________________
ગોવધબંધી, અહિંસા, ગાવશ–પ્રતિબંધક કાયદો
છે. સ્વર્ણસિંધ સમિતિએ આઠ ફર બતાવી હતી. તેમાંની ઘણી ફેરવી નાખી છે. એક ફરજ પૂરી મૂકી છે. તે વાંચી ખૂબ આનંદ થયો. તે આ પ્રમાણે છેઃ
'It shall be the duty of every citizen of India to protect and improve the natural environment including the forests, lakes, rivers and wild life and to have a compassion for living creatures.'
ભારતના દરેક નાગરિકની ફરજ રહેશે કે વને, સરોવર, નદીઓ અને વન્યપ્રાણીઓ સહિત કુદરતી પ્રદેશની રક્ષા કરવી અને તેને સુધારવી તેમજ બધા જીવો પ્રત્યે કરુણ રાખવી.
પ્રદૂષણથી માણસને ઘણી હાનિ થાય છે, એટલું જ નહિ પણ પારાવાર હિંસા થાય છે. આવું પ્રદૂષણ રોકવું. એટલું જ નહિ પણ (સક્રિય રીતે) બધા જીવો પ્રત્યે કરુણ રાખવી. એ દરેક નાગરિકની મૂળભૂત ફરજ બને છે. તેને અમલ થાય તો આ ભારતવર્ષમાં અહિંસાને જયજયકાર થાય. સરકાર પણ અનેક પ્રકારે હિંસાનું કામ કરે છે. માંસની મોટા પાયા ઉપર નિકાસ થાય છે. દેડકાંઓનાં જીભ તથા પગ, પક્ષીઓ, ૫ અને અન્ય પ્રાણીઓની ચામડી વગેરેની નિકાસ થાય છે તે હવે બંધ થાય અને નાગરિકની મૂળભૂત ફરજસર્વ પ્રાણીઓ પ્રત્યે કરુણાને સરકાર પોતે અને આપણે સૌ અમલ કરી સુંદર દાખલો બેસાડીએ એવી પ્રાર્થના.
. [“ગોવધબંધી અને અહિંસા, “સર્વ પ્રાણ પ્રત્યે કરુણ” (એ બને વિશે તા. ૧૬-૯-૭૬ના “પ્રબુદ્ધ જીવનમાં પ્રકણ નેધ), “ગોવધબંધી અને ગેસંરક્ષણ” (તા. ૧૬-૯-૭૭ના “પ્રબુદ્ધ જીવન'માં લેખ) અને “ગો અને ગોવંશપ્રતિબંધ કાયદો ” (તા. ૧૬-૧૨-૭૮ના “પ્રબુદ્ધ જીવન માં પ્રકીર્ણ બેંધ) પરથી સંકલિત '