphurat / kintvahamiva kamalAkaro vicchAyatAmayAsIt / mama duHkhamiva timiranikaraH sarvatra prasasAra / mAmAlokya madvipakSA iva kairavakulaM samudite nizAkare nitarAmahRSyat / kiJca nivAritA'zeSasAravyApAralokasaJcArA triyAmApi mAmikA durdazeva niHzrIkA tasthau / udayamadhigacchanmAmakamazubhakarmeva pApIyasAmAhlAdakara tamasaH parisphuraNaM jjnye| tadanu naizike prathame prahare'pagate dvAri kapATaM pidhAyArgalaM datvA dvArapAlaH svasthamanAH suSvApa / kapATato bahirevAhamapi zayitavAn / kintu cintAturatvAnmanAgapi nidrA me nA''gatavatI / tato madhyarAtre mAmikA strI tatrAgatya dvArapAlamavak-Arya ! kimapyAvazyaka prayojanaM me'jani, atastatrAhaM jigamiSAmi, satvaraM dvAramudghATaya, yAvadahaM tataH parAvarte **%AERS RSS // 25 // in Education For Persons & Private Use Only Ljainelibrary.org
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAvad dattAgalaM maakRthaaH| tAvadapramattena tvayA jAgaritavyamasmin kArye ziro mA dhunIhi, iti nigadantyAM tasyAM pracaNDatAmupanIto dvArapAlastAmevamuvAca-idAnImanavasare rajanyAM va yiyAsasi ?, kiJca te kArya vartate tad hi ?, yataH-'etarhi taskarapramukhA eva pracaranti, kulInAstu sadanAntareva tiSTanti / ' ata idAnIM yaccikIrSasi tatprabhAte karaNIyamidAnIM parAvartasva / yadahaM nizIthasamayAdazeSarAtraM jAgarituM naiva zaknomIti taduktima...rNya nirastAtiduHkhitA, krandantI manasi samudbhutaprabhUtakrodhAgnijvAlAjaTilA, vicchAyavadanA svasthAnaM prtyaavrttt| tadAnIM vinidro'hamubhayoruktipratyuktI samAkarNya vyacintayam-haMho ! yA kAminI nirantaramardharAtre kvacidanyatra bahiryAti sA nUnaM vyabhicaratyeva, tasmAdeSA va yAti kimA-galA caratIti mayA yena kenopAyena vedanIyamityavadhArya svasthIbhUya kiJcidasvApsam / atha yAte ca prabhAte kamalena sahaiva praphu-17 llamanA utthAya gagane karmasAkSIva jagaJceSTitavilokanAya nijastriyAzceSTitavilokanAyA'mbaraM dhriyamANastatparo'bhavamahamapi / | svAmin ! tatrAvasare tatra bhavatAmarAtigaNa iva tamaHpaTalo nanAza / bhavadrAjye taskarA iva tArA api tirodadhire / tvayi samudite tvatsevakA iva samullasati divAmaNau rathAGganAmAnaH pakSiNo'titarAmprAmodanta / tAvakA vairiNa iva ghUkAH palAyiSata / nAtha ! tadAnIM tAvakInaM dhairyamiva kanakagirAvudayamadhigataM divAkaraM paNDitA upasthAtumArebhire / bhavataH sevakA | iva kamalavanAni nitarAM jahaSuH / asminnapi vAsare bhikSAyai tadgRhamAgAmaham / atha bhikSAM dadAnA sA me patnI mAmityapRcchat-bhikSo ! ko'si ?, kA ca te jAtiH ?, tadA'vocamaham-sundari ! vaNikkulajAtimavehi / tadAkarNya punaravocata sAbhobhadra ! tvaM me gRhasya dvArapAlo bubhUSasi ?, tadvacanaM kSudhAturasya bhojanamiva pipAsAkulasya zItalamatimiSTa pArIva bhRza Jain Education international For Personal & Private Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakamAlA marocata taccaritraM bubhutsave mahyam / tadanu taduktisvIkAre pUrvasmin rakSake naizikaroSAt kizcidUSaNaM piturane samAropya tadaiva pitrA taM dvArapAlaM pRthakkArayitvA tatsthAne mAM niyojitavatI / taddine sA svasamIhitasiddhaye yatheSTaM sarasaM mAmAzizat / * 'yasmAtsvArthasipAdhayiSayA loko hi gardabhamapi pitaraM jalpati / ato mAmapi sarasabhojanamadhuravacanAdinA vazyamakarot / rAtrau ca sakale loke supte sati sarvAbharaNavasanavimUSitA pramuditA madanAturA modakAdisarasabhojyapUrNasthAlaM karakamale dadhAnA sA madantikamAgatya samUce-bhadra! tvarayA dvAramudghATaya ?, ahamapi tUrNameva kapATamudghATitavAn / tadanu tadvacasA taddattasthAlamAdAya tayA satrA'hamacalam / atha sA svavAJchitajArasvarNakArasya haTTe samAgatya maddhastAttatsthAlaM gRhItvA mAmuktavatI-bhoH! yAhi, dvAraM rakSa, yAvadahamAgacchAmi tAvajAgRtenaiva tvayA sthAtavyam , tadA tasyA vizvAsotpAdanAya gRhAbhimukhaM brajitvA punarguptarItyA taccaritrAvalokanAya tatrAgatya tasthivAn / naizikAndhakArabAhulyAttatraiva cauravatsthitamapi mAM sA naiva vidAzcakAra / tatrAvasare tasyAH saGketena tadAgamanamavagatya sa jArastatrAgAttUrNameva kapATamunmucya kopAtizayena kampitagAtrastAmitthaM nigaditumArebhe-are ! kRtasaGketApi tvaM gatAyAM rajanyAM kathamatra nA''yAsIH 1, kinte ko'pyanyo balIyAMstaruNaH kAmukaH pumAnamilat ? , ahantu tava kRte zaGkaro'tidurdharaM kAlakUTamiva jAgaraNaM seve, tvantu 8! kenacibalIyasA sarasena yUnA kAmukena saha sukhena ramase ciraM nidrAsi ca / tasmAt-re pApiSThe! yAhi, yAhi, satvaramito'pa sara 1, pRSThaM darzaya ?, aho ! yena tAvakasnehadahanena samedhamAnena madaGgasadanaM bhasmasAncakre tenA'lamidAnIm , ityudIrya tasyAH ziraso vasanamAkRSya krudhA prajvalitena tena svarNakArajAreNA'ntaHpraviSTavyantareNeva bhAsamAnena capeTA'dAyi, tatprahAreNAti RSAXSASSACAMARAGAR kAmukaH pumAnamilata cira nidrAsi ca ! tasmAt-nAlamidAnIm , ityudIye tasyA // 26 // Jain Education a l For Personal & Private Use Only C ainelibrary.org
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIrNatarasUtragrathitaM badhUkAlikaM cUDAmaNiratnaM truTitvA'dhastAnyapatat , sA naiva viveda / parantUcchalattadratnaM mAmakacaraNA'dha: samAgAtajAne madbhAgyodayAdAkRSTazcintAmaNirevA''gAditi hetostacchiroratnamahaM yuktyA jagrAha / sA kulaTA ca svarNakArapAdayoH patitvaivamabhyarthayitumalagat-nAtha ! kopaJjahAhi, mayi prasIda, yathAsthitaM madvacaH samAkarNaya ?, nirAgasaM tvadekamanasaM mAM mudhA hantuM kathaGkAra pravarttase ?, gatarajanyAmAgantuM calitA dvArapAlena nyavAri, bahudhA prArthito'pi sa durdhIH kapATaM nevodaghATayata, purA sa madanukUla AsIt , idAnImeva daivAtprAtikUlyaM ninAya / vidhau pratikUle vidhAviva sadaivAnukUlo bhavanapi sa pumAn vaipakSyameva nItavAn / tenA'haM tatrAvasare jale kSiptA hastinIva vAgurAyAM patitA mRgIvA'vAcyaM dukhaM yadanvabhUvaM tadvipakSo'pi jAtvapi mA'nubhUditi / tasmAdeva doSAt prAtaHkAle kimapi tadIyaSaNaM pitaraM nigadya taM niSkAzya tatsthAne kazcidaparaM vaidezikamanukUlaM dvArapAlamakaravam / tata eva tvadarzanavirahAkulA'tyantaduHkhitA mahatA kaSTena divasaM nayantI madanAturA tvadantikamahamAgatavatI / prANapriya ! ataevA'naparAdhinI mAmurarIkuru ?, tiraskAraM mA kRthAH / yathA bhaktyArpitAnmodakAn prasannamanA gaNezo gRhNAti, tathA premNA''nItAnetAnmodakAn sarasAn gRhANa / mayi mA saMzayIthAH, yadahaM tvadanyaGkamapi khame'pi naiva kAmaye / tasmAtsaumyadRzA mAM vilokya punIhi ca, madIyaM duHkhaM darbhamiva chindhi, itthaM tasyAH sasnehaM vaco nizamya sa jAraH svarNakArastasyAM prasasAda / tadAnItaM modakaibhRtaM sthAlaM saharSamaGgIkRtya tAmavocatasundari ! ajJAnAnmayA tvayi yadakAri tiraskArAdi tatkSamasva / rAjan ! svastriyA etadAcaraNamAlokya manasi jAtavairAgyaH sakhedamahaM svasthAnampratyacAliSam / cintituM lagnazcaivam Jain Education in a For Personal & Private Use Only H Mainelibrary.org
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritram campakamAlA // 27 // re jIva ! yAmIhamAnastvamatrAyAto'si, sA tu dAsamakarot , jArazca niSevate / aho ! svapreyasI bhuJjAnaM jAraM nihantu zaktiM kimiti na bibharSi ?, tathA vidhAtuM klIbAyamAnamAtmAnaM kimiti no hiMsasi ?, re daiva ! mama pitrAdiparivAradhanagRhAdikaM vinAzya tajjanyamasahyaM kaSTaM darzayitvA kiM nA'tuSyaH ? yadadhunA nijastrIparAbhavajaM duHkhamado darzayasi ?, aho ! sadvaMzajA'pIyaM me strI kulaTA kathaGkAramajAyata ?, athavA yA khalu viSNunorvazI niramAyi sApi suranagare devAnAM vezyA kiM no jajJe ?, tahIyaM me patnI kulaTAjani tatra kimAzcaryam / haho mAmakenaiva doSeNa kulajAyA api striyAH kulaTAtvaM lakSmyA vinAzazcA'bhUt / yato'hamubhAvapyupekSya dvAdazavarSANi gaNikAmaseve, sarvo'pyayaM mamaiva dossH| athavA madviyuktAyA api striyA etadAcaraNaM no yujyate / yataH 'sUryavikAzinI kamalinI sUrye'staGgatavatyapi candramasaM jAtvapi naiva kAmayate / ' iyantu mayi jIvatyeva gatatrapA satI nirantaraM jAreNa saha ramate / eSA'munA jAreNaikenaiva nopabhujyate, kintvanekena puMsA sAkaM krIDatItyanumIyate / yata, 'yA kAminI bharimatikramya pareNa riMsAM vahate, sA khalvekena puMsA naiva tRpyati, kintu pratyahaM navanavena yUnA kAmukena sAkameva yabhitumIhate / ' ataevA'nAcAravArikulyA tulyeyaM strI sadvaMzajA kathamucyeta ? / yataH-' kulavadhvo hi sadAcArazAlinyaH zIlapAlinyo'vazyameva bhavanti / ' uktazca bhASAkavitAzena " khAna ru pAna vidhAna nidhAna, nimagna sadA sukhakI taranI meM; yauvana jora bhayo tau, kanta milyo nahiM cUka parI karanI meM / // 27 // Jain Education For Personal & Private Use Only kAjainelibrary.org
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ * ARROSIOSENSIUS rUpa kI rAzi prakAzita deha, nahIM tiya tA sama nirajaranI meM; to puni dhIraja dharma tajI nahiM, dhanya pravIna satI dharanI meM // 29 // " asyAntvekamapi kaulInyalakSaNaM nAsti / iti hetoranAryAyA asyA ataH paraM saGgamo zreyAn no bhAti / yena hetunA | durAcAriNI kAminI bhujaGgIca mRtyunidAnambhavati / yadyapyadhunA mAmaka eSa vRttAntastathA'syAzcaiSa vRttAntaH kasyApyagre laghutvahetutvAnnaiva vAcyaH / tathA mama duHkhasmRtikAraNabhUtA sthitirapyatra sAdhIyasI na bhavitumarhati, tathA vanagare'pyadhunA gamanaM me nitAntaduHkhasmArakatvAducitaM na pratibhAti, kintvayaiva daivAdyacUDAmaNiH prAptastameva vikrIya pAtheyaM sampAdya dezAntarameva gantavyam / itthaM nizcitya tatraivA'hamazayi / prage ca kvacidanyatra gatvA taM cUDAmaNiM samyagavalokyopalakSya cAhamityacintayam / aho ! epa eva cUDAmaNiH purA me mAturmUrdhanyazobhata, saivAyaM kulaparamparayA surakSito mayA'dyA'lambhi / bhramAdapyeSa putryai naivArpaNIyaH, kintu badhvA eva dAtavya iti pitroH zikSApi smRtipathamAyAti sma / tasmAd bhikSayodvignacetA durdazAmadhigato'hamenaM cUDAmaNi bhanajAnIti nizcityA'zrupUrNalocano yadA tamabhanajaM tadaiva tanmadhyAduttamAkSaramAlaikA patrikA niragAt / vissayopaviSTacetAH praphullanayano'haM jhaTityeva tAM lAtvA vAcayitvA cetyabodhi-'ahaM hi gRhAntare laghvyAM guptakoThayyAM vAmabhAge dInArANAM catasraH koTIratiSThipam ' iti paThitvA mahAsiddheH pAThasiddhamahAmantramivA'tyugraM vAGmanasoragocaramasImaM harSamalapsi / yadyapi tadAnIM tatra mamA''gamanaM mukhyatayA prathamaM klezA'tizayakAryabhUt tapasvina iva, parantUttarakAle niratizaya Jain Education For Personal & Private Use Only K hinelibrary.org
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritram. bhIcampaka mAlA // 28 // sukhadAyakameva babhUva / kizca 'putryA eSa cUDAmaNiH kadApi no deyaH, badhvA eva dAtavya iti' yA mAtApitroH paunaHpunyena zikSA''sIttasyA api tattvaM tadaivAbodhi / .. tadanu tacUDAmaNivikrayAjAtazaMbalo'haM mahatotsAhena campAnagarImprati cAlitavAn / krameNA'cirAdeva tatra puryAM svagRhamAgAm / tasyAmeva rajanyAM patrAntarlekhAnusAreNa manasi sAhasaM vidhAya pRthvI khanituM prAvarte, nirAlasyena khanaMzca samRdbhutaM svIyaM sukRtapuJjamiva tanidhimapapazyam / jijIviSumriyamANaH prANamiva locanAbhyAM vihIno nayanamiva tamAsAdya niravadhimAnandamadhyagaccham / atha tannidhAnA''kRSTalakSmIprabhAvAdacirAdviziSTAni sadanAni vasanAnyAbharaNAni ca cakrire / kimadhikaM 13 jalpAmi-tadAnIM devAlayamapi jayanti, zozubhyamAnAni ca me sadanAni babhUvuH / itthamanekaGgaganacumbisaptabhaumapaJcabhaumamanekavicitracitracitritaM surezabhavanopamaM sadanaM nAnAdAsadAsIgaNasusevitaM paramarddhikamatyujvalaM vihitavAn / anekamadasrAvigajAlI bahUnuttamAn sulakSaNAnazvAn rathAMzca cakrivAn / athaikadA mahAsvarUpairlekhakagaNaiH parivRtaH surarAja iva kiyadbhiH sula-13 kSaNaturaGgamArUDhaH parivArairanunIyamAnaH zvetamahAjavazAlituGgatamAzvopaviSTaH sevakavargaH zirasi dhriyamANAtiprauDhamayUrabarhacchatro madasrAvI gajarAjo madagandhalolupairguJjadbhiralikulairiva bandigaNaistoSTrayamAno mahAIsuratnajaTitasauvarNAbharaNairdivyAmbaraizca zozubhyamAnaH, zatazaH pattibhiranugamyamAnaH, parazriyaH suSamAM dadhAnaH, pathi ca nAnAvAdyADambarabadhirIkRtAmbaraH, kauzAmbyAM puryA kamalAyAH sadanaM zriyaH patirivA'haM svazurasadanamIyivAn / madAgamanamAkarNya mAmaka zyAlAdayaH sammukhamAgatAH kalpatarumamarA iva mAmadhikaM manyamAnA mahatotsavena puraM prAvezayan , evamajalpaMzca-AvRtta ! tvamAtmIyAnapyasAniyanti dinAni SAISOSAAMASAHISHOISIS // 28 // * Jain Educationala For Personal & Private Use Only Kalyainelibrary.org
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ ***ORRRREARS visamartha ?, tAvakametad darzanaM no nayanAni kaumudIva kathaGkAramiyadbhivaH zizirIcakre ?, jImUtaM kalApina iva tatra bhavantaM draSTumautsukyavanto vayamadya zrImantaM bhavantamAlokyA'mandAnandasAgare nimamA jajJimahe / iti taduktIH zrutvA'haM dadhyauaho ! sarvo'pyayaM satkArAdirmadIyo no jAyate, kintu lakSmyA eva / yasAtpurA raGkarUpeNA'trAgataM mAGkepi kimapi naiva papracchuH, na vA kepi paricitavantaH, kimadhikaM pratIhAro'pyantaHpravizantaM mAM nyavArayadeva / sampratyetAdRzaM satkAramete | vitanvanti / tadanu te sarve mahatA''dareNa nAnAvidhadivyasarasasvAdiSTapakvAnnAdi mAM bhojyaamaasuH| tataH zyAlavargaH sAkamanekavidhaM sarasaM sazleSamAlapana krIDitumArabdhavAn / yato hi--'dhImanto janAH zAstracarcayA kAvyanATakAdivinodena vA 8 kAlaGgamayatIti / ' taduktam| kAvyazAstravinodena, kAlo gacchati dhImatAm / vyasanena ca mUrkhANAM, nidrayA kalahena vA // 30 // 13 durAcAriNI manmanaso bahiSkRtAM tAM matpatnIM tvahaM dRzA nA'pazyam , yasmAllokAnAM mano'nusAriNyeva dRSTiH priptti| mano hi yatra rajyati tatraiva ruddhApi dRg yacchati, yatra mano viraktaM bhavati, tasmiMstu muktApi sA naiva yAti / vidyamAne ca rAge viziSTamapi rUpaM cakSuSoramRtAJjanasAmyaM jAyate, anyathA tadeva lavaNAJjanamithodvegakAryeva jAyate / nizAyA AdyayAme gate sati susajjitAyAM zayyAyAM nidrayA nimIlitaprAyalocano'haM yAvatsuSupsAmi tAvadantarviraktA bahiranuraktAsuvasanA parihitasarvAbharaNA samAgatya sAmarSasya me caraNau parimardituM lagnA / tadA'haM jAgRta iva bhavaMstAmapRccham -' tvaGkAsi ?, kimidaM kuruSe ?' tayoktam-'ahante patnI, tvadIyacaraNakamalayobhaktikarve / ' punarahamavAdiSam-sundari ! tvayedaM sAdhu nA'kAri, yatsvapnaM Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only A jainelibrary.org
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ pIcampakamAlA // 29 // vilokamAnaM mAmajAgarIH ? ' tadA tayoktam-prANanAtha ! tvamadhunA yaM svapnamapazyastaM mAmapi hi ? yadahaM te prANapriyA caritram 'smi, mattaste'vAcyaM kimapi nAsti / ' tadAhaM nyagadam-yadyevamasti tarhi sAvadhAnatayA''karNaya ? - ahaM hi tava sadmani dvArapAlo'bhUvam , tvazca modakaiH pUrNa sthAlaM mayotpATayAmAsitha, tadanu tvatpRSThe'hamapi tatsthAlamAdAya cacAla, tato yatra te jArastiSThati tasya svarNakArasya have tvamagAH, tatra gatvA tvaM mAM nyavIvRtaH proktavatI ca yAvadAgacchAmi tAvajAgaritena tvayA sthAtavyamiti, tadanu sa svarNakAro mahatA krudhA-are ! gatarAtrau saGketaM kRtvA punastvamatra kathaGkAraM nA''gatavatItyAkhyAya te capeTAmadAt , tadIyacapeTA tADitA te ziraso'dhastAtpatitazcUDAmaNiM yAvadahamagrahISi tAvadeva tvaM mAmajAgarIH, iti / " - dRSTArdhasvapna Ayatau mahAlAbhakArIti pratibhAti / tasmAnmadhye yattvaM jAgarayAJcakartha tadazobhanamajAyata / maheAlurahaM svamavyAjena tatsarva sUcitavAn / sA'pyabodhi yanmadIyaM duzcaritraM sarvamayaM vettIti marmavedhimadIyavAkyA'titIkSNabANavidIhRdayA lajAbhItimApannA tatkAlameva kadalIstambhamiva bhUmau nipatitA vyasurajAyata / yena kAraNena marmavAkyaM nUnaM mahA'narthamApAdayatIti kathayanti sudhIjanAH / tato'hamadhaHpatitAmadhomukhImaceSTA'vayavAmucchvAsarahitAM tandritanayanAM tAM striyaM prakAzamAnIya vilokya mRteyamiti nizcikAya / ahamapi tadaiva kopAvezAdullasitA'tivIrya dhairya ekAkyeva vyAghro gAmiva tAM vyasumutpATaya gRhadvAramAgAm / tatra ca grAmAntarA''gatajJAtIyajanatAbAhulyAd dvAramanargalaM tadrakSakA'bhAvaJcA''pazyam / tadA zanaiH kapATamudghATaca laukeralakSitastajArasvarNakArahamAgatya haTTasya dvAre tathA tAmatiSThipaM yathA'dho na pateta , praagaa-11||29|| hai Jain Educati a For Personal & Private Use Only Daw.jainelibrary.org
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ maho! kIdRzaM te ghAsa ?, kupiteva vizeSa udapadyata, mada, tathApi zavatAta, gatya yaM saGketaM sA karoti sma, tameva saGketaM kRtvA yathA ko'pi na vidyAttathA kiyad dUraGgatvA'tiSTham / so'pi jArastadaiva saGketena pureva tadAgamanamavagatya jhaTityeva kapATamudghATaya hasannityavaktAm-are ! idAnImardharAtre mAmakI nidrA bhaktuM kathaGkAramAgAH, aho ! kIdRzaM te dhAryam ?, snehe ca gADhaniSThatA kIdRzI varttate, etad dvayamapi vacanA'gocaratAGgatavaditi lakSyate ?, tvamantaH kimiti nAgacchasi ?, kupiteva cirAbahiH kathaM tiSThasi ?, kapATe samudghATite purA kadApi vilamba no kRtavatI?, adya kimabhUt yena no bhASase ?, kinte manasi roSa udapadyata?, madIyahAsyavacaH sahasva ?, maddhaTTamadhye samAgatya matpAveM gRhAntaH kathaM nA''gacchasi ?, itthaM bahudhA tena svarNakArajAreNa nyagAdi, tathApi zavatAGgatavatI sA yadA nA''gatavatI tadA sa ehItyudIrya tasyA vasanamakrAkSIt / tadA niSprANA sA strI kASThamUrtiriva bhUmau nyapaptat , tAmakasmAnmRtAmavagatyA'tyantaM vismayaM manasi so'dharat / kimiyaM madanazarajAlanipIDanamasahamAnA vyapadyata ?, kimvA kenApi duSTahiMsakena kadarthitA satI paJcatvamiyAya ?, iti gadgagirA jalpan sa haTTAntastaM zavaM nItvA'tigambhIraGgata khanitvA tatra tacchavaM nikSipya nidhimiva punarmudA''pUrya cirakAlikamatighaniSThaM tatpremANaM smAraM smArazciraM rudacchuzoca sH| tasya jArasvarNakArasya sakalamudantamudvIkSya pazcAnijasthAnamAgatya sarvametatsvamitramabhyAharam / so'pyetatsarva tasyAH pitaramavAdIt , itthaM sarvatrAntaHpure tadvArtA prasasAra, ataeva sarveSAM teSAM manasi mahatI cintA prAdurabhavat, kintu mahatAmetaddhAnikArIti vicAryaitadvattaM samudro vADavAgnimiva gopAyAJcakAra tatpitA / tenA'nye ke'pi na vidaashckrivaaNsH| duHkhahetubhUteyaM vArtA tasya gRhe sAllokAn vyApan / yato hi lazunasya gandha iva guptIkRtApyanAcAravArtA guptA naiva tiSThati, kintu prAkAzya KASHASHRAMERAL nidhimiva punarmudA''pUrNa vAta gadgagirA jalpan sa haTAntahamAnA vyapadyata ?, kimbA Minelorary.org Jain Education For Persona & Private Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakamAlA // 30 // Jain Education tea madhigacchatyeva / tatazcintitAnAmeSAM sadane mayA na sthAtavyamiti nizcitya khinnacetA yAvadahaM svanagarImprati yiyAsAmi tAvanmAM varItukAmA karakamalayozcampakasrajaM dadhAnA, campakamAlA'bhidhAnA, matpatnyAH kanIyasI svasA samAgatya mamAgre tasthau, mahIyasA harSeNa maya kaTAkSamAlAM muJcamAnAtitvarayA madadhigrIvaM tAM varamAlAM paryadhApayatsA / Akhyaccaivam - mahAbhAga ! tvAM bharttAraGkamahamAgatAsmi / ato me bharttA bhava 1, matprArthanaM viphalaM mA kRthAH 1, yataH - - ' mahAjanAH khalu kasyApi prArthanAM bha manasi vibhetyeva / ' tadanantaraM mayaivaM bhaNitA --sundari ! yA te jyAyasI bhaginI mAmakI patnyAsIttasyAH svabhAvaM jAnannahaM tvAM kathaGkAramurarIkuryAm 1, yatastasyA eva bhavatyapi laghIyasI bhaginyasti tadanurUpaprakRtikaiva bhaviSyatIti nizcIyate tacchrutvA tayA punarnyagAdi - - mahAbhAga ! iti kazcidekAntaniyamo nAsti, yatsarvA api svasAraH prakRtyA guNAdinA vA tulyA eva jAyeran / bhrAtaro vA sarve samAnaprakRtikA eva na bhavanti / taduktam ekodarasamutpannA, ekanakSatrajA api / na bhavanti samAcArA, yathA badarikaNTakAH // 31 // vyAkhyA--ekasmAdudarAtsamutpannAH, tathaikasminneva nakSatre jAyanta ityekanakSatrajA badarikaNTakA yathA samAcArA=ekAkArA na jAyante, tathaikamAturjAtA bhrAtaraH svasAro vA samAcArA - tulyAcAravicArAH sadRzasvabhAvA naiva bhavanti / anyadapi matiman ! jagatyAmasyAM phala- puSpa - patra - puruSa - danti - turagopala - kamalapramukhA ekasthAnajAtA api nAnAprakRtikA jAyante, tadanye'pi bahuzaH padArthAH prakRtibhinnA darIdRzyante cettarhi strIjAtau sA prakRtiH kathaM no bhidyeta ?, ontal For Personal & Private Use Only caritram . // 30 // jainelibrary.org
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavatyeveti nizcayaM vidAkarvantu tatra bhavantaH / guNAnAM pravAsasaMvAsAbhyAmarthAttadIyA'vaguNasaMsargAciraparicayAdvA yathA sA duHzIlA''sIttathaiveyamapi tadanujA bhaviSyatIti mA sNshyiithaaH| yataH-sajjano jano durjanAnAM goSThyAM tiSThannapi tatparicayaGkarvannapi lezato'pi tadIyadurjanatAM naiva bhajate / yathA''janmamahAbhogibhogasthito maNiHsa iva duHkhabhAvaH pareSAM pIDAkArI na jAyate / yadyapyahaM tasyA anujAmi tathApi tattulyasvabhAvavatIbhRya sevA'kRtyaM naivA''cariSyAmi svame'pi / athavA yathA kvacitkUpe patitamAtmIyamapi janaM vilokya tatpRSThe matimAn naiva patati tathaivA'hamapi tadanukAriNI naiva bubhUSAmi / ataeva jyAyasIM me svasAraM durAcAriNIM vilokya tadanujAM mAmapi mA jahAhi ?, 'kSIrAdviraktaH kazciddadhi jahAti kim ?' etadvipaye nispeva bahu kiM jalpAmi-" bhavadadhigrIvaM yA campakamAlA mayA nihitA saiva mAmakaM. satItvaM bodhayiSyati, yAvanme zIlamakhaNDitaM sthAsyati tAvadiyaM saka taba kaNThe sadyo jAteva bhavantamAmodayantI suSamA dhariSyati, manAgapi naiva mlAsyati / yadaiva manasA vacasA kAyena vA nijazIlaM malinIkariSyAmi tadaiva madarpitA bhavatkaNThasthitA sragiyaM mlAsyati / yadeyaM mAlikA mlAyettadaiva matsatItvamapi khaNDitamavagantavyamitarathA naiveti tathyaJjAnIhi / " ityAdi taduktizravaNena samudbhutaprabhUtAzcaryastatprArthanamaGgIkRtavAnaham / tataH zubhe dine mahatAmahena tatpitA tAM campakamAlAnAmnI mayA satrodavAhayata / tadanu pitrAptikautukotpAdidAsadAsyAdigajaturaGgAdisamRddhiyutAM tAmudAhitAM kanyAM sacchIlAmahaM nijagRhamAninAya / saivaiSA campakamAlikA tadakhaNDitazIlasUcikA tadarpitA'dyApi sadyo gumphiteva dRzyamAnA mama kaNThe vicakAsti / gateSvapi dvAdazavatsareSu tasyAH satItvamAhAtmyAdadyaparyantaM devatArpiteva na. zuSkatAmadhyagacchat , Jain Educatio n For Persona & Private Use Only inbrary.org
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritram. zrIcampakamAlA // 31 // kintu tAtkAlikIva zozubhyate / rAjan ! etadAzcaryamasambhavaM vA mA mNsthaaH| yataH--zIlAnubhAvAdeva sItAyAH parIkSAkAle dahanakarmA'pyagnirjalavacchItalo jajJe / kamalAvatyA api chinnau karau zIlaprabhAvAtpunarlokasamakSameva jajJAte / sudarzanasya zreSThinastanmAhAtmyAdeva pazyatsu nRpAdilokeSu zUlikA svarNasiMhAsanamajAyata / mahAsatI damayantI khalu zuSkatAGgatAyA nadyA vAriprakaTanamakarot / prAphullayacca nijabharpitaGkamalaM zIlamahimnaH zIlavatyapi / subhadrA''matantuyogAcAlinyA kUpAjalamakAkSIcca / tathA mama striyAH sacchIlamAhAtmyAttAvakInA vimalatarAsatkItiriva matkaNThasthA mAleyaM jAtucidapi naiva zuSyati / jagati zIlaprabhAvo vaco- | gocaratAM naiva brajati / yataH-'zIlazAlinAM vacanamacetaneyaM sragapi nollaMdhituM prabhavati, tarhi cetanAnAM kA kathA?,' ata AhuH-- sImA khAniSu vajramagadaGkAreSu dhanvantariH, karNastyAgiSu devatAsu kamalA dIpotsavaH prvsu| / OMkAraH sakalAkSareSu guruSu vyoma sthireSu kSitiH, zrIrAmo nayatatpareSu paramaM brahma vrateSu vratam // 32 // ___vyAkhyA-khAniSu-AkareSu yathA vajramazaniH sImA, agadaGkAreSu vaiyeSu dhanvantariH, tyAgiSu dAtRSu karNaH, devatAsu yathA kamalA-lakSmIH , parvasu-puNyatithiSu yathA dIpotsavo dIpamAlikA, sakalAkSareSu-sakalavarNeSu yathA OMkAraH, guruSu | mahattveSu yathA vyoma-gaganam , sthireSu-nizcaleSu yathA kSitiH pRthvI, nayatatparepu-nItizAliSu yathA zrIrAmaH, tathA vrateSu | paramaM sarvotkRSTam , brahmavratam brahmacaryamasti / anyacca JainEducation For Persona & Private Use Only albaryong
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ * *** * * zIlaM pradhAnaM na kulaM pradhAnaM, kulena kiM zIlavivarjitena / naike narA nIcakule prasUtAH, svargaGgatAH zIlamupetya dhIrAH // 33 // vyAkhyA-iha loke zIlameva pradhAna mukhyamasti, kulaM na pradhAnamasti, zIlavivarjitena=zIla vinA kulena kim = | akiJcitkaraM mudhaiva / yataH-nIcakule adhamakule prasUtA utpannA apyaneke narA dhIrAH matimantaH zIlamupetya paripAlya svargaGgatAH svargamApedire / ataH zIlasyaiva prAdhAnyaM nA'nyasyeti tatvaM jAnIhi / rAjan ! amuSyA mAlAyA amlAnatAyAM yo'yaM hetustavAgre mayA nyagAdi, taM tathyameva vijAnIhi / yataH--'svAmino'gre'lIkabhASaNamanarthaheturbhavatIti satyameva bhASitavyamAzritaiH purussaiH|' itthaM sArthavAhottamAkarNya vikramArko rAjA vihasya tamevamuvAca-sArtheza ! tvamevaM zIlaprabhAvaM jAnAsi cetsvayamIdRzAnAcAraM kathaM cakartha ?, arthAdanyastrIgamanena svIyazIlaM kathaGkAramabhAkSIH ?, IdRze jJAne tvayi vidyamAne sati kathaM mahApApajanake cirakAlikadurgatiprade tAdRze'kRtye prAvarttathAH ?, karakamale dIpake dhriyamANe kiM dRSTimAn pumAn garne patati ?, naiva nipatatIti hArdam / dakSiNAnAM puMsAmavazyaM tadeva jJAnaM phalegrahi nigadyate, yathA yena sRNinA madamattamapi mAtaGgaM hastipako vazaM nayate, tathA pramAdinamunmArgagAminamAtmAnaM yadisvavazaM nayetatamAm , tava khaludhIrapuMsAmapi jJAnaM phalavajjAyeta / athavA matimAnapi pumAn rAgAndhIbhUya jAnannapi cedIdRzamakArya kuryAttarhi tadapi ghaTate, yataH 'vivekino'pi janA narakajanakajJAnadazAyAmapyutkaTecchayA'nyAye pravarttamAnAH sadasadvi * * * * For Personal & Private Use Only ww.jainelibrary.org
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritram zrIcampaka-16 vecayituM naiva prabhavanti / " mAlA yataH " ekadA kutracidramyakAnane samAdhau samAsIddharaH, tatraiva kiyatyo mAnuSyo yuvatayaH krIDitumAjagmuH, tAH sundarI rakhalokamAno'samAptasamAdhiko haraH saJjAtakAmavikArastAzca gagane nItvA tAbhiH saha reme, prAnte pArvatyA tA adhaH pAtitAH // 32 // zivazca samAdhau yojitH"| "viSNurapi kasyacid balIyaso jalandharAsurasya tanayAM chalayitvA samupAbhuta, tatastaM sA shshaap"| " indro'pyekadA gautamaH patnImahalyAM rUpAntaravyAjena bubhuje / tadviditvA gautamo dattavAMstasmai zApaM tena mahendrasya karasahasraM bhagAtmatAmiyAya / " "kopyeko yavIyAMstapasvI kvacinmandire kilaikAkI nyavasadasau khalu jitendriyatayA sarvatra prakhyAtimAnA''sIt / daivAdekadA kAcidekA kAminI manoharA''bharaNavasanavibhUSitA tadagratazcacAla, tadUpavimohitastapasvI pazceSuparipIDitA'zeSagAtrastAmanvagacchat / yadA sA nijasadanamAgatavatI tadA sa yogI tAM ratimayAcata, tasya yAcanaM zrutvA dvAraM pidhAtuM yadaicchattadA sa balAnnijazirasA kapATamanargalaM vidhAtumayatata / tatrAvasare sA javena tathA kapATaM dattavatI yathA tanmadhyapAtitapasviziraH kapATasaMghAtAttatkAlameva vicchinnamabhavattadaiva sa mamAra ca / " yadIdRzayoginAM vazinAM manAMsi kAminImukhapaGkajavilokanena mArakiGkaratAM nayeraMstarhi pAmarANAM kA vArtA / ataeva tubhyamarpitAM tvadanurAgiNImimAM kAminImaGgIkuru / yathA tvaM bhRtAM svastrIM tadiSTapuMse'rpayAmAsitha, tathaivA'hamapi tvayi rAgiNImabhISTAzciramupabhuktAmenAM kAminI te'rpayAmi / tAmazaGkamanA gRhANa, yataH ubhayomitho'nurAgiNornavayauvanayoyuvayoH parasparavirahajaM duHkhaM kathaM dadyAm ?, yadiSTAnAM viyogaH sameSAmasahanIya eva bhavati / strINAM caritraM mati // 32 // Jain Education For Personal & Private Use Only l inelibrary.org
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ matApi puMsA duHkhenaiva jJAtuM zakyate, iti paNDitagaNairabhANi / tadeva parIkSitumenAmahamudavakSi natu rimsayA / ahametatpANipIDanakAla eva nizcikAya nijasvAnte cediyaM kenApi puMsA vyabhicariSyati, tarhi tasmA eva jArapuruSAya dAsyAmenAm / puruSAntareNa kathameSA cAturyeNa milatIti didRkSayaivaikastambhe tatra saudhe parairaMgamye tAmatiSThipam , yadyatkAmitamanayA tatsarvamapUrayazca / tathApi tena viduSA'dhisabhaM yadabhANi-rAjendra ! adyAvadhistrIcaritrabodhinIkalA tvayA naivA'vedi ' iti taduktiM satyApayitumahaM yathA ramAkAnto lakSmIGkamalamadhye sthApayAmAsa, tathA tAM striyamupayuktabhavane'sthApayam / uktazca- . kallolaiH saha pAMsukhelanatayA loleyamityAzayA-dekastambhasarojasaudhakuhare sindhoH sutA zauriNA / yanmuktApi pitAmahapraharake chekeyamindoH karniryAtyaMzukarairupaiti ca namo nArI caritrAya tat // 34 // ___ vyAkhyA-yadalAtkAraNAdiyaM lakSmIH kallolairjalataraGgairiva, pAMsukhelanatayA-bAlakartRkadhUlikrIDanamiva lolA-caJcale4 tyAzayAdabhiprAyAcchauriNA-viSNunA ekastambhasarojasaudhakuhare eka eva stambho nAlo yasmin saikastambhaH sacA'sau sarojaH kamalaM sa eva saudhaH prAsAdastasya kuhare madhye muktApi-sthApitApi sindhoH sAgarasya sutA-putrI-lakSmIH pitAmahapraharake pitAmahasya brahmaNaH prahare brAhma muhurne chekA-catureyaM kamalA indozcandramasaH karaiH kiraNaiH saha niryAti-nirgacchati, punaH sAyaGkAle aMzukaraiH sUryAzubhiH sahopaiti samAyAti ca / tasAnnArIcaritrAya strIcaritrAya jJAtumazakyAya namo namaskAro'stu / yadyapi paNDitoktaM jAtvapi mithyAtvaM no vrajati tathApi taduktopari vizvAsamakurvannIdRkceSTamAnAmapi kAzcidviduSIM nArI Jain Education international For Personal & Private Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritram bIcampakamAlA // 33 // mAnIya parIkSaNIyaM taditi manasi nirdhArya yadveditumenAmagrahISaM tattu sarvametatprasAdAdabodham / ataH kRtakRtyo bhavanahamidAnImenAM nirAgiNIM tvayyevAnurAgiNIM kathaM bhajeyam , anurajyAmi vA katham / yataH-'pratikUlatAmupagatA nArI vairiNIva pumAMsaM vyathayatyeva / madIyapurAkRtapratijJAyAH satyatvAttAvakAGgAni madIyakrodhAvezo na bhajate / arthAttavAGgacchedanAdidaNDaM dAtuM nehate, navA tvAM dezAdasmAniSkAzayituGkAmayate, navA te sarvasvamapajihIpati, sutarAM matto bhItiste kAcidapi naivodeti| tasmAdenAmupabhuktAmanurAgiNI strIM gRhANa, svagRhaM yAhi, samprati yuvAM yuvAnau punarIdRzamakArya mAkRSAtAm / yena mArgeNa purA tvamatrA''gAstenaiva guptena yathA'nayA sAkaM vraja / yathA ko'pi tAvakametadakRtyaM mAmakI kSamAzca no jAnIyAditthamiSTabhipannigaditavAJchitapathyamiva nRpAloktamabhISTaM matvA sa sArthavAhaH zivo gaGgAmiva tAmurarIkRtya nijAparAdhaM kSamApayitvA rAjAnaM namaskRtya suraGgamArgeNa tayA svairiNyA striyA saha svsdnmaayaatH| tatrAvasare kSamayA pRthvIsamaH, kanakagirivi dRDhataraH, vinaSTA'kharvagarvaH, paramakAruNikaH sAhasikaziromaNiH pRthvijAnirapi nijabhavanamAgAt / sakalasahAyasamApannaH prajAH paripAlayan sujanAnAmodayan khalAnniSkulIkurvan jagajjanAnAnandayan sukhena rAjyamacIkaraditi / zrIsaudharmabRhattapAkhyabhuvanakhyAtA'cchagacchAdhipa-zrIrAjendrajagajjayiSNucaraNAmbhojadvayAntesadA / etasmin racite yatIndramuninA gadyaprabandhe tRtIyaH zrIcampakamAlikIyacarite prastAva eSo'naghaH // 1 // OMOMOMOMOM | // 33 // Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only ainelibrary.org
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha caturthaH prastAvaH prArabhyatesatyAzcampakamAlAyAH, satItvasya parIkSaNam / prastAvesmiMzcaturthe hi, varNayAmi suvistarAt // 1 // athaikasminprastAve kamalabhRrivAdhisabhaM siMhAsane sukhA''sInaH smerAyamANazAradazarvarIzasahodaravadanaH, ataeva dADimIbIjAnukAridantAMzukAzitA'zeSAzo hAsyakrIDanatatparo mantricatuSTayaparivRtaH vikramArkakSitipatiH purA sArthavAhamukhAdyathAzrutazcampakamAlAyAH zIlamAhAtyamakhaNDitaM mahAzcaryakAri tatteSAM mantriNAmagre vaditumArabhata / nRpoktaM tadAkarNya mahAdbhutametaditi cakitAste rAjAnamevamavocanta-svAmin ! nahyetattathyaM pratibhAti, sarvathA'lIkamevaitanmanyAmahe / yadyapi zAstrakAraH zAstre sarvavyApinaH sarvasiddhimato brahmaNo jJAnamiva strINAM caritramapi durjeymityaahuH| yathA vAticapalAnAM matsyAnAmAlayAni jalAni na zuddhyanti tathA capalataraprakRtikAnAM strINAM manaH zuddhatAM sthairya vA kathamApadyeta ?, sarvathaitadAkAzakusumameva pratIyate / bhavAniva vizuddhamanA akhaNDitazIlazAlI pumAn yadyapi kazcidanyaH sambhavati, kintu nisargacapalAH kauTilyapriyAH kAminyastvakhaNDitazIlAH kadApi naiva sambhavanti / yadyapi kAcidabalA sthAnasya prArthayiturvA virahAnnijaparijanabhItyA brIDayA vA kAyikaM vAcanikazca zIlamavatyapi, manastu tasyA api zuddhaM naiva jAtvapi bhavitumarhati, tAsAM manasA zIlapAlanaM zazadhRGgatulyameva jAnIhi / yataH-'kAminInAM cittamanaravataM caJcalameva varvati / ' ataH strINAM trikaraNavizuddhaM Jain Education Intematonai For Persons & Private Use Only ww.jainelibrary.org
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakana caritram mAlA // 34 // 4%A4%%ARSA zIlamasambhavameva sampratikAle pratibhAti / taduktamsthAnaM nAsti kSaNaM nAsti, nAsti prArthayitA nrH| tena nArada ! nArINAM, stiitvmupjaayte||35|| . vyAkhyA henArada ! nArINAM, sthAnaM tadyogyasaGketasthalaM nAsti na milati, kSaNaM-samayo vA nAsti, ko'pi prArthayitA naro vA na milati tAsAmeva nArINAM satItvamupajAyate tiSThati, nAnyatheti bhaavH| rAjan ! yathA mandurAyAM pratibaddho'zvo manaso viSayAsaktatve'pyagatyA zIlamavati, tathA yA lalanA manasi viSayariraMsAyAH sadbhAve'pi lajjA bhItyAdinA zIlaM pAlayati / manoyoga vinA tasyAH zIlapAlanaM vAstavikaM bhavituM nArhati, navA zAstroktaM mAhAtmyaM sA'Jcati / saha manasA yA viSayasukhamanIhate saiva satItvamupaiti, tAdRzI tu kApi na dRSTipathamArohati / kizca yadabhANi prabhuNA sArthavAhasya strIzIlaprabhAvAdeva kaNThasthA campakamAlA na mlAyati, tatkAlaniSpanneva bhAtIti tadapi vicArasahaM na manye, na vA tatra tatpatnyA akhaNDitaM zIlaM hetuH, kintu kasyAzciddevatAyA anubhAvAdeva tatkaNThasthA sA vikasvarA varIvRtyate'navaratam / nizcayametadavehi-yatsA campakamAlA mudhaiva mAyayA tAdRzaGkapaTaM vidhAya bhartAraM taM sArthavAhamavazcayata / nUnaM kenApi yUnA kAmukena svairaM ramate sA, yasmAt-'aindrajAlika iva mAyAvinI kAminI vicitrameva mAyAM viracayya pumAMsamavidvAMsaM chalayati, satItvaJca prathayati / rAjA jagAda-matriNaH! evaM mA vadata ? yadIyaM sAgarAmbarA ratnagarbhA nigadyate, ataevA'syAM bahulA lalanA yathArthazIlapAlinI bhaveccetkimAzcaryam ?, adhunApi yathA puMsu kazcidyathArthA'khaNDitazIlavAn vidyate tathA nAriSvapi kayAcidAjanmA // 34 // Jain Education For Personal & Private Use Only P ainelibrary.org
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'khaNDitazIlavatyA kimiti na bhAvyam ?, satyevaM yadi yUyaM tasyAM sArthavAhapatnyAM sacchIlaviSaye saMzedhve cettadAzu parIkSyatAm , parIkSayA sadasadabhivyaktiravazyaM bhaviSyati / sarveSAM parIkSA khalu tattvamabhivyanaktyeva / yataH- varNamapi parIkSaNAdeva sarveSAM mUrdhanyatAmakalaGkatAca dhAtumarhati / ' itthaM kSitijAninA nigadite durbuddhinidhayaste catvAro matriNaH prabhorAdezaH pramANamityudIrya svasvasadanaM ninyuH / tadanu tyaktanyAyamArgA anyAyamArgA'pitAjayastathA vakavRttayaste catvAro matriNa ujjayinInagaryA nirgatya parairakampitAyAzcampApuryA paurvAparyeNa nijanijastokaparivArayutA Agatya pRthak pRthak sthAne'tiSThan / teSAmprathamaH kapaTanIrAmbudhimUladeva nAmA mantrI tat sArthavAhagRhA'bhyAza eva kasyacidekasya vRddhasya puMsaH sadane bhATakenodatarat / tata ekAmativRddhAM dautyakarmaThAM nArI | dAnAdinA vazIkRtya sarva zikSayitvA svArthasiSAdhayiSayA campakamAlAyAH pArzva preSIt / sA kulaTA tadantikamAgatya tAmi-15 sthamabhyadhAdekAnte-bAle! tava bhartA cirakAlataH paradeze tiSThati, bhUyAMzca kAlo yAtaH, parantu nAyAtaH, tvantu taDidgauravarNA sutAruNyapUrNA ratiriva sakalalalanAsaundaryA'kharvagarvajitvarI, dRzyase, hA hA !! kathamIgrUpalAvaNyatArUNyamadhigatA tvamidAnImekAkinI tadvirahaM sahase?, yA khalu sAdhAraNI ramaNI tAmapi pativiraho durvahaM duHkhaM nayate, tarhi sudakSavidagdhakAminIjanamUrdhanyAM navayauvanAM tvAM bharturviyogaH paritApayedatra kimAzcaryam ?, sundari ! tava bharttApi lobhinAmagresara eva pratIyate / yataH zrImAn sannapi dhanArjanakRte tvAM sarvathA vismRtya pRthivyAM yatra tatra paryaTati / kamalAyAmakAntamAsaktacetAste bhartA yatra kutra bambhramIti cedanyAmapyAsakto bhavedeva zaThatvAditihetostatra bhartari tavedRzI gADhaprItiH pratibandho vA ghaTate kim ?, yazcA'na SAX55A5% Jain Education international For Personal & Private Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIcampakamAlA // 35 // GgapaJcAnanAtibhUSaNe yauvanamahAkAnane tvAmekAkinImabalAmajahAt / gatavAMzcAnyatra tarhi tadanyaH zaThazca ko nAma dvitIyo nigadyeta / ata eva sumukhi ! tadanurAgaM vijahAhi ?, hitaM madvacaH zRNu ?-tvanmano'nukUlena kenacidanurAgiNA yUnA puMsA satrA svairaM vihara, yauvanazcAdaH saphalaM kuruSva / bhogaM vinA nirupamamapIdaM tava yauvanaM nUnamAkAzakusumamiva mudhaiva yAti / yathA 'puMsAM prAdhAnyena sukhasAdhanaM kAminI vartate tathaiva yoSitAmapi tadasAdhAraNaM sAdhanaM pumAneva bhavati / ' tadAha kazcitkaviH pratyAgamiSyati bhaviSyati saGgamo nau, saMdRzyate ca bhavato hRdye'nuraagH|| eSA gatA na punareSyAta jIviteza ?, vidyudvilAsacapalA navayauvanazrIH // 36 // vyAvyA-hejIviteza ! bhavAn pratyAgamiSyati-dezAntarAtparAvartyati, tato nau-AvayoH saGgamo melanamapi bhavidhyati, tatra manAgapi naiva saMzaye / yato yasmAd bhavatastava hRdaye manasi mamA'nurAgaH saMdRzyate-vilokyate, kintu eSA iyaM vidyutastaDito vilAsa iva capalA'sthirA navayauvanazrIH gatA'tItA satI puna vaiSyati, ataeva yauvanazriyamupabhogena saphalIkRtvaiva videzaM yAhi / / tAdRzaH zreyAn guNavAn pumAn dRzaM na rohatIti tu naiva vAcyam ?, yathA tvaM suSThuzrIH sRSTau guNai rUpaistAruNyairekAsi tathA pumAnapi kazcidastyeva, iti tathyamavehi / yaH khalu guNavAnasti, sapumAnavazyameva guNagaNamaNDitasajjanasaGgatyai svayameva pravattate, nahi kasyacinnodanamapekSate, sabjigaMsayA kamalinImprati kenApyapreryamANo haMsa iva / guNavatAM tAdRzI prakRtireva Jan Education For Persons & Private Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ varttate, yayA guNinA sanGgantuM svayameva pravartate guNavAn , anyadA''stAM tAvat / subhage ! guNavatA saGgatyai badudUrato'pi guNI samAyAti / ataH guNavatyA bhavatyA sajigaMsAM vahan mahIyAnujayinItaH kazcidatra mahAmatrI samAyAtaH / tadAha guNini guNajJo ramate, nA'guNazIlasya guNini pritossH| alireti vanAtkamalaM, nahi bhekastatra saMstho'pi // 37 // vyAkhyA-guNAJjAnAtIti guNajJaH-guNagrAhI jano guNini-guNavati jane ramate dRSyati, aguNazIlasya nAsti guNasyazIlaM yasmistasya nirguNasya guNavati paritoSa: prIti!deti, yathA alibhramaro banAdvanaM vihAya kamala-saroja pratyeti samAyAti tatra saurabhyaguNasya satvAt , tatra jale tatraiva sthAne saMstho'pi bheko maNDUko naiti, kamalaguNAnabhijJatvAt / sa ca rAjamaMtrI kAmuko yuvA sakalakalA vidvAnmahIyAn pumAn kAzcidadbhutAmeva suSamA dhatte / rUpeNa sAkSAnmadana iva cakAzana mahAcaturaziromaNimadhurAlApI, mAMsalA'vayavaH, sacihnacihnitamukuTamaNDito mUladevAbhidhAnaH surAcArya iva matimAn, vikramArkanaranAthakulapamparAgatavartamAnamantrigaNagarIyAn , / vikramarAjasya prAdhAnyenA'bhimataH, kadAcitkasyacijanasya mukhena tAvakInalokottarasphArajagatprasAraguNAvalImAkarNya bhavatyA saGgantumatyutsuka ihAgato'sti / tenaiva matriNA svAzayaM tvAmabhidhAtumahaM tavAntike preSitAsmi / yasmAdatyugrarAgavAnmahAnmativAn pumAn nijAzayaM kasyApyagre prakaTayituM no zaknoti / tadanurUpaM bhAgyasya saundaryasya ca nidhAnaM mahatA puNyodayena prApyaM tamAgataM matrivaraM sevasva, tatsaMyogenA'naghamidaM yauvanaM sa ca rAjamaMtrI kAmakA dhArAlApI, mAMsalA'vayavaH samAna, vikramarAjasya prAdhAnyanAtA tenaiva mantriNA Jain Education For Personal & Private Use Only Kajainelibrary.org
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ varitram zrIcampaka mAlA // 36 // sAphalyaM naya?, kimadhikaM nigadAmi-sakalasImantinIjanamanomohanadakSiNena satatasaukhyakAriNA tena sAkaM yA kAminI nAsta tasyA yauvanaM vanyaGkasumamiva mudhaiva jAnIhi / yadabhANi| samupAgatavatidaivAdavahelAM kuTaja! madhukare maagaaH|mkrndtundilaanaamrvindaanaamyN maanyH||38|| . vyAkhyA--he kuTaja ! daivAd-bhAgyAt samupAgatavati-nijasadanamAyAte madhukare bhramare avahelAmanAdaraM mAgAH mA kArSIH, yadayaM makarandatundilAnAm-kusumarasairADhyAnAm , aravindAnAm-kamalAnAM mAnya mAnArhaH bhavatIti bhaavH| | dUtIkathitamatigardA vRttaM nizamya sA satI manasi dadhyau-yadenaM vyasanAsaktamunmattamadharma matriNaM dhig dhigastu / hanta ! kathamenamanItiparAyaNaM matripade nyayukta ?, yo hi pumAn sadAcArI nyAyapathAnucArI bhavati tAdRza eva jane tAdRzAdhikAraH zobhAM dadhAti / tadanahapuruSe so'dhikAraH pradAtarajJatAmeva vyaJjayati / yadyapi vikramo rAjA sadAcArI paropakArI nyAyavicchuyate, paramIdRzamakRtyakartAraM yadakaronmatriNaM tena tasmin santamapi sadAcAritvAdiguNagaNaM kathaGkAraM mahIyAJjano vizvasitutamAm ?, tanmanye kulapAraMparyeNa mohAdathavA'muSya khalatA'jJAnatAdidurguNajijJAsayA'thavA tIvramatimatvAdenaM mantripade niyuktavAn / asau bahudUradeze nivasanmayi svame'pyadRSTAyAM kathaM rAgavAnajAyata ?, azRNodvA kathamadRSTAmatidUravartinI mAmayam , athavA vyavasAyasya hetorujjayinImIyivAn vizuddhadhIrbharttA nirantaraM rAjasabhAyAM gamAgamau vidadhadAsIt , tatraiva madakhaNDitazIlajJApikAM matpatyuradhigrIvaM sthitAmamlAnAmanavaratavikakharAM mAlAmAlokamAnaH kSitipatistatparIkSAyai kautukAdamumatrAdhamaM // 36 // Jain Education a l For Personal & Private Use Only l ainelibrary.org
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAhiNot ?, yathA vidhuntudo vidhoH pUrNA kAnti na sahate, pavano vA meghaunnatyaM cikhaNDayiSati tathA''yamapi prakRtyA'nAryadhIrayaM mantrI mAmakaM satItvaM bhaktumihA''yAto'sti, kintu tadbhakttuGkadAcidapyeSa nArhati, mahAbhogibhogasthamaNimiva / svapnepyeSa madamUlyaratnaprAyamidaM zIlaM vihantuM naiva prabhaviSyati / ata idAnImasyai dUtyai tadIyadurAzayalakSaNaM mahAgadazAnti kariSyantyA mayA tadanukUlamevottaraM dAtavyam / nUnameSa yauvanadhanAdhikAralakSaNatridoSadRSito'jAyata, ataeva tadudbhUtAbhimAnAdunmattatayA mAmIdRzamayogyaM dRtImukhena nigadanmadvAkyarUpamahauSadhaM nipIyA'pi hRdi vivekalakSaNaM pATavaM manAgapi dhartuM nArhati / yato'yaM sannipAto mahIyAn rogaH kaThinataracikitsayA vinA jAtvapi taM naiva hAsyati / yataHsamyagAcaryate yAvannA'nurUpA pratikiyA / tAvannevA''mayo yAti, pratipakSa iva kSayam // 39 // vyAkhyA-yAvat anurUpAtaducitA pratikriyA-pratIkAraH samyak vidhivat nA''caryate-na vidhIyate, tAvadAmayo rogaH pratipakSaH-zatruriva kSayaM nAzaM naiva yAti-brajati / adhunaivA''tmIyayathArthamabhiprAyamahaM bodhayAni cedasau durdhAH pratibodhaM naivA'dhigamiSyatIti taducitaphalaM darzayitvaiva svAbhiprAyaH prakAzanIyaH / idAnIntu taducitamAyayaiva vaJcanIyastoSaNIyazca / yasAdavasare samupasthite ca saGkaTe prAzco'pi mahAjanAH kApaTyaM vidadhire, 'yathA tribhuvanaparitApino balervaJcanAya viSNurvAmanatAmiyAya / ' itthaM nizcitya sA satImatallIkA campakamAlA tA dUtImitthamArebhe nigaditum / dUtI ! atIvasamyagabhUta , yadadhunA tvamatra samAgatavatI / strINAM manastu prAyaH sadaiva mInaketanabAdhitamiva tiSThati, Jain Education For Persona & Private Use Only ainelibrary.org
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakamAlA // 37 // &aa tAM bAdhAM nirasituM bhiSagiva bhartRsAnnidhyameva kalpate / yA khalu ciravirahiNI varttate kAminI, sA tu prANAntakarImeva tatpIDAM sahate, tAtapyate ca tasyAH sarvagAtram / grISmattau vallIva kathamapi lokalajAM kulAcArAdisamujjhitumakSamA divAnizamasahanIyaM klezamanubhavAmi mdnshrnikrvyaaviddhhRdyaa| kimanyat , davadahanasantaptA hariNIva nidAghe'titaptasikatAnipatitA matsIva madanabAdhayA vyAkulIkRtAhamekadAcintayamittham-yanme bhartA mAM vihAya lobhAddezAntare tiSThati, sadane kadApi na samAyAti, tarhi kiyantaM kAlaM durvaheyaM prANAntAdapyadhikA kAmapIDA soDhavyA ? / ato mayA kazcinmahAkAmI balIyAn sakalakalAvAn yuvA viSayadahanadAhaprazamanapaTIyAn gaveSaNIya iti nirdhArya cirAdetadvidhitsayA samutsukA'hamAsameva, paramadya madIyasukRtanicayasamAkRSTA tadabhISTasAdhanI tvamihA''gataiva madabhyAze / mAtaH ! sakalajanahitaiSiNI zubhakAryasamutpAdinI paropakRtividhAyinI bhAti bhavatI, ato mAmupakurutAm / mamA''sIdevaitadvidhAtuM mahatI cintA-yatkazcana guNavAn saraso yuvA milettena satrA svairaM sukhamanubhaveyamiti / paramadya tAM cintAM pavano dhUlIpaTalamiva tvamanInazaH, kizcA''lavAlAropito vRkSastanmUle jalasekAdaraM vRddhimupaiti, navapallavitazca sampadyate yathA, tathA kulyAtulyA hRdayAlavAle sthitaM mAmakamanorathalakSaNamamuM taraM tatpuruSasamAgamanavArttayA sudhayA'bhiSicya nvpllvitmkRthaaH| kimadhikAlApena, yathA nidAghe sUryasantaptAM sAgarAmbarAM meghamAlA prINAti, tathaivAjAgatA tvamidAnI ciravirahiNI viSayasantaptAM mAM zazinaH kaleva suzItalAmakAH / tena puMsA sAkaM saGgantuM mano me nitarAmautsukyaM dhatte, samutsAhi ca varvati, tathApi kasyacitkAryasya hetoH kiJcidvilambayiSye / adyatanadivasAccaturthe divase tamAgataM matriNamekAkinaM nizAyAH prathama praharetra preSayaH / yathA loke' // 37 // Jain Educatio n For Persons & Private Use Only Sr.jainelibrary.org
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ rthamantarAbhogyasAmagrI na sampadyate, tathA dAnena vinA tasyaudAryaparIkSApi no jAyeta ?, iti premNo dAnameva prathamamAhuH zAstre paNDitAH / ataH prAgeva lakSadInArAnme preSayatu, tvayA hi sarvametattamAcakSva ?, mayA saGgantumutsukaM tamAzvAsaya zIghram / itthaM zrutvA sA dUtI taM matriNaM sarvamavocata / tacchatvA so'pi svaM kRtArthaM manyamAnaH prAmodata / itazca zemuSIkhanikalpA sA satI gRhAntaH kvacidekatra koNe dhAnyasthApanavyAjenaikAntopavezanasthale nIcastamaM garttamekamacIkhanat / tatra ca dayAzAlinI sA'dhastAd gAGgeyaM saikataM nipAtya bahulakomalamacIkarat / tadupariSTAcca sUkSmA''matantusyUtA''staraNasusajjitaM nirmalaramaNIyavasanavibhUSitaM palyaGkamapyatiSThipat / atha tadine yathoktasamaye preSitalakSadInAraH kAmadevamahAgadoddIpakaH, kupathyaveSadhArakaH, karpUravAlukalabaGgAdimizritatAmbUlapUrNavadanaH kastUrIkAzmIrakardamapraliptagAtraH, puSpadhanvanazcApatulyayA sumAlayA vibhUSitagrIvaH, kastUrIpramukhalepasurabhIkRtazmazruH, surabhiviziSTadhUpasuvAsitatanuvAsAH sa matrI rajanyAH prathame prahare tasyAH satyAH sadanamAgAt / tatraivAvasare tayA karAGgulyA darzitazayyopari pramattakalpo matrI sadasadviveka | vinaiva tvarayA yAvadupavizati tAvattadIyamanorathena sahaiva palyakoparyAstIrNatantustome truTite sahasaiva sa durmitrI tadadhastAnmahAgarne papAta / athaivamanye'pi vikramAdityabhUpatermatriNaH sahasradeva-zrIsAra-buddhisAra-nAmAnastrayo'pi prAk tatrAgatya tathaiva dUtyA campakamAlAM nijanijAzayaM vyajijJapana dUtImukhAttadAdiSTasamayamavagatya tasyAmeva triyAmAyAM kramazaH dvitricatuHprahareSu tdaalymiiyuH| prathamavadete'pi tatpalyakoparyupavezanAnantarameva tadadhastAtkRtamahAgarne nipetuH, tajjAne ciraviprayuktA mithaH sanji Jain Education ! For Personal & Private Use Only Pdiainelibrary.org
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakamAlA // 38 // gaMsayA samutsukA iva mimiluH / atha tatra garne te catvAro nipatitA atisUkSmasaikatamAlokamAnA mitha itthamAlepuH-aho! nUnameSA satImatallikAsti, dayAlutApyasyA mahatyeva varttate, yadanayA mahAgarne ghoranarakopame no nipAtayantyApyaGgAni nA'bhanak / yadatra garne nipatatAM naH prathamamatiklezo jAyate, paramAyatAvetallAbhakAri zikSaNameva bhaviSyati / amuyA satyA yadakAri no durdazeyaM sApi zikSaiva mantavyA / yataH satI prakANDeyaGkIdRzI matimatI varttate, kiyaccAsyAzcAturyamasti, sarvathA sadbhiH kavibhiH prazasyatamA bhAti, yasmAnmativaizadyazAlino'pyasmAMstathA chalayAmAsa bAlizAniva nijAtulacAturIkalA kalpanayA, yathA khalu dIpake nipatantaH pataGgAH svadoSeNa bhasmIbhavanti / tathA vayamapi viSayaparipIDitAH kAmakiGkaratAmupanItAstayA caturANAmagresarayA cchalitA ghoranarakAkAre nIcaistare garte'sminnapatAma / atotra mahAgaH nipatitAn durmadairdurdamAn mahAgajAniva viSayA''zArunaSTajJAnanayanAn madonmattAnasmAnastu dhik shtshH| mAMsapiNDacikhAdayiSayA durdhiyAM mInAnAM galabandhAd durdazA yathA jAyate tathA viSayapalAzanagRdhnUnAM durthIziromaNInAM mAdRzAmIdRzIduHsthitirupatiSTheta, tatra kimAzcaryam / Paa tena hetunA guNavarNAbhyAmeSa viSayo viSAdapyadhiko jAgarti, yataH-viSaM tu bhakSitaM sadeva paripIDayati lokAn , ayantu darzanAdinA'pi janAnadhikaM paribhavati / hanta ! satyA amuSyAH zIlapalamazituM gRnAtmatAGgatA vayamatrA''gatAH parantu | durdaivayogAdapUrNamanorathA madhya evedRzAM zocyAM dazAmupagatA abhUma, kUpopame'smin garne naH purAkRtA'zubhakarmANyeva nyapAtayan , bhISaNe narake nArakA jIvA iva vayamatra garne yAvajjIvaM kathaM sthAsyAmaH ?, yAvadanyaM kimapi na brUyAma tAvadajJAtaitaDu- 1 // 38 // Jain Education For Personal & Private Use Only T ejainelibrary.org
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezAn saMlandhakukarmaphalakAn kazciddAseyAdirapi kathamatra saMzodhayejAnIyAdvA'viditaH saH 1, yathA khalu sAgare mahA''vaH patitAyAzcakravattatraiva bhramantyA nAva uddhAraH kartuM na pAryate, tathA gartAdamuSmAdasmAkamuddhRtirapi bhAti, itthaM mitha AlapantazcintA''turAH zocantaste tatraiva garte'gadanIyaM duHkhamanubhavantaH kSuttRSAkrAntA atiSThan / tataH pratyahaM zikyena mRNmayapAtre kodravAdikadannaM bhojanAya nikSipya jalazca kamaNDalau nidhAya bho matriNaH! sAvadhAnA bhavata, bhojyAdikaM gRhIta ? iti vyAhRtya sarva khAdyapeyAdikaM dadAnA satI tAnarakSat / yasmAdupoSaNamiva laghvazanaM guNakAribhiSajAGgaNaiya'gAdi / ' tasmAdeva hetoralpAzanenApi zarIramavantaste matriNaH mumudire / itthaM mitho bhRzamanavarataM zocantaH, pazava iva tatraivA'nanto visRjantazca malamUtrAdikaM kAyikaGkaSTamapi durvacaM sahamAnA, rasatyAgAditapo'pi bhAvamantarA samAcarante / dInAnanAH samprAptapAratantryAste catvAro mantriNaH palyopamamiva paNmAsAMstatra garne mahatA kaSTena vyatyairan / __atrAvasare kamapi zatruJjitvA gaganadhUlisArthavAhena satrA rAjA vikramAdityaH sasainyastatra campApuryA samAyayau / tato *rAjJa AjJayA sArthezaH svasadanamAgAttadAvasare samprApte sA satI matrikathAmazeSAM nijabhartAramAcakzau / rAjApi yAvatpUrva campakamAlAzIlaparIkSAyai ye matriNaH preSitAstAn smAraM smAraM tacchuddhikRte samutsuko'bhUt / tAvad buddhikhanyA satyA nijastriyA preritaH sArthavAhaH sabalaM rAjAnaM nijagRhe bhojanAya nimantrayAmAsa, tasyAgrahA''dhikyAnnRpo'pi tadvaco mene / tatastaducitanAnAvidhabhojyasAmagrIsampAdanAya sodyamaH sa nijaniketanamAyAtaH / asau khalu pakvAnnAdinAnAvidhabhojanasAmagrI guptyA parakIyabhavane samapIpacat / tadA kSitipatirapyatuSyat, vyacintayacca-yadiSTaGkAryamatrAvazyameva setsyati, yadamunA 25-25 Jan Education For Persona & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakamAlA // 39 // sArthapatinA sampAditAM bhojanasAmagrI tadAlayaM sametya sasainyo'haM bhuJjIyeti yujyate / sArthavAho yadyapi sabalameva mA pramodAtirekAd bhojanAya nyamantrayata, tathApi tAvatIH sAmagrIH sampAdayitu sa kadApi na zaknuyAdityavadhArya matimAn rAjA kamapi nijasevakaM tatra sadane prAhiNot / so'pi tadIyasadanamAgatya, tataH parAvRtya rAjAnamityAcakhyau-khAmin ! tasya niketane sAmagryAH kA kathA ?, pAkazAlAyAM dhUmo'pi nAloki, tadanucarAzca nizcintA eva dadRzire, kimanyadvadAmi-ekaH zizurapi yAvad bhuJjIta tAvatyapi sAmagrI tena nAkAri, punaH kathameSa sasainyaM zrImantaM nyamantrayata?, iti sevakoditamAkarNya kSamezo'pi tatkAlameva krudhA jajvAla, abhyadhAcaivam-aho ! yadeSa sasainyaM mAM nimantrya kimapyakurvan nirudyamastiSThati ? / tenA'numIyate yadasau mahAdhUrto'sti, athavA kimeSa ghAtakaH?, vaJcako'laso vA ?, yo'stu so'stu / saparivAro'haM tadAlaye samAgatAyAM velAyAM bhokttuM vrajiSyAmi, sAmaThyA vinA kathametAnme parivArAn bhojayatItyapi drkssyaami| / asminnevAvasare'sthicarmAvazeSAMstAn gartasthAna mantriNaH svastriyA zikSitaH sArthavAha Aha khalvevam-mantriNaH! madAdezamasaMzayaM yUyaM kariSyatha ced yuSmAnahaM narakAd ghorAndhakArAjjIvAnivA'vazyamuddhariSyAmi gartAdamuSmAt / lezato'pi tato viparItaM kariSyatha cedatraiva garne punarnidhAsyAmi / taduktimAkarNya te samRcire-bho rabhayaprada ! yathA nigadiSyasi tathaivA''cariSyAbhi, tadullaMghanaM naiva kariSyAmo vayamiti tathya jAnIhi, parantvasmAd gartAttUrNameva ciraparibhuktapApaphalAnatiduHkhitAnasmAnuddhara / tvaM mahIyasAmapi zlAghyo'si, sameSAM namasyo'si, yataste satImatallikeyaM viduSI prANavallabhA vidhinaa'kaari| athAcirAdeva tanmadhyAttAniSkAzya zuddhena vAriNA sunapya teSAGgAtreSu sakaleSu raktacandanaM karpUrAdisurabhIkRtamalipta / // 39 Jan Education For Persona & Private Use Only jainelibrary.org
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatastAn yakSAniva tadgAtreSu yakSakardamamanulipya bahuvidhaiH kusumaiH saMzobhya mahatIrmAlAJca paridhApitavAn / tatastAn gRhamadhyabhAge sthApayAmAsa, tatsannidhau tAH sakalAzca bhojyasAmagrIH sthApitavAn / punastebhya evaM zikSAmapyadAt-samAgatA lokA yadA vaH pazyeyustadA bhavadbhirdevairiva nimeSazUnyaireva bhAvyam / bhojanArtha nijanijAsane nRpAlAdilokeSu sakaleSu samupaviSTeSu yA yA bhojanasAmagrIstvattaH prArthayeya tAstAH satvarameva dAtavyA, bhavadbhirmanAgapi vilambo naiva kAryaH, tato'haM vo mokSyAmi, vaiparItyakaraNe tu kadApi no mokSyAmIti satyaM vadAmi / itthaM sArthavAhoktamazeSamapi te saharSamurarIcakrivAMsaH / tadanantaraM sArthavAho nRpAntikametya namaskRtyaivamabhyarthitumArabhata svAmin ! nItimatAM zrImatAmadvitIya ! samprati bhojanavelA samAyAtA, ataH zrImatprabhucaraNAH saparivArA mamAlayamAgatya punantu, tadA nisargAnmahaujA viDojA iva zobhAmAvahan satyapi sandehanikare dAkSiNyacetA rAjA sasainyastasyAvAsamupeyivAn / tatrAvasare gRhadvAramupAgate rAjendre surabhIkRtaiH kuGkamAktaistaNDulaiH surabhisumaiH suvarNamauktikaizca sArthavAhapatnI narapAlamabhyarcya vardhApayAmAsa / tato rAjendramuccaistare zubhAsane manohare samupAvezya zatapAkAdimahAsurabhitailaM tadaGge mardayAmAsa yathAsthAnaM laghumadhyamottarahastavyApAreNa rAjJaH sarvagAtraM samartha tanmanaH prAsIsadat / tatastadaGge yakSakardamAdiviziSTaJcUrNa vilipya pazcAduSNodakena snapayAJcakre / tadanu svacchena pezalakauzeyena vasanena tadaGga nirjalIkRtya, karpUrakastUrikAdimizritacandanaM rAjAGge sulipya, karpUrAgurudAhajAtasurabhidhUpena tadIyaM sImantaM dhRpayitvA, surabhipratyagrasumajAtamAlayA vibhUSya gaGgAvArimizritayAmunaM kallolamiva cUDAmavaghnAtsa saarthvaahH| tato jAtimatsvarNavarNakAsmIrajakezarakardamena bhAgya For Personal & Private Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritrama. zrIcampakamAlA // 40 // lakSmyAH zreSThapaTTopame narapAlavizAlabhAle tilakaM racayAJcake / tadanu nRpasya manaH sadane nivasantInAM dhIhIzrINAmAndolanAya jhUlanakhaTveva kaNThArpitA sumAlA zuzubhetarAm / tadanantaraM yatra yakSIkRtA mantriNa Asan , tatraiva sadane rAjAnamasAvanayat / mudhA yakSIkRtAMstAnmantriNo namaskRtya sArthavAho'bhyadhAt-bho yakSAH! ete me prabhavaH saparikarAH bhojanAya samupAgatAH, ato yUyaM tUrNameva tatpariveSaNAya sAmagrIH samarpayata / atha te'pi kRtrimayakSAstatkAlamevA'gaNitAni tadarhAsanAni svarNamayAni rAjatAni ca sthAlAni laghUni gurUNi ca pAnapAtrANi kalpatarava iva tasmai dadire / tadanu supakvAnyatimiSTAni drAkSAGkoTA'kSoTajambIrA''mrAdidivyAni rAzIkRtAni phalAni tiraskRtAmRtasvAdUni, sukomalAni mAdhuryabharANi ghRtapUrANi zaSkulIH, apUpAn siMhakezariyAmodakAn prItikarAn kharjAdimiSTapadArthAn , pujIkRtA'mRtatulyarasAn kamanIyatamAn zarkarAdhRtacUrNapUrNapAcitAn saMpUrNacandramaNDalAkArAn ghRtapUrAn , tathA svAdiSTaviziSTAdhikaghRtapAcitavividhapakAnAdisarasarucikarapadArthAn viterustasmai / punaste bahuvarSIyA'tisUkSmasurabhizAlyodanAna sUpAMzca bhujAnAMstAn pulakAJcitAn kattuM dAkSiNyavahAn , surabhINi nUtnAni pauSTikAni prabhUtAni ghRtAni, vividhAn nRpAzanArhabahUJchAkAn dttvntH| tataste lavaGgailAjayapatrAdisurabhimayatAmbUlapUrNamanekaM pAtram , kaGkolAdicUrNam , pUgIphalAni nAnAjAtIyAni, bahUni dugdhAni zarkarA mizrANi, dadhIni cAtipicchalAni, tAvanti cInAMzukAni rAjArhANi, divyAni nAnAvidhAbharaNAni cAhamahamikayA samarpituM lgnaaH| ye ye padArthAstatrAvasare riktatAmupagatAste punarapi guptarItyA gUDhacAripuMbhirAnIya tatsannidhau sthaapitaaH| athaitatpradattavividhAtisvAdupadArthAn yathAkAmaM bhujAnaH // 40 // Jain Educatio n al For Personal & Private Use Only A w.jainelibrary.org
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ saparivAraH kSoNIpatiDhaM prasasAda / tatastatsadanAntaH kalpatarUniva manovAJchitaphaladAtRn, tatrAdhiSTAtRtayA saMsthitAMstAMn yakSIkRtAnAlokya manasi camatkRto rAjA dadhyau-aho ! epa sArthezo bhAgyavAnasti yadasya dAsera iva vazambadIbhUya sarvAn kAmAnamI yakSAH sadaiva pUrayanti, yadyadAdizatyasau tadazeSa sampAdayanti ca / yasya puMsa IdRzA vazyAstiSThanti devAH sa zatasahasrAdInapi bhojayituM kathaM pAcayennAma ? duravasthAnalakSaNadvipavibhaJjanapazcAnanakalpAH sakalamanorathAvAptikRte kalpazAkhina ete yakSA yadi mama gRhe || tiSTheyustahi kRtArthaH syAmahamapi / ataeva bhojanAnantarametAn yakSAn sArthavAhaM yAciSye ?, yadyapyete sarvathA'deyA eva santi, tathApi sa audAryAtsnehAdezcAvazyameva dAsyati, kadApi yAcanAM viphalaM na kariSyati / eteSAM yakSANAM prabhAvAllokebhyo yatheSTanAnAvidhasubhojanapradAnena jagatyAmakhaNDaM yazaHprApsyAmi / parantvahaM rAjAsmi, ayantu sevako'sti, ataenamahaM kathaM yAceya ?, yato hi ' mahatAM mAdRzAM sevakampratiyAcanamavazyaM laghutvasyaiva heturbhaviSyati / ' yaduktamyAcanaM mahatAM tatra, laghutA kAraNaM dhruvam / tato na yAcitavyaM hi, jAtvApa bhramato'pi vA // 38 // vyAkhyA-atra saMsAre mahatAmunnatAnAM puMsAM yAcanaM-yAcA laghutAyAH kAraNaM dhruvamavazyaM bhavati, arthAt-yAcanAnmahIyAnapi laghIyAn bhavati, tatastasmAtkAraNAt jAtvapi kadApi bhramato'jJAnAt vA'thavA apinA jJAnato hi-nizcitaM na yAcitavyam / anyacca For Personal & Private Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAcampaka mAlA // 41 // 6 bali abbhatthaNi mahu-mahaNu lahuI huA soi / jai icchaha vaDappaNauM, dehu ma maggau koi // 39 // ___ vyAkhyA-(soi ) saH (mahumahaNu ) madhumathanaH zrIkRSNaH (baliabbhatthaNi ) balerabhyarthanAdyAcanAt ( lahui) laghuH (huA) abhUt , ataH kAraNAt ( jai )yadi (vaDappaNauM) mahattvaM (icchaha) icchatha, tarhi mahyam (dehu) dehi 8| iti (koi) kamapi (ma) mA ( maggau ) yAcasva / / athApi sajjanAH pareSAmupakRtaye yAcanta eva, meghAH sAgaraM vArIva / itthaM cintAkulIbhUto yakSagrahaNasamAsaktacetA vikramArko naranAtho mahatA''graheNa sArthavAhamavocata-mitra ! ahamidAnIM tAvakInAmIdRzImalaukikImadbhutAM yakSakRtAM sampadamAlokamAna etAn yakSAMstvAmabhiyAce?, yadyapi cintAmaNikalpAnetAn yakSAn dAtuM na prabhaviSyasi, tathApi lolupyAdabhyarthayeH, tanmudhA maakRthaaH| iti kSitipatau nigadati sati sArthavAha Aha sma-svAmin ! kathamevaM bravISi ?, ahaM khalu kasyApi yAcanaM no bhanajmi tarhi sevyasya prabhorjiSNoste kathaM tad bhakSyAmi ? / yaduktam mIyatAGkathamanIpsitameSAM, dIyatAM kathamayAcitameva / taM dhigastu kalayannapi vAJchAmarthivAgavasaraM sahate yH||40|| vyAkhyA-eSAmarthinAmIpsitaM hRdyaGkathaM mIyatAM jAnIyAt , athavA'yAcitameva svavAJchitaprakAzanamantarA kathaM dIyatAM dIyeta?, evaM sati yo dAtA vAJchAM ditsAM kalayan-darzayannapi, arthinAM vAgavasaraM-tadIyA''bhyarthanAM sahate taM= // 41 // For Persons & Private Use Only Kilainelorary.org Jain Education
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAtAraM dhigastu, ya IpsitaM dAtumanA api tasmin yAcamAne dAsyAmIti vilambayati sa satAM zlAghyo na bhavitumarhati, ato yAcakayAcanAM vinaiva tadIpsitaM dAtavyam / prabho! kimadhikaM nigadAmi-sevakAnAM yadasti tatra svAminAM svAmitvamanyathA siddhameva tatra manAgapi mA sNshyiithaaH| ahaM sevakaH, tvantu sevyo'si, atastvAdRzebhyaH prabhubhyo mAdRzAM sevakAnAmadeyaM kimasti ?, naivaasti| prANA api satyapekSaNe dIyante tarhi yakSANAmarpaNaM kiJcitram ?, ataeva yadrocate tadasaMzayaM gRhANa ?, etA yakSA bhavatAmabhISTasiddhikaraNena sAphalyamiyatutamAm / samprati prabhoste caraNapaGkajAH sainyagaNamalakItAm / ahamacirAdeva yakSAnetAn peTikAntarnidhAya tAmAdAya zibire samAgacchAmi, iti sArthavAhena vyAhRtaM zrutvA prahRSTaH kSitIzaH saparivAraH kttkmaayaatH| tadanu mahatyAmekasyAM candanAdisurabhitailayogena surabhIkRtAyAM viziSTAnekacitracitritAyAM sarasasumiSTanAnAvidhAhAranibhRtAyAM maJjUSAyAmakamaparasyAmIdRzyAM tasyAmaparaM tRtIyasyAM tRtIyaM caturthyAM peTikAyAM caturthamiti rItyA caturastAMstAsu nikSipya mukhaM sArgalaM vidhAya nijasevakastAzcatasro'pi maJjUSA utpAkhya sadasyAnIya nRpAgra upahRtavAn , vyAhRtavAMzcaivaMsvAmin ! yeSAM jighRkSA bhUyasI kilA''sIt , ta ete'timahAntaH sakalAbhISTaphaladAH peTikAntasthAH yakSA AnItAH, tiSThantvete sadaiva bhavataH sAnnidhAveva, pipuratu ca vaH samIhitAnyazeSANi / yathA vA vidhAturbhujadaNDaH sRSTiM racayati tathaite prabhuNA mArgitAnarthAn sarvAn sAdhayantutamAm / parantvete yakSAH kAryakAla eva sadavasare pUjyante, taditarakAle'rcAdividhAnena phalamadadAnAH kupyantyeveti satyaM jAnIhi / RSS For Persons & Private Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampaka mAlA // 42 // iti nizamya rAjA tamevamAkhyat-sArtheza ! tvaM khalu mahAduravApAnetAn yakSAn pradAya yAvajIvaM gADhamidaM snehamaca- caritrama. laJcakartha / iha loke bAhyavRtyA kRtrimaM snehaM bhUyAMsaH svArthaikasAdhanaratA manujAH kurvantyeva, IdRzAlIkasakhAnAM saMkhyA tu jagati bhUyasyeva varvati, kintu AntarabADobhayavRttyA'kRtrimasnigdhapremakArI tvAdRzo jano virala eva mAmakI dRzamArohati / yadyapi cirAdAgamanAnijagRhadArAdimohAdadhunA'traiva te sthitiyujyate, tathApi manaso vAtsalyAttvAM sahaiva ninIpurasmi / yasmAd guNAnuraktaM sadbhAvabhAjamatisnigdhasakhaM tvAM kSaNamapi pRthakkA madIyaM hRdayaM naiva prabhavati / premNaH kimakAryamasti ?, yadAhakimakaraNIyaM premNaH, phaNinaH kathayApi yA vibhati sm|saapi girIzabhujaGgaphaNopadhAnena nidraati||41||1 vyAkhyA-premNaH-snehasyAkArya kimasti ?, kimapi neti / etadeva darzayati-yA bhavAnI purA phaNinaH-sarpasya kathayApi-nAmnApi bibheti sma-abibhet sApi-saiva bhavAnI sAmprataM girIzaH-zivastasya bhujaGgaH zeSastasya phaNAmupadhAnIkRtya nidrAti-zete divAnizam / bhASAkavitAkAreNApyuktam-- "jaladhAra ke saMga kalA capalA, aru nIra ke saMga kumodanarI, ahibhacchana saMga halAhala ko bala, premala pona lagI viharI / visatAra hutAsana saMga dhuvAM, yaha rIta pravIna banAya dharI, virahA dukhadAna saneha ke saMga, baDhe manuvA manakI lakarI // 42 // premahu ko madapAna kiyo bahu, jo karave kI nahiM so karego / zauca vicAra kiye kI kahA, jarave marave se kaLU na ddrego|| cAtura vhai gati vAure kI gahi, dIpaka lekara kUpa parego / teja sabe saTake ghaTake vaha, sAgarajU bhaTakoI phirego // 43 // " // 42 // Jain Education For Persona & Private Use Only jainelibrary.org
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ atastvAdRzA sumitreNApi madarthamakAryamapyAcaraNIyameva / sati ca viprayoge guNavataH sakhyuH punaH saGgatiH syAnnaveti', ko jAnIyAdatastvamidAnIM mAmakaM saGgamaM mA tyAkSIH 1, nijastrIkRte kadAcitte manasi samautsukyamudbhaviSyatyatastAmapi sahaiva nItvA cala ? | sAthazo jagAda - prabho ! janmabhUmestyAgaH sarvasyApi klezAdhikyajananAduSkara evAsti, tathApi tvatpremapAzabaddho'hamavazyaM tvatsatrA''gamiSyAmi / yataH - manuSyAH pativratAM striyaM sampadi vipadyapi tulyakriyaM sakhAyaM, satyapremavAn svAmItyetatrayaJca bhAgyaM vinA naiva labhante / ' itthaM vyAhRtya nijasadanamAgatya kamapi sakalaguNasaMyuktaM sakhAyaM gRhAdinibhAlanAdikarttuM nigadya kiyadbhiH sevakaiH saha satImacarcikayA campakamAlayA sahitaH sArthapatistatra rAjJaH zibire samAyAtaH / atha jAte ca prabhAte sasainyaH kSitipatimukuTamaNivikramo naranAthastataH pratasthivAn / madhyAhnavelAyAmatizrAntasenyaiH saha kvacidekatra ramyasthale ziviraM vyadhatta / tatra paktumudyatAn pAcakAn narapAla evamAravyat - pAcakAH ! alamidAnIM pAkena, ete yakSA eva sakalAM bhojanasAmagrImiSTAM paryAptAM dAsyanti / tadanu yathAvadarcanaM vidhAya jJAnapaTIyAn naranAtho vidhivatsnAtAnuliptaH peTikAmunmudraya tatsthAn yakSAn dhUpadIpAdisakalopacArairabhyarcya kRtAJjalI rAjA jagAda - bho yakSAH ! prasIdata, pUjAM me gRhNIta, yathA purA sArthavAhAya rasavatIM bahuvidhAM paryAptAmadiSata tathA'dhunA sasainyasya bhojanaparyAptAM rasavatIM me'rpayata ?, tvadarpitayA rasavatyA sarveSAM kSudhAM zrAntiJca vyapanIya paribhojya ca tvacchaktiM nijavivekazca sAphalyaM nayeyamiti / atrAvasare trapayA pIDayA ca vyAkulIkRtAste yakSarUpadharA mantriNaH vikramAdityaM vyAhartuM lagnAH - svAmin ! na santi kepyatra yakSAH, ye tava rasavatIM dadyuH, vayantu tava sevakA ye purAnAgatAste smaH, tAnasmAn kiM no lakSayasi ?, prabho ! ye For Personal & Private Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakamAlA // 43 // purAtra sArthezapatnIzIlaparIkSaNArthamAyAtAsta eva vayaM bhavatA satrA ramamANA mantriNaH smH| yathA kSetre dhAnyarakSAyai gRhopariSTAccolUkanirodhakRte caJcAM sthApayati, tathAyaM sadhanaH sArthavAho naH kRtavAn yakSAn kSetrasthAM cazcAmiva / naH satyabhRtayakSAnmAvedIH, kintu kAryavizeSatastena mudhaiva yakSIkRtA vayamatra tiSThAmaH / nAmamAtreNa jAtvapyasadvastu satyatAM nAmoti, holikAparvaNi janaiH kRtA nRpAkRtiriva tAttvikarUpaM vAstavikaM tatkRtyaM vA nAdhigacchati / prabho! tvatprasAdaphalabhUtadAsadAsyAdisakalasukhasAmagrImApannA api vayamamuSya sArthezasya sadmani kiGkarA iva purAkRtakarmayogAdananubhUtamazeSa kaSTamasahAmahi / tasmAna vayaM devatAH saH, kintu pUrvapracitagRhazrIvinAzakA nUnaM tatra bhavatAM sevakA eva smH| ataH bhAgyavazAkathamapi prANAn dadhato'smAn gRhANa, kRpAM vidhehi, pureva prasIda / prAgapi yadaparAddhamasAbhistadapi kSamyatAm / atrAvasare premAnukampanAbhyAM pUrNaH kSitidhavastAnAlokya nizamya ca tadazeSayathAjAtavRttaM, niSkAzya ca maJjUSAtastAn pAcakAn pakttumAdideza / ye khalu purA kSitipateH pradhAnapremapAtrANyAsan , yAMzca premadRzA vilokamAna AsIdrAjA tAnidAnImIdRzIM durdazAmApannAnAlokya madhurayA girA rAjA'pRcchat-sakhAyaH ! atibhISaNadauSkAlikA'nnAbhAvAdrakA ivAsthimAtrAvaziSTA atidurbalAH kathamajaniDham ?, purA bhavanto mArasundarAkArA Asan , sAmpratamasAdhyadurvyAdhijAtAGgalAvaNyahAsAH kathaM dRzyadhve ?, kena kutra cedRzIM zocyA dazAM nItAH1; itthaM rAjJA pRSTAste mantriNaH pUrvAnubhUtaM sukhaM sAraM sAraM sandhyAvelAyAM rathAGgapakSiNa iva locanAbhyAmaNi muJcantastUSNIM tasthuH / punaste kSitipateH preraNayA trapAM vihAya gadgadayA girA sarva vRttamAdyantaM rAjAnaM nyagAdiSuH-svAmin ! kAcidajJA // 43 // Jan Educa For Persons & Private Use Only inelibrary.org
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ strI trijagatIM punAnAM bhAgIrathImAvilA cikIrSati, tathA sacchIlazAlinImimAM satI duHzIlAM vidhAtumanasastadIyaprakhyAtimasahamAnAstadasUyayA pApIyAMso vayaM svayameva tatra mahAgarne nipatitAH kenApi naiva kSiptAH, amuSyAH satyAstu tatra lezato'pi doSo naiva dIyate tatrApi yadeSA satIprakANDA samudbhUtaprabhUtakAruNyena nirantarA'nnapAnapradAnena no jIvitamadIdharat , tattu mahAzcaryamajAyata / yattatra narakopame garne patitairasmAbhiH kadannamakhAdayatsA satI ziromaNistanmanye prabalatarasaJjAtamArarogopazamo'kAri, tathA kusumazarajAlonmAdApahArakAritatkRtopacArapracayena yadabhUnnaH zarIre kAryaM tadapyAyatau guNakAri zikSaNameva manyAmahe / itthaM teSAM mantriNAmAsyAccampakamAlAyA guNagrAmastutimAkarNya vismayA''viSTacetAH sAragrAhI guNavidrAjA pramodabharAttAmastAvIt-aho ! astIdAnImapi strIjAtAvIdRzI matinicayanidhiH kauzalyapaTIyasI mahIyasI satI kAminI prazasyatamamastyasyAzcAturyam , dhanyA khalveSA trikaraNavizuddhamuttamaM zIlamavati / iha hi jagatyAM kAyenApi zIlapAlanaGkaThinamasti, tasmAdapyatikaThinaM vAcA zIlapAlanam , amUbhyAmapi manasA tatpAlanaM sarvathA lokottaramevAsti / yata:-'manovikArAkarodgamanavarddhane meghatulyA, yasyAzcetasi svAsthyAvasthA praNanAza, yAzcAnArataM bhartRviyogA'nalo nitarAM santApayati, sphurati ca yasyAstaDidgauravarNAyAstAruNyamatimanoharaM darzanAdeva yuvajanamanovilobhanakSamaM nUtnam , vidyante ca yasyAM sarve sadguNA azeSAH kalAzca, vilasanti ca bahulAH kamalAH, prArthayanti ca kAmakiGkarIbhUtAH samIpamAgatAH kAminaH, sati ca zvazrvAdigurujanAnAmasadbhAve darbhAgramatizAlinIyaM campakamAlA yadanupamaM vizuddhaM zIlaM dadhAti, kA parA tathA zIlaM dadhIta ?, kApi Jain Education BIS For Personal & Private Use Only FARMainelibrary.org
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakamAlA // 44 // syiA atulaprabhAvatA cirAyurastu / api khalvaman durmatikA lakSaNaM taM sArthavAhamAkA netyarthaH / ataeva dhanavAn dhanyavAdAhazcA'yaM sArthavAhaH, yasyedRzI kAminI zIlazAlinI jagajanapAvinIvicakAsti / yA kAminI zIlapAlanAtsItAdipuNyavanitAyAH sAmyamazcati, rUpazriyA ratimapi hepayate, buddhyA sarasvatIkalpAsti, tAmenAM satIziromaNimAlokamAnA janA api dhanyA iti nizcayaM vadAmaH / itthaM prazasya tatkSaNaM taM sArthavAhamAkArya vihasya nRpastamavocata-sakhe ! atyadbhutAn yakSAnme samarpayAmAsitha ?, yA khalvamUn durmatikAJchaThAn nistrapAMzca mantriNo nijadhIcAturyeNA' zikSayatsA te preyasI zreyasI satI cirAyurastu / api ca yasyA mahAsatyA vANImacetanAstarulatAdayo'pyullaMdhituM naiva zaknuvanti, tasyA atulaprabhAvatazcA'mI mantriNaH svIyAM zaThatAM muJceyustatra kimAzcaryam / / evaM vikramAdityo narapatistaditare'pi sabhyAstAM satI bahudhA prshshNsuH| yujyate caitat-'guNayogAtke sadbhirna prazazyante' tayA parIkSayA sarvAzAvistRtazobhAzAlinI satImatallikA campakamAlA satIgaNanAyAM prAthamyamayAzcakre / tadinAdasyAH satItvamAhAtmyaM sarvatra loke samaidhata, zItAMzoH sudhAmayI kaLeva lokAnAmAhlAdikA sukhAvahA ca jajJe satI cmpkmaalaa| tadanu vasantattau kAnanaM kAma iva saha tena sArthavAhena vikramArko rAjA'nukrameNojayinImAyayau / sakhedAste catvAro mantriNo'pi tAM satIzcampakamAlAM kRtA'parAdhaM kSamayitvA svasvasadanaM gantumutsukAstadA dAtRNAM ziromaNizcampakamAlApi saharSa pUrvamaGgIkRtaM dhanaM tebhyaH pratyarpayata / api ca sudhAsyandinyA girA tAnmantriNaH sA tathopadiSTavatI yathA te tatkAlameva prstriirirNsaamtyaakssuH| aho ! ' mahAsatyA viduSyA mahimA mahIyAnbhavati, yena te'nAryA api mantriNa AryAzcakrire / ' tato kuladevImiva tAM satI campakamAlAM vAramvAraM namaskRtya tasyA udArAM guNAvalI kIrtayantaste catvAro mantriNaH svasthAH yatvA khasvasadanaM tAmantriNaH sA tathopavidha mantriNa AryAnvatriNaH svasthAH // 44 // Jain Educatio For Personal & Private Use Only M Rjainelibrary.org
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ santaH nijanijAlayamApedire / sArthavAho'pi tasyA mahAsatyA saGgatyA sauzIlyamupeyivAn / athaikadA tatrojayinyAM puryA bhavyajIvAnAM pAvanAya sukhAya ca zrIsiddhasenadivAkaraH sUrIzvara AgAttadAkarNya meghAgamena kekIva prahRSyan pulakitaromarAjI rAjA nitarAmatuSyat / tadanu mahA zubhabhAvabhAvitamanA naranAtho guruvandanAyai niragAt, itare'pi mahAnto janAstatrAvasare tadarthaM tena satrA sahasrazo yyuH| asminnevAvasare nijasujanajanamaNDalamaNDitaH priyayA sahitaH sArthavAho'pi dharmadezanAM zuzrUSustatrAgAt / tadA sUridivAkaro bhavyajIvapadmavanaM vibodhayantIm , ajJAnatimiranira4AsyantI, sudhAsyandinIM dharmadezanAM prAreme / tathA hi| arthAH pAdarajaHsamA girinadIvegopamaM yauvanaM, mAnuSyaM jalabindulolacapalaM phenopamaM jIvitam / dharma yo na karoti nizcalamatiH svargArgalodghATanaM, pazcAttApahato jarAparigataHzokAgninA dhyte||42|| vyAkhyA-bho bhavyA! iha duHkhadAvAnalasantapte saMsAre arthAH sampattayaH pAdarajaHsamAH pAdayozcaraNayorlagnAni yAni | rajAMsi dhUlayasteSAM samAstadvatkSaNikAH, yauvanaM tAruNyaM girinadyAstadudbhUtAyAH sarito yo vegastasyopamA sAmyaM yasmiMstAdRzamasti / arthAtparvatodbhUtasarito vego mahAn bhavanapi yathA cirasthAyI na bhavati tathA jIvAnAM tAruNyamapi ciraM sthASNu no jAyate / yadidamatidurApaM mAnuSyaM manuSyajanma tadapi jalabinduvallolacapalamaticaJcalamasti, evaM jIvitaM lokAnAmAyurapi phenopamaM-adhikaphenasyopamA tulanA yasmiMstathA varttate tadvadeva vinazvaramasti, asmAddhetoryo naraH pumAn nizcalaM dRr3ha Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakamAlA // 45 // cittaM yasya sa dRDhamanAH svargArgodghATanaM = svargArgalasya devalokAdiprAptipratipanthina udghATanaM vArakaM dharmaM na karoti sa naraH pazcAttApena hataH=kRtapazcAttApo jarayA parigataH = zithilIkRtA'zeSA'vayavaH zokAgninA dahyate - duHkhIkriyate / bhujantAM mahurA vivAgavirasA kiMpAgatullA ime, Jain Educationonal kacchUkaMDUyaNaM va dukkhajaNayA dAviMti buddhiM suhe / majjha mayatahiyavva niyayaM micchAbhisaMdhippayA, bhuttA diMti kujoNijammagahaNaM bhogA mahAveriNo // 43 // vyAkhyA --- ime kimpAkaphalatulyA Adau madhurA vipAke'vasAne virasA - nIrasAH bhogA - viSayAH bhuMjantAM - sevyantAm, paramete kacchsamparkAjjAtakaNDUyanamiva duHkhajanakAH suhe - vAstavika sukhaviSayiNI yA buddhistAM dAviMti - dApayanti - kRntanti, majjhaNhe-madhyAnhe mayataNhiyavva - mRgatRSNikAvat micchAbhisaMdhippayA mithyAbhisaMdhiprabhAH - mithyA'lIkamabhisandhestadbuddheH prabhA cchAyAM yeSu te tathAbhUtA viSayA bhogAH mahAveriNo - mahAvairiNaH prabalAH zatravaH bhuttA = bhuktAH - sevitAH santaH kujoNijammagahaNaM-kuyonijanmagahanam - kutsitA yonayaH kuyonayaH - nIcakulAdau yaJjanma gahanaM bhavaparamparA tat diMti - dadAti bhoginAM prANinAmiti bhAvaH / ata etAdRzA mahAzatrukalpA bhogA naiva bhoktavyAH sadbhiH kadApIti tattvam / For Personal & Private Use Only caritram. // 45 // jainelibrary.org
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthArthaM nakracakrAkulajalanilayaM keciduccaistaranti, prodyacchastrAbhighAtotthitazikhikaNakaM janyamanye vizanti / zItoSNAmbhaH samIraglapitatanulatAH kSetrikAM kurvate'nye, zilpaJcAnalpabhedaM vidadhati ca pare nATakAdyaJca kecit // 44 // vyAkhyA-arthArtha dhanArjanAya kecita kiyanto janA uccairagAdhaM nakrAdibhISaNajalajantusamahenA''kulIkRtajalarAzi samudraM taranti-samudramapyuttIrya vyApriyante, prodyanti yAni zastrANi teSAM ghAtena prahAreNotthitAH zikhinaH kaNA yatra tAdRzaM janyaM yuddhamanye itare vizanti, atkiyanto dhanalipsayA prANApahAryapi yuddhaM kurvanti / anye tu zItenA'mbhasA-cAriNA samIreNa vAtena glapitA-mlAnA tanulatA lateva komalA tanuryeSAM te tatkRtaM klezaM sahamAnAH kSetrikA kSetrANi kurvate-kRSanti, ca punaH pare'nalpabhedamanekabhedasahitaM zilpaM vidadhati akurvate, kecicca nATakAdi kurvate, itthaM dhanopArjane'pi mahAneva klezo dRzyate, sukhantu manAgapi naivA'valokyate / ataevahiMsAmahiSa mAkathA vada giraM satyAmapApAvahAM, stayaM varjaya sarvathA paravadhUsaMgaM vimuJcAdarAta / kurvicchAparimANamiSTavibhave krodhAdidoSAMstyaja, prIti jainamate vidhehi nitarAM saukhye yadIcchAsti te45 For Personal & Private Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIcampakA vyAkhyA-bho lokAH! prANipu-jIveSu hiMsAM taddhiMsanaM mA kRthAH-mA kuru, apApAbahAm=pApAnanubandhinI satyAm= mAlA satyabhUtAmeva giraM vAcaM vada-bahi, steyaM-caurya varjaya-tyaja, AdarAd-yatnataH pareSAmanyeSAM yA vadhvaH striyastAsAM saGgaM muJca-jahAhi, iSTavibhavevAnchitadhane cecchAparimANaM mamaitadeva syAttadadhikaM neti parigrahaparimANaM kuru, kizca ye khalu krodhaa||46|| dayo mahAnarthakarA doSAstAMstyaja / yadi nitarAmatizayena saukhye sarvAdhike saukhye icchAvAJchA te-tavAsti vartate, tarhi jainamate vItarAgaprarUpite dharme prItigaM, vidhehi-vidhatsva, iti / yathA digbhrAntyA naizikatimirAdhikyAdvA patho vismRtyA kazcinmUDhadhI nAvudite praNaSTe ca tamaH paTale bhrame vA samyagmArga vidan nitarAM hRSyati, tathA tasya gurogirA pradhvastamohAndhakArA bhavyA jIvA yathAvaddharmamArgamavabudhya niHsImamAnandamprapedire / tadAnIM praNaSTamohAndhakAro'tiviziSTA''zayo vidvAn paTIyAn laghukarmA ca sArthavAho gurUnevaM vyAhartumArabhata-prabho ! ahamadyAvadhitattvAvabodhamantarA AtmAnaM mudhaiva paNDitaMmanyamAna Asam / yataH-kalAsaritAM pAraGganturapi jIvasya tattvAvabodhaM vinA mUrkhatA no vijahAti / ' adyaiva tatra bhavatA sudhAsahodaropadezAdajJAnaroganirAsimahauSadhermama tattvajJAnalakSaNanairujyamudapadyata, arthAdajJAnamanazat , samutpannaM ca tattvajJAnamiti / yadyapyahaM sakalasAvadyaheyalakSaNaM sarvottamaM sAdhumArga jighRkSurasmi tathApi tadavanAya mayi tAvatI zaktirnAsti / ataeva samyaktvamUlakaM dvAdazavratalakSitaM zrAddhadharma mamopari prasadya sastrIkaM mAmupadizata?, itthaM bhaktibhareNa taduditaM nizamya sa sUridivAkaro bhaktimantaM zraddhAluM vinItaM suziSyaM mantramiva taM sabhAyaM sArthavAhaM zrAvakIyamarkavatamupadiSTavAn / tadanu svaM kRtakRtyaM manvAnaH sArthezaHsabhAryaH svasadanamAgatya nijeSTadevamiva dharma kartuM lgnH| zata, samutpannaM ca samyaktvamUlaka bAla vinItaM su // 46 // Jain Educatie For Persona & Private Use Only albaryong
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education tato'sau sArthapatiH zaGkAdidoSamuktamujvalaM samyaktvasahitaM nirduSTA'NuvratAtmakaM zrAddhavrataM pAlayan, sAdhUMzva vizuddhA'napAnavasanapAtrAdIni pratilAbhayan, saddhyAnaM dharan sakalazrAvakamUrddhanyo babhUvAn / tatpatnI campakamAlA mahAsatyapi sacchIlasaurabhyeNa zuzubhe / prakRtyodAracetAH sannapi paramodAroktipreritaH pramodabhAgasau sArthezaH sadupArjitAM nijalakSmIM saptakSetreSu vapan sArthakyaM ninAya / bahulArthavyayena nava caityAni nirmAya teSu bahunA dravyavyayena mahIyasotsavena cAhatIH pratimAH prAtiSTipat / kiyatAM jIrNatarANAM caityAnAmuddhRtimacIkarat / tathA jinazAsanopayoginAnApustakAnyalI likhat / caturvidhazrIsaMghabhaktirapyakAri / athA'munA dharmamatinA sArthavAhena jIvAMzviraM jijIvayiSayA mInajIvinAM duSTatamAnAM dhAtukAnAM mInaghAtavRttirapi nRpatastyAjitA / arthAdyathA kazcidapi jAtvapi mInAdInabalAJjIvAn no hanyAditi rAjaniyamamakArayata / nijavizAlabhAlapaTTe saMghAdhipatyatilakamuttamamadhAri cAmunA / akAri ca siddhAcalaraivatAdimahAtIrthagamanaprabhudarzanasunamanAdi / itthaM sastrIkaH sArthezaH zrAddhadharmamAzrityA''rhacchAsanavarddhanatatparaH kRtAbhigrahaM yathAvat paripAlayan prAnte tau dampatI samAdhimRtyunA sadgatiM lebhAte / yato ' bhagavadarhaccaraNakamalasevinAmIdRzyeva gatirjAyate / tasmAtsarvaireva bhavyAzayaiH zIlarakSAyai prayatitavyam / etaddhi samyagavitaM satprANinAM cintAmaNiriva laukikaM sarva sukhAdikaM sAdhayati, prAnte cA'jarAmaragati prApayatIti / svastyastu / AjanmapratipAlya zIlamanaghaM satyagragaNyA bhave, hyasmiMzcampakamAlikA nirupamaM lebhe yazonirmalam / onal For Personal & Private Use Only jainelibrary.org
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritram zrIcampakamAlA // 47 // *CRACHCRACA%AKARSACH tadvad yaH paripAlayiSyatitamAM zIlaM kilA'khaNDitaM, ___ satkIrtyAH sadanaM bhaviSyatitamAM mAmahyamAno hi saH // 46 // . vyAkhyA-yAvajIvamanaghaM nirdoSa zIlaM satItvaM pratipAlya saMrakSya satInAM pativratAnAM strINAmagragaNyA mukhyA satI, asminbhave-janmani sA campakamAlA nirUpamam-nirnAstyupamA yasya tadanupamaM nirmalaM yazaH kIrti lebhe prAptavatI / tadvadcampakamAlAvad yaH ko'pyanyo'khaNDitaM zIlaM brahmacaryavrataM pAlayiSyatitamAm , sa naro hi-nizcitaM mAmadyamAnaH bhRzaM lokarazeSaiH stUyamAnaH satkIrtyAH suyazasaH sadanaM bhaviSyatitamAmiti / shriisaudhrmbRhttpaakhybhuvnkhyaataa'cchgcchaadhip-shriiraajendrjgjyissnnucrnnaambhojdvyaantesdaa| etasmin racite yatIndramuninA gadyaprabandhe mudA, jajJe campakamAlikIyacarite prstaavturyo'nghH|| campakamAlAcaritaM, zairavasunavabhUtulitavikramAbde / caitrikasitadvitIyozanasi samApayAmAsaitat // 2 // zrIsaudharmabRhattapogacchagaganAGgaNadinamaNi-suvihitasUrizakracakracUDAmaNi-jaGgamayugapradhAna-paramayogirAja vizvapUjya-bhaTTAraka zrImadvijayarAjendrasUrIzvaracaraNapaGkajabhRGgAyamANa-vyAkhyAnavAcaspatyupAdhyAya-zrIyatIndravijayasaMdRbdhA gadyapadyasaMskRtabhASAtmikA zrIcampakamAlA-kathA samAptA / // 47 // For Persona & Private Use Only IN Jain Education i nelerary.org