________________
આલ્બટ સ્વાઇત્ઝ-૨
૧૩૩
disunion of the will-to-live, so far as the influence of his existence reaches. He thirsts to be permitted to preserve his humanity and to be able to bring to other existence release from their sufferings."
66
"
..
[અનુવાદ : આ જગત નીવા નીવયનીવનમ્ ' એ સૂત્ર ઉપર આધારિત પરસ્પરવિરાધી જીવનસંઘર્ષનું એક અદ્ભુત નાટક રજૂ કરે છે. એક જીવ અન્ય જીવના અસ્તિત્વના ભાગે પાતાનું અસ્તિત્વ ટકાવી રાખવા માગે છે. એક અન્યને નાશ કરે છે. માત્ર વિચારશીલ માનવીનું મન પોતાની જીવવાની ઇચ્છા સાથે અન્ય જીવાની પણ એક પ્રકારની જીવવાની ઇચ્છા વિશે સભાન બને છે તેમજ તે જીવા સાથે સુમેળ સાધવાનું ઇચ્છુક બને છે. આમ છતાં પણ આ સહઅસ્તિત્વની ભાવનાને તે પૂરા અંશમાં અમલી બનાવી શકતા નથી, કારણ કે અન્યના ભાગે જ વી શકાય તેમ છે.
"C
અન્ય જીવોની સતત હિંસા ઉપર જ પાતાનું જીવન નિરૃર છે. એ પ્રકારના – સહૃદય માનવીને ગૂંગળાવતા –દુષ્ટતાભર્યા કુદરતના કાનૂનને માનવી હ ંમેશને માટે અધીન છે. આમ છતાં પણ જીવના ભાગે છત્રને ટકાવવાની અથડામણની અનિવાર્ય તાથી બચવાના સહૃદય નીતિપરાયણુ માનવી તેનાથી બને તેટ્લા પ્રયત્ન કરતા રહે છે. તેનામાં રહેલી માનવતાની વૃત્તિ અને ભાવનાને ટકાવી રાખવા માટે અને અન્ય જીવાને અને તેટલુ અભયદાન આપવા માટે ત હંમેશાં અત્યંત ઇન્તેજાર હોય છે.”]
આ જીવનસ Üષ માં કેટલીક હિંસા અનિવાય છે. તેમ છતાં પણ માણસ બને તેટલે અહિ ંસક થઈને, અથવા તા એછામાં ઓછી હિંસા કરીને, પેાતાનું નતિક તથા આધ્યાત્મિક જીવન વિકસાવી શકે છે, અને એ રીતે પેાતાની માનવતા જાળવી શકે છે અને ખીજા જીવોને અભયદાન આપી શકે છે. આ વિચારધારામાંથી સવ જીવ પ્રત્યે પ્રેમ, કરુણા અને મૈત્રી, જેને સ્વાઇટ્રેઝર ૮ વરન્સ ફાર લાઈફ ' કહે છે તે અચૂક જાગે છે.
જીવનના સંધ માંથી ઉત્પન્ન થતી હિંસા ટાળવાનેા રાજમાર્ગ – will to love – પ્રેમાગ્રહ છે, જીવમાત્ર પ્રત્યે આદરભાવ છે.
-
આવી જેને દૃષ્ટિ હોય તેને મન સવ જીવ સમાન છે. તેનામાં . ઊંચનીચના "કાઈ ભેદ રહેતા નથી. એકેન્દ્રિયથી માંડીને પંચેન્દ્રિય સુધીના સ જીવ પ્રત્યે સમાન આદર રહે છે.
