Book Title: Tattvavichar ane Abhivandana
Author(s): Chimanlal Chakubhai Shah, Ramanlal C Shah and Others
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
View full book text
________________
વિદેશમાં સ્થિર થતા ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ અને ૨૫ મોકલવા તે ઉપાય નથી, પણ સાચા સંસ્કાર તેનામાં સીંચવા તે સાચો ઉપાય છે. આપણું દેશમાં રહેલ યુવક-યુવતીઓમાં પણ કેટલું બધું પરિવર્તન થઈ રહ્યું છે ! ભારતીય સંસ્કાર કે સંસ્કૃતિ વાડાબંધીથી નહિ બચે. આપણું જીવનમાં તે ઊંડા ઊતર્યા હશે અને તેની સમજણ અને કિંમત હશે તે જ ઊગતી પેઢીમાં તે ટકશે. હું એવી આશા રાખું કે આપણે ત્યાં શિક્ષણનું ધોરણ અને સાધને એટલાં વિકસે કે વિદ્યાર્થીઓને વિદેશ મોકલવાની જરૂર ન રહે. બીજુ, ખરેખર લાયકાત ન હોય એવાઓને મોકલવા નહિ. અહીં જે વિષયોનું શિક્ષણ ઉપલબ્ધ ન હોય તેવા શિક્ષણ માટે જ મોકલવા.
બીજું, જે કારણોએ વિદ્યાર્થીઓને વિદેશી રોકાઈ જવાનું મન થાય છે તે કારણે દૂર કરવા પ્રયત્ન કરવાં. તેમને લાયક નેકરી મળે, યોગ્ય પગાર મળે, તેમને આદર થાય, તેમનું સ્વમાન સચવાય એવી પરિસ્થિતિ - થવી જોઈએ. યુનિવર્સિટી, સરકાર, ઉદ્યોગપતિઓ અને સમાજ -બધાંએ આવું વાતાવરણ સર્જવામાં ફાળો આપવાનું રહે છે. આપણે આ બાબતમાં સજાગ છીએ પણ સક્રિય પગલાં લેવાયાં નથી. આવા શિક્ષિતે માટે સરકારે પગારનું લઘુતમ રણ નક્કી કરવું જોઈએ, અને એ પગાર તમને મળે તેની ઉદ્યોગને ફરજ પાડવી જોઈએ. શિંક્ષિતિાનું શોષણ – exploitation–થવું ન જોઈએ. અત્યારે મોટી કંપનીઓમાં ટોચના અધિકારીઓને મોટા – ઘણું વધારે પડતાં – પગાર મળે છે, જ્યારે બીજા વર્ગોના પગારનું ધેરણુ ઘણું નીચું છે. There is great disparity – ઘણી અસમાનતા છે, જેને કારણે ભારે અસંતોષ થાય છે. જીવનધોરણમાં પણ ઘણી અસમાનતા છે. પૈસાવાળા થાય છે તે પૂરા એશઆરામમાં રહે છે, જ્યારે શિક્ષિતને રહેવાલાયક જગ્યા પણ નથી મળતી. નેતાઓએ આ બાબતમાં સારાં ઉદાહરણ પૂરાં પાડયાં નથી. આ અસમાનતાં ઝડપથી ઘટવી જોઈએ.
આ બધું કહ્યા પછી પણ એ સ્વીકારવું રહ્યું કે આ પરિસ્થિતિ પલટાતાં સમય જશે. તે દમિયાન શું ? મારો એક દઢ મત છે. કાંઈક વધારે પૈસા કમાવા અથવા વધારે સુખ-સગવડનાં સાધને મેળવવા માટે જ કોઈ વ્યક્તિ પિતાનું વતન, પિતાને કુટુંબકબીલે ત્યજી કાયમ માટે પરદેશી થાય એ કલ્પના મને અસહ્ય છે. પરદેશ રહી એ ત્યાં પણ વિદેશી જ રહેવાને. સાત પેઢી સુધી પણ ત્યાંના સમાજનું અંગ તે નહિ બની શકે. પેઢી-દર-પેઢી વિદેશમાં વસેલ હિંદીઓના આજે જે હાલ છે તે તેમના અને તેમના કુટુંબના